IDZ DO

PRZYKADOWY ROZDZIA
SPIS TRECI

KATALOG KSIEK
KATALOG ONLINE
ZAMW DRUKOWANY KATALOG

TWJ KOSZYK
DODAJ DO KOSZYKA

CENNIK I INFORMACJE
ZAMW INFORMACJE
O NOWOCIACH
ZAMW CENNIK

CZYTELNIA
FRAGMENTY KSIEK ONLINE

Wydawnictwo Helion
ul. Chopina 6
44-100 Gliwice
tel. (32)230-98-63
e-mail: helion@helion.pl

Excel. Profesjonalna analiza

i prezentacja danych
Autor: Jinjer Simon
Tumaczenie: ukasz Suma
ISBN: 83-246-0174-0
Tytu oryginau: Excel Data Analysis: Your visual
blueprint TM for analyzing data, charts, and PivotTables
Format: B5, stron: 304
Poznaj nowoczesne techniki analizy danych oraz tworzenia wykresw
Zastosuj formuy i kwerendy
Stwrz tabele i wykresy przestawne
Zoptymalizuj prac, piszc wasne makra w Visual Basicu
Arkusz kalkulacyjny Excel najczciej wykorzystywany jest do gromadzenia
i prezentowania danych. Rzadziej stosowany jest w charakterze narzdzia
analitycznego, mimo i ma do tego doskonae predyspozycje. Odpowiednie poczenie
formu, kwerend i dodatkowych narzdzi sprawia, e Excel staje si niezastpionym
narzdziem kadego, kto dokonuje analiz finansowych i numerycznych. Wykorzystanie
tych narzdzi oraz moliwoci Excela w zakresie budowania wykresw umoliwia
przygotowanie precyzyjnych i doskonale wygldajcych zestawie.
Dziki ksice Excel. Profesjonalna analiza i prezentacja danych poznasz tajniki
przeprowadzania zoonych analiz i tworzenia wykresw za pomoc Excela.
Czytajc j, nauczysz si wykorzystywa formatowanie warunkowe, tworzy zoone
formuy i stosowa kwerendy do filtrowania danych w arkuszu. Dowiesz si,
jak zautomatyzowa prac za pomoc makr i jak tworzy aplikacje w VBA
(Visual Basic for Applications), dziki ktrym znacznie przyspieszysz najczciej
wykonywane zadania. Przeczytasz rwnie o dodatkach do Excela, ktre mog okaza
si przydatne podczas pracy nad analizami.
Wprowadzanie danych
Metody zaznaczania komrek
Sortowanie i tworzenie niestandardowych porzdkw sortowania
Tworzenie wasnych filtrw wywietlania
Stosowanie formu
Wykorzystanie narzdzia Solver
Importowanie i przetwarzanie danych ze rde zewntrznych
Tworzenie wykresw
Korzystanie z tabel i wykresw przestawnych
Rejestrowanie i uruchamianie makr
Definiowanie wasnych formularzy i okien dialogowych
Praca z dodatkiem Analiza Danych
Naucz si efektywnie korzysta z Excela i VBA

Spis treci
Jak uywa tej ksiki ...................................................... viii
1 Podstawowe informacje o programie Excel ......................... 2
Moliwoci analizowania danych w Excelu ................................................................................... 2
Typy danych Excela ................................................................................................................................. 4
Wyszukiwanie wartoci w arkuszu kalkulacyjnym ...................................................................... 6
Zaznaczanie zakresu komrek ............................................................................................................. 7
Nazywanie zakresu .................................................................................................................................. 8
Tworzenie zakresw etykiet ...............................................................................................................10
Modykowanie nazwanych zakresw .............................................................................................12
Kopiowanie i wklejanie zakresu komrek ......................................................................................14
Tworzenie wasnych formatw liczbowych .................................................................................. 16
Zastosowanie opcji Autoformatowanie w arkuszu kalkulacyjnym ........................................ 18
Tworzenie nazwanego stylu ................................................................................................................20
Tworzenie szablonu uytkownika .....................................................................................................22
Ochrona arkuszy ....................................................................................................................................24

2 Porzdkowanie danych w arkuszu ...................................26

Tworzenie listy danych ........................................................................................................................26
Dodawanie serii wartoci do listy .....................................................................................................28
Sortowanie listy danych .......................................................................................................................30
Tworzenie niestandardowych porzdkw sortowania ................................................................32
Konsolidowanie danych .......................................................................................................................36
Tworzenie konspektw ........................................................................................................................40

3 Przetwarzanie danych w arkuszu kalkulacyjnym ...............42

Stosowanie formatowania warunkowego ........................................................................................42
Podsumowywanie danych przy uyciu sum czciowych ........................................................46
Filtrowanie listy danych .......................................................................................................................48
Tworzenie niestandardowego ltru ..................................................................................................50
Tworzenie ltru zaawansowanego ....................................................................................................52
Tworzenie scenariuszy .........................................................................................................................54
Sprawdzanie poprawnoci danych ...................................................................................................56
iv

__wstepniaki.indd Sec1:iv

2006-02-14 20:53:30

4 Tworzenie formu .........................................................58

Sumowanie zawartoci komrek za pomoc przycisku Autosumowanie .............................58
Dodawanie funkcji przy uyciu okna dialogowego Wstawianie funkcji ...............................60
Edytowanie formu ................................................................................................................................62
Szacowanie formuy ..............................................................................................................................64
Uywanie narzdzia Solver do otrzymywania okrelonych wartoci argumentw ...........66
Tworzenie formuy warunkowej ........................................................................................................68
Korzystanie z tabeli danych do rozwizywania formu .............................................................70
ledzenie bdw wykonywania formu .........................................................................................72
Wyszukiwanie wartoci w okrelonym wierszu lub kolumnie ................................................74
Okrelanie pooenia wartoci ...........................................................................................................76
Zwracanie wartoci z komrki o okrelonym pooeniu na licie danych ...........................78
Pozycjonowanie wartoci na licie danych .....................................................................................80
Tworzenie tabeli spaty kredytu ........................................................................................................82

5 Przetwarzanie informacji pochodzcych

z zewntrznych rde danych .......................................84
czenie danych pochodzcych z innych programw Windows ...........................................84
Importowanie rozdzielanego pliku tekstowego .............................................................................86
Dzielenie kolumny danych na wiele kolumn .................................................................................90
Tworzenie kwerendy sieci Web .........................................................................................................92
Importowanie tabeli bazy danych .....................................................................................................94
Korzystanie z kwerend do selektywnego pobierania informacji
z zewntrznych baz danych .............................................................................................................96
Obliczanie redniej z wartoci przechowywanych w zakresie bazy danych .................... 102
Zapisywanie arkuszy kalkulacyjnych w formie stron internetowych ................................. 104

6 Sporzdzanie wykresw danych .................................. 106

Podstawowe informacje o wykresach ............................................................................................ 106
Zmiana typu wykresu .........................................................................................................................110
Rozsuwanie wycinkw wykresu koowego ..................................................................................111
Tworzenie niestandardowych typw wykresw ........................................................................112
Dodawanie linii trendu do wykresu ...............................................................................................114
Dodawanie nowych wartoci i zmienianie danych dla wykresu ...........................................116
Tworzenie kombinacji wykresw ...................................................................................................118
v

__wstepniaki.indd Sec1:v

2006-02-14 20:53:30

Spis treci
7 Korzystanie z raportw tabel przestawnych ...................120
Podstawowe informacje o tabelach przestawnych .................................................................... 120
Przegld pl raportu tabeli przestawnej ....................................................................................... 121
Tworzenie raportu tabeli przestawnej z listy danych .............................................................. 122
Zmiana ukadu tabeli przestawnej ................................................................................................. 126
Filtrowanie pola ................................................................................................................................... 128
Zmiana typu oblicze pola danych .................................................................................................130
Grupowanie elementw danych tabeli przestawnej ..................................................................132
Wprowadzanie dodatkowego obliczenia do obszaru danych ..................................................134
Dodawanie pola obliczeniowego ......................................................................................................136
Dodawanie elementu obliczeniowego ............................................................................................138
Pobieranie wartoci z raportu tabeli przestawnej ...................................................................... 140

8 Tworzenie wykresw przestawnych ..............................142

Sporzdzanie wykresu przestawnego z informacji pobranych z zewntrznej bazy ....... 142
Zmiana ukadu wykresu przestawnego ........................................................................................ 146
Zmiana typu wykresu przestawnego ............................................................................................ 148
Filtrowanie pola wykresu przestawnego ...................................................................................... 150
Grupowanie elementw pola wykresu przestawnego .............................................................. 152
Dodawanie tabeli danych do wykresu przestawnego .............................................................. 154

9 Automatyzacja zada przy uyciu makr ........................156

Wprowadzenie w zagadnienia makr .............................................................................................. 156
Rejestrowanie makra ...........................................................................................................................164
Uruchamianie makra ..........................................................................................................................166
Uruchamianie edytora Visual Basic ..............................................................................................168
Tworzenie makra za pomoc edytora Visual Basic .................................................................. 170
Modykacja zarejestrowanego makra .......................................................................................... 172
Ustawianie opcji zabezpiecze makra .......................................................................................... 174
Tworzenie wasnej funkcji ............................................................................................................... 178
Deklarowanie zmiennej ......................................................................................................................180
Wykonywanie czynnoci okrelon ilo razy ............................................................................182
Wywoywanie okna komunikatu .....................................................................................................184
Pobieranie przez makro danych od uytkownika .......................................................................186
Przypisywanie makra do polecenia menu ....................................................................................188
Uruchamianie makra przy otwieraniu skoroszytu ....................................................................190
Uywanie funkcji Excela w kodzie makra ...................................................................................192
vi

__wstepniaki.indd Sec1:vi

2006-02-14 20:53:30

10 Uywanie formularzy i okien dialogowych ....................194

Wprowadzenie w zagadnienia formularzy ...................................................................................194
Pasek narzdzi .....................................................................................................................................195
Formularze .............................................................................................................................................195
Podstawowe informacje na temat okien dialogowych VBA ....................................................196
Dodawanie kontrolek formularza do arkusza kalkulacyjnego ................................................198
Okrelanie wartoci dla kontrolki formularza ............................................................................ 200
Dostosowywanie dziaania kontrolek formularza za pomoc makr .................................... 202
Tworzenie wasnego okna dialogowego ....................................................................................... 204
Wywoywanie wasnego okna dialogowego w kodzie makra ................................................ 206
Pobieranie danych z niestandardowego okna dialogowego .................................................... 208
Sprawdzanie poprawnoci danych wprowadzanych do okna dialogowego ....................... 212

11 Uywanie dodatku Analiza danych ..............................214

Instalowanie dodatkw do programu Excel ................................................................................ 214
Uywanie narzdzia Kreator sum warunkowych ......................................................................216
Przeprowadzanie analiz wartoci wariancji dla listy danych (ANOVA) ............................ 220
Znajdowanie korelacji pomidzy dwoma zestawami danych ................................................ 222
Okrelanie kowariancji pomidzy dwoma zbiorami danych ................................................. 224
Tworzenie statystyk opisowych ...................................................................................................... 226
Porwnywanie wariancji w dwch grupach danych ................................................................ 228
Obliczanie redniej ruchomej .......................................................................................................... 230
Okrelanie rangi i percentylu .......................................................................................................... 232

Dodatek A Klawisze skrtw programu Excel .................................234

Dodatek B Krtki przegld funkcji oferowanych
przez program Excel .................................................. 240
Dodatek C Krtki przegld zdarze programu Excel i jzyka VBA .....256
Dodatek D Podstawowe informacje o formuach programu Excel ...... 270
Dodatek E Co znajduje si na pycie CD-ROM ..................................274
Skorowidz ................................................................................276

vii

__wstepniaki.indd Sec1:vii

2006-02-14 20:53:31

Podstawowe informacje
o tabelach przestawnych

orzystajc z tabeli przestawnej, moesz w szybki

sposb tworzy dynamiczne podsumowania list
informacji utworzonych w Excelu lub pobranych
z zewntrznych baz danych. Raporty tabeli przestawnej
pozwalaj Ci na opracowywanie tabelarycznych zestawie czy te podsumowa rekordw danych na dwa lub
wicej sposobw przez czenie wartoci pochodzcych
z rnych pl. Moesz w ten sposb analizowa na przykad kwoty zamwie wypracowanych przez sprzedawcw w poszczeglnych wojewdztwach, odszukiwa
cakowite wartoci sprzeday przypadajce na kadego

Filtrowanie i grupowanie danych

Tabele przestawne okazuj si najbardziej uyteczne w przypadku koniecznoci analizowania dugich list danych, poniewa oferuj moliwo szybkiego filtrowania widocznych informacji w celu pokazania tylko niektrych wartoci, a take
ich grupowania w celu ukrywania lub odsaniania okrelonych fragmentw informacji. eby skonstruowa tabel
przestawn, powiniene przecign odpowiednie pola
a w zasadzie etykiety danych we waciwe miejsca raportu. Pole spenia tu tak naprawd rol filtra Twoich danych,
za pomoc ktrego moesz wybra, jakie wartoci maj
zosta wywietlone w tabeli dla okrelonego pola. Kade
z pl posiada opcj Wszystkie pozwalajc Ci na pokazanie
wszystkich moliwych dla niego wartoci. Jeli na przykad
wybierzesz t opcj w przypadku pola wierszy Miesice, Ex-

z handlowcw i szeregowa ich wedug osignitych przez

nich wynikw. Wszystkie te dziaania moesz przeprowadzi dziki prostym zmianom pooenia pl w raporcie
i stosowaniu odpowiednich kryteriw ltrowania.
Tabele przestawne s dynamiczne, poniewa moesz modykowa ich wygld i tre dosownie w mgnieniu oka oraz tworzy poczenia z oryginalnymi danymi w celu odwieenia
zawartoci raportu po zmianie zawartoci tabel rdowych.
Do opracowania raportu tabeli przestawnej moesz uy informacji z dowolnej bazy danych, do ktrej Excel jest w stanie uzyska dostp. Wicej informacji o pobieraniu wartoci
z zewntrznych rde danych znajdziesz w rozdziale 5.

cel wywietli wszystkie wartoci dla kadego miesica. Jeeli

zechcesz pokaza jedynie okrelone wartoci, bdziesz je
mg wybra pojedynczo w polach kolumn i wierszy. Pole
strony umoliwia Ci wybranie tylko jednej wartoci i w tabeli pojawi si wycznie wartoci z rekordw speniajcych kryterium filtrowania okrelone za jej pomoc. Wicej
informacji na temat filtrowania znajdziesz w podrozdziale
Filtrowanie pola.
Po skonstruowaniu swojej tabeli danych bdziesz mg skorzysta z polecenia Grupuj... w celu poczenia elementw
w jedn warto lub przedstawienia okrelonego zwizku
wystpujcego pomidzy danymi. Wicej informacji na
temat moliwoci grupowania znajdziesz w podrozdziale
Grupowanie elementw danych tabeli przestawnej.

Ograniczenia tabel przestawnych

Aby Twoje tabele przestawne dziaay waciwie, powiniene
stosowa si do nastpujcych regu i wskazwek:
kadej z kolumn Twojej listy danych powiniene nada
etykiet, poniewa program bdzie z nich korzysta
do utworzenia nazw pl raportu tabeli przestawnej;
powiniene usun ze swojej listy wszelkie sumy tworzone automatycznie, gdy raport tabeli przestawnej utworzy komplet potrzebnych podsumowa w oparciu o pola
tabeli;
Excel utworzy tabel przestawn z caej listy, a wic take ze wszystkich wartoci znajdujcych si w ukrytych

komrkach. Jeli nie chcesz, by ukryte dane znalazy si

w raporcie, bdziesz musia przefiltrowa swoj list
i wynik tego filtrowania umieci w oddzielnym arkuszu
kalkulacyjnym przy uyciu filtru zaawansowanego. Wicej
informacji na ten temat znajdziesz w rozdziale 3.;
program umoliwia Ci tworzenie raportw tabeli przestawnej zawierajcych w sumie maksymalnie 8000 elementw. W obszarze strony moesz umieci co najwyej
256 pl, dokadnie t sam liczb pl moe te przyj obszar danych. Pojemno pozostaych obszarw jest ograniczana jedynie przez limity cakowitych rozmiarw tabeli.

Typy danych tabel przestawnych

Niezalenie od rodzaju rda danych bdziesz musia spowodowa, by pola danych rdowych naleay do jednego
z nastpujcych typw:
TYP
Kategoria
Dane

OPIS
Okrela warto tekstow opisujc dane. Z wartoci takich jak kategoria skorzystasz do utworzenia etykiet
dla pl wierszy, kolumn i strony.
Okrela warto do podsumowania. Wartoci danych s przewanie liczbami, moesz te jednak zestawia wartoci tekstowe.

120

z__Excel.indb 120

2006-02-14 20:56:36

ola danych obecnych w Twoim arkuszu moesz

doda do raportu tabeli przestawnej przez przecignicie ich do jednego z czterech obszarw:
obszaru pl stron, wierszy, kolumn oraz danych. Kade
z pl moesz umieci w dowolnym obszarze, pamita jednak musisz, e wybranie miejsca wstawienia
A

Pola stron

Opcjonalny obszar,
ktry umoliwia
filtrowanie wartoci
widocznych w raporcie.
Na stronie wywietlone
zostan tylko
wartoci z rekordw
speniajcych okrelone
w tym polu warunki.

Pola kolumn

poszczeglnych pl bdzie miao zasadniczy wpyw na

ukad raportu.
Jednym z ciekawszych udogodnie oferowanych przez
raport tabeli przestawnej jest to, e Excel automatycznie wstawia wiersz i kolumn zawierajc podsumowania odpowiednich kolumn i wierszy tabeli.

Elementy

Zawieraj wartoci
danych rdowych
umieszczone
w kolumnach.

Definiuj podkategorie
dla wierszy lub kolumn
wywietlajcych
odpowiednie wartoci
w obszarze danych.

Podsumy
Wiersze lub kolumny
podsumowujce
wartoci
z odpowiednich
komrek zawierajcych
dane szczegowe.

Rozdzia 7. Korzystanie z raportw tabel przestawnych

Przegld pl raportu
tabeli przestawnej

H
G
D

Pola danych
Okrelaj
wartoci danych
rdowych, ktre
s podsumowywane
w obszarze danych
raportu tabeli
przestawnej.

Pola wierszy
Okrelaj wartoci
danych rdowych,
ktre maj si znale
w wierszach tabeli.

Obszar danych
Wywietla informacje
o podsumowaniu
dokonanym przy
uyciu wybranej
funkcji zestawienia
lub formuy
uytkownika.

Suma kocowa
Wiersz lub kolumna
zawierajce sumy
obliczone
dla wszystkich
danych widocznych
w obszarze danych
raportu.

121

z__Excel.indb 121

2006-02-14 20:56:36

Tworzenie raportu tabeli

przestawnej z listy danych

ziki moliwociom tworzenia tabelarycznych zestawie podsumowujcych informacje tabele przestawne stanowi doskonae narzdzie do szybkiego analizowania wartoci pochodzcych z opracowanych
w Excelu list danych lub zewntrznych baz danych.
Korzystajc z raportu tabeli przestawnej, moesz dynamicznie dostosowywa zestawienie i wybiera kolumny
listy, ktre maj by podsumowywane.
Raport tabeli przestawnej moesz opracowa przy uyciu narzdzia Kreator tabel i wykresw przestawnych, ktre
umoliwi Ci skorzystanie z listy danych znajdujcej si
w biecym arkuszu kalkulacyjnym lub innym dostpnym skoroszycie programu Excel. Jeli przed uruchomieniem kreatora zaznaczysz komrk wchodzc w skad
listy, program automatycznie wstawi odpowiednie odwoanie w pole Zakres widoczne w drugim kroku dziaania
narzdzia. Bdziesz tu te oczywicie mia moliwo
rcznego wprowadzenia odniesie do stosownych zakresw deniujcych list.
Jeeli Twoja lista danych nie znajduje si w biecym
arkuszu, w polu zakresu bdziesz musia okreli jej dokadne pooenie, wczajc w to informacje zarwno
o przechowujcym j arkuszu, jak i skoroszycie, w ktrym jest on umieszczony. Osigniesz to, wpisujc nazwy

skoroszytu i arkusza w znakach apostrofu, a nazw pliku

skoroszytu umieszczajc dodatkowo w nawiasach kwadratowych. Chcc na przykad skorzysta z danych zawartych na licie znajdujcej si w arkuszu Arkusz1 skoroszytu ListaExcela.xls, bdziesz musia poda nastpujce
odwoanie do zakresu:
[ListaExcela.xls]Arkusz1$A$1:$G$100

Korzystajc z kreatora, bdziesz te musia okreli miejsce, w ktrym ma si znale utworzony raport tabeli
przestawnej. Moe to by biecy arkusz kalkulacyjny
lub nowy arkusz dodany do biecego skoroszytu. Jeli
zdecydujesz si na umieszczenie raportu w istniejcym
arkuszu, bdziesz te musia poda pierwsz komrk dla
tabeli przestawnej. Powiniene wybra komrk, w ktrej
nie znajduj si adne wartoci. Jeli jednak bdzie ona
zawieraa jakie dane, Excel umoliwi Ci zastpienie jej
wartociami z tabeli.
W podrozdziale tym przedstawiono sposb tworzenia
raportu tabeli przestawnej z listy danych opracowanej
w Excelu, moesz jednak skorzysta z tej samej procedury przy sporzdzaniu raportu z informacji pobranych
z zewntrznej bazy danych. Wicej informacji na temat
tworzenia wykresw przestawnych i raportw tabeli
przestawnej z wykorzystaniem danych pochodzcych
z zewntrznych rde znajdziesz w rozdziale 8.

Tworzenie raportu tabeli przestawnej z listy danych

1 Zaznacz komrk nalec
do listy danych.
2 Z menu programu wybierz
polecenie Dane/Raport
tabeli przestawnej i wykresu
przestawnego....

Na ekranie pojawi si okno

dialogowe Kreator tabel
i wykresw przestawnych.

2
3

3 Wybierz opcj Lista lub baza

danych programu Microsoft
Office Excel.
4 Wybierz opcj Tabela przestawna.

5 Kliknij przycisk Dalej >.

122

z__Excel.indb 122

2006-02-14 20:56:37

Rozdzia 7. Korzystanie z raportw tabel przestawnych

Na ekranie pojawi si okno drugiego

kroku kreatora.

6 Sprawd, czy w polu Zakres:

wprowadzone zostao odwoanie
do odpowiedniego zakresu komrek
okrelajcych pooenie listy.

Jeli zakres widoczny w tym polu

jest niewaciwy, kliknij przycisk Zwi
dialog i wybierz odpowiedni obszar
bezporednio w arkuszu.

7 Wybierz przycisk Dalej >.

Na ekranie pojawi si okno
trzeciego kroku kreatora.

8 Aby umieci raport w nowym

arkuszu kalkulacyjnym, wybierz
pole opcji Nowy arkusz.
Moesz tu rwnie skorzysta
z opcji Istniejcy arkusz
i wybra odpowiedni komrk,
jeli chcesz, by raport tabeli
przestawnej pojawi si
w biecym arkuszu.

9 Wybierz przycisk Ukad....

Wskazwka
Korzystajc z narzdzia Kreator tabel i wykresw przestawnych, moesz te tworzy raporty uywajce
danych pochodzcych z wielu rnych rde jednoczenie. W zalenoci od opcji, ktr wybierzesz
w pierwszym kroku dziaania kreatora, w oknie drugiego kroku wywietlone zostan inne opcje. Wicej
informacji na ten temat znajdziesz w rozdziale 8. W zamieszczonej poniej tabeli zebrano krtkie opisy
rnych typw rde danych wykorzystywanych przy tworzeniu tabel przestawnych:

TYP RDA DANYCH OPIS

Lista programu Excel

Baza danych

Zakresy konsolidacji

Tabela przestawna
lub wykres przestawny

Jej rozmiar ograniczony jest do 65 635 rekordw lub wierszy danych. Kady rekord moe
mie do 256 pl lub kolumn. Pierwszy wiersz listy danych musi zawiera etykiety kolumn
Po zaznaczeniu opcji Zewntrzne rdo danych w pierwszym kroku dziaania kreatora,
w drugim kroku bdziesz mg wybra zewntrzn baz danych, z ktrej maj by pobrane
informacje wykorzystane pniej w charakterze pl danych. Wicej informacji na temat
moliwoci importowania wartoci z baz danych znajdziesz w rozdziale 5.
Opcj Wiele zakresw konsolidacji powiniene wybra, gdy zechcesz skorzysta
z danych zawartych w wielu arkuszach kalkulacyjnych. W drugim kroku kreatora bdziesz
nastpnie mg okreli kady z czonych zakresw z osobna. Wicej informacji na temat
konsolidowania danych znajdziesz w rozdziale 2.
Z opcji Inny raport tabeli przestawnej lub wykresu przestawnego powiniene skorzysta,
gdy bdziesz chcia uy tych samych danych, ktre zebrane s w istniejcej ju tabeli
przestawnej lub s wywietlane na wykresie przestawnym. Excel skorzysta z tych samych
danych rdowych, nie tworzc dodatkowej ich kopii dla kadego z raportw, co pozwoli
na du oszczdno pamici i stay dostp do aktualnych danych

cdn.

z__Excel.indb 123

123

2006-02-14 20:56:37

Tworzenie raportu tabeli

przestawnej z listy danych (cig dalszy)

aport tabeli przestawnej buduje si poprzez przeciganie odpowiednich nazw kolumn i pl do stosownych obszarw tabeli a do uzyskania wymaganego
ukadu. Nazwy kolumn i pola pojawiaj si na diagramie
w formie przyciskw pl, ktrych moesz uywa w dowolnych kombinacjach. Jeli okrelony przycisk pola nie
bdzie widoczny w raporcie, odpowiadajce mu wartoci
danych nie zostan wywietlone w tabeli przestawnej.
Wszystkie pola, ktre przecigniesz do obszaru pl wierszy tabeli przestawnej, pojawi si w raporcie w postaci osobnych wierszy danych, wszystkie za pola, ktre
umiecisz w obszarze pl kolumn, zostan wywietlone
jako kolumny. Wszystkie pola, ktre przecigniesz do obszaru pl danych, zostan podsumowane i wywietlone
w gwnej czci tabeli. Gdy dane s wartociami numerycznymi, do podsumowania danych standardowo uywana jest funkcja Suma, za funkcja Licznik stosowana
jest w sytuacji, gdy s to dane tekstowe. Jeli zechcesz
zmieni sposb podsumowywania wartoci, bdziesz
mg wybra inn funkcj z oferowanych przez program
Excel. Wicej informacji na temat moliwoci mody-

kowania oblicze w tabelach przestawnych znajdziesz

w podrozdziale Zmiana typu oblicze pola danych.
W kadym z obszarw raportu tabeli przestawnej moesz
umieci wiksz ilo pl danych. Jeli na przykad do obszaru pl wierszy zechcesz wstawi pole Miesic, a nastpnie doda tam pole Sprzedawca, Excel wywietli wartoci
sprzeday w kadym miesicu podzielone na podkategorie
kadego ze sprzedawcw. Moesz tu te okreli warto,
ktra ma si znale w odpowiednim polu kadego rekordu podsumowanego w tabeli, za pomoc przecignicia
tego pola do obszaru pola strony i wybrania dla niego odpowiedniej wartoci. Jeli na przykad umiecisz w polu
stron pole Region i zaznaczysz jeden z regionw, w tabeli
bd widoczne tylko dane pochodzce z tego wanie wybranego regionu kraju. Wicej informacji na temat elementw raportu tabeli przestawnej znajdziesz w podrozdziale
Podstawowe informacje o tabelach przestawnych.
Po opracowaniu tabeli przestawnej bdziesz mg w prosty i szybki sposb zmieni jej ukad przez przeciganie
poszczeglnych elementw tabeli pomidzy jej obszarami. Wicej informacji na ten temat znajdziesz w podrozdziale Zmiana ukadu tabeli przestawnej.

Tworzenie raportu tabeli przestawnej z listy danych (cig dalszy)

Na ekranie pojawi si okno dialogowe Kreator
tabel i wykresw przestawnych ukad.

10 Wybierz jeden z przyciskw pola widocznych

w prawej czci okna.
11 Przecignij zaznaczony przycisk do obszaru
pl wierszy tabeli przestawnej.

10
11

12 Powtrz kroki 10. i 11. dla pl kolumn i danych.

13 Wybierz przycisk OK.

13

124

z__Excel.indb 124

2006-02-14 20:56:38

Rozdzia 7. Korzystanie z raportw tabel przestawnych

Na ekranie ponownie pojawi si

okno trzeciego kroku kreatora.
Moesz w nim wybra
przycisk Opcje...
w celu okrelenia szeregu
ustawie zwizanych
z formatowaniem i opcjami
danych Twojej tabeli
przestawnej.

14

14 Kliknij przycisk Zakocz.

Excel utworzy zdefiniowan
tabel przestawn i umieci
j w okrelonym przez
Ciebie miejscu.
W oknie programu pojawi
si pasek narzdzi Tabela
przestawna oferujcy Ci szereg
moliwoci zmiany wygldu
i sposobu dziaania wstawionego
wanie raportu.

Wskazwka
W czasie tworzenia i przegldania tabeli przestawnej Excel wywietla pasek narzdziowy Tabela przestawna. W poniszej tabeli zamieszczono opisy najwaniejszych przyciskw, ktre si na nim znajduj:

PRZYCISK OPIS
Umoliwia wywietlenie okna dialogowego Autoformatowanie. Wicej informacji na temat tego okna
znajdziesz w rozdziale 1.
Tworzy wykres przestawny przy uyciu domylnych ustawie
Powoduje ukrycie elementw wchodzcych w skad grupy. Wicej informacji na ten temat znajdziesz
w podrozdziale Grupowanie elementw danych tabeli przestawnej
Powoduje pokazanie wszystkich ukrytych elementw znajdujcych si w raporcie tabeli przestawnej
Umoliwia zaktualizowanie zawartoci tabeli przestawnej za pomoc biecych wartoci danych
Pozwala na ukrywanie i wywietlanie okna Lista pl tabeli przestawnej

Z widocznego w lewym grnym rogu tabeli przestawnej pola stron moesz skorzysta w celu przefiltrowania wartoci pochodzcych z duych list danych. Pole to umoliwia podzielenie raportu na oddzielne
strony i wywietlanie jedynie tych danych, ktre speniaj okrelone kryteria, cho moesz te wybra
tu opcj prezentowania wszystkich wartoci. Wicej informacji na temat dziaania pola stron znajdziesz
w podrozdziale Filtrowanie pola.
Tabela przestawna umoliwia Ci bezproblemowe modyfikacje ukadu raportu, nie pozwala jednak na
dodawanie lub usuwanie jakichkolwiek wierszy czy kolumn ani na zmian zawartoci ktrejkolwiek
z komrek wchodzcych w jego skad. Aby zmieni wartoci widoczne w komrkach tabeli przestawnej,
bdziesz musia wprowadzi odpowiednie modyfikacje w danych rdowych.

125

z__Excel.indb 125

2006-02-14 20:56:38

Zmiana ukadu
tabeli przestawnej

abele przestawne sprawdzaj si doskonale w przypadku przeprowadzania analiz danych, poniewa

pozwalaj Ci na szybkie dodawanie, przemieszczanie i usuwanie pl z raportu, dziki czemu moliwe jest
wprowadzanie natychmiastowych zmian wywietlanych
w nim wartoci. Chcc zmieni ukad tabeli, powiniene
przecign wybrane pola do odpowiednich miejsc. Moesz w ten sposb na przykad przesun pola z obszaru
pl wierszy do obszaru pl kolumn, a nawet wstawi do
nich dodatkowe pola. Ukad tabeli moesz rwnie zmodykowa poprzez wprowadzenie wikszej iloci nowych
pl do obszarw pl wierszy lub kolumn.
Dodawanie nowych pl to tabeli przestawnej umoliwia
Ci okno Lista pl tabeli przestawnej. W oknie tym widoczna jest lista wszystkich dostpnych pl tabeli, przy czym
pola uywane przez ni obecnie wywietlane s za pomoc pogrubionej czcionki. Jeli przecigniesz nowe pole do
obszaru, w ktrym znajduje si ju jakie inne, wwczas
dodane pole spowoduje utworzenie podkategorii pola
funkcjonujcego wczeniej w tabeli.

W ramach tabeli przestawnej moesz przesuwa dowolne pole z kadego obszaru do ktregokolwiek innego.
Przemieszczenie pola nie powoduje zmian w warunkach
ltrowania odpowiadajcych mu danych. Jeli zatem na
przykad przegldae dane jedynie dla miesicy Stycze
i Luty, a nastpnie przesune pole Miesic z obszaru pl
wierszy do obszaru pl kolumn, w kolumnach nadal bd
widoczne tylko wartoci zebrane w miesicach Stycze
i Luty. Wicej informacji na temat ltrowania tabeli przestawnej znajdziesz w podrozdziale Filtrowanie pola.
W czasie, gdy przesuwasz lub dodajesz nowe pole do raportu tabeli przestawnej, Excel wywietla lini wskazujc miejsce, w ktrym wstawi przemieszczane dane.
Jeli przecigniesz pole do obszaru pl wierszy, program
wstawi nowe pole z lewej strony wywietlanej linii.
Jeeli za bdziesz przeciga je do obszaru pl kolumn,
dodane pole zostanie wstawione pod widoczn w tabeli
lini. Wicej informacji na temat elementw raportu tabeli przestawnej znajdziesz w podrozdziale Podstawowe
informacje o tabelach przestawnych.

Zmiana ukadu tabeli przestawnej

Dodawanie pola
1 Wybierz okrelone pole z listy
widocznej w oknie Lista pl tabeli
przestawnej.
W razie potrzeby moesz
skorzysta z przycisku Wywietl
list pl do otwarcia okna Lista pl
tabeli przestawnej.

2 Przecignij pole do odpowiedniego

obszaru tabeli przestawnej.
Linia przerywana bdzie
wskazywa miejsce, w ktrym
znajdzie si nowe pole.

Wybrane pole pojawi si

w odpowiednim obszarze
raportu tabeli przestawnej.

126

z__Excel.indb 126

2006-02-14 20:56:39

Rozdzia 7. Korzystanie z raportw tabel przestawnych

Przesuwanie pola
1 Wybierz okrelone pole
w raporcie tabeli przestawnej.

2 Przecignij wybrane pole

do nowego obszaru.
Przerywana linia bdzie
wskazywa miejsce, w ktrym
znajdzie si nowe pole.

Tabela przestawna zostanie

zaktualizowana, a dane
zwizane z przesunitym
polem wywietlane bd w
odpowiednim obszarze raportu.

Wskazwka
Ukad tabeli przestawnej moesz rwnie zmieni,
korzystajc z narzdzia Kreator tabel i wykresw
przestawnych. W tym celu powiniene zaznaczy
dowoln komrk wchodzc w skad raportu
i wybra z menu polecenie Dane/Raport tabeli
przestawnej i wykresu przestawnego.... Spowoduje
to wywietlenie na ekranie okna trzeciego kroku
kreatora. Wicej informacji na temat dziaania
narzdzia znajdziesz w podrozdziale Tworzenie
raportu tabeli przestawnej z listy danych.
Jeli w obszarze pl kolumn Twojej tabeli przestawnej znajduje si wiele pl danych, moesz
zmieni ich kolejno w raporcie. Najprostszym
sposobem zrobienia tego bdzie oczywicie
przecignicie wybranego pola w odpowiednie
miejsce, moesz te jednak skorzysta z polece
dostpnych na pasku narzdzi Tabela przestawna.
W tym celu zaznacz waciw kolumn i wybierz
polecenie Tabela przestawna/Kolejno, aby zo-

baczy list dostpnych opcji menu dotyczcych

porzdku pl w obszarze, a nastpnie wybierz
pozycj, na ktrej ma si znale zaznaczona kolumna. Wybranie polecenia Przenie na pocztek
spowoduje na przykad umieszczenie kolumny na
pierwszej pozycji, liczc od lewej strony raportu
tabeli przestawnej.
Z tabeli przestawnej moesz w kadej chwili usun dowolne pole. Aby to zrobi, kliknij wybrane
pole i przecignij je z powrotem do obszaru okna
listy pl tabeli przestawnej. Podczas przecigania
zaznaczonego pola kursor myszki zmieni si ze
strzaki w symbol przycisku, a czerwony znak X
bdzie wskazywa, e pole jest usuwane z tabeli
przestawnej. Pamitaj, e pole zostanie usunite
jedynie z raportu, jednak cay czas bdzie si znajdowao na licie pl i w kadej chwili bdziesz je
mg swobodnie z powrotem doda do tabeli
przestawnej.

127

z__Excel.indb 127

2006-02-14 20:56:39

Filtrowanie
pola

iltrowanie kadego pola tabeli przestawnej, dziki

ktremu bdziesz mg przeglda tylko dane pochodzce z rekordw speniajcych okrelone kryteria, pozwoli Ci na zaoszczdzenie sporej iloci czasu
i wysiku podczas analizowania danych. Standardowo po
dodaniu pola do raportu w jego wierszach lub kolumnach
wywietlane s wszystkie elementy. Pola moesz jednak
ltrowa w celu pokazania jedynie wybranych elementw czy te kombinacji elementw. Jeli na przykad obszar pl wierszy zawiera pole Miasto, masz moliwo
przeltrowania tego pola w taki sposb, aby widoczne
byy jedynie wartoci otrzymane dla okrelonych miast,
powiedzmy dla Krakowa i dla Warszawy. Pamitaj, e
musisz wybra przynajmniej jeden element dla kadego
pola. Jeli sprbujesz zamkn okienko listy, nie wybrawszy z niej adnej pozycji, na ekranie pojawi si odpowiedni komunikat bdu.
Elementy dostpne dla kadego z pl tworzone s w oparciu o dane, z ktrych zbudowae raport tabeli przestawnej.
Jeli opracowae go, korzystajc z utworzonej w Exce-

lu listy danych, elementami listy s etykiety pochodzce

z odpowiedniej kolumny listy. Jeli nie moesz znale jakiego elementu wrd pozycji listy dla danego pola, powiniene sprawdzi oryginalne wartoci swoich danych. Jeli
utworzye swj raport, uywajc danych z innego arkusza
kalkulacyjnego Excela, musisz przejrze ten arkusz w poszukiwaniu odpowiedniej etykiety. Jeeli za skorzystae
z zewntrznej bazy danych, bdziesz mg sprawdzi dane
po zaimportowaniu ich do nowego arkusza kalkulacyjnego.
Wicej informacji na temat moliwoci pobierania wartoci
z zewntrznych rde danych znajdziesz w rozdziale 5.
Jeli dodasz jakie pole do znajdujcego si w lewym grnym rogu raportu tabeli przestawnej pola stron, rwnie
tam bdziesz mg wybra wywietlanie wszystkich danych dla elementw lub tylko dla elementw zaznaczonych. Jeli zatem wybierzesz tam jeden element, w raporcie widoczne bd tylko wartoci zwizane z tym jednym
elementem. Wicej informacji na temat obszaru pola
stron oraz pozostaych czci raportu tabeli przestawnej
znajdziesz w podrozdziale Podstawowe informacje o tabelach przestawnych.

Filtrowanie pola
1 Kliknij przycisk strzaki widoczny
z prawej strony pola, ktre chcesz
przefiltrowa.

Na ekranie pojawi si okienko listy

wszystkich elementw dostpnych
dla wybranego pola.

2 Kliknij pole opcji (Poka wszystko)

w celu usunicia zaznaczenia
ze wszystkich pl opcji
(znak ; zmieni si na ).
2

128

z__Excel.indb 128

2006-02-14 20:56:40

Rozdzia 7. Korzystanie z raportw tabel przestawnych

Excel usunie znaki zaznaczenia ze

wszystkich pl widocznych na licie.

3 Wybierz osobno kady element,

ktry ma si pojawi w raporcie
tabeli przestawnej (znak zmieni
si na ;).
4 Kliknij przycisk OK.
3

Tabela danych zostanie

automatycznie zaktualizowana
i bdzie wywietla tylko dane
dla wybranych elementw
przefiltrowanego pola.

Wskazwka
Jeli lista dostpnych elementw jest dusza ni
wymiary wywietlajcego j okienka, po jego prawej stronie pojawi si pasek przewijania umoliwiajcy dostp do pozycji niewidocznych w danej chwili. W celu wygodniejszego przegldania
elementw moesz rwnie powikszy okienko przez przecignicie jego rogu lub ktrej
z krawdzi.
Jeeli zmienisz rozmiary okienka i klikniesz w nim
przycisk OK, Excel zapamita jego ustawienia, co
uatwi Ci kolejne wybieranie elementw po ponownym otwarciu okna listy.
Jeli zdecydujesz si przefiltrowa wiele pl, wartoci widoczne w obszarze pl danych bd si
automatycznie aktualizowa po kadej dokonanej

zmianie. W raporcie tabeli przestawnej widoczne bd wwczas tylko rekordy, ktre speniaj
wszystkie okrelone w polach kryteria filtrowania. Jeeli na przykad przefiltrujesz pole obszaru
wierszy w taki sposb, by wywietlane byy tylko wartoci dla miesicy Stycze i Luty, za pole
obszaru kolumn tak, by pokazywane byy dane
jedynie dla wojewdztw lskie i Podkarpackie,
w obszarze pl danych pojawi si wartoci tylko z tych rekordw, ktre speniaj wszystkie
okrelone warunki. Zapamitaj, e zastosowanie
filtrw nie powoduje usunicia z raportu tabeli przestawnych jakichkolwiek danych, a jedynie
ukrycie niektrych wartoci. Jeli w okienkach list
pl wybierzesz inne elementy do wywietlenia,
Twj raport tabeli przestawnej zostanie natychmiast zaktualizowany.

129

z__Excel.indb 129

2006-02-14 20:56:41

Zmiana typu
oblicze pola danych

czasie, gdy tworzysz raport tabeli przestawnej,

Excel przeprowadza pewne standardowe obliczenia, podsumowujc wartoci, ktre pojawiaj
si w obszarze pl danych. Jeli na przykad pewna komrka zawiera cakowit warto sprzeday w wojewdztwie
maopolskim osignit w styczniu, program okrela t
warto poprzez zsumowanie wszystkich danych na temat
odpowiednich sprzeday odnalezionych w oryginalnym
zbiorze informacji. Jeeli bd to wartoci sprzeday czterech pracownikw dziau handlowego, Excel podsumuje te
dane i wstawi je do wynikowej komrki.
Sposb tworzenia podsumowania moesz zmieni, rezygnujc ze standardowego dziaania sumowania na rzecz
jakiej innej funkcji. Excel pozwala Ci tu wybra jedn
z jedenastu rnych funkcji, wrd ktrych znajduj si
takie operacje jak wyznaczanie iloci wystpie danej
w zbiorze czy wyszukiwanie najwikszej wartoci. Jeli na
przykad wybierzesz funkcj Licznik, w tabeli przestawnej
pojawi si wartoci okrelajce liczby wystpie danych
liczbowych w oryginalnym zbiorze informacji. Jeli zatem
w wojewdztwie maopolskim dokonano czterech sprzeday
w okrelonym miesicu, w odpowiedniej komrce pojawi
si liczba 4, nie za sumaryczna warto sprzeday.

Zmiana funkcji podsumowujcej jest natychmiast odzwierciedlana w wartociach widocznych w obszarze

pl danych raportu. Jeli zatem wybran funkcj zostanie
Licznik, a polem znajdujcym si w obszarze danych bdzie na przykad Warto, nazw widoczn w polu danych
bdzie Licznik z Warto.
Wybran funkcj moesz rwnie dostosowywa do swoich potrzeb przez ustawienie odpowiednich opcji w oknie
dialogowym Pole tabeli przestawnej. Moesz na przykad za
jego pomoc okreli, jakim procentem cakowitej sumy
jest suma wartoci obliczona dla danej komrki, uywajc
w tym celu kombinacji funkcji z moliwoci wywietlania informacji w postaci procentu okrelonej wartoci.
Niektre z niestandardowych typw oblicze wymagaj
podania dodatkowych informacji dotyczcych sposobu
przeliczania danych. Bdziesz zatem musia zdeniowa
tu zarwno pole wykorzystywane w obliczeniach, jak
i warto uywan w nich dla tego pola. Na przykad
w celu okrelenia rnicy pomidzy wartociami sprzeday osignitymi w danymi miesicu i miesicu poprzednim powiniene w polu listy Poka dane jako wybra
pozycj Rnica, w polu Pole podstawowe opcj Miesic,
za w polu Element podstawowy pozycj (poprzedni).

Zmiana typu oblicze pola danych

1 Kliknij prawym przyciskiem
myszki pole danych.
Na ekranie pojawi si menu
kontekstowe.

2 Wybierz pozycj
Ustawienia pola...

Na ekranie pojawi si okno dialogowe

Pole tabeli przestawnej.

3 Wybierz now funkcj

podsumowujc.
4 Kliknij przycisk Opcje >>.

3
4

130

z__Excel.indb 130

2006-02-14 20:56:41

Rozdzia 7. Korzystanie z raportw tabel przestawnych

Okno dialogowe Pole tabeli przestawnej

zostanie powikszone.

5 Wybierz ktr z niestandardowych

opcji wywietlania w polu Poka dane jako.

6 Kliknij przycisk OK.

Wartoci widoczne w tabeli

danych zostan automatycznie
zaktualizowane zgodnie z nowym
wybranym sposobem obliczania
danych raportu.

Wskazwka
Pole listy Poka dane jako udostpnia Ci szerok gam niestandardowych oblicze zwizanych ze sposobem prezentowania informacji. Zamieszczona poniej tabela zawiera zestawienie wszystkich tych opcji
wraz z ich krtkimi opisami:

OPCJA

OPIS

Rnica

Oblicza rnic pomidzy dwoma komrkami tabeli przestawnej

%z

Okrela, jakim procentem wybranej liczby jest warto obliczona dla danej komrki

% rnicy

Oblicza procentow rnic pomidzy wartociami dwch komrek tabeli

Suma bieca w Pokazuje biec sum w kadej komrce

Okrela, jakim procentem sumy danych znajdujcych si w wierszu jest warto obliczona
% wiersza
dla danej komrki
Okrela, jakim procentem sumy danych przechowywanych w kolumnie jest warto obliczona
% kolumny
dla danej komrki
% sumy
Okrela, jakim procentem sumy kocowej jest warto obliczona dla danej komrki
Indeks

Okrela warto indeksu dla obliczonej danej

131

z__Excel.indb 131

2006-02-14 20:56:42

Grupowanie elementw
danych tabeli przestawnej

odczas przeprowadzania analiz danych z wykorzystaniem tabeli przestawnej pomocna okae si

z pewnoci moliwo czenia danych w jedn
warto w celu pokazania specycznych zwizkw midzy
rekordami. Excel oferuje Ci polecenie grupowania, ktre
jest szczeglnie uyteczne przy porzdkowaniu i przedstawianiu wynikw analiz, zwaszcza gdy masz do czynienia
z duymi zestawami danych. Korzystajc z niego, moesz
na przykad pogrupowa miesice, aby pokaza wyniki
sprzeday osignite w poszczeglnych kwartaach. Grupowanie umoliwi Ci zwijanie i rozwijanie wierszy danych
szczegowych w dowolnej chwili, dziki czemu moliwe
bdzie prezentowanie wartoci sprzeday w kadym miesicu z osobna lub wywietlenie jedynie informacji podsumowujcych dane grupy, a wic cakowitych wielkoci
sprzeday w kwartaach.
Gdy podzielisz pole na grupy, Excel doda nowe, odpowiadajce im elementy do listy ltrowania pola. Po zgrupowaniu odpowiednich wierszy czy kolumn raportu bdziesz
mg usun wprowadzon przez program nazw grupy
i zastpi j wasn, lepiej oddajc istot rzeczy, a take
zastosowa dla pola wszelkie dostpne formatowania, jakie
tylko sobie zayczysz.

Nie moesz, oczywicie, grupowa elementw nalecych do rnych pl. Majc na przykad w obszarze
wierszy pola Miesic i Sprzedawca, nie bdziesz zatem
mg wczy elementw pola Sprzedawca do grupy
utworzonej z wierszy pola Miesic, cho grup samych
miesicy bdziesz, oczywicie, mg utworzy. Bdziesz te w stanie poczy w grup elementy nalece
do tego samego pola, ale ze sob bezporednio niessiadujce w raporcie tabeli przestawnej. Wicej szczegw na temat zaznaczania nieprzylegajcych do siebie
zakresw arkusza znajdziesz w rozdziale 1., za informacje o obszarach i polach raportu tabeli przestawnej
zamieszczono w podrozdziale Podstawowe informacje
o tabelach przestawnych.
Samo utworzenie grup nie spowoduje jeszcze automatycznego obliczenia dla nich odpowiednich sum czciowych. eby je zobaczy, musisz zwin wybrane
grupy Excel poczy wwczas stosowne dane pochodzce z grupy wierszy lub kolumn i wstawi pola
sum. Sumy te moesz te uzyska dziki przeltrowaniu pola w taki sposb, by widoczna bya jedynie wybrana grupa. Wicej informacji na temat moliwoci
ltrowania tabel przestawnych znajdziesz w podrozdziale Filtrowanie pola.

Grupowanie elementw danych tabeli przestawnej

Grupowanie elementw
1 Wybierz elementy, ktre maj
zosta zgrupowane w tabeli
przestawnej.
2 Wybierz z menu polecenie
Dane/Grupy i konspekt/Grupuj....

2
1

Excel utworzy grup

z zaznaczonych elementw.

Moesz zmieni nazw

nowej grupy przez wybranie

przechowujcej j komrki
i wpisanie nowej etykiety.

Grupa pojawi si w raporcie

tabeli przestawnej.
Moesz powtarza kroki 1. i 2.
w celu utworzenia kolejnych grup.

132

z__Excel.indb 132

2006-02-14 20:56:42

1 1.Wybierz grup.
2 2.Wybierz z menu polecenie
Dane/Grupy i konspekt/Ukryj
szczegy.

2
1

Excel ukryje wszystkie elementy

nalece do wybranej grupy,
a w tabeli widoczne bd
jedynie wartoci sum
wygenerowanych dla tej grupy.

Rozdzia 7. Korzystanie z raportw tabel przestawnych

Ukrywanie elementw grupy

i tworzenie sum czciowych

Wskazwka
Jeli w polu przechowywana jest seria dat, moesz skorzysta z okna dialogowego Grupowanie
w celu okrelenia sposobu grupowania elementw zbioru. Uywajc tego okna, moesz za pomoc jednego kroku utworzy wiele grup danych.
Majc na przykad daty z piciu kolejnych miesicy,
bdziesz mg zgrupowa dane wedug miesicy,
a Excel oprcz utworzenia piciu grup danych
nada im rwnie automatycznie odpowiednie nazwy. Oznacza to, e wszystkie daty styczniowe zostan umieszczone w jednej grupie, ktra otrzyma
nazw Sty.

Kad grup istniejc w tabeli przestawnej moesz w dowolnej chwili usun. Aby to zrobi,
powiniene zaznaczy grup i wybra z menu
polecenie Dane/Grupy i konspekt/Rozgrupuj....
Po usuniciu grupa przestaje funkcjonowa w tabeli przestawnej i by mc z niej znw skorzysta bdziesz musia ponownie j utworzy.
Gdy zechcesz ukry grup, powiniene klikn odpowiednie pole i w jego menu filtrowania usun
zaznaczenie z pola opcji widocznego obok nazwy
grupy. Jeli wybierzesz tu poszczeglne elementy
wchodzce w skad grupy, wywietlone w tabeli
przestawnej bd tylko one, nie za grupa, w ktrej si znajduj.

133

z__Excel.indb 133

2006-02-14 20:56:43

Wprowadzanie dodatkowego
obliczenia do obszaru danych
ednoczesne przedstawianie w tabeli przestawnej wynikw rnego rodzaju oblicze moliwe jest dziki
wprowadzeniu dodatkowych pl do jej obszaru danych.
By moe bdziesz chcia analizowa dane dotyczce
sprzeday, porwnujc zarwno same wartoci sprzeday, jak i ich procentowy udzia w cakowitym wyniku
nansowym rmy. W tym celu moesz dodawa rne
pola do obszaru danych, lecz moesz rwnie umieszcza
tam kopie pl ju obecnych w raporcie i stosowa dla nich
inne sposoby obliczania wartoci podsumowania.
Excel automatycznie nadaje nazwy kademu z pl obszaru danych, tworzc je z poczenia nazwy pola i rodzaju
zastosowanego obliczenia. Jeli na przykad dodasz do
obszaru danych pole Warto, pierwsze jego wystpienie
otrzyma nazw Suma z Warto, jeeli za dodasz je po
raz drugi, wprowadzone pole otrzyma nazw Suma z Warto2. Nazwa pola ma due znaczenie, poniewa dostarcza
Ci informacji umoliwiajcej poprawne zinterpretowanie wynikw prezentowanych przez tabel przestawn.
Z tego te powodu powiniene starannie wybiera nazwy
wprowadzane w oknie dialogowym Pole tabeli przestawnej,

aby opis wynikw przeprowadzanych przez Ciebie analiz

by jasny i czytelny dla kadego uytkownika tabeli.
Kade pole widoczne w obszarze danych uywa pewnego rodzaju oblicze podsumowujcych, przy czym jako
standardowy typ oblicze wykorzystywana jest tu funkcja Suma. Moesz jednak, oczywicie, zmieni sposb
podsumowywania danych, korzystajc z okna dialogowego Pole tabeli przestawnej i wybra dowoln z dostpnych
w nim funkcji. Moesz rwnie zdeniowa wasne niestandardowe metody oblicze. Wicej informacji na temat moliwoci dostosowywania oblicze przeprowadzanych w obszarze pl danych znajdziesz w podrozdziale
Zmiana typu oblicze pola danych.
Tabela przestawna oferuje Ci moliwo zmiany sposobu obliczania wartoci dla kadego z pl danych osobno.
Dziki temu moesz na przykad w pierwszym polu sumowa dane o sprzeday, a w drugim okrela procentowy
wkad podsumowanej wartoci w stosunku do pozostaych danych obliczonych w kolumnie. Wicej informacji
na ten temat znajdziesz w podrozdziale Zmiana typu
oblicze pola danych.

Wprowadzanie dodatkowego obliczenia do obszaru danych

1 Z listy widocznej w oknie Lista pl tabeli
przestawnej wybierz pole do dodania.
Jeli okno to nie jest widoczne,
moesz je wywietli, korzystajc
z przycisku Wywietl list pl.
2 Przecignij wybrane pole do obszaru
danych raportu tabeli przestawnej
i zwolnij przycisk myszki.

2
1

Wybrane pole pojawi si jako drugi

wiersz w obszarze danych.

3 Kliknij nowe pole danych prawym

przyciskiem myszki i z menu
kontekstowego wybierz polecenie
Ustawienia pola....
3

134

z__Excel.indb 134

2006-02-14 20:56:43

Rozdzia 7. Korzystanie z raportw tabel przestawnych

Na ekranie pojawi si okno

dialogowe Pole tabeli przestawnej.

4 Wybierz now funkcj

podsumowujc i okrel sposb
wywietlania wartoci.
Uwaga: wicej informacji na ten temat
znajdziesz w podrozdziale
Zmiana typu oblicze pola
danych.
5 Wprowad nazw
dla tworzonego pola danych.

6
5

6 Kliknij przycisk OK.

Tabela przestawna zostanie

zaktualizowana w taki
sposb, by wywietla wyniki
wprowadzonych oblicze.

Wskazwka
Gdy wprowadzisz do obszaru danych dwa lub
wiksz ilo pl, Excel utworzy osobne pola
danych w obszarze pl wierszy. Program umieci
nowe pole w osobnym wierszu znajdujcym si
pod kadym wystpieniem wartoci pierwszego
pola. Excel umoliwia dodanie do 256 pl do
obszaru danych. Nowe pola moesz te wprowadza do obszarw pl wierszy i kolumn tabeli
przestawnej, dlatego przydatna z pewnoci okae si moliwo filtrowania pl w celu ukrycia
niektrych wynikw analizy. Wicej informacji
na ten temat znajdziesz w podrozdziale Filtrowanie pola.
Opisane tu dziaanie umoliwia Ci opracowanie
jednej tabeli przestawnej zawierajcej jednoczenie wyniki wszystkich zdefiniowanych oblicze

i przefiltrowanej w taki sposb, by widoczne

byy tylko te dane, ktre s naprawd istotne dla
uytkownika. Okrelony sprzedawca moe na
przykad by zainteresowany przegldaniem jedynie cakowitych wartoci sprzeday osignitych
przez siebie w zestawieniu z sumarycznymi wynikami wypracowanymi przez ca firm.
Excel pozwala Ci na zmian kolejnoci danych wywietlanych w raporcie tabeli przestawnej, dziki
oferowanym moliwociom sortowania. eby
z nich skorzysta, powiniene wybra z menu
polecenie Dane/Sortuj.... Uywajc okna dialogowego Sortowanie, moesz uporzdkowa raport
tabeli przestawnej wedug wartoci nalecych
do dowolnego pola. Wicej informacji na temat
sortowania znajdziesz w rozdziale 2.

135

z__Excel.indb 135

2006-02-14 20:56:44

Dodawanie pola
obliczeniowego

ykonywane przez Ciebie analizy bardzo czsto

wymagaj przeprowadzenia szczeglnego rodzaju oblicze. Jeli chcesz, by w Twojej tabeli
przestawnej znalazo si pole zawierajce wyniki oblicze opierajcych si na danych pochodzcych z innych
pl lub te na jakich niestandardowych wartociach, powiniene opracowa pole obliczeniowe. Pole obliczeniowe to po prostu dodatkowy wiersz lub kolumna, w ktrej
znajduj si utworzone przez Ciebie formuy. Moesz na
przykad sporzdzi pole obliczeniowe w celu okrelenia
wartoci prowizji paconej dla kadego z rodzajw sprzeday. Twoja formua bdzie korzystaa z danych zawartych w polu Warto, a jej dziaanie bdzie polegao na
mnoeniu ich przez odpowiedni wspczynnik, powinna
zatem mie mniej wicej tak posta:

lub danych pochodzcych z dowolnych pl raportu tabeli

przestawnej, ktre s widoczne w polu listy Pola. Nie moesz uywa tu bezporednich odwoa do komrek ani
zakresw nazwanych.
W jednym raporcie tabeli przestawnej moesz utworzy
wiele pl obliczeniowych. Kade dodane pole obliczeniowe bdzie wywietlanie w tabeli jako osobne pole danych,
a w oknie dialogowym Wstawianie pola obliczeniowego pojawi si dla niego odpowiednia pozycja na licie Pola. Pole
takie moe by zatem uyte rwnie w charakterze argumentu dla innego pola obliczeniowego. Moesz na przykad okreli cakowite dochody ze sprzeday przez odjcie obliczonej wczeniej prowizji od wartoci sprzeday:

=-(Warto * 0,10)

Mimo e pola obliczeniowe wygldaj dokadnie tak

samo jak wszystkie inne pola tabeli przestawnej i po
utworzeniu s widoczne w oknie Lista pl tabeli przestawnej, moesz je umieszcza tylko i wycznie w obszarze
danych raportu. Nie moesz wic dodawa pl obliczeniowych do obszarw stron, wierszy i kolumn. Wicej informacji na temat elementw raportu tabeli przestawnej
znajdziesz w podrozdziaach Podstawowe informacje
o tabelach przestawnych oraz Przegld pl raportu tabeli przestawnej.

Tworzc formu przy uyciu okna dialogowego Wstawianie pola obliczeniowego, moesz korzysta ze wszystkich
oferowanych przez program Excel opcji dotyczcych formu standardowych. Moesz wic uywa tu wszelkich
wbudowanych funkcji czy operatorw matematycznych,
takich jak *, + i (). Korzystajc z wbudowanych funkcji,
musisz im dostarcza jako argumentw staych wartoci

=Warto - Zapacona_prowizja

Dodawanie pola obliczeniowego

1 Zaznacz dowoln komrk nalec
do obszaru danych raportu tabeli
przestawnej.

2 Wybierz z menu polecenie

Wstaw/Pole obliczeniowe....
1

Na ekranie pojawi si okno dialogowe

Wstawianie pola obliczeniowego.

3 W polu tekstowym Nazwa:

wprowad etykiet
dla tworzonego pola.
4 W polu tekstowym Formua:
wpisz formu, ktra ma oblicza
wartoci dla pola.
Uwaga: wicej informacji na temat
tworzenia formu znajdziesz
w rozdziale 4.
W formule moesz umieszcza
pola widoczne w dolnej czci
okna. Moesz wpisa ich nazwy
rcznie lub skorzysta z listy
i przycisku Wstaw pole.

3
4

5 Kliknij przycisk Dodaj.

136

z__Excel.indb 136

2006-02-14 20:56:44

Rozdzia 7. Korzystanie z raportw tabel przestawnych

Nowe pole obliczeniowe

pojawi si na licie Pola:
widocznej w oknie.

Powtarzaj kroki od 3. do 5.
w celu dodania kolejnych
pl obliczeniowych.

6 Wybierz przycisk OK.

Nowe pole obliczeniowe

pojawi si w raporcie tabeli

przestawnej.

Zastosuj to
Jeli nie chcesz ju korzysta z opracowanego
pola obliczeniowego, moesz je w dowolnej chwili
usun. Aby to zrobi, powiniene zaznaczy etykiet niepotrzebnego pola w raporcie tabeli przestawnej, a nastpnie wybra polecenie Wstaw/
Pole obliczeniowe.... W polu Nazwa: widocznym
w oknie dialogowym Wstawianie pola obliczeniowego wybierz nazw pola, ktre ma zosta usunite,
a nastpnie kliknij przycisk Usu.
Pamitaj, e jeli w Twojej tabeli przestawnej znajduj si pola obliczeniowe, ktre korzystaj z usunitego pola, mog one zwraca niepoprawne wyniki. W wikszoci przypadkw w odpowiednich

polach raportu pojawi si wwczas komunikaty

bdu w rodzaju #NAZWA?. Wicej informacji na
temat bdw pojawiajcych si w formuach znajdziesz w dodatku D.
W kadej chwili moesz zmodyfikowa sposb
dziaania pola obliczeniowego, ktre nie zwraca oczekiwanych wynikw. W tym celu wybierz
z menu polecenie Wstaw/Pole obliczeniowe...,
a nastpnie w oknie dialogowym Wstawianie
pola obliczeniowego wybierz nazw odpowiedniego pola. Wprowad stosowane zmiany w polu
tekstowym Formua i wybierz przycisk Modyfikuj
w celu ich zatwierdzenia.

137

z__Excel.indb 137

2006-02-14 20:56:45

Dodawanie elementu
obliczeniowego

by do wybranego pola doda element niebdcy

czci oryginalnych danych, moesz utworzy
element obliczeniowy. Element taki zawiera formu opracowan przez uytkownika, ktrej zadaniem
jest obliczanie okrelonej wartoci. Element obliczeniowy moesz utworzy przez dodanie nowego elementu
do pola, a nastpnie zdeniowanie formuy, ktra bdzie
obliczaa jego poszczeglne wartoci.
Do tworzenia elementu obliczeniowego suy okno dialogowe Wstaw element obliczeniowy. Po jego otwarciu bdziesz mg si przekona, gdzie deniowany element
zostanie wstawiony, patrzc na pasek tytuu okna. Jeli na
przykad wybierzesz pole Typ produktu lub ktry z jego
elementw, na pasku tytuu okna pojawi si tekst Wstaw
element obliczeniowy w Typ produktu.
Tworzc element obliczeniowy, moesz skorzysta ze
wszystkich opcji dostpnych przy tworzeniu standardowych formu Excela. Oznacza to moliwo uywania
wbudowanych w program funkcji oraz operatorw matematycznych, takich jak *, + i (). Korzystajc z oferowanych przez program funkcji, musisz im w charakterze

argumentw dostarcza staych wartoci lub danych pochodzcych z dowolnych pl raportu tabeli przestawnej,
ktre s widoczne w polu listy Pola. Nie moesz uywa
tu bezporednich odwoa do komrek ani nazw zakresw. Wicej informacji na temat tworzenia formu znajdziesz w rozdziale 4. Do obliczania elementu Utrzymanie
okrelajcego dodatkowy koszt zwizany z konserwacj
sprzedawanego sprztu komputerowego moesz na przykad opracowa nastpujc formu:
=Sprzt * 0,0125

Dla kadego pola moesz utworzy wiele elementw obliczeniowych. Kady z opracowanych elementw pojawi
si w tabeli przestawnej w formie wiersza lub kolumny,
bdzie te widoczny na licie elementw odpowiedniego
pola w oknie dialogowym Wstaw element obliczeniowy. Kady utworzony element obliczeniowy moe zosta uyty
w charakterze argumentu dla nowego elementu obliczeniowego. Przykadem moe tu by zastosowanie obliczonego wczeniej elementu Utrzymanie do obliczania
cakowitej wartoci przychodu wynikajcej ze sprzeday
sprztu i opaty konserwacyjnej:
=Sprzt + Utrzymanie

Dodawanie elementu obliczeniowego

1 Zaznacz dowolny element pola
danych, do ktrego chcesz doda
nowy element obliczeniowy.
2 Wybierz z menu Tabela przestawna
polecenie Formuy/Element
obliczeniowy....

Na ekranie pojawi si okno dialogowe

Wstaw element obliczeniowy.

3 W polu Nazwa: wprowad

etykiet tworzonego elementu
obliczeniowego.
4 W polu tekstowym Formua: wpisz
formu, ktra ma oblicza wartoci
elementu.
Uwaga: wicej informacji na temat
tworzenia formu znajdziesz
w rozdziale 4.
W
formule moesz umieszcza
elementy widoczne na licie
znajdujcej si w dolnej czci
okna dialogowego. Moesz wpisa
ich nazwy rcznie lub skorzysta
z listy i przycisku Wstaw element.

5
4

5 Kliknij przycisk Dodaj.

138

z__Excel.indb 138

2006-02-14 20:56:45

Rozdzia 7. Korzystanie z raportw tabel przestawnych

Dodany przed chwil element

zostanie wywietlony w polu
listy Elementy:.

Powtarzaj kroki od 3. do 5.
w celu dodania kolejnych
elementw obliczeniowych.

6 Wybierz przycisk OK.

Nowe pole obliczeniowe

pojawi si w raporcie tabeli

przestawnej.

Zastosuj to
Po dodaniu elementu obliczeniowego bdziesz
mg skorzysta z oferowanej przez program
Excel moliwoci automatycznego sortowania
raportu tabeli przestawnej, ktre spowoduje, e
jej wartoci zostan uoone w porzdku rosncym lub malejcym w oparciu o elementy nalece
do okrelonego pola. eby to zrobi, powiniene
z menu widocznego na pasku narzdzi Tabela
przestawna wybra polecenie Tabela przestawna/
Sortuj i poka list 10 pierwszych..., ktre spowoduje wywietlenie okna dialogowego Sortowanie
i 10 pierwszych tabeli przestawnej. Standardowo
wybrana jest tu opcja autosortowania rcznego,
co oznacza, e wartoci zostan posortowane dopiero po wybraniu przez Ciebie polecenia Dane/
Sortuj.... Jeli chcesz, by tabela bya sortowana
automatycznie, wybierz jedn z opcji Rosnco
lub Malejco (znak { zmieni si na ~) i okrel
pole, ktre ma by wykorzystane przy porzdkowaniu danych. Moesz to uczyni, wybierajc z
listy rozwijanej Uywane pole jedno z pl raportu tabeli przestawnej. Gdy klikniesz przycisk OK,

program posortuje dane, uywajc zdefiniowanego przez Ciebie pola jako klucza porzdkowania.
eby wyczy automatyczne sortowanie, powiniene klikn widoczne w oknie dialogowym
Sortowanie i 10 pierwszych tabeli przestawnej pole
opcji Rczne (mona klikn elementy w celu ich
ponownego rozmieszczenia).
Jeli formuy Twoich elementw obliczeniowych
korzystaj z innych elementw, moesz sprawdzi, czy Excel oblicza odpowiednie wartoci elementw we waciwej kolejnoci, wykorzystujc
w tym celu moliwoci przegldania, w jaki sposb
wykonywane s dziaania w formuach. Posuy Ci
do tego polecenie Tabela przestawna/Formuy/
Kolejno rozwizywania.... W oknie dialogowym
Kolejno rozwizywania elementw obliczeniowych bdziesz mg sprawdzi porzdek, w jakim
obliczane s poszczeglne elementy, a nastpnie
w razie potrzeby zaznaczy ktry z nich i korzystajc z przyciskw W gr i W d zmieni
ich kolejno na licie.

139

z__Excel.indb 139

2006-02-14 20:56:46

Pobieranie wartoci
z raportu tabeli przestawnej

xcel oferuje moliwo pobierania wartoci z tabel

przestawnych do innych arkuszy kalkulacyjnych w
celu przeprowadzania dalszych analiz danych, a posu Ci do tego specjalnie opracowane formuy. Moesz
je utworzy, korzystajc z funkcji WEDANETABELI.
Uyjesz tej funkcji zamiast zwykego odwoania do komrek arkusza, gdy umoliwia Ci ona dynamiczne pobieranie wartoci z tabeli przestawnej ltrowanej w oparciu o okrelone w poszczeglnych polach warunki. Jeli
na przykad przegldasz cay raport tabeli przestawnej,
komrka E4 moe zawiera cakowit warto sprzeday
osignitej w styczniu w wojewdztwie dolnolskim.
Jeeli jednak przeltrujesz tabel w taki sposb, by pokazywane byy tylko wartoci dla wojewdztw dolnolskiego i maopolskiego, ta sama warto moe si znale
w komrce B4. Wicej informacji na temat ltrowania
znajdziesz w podrozdziale Filtrowanie pola.
Uywajc funkcji WEDANETABELI, powiniene dostarczy jej szczegowych informacji o tabeli przestawnej,
w tym rwnie informacji na temat pooenia pobieranych wartoci, a wic nazwy pola danych i odpowiednich
elementw obszarw pl kolumn i wierszy. Jeli na przykad zechcesz otrzyma dane na temat sprzeday sprztu

komputerowego w wojewdztwie maopolskim, wszystkie te informacje bdziesz musia przesa do funkcji

jako jej argumenty.
Funkcja WEDANETABELI wymaga podania dwch obowizkowych parametrw i a do dwudziestu omiu par
argumentw opcjonalnych. Argument pole_danych
okrela ujt w znaki cudzysowu nazw pola danych,
z ktrego ma zosta pobrana warto. Jeli na przykad
chcesz otrzyma osignit wysoko sprzeday, ktrej
pole danych w Twoim raporcie nosi nazw Warto, argument ten powinien mie posta: Warto.
Kolejny parametr funkcji to tabela_przestawna.
Argument ten wymaga podania odwoania do komrek
przechowujcych tabel przestawn. Pamitaj, e jeli
tabela znajduje si w innym arkuszu kalkulacyjnym ni
ten, w ktrym wywoujesz funkcj, w odwoaniu bdziesz
musia poda rwnie odpowiedni nazw arkusza.
Pozostae argumenty okrelaj wartoci, ktre chcesz
pobra. Powiniene tu zdeniowa stosowne nazwy pl
i elementw. Jeli na przykad bdziesz chcia uzyska
informacje na temat sumarycznej wartoci sprzeday
osignitej w styczniu, bdziesz musia poda Miesic
jako nazw pola i Stycze jako nazw elementu.

Pobieranie wartoci z raportu tabeli przestawnej

1 Zaznacz komrk, w ktrej
ma si znale formua.
2 Wybierz z menu polecenie
Wstaw/Funkcja....
2

Na ekranie pojawi si okno

dialogowe Wstawianie funkcji.

3 Z widocznej w nim listy wybierz

funkcj WEDANETABELI.
Uwaga: wicej informacji na temat
wstawiania funkcji do arkusza
kalkulacyjnego znajdziesz
w rozdziale 4.
3
4 Kliknij przycisk OK.

4
140

z__Excel.indb 140

2006-02-14 20:56:47

Rozdzia 7. Korzystanie z raportw tabel przestawnych

Na ekranie pojawi si okno dialogowe

Argumenty funkcji.

5 Wprowad nazw pola danych,

z ktrego maj zosta pobrane informacje.
6 Zdefiniuj odwoanie do zakresu komrek
przechowujcych tabel przestawn.

7
8

7 Wprowad nazw stosownego pola

wiersza lub kolumny.
8 Wpisz nazw odpowiedniego elementu.
9 Powtrz kroki 7. i 8. dla kadego z pl
i elementw zwizanych z wartoci.
10 Wybierz przycisk OK.

10

Warto pobrana z tabeli przestawnej

zostanie wprowadzona do komrki
arkusza kalkulacyjnego.

Zastosuj to
Jeli chcesz skopiowa wszystkie wartoci z tabeli przestawnej, moesz skorzysta z polecenia
Wklej specjalnie.... Aby skopiowa ca tabel, korzystajc z paska narzdzi, wybierz polecenie Tabela przestawna/Zaznacz/Caa tabela, a nastpnie
wybierz z menu komend Edycja/Kopiuj. Zaznacz
w docelowym arkuszu kalkulacyjnym pierwsz komrk, w ktrej ma si znale kopia tabeli i wybierz z menu polecenie Edycja/Wklej specjalnie...,
aby wywietli okno dialogowe Wklejanie specjalne. W oknie tym wybierz opcj Wartoci (znak {
zmieni si na ~), a nastpnie kliknij przycisk OK.
Excel wstawi wszystkie dane widoczne w tabeli

przestawnej do wybranego arkusza. Program nie

skopiuje tu adnych wartoci, ktre byy ukryte
z powodu zastosowania warunkw filtrowania
w tabeli przestawnej.
Jeli zechcesz sprawdzi, jakie dane skadaj si
na okrelon warto widoczn w raporcie tabeli
przestawnej, powiniene klikn dwukrotnie komrk przechowujc wybran warto. Program
sporzdzi osobny arkusz kalkulacyjny, w ktrym
znajdzie si zestawienie wszystkich rekordw
danych pochodzcych z oryginalnej bazy lub listy danych Excela i majcych udzia w tworzeniu
okrelonej wartoci tabeli przestawnej.

141

z__Excel.indb 141

2006-02-14 20:56:48