You are on page 1of 48

IDZ DO

PRZYKADOWY ROZDZIA
SPIS TRECI

KATALOG KSIEK
KATALOG ONLINE

Adobe Premiere Elements.


Domowe studio wideo
Autor: Pawe Zakrzewski
ISBN: 83-246-0252-6
Format: B5, stron: 432

ZAMW DRUKOWANY KATALOG

TWJ KOSZYK
DODAJ DO KOSZYKA

CENNIK I INFORMACJE
ZAMW INFORMACJE
O NOWOCIACH
ZAMW CENNIK

CZYTELNIA
FRAGMENTY KSIEK ONLINE

Wydawnictwo Helion
ul. Kociuszki 1c
44-100 Gliwice
tel. 032 230 98 63
e-mail: helion@helion.pl

Stwrz wasne cyfrowe arcydzieo filmowe


Poznaj zasady montau wideo
Wykorzystaj przejcia i efekty
Zapisz gotowy film na pycie DVD
Cyfrowe kamery wideo staj si coraz popularniejsze. Ich ceny systematycznie spadaj,
a jako materiau uzyskiwanego nawet z tych najtaszych modeli jest wystarczajca
do stworzenia amatorskiego filmu. Obrbka cyfrowego wideo nie wymaga ju
kupowania potnych stacji roboczych moc obliczeniowa typowych komputerw
domowych i notebookw jest wystarczajco wysoka, by mona byo wykorzystywa
je jako urzdzenia montaowe. Wrd aplikacji do edycji cyfrowego materiau wideo
zasuon popularnoci cieszy si produkt firmy Adobe o nazwie Premiere Pro. Coraz
wicej zwolennikw zdobywa rwnie jego modszy brat Adobe Premiere Elements
przeznaczony dla uytkownikw domowych.
Adobe Premiere Elements. Domowe studio wideo to podrcznik opisujcy zasady
montau cyfrowych filmw wideo z wykorzystaniem aplikacji Adobe Premiere Elements.
Czytajc t ksik, dowiesz si, w jaki sposb ustali parametry projektu i jak
zaimportowa do niego materiay rdowe. Nauczysz si ukada klipy na listwie
czasowej, czy je przejciami i wzbogaca ich wygld za pomoc efektw.
Przeczytasz o edycji dwiku, tworzeniu napisw i plansz tytuowych oraz
zaawansowanych technikach montaowych. Znajdziesz tu rwnie informacje o tym,
w jaki sposb zapisa gotowy film na pycie DVD oraz przygotowa go do publikacji
w internecie.
Ustalanie preferencji Adobe Premiere Elements
Definiowanie parametrw projektu
Import materiaw rdowych
Przechwytywanie klipw z kamery cyfrowej
Wstpny monta
Przycinanie klipw w oknie Monitor
Stosowanie przej i efektw
Napisy i plansze tytuowe
Edycja dwiku
Sterowanie przezroczystoci klipw
Eksport gotowych filmw
Tworzenie pyt DVD

Spis treci
Informacje o autorze ......................................................................................... 9
Wstp ............................................................................................................11
Rozdzia 1. Wprowadzenie do wiata domowej edycji wideo ................................. 13
Oglne informacje o programie Adobe Premiere Elements .................................................... 13
Adobe Premiere Elements w Internecie ................................................................................. 15
Podstawowe moliwoci programu ........................................................................................ 15
Podstawowe informacje o kamerach wideo ................................................................................. 19
Klatki i kompresja ...........................................................................................................................22
Popularne formaty wideo ..............................................................................................................25
Tworzymy domowe studio montau wideo ................................................................................26

Rozdzia 2. Ekran i menu programu Adobe Premiere Elements 2 ...........................29


Uruchomienie programu ...............................................................................................................29
Nowy projekt ...................................................................................................................................29
Ustawienia preferencji programu ................................................................................................. 33
Kategoria Scratch Disks ...........................................................................................................34
Kategoria Audio ........................................................................................................................ 35
Kategoria Auto Save ................................................................................................................. 35
Kategoria Capture ..................................................................................................................... 36
Kategoria User Interface ..........................................................................................................37
Ekran Premiere Elements ...............................................................................................................37
Dopasowanie ekranu ................................................................................................................42
Podstawowe panele Adobe Premiere Elements 2 .................................................................43
Pozostae okna i panele ............................................................................................................69

Rozdzia 3. Import i zgrywanie materiau wideo ................................................... 73


Poczenie z kamer wideo i panel Capture ................................................................................74
Ustawienia oraz preferencje nagrywania materiau wideo i dwiku ...................................... 81
Przechwytywanie filmw na dysk komputera .............................................................................85
Nagrywanie wybranych uj ....................................................................................................86
Nagrywanie dugiego materiau wideo bez wyboru konkretnych uj .............................86
Przechwytywanie materiau wideo z kamery, ktra nie obsuguje sterowania
za porednictwem komputera ..............................................................................................87

D:\Dane\Druk\Adobe Premiere Elements. Domowe studio wideo\06_druk\!!Spis-05.doc

(07-01-02) 3

Adobe Premiere Elements. Domowe studio wideo


Import materiaw rdowych z innych urzdze za porednictwem
moduu Media Downloader .......................................................................................................88
Import plikw wideo ......................................................................................................................90
Waciwoci klipw .........................................................................................................................94
Import plikw graficznych ............................................................................................................97
Formaty graficzne obsugujce przezroczysto ...................................................................98
Kana Alfa ..................................................................................................................................99
Zapis przezroczystoci ............................................................................................................ 100
Porady dotyczce importu plikw graficznych .................................................................. 100
Wykorzystanie i import plikw dwikowych .......................................................................... 102
Waciwoci plikw muzycznych ......................................................................................... 103

Rozdzia 4. Wstpny monta wideo ................................................................ 105


Podstawowe zasady ........................................................................................................................ 105
Scenariusz ................................................................................................................................. 105
Waciwoci projektu .................................................................................................................... 106
Wstpny monta wideo ................................................................................................................ 107
Podgldanie klipw ....................................................................................................................... 107
Przycinanie klipw w oknie Monitor ........................................................................................ 108
Dodawanie i usuwanie klipw na osi czasu ............................................................................... 109
Wprowadzanie klipw za pomoc polece Insert i Overlay ...................................................113
Wprowadzanie klipu za pomoc funkcji Insert (dodaj) .....................................................113
Wprowadzanie klipu za pomoc funkcji Overlay (zastp) ............................................... 114
Podgld biecego projektu ......................................................................................................... 117
Podgld klipw w oknie Timeline .............................................................................................. 120
Grupowanie, czenie klipw ...................................................................................................... 122
Usuwanie i zamiana kolejnoci klipw ...................................................................................... 122
Rczna korekta pooenia klipw w trybie Insert lub Overlay ............................................... 123
Przycinanie i dopasowywanie dugoci klipw w oknie Timeline ......................................... 124
Cicie klipw ................................................................................................................................. 128
Przyspieszanie i zwalnianie prdkoci odtwarzania klipw ................................................... 130
Uycie efektu przenikania za pomoc funkcji Fade In oraz Fade Out ................................. 133
Dodanie efektu wejcia Fade In ....................................................................................... 134
Dodanie efektu wygaszania Fade Out ............................................................................ 134
Rczna modyfikacja efektw wejcia i wygaszania Fade In/Fade Out ............................ 136
Niezalena edycja dwiku i obrazu ........................................................................................... 139
Praca ze ciekami audio .............................................................................................................. 141
Efekt wejcia i wygaszania dwiku ............................................................................................ 142

Rozdzia 5. Przejcia i efekty ......................................................................... 147


Zasady wykorzystania przej w projektach wideo ................................................................... 147
Paleta efektw i przej ................................................................................................................. 149
Dodawanie przej midzyklatkowych ...................................................................................... 152
Edycja i podgld przej ............................................................................................................... 155

Spis treci

Zamiana i usuwanie przej ......................................................................................................... 158


Dobr odpowiednich przej ...................................................................................................... 158
Wykorzystanie efektw wideo ..................................................................................................... 160
Instalowanie efektw wideo innych producentw ................................................................... 162
Rodzaje efektw ............................................................................................................................. 162
Korekcja barw .......................................................................................................................... 162
Znieksztacanie i perspektywa ............................................................................................... 163
Wyostrzanie i zmikczanie obrazu ....................................................................................... 163
Kluczowanie ............................................................................................................................ 165
Stylizacja i renderowanie ........................................................................................................ 166
Efekty specjalne ....................................................................................................................... 166
Dodawanie efektw do klipw wideo ........................................................................................ 167
Renderowanie i podgld efektw ................................................................................................ 170
Predefiniowane ustawienia efektw ............................................................................................ 172
Zapis wasnych ustawie Presets ............................................................................................ 174
Kopiowanie i szybkie nadawanie efektw ................................................................................. 175
Sterowanie waciwociami efektw ........................................................................................... 176
Przegld najpopularniejszych efektw ....................................................................................... 177
Korekcja i kolorystyka klipw ............................................................................................... 177
Przeksztacenia ksztatu klipw ............................................................................................ 186
Efekty specjalne ....................................................................................................................... 190
Kluczowanie wykorzystanie przezroczystoci ............................................................... 195

Rozdzia 6. Wprowadzanie tytuw i napisw, dodawanie prostych


elementw graficznych .................................................................................. 199
Zasady wprowadzania tekstw i elementw graficznych ........................................................ 199
Strefa bezpieczna i strefa tytuw ..........................................................................................202
Okno Titler i narzdzia do pracy z tytuem ..............................................................................203
Tworzenie tytuw i napisw .......................................................................................................207
Wprowadzanie tekstu .............................................................................................................209
Edycja i formatowanie tekstw ................................................................................................... 212
Dodawanie kolorw i cieni .................................................................................................... 215
Wykorzystywanie stylw ........................................................................................................ 218
Teksty przewijane automatycznie ...............................................................................................220
Automatyczne przewijanie tekstu w pionie Roll .......................................................... 221
Automatyczne przewijanie tekstu w poziomie Crawl ..................................................225
Sterowanie waciwociami przewijania ..............................................................................227
Tworzenie prostych elementw graficznych .............................................................................228
Dodawanie zewntrznych elementw graficznych ....................................................................235
Przewijanie/animowanie elementw graficznych ....................................................................236
Wykorzystywanie szablonw .......................................................................................................237
Wprowadzanie tytuw i napisw do filmw ...........................................................................239
Edycja klipw tytuowych ............................................................................................................240
Eksport i import tytuw .............................................................................................................243

Adobe Premiere Elements. Domowe studio wideo

Rozdzia 7. Praca z dwikiem .......................................................................245


Wprowadzenie ...............................................................................................................................245
Informacje o dwiku cyfrowym .................................................................................................246
Przechwytywanie dwiku z kamery DV ....................................................................................246
Import muzyki i dwikw ..........................................................................................................248
Odsuchiwanie i przycinanie klipw muzycznych w panelu Monitor .................................250
Rozczanie cieki audio i wideo ...............................................................................................254
Wstpna edycja dwiku ...............................................................................................................254
Sterowanie gonoci podkadu muzycznego i dwikw .....................................................257
Numeryczne sterowanie gonoci .....................................................................................257
Rczna korekcja poziomu gonoci ....................................................................................259
Efekty wejcia (Fade In) oraz wyjcia (Fade Out) ................................................................260
Precyzyjne sterowanie gonoci za pomoc klatek kluczowych .................................... 261
Przejcia audio ...............................................................................................................................263
Dodawanie przej audio .......................................................................................................263
Efekty audio ...................................................................................................................................266
Efekty korekcji dwiku .........................................................................................................267
Efekty specjalne .......................................................................................................................270
Dodawanie i edycja efektw audio .......................................................................................274

Rozdzia 8. Zaawansowana edycja filmw i efektw, animacje ........................... 277


Tworzenie pokazu zdj ...............................................................................................................277
Wykorzystanie funkcji Create Slideshow ............................................................................277
Opcje pokazu zdj .................................................................................................................278
Modyfikacja przejcia domylnego ...................................................................................... 281
Podkad muzyczny .................................................................................................................. 281
Narzdzia do zaawansowanej edycji klipw ..............................................................................282
Zaznaczanie, przemieszczanie i skalowanie klipw ...........................................................282
Zaawansowane waciwoci klipw .............................................................................................284
Image Control .........................................................................................................................285
Motion ......................................................................................................................................286
Opacity .....................................................................................................................................287
Volume .....................................................................................................................................288
Proste animacje ..............................................................................................................................289
Zasady tworzenia animacji ....................................................................................................290
Animacja pooenia i skali klipw ....................................................................................... 291
Porady dotyczce tworzenia animacji za pomoc klatek kluczowych ............................302
Efekty przezroczystoci i przenikania obrazw ........................................................................ 303
Elementy graficzne i tytuy ....................................................................................................306
Wykorzystanie klatek kluczowych do tworzenia animacji kolorw .....................................306
Kolorystyczne dopasowanie kolejnych klipw ..................................................................308
Dopasowanie kolorw rnych uj filmu ......................................................................... 310

Spis treci

Zaawansowane techniki animacji ............................................................................................... 310


Wybr waciwoci klipu ....................................................................................................... 310
Wprowadzanie i edycja klatek kluczowych w panelu Timeline ....................................... 312
Zaawansowana edycja klatek kluczowych i animacji waciwoci w panelu Timeline ..... 313
Edycja ksztatu krzywych animacji ....................................................................................... 315
Edycja i tworzenie animacji w panelu Monitor .................................................................. 317
Klatki kluczowe i animacja efektw ...........................................................................................320
Prosta animacja 3D ................................................................................................................. 323
Efekt typu obraz w obrazie .................................................................................................... 326
Dodawanie ekranw i klipw kontrolnych ...............................................................................329
Wygaszanie obrazu do wybranego koloru lub planszy graficznej ......................................... 334
Zatrzymanie klatek filmu ............................................................................................................. 336
Efekt zatrzymania obrazu Frame Hold ............................................................................... 337
Symulacja obrazu panoramicznego ..................................................................................... 338

Rozdzia 9. Podgld i zapis filmw ..................................................................343


Metody podgldu filmw i efektw ........................................................................................... 343
Renderowanie filmw ..................................................................................................................344
Ustalanie obszaru roboczego w projekcie ..................................................................................345
Podgld filmw na ekranie telewizora .......................................................................................347
Eksport i zapis filmw ..................................................................................................................349
Zapis projektu ..........................................................................................................................349
Formaty kompresji i zapisu plikw ...................................................................................... 351
Opcje eksportu .............................................................................................................................. 353
Eksport caego projektu ......................................................................................................... 355
Eksport wybranego fragmentu projektu .............................................................................357
Eksport cieki wideo .............................................................................................................358
Eksport podkadu muzycznego ............................................................................................358
Eksport klipw i tytuw .......................................................................................................359
Eksport nieruchomych klatek ...............................................................................................360
Eksport pliku PSD .................................................................................................................. 361
Zapis filmu na tamie wideo ........................................................................................................362
Zapis filmu na pycie VCD lub SVCD ....................................................................................... 366
Zapis filmu do zastosowa multimedialnych ..........................................................................368
Zapis filmu do zastosowa internetowych ................................................................................ 371

Rozdzia 10. Tworzenie pyt DVD .................................................................. 377


Informacje o DVD ........................................................................................................................377
Rodzaje pyt DVD ...................................................................................................................378
Tworzenie prostych pyt DVD z Autostartem ..........................................................................379
Pyty DVD z menu wyboru scen ................................................................................................. 381
Znaczniki DVD Markers .......................................................................................................382
Uycie szablonw DVD do budowy menu wyboru scen ........................................................387
Wybr szablonu ......................................................................................................................387

Adobe Premiere Elements. Domowe studio wideo


Edycja ukadu menu DVD ...........................................................................................................388
Zaawansowana edycja elementw szablonu ..............................................................................396
Animowane przyciski menu ..................................................................................................398
Podgld pyty DVD .......................................................................................................................400
Eksport i zapis pyty DVD ...........................................................................................................402

Dodatek A Wsppraca Adobe Premiere Elements 2 z programami Adobe Photoshop


oraz Adobe Photoshop Elements ......................................................................405
Przygotowanie grafiki do wykorzystania w filmie wideo ........................................................405
Wykorzystanie programu Adobe Photoshop Elements 5 .......................................................406
Wykorzystanie obrazw z Photoshop Elements ......................................................................407
Edycja szablonw DVD ................................................................................................................408

Skorowidz ................................................................................................... 413

Rozdzia 4.
Wstpny monta wideo
Podstawowe zasady
Zanim jeszcze przystpimy do montau zgranych lub importowanych materiaw
wideo, zastanwmy si chwilk nad celem naszej pracy. Zazwyczaj kady film
stanowi pewnego rodzaju opowie. Postarajmy si stworzy j take w naszej pracy. Gwarancj dobrze przemylanej i przygotowanej pracy jest scenariusz.

Scenariusz
To scenariusz okrela kolejno zdarze, nakada pewne reguy pracy, dbajc,
by film nie sta si jedynie dug, monotonn kombinacj zarejestrowanych na
tamie wideo materiaw, ale by ciekaw form artystycznego przekazu. Czsto, szczeglnie gdy rozpoczynamy zabaw z wideo, zapominamy o scenariuszu, a szkoda. Niezwykle rzadko powstaj interesujce filmy ot tak, kompletnie
bez pomysu.
Sam scenariusz niezwykle uatwia prac podczas montau. Nie tylko pomaga
w zachowaniu chronologii przedstawianych wydarze, ale take zapobiega powielaniu tych samych scen w kilku miejscach.
W zalenoci od naszych potrzeb i chci moemy przygotowa bardzo wstpny
scenariusz obejmujcy jedynie kolejno uoone sceny filmu. Jednak opracowanie szczegowego scenariusza z podziaem na minuty i sekundy daje nam
o wiele wiksze moliwoci podczas pniejszej edycji.
Oglnie mwic, zasada jest prosta. Im wicej czasu powicimy na dopracowanie scenariusza, tym szybciej zakoczymy prac montaow, i odwrotnie
saby i mao szczegowy scenariusz powoduje przeniesienie gwnego ciaru
pracy na waciwy monta. A nie jest to wygodne rozwizanie.

D:\Dane\Druk\Adobe Premiere Elements. Domowe studio wideo\06_druk\r04-05.doc

(07-01-02)

105

106

Adobe Premiere Elements. Domowe studio wideo

Waciwoci projektu
Majc gotowy scenariusz, gotowe ujcia filmowe oraz dodatkowe elementy muzyczne i graficzne, czas przystpi do waciwego montau filmu. W tym celu tworzymy nowy projekt lub otwieramy ju istniejcy. Jak pamitamy, podczas zgrywania filmu za pomoc wyboru polecenia Capture na ekranie startowym
pierwszym krokiem, niezbdnym do dalszej pracy, byo wanie utworzenie
nowego projektu.
Za pomoc polecenia z menu grnego Project, nastpnie Project Settings i dalej General moemy sprawdzi lub, w razie potrzeby, zmodyfikowa podstawowe ustawienia dla projektu (rysunek 4.1). W typowej pracy nie ma koniecznoci dokonywania w tym miejscu adnych istotnych zmian. Podstawowe waciwoci
projektu s zgodne ze standardem (PAL, NTSC), ktry wybralimy podczas instalacji programu, i nie da si ich zmieni (rysunek 4.2).
Rysunek 4.1.
Za pomoc menu
grnego Project mamy
dostp do podstawowych
ustawie caego projektu

Rysunek 4.2. Szczegowe waciwoci projektu w wikszoci typowych zastosowa nie musz by wcale
zmieniane

106 (07-01-02)

D:\Dane\Druk\Adobe Premiere Elements. Domowe studio wideo\06_druk\r04-05.doc

Rozdzia 4. Wstpny monta wideo

107

Wstpny monta wideo


Prace montaowe wideo mona podzieli na dwa podstawowe etapy. Pierwszy
wstpny obejmuje szybki, wstpny monta klipw, czyli uoenie ich kolejno w oknie Timeline na podstawie scenariusza. Drugi etap to ostateczne dopracowanie ci, dodawanie efektw i przej oraz praca z muzyk i dwikiem;
ot takie ostateczne dopracowanie szczegw.
Jeli zdecydowalimy si na zgrywanie filmw z kamery cyfrowej z wczon
opcj Detect Scene oraz Capture to Timeline, etap wstpnego montau mamy w zasadzie za sob i powoli moemy przej do drugiego etapu, czyli precyzyjnego
ustalania ci, dodawania efektw, przej i sterowania muzyk.
Dotyczy to jednak sytuacji, gdy mamy przygotowa dugi film, w ktrym kolejno scen jest zgodna z chronologi wydarze zarejestrowanych na tamie
wideo. W przeciwnym wypadku uycie funkcji Capture to Timeline i automatyczne rozmieszczenie klipw na ciece czasu mog by bardzo niewygodne. W tej
sytuacji wstpny monta klipw musimy wykona samodzielnie. Aby uatwi
sobie pniejsz prac, naley to zrobi uwanie i uywa jedynie tych uj,
ktre finalnie chcielibymy wykorzysta w naszym filmie. W tym celu konieczne jest uycie podgldu klipw rdowych i wstpne okrelenie ich ci.

Podgldanie klipw
Dwukrotne kliknicie w dowolny klip dostpny w panelu Media powoduje
otwarcie go w oknie monitora (rysunek 4.3). W ten sposb uzyskamy podgld
materiau rdowego oraz moliwo ewentualnego okrelenia jego punktw
wejcia i wyjcia.
In Point, czyli punkt wejcia (skrt klawiaturowy to klawisz I), to pocztek klipu,
ktry chcemy wykorzysta w oknie montaowym Timeline. Jego zakoczenie
nazywane jest Out Point, czyli punkt wyjcia (skrt O). Ustalenie tych punktw
pozwala na prawidowe cicie klipw jeszcze przed umieszczeniem ich na osi
czasu (rysunek 4.4).
Do precyzyjnego okrelenia znacznikw wejcia i wyjcia konieczne jest jednak
podgldanie caego klipu. W dolnej czci okna Monitor dostpne s przyciski
nawigacyjne, ktre uatwiaj przewijanie i podgld filmu rdowego.
W celu szybkiej lokalizacji waciwego ujcia najwygodniej jest posuy si suwakiem Shuttle lub po prostu przesuwa wskanik biecego ujcia po osi czasu.

D:\Dane\Druk\Adobe Premiere Elements. Domowe studio wideo\06_druk\r04-05.doc

(07-01-02)

107

108

Adobe Premiere Elements. Domowe studio wideo

Rysunek 4.3. Dwukrotne kliknicie w dowolny klip wywietla jego podgld w oknie Monitor

Rysunek 4.4. Precyzyjnie okrelone punkty wejcia i wyjcia klipu

Jeli precyzyjnie przygotowalimy scenariusz, waciwe ujcie moe by take


zlokalizowane za pomoc kodu czasowego timecode widocznego po lewej
stronie monitora. Wprowadzenie skrconej wartoci 100 przenosi nas do pierwszej klatki w pierwszej sekundzie filmu.

Przycinanie klipw w oknie Monitor


Zazwyczaj powinnimy precyzyjnie okreli punkty wejcia i wyjcia kadego
klipu. W ten sposb nabieramy pewnoci, e w finalnej wersji filmu wykorzystane zostan tylko waciwe, wybrane ujcia.
Oczywicie moliwe jest take wykorzystanie podczas montau caego klipu.
Dotyczy to szczeglnie doskonaej jakoci materiau wideo, ktry zosta przygotowany przez dowiadczonego kamerzyst. Niestety w typowo domowych
zastosowaniach wiele klatek materiau zarejestrowanego na kamerze nie spenia

108 (07-01-02)

D:\Dane\Druk\Adobe Premiere Elements. Domowe studio wideo\06_druk\r04-05.doc

Rozdzia 4. Wstpny monta wideo

109

naszych oczekiwa i powinny by one po prostu wycite. Najatwiej zrobi to


wanie za pomoc okrelania punktw wejcia i wyjcia.
Po zlokalizowaniu klatki, ktr chcielibymy wykorzysta jako pierwsz dla
danego klipu, wciskamy przycisk In{ w oknie monitora lub szybciej klawisz I
na klawiaturze (rysunek 4.5). W ten sposb okrelamy punkt wejcia klipu. Dalej podobnie, dowoln technik lokalizujemy ostatni klatk, ktr w danej
chwili chcielibymy wykorzysta, i wciskamy przycisk }Out lub po prostu klawisz O na klawiaturze (rysunek 4.6).
Rysunek 4.5.
Za pomoc przycisku In{
oznaczamy punkt wejcia
klipu w panelu Monitor
Rysunek 4.6.
Za pomoc przycisku }Out
oznaczamy punkt wyjcia
klipu w oknie Monitor

Tak oznaczony klip z powodzeniem moemy wykorzysta w naszym projekcie.


Oczywicie nie ma adnej gwarancji, e punkty wejcia i wyjcia zostay ustawione idealnie w tym miejscu, w jakim potrzebujemy. Podczas pniejszej pracy montaowej moe si okaza, e nie pasuj one do nastpnych lub poprzednich uj. Nie jest to problem, poniewa zarwno teraz w oknie Monitor, jak
i pniej podczas precyzyjnego montau w oknie Timeline moemy ponownie
okreli ich nowe, waciwe pooenie.
Co wane, w jednym materiale rdowym moemy wielokrotnie ustala nowe
punkty wejcia i wyjcia i tak przygotowane klipy umieszcza w oknie Timeline.
Ustawianie ich nie wpywa bowiem na rzeczywiste cicie materiau rdowego.
Ten zawsze w oryginalnej postaci pozostaje nienaruszony.
Jeli przykadowo mamy do dyspozycji jeden klip o dugoci okoo 30 minut,
moliwe jest wykorzystanie go do przygotowania wielu oddzielnych klipw.
Ich monta nie musi by chronologiczny, co oznacza, e moemy rozpocz
film od uj zarejestrowanych, na przykad, jako ostatnie na tamie filmowej.
Tego typu podejcie zwane jest wanie nieliniowym montaem wideo.

Dodawanie i usuwanie klipw na osi czasu


Dowolny klip z okrelonymi punktami wejcia i wyjcia jest gotowy do uycia
w oknie montaowym Timeline. Zanim jednak wprowadzimy go na o czasu,
powinnimy okreli, ktr jego ciek chcemy wykorzysta. Adobe Premiere

D:\Dane\Druk\Adobe Premiere Elements. Domowe studio wideo\06_druk\r04-05.doc

(07-01-02)

109

110

Adobe Premiere Elements. Domowe studio wideo


Elements 2 domylnie umieszcza klip wraz z jego ciek audio oraz wideo. Jeli z jakich przyczyn chcielibymy wykorzysta jedynie ciek wideo, musimy
przeczy to za pomoc niewielkiego przycisku Toggle Take Audio and Video widocznego w oknie Monitor (rysunek 4.7).

Rysunek 4.7.
Przecznik Toggle Take Audio and
Video umoliwia wybr waciwej
cieki klipu do uycia w naszej pracy

Oznaczony klip (audio lub wideo, lub oba jednoczenie) rcznie przecigamy
w obszar panelu Timeline (rysunek 4.8). Pozwala to okreli, na jakiej ciece chcemy
go umieci, a take wybra waciw klatk (pooenie klipu w czasie). Z oczywistych wzgldw monta filmu zaczynamy zazwyczaj od pierwszej klatki filmu.

Rysunek 4.8. Rcznie przecigamy klip z okna Monitor na pierwsz ciek wideo w panelu Timeline

110 (07-01-02)

D:\Dane\Druk\Adobe Premiere Elements. Domowe studio wideo\06_druk\r04-05.doc

Rozdzia 4. Wstpny monta wideo

111

Rczne dodawanie klipw jest szczeglnie wygodne podczas dalszej pracy montaowej. Moliwo okrelenia pooenia klipu w czasie, wybr cieki wideo (lub
audio dla dwikw) znacznie przyspieszaj monta.
W codziennej pracy jako podstaw montau okrela si zwykle ciek wideo
Video 1. Tu odbywa si zasadniczy monta i kolejne ukadanie wybranych
uj (rysunek 4.9). Postpowanie jest wci takie samo. W oknie Monitor okrelamy punkty wejcia i wyjcia wybranych klipw i kolejno ukadamy je jeden
po drugim na ciece pierwszej.

Rysunek 4.9. Kolejne klipy moemy ukada dalej na pierwszej ciece wideo lub na ciekach lecych
powyej

D:\Dane\Druk\Adobe Premiere Elements. Domowe studio wideo\06_druk\r04-05.doc

(07-01-02)

111

112

Adobe Premiere Elements. Domowe studio wideo


Adobe Premiere Elements 2, podobnie jak wiele innych programw edycyjnych, pozwala na dodawanie kolejnych cieek, zarwno audio, jak i wideo.
W ten sposb moliwe jest uzyskanie efektu, kiedy jeden klip przysania to, co widoczne jest na ciekach lecych poniej. Bardzo uatwia to monta i dodawanie
efektw specjalnych. Dziki zastosowaniu kilku cieek wideo mamy dostp do
wspaniaych moliwoci wykorzystania przezroczystoci w naszej pracy.
Aby wprowadzi wybrany klip na kolejn ciek, wystarczy (jeli w biecej
chwili nie ma ju innych dostpnych) doda now ciek audio lub wideo za
pomoc menu More i przecign j z okna Monitor na odpowiedni ciek na
osi czasu (rysunek 4.10).

Rysunek 4.10. Moliwe jest umieszczanie klipw na ciekach lecych powyej

112 (07-01-02)

D:\Dane\Druk\Adobe Premiere Elements. Domowe studio wideo\06_druk\r04-05.doc

Rozdzia 4. Wstpny monta wideo

113

Adobe Premiere Elements 2 automatycznie koryguje pooenie kolejnych klipw. W ten sposb podczas rcznego wprowadzania atwiej unikn sytuacji,
gdy pomidzy kolejnymi klipami powstayby pusta klatka lub puste klatki.

Wprowadzanie klipw za pomoc polece Insert


i Overlay
Podczas pracy edycyjnej dostpne s dwa proste polecenia: Insert (dodaj) oraz
Overlay (zastp), ktre znacznie przyspieszaj prac, szczeglnie jeli zostan
wywoane za pomoc skrtw klawiaturowych.

Wprowadzanie klipu za pomoc funkcji Insert (dodaj)


Dostpne w menu Clip polecenie Insert (skrt to klawisz przecinek) pozwala
wprowadzi aktywny klip na pierwsz warstw projektu, w miejscu biecego
pooenia wskanika czasu (rysunek 4.11). To znacznie uatwia i przyspiesza monta filmu. Dziki uyciu skrtu schemat przygotowania wstpnego montau
w oknie Timeline moe wyglda nastpujco.
Rysunek 4.11.
Polecenia Insert oraz
Overlay, dostpne
w menu grnym Clip,
w znaczcy sposb
uatwiaj
i przyspieszaj
wstpny monta
klipw

Wybieramy waciwe ujcie poprzez okrelenie punktw wejcia i wyjcia i za


pomoc polecenie Insert (skrt klawisz przecinek) umieszczamy klip we wskazanej lokalizacji w oknie Timeline. Lokalizujemy kolejne ujcie i ponownie za pomoc funkcji Insert (z menu grnego Clip lub skrtem) wprowadzamy je na o
czasu. W ten sposb, gdy nie zmieniamy pooenia wskanika czasu, kolejne
klipy ukadane s bez przerwy jeden po drugim.

D:\Dane\Druk\Adobe Premiere Elements. Domowe studio wideo\06_druk\r04-05.doc

(07-01-02)

113

114

Adobe Premiere Elements. Domowe studio wideo


Powyszy schemat dotyczy jednak sytuacji, gdy chcielibymy montowa kolejno klipy rdowe. Czsto jednak zachodzi potrzeba dodania ujcia, o ktrym
zapomnielimy podczas wczeniejszej pracy. W tym celu take moemy wykorzysta polecenie Insert (rysunek 4.12). Pozwoli ono na dodanie wybranego klipu w dowolnym miejscu, wskazanym za pomoc wskanika czasu biecego,
nawet wtedy, gdy we wskazanej klatce znajduje si ju inny klip (rysunek 4.13).

Rysunek 4.12. Zastosowanie polecenia Insert. Klip A zostaje przecity i rozsunity, aby w caoci doda nowy,
wprowadzony wanie klip B

Rysunek 4.13. Zastosowanie polecenia Insert. Klip ze cieki pierwszej zostaje przecity i rozsunity,
aby w caoci doda, wywietli nowe ujcia. Oryginalny wygld cieki

W tej sytuacji Adobe Premiere Elements 2 dokona cicia klipu lecego ju na


osi czasu i w tym miejscu wstawi wybrany klip. Bezporednio po nim zostanie
wywietlona dalsza cz przecitego klipu i dalej wszystkie klipy znajdujce si
pniej na osi czasu. Wszelkie cicia i efekty pniejszych klatek pozostan
nienaruszone (rysunek 4.14).
Funkcja Insert ma istotny wpyw na ostateczn dugo naszego projektu. Dodajc kolejne klipy, zawsze wyduamy oglny czas trwania filmu (rysunek 4.15).

Wprowadzanie klipu za pomoc funkcji Overlay (zastp)


Dostpne w menu Clip polecenie Overlay (skrt klawiaturowy to klawisz kropka) (rysunek 4.16) moemy wprowadzi wybrane ujcia (punkty wejcia i wyjcia) klipu rdowego we wskazane miejsce na osi czasu, zastpujc tym samym

114 (07-01-02)

D:\Dane\Druk\Adobe Premiere Elements. Domowe studio wideo\06_druk\r04-05.doc

Rozdzia 4. Wstpny monta wideo

115

Rysunek 4.14. Zastosowanie polecenia Insert. Klip ze cieki pierwszej zostaje przecity i rozsunity,
aby w caoci doda, wywietli nowe ujcia. Widoczne rozsunicie klipu
Rysunek 4.15.
Dodawanie kolejnych klipw zawsze
wydua oglny czas trwania filmu
Rysunek 4.16.
Polecenie Overlay
pozwala zastpi
nowym klipem
oryginaln ciek
wideo

dotychczasowy fragment filmu. Program dokona cicia oryginalnego materiau


w oknie Timeline dwukrotnie. Po raz pierwszy we wskazanym miejscu, gdzie rozpoczyna si nowo dodany klip, po raz drugi w miejscu, gdzie koczy si nowo
dodany fragment. Pierwotnie widoczny klip zostanie zastpiony nowym ujciem, natomiast dalsza jego cz pozostanie dalej na osi czasu (rysunek 4.17).
Rysunek 4.17.
Polecenie
Overlay podczas
wprowadzania
nowego klipu zastpuje
dotychczasowe ujcia,
nie wpywajc na
cakowit dugo filmu

D:\Dane\Druk\Adobe Premiere Elements. Domowe studio wideo\06_druk\r04-05.doc

(07-01-02)

115

116

Adobe Premiere Elements. Domowe studio wideo


Podczas uycia funkcji Overlay (skrt klawisz kropka) istotne jest to, e nowy
fragment filmu zastpuje oryginalny na dugoci zgodnej z czasem trwania
wprowadzanego wanie klipu. Dalsza cz istniejcych ju elementw projektu pozostaje nienaruszona (rysunek 4.18 i 4.19).

Rysunek 4.18. Polecenie Overlay podczas wprowadzania nowego klipu zastpuje dotychczasowe ujcia,
nie wpywajc na cakowit dugo filmu. Stan oryginalny

Rysunek 4.19. Polecenie Overlay podczas wprowadzania nowego klipu zastpuje dotychczasowe ujcia,
nie wpywajc na cakowit dugo filmu. Zastpienie oryginalnej cieki nowym klipem

Funkcja Overlay, zastpujc wybrany fragment filmu nowym ujciem, nie wpywa zatem w typowej formie na ostateczn dugo projektu. Oczywicie w sytuacji, gdy nowy klip jest duszy ni cay dotychczasowy monta w oknie Timeline, w wyniku dziaania Overlay finalna wersja projektu bdzie dusza. Trudno
jednak mwi o klasycznym wykorzystaniu funkcji Overlay.

116 (07-01-02)

D:\Dane\Druk\Adobe Premiere Elements. Domowe studio wideo\06_druk\r04-05.doc

Rozdzia 4. Wstpny monta wideo

117

Zarwno funkcja Insert (przecinek), jak i funkcja Overlay (kropka) dziaaj jedynie
na pierwszej ciece wideo Video 1. Podczas codziennej pracy bardzo gorco
namawiam do stosowania skrtw klawiaturowych do obu tych dziaa. Nie
tylko przyspieszaj prac, ale take wyrabiaj w nas dobre nawyki do dalszej
pracy.
Naley pamita, e obie funkcje Insert oraz Overlay dodaj nowy klip na
podstawie oglnych ustawie w oknie Monitor. W ten sposb moemy doda do
pracy jedynie ciek wideo, audio lub cay klip wideo z oryginaln ciek
muzyczn.

Podgld biecego projektu


Podczas wstpnego montau w oknie Timeline naley czsto podglda efekty
naszych dziaa. W tym celu moemy wykorzysta przyciski kontrolne w oknie
Monitor lub przeciganie wskanika czasu biecego po osi czasu (rysunek 4.20).
Osobicie bardzo czsto stosuj wanie t drug metod (przeciganie rczne),
najrzadziej za korzystam z moliwoci podgldu filmu w rzeczywistej prdkoci, realizowanego za pomoc przyciskw Start (skrt to klawisz spacja) i Stop
(spacja). Podczas wstpnej pracy z projektem szkoda mi czasu na wywietlanie
klipw w czasie rzeczywistym.
Doskonaymi narzdziami nawigacyjnymi s take funkcje Go to Next Edit Point
(przejcie do kolejnego cicia) oraz Go to Previous Edit Point (przejcie do poprzedniego cicia) (rysunek 4.21). Obie funkcje dostpne s za pomoc skrtw
klawiaturowych Page Up i Page Down, ktrych uycie bardzo uatwia podgld
kolejnych ci (pocze klipw) w oknie projektu. Zazwyczaj to wanie miejsca ci stanowi newralgiczne punkty, wymagajce podwyszonej uwagi podczas pracy.
W miejscach, na ktre chcielibymy zwrci pniej szczegln uwag, moemy take doda znaczniki na osi czasu. Timeline Markers uatwiaj pniejsze lokalizowanie wybranych uj, ktre chcielibymy podda dalszej edycji.
Aby doda znacznik nienumerowany, wystarczy zlokalizowa wybran klatk
i za pomoc klawisza z gwiazdk () oznaczy j znacznikiem. Alternatywnie
moemy skorzysta take z menu kontekstowego, dostpnego po klikniciu
prawym klawiszem myszki na ciece czasu, lub z polecenia Set Timeline Marker
z menu grnego Marker. Moliwe jest dodawanie znacznikw zarwno na osi
czasu panelu Timeline, jak i w oknie Monitor (rysunek 4.22).

D:\Dane\Druk\Adobe Premiere Elements. Domowe studio wideo\06_druk\r04-05.doc

(07-01-02)

117

118

Adobe Premiere Elements. Domowe studio wideo

Rysunek 4.20. Rczne przeciganie wskanika czasu biecego to najwygodniejszy sposb na szybki
podgld klipw i filmu
Rysunek 4.21.
Przyciski Go to Next Edit Point
oraz Go to Previous Edit Point
znacznie uatwiaj lokalizowanie
miejsc cicia w projekcie

Znaczniki, zarwno numerowane, jak i nienumerowane, uatwiaj szybk lokalizacj wybranych uj. Za pomoc skrtw klawiaturowych Ctrl+strzaka w prawo i Ctrl+strzaka w lewo moemy szybko porusza si po kolejno oznaczonych
miejscach naszego projektu.
Alternatywnie moemy oczywicie wykorzysta w tym celu menu kontekstowe,
dostpne po klikniciu prawym klawiszem na osi czasu w oknie Timeline, lub
polecenia dostpne w menu Marker, a nastpnie Go to Timeline Marker i tu Next
(lub menu Marker, po czym Go to Timeline Marker i tu Previous) (rysunek 4.23).

118 (07-01-02)

D:\Dane\Druk\Adobe Premiere Elements. Domowe studio wideo\06_druk\r04-05.doc

Rozdzia 4. Wstpny monta wideo

119

Rysunek 4.22. Moliwe jest dodawanie znacznikw take w oknie Monitor


Rysunek 4.23.
Polecenie Go to
Timeline Marker
pozwala na atw
nawigacj w naszym
projekcie w oparciu
o znaczniki czasu

Do podgldu obszarw ci moemy wykorzysta take podgld poklatkowy.


Wywietlanie kolejnych czy poprzednich klatek filmu dostpne jest za pomoc
klawiszy ze strzakami. W ten sposb moemy sprawdzi, czy kolejne klatki nastpujcych po sobie klipw pasuj do siebie.

D:\Dane\Druk\Adobe Premiere Elements. Domowe studio wideo\06_druk\r04-05.doc

(07-01-02)

119

120

Adobe Premiere Elements. Domowe studio wideo

Podgld klipw w oknie Timeline


Czsto podczas wstpnych prac montaowych nie zwracamy naleytej uwagi na
dopasowanie wygldu ekranu programu do wasnych potrzeb. Nie jest to
oczywicie aden powany bd, jednak ustawienie widoku elementw programu i dopasowanie ich do wasnych potrzeb i oczekiwa pozwol w pewnym
stopniu podnie produktywno naszej pracy. Warto zatem powici kilka
chwil na dopasowanie widoku najwaniejszych elementw projektu do swoich
potrzeb.
Wszystkie cieki wideo reprezentowane s za pomoc poziomych paskw widocznych w panelu Timeline. Moemy jednak dowolnie zmieni wygld takiego
paska, co z jednej strony pozwoli na szybsze odwieanie widoku ekranu,
a z drugiej strony, po zmianie ustawie, uatwi lokalizacj wybranego ujcia na
ciece czasu.
Widoczny na pocztku kadej cieki wideo przycisk Set Video Track Display Style
pozwala dopasowa sposb wywietlania podgldu wybranej cieki. Dostpne
style wywietlania cieki aktywuj si po kadorazowym klikniciu w przycisk.
W ten sposb, kolejno klikajc, mamy do dyspozycji cztery tryby widoku:
Podgld klatek klipu bardzo wygodny w szybkiej lokalizacji wybranego
ujcia. Ten tryb podgldu spowalnia jednak nieco prac z programem
i odwieanie zawartoci ekranu (rysunek 4.24).

Rysunek 4.24. Podgld klatek klipu

Podgld jedynie pierwszej i ostatniej klatki klipu widok ten uatwia


lokalizacj klipw i odszukanie waciwej cieki. Jest szybszy podczas
odwieania ekranu od trybu wywietlania wszystkich klatek cieki
(rysunek 4.25).

Rysunek 4.25. Podgld pierwszej i ostatniej klatki klipu

120 (07-01-02)

D:\Dane\Druk\Adobe Premiere Elements. Domowe studio wideo\06_druk\r04-05.doc

Rozdzia 4. Wstpny monta wideo

121

Podgld pierwszej klatki klipu podobnie jak poprzedni tryb wywietla


pierwsz i w tym przypadku jedynie pierwsz klatk klipu. Taki podgld
uatwia lokalizacj waciwej cieki, jednak moe by nieco kopotliwy
podczas zaawansowanego montau (rysunek 4.26).

Rysunek 4.26. Podgld pierwszej klatki klipu

Podgld jedynie paska informacji o klipie zdecydowanie przyspiesza


odwieanie ekranu i poprawia wydajno pracy komputera, jednak nie
uatwia montau. Podczas pracy z niewielk liczb klipw oraz cieek
podgld taki moe okaza si cakiem wystarczajcy (rysunek 4.27).

Rysunek 4.27. Podgld paska informacji o klipie

W ten sam sposb moemy dopasowa take wygld i sposb wywietlania cieki
audio. W tym jednak przypadku nawet najbardziej zoony widok nie spowalnia
pracy komputera w widoczny sposb.
Osobicie bardzo lubi podgld cieki audio za pomoc widma fali dwikowej. Uatwia mi to ledzenie metrum utworu oraz odnajdywanie istotnych
fragmentw podkadu.
Aby uatwi sobie podgld cieek podczas zaawansowanej edycji, polecam
powikszenie wysokoci podgldu zarwno cieek audio, jak i cieek wideo
(rysunek 4.28). Dua wysoko nie tylko powiksza podgld klatek czy fali
dwikowej, ale take uatwia precyzyjn edycj za pomoc klatek kluczowych.

Rysunek 4.28. Powikszona wysoko podgldu cieki wideo uatwia lokalizacj waciwych uj

D:\Dane\Druk\Adobe Premiere Elements. Domowe studio wideo\06_druk\r04-05.doc

(07-01-02)

121

122

Adobe Premiere Elements. Domowe studio wideo


Dla wikszej swobody podczas szczegowej edycji efektw czy ci polecam
take znaczne rozszerzenie podgldu cieek na osi czasu. W tym celu moemy
wykorzysta dostpne w panelu Timeline przyciski Zoom In (skrt to klawisz
oznaczony minusem), Zoom Out (skrt to znak rwnoci) lub suwak zlokalizowany
pomidzy nimi. Podczas pracy na niewielkim rozszerzeniu (powikszeniu)
podgldu cieek niekiedy trudno jest zauway punkty edycyjne, cicia, a nawet zastosowane efekty i przejcia.

Grupowanie, czenie klipw


Podczas pracy edycyjnej czsto zachodzi potrzeba przemieszczania kilku elementw jednoczenie. Dostpna w menu Clip funkcja Group (Ctrl+G) znacznie
uatwia takie manipulacje (rysunek 4.29). Nie ma wwczas koniecznoci cigego
zaznaczania kilku elementw na osi czasu; wybranie jednego elementu z grupy
automatycznie zaznacza wszystkie jej skadowe.
Rysunek 4.29.
Grupowanie klipw
znacznie uatwia
pniejsz
manipulacj nimi

Aby mona byo zgrupowa kilka klipw, naley je wczeniej zaznaczy. Klikamy w jeden z klipw na osi czasu, a nastpnie z wcinitym klawiszem Shift
klikamy w kolejne klipy, ktre chcielibymy doczy do zaznaczenia. Ostatecznie za pomoc polecenia z menu grnego Clip, a nastpnie Group grupujemy
zaznaczone elementy. W celu rozgrupowania elementw grupy naley wybra
polecenie z menu Clip, a nastpnie Ungroup (Ctrl+Shift+G) (rysunek 4.30).

Usuwanie i zamiana kolejnoci klipw


W zasadzie trudno sobie wyobrazi sytuacj, gdy podczas pracy nie zajdzie potrzeba dokonania powaniejszej edycji elementw naszego projektu. Adobe Premiere Elements 2 traktuje kolejne klipy jako oddzielne elementy, tote niezwykle

122 (07-01-02)

D:\Dane\Druk\Adobe Premiere Elements. Domowe studio wideo\06_druk\r04-05.doc

Rozdzia 4. Wstpny monta wideo

123

Rysunek 4.30.
Rozgrupowanie klipw

atwo jest nimi manipulowa. W tym celu wystarczy zaznaczy dowolny klip
i na przykad usun go z linii czasu za pomoc klawiszy Backspace lub Delete. Co
niezwykle wane, usunicie wybranego klipu nie pozostawia pustych klatek
w oknie Timeline, program automatycznie przesunie klatki lece dalej na osi
czasu, tak by cakowicie usun powsta luk (rysunek 4.31).

Rysunek 4.31. Usuwanie klipw powoduje automatyczne usuwanie powstaej przerwy na aktywnej ciece

Za pomoc standardowego narzdzia strzaka, czyli Selection Tool (klawisz V), moliwe jest take rczne rozsuwanie istniejcych klipw i modyfikowanie ich ukadu oraz kolejnoci w czasie.

Rczna korekta pooenia klipw w trybie Insert


lub Overlay
Jeli podczas przestawiania istniejcych klipw naoymy jeden z nich w miejsce zajte przez inny, program wykona funkcj Insert i automatycznie przetnie
oryginalny materia na ciece. Dalsza cz przecitego klipu wywietlona

D:\Dane\Druk\Adobe Premiere Elements. Domowe studio wideo\06_druk\r04-05.doc

(07-01-02)

123

124

Adobe Premiere Elements. Domowe studio wideo


zostanie bezporednio po wprowadzonym fragmencie. W ten sposb oglna
dugo projektu nie zostanie zmieniona.
W sytuacji, gdy dokonamy przesunicia klipu w nowe, dalsze ni obecne, pooenie na osi czasu, program take wykona funkcj Insert (dodaj) i w razie potrzeby przetnie istniejce ju klipy. Jednak pierwotne pooenie modyfikowanego klipu nie zostanie tu uzupenione. W tej sytuacji program nie posiada
odpowiedniego materiau wideo, by wypeni powsta luk. Korekt tej edycji
musimy wykona ju rcznie.
Podczas rcznego przemieszczania klipw moliwe jest take wykonywanie
funkcji Overlay (zastp). Jej dziaanie ogranicza si do zastpienia fragmentu
oryginalnego klipu nowym. W celu dokonania rcznej edycji w trybie Overlay
przecigamy klip w jego nowe (zastpowane wanie) pooenie z dodatkowo
wcinitym klawiszem Ctrl. Niewielka ikona nad aktywnym klipem informuje
nas o uyciu funkcji Overlay zamiast typowego Insert.

Przycinanie i dopasowywanie dugoci klipw


w oknie Timeline
Podczas podgldu projektu czsto dojdziemy do wniosku, e przygotowane
wczeniej punkty wejcia i wyjcia klipw rdowych nie s idealnie dopasowane. Szczeglnie moemy spotka si z t sytuacj podczas rcznej edycji projektu (zarwno w trybie Insert, jak i w trybie Overlay), w trakcie ktrej nie do koca mamy kontrol nad miejscami ci nadpisywanych bd citych filmw.
Panel Timeline udostpnia nam dodatkowe moliwoci precyzyjnego cicia klipw bezporednio w oknie montaowym.
W tym celu wystarczy skierowa kursor myszy na pierwsz lub ostatni klatk
klipu, ktry chcielibymy edytowa. W momencie gdy kursor znajdzie si ponad lini cicia, zmieni on swj ksztat, sugerujc moliwo rcznego skracania
lub rozcigania wybranego ujcia. W ten sposb moemy dowolnie przestawia
punkty wejcia i wyjcia wybranego klipu bezporednio w oknie Timeline. Co
wane, w oknie Monitor automatycznie aktywuje si podgld pierwszej klatki
nastpnego klipu oraz podgld biecej klatki edytowanego wanie klipu.
Bardzo uatwia to znalezienie waciwego miejsca cicia i pozwala precyzyjnie
dopasowa do siebie kolejne klatki dwch nastpujcych po sobie klipw (rysunek 4.32).

124 (07-01-02)

D:\Dane\Druk\Adobe Premiere Elements. Domowe studio wideo\06_druk\r04-05.doc

126

Adobe Premiere Elements. Domowe studio wideo

Rysunek 4.33. Modyfikacja dugoci trwania klipu z wcinitym klawiszem Alt nie powoduje automatycznego
dosuwania pozostaych klipw na osi czasu. Widok w trakcie przecigania dugoci klipu

podczas skracania dugoci edytowanego klipu. Podczas jego wyduania, niezalenie od klawisza Alt, wszelkie kolejne klatki zostaj przesunite w nowe pooenie.
Wszelkie puste klatki moemy atwo usuwa za pomoc rcznej modyfikacji
pooenia klipw lub zaznaczenia pustego fragmentu i usunicia go za pomoc
klawiszy Backspace lub Delete. Tradycyjnie najpopularniejszym sposobem usunicia pustych fragmentw cieki jest uycie menu kontekstowego, dostpnego po
klikniciu prawym klawiszem w pusty obszar (rysunek 4.35).

126 (07-01-02)

D:\Dane\Druk\Adobe Premiere Elements. Domowe studio wideo\06_druk\r04-05.doc

Rozdzia 4. Wstpny monta wideo

127

Rysunek 4.34. Modyfikacja dugoci trwania klipu z wcinitym klawiszem Alt nie powoduje automatycznego
dosuwania pozostaych klipw na osi czasu. Widok po zakoczeniu przecigania dugoci klipu

Rysunek 4.35. W celu usunicia pustego fragmentu na wybranej ciece moemy zaznaczy
go i wykorzysta klawisz Backspace lub Delete

D:\Dane\Druk\Adobe Premiere Elements. Domowe studio wideo\06_druk\r04-05.doc

(07-01-02)

127

128

Adobe Premiere Elements. Domowe studio wideo


Dostpne w tym miejscu jedynie pojedyncze polecenie Delete and Close Gap
doskonale wykona to zadanie (rysunek 4.36). W chwili gdy usuwamy pusty
fragment na osi czasu, wszystkie lece dalej klipy zostaj przesunite w kierunku pocztku filmu i automatyczni wypeniaj usunit luk (rysunek 4.37).

Rysunek 4.36. Innym sposobem usunicia pustego obszaru na ciece jest uycie menu kontekstowego
za pomoc kliknicia prawym klawiszem myszki

Rysunek 4.37. Po usuniciu pustych obszarw na ciece wszystkie nastpujce pniej klipy automatycznie
przesuwaj si i wypeniaj usunite klatki

Rozciganie lub skracanie czasu trwania klipw w oknie Timeline to nic innego
jak triming, czyli przycinanie materiau wideo, realizowane w tym przypadku na
osi czasu. Podczas trimingu dokonujemy rcznej korekty ustalonych wczeniej
punktw wejcia i wyjcia klipw.

Cicie klipw
Podczas edycji materiaw filmowych czsto zachodzi potrzeba wykonania cicia klipu w konkretnym miejscu. Umoliwia to pniejsze wprowadzanie efektw czy przej lub wybircz korekcj wybranych klatek. Cicia ograniczaj
edycj do wybranych klipw i uatwiaj prac edycyjn.
Adobe Premiere Elements 2 udostpnia dwa narzdzia do cicia klipw, ktre
nie wpywaj na sposb wywietlania caego projektu.

128 (07-01-02)

D:\Dane\Druk\Adobe Premiere Elements. Domowe studio wideo\06_druk\r04-05.doc

Rozdzia 4. Wstpny monta wideo

129

Narzdzie Razor Tool (C) (rysunek 4.38) pozwala na dowolne przecicie wybranego klipu i podzielenie go na dwa nastpujce po sobie klipy. Samo cicie nie
wpywa w aden sposb na wywietlanie obrazu. Uatwia jednak pniejsz
edycj oraz dodawanie efektw i przej. Razor Tool rozdziela wybrany klip na
dwa w miejscu kliknicia (rysunek 4.39).
Rysunek 4.38.
Narzdzie Razor Tool

Rysunek 4.39. Narzdzie Razor Tool umoliwia przecicie dowolnego klipu na dwie osobne czci

Narzdzie Split Clip (rysunek 4.40) umoliwia przecicie (podobnie jak Razor
Tool) jednego klipu bd wielu klipw jednoczenie. Miejscem cicia jest w tej
sytuacji klatka z biecym pooeniem wskanika czasu (rysunek 4.41).
Rysunek 4.40.
Narzdzie Split Clip

Zarwno Razor Tool, jak i Split Clip oddziauj jednoczenie na ciek audio
oraz wideo wybranego klipu czy wybranych klipw.
W wyniku uycia narzdzi do przecinania klipw miejsca ci widoczne s jedynie w oknie montaowym Timeline, natomiast jako finalnego obrazu pozostaje bez adnej zmiany.

D:\Dane\Druk\Adobe Premiere Elements. Domowe studio wideo\06_druk\r04-05.doc

(07-01-02)

129

130

Adobe Premiere Elements. Domowe studio wideo

Rysunek 4.41.
Narzdzie Split Clip
pozwala na przecicie
wszystkich cieek
w biecej klatce

Przyspieszanie i zwalnianie prdkoci


odtwarzania klipw
Panel Timeline udostpnia nam jeszcze jedno wspaniae narzdzie Time Stretch
Tool (skrt to klawisz X). Umoliwia ono rczne przyspieszanie lub zwalnianie
prdkoci odtwarzania wybranego klipu. Jako e liczba klatek klipu jest staa,
jego przyspieszenie wie si nierozerwalnie ze skrceniem czasu trwania klipu.
I odwrotnie, zwolnienie tempa odtwarzania zawsze wydua czas projekcji danego klipu. Niezalenie od dziaa obie te czynnoci maj wyranie negatywny
wpyw na finaln jako obrazu zmodyfikowanego klipu. W tej sytuacji naley
stosowa je z umiarem i rozsdkiem.
Uycie narzdzia Time Stretch Tool jest stosunkowo proste. Wie si jednak z pewnymi dodatkowymi pracami, niezbdnymi podczas takiej edycji.
Aby zwikszy prdko odtwarzania klipu, wystarczy wybra narzdzie Time
Stretch Tool (X) i przecign pocztek lub koniec wybranego klipu w kierunku
jego rodka. Spowoduje to automatyczne skrcenie czasu jego trwania, lecz niestety nie doprowadzi do dopasowania pozostaych klipw na osi czasu. Podczas przecigania dugoci klipu na osi czasu widoczna jest skala, przedstawiajca biecy stopie skrcenia (wartoci ujemne) lub rozcignicia (wartoci
dodatnie) (rysunek 4.42).

130 (07-01-02)

D:\Dane\Druk\Adobe Premiere Elements. Domowe studio wideo\06_druk\r04-05.doc

Rozdzia 4. Wstpny monta wideo

131

Rysunek 4.42.
Podczas przecigania
dugoci klipu za
pomoc narzdzia
Time Stretch Tool
widoczna jest
podziaka,
przedstawiajca
biecy stopie
rozcignicia lub
skrcenia klipu

Skrcenie czasu trwania klipu, czyli przyspieszenie jego odtwarzania, zawsze


powoduje powstanie pustych klatek na osi czasu. Powstae luki naley skorygowa rcznie lub po prostu usun.
Nieco wicej pracy mamy w sytuacji, gdy chcemy rcznie spowolni odtwarzanie wybranego klipu. Zmniejszenie prdkoci wywietlania klatek jest zwizane
z ich rozcigniciem czy te wydueniem w czasie. Adobe Premiere Elements 2
nie pozwala na rozciganie klipw w czasie, jeli bezporednio po edytowanym
klipie znajduj si kolejne. Problem ten naley obej w jeden z poniszych
sposobw.
Moemy przykadowo przesun wszystkie kolejne klipy dalej w prawo i zwolni tym samym nieco miejsca na edycj wybranego klipu. Moemy przemieci
wszystkie kolejne klipy na inn ciek, dokona edycji i ponownie przenie je
na waciw ciek. Alternatywnie moemy take przenie wybrany klip w inne
miejsce na osi czasu, rozcign go w czasie (spowolnienie odtwarzania) i ponownie umieci w pierwotnym pooeniu. Jak pamitamy, zmiana pooenia
klipw w czasie powoduje wywoanie funkcji Insert, ktra automatycznie przesunie kolejne klipy.
Klip, ktry zosta zmodyfikowany za pomoc narzdzia Time Stretch Tool, w swej
grnej i dolnej czci wywietla procentow informacj o skali przeksztacenia.
Uatwia to lokalizacj edytowanych uj i ich ewentualn pniejsz korekt
(rysunek 4.43).
Rysunek 4.43.
Na podgldzie
miniaturki klipu
widoczna jest
procentowa skala jego
przeksztacenia

D:\Dane\Druk\Adobe Premiere Elements. Domowe studio wideo\06_druk\r04-05.doc

(07-01-02)

131

132

Adobe Premiere Elements. Domowe studio wideo


Mimo e atwa moliwo sterowania prdkoci odtwarzania klipw wydaje
si by bardzo atrakcyjnym dodatkiem, to jednak czsto zwizane z ni pogorszenie jakoci obrazu jest tak znaczne, e nie warto funkcji tej naduywa.
Utrata jakoci obrazu jest szczeglnie widoczna podczas spowalniania rozcigania w czasie.
Jeli zaley nam na szczeglnej precyzji podczas pracy z przyspieszaniem lub
zwalnianiem klipw, moliwe jest wywoanie numerycznej funkcji Time Stretch
i wprowadzenie wartoci liczbowych. W tym celu zaznaczamy klip, ktry chcielibymy podda edycji, i za pomoc kliknicia prawym klawiszem myszki wywoujemy jego menu kontekstowe i tu polecenie Time Stretch (rysunek 4.44). Dostpne
okno dialogowe umoliwia wprowadzenie konkretnych wartoci liczbowych,
zarwno jeli chodzi o prdko odtwarzania, jak i jeli chodzi o docelow dugo klipu. To bardzo istotne moliwoci, poniewa wywoanie numerycznej
funkcji Time Stretch (Ctrl+R) pozwala na modyfikacj prdkoci odtwarzania klipu bez wpywu jego na ogln dugo. Niewielka ikona z acuchem, ktra
standardowo czy oba atrybuty (prdko i czas trwania), pozwala na ich rozczenie i niezalen edycj obu tych wartoci. Aby zachowa oryginaln dugo klipu, funkcja Time Stretch automatycznie przesuwa punkt wyjcia dla modyfikowanego klipu.

Rysunek 4.44. Polecenie Time Stretch moe by wywoane za pomoc menu kontekstowego

132 (07-01-02)

D:\Dane\Druk\Adobe Premiere Elements. Domowe studio wideo\06_druk\r04-05.doc

Rozdzia 4. Wstpny monta wideo

133

Co wane, dziki uyciu polecenia Time Stretch (rysunek 4.45) mamy take moliwo odwrcenia kolejnoci odtwarzania klatek w naszym klipie. Opcja Reverse Speed zmienia kolejno odtwarzania filmu tak, e klatka ostatnia staje si
pierwsz i odwrotnie. To bardzo ciekawy i czsto stosowany zabieg edycyjny.
Rysunek 4.45.
Edycja klipu za
pomoc funkcji Time
Stretch moe by
dokonana numerycznie

Numeryczna funkcja Time Stretch (Ctrl+R) dostpna jest take w menu grnym Clip
(rysunek 4.46).
Rysunek 4.46.
Do funkcji Time Stretch
mamy take dostp
za pomoc polece
z menu grnego Clip

Uycie efektu przenikania za pomoc funkcji


Fade In oraz Fade Out
Jednym z najpopularniejszych efektw wideo jest uycie funkcji przenikania obrazw. Jeli przenikanie realizowane jest na pojedynczej ciece wideo, pozwala
na uzyskanie efektu stopniowego otwierania obrazu od przezroczystoci (na
ekranie widocznej jako czer ta) do standardowego ekranu z jego penym nasyceniem na pocztku filmu. Analogicznie np. w kocwce filmu typowy efekt
przenikania moemy wykorzysta do stopniowego zaniku czy te wygaszania
obrazu od penego nasycenia do czarnego koloru ta.

D:\Dane\Druk\Adobe Premiere Elements. Domowe studio wideo\06_druk\r04-05.doc

(07-01-02)

133

134

Adobe Premiere Elements. Domowe studio wideo


Funkcje stopniowego wejcia czy te wygaszania obrazu w wielu popularnych
aplikacjach multimedialnych nosz nazwy odpowiednio Fade In wejcie
i Fade Out wygaszenie obrazu.
Mimo e Adobe Premiere Elements 2 udostpnia nam rczne narzdzia do sterowania przenikaniem obrazw, mamy take dostp do automatycznych funkcji Fade In oraz Fade Out, ktre skutecznie automatyzuj tworzenie efektw wejcia i zaniku obrazu. Oczywicie moemy niezalenie przygotowa take
wasny, cakowicie odmienny efekt stopniowego przenikania zarwno obrazu,
jak i dwiku oraz oczywicie obu cieek jednoczenie. W chwili obecnej skupimy si jednak na automatycznych narzdziach do przenikania, ktre oferuje
nam Adobe Premiere Elements 2.
Funkcje te stosujemy przede wszystkim (cho nie tylko) na pocztku i kocu
naszego filmu lub klipu.

Dodanie efektu wejcia Fade In


W celu dodania efektu wejcia, czyli stopniowego rozjanienia obrazu od czerni (pena przezroczysto klipu prezentowana na czarnym tle) do penego krycia, wskazujemy pierwszy lub dowolny inny klip w oknie Timeline i za pomoc
menu kontekstowego, dostpnego po klikniciu w klip prawym klawiszem
myszki, wywoujemy polecenie Fade, a nastpnie Fade In Audio and Video (rysunek 4.47), w sytuacji gdy wraz z wejciem obrazu chcielibymy take pynnie
wprowadzi dwik. Oczywicie w tym miejscu moemy wybra efekt wejcia
jedynie dla cieki wideo Fade In Video lub jedynie dla cieki audio Fade In Audio.
W rezultacie dziaania funkcji Fade In pocztek filmu zostanie wygenerowany
na podstawie typowego efektu wejcia od czerni (cakowita przezroczysto obrazu) do penego nasycenia obrazu (i ew. take dwiku).
Innym sposobem na dodanie efektu Fade In moe by wykorzystanie panelu
Properties. Jeli zaznaczymy klip, ktremu chcielibymy nada efekt wejcia, dalej
wystarczy ju tylko klikn w przycisk Fade In widoczny w oknie waciwoci
klipu (rysunek 4.48).

Dodanie efektu wygaszania Fade Out


Czsto ostatni scen filmu koczymy stopniowym jej wygaszeniem do czerni
(czyli penej przezroczystoci klipu). W tym celu take moemy posuy si
automatyczn funkcj Fade Out. Zaznaczamy ostatni lub inny wybrany klip

134 (07-01-02)

D:\Dane\Druk\Adobe Premiere Elements. Domowe studio wideo\06_druk\r04-05.doc

Rozdzia 4. Wstpny monta wideo

135

Rysunek 4.47.
Moliwo dodania
efektu stopniowego
wejcia obrazu
i dwiku Fade In
Audio Video dostpna
jest m.in. za pomoc
menu kontekstowego

Rysunek 4.48.
W panelu Properties
moemy szybko
wprowadzi efekt
wejcia i wyjcia za
pomoc wygodnych
przyciskw

w panelu Timeline i wywoujemy prawym klawiszem myszki menu kontekstowe.


Spord dostpnych pozycji wskazujemy Fade, a nastpnie Fade Out Audio and
Video (lub inn, w zalenoci od naszych potrzeb) (rysunek 4.49).
Take w tym przypadku efekt stopniowego zanikania wybranego klipu zostanie wygenerowany automatycznie.

D:\Dane\Druk\Adobe Premiere Elements. Domowe studio wideo\06_druk\r04-05.doc

(07-01-02)

135

136

Adobe Premiere Elements. Domowe studio wideo

Rysunek 4.49.
Efekt wygaszania
zarwno obrazu, jak
i dwiku dostpny
za pomoc menu
kontekstowego

Podobnie jak efekt wejcia take zanikanie obrazu moemy, po zaznaczeniu odpowiedniego klipu, doda za pomoc przycisku Fade Out dostpnego w panelu
Properties.
Zarwno efekt wejcia, jak i efekt wyjcia mog by pniej dowolnie modyfikowane.

Rczna modyfikacja efektw wejcia i wygaszania


Fade In/Fade Out
Jak to przedstawiem powyej, Adobe Premiere Elements 2 pozwala na automatyczne dodanie efektu wejcia i wygaszania obrazu. W wikszoci przypadkw
typowe ustawienia dziaaj bardzo dobrze i nie wymagaj ju adnej dodatkowej korekty. Jeli jednak chcielibymy zmieni czas trwania efektu i dopasowa
go, przykadowo, do rytmu podkadu muzycznego, mamy do dyspozycji odpowiednie narzdzia.
W celu lepszej widocznoci efektw naszych dziaa, a take atwiejszej edycji
klatek moemy rozszerzy nieco podgld klipu na osi czasu oraz ewentualnie
dodatkowo powikszy wysoko cieki.

136 (07-01-02)

D:\Dane\Druk\Adobe Premiere Elements. Domowe studio wideo\06_druk\r04-05.doc

Rozdzia 4. Wstpny monta wideo

137

Na kadej ciece wideo w panelu Timeline widoczna jest cienka, ta linia (rysunek 4.50). Odpowiada ona za poziom krycia, nasycenia oraz stopie przezroczystoci (ang. Opacity) danej cieki. Prosz zwrci uwag, e pierwszy klip
filmu z nadanym efektem Fade In jest nieco zmodyfikowany.
Rysunek 4.50.
Widoczna (ta) linia,
oznaczajca peen
stopie krycia
(Opacity = 100%)
na ciece wideo

Na tej linii widoczne s dwa niewielkie punkty, ktre odpowiadaj za efekt wejcia (rysunek 4.51). Podobnie wyglda ostatni klip, ktremu nadany jest efekt
Fade Out. Take i w tym przypadku widoczne s dwa niewielkie punkty edycyjne
na tej linii, jednak ich kolejno jest dokadnie odwrotna ni w poprzednim
przypadku.
Rysunek 4.51.
Efekt Fade In
realizowany
za pomoc dwch
klatek kluczowych

Niewielkie punkty kontrolne zlokalizowane na tej linii na ciece wideo nosz nazw klatek kluczowych i s bardzo czsto wykorzystywane podczas edycji audio i wideo w panelu Timeline.
Bardzo moliwe, e pierwszy lub ostatni punkt edycyjny na tej linii jest trudny
do zauwaenia, poniewa jego pooenie pokrywa si z pocztkiem lub kocem
klipu. Jednak jest on na pewno zlokalizowany w tym miejscu i, co wane, jest
gotowy do dalszej, ewentualnej edycji.
Jeli na osi czasu efekty Fade In oraz Fade Out, a take niewielkie punkty edycyjne
s wci sabo widoczne (lub nawet wcale nie s widoczne podczas edycji duszych filmw), powinnimy ponownie powikszy nieco podgld widoku cieek
w oknie Timeline (narzdzie Zoom lub skrt klawiaturowy klawisz ze znakiem
rwnoci (=)). Rozcignicie podstawy czasu uatwia podgld, ledzenie i modyfikacj nie tylko efektw przenikania (rysunek 4.52).

D:\Dane\Druk\Adobe Premiere Elements. Domowe studio wideo\06_druk\r04-05.doc

(07-01-02)

137

138

Adobe Premiere Elements. Domowe studio wideo

Rysunek 4.52.
Czsto na niewielkim
podgldzie wcale nie
wida zastosowanego
efektu (gra).
Po powikszeniu
podgldu cieek efekt
ten jest doskonale
widoczny (d)

Standardowy poziom tej linii oznacza typowy (100%), normalny i w peni


kryjcy wygld obrazu na danej ciece. Kady ruch tej linii wprowadza modyfikacj. Jako e nie mamy moliwoci przesunicia linii ponad jej standardowe pooenie (100% krycia), moemy jedynie przesuwa j w d. W ten sposb wprowadzamy efekt stopniowego wygaszania (zmniejszania przezroczystoci) obrazu
do jego ta.
Przesunicie linii w jej skrajne dolne pooenie (0%) powoduje cakowity brak
widocznoci obrazu na edytowanej ciece i peny podgld ta.
Tak wanie zbudowane s efekty Fade In oraz Fade Out. Niewielkie kropeczki na
tej linii oznaczaj pierwszy i ostatni punkt efektu przenikania. Opuszczenie
pierwszej kropki w skrajne dolne pooenie daje efekt cakowitego wygaszenia
obrazu i podgld czarnego ta. Druga kropka (klatka kluczowa) w maksymalnym
grnym pooeniu oznacza pene krycie na danej warstwie, czyli pen widoczno, i nasycenie obrazu.
Aby wyduy bd skrci dugo efektu przenikania, musimy jedynie przesun klatk z penym nasyceniem. Podczas edycji efektu wejcia przesunicie
drugiej klatki (pena widoczno obrazu) w prawo wyduy efekt przejcia, przesunicie w lewo skrci go. Dokadnie na odwrt dziaa efekt wyjcia. W tym przypadku edytujemy pierwsz z widocznych kropek na linii (ona take oznacza maksymalne nasycenie obrazu na ciece). Przesunicie kropki w lewo wyduy
efekt, ruch w prawo skrci go (rysunek 4.53).

138 (07-01-02)

D:\Dane\Druk\Adobe Premiere Elements. Domowe studio wideo\06_druk\r04-05.doc

Rozdzia 4. Wstpny monta wideo

139

Rysunek 4.53.
Rczne wyduanie
efektu wejcia

Starajmy si podczas takiej edycji nie zmienia pionowego pooenia (poziomu


krycia warstwy Opacity) punktu kontrolnego na linii. W razie potrzeby po
przesuniciu kropki w nowe pooenie przecigajmy j jednoczenie maksymalnie do gry. W ten sposb zabezpieczymy si przed przypadkowym wygaszeniem niemal caego klipu.

Niezalena edycja dwiku i obrazu


Podczas dowolnej edycji w panelu Timeline przesunicie klipu na ciece wideo
pociga za sob jednoczesn modyfikacj cieki dwikowej. Typowo dla kadego uytego klipu cieka audio jest trwale poczona ze ciek wideo. Umoliwia to zachowanie synchronizacji obrazu z dwikiem podczas edycji filmw.
Jeli jednak podczas edycji chcielibymy niezalenie edytowa i przemieszcza
ciek wideo, Adobe Premiere Elements 2 daje nam takie moliwoci.
W tym celu naley wskaza odpowiedni klip w panelu Timeline i za pomoc
kliknicia prawym klawiszem wywoa polecenie Unlink Audio and Video (rozcz ciek audio ze ciek wideo) z dostpnego menu kontekstowego (rysunek 4.54). Od tej chwili przesunicie obrazu na ciece wideo nie spowoduje
odpowiednich modyfikacji na ciece audio ta pozostanie w oryginalnej postaci (rysunek 4.55).
Polecenie to moemy wywoa take za pomoc menu grnego Clip, a nastpnie
Unlink Audio and Video.

D:\Dane\Druk\Adobe Premiere Elements. Domowe studio wideo\06_druk\r04-05.doc

(07-01-02)

139

140

Adobe Premiere Elements. Domowe studio wideo

Rysunek 4.54.
Rozczenie cieki
audio ze ciek wideo
klipu

Rysunek 4.55. Dziki rozczeniu cieki audio ze ciek wideo moliwa jest edycja jedynie wybranej cieki
tu wideo

140 (07-01-02)

D:\Dane\Druk\Adobe Premiere Elements. Domowe studio wideo\06_druk\r04-05.doc

Rozdzia 4. Wstpny monta wideo

141

Praca ze ciekami audio


Podczas wstpnej edycji filmu klipy muzyczne modyfikowane s zgodnie z edycj
cieki wideo. Dotyczy to oczywicie typowej sytuacji, gdy mamy do czynienia ze
ciek audio oraz wideo jednoczenie. Jeli jednak rozczymy je, moliwa bdzie
niezalena edycja obrazu i dwiku. Sytuacja ta nie jest jednak typowa. W ten
sposb atwo jest utraci synchronizacj obrazu z dwikiem, tote z moliwoci
rozczania cieek klipu nie naley korzysta zbyt czsto. W moim przypadku
chyba najczciej dotyczy to sytuacji, gdy niechccy przecign w okno Timeline
cay klip (cieki audio i wideo), podczas gdy chciaem wykorzysta jedynie obraz. Wwczas po rozczeniu cieek po prostu usuwam ciek audio, ktra
nieco utrudnia monta, i przystpuj do dalszych czynnoci montaowych.
Edycja niezalenej cieki audio przypomina nieco prac z klipem wideo. Dwukrotne kliknicie w klip muzyczny wywietla jego podgld (widmo fali dwikowej) w oknie Monitor. W tym miejscu (ale take w oknie Timeline) mamy doskona moliwo, by przyci ciek, czyli po prostu ustali punkty wejcia
i wyjcia klipu. W tym celu, lub nawet gdy chcielibymy przyspieszy lub zwolni
odtwarzanie cieki audio, wystarczy klikn prawym klawiszem myszki w ekran
monitora (z widmem cieki audio) i z menu kontekstowego wskaza odpowiednio polecenie Set Clip Marker In/Set Clip Marker Out (rysunek 4.56) lub Time
Stretch. Jeli nie zaley nam na numerycznej korekcji prdkoci odtwarzania
dwiku, za pomoc narzdzia Time Stretch moliwe jest take rczne rozcignicie
czy te skrcenie klipu w panelu Timeline.
Oczywicie wprowadzanie znacznikw wejcia (In Point) oraz wyjcia (Out Point)
moliwe jest take za pomoc przyciskw zlokalizowanych w dolnej czci panelu
Monitor. W celu dodania znacznikw klatek (numerowanych lub nie) moemy
posuy si take menu kontekstowym lub zastosowa skrt klawiaturowy
klawisz gwiazdka () dla znacznika nienumerowanego zarwno podczas edycji
w panelu Monitor, jak i podczas edycji w panelu Timeline.
Po ustaleniu punktw wejcia i wyjcia oraz dodaniu znacznikw klipu za pomoc przecigania lub typowych polece edycyjnych Insert oraz Overlay wprowadzamy klip muzyczny na ciek audio w panelu Timeline (rysunek 4.57). Polecenia Insert oraz Overlay dziaaj jedynie na pierwszej ciece dwikowej, tote
jeli chcemy wprowadzi dwik na inn ciek, naley to zrobi rcznie.

D:\Dane\Druk\Adobe Premiere Elements. Domowe studio wideo\06_druk\r04-05.doc

(07-01-02)

141

142

Adobe Premiere Elements. Domowe studio wideo

Rysunek 4.56. Za pomoc menu kontekstowego moliwe jest wprowadzanie punktw wejcia i wyjcia
w oknie Monitor

Podczas pracy jedynie ze ciek muzyczn bez kopotw moemy j przestawi


w inn lokalizacj, usun czy zastosowa filtr lub efekt. Chyba jednak najczciej wykorzystywanymi zabiegami edycyjnymi s sterowanie gonoci dwiku
oraz przygotowanie efektu wejcia (Fade In) i wyjcia (Fade Out).

Efekt wejcia i wygaszania dwiku


Przygotowanie efektu stopniowego wzmacniania lub wyciszania dwiku jest niezwykle proste. Podobnie jak w przypadku cieki wideo zaznaczamy pierwszy
lub inny wybrany klip muzyczny i za pomoc menu kontekstowego, dostpnego

142 (07-01-02)

D:\Dane\Druk\Adobe Premiere Elements. Domowe studio wideo\06_druk\r04-05.doc

Rozdzia 4. Wstpny monta wideo

143

Rysunek 4.57. Uycie funkcji Insert za pomoc menu kontekstowego

po klikniciu prawym klawiszem myszki, wywoujemy polecenie Fade, a nastpnie


Fade In Audio (rysunek 4.58). Oczywicie, gdybymy chcieli jednoczenie uzyska efekt wejcia obrazu i dwiku podczas pracy na klipach wideo ze ciek
audio, moemy w tym miejscu wskaza polecenie Fade, a nastpnie Fade Audio
and Video. Efekt zostanie wygenerowany na obu ciekach (obraz i dwik) jednoczenie.
W podobny sposb przygotujemy take efekt wyciszania podkadu muzycznego na kocu filmu lub w kadym innym miejscu. W zalenoci od potrzeb i sytuacji dla wybranego klipu filmu wybieramy z menu kontekstowego polecenie
Fade, a nastpnie Fade Out Audio lub Fade, po czym Fade Out Audio and Video.

D:\Dane\Druk\Adobe Premiere Elements. Domowe studio wideo\06_druk\r04-05.doc

(07-01-02)

143

144

Adobe Premiere Elements. Domowe studio wideo

Rysunek 4.58.
Wprowadzenie efektu
wejcia (Fade In) dla
stereofonicznej cieki
muzycznej

Efekt Fade In lub Fade Out moemy take atwo uzyska dziki wykorzystaniu
panelu Properties. Po zaznaczeniu wybranego klipu klikamy w niewielkie przyciski odpowiadajce efektom, ktre chcemy wprowadzi (rysunek 4.59).
Rysunek 4.59.
Nadawanie efektu
wejcia za pomoc
przyciskw w panelu
Properties

144 (07-01-02)

D:\Dane\Druk\Adobe Premiere Elements. Domowe studio wideo\06_druk\r04-05.doc

Rozdzia 4. Wstpny monta wideo

145

Podobnie jak w przypadku cieki wideo take w tym miejscu na ciece dwikowej widoczna jest linia poziomu gonoci. W swym standardowym pooeniu symbolizuje ona brak korekty poziomy gonoci poziom 0.00 dB. Efekt
wejcia to stopniowe podnoszenie linii od najniszego poziomu gonoci ( dB
na samym dole) a do 0.00 dB wysokoci punktu edycyjnego, czyli penego poziomu gonoci (maksymalne podniesienie linii w gr). Efekt wygaszania
dziaa w odwrotny sposb. Linia poziomu gonoci od wartoci maksymalnej
0.00 dB agodnie opada do poziomu gonoci dB na kocu klipu.
W obu przypadkach moliwe jest przesuwanie punktw edycyjnych i rczne
wyduanie lub skracanie dugoci trwania efektu, w sposb analogiczny do
edycji klatek kluczowych klipw wideo.
Podczas rcznego przestawiania punktw kontrolnych (inaczej klatek kluczowych) dla poziomu gonoci dwiku w dolnej czci widoczna jest warto
biecego poziomu. Pozwala to na precyzyjne sterowanie gonoci za pomoc rcznej edycji klatek kluczowych (rysunek 4.60).
Rysunek 4.60.
Rczna edycja efektu
wejcia za pomoc
klatek kluczowych
w panelu Timeline

D:\Dane\Druk\Adobe Premiere Elements. Domowe studio wideo\06_druk\r04-05.doc

(07-01-02)

145

146

Adobe Premiere Elements. Domowe studio wideo

146 (07-01-02)

D:\Dane\Druk\Adobe Premiere Elements. Domowe studio wideo\06_druk\r04-05.doc

You might also like