OpenOffice.ux.

pl
w biurze i nie tylko
Autor: Sergiusz Flanczewski
Tumaczenie: openoffice, open office, pakiet biurowy,
Calc, Writer, arkusz kalkulacyjny, edytor tekstu
ISBN: 978-83-246-0815-7
Format: B5, stron: 416

Wyprbuj OpenOffice, a bez alu porzucisz

dotychczas uywany pakiet programw biurowych
Kto powiedzia, e drosze znaczy lepsze? Wielkie koncerny prbuj wmwi nam, e
tylko za odpowiednio wysok cen moemy kupi sobie produkty speniajce rosnce
wymagania jakociowe. Na szczcie nie jest to prawd! Warto powici troch czasu
na zapoznanie si z moliwociami oprogramowania stanowicego realn, rozsdn
alternatyw dla dominujcych na rynku drogich aplikacji biurowych. OpenOffice to
znakomity zestaw tak samo funkcjonalnych, prostych w instalacji i obsudze
programw przydatnych w codziennej pracy.
Ksika OpenOffice.ux.pl w biurze i nie tylko ma za zadanie uatwi Ci efektywne
wykorzystanie programw skadajcych si na ca aplikacj. Znajdziesz tu nie tyle
podstawowe opisy kolejnych polece, ile kompletne, zoone procedury uatwiajce
wykonywanie skomplikowanych operacji i tworzenie indywidualnych, dostosowanych
do konkretnych potrzeb szablonw, bez ktrych nie moe obej si adne biuro.
Kade dziaanie zostao opisane w punktach, przejrzycie i wyczerpujco, a zrozumienie
caoci uatwiaj liczne rysunki prezentujce wygld omawianych w danej chwili
elementw ekranu.
Z ksiki tej dowiesz si, jak:

Wydawnictwo Helion
ul. Kociuszki 1c
44-100 Gliwice
tel. 032 230 98 63
e-mail: helion@helion.pl

obsugiwa skoroszyty w programach pakietu i zapisywa makra dla czsto

wykonywanych operacji;
tworzy arkusze dla poszczeglnych rozlicze z klientami, dokumenty dostaw
i faktury VAT;
oblicza odsetki ustawowe i aktualizowa wprowadzone dane;
opracowywa list obecnoci pracownikw i sortowa zawarte tam informacje;
sporzdza zestawienia i szuka informacji w arkuszach rozlegych;
przedstawia dane w postaci graficznej i tekstowej;
przystosowywa programy do wasnych, indywidualnych potrzeb.

Do niniejszej publikacji doczono take pyt CD

zawierajc przykady wykorzystane w treci ksiki.

Spis treci
Wstp .............................................................................................. 7
Rozdzia 1. Zamiana wartoci liczbowej na zapis sowny OpenCalc ................. 9
Obsuga skoroszytu w wersji I ......................................................................................... 10
Konstrukcja funkcji w wersji I ........................................................................................ 11
Zapis funkcji w katalogu makr osobistych ................................................................ 15
Uwagi dotyczce stosowania funkcji slox() .............................................................. 18
Obsuga skoroszytu w wersji II ....................................................................................... 18
Konstrukcja funkcji w wersji II ....................................................................................... 19
Uwagi dotyczce stosowania funkcji Slox_M() ........................................................ 21
Funkcje i instrukcje uyte do budowy kodu Basic .......................................................... 21

Rozdzia 2. Dowd dostawy .............................................................................. 27

Przeznaczenie i budowa skoroszytu ................................................................................ 27
Obsuga skoroszytu .......................................................................................................... 29
Arkusz Towary ................................................................................................................ 30
Przygotowanie bazy towarowej (materiaowej) ........................................................ 31
Arkusz Odbiorcy .............................................................................................................. 32
Arkusz Dowd ................................................................................................................. 34
Obszar nagwkowy dowodu dostawy ...................................................................... 34
Obszar specyfikacji ilociowo-wartociowej dowodu .............................................. 56
Stopka dowodu .......................................................................................................... 67
Ustawienia wstpne skoroszytu Dowd dostawy ............................................................ 71

Rozdzia 3. Odsetki ustawowe .......................................................................... 73

Przeznaczenie i budowa skoroszytu ................................................................................ 73
Obsuga skoroszytu .......................................................................................................... 74
Arkusz Odsetki ................................................................................................................ 75
Obszar wprowadzania danych ................................................................................... 75
Obszar formu ............................................................................................................ 86
Aktualizacja arkusza Odsetki .......................................................................................... 90
Aktualizacja rczna arkusza Odsetki ..................................................................... 91
Aktualizacja automatyczna arkusza Odsetki ............................................................. 92
Zastosowanie skoroszytu Odsetki ustawowe do nalicze odsetek podatkowych ......... 103

Rozdzia 4. Lista obecnoci ............................................................................ 105

Obsuga skoroszytu ........................................................................................................ 106
Arkusz Pracownicy ........................................................................................................ 108
Arkusz Lista ................................................................................................................... 110

OpenOffice.ux.pl w biurze i nie tylko

Cz nagwkowa listy .......................................................................................... 110
Cz specyfikacji dni miesica dla listy obecnoci ............................................... 117
Cz specyfikacji dni witecznych dla listy obecnoci ........................................ 119
Formatowanie warunkowe wersja pena ............................................................ 120
Formatowanie warunkowe wersja oszczdna .................................................... 126
Ustawienia wstpne skoroszytu Lista obecnoci ........................................................... 130

Rozdzia 5. Kartoteka obecnoci .................................................................... 133

Przeznaczenie i budowa skoroszytu .............................................................................. 133
Obsuga arkusza ...................................................................................................... 134
Arkusz Zestawienie ....................................................................................................... 135
Arkusz Rok .................................................................................................................... 135
Formatowanie warunkowe komrek zawierajcych nazwy dni tygodnia .............. 139
Wstawienie formantu Pole liczbowe w arkuszu Rok .............................................. 144
Wyznaczenie dni witecznych w kartotece ........................................................... 148
Formatowanie warunkowe komrek zawierajcych oznaczenie
dni witecznych ................................................................................................... 155
Wstawienie formantu Pole kombi w arkuszu Rok .................................................. 156
Wstawienie formantu Przycisk przeznaczonego do automatycznego
wstawiania kodu nieobecnoci w komrkach arkusza Rok .................................. 160
Konstrukcja makropolecenia dla obsugi przycisku
wstawiania kodu nieobecnoci .............................................................................. 162
Obsuga arkusza Rok ............................................................................................... 165
Ustawienia wstpne skoroszytu Rok ............................................................................. 167

Rozdzia 6. Faktura VAT ................................................................................. 169

Przeznaczenie i budowa skoroszytu .............................................................................. 169
Obsuga skoroszytu ........................................................................................................ 171
Arkusz Towary .............................................................................................................. 172
Wstawienie formantu Przycisk w arkuszu Towary ................................................. 173
Konstrukcja makropolecenia dla obsugi przycisku sortowania towarw .............. 175
Przypisanie makropolecenia do przycisku sortowania towarw ............................. 181
Arkusz Odbiorcy ............................................................................................................ 183
Wstawienie formantu Przycisk w arkuszu Odbiorcy .............................................. 183
Konstrukcja makropolecenia dla obsugi przycisku sortowania odbiorcw ........... 186
Przypisanie makropolecenia do przycisku sortowania odbiorcw ......................... 189
Arkusz Ustawienia ......................................................................................................... 191
Arkusz Faktura .............................................................................................................. 192
Tworzenie czci nagwkowej faktury .................................................................. 192
Tworzenie czci specyfikacji towarw .................................................................. 218
Tworzenie czci sumujcej faktury ....................................................................... 233
Inne operacje zwizane z budow arkusza Faktura ................................................. 234
Ustawienia wstpne skoroszytu Faktura ........................................................................ 240

Rozdzia 7. Manipulacja danymi w arkuszach rozlegych .................................. 243

Otwieranie plikw z rnych aplikacji bazodanowych ................................................. 243
Otwieranie plikw pochodzcych z aplikacji typu dBase (.dbf) ........................... 244
Otwieranie plikw tekstowych (.txt, .csv) ........................................................... 247
Importowanie danych z plikw innych aplikacji .................................................... 251
Importowanie plikw z Internetu ............................................................................ 255
Wyszukiwanie danych ................................................................................................... 256
Procedura zamiany znaku kropki na znak przecinka .............................................. 259
Informacje podstawowe z zakresu sortowania .............................................................. 260
Sortowanie przy pomocy przyciskw standardowego paska narzdzi ................... 263
Sortowanie przy pomocy polecenia Sortuj... ........................................................... 263

Spis treci

5
Sortowanie z uwzgldnieniem wielkoci liter ......................................................... 265
Sortowanie wielokolumnowe .................................................................................. 266
Sortowanie przy pomocy listy ................................................................................. 268
Podstawowe informacje z zakresu filtrowania .............................................................. 272
Wybr kolumn przeznaczonych do filtrowania ...................................................... 272
Obsuga autofiltru .................................................................................................... 275
Podstawowe informacje z zakresu filtrowania zaawansowanego ................................. 282
Wiele warunkw w jednej kolumnie ....................................................................... 284
Jeden warunek w dwch lub wikszej liczbie kolumn ........................................... 285
Jeden z dwch zestaww warunkw dla dwch lub wikszej liczby kolumn ........ 285
Opis struktury przykadowej tabeli ......................................................................... 286
Podstawowe informacje z zakresu sum czciowych .................................................... 295
Sumy czciowe operacje zaawansowane ................................................................ 304
Wiele funkcji dla jednej kolumny grupujcej ......................................................... 307
Jedna funkcja dla wielu kolumn grupujcych ......................................................... 308
Procedury zoone wykorzystywane do analizowania danych ...................................... 311

Rozdzia 8. Zamiana wartoci liczbowej na zapis sowny OpenWriter ........... 317

Obsuga skoroszytu ........................................................................................................ 319
Konstrukcja makropolecenia wersja 1. ..................................................................... 320
Procedura Slownie_1 ............................................................................................... 320
Funkcja Slox_T ....................................................................................................... 322
Konstrukcja makropolecenia wersja 2. ..................................................................... 323
Procedura Slownie_2 ............................................................................................... 323
Zapis procedur Slownie_1 i Slownie_2 oraz funkcji Slox_T
w katalogu makr osobistych ........................................................................................ 324
Dodanie przyciskw Sownie 1 oraz Sownie 2 do paska narzdzi Formatowanie ...... 327
Wykonywanie konwersji zapisw ................................................................................. 330
Konwersja zapisw wersja 1. ............................................................................. 330
Konwersja zapisw wersja 2. ............................................................................. 333

Rozdzia 9. Matematyka w dokumencie .......................................................... 335

Bezporednie obliczenia w tekcie dokumentu ............................................................. 336
Podsumowanie tabeli ..................................................................................................... 338
Dodanie lub usunicie pozycji z podsumowanej tabeli .......................................... 341
Inne obliczenia w tabelach ............................................................................................ 341
Funkcje dostpne w aplikacji OpenWriter .............................................................. 343
Edytor rwna OpenMath ............................................................................................. 344
Inne operacje edytora rwna OpenMath ............................................................... 363

Rozdzia 10. Grafika prezentacja informacji .................................................. 367

Ksztaty i inne obiekty rysunkowe ................................................................................ 367
Wstawianie obiektu rysunkowego .......................................................................... 368
Punkty uchwytu obiektu rysunkowego ................................................................... 370
Wprowadzanie tekstu do obiektu rysunkowego ...................................................... 371
Kolor wypenienia obiektu rysunkowego ............................................................... 373
Cie, przezroczysto oraz efekty 3D ..................................................................... 375
Relacja obiekt rysunkowy tekst dokumentu ....................................................... 378
Relacja obiekt rysunkowy obiekt rysunkowy .................................................... 380
Tabele, linie i kolory ...................................................................................................... 383
Obiekty Fontwork .......................................................................................................... 393
Pobieranie zewntrznych plikw graficznych ............................................................... 397

Skorowidz .................................................................................... 401

Rozdzia 6.

Faktura VAT
Przeznaczenie i budowa skoroszytu
Nie trzeba nikomu tumaczy, e faktura stanowi podstawowy dokument sprzeday
towarw lub usug. Dlatego te w kadej firmie s wystawiane miesicznie dziesitki, jak
nie setki takich dokumentw. Samo sporzdzenie faktury jest stosunkowo proste, jednake przy rcznym wypenianiu gotowego druku niezwykle pracochonne. Przedstawione
w niniejszym rozdziale rozwizanie pozwoli nam na szybkie sporzdzenie (wystawienie)
faktury VAT, a zwaszcza na:
zapis bazy danych dotyczcej towarw i usug podlegajcych ustawie

o podatku VAT,
zapis bazy danych o potencjalnych odbiorcach,
zapis sowny wartoci faktury,
wprowadzenie rnych stawek podatku VAT.

Skoroszyt skada si z czterech arkuszy kalkulacyjnych przeznaczonych do wykonywania

nastpujcych zada:
1. Arkusz Faktura przygotowanie danych i wydruk gotowej faktury.
2. Arkusz Odbiorcy umoliwienie wyboru z bazy danych nazwy i adresu

odbiorcy.
3. Arkusz Towary umoliwienie wyboru z bazy danych towarw podlegajcych

sprzeday.
4. Arkusz Ustawienia przechowywanie i udostpnianie nazwy wystawcy,

tworzenie zapisw zoonego numeru faktury, miejsca i daty wystawienia oraz

sprzeday.

170

OpenOffice.ux.pl w biurze i nie tylko

Szat graficzn faktury przedstawiono na rysunkach 6.1 oraz 6.2. Ze wzgldu na funkcjonalno poszczeglnych komrek w fakturze moemy wyrni trzy zasadnicze czci:
cz nagwkowa przeznaczona do zapisu danych oglnych faktury (numer,

data wystawienia i data sprzeday towarw, dane adresowe sprzedawcy

oraz odbiorcy, termin oraz sposb patnoci);
cz specyfikacji sprzedanych towarw zestaw informacji zgodnych z ustaw

o podatku VAT;
cz sumujca dokonan sprzeda w rozbiciu na poszczeglne stawki

podatku VAT.

Rysunek 6.1. Wygld faktury cz nagwkowa oraz cz specyfikacji towarw

Rozdzia 6. Faktura VAT

171

Rysunek 6.2. Wygld faktury cz sumujca

Oprcz standardowych formu dostpnych w OpenCalcu do budowy faktury zastosowano:

wasn list rozwijaln dla komrki przeznaczonej do zapisu nazwy odbiorcy,
wasn list rozwijaln do zapisu nazwy towarw,
wasn list rozwijaln do zapisu sposobu patnoci,
formant Pole daty,
formant Pole kombi,
formant Przycisk,
makropolecenia obsugujce zdarzenia zwizane z formantami.

Obsuga skoroszytu
Opis konstrukcji i obsugi skoroszytu bdzie bardziej zrozumiay, jeli zostanie skopiowany z zaczonej pytki CD na dysk twardy, w dowolne miejsce, np. do katalogu Moje
dokumenty. W tym celu musisz wykona nastpujce czynnoci:
1. Uruchom program OpenOffice.ux.pl Calc.
2. W pytk CD do stacji CD-ROM.
3. Wybierz polecenie Plik/Otwrz, a nastpnie w oknie dialogowym Otwieranie,

na licie rozwijalnej Szukaj w: ustaw ciek dostpu do napdu CD-ROM.

4. Odszukaj katalog Przyklady\Rozdzial02, a w nim plik Faktura.ods. Otwrz go,

klikajc dwukrotnie mysz jego nazw lub raz w obszarze przycisku Otwrz.
5. Polecenie otwarcia pliku spowoduje aktywacj okna dialogowego Ostrzeenie

dotyczce bezpieczestwa (rysunek 6.3), w ktrym naley klikn przycisk Wcz

makra, co sprawi, e procedura wczytania dokumentu zostanie zakoczona.
6. Wybierz polecenie Plik/Zapisz jako, a nastpnie w oknie dialogowym Zapisz jako,

na licie rozwijalnej Zapisz w: ustaw ciek dostpu do katalogu C:\Moje

dokumenty, po czym kliknij przycisk Zapisz.

172

OpenOffice.ux.pl w biurze i nie tylko

Rysunek 6.3.
Okno dialogowe
Ostrzeenie dotyczce
bezpieczestwa

Wykonanie punktu 6. pozwoli na swobodn aktualizacj komrek wczytanego przykadu.

W celu uproszczenia procesu zapoznania si z obsug omawianego skoroszytu w arkuszu
Faktura cz komrek zostaa wyrniona kolorem bladotym, bladozielonym oraz
ososiowym. Komrki wyrnione kolorem bladotym s zaopatrzone w listy rozwijalne (utworzone na podstawie danych zawartych w arkuszach Towary, Odbiorcy oraz
Ustawienia), a ich aktualizacja polega na aktywowaniu okrelonej listy i wybraniu danej
pozycji. Komrki bladozielone podlegaj jednorazowemu uzupenieniu przez uytkownika przez wpisanie do nich miejsca wystawienia faktury, staej czci numeru faktury,
danych sprzedawcy, nazwy banku i numeru konta bankowego. Komrki wyrnione
kolorem ososiowym su do bezporedniego wprowadzenia iloci fakturowanych towarw. Opis konstrukcji i obsugi poszczeglnych arkuszy skoroszytu rozpoczniemy od
arkusza Towary.
W przypadku jeli uytkownik przystpi do konstrukcji wasnego skoroszytu na podstawie informacji podanych w dalszej czci niniejszego rozdziau, powinien wykona
nastpujce czynnoci wstpne:
1. Po otwarciu nowego skoroszytu w aplikacji OpenCalc.ux.pl doda jeden arkusz.
2. Arkusze podda procedurze zmiany nazwy, nazywajc je odpowiednio: Faktura,
Towary, Odbiorca oraz Ustawienia.
3. Zapisa skoroszyt pod nazw Faktura.ods.

Arkusz Towary
Arkusz Towary (rysunek 6.4) stanowi baz towarw (usug) zawierajc informacje
niezbdne do wystawienia dokumentu bez koniecznoci wpisywania ich za kadym
razem do arkusza Faktura. Do budowy bazy wykorzystano pi kolumn (jedna pozycja materiaowa) zawierajcych kolejno: nazw towaru, numer SWW, jednostk miary, cen netto oraz stawk podatku VAT. Arkusz ze wzgldu na dokonane zaoenia
pozwala na zapis 3000 pozycji materiaowych. W przypadku wikszej iloci materiaw naley odpowiednio zmodyfikowa listy rozwijalne oraz zwizane z nimi formuy
zapisane w okrelonych komrkach. Sposb modyfikacji bdzie zrozumiay po zapoznaniu si w dalszej czci niniejszego rozdziau z procedurami konstrukcji list rozwijalnych
uytkowanych w arkuszu Faktura.

Rozdzia 6. Faktura VAT

173

Rysunek 6.4.
Wygld fragmentu
arkusza Towary

Wstawienie formantu Przycisk w arkuszu Towary

Podstawowym wymogiem do pniejszego prawidowego dziaania skoroszytu, a dokadniej funkcjonowania formu zawierajcych odwoania do komrek z listami rozwijalnymi
w arkuszu Faktura, jest przeprowadzenie procedury sortowania po kadej modyfikacji
(dopisaniu) nowego towaru. Procedur t moemy wykona, stosujc standardowe polecenie Dane/Sortuj... lub te uruchamiajc specjalnie zaprojektowane do tego celu makro.
Makropolecenie to bdzie uruchamiane po naciniciu formantu typu przycisk. Aby umieci (wstawi) formant w arkuszu, musimy wykona nastpujce czynnoci:
1. Z menu Widok wybra polecenia Paski narzdzi/Formanty. Dziaanie to

spowoduje aktywacj paska narzdzi Formanty, jak na rysunku 6.5.

Rysunek 6.5.
Procedura aktywacji
paska narzdzi
Formanty

2. Na pasku narzdzi Formanty (rysunek 6.6) klikn ikon formantu Przycisk.

174

OpenOffice.ux.pl w biurze i nie tylko

Rysunek 6.6.
Wybr formantu
Przycisk

3. Przeprowadzi procedur wstawiania formantu w nastpujcy sposb:

a) naprowadzi wskanik myszy na miejsce, gdzie umieszczony zostanie lewy

grny rg formantu (rysunek 6.7, oznaczenie 1);

b) wcisn lewy przycisk myszy (wskanik myszy przyjmie ksztat cienkiego

plusa z piktogramem odpowiadajcym danemu formantowi rysunek 6.7,

oznaczenie 2);
c) rozpocz przemieszczanie myszy, np. w prawo i w d obszaru, w ktrym

umieszczamy formant;
d) po osigniciu danego wymiaru zwolni lewy przycisk myszy.
Rysunek 6.7.
Procedura rysowania
(wstawiania) formantu

4. Po zwolnieniu lewego klawisza myszy formant zostanie wywietlony w arkuszu

wraz z charakterystycznymi punktami zmiany rozmiaru oraz punktem

zakotwiczenie (rysunek 6.8).
Rysunek 6.8.
Wygld formantu
bezporednio
po wstawieniu
do arkusza
5. Na pasku narzdzi Formanty klikn (lewym przyciskiem myszy) przycisk

Formant (rysunek 6.9, oznaczenie 1).

Rysunek 6.9.
Pasek narzdzi
Formanty,
przycisk Formant

6. Dziaanie z punktu 5. spowoduje aktywacj okna dialogowego Waciwoci,

w ktrym na zakadkach Oglne i Dane moemy zdefiniowa wygld formantu

oraz jego powizania z okrelonym rdem danych.

Rozdzia 6. Faktura VAT

175

7. Na zakadce Oglne dokona nastpujcych ustawie:

a) W polu waciwoci Etykieta wpisa tekst Sortuj towary (rysunek 6.10,

oznaczenie 1).
b) Waciwo Czcionka po klikniciu przycisku oznaczonego symbolem

2 na rysunku 6.10, a nastpnie aktywacji okna dialogowego Znak dokona

danego wyboru stylu, kroju i rozmiaru czcionki, jak zostanie wywietlony
tekst znajdujcy si w polu etykiety przycisku.
Rysunek 6.10.
Okno dialogowe
Waciwoci:
Przycisk, zakadka
Oglne

Konstrukcja makropolecenia
dla obsugi przycisku sortowania towarw
Wspomniane wczeniej makropolecenie, ktre znacznie przyspieszy proces sortowania
danych, naley skonstruowa wedug nastpujcych krokw:
1. Wybra polecenia Narzdzia/Makra/Zarejestruj makro, co spowoduje

wywietlenie okna dialogowego Zarejestruj makro zawierajcego jeden

przycisk Zakocz rejestracj (rysunek 6.11).
2. Rozpocz czynnoci podlegajce rejestracji przez :
a) zaznaczenie caego arkusza Towary poprzez kliknicie jego lewej grnej

komrki (rysunek 6.12, oznaczenie 1);

b) wydanie z menu Dane polecenia Sortuj....
3. Dziaanie wykonane w punkcie 2b spowoduje aktywacj okna dialogowego

Sortowanie (rysunek 6.13), w ktrym na zakadce Kryteria sortowania naley

za pomoc listy rozwijalnej Sortuj wedug wybra opcj Kolumna A oraz ustawi
kolejno sortowania w porzdku rosncym.

176

OpenOffice.ux.pl w biurze i nie tylko

Rysunek 6.11.
Rozpoczcie
procedury rejestracji
makropolecenia

Rysunek 6.12.
Rozpoczcie
rejestracji polece
procedury sortowania

4. Po dokonaniu ustawie klikn przycisk OK, powodujc tym samym zamknicie

okna dialogowego i powrt do arkusza Towary.

5. Klikn dowoln komrk arkusza, np. A1 (rysunek 6.14, oznaczenie 1),

a nastpnie zakoczy proces rejestracji makropolecenia przez kliknicie

przycisku Zakocz rejestracj (rysunek 6.14, oznaczenie 2).
6. Dziaanie z punktu 5. spowoduje aktywacj okna dialogowego OpenOffice.ux.pl

Makra Basic (rysunek 6.15), w ktrym naley:

a) w sekcji Zapisz makro w: odszuka i klikn nazw skoroszytu, w ktrym

umiecimy makropolecenie (w przypadku, gdy skoroszyt zosta przez nas

nazwany, wywietlona zostanie nazwa Faktura);
b) nacisn przycisk Nowy.
7. Dziaanie z punktu 6b spowoduje aktywacj okna dialogowego Nowy modu,

w ktrym naley nacisn przycisk OK (nazw domyln Module1 pozostawimy

niezmienion, jak na rysunku 6.16).

Rozdzia 6. Faktura VAT

177

Rysunek 6.13. Okno dialogowe Sortowanie

Rysunek 6.14.
Zakoczenie
procedury rejestracji
polece

8. Po powrocie do okna dialogowego OpenOffice.ux.pl Makra Basic, ktre

przybierze posta jak na rysunku 6.11, w polu Nazwa makra wpisa tekst
Sortuj_Towary (rysunek 6.17, oznaczenie 1), po czym klikn przycisk Zapisz
(rysunek 6.17, oznaczenie 2).
Aby sprawdzi, czy instrukcje makropolecenia zostay zapisane w sposb przez nas okrelony, naley:
1. Z menu Narzdzia wybra polecenia Makra/Zarzdzaj makrami/OpenOffice.ux.pl

Basic (rysunek 6.18).

178

OpenOffice.ux.pl w biurze i nie tylko

Rysunek 6.15. Okno dialogowe OpenOffice.ux.pl Makra Basic

Rysunek 6.16.
Okno dialogowe
Nowy modu

Rysunek 6.17.
Okrelenie nazwy
makropolecenia

2. Dziaanie z punktu 1. spowoduje wywietlenie okna dialogowego

OpenOffice.ux.pl Makra Basic (rysunek 6.19), w ktrym naley podwietli

(klikn) nazw moduu stworzonego dla okrelonego skoroszytu (w naszym
przypadku Module1 dla skoroszytu Faktura), a nastpnie z listy Istniejce makra
w: wybra opcj Sortuj_Towary, po czym klikn przycisk Edytuj.
3. Kliknicie przycisku spowoduje aktywacj okna edytora kodu Basic

(rysunek 6.20), w ktrym zobaczymy zapis instrukcji dla makropolecenia

Sortuj_Towary zaczynajcy si od sw sub Sortuj_Towary, a koczcy si
tekstem end Sub.

Rozdzia 6. Faktura VAT

Rysunek 6.18.
Rozpoczcie
procedury edycji
makropolecenia

Rysunek 6.19.
Wybr makropolecenia
do edycji

Rysunek 6.20.
Okno edytora
kodu Basic

179

180

OpenOffice.ux.pl w biurze i nie tylko

Caa procedura makropolecenia sortowania towarw powinna mie zapis w postaci:

sub Sortuj_Towary
rem ---------------------------------------------------------------------rem define variables
dim document as object
dim dispatcher as object
rem ---------------------------------------------------------------------rem get access to the document
document = ThisComponent.CurrentController.Frame
dispatcher = createUnoService("com.sun.star.frame.DispatchHelper")
rem ---------------------------------------------------------------------dim args1(6) as new com.sun.star.beans.PropertyValue
args1(0).Name = "ByRows"
args1(0).Value = true
args1(1).Name = "HasHeader"
args1(1).Value = false
args1(2).Name = "CaseSensitive"
args1(2).Value = false
args1(3).Name = "IncludeAttribs"
args1(3).Value = true
args1(4).Name = "UserDefIndex"
args1(4).Value = 0
args1(5).Name = "Col1"
args1(5).Value = 1
args1(6).Name = "Ascending1"
args1(6).Value = true
dispatcher.executeDispatch(document, ".uno:DataSort", "", 0, args1())
rem ---------------------------------------------------------------------dim args2(0) as new com.sun.star.beans.PropertyValue
args2(0).Name = "ToPoint"
args2(0).Value = "$A$1"
dispatcher.executeDispatch(document, ".uno:GoToCell", "", 0, args2())
end sub

Aby zamkn okno edytora kodu Basic, naley z menu Plik wybra polecenie Zamknij
(rysunek 6.21).
Rysunek 6.21.
Zamknicie okna
edytora kodu Basic

Rozdzia 6. Faktura VAT

181

Przypisanie makropolecenia
do przycisku sortowania towarw
Po skonstruowaniu makropolecenia sortowania towarw naley przypisa je do odpowiedniego zdarzenia zachodzcego w (na) przycisku, ktry bdzie je uruchamia. W tym
celu naley:
1. Na pasku narzdzi Formanty klikn przycisk Wcz/Wycz tryb projektu

(rysunek 6.22, oznaczenie 1).

Rysunek 6.22.
Pasek narzdzi
Formanty

2. Klikn najpierw przycisk przeznaczony do uruchamiania procedury sortowania

towarw, a nastpnie na pasku narzdzi Formanty przycisk Formant (rysunek

6.23, oznaczenie 1).
Rysunek 6.23.
Pasek narzdzi
Formanty,
przycisk Formant

3. Dziaanie z punktu 2. spowoduje aktywacj okna dialogowego Waciwoci,

w ktrym na zakadce Wydarzenia (rysunek 6.24) naley klikn przycisk

(opisany znakiem wielokropka) znajdujcy si z prawej strony pola wydarzenia
Nacinito przycisk myszy (rysunek 6.24, oznaczenie 1).
Rysunek 6.24.
Okno dialogowe
Waciwoci:
Przycisk,
zakadka Wydarzenia

4. Dziaanie z punktu 3. spowoduje aktywacj okna dialogowego Przypisz makro,

w ktrym naley si upewni, czy jest podwietlone zdarzenie Nacinito przycisk

myszy (rysunek 6.25), po czym klikn przycisk Przypisz.

182

OpenOffice.ux.pl w biurze i nie tylko

Rysunek 6.25.
Okno dialogowe
Przypisz makro

5. Kliknicie przycisku Przypisz spowoduje wywietlenie okna dialogowego

Wybierz makro, w ktrym po rozwiniciu drzewa arkusza Faktura (na licie

Biblioteka) zostanie wywietlona nazwa dostpnego makropolecenia
Sortuj_Towary (rysunek 6.26). Nazw t naley podwietli (klikn),
a nastpnie nacisn przycisk OK znajdujcy si w prawym grnym rogu
okna dialogowego.
Rysunek 6.26.
Okno dialogowe
Wybierz makro

6. Po powrocie do okna dialogowego Przypisz makro (w pozycji wybranego

wczeniej zdarzenia zobaczymy tekst okrelajcy nazw makropolecenia oraz

jego ciek dostpu oznaczenie 1 na rysunku 6.27) klikn przycisk OK.
Rysunek 6.27.
Okno dialogowe
Przypisz makro

7. Po powrocie do arkusza na pasku narzdzi Formanty klikn przycisk

Wcz/Wycz tryb projektu, koczc w ten sposb procedur przypisania

makropolecenia do zdarzenia przycisku.

Rozdzia 6. Faktura VAT

183

Po kadej aktualizacji arkusza (komrek) zawierajcego dane odbiorcw naley dokona sortowania przez nacinicie znajdujcego si w nim przycisku Sortuj towary.
W przeciwnym wypadku otrzymamy bdne dane w arkuszu Faktura.

Arkusz Odbiorcy
Arkusz Odbiorcy stanowi baz kontrahentw (rysunek 6.28), za pomoc ktrej moemy
w szybki sposb umieci w czci faktury okrelonej Nabywca wszystkie potrzebne
informacje bez koniecznoci ich wpisywania za kadym razem, gdy tworzymy nowy
dokument. Do budowy bazy wykorzystano sze kolumn zawierajcych kolejno: pierwsz
nazw odbiorcy, drug nazw odbiorcy, trzeci nazw odbiorcy, kod miasta wraz z nazw
miasta, nazw ulicy oraz numer NIP odbiorcy. Nazw ulicy (kolumna E) poprzedzamy
skrtem ul.

Rysunek 6.28 Wygld fragmentu arkusza Odbiorcy

Arkusz ze wzgldu na dokonane zaoenia pozwala na zapis danych o 300 odbiorcach.

W przypadku wikszej liczby odbiorcw naley zmodyfikowa list rozwijaln oraz
zwizane z ni formuy zapisane w okrelonych komrkach. Sposb modyfikacji bdzie
zrozumiay po zapoznaniu si w dalszej czci niniejszego rozdziau z procedurami konstrukcji list rozwijalnych.

Wstawienie formantu Przycisk w arkuszu Odbiorcy

Podobnie jak miao to miejsce w przypadku arkusza z nazwami towarw, podstawowym wymogiem do pniejszego prawidowego dziaania skoroszytu jest przeprowadzenie procedury sortowania po kadej modyfikacji (lub dopisaniu) odbiorcy. Rwnie
w tym przypadku do wykonania procedury sortowania odbiorcw zostao specjalnie
zaprojektowane makropolecenie. Makro to bdzie uruchamiane po naciniciu formantu
typu przycisk. Aby umieci (wstawi) formant w arkuszu Odbiorcy, musimy wykona
nastpujce czynnoci:
1. Z menu Widok wybra polecenia Paski narzdzi/Formanty. Dziaanie to

spowoduje aktywacj paska narzdzi Formanty, jak na rysunku 6.29.

2. Na pasku narzdzi Formanty (rysunek 6.30) klikn ikon formantu Przycisk.

184

OpenOffice.ux.pl w biurze i nie tylko

Rysunek 6.29.
Procedura aktywacji
paska narzdzi
Formanty

Rysunek 6.30.
Wybr formantu
Przycisk

3. Przeprowadzi procedur wstawiania formantu w nastpujcy sposb:

a) naprowadzi wskanik myszy na miejsce, gdzie umieszczony zostanie lewy

grny rg formantu (rysunek 6.31, oznaczenie 1);

b) wcisn lewy przycisk myszy (wskanik myszy przyjmie ksztat cienkiego

plusa z piktogramem odpowiadajcym danemu formantowi rysunek 6.31,

oznaczenie 2);
c) rozpocz przemieszczanie myszy, np. w prawo i w d obszaru, w ktrym

umieszczamy formant;
d) po osigniciu danego wymiaru zwolni lewy przycisk myszy.
Rysunek 6.31.
Procedura rysowania
(wstawiania) formantu

4. Po zwolnieniu lewego klawisza myszy formant zostanie wywietlony w arkuszu

wraz z charakterystycznymi punktami zmiany rozmiaru oraz punktem

zakotwiczenie (rysunek 6.32).
Rysunek 6.32.
Wygld formantu
bezporednio
po wstawieniu
do arkusza

Rozdzia 6. Faktura VAT

185

5. Na pasku narzdzi Formanty klikn (lewym przyciskiem myszy) przycisk

Formant (rysunek 6.33, oznaczenie 1).

Rysunek 6.33.
Pasek narzdzi
Formanty,
przycisk Formant

6. Dziaanie z punktu 5. spowoduje aktywacj okna dialogowego Waciwoci,

w ktrym na zakadkach Oglne i Dane moemy zdefiniowa wygld formantu

oraz jego powizania z okrelonym rdem danych, a na zakadce Wydarzenia
przypisa procedury postpowania przy zdarzeniach zachodzcych w (na)
formancie.
7. Na zakadce Oglne dokona nastpujcych ustawie:
a) W polu waciwoci Etykieta wpisa tekst Sortuj odbiorcw (rysunek 6.34,

oznaczenie 1).
b) Waciwo Czcionka po klikniciu przycisku oznaczonego symbolem

2 na rysunku 6.6, a nastpnie aktywacji okna dialogowego Znak dokona

danego wyboru stylu, kroju i rozmiaru czcionki, jak zostanie wywietlony
tekst znajdujcy si w polu etykiety przycisku.
Rysunek 6.34.
Okno dialogowe
Waciwoci:
Przycisk,
zakadka Oglne

186

OpenOffice.ux.pl w biurze i nie tylko

Konstrukcja makropolecenia
dla obsugi przycisku sortowania odbiorcw
Makropolecenie umoliwiajce automatyzacj procedury sortowania odbiorcw naley
skonstruowa wedug nastpujcych krokw:
1. Wybra polecenia Narzdzia/Makra/Zarejestruj makro, co spowoduje

wywietlenie okna dialogowego Zarejestruj makro zawierajcego jeden

przycisk Zakocz rejestracj.
2. Rozpocz czynnoci podlegajce rejestracji przez:
a) zaznaczenie caego arkusza Odbiorcy poprzez kliknicie jego lewej grnej

komrki (rysunek 6.35, oznaczenie 1),

b) wydanie z menu Dane polecenia Sortuj....
Rysunek 6.35.
Rozpoczcie rejestracji
polece procedury
sortowania odbiorcw

3. Dziaanie wykonane w punkcie 2b spowoduje aktywacj okna dialogowego

Sortowanie (rysunek 6.36), w ktrym na zakadce Kryteria sortowania naley

za pomoc listy rozwijalnej Sortuj wedug wybra opcj Kolumna A oraz ustawi
kolejno sortowania w porzdku rosncym.
4. Po dokonaniu ustawie klikn przycisk OK, powodujc tym samym zamknicie

okna dialogowego i powrt do arkusza Odbiorcy.

5. Klikn dowoln komrk arkusza, np. A1 (rysunek 6.37, oznaczenie 1),

a nastpnie zakoczy proces rejestracji makropolecenia przez kliknicie

przycisku Zakocz rejestracj (rysunek 6.37, oznaczenie 2).
6. Dziaanie z punktu 5. spowoduje aktywacj okna dialogowego OpenOffice.ux.pl

Makra Basic, w ktrym naley w polu Nazwa makra wpisa tekst

Sortuj_Odbiorca (rysunek 6.38), po czym klikn przycisk Zapisz.
7. Dziaanie z punktu 6. spowoduje zapisanie makropolecenia pod nazw
Sortuj_Odbiorca, zamknicie okna OpenOffice.ux.pl Makra Basic i powrt

do arkusza kalkulacyjnego Odbiorca.

Rozdzia 6. Faktura VAT

Rysunek 6.36.
Okno dialogowe
Sortowanie

Rysunek 6.37.
Zakoczenie procedury
rejestracji polece

Rysunek 6.38.
Okna dialogowe
OpenOffice.ux.pl
Makra Basic

187

188

OpenOffice.ux.pl w biurze i nie tylko

Aby sprawdzi, czy makropolecenie zostao zapisane w sposb przez nas okrelony,
naley:
1. Z menu Narzdzia wybra polecenia Makra/Zarzdzaj

makrami/OpenOffice.ux.pl Basic.
2. Dziaanie z punktu 1. spowoduje wywietlenie okna dialogowego

OpenOffice.ux.pl Makra Basic, w ktrym naley podwietli (klikn)

nazw moduu Module1 (skoroszyt Faktura), a nastpnie z listy Istniejce
makra w: wybra opcj Sortuj_Odbiorca, po czym klikn przycisk Edytuj.
3. Kliknicie przycisku spowoduje aktywacj okna edytora kodu Basic, w ktrym

zobaczymy zapis instrukcji dla makropolecenia Sortuj_Odbiorca zaczynajcy si

od sw sub Sortuj_Odbiorca, a koczcy si tekstem end Sub.
Caa procedura makropolecenia sortowania odbiorcw powinna mie zapis w postaci:
sub Sortuj_Odbiorca
rem ---------------------------------------------------------------------rem define variables
dim document as object
dim dispatcher as object
rem ---------------------------------------------------------------------rem get access to the document
document = ThisComponent.CurrentController.Frame
dispatcher = createUnoService("com.sun.star.frame.DispatchHelper")
rem ---------------------------------------------------------------------dim args1(6) as new com.sun.star.beans.PropertyValue
args1(0).Name = "ByRows"
args1(0).Value = true
args1(1).Name = "HasHeader"
args1(1).Value = false
args1(2).Name = "CaseSensitive"
args1(2).Value = false
args1(3).Name = "IncludeAttribs"
args1(3).Value = true
args1(4).Name = "UserDefIndex"
args1(4).Value = 0
args1(5).Name = "Col1"
args1(5).Value = 1
args1(6).Name = "Ascending1"
args1(6).Value = true
dispatcher.executeDispatch(document, ".uno:DataSort", "", 0, args1())
rem ---------------------------------------------------------------------dim args2(0) as new com.sun.star.beans.PropertyValue
args2(0).Name = "ToPoint"
args2(0).Value = "$A$1"
dispatcher.executeDispatch(document, ".uno:GoToCell", "", 0, args2())
end sub

Rozdzia 6. Faktura VAT

189

Po przejrzeniu procedury sortowania odbiorcw naley zamkn okno edytora kodu Basic
poprzez wybranie z menu Plik polecenia Zamknij.

Przypisanie makropolecenia
do przycisku sortowania odbiorcw
Po skonstruowaniu makropolecenia sortowania odbiorcw naley przypisa je do odpowiedniego zdarzenia zachodzcego w (na) przycisku, ktry bdzie je uruchamia. W tym
celu naley:
1. Na pasku narzdzi Formanty klikn przycisk Wcz/Wycz tryb projektu

(rysunek 6.39, oznaczenie 1).

Rysunek 6.39.
Pasek narzdzi
Formanty

2. Klikn najpierw przycisk przeznaczony do uruchamiania procedury sortowania

towarw, a nastpnie na pasku narzdzi Formanty przycisk Formant

(rysunek 6.40, oznaczenie 1).
Rysunek 6.40.
Pasek narzdzi
Formanty, przycisk
Formant

3. Dziaanie z punktu 2. spowoduje aktywacj okna dialogowego Waciwoci,

w ktrym na zakadce Wydarzenia (rysunek 6.41) naley klikn przycisk

(opisany znakiem wielokropka) znajdujcy si z prawej strony pola wydarzenia
Nacinito przycisk myszy (rysunek 6.41, oznaczenie 1).
Rysunek 6.41.
Okno dialogowe
Waciwoci: Przycisk,
zakadka Wydarzenia

190

OpenOffice.ux.pl w biurze i nie tylko

4. Dziaanie z punktu 3. spowoduje aktywacj okna dialogowego Przypisz makro,

w ktrym naley si upewni, czy podwietlone jest zdarzenie Nacinito przycisk

myszy (rysunek 6.42), po czym klikn przycisk Przypisz.
Rysunek 6.42.
Okno dialogowe
Przypisz makro

5. Kliknicie przycisku Przypisz spowoduje wywietlenie okna dialogowego

Wybierz makro, w ktrym po rozwiniciu drzewa arkusza Faktura (na licie

Biblioteka) zostanie wywietlona nazwa dostpnego makropolecenia
Sortuj_Odbiorca (rysunek 6.43). Nazw t naley podwietli (klikn),
a nastpnie nacisn przycisk OK znajdujcy si w prawym grnym rogu okna
dialogowego.
Rysunek 6.43.
Okno dialogowe
Wybierz makro

6. Po powrocie do okna dialogowego Przypisz makro (w pozycji wybranego

wczeniej zdarzenia zobaczymy tekst okrelajcy nazw makropolecenia oraz

jego ciek dostpu oznaczenie 1 na rysunku 6.44) klikn przycisk OK.
7. Po powrocie do arkusza na pasku narzdzi Formanty klikn przycisk

Wcz/Wycz tryb projektu, koczc w ten sposb procedur przypisania

makropolecenia do zdarzenia przycisku.
Po kadej aktualizacji arkusza (komrek) zawierajcego dane odbiorcw naley dokona sortowania przez nacinicie znajdujcego si w nim przycisku Sortuj odbiorcw.
W przeciwnym wypadku otrzymamy bdne dane w arkuszu Faktura.

Rozdzia 6. Faktura VAT

191

Rysunek 6.44.
Okno dialogowe
Przypisz

Arkusz Ustawienia
Arkusz Ustawienia (rysunek 6.45) suy do pautomatycznego nadawania kolejnego
numeru faktury. Okrelenie pautomatyczny oznacza konieczno pokazania skoroszytowi, e chcemy uzyska nastpny numer faktury. W tym celu arkusz zosta wyposaony w dwa odpowiednio oprogramowane zakresy komrek. Jeden z nich to komrki
B2:B4000, w ktrych przechowywany jest ostatni aktywny numer faktury. Drugi
to zakres komrek A2:A4000, do ktrych wprowadzenie przez nas znaku X powoduje
aktywacj i udostpnienie nastpnego numeru faktury. Ponadto w komrce C1 znajduje
si numer pocztkowy, od ktrego (po jego zwikszeniu o warto 1) rozpocza si
numeracja dokumentw.
Rysunek 6.45.
Wygld arkusza
Ustawienia

Pokazanie skoroszytowi potrzeby wygenerowania nowego numeru faktury odbywa si

przez uruchomienie w arkuszu Faktura odpowiedniego makropolecenia, ktre powoduje
wstawienie do ostatniej pustej komrki znajdujcej si w kolumnie A arkusza Ustawienia
znaku X. Wstawienie znaku X do komrki w kolumnie A powoduje automatyczne
powstanie w odpowiedniej komrce kolumny B kolejnego numeru faktury. Moliwe jest
to przez zastosowanie odpowiedniej formuy w komrkach kolumny B, np. dla komrki
B4 (rysunek 6.46) formua ma posta: =JEELI(A4="X";WIERSZ()-1+$C$1;"").