Professional Documents
Culture Documents
PRZYKADOWY ROZDZIA
SPIS TRECI
KATALOG KSIEK
KATALOG ONLINE
ZAMW DRUKOWANY KATALOG
TWJ KOSZYK
DODAJ DO KOSZYKA
CENNIK I INFORMACJE
ZAMW INFORMACJE
O NOWOCIACH
ZAMW CENNIK
CZYTELNIA
FRAGMENTY KSIEK ONLINE
Wydawnictwo Helion
ul. Kociuszki 1c
44-100 Gliwice
tel. 032 230 98 63
e-mail: helion@helion.pl
Macromedia Dreamweaver
8 z ASP, PHP i ColdFusion.
Oficjalny podrcznik
Autor: Jeffrey Bardzell
Tumaczenie: Leszek Sagalara (wstp, rozdz. 1 8),
Marcin Rog (rozdz. 9 15)
ISBN: 83-246-0309-3
Tytu oryginau: Macromedia Dreamweaver 8 with
ASP, PHP and ColdFusion: Training from the Source
Format: B5, stron: 472
Stwrz dynamiczne witryny WWW za pomoc nowoczesnego narzdzia
Skonfiguruj rodowisko pracy i zainstaluj serwer WWW
Wykorzystaj moliwoci jzykw ASP, PHP i ColdFusion
Zastosuj jzyk SQL do przetwarzania danych
Macromedia Dreamweaver od dawna cieszy si uznaniem twrcw witryn WWW.
Gwne przyczyny popularnoci to przyjazne i atwe w obsudze rodowisko, moliwo
rcznej edycji kodu rdowego, a przede wszystkim liczne narzdzia usprawniajce
prac. Najnowsza wersja Dreamweavera, oznaczona symbolem 8, to jednak nie tylko
edytor stron WWW to take rozbudowane narzdzie programistyczne, pozwalajce na
tworzenie aplikacji internetowych w jzykach PHP, ASP i ColdFusion. Osoby stawiajce
pierwsze kroki w projektowaniu dynamicznych witryn WWW doceni bogat bibliotek
gotowych skryptw, zwanych behawiorami, a dowiadczeni projektanci swobod
twrcz, jak oferuje Dreamweaver.
Ksika Macromedia Dreamweaver 8 z ASP, PHP i ColdFusion. Oficjalny podrcznik
to podrcznik przedstawiajcy zasady tworzenia dynamicznych witryn WWW,
przygotowany przez instruktorw certyfikowanych w firmie Macromedia. Wykonujc
zaproponowane wiczenia, zbudujesz witryn WWW wykorzystujc wszystkie
najnowsze technologie internetowe ostatnie specyfikacje HTML i CSS, jzyki PHP,
ASP i ColdFusion oraz bazy danych. Dowiesz si, jak skonfigurowa rodowisko
robocze, stworzy wszystkie elementy witryny, opublikowa j na serwerze
i przeprowadzi aktualizacj.
Definiowanie stylw CSS dla statycznej witryny
Konfiguracja serwera WWW na lokalnym komputerze
Przekazywanie danych midzy stronami witryny
Obsuga formularzy na stronach WWW
Poczenie serwisu WWW z baz danych
Dynamiczne generowanie menu i list rozwijanych
Wyszukiwanie i filtrowanie danych
Obsuga logowania uytkownikw
Tworzenie mechanizmw zarzdzania treci witryny
Tchnij ycie w statyczne strony WWW, wykorzystujc Dreamweavera 8
Wstp .................................................................................................................................................................................................. 11
Lekcja 1. Przedstawiamy Newland Tours ........................................................................................................................... 21
Czego si nauczymy? ................................................................................................................................................. 23
Przewidywany czas .................................................................................................................................................... 23
Pliki lekcji ................................................................................................................................................................... 23
Definiowanie statycznej witryny .............................................................................................................................24
Tworzenie strony Kontakt z nami ......................................................................................................................29
Formatowanie strony Kontakt z nami ............................................................................................................... 33
Ocena witryny: kod ...................................................................................................................................................42
Ocena witryny: procesy biznesowe ......................................................................................................................... 45
Widoki na przyszo ................................................................................................................................................ 51
Czego si nauczylimy? ............................................................................................................................................. 54
Lekcja 15. Kodowanie prostego systemu zarzdzania treci (CMS) ............................................................... 411
Czego si nauczymy? ............................................................................................................................................... 412
Przewidywany czas .................................................................................................................................................. 413
Pliki lekcji ................................................................................................................................................................. 413
Przygotowywanie systemu zarzdzania treci (CMS) ....................................................................................... 413
Tworzenie formularza i wpisywanie kodu zestawu rekordw .......................................................................... 417
Umoliwienie wstawiania rekordw .....................................................................................................................426
Tworzenie strony oglnej .......................................................................................................................................430
Tworzenie strony szczegowej do aktualizowania rekordw .......................................................................... 436
Dodawanie funkcji aktualizujcej .........................................................................................................................445
Usuwanie rekordw ................................................................................................................................................449
Co dalej? ...................................................................................................................................................................452
Czego si nauczylimy? ...........................................................................................................................................452
SPIS TRECI
W porwnaniu do innych rodkw przekazu takich jak radio czy telewizja internet jest medium
stosunkowo modym. Jak wszystkie nowe formy przekazu, ulega on nieustannym zmianom.
Zmiany takie czsto oznaczaj, e zaoona witryna WWW wymaga przerbki. Wiele organizacji
zastpuje atrakcyjne w wygldzie witryny (ktre jednak nie maj wiele do zaoferowania, poza sam
statyczn obecnoci w internecie) witrynami interaktywnymi, ktre przekazuj informacje, zapewniaj rozrywk, sprzedaj produkty, organizuj spoecznoci itd.
Strona domowa Newland Tours wyglda do dobrze, lecz pewne jej czci, np. kolumna Dziennik podrnika
(po prawej) wymaga jeszcze dopracowania
Dzisiejsi projektanci i twrcy stron WWW wci staj przed nowymi problemami, rnicymi si
od tych, ktre mona byo spotka kilka lat temu.
Zamiast tworzy cakiem nowe witryny, projektanci i twrcy staj przed koniecznoci
uytkownikiem a organizacj; wiele z nich peni rol przestrzeni dla wirtualnych spoecznoci,
np. newgrounds.com (amatorscy twrcy w technologii Flash), dailykos.com (spoeczno
zainteresowana polityk) czy whatifsports.com (spoeczno sportw wirtualnych).
Wspczeni projektanci i twrcy czsto musz budowa systemy zarzdzania treci i jej
Czego si nauczymy?
W czasie tej lekcji:
zdefiniujemy statyczn witryn w programie Dreamweaver,
zaczniemy pracowa w rodowisku programu Dreamweaver, tworzc i zapeniajc now
stron treci,
skorzystamy z okna dialogowego Find and Replace (Znajd i zamie) aby w zautomatyzowany
Przewidywany czas
Ukoczenie tej lekcji zajmie okoo 60 minut.
Pliki lekcji
Pliki wyjciowe:
Lekcja01/Start/newland/about.htm
Lekcja01/Start/newland/contact_text.txt
Lekcja01/Start/newland/index.htm
Lekcja01/Start/newland/profiles.htm
Lekcja01/Start/newland/tours.htm
Pliki kocowe:
Lekcja01/Start/newland/contact.htm
LEKCJA 1.
Przedstawiamy Newland Tours
23
w folderze Lekcja01/Start.
W praktyce czsto moemy spotka si z zadaniem poprawienia ju istniejcej witryny.
W przypadku wprowadzania znaczcych zmian najlepiej bdzie skopiowa istniejc witryn
i pracowa na jej kopii. Nie naley nigdy dokonywa edycji udostpnionej (tj. widocznej dla
ogu) wersji strony.
3. Uruchom program Dreamweaver 8.
24
Moesz te wybra z menu polecenie Site (Witryna) > Manage Sites (Zarzdzaj witrynami)
i klikn przycisk New (Nowa).
Cho pliki s ju na naszym dysku twardym, Dreamweaver jeszcze ich nie widzi. Dopiero
zdefiniowanie witryny umoliwi programowi odnalezienie tych plikw i zarzdzanie nimi.
Witryn definiujemy w oknie dialogowym Site Definition. Jeli zobaczymy okno dialogowe
wygldajce inaczej ni przedstawione na rysunku, prawdopodobnie oznacza to, e znajdujemy
si w trybie zaawansowanym. Kliknijmy zakadk Basic (Tryb prosty), aby przywrci tryb
widoku prostego przedstawionego na rysunku.
LEKCJA 1.
Przedstawiamy Newland Tours
25
5. Wpisz Newland Tours w pierwsze pole na ekranie, a nastpnie kliknij Next (Dalej).
Tryb widoku prostego okna dialogowego Site Definition dziaa na zasadzie kreatora.
Jeli wolisz dawny styl okna dialogowego Site Definition, moesz uzyska do niego dostp przez
kliknicie zakadki Advanced (Tryb zaawansowany).
6. W oknie Editing Files, Part 2 (Edycja plikw, cz 2) wybierz opcj No, I do not want to use a server
technology. (Nie, nie chc korzysta z technologii serwerowych), a nastpnie kliknij przycisk Next.
Nieco dalej w ksice bdziemy korzysta z technologii serwerowych, ale wybierajc teraz
odpowied No, pominiemy kilka skomplikowanych krokw.
7. W nastpnym ekranie wybierz pierwsz opcj, Edit local copies on my machine, then upload to server
when ready (recommended) (Edytuj lokalne kopie plikw na moim komputerze, a po ich przygotowaniu
przelij je na serwer <zalecane>).
Dziki takiej decyzji zawsze bdziemy posiada dwa zestawy plikw witryny jeden lokalny
(zwykle na naszym dysku twardym, cho moemy te umieci je w folderze sieciowym)
i jeden zdalny (zazwyczaj na serwerze). Jest to bezpieczniejsze, poniewa zawsze bdziemy
mie co najmniej jedn kopi naszych plikw, i co waniejsze oznacza to, e pliki,
nad ktrymi bdziemy pracowa, przechowywane bd na dysku twardym, gdzie nie bd
widoczne dla innych.
26
w komputerze chcesz przechowywa swoje pliki?) i wska folder newland znajdujcy si w folderze
dwda08. Kliknij Otwrz, aby wybra folder, a nastpnie Zapisz, aby powrci do okna
dialogowego Site Definition.
W tym kroku definiujemy witryn lokaln tu bd miay miejsce wszystkie nasze dziaania.
Gdy dokonamy edycji pliku, zmiany bd widoczne tylko tutaj. Oznacza to, e jeeli podczas
pracy chwilowo naruszymy funkcjonalno witryny, nie wyrzdzimy adnych szkd.
Normalnie jako witryn zdaln wskazuje si tu serwer testowy lub serwer eksploatacyjny.
Serwer testowy jest niezbdny, gdy pracujemy na zawartoci ulegajcej zmianom, opartej
na bazie danych.
LEKCJA 1.
Przedstawiamy Newland Tours
27
Dalej w tej ksice zdefiniujemy witryn zdaln, ktrej uyjemy w charakterze serwera testowego.
Serwer ten bdzie w stanie obsuy w peni dynamiczne witryny, z ktrymi jak si wkrtce
przekonamy nie poradzi sobie zdefiniowany przez nas serwer lokalny. Na razie jednak
zdalny serwer stanowiby niepotrzebn komplikacj.
Witryna, ktr budujemy w tej ksice, nie posiada serwera eksploatacyjnego, gdy Newland Tours
jest firm fikcyjn.
28
w programie Dreamweaver. Jeli paleta Files jest niewidoczna, wybierz z menu Window (Okno)
> Files, aby wywietli plik.
Jak mona si domyli po jego zawartoci, plik ten zawiera tekst, ktry ma si znale
na stronie Kontakt z nami.
Jest to zwyky plik tekstowy, a nie dokument HTML. Nie zawiera on adnych znacznikw
HTML i cho w programie Dreamweaver plik ten wyglda na sformatowany, to gdybymy
otworzyli go w przegldarce internetowej, cae formatowanie zostaoby utracone, a plik
wywietliby si w postaci pojedynczego, duego bloku (pod warunkiem, e wczeniej
zmienilibymy jego rozszerzenie na .htm lub .html). Dzieje si tak dlatego, e przegldarki
ignoruj puste znaki znaki akapitu, spacje (poza pierwszym znakiem spacji sucym
do oddzielania wyrazw) oraz znaki tabulatora. Aby podzieli tekst na poszczeglne linie
czy akapity na stronie wywietlanej w przegldarce, naley uy znacznikw HTML,
LEKCJA 1.
Przedstawiamy Newland Tours
29
takich jak znacznik akapitu (<p>). W nastpnych kilku krokach utworzymy kopi istniejcej
w witrynie strony (about.htm), zastpimy jej zawarto zawartoci tego pliku, formatujc go
za pomoc znacznikw HTML, po czym zapiszemy stron jako contact.htm.
Prosz zwrci uwag, e na pasku narzdziowym View (Widok) wybrany jest przycisk Code
(Kod), a dwa nastpne przyciski, Split (Podzia) i Design (Projekt), s nieaktywne. Poniewa
dokument ten nie posiada adnych znacznikw HTML, Dreamweaver nie moe go otworzy
w widoku projektu. W ksice tej czsto bdziemy si przecza pomidzy widokiem kodu
a widokiem projektu.
2. Kliknij gdziekolwiek tekst i wybierz z menu Edit (Edycja) > Select All (Zaznacz wszystko),
nastpnie wybierz Edit > Copy (Kopiuj), aby skopiowa tekst do schowka.
Tekst jest ju gotowy do umieszczenia w dokumencie docelowym tylko nie mamy jeszcze
dokumentu docelowego.
3. W palecie Files kliknij dwukrotnie plik about.htm, aby go otworzy. Jeli to konieczne,
kliknij przycisk Design, aby zobaczy wygenerowan stron zamiast jej kodu.
Strona ta posuy nam jako szablon do tworzenia nowych stron.
4. Wybierz File (Plik) > Save As (Zapisz jako) i nazwij plik contact.htm.
Mamy zamiar zmodyfikowa istniejc wersj strony about.htm. Aby upewni si, e nie
nadpiszemy oryginalnej wersji pliku, tworzymy jego kopi za pomoc opcji Save As
i nadajemy mu now nazw.
Kada ze stron posiada na pasku nawigacyjnym przycisk o nazwie Kontakt z nami. Kliknicie
tego przycisku powoduje wczytanie strony contact.htm, ktra do tej pory nie istniaa.
30
Jest to tre ktr do tej pory zawiera plik about.htm. Zastpimy j zawartoci schowka.
Po naciniciu klawisza Delete zauwaymy, e usunity zosta rwnie wstawiony do tekstu
rysunek.
6. Przy migajcym kursorze w gwnym (teraz pustym) obszarze zawartoci strony przecz si
31
Znacznik ten jest pozostaoci po pliku about.htm. Moe on, lecz nie musi si pojawi,
w zalenoci od sposobu zaznaczenia i usunicia oryginalnej zawartoci strony.
9. Z kursorem umieszczonym pomidzy znacznikami <p> i </p> w czci okna zawierajcej kod
32
Kontakt z agentem a Aby uzyska wicej informacji, a nastpnie nacinij klawisz Enter (Windows)
lub Return (Mac OS).
Dreamweaver podzieli tekst na dwa akapity, obejmujc kady z nich par znacznikw
<p></p> (zobacz pierwszy rysunek na nastpnej stronie).
2. Powtrz krok 1., tworzc nowe akapity od nastpujcych sw: Adres, Newland Tours, ul.
LEKCJA 1.
Przedstawiamy Newland Tours
33
34
(Kontakt z agentem Newland Tours). Z menu Format w palecie Properties wybierz Heading 1
(Nagwek 1).
Zauwa, e nagwek strony wreszcie wyglda odpowiednio. W widoku kodu zobaczymy,
e w tym akapicie znacznik <p> zastpiony zosta znacznikiem <h1>.
Zauwa te, e nagwek strony pojawia si bardzo blisko paska nawigacyjnego. Moemy
umieci go nieco niej za pomoc znacznika podziau wiersza <br />.
4. W widoku kodu, pomidzy otwierajcym znacznikiem <h1> a sowem Kontakt, wpisz <br />,
5. W widoku projektu umie kursor tu przed sowami Aby uzyska wicej informacji, po czym
kliknij przycisk Insert Image (Wstaw rysunek) z kategorii Common (Popularne) na pasku Insert (Wstaw).
Rysunki wstawiane s przez wbudowanie ich w otaczajcy je tekst i znaczniki HTML,
wic naley uwanie wybra punkt wstawiania.
Zauwa, e przy przycisku Insert Image znajduje si maa strzaka, sygnalizujca obecno
rozwijanego menu. Kliknicie strzaki ujawnia wiele innych zasobw zawizanych z rysunkami,
ktre moemy wstawi za pomoc tego menu, takich jak: miejsce na rysunek (Image Placeholder),
LEKCJA 1.
Przedstawiamy Newland Tours
35
6. W oknie dialogowym Select Image Source (Wybierz rdo rysunku) wska plik fountain_versailles.jpg
Na grze okna dialogowego znajduje si opcja Select File Name From (Wybierz nazw pliku z).
Do wyboru mamy tu File System (System plikw), gdzie wskazujemy plik na swoim komputerze
oraz Data Sources (rda danych), gdzie adres URL pobierany jest z bazy danych. W tej ksice
bdziemy czsto korzysta z obu metod. Jeli chodzi o ten krok, upewniamy si, e wybrana
zostaa opcja File System.
36
8. Przy zaznaczonym rysunku na stronie, w palecie Properties zmie ustawienie Align (Wyrwnanie)
LEKCJA 1.
Przedstawiamy Newland Tours
37
Aby zrzuty ekranu byy atwiejsze do zrozumienia, mog czasami przecza si pomidzy widokiem kodu, projektu i widokiem dzielonym. Jednak Twoim domylnym widokiem podczas wykonywania wicze w tej ksice powinien pozosta widok dzielony.
9. Umie punkt wstawiania przed sowem Adres i kliknij przycisk Insert Table (Wstaw tabel)
na pasku Insert.
W tym kroku przygotowujemy si do wstawienia tabeli, ktra bdzie przechowywaa
informacje o sposobach kontaktu uytkownikw z Newland Tours. Tabele mona stosowa
(jak mona si domyli) do przedstawienia danych tabelarycznych, ale mona je te
wykorzysta jako narzdzie ukadu strony. (Warstwy CSS s nowsz i zazwyczaj nadrzdn
technik ukadu strony: ukady oparte na warstwach s bardziej elastyczne, szybsze do pobrania
i dostpniejsze. Jednak wymagaj one biegoci w posugiwaniu si CSS, ktrej niektrzy
z czytelnikw mog nie posiada, a poniewa nie jest to ksika o CSS, lecz o tworzeniu
witryn bazodanowych, bdziemy tu tworzy ukad strony, korzystajc ze starszej, lepiej
znanej techniki tabel HTML).
W nastpnym kroku utworzymy prost, dwukolumnow tabel, zawierajc nazw ulicy,
adres poczty elektronicznej oraz numer telefonu.
10. W oknie dialogowym Insert Table okrel nastpujce opcje: Rows (Wiersze): 2, Columns (Kolumny): 2,
Table width (Szeroko tabeli): 400 pikseli Border thickness (Grubo obramowania): 1 piksel, Cell
padding (Marginesy komrek): 3 i Cell spacing (Odstp miedzy komrkami): 0. W sekcji Accessibility
(Dostpno) w pole Summary (Podsumowanie) wpisz: Informacje kontaktowe Newland Tours.
Kliknij OK.
Takie ustawienia spowoduj utworzenie czterokomrkowej tabeli o szerokoci 400 pikseli.
Opcja Cell padding okrela odstp midzy obramowaniem komrki a jej zawartoci. Cell
spacing wyznacza odlego midzy komrkami. Gdy wypenimy pole Summary, Dreamweaver
doda do znacznika <table> atrybut summary, wykorzystywany przez lektory ekranowe
do szybkiego przekazania informacji o zawartoci tabeli uytkownikom o sabszym wzroku.
38
11. Kliknij trzykrotnie sowo Adres, aby zaznaczy akapit. Przecignij zaznaczony akapit
(skadajcy si tylko z tego jednego sowa) do lewej grnej komrki tabeli. Podobnie, zaznacz
potrjnym klikniciem, a nastpnie przecignij za pomoc myszy sowa E-mail i telefon
do prawej grnej komrki. Zaznacz i przenie trzy nastpne akapity zawierajce adres
pocztowy do lewej dolnej komrki, a e-mail i numer telefonu do prawej dolnej komrki.
Dreamweaver przeniesie do odpowiednich komrek zaznaczone bloki tekstu wraz
z obejmujcymi je znacznikami <p>.
Zwr uwag, e informacje adresowe, numer telefonu i adres e-mail maj due odstpy
midzy wierszami.
12. Umie punkt wstawiania tu przed sowami ul. Podrna 1 i nacinij klawisz Backspace
(Windows) lub Delete (Mac OS), aby usun znak koca akapitu oddzielajcy wiersze ul.
Podrna 1 i Newland Tours (tak, aby utworzyy one jeden wiersz). Kursor umie w miejscu,
w ktrym poprzednio nastpowa podzia wierszy i trzymajc wcinity klawisz Shift, nacinij
jednoczenie Enter (Windows) lub Return (Mac OS).
Po naciniciu klawisza Enter lub Return Dreamweaver tworzy nowy akapit (<p>), natomiast
klawisze Shift+Enter lub Shift+Return powoduj wstawienie znacznika koca wiersza (<br />).
LEKCJA 1.
Przedstawiamy Newland Tours
39
13. Powtarzaj krok 12. usuwajc dodatkowy odstp oddzielajcy wiersz z nazw ulicy od wiersza
z nazw miasta (oraz kodu pocztowego) w lewej komrce oraz odstp midzy wierszem
z adresem e-mail a numerem telefonu w prawej komrce.
40
Tabela jest ju gotowa. Musimy jeszcze tylko usun zbyteczne odstpy poniej tabeli
(jeli to konieczne) oraz sformatowa podpis rysunku kursyw.
14. Umie punkt wstawiania przed sowami Na zdjciu i naciskaj klawisz Backspace (Windows)
lub Delete (Mac OS) tyle razy, a podpis pojawi si tu pod rysunkiem.
Ta dodatkowa przestrze jest pozostaoci po usuniciu akapitw z adresem i wstawieniu
ich do tabeli. Jeli spojrzymy w kod strony przez ukoczeniem tego kroku, zobaczymy szereg
blokw <p> </p>. W ten sposb Dreamweaver tworzy puste akapity. HTML zabrania
uycia znacznikw otwierajcego i zamykajcego <p></p> bez adnej zawartoci. Dlatego
Dreamweaver wstawia pomidzy nie znak odstpu. Poniewa HTML ignoruje puste odstpy
w kodzie, Dreamweaver uywa znaku , oznaczajcego tzw. tward spacj traktowan
jak kady inny znak.
Zakoczylimy projektowanie nowej strony. W realnej sytuacji opublikowalibymy stron na serwerze WWW. Zamiast tego skupmy si teraz na bardziej ambitnych zadaniach zwizanych z przerabianiem witryny.
LEKCJA 1.
Przedstawiamy Newland Tours
41
Widok dzielony to jedna z najlepszych opcji. Dziki niemu mamy dostp do kodu, wic
moemy go w razie potrzeby edytowa rcznie, zostawiajc jednoczenie otwarty tradycyjny
widok projektu, w ktrym niektre operacje, np. edycj treci, mona przeprowadzi
znacznie atwiej, ni pracujc w widoku kodu.
Widok dzielony jest nieodzowny w pracy w witrynami dynamicznymi. Cho Dreamweaver
pozwala na wykonywanie wielu zada przy uyciu kreatorw serwera oraz wbudowanych
wizualnych generatorw SQL, to wci bdziemy zmuszeni edytowa kod bezporednio.
Stwierdzimy take, e niektre operacje o wiele szybciej mona wykona w widoku kodu ni
w widoku projektu, a przy okazji nauczymy si kodu. Zakadam, e skoro czytasz t ksik,
to znasz ju HTML, moge jednak zapomnie o niektrych szczegach. Moesz np. nie pamita
wszystkich atrybutw danego znacznika. Widok dzielony pomoe Ci opanowa HTML.
42
Niech od tej chwili (oraz we wszystkich przyszych projektach) widok dzielony stanie si
Twoim widokiem domylnym. Unikaj korzystania wycznie z widoku kodu lub widoku
projektu, chyba e masz ku temu okrelony powd. A jeli tak, to pamitaj, aby po zakoczeniu
przeczy si z powrotem do widoku dzielonego.
Wszystkie problemy wymienione w nastpnych krokach tego zadania mona zauway
tylko posugujc si widokiem kodu nie s widoczne w widoku projektu.
LEKCJA 1.
Przedstawiamy Newland Tours
43
Inn korzyci pracy w widoku dzielonym jest moliwo atwego odnalezienia fragmentu kodu
w widoku kodu przez klikniecie odpowiedniego obiektu w widoku projektu. Dla przykadu, aby
zobaczy kod dla danego rysunku, naley go klikn. Powizany z nim kod HTML zostanie wyrodkowany w oknie i podwietlony w widoku kodu. Jest to szczeglnie przydatne w przypadku
stron skadajcych si z setek linii kodu.
3. Jeli to konieczne, wcz numeracj wierszy w widoku kodu, wybierajc z menu View (Widok)
> Code View Options (Opcje widoku kodu) > Line Numbers (Numeracja wierszy).
Moesz rwnie wcza i wycza numeracj, klikajc przycisk Line Numbers na pasku Coding
(Kodowanie) umieszczonym pionowo po lewej stronie widoku kodu.
Takie ustawienie powoduje wywietlenie numeracji wierszy obok kodu w czci ekranu
zawierajcej widok kodu. Numeracja wierszy uatwia wskazywanie innym czci kodu (w tej
ksice bd do czsto korzysta z numeracji wierszy). Uatwia to rwnie diagnozowanie
bdw, gdy w razie ich wystpienia ASP, ColdFusion i PHP wysyaj komunikaty o bdzie,
wskazujce numer wiersza kodu, ktry spowodowa problem.
4. Sprawd zgodno witryny z przyjtymi zwyczajami dotyczcymi dostpnoci.
Przez wiele lat twrcy WWW nie zwracali uwagi na potrzeby osb, ktrym niepenosprawno
utrudnia korzystanie z witryn WWW. Przykadowo uytkownicy niewidomi lub sabo
widzcy, ktrzy nie s w stanie odczyta treci witryny, nie maj dostpu do jej zawartoci.
Jak wiadomo, wiksz cz zawartoci witryn stanowi tekst, stworzono wic specjalne
przegldarki z funkcj lektora ekranowego, sucego do odczytywania na gos treci strony
WWW. Jednak z lektorami ekranowymi jest ten kopot, e nie potrafi one artykuowa
treci wizualnych, takich jak grafika. Jeli grafiki te przekazuj jakie wane informacje
dotyczce witryny a w wikszoci przypadkw tak jest wwczas uytkownicy korzystajcy
z lektorw ekranowych nie bd mieli dostpu do tych informacji.
Prostym sposobem umoliwiajcym lektorom ekranowym przeczytanie wszystkich informacji
na stronie jest dodanie podpisu tekstowego opisujcego zawarto rysunku. Jeli dodamy
opis do kadego rysunku zarwno do treci graficznych (takich jak diagram), jak i zwykych
elementw dekoracyjnych czy nawet sucych do tworzenia odstpw uytkownicy nigdy
nie bd musieli si zastanawia, czy nie pominli jakiej istotnej informacji.
Moemy to zrealizowa w kodzie przez dodanie do kadego rysunku atrybutu doczajcego
alternatywny opis tekstowy. Atrybutem tym jest alt. Aby go uy, naley do kadego
znacznika <img> w dokumencie doda atrybut alt="Opis rysunku". Lektor ekranowy odczyta
na gos opis alt, dziki czemu uytkownik bdzie wiedzia, co znajduje si na rysunku
przedstawionym na nastpej stronie.
Gdy przewiniemy biecy dokument do wierszy 11. i 12., zobaczymy dwa rysunki w pierwszym
wierszu tabeli. Jest to obrazek z logiem Newland Tours oraz pojedyncza grafika zawierajca
trzy zdjcia (pla, dungl i meczet). Jak widzimy, nie ma tu atrybutw alt, co oznacza,
e rysunki te s niedostpne dla uytkownikw przegldajcych stron za pomoc lektorw
ekranowych.
44
Dodanie atrybutu alt do rysunku to nie tylko kwestia dostpnoci. Dla przykadu, aby uczyni
stron bardziej przystpn, moemy w jej grnej czci umieci skrty klawiaturowe umoliwiajce
uytkownikom przejcie do treci strony z pominiciem paskw nawigacyjnych. Kolejn cech kodu,
ktra pogarsza dostpno strony, jest naduywanie tabel HTML. Cho tabele same w sobie nie
blokuj dostpu, to ich naduywanie dzieli zawarto strony i lektory ekranowe mog mie trudnoci z prezentacj jej treci w logicznej kolejnoci.
Nadrzdnym celem dostpnoci jest zapewnienie wszystkim uytkownikom jednakowego
dostpu do caoci witryny. Szczegowe omwienie zagadnienia dostpnoci wykracza poza
zakres tej ksiki, ale na ten temat mona dowiedzie si wicej na stronie bdcej tumaczeniem
jednego z dokumentw inicjatywy majcej na celu tworzenie szeroko dostpnych stron
(WAI): http://www.netresolve.pl/WAI/.
5. W czci projektu w widoku dzielonym kliknij gdziekolwiek tekst Mapa witryny i spjrz na
LEKCJA 1.
Przedstawiamy Newland Tours
45
Aktualizowanie witryny stao si zbyt trudne. Wiele maych firm nie posiada rozbudowanych
co byo szczytem nowoczesnoci kilka lat temu, dzi utracio ju powiew wieoci.
Przestarzay wygld przekazuje zy komunikat do odbiorcw docelowych.
Firma pragnie przenie do internetu pewne usugi, obecnie wiadczone w inny sposb.
Wiele firm pragnie, aby ich witryny dostarczay uytkownikom wyczerpujce informacje,
gdy powoduje to zmniejszenie liczby zapyta telefonicznych. Dla przykadu wiele
przedsibiorstw umieszcza na swoich witrynach bazy wiedzy w celu zmniejszenia liczby
pocze telefonicznych do dziau obsugi technicznej, podczas gdy inne publikuj cenniki
i organizuj sprzeda przez internet, aby ograniczy ilo telefonw w tych sprawach i (lub)
zapewni caodobow obsug bez opacania caonocnej pracy personelu.
Firma rozszerza dziaalno lub zmienia sw ofert. Jeli mamy do czynienia z cakowicie
nowym rodzajem produktw lub usug, witryna WWW powinna to odzwierciedla. W takich
sytuacjach dodanie do istniejcej strony jednego czy dwch akapitw nie zaatwi sprawy.
Witryna potrzebuje wielu nowych stron, wymaga nowej mapy witryny, systemu
nawigacyjnego itd.
Nie jest to oczywicie wyczerpujca lista, ale ilustruje niektre ze zwizkw czcych procesy biznesowe z witrynami WWW. Zwykle klient chce aktualizacji witryny z wielu tego rodzaju powodw. Mona wrcz stwierdzi, e to wanie te informacje kieruj caym procesem przebudowy witryny. Powinny one umoliwi Tobie i Twojemu klientowi okrelenie zakresu aktualizacji oraz
wszystkich szczegowych dziaa, jakie naley przeprowadzi.
Powi troch czasu na zebranie informacji od klienta. Niektrzy klienci maj problemy z okreleniem swoich potrzeb. Jeeli nie skonisz ich do podania informacji, przygotowana przez Ciebie witryna moe nie spenia ich oczekiwa. Nie spodziewaj si, e bd na tyle samokrytyczni, aby
przyzna, e nie czego nie przewidzieli. To na Tobie spoczywa zadanie uzyskania z gry wszystkich potrzebnych danych.
W tym zadaniu przyjrzymy si witrynie w jej obecnej formie. Odegram rol klienta i wska kilka
mankamentw witryny. W ten sposb zadanie to bdzie przedstawia spotkanie z klientem oraz
pomoe nam zidentyfikowa obszary, w ktrych witryna nie wspgra z potrzebami i procesami
biznesowymi. Gdy problemy te zostan rozpoznane, rozwizania okrelone zmiany i ulepszenia, ktrych musimy dokona w witrynie zaczn si by atwiejsze do okrelenia. Proces aktualizacji witryny musi kierowa si przede wszystkim potrzebami klienta, a nie innymi kwestiami,
jak np. Twoj wasn opini na temat podanego ksztatu witryny, czy co jest nagminnym
przypadkiem najnowsz dostpn technologi.
46
1. Przy wywietlonej stronie index.htm nacinij klawisz F12, aby otworzy stron w przegldarce.
Skrt klawiszowy F12 automatycznie otwiera aktywny plik w przegldarce. Czsto bdziemy
zmuszeni do korzystania z tego skrtu klawiszowego, gdy jak wiadomo, strona wywietlana
przez przegldark czsto rni si od tego, co widzimy w programie Dreamweaver, zwaszcza
jeli pracujemy na zawartoci ulegajcej zmianom. Skrt F12 jest jednym z najczciej
uywanych skrtw klawiszowych w programie Dreamweaver.
2. Przejrzyj stron gwn.
Pod wzgldem graficznym projekt witryny nie jest zy. Klient nie zamierza dokonywa
gruntownej zmiany wygldu. Ten konkretny projekt jest te wykorzystywany w kilku
drukowanych reklamach, wic klient chciaby, aby taka graficzna forma witryny bya
kojarzona z mark. Jak ju widzielimy, typografia witryny wymaga poprawek.
Wykorzystamy w tym celu CSS.
Na tej stronie, poza spraw projektu, wystpuje wany problem praktyczny. Kolumna
zatytuowana Dziennik podrnika wymaga aktualizacji mniej wicej raz w tygodniu. Czasem
aktualizuje j waciciel, innym razem robi to agenci biura podry. Nie kady z nich wie,
jak pracowa z kodem lub jak przesya na witryn pliki. Obecnie kolumna ta pisana jest
w procesorze tekstu i przekazywana agentowi, ktry po dokonaniu korekt umieszcza j
w witrynie. Niestety, z powodu tego wskiego garda witryna nie moe by aktualizowana
natychmiast szczeglnie wtedy, gdy agent jest zajty lub nie ma go w biurze. Klient chciaby,
aby cotygodniowa publikacja kolumny Dziennik podrnika bya na tyle atwa, by kady mg
w tym uczestniczy bez naraania bezpieczestwa witryny.
3. Kliknij odnonik O firmie na pasku nawigacyjnym po lewej stronie ekranu.
Poza omawian wczeniej kwesti czcionek, strona ta nie wymaga zmian. Jej zawarto
niemal nigdy si nie zmienia, a klient jest zadowolony z jej obecnej postaci. Pomijajc
uycie CSS, jest to jedyna strona, ktrej w ogle nie bdziemy zmienia.
LEKCJA 1.
Przedstawiamy Newland Tours
47
4. Kliknij odnonik Znajd wyjazd na pasku nawigacyjnym u gry ekranu. Przewijaj stron
48
LEKCJA 1.
Przedstawiamy Newland Tours
49
Niemal kady problem wystpujcy na poprzedniej stronie wystpuje rwnie tutaj. Strona
jest trudna w utrzymaniu i personel Newland Tours ma trudnoci w dodawaniu kolejnych
krajw, do ktrych firma oferuje wycieczki. Uytkownicy mog bdnie zakada, e
Newland Tours nie oferuje adnej wycieczki, powiedzmy, do Woch, poniewa na licie nie
ma tego kraju. Ale skoro Newland Tours organizuje wycieczki do Woch, wwczas witryna
wprowadza uytkownikw w bd.
Problem maj take uytkownicy. Niektrzy chcieliby dowiedzie si czego o krajach
obsugiwanych przez Newland Tours i zobaczy tylko te, ktrymi s zainteresowani.
I znw, prosty mechanizm filtrujcy znacznie poprawiby sytuacj.
Kolejn spraw zwizan z wygod uytkowania jest to, e aby przej z opisu parku
narodowego Etosha w Namibii do profilu tego kraju, uytkownik musi przewin stron
do paska nawigacyjnego, klikn odnonik Opisy krajw, a nastpnie przewin stron w d
do opisu Namibii. Byoby wygodniej, gdyby istnia odnonik automatycznie kierujcy
uytkownika z informacji o parku narodowym Etosha do opisu Namibii. Ale to wymaga
zastosowania dodatkowego kodowania przy uyciu statycznego kodu HTML.
6. Wr do paska nawigacyjnego i kliknij odnonik Kontakt z nami.
Jest to plik, ktry utworzylimy we wczeniejszej lekcji, aby zastpi brakujc stron.
Jest to prosta tabela, ktra rzadko ulega zmianie i jest do atwa w uyciu. Jednak klient nie yczy
sobie, aby na stronie pojawiay si adresy e-mail: po tygodniu od opublikowania strony z tym adresem
spamerzy rozpoczli zasypywanie konta ofertami rodkw odchudzajcych, redukcji dugw i innymi mao przyjemnymi wiadomociami.
50
Waciciel chciaby zapewni klientom kontakt z Newland Tours bez koniecznoci posiadania programu pocztowego oraz w taki sposb, aby nie pozwoli spamerom na zamiecanie konta pocztowego.
Rozwizaniem bdzie tu oczywicie uycie formularza WWW. Formularz bdzie tu doskonay,
poniewa nie wymaga wiele od uytkownika oraz pozwala ukry adres e-mail, co uniemoliwi robotom spamerskim (automatycznym programom przeszukujcym sie WWW w poszukiwaniu
adresw e-mail dla spamerw) odnalezienie adresw poczty elektronicznej agentw Newland Tours. Skrypty obsugujce formularze umoliwiaj ponadto przesyanie wiadomoci pod rne adresy, w zalenoci od ich treci. Przykadowo, jeli formularz poprosi uytkownika o wybr regionu, moemy utworzy skrypt, ktry wyle wiadomo e-mail z formularza wycznie do agenta
specjalizujcego si w tym regionie. W tej ksice nie bdziemy tworzy takiego udogodnienia, ale
z czasem z pewnoci poznasz metody, jakimi mona to wykona.
Widoki na przyszo
Cho w tej lekcji zaprezentowalimy jedynie statyczn witryn WWW, zrobilimy wicej, ni mylisz. Przeszlimy przez etap, ktry jest zbyt czsto skracany, co przynosi fatalne skutki. Dokonalimy
oceny witryny, cznie z kodem, procesami biznesowymi i (porednio) uytecznoci. Wiemy, co
dalej robi. Dla uatwienia niej moesz zobaczy podsumowanie celw aktualizacji projektu witryny:
poprawienie dostpnoci i uytecznoci witryny,
uycie stylw CSS w celu oglnej poprawy wygldu witryny,
przechowywanie w bazie danych zawartoci strukturalnych i (lub) czsto aktualizowanych,
dostarczenie mechanizmw wyszukiwania i (lub) filtrowania, pozwalajcych uytkownikom
Strona gwna powinna tu wyglda prawie tak samo jak wersja, ktr wanie otworzylimy
w programie Dreamweaver1. Jednak wystpuj tu znaczne rnice niewidoczne na pierwszy
rzut oka. Dla przykadu, kolumna Travelers Journal (Dziennik podrnika) jest teraz pobierana
z bazy danych i formatowana w locie. Poza tym, w tej wersji strony formatowanie tekstu jest
bardziej estetyczne.
1
51
2. Kliknij odnonik Find Tours (Znajd wyjazd) na pasku nawigacyjnym po lewej stronie.
Zamiast wywietlenia strony Find Tours, jak oczekiwalimy, pojawi si ekran logowania.
Poprzednia witryna nie posiadaa takiej opcji. Zostaa ona dodana, gdy klient chcia, aby
uytkownicy logowali si przed dostpem do witryny. W ten sposb klient ma moliwo
poznania uytkownikw oraz skontaktowania si z nimi w celu przekazania ofert i promocji.
Moemy si zalogowa, wykorzystujc nastpujce dane:
Email address: osiris@allectomedia.com
Password: osiris
Jest to fikcyjne konto utworzone w celu zapewnienia czytelnikom dostpu do witryny bez potrzeby
rejestracji. Taki adres nie istnieje, wic prosimy o niewysyanie tam wiadomoci (zobacz pierwszy
rysunek na nastpnej stronie).
52
LEKCJA 1.
Przedstawiamy Newland Tours
53
Na zaczonym zrzucie ekranu widzimy jeden z takich formularzy. Korzystajc z niego, pracownicy
Newland Tours mog utworzy nowy wpis kolumny Travelers Journal przez wypenienie formularza
zgodnie z widniejcymi na stronie instrukcjami. Gdy czonek personelu kliknie przycisk Submit (Wylij),
do bazy danych zostanie dodany nowy wpis, a pracownik zostanie przekierowany na stron gwn witryny, gdzie stwierdzi, e kolumna zostaa zaktualizowana na dostpnej publicznie witrynie WWW
w uamku sekundy, jaki upyn od nacinicia przycisku Submit do wczytania strony gwnej.
Czego si nauczylimy?
W czasie tej lekcji:
zdefiniowalimy witryn statyczn w programie Dreamweaver (strony 24 29),
utworzylimy prost, statyczn stron (strony 29 33),
sformatowalimy stron (strony 33 41),
ocenilimy istniejcy kod i zidentyfikowalimy kilka zwizanych z nim problemw
(strony 42 45),
porwnalimy potrzeby biznesowe klienta z aktualn witryn i zidentyfikowalimy kilka
54