IDZ DO

PRZYKADOWY ROZDZIA
SPIS TRECI

KATALOG KSIEK
KATALOG ONLINE
ZAMW DRUKOWANY KATALOG

TWJ KOSZYK
DODAJ DO KOSZYKA

CENNIK I INFORMACJE
ZAMW INFORMACJE
O NOWOCIACH
ZAMW CENNIK

CZYTELNIA
FRAGMENTY KSIEK ONLINE

Po prostu PageMaker 7
Autor: Ted Alspach
Tumaczenie: Arkadiusz Romanek
ISBN: 83-7197-726-3
Tytu oryginau: PageMaker 7 for Windows
& Macintosh VQG
Format: B5, stron: 316
Moesz poczu si oniemielonym ogromn iloci palet, menu i okien dialogowych
programu Adobe PageMaker. Nawet jeli by moe wiesz, co masz zrobi, ju samo
odnalezienie odpowiedniego polecenia czy okna dialogowego stanowi spore wyzwanie.
I tu przychodzi z pomoc ta ksika. Znajdziesz w niej nie tylko wskazwki, jak
poradzi sobie z typowymi zadaniami, ktre bdziesz chcia wykona przy pomocy
programu, ale take rozwizania, ktrych istnienia nigdy by nawet nie podejrzewa.
Kade zagadnienie zaprezentowane jest w sposb tak prosty, jak to tylko byo moliwe.
Osoby, ktre nigdy wczeniej nie miay stycznoci z programem, szybko naucz si go
obsugiwa dziki temu, e kademu tekstowi opisujcemu dane zagadnienie
towarzysz rysunki uatwiajce jego zrozumienie. Tym z naszych czytelnikw, ktrym
PageMaker nie jest ju obcy, wystarczy tylko przejrzenie tekstu rozdziau do tego
miejsca, w ktrym znajd informacj, ktrej szukaj. Ksika ta moe by take
wykorzystywana przez nauczycieli do przeprowadzenia zaj, w trakcie ktrych ich
uczniowie stopniowo poznawa bd wszystkie tajniki programu PageMaker.
Umiejtny skad i projektowanie ukadu stron moe bardzo zniechca, szczeglnie jeli
usiujc zaprojektowa jaki dokument, dopiero uczysz si nowego programu do skadu
publikacji. Jedn z zalet programu PageMaker jest to, e jest on atwy w obsudze
w porwnaniu z innymi programami tego rodzaju. Moe by on uyty zarwno przy
projektowaniu jednostronnego jednokolorowego ogoszenia czy reklamy, jak i do zada
bardziej zaawansowanych. Wykorzystujc jego szerokie moliwoci, takie jak tworzenie
spisw treci, praca z publikacj podzielon na kilka plikw, czy indeksowanie, mona
pokusi si nawet o opublikowanie wasnej ksiki. PageMaker jest wic programem
uniwersalnym, ktry pozwala na tworzenie eleganckich dokumentw.
Ponadto dziki temu, e PageMaker wyglda niemal identycznie jak inne produkty
pakietu Adobe, uruchamiajc go po raz pierwszy, stwierdzisz, e wyglda znajomo.

Wydawnictwo Helion
ul. Chopina 6
44-100 Gliwice
tel. (32)230-98-63
e-mail: helion@helion.pl

Jedn z istotnych ciekawostek procesu powstawania tej ksiki by fakt, i niemale

wszystko mogem zrobi, wykorzystujc wanie PageMaker. I rzeczywicie, caa
ksika zostaa zaprojektowana i zoona wanie w tym programie. To daje mi
niewtpliw przyjemno wykorzystania do ilustrowania omawianej teorii przykadw
mojej pracy.

Spis treci

Spis treci

Wprowadzenie

13

PageMaker podstawy
19
Na czym polega skad publikacji? ............................................................ 20
PageMaker i przetwarzanie tekstw ......................................................... 21
Wykorzystywanie grafiki w programie PageMaker ................................. 22
Menu File .................................................................................................. 23
Menu Edit ................................................................................................. 24
Menu Layout............................................................................................. 25
Menu Type ................................................................................................ 26
Menu Element........................................................................................... 27
Menu Utilities ........................................................................................... 28
Menu View ............................................................................................... 29
Menu Window .......................................................................................... 30
Menu Help ................................................................................................ 31

Rozdzia 2.

Praca z plikami
33
Uruchamianie programu ........................................................................... 34
Tworzenie nowego dokumentu.................................................................. 35
Okno dialogowe Document Setup ............................................................. 36
Ustalenie rozmiaru dokumentu ................................................................... 37
Ustalanie wielkoci marginesw............................................................... 38
Zapisywanie dokumentu ........................................................................... 39
Zmiana nazwy dokumentu ........................................................................ 40
Powrt do ostatnio zapisanej wersji dokumentu....................................... 41
Zamykanie dokumentu.............................................................................. 42
Otwieranie dokumentu.............................................................................. 43
Zamykanie programu PageMaker............................................................. 44

Spis treci

Rozdzia 1.

Po prostu PageMaker 7

rodowisko programu PageMaker

45
Obszar roboczy ......................................................................................... 46
Paleta narzdziowa.................................................................................... 47
Ekran programu PageMaker ..................................................................... 48
Wywietlanie linijek ................................................................................. 49
Przesuwanie punktu zerowego linijki ....................................................... 50
Przyciganie do podziaek linijki.............................................................. 51
Zmienianie domylnych ustawie systemu miar ...................................... 52
Zmiany w systemach miar
dopasowywanie do wymaga uytkownika......................................... 53
Praca z paletami ........................................................................................ 54
Praca z palet sterujc ............................................................................. 55
Ukrywanie wszystkich palet ..................................................................... 56
czenie palet ........................................................................................... 57
Wykonywanie operacji matematycznych ................................................. 58
Widok dokumentu w rzeczywistej wielkoci............................................ 59
Dopasowanie do okna ............................................................................... 60
Powikszanie i pomniejszanie widoku dokumentu .................................. 61
Powikszenie specjalne............................................................................. 62
Przemieszczanie si w oknie dokumentu panning ............................... 63
Ustalanie preferencji dotyczcych dokumentu ......................................... 64
Ustalanie preferencji aplikacji .................................................................. 65
Dostp do pozostaych preferencji............................................................ 66

Rozdzia 4.

Tekst
67
Praca z narzdziem Text ........................................................................... 68
Tworzenie blokw tekstowych ................................................................. 69
Zmiana ksztatu bloku tekstowego............................................................ 70
Rczne tworzenie powizanych blokw tekstowych .................................. 71
Automatyczne tworzenie powizanych blokw tekstowych .................... 72
Umieszczanie tekstu.................................................................................. 73
Okrelanie opcji importu........................................................................... 74
Usuwanie blokw tekstowych .................................................................. 75
Zaznaczanie tekstu .................................................................................... 76
Umieszczanie tekstu w ramce ................................................................... 77
czenie ramek zawierajcych tekst......................................................... 78

Spis treci

Rozdzia 3.

Spis treci

czenie pustych ramek tekstowych......................................................... 79

Doczanie tekstu do ramki....................................................................... 80
Oddzielanie tekstu od ramki ..................................................................... 81
Ustawienia ramki tekstowej ...................................................................... 82
Eksportowanie tekstu ................................................................................ 83
Kontrolowanie sposobu dzielenia wyrazw ............................................. 84
Zliczanie wyrazw .................................................................................... 85
Sprawdzanie pisowni ................................................................................ 86
Przeszukiwanie tekstu............................................................................... 88
Zastpowanie tekstu.................................................................................. 89
Zastpowanie i style formatowania znakw ............................................. 90
Zastpowanie i style akapitw .................................................................... 92
Formatowanie znakw
93
Wykorzystanie menu Type do formatowania ........................................... 94
Formatowanie znakw przy wykorzystaniu okna dialogowego
Character Specifications ........................................................................... 95
Formatowanie znakw z wykorzystaniem palety sterujcej..................... 96
Stosowanie kapitalikw ............................................................................ 97
Zmiana wielkoci znaku ........................................................................... 98
Indeks grny i dolny ................................................................................. 99
Szeroko znaku...................................................................................... 100
Przesuwanie wzgldem linii bazowej ..................................................... 101
Ustalanie interlinii................................................................................... 102
Kerning ................................................................................................... 103
Edycja wiate ......................................................................................... 104
Zmiana barwy znakw tekstu ................................................................. 105
Zmiana odcieni........................................................................................ 106

Rozdzia 6.

Akapity i tabulatory
107
Formatowanie akapitu za pomoc menu................................................. 108
Formatowanie akapitu za pomoc okna dialogowego
Paragraph Specifications......................................................................... 109
Formatowanie akapitu za pomoc palety sterujcej
w trybie akapitowym............................................................................... 110
Stosowanie wci.................................................................................... 111
Wiszce wcicia .................................................................................. 112

Spis treci

Rozdzia 5.

Po prostu PageMaker 7

Odstpy pomidzy akapitami.................................................................. 113

Tworzenie linii akapitowych................................................................... 114
Odstpy w obrbie akapitu...................................................................... 115
Kontrola wdw i sierot .................................................................... 116
Stosowanie tabulatorw .......................................................................... 117
Rodzaje znakw tabulacji ....................................................................... 118
Stosowanie znakw wiodcych tabulacji................................................ 119
Style
121
Paleta stylw ........................................................................................... 122
Przypisywanie stylw ............................................................................. 123
Tworzenie nowego stylu ......................................................................... 124
Definiowanie nowego stylu przy uyciu palety sterujcej...................... 125
Modyfikacja stylu ................................................................................... 126
Powielanie stylu ...................................................................................... 127
Usuwanie stylu........................................................................................ 128
Sekwencja stylw.................................................................................... 129
Tworzenie stylw z wykorzystaniem opcji Based on ............................. 130
czenie stylw ...................................................................................... 131
Importowanie stylw .............................................................................. 132
Importowanie stylw podczas przenoszenia tekstu ................................ 133

Rozdzia 8.

Rysowanie
135
Rysowanie linii ....................................................................................... 136
Rysowanie prostoktw i elips ............................................................... 137
Rysowanie prostoktw o zaokrglonych naronikach .......................... 138
Rysowanie ramek.................................................................................... 139
Automatyczne rysowanie wieloktw .................................................... 140
Rysowanie wieloktw o nieregularnych ksztatach .............................. 141
Zmiana wielkoci obiektu ....................................................................... 142
Zamiana obiektu na ramk...................................................................... 143
Zmiana wypenienia................................................................................ 144
Zmiana konturw obiektw .................................................................... 145
Zmiana wypenienia i konturw ............................................................. 146
Tworzenie wasnych wzorw linii .......................................................... 147

Spis treci

Rozdzia 7.

Spis treci

Rozdzia 9.

Umieszczanie grafiki w dokumencie

149
Obsugiwane formaty plikw.................................................................. 150
Umieszczanie grafiki w dokumencie ...................................................... 151
Otaczanie tekstem ................................................................................... 152
Niestandardowe otaczanie tekstem ......................................................... 153
Przemieszczanie obiektw graficznych .................................................. 154
Zmiana wielkoci obiektw graficznych ................................................ 155
Kadrowanie obiektw graficznych ......................................................... 156
Osadzanie obiektu................................................................................... 157
Zmiana formatu wywietlanej grafiki ..................................................... 158
Sterowanie obrazem................................................................................ 159
Umieszczanie grafiki w wierszach.......................................................... 160
Dodawanie filtrw .................................................................................. 161
Stosowanie filtrw graficznych................................................................. 162

Rozdzia 11. Kolorystyka

175
Przypisywanie kolorw........................................................................... 176
Zmiana koloru wypenienia .................................................................... 177
Zmiana koloru linii ................................................................................. 178
Stosowanie atrybutu [None] ................................................................... 179
Stosowanie atrybutu [Paper] ................................................................... 180
Stosowanie atrybutu [Registration]......................................................... 181
Zmiana odcienia...................................................................................... 182
7

Spis treci

Rozdzia 10. Przenoszenie plikw

163
Kopiowanie i wklejanie w PageMakerze................................................ 164
Technika przecignij i upu w dokumentach PageMakera................. 165
Importowanie plikw PDF...................................................................... 166
Konwertowanie dokumentw utworzonych
w programach QuarkXPress i Microsoft Publisher ................................ 167
Zmiana ustawie konwersji dokumentw............................................... 168
Wywietlanie raportu konwersji ............................................................. 169
Drukowanie raportu konwersji.................................................................. 170
Wykorzystanie moduu Publication Converter ....................................... 171
Przenoszenie plikw pomidzy platformami .......................................... 172
Konwersja grafiki.................................................................................... 173
Dopasowywanie brakujcych krojw czcionek ...................................... 174

Po prostu PageMaker 7

Spis treci

Modele kolorw ...................................................................................... 183

Tworzenie kolorw rozbarwianych..................................................... 184
Tworzenie kolorw dodatkowych........................................................... 185
Dodawanie kolorw Pantone .................................................................. 186
Tworzenie nowego koloru ...................................................................... 187
Tworzenie odcienia koloru ..................................................................... 188
Usuwanie koloru ..................................................................................... 189
Podmienianie koloru ............................................................................... 190
Ograniczanie liczby kolorw importowanych razem z grafik EPS....... 191
Nadrukowywanie .................................................................................... 192
Rozdzia 12. Przepyw tekstu i edytor wtkw
193
Tworzenie linii amw ............................................................................ 194
Wyrwnywanie amw ........................................................................... 195
Automatyczny przepyw tekstu............................................................... 196
Dodawanie linii kontynuacji ................................................................... 197
Wywietlanie wtkw w edytorze .......................................................... 198
Tworzenie nowego wtku w edytorze wtkw....................................... 199
Wywietlanie znakw niewidocznych .................................................... 200
Wywietlanie stylw akapitw w edytorze............................................. 201
Zmiana czcionki w edytorze wtkw...................................................... 202
Rozdzia 13. Zarzdzanie obiektami
203
Posugiwanie si palet sterujc............................................................ 204
Przemieszczanie obiektw przy uyciu palety sterujcej ....................... 205
Skalowanie obiektu do okrelonego rozmiaru ........................................ 206
Procentowe skalowanie obiektu.............................................................. 207
Proporcjonalne skalowanie obiektu ........................................................ 208
Obracanie obiektu ................................................................................... 209
Pochylanie obiektw............................................................................... 210
Odbicie lustrzane .................................................................................... 211
Wykorzystanie palety sterujcej do oblicze.......................................... 212
Linie pomocnicze.................................................................................... 213
Uycie menedera siatki ......................................................................... 214
Wyrwnywanie obiektw ....................................................................... 215
Rozmieszczanie obiektw....................................................................... 216
Zmiana kolejnoci obiektw w stosie ..................................................... 217
8

Spis treci

Grupowanie obiektw............................................................................. 218

Blokowanie pozycji obiektu ................................................................... 219
Maskowanie obiektw ............................................................................ 220
Polecenie Paste Multiple......................................................................... 221
Wklejanie z przejciem pozycji .............................................................. 222
Polecenie Paste Special........................................................................... 223
Oznaczanie obiektw jako niedrukowalne ............................................. 224

Rozdzia 15. Praca nad stronami

235
Przechodzenie do wybranej strony ......................................................... 236
Wstawianie stron..................................................................................... 237
Usuwanie stron ....................................................................................... 238
Sortowanie stron ..................................................................................... 239
Zmiana numeru strony pocztkowej dokumentu .................................... 240
Automatyczne numerowanie stron.......................................................... 241
Rozdzia 16. Strony wzorcowe
243
Strony wzorcowe wprowadzenie ......................................................... 244
Wywietlanie palety stron wzorcowych ................................................. 245
Tworzenie stron wzorcowych ................................................................. 246
Dodawanie obiektw na stron wzorcow.............................................. 247
Stosowanie stron wzorcowych................................................................ 248
Przydzielanie strony wzorcowej do grupy stron dokumentu .................. 249
Powielanie strony wzorcowej ................................................................. 250
Usuwanie strony wzorcowej ................................................................... 251
Wywietlanie elementw nalecych do strony wzorcowej ..................... 252

Spis treci

Rozdzia 14. Warstwy

225
Wywietlanie palety warstw ................................................................... 226
Tworzenie nowej warstwy ...................................................................... 227
Przenoszenie obiektu na warstw ........................................................... 228
Tworzenie obiektu na wybranej warstwie .............................................. 229
Usuwanie warstwy .................................................................................. 230
Zaznaczanie wszystkich obiektw na warstwie...................................... 231
Blokowanie warstw................................................................................. 232
Ukrywanie warstw .................................................................................. 233
Zmiana kolejnoci warstw ...................................................................... 234

Po prostu PageMaker 7

Rozdzia 17. czenie danych

253
czenie danych wprowadzenie ........................................................ 254
Tworzenie plikw danych rdowych ................................................... 256
Wybr danych rdowych ..................................................................... 257
Wstawianie symboli zastpczych............................................................ 258
Podgld publikacji .................................................................................. 259
Wywietlanie wybranego rekordu .......................................................... 260
Tworzenie dokumentu seryjnego ............................................................ 261

Spis treci

Rozdzia 18. Funkcje ksikowe

263
czenie dokumentw w ksik ........................................................... 264
Ustalanie stylu spisu treci...................................................................... 265
Tworzenie spisu treci............................................................................. 266
Tworzenie spisu treci w osobnym dokumencie..................................... 268
Tworzenie hase skorowidza................................................................... 270
Wywietlanie indeksu ............................................................................. 272
Tworzenie indeksu .................................................................................. 273
Rozdzia 19. Strony internetowe
275
Opcje eksportu do formatu HTML ........................................................... 276
Eksport do formatu HTML ..................................................................... 278
Wywietlanie utworzonej strony HTML ................................................ 280
Dodawanie czy hipertekstowych............................................................ 281
Edycja cza ............................................................................................ 282
Usuwanie hipercza ............................................................................... 283
Formatowanie hipercza ........................................................................ 284
Ustalanie preferencji sieciowych............................................................... 286
Wywietlanie czy ................................................................................. 287
Rozdzia 20. Pliki PDF
289
Pliki PDF wprowadzenie ................................................................... 290
Eksportowanie do formatu PDF.............................................................. 291
Ingerencja w proces tworzenia plikw PDF ........................................... 292
Dodawanie informacji o dokumencie ..................................................... 293
Zmiana opcji w programie Adobe Distiller ............................................ 294
Opcje zabezpieczania plikw.................................................................. 296

10

Spis treci

Rozdzia 21. Drukowanie

297
Sprawdzanie poprawnoci czy ............................................................. 298
Drukowanie dokumentu.......................................................................... 299
Drukowanie wybranych stron ................................................................. 300
Drukowanie do plikw............................................................................ 301
Drukowanie separacji barwnych............................................................. 302
Drukowanie separacji okrelonego koloru.............................................. 303
Drukowanie znacznikw cicia .............................................................. 304
Definiowanie stylw drukowania ........................................................... 305
Drukowanie z wykorzystaniem stylu drukowania .................................. 306
Powikszanie i pomniejszanie wydruku ................................................. 307
Nadlewki ................................................................................................. 308
Dodatek A

Skrty klawiszowe w wersji dla MacOS

309

Dodatek B

Skrty klawiszowe w wersji dla Windows

313

Skorowidz

317

Spis treci
11

Akapity i tabulatory

Akapity i tabulatory
Akapity i tabulatory
Aby w peni zrozumie, na czym polega
formatowanie akapitw, naley najpierw pozna
definicj akapitu w programie PageMaker. Jego
mianem okrela si wszystkie znaki znajdujce
si pomidzy kolejnymi znakami koca akapitu.
Oznacza to, e moe nim by tylko jeden znak
(np. pojedynczy znak koca akapitu) lub tysice
innych znakw.

Gwnymi elementami formatowania na poziomie

akapitowym s: style, wcicia, odstp akapitowy
(przed i po), wyrwnanie, tabulatory i linie
akapitowe. Do innych, rzadziej stosowanych,
zalicza si opcje kontroli wdw i sierot, linie
koca strony i amw, opcje sownikowe, odstpy
wyrazowe i midzyznakowe, a take standardowe
ustawienia odstpw pomidzy wierszami
w akapicie.

107

Akapity i tabulatory

Jeeli stosujesz wobec dowolnego znaku

znajdujcego si w obrbie jednego akapitu
jaki element formatowania na poziomie
akapitowym, oznacza to, e tym samym
formatujesz cay, akapit obejmujcy ten znak.
Jeli si tego nie spodziewae, moesz poczu
si niemile zaskoczony. Bd przygotowany.
Z drugiej strony, ta waciwo moe oszczdzi
wiele Twojego cennego czasu, jako e nie musisz
zaznacza caego paragrafu, aby szybko dokona
jego formatowania. Wystarczy klikn
gdziekolwiek wewntrz danego akapitu,
dokona zmian formatowania i gotowe!

Rozdzia 6.

Formatowanie akapitu
za pomoc menu

Formatowanie akapitu za pomoc menu

Jeeli paleta sterujca jest aktualnie ukryta,

najszybszym sposobem zastosowania
pojedynczej zmiany formatowania na poziomie
akapitowym jest skorzystanie z menu Type.
Najczciej stosowan opcj formatowania
akapitu jest wyrwnanie.
Tekst znajdujcy si w bloku tekstowym moe
by wyrwnywany do lewej (tak jak wikszo
tekstu w tej ksice), do prawej, wyrodkowany,
wyjustowany lub silnie (czasami spotka si
mona z okreleniem justowanie wymuszone)
wyjustowany. Dla kadej z tych opcji istnieje
skrt klawiaturowy, ktry umoliwia bardzo
szybkie formatowanie wybranego tekstu:
u Wyrwnaj do lewej Ctrl+Shift+L

(Command+Shift+L).
u Wyrwnaj do rodka Ctrl+Shift+C

(Command+Shift+C).
u Wyrwnaj do prawej Ctrl+Shift+R

(Command+Shift+R).
u Wyjustuj Ctrl+Shift+J

(Command+Shift+J).
u Wymuszone justowanie Ctrl+Shift+F

(Command+Shift+F).

Aby sformatowa akapit

za pomoc menu Type:
1. Kliknij w dowolnym miejscu akapitu,

ktry chcesz sformatowa lub zaznacz

dowolny fragment tekstu.
2. Wybierz z menu polecenie Type/Alignment lub

Type/Type Style/[nazwa stylu] (rysunek 6.1).

Akapit zostanie sformatowany zgodnie
z wprowadzonymi zmianami.

108

Rysunek 6.1. Menu Type

zapewnia szybki dostp
do wszystkich polece
formatowania akapitw
dostpnych w programie
PageMaker. Jeeli zmiany
formatowania dotycz tylko
jednego rodzaju i dotycz
maych objtociowo
fragmentw tekstu, dokonuj
ich za pomoc menu Type

Akapity i tabulatory

Formatowanie akapitu
za pomoc okna dialogowego
Paragraph Specifications

Rysunek 6.2. W oknie dialogowym Paragraph

Specifications zawarte s niemal wszystkie
narzdzia i polecenia suce do formatowania
blokw tekstowych uporzdkowanych w akapity.
Brakuje tylko narzdzia Styles, ktre umieszczone
zostao w osobnym oknie dialogowym

Okno dialogowe parametrw akapitu

(Paragraph Specifications) jest centralnym
miejscem, w ktrym zgromadzona zostaa
wikszo elementw sprawujcych kontrol
nad wygldem akapitu i umoliwiajcych jego
formatowanie. Podczas gdy wikszo opcji
kontroli formatowania znajdziesz w menu Type,
a take w palecie sterujcej w trybie akapitowym,
okno dialogowe Paragraph Specifications
zawiera wszystkie opcje suce oglnemu
formatowaniu akapitw.

Aby zastosowa
formatowanie akapitu
za pomoc okna dialogowego:
1. Kliknij gdziekolwiek w obrbie akapitu

lub zaznacz fragment tekstu, ktry zamierzasz

sformatowa.
2. Wybierz z menu polecenie Type/Paragraph

lub uyj skrtu Ctrl+M (Command+M).

Pojawi si okno dialogowe parametrw
akapitu Paragraph Specifications
(rysunek 6.2).
3. Wprowad dane zmiany w oknie i kliknij

OK.
Wygld akapitu zostanie zmieniony zgodnie
z wprowadzonymi zmianami.

109

Formatowanie akapitu

Niektrych opcji formatowania nie znajdziesz

jednak nigdzie indziej, tylko w oknie dialogowym
Paragraph Specifications, np. opcje kontroli
wdw i sierot, a take stosowanie linii
oddzielajcych akapity.

Rozdzia 6.

Formatowanie akapitu

Formatowanie akapitu
za pomoc palety sterujcej
w trybie akapitowym
W palecie sterujcej znajduj si najczciej stosowane
narzdzia i polecenia suce do formatowania
akapitw. Z racji tego, e paleta jest niemal zawsze
widoczna na ekranie roboczym Twojego komputera,
moe si okaza, i jest to najszybszy i najwygodniejszy
sposb dokonywania formatowania akapitw
w dokumencie utworzonym przez Ciebie. Jak wiesz,
narzdzia widoczne w oknie palety sterujcej zmieniaj
si w zalenoci od tego, jaki obiekt jest aktualnie
zaznaczony. Jeeli obiektem tym jest tekst lub te
blok tekstowy, paleta sterujca moe przybra jeden
z dwch widokw: znakowy lub akapitowy.
Do przechodzenia pomidzy nimi su odpowiednie
ikony widoczne w lewej czci palety (rysunek 6.3).

Aby zmodyfikowa formatowanie akapitu

za pomoc palety sterujcej
w trybie akapitowym:
1. Wybierz z menu polecenie Window/Show Control

Palette lub uyj skrtu klawiaturowego Ctrl+

(Command+ ). Pojawi si paleta sterujca.
2. Jeeli paleta nie wyglda tak, jak pokazano

na rysunku 6.3, kliknij ikon umoliwiajc

przejcie do widoku akapitowego (ikona
ze znakiem ).
3. Wprowad dane zmiany.
4. Nacinij Enter.
5. Wygld akapitu zmieni si zgodnie

z wprowadzonymi przez Ciebie zmianami.

Rysunek 6.3. Paleta sterujca w trybie widoku akapitowego umoliwia najszybszy

i najwygodniejszy sposb zmiany atrybutw i formatowania tekstu pogrupowanego w akapity

110

Akapity i tabulatory

Stosowanie wci
Kademu akapitowi mona przyporzdkowa
trzy parametry okrelajce pooenie wcicia:
u Wcicie z lewej strony: Left Indent

okrela odlego tekstu od lewej

krawdzi bloku tekstowego.
Rysunek 6.4. Pola kontroli wci tekstu pogrupowane
s w palecie sterujcej. Zauwa, e na ikonach wci
umieszczone s odpowiadajce polom tekstowym
piktogramy podpowiadajce, jaka jest funkcja
kadego z nich. Wszystkie trzy wartoci wci akapitu
mog by szybko wprowadzone. Wystarczy zaledwie
kilka uderze w klawisze

u Wcicie z prawej strony: Right Indent

okrela odlego tekstu od prawej

krawdzi bloku tekstowego.
u Wcicie pierwszego wiersza: First Indent

okrela odlego pierwszej litery

pierwszego wiersza od krawdzi bloku
tekstowego.
Standardowym ustawieniem powyszych
wci jest warto 0.

Aby zmieni wartoci wci:

Control Palette lub uyj skrtu
klawiaturowego Ctrl+ (Command+ ).
Pojawi si paleta sterujca.
2. Jeeli paleta nie wyglda tak, jak pokazano

na rysunku 6.3, kliknij ikon umoliwiajc

przejcie do widoku akapitowego ().
3. Umie kursor w dowolnym miejscu akapitu.
4. Kliknij pole Left Indent w palecie sterujcej

w trybie akapitowym. Wprowad odlego,

jaka ma dzieli tekst od lewej krawdzi
bloku tekstowego (rysunek 6.4).
5. Nacinij klawisz Tab, aby przenie kursor

do pola First Indent. Wprowad odlego,

jaka ma dzieli tekst pierwszego wiersza
od krawdzi bloku tekstowego.
6. Ponownie przyciskajc klawisz Tab,

przeniesiesz kursor do pola kolejnego

wcicia Right Indent. Wprowad
odlego, jaka ma dzieli tekst od prawej
krawdzi bloku tekstowego.
7. Nacinij Enter.

W wybranym akapicie zostan zastosowane

wprowadzone przez Ciebie wartoci wci.
111

Stosowanie wci

1. Wybierz z menu polecenie Window/Show

Rozdzia 6.

Wiszce wcicia
W wyniku zastosowania wiszcego wcicia,
pierwsza linia tekstu akapitu zostaje przesunita
w lewo wzgldem kolejnych (rysunek 6.5).
Jeeli chcesz zastosowa taki efekt w wybranym
akapicie, naley do pola wysunicia pierwszej
linii (First Indent) wprowadzi ujemn warto
liczbow. Jak atwo si domyli, bezwzgldna
warto wysunicia nie moe by wiksza
ni warto wcicia z lewej strony.

Wiszce wcicia

I tak w akapicie, w ktrym lewe wcicie ma

warto 1p, wysunicie moe mie maksymaln
wielko 1p (warto ujemn wprowadza si
za pomoc mylnika). W tym przypadku pierwszy
wiersz akapitu bdzie umieszczony na rwni
z krawdzi bloku tekstowego, ale kolejne
zostan odsunite o warto 1p od tej krawdzi.

Rysunek 6.5. W powyszym tekcie zastosowano

wysunicie po to, aby po lewej stronie umieci
graficzne symbole wypunktowania kolejnych
akapitw. Tabulator uyty po symbolu wypunktowania
powoduje waciwe wyrwnanie kolejnych wierszy
tekstu wedug ustawionego lewego wcicia

Aby zastosowa wiszce wcicie:

1. Wybierz z menu polecenie Window/Show

Control Palette. Jeli to konieczne, kliknij

ikon , aby wywietli widok palety
sterujcej w trybie akapitowym.
2. Kliknij w dowolnym miejscu akapitu,

ktry ma zosta poddany formatowaniu.

Rysunek 6.6. Linijka Indents/Tabs pozwala

na zapoznanie si z aktualnym rozkadem
umieszczonych w danym akapicie elementw
formatowania takich jak: wysunicie, wcicia
i kolejne tabulatory. Wykropkowana pionowa
linia okrela granice (krawdzie) bloku tekstowego

3. Wprowad wielko, o jak tekst ma zosta

odsunity w prawo do pola Left Indent.

Po to, aby wysun pierwszy wiersz akapitu,
warto wcicia z lewej strony musi by
wiksza od 0 (standardowej wielkoci wcicia).
4. Nacinij Tab i wprowad ujemn warto

wcicia do pola First Line Indent.

Warto bezwzgldna wpisanej wartoci
wysunicia musi by wiksza lub rwna
wartoci wcicia z lewej strony.
Wprowadzenie wartoci takiej samej,
jak wcicie z lewej strony (tyle, e z ujemnym
znakiem jeli warto wcicia z lewej
strony wynosi 3p6, to warto wysunicia
w tym przypadku rwna si 3p6), spowoduje
zrwnanie pierwszego wiersza akapitu z lini
krawdzi bloku tekstowego.

Nacinij Enter.

112

Wskazwka

Wybierz z menu polecenie
Type/Indents/Tabs, jeli chcesz zobaczy
wszystkie wcicia i tabulatory umieszczone
w danym fragmencie tekstu. Wicej
szczegw dotyczcych wizualizacji
wci i tabulatorw znajdziesz w podpisie
pod rysunkiem 6.6.

Akapity i tabulatory

Odstpy pomidzy akapitami

Rysunek 6.8. Pola tekstowe Space Before

(odstp ponad akapitem) i Space After
(odstp poniej akapitu) znajdujce si w palecie
sterujcej pracujcej w trybie akapitowym

3. Kliknij pole tekstowe Space Before lub

Space After (odstp za i przed akapitem)

znajdujce si w palecie sterujcej
i wprowad dane wartoci odlegoci
(rysunek 6.8).
Jeli nie moesz znale powyszych
okien tekstowych, kliknij ikon widoku
panelu atrybutw akapitu (Paragraph
View Icon piktogram ), ktra znajduje
si po lewej stronie palety.
4. Nacinij Enter.

u Odstp w pionie pomidzy akapitami zosta

ju ustalony i zmieni go bdziesz mg

tylko za pomoc zmiany wielkoci interlinii.
u Jeeli tekst przepywa do kolejnej kolumny

lub na kolejn stron, wprowadzenie zbyt

duej liczby znakw koca akapitu moe
spowodowa, e kolejne akapity zostan
przesunite dalej, ni jest to potrzebne,
powodujc tym samym wiele kopotw
z oglnym ukadem dokumentu.
Bardziej odpowiednim i jednoczenie atwym
sposobem gospodarowania odstpem pomidzy
akapitami jest wykorzystanie palety sterujcej.
Wystarczy j tylko uaktywni, klikn
odpowiednie pole tekstowe w trybie
akapitowym palety i wprowadzi dowoln
wielko odstpu pomidzy akapitami.
Pozwala to na sprawowanie kontroli
nad wielkoci wolnego obszaru ponad
i poniej akapitw w dokumencie (rysunek 6.7).

Aby dokona zmiany odstpw

pomidzy akapitami:
1. Wybierz z menu polecenie Window/Show

Control Palette. Jeli to konieczne, przejd

do widoku palety sterujcej w trybie
akapitowym, klikajc ikon .
2. Kliknij akapit, ktry chcesz podda

formatowaniu polegajcemu na zmianie

wielkoci odstpw midzy akapitami.

113

Odstpy pomidzy akapitami

Rysunek 6.7. Uywajc odpowiedniego formatowania

odstpu pomidzy akapitami przejmujesz kontrol
nad wolnym obszarem znajdujcym si ponad
i poniej akapitw w dokumencie. Takie formatowanie
jest z pewnoci lepsze ni umieszczenie w tekcie
kilku nastpujcych po sobie znakw koca akapitu.
Wartoci odstpw mog by ustalane w procentach
wartoci punktowej rozmiaru czcionki. Jest to
formatowanie typowe, stosowane powszechniej
ni wprowadzanie midzy akapitami odstpu
o wysokoci rwnej wysokoci znaku

Powiedzmy szczerze stosowanie

dodatkowych znakw koca akapitu
(poprzez kilkakrotne wcinicie klawisza Enter)
jest zym przyzwyczajeniem. Nawyk ten wydaje
si uatwia formatowanie, ale jeli kiedykolwiek
bdziesz musia wrci do tego samego
dokumentu i ponownie go edytowa, bdziesz
aowa wczeniejszych bdnych decyzji.
Zbyt dua ilo znakw koca akapitu wie si
z wystpowaniem dwch problemw natury
edycyjnej:

Rozdzia 6.

Tworzenie linii akapitowych

PageMaker umoliwia umieszczanie
w dokumencie linii nad i pod akapitem.
Stosuj je dla podkrelenia nagwkw tabel
lub tworzenia kolorowych ramek umieszczanych
za biaym lub jasnym tekstem. Jeeli stosujesz
linie akapitowe zamiast obiektw tworzonych
narzdziami rysunkowymi, bd one
przemieszcza si razem z edytowanym tekstem
(w przeciwiestwie do obiektw rysunkowych)
lub przesuwanymi blokami tekstowymi
(rysunek 6.9).

Rysunek 6.9. Na tym rysunku pokazano dwa sposoby

wykorzystania linii akapitowych. W pierwszym
przypadku linia umieszczona zostaa pod akapitem
nagwka. W drugim dwie szerokie linie (po 12 pt)
umieszczono pod i nad tekstem akapitu. Obie linie
utworzyy czarne to dla tekstu w kontrze

Aby utworzy linie akapitowe:

1. Umie punkt wstawiania w obrbie akapitu,

Tworzenie linii akapitowych

w ktrym chciaby umieci linie akapitowe.

2. Wybierz z menu polecenie Type/Paragraph

lub uyj skrtu Ctrl+M (Command+M).

3. Kliknij przycisk Rules w oknie dialogowym

Paragraph Specifications.
Pojawi si okno dialogowe Paragraph Rules.
4. Zaznacz opcj Rule above paragraph,

aby utworzy lini ponad akapitem i zmie

ustawienia dla tej linii.
5. Kliknij przycisk Options.

Rysunek 6.10. W oknie dialogowym Paragraph

Rules znajduj si ustawienia dla nagwka
podkrelonego jedn lini na rysunku 6.9

Pojawi si okno dialogowe Paragraph Rule

Options.
6. Ustaw odlego pomidzy grn krawdzi

linii tekstu w akapicie a lini akapitow.

7. Wprowad dan warto i kliknij OK trzy

razy, eby zamkn wszystkie otwarte okna

dialogowe.
Wskazwki

Jeli chcesz zamkn jednoczenie wszystkie
otwarte okna, przytrzymaj klawisz Shift
(Option) i kliknij OK.

Dodaj szerokie linie akapitowe pod i ponad

akapitem i wykorzystaj okno dialogowe

Paragraph Rules Options po to, aby ustali
ich pooenie i utworzy to dla tekstu
wprowadzonego w kontrze. Wicej szczegw
znajdziesz w opisach rysunkw 6.10 i 6.11.
114

Rysunek 6.11. Na tym rysunku przedstawiajcym

okno dialogowe Paragraph Rule Options znajduj
si opcjonalne ustawienia linii akapitowych, takie
jak zastosowano w drugim przypadku na rysunku 6.9

Akapity i tabulatory

Odstpy w obrbie akapitu

PageMaker pozwala uytkownikowi kontrolowa
ilo wolnego miejsca, ktre jest dodawane
(bd usuwane) w obrbie justowanego akapitu.
Rozrnia si dwa rodzaje odstpw wewntrz
akapitu:
u Odstp midzyznakowy umoliwia

zmian szerokoci znaku spacji, a tym samym

i wykorzystaj okno dialogowe Paragraph
u Odstp midzyliterowy umoliwia

zmian wielkoci odstpu pomidzy literami

w wyrazie.

Rysunek 6.13. Na rysunku przedstawiajcym

okno dialogowe Paragraph Spacing Attributes
z powyszego rysunku wida ustawienia
zastosowane w dolnym akapicie na rysunku 6.12

Aby zmieni
ustawienia odstpw w akapicie:
1. Umie punkt wstawiania w wybranym

akapicie.
2. Wybierz z menu polecenie Type/Paragraph.

Wskazwka

Przed ukoczeniem pracy wykonuj wydruki
prbne dokumentu. W rzeczywistoci
(na wydruku) zastosowane przez Ciebie
ustawienia odstpu mog si rni
od widoku na ekranie komputera. Jeli
masz wtpliwoci, pamitaj, e jest to
jedyny sposb sprawdzenia ostatecznego
wygldu dokumentu.

Pojawi si okno dialogowe Paragraph

Specifications.
3. Kliknij przycisk Spacing.

Pojawi si okno dialogowe Paragraph

Spacing Attributes (rysunek 6.13).
4. Wprowad dane zmiany odstpw

do odpowiednich pl okna.
5. Kliknij dwa razy przycisk OK, aby zamkn

dwa otwarte okna dialogowe.

115

Odstpy w obrbie akapitu

Rysunek 6.12. W akapitach na tym rysunku

zastosowano trzy rne style formatowania
odstpw. Akapit grny ma standardowe
ustawienia. W akapicie rodkowym zastosowano
tylko zmian odstpu midzyliterowego,
a w dolnym tylko odstpu midzyznakowego

Kady z powyszych rodzajw moe by

stosowany niezalenie lub w poczeniu z drugim.
Czcionki zostay tak ustawione przez swoich
twrcw pod ktem szerokoci odstpu
midzyliterowego, aby wyglday jak najlepiej
(wcznie z definiowaniem kerningu dla par liter).
Jednak kiedy tekst jest rozsuwany bd cieniany,
odstp pomidzy znakami (lub wyrazami)
zostaje zmieniany, co moe prowadzi
do niekorzystnego wygldu caego akapitu
(rysunek 6.12). Dziki opcjom, jakie udostpnia
si w PageMakerze, masz moliwo
skorygowania tego bdu. Wprowadzone przez
Ciebie zmiany rwnie dobrze mog spowodowa,
e tekst w akapicie nie bdzie wyglda dobrze.
Uywaj wic zmiany odstpw w obrbie
akapitu z uwag i ostronie.

Rozdzia 6.

Kontrola wdw i sierot

Kontrola wdw i sierot

Mianem wdowy okrela si pierwszy wiersz

akapitu, ktry zostaje umieszczony w dolnej
czci amu, kolumny tekstu lub strony, podczas
gdy gwna cz akapitu, do ktrego naley,
zostaje przeniesiona do kolejnego amu, kolumny
lub strony (rysunek 6.14). Mianem sieroty
okrela si natomiast ostatni wiersz akapitu,
ktry oderwany od tekstu gwnego, zostaje
umieszczony w grnej czci kolejnego amu,
kolumny bd strony (rysunek 6.14).
Program PageMaker posiada wbudowane
narzdzia pozwalajce na kontrol iloci wierszy
akapitw, ktre mog pozosta na wczeniejszej
stronie (amie lub kolumnie w przypadku
wdw), i wierszy, ktre mog zosta przesunite
na stron (am, kolumn) kolejn. Aby zapobiec
powstawaniu w tekcie wdw i sierot
PageMaker przenosi okrelon ilo wierszy
do nastpnej kolumny lub strony.

Aby zmieni ustawienia kontroli

nad wdowami i sierotami:

Rysunek 6.14. Ostatnia linia tekstu w lewej

kolumnie to wdowa

Rysunek 6.15. Pierwszy wiersz w prawej kolumnie

to sierota

1. Kliknij w obrbie akapitu, w ktrym chcesz

zastosowa kontrol nad wdowami

i sierotami.
W wikszoci przypadkw bdziesz musia
zaznaczy cay tekst tworzcy wtek,
aby zastosowa kontrol w caym obiekcie
tekstowym.
2. Wybierz z menu polecenie Type/Paragraph.

Pojawi si okno dialogowe Paragraph

Specifications.
3. Zaznacz pola wyboru Widow control

i Orphan control i wprowad minimaln

ilo wierszy, ktre mog si znajdowa
u dou (widow wdowy) i u gry
(orphan sieroty) amu (rysunek 6.16).
Ja zwykle ustawiam ilo skrajnych wierszy
na 3. W ten sposb nigdy nie zdarzy si
sytuacja, e mniej ni trzy wiersze znajd si
oddzielnie w dolnej lub grnej czci
kolumny tekstowej.
116

Rysunek 6.16. Tak wyglda prawa dolna cz

okna dialogowego Paragraph Specifications, dziki
ktremu moesz zapobiec oddzielaniu si skrajnych
wierszy akapitw

Akapity i tabulatory

Stosowanie tabulatorw
Tabulatory s wykorzystywane do rozmieszczania
tekstu w poziomie. Mog by take stosowane
do tworzenia kolumn tekstu wewntrz bloku
tekstowego.
Standardowo tabulatory rozmieszczane s co 0,5 cala,
zaczynajc od lewej krawdzi bloku tekstowego.
Domylnym ustawieniem wyrwnywania przy
tabulatorach jest wyrwnywanie tekstu do ich
lewej strony.
Kiedy tworzysz nowy znak tabulacji, wszystkie
tabulatory znajdujce si dotd po lewej stronie
nowego znaku (ktrego pooenie jest
niestandardowe) zostaj usunite.

Aby umieci nowy znak tabulacji:

w ktrym chciaby umieci nowy tabulator.
2. Wybierz z menu polecenie Type/Indents/Tabs

(rysunek 6.17).
Pojawi si linijka Indents/tabs.
3. Ustaw tabulatory w danych miejscach

w kolumnie tekstu.
4. Jeeli nie jeste pewien, czy wprowadzone

przez Ciebie wartoci dla tabulatorw bd

odpowiednie, kliknij najpierw przycisk Apply.
Formatowanie akapitu zostanie zmienione w tle,
ale linijka pozostanie na wierzchu i bdziesz
mg od razu skorygowa nowe ustawienia.
5. Kliknij OK, jeli tekst zosta odpowiednio

sformatowany.

Rysunek 6.17. Linijka Indents/Tabs wcicia (tabulatory) jest wizualn reprezentacj aktualnego
rozmieszczenia elementw, takich jak wcicia i tabulatory, w zaznaczonym akapicie

117

Stosowanie tabulatorw

1. Umie punkt wstawiania w obrbie akapitu,

Rozdzia 6.

Rodzaje znakw tabulacji

W programie PageMaker stosuje si cztery
rne rodzaje typw tabulatorw: lewy, prawy,
rodkowy i dziesitny.
u Lewy tabulator powoduje wyrwnanie

tekstu do lewej strony; wprowadzany tekst

zostaje wic umieszczony po prawej stronie
tabulatora.
u Prawy tabulator powoduje wyrwnanie

tekstu do prawej strony; tekst umieszczony

jest po lewej stronie tabulatora.
u rodkowy tabulator powoduje

wyrwnanie tekstu tak, e tabulator znajdzie

si dokadnie w rodku wprowadzonego tekstu.

Rodzaje znakw tabulacji

u Tabulator dziesitny powoduje

wyrwnanie tekstu do pierwszego znaku

uamka dziesitnego, ktry znajdzie si
w tekcie, lub, gdy takowy nie istnieje,
dziaa jak prawy tabulator.
Oczywicie, w akapicie mog wsplnie
wystpowa rne typy tabulatorw. Na rysunku
6.18 pokazano tekst sformatowany przy uyciu
kadego z omwionych wczeniej czterech
typw tabulatorw.

Aby zastosowa rne znaki tabulacji:

1. Umie punkt wstawiania w obrbie akapitu,

w ktrym chciaby umieci tabulatory.

2. Wybierz z menu Type/Indents/Tabs

(rysunek 6.17).
3. Uyj linijki Indents/tabs, aby umieci

tabulatory w wybranych przez Ciebie

miejscach wewntrz kolumny tekstu. Rne
typy nowych tabulatorw wprowadzane s
za pomoc odpowiednich ikonek.
4. Kliknij OK.

Wskazwka

Jeeli nie jeste pewien, czy wprowadzone
przez Ciebie wartoci dla tabulatorw bd
odpowiednie, kliknij najpierw przycisk Apply.
Formatowanie akapitu zostanie zmienione
w tle, ale linijka pozostanie na wierzchu
i bdziesz mg od razu skorygowa nowe
ustawienia.
118

Rysunek 6.18. Do utworzenia tej tabeli wykorzystano

wszystkie cztery typy tabulatorw. Dla nagwkw
kolumn zastosowano tabulatory rodkowe, dla nazw
miast lewe, dla liczby mieszkacw prawe,
natomiast dla wartoci dotyczcych pooenia nad
poziomem morza zastosowano tabulatory dziesitne

Akapity i tabulatory

Stosowanie
znakw wiodcych tabulacji
Znaki wiodce tabulacji to cig symboli,
ktre wypeniaj miejsce przed tabulatorem.
Dla kadego tabulatora mona zdefiniowa
wiodce znaki, a funkcj t moe peni
dowolny symbol.

Aby utworzy wiodce znaki tabulacji:

1. Umie punkt wstawiania w obrbie akapitu,

ktry ma zawiera wiodce znaki tabulacji.

Jeeli chciaby zmieni waciwoci
tabulatorw jednoczenie w kilku akapitach,
zaznacz cz kadego z nich.
2. Wybierz z menu polecenie Type/Indents/Tabs.

Nad aktualnie zaznaczonym akapitem

pojawi si linijka Indents/Tabs.
3. Przecignij i upu odpowiedni tabulator

w wybrane miejsce linijki.

4. Z menu Tab Leader wybierz symbol,

ktry ma by stosowany jako wiodcy znak

tabulacji. Moe on take zosta wprowadzony
z klawiatury.
5. Kliknij OK.

Wskazwka

Wiodce znaki tabulacji mona podda
dalszej dowolnej edycji (formatowaniu),
zmieniajc rodzaj czcionki, jej rozmiar i styl.

119

Stosowanie znakw wiodcych tabulacji

Rysunek 6.19. Znaki wiodce tabulacji pomagaj

wizualnie wyrwna oddalone od siebie elementy
umieszczone na tym samym poziomie w kolumnie
tekstowej

Typowym zastosowaniem wiodcych znakw

tabulacji s spisy treci, menu, a take listy,
w ktrych elementy znajduj si w tej samej
linii i mog by od siebie oddalone (rysunek 6.19).
Najczciej stosowanymi znakami tabulacji
s kropki.