IDZ DO

PRZYKADOWY ROZDZIA
SPIS TRECI

KATALOG KSIEK
KATALOG ONLINE

ABC Excel 2003 PL

Autor: Maciej Groszek
ISBN: 83-7361-229-7
Format: B5, stron: 184

ZAMW DRUKOWANY KATALOG

TWJ KOSZYK
DODAJ DO KOSZYKA

CENNIK I INFORMACJE
ZAMW INFORMACJE
O NOWOCIACH
ZAMW CENNIK

CZYTELNIA
FRAGMENTY KSIEK ONLINE

Liderem na rynku oprogramowania dla komputerw osobistych jest Microsoft.

Produkowany przez t firm pakiet Office jest instalowany w wikszoci komputerw
PC. Jednym ze skadnikw pakietu jest arkusz kalkulacyjny Microsoft Excel. Pozwala
on tworzy trjwymiarowe arkusze kalkulacyjne, korzysta ze zdefiniowanych funkcji
i kreatorw oraz generowa wykresy. Uytkownicy wykonujcy bardziej zaawansowane
zadania ceni Excela za moliwo uywania formularzy, wspprac z bazami danych,
ledzenie scenariuszy oraz moliwo pisania programw w jzyku Visual Basic.
Dziki przystpnie napisanej i bogato ilustrowanej ksice ABC Excela 2003 PL
szybko nauczysz si korzysta z potnego narzdzia, jakim jest Excel.
Poznasz:
Podstawy Excela i interfejs uytkownika
Prac z tabelami: zaznaczanie komrek, dodawanie, usuwanie wierszy i kolumn
Wprowadzanie i edytowanie danych
Formatowanie arkusza i danych w tabelach
Tworzenie formu
Tworzenie atrakcyjnych wykresw
Uycie Excela jako bazy danych
Drukowanie i eksport danych z Excela
Funkcje matematyczne i finansowe
Znajomo obsugi Excela to jedno z najczstszych wymaga stawianych
pracownikom. Ksika, ktr trzymasz w rku, pozwoli Ci zwikszy Twoje szanse
na rynku pracy. Nawet jeli nie masz duego dowiadczenia komputerowego,
przekonasz si, e opanowanie Excela jest prostsze ni mylae.

Wydawnictwo Helion
ul. Chopina 6
44-100 Gliwice
tel. (32)230-98-63
e-mail: helion@helion.pl

Spis treci
Wstp ............................................................................................... 7
Rozdzia 1. Arkusz kalkulacyjny ........................................................................... 9
Za co lubimy arkusze kalkulacyjne...................................................................................11
Excel 2003.........................................................................................................................11

Rozdzia 2. Uruchamianie programu ................................................................... 13

Rozdzia 3. Okno programu ................................................................................ 17
Komrka aktywna .............................................................................................................19

Rozdzia 4. Nawigacja i zaznaczanie................................................................... 21

Zaznaczanie.......................................................................................................................21
Zaznaczanie pojedynczych komrek ..........................................................................21
Zaznaczanie ssiednich komrek................................................................................22
Zaznaczanie wiersza i kolumny ..................................................................................22
Zaznaczanie arkusza ...................................................................................................23
Usuwanie zaznaczenia ................................................................................................23
Nawigacja i zaznaczanie za pomoc klawiatury ...............................................................24
Nawigacja wewntrz obszaru .....................................................................................24
Przewijanie arkusza przy wcinitym klawiszu Scroll Lock ......................................24
Zaznaczanie.................................................................................................................25
Rozszerzanie zaznaczenia...........................................................................................26

Rozdzia 5. Rozmiary i liczba komrek................................................................ 27

Zmiana rozmiarw komrek .............................................................................................27
Wstawianie wierszy...........................................................................................................28
Wstawianie kolumn...........................................................................................................29
Wstawianie wierszy przez przeciganie............................................................................30
Wstawianie kolumn przez przeciganie............................................................................31
Wstawianie komrek za pomoc menu podrcznego .......................................................31

Rozdzia 6. Wprowadzanie danych...................................................................... 33

Rodzaje danych .................................................................................................................34
Wpisywanie danych ..........................................................................................................34
Kopiowanie danych...........................................................................................................35
Serie danych ......................................................................................................................36
Formuy .............................................................................................................................36

ABC Excel 2003 PL

Rozdzia 7. Arkusze i pliki.................................................................................. 39

Koniec pracy programu.....................................................................................................43

Rozdzia 8. Edycja danych ................................................................................. 45

Wprowadzanie zmian........................................................................................................45
Blokowanie edycji w komrkach......................................................................................46
Usuwanie komrek............................................................................................................47
Czyszczenie komrek........................................................................................................48
Anulowanie zmian.............................................................................................................49
Powtarzanie ostatniej czynnoci........................................................................................50
Wyszukiwanie sekwencji znakw.....................................................................................50
Zamiana sekwencji znakw ..............................................................................................51
Zaznaczanie komrek na podstawie typu ich zawartoci..................................................52
Zaznaczanie pustych komrek....................................................................................52
Filtrowanie ........................................................................................................................53

Rozdzia 9. Formatowanie arkusza ..................................................................... 57

Kopiowanie formatw.......................................................................................................57
Kopiowanie szerokoci kolumn ........................................................................................58
Krj, rozmiar i kolor czcionki ...........................................................................................59
Pogrubienie, pochylenie i podkrelenie czcionki..............................................................59
Wywietlanie dugich tekstw ..........................................................................................60
Dostosowanie szerokoci komrki .............................................................................60
Dostosowanie wielkoci czcionki ...............................................................................61
Wywietlenie wielu wierszy .......................................................................................61
Zmiana szerokoci kolumn w caym arkuszu .............................................................62
Precyzyjne ustawienie szerokoci kolumn..................................................................63
Zmiana wysokoci wierszy .........................................................................................63
Zmiana domylnych parametrw tekstu ...........................................................................63

Rozdzia 10. Formatowanie danych ...................................................................... 65

Formatowanie daty i czasu................................................................................................65
Puapki formatowania .......................................................................................................68
Nie zawsze 2+2 = 4 ...........................................................................................................69
Szybkie formatowanie.......................................................................................................70
Liczba miejsc dziesitnych................................................................................................71
Symbol waluty...................................................................................................................72
Procenty.............................................................................................................................73

Rozdzia 11. Baza danych .................................................................................... 75

Dodawanie rekordw ........................................................................................................76
Wyszukiwanie danych.......................................................................................................77
Sortowanie danych ............................................................................................................78

Rozdzia 12. Ochrona danych............................................................................... 81

Ochrona arkusza................................................................................................................81
Blokowanie i ukrywanie komrek ....................................................................................83
Ochrona dokumentu ..........................................................................................................84

Rozdzia 13. Weryfikacja danych.......................................................................... 85

Rozdzia 14. Formuy ........................................................................................... 89
Rozdzia 15. Konfigurowanie programu................................................................. 93

Spis treci

Rozdzia 16. Wykresy .......................................................................................... 99

Szybkie tworzenie wykresw............................................................................................99
Formatowanie wykresw ................................................................................................100
Wykres ograniczonego zakresu danych ..........................................................................104
Kreator wykresw ...........................................................................................................105

Rozdzia 17. Drukowanie ................................................................................... 109

Drukarka domylna .........................................................................................................109
Podzia na strony .............................................................................................................110
Podgld wydruku.............................................................................................................112
Drukowanie obszaru........................................................................................................116
Wersja wydruku i numeracja stron..................................................................................116
Wydruk............................................................................................................................119

Rozdzia 18. Funkcje finansowe ......................................................................... 121

Amortyzacja rodka trwaego..........................................................................................121
Warto przyszej inwestycji...........................................................................................123
Wysoko spaty odsetek kredytu ...................................................................................124
Liczba okresw dla inwestycji ........................................................................................126
Warto bieca inwestycji .............................................................................................127

Rozdzia 19. Funkcje daty i czasu ...................................................................... 129

Wywietlanie biecej daty jako liczby dziesitnej ........................................................129
Wywietlanie biecej daty.............................................................................................131

Rozdzia 20. Funkcje trygonometryczne ............................................................. 133

Arcus cosinus ..................................................................................................................133
Arcus cosinus hiperboliczny ...........................................................................................136
Arcus sinus ......................................................................................................................137
Arcus sinus hiperboliczny ...............................................................................................139
Arcus tangens ..................................................................................................................141
Cosinus ............................................................................................................................142
Sinus ................................................................................................................................144
Sinus hiperboliczny .........................................................................................................147
Tangens ...........................................................................................................................148
Tangens hiperboliczny ....................................................................................................150

Rozdzia 21. Funkcje wykadnicze i logarytmiczne .............................................. 153

Funkcja wykadnicza.......................................................................................................153
Logarytm naturalny .........................................................................................................155
Logarytm .........................................................................................................................157
Logarytm dziesitny........................................................................................................159

Rozdzia 22. Inne funkcje .................................................................................. 165

Iloczyn.............................................................................................................................165
Kombinacje .....................................................................................................................167
Reszta z dzielenia ............................................................................................................168
Pi......................................................................................................................................170
Pierwiastek ......................................................................................................................171
Przeliczenie radianw na stopnie ....................................................................................174
Suma kwadratw .............................................................................................................175

Skorowidz ..................................................................................... 179

Rozdzia 9.

Formatowanie arkusza
Arkusz jest narzdziem sucym do wpisywania i porzdkowania danych oraz wykonywania na nich oblicze. Aby informacje byy atwe do odszukania, a wyniki przekonujce naley zadba o wygld arkusza. Excel zawiera pasek formatowania (rysunek 9.1).
Rysunek 9.1.
Pasek formatowania

Korzystajc z paska formatowania, mona zmienia wygld zarwno pojedynczych znakw, jak i caego arkusza. Aby zastosowa formatowanie, naley zaznaczy znaki, do
ktrych ma ono zosta zastosowane. Nastpnie naley klikn ikon widoczn na pasku.

Kopiowanie formatw
Uzyskanie odpowiedniego wygldu komrki i dokadnoci zawartych w niej danych
wymaga uycia kilku atrybutw. Jeeli chcemy w innej komrce zastosowa identyczne
formatowanie, nie trzeba szuka w pamici, jak udao nam si uzyska poprawny
efekt wystarczy skopiowa format.
Do kopiowania formatw suy narzdzie Malarz formatw. Umoliwia ono kopiowanie formatw z jednej komrki lub zakresu do innej komrki lub zakresu.
Kopiowanie formatw naley rozpocz od zaznaczenia komrki lub zakresu komrek,
zawierajcych formatowanie, ktre chcemy skopiowa (rysunek 9.2).
Rysunek 9.2.
Zaznaczanie wiersza

W przykadzie skopiujemy formatowanie wiersza o numerze 1 do kolumny A. Po klikniciu numeru wiersza zostanie on cay zaznaczony.
Na pasku narzdzi Standardowy naley klikn przycisk Malarz formatw (rysunek 9.3).

58

ABC Excel 2003 PL

Rysunek 9.3.
Ikona Malarz formatw

Po wybraniu narzdzia Malarz formatw obok kursora widoczny jest pdzel. Programowi naley wskaza komrk lub zakres, do ktrego chcemy skopiowa formatowanie
(rysunek 9.4).
Rysunek 9.4.
Aby zaznaczy kolumn,
naley klikn jej etykiet

Po klikniciu etykiety kolumny kursorem Malarz formatw wszystkim wpisanym w niej

znakom nadawane jest identyczne formatowanie (rysunek 9.5).
Rysunek 9.5.
Formatowanie wiersza
skopiowane do kolumny

Po jednorazowym skopiowaniu formatu program nie pracuje ju w trybie malarza

formatw. Jeeli zachodzi potrzeba skopiowania formatowania zaznaczonej komrki
lub zakresu komrek do wielu innych miejsc, naley dwukrotnie klikn przycisk Malarz
formatw. Aby zakoczy prac w trybie kopiowania formatw, naley ponownie klikn
przycisk Malarz formatw.

Kopiowanie szerokoci kolumn

Aby skopiowa szeroko kolumny, naley klikn nagwek kolumny, ktrej szeroko
chcemy skopiowa (rysunek 9.6).
Rysunek 9.6.
Zaznaczanie kolumny
o wzorcowej szerokoci

Nastpnie naley klikn przycisk narzdzia Malarz formatw (rysunek 9.3). Obok
kursora widoczny jest pdzel. Oznacza to, e program znajduje si w trybie kopiowania
formatw.
Teraz naley klikn nagwek kolumny, do ktrej chcemy skopiowa szeroko
(rysunek 9.7).
Rysunek 9.7.
Kolumna B przyja
szeroko kolumny A

Rozdzia 9. Formatowanie arkusza

59

Krj, rozmiar i kolor czcionki

Jeli pracujemy z nowym dokumentem, nie mamy moliwoci skopiowania formatu.
Trzeba dobra wygld czcionek metod prb i bdw.
Prac jak zwykle naley zacz od zaznaczenia tekstu, komrki lub obszaru komrek,
w ktrych chcemy zmieni wygld znakw (rysunek 9.8).
Rysunek 9.8.
Zaznaczony
obszar arkusza

Atrybuty czcionki najwygodniej jest zmieni, korzystajc z paska formatowania (rysunek 9.1). Z lewej strony paska znajduje si lista Czcionka po jej rozwiniciu mona
klikniciem wybra krj czcionki.
Z prawej strony listy krojw czcionki znajduje si lista Rozmiar czcionki po jej
rozwiniciu mona klikniciem wybra rozmiar czcionki.
Po prawej stronie paska formatowania widoczna jest ikona oznaczona podkrelon
liter A. Po jej klikniciu rozwijana jest paleta kolorw tekstu (rysunek 9.9). Wybrany
kolor jest stosowany do znakw w zaznaczonym obszarze.
Rysunek 9.9.
Wybieranie
koloru tekstu

Do tekstu mona jednoczenie stosowa wiele atrybutw formatowania. Nowy atrybut

zostaje dodany do ju istniejcych. Tylko nieliczne kroje czcionki nie maj moliwoci
zastosowania pogrubienia lub pochylenia (rysunek 9.10).

Pogrubienie, pochylenie
i podkrelenie czcionki
Aby czcionk pogrubi, pochyli lub podkreli, naley zaznaczy tekst, do ktrego
ma zosta zastosowana zmiana, a nastpnie klikn odpowiedni ikon na pasku formatowania (rysunek 9.11).

60

ABC Excel 2003 PL

Rysunek 9.10.
Sowo Tak w kolumnie G
zostao wyrnione
przez zmian wygldu czcionki

Rysunek 9.11.
Ikony: pogrubiania, pochylania
i podkrelania tekstu

Wywietlanie dugich tekstw

W komrce mona wpisa do 32 767 znakw, ale tylko 1024 z nich moe by wywietlanych. Wszystkie znaki s natomiast widoczne w pasku formuy. Dua pojemno
komrek umoliwia zatem zapisanie potrzebnych informacji problemy sprawia jedynie wywietlenie ich w arkuszu. Poniej podano kilka prostych sposobw na popraw
wygldu arkusza.

Dostosowanie szerokoci komrki

Linie rozdzielajce kolumny mona przesuwa. Jeeli zachodzi potrzeba, aby wywietlanych byo kilka znakw wicej, naley umieci kursor nad lini rozdzielajc kolumny.
Gdy wywietlona zostanie linia z dwiema strzakami, naley przecign j tak, aby
informacje wywietlane byy poprawnie.
Aby wywietlana bya caa zawarto kolumny, naley po naprowadzeniu kursora na
lini rozdzielajc kolumny klikn dwukrotnie (rysunek 9.12).
Rysunek 9.12.
Kursor wskazuje lini
rozdzielajc kolumny

Jeeli tylko liczba znakw w kolumnie nie przekracza 1024, jej szeroko zostanie
zmieniona tak, aby zawarto komrki z najwiksz liczb znakw bya wywietlana
w caoci (rysunek 9.13).
Rysunek 9.13.
Szeroko kolumny zostaa
dopasowana do jej zawartoci

Rozdzia 9. Formatowanie arkusza

61

Dostosowanie wielkoci czcionki

Inn metod wywietlenia caej zawartoci komrek jest zmiana wielkoci czcionki.
Wielko czcionki mona zmienia, okrelajc j na pasku formatowania tekstu (rysunek 9.1). Jest to jednak mozolna metoda prb i bdw. Moemy uatwi sobie prac
trzeba zleci programowi wyliczenie i ustawienie odpowiedniej wielkoci czcionki.
Aby skorzysta z tej funkcji, naley zaznaczy komrk, ktra ma by formatowana
i wybra polecenia: Format/Komrki (rysunek 9.14).
Rysunek 9.14.
Wywietlanie okna wyboru
opcji formatowania komrek

Po chwili wywietlone zostanie okno Formatowanie komrek. Naley klikn w nim

kart Wyrwnywanie (rysunek 9.15).
Rysunek 9.15.
Okno Formatowanie komrek
z zaznaczon opcj
dopasowywania wielkoci
czcionki do szerokoci kolumny

Po zaznaczeniu pola wyboru Zmniejszaj, aby dopasowa naley klikn przycisk OK.
Okno zostanie zamknite, za opcja uaktywniona (rysunek 9.16).
Rysunek 9.16.
Tekst w komrce D2 jest zapisany
mniejsz czcionk ni
w pozostaych komrkach

Dziki funkcji Zmniejszaj, aby dopasowa rozmiar czcionki zosta dopasowany tak, aby
unikn zmiany rozmiaru kolumny.

Wywietlenie wielu wierszy

Jeeli cay tekst nie jest widoczny w komrce, a nie mona zmieni szerokoci kolumn
ani rozmiaru czcionki, mona zwikszy wysoko wiersza.

62

ABC Excel 2003 PL

Po zaznaczeniu komrki, ktrej wysoko ma zosta dostosowana do zapisanych informacji, naley wywietli okno Formatowanie komrek (rysunek 9.15). W nim naley
klikn kart Wyrwnywanie i zaznaczy pole Zawijaj tekst (rysunek 9.17).
Rysunek 9.17.
Okno Formatowanie komrek
z zaznaczon opcj
zawijania tekstu

Po zapisaniu wprowadzonych ustawie w komrce bdzie wywietlanych wiele wierszy

tekstu (rysunek 9.18).
Rysunek 9.18.
Fragment arkusza z rysunku 9.12
po wczeniu opcji Zawijaj tekst
Aby w komrce zacz nowy wiersz tekstu, naley nacisn kombinacj klawiszy
Alt+Enter.

Zmiana szerokoci kolumn w caym arkuszu

Excel umoliwia dopasowanie szerokoci komrek do ich zawartoci w caym arkuszu.
Prac jak zwykle naley rozpocz od zaznaczenia obszaru formatowania. W tym
przypadku bdzie to cay arkusz. Aby go zaznaczy, naley klikn pusty prostokt,
znajdujcy si na przeciciu numerw wierszy i etykiet kolumn.
Nastpnie trzeba dwukrotnie klikn jedn z linii oddzielajcych kolumny (rysunek 9.19).
Rysunek 9.19.
Po zaznaczeniu arkusza
naley klikn krawd kolumny

Kolumny w caym arkuszu bd miay tak szeroko, aby moliwe byo wywietlenie
zapisanego w nich tekstu (rysunek 9.20).
Rysunek 9.20.
Szeroko kolumn
dopasowana do ich zawartoci

Rozdzia 9. Formatowanie arkusza

63

Precyzyjne ustawienie szerokoci kolumn

Przygotowujc dokument, ktry po wydrukowaniu ma mie okrelone wymiary, moemy
zetkn si z problemem dokadnego ustawienia szerokoci kolumn. Excel nas zaskoczy!
Ma on wbudowan i tak funkcj.
Przed przystpieniem do okrelania szerokoci kolumny naley j zaznaczy. Nastpnie
trzeba kolejno wybra polecenia Format/Kolumna/Szeroko (rysunek 9.21).
Rysunek 9.21.
Uaktywnianie
opcji ustawiania
szerokoci kolumny

Po wywietleniu okna Szeroko kolumn naley w polu Szeroko kolumn wpisa szeroko kolumny. Nowe ustawienia znacz obowizywa po klikniciu przycisku OK
(rysunek 9.22).
Rysunek 9.22.
Wpisywanie
szerokoci kolumny

Zmiana wysokoci wierszy

W analogiczny sposb, jak szeroko kolumn, mona zmienia wysoko wierszy. Najprostsz metod jest przeciganie linii oddzielajcej ssiednie wiersze (rysunek 9.23).
Rysunek 9.23.
Zmiana wysokoci wiersza
przez przeciganie

Aby automatycznie dopasowa szeroko wiersza do zawartoci, naley dwukrotnie

klikn lini znajdujc si poniej nagwka wiersza.
W celu zmiany wysokoci wielu wierszy naley zaznaczy wiersze, ktre maj by
modyfikowane. Nastpnie trzeba przecign lini znajdujc si poniej nagwka
zaznaczonego wiersza.
Chcc zmieni wysoko wszystkich wierszy w arkuszu, trzeba zaznaczy cay arkusz,
a nastpnie przecign lini znajdujc si poniej nagwka dowolnego wiersza.

Zmiana domylnych parametrw tekstu

Kady nowy dokument tworzony w programie Excel ma narzucone parametry domylne.
Dotycz one midzy innymi kroju, rozmiaru i koloru czcionki. Jeeli chcemy naszym

64

ABC Excel 2003 PL

dokumentom nada oryginalny, jednolity wygld, warto zmieni parametry domylne.

Tworzc nowy dokument, nie bdziemy musieli ustawia ich za kadym razem rcznie.
Aby zmieni domylne parametry tekstu, naley wybra kolejno polecenia Narzdzia/
Opcje. Po wywietleniu okna Opcje trzeba klikn kart Oglne (rysunek 9.24).
Rysunek 9.24.
Okno wyboru
parametrw
domylnych
arkusza Excel

Z listy Czcionka standardowa naley wybra krj czcionki. W polu Rozmiar trzeba
wpisa jej wysoko. Ustawienia domylne zaczn obowizywa po ponownym uruchomieniu programu Excel. Nie maj one wpywu na dokumenty utworzone przed wprowadzeniem zmiany.