Professional Documents
Culture Documents
Konfiguracja i optymalizacja
Autor: Neal Krawetz
Tumaczenie: Robert Grczyski
ISBN: 978-83-246-1318-2
Tytu oryginau: Hacking Ubuntu: Serious
Hacks Mods and Customizations
Format: B5, stron: okoo 460
Wydawnictwo Helion
ul. Kociuszki 1c
44-100 Gliwice
tel. 032 230 98 63
e-mail: helion@helion.pl
Instalacja Ubuntu
Uruchamianie systemu z pyty CD oraz pamici USB
Praca z Ubuntu na komputerach PC i Mac
Usprawnianie procedury startu i logowania
Konfiguracja urzdze peryferyjnych
Instalowanie nowego oprogramowania
Poczenie z internetem
Korzystanie z poczty elektronicznej i WWW
Wspdzielenie plikw
Wielozadaniowo w Ubuntu
Spis treci
O autorze ................................................................................................................. 13
Wprowadzenie ........................................................................................................ 15
Cz I Optymalizacja systemu
Rozdzia 1. Instalacja systemu ................................................................................. 23
Zanim rozpoczniesz .............................................................................................................23
Wybr dystrybucji ................................................................................................................24
Instalacja systemu serwerowego czy stacji roboczej? .........................................................26
Konfiguracja podwjnego rozruchu .............................................................................27
Uywanie pyty Desktop CD-ROM ............................................................................29
Uywanie pyty Alternate CD-ROM ...........................................................................32
Uywanie pyty Server CD-ROM ................................................................................33
Zmiana opcji ...................................................................................................................35
Instalacja minimalnej wersji systemu ............................................................................36
Instalacja za pomoc sieci ...............................................................................................37
Instalacja na komputerze Mac .......................................................................................38
Uywanie napdu USB .......................................................................................................39
Formatowanie napdu USB ..........................................................................................39
Wspdzielenie plikw z napdem USB ......................................................................41
Uruchamianie z napdu USB .......................................................................................42
Przeprowadzanie instalacji sieciowej za pomoc napdu USB ...................................44
Uywanie obrazu startowego z plikami ........................................................................45
Instalacja penego systemu plikw ................................................................................47
Rne sposoby uruchamiania ........................................................................................51
Uaktualnianie Ubuntu .........................................................................................................54
Okrelenie wersji ............................................................................................................55
Kwestie zwizane z uaktualnianiem Ubuntu ...............................................................55
Podsumowanie .....................................................................................................................57
Spis treci
Spis treci
Dodawanie napdw ..........................................................................................................113
Aktualizacja napdw ...................................................................................................114
Montowanie systemw ................................................................................................116
Prosty sposb na kopi zapasow ................................................................................116
Konfiguracja macierzy RAID ......................................................................................118
Dodawanie innych urzdze .............................................................................................120
Uywanie myszy szeregowej .......................................................................................121
Obsuga touchpada .......................................................................................................123
Konfiguracja urzdze USB ........................................................................................124
Wczenie tabletu graficznego .....................................................................................128
Konfiguracja kart TV ....................................................................................................132
Uywanie aparatw cyfrowych, skanerw i kamer internetowych ...........................135
Podsumowanie ...................................................................................................................137
Cz II Kwestie zgodnoci
Rozdzia 4. Zarzdzanie oprogramowaniem .......................................................... 141
Zrozumienie repozytoriw pakietw ................................................................................142
Rozrnianie dystrybucji .............................................................................................143
Narzdzie Synaptic .............................................................................................................144
Wyszukiwanie za pomoc narzdzia Synaptic ............................................................145
Zmiana repozytoriw ...................................................................................................146
Instalacja pakietw z pyty CD-ROM lub katalogu ...................................................147
Zarzdzanie uaktualnieniami .......................................................................................148
System bez narzdzia Synaptic ..........................................................................................149
Modyfikacja rde .......................................................................................................149
Dodawanie repozytoriw na nonikach CD-ROM ...................................................152
Przegldanie bufora narzdzia APT ............................................................................153
Organizacja wynikw wyszukiwania ..........................................................................154
Instalacja pakietw za pomoc narzdzia APT ...........................................................154
Usuwanie pakietw za pomoc narzdzia APT .........................................................154
Uaktualnianie za pomoc narzdzia APT ...................................................................157
Instalacja najczciej uywanych komponentw ..............................................................157
Uywanie EasyUbuntu ................................................................................................158
Usuwanie bdw w EasyUbuntu ..............................................................................160
Rczna instalacja najczciej uywanych komponentw .................................................161
Instalacja obsugi multimediw ...................................................................................162
Instalacja obsugi treci dostpnych w Internecie .......................................................163
Instalacja pakietw czcionek ........................................................................................164
Kompilacja i tworzenie oprogramowania .........................................................................166
Instalacja kodu rdowego pakietu ............................................................................167
Programowanie w jzyku C ........................................................................................168
Wczenie Javy ..............................................................................................................169
Podsumowanie ...................................................................................................................171
Spis treci
Spis treci
Wsppraca poprzez sie ....................................................................................................230
Uywanie przegldarki VNC ......................................................................................232
Wspdzielenie pulpitu Ubuntu .................................................................................234
Zabezpieczanie pocze VNC ...................................................................................237
Uruchamianie oprogramowania za pomoc emulatorw ................................................238
Wybr emulatora ..........................................................................................................239
Zrozumienie dyskw wirtualnych ..............................................................................241
Rnice midzy VNC a VM ........................................................................................242
Emulacja za pomoc VNC ..........................................................................................242
Uywanie Qemu (Open Source) ................................................................................242
Uywanie VMware (program komercyjny) ...............................................................247
Uywanie Xen (Open Source) ....................................................................................249
Wspdzielenie plikw z emulatorami ........................................................................251
Inne narzdzia wsppracy .................................................................................................252
Podsumowanie ...................................................................................................................252
10
Spis treci
Cz IV Bezpieczestwo systemu
Rozdzia 10. Zabezpieczanie Ubuntu ..................................................................... 351
Zrozumienie domylnych ustawie bezpieczestwa w systemie Ubuntu .....................352
Usprawnianie polecenia sudo ............................................................................................355
Dodawanie uytkownikw do sudo ............................................................................356
Spis treci
11
12
Spis treci
Wielozadaniowo rozdzia
w rozdziale:
5 Przeczanie midzy
aplikacjami.
5 Dostosowanie
przecznika obszarw
roboczych.
5 Dostosowanie okien
5 Buforowanie buforw.
aplikacji.
5 Automatyzacja zada.
5 ledzenie projektw.
288
Rozdzia 8. Wielozadaniowo
RYSUNEK 8.1. Lista okien jest widoczna na panelu dolnym. Z kolei menu okien zostao dodane do panelu grnego
i pokazuje trzy procesy
Mimo e menu okien oraz lista okien wywietlaj te same informacje, to jednak uywaj
odmiennych modeli dziaania. Lista okien jest bardzo uyteczna, gdy liczba otwartych okien
nie przekracza omiu. Jednake, po otworzeniu wikszej liczby okien, tekst znajdujcy si na
przyciskach zostaje obcity, znacznie utrudniajc ich rozrnianie. Dlatego te po otworzeniu wielu okien warto skorzysta z apletu menu okien, ktry znacznie uatwia odszukanie
waciwego okna.
289
290
RYSUNEK 8.2. Meneder okien wywietlany po naciniciu klawiszy Alt+Tab. Wybrany zosta kalkulator,
ale jego okno jest czciowo zakryte przez inn aplikacj
Kade okno zaznaczone w menederze powoduje wywietlenie tytuu okna w menederze
okien oraz podwietlenie samego okna na pulpicie za pomoc czarnego obramowania.
Jeeli okno jest czciowo zakryte, uytkownik zobaczy, w ktrym miejscu okno si pojawi.
Ikony w menederze okien s uoone od lewej do prawej strony wedug ich uywania, to
znaczy, ikona po lewej stronie przedstawia ostatnio uywane okno. W przypadku przeczania midzy dwoma oknami zostaj one przedstawione za pomoc dwch ikon znajdujcych
si po lewej stronie. Natomiast rzadko uywane okno bdzie miao ikon umieszczon po
prawej stronie menedera. Naciskanie klawiszy Alt+Tab powoduje kolejne zaznaczanie ikon
od lewej do prawej strony, natomiast nacinicie klawiszy Alt+Shift+Tab powoduje przechodzenie od prawej do lewej strony.
Rozdzia 8. Wielozadaniowo
291
292
Dostosowanie
przecznika obszarw roboczych
Potrzeba naprawd niewiele czasu, aby na ekranie zostao otwartych wiele okien. W takiej
sytuacji uywanie kombinacji klawiszy Alt+Tab nie pomoe w dobrej organizacji pracy.
Na szczcie dostpny jest przecznik obszarw roboczych. Wymieniony aplet pozwala na
uywanie wielu pulpitw uytkownik moe na jednym umieci wszystkie okna zwizane
z prac, na drugim gry, na trzecim projekty itd. Domylnie przecznik obszarw roboczych
jest umieszczony w prawym rogu dolnego panelu autor zwykle przenosi go na panel grny,
aby zrobi dodatkowe miejsce na list okien. Jeeli na panelu nie ma przecznika obszarw
roboczych, mona go doda za pomoc opcji Dodaj do panelu i umieszczenia apletu w wybranym miejscu.
Rozdzia 8. Wielozadaniowo
Okna nie musz pozostawa w jednym obszarze roboczym. W przeczniku obszarw roboczych aktywne okno zostaje podwietlone, a uytkownik moe przenie je z jednego pulpitu
na inny. Autor zwykle tak robi, gdy jeden z pulpitw staje si zbyt zamiecony lub po wywietleniu wyskakujcego okna z innej aplikacji. Przykadowo, gdy aplikacja Evolution wywietla komunikat dotyczcy zaplanowanych zada, autor przenosi go do odpowiedniego
pulpitu. (Nie ma powodu, aby okno Napisz raport pozostao wywietlone na rodku
obszaru roboczego gier).
293
294
Rozdzia 8. Wielozadaniowo
Wikszo aplikacji Gtk i KDE pobiera zasoby konfiguracyjne z plikw konfiguracyjnych danej aplikacji. Przykadowo, gedit uywa plikw $HOME/.gnome2/gedit-2, $HOME/.gnome2/
gedit-metadata.xml oraz $HOME/.gnome2/accels/gedit. Niestety, pooenie, nazwa, format i zawarto tych plikw konfiguracyjnych s zalene od poszczeglnych aplikacji (jeeli w ogle
takie pliki istniej).
W przeciwiestwie do Gtk i Qt, wikszo aplikacji Xt stosuje standardowy format konfiguracyjny: aplikacja*zasb: warto. Przykadowo, ustawienie xterm*scrollBar: true powoduje zdefiniowanie wartoci true zasobu scrollBar (warto domylna to false) dla aplikacji xterm. W ten sposb wszystkie nowe okna aplikacji xterm bd miay paski przewijania.
Aby utworzy zestaw zasobw X-resource dla programu uywajcego Xt, naley:
1. Zidentyfikowa nazw aplikacji. Jeeli program jest uruchamiany z poziomu
powoki, bdzie ni nazwa programu. W przypadku programw uruchamianych
klikniciem ikony bd z menu, narzdzie xprop okae si pomocne w identyfikacji
nazwy programu. Narzdzie xprop zmienia wskanik kursora w krzyyk. Nastpnie
kliknicie okna spowoduje wywietlenie w cigu tekstowym WM_CLASS nazwy aplikacji:
xprop | grep WM_CLASS
Dla danej aplikacji moe istnie wiele klas. Niektre z nich s powizane z konkretn aplikacj,
podczas gdy inne s oglne. Kada z nich funkcjonuje jako nazwa zasobu. Jednak po
wybraniu okrelonego cigu tekstowego naley pamita, e zasb musi odpowiada cigowi
tekstowemu. To moe by bardzo uyteczne, jeeli uytkownik bdzie chcia ustawi jeden
zestaw waciwoci dla Xterm", natomiast inny dla xterm (zdalnie za pomoc TELNET).
295
296
4. Wczytanie pliku zasobw za pomoc polecenia xrdb. Istnieje wiele opcji polecenia,
ale zwykle uywa si xrdb -merge $HOME/.Xdefaults. Wymienione polecenie
oznacza, e wszystkie wartoci powinny zosta posortowane leksykalnie, a nastpnie
wczytane do pamici. Istniejce wartoci zostan zastpione, a nowe dodane.
Ewentualnie, mona uy polecenia xrdb $HOME/.Xdefaults, ktre wczytuje
plik i po kolei (bez sortowania) zastpuje istniejce wartoci.
W innych menederach okien zmiany wprowadzone w pliku .Xdefaults s wczytywane
automatycznie. W rodowisku Gnome trzeba zastosowa polecenie xrdb. W celu automatycznego
wczytywania wprowadzonych zmian naley do pliku $HOME/.profile doda wiersz xrdb -merge
$HOME/.Xdefaults. W ten sposb wymienione polecenie bdzie wykonywane podczas kadego
logowania.
Chocia poszczeglni uytkownicy mog mie plik $HOME/.Xdefaults sucy do personalizacji aplikacji, istnieje rwnie plik konfiguracyjny o zasigu caego systemu. Katalog /etc/
X11/app-defaults/ zawiera plik dla kadej aplikacji oraz domylne wartoci X-resource. Zmiana tych
wartoci domylnych bdzie miaa wpyw na cay system. Ponadto podczas zmiany wartoci
dla systemu nie trzeba uywa polecenia xrdb zmiany zostaj wprowadzone natychmiast,
poniewa aplikacje wiedz, gdzie znajduj si domylne informacje konfiguracyjne.
Rozdzia 8. Wielozadaniowo
Program Devils Pie uywa pliku konfiguracyjnego, ktry opisuje wygld oraz sposb modyfikacji zasobw X-resource.
1. Pierwszym krokiem jest utworzenie katalogu $HOME/.devilspie/. Kady plik
umieszczony w wymienionym katalogu stanie si zasobem narzdzia Devils Pie.
2. Nastpnie trzeba utworzy plik zasobu. Przykadowo, autor ma plik o nazwie
$HOME/.devilspie/games.ds, ktry uruchamia wszystkie gry na obszarze roboczym
numer 4:
(begin
(if (is (application_name) "gnobots2") (begin (set_workspace 4)) )
(if (is (application_name) "iagno") (begin (set_workspace 4)) )
(if (is (application_name) "same-gnome") (begin (set_workspace 4)) )
)
Kada klauzula w pliku konfiguracyjnym zawiera warunek (if, contains lub matches), dopasowanie elementu wzgldem innego (window_name, window_role, window_class lub application_name) oraz jedno lub wiksz liczb dziaa. W tabeli 8.1 przedstawiono dostpne
dziaania oraz powizane z nimi wartoci (o ile wystpuj).
Narzdzie Devils Pie moe dopasowa aplikacj X-Window na podstawie nazwy okna, roli
bd klasy. W celu zidentyfikowania wymienionych wartoci naley uy polecenia:
xprop | grep -E "^(WM_NAME)|(WM_WINDOW_ROLE)|(WM_CLASS)"
Powysze polecenie spowoduje wywietlenie dowolnej lub wszystkich wartoci dla danego
okna. Uywajc programu Devils Pie, uytkownik moe dokona takiej konfiguracji, aby
okno automatycznie byo wywietlane we waciwym miejscu wybranego obszaru roboczego
wraz z ustalonymi ustawieniami. Mona nawet obsugiwa dynamicznie wyskakujce okna,
na przykad wywietlane przez programy Firefox, Gaim lub Evolution. Przykadowo, aby
okno czatu w programie Gaim byo wywietlane jako zmaksymalizowanie na innym obszarze
roboczym, naley uy nastpujcych ustawie:
297
298
Warto
Przykad
Przeznaczenie
geometry
szerokox
wysoko+
pozx+pozy
geometry
80x42+100+20
fulllscreen
n/d
fullscreen
Peny ekran.
focus
n/d
focus
center
n/d
center
maximize
n/d
maximize
Maksymalizacja okna.
minimize
n/d
minimize
Uruchomienie ze zminimalizowanym
oknem.
above
n/d
above
below
n/d
below
set_workspace
numer obszaru
roboczego
set_workspace 4
(if
(and
(contains (application_name) "gaim")
(contains (window_role) "conversation")
)
(begin (set_workspace 3) (maximize))
)
Buforowanie buforw
Prawdopodobnie kady uytkownik interfejsu graficznego od czasu do czasu przenosi informacje midzy oknami. W niektrych systemach operacyjnych (na przykad Microsoft
Windows) istnieje tylko jeden szeroko wykorzystywany schowek. Moe on by uywany do
wspdzielenia informacji midzy aplikacjami. Systemy Ubuntu, X-Window oraz Gnome
dostarczaj dwa schowki do powszechnego wykorzystywania. Pierwszy z nich to schowek
zaznacze. Kiedy uytkownik zaznaczy tekst, zostaje on umieszczony w buforze. Uywajc
rodkowego przycisku myszy, mona wklei zawarto schowka.
Drugi schowek (nazywany schowkiem podstawowym) jest wykorzystywany wtedy, gdy
uytkownik uyje kombinacji klawiszy Ctrl+C (kopiowanie), Ctrl+X (wycinanie) oraz Ctrl+V
(wklejanie). Procesory tekstu (na przykad bdcy czci pakietu OpenOffice.org) oraz programy graficzne (na przykad Gimp) zwykle korzystaj z tego bufora. Ponadto, cz aplikacji
Rozdzia 8. Wielozadaniowo
tekstowych, takich jak terminal Gnome, zmienia opcje wytnij i wklej, tak aby uywa klawiszy
Shift+Ctrl zamiast Ctrl (na przykad do kopiowania suy kombinacja Shift+Ctrl+C).
W rzeczywistoci system X-Window dostarcza kilku rnych buforw schowka. Schowek jest
uywany do zaznacze, podstawowy podczas uywania kombinacji Ctrl+C oraz Ctrl+V,
natomiast drugi jest zwykle nieuywany.
Podczas pracy z domylnymi schowkami mona napotka dwa problemy. Po pierwsze, schowek zaznacze zbyt szybko traci przechowywane informacje. Proste kliknicie okna w celu
jego aktywacji moe doprowadzi do przypadkowego zaznaczenia spacji bd innego znaku,
niszczc dotychczasow zawarto schowka. Chocia mona klikn pasek tytuu okna
w celu jego aktywacji i chroni si w ten sposb przed dokonaniem zmian w schowku, paski
okien zwykle s przykryte innymi oknami. Po drugie, w trakcie prowadzenia wielu zada
programistycznych lub edycyjnych uytkownik moe potrzebowa wikszej liczby schowkw.
Autor radzi sobie, umieszczajc po prostu tekst w pliku tymczasowym, a nastpnie kopiujc
te dane, gdy staway si potrzebne.
Na szczcie istnieje znacznie lepszy sposb zarzdzania schowkami. Program xclip (sudo
apt-get install xclip) umoliwia zarzdzanie zawartoci schowka. Uytkownik moe
wic zrzuci zawarto schowka do pliku bd wczyta tre pliku do schowka. Uywajc xclip,
mona bardzo atwo doda jeden lub wiksz ilo dodatkowych schowkw. Istnieje nawet
moliwo zachowania zawartoci schowka midzy kolejnymi uruchomieniami systemu!
Podobnie jak w przypadku kalkulatora z funkcj pamici czy lepiej jest mie miejsce do
przechowywania jednej liczby czy wielu? Czy uytkownik woli, aby zawarto pamici bya
tracona po wyczeniu kalkulatora, czy pozostawaa?
Podstawowe uycie xclip wymaga podania, czy dane schowka s zapisywane (opcja -o), czy
odczytywane (opcja -i) oraz wskazania schowka (podstawowy p, drugi s, zaznacze c),
na przykad:
Q W celu zapisania do pliku zawartoci schowka podstawowego naley uy polecenia:
xclip -o -selection p > buff
Q W celu wczytania zawartoci pliku do drugiego schowka naley uy polecenia:
xclip -i -selection s < buff
Q W celu skopiowania zaznaczonych danych do schowka podstawowego naley uy
polecenia:
xclip -o -selection c | xclip -i -selection p
299
300
# Przypisywanie polece.
## Przypisywanie wczeniej zapisanych polece.
gconftool-2 -t str --set /apps/metacity/keybinding_commands/command_1
'bash -c "xclip -o -selection p > ~/.xclip/clip.1"'
gconftool-2 -t str --set /apps/metacity/keybinding_commands/command_2
'bash -c "xclip -o -selection p > ~/.xclip/clip.2"'
gconftool-2 -t str --set /apps/metacity/keybinding_commands/command_3
'bash -c "xclip -o -selection p > ~/.xclip/clip.3"'
## Przypisywanie polece przywoywania.
gconftool-2 -t str --set /apps/metacity/keybinding_commands/command_4
'bash -c "xclip -i -selection p < ~/.xclip/clip.1"'
gconftool-2 -t str --set /apps/metacity/keybinding_commands/command_5
'bash -c "xclip -i -selection p < ~/.xclip/clip.2"'
gconftool-2 -t str --set /apps/metacity/keybinding_commands/command_6
'bash -c "xclip -i -selection p < ~/.xclip/clip.3"'
\
\
\
\
\
\
\
\
\
\
\
\
Rozdzia 8. Wielozadaniowo
Automatyzacja zada
Istnieje pewna grupa zada czsto wykonywanych rcznie. Przykadowo, autor bardzo czsto
konwertuje pliki w formatach DOC oraz PDF na posta zwykego tekstu. Zamiast przechodzi
do powoki i uruchamia narzdzie pdftotext lub antiword za kadym razem, gdy trzeba przeprowadzi konwersj, lepszym rozwizaniem jest utworzenie zautomatyzowanego katalogu.
Program dnotify obserwuje dany katalog i oczekuje na jego zmian. Wymienion zmian
moe by utworzenie pliku, jego aktualizacja, zmiana nazwy lub usunicie pliku, modyfikacja praw dostpu lub wszystkie wymienione dziaania. Gdy nastpi jakakolwiek zmiana, narzdzie dnotify moe uruchomi skrypt. Autor ma skrypt, ktry konwertuje pliki w formacie DOC i PDF na posta zwykego tekstu, a monitorowany katalog jest umieszczony na
pulpicie. Korzystajc z programu dnotify, mona konwertowa pliki po prostu poprzez
umieszczenie ich w wymienionym katalogu znajdujcym si na pulpicie.
1. W pierwszej kolejnoci trzeba zainstalowa program dnotify oraz wszystkie
potrzebne narzdzia konwersji. W omawianym przykadzie konwersja bdzie
przeprowadzana za pomoc programw pdftotext oraz antiword.
W celu konwersji grafiki warto rozway instalacj pakietu netpbm. Wymieniony pakiet
zawiera programy, takie jak giftopnm, jpegtopnm, pnmtopng, pnmtogif oraz pnmtojpeg.
sudo apt-get install dnotify
sudo apt-get install xpdf-utils # Zawiera narzdzie pdftotext.
sudo apt-get install antiword
301
302
Listing 8.2. Prosty skrypt (convert2text) konwersji plikw na posta zwykego tekstu
#!/bin/sh
# Naley si upewni, e plik ma uprawnienia do uruchamiania: chmod a+x convert2text.
# ciek dostpu do pliku trzeba doda do zmiennej $PATH (na przykad sudo cp convert2text
/usr/local/bin/).
if [ "$1" = "" ] ; then
echo "Uycie: $0 katalog"
exit
fi
# Pobranie listy plikw znajdujcych si w katalogu.
find "$1" -type f |
while read Name ; do
# Przeprowadzenie konwersji na podstawie nazwy pliku.
case "$Name" in
(*.pdf) # Konwersja formatu pdf na tekst.
NameTxt="${Name%.pdf}.txt"
if [ ! -f "${NameTxt}" ] ; then pdftotext "${Name}" "${NameTxt}"; fi
;;
(*.doc) # Konwersja formatu doc na tekst.
NameTxt="${Name%.doc}.txt"
if [ ! -f "${NameTxt}" ] ; then antiword "${Name}" > "${NameTxt}"; fi
;;
esac
done
Rozdzia 8. Wielozadaniowo
Po przeprowadzeniu opisanej procedury przecignicie lub skopiowanie dowolnego pliku
w formacie PDF lub DOC do wskazanego katalogu spowoduje utworzenie pliku tekstowego.
Utworzony plik tekstowy bdzie mia tak sam nazw jak oryginalny dokument, ale rozszerzeniem bdzie .txt. Przykadowo, plik o nazwie r08.doc zostanie skonwertowany na r08.txt.
Jeeli uytkownik uywa powoki, pliki mona skopiowa (cp) lub przenie (mv) do katalogu
$HOME/Pulpit/convert2text/ w celu wykonania automatycznej konwersji. Na rysunku 8.6 pokazano przykadowy katalog konwersji.
RYSUNEK 8.6. Automatyczna konwersja plikw za pomoc programu dnotify oraz katalogu convert2text
Jeeli Czytelnik podobnie jak autor czsto korzysta z katalogu convert2text, program dnotify
mona doda do programw uruchamianych przy starcie (menu System/Preferencje/Sesje/
Programy startowe). W ten sposb konwersja automatyczna bdzie dostpna natychmiast
po zalogowaniu. Ponadto dodanie opcji -b spowoduje uruchomienie narzdzia w tle:
dnotify -b -C $HOME/Desktop/ convert2text -e convert2text '{}'.
ledzenie projektw
Wiele rodowisk korporacyjnych i rzdowych wymaga od pracownikw ledzenia iloci czasu
powicanego na realizacj projektw. Przykadowo, podczas konsultacji autor odlicza czas
w pitnastominutowych odstpach. Autor pracowa rwnie w firmie, ktra wymagaa odliczania
303
304
Rozdzia 8. Wielozadaniowo
Aplikacja gnotime moe generowa rne rodzaje raportw, obejmujcych szczegowy opis
czasu powiconego pracy nad projektem (zobacz rysunek 8.8) oraz rachunku (zobacz rysunek 8.9). Kady raport zawiera elementy, ktre mona klikn i wywietli menu pozwalajce
na dodanie nowych wpisw, adnotacji, zmian czasu i stawki itd. Wymienione raporty mona zapisa w formacie HTML, wyeksportowa na serwer WWW lub FTP bd wysa za
pomoc poczty elektronicznej.
Aplikacja gnotime nie jest doskonaa. Nie pozwala na poczenie czasu pracy wielu osb lub
eksport danych do arkusza kalkulacyjnego. Jednake program jest w zupenoci wystarczajcy
do ledzenia czasu pracy pojedynczej osoby. W celu ledzenia czasu pracy grupy osb warto
rozway uycie systemu ledzenia, takiego jak gforge.
305
306
RYSUNEK 8.9. Rachunek wyszczeglniajcy godziny pracy nad projektem (hura, 10 dolarw w cigu 6 minut!)
Powyszy przykad pokazuje, e cakowity okres uytego czasu wynis ponad minut, ale
wikszo stanowia bezczynno 0,588 sekundy w przypadku jdra oraz 0,292 sekundy
w przestrzeni uytkownika. Jeeli uytkownik chce okreli czas wykonywania danego procesu,
jego polecenie naley poprzedzi poleceniem time. Po zakoczeniu dziaania danego procesu
na ekranie zostanie wywietlone podsumowanie dotyczce wykorzystanego czasu.
Rozdzia 8. Wielozadaniowo
307
308
pass
0
1
0
0
0
Rozdzia 8. Wielozadaniowo
Nie naley wcza limitw dla urzdze dziaajcych w trybie tylko do odczytu, na przykad
napdach CD-ROM. Poniewa uytkownik i tak nie ma moliwoci dodawania lub usuwania
plikw, stosowanie limitw jest bezcelowe. Podobnie urzdzenia wymienne, takie jak dyskietki
elastyczne bd dyski USB, zwykle nie powinny mie wczonych limitw.
4. Zanim limity zostan wczone, naley sprawdzi systemy plikw pod ktem
wystpowania ewentualnych bdw (nawet jeli nie powinny zawiera bdw).
Do tego celu suy polecenie quotacheck. Parametr -augmv oznacza wszystkie
systemy plikw, limity wszystkich uytkownikw oraz grup, a take niemontowanie
partycji. W przypadku duych dyskw twardych proces sprawdzania moe zaj
kilka minut. Jeeli nie s stosowane limity dla uytkownikw, mona pomin
parametr -u, a parametr -g odnosi si do limitw grup. Uycie parametru -g bez
wczenia opcji grpquota dla punktu montowania spowoduje wygenerowanie
ostrzeenia, ale nie powoduje problemw.
$ sudo quotacheck -augmv
quotacheck: Scanning /dev/hdb4 [/mnt/disk] quotacheck: Cannot stat old
user quota file: No such file or directory
quotacheck: Cannot stat old group quota file: No such file or directory
quotacheck: Cannot stat old user quota file: No such file or directory
quotacheck: Cannot stat old group quota file: No such file or directory
done
quotacheck: Checked 10254 directories and 228748 files
quotacheck: Old file not found.
quotacheck: Old file not found.
309
310
Nawet jeli nie s wczane limity zarwno dla uytkownikw, jak i grup, system powinien
utworzy oba pliki. W przeciwnym razie niektre polecenia limitw mog powodowa
generowanie ostrzee.
Edycja limitw
Po wczeniu limitw mona je edytowa za pomoc polecenia edquota. Wymienione polecenie edquota -u pozwala na edycj limitw danego uytkownika. Podobnie edquota -g
powoduje edycj limitw grupy.
sudo edquota -u bill
sudo edquota -g users
Polecenie edquota uruchamia edytor i pozwala na okrelenie mikkich oraz sztywnych limitw
przestrzeni dyskowej (blocks) oraz plikw (files). Wywietlona zostaje kada partycja, na
ktrej zostaa wczona obsuga limitw. Polecenie wywietla wartoci biece, na przykad:
Filesystem
/dev/hda1
/dev/hdb4
blocks
68866148
31153944
soft
0
0
hard
0
0
inodes
247947
238603
soft
0
0
hard
0
0
Powysze dane wskazuj, e na urzdzeniu /dev/hda1 jest wykorzystanych okoo 65 GB danych, ktre uywaj 247 947 inodw. Natomiast urzdzenie /dev/hda4 uywa okoo 30 GB i
238 603 inody. Wywietlane dane informuj rwnie, e nie ma ogranicze. Zmiana i zapisanie wartoci limitw mikkich oraz sztywnych powoduj natychmiastowy skutek. Jeeli
nastpi przekroczenie limitu dyskowego, od razu zostan zastosowane przydzielone limity.
Domylny okres pozwalajcy na przekroczenie limitw wynosi siedem dni, ale mona go edytowa
za pomoc polecenia sudo edquota -t. Wymienione polecenie wywietla edytor wraz z biecymi ustawieniami dla kadego urzdzenia. Wywietlone wartoci mona zmodyfikowa:
Grace period before enforcing soft limits for users:
Time units may be: days, hours, minutes, or seconds
Filesystem
Block grace period
Inode grace period
/dev/hda1
7days
7days
/dev/hdb4
7days
7days
Podczas uywania polecenia edquota nie naley si przejmowa utrzymaniem prawidowych
odstpw midzy kolumnami. System sprawdza jedynie liczb kolumn oddzielonych spacjami,
a nie rzeczywist liczb spacji. Zapisanie zmian i ponowne wydanie polecenia edquota
spowoduje przeformatowanie kolumn.
Rozdzia 8. Wielozadaniowo
311
312
Podsumowanie
Ubuntu dostarcza wielu rnych opcji sucych do zarzdzania rwnoczenie dziaajcymi
aplikacjami. Gdy potrzeby uytkownika dotycz przeczania zada, zarzdzania opcjami lub
ledzenia projektw, do dyspozycji pozostaje wiele opcji. Za pomoc prostych skryptw
mona rozbudowa moliwoci schowka oraz utworzy katalogi automatyzujce pewne zadania.
Co najlepsze, uytkownik moe dosownie rozlicza czas powicony pracy nad projektem.