IDZ DO

PRZYKADOWY ROZDZIA
SPIS TRECI

KATALOG KSIEK
KATALOG ONLINE

Pracownia komputerowa.
Poradnik dla nauczyciela
Autor: Marcin Szeliga
ISBN: 83-7361-358-7
Format: B5, stron: 84

ZAMW DRUKOWANY KATALOG

TWJ KOSZYK
DODAJ DO KOSZYKA

CENNIK I INFORMACJE
ZAMW INFORMACJE
O NOWOCIACH
ZAMW CENNIK

CZYTELNIA
FRAGMENTY KSIEK ONLINE

Wydawnictwo Helion
ul. Chopina 6
44-100 Gliwice
tel. (32)230-98-63
e-mail: helion@helion.pl

Pracownie komputerowe powoli staj si codziennoci w wielu polskich szkoach.

Pozwalaj uczniom naby wiedz niezbdn do funkcjonowania w erze informacji.
Jednak prowadzenie szkolnej pracowni nie jest zadaniem atwym. Dua liczba
pomysowych nastoletnich uytkownikw zainstalowanego tam sprztu sprawia,
e utrzymanie go w stanie nadajcym si do prowadzenia zaj dydaktycznych
wymaga sporo wysiku od opiekuna pracowni.
Ksika Pracownia komputerowa. Poradnik dla nauczyciela okae si pomocna
w pracy kadego opiekuna szkolnej pracowni komputerowej. Wesprze w rozwizywaniu
typowych problemw wystpujcych w pracowniach, w ktrych na stacjach roboczych
i serwerze zainstalowano jeden z systemw operacyjnych firmy Microsoft. Dziki tej
ksice zaoszczdzisz wiele cennego czasu.
Uruchamianie wskazwki pomagajce samodzielnie usun awari systemu
Windows i uruchomi komputer.
Instalowanie i aktualizowanie nietypowe metody instalacji systemu
operacyjnego oraz sposoby aktualizacji zainstalowanego oprogramowania.
Konfigurowanie rodowiska uytkownika metody dostosowania rodowiska
systemowego do indywidualnych potrzeb uytkownika.
Zarzdzanie uytkownikami wskazwki pomagajce tworzy i usuwa konta
uytkownikw oraz przypisywa im odpowiednie uprawnienia.
Konfigurowanie sieci konfiguracja i rozwizywanie problemw zwizanych
z prac komputera w sieci lokalnej.
Udostpnianie zasobw metody bezpiecznego udostpniania zasobw
komputera uytkownikom systemu.
Zabezpieczenie komputerw wskazwki pozwalajce uchroni si przed
niechcianymi programami, przede wszystkim wirusami i skutkami zoliwych
zmian w konfiguracji.
Kopie zapasowe i odtwarzanie danych wykonywanie i odtwarzanie kopii
zapasowej danych

Spis treci
Wstp

Rozdzia 1. Uruchamianie

Wczanie i wyczanie komputerw w pracowni .......................................9

Najczstsze problemy z logowaniem ..................................................... 10
Rozwizywanie problemw z uruchamianiem systemu ........................... 10
Windows 95/98/Me ................................................................................. 11
Windows 2000/XP/2003 ......................................................................... 12
Konsola odzyskiwania ............................................................................. 17

Rozdzia 2. Instalowanie i aktualizowanie

20

Instalacja nienadzorowana............................................................................20
Instalacja programw SysPrep i Meneder instalacji ..........................20
Przygotowanie pliku odpowiedzi instalacji nienadzorowanej ..........22
Przeprowadzanie instalacji nienadzorowanej ......................................24
Instalacja zdalna na wielu komputerach...............................................26
Tworzenie dyskietki instalacyjnej komputera uczniowskiego
serwera SBS ...................................................................................................29
Rozwizywanie problemw z instalacj systemu .......................................29
Problemy sprztowe .................................................................................30
Problemy z dyskiem twardym.................................................................30
Problemy z nonikami.............................................................................30
Problemy z uruchomieniem usug......................................................... 31
Scalanie pakietw poprawek serwisowych
z wersj instalacyjn systemu ..................................................................... 31
Aktualizacja sterownikw..............................................................................32
Przywracanie poprzedniej wersji sterownika........................................32
Podpisywanie sterownikw .....................................................................32

SPIS

TRECI

Aktualizacja oprogramowania za pomoc mechanizmu

Windows Update .........................................................................................34
Instalowanie i usuwanie programw ...........................................................34
Dodawanie zainstalowanych programw do Menu Start
uytkownikw serwera SBS...............................................................35
Usuwanie zainstalowanych programw ...............................................35
Aktywacja systemu Windows XP ..................................................................36
Jak dziaa program aktywacyjny?............................................................36

Rozdzia 3. Konfigurowanie rodowiska uytkownika

38

Instalowanie nowego urzdzenia .................................................................38

Elementy interfejsu uytkownika.................................................................39
Okna...........................................................................................................40
Przywracanie profili uytkownikw serwera SBS ................................42
Konfiguracja rodowiska systemowego.......................................................42
Zmienne rodowiskowe ...........................................................................42
Wydajno .................................................................................................43

Rozdzia 4. Zarzdzanie uytkownikami

45

Uytkownicy i grupy uytkownikw ...........................................................45

Domeny AD ..............................................................................................45
Zmiana hasa uytkownikw serwera SBS ............................................46
Profile uytkownikw..............................................................................47
Konfiguracja komputerw klienckich ........................................................48
Wczanie moliwoci uycia profili uytkownikw
systemw Windows 9x.......................................................................48
Korzystanie z profili sprztowych .........................................................49

Rozdzia 5. Konfigurowanie sieci

50

Projekt lokalnej sieci komputerowej............................................................50

Tworzenie sieci lokalnej................................................................................. 51
Adres IP ......................................................................................................52
Maska podsieci..........................................................................................53
Konfigurowanie protokou TCP/IP......................................................53
Protokoy i usugi .....................................................................................54
Rozwizywanie problemw z sieci .............................................................55
Problemy ze sterownikiem karty sieciowej ...........................................55
Problemy z konfiguracj protokou TCP/IP........................................55
Problemy z serwerem DHCP ..................................................................56

SPIS

Rozdzia 6. Udostpnianie zasobw

TRECI

57

Drukarki...........................................................................................................57
Podczanie si do drukarki sieciowej ...................................................57
Dyski.................................................................................................................59
Kompresja dysku ......................................................................................60
Przydziay dysku .......................................................................................60
Pliki i foldery ...................................................................................................60
Kompresja plikw i folderw .................................................................62
Uprawnienia ....................................................................................................62
Hierarchia uprawnie..............................................................................62
Uprawnienia udziaw.............................................................................63
Uprawnienia NTFS ..................................................................................63
Uprawnienia wynikowe ...........................................................................64
Zmiany uprawnie ...................................................................................65

Rozdzia 7. Zabezpieczenie komputerw

66

Wirusy ..............................................................................................................66
Programy antywirusowe ..........................................................................67
Niechciane programy.....................................................................................68
AntyDialer .................................................................................................69

Rozdzia 8. Kopie zapasowe i odtwarzanie danych

70

Program Kopia zapasowa ..............................................................................70

Tworzenie kopii zapasowych ..................................................................70
Odtwarzanie danych ................................................................................72
Harmonogramy wykonywania zada ...................................................74
Awaryjny dysk naprawczy .............................................................................75
Niskopoziomowe kopie dyskw ..................................................................75

Sowniczek poj

77

Skorowidz

81

4
Zarzdzanie uytkownikami
Uytkownicy i grupy uytkownikw
W domenach Windows uytkownicy powinni zosta poczeni w grupy globalne, grupy globalne powinny zosta na poszczeglnych komputerach
dodane do odpowiednich grup lokalnych, a grupom lokalnym naley nada
odpowiednie uprawnienia. W rezultacie uatwimy sobie zarzdzanie uprawnieniami uytkownikw, w szczeglnoci uzyskamy model bezpieczestwa oparty na funkcjach, jakie peni poszczeglni uytkownicy systemu
(nauczyciele, administratorzy, uczniowie itd.).
Uytkownicy, tak jak grupy uytkownikw, s obiektami domeny Windows. W przypadku domen zarzdzanych przez serwery Windows 2000 lub
nowsze, obiekty tego typu przechowywane s w bazie AD (ang. Active Directory).

Domeny AD
Domylne konta uytkownikw Active Directory s przechowywane w kontenerze Users (Uytkownicy). Po zainstalowaniu systemu tworzonych jest kilka
standardowych kont uytkownikw:
1. Administrator konto suce do administrowania komputerem
i domen.
2. Guest (Go) konto suce do gocinnego dostpu do komputera
i domeny.
3. krbtgt konto wykorzystywane przez Usug centrum dystrybucji kluczy.
4. TsInternetUser konto wykorzystywane przez Usugi terminalowe.

46

ZARZDZANIE

UYTKOWNIKAMI

Aby doda uytkownika do kontenera, klikamy prawym przyciskiem

nazw kontenera, wybieramy polecenie New (Nowy) i klikamy opcj User
(Uytkownik). Nastpnie postpujemy zgodnie z instrukcjami na ekranie. Aby
skonfigurowa uytkownika, dwukrotnie klikamy jego nazw, wywoujc
w ten sposb okno waciwoci danego uytkownika (rysunek 4.1).

Rysunek 4.1. Lista waciwoci kont uytkownikw zaley od wersji systemu operacyjnego

Na uytkowniku lub grupie uytkownikw mona wykona kilka dodatkowych operacji. Nalez do nich: zmiana hasa, wyczenie konta, przeniesienie konta, kopiowanie konta, wysanie wiadomoci do uytkownika, dodanie uytkownika do grupy. Lista dostpnych operacji wywietlana jest
w menu kontekstowym (menu wywoywanym klikniciem prawym przyciskiem myszy) uytkownika.

Zmiana hasa uytkownikw serwera SBS

Domylnie, we wszystkich pracowniach szkolnych, w ktrych zainstalowany zosta serwer SBS obowizuj te same hasa, np. hasem administratora
jest cig zaq12wsx. Wszystkie hasa powinny zosta zmienione. W tym celu:
1. Uruchom konsol SBS (domylnie konsola zostaje automatycznie
wczona, gdy do serwera loguje si administrator).
2. Kliknij opcj Zarzdzanie uytkownikami.
3. Zaznacz konto wybranego uytkownika i kliknij pole Zmiana hasa
uytkownika.

ZARZDZANIE

UYTKOWNIKAMI

47

4. Poniewa poufno hasa jest podstaw bezpieczestwa systemu,

jeeli masz problemy z wymyleniem hase, ktre:

a. licz co najmniej 7 znakw (w domylnie skonfigurowanej sieci
Windows najbezpieczniejsze s hasa liczce 7 lub 14 znakw),
b. skadaj si z co najmniej jednej duej i maej litery oraz cyfry
lub znaku specjalnego,
c. nie nale go adnego sownika (w szczeglnoci do sownika
jzyka polskiego lub angielskiego),
to przy tworzeniu nowego hasa skorzystaj z pomocy kreatora.
5. Zakocz prac kreatora lub wpisz i potwierd nowe haso
administratora.

Profile uytkownikw
W poprzednim rozdziale pokazywaem, jak usun lokalny profil uytkownika. W systemach Windows wyrnia si trzy typy profili: lokalne, mobilne
i obowizkowe:
1. Lokalny profil uytkownika tworzony jest przy pierwszym
logowaniu uytkownika do danego komputera. Jest przechowywany
lokalnie i dostp do niego mona uzyska tylko z jednej stacji.
2. Mobilny profil uytkownika jest przechowywany na serwerze
i dostpny uytkownikom zawsze i z dowolnego miejsca. Wszelkie
wprowadzane zmiany zostaj przesane do serwera i zapisane.
3. Obowizkowy profil uytkownika to profil mobilny, ktrego
uytkownik nie moe aktualizowa. adne modyfikacje nie s
zapisywane, a uytkownik otrzymuje zawsze jednakowe ustawienia.
Aby profil sta si profilem obowizkowym, musi by przechowywany na serwerze, a jego rozszerzenie naley zmieni z .dat na .man.

Aby wprowadzi profil mobilny, postpujemy nastpujco:

1. Tworzymy uytkownika, logujemy si jako ten uytkownik,
dostosowujemy ustawienia pulpitu i wylogowujemy si.
2. Logujemy si jako administrator. W oknie konsoli Uytkownicy
i komputery usugi Active Directory klikamy prawym przyciskiem
uytkownika i wybieramy Waciwoci.
3. Przechodzimy do karty Profil i wprowadzamy docelow nazw
udziau, gdzie profil ma by przechowywany, po czym klikamy OK.
4. Klikamy ikon System panelu sterowania i wybieramy kart Profile
uytkownika.
5. Klikamy przycisk Kopiuj do i okrelamy udzia, gdzie umieszczona
zostanie kopia profilu.

48

ZARZDZANIE

UYTKOWNIKAMI

Konfiguracja komputerw klienckich

Systemy Windows umoliwiaj odrbne dostosowanie rodowiska uytkownika do preferencji korzystajcych z komputera osb. O ile systemy Windows
NT/2000 i XP automatycznie tworz profile poszczeglnych uytkownikw,
systemy Windows 95/98 i Me wymagaj poprawnego skonfigurowania.

Wczanie moliwoci uycia profili uytkownikw

systemw Windows 9x
W przypadku systemw Microsoft Windows 95/98 i Me, aby uytkownicy mogli tworzy niezalene profile, wykonaj nastpujce czynnoci:
1. Kliknij przycisk Start i wybierz opcj Ustawienia/Panel sterowania.
2. Otwrz ikon Hasa i kliknij zakadk Profile uytkownika.
3. Aby wczy obsug profili uytkownikw, zaznacz drugi od gry
przycisk opcji (rysunek 4.2).

Rysunek 4.2. Na tak skonfigurowanym komputerze poszczeglni uytkownicy bd mieli utworzone

wasne profile
4. Aby umoliwi kademu uytkownikowi okrelanie wasnych

preferencji dotyczcych ikon pulpitu, menu Start itd., zaznacz

jedn z opcji dostpnych w sekcji Ustawienia profilu uytkownika:
a. Jeli chcesz, aby kady uytkownik mg modyfikowa wygld
pulpitu oraz zawarto okna Moje miejsca sieciowe, zaznacz pierwsze
pole wyboru.

ZARZDZANIE

UYTKOWNIKAMI

49

Jeli chcesz, aby kady uytkownik mg dostosowa do wasnych

potrzeb zawarto menu Start oraz podmenu Programy, zaznacz
drugie pole wyboru.
5. Kliknij przycisk OK i ponownie uruchom komputer.
b.

Korzystanie z profili sprztowych

Systemy Windows umoliwiaj tworzenie wielu profili sprztowych. Profile
sprztowe to listy urzdze podczonych do komputera bd w nim zainstalowanych, aktywowanych podczas uruchamiania systemu. Profile sprztowe s przydatne:
jeli komputera uywa kilka osb kada z nich moe stworzy
wasny profil i aktywowa wycznie te urzdzenia, z ktrych chce
korzysta,
jeli liczba urzdze jest wiksza od liczby dostpnych przerwa
lub niektre urzdzenia nie wsppracuj ze sob, przez co
niemoliwe jest jednoczesne korzystanie z wszystkich urzdze
dziki wykorzystaniu profili sprztowych moliwe bdzie
aktywowanie ich w rnych konfiguracjach,
moliwe jest stworzenie dwch konfiguracji sprztowych jednej,
z ktrej bdziesz korzysta, gdy komputer jest podczony do sieci
LAN, oraz drugiej, wykorzystywanej w innych przypadkach.
Na przykad, aby utworzy nowy profil sprztowy w systemie Windows 98:
1. Kliknij przycisk Start i wybierz opcj Ustawienia/Panel sterowania.
2. Otwrz ikon System i kliknij zakadk Profile sprztowe.
3. Zaznacz jeden z ju istniejcych profili posuy on jako wzr
do utworzenia nowego.
4. Kliknij przycisk Kopiuj.
5. W wywietlonym oknie dialogowym wpisz nazw, jak chcesz nada
tworzonemu profilowi, a nastpnie kliknij przycisk OK.
6. Kliknij przycisk OK.
7. Nastpnie uruchom ponownie komputer, wybierajc nowo
utworzony profil sprztowy, i za pomoc Menedera urzdze
skonfiguruj komputer wprowadzone zmiany bd dotyczyy
tylko wybranego profilu.

50

ZARZDZANIE

UYTKOWNIKAMI

5
Konfigurowanie sieci
Projekt lokalnej sieci komputerowej
Tworzc wasn sie komputerow, musimy zacz od wyboru nonika
w przypadku przewodw najlepszym wyborem wydaje si ekranowana lub
nieekranowana skrtka typu Ethernet. Alternatywnym rozwizaniem jest
wybr sieci bezprzewodowej jej monta nie wymaga instalacji okablowania, ale naley si liczy z nisz przepustowoci i wyszymi kosztami
urzdze sieciowych.
Wykorzystanie skrtki wymaga zastosowania koncentratora sieci Ethernet urzdzenia, do ktrego podczone s wszystkie komputery w sieci.
Planujc umiejscowienie koncentratora, pamitaj, e jest to urzdzenie aktywne (a wic musi zosta podczone do sieci elektrycznej), oraz e poszczeglne kable czce komputery powinny by jak najkrtsze.
Oprcz koncentratora, w kadym komputerze podczonym do sieci
bdziesz musia zainstalowa kart sieciow. Wybierajc jej model, sprawd:
czy karta przeznaczona jest do sieci typu Ethernet,
czy karta bdzie pasowaa do gniazd rozszerzajcych dostpnych
w komputerze,
czy do karty da si podczy wybrany przez Ciebie rodzaj kabli.
Niezbdny okae si zakup drobnego osprztu sieciowego wtyczek
i gniazdek RJ-45 oraz urzdzenia, ktre pozwoli zaoy wtyczki na kabel.
Zakadajc wtyczki na kabel, musimy poczy przewody o poszczeglnych kolorach z waciwymi numerami zcz (tabela 5.1).