100 Sposobów Na Ubuntu

IDZ DO
PRZYKADOWY ROZDZIA
SPIS TRECI
KATALOG KSIEK
KATALOG ONLINE
ZAMW DRUKOWANY KATALOG
TWJ KOSZYK
DODAJ DO KOSZYKA
CENNIK I INFORMACJE
ZAMW INFORMACJE
O NOWOCIACH
ZAMW CENNIK
CZYTELNIA
FRAGMENTY KSIEK ONLINE
Wydawnictwo Helion
ul. Kociuszki 1c
44-100 Gliwice
tel. 032 230 98 63
e-mail: helion@helion.pl
100 sposobw
na Ubuntu
Autorzy: Jonathan Oxer, Kyle Rankin, Bill Childers
Tumaczenie: Adam Bk, Przemysaw Szeremiota
ISBN: 83-246-0701-3
Tytu oryginau: Ubuntu Hacks: Tips & Tools
for Exploring, Using, and Tuning Linux
Format: B5, stron: 440
Zbir praktycznych wskazwek dla uytkownikw Ubuntu
Administrowanie systemem
Korzystanie z waciwoci multimedialnych
Zabezpieczanie systemu przed atakami
Ubuntu Linux w cigu niespena dwch lat sta si jedn z najpopularniejszych
dystrybucji Linuksa na wiecie. Zosta zbudowany w oparciu o dystrybucj Debian,
ale przeznaczony jest dla uytkownikw domowych. Twrcy dystrybucji wybrali
z zasobw Debiana najlepsze i najbardziej stabilne oprogramowanie niezbdne do
korzystania z wszystkich moliwoci komputera, dlatego system jest gotowy do uytku
natychmiast po instalacji. Uytkownicy zaawansowani na pewno doceni w Ubuntu
moliwo korzystania z pakietw instalacyjnych Debiana, dziki ktrym bd mogli
dostosowa system do wasnych wymaga i przyzwyczaje.
Ksika 100 sposobw na Buntu to skarbnica wiedzy dla korzystajcych z tej
dystrybucji. Jej autorzy dugoletni uytkownicy rnych dystrybucji Linuksa
przedstawiaj w niej sposoby na wycinicie z Ubuntu peni jego moliwoci.
Czytajc j, dowiesz si, w jaki sposb korzysta z pyty Ubuntu Live CD, jak instalowa
i konfigurowa system oraz dostroi go do optymalnej wydajnoci. Nauczysz si obsugi
konsoli tekstowej i rodowisk graficznych, zainstalujesz nowe programy oraz
wykorzystasz multimedialne waciwoci komputera z oprogramowaniem Ubuntu.
Poznasz sposoby uruchamiania serwerw sieciowych w oparciu o Ubuntu
i zabezpieczysz system przed atakami hakerw.
Uruchamianie Ubuntu Live CD
Instalacja Ubuntu
Wsppraca z systemami Windows i Mac OS X
Konfigurowanie rodowiska KDE
Synchronizacja z PDA
Odtwarzanie pyt CD i DVD
Pobieranie zdj z aparatw cyfrowych
Instalowanie nowego oprogramowania z pakietw
Zabezpieczenie sieci zapor sieciow
Kompilowanie jdra
Zastosowanie Ubuntu w charakterze serwera sieciowego
Poznaj najgbiej ukryte moliwoci Ubuntu
O autorach ...................................................................................................................................... 7
Wstp ............................................................................................................................................. 11
Rozdzia 1. Zaczynamy ................................................................................................................ 17
1.
2.
3.
4.
5.
6.
7.
8.
9.
10.
11.
12.
13.
14.
Jazda testowa z Ubuntu .................................................................................................. 17

Uzyskiwanie pomocy ...................................................................................................... 22
Zachowywanie danych z sesji live CD (tryb persistent) ........................................... 24
Dostosowywanie pyty Ubuntu Live CD .................................................................... 26
Instalowanie Ubuntu ....................................................................................................... 32
Podwjny rozruch Ubuntu i Windows ................................................................... 38
Przenoszenie danych z Windows do Ubuntu ............................................................ 40
Instalacja Ubuntu na komputerze Macintosh ............................................................. 46
Przygotowanie drukarki ................................................................................................. 48
Instalacja Ubuntu na dysku zewntrznym ................................................................. 52
Instalacja Ubuntu z serwera sieciowego ...................................................................... 56
Raportowanie o bdach ................................................................................................. 59
Linia polece .................................................................................................................... 62
Praca z programami ........................................................................................................ 65
Rozdzia 2. Linux na biurku ......................................................................................................... 71

15.
16.
17.
18.
19.
20.
21.
22.
23.
24.
Co kryje si wewntrz GNOME ................................................................................... 71

Dostosowywanie rodowiska KDE .............................................................................. 75
Wczanie menedera graficznego o mniejszych wymaganiach ............................. 80
Instalacja Javy ................................................................................................................... 86
Przeszukiwanie komputera ........................................................................................... 89
Zdalny dostp do systemw plikw ............................................................................ 91
Zaawansowane dostosowywanie pulpitu ................................................................... 94
Synchronizacja palma PDA ............................................................................................ 97
Synchronizacja Pocket PC ............................................................................................ 101
Dostosowywanie menu kontekstowego .................................................................... 108
Spis treci
25. Pobieranie i wspuytkowanie plikw

z wykorzystaniem oprogramowania P2P ............................................................... 111
26. Zrb sobie PDF-a ........................................................................................................... 116
27. Blogowanie z Ubuntu ................................................................................................... 118
Rozdzia 3. Multimedia ............................................................................................................... 121

28.
29.
30.
31.
32.
33.
34.
35.
36.
37.
Instalacja multimedialnych wtyczek .......................................................................... 121

Odtwarzanie plikw wideo ......................................................................................... 123
Odtwarzanie DVD ......................................................................................................... 127
Kupowanie piosenek w iTunes Music Store ............................................................. 128
Zgrywanie pyt audio CD ............................................................................................ 130
Nagrywanie pyt CD i DVD ........................................................................................ 135
Nagrywanie pyt audio CD .......................................................................................... 137
Zgrywanie i kodowanie pyt DVD ............................................................................. 140
Tworzenie video DVD .................................................................................................. 143
Podczanie aparatu cyfrowego .................................................................................. 149
Rozdzia 4. Mobilne Ubuntu ....................................................................................................... 153

38.
39.
40.
41.
42.
43.
44.
45.
46.
Usypianie laptopa .......................................................................................................... 153

Hibernacja ....................................................................................................................... 156
Przeduanie czasu pracy na baterii ........................................................................... 158
Uruchamianie nieobsugiwanej karty sieci bezprzewodowej ................................ 159
Bezprzewodowa wczga ........................................................................................... 162
Zmienianie ustawie laptopa przy przechodzeniu pomidzy sieciami .............. 165
Nawizywanie pocze Bluetooth ............................................................................ 172
Rozbudowa laptopa ...................................................................................................... 177
Wymiana napdu optycznego na gorco .............................................................. 178
Rozdzia 5. X11 ........................................................................................................................... 181

47.
48.
49.
50.
51.
52.
53.
Konfigurowanie myszy wieloprzyciskowej .............................................................. 181

Uruchamianie klawiatury multimedialnej ................................................................ 183
Konfigurowanie gadzika ............................................................................................. 189
Podczamy wiele monitorw ..................................................................................... 192
Zmiana planszy rozruchowej Ubuntu ....................................................................... 198
Wczanie akceleracji grafiki 3D ................................................................................. 200
Upikszanie czcionek ekranowych ............................................................................. 204
Rozdzia 6. Zarzdzanie pakietami ............................................................................................ 211

54. Zarzdzanie pakietami w wierszu polece ............................................................... 211
55. Zarzdzanie pakietami w programie Synaptic ......................................................... 215
56. Zarzdzanie pakietami w programie Adept ............................................................. 220
Spis treci
57.
58.
59.
60.
61.
62.
63.
64.
65.
66.
Instalowanie i usuwanie plikw .deb ........................................................................ 223

Wyszukiwanie pakietw w wierszu polece ........................................................... 226
Instalowanie oprogramowania ze rde .................................................................. 228
Zmiana listy repozytoriw pakietw ......................................................................... 232
Lokalne buforowanie pakietw programem Apt-cacher ........................................ 235
Tworzenie pakietu dla dystrybucji Ubuntu .............................................................. 240
Kompilowanie pakietu rdowego ........................................................................... 243
Konwertowanie pakietw spoza dystrybucji Ubuntu ............................................ 245
Tworzenie wasnego repozytorium pakietw .......................................................... 247
Zamiana Debiana na Ubuntu ...................................................................................... 250
Rozdzia 7. Bezpieczestwo ...................................................................................................... 255

67.
68.
69.
70.
71.
72.
73.
Ograniczanie uprawnie z sudo ................................................................................. 255

Zarzdzanie aktualizacjami bezpieczestwa ............................................................ 259
Zabezpieczanie sieci zapor sieciow ........................................................................ 261
Ochrona danych w szyfrowanym systemie plikw ................................................ 271
Szyfrowanie poczty elektronicznej i wanych dokumentw ................................. 277
Anonimowo w sieci WWW ...................................................................................... 282
Z daleka od robactwa rodem z Windows ................................................................. 287
Rozdzia 8. Administracja .......................................................................................................... 291

74.
75.
76.
77.
78.
79.
80.
81.
82.
83.
84.
85.
86.
Edycja plikw konfiguracyjnych ................................................................................. 291

Zarzdzanie uytkownikami i grupami .................................................................... 295
Montowanie dowolnych systemw plikw .............................................................. 299
Zarzdzanie usugami .................................................................................................. 302
Kompilowanie jdra w Ubuntu .................................................................................. 306
Kopia zapasowa systemu ............................................................................................. 312
Klonowanie instalacji .................................................................................................... 318
Przywracanie systemu do stanu uywalnoci .......................................................... 320
Dziennik pokadowy ..................................................................................................... 325
Montowanie urzdze wymiennych pod staymi nazwami .................................. 328
atwe i bezpieczne montowanie katalogw sieciowych ........................................ 333
Nagranie wideo dla pomocy technicznej .................................................................. 337
Synchronizowanie plikw na wielu komputerach .................................................. 339
Rozdzia 9. Wirtualizacja i emulacja .......................................................................................... 347

87. Uruchamianie aplikacji Windows ............................................................................... 347
88. Gry dla Windows w Ubuntu ....................................................................................... 355
89. Ubuntu gocinnie w systemie Windows ................................................................... 364
Spis treci
90. Wirtualne komputery w Xen ....................................................................................... 371

91. Tworzenie obrazu maszyny wirtualnej Ubuntu dla Xen ........................................ 375
92. Komputerowe rozdwojenie jani ................................................................................ 383
Rozdzia 10. Domowo-biurowy serwer Ubuntu ........................................................................ 391

93.
94.
95.
96.
97.
98.
99.
100.
Instalowanie i konfigurowanie serwera Ubuntu ..................................................... 391

Stawianie serwera plikw ............................................................................................ 394
Zdalne administrowanie serwerem ............................................................................ 400
Stawianie serwera WWW ............................................................................................. 403
Stawianie serwera poczty elektronicznej ................................................................... 406
Uruchamianie serwera proxy ...................................................................................... 409
Stawianie serwera DHCP ............................................................................................. 413
Stawianie serwera nazw domenowych ...................................................................... 416
Skorowidz .................................................................................................................................. 421
Spis treci
SPOSB
Instalacja multimedialnych wtyczek
ROZDZIA TRZECI
Sposoby 28. 37.

Wspczesne komputery mog by zmylnymi centrami rozrywki posiadaj szybkie
karty graficzne, goniki stereo oraz mnstwo przestrzeni na dysku do przechowywania
nagra czy zdj. Dlaczego wic Ubuntu nie wie co zrobi, gdy uytkownik umieszcza
w napdzie pyt DVD lub kiedy prbuje otworzy plik dwikowy lub wideo?
Sk w tym, e w caej tej multimedialnej ukadance istniej pewne krytyczne elementy,
ktre ze wzgldw prawnych nie mog by dystrybuowane razem z Ubuntu, dlatego
uytkownik musi pozyska je samodzielnie. Na szczcie, kiedy zostan ju zdobyte, ich
instalacja w systemie jest cakiem prosta. W niniejszym rozdziale Czytelnik dowie si,
jak wyposay Ubuntu w obsug formatw multimedialnych, odtwarza pyty DVD,
a nawet kupowa muzyk w internecie.
Korzystanie z multimedialnej kolekcji czsto wymaga posugiwania si nonikami optycznymi. Niezalenie od tego, czy uytkownik bdzie chcia przeksztaci zakupion pyt
w zbir plikw MP3, stworzy wasny remiks na CD czy te nagra film na pycie DVD
wszystkie potrzebne do tego informacje znajdzie w kolejnych sposobach.
SPOSB
28.

Pliki audio i wideo dostpne s w szerokiej gamie egzotycznych formatw. Oto informacje na temat
wyszukiwania i instalacji wtyczek niezbdnych do korzystania z takich plikw.
W niektrych dystrybucjach Linuksa zdobycie wszystkich plikw potrzebnych do suchania muzyki zdaje si wymaga stosowania caego repertuaru czarw w konsoli. Kolejn cech wyrniajc Ubuntu jest atwo, z jak pobiera si wszystkie pakiety potrzebne do odtwarzania multimedialnej zawartoci. W tym sposobie omwione zostan
wszystkie kroki konieczne do tego, aby Ubuntu mg odtworzy niemal kady plik
multimedialny, ktry wskae mu uytkownik.
Przygotowywanie listy repozytoriw

Wielu z multimedialnych pakietw, ktre naley zainstalowa, nie ma w domylnych
repozytoriach Ubuntu, dlatego aby je zdoby, naley doda repozytoria universe i multiverse. Jeeli uytkownik nie zrobi tego do tej pory, powinien sprawdzi informacje na
Multimedia
121
28.
SPOSB
28.
temat dodatkowych repozytoriw oraz ich doczania do systemu w Zmiana listy repozytoriw pakietw [Sposb 60.]. Po dodaniu kolejnych repozytoriw naley pamita, aby za pomoc narzdzia do zarzdzania pakietami zaktualizowa ich list przed
przejciem do kolejnego etapu.
Instalowanie uniwersalnych bibliotek i narzdzi

Jest wiele podstawowych bibliotek i narzdzi do obsugi multimediw, ktre trzeba zainstalowa, aby uzyska najlepsz obsug plikw multimedialnych. S to midzy innymi
biblioteki do obsugi plikw MP3 czy Ogg Vorbis, a take inne narzdzia. Uywajc Synaptica, naley wybra nastpujce pakiety: totem-xine z dziau rodowisko GNOME
(universe), vorbis-tools z dziau Multimedia, sox z Multimedia (universe), faad i lame
z Multimedia (multiverse), imagemagick z Grafika, ffmpeg z Grafika (multiverse) i na kocu
mjpegtools z dziau Grafika (multiverse). Mona te uy polecenia apt-get:
$ sudo apt-get install totem-xine vorbis-tools sox faad lame imagemagick
ffmpeg mjpegtools
Instalowanie bibliotek Gstreamer

Gstreamer reprezentuje nowe podejcie do odtwarzania multimediw polegajce na
umieszczaniu wtyczek w systemie podstawowym. GNOME domylnie wykorzystuje bibliotek Gstreamer, ale poniewa jest ona cigle w procesie opracowywania, naley zainstalowa pewn liczb komponentw samodzielnie. Jeeli do zarzdzania pakietami
uywany jest Synaptic, wwczas naley wybra nastpujce pakiety: gstreamer0.10pitfdll i gstreamer0.10-plugins-bad-multiverse z dziau Biblioteki (multiverse),
gstreamer0.10-ffmpeg, gstreamer0.10-fluendo-mp3 z dziau Biblioteki (universe),
a nastpnie zatwierdzi zmiany. Opcjonalnie mona te uy narzdzia apt-get:
$ sudo apt-get install gstreamer0.10 gstreamer0.10-pitfdll \
gstreamer0.10-plugins-bad-multiverse gstreamer0.10-ffmpeg \
gstreamer0.10-fluendo-mp3
Jeeli wersja 0.10 biblioteki Gstreamer nie bdzie ju dostpna, naley przejrze
repozytoria w poszukiwaniu nowszej wersji. Uytkownicy apt-get powinni
skorzysta z polecenia apt-cache search gstreamer.
Po zainstalowaniu wszystkich moduw biblioteki Gstreamer naley uruchomi terminal

i wpisa:
$ gst-register-0.10
co spowoduje zarejestrowanie ich w systemie.
Instalowanie kodekw o niejasnym statusie

Istnieje wiele formatw plikw multimedialnych obcionych specjalnymi licencjami,
ktre wymagaj zainstalowania w Linuksie kodekw z Windows, aby mogy by odtwarzane. Niektre z nich obejmuj formaty QuickTime i Windows Media. W niektrych kra122
Multimedia
SPOSB
Odtwarzanie plikw wideo
jach odtwarzanie za pomoc tych kodekw plikw multimedialnych moe by nielegalne,

dlatego przed ich instalacj naley sprawdzi, czy mona bezpiecznie przeprowadzi t
operacj. Nastpnie naley uruchomi terminal i pobra kopi pliku w32codecs.deb,
z http://download.ubuntu.pl/w32codecs/, a nastpnie j zainstalowa:
$ wget http://download.ubuntu.pl/w32codecs/w32codecs_20060611-1_i386.deb
$ sudo dpkg -i w32codecs_20060611-1_i386.deb
Jeeli z jakiego powodu wskazana strona nie bdzie dostpna, mona wyszuka pakiet
win32codecs na oficjalnej stronie programu Mplayer (http://mplayerhq.hu).
Informacje na temat konfigurowania komputera w taki sposb, aby mg
odtwarza zakodowane pyty DVD, Czytelnik znajdzie w czci Odtwarzanie DVD
[Sposb 30.].
SPOSB
29.

Pomimo tego, e domylny odtwarzacz w Ubuntu, czyli Totem, jest znakomity, to jednak pod wzgldem
elastycznoci, moliwoci konfiguracyjnych i dostpnych opcji trudno pokona MPlayera.
Co jaki czas w Linuksie pojawia si narzdzie, ktre zaskakuje wszystkich swoimi

moliwociami konfiguracji. MPlayer to wanie jedno z takich narzdzi. W kontekcie
odtwarzania plikw audio i wideo mona myle o tym programie jako o uniwersalnym
tumaczu. Zasadniczo moe on odtwarza kady plik audio lub wideo (pod warunkiem,
e bdzie mia dostp do odpowiednich bibliotek) dostarczony w niemal dowolnej postaci. I tak, na przykad moe odtwarza DVD z pyty, obrazu pyty czy wprost z plikw
VOB znajdujcych si na dysku. Niestety cho zaley to od gustu Mplayer jest
programem dostpnym z linii polece. Dla zainteresowanych dostpna jest graficzna
nakadka na program o nazwie gmplayer, mona te korzysta z domylnego odtwarzacza w Ubuntu, jakim jest Totem. W niniejszym sposobie omwiono jednak odtwarzanie
multimediw w MPlayerze z wykorzystaniem linii polece.
Instalacja MPlayera
Pierwszym krokiem prowadzcym do uywania MPlayera jest jego zainstalowanie wraz
z wymaganymi kodekami. Jeeli kodeki nie zostay jeszcze zainstalowane ([Sposb 28.],
Instalacja multimedialnych wtyczek), naley to zrobi w pierwszej kolejnoci. Nastpnie za pomoc preferowanego narzdzia do zarzdzania pakietami naley zainstalowa
pakiet mplayer zgodny z architektur procesora komputera. W przypadku uywania
narzdzia apt-get naley wpisa polecenie:
$ apt-get install mplayer-686
Oznaczenie procesora 686 naley zastpi innym (np. 386, 586, amd64, k7, g4, g5 itd.),
zgodnie z wyposaeniem komputera. Aby sprawdzi list dostpnych konfiguracji, naley wpisa w terminalu:
$ apt-cache search mplayer
Multimedia
123
29.
SPOSB
29.
Uywanie MPlayera
Po zainstalowaniu pakietu korzystanie z programu jest bardzo proste wystarczy w konsoli wpisa (plik.avi naley zastpi odpowiedni nazw pliku):
$ mplayer plik.avi
W konsoli natychmiast pojawi si wiele rnorodnych danych wyjciowych. Mog si

one okaza przydatne, poniewa prezentuj informacje uzyskane przez program na temat
odtwarzanego wanie pliku. Oprcz tego w osobnym oknie rozpocznie si odtwarzanie
pliku. Wywietlane w konsoli dane informuj m.in. o aktualnie wywietlanej klatce oraz
o postpie w wywietlaniu caego materiau.
Odtwarzanie plikw mona obsugiwa za pomoc klawiatury podrcznik man zawiera kompletn list skrtw klawiaturowych (w tabeli 3.1 wyszczeglniono te najczciej wykorzystywane).
Tabela 3.1. Klawisze sterujce programem Mplayer
Klawisz
Funkcja
strzaki w lewo i prawo
Przewijanie wstecz i do przodu o 10 sekund
strzaki w gr i d
Przewijanie wstecz i do przodu o 1 minut
PageUp i PageDown
Przewijanie wstecz i do przodu o 10 minut
<i>
Nawigowanie do przodu i do tyu po licie odtwarzania
p, Spacja
Pauza; wcinity ponownie powoduje wznowienie odtwarzania
q, Esc
Zatrzymanie odtwarzania i zamknicie programu
+i-
Regulacja opnienia dwiku (o 0,1 sekundy)
/, 9, i *, 0
Regulacja gonoci (goniej ciszej)
Wyciszanie dwiku
Przeczanie w tryb penoekranowy
Zawsze na wierzchu
Wikszo z wymienionych funkcji nie wymaga objanienia, jedynym wyjtkiem jest regulacja opnienia dwiku. Czasem podczas tworzenia wasnych nagra i pniejszej
konwersji plikw pomidzy rnymi formatami moe si zdarzy, e nie bdzie synchronizacji pomidzy obrazem a dwikiem. Taki efekt podczas ogldania filmu moe by
bardzo frustrujcy, dlatego w MPlayerze obecna jest funkcja umoliwiajca zsynchronizowanie dwiku z obrazem. Wystarczy wcisn kilkakrotnie jeden z klawiszy (< lub >)
i sprawdzi, czy usterka zostaa rozwizana, czy te si pogbia, a nastpnie ju za
pomoc waciwego klawisza rozwiza problem.
Po wciniciu klawisza f, sucego do uruchamiania trybu penoekranowego, niekoniecznie obraz wypeni monitor. Zaley to od ustawionego formatu wywietlania obrazu,
ktry mona odpowiednio dopasowa.
124
Multimedia
SPOSB
MPlayer to naprawd uniwersalne narzdzie do odtwarzania plikw multimedialnych.

Poniej podano kilka przykadw odtwarzania rnych formatw. Dla wikszoci plikw wideo wystarczy poda ich nazw jako argument do polecenia mplayer, jednak
niektre z nich (jak np. nagrania DVD, VCD czy media strumieniowe) wymagaj nieco
wicej uwagi.
Odtwarzanie DVD
MPlayer dobrze radzi sobie z odtwarzaniem DVD, jedyn rzecz, ktra nie jest obsugiwana, jest menu. Podczas odtwarzania pyty DVD w MPlayerze program pomija menu
startowe i wszystko, co jest na pocztku nagrania, i rozpoczyna odtwarzanie od waciwego nagrania. Czasem moe by to wygodne, zwaszcza jeeli widz niekoniecznie chce
zapoznawa si ze wszystkimi dodatkami i ostrzeeniami przed organami cigania. Na
wikszoci pyty DVD oprcz filmu znajduj si dodatki, mog to by na przykad sceny,
ktre zostay wycite z ostatecznej wersji czy te materia powstay podczas krcenia
filmu. W przypadku pyt zawierajcych kolejne odcinki seriali, kady z nich to oddzielna pozycja posiadajca tytu. Mona wskazywa wybrane tytuy do odtwarzania podczas uruchamiania polecenia mplayer. Aby rozpocz odtwarzanie pierwszego tytuu
na pycie DVD, naley wpisa:
$ mplayer dvd://1
Aby odtwarza inne tytuy, naley zastpi cyfr 1 inn wybran. Mona rwnie odtwarza pewien zakres tytuw; wystarczy okreli go w linii polece. Aby odtworzy
tytuy od trzeciego do szstego, naley wpisa w terminalu:
$ mplayer dvd://3-6
Mona te okreli poszczeglne rozdziay (sceny), ktre maj by odtworzone wystarczy uy opcji -chapter. I tak, jeeli maj zosta wywietlone rozdziay od czwartego
do smego pierwszego filmu, wwczas naley wpisa:
$ mplayer dvd://1 -chapter 4-8
MPlayer bdzie usiowa odczyta pliki z /dvd/dvd/, jeeli jednak takie urzdzenie nie
istnieje w systemie lub uytkownik chce wskaza inne urzdzenie, wwczas powinien
uy argumentu -dvd-device. To polecenie spowoduje odtworzenie pliku z /dev/hdc:
$ mplayer dvd://1 -dvd-device /dev/hdc
Argumentu -dvd-device mona uywa te do odtwarzania plikw wprost z obrazu

pyty DVD zapisanego gdzie w systemie plikw:
$ mplayer dvd://1 -dvd-device /cieka/do/dvd.iso
Mona te za jego pomoc wskazywa katalog wypeniony plikami VOB:

$ mplayer dvd://1 -dvd-device /cieka/do/katalogu/
Multimedia
125
29.
SPOSB
29.
Z linii polece mona te okreli jzyk i opcje wywietlania napisw. Argument -alang
umoliwia ustalenie dwikowej wersji jzykowej, a nawet wskazanie kilku wersji oddzielonych od siebie przecinkami. W takim przypadku MPlayer bdzie prbowa odtwarza pierwszy wskazany jzyk, a jeeli to si nie uda, wwczas przejdzie do nastpnego na licie. Aby odtworzy japosk wersj jzykow, a jeeli bdzie niedostpna,
wwczas angielsk, naley wpisa w konsoli:
$ mplayer dvd://1 alang ja,en
Za pomoc opcji -slang mona kontrolowa, w jakim jzyku maj by wywietlane

napisy. Aby pojawia si wersja angielska, naley wpisa:
$ mplayer dvd://1 alang ja,en -slang en
Odtwarzanie VCD i SVCD

Pyty VCD i SVCD s odtwarzane w podobny sposb jak pyty DVD. Wystarczy tylko w linii
polece uy opcji vcd:// z numerem cieki zamiast dvd://. Aby odtworzy ciek
numer jeden, naley wpisa w terminalu:
$ mplayer vcd://1
MPlayer moe take odtwarza pliki .bin z pyt VCD i SVCD. Nie trzeba nawet podawa
specjalnych opcji, wystarczy tylko poda nazw pliku z rozszerzeniem .bin.
Odtwarzanie mediw strumieniowych

Za pomoc MPlayera mona te odtwarza wiele rnych strumieni audio i wideo, wystarczy tylko w linii polece poda adres URL:
$ mplayer http://przyklad.com/strumien.avi
$ mplayer rtsp://przyklad.com/strumien
Rozwizywanie problemw
Jest wiele przyczyn, z powodu ktrych MPlayer moe nie odtwarza waciwie plikw
wideo. Jeeli program ma problem z waciwym zidentyfikowaniem pliku, moe to
oznacza, e nie wszystkie wymagane kodeki zostay zainstalowane w systemie. W czci
Instalacja multimedialnych wtyczek [Sposb 28.] wyjaniono, jak wyszuka i zainstalowa rnorodne kodeki audio i wideo dla Linuksa.
Jeeli MPlayer odtwarza wideo, ale obraz wyglda dziwnie, nie wida go w caoci lub
nie jest pynny, wwczas prawdopodobnie le skonfigurowano opcje wywietlania wideo
w systemie. Mona sprbowa wpisa -vo x11 jako opcj do mplayer w linii polece
i sprawdzi, czy umoliwi to obejrzenie pliku wideo.
Inn przyczyn braku pynnoci w odtwarzaniu moe by po prostu zbyt saby komputer. W takim przypadku MPlayer w danych wyjciowych umieci ostrzeenie, e parametry systemu nie pozwalaj na odtwarzanie materiau wideo, i zasugeruje uycie opcji
-framedrop. Ta opcje spowoduje, e program zmniejszy liczb klatek wywietlanych
na sekund, jeeli obraz nie bdzie w stanie nady za dwikiem.
126
Multimedia
SPOSB
Odtwarzanie DVD
SPOSB
30.
Odtwarzanie DVD
Instalacja bibliotek umoliwiajcych odtwarzanie w Ubuntu zakodowanych pyt DVD.
Nowo zainstalowany system Ubuntu prawdopodobnie nie bdzie w stanie odtworzy

wikszoci pyt DVD znajdujcych si w posiadaniu Czytelnikw. Nie wynika to jednak
z przeoczenia programistw Ubuntu, ale z tego, e wikszo sprzedawanych pyt DVD
jest zakodowana systemem o nazwie CSS (ang. Content Scrambling System). Programy
takie jak totem-gstreamer, totem-xine, xine, mplayer czy vlc mog odtwarza
niezakodowane pyty DVD, jednak w przypadku nonikw zakodowanych trzeba jako
omin kodowanie (w wielu krajach obchodzenie CSS jest nielegalne, wic przed zrobieniem tego warto sprawdzi, czy nie narazi to nas na kopoty).
Ten proces w Ubuntu jest bardzo prosty. Pierwszym krokiem jest instalacja jednego z wymienionych wczeniej odtwarzaczy oraz dodatkowo pakietu libdvdread3 jeeli nie
ma go jeszcze w systemie. Do tego celu najlepiej wykorzysta preferowane narzdzie do
zarzdzania pakietami (w rozdziale 6. omwiono te inne metody instalacji pakietw).
Ktry odtwarzacz wideo wybra do instalacji? Zwykle jest to kwestia
indywidualnych preferencji, ale dobrym wyborem na pocztek wydaje si by
totem, a zwaszcza totem-xine. Nie wymaga on zbyt wielu dodatkowych
pakietw do pracy i w dodatku dobrze integruje si ze rodowiskiem GNOME.
Po zainstalowaniu libdvdread3 naley jeszcze uruchomi skrypt, ktry pobierze i zainstaluje potrzebn bibliotek libdvdcss2. W tym celu naley uruchomi terminal i wpisa:
$ sudo /usr/share/doc/libdvdread3/examples/install-css.sh
Password:
--06:51:39-- http://www.dtek.chalmers.se/groups/dvd/deb/libdvdcss2_1.2.51_i386 .deb
=> `/tmp/libdvdcss.deb'
Translacja www.dtek.chalmers.se... 129.16.30.198
czenie si z www.dtek.chalmers.se|129.16.30.198|:80... poczono.
danie HTTP wysano, oczekiwanie na odpowied... 200 OK
Dugo: 25,178 (25K) [text/plain]
100%[====================================>] 25,178
83.01K/s
06:51:42 (82.98 KB/s) - `/tmp/libdvdcss.deb' saved [25178/25178]

(Odczytywanie bazy danych ... 91003 plikw i katalogw obecnie zainstalowanych.)
Przygotowanie do zastpienia libdvdcss2 1.2.9-1plf3 (wykorzystujc
/tmp/libdvdcs s.deb) ...
Rozpakowanie pakietu zastpujcego libdvdcss2 ...
Konfigurowanie libdvdcss2 (1.2.5-1) ...
I to wszystko. Teraz, aby odtwarza pyt DVD, wystarczy tylko umieci j w napdzie.
Ubuntu jest skonfigurowane tak, aby automatycznie odtwarza DVD za pomoc programu Totem. Jeeli uytkownik chciaby zmieni to ustawienie, naley z menu wybra
System/Preferencje/Napdy i noniki wymienne i w oknie, ktre zostanie wywietlone, naley
zaznaczy lub odznaczy pole wyboru Odtwarzanie pyt DVD po woeniu (rysunek 3.1).
Z listy rozwijanej znajdujcej si obok mona te wybra alternatywny program do odtwarzania DVD wystarczy zastpi totem innym wybranym.
Multimedia
127
30.
SPOSB
31.
Kupowanie piosenek w iTunes Music Store
Rysunek 3.1. Okno Ustawienia wymiennych napdw i nonikw
Aby uruchomi program Totem rcznie, naley z menu wybra Aplikacje/Dwik i obraz/
Odtwarzacz filmw Totem, a nastpnie ju z menu programu Film/Odtwarzanie pyty. Totem wyposaony jest w prosty interfejs pozwalajcy nawigowa po standardowych
funkcjach, takich jak: Wstrzymanie, Odtwarzanie, Poprzedni, Nastpny, a take suwak umoliwiajcy atwe poruszanie si po nagraniu. Po zakoczeniu seansu naley z menu wybra
Film/Wysu pyt lub uy kombinacji klawiszy Ctrl+E.
SPOSB
31.

Tak, rwnie uytkownicy Linuksa mog kupowa i pobiera piosenki z iTMS.
Jeeli Czytelnicy nie maj nic przeciwko wydaniu pewnej kwoty na niezwykle przydatny program, a take uywaniu zamknitego oprogramowania (jeeli tak, to przecie nie
korzystaliby z zabezpieczonych systemem DRM funkcji iTunes Music Store), program
CrosOver firmy CodeWeavers bdzie znakomitym sposobem na uruchomienie iTMS
pod kontrol Linuksa. Dodatkow korzyci bdzie moliwo uruchamiania innych
programw dla Windows, takich jak Microsoft Word, Excel, PowerPoint, Internet Explorer, a take multimedialnych aplikacji, takich jak Shockwave czy QuickTime. Przewag
CrossOver jest to, e bardzo uatwia uruchamianie programw dla Windows pod Linuksem i nie trzeba bdzie obchodzi problemw z licencjami. Niedogodnoci jest konieczno wydania 40 dolarw, jednak w opinii autora jest to niewielka cena za wszystkie
oferowane korzyci. Jeeli Czytelnik nie jest pewien, czy chce od razu kupi ten program, moe go wyprbowa za darmo przez trzydzieci dni. Ten okres powinien
wystarczy, aby mc si przekona o wszystkich zaletach programu.
Pobieranie programu naley rozpocz od odwiedzenia witryny http://www.codeweavers.com/,
a po zapoznaniu si z podstawowymi informacjami naley klikn czerwony przycisk
Try now. Nastpnie trzeba stosowa si do instrukcji znajdujcych si na stronie i pobra
kopi programu za porednictwem FTP, BitTorrenta czy HTTP.
128
Multimedia
SPOSB
Po pobraniu skryptu powoki CrosOver naley uczyni go wykonywalnym, a nastpnie

uruchomi. Obie czynnoci mona przeprowadzi z poziomu zwykego uytkownika,
nie ma potrzeby uruchamiania polecenia sudo:
$ chmod 744 install-crossover-standard-demo-5.0.1.sh
$ ./install-crossover-standard-demo-5.0.1.sh
Po uruchomieniu graficznego instalatora naley klikn OK, aby zaakceptowa raczej

rozsdne warunki licencji (w skrcie: uytkownik nie moe kopiowa programu, a take
nie moe pozwoli nikomu innemu na jego uywanie). Uytkownik zostanie te poproszony o wskazanie miejsca instalacji programu; domylnie CrossOver jest instalowany
w /home/<uytkownik>cxoffice, jednak ci uytkownicy, ktrzy nie lubi toku w katalogu
domowym , mog zmieni t lokalizacj na: /home/<uytkownik>.cxoffice (kropka przed
nazw katalogu spowoduje, e bdzie on ukryty). Teraz mona ju rozpocz waciw
instalacj, klikajc przycisk Begin Install.
Zostanie uruchomiony Introduction Wizard, w ktrym naley poda szczegy dotyczce
poczenia z internetem. Po klikniciu przycisku Next pojawi si pytanie o serwer proxy.
W wikszoci przypadkw nie jest on wykorzystywany, wic mona klikn Finish bez
wprowadzania informacji o nim.
Ponownie zostanie wywietlone gwne okno instalatora (Setup), ale tym razem ju z dodatkowym przyciskiem Install Windows Software. Po jego klikniciu uruchomiony zostanie
Installation Wizard, w ktrym wywietlona bdzie lista obsugiwanego oprogramowania
systemu Windows, w tym aplikacje Microsoftu, Adobe, Intuit i innych firm. Naley przewin list w d, odnale i zaznaczy iTunes, a nastpnie klikn Next.
Krtkie wyjanienie: twrcy programu CrosOver zakadaj, e uytkownik
posiada licencje na instalowane programy lub te uywaj darmowych aplikacji,
np. QuickTime lub Shockwave. CodeWeavers to praworzdna firma i nie
dostarcza oprogramowania, ktre uytkownik powinien samodzielnie kupi.
Pierwszy ekran instalacyjny informuje, e zostanie pobrana wersja 4.9.0 iTunes i naley
unika uaktualniania. Warto posucha programistw CodeWeavers testowali to oprogramowanie i wiedz, o czym mwi.
Uytkownik moe wybra pomidzy instalacj ekspresow (Express) i zaawansowan
(Advanced), naley wybra t pierwsz, chyba e uytkownik wie, co robi, i potrzebuje
dostpu do opcji oferowanych w instalacji zaawansowanej. Nastpnie naley klikn
przycisk Next. CrosOver pobierze i zainstaluje iTunes, a program przez cay czas bdzie
dziaa tak, jakby pracowa pod kontrol systemu Windows, a nie Linuksa. Dalszej czci
instalacji nie bdziemy omawia, poniewa jest ona standardowa i ogranicza si do klikania
Next, Next, Next
Kiedy CrossOver zakoczy dziaanie, podobnie bdzie z Installation Wizard. Jeeli uytkownik bdzie gotowy do opuszczenia programu, moe klikn przycisk Finish. Jednak
zanim to zrobi, warto zaznaczy jeszcze opcj Remove installer files (usu pliki instalacyjne),
dziki czemu na dysku twardym pozostanie wicej miejsca. Jeeli podczas instalacji pojawi
Multimedia
129
31.
SPOSB
32.
Zgrywanie pyt audio CD
si problem i uytkownik bdzie mg i chcia pomc programistom CodeWeavers

zdiagnozowa i usun przyczyny usterki, powinien zaznaczy pole Package log for CodeWeavers support, co spowoduje zapisywanie informacji (przydatnych dla twrcw programu) z procesu instalacji. Jeeli uytkownik bdzie chcia zainstalowa wicej programw w systemie, wwczas powinien zaznaczy pole Install more Windows software, co
spowoduje ponowne uruchomienie programu. Na kocu warto klikn pole View installed
associations, co spowoduje wywietlenie skojarze typw plikw z programami. Ta opcja
jest bardzo przydatna, dlatego warto j sprawdzi.
Teraz iTunes jest ju zainstalowany na komputerze z Ubuntu, skrt do programu znajduje si na pulpicie oraz w menu K lub Aplikacje, zalenie od tego, czy uytkownik korzysta z KDE, czy GNOME. Wystarczy uruchomi program i ju mona kupowa tyle
zabezpieczonej muzyki, ile dusza zapragnie.
Autor nie jest fanem iTunes i w ogle mechanizmw zabezpieczania plikw.
Swoje pogldy na ten temat zamieci w artykule The Big DRM Mistake
opublikowanym w SecurityFocus, artyku mona znale pod adresem
http://www.securityfocus.com/columnists/390.
Jeeli kiedykolwiek zaistnieje potrzeba odinstalowania iTunes, wystarczy z menu wybra CrossOver/Configuration, a nastpnie wybra iTunes i klikn przycisk Repair/Remove.
Autor uywa CrossOver do uruchamiania szerokiego spektrum oprogramowania; napisa
nawet kilka ksiek, wykorzystujc szablony programu Microsoft Word napisane w VBA,
ktre tak bardzo lubi wydawcy doskonale dziaay pod CrossOver. Uytkownicy
szybko przekonaj si, e CrossOver to bezcenne narzdzie umoliwiajce uruchamianie
wielu aplikacji dla Windows, w tym iTunes, a ta lista wci si powiksza. Warto wyprbowa program przez 30 dni i dopiero wwczas podj decyzj o jego przydatnoci.
Scott Granneman
SPOSB
32.

Wykorzystanie programu Grip do automatycznego zrzucania pyt muzycznych na dysk komputera.
Linia polece jest oczywicie bardzo potnym narzdziem, zwaszcza w przypadku

automatyzacji zada, jednak czasem moe pewne zadania jak na przykad zrzucanie
zawartoci pyt CD na dysk komputera uczyni niepotrzebnie skomplikowanym.
Dotyczy to zwaszcza sytuacji, kiedy uytkownik planuje uzupenienie plikw audio
dodatkowymi danymi, na przykad znacznikami ID3. Cho istnieje kilka podobnych narzdzi, zdaniem autorw to wanie Grip jest doskonaym przykadem rwnowagi czcym moliwoci i konfigurowalno linii polece z atwoci uytkowania programw
z graficznym interfejsem. Po przeczytaniu caego sposobu uytkownik bdzie mg tak
zautomatyzowa proces zgrywania pyt CD, e nie bdzie musia nawet uywa myszy.
130
Multimedia
SPOSB
Instalowanie programu Grip

Proces instalacji jest prosty wystarczy skorzysta z preferowanego narzdzia do zarzdzania pakietami, aby zainstalowa ten o nazwie grip. Grip jest zbudowany w ten
sposb, e do waciwego dziaania uywa innych narzdzi dostpnych w linii polece,
natomiast ich konfiguracja i uywanie odbywa si za pomoc interfejsu graficznego.
Dziki temu program moe korzysta z wielu rnorodnych narzdzi do ripowania czy
kodowania dostpnych za pomoc linii polece, co pozwala na korzystanie z wielu popularnych formatw, m.in. MP3, Ogg Vorbis, FLAC i innych. Oznacza to rwnie, e
aby mc skorzysta z tych narzdzi, musz one by zainstalowane w systemie, ale w tym
przypadku meneder pakietw zadba o spenienie wszystkich zalenoci.
Konfigurowanie programu Grip jako domylnego w systemie

Domylnie do odtwarzania pyt audio CD system Ubuntu uywa programu o nazwie
Sound Juicer. Program jest dobry, ale nie ma takich moliwoci konfiguracji i takiej mocy
jak Grip. Oczywicie mona uruchamia program za kadym razem, kiedy bdzie to potrzebne, ale mona te ustawi system tak, aby Grip by uruchamiany za kadym razem,
gdy do napdu CD zostanie woona pyta audio. Aby to wykona, naley z menu wybra System/Preferencje/Noniki i napdy wymienne, otworzy zakadk Multimedia i w polu
Polecenie w pozycji Pyty CD Audio zastpi wpis sound-juicer (wraz ze wszystkimi
parametrami) wpisem grip.
By moe konieczne bdzie powtrne zalogowanie si do GNOME, aby dokonane zmiany
zostay wprowadzone w systemie.
Konfigurowanie programu Grip

Przed pierwszym zrzuceniem zawartoci pyty audio CD naley najpierw skonfigurowa program. Z menu naley kolejno wybra Aplikacje/Dwik i obraz/Grip. Interfejs programu podzielony jest na kilka zakadek:
cieki
Wywietlone s tutaj wszystkie cieki znajdujce si na woonej do napdu pycie,
w tym miejscu uytkownik moe te wybra, ktre z nich maj zosta zgrane. Program
Grip moe suy rwnie jako odtwarzacz, wystarczy tylko zaznaczy wybrane
cieki i klikn przycisk Odtwarzaj/Pauzuj ciek znajdujcy si na dole okna.
Ripuj
W tej zakadce uytkownik moe sprawdzi postp wszelkich procesw ripowania
lub kodowania wskazanych wczeniej plikw, a take rozpocz lub przerwa te
dziaania.
Konfiguracja
Znajduj si tu kolejne zakadki umoliwiajce szczegowe ustawienie parametrw
ripowania i kodowania plikw.
Multimedia
131
32.
SPOSB
32.
Status
Wywietlane s tu stale aktualizowane komunikaty wyjciowe dla kadego
z wykonanych zada. Mona sprawdza tu rone informacje, a take komunikaty
o bdach.
Pomoc
Znajduj si tu odnoniki do plikw pomocy na rnorodne tematy, takie jak
odtwarzanie pyt CD, ripowanie i konfigurowanie programu.
O programie
Zamieszczono tu informacje na temat wersji programu, a take cze do oficjalnej
strony internetowej.
Aby skonfigurowa program, naley przej do zakadki Konfiguracja, w ktrej znajduj
si kolejne zakadki dla kadego z aspektw konfigurowania programu. Omwione zostan zakadki: CD, Ripuj, Zakoduj, ID3 i Baza danych pyt.
Konfigurowanie opcji CD
Pierwsza zakadka (CD) umoliwia skonfigurowanie napdu CD. W wikszoci przypadkw domylne ustawienia bd wystarczajce, ale aby mc zautomatyzowa proces
zgrywania pyt, naley si upewni, e opcja Autoplay podczas woenia dysku nie jest zaznaczona. Aby sprawdzi, czy program ma waciwie ustawiony napd CD, naley
umieci w nim pyt audio CD i sprawdzi, czy program moe j odtworzy. Jeeli nie,
naley sprawdzi, czy wpis /dev/cdrom wskazuje napd CD, czsto si zdarza, e jest
to urzdzenie /dev/hdc czy /dev/scd0.
Konfigurowanie opcji ripowania

Zakadka Ripuj to miejsce, w ktrym dostpne opcje zaczynaj by interesujce. Poniewa tak wielu uytkownikw stosuje do zgrywania pyt audio zautomatyzowane narzdzia, czsto nie zdaj sobie oni sprawy, e ripowanie jest procesem dwuetapowym:
najpierw cieki z pyty CD zapisywane s w postaci plikw WAV, a nastpnie kodowane do formatu MP3, Ogg Vorbis czy jakiegokolwiek innego wybranego przez uytkownika. Omawiana zakadka umoliwia kontrol procesu zgrywania, a nazwy wikszoci
opcji wyjaniaj ich znaczenie.
Pierwsza zakadka, Ripper, umoliwia dokonanie wyboru programu do ripowania pyt.
Grip domylnie zawiera wasn wersj programu cdparanoia, z ktrego warto korzysta,
chyba e uytkownik ma wasne powody, aby tego nie robi. Program ten domylnie
pracuje duo wolniej ni jego konkurenci (na wikszoci napdw prdko pracy wynosi
2), ale to, co jest tracone w prdkoci, odzyskuje si w jakoci jego dziaania. cdparanoia jest tak powolny, poniewa szczegowo przeglda kady bit danych pobieranych
z pyty CD. W przypadku szybszego zgrywania cieek (a zarazem mniej dokadnego)
w nagraniu mog znale si przerwy lub inne usterki. Przy tej prdkoci dziaania cdparanoia potrafi odzyska dane nawet z porysowanych pyt.
132
Multimedia
SPOSB
Po dokonaniu wyboru programu do zgrywania mona go skonfigurowa w zakadce

Ripper. W przypadku programu cdparanoia mona ograniczy liczb dostpnych funkcji
(midzy innymi tryby paranoia i extra paranoia, okrelajce jak dokadnie odczytywane maj
by pyty CD). Zalecane jest pozostawienie opcji detekcja i naprawa wyczonych. Podstawow opcj, ktra powinna zainteresowa uytkownika, jest Format ripowanego pliku. Dziki
niej mona wskaza programowi, gdzie i z jak nazw maj znale si zgrywane pliki. Grip
wykorzystuje wiele zmiennych, ktre odpowiadaj metadanym z pyt CD. W tabeli 3.2
znajduje si lista najczciej uywanych zmiennych i typ danych, jakie reprezentuj.
Tabela 3.2. Zmienne w programie Grip
Zmienna
Typ reprezentowanych danych
%A
Wykonawca caego albumu
%a
Wykonawca utworu
%y
Rok wydania
%d
Nazwa pyty
%t
Numer cieki, jeeli przed cyfr np. 3 bdzie zero, wwczas numer bdzie
wywietlany w postaci 03
%n
Nazwa utworu
%x
Rozszerzenie kodowanego pliku (mp3 dla plikw MP3, ogg dla Ogg Vorbis i wav
dla WAV)
I tak na przykad, jeeli uytkownik przechowuje pliki MP3 w folderze o nazwie mp3
umieszczonym w katalogu domowym, wwczas w polu Format ripowanego pliku mgby
umieci nastpujcy wpis:
~/mp3/%A/%y-%d/%t-%n.%x
Powysza linijka zamieni 10. utwr z pyty London Calling zespou The Clash o nazwie
The Guns of Brixton w plik ~/mp3/the_clash/1979-london_calling/10-the_guns_of_brixton.wav.
Uytkownik moe stosowa dowolny schemat nazywania plikw audio.
Powysza metoda zapewnia sortowanie utworw najpierw wedug wykonawcy,
nastpnie daty wydania albumu i kolejnych cieek. Dziki temu, niezalenie
od uywanego odtwarzacza, wszystkie utwory pozostaj w porzdku.
Po skonfigurowaniu parametrw w tej zakadce mona przej do nastpnej o nazwie

Opcje. Znajduje si tu kilka opcji, ktre naley aktywowa, a zwaszcza Auto-ripowanie
podczas woenia oraz Auto-wysuwanie po zripowaniu. Po ich zaznaczeniu program bdzie
automatycznie rozpoczyna proces kopiowania utworw po umieszczeniu pyty w napdzie optycznym, a po jego zakoczeniu pyta zostanie wysunita. To oznacza, e kiedy
Grip zostanie skonfigurowany, mona uoy stos pyt do zgrania na biurku, uruchomi
program, woy pierwsz pyt do CD-ROM-u i zaj si czym innym. Kiedy program
zrzuci materia z pierwszej pyty, otworzy napd. Mona wwczas umieci w nim nastpn i wrci do poprzedniego zajcia Grip zajmie si reszt. Bardziej zautomatyzowa tej czynnoci ju si nie da.
Multimedia
133
32.
SPOSB
32.
Konfigurowanie opcji kodowania

Nastpn wan zakadk jest Zakoduj. Umoliwia ona uytkownikowi zdecydowanie,
w jakim formacie maj zosta zakodowane zgrane uprzednio pliki WAV. Najpierw naley wybra program uyty do kodowania plikw (opcja Program kodujcy). Wybr zaley
od tego, jakie programy kodujce zostay zainstalowane w systemie oraz jakiego formatu pliki uytkownik chce otrzyma. Jeeli maj to by pliki MP3, wwczas naley
uy lame, mp3encode lub innego preferowanego narzdzia. Dobrym wyborem bdzie lame,
poniewa dziaa szybko i produkuje przyzwoitej jakoci pliki audio. Jeeli maj powsta
pliki Ogg Vorbis, wwczas naley wybra oggenc. Jeeli pliki maj by zakodowane do
formatu FLAC (to bezstratny kodek audio, co oznacza, e nie ma rnicy w jakoci dwiku),
wwczas naley wskaza flac. Po dokonaniu wyboru naley si upewni, e w polu Plik
programu kodujcego wskazana jest waciwa cieka (domylne ustawienie powinno by
odpowiednie). Rwnie w przypadku dwch kolejnych pl (Linia komend prog. kodujcego i Rozszerzenie kodowanego pliku) domylne ustawienia powinny by waciwe, chyba e
uytkownik wybra jaki specjalny program kodujcy nieobsugiwany standardowo
przez program Grip. Kolejne pole, Format kodowanego pliku, zawiera informacje tego samego typu, co pole Format ripowanego pliku w zakadce Ripuj. Jeeli uytkownik jest pewny,
e zmienna %x jest waciwa, wwczas moe po prostu skopiowa zawarto pola i wklei
j do pola Format kodowanego pliku.
W drugiej zakadce (Opcje) mona okreli szczegowe ustawienia dla programu kodujcego. Prawdopodobnie najwaniejsz pozycj jest pole Prbkowanie kodowania (kbitow/sek),
okrelajce czstotliwo prbkowania kodowanych plikw w przypadku wykorzystania formatw stratnych, takich jak MP3 czy Ogg. Wpisana warto zaley cakowicie od
uytkownika, naley jedynie pamita, e jej warto bdzie si bezporednio przekada
na wielko tworzonych plikw. W przypadku plikw MP3 cz uytkownikw nie
potrafi stwierdzi rnicy pomidzy 128 i 256 kilobajtami na sekund, z kolei dla innych
rnica jest ogromna. Autorzy zwykle uywaj wartoci 192 lub 25k kB/s, ale warto samodzielnie poszuka odpowiedniej wartoci, zwaszcza e czsto zaley ona od rodzaju
kodowanej muzyki. Omawiana zakadka udostpnia rwnie moliwo tworzenia plikw
.m3u, czyli list odtwarzania dla kadej zgrywanej pyty oraz okrelania miejsca ich przechowywania. Podsumowujc powysze, jedyn opcj, ktr ewentualnie warto zmieni,
jest Usu .wav po kodowaniu. Pliki WAV maj znaczne rozmiary, dlatego po zakodowaniu ich przez program Grip do danego formatu nie ma powodu, aby duej trzyma je
na dysku komputera.
Konfigurowanie opcji znacznikw ID3

W nastpnej wanej zakadce uytkownik moe zdecydowa, czy program ma umieszcza znaczniki ID3 w tworzonych plikach audio. Zaznaczenie tej opcji to dobry wybr,
chyba e uytkownik bdzie chcia pniej ustawi znaczniki rcznie, co zwykle jest mudn
czynnoci.
134
Multimedia
SPOSB
Nagrywanie pyt CD i DVD
Konfigurowanie opcji bazy danych

Ostatnie opcje, ktre uytkownik moe chcie skonfigurowa, znajduj si w zakadce Baza
danych pyt. Uytkownik moe ustawi gwny i pomocniczy serwer z danymi o pytach CD,
z ktrych program Grip bdzie pobiera dane. Serwery zawieraj dane o wielu pytach
identyfikowanych na podstawie sygnatury pyty. Po umieszczeniu pyty w napdzie program wysya zapytanie, w odpowiedzi otrzymuje informacje o wykonawcy, pycie i umieszczonych na niej utworach, ktre z kolei zostaj automatycznie umieszczone w znacznikach ID3, dziki czemu pliki uzyskuj waciwe nazwy. Lepiej pozostawi domylne
ustawienia tej opcji, chyba e uytkownik ma jakie szczeglne powody, aby je zmieni.
Naley si te upewni, czy opcja Automatycznie wykonuj sprawdzanie dysku jest wczona.
Zgrywanie pyt CD
Po skonfigurowaniu programu Grip proces zgrywania pyt jest stosunkowo prosty
wystarczy umieci pyt CD w napdzie. Grip automatycznie przeskanuje dysk, pobierze
dane o pycie z bazy danych znajdujcej si na serwerze i rozpocznie procesy zgrywania
i kodowania plikw. W zakadce Ripuj mona na bieco ledzi postp w wykonywaniu tych czynnoci. Jeeli z jakich powodw uytkownik bdzie chcia zatrzyma proces, wwczas naley klikn przycisk Przerwij ripowanie.
Jeeli informacje na temat pyty pobrane przez program bd niewaciwe lub
te Grip nie bdzie w stanie ich pobra, wwczas naley przerwa proces
zgrywania i kodowania plikw, a nastpnie klikn przycisk z ikon owka
znajdujcy si na dole okna programu. Spowoduje to rozszerzenie okna o pole
umoliwiajce rczne wpisanie danych o wykonawcy, tytule, gatunku, roku
wydania i nazwie kolejnych cieek. Uytkownik moe wybra poszczeglne
cieki i zmieni dane tylko o nich. Po wprowadzeniu kompletu zmian warto
klikn przycisk z wizerunkiem koperty, spowoduje to wysanie wprowadzonych
danych do serwera z baz, dziki czemu nastpna osoba zgrywajca t pyt
bdzie moga skorzysta z wprowadzonych danych. Po wprowadzeniu zmian
naley zaznaczy wszystkie utwory w zakadce cieki, nastpnie przej do
zakadki i klikn przycisk Ripuj i enkoduj, aby ponownie rozpocz procedur
zgrywania i kodowania plikw.
Jak wspomniano wczeniej, przyjemnym aspektem pracy z programem jest fakt, e po

dokonaniu konfiguracji mona go pozostawi waciwie bez nadzoru wystarczy tylko
karmi go nowymi pytami, a wszystkie nagrania zostan zrzucone na dysk twardy. Ta
metoda zdecydowanie przewysza wpisywanie dugich polece i rczn edycj znacznikw.
SPOSB
33.

Wystarczy kilka razy klikn i przecign i dane znajd si na pycie CD lub DVD.
Podczas gdy napdy USB zdaj si by ostatnim krzykiem mody w zakresie przenoszenia danych, nadal trudno im przebi cen czyste pyty CD i DVD. Niezalenie od tego,
czy chcemy utworzy kopi zapasow plikw na wszelki wypadek, czy te przenie
due pliki na inny komputer, proces nagrywania pyt pod kontrol Ubuntu wymaga
tylko kilku klikni.
Multimedia
135
33.
SPOSB
33.
Aby skopiowa dane na pyt CD lub DVD, potrzebna jest oczywicie taka pusta pyta.
Naley j umieci w nagrywarce i odczeka chwil, a system wykryje niezapisan
pyt. Na rysunku 3.2 wida standardowe okno z komunikatem po wykryciu pyty;
uytkownik moe wybra, czy chce nagra pyt audio CD [Sposb 34.], pyt z danymi, czy
te powstrzyma system przed dziaaniem. Naley wybra opcj Utwrz pyt z danymi,
system wywietli wwczas specjalne okno Nautilusa przeznaczone do nagrywania pyt
CD i DVD z danymi.
Rysunek 3.2. Komunikat powitalny, ktry ujrzy uytkownik po umieszczeniu w nagrywarce pustej pyty
CD lub DVD
Kreator CD/DVD (rysunek 3.3) jest cakiem prosty. Jest to pusty folder, do ktrego naley
przecign pliki majce znale si na pycie. Prawdopodobnie najprociej bdzie wybra
z menu Plik pozycj Otwrz nowe okno i skopiowa pliki z jednego do drugiego.
Rysunek 3.3. Kreator CD/DVD w oknie Nautilusa
Po przeniesieniu wybranych plikw do okna Kreator CD/DVD wystarczy klikn przycisk Zapis na pycie znajdujcy si tu nad wywietlon zawartoci katalogu. Zostanie
wywietlone okno z kilkoma opcjami, ktre bdzie mona ustawi w rozwijanych menu.
136
Multimedia
SPOSB
Nagrywanie pyt audio CD
W tym oknie mona rwnie zdecydowa, ktra nagrywarka na wypali pyt (jeeli w systemie jest ich kilka), poda nazw dla tworzonej pyty, sprawdzi rozmiar danych, ktre
maj by nagrane, oraz okreli prdko nagrywania.
Kiedy wszystko bdzie ustalone, wystarczy klikn przycisk Zapisz, a proces si rozpocznie.
Podczas nagrywania wywietlane bdzie okno z paskiem postpu, dziki czemu mona
ledzi stopie zaawansowania nagrywania (rysunek 3.4).
Rysunek 3.4. Okno dialogowe Nautilusa

Jeeli opcje dostpne w standardowym kreatorze pyt CD/DVD s dla
uytkownika niewystarczajce, wwczas warto zwrci uwag na pakiet k3b.
Nie jest on domylnie instalowany w systemie, dlatego naley uy
preferowanego menedera pakietw. Program K3b udostpnia szereg
zaawansowanych funkcji i mona uy go do wsppracy z kreatorem pyt
audio programu Serpentine (Nagrywanie pyt audio CD [Sposb 34.]).
SPOSB
34.

Nagrywanie pyt CD za pomoc programw Serpentine i K3b wystarczy kilka klikni.
Nawet dzisiaj, kiedy dostpne s zaawansowane dyski twarde, przenone odtwarzacze

multimedialne bazujce na kartach pamici flash czy skomplikowane sieci wymiany plikw,
czasem najprostszym sposobem na zabranie ze sob plikw dwikowych jest stare dobre CD. Poza wszystkim jeszcze wiele samochodowych zestaww audio nie obsuguje
plikw MP3 czy innych formatw audio, dlatego nagranie na pycie przygotowanej samodzielnie skadanki utworw moe by najlepszym rozwizaniem. W dodatku, jeeli
taka pyta ulegnie zniszczeniu, mona j atwo, szybko i tanio zastpi kolejn kopi.
Dawniej nagrywanie w Linuksie pyt audio CD wymagao nieco znajomoci magii i uywania wielu narzdzi linii polece do konwertowania plikw na format WAV. Nastpnie
naleao wykona kolejny skrypt, aby nagra pliki na pyt, majc nadziej, e dugo cieek zostaa dobrze obliczona i zmieszcz si one wszystkie na noniku. Uytkownicy
Ubuntu mog zapomnie o tych czasach. Ta dystrybucja oferuje wiele moliwoci nagrywania pyt audio CD, ale w niniejszym sposobie omwione zostan programy Serpentine i K3b
potne i zarazem przyjazne dla uytkownika narzdzia do nagrywania pyt CD i DVD
wyposaone w graficzny interfejs. Oba programy wykonuj wszystkie czynnoci, ktre
uprzednio naleao przeprowadzi w terminalu, w przyjaznym i prostym interfejsie.
Multimedia
137
34.
SPOSB
34.
Serpentine jest domylnie zainstalowany w systemie, dlatego trzeba si zaopatrzy tylko

w K3b (oraz bibliotek do dekodowania plikw MP3, jeeli pliki takie maj by rwnie
nagrywane na pyty CD). Aby to zrobi, wystarczy zainstalowa za pomoc preferowanego menedera pakiety k3b i libk3b2-mp3 (polecenie sudo apt-get install k3b
libk3b2-mp3 w zupenoci wystarczy). Ubuntu rwnie pobierze kilka bibliotek wspierajcych program K3b, dlatego podczas pobierania i instalacji naley wykaza si cierpliwoci.
Praca z programem Serpentine

Aby uy programu Serpentine, wystarczy woy pust pyt CD do napdu, a po wywietleniu okna Wybierz typ dysku, w ktrym uytkownik pytany jest, jakiego rodzaju
dane chce zapisa (dostpne s opcje: Ignoruj, Utwrz pyt CD-Audio, Utwrz pyt z danymi
patrz rysunek 3.2, Nagrywanie pyt CD i DVD [Sposb 33.]) naley wybra Utwrz
pyt CD-Audio.
Jak wida na rysunku 3.5, interfejs programu jest bardzo prosty. Aby doda kolejne
cieki do pyty, naley klikn przycisk Dodaj. Zostanie wwczas uruchomiona przegldarka plikw, dziki ktrej metod przecignij i upu mona doda kolejne utwory.
Program na bieco oblicza ilo miejsca, ktra pozostaa na dysku, i wywietla liczb
minut, ktre uytkownik ma jeszcze do dyspozycji. Po wskazaniu wszystkich utworw
wystarczy klikn przycisk Zapisz na pycie, a program rozpocznie proces konwertowania
i nagrywania plikw na pyt CD.
Rysunek 3.5. Standardowe okno programu Serpentine
Praca z programem K3b

Aby uruchomi program K3b, mona wybra odpowiedni pozycj z menu Aplikacje lub
wpisa w terminalu k3b. Ekran startowy, ktry zostanie wywietlony (rysunek 3.6), oferuje szybkie cza do rozpoczcia tworzenia standardowych projektw. Naley wybra
138
Multimedia
SPOSB
Rysunek 3.6. Gwne okno programu K3b
pole Nowy projekt CD Audio1 lub z menu kolejno File/Nowy projekt/Nowy projekt CD Audio.
Okno jest podzielone na dwie gwne czci; w grnej uytkownik ma dostp do plikw
zapisanych w systemie, w dolnej wywietlony jest podgld aktualnie opracowywanego
projektu. Aby doda kolejne cieki, naley je po prostu przecign z grnej czci okna
do dolnej, niezalenie czy bd to pliki MP3, Ogg Vorbis czy WAV. Mona rwnie doda utwory znajdujce si na pycie umieszczonej w napdzie.
Podczas dodawania kolejnych cieek program bdzie automatycznie oblicza ilo wolnego
miejsca i wywietli t informacj na pasku postpu znajdujcym si na dole okna. Program
K3b odczyta rwnie znaczniki ID3 znajdujce si w plikach, dziki czemu w odtwarzaczach obsugujcych CD-Text bdzie wywietlana nazwa utworu i wykonawca. Aby edytowa dane utworu, wystarczy klikn dan pozycj prawym klawiszem myszy i wybra Properties2; mona rwnie zdecydowa o tym, jaka cz utworu ma zosta nagrana na pyt
i jak dugie maj by przerwy pomidzy kolejnymi ciekami. Jeeli przygotowany projekt
bdzie nagrywany w przyszoci, mona zapisa go na dysku, co oszczdzi pracy. W tym
celu naley wybra z menu File/Save As, poda nazw, wskaza miejsce i klikn Save.
Po przygotowaniu projektu naley klikn przycisk Nagraj znajdujcy si lewej grnej
czci okna Aktualne projekty. Zostanie wywietlone okno (rysunek 3.7), w ktrym bdzie
mona skorygowa ustawienia nagrywarki, takie jak prdko zapisu czy wybr urzdzenia.
1
Aby uzyska polski interfejs w programie, naley dodatkowo zainstalowa pakiet k3b-i18n
przyp. tum.
Podobnie jak w przypadku programu Grip, take i w K3b zostao jeszcze troch do zrobienia
w zakresie tumaczenia opcji na jzyk polski przyp. tum.
Multimedia
139
34.
SPOSB
35.
Zgrywanie i kodowanie pyt DVD
Rysunek 3.7. Okno opcji nagrywania programu K3b
Jeeli uytkownik nie ma specjalnych wymaga, domylne ustawienia powinny by

wystarczajce. Po umieszczeniu pustej pyty w napdzie wystarczy klikn przycisk Nagraj (mona te zaznaczy opcj Symulacja, wwczas pliki nie zostan nagrane na pyt).
Zostanie wywietlone kolejne okno, w ktrym uytkownik bdzie mg sprawdzi postp nagrywania, czas trwania nagrania, aktualnie zapisywan ciek i inne informacje.
Jeeli po rozpoczciu nagrywania uytkownik przerwie proces, klikajc przycisk
Cancel, pyta CD stanie si bezuyteczna. Jeeli uywana bya pyta wielokrotnego
zapisu, wwczas przed kolejnym jej wykorzystaniem trzeba bdzie j wykasowa
(menu Tools/Kasuj CD-RW).
SPOSB
35.

Narzdzie acidrip udostpnia interfejs graficzny dla programu mencoder, dziki ktremu mona ripowa
i kodowa pyty DVD do plikw.
Podobnie jak w innych przypadkach w Linuksie, rwnie pyty DVD mona ripowa i kodowa na wiele rnych sposobw. Cz uytkownikw uywa narzdzia mencoder
(ktre jest czci pakietu mplayer) do ekstrahowania plikw VOB z pyty DVD i kodowania ich do plikw MPEG4 w formacie .avi. Ta metoda wietnie si sprawdza, ale
niektrych cakowicie zniechca konieczno posugiwania si lini polece. Jeeli uytkownik chciaby wykorzysta pakiet mencoder do zgrywania pyt DVD, ale preferuje
interfejs graficzny, powinien skorzysta z programu acidrip, ktry jest wanie graficzn
nakadk oferujc dostp do wikszoci funkcji mencodera.
Przed zainstalowaniem pakietu acidrip naley zapozna si ze wskazwkami zamieszczonymi w punktach Instalacja multimedialnych wtyczek [Sposb 28.] i Odtwarzanie
DVD [Sposb 30.], aby upewni si, e wszystkie konieczne wtyczki zostay zainstalowane. Nastpnie mona ju za pomoc preferowanego menedera pakietw zainstalowa
acidrip (znajduje si w kategorii Multiverse). Uytkownicy apt-get powinni wpisa:
$ sudo apt-get install acidrip
140
Multimedia
SPOSB
Po instalacji, aby uruchomi program, wystarczy wybra z menu Aplikacje/Dwik i obraz/

Acidrip lub po prostu wpisa w terminalu acidrip. Ekran startowy, ktry powita uytkownika (rysunek 3.8) moe nieco oniemiela, poniewa wypeniony jest du liczb opcji.
Jednak dla zwykego ripowania pyt wystarczy kilka podstawowych funkcji, nie naley
si wic tym przejmowa. W dodatku program zapamita wprowadzone ustawienia i odtworzy je podczas nastpnego uruchomienia. Oznacza to, e po dokonaniu konfiguracji
nastpne pyty DVD bdzie mona opracowywa przy minimalnym nakadzie pracy.
Rysunek 3.8. Ekran startowy programu acidrip
adowanie materiau do zgrywania

Aby zgra pyt DVD, najpierw naley w polu Video source wskaza miejsce zamontowania
pyty DVD. Jeeli pliki s zrzucane wprost z pyty, wwczas naley umieci j w napdzie
i wskaza ciek do niej (np. /media/cdrom/). Jeeli natomiast pliki znajduj si ju na
dysku komputera, wwczas naley wskaza ciek do katalogu VIDEO_TS. Nastpnie
naley klikn przycisk Load, co spowoduje przeszukanie dysku i wywietlenie jego zawartoci w omawianym oknie. Pomoc w zidentyfikowaniu, ktra ze cieek jest gwn
i powinna by zrzucona, moe by sprawdzenie dugoci plikw (zwykle jest to ten najduszy), zwykle jest te on umieszczony na pocztku pyty.
Jeeli uytkownik nie jest pewien, ktry z plikw jest waciwy, wwczas
moe zaznaczy wybran ciek i na zakadce Preview klikn przycisk o tej
samej nazwie. acidrip uyje mplayera do odtworzenia cieki. Jeeli uytkownik
odznaczy pole Embed window, wwczas plik wideo zostanie otwarty w osobnym
oknie. Jeeli uytkownik za pomoc funkcji Crop zmieni proporcje obrazu,
wwczas rwnie efekty moe sprawdzi w tym oknie.
Multimedia
141
35.
SPOSB
35.
Konfigurowanie ustawie
Nastpnie naley przej do zakadki General i uzupeni pole Track title, jeeli program
nie zrobi tego automatycznie. Domylnie program uywa tego pola dla nazwy pliku
wyjciowego. W polu Filename naley wskaza miejsce, gdzie ma si znale plik kocowy. Zmienna %T zostanie zastpiona zawartoci okna Track title. Tu obok znajduje
si lista rozwijana, z ktrej mona wybra format pliku kocowego (MPEG lub AVI).
Poniej mona okreli maksymalny rozmiar tworzonego pliku w przypadku, gdyby uytkownik chcia rozdzieli orygina na kilka czci; jeeli miayby to by dwa pliki po 700 MB
kady, wwczas w polu File size naley wpisa 700, a w polu Files warto 2.
Powysze ustawienia powinny by odpowiednie dla wikszoci zgrywanych pyt DVD, ale
acidrip dostarcza wiele innych opcji umoliwiajcych skonfigurowanie programu memcoder na specjalne okazje. Zakadka General pozwala rwnie skonfigurowa kodeki uywane do cieek audio, a take umoliwia skonfigurowanie napisw dla pliku kocowego.
Zakadka Video zapewnia dowiadczonym uytkownikom mencodera dostp do zaawansowanych opcji. Mona tu skonfigurowa kodek, ktry ma by uywany do tworzenia pliku
kocowego, czy okreli szybko transmisji. Mona rwnie zmieni rozmiary obrazu pliku
kocowego lub je przeskalowa, a take doda specjalne filtry pre- i post- i skonfigurowa je.
Autorzy zauwayli, e ich wersja programu acidrip miaa ustawiony domylnie
prefiltr pp=de, ktry powodowa niewaciwe dziaanie programu. Po jego
wyczeniu wszystko wrcio do normy.
Zakadka Settings umoliwia skonfigurowanie oglnych opcji programu acidrip, takich

jak wybr programu dla mencodera, mplayera i lsdvd i miejsce przechowywania plikw
DVD (jeeli ta opcja zostaa zaznaczona). Mona tu rwnie ustawi program tak, aby
po zakoczeniu caego procesu automatycznie wycza komputer.
Opcje Queue i Rip

Po zakoczeniu procesu konfigurowania programu w odpowiadajcy uytkownikowi
sposb mona przej do zakadki Queue, aby doda zadania do kolejki. Jeeli wczeniej
zostao ju co skolejkowane, zadania bd widoczne na licie. Ta zakadka bdzie przydatna dla tych, ktrzy chc dowiedzie si czego wicej o dziaaniu programw mencoder i acidrip, poniewa s w niej wywietlane wszystkie polecenia wykonywane przez
mencodera. Dziki temu atwiej te bdzie odnale potencjalny bd, gdy proces zgrywania si nie powiedzie. Wystarczy skopiowa dane wyjciowe i wklei je do konsoli,
a nastpnie wynotowa wszystkie komunikaty o bdach. Mona te zakolejkowa wicej
ni jedno zadanie, dziki czemu mona zostawi komputer wczony na noc, aby samodzielnie wykonywa powierzone zadania.
Nastpnym krokiem jest kliknicie przycisku Start rozpocznie si proces zgrywania
kodowania. Okno programu acidrip zmieni si w mniejsze, w ktrym wywietlane bd
informacje na temat wykonywanych zada: postp prac, przewidywany czas zakoczenia,
142
Multimedia
SPOSB
Tworzenie video DVD
prdko kodowania i szacowany rozmiar pliku. Aby przywrci poprzednie okno, naley klikn przycisk Full View. Kiedy program zakoczy wykonywanie zaplanowanych
dziaa, samodzielnie przeczy si do pierwotnego ekranu, a uytkownik bdzie mg
sprawdzi nowy plik wideo zapisany we wskazanym uprzednio katalogu.
Jak ju wczeniej wspomniano, przyjemnym aspektem pracy z programem acidrip, ktry
jest nakadk na mencodera, jest fakt, e dane ustawienia wystarczy wprowadzi tylko raz,
a nastpnie zaj si ju tylko dodawaniem kolejnych zada. To pomaga wyeliminowa problem zapamitywania, ktre opcje powinny by uyte nastpnym razem, dodatkowo umoliwia te zakolejkowanie wielu zada, ktre bd wykonywane kolejno jedno po drugim.
SPOSB
36.
Tworzenie video DVD

Wykorzystanie skryptw tovid do obsugi konwersji rnych plikw wideo na format DVD.
Zanim nagrywarki DVD i noniki stay si przystpne cenowo, tworzenie wasnego nagrania DVD byo do zniechcajcym procesem. Nawet dzisiaj, w zalenoci od tego,
jakie narzdzia zostan wykorzystane, w przypadku Linuksa proces ten moe nie nalee do atwych. Jednak dziki zestawowi skryptw tovid konwertowanie plikw wideo
na format zgodny z DVD jest cakiem proste.
Pierwszym krokiem procesu tworzenia wideo DVD jest przekonwertowanie plikw (posiadanych nagra wideo) na format zgodny ze standardem DVD. Cho mona uy mencodera lub transcode do wykonania tej operacji, to jednak liczba opcji i ustawie, ktrych
naley dokona, moe by zniechcajca. Na szczcie rozwizaniem tego problemu jest
wykorzystanie wspaniaego narzdzia tovid. Jest to seria skryptw automatyzujcych
proces konwertowania plikw wideo do postaci VCD. W skryptach uyto podstawowych,
atwych do zrozumienia parametrw, a poniewa dane wyjciowe s wywietlane, mona
wykorzysta je do zdobycia wiedzy, co dzieje si w trakcie takiego procesu.
Instalowanie pakietu tovid

Aby zainstalowa tovid, naley pobra jego najnowsz wersj ze strony gwnej projektu
http://tovid.wikia.com/wiki/Main_Page. Gwne narzdzie pakietu rwnie nazywa si
tovid i wykorzystuje pakiety mplayer, mjpegtools, ffmpeg, mkisofs, dvdauthor,
transcode, vcdimager i normalize-audio do konwersji, dlatego naley najpierw
zainstalowa te pakiety w systemie (musz by dodane repozytoria universe i multiverse
[Sposb 60.]). Do instalacji mona uy narzdzia apt-get:
$ sudo apt-get install mplayer mjpegtools ffmpeg mkisofs dvdauthor transcode
vcdimager normalize-audio
Po spenieniu tego warunku mona pobra i rozpakowa pakiet tovid:

$ tar -xzvf tovid-0-28.tar.gz
Multimedia
143
36.
SPOSB
36.
Tworzenie video DVD
Nastpnie naley przej do rozpakowanego katalogu i uruchomi skrypt instalacyjny

configure. Skrypt ten zainstaluje pakiet tovid w systemie, a po zakoczeniu jego dziaania
mona rozpocz waciw prac:
wytwornykaczor@ubuntu:~$ cd tovid -0.28
wytwornykaczor@ubuntu:~$ ./configure
Skrypt konfiguracyjny powinien potwierdzi, e wszystkie zalenoci zostay spenione.

Jeeli jednak ktre z nich nie zostay spenione, wwczas naley sprawdzi w Wyszukiwanie pakietw w wierszu polece [Sposb 58.], jak odnale nazwy brakujcych
pakietw. Kiedy wic wszystkie zalenoci zostan spenione, naley zainstalowa pakiet:
wytwornykaczor@ubuntu:~$ sudo make install
Konwertowanie plikw
Po zainstalowaniu pakietu nadszed czas na konwertowanie plikw. Parametry uywane
w programie s naprawd proste. Jedynym kopotem moe by konieczno podjcia
decyzji, czy uy formatu NTSC, czy PAL i jakiej proporcji obrazu, tak aby tovid poprawnie przeskalowa plik wideo. Naley pamita, e w Europie (i Japonii) obowizuje
format PAL, natomiast NTSC uywany jest w Ameryce.
Pakiet tovid obsuguje nastpujce formaty: penoekranowy (4:3), szerokoekranowy (16:9)
i kinowy (2,35:1); odpowiednie opcje dla wymienionych proporcji to: -full, -wide i panavision. Nieco uoglniajc, mona powiedzie, e w przypadku przygotowywania
materiau do domowego uytku prawdopodobnie wykorzystana zostanie opcja -full
(ktra zreszt jest te domylnie ustawiona, jeeli uytkownik niczego nie zmieni). Jeeli
plik rdowy to film, zapewne uyte zostan opcje -wide lub -panavision w zalenoci od parametrw obrazu. Jeeli uytkownik nie jest pewny, moe uy narzdzia
idvid dostarczanego razem z pakietem, ktre okreli rozmiary obrazu i poda jego proporcje (mona je te obliczy, dzielc szeroko przez wysoko):
$ idvid kukulka.WMV
-------------------------------idvid
Video identification script
Part of the tovid suite, version 0.28
with: core dvd vcd transcode
http://www.tovid.org
-------------------------------Gathering video information. This may take several minutes,
so please be patient...
=========================================================
File: kukulka.WMV
Width: 320 pixels
Height: 240 pixels
Aspect ratio: 1.33:1
W tym przykadzie stosunek szerokoci do wysokoci (320:240) wynosi 1,33:1, czyli

w zaokrgleniu 4:3.
144
Multimedia
SPOSB
Tworzenie video DVD
Po wyborze proporcji obrazu naley uruchomi tovid z parametrem -dvd, aby utworzy
nowy, zgodny z DVD plik MPEG2. Potrzebne bd te: argument: -in, z nazw pliku
wejciowego jako opcj, i -out, z nazw dla pliku wyjciowego (jednak bez okrelania
rozszerzenia pliku):
$ tovid -dvd -pal -full -in kukulka.WMV -out kukulka2
-------------------------------tovid
DVD and (S)VCD video conversion script
Version 0.28
-------------------------------tovid command-line used:
-dvd -pal -full -in kukulka.WMV -out kukulka2
Using config file /home/wytwornykaczor/.tovid/tovid.config, containing the
following options:
(none)
Changing to working directory: /home/wytwornykaczor/Desktop/ptaki
=========================================================
Converting /home/wytwornykaczor/Desktop/ptaki/kukulka.WMV to compliant PAL DVD
format
Saving to /home/wytwornykaczor/Desktop/ptaki/kukulka2.mpg
Storing log and temporary files in
/home/wytwornykaczor/Desktop/ptaki/kukulka2.mKG2uk
=========================================================
Probing video for information. This may take several minutes...
The encoding process is estimated to require 144 MB of disk space.
You currently have 127603 MB available in this directory.
Analysis of file /home/wytwornykaczor/Desktop/ptaki/kukulka.WMV:
320 x 240 pixels, 1000.000 fps
Duration (best guess): 00:03:27 (HH:MM:SS)
WMV2 video with ffwmav2 audio
Target format:
720 x 576 pixels, 25.000 fps
m2v video with ac3 audio
7840 kbits/sec video, 224 kbits/sec audio
Using explicitly provided aspect ratio of 4:3
No letterboxing necessary
Found 1000fps (wmv) source, setting input to 25.000 fps.
Use -fps to force a different input fps (see 'man tovid')
Forcing input to be treated as 25:1 fps.
Scaling picture to 720 x 576
=========================================================
Encoding audio stream to ac3 with the following command:
nice -n 0 ffmpeg -i "/home/wytwornykaczor/Desktop/ptaki/kukulka.WMV" -vn -ab
224 -ar 48000 -ac 2 -acodec ac3 -y
"/home/wytwornykaczor/Desktop/ptaki/kukulka2.mKG2uk/audio.ac3"
Processing started. Please wait...
--- Encoding audio to ac3: 6 MB written to audio.ac3
Audio encoding finished successfully.
=========================================================
Encoding video stream with the following commands:
nice -n 0 mplayer -benchmark -nosound -noframedrop -noautosub -vo
yuv4mpeg:file="/home/wytwornykaczor/Desktop/ptaki/kukulka2.mKG2uk/video.yuv" vf-add scale=720:576 "/home/wytwornykaczor/Desktop/ptaki/kukulka.WMV"
Multimedia
145
36.
SPOSB
36.
Tworzenie video DVD

cat "/home/wytwornykaczor/Desktop/ptaki/kukulka2.mKG2uk/video.yuv" | yuvfps -s
25:1 -r 25:1 -v 0 | nice -n 0 mpeg2enc --sequence-length 4300 --nonvideobitrate 304 --aspect 2 -f 8 -b 7840 -g 4 -G 9 -D 10 -K hi-res --frame-rate 3 v 0 --video-norm p --reduction-4x4 2 --reduction-2x2 1 -q 5 -o
"/home/wytwornykaczor/Desktop/ptaki/kukulka2.mKG2uk/video.m2v"
||| Encoding video stream: 86 MB written to video.m2v
=========================================================
Multiplexing audio and video together with the following command:
mplex -V -f 8 -o "/home/wytwornykaczor/Desktop/ptaki/kukulka2.mpg"
"/home/wytwornykaczor/Desktop/ptaki/kukulka2.mKG2uk/video.m2v"
"/home/wytwornykaczor/Desktop/ptaki/kukulka2.mKG2uk/audio.ac3"
Multiplexing finished successfully
Output files:
/home/wytwornykaczor/Desktop/ptaki/kukulka2.mpg
/home/wytwornykaczor/Desktop/ptaki/kukulka2.mpg (95M)
=========================================================
---------------------------------------Final statistics
---------------tovid 0.28
File: /home/wytwornykaczor/Desktop/ptaki/kukulka2.mpg, 207 secs DVD PAL
Final size:
96444 kilobytes
Target bitrate: 7840 kbits/sec
Average bitrate: 3503 kbits/sec
Peak bitrate:
6925 kbits/sec
Took 00:07:44 to encode on AMD Sempron(tm)
2300+ 1581.637 mhz
----------------------------------------EOF
Jeeli uytkownik ma wiksz liczb plikw do przekonwertowania, wwczas moe uy

polecenia tovid-batch. Wymaga ono takich samych parametrw, jak uyte poprzednio,
z t jednak rnic, e zamiast -in naley uy -infiles, a take nie naley okrela
adnej nazwy dla pliku wyjciowego, poniewa zostanie ona okrelona na podstawie
nazwy pliku wejciowego. Jeeli w danym katalogu znajduj si pliki .avi w formacie
penoekranowym, ktre uytkownik chciaby przekonwertowa na pliki DVD, wwczas
powinien wpisa nastpujce polecenie:
$ tovid-batch -dvd -pal -full -infiles *.avi
Tworzenie pliku XML

Nastpnym krokiem jest utworzenie poprawnego pliku XML opisujcego struktur
pyty DVD. Do tego celu mona wykorzysta narzdzie makexml, ktre jest czci pakietu tovid. Za jego pomoc utworzony zostanie plik XML kompatybilny z narzdziem
dvdauthor. Program makexml obsuguje wiksz liczb funkcji, kiedy uywany jest
w odniesieniu do DVD.
Tabela 3.3 zawiera opcje charakterystyczne dla DVD.
146
Multimedia
SPOSB
Tworzenie video DVD

Tabela 3.3. Parametry programu makexml
Parametr
Opis dziaania
-group plik_wideo1
plik_wideo2 ... endgroup
Lista plikw wideo, ktre maj by poczone w jeden tytu;

przydatne w sytuacji, gdy trzeba podzieli film na kilka osobnych
plikw.
-titlesets
Wymusza tworzenie oddzielnej planszy tytuowej (ang. titleset) dla

kadego tytuu. Opcja przydatna w przypadku, gdy poszczeglne
tytuy posiadaj rne formaty wideo, np. PAL + NTSC lub 4:3 + 16:9.
Jeeli jest uywane razem z menu, wwczas musi by rwnie
zastosowana opcja -topmenu, okrelajca plik menu z wpisem
dla kadej planszy tytuowej.
-chapters n
Tworzy rozdziay o okrelonej w minutach (n) dugoci. Ta opcja

moe by umieszczona w dowolnym miejscu na licie plikw i bdzie
dziaaa w odniesieniu do wszystkich podtytuw, dopki nie pojawi
si kolejna opcja -chapters. Uycie tej opcji moe spowodowa
wyduenie czasu tworzenia pliku, poniewa program bdzie musia
wykona kalkulacj czasu trwania nagrania wideo.
Wymienione opcje s stosowane zwykle w specjalnych przypadkach, moe z wyjtkiem

ostatniej. Domylnie narzdzie makexml nie zdefiniuje rozdziaw na tworzonym DVD,
co oznacza, e uytkownik nie bdzie mg atwo nawigowa po nagraniu. Aby doda
podzia na rozdziay, naley uy opcji -chapters i okreli interwa czasowy, na przykad 5 lub 10 minut. Dziki temu nawigowanie po filmie bdzie duo atwiejsze. Aby
utworzy plik XML dla przykadowego pliku wideo z nowymi rozdziaami rozpoczynajcymi si co dwie minuty, naley wpisa:
$ makexml -dvd -chapters 2 kukulka2.mpg -out kukulka_lista
-------------------------------makexml
A script to generate XML for authoring a VCD, SVCD, or DVD.
Part of the tovid suite, version 0.28
-------------------------------Adding title: kukulka2.mpg as title number 1 of titleset 1
Calculating the duration of the video using the following command:
idvid -terse "kukulka2.mpg"
This may take a few minutes, so please be patient...
The duration of the video is 00:03:25
Closing titleset 1 with 1 title(s).
==========================================
Done. The resulting XML was written to kukulka_lista.xml.
You can now author, image and/or burn the disc by running:
makedvd kukulka_lista.xml
Thanks for using makexml!
gdzie kukulka2.mpg to nazwa pliku wideo, a kukulka_lista to nazwa tworzonego

pliku XML (rozszerzenie .xml zostanie dodane automatycznie).
Multimedia
147
36.
SPOSB
36.
Tworzenie video DVD
Tworzenie struktury systemu plikw DVD

Po utworzeniu pliku XML kolejnym krokiem jest uycie programu dvdauthor do stworzenia systemu plikw pyty DVD. Narzdzie to (dvdauthor) posiada wiele opcji, ktrych mona uy do stworzenia specjalnego systemu plikw dla DVD, ale poniewa
makexml wykona cz pracy za uytkownika, mona po prostu poda utworzony plik
XML jako parametr. Program makexml wywietli rwnie list potrzebnych polece,
wic aby utworzy struktur pyty w omawianym przykadzie, wystarczy wpisa:
$ dvdauthor -x kukulka_lista.xml
DVDAuthor::dvdauthor, version 0.6.11.
Build options: gnugetopt magick iconv freetype
Send bugs to <dvdauthor-users@lists.sourceforge.net>
INFO:
INFO:
INFO:
STAT:
Locale=pl_PL.UTF-8
Converting filenames to UTF-8
dvdauthor creating VTS
Picking VTS 01
STAT:
STAT:
INFO:
INFO:
STAT:
INFO:
INFO:
INFO:
INFO:
INFO:
INFO:
Processing kukulka2.mpg...
VOBU 560 at 92MB, 1 PGCS
Video pts = 0.184 .. 205.744
Audio[0] pts = 0.184 .. 205.784
VOBU 571 at 94MB, 1 PGCS
Generating VTS with the following video attributes:
MPEG version: mpeg2
TV standard: pal
Aspect ratio: 4:3
Resolution: 720x576
Audio ch 0 format: ac3/2ch, 48khz drc
STAT: fixed 571 VOBUS

INFO: dvdauthor creating table of contents
INFO: Scanning kukulka_lista/VIDEO_TS/VTS_01_0.IFO
Program utworzy katalog o nazwie kukulka_lista, w ktrym bd foldery AUDIO_TS

i VIDEO_TS. Jeeli przed nagraniem pyty uytkownik chciaby przetestowa wyniki
swojej pracy, moe do tego celu uy mplayera uruchamianego z opcj -dvd-device:
$ mplayer dvd://1 -dvd-device kukulka_lista/
To polecenie spowoduje wywietlenie pierwszego tytuu z systemu plikw DVD w katalogu kukulka2_lista. Jeeli uytkownik bdzie chcia odtworzy inny rozdzia, wystarczy okreli go w linii polece.
Nagrywanie pyty DVD

Nadszed czas, aby przenie wykonan struktur plikw na pyt DVD. Po uruchomieniu programu K3b [Sposb 34.] naley klikn kolejno: File/Nowy projekt/Nowy projekt
DVD Video. Nastpnie w grnym panelu trzeba odnale utworzony system plikw i przecign pliki (jeeli s) z katalogw AUDIO_TS i VIDEO_TS do odpowiadajcych im
katalogw w dolnej czci ekranu. Nastpnie naley klikn przycisk Nagraj, ustawi parametry zapisu i nagra pliki na pyt DVD.
148
Multimedia
SPOSB
Podczanie aparatu cyfrowego
Jeeli uytkownik chciaby nagra pyt z poziomu linii polece, powinien zainstalowa
pakiet dvdrtools, ktry powsta podczas tworzenia narzdzia cdrecord i ktry suy
do obsugi pyt DVD wielokrotnego zapisu. Pakiet dvdrtolls jest dostpny w wersji
dla Ubuntu, wic do jego instalacji moe posuy dowolny meneder pakietw.
Po zainstalowaniu pakietu dvdrtools pierwszym krokiem jest wykorzystanie wchodzcego w jego skad narzdzia mkisofs do stworzenia z katalogu obrazu dysku:
$ mkisofs -dvd-video -udf -o dvd.iso kukulka_lista/
Po utworzeniu pliku dvd.iso naley odszuka go za pomoc przegldarki plikw, klikn

prawym klawiszem myszy i wybra z menu Zapisz na pycie. Jeeli uytkownik preferuje
konsol, wwczas powinien wykorzysta narzdzie dvdrecord do nagrania pliku na pyt:
$ dvdrecord -dao speed=2 dev=/dev/dvdrw dvd.iso
Fragment dev=/dev/dvdrw naley dopasowa do parametrw posiadanej nagrywarki DVD.

Po nagraniu pliku mona umieci pyt w odtwarzaczu DVD i obejrze rezultaty swojej
pracy.
SPOSB
37.

Podczanie aparatu cyfrowego w Ubuntu jest tak proste, jak wetknicie wtyczki do gniazdka.
Dawniej nie byo specjalnych kopotw z pobieraniem zdj z aparatw cyfrowych, jedynie zautomatyzowanie tego procesu wymagao zastosowania pewnych sztuczek. Na
szczcie w systemie Ubuntu ta sprawa wyglda zupenie inaczej, niezalenie od tego,
czy podczane urzdzenie rozpoznawane jest jako pami masowa, czy te nie wystarczy tylko podczy aparat do komputera i klikn mysz kilka przyciskw. W niniejszym sposobie opisano ca procedur podczania aparatu cyfrowego do komputera
pracujcego pod kontrol Ubuntu.
Zanim przejdziemy do opisu kolejnych krokw, naley wspomnie, e nie wszystkie
aparaty cyfrowe dziaaj tak samo. Mona je podzieli na dwie grupy: te, ktre obsugiwane s jako urzdzenia pamici masowej, oraz pozostae. Aparaty nalece do grupy
pierwszej wywietlane s po podczeniu do systemu jako napdy dyskowe USB. Po
podczeniu takiego aparatu do systemu Windows czy Mac mona eksplorowa go jak
zwyky dysk. W przypadku Ubuntu nie ma wielkiej rnicy urzdzenia wywietlane
s jako zamontowane napdy i rwnie mona je przeglda jak zwyke katalogi. Istnieje jednak spora liczba aparatw, ktre nie obsuguj funkcji pamici masowej. Aby
Ubuntu mogo obsuy takie urzdzenia, niezbdne bdzie zainstalowanie biblioteki
libgphoto umoliwiajcej nawizanie komunikacji z aparatem z pominiciem wykorzystywanego przez nie specyficznego protokou.
W wikszoci przypadkw nie powinno by kopotw z importowaniem zdj do Ubuntu,
nawet w przypadku relatywnie nowych aparatw wymagajcych biblioteki libgphoto,
ale najlepszym sposobem, aby si przekona, jak bdzie w danym przypadku, jest podczenie aparatu do komputera.
Multimedia
149
37.
SPOSB
37.
Aby zaimportowa zdjcia z aparatu do Ubuntu, naley poczy urzdzenia kablem

USB, a nastpnie wczy aparat. Jeeli system rozpozna urzdzenie, wywietli komunikat podobny do tego na rysunku 3.9. Jeeli zdjcia zostay ju zaimportowane, naley
klikn Ignoruj, w przeciwnym razie naley klikn przycisk Importuj zdjcia. To, jakie
okno pojawi si jako nastpne, uzalenione jest od typu posiadanego aparatu cyfrowego.
S one na tyle rne, e omwione zostan osobno.
Rysunek 3.9. Okno dialogowe Ubuntu wywietlane po podczeniu do komputera aparatu cyfrowego
Importowanie zdj z aparatw bez wsparcia obsugi urzdze pamici masowej

Jeeli dany aparat nie obsuguje urzdze pamici masowej USB, wwczas w przypadku
Ubuntu konieczne bdzie wykonanie kroku poredniego przed importem zdj. Po wybraniu opcji Importuj zdjcia system wywietli okno dialogowe (rysunek 3.10). Ten program uywa biblioteki libgphoto do kopiowania zdj z aparatu. Pomimo e program
umoliwia obracanie zdj, lepiej jednak wykorzysta do tego celu program gThumb, co
opisano nieco dalej. Nastpnie naley z listy rozwijanej wybra miejsce, w ktrym pliki
maj zosta umieszczone, i klikn przycisk Importuj. System zaimportuje wszystkie
zdjcia z aparatu do wskazanej lokalizacji. Nowy folder otrzyma nazw zawierajc dat
wykonania zdj, dziki czemu bdzie mona atwo zachowa porzdek w plikach.
Kiedy Ubuntu zakoczy kopiowanie zdj, w wybranej lokalizacji zostanie uruchomiony
program gThumb. Na rysunku 3.11 wida okno programu z podgldem zdj w postaci
miniaturek. Teraz mona ju klikn przycisk Obrt obrazw (lub wybra z menu Narzdzia/Obrot obrazw), wywietli kade zdjcie w pokazie slajdw lub przyjrze si wybranym obrazom dokadniej, uywajc podwjnego kliknicia. Jeeli program zaimportowa wszystkie zdjcia z aparatu, mona go odczy od komputera.
Importowanie zdj z aparatw z obsug urzdze pamici masowej

Jeeli dany aparat dziaa jak urzdzenia USB pamici masowej, wwczas Ubuntu pominie
krok poredni i od razu uruchomi program gThumb, wywietlajc zgromadzone zdjcia
(rysunek 3.11). Uytkownik moe obraca zdjcia, uruchamia przegld slajdw i bada
swoje zdjcia. Naley jedynie pamita, e wszelkie wprowadzone zmiany bd wprowadzone wprost na zdjciach znajdujcych si w aparacie. Przed skopiowaniem obrazw na dysk komputera naley utworzy katalog do ich przechowywania, a nastpnie
przecign fotografie w nowe miejsce.
150
Multimedia
SPOSB
Rysunek 3.10. Importowanie zdj z wykorzystaniem biblioteki libgphoto
Rysunek 3.11. Program gThumb wywietla zaimportowane zdjcia
Multimedia
151
37.
SPOSB
37.

Przed odczeniem od komputera aparatu z obsug urzdze USB pamici
masowej naley si upewni, e aparat zosta odmontowany. Aby to zrobi,
naley w menu Miejsca klikn prawym klawiszem myszy dysk (moe on
mie np. nazw usbdisk) i z menu wybra Wysu. Dziki temu bdzie mona
bezpiecznie odczy aparat od komputera.
Automatyczne obracanie zdj w programie gThumb

Jedn z uytecznych funkcji nowszych aparatw cyfrowych jest zdolno do zapamitywania pozycji aparatu podczas wykonywania zdjcia. Dziki temu metadane zawarte
w zdjciu okrelaj nie tylko czas wykonania zdjcia, ale te czy zostao ono wykonane
w ukadzie portretowym, czy krajobrazowym. Jeeli aparat uytkownika jest wyposaony w t funkcj, moe to zaoszczdzi sporo pracy z porzdkowaniem zdj. Wystarczy
zaznaczy wszystkie zdjcia (na przykad kombinacj klawiszy Ctrl+A), a nastpnie wybra
z menu Narzdzia/Obrt obrazw, zostanie wwczas wywietlone okno Obrt obrazw.
Nastpnie naley zaznaczy opcje Regulacja pooenia obrazu i Wszystkie obrazy i klikn
przycisk Zastosuj (rysunek 3.12). Program gThumb obrci kade zdjcie zgodnie z danymi przechowywanymi w metadanych. W przypadku wikszej liczby zdj pozwala to
zaoszczdzi sporo czasu.
Rysunek 3.12. Aby program automatycznie obrci zdjcia do ich waciwej pozycji, naley zaznaczy obie opcje
152
Multimedia

100 Sposobów Na Ubuntu

Uploaded by

Document Information

Original Title

Copyright

Available Formats

Share this document

Share or Embed Document

Sharing Options

Did you find this document useful?

Is this content inappropriate?

Copyright:

Available Formats

100 Sposobów Na Ubuntu

Uploaded by

Copyright:

Available Formats

IDZ DO

Jazda testowa z Ubuntu .................................................................................................. 17

Rozdzia 2. Linux na biurku ......................................................................................................... 71

Co kryje si wewntrz GNOME ................................................................................... 71

25. Pobieranie i wspuytkowanie plikw

Rozdzia 3. Multimedia ............................................................................................................... 121

Instalacja multimedialnych wtyczek .......................................................................... 121

Rozdzia 4. Mobilne Ubuntu ....................................................................................................... 153

Usypianie laptopa .......................................................................................................... 153

Rozdzia 5. X11 ........................................................................................................................... 181

Konfigurowanie myszy wieloprzyciskowej .............................................................. 181

Rozdzia 6. Zarzdzanie pakietami ............................................................................................ 211

Instalowanie i usuwanie plikw .deb ........................................................................ 223

Rozdzia 7. Bezpieczestwo ...................................................................................................... 255

Ograniczanie uprawnie z sudo ................................................................................. 255

Rozdzia 8. Administracja .......................................................................................................... 291

Edycja plikw konfiguracyjnych ................................................................................. 291

Rozdzia 9. Wirtualizacja i emulacja .......................................................................................... 347

90. Wirtualne komputery w Xen ....................................................................................... 371

Rozdzia 10. Domowo-biurowy serwer Ubuntu ........................................................................ 391

Instalowanie i konfigurowanie serwera Ubuntu ..................................................... 391

Skorowidz .................................................................................................................................. 421

Instalacja multimedialnych wtyczek

Sposoby 28. 37.

Instalacja multimedialnych wtyczek

Przygotowywanie listy repozytoriw

Instalacja multimedialnych wtyczek

Instalowanie uniwersalnych bibliotek i narzdzi

Instalowanie bibliotek Gstreamer

Po zainstalowaniu wszystkich moduw biblioteki Gstreamer naley uruchomi terminal

co spowoduje zarejestrowanie ich w systemie.

Instalowanie kodekw o niejasnym statusie

Odtwarzanie plikw wideo

jach odtwarzanie za pomoc tych kodekw plikw multimedialnych moe by nielegalne,

Odtwarzanie plikw wideo

Co jaki czas w Linuksie pojawia si narzdzie, ktre zaskakuje wszystkich swoimi

Odtwarzanie plikw wideo

W konsoli natychmiast pojawi si wiele rnorodnych danych wyjciowych. Mog si

strzaki w lewo i prawo

Przewijanie wstecz i do przodu o 10 sekund

Przewijanie wstecz i do przodu o 1 minut

Przewijanie wstecz i do przodu o 10 minut

Nawigowanie do przodu i do tyu po licie odtwarzania

Pauza; wcinity ponownie powoduje wznowienie odtwarzania

Zatrzymanie odtwarzania i zamknicie programu

Regulacja opnienia dwiku (o 0,1 sekundy)

Regulacja gonoci (goniej ciszej)

Przeczanie w tryb penoekranowy

Odtwarzanie plikw wideo

MPlayer to naprawd uniwersalne narzdzie do odtwarzania plikw multimedialnych.

Argumentu -dvd-device mona uywa te do odtwarzania plikw wprost z obrazu

Mona te za jego pomoc wskazywa katalog wypeniony plikami VOB:

Odtwarzanie plikw wideo

Za pomoc opcji -slang mona kontrolowa, w jakim jzyku maj by wywietlane

Odtwarzanie VCD i SVCD

Odtwarzanie mediw strumieniowych

Nowo zainstalowany system Ubuntu prawdopodobnie nie bdzie w stanie odtworzy

06:51:42 (82.98 KB/s) - `/tmp/libdvdcss.deb' saved [25178/25178]

Kupowanie piosenek w iTunes Music Store

Rysunek 3.1. Okno Ustawienia wymiennych napdw i nonikw

Kupowanie piosenek w iTunes Music Store

Kupowanie piosenek w iTunes Music Store

Po pobraniu skryptu powoki CrosOver naley uczyni go wykonywalnym, a nastpnie