Visual Basic 2005. Od Podstaw

IDZ DO
PRZYKADOWY ROZDZIA
SPIS TRECI
KATALOG KSIEK
KATALOG ONLINE
ZAMW DRUKOWANY KATALOG
Visual Basic 2005.

Od podstaw
Autorzy: Thearon Willis, Bryan Newsome
Tumaczenie: Tomasz Walczak
ISBN: 83-246-0366-2
Tytu oryginau: Beginning Visual Basic 2005
Format: B5, stron: 828
TWJ KOSZYK
DODAJ DO KOSZYKA
Rozpocznij przygod z programowaniem w Visual Basicu
CENNIK I INFORMACJE
Poznaj podstawy jzyka Visual Basic

Napisz aplikacje dla systemu Windows i urzdze przenonych
Stwrz usugi sieciowe i aplikacje WWW
ZAMW INFORMACJE
O NOWOCIACH
ZAMW CENNIK
CZYTELNIA
FRAGMENTY KSIEK ONLINE
Wydawnictwo Helion
ul. Chopina 6
44-100 Gliwice
tel. (32)230-98-63
e-mail: helion@helion.pl
Visual Basic jest jednym z najpopularniejszych jzykw programowania, stosunkowo

atwym do opanowania i bardzo uniwersalnym. Za jego pomoc mona tworzy
aplikacje dla systemu Windows, aplikacje sieciowe i programy dla urzdze mobilnych.
Integracja Visual Basica z oferowanymi przez platform .NET klasami bazowymi
otworzya przed programistami nowe moliwoci. Obecnie jest to w peni obiektowy
jzyk programowania umoliwiajcy wykorzystanie ogromnego potencjau tkwicego
w nowoczesnych platformach programistycznych.
Dziki ksice Visual Basic 2005. Od podstaw poznasz wszystkie zagadnienia
niezbdne do tworzenia wasnych aplikacji w tym jzyku. Dowiesz si, na czym polega
programowanie obiektowe, jakie s gwne elementy jzyka Visual Basic i jak stosowa
je w praktyce. Nauczysz si tworzy okna dialogowe, menu i formularze, czy
aplikacje z bazami danych, budowa aplikacje WWW i usugi sieciowe. Poznasz
wszystkie zastosowania Visual Basica.
Instalacja Visual Basica 2005
Podstawowe elementy i struktury jzyka
Tworzenie okien dialogowych i formularzy
Wyszukiwanie i usuwanie bdw
Zasady programowania obiektowego
Tworzenie wasnych kontrolek
Dostp do baz danych za pomoc ADO.NET
Aplikacje WWW
Korzystanie z plikw XML
Zosta profesjonalnym programist Visual Basic
O autorach ..................................................................................................................................................17
Wprowadzenie ..........................................................................................................................................19
Dla kogo przeznaczona jest ta ksika? ......................................................................... 19
Jaki materia obejmuje ta ksika? ................................................................................ 20
Co jest potrzebne do pisania programw w jzyku Visual Basic 2005? ............................. 21
Stosowane konwencje .................................................................................................. 21
Pomoc techniczna ........................................................................................................ 22
Gdzie mona znale kod przykadw? ...................................................................... 22
Rozdzia 1. Wprowadzenie do jzyka Visual Basic 2005 ....................................................................... 23

Programowanie dla systemu Windows i dla systemu DOS ............................................... 24
Instalacja Visual Basic 2005 ........................................................................................ 26
rodowisko programistyczne Visual Basic 2005 ............................................................. 29
Ustawianie profilu ................................................................................................... 30
Menu ..................................................................................................................... 30
Paski narzdzi ........................................................................................................ 32
Tworzenie prostej aplikacji ............................................................................................ 33
Okna rodowiska Visual Studio 2005 ....................................................................... 34
Okno narzdzi ......................................................................................................... 37
Zmodyfikowana notacja wgierska ........................................................................... 40
Edytor kodu ............................................................................................................ 41
Uywanie systemu pomocy ........................................................................................... 45
Podsumowanie ............................................................................................................ 46
wiczenie .................................................................................................................... 47
wiczenie 1. ........................................................................................................... 47
Rozdzia 2. Platforma .NET ........................................................................................................................ 49

Microsoft i Windows ..................................................................................................... 49
MSN 1.0 ................................................................................................................ 50
Wizja .NET .............................................................................................................. 51
Czy nie przypomina to Javy? ..................................................................................... 52
Co dalej? ............................................................................................................... 53
D:\Roboczy Jarek\makiety poprawki druk pdf\Visual Basic 2005. Od podstaw\!spis-04.doc
Visual Basic 2005. Od podstaw

Pisanie oprogramowania dla systemu Windows .............................................................. 53
Klasy platformy .NET ............................................................................................... 55
Wykonywanie kodu .................................................................................................. 56
Wsplne rodowisko uruchomieniowe ............................................................................ 57
adowanie i wykonywanie kodu ................................................................................ 58
Izolacja aplikacji ..................................................................................................... 58
Bezpieczestwo ...................................................................................................... 59
Wspdziaanie ....................................................................................................... 59
Obsuga wyjtkw ................................................................................................... 60
Wsplny system typw i specyfikacja wsplnego jzyka ................................................... 60
Podsumowanie ............................................................................................................ 61
Rozdzia 3. Pisanie programw ............................................................................................................... 63

Informacje i dane ......................................................................................................... 63
Algorytmy ............................................................................................................... 64
Czym jest jzyk programowania? .............................................................................. 65
Zmienne ...................................................................................................................... 66
Uywanie zmiennych ............................................................................................... 66
Komentarze i odstpy ................................................................................................... 69
Komentarze ............................................................................................................ 69
Odstpy ................................................................................................................. 71
Typy danych ................................................................................................................. 71
Uywanie liczb ........................................................................................................ 71
Uywanie cigw znakw ......................................................................................... 79
Uywanie dat .......................................................................................................... 88
Zmienne logiczne .................................................................................................... 94
Przechowywanie zmiennych ........................................................................................... 95
System dwjkowy ................................................................................................... 95
Bity i bajty .............................................................................................................. 96
Reprezentowanie wartoci ....................................................................................... 96
Przeksztacanie wartoci ......................................................................................... 98
Metody ..................................................................................................................... 100
Dlaczego warto uywa metod? .............................................................................. 100
Tworzenie metod .................................................................................................. 105
Nazwy metod ........................................................................................................ 107
Zasig ................................................................................................................. 108
Podsumowanie .......................................................................................................... 110
wiczenia .................................................................................................................. 111
wiczenie 1. ......................................................................................................... 111
wiczenie 2. ......................................................................................................... 111
Rozdzia 4. Sterowanie przebiegiem programu ....................................................................................113

Podejmowanie decyzji ................................................................................................. 113
Instrukcja If ............................................................................................................... 114
Instrukcja Else ...................................................................................................... 116
Obsuga wielu alternatyw za pomoc instrukcji ElseIf ............................................... 117
Zagniedone instrukcje If ..................................................................................... 118
Jednowierszowe instrukcje If .................................................................................. 118
Operatory porwnania ........................................................................................... 118
Porwnywanie cigw znakw ................................................................................ 128
Spis treci
Wyraenie Select Case ............................................................................................... 129

Uywanie wyraenia Select Case ............................................................................ 130
Uywanie wyraenia Select Case bez uwzgldniania wielkoci liter ............................ 133
Warunki z wieloma wartociami ............................................................................. 136
Wyraenie Case Else ............................................................................................. 137
Uywanie rnych typw danych w wyraeniach Select Case ..................................... 138
Ptle ......................................................................................................................... 138
Ptle For Next .................................................................................................. 138
Ptla For Each Next .......................................................................................... 143
Ptle Do Loop .................................................................................................. 144
Ptle zagniedone ............................................................................................... 149
Wczesne wychodzenie z ptli ................................................................................. 150
Ptle nieskoczone ............................................................................................... 153
Podsumowanie .......................................................................................................... 154
wiczenia .................................................................................................................. 154
wiczenie 1. ......................................................................................................... 154
wiczenie 2. ......................................................................................................... 155
Rozdzia 5. Struktury danych .................................................................................................................157

Wprowadzenie do korzystania z tablic .......................................................................... 157
Definiowanie i uywanie tablic ................................................................................ 158
Uywanie ptli For Each Next ............................................................................. 160
Przekazywanie tablic jako parametrw .................................................................... 162
Sortowanie tablic .................................................................................................. 164
Przechodzenie w odwrotnym kierunku ..................................................................... 165
Inicjowanie tablicy ................................................................................................. 167
Wyliczenia ................................................................................................................. 168
Uywanie wylicze ................................................................................................. 168
Okrelanie stanu .................................................................................................. 172
Ustawianie niepoprawnych wartoci ....................................................................... 174
Stae ......................................................................................................................... 174
Uywanie staych .................................................................................................. 175
Stae rnych typw .............................................................................................. 177
Struktury ................................................................................................................... 177
Tworzenie struktur ................................................................................................ 177
Dodawanie waciwoci do struktur ........................................................................ 180
Tablice ArrayList ........................................................................................................ 181
Uywanie klasy ArrayList ........................................................................................ 181
Usuwanie elementw z listy ArrayList ..................................................................... 185
Wywietlanie elementw tablic ArrayList ................................................................. 188
Uywanie kolekcji ....................................................................................................... 188
Tworzenie kolekcji CustomerCollection ................................................................... 190
Dodawanie waciwoci Item ................................................................................. 191
Wyszukiwanie elementw za pomoc kolekcji Hashtable ............................................... 193
Uywanie kolekcji Hashtable .................................................................................. 193
Usuwanie elementw metody Remove, RemoveAt i Clear .................................... 196
Wraliwo na wielko znakw ............................................................................. 199
Zaawansowane techniki manipulacji tablicami .............................................................. 200
Tablice dynamiczne ............................................................................................... 200
Sowo kluczowe Preserve ...................................................................................... 202
Podsumowanie .......................................................................................................... 203

wiczenia .................................................................................................................. 204
wiczenie 1. ......................................................................................................... 204
wiczenie 2. ......................................................................................................... 204
Rozdzia 6. Tworzenie aplikacji dla systemu Windows .......................................................................205

Reagowanie na zdarzenia ........................................................................................... 206
Ustawianie zdarze przycisku ................................................................................. 206
Tworzenie prostych aplikacji ........................................................................................ 210
Tworzenie formularza ............................................................................................ 210
Zliczanie liter ........................................................................................................ 212
Zliczanie sw ....................................................................................................... 214
Kod przycisku Poka wynik ..................................................................................... 217
Bardziej zoone aplikacje ........................................................................................... 218
Aplikacja do edycji tekstu ...................................................................................... 218
Tworzenie paska narzdzi ...................................................................................... 219
Tworzenie paska stanu .......................................................................................... 222
Tworzenie pola edycji ............................................................................................ 224
Usuwanie zawartoci pola edycji ............................................................................ 224
Obsuga dziaania przyciskw paska narzdzi .......................................................... 226
Aktywne kontrolki .................................................................................................. 230
Uywanie wielu formularzy .......................................................................................... 231
Okno z informacjami o programie ........................................................................... 232
Podsumowanie .......................................................................................................... 235
wiczenia .................................................................................................................. 236
wiczenie 1. ......................................................................................................... 236
wiczenie 2. ......................................................................................................... 236
Rozdzia 7. Okna dialogowe ....................................................................................................................237

Okno komunikatu ....................................................................................................... 237
Ikony okna komunikatu ......................................................................................... 238
Przyciski okna komunikatu ..................................................................................... 238
Ustawianie przycisku domylnego .......................................................................... 239
Inne opcje ............................................................................................................ 240
Skadnia metody Show .......................................................................................... 240
Przykadowe okna komunikatu ............................................................................... 242
Kontrolki do obsugi plikw ......................................................................................... 245
Kontrolka OpenFileDialog ...................................................................................... 246
Waciwoci kontrolki OpenFileDialog ..................................................................... 247
Metody kontrolki OpenFileDialog ............................................................................ 248
Uywanie kontrolki OpenFileDialog ......................................................................... 248
Kontrolka SaveFileDialog ............................................................................................ 252
Waciwoci kontrolki SaveFileDialog ...................................................................... 253
Metody kontrolki SaveFileDialog ............................................................................. 254
Uywanie kontrolki SaveFileDialog .......................................................................... 254
Kontrolka FontDialog .................................................................................................. 258
Waciwoci kontrolki FontDialog ........................................................................... 258
Metody kontrolki FontDialog .................................................................................. 258
Uywanie kontrolki FontDialog ................................................................................ 259
Kontrolka ColorDialog ................................................................................................. 261
Waciwoci kontrolki ColorDialog .......................................................................... 262
Uywanie kontrolki ColorDialog .............................................................................. 263
Spis treci
Kontrolka PrintDialog .................................................................................................. 265

Waciwoci kontrolki PrintDialog ........................................................................... 265
Uywanie kontrolki PrintDialog ............................................................................... 266
Klasa PrintDocument ............................................................................................ 266
Drukowanie dokumentu ......................................................................................... 266
Kontrolka FolderBrowserDialog .................................................................................... 273
Waciwoci kontrolki FolderBrowserDialog ............................................................. 273
Uywanie kontrolki FolderBrowserDialog ................................................................. 274
Podsumowanie .......................................................................................................... 277
wiczenia .................................................................................................................. 278
wiczenie 1. ......................................................................................................... 278
wiczenie 2. ......................................................................................................... 278
Rozdzia 8. Tworzenie menu ...................................................................................................................279

Waciwoci menu ..................................................................................................... 279
Rysunki ................................................................................................................ 280
Klawisze dostpu ................................................................................................. 280
Klawisze skrtu .................................................................................................... 280
Znacznik wyboru ................................................................................................... 280
Okno waciwoci ................................................................................................. 280
Tworzenie menu ......................................................................................................... 282
Projektowanie menu .............................................................................................. 282
Dodawanie paskw narzdzi i kontrolek .................................................................. 285
Kod obsugujcy menu .......................................................................................... 286
Dodawanie kodu obsugujcego menu Widok oraz paski narzdzi ............................. 292
Testowanie kodu .................................................................................................. 293
Menu kontekstowe ..................................................................................................... 295
Tworzenie menu kontekstowego ............................................................................. 296
Wczanie i wyczanie opcji menu oraz przyciskw paska narzdzi ........................... 299
Podsumowanie .......................................................................................................... 303
wiczenie .................................................................................................................. 304
wiczenie 1. ......................................................................................................... 304
Rozdzia 9. Debugowanie i obsuga bdw ...........................................................................................305

Gwne rodzaje bdw ............................................................................................... 306
Bdy skadni ........................................................................................................ 306
Bdy wykonania ................................................................................................... 309
Bdy logiczne ...................................................................................................... 309
Debugowanie ............................................................................................................. 311
Tworzenie przykadowego programu ........................................................................ 311
Ustawianie punktw przerwania ............................................................................. 327
Debugowanie za pomoc okna Watch ..................................................................... 334
Uywanie okna Locals ........................................................................................... 337
Obsuga bdw ......................................................................................................... 338
Uywanie ustrukturalizowanej obsugi bdw .......................................................... 340
Podsumowanie .......................................................................................................... 341
wiczenia .................................................................................................................. 342
wiczenie 1. ......................................................................................................... 342
wiczenie 2. ......................................................................................................... 342
10

Rozdzia 10. Tworzenie obiektw ...........................................................................................................343
Wprowadzenie do podejcia obiektowego ..................................................................... 343
Hermetyzacja ....................................................................................................... 345
Metody i waciwoci ............................................................................................ 345
Zdarzenia ............................................................................................................. 346
Widoczno .......................................................................................................... 346
Czym jest klasa? .................................................................................................. 347
Tworzenie klas ........................................................................................................... 348
Powtrne wykorzystanie kodu ...................................................................................... 349
Projektowanie klasy ................................................................................................... 350
Stan .................................................................................................................... 351
Dziaanie .............................................................................................................. 351
Zapisywanie stanu ................................................................................................ 352
Prawdziwe waciwoci .......................................................................................... 355
Waciwoci do odczytu i zapisu ............................................................................. 358
Metoda IsMoving .................................................................................................. 361
Konstruktory .............................................................................................................. 363
Tworzenie konstruktora ......................................................................................... 363
Dziedziczenie ............................................................................................................. 365
Dodawanie nowych metod i waciwoci ................................................................. 367
Dodawanie metody GetPowerToWeightRatio ............................................................ 369
Zmiana ustawie domylnych ................................................................................ 370
Polimorfizm trudne sowo, atwe pojcie ............................................................. 373
Przesanianie innych metod ................................................................................... 374
Dziedziczenie po klasie Object ............................................................................... 376
Obiekty i struktury ...................................................................................................... 376
Klasy platformy .NET .................................................................................................. 377
Przestrzenie nazw ................................................................................................. 377
Instrukcja Imports ................................................................................................. 379
Tworzenie wasnych przestrzeni nazw ..................................................................... 380
Dziedziczenie na platformie .NET ........................................................................... 382
Podsumowanie .......................................................................................................... 383
wiczenia .................................................................................................................. 383
wiczenie 1. ......................................................................................................... 383
wiczenie 2. ......................................................................................................... 383
Rozdzia 11. Zaawansowane techniki programowania obiektowego ..................................................385

Tworzenie przegldarki ulubionych stron internetowych ................................................. 385
Skrty internetowe i adresy ulubionych stron ........................................................... 386
Uywanie klas ....................................................................................................... 388
Przegldanie skrtw do ulubionych stron ............................................................... 394
Otwieranie stron ................................................................................................... 401
Alternatywna przegldarka ulubionych .......................................................................... 403
Dostp do ulubionych stron za pomoc zasobnika ................................................... 404
Wywietlanie listy ulubionych stron ........................................................................ 407
Uywanie wspdzielonych waciwoci i metod ............................................................ 410
Uywanie procedur wspdzielonych ....................................................................... 411
Uywanie metod wspdzielonych ........................................................................... 415
Programowanie obiektowe i zarzdzanie pamici ........................................................ 417
Przywracanie pamici ............................................................................................ 418
Zwalnianie zasobw .............................................................................................. 419
Defragmentacja i kompaktowanie .......................................................................... 420
10
Spis treci
11
Podsumowanie .......................................................................................................... 420

wiczenie .................................................................................................................. 422
wiczenie 1. ......................................................................................................... 422
Rozdzia 12. Tworzenie bibliotek klas ....................................................................................................423

Biblioteki klas ............................................................................................................ 424
Tworzenie biblioteki klas ....................................................................................... 424
Tworzenie biblioteki klas dla projektu Favorites Viewer ............................................. 426
Aplikacje wielowarstwowe ...................................................................................... 429
Uywanie silnych nazw ................................................................................................ 430
Podpisywanie podzespow .................................................................................... 431
Wersje podzespou ............................................................................................... 433
Rejestrowanie podzespow ........................................................................................ 434
Narzdzie Gacutil .................................................................................................. 434
Dlaczego utworzonego podzespou nie wida w oknie dialogowym References? ......... 435
Projektowanie bibliotek klas ........................................................................................ 435
Uywanie gotowych bibliotek klas ................................................................................ 438
Uywanie pliku InternetFavorites.dll ........................................................................ 438
Podgldanie klas za pomoc przegldarki obiektw ...................................................... 439
Podsumowanie .......................................................................................................... 440
wiczenie .................................................................................................................. 440
wiczenie 1. ......................................................................................................... 440
Rozdzia 13. Tworzenie wasnych kontrolek .........................................................................................441

Kontrolki formularzy Windows ...................................................................................... 442
Tworzenie i testowanie kontrolek uytkownika ......................................................... 442
Udostpnianie waciwoci kontrolek uytkownika ........................................................ 446
Dodawanie waciwoci ......................................................................................... 446
Udostpnianie metod kontrolki uytkownika ............................................................ 448
Udostpnianie zdarze kontrolki uytkownika .......................................................... 449
Etap projektowania a czas wykonywania programu ........................................................ 453
Tworzenie biblioteki formularzy .................................................................................... 456
Tworzenie biblioteki z formularzem logowania .......................................................... 456
Testowanie biblioteki FormsLibrary ......................................................................... 463
Podczanie zdarze ............................................................................................. 465
Podsumowanie .......................................................................................................... 468
wiczenie .................................................................................................................. 469
wiczenie 1. ......................................................................................................... 469
Rozdzia 14. Programowanie grafiki ......................................................................................................471

Tworzenie prostego programu Paint ............................................................................. 471
Tworzenie projektu z kontrolkami uytkownika ......................................................... 472
Jak dziaaj programy graficzne? ............................................................................ 472
Klasa GraphicsItem .............................................................................................. 474
Ekran i wsprzdne klienckie ................................................................................ 477
Oczekiwanie na dziaanie myszy i rysowanie obiektw GraphicsCircle ........................ 477
Wywoywanie metody Invalidate .............................................................................. 483
Optymalizacja rysowania ........................................................................................ 484
Wybr kolorw ...................................................................................................... 485
Reagowanie na kliknicia ...................................................................................... 491
11
12

Obsuga dwch kolorw .............................................................................................. 494
Informowanie o wybranych przyciskach ................................................................... 496
Uywanie zoonych kolorw ................................................................................... 502
Uywanie rnych narzdzi ..................................................................................... 506
Implementacja rysowania pustych k ..................................................................... 506
Rysunki ..................................................................................................................... 511
Wywietlanie rysunkw .......................................................................................... 512
Skalowanie rysunkw ............................................................................................ 513
Zachowywanie proporcji ......................................................................................... 516
Inne metody klasy Graphics ........................................................................................ 518
Podsumowanie .......................................................................................................... 519
Rozdzia 15. Dostp do baz danych ..........................................................................................................521

Czym s bazy danych? ................................................................................................ 522
Obiekty bazodanowe Microsoft Access ................................................................... 522
Tabele ................................................................................................................. 522
Kwerendy ............................................................................................................. 522
Instrukcja SELECT jzyka SQL ..................................................................................... 523
Kwerendy w bazie danych Access ................................................................................ 525
Tworzenie kwerendy .............................................................................................. 525
Komponenty dostpu do danych ................................................................................. 529
DataSet ............................................................................................................... 529
DataGridView ....................................................................................................... 530
BindingSource ...................................................................................................... 530
BindingNavigator .................................................................................................. 530
TableAdapter ........................................................................................................ 531
Wizanie danych ........................................................................................................ 531
Podsumowanie .......................................................................................................... 538
wiczenia .................................................................................................................. 538
wiczenie 1. ......................................................................................................... 538
wiczenie 2. ......................................................................................................... 538
Rozdzia 16. Programowanie baz danych przy uyciu SQL Server i ADO.NET ....................................539
ADO.NET ................................................................................................................... 540
Przestrzenie nazw ADO.NET ................................................................................... 540
Klasa SqlConnection ............................................................................................. 541
Klasa SqlCommand .............................................................................................. 543
Klasa SqlDataAdapter ........................................................................................... 546
Klasa DataSet ...................................................................................................... 550
Klasa DataView .................................................................................................... 551
Klasy ADO.NET w praktyce .......................................................................................... 554
Przykad zastosowania obiektu DataSet .................................................................. 554
Wizanie danych ........................................................................................................ 563
Obiekty BindingContext i CurrencyManager ............................................................. 563
Wizanie kontrolek ............................................................................................... 564
Podsumowanie .......................................................................................................... 594
wiczenia .................................................................................................................. 595
wiczenie 1. ......................................................................................................... 595
wiczenie 2. ......................................................................................................... 595
12
Spis treci
13
Rozdzia 17. Formularze WWW ..............................................................................................................597

Architektura typu uproszczony klient ............................................................................ 598
Formularze WWW a formularze Windows ...................................................................... 599
Zalety formularzy Windows .................................................................................... 599
Zalety formularzy WWW ......................................................................................... 600
Aplikacje sieciowe podstawowe elementy ................................................................ 601
Serwery WWW ...................................................................................................... 601
Przegldarki ......................................................................................................... 601
Hipertekstowy jzyk znacznikw ............................................................................. 601
Jzyki VBScript i JavaScript .................................................................................... 602
Kaskadowe arkusze stylw (CSS) ........................................................................... 602
Technologia Active Server Pages ................................................................................. 602
Zalety .................................................................................................................. 603
Specjalne pliki witryn internetowych ....................................................................... 603
Tworzenie aplikacji ................................................................................................ 604
Kontrolki okno narzdzi ..................................................................................... 604
Tworzenie aplikacji sieciowych .................................................................................... 605
Tworzenie formularzy WWW oraz przetwarzanie po stronie klienta i po stronie serwera ... 605
Przekazywanie danych i sprawdzanie ich poprawnoci .............................................. 610
Projektowanie wygldu i stylu witryny ...................................................................... 615
Uywanie kontrolki GridView do tworzenia formularzy WWW sterowanych danymi ........ 625
Okrelanie lokalizacji witryn internetowych przy uyciu rodowiska Visual Studio 2005 ... 631
Podsumowanie .......................................................................................................... 632
wiczenie .................................................................................................................. 634
wiczenie 1. ......................................................................................................... 634
Rozdzia 18. Uwierzytelnianie przy uyciu formularzy .......................................................................635

Uwierzytelnianie na witrynach internetowych ................................................................. 635
Uwierzytelnianie systemu Windows ........................................................................ 636
Uwierzytelnianie przy uyciu formularzy ................................................................... 636
Narzdzie do zarzdzania witryn internetow (WAT) ................................................ 636
Kontrolki suce do logowania .............................................................................. 645
Podsumowanie .......................................................................................................... 658
wiczenia .................................................................................................................. 658
wiczenie 1. ......................................................................................................... 658
wiczenie 2. ......................................................................................................... 659
Rozdzia 19. Visual Basic 2005 i XML ......................................................................................................661

Wprowadzenie do XML ................................................................................................ 661
Jak wyglda jzyk XML? ......................................................................................... 663
XML dla pocztkujcych ........................................................................................ 665
Ksika adresowa ...................................................................................................... 665
Tworzenie projektu ................................................................................................ 665
Klasa SerializableData .......................................................................................... 666
Wczytywanie plikw XML ........................................................................................ 672
Modyfikowanie danych .......................................................................................... 675
Wysyanie poczty elektronicznej .............................................................................. 676
Tworzenie listy adresw ......................................................................................... 677
Pomijanie wybranych skadowych ........................................................................... 682
Wczytywanie danych adresowych ............................................................................ 684
13
14

Dodawanie nowych wpisw .................................................................................... 685
Poruszanie si po danych ...................................................................................... 687
Usuwanie adresw ................................................................................................ 688
Integracja z ksik adresow ..................................................................................... 691
Zasady integracji .................................................................................................. 691
Wczytywanie ksiki adresowej w innej aplikacji ...................................................... 693
Podsumowanie .......................................................................................................... 698
wiczenia .................................................................................................................. 698
wiczenie 1. ......................................................................................................... 698
wiczenie 2. ......................................................................................................... 699
Rozdzia 20. Usugi WWW i technologia Remoting .................................................................................701

Czym s usugi WWW? ............................................................................................... 701
Jak dziaaj usugi WWW? ..................................................................................... 702
SOAP ................................................................................................................... 703
Tworzenie usug WWW ................................................................................................ 704
Przykadowa usuga WWW ..................................................................................... 705
Dodawanie nowych metod ..................................................................................... 708
Serwer rysunkw ........................................................................................................ 710
Tworzenie projektu ................................................................................................ 710
Zwracanie tablic ................................................................................................... 712
Zwracanie zoonych informacji .............................................................................. 716
Klient usugi PictureService ......................................................................................... 720
Jzyk WSDL .......................................................................................................... 721
Tworzenie aplikacji klienckiej ................................................................................. 721
Dodawanie referencji sieciowych ............................................................................ 722
Wywietlanie listy katalogw .................................................................................. 724
Wywietlanie listy plikw i wybr rysunkw .............................................................. 727
Technologia Remoting ................................................................................................ 731
Podsumowanie .......................................................................................................... 738
wiczenia .................................................................................................................. 739
wiczenie 1. ......................................................................................................... 739
wiczenie 2. ......................................................................................................... 739
Rozdzia 21. Wdraanie aplikacji ............................................................................................................741

Czym jest wdraanie? ................................................................................................. 742
Wdraanie typu ClickOnce ..................................................................................... 742
Wdraanie typu XCOPY .......................................................................................... 747
Tworzenie aplikacji instalacyjnych przy uyciu Visual Studio 2005 .................................. 748
Tworzenie programu instalacyjnego ........................................................................ 748
Edytor interfejsu uytkownika ...................................................................................... 752
Wdraanie innych rozwiza ........................................................................................ 755
Podzespoy prywatne ............................................................................................. 755
Podzespoy wspdzielone ..................................................................................... 756
Wdraanie aplikacji dla komputerw stacjonarnych .................................................. 757
Wdraanie aplikacji sieciowych ............................................................................... 757
Wdraanie usug WWW .......................................................................................... 757
Przydatne narzdzia .............................................................................................. 757
Podsumowanie .......................................................................................................... 758
wiczenia .................................................................................................................. 759
wiczenie 1. ......................................................................................................... 759
wiczenie 2. ......................................................................................................... 759
14
Spis treci
15
Rozdzia 22. Tworzenie aplikacji dla urzdze przenonych ..............................................................761

rodowisko ............................................................................................................... 761
Wsplne rodowisko uruchomieniowe .................................................................... 762
Program ActiveSync .............................................................................................. 762
Wsplne typy platformy .NET Compact .................................................................... 763
Klasy platformy Compact ....................................................................................... 764
Tworzenie gry dla systemu Pocket PC .......................................................................... 766
Podsumowanie .......................................................................................................... 778
wiczenie .................................................................................................................. 779
wiczenie 1. ......................................................................................................... 779
Dodatek A Co dalej? ..................................................................................................................................781

Zasoby internetowe .................................................................................................... 782
P2P.Wrox.com ...................................................................................................... 782
Zasoby Microsoftu ................................................................................................ 782
Inne zasoby .......................................................................................................... 783
Zasoby dostpne bez poczenia (ksiki) .................................................................... 784
Professional VB .NET, 2nd Edition .......................................................................... 784
ASP.NET 2.0 Beta Preview ..................................................................................... 784
Dodatek B Schemat MSF .........................................................................................................................787

Cykl tworzenia oprogramowania ................................................................................... 788
Schemat MSF ............................................................................................................ 788
Tworzenie wizji ...................................................................................................... 789
Etap planowania ................................................................................................... 790
Etap pisania kodu ................................................................................................. 791
Etap testowania ................................................................................................... 791
Etap wdraania ..................................................................................................... 792
Zarzdzanie kosztami i korzyciami ............................................................................. 792
Okrelanie kryteriw sukcesu projektu przy uyciu schematu MSF .................................. 794
Podsumowanie .......................................................................................................... 794
Dodatek C Wprowadzenie do zabezpiecze ..........................................................................................795

Zabezpieczenia oparte na uprawnieniach kodu (CAS) ....................................................... 796
Uprawnienia ......................................................................................................... 797
Zasady zabezpiecze ............................................................................................ 798
Dowd ................................................................................................................. 798
Warstwa SSL ............................................................................................................. 798
Szukanie informacji .................................................................................................... 799
Podsumowanie .......................................................................................................... 800
Dodatek D Rozwizania ............................................................................................................................801

Skorowidz ...............................................................................................................................................827
15
Zadaniem tej ksiki jest umoliwienie szybkiego opanowania jzyka Visual Basic 2005 nawet tym osobom, ktre nigdy wczeniej nie programoway. Nowe informacje wprowadzane
s stopniowo, na podstawie wczeniejszych rozdziaw. We wic gboki wdech, powoli
wypu powietrze i pomyl, e moesz to zrobi. Bez problemu! Naprawd!
Programowanie w duym stopniu przypomina uczenie dziecka wizania sznurowade. Trudno
cokolwiek osign, dopki nie opanuje si poprawnego sposobu przekazywania instrukcji.
Visual Basic 2005 to jzyk, w ktrym mona przekaza komputerowi instrukcje dotyczce wykonywania pewnych operacji. Ale podobnie jak dziecko, komputer zrozumie je tylko wtedy,
gdy bd wystarczajco jasne. Jeli nigdy nie pisae programw, moe Ci si to wydawa
trudne i czasem rzeczywicie tak jest. Jednak Visual Basic 2005 to prosty jzyk sucy
do wyjaniania pewnych skomplikowanych rzeczy. Cho zrozumienie funkcjonowania programw na szczegowym poziomie moe by przydatne, Visual Basic 2005 zwalnia programistw z koniecznoci zajmowania si mudnymi zawiociami pisania programw dla systemu
Windows. Pozwala to skoncentrowa si na rozwizywaniu ciekawszych problemw.
Visual Basic 2005 pomaga tworzy programy dziaajce w systemie operacyjnym Windows.
Jeli czytasz t ksik, prawdopodobnie czujesz potrzeb lub ch pisania programw tego
typu. Nawet jeli nigdy nie napisae programu komputerowego, wykonujc Sprbuj sam
przedstawione w tej ksice, szybko poznasz rne aspekty jzyka Visual Basic 2005, jak
rwnie jego podstaw w postaci platformy .NET. Zobaczysz, e programowanie nie jest
nawet w czci tak trudne, jak to sobie wyobraae. Zanim si o tym przekonasz, nauczysz
si tworzy rne typy programw. Ponadto jak wskazuje nazwa .NET jzyka Visual
Basic 2005 mona uy do tworzenia aplikacji na urzdzenia przenone, na przykad komputery kieszonkowe czy telefony Smartphone. Jednak poznajc now technologi, trzeba najpierw nauczy si chodzi, a dopiero potem biega, dlatego pocztkowe rozdziay opisuj podstawowe aplikacje dla systemu Windows, a dopiero w dalszej czci ksiki przedstawione
s aplikacje dziaajce na innych platformach.
D:\Roboczy Jarek\makiety poprawki druk pdf\Visual Basic 2005. Od podstaw\R01-04.DOC
23
24

Ten rozdzia przedstawia nastpujce zagadnienia:
n
Instalacj jzyka Visual Basic 2005.
Przegld zintegrowanego rodowiska programistycznego (IDE) jzyka Visual

Basic 2005.
Tworzenie prostych programw dla systemu Windows.
Uywanie zintegrowanego systemu pomocy.
Programy dla systemu Windows rni si znacznie od swych wiekowych przodkw programw dla systemu MS-DOS. Przebieg dziaania programw dla systemu DOS by do
cile okrelony od pocztku do koca. Cho nie musi to oznacza zmniejszenia funkcjonalnoci aplikacji, ogranicza sposb korzystania z niej przez uytkownika. Program dla systemu
DOS jest jak przechodzenie przez korytarz. Aby doj do koca, trzeba i w jego kierunku,
pokonujc wszystkie napotkane przeszkody. Taki program pozwala otwiera po drodze jedynie
okrelone drzwi.
Z drugiej strony system Windows zapocztkowa er programw sterowanych zdarzeniami.
Zdarzenia w tym przypadku obejmuj na przykad kliknicie przycisku, zmian rozmiaru okna
lub zmian tekstu w polu tekstowym. Kod pisany przez programist reaguje na takie zdarzenia.
Wracajc do przykadu z korytarzem programy dla systemu Windows pozwalaj znale
si na kocu korytarza w wyniku kliknicia tego koca. Dziki temu mona pomin ca dugo korytarza. Jeli znajdziesz si na kocu i stwierdzisz, e wcale nie chciae tam trafi,
moesz atwo przenie si w nowe miejsce bez koniecznoci powrotu do punktu wyjcia. Program reaguje na Twoje ruchy i podejmuje odpowiednie dziaania, aby wykona polecenia.
Kolejn wielk zalet programw dla systemu Windows jest niezaleno od sprztu. To system
Windows odpowiada za komunikacj ze sprztem, dziki czemu nie musi tego robi programista. Nie trzeba zna zasad dziaania kadej drukarki laserowej na rynku, aby napisa program
do drukowania. Nie trzeba uczy si schematw kart graficznych, aby napisa gr. Windows
opakowuje te operacje, udostpniajc uniwersalne procedury komunikowania si ze sterownikami pisanymi przez producentw sprztu. Prawdopodobnie jest to gwny powd popularnoci systemu Windows. Te uniwersalne procedury to tak zwany interfejs programowania
aplikacji (ang. Application Interface Programming API).
Przed wprowadzeniem jzyka Visual Basic 1.0 w 1991 roku programici musieli dobrze zna
jzyki C i C++, jak rwnie elementy skadajce si na sam system Windows, czyli API. Ta
zoono oznaczaa, e jedynie zaangaowani i odpowiednio wyksztaceni programici potrafili tworzy programy dziaajce w systemie Windows. Jzyk Visual Basic stanowi wielk
zmian i szacuje si, e obecnie liczba wierszy kodu produkcyjnego w jzyku Visual Basic jest
porwnywalna w liczb wierszy kodu we wszystkich innych jzykach.
24
Rozdzia 1. n Wprowadzenie do jzyka Visual Basic 2005
25
Visual Basic zmieni oblicze programowania dla systemu Windows, znoszc konieczno pisania skomplikowanego kodu do obsugi interfejsu uytkownika. Moliwo wizualnego tworzenia wasnego interfejsu pozwolia programistom skoncentrowa si na rozwizywaniu problemw biznesowych. Po narysowaniu interfejsu uytkownika programista moe doda kod
reagujcy na zdarzenia.
Ponadto jzyk Visual Basic od samego pocztku cechowa si rozszerzalnoci. Niezaleni
producenci szybko dostrzegli moliwo sprzeday moduw uatwiajcych prac programistom. Te moduy, czyli kontrolki, pocztkowo nosiy nazw VBXs, pochodzc od rozszerzenia plikw moduw. Przed wprowadzeniem jzyka Visual Basic 5.0, jeli programicie
nie podoba si sposb dziaania przycisku, mg kupi inn wersj przycisku lub napisa
wasn, jednak te kontrolki musiay by napisane w jzykach C lub C++. Jednymi z pierwszych dostpnych kontrolek byy narzdzia umoliwiajce dostp do baz danych. W jzyku
Visual Basic 5.0 pojawia si technologia ActiveX, ktra umoliwiaa programistom tworzenie
wasnych kontrolek ActiveX.
Wprowadzenie przez Microsoft jzyka Visual Basic 3.0 to kolejny przeom w wiecie programowania. Od tej pory moliwe byo tworzenie aplikacji bazodanowych bezporednio dostpnych dla uytkownika (tak zwane aplikacje frontonowe) przy uyciu samego jzyka Visual
Basic. Nie trzeba byo posugiwa si dodatkowymi kontrolkami. Byo to moliwe dziki wprowadzeniu obiektw dostpu do danych (ang. Data Access Objects DAO), ktre umoliwiay programistom manipulowanie danymi rwnie atwo jak interfejsem uytkownika.
Wersje 4.0 i 5.0 jzyka Visual Basic zwikszay moliwoci wersji 3.0, umoliwiajc programistom pisanie programw dla nowej wersji systemu Windows Windows 95. Co najbardziej istotne, nowe wersje jzyka uatwiay take pisanie kodu nadajcego si do powtrnego
wykorzystania przez programistw piszcych w innych jzykach programowania. Wersja 6.0
umoliwia nowy sposb dostpu do baz danych dziki modelowi ADO (ang. ActiveX Data
Objects). Moliwoci ADO zostay udostpnione przez Microsoft w celu umoliwienia dostpu
do baz danych programistom aplikacji internetowych uywajcym jzyka ASP. Wszystkie
te usprawnienia jzyka Visual Basic zapewniy mu dominujc pozycj w wiecie programowania. Visual Basic pozwala programistom pisa stabilne i atwe w pielgnacji aplikacje
w rekordowo krtkim czasie.
W lutym 2002 roku pojawi si Visual Basic .NET, w ktrym pozbyto si wikszoci ogranicze wczeniejszych wersji tego jzyka. W przeszoci Visual Basic krytykowano i wymiewano jako zabawkowy jzyk, poniewa nie udostpnia wszystkich waciwoci cechujcych
bardziej zoone jzyki, na przykad jzyki C++ czy Java. W Visual Basic .NET Microsoft
usun te ograniczenia i przeksztaci ten jzyk w niezwykle wydajne narzdzie programistyczne. Visual Basic 2005 to kontynuacja tego trendu. Cho w jzyku Visual Basic 2005 nie
wprowadzono tak znaczcych zmian jak w Visual Basic .NET, zawiera on wystarczajco wiele
usprawnie w jzyku i rodowisku programistycznym, aby stanowi wartociow aktualizacj.
Visual Basic 2005 jest doskonaym wyborem dla programistw na wszystkich poziomach
zaawansowania.
25
26
Moesz uywa Visual Basic 2005 w kilku postaciach:

n
Jako czci rodowiska Visual Studio 2005, ktre jest zestawem narzdzi i obejmuje
take jzyki C# (wymawiaj jako si-szarp), J# (wymawiaj jako dej-szarp) i Visual
C++. Linia produktw Visual Studio 2005 obejmuje wersje Visual Studio Standard
Edition, Visual Studio Professional Edition, Visual Studio Tools for Office oraz Visual
Studio Team System. Kolejne wersje udostpniaj coraz wicej narzdzi do pisania
duych aplikacji i zarzdzania ich tworzeniem.
Jako wersji Express Edition, ktra w porwnaniu z Visual Studio 2005 udostpnia
ograniczony zestaw narzdzi i cech.
Obie wersje pozwalaj tworzy aplikacje dla systemu Windows. Proces instalacji jest prosty.
Instalator rodowiska Visual Studio potrafi nawet dokadnie okreli, czego potrzebuje komputer, aby moliwa bya instalacja tego rodowiska.
Opisy w Sprbuj sam zakadaj, e masz dostp do rodowiska Visual Studio 2005 Architect
Edition. Wikszo opcji instalacji jest oczywista i w wikszoci rodowisk mona zainstalowa rodowisko Visual Studio, posugujc si domylnymi ustawieniami. Niezalenie od
instalowanej wersji instalacja zgodnie z domylnymi ustawieniami powinna przebiega bez
zakce.
Sprbuj sam
Instalacja Visual Basic 2005
1. Pyta z Visual Studio 2005 ma opcj autouruchamiania, jednak jeli po woeniu

pyty nie pojawi si ekran instalacyjny, naley wpisa instrukcj setup.exe z poziomu
gwnego katalogu pyty. W tym celu naley otworzy menu Start systemu Windows
(zwykle znajduje si na dole ekranu) i wybra opcj Uruchom. Nastpnie naley
wpisa w polu Otwrz instrukcj d:\setup.exe, jeli d to litera napdu CD-ROM.
Po uruchomieniu programu instalacyjnego powinno pojawi si okno przedstawione
na rysunku 1.1.
2. To okno dialogowe przedstawia kolejno instalowania elementw rodowiska.
Do poprawnego dziaania rodowisko Visual Basic 2005 wymaga instalacji kilku

aktualizacji, na przykad pakietu Service Pack 1 w przypadku systemu Windows
XP. Program instalacyjny poinformuje Ci o brakujcych aktualizacjach. Przed
kontynuowaniem instalacji rodowiska Visual Studio 2005 naley zainstalowa
potrzebne aktualizacje. Etap 1 instaluje rodowisko Visual Studio, naley wic nacisn
odnonik Install Visual Studio.
3. Po zaakceptowaniu licencji uytkownika naley klikn przycisk Continue i przej
do kolejnego etapu.
4. Podobnie jak w przypadku wikszoci programw instalacyjnych, pojawi si lista
elementw rodowiska, ktre mona zainstalowa (rysunek 1.2). Moesz zdecydowa

si na instalacj jedynie potrzebnych skadnikw. Na przykad, jeli na dysku jest
mao wolnego miejsca i nie planujesz w najbliszej przyszoci uywa jzyka Visual
26
27
Rysunek 1.1.
Ekran powitalny
instalatora
rodowiska Visual
Studio 2005
C++ 2005, moesz usun ten jzyk z listy instalowanych skadnikw. Moesz take
okreli lokalizacj elementw, cho najatwiej jest zostawi ustawienia domylne.
Wszystkie opcje pominite w trakcie pocztkowej instalacji moesz doda pniej,
kiedy zmieni si Twoje potrzeby lub zainteresowania. Jeli planujesz tworzy aplikacje
bazodanowe (opisane w rozdziale 16.), powiniene zainstalowa baz danych SQL
Server 2005 Express, ktra znajduje si na kocu listy.
Rysunek 1.2.
Instalacja
skadnikw
rodowiska
Visual Studio
2005
27
28

Kady ze skadnikw opisuj informacje trojakiego rodzaju:
n
Pole Feature description przedstawia zarys zastosowa i funkcji danego

skadnika.
Pole Product install path pokazuje, gdzie dany skadnik zostanie zainstalowany.
Ostatnie pole, Disk space requirements, informuje o iloci pamici na dysku

zajmowanej przez wszystkie wybrane skadniki.
Kiedy uruchamiasz Visual Basic 2005, wiele informacji przenoszonych jest z dysku do
pamici, a take z pamici na dysk. Dlatego wane jest, aby pozostawi odpowiedni ilo
wolnego miejsca na dysku. Nie ma dokadnych regu opisujcych ilo potrzebnej pamici,
jednak dysk majcy mniej ni 100 MB wolnej przestrzeni mona uzna za peny.
5. Po wybraniu wszystkich potrzebnych skadnikw moesz klikn przycisk Install.
Rozpocznie si instalacja, podczas ktrej moesz spokojnie usi i zrelaksowa

si. Czas instalowania rodowiska zaley od liczby wybranych skadnikw oraz
uywanego komputera. Na przykad instalacja penego rodowiska na komputerze
z procesorem 2.4 GHz, 512 MB pamici i systemem Windows XP Professional
zajmuje okoo 20 minut.
6. Po zakoczeniu instalacji zobaczysz okno dialogowe informujce o ukoczeniu
tego zadania.
Na tym etapie moesz take zobaczy informacje o problemach, ktre pojawiy si
w czasie instalacji. Masz take okazj zobaczy dziennik instalacji. Ten dziennik
zawiera list wszystkich operacji, ktre miay miejsce w czasie instalacji. O ile
w trakcie instalacji nie wystpiy jakie bdy, mona zrezygnowa z ogldania
dziennika. Na tym etapie instalacja rodowiska Visual Studio 2005 jest ju prawie
zakoczona. Moesz klikn przycisk Done i przej do instalacji dokumentacji.
7. Instalacja biblioteki MSDN jest prosta, a nastpne punkty opisuj jej etapy. Pierwszy
ekran to ekran powitalny. Moesz klikn Next, aby przej do nastpnego etapu.
8. Teraz moesz wybra skadniki dokumentacji, ktre chcesz zainstalowa. Przedstawia
to rysunek 1.3. Po wybraniu skadnikw kliknij przycisk Next, aby rozpocz proces
instalacji.
Jeli masz duo wolnego miejsca na dysku, najlepiej jest zainstalowa pen dokumentacj. W ten sposb uzyskasz dostp do penej biblioteki, co jest istotne, jeli w czasie instalacji wybierzesz ograniczony zestaw opcji, a pniej bdziesz chcia doda nowe waciwoci.
9. Po zainstalowaniu dokumentacji MSDN ponownie zobaczysz ekran pocztkowy
z dostpn opcj Service Releases.

Dobrym pomysem jest wybranie opcji Service Releases, co powoduje automatyczne
sprawdzanie aktualizacji rodowiska. Microsoft woy duo pracy w udostpnianie aktualizacji oprogramowania poprzez internet. Te aktualizacje mog obejmowa wiele rzeczy,
od dodatkowej dokumentacji po pakiety naprawiajce bdy. Moesz wybra instalacj
28
29
Rysunek 1.3.
Instalacja
systemu pomocy
aktualizacji za pomoc pyty CD z pakietem Service Pack lub poprzez internet. Oczywicie aktualizacje poprzez internet wymagaj aktywnego poczenia. Poniewa aktualizacje
mog by do due, zaleca si uywanie szybkiego poczenia.
Po zakoczeniu aktualizacji rodowisko Visual Studio 2005 jest gotowe do uycia. Prawdziwa
zabawa dopiero si rozpoczyna! Rozlunij si wic, zrelaksuj i przygotuj na wkroczenie do
wiata jzyka Visual Basic 2005.
Pisanie aplikacji w jzyku Visual Basic 2005 nie wymaga korzystania ze specjalnego rodowiska programistycznego tego jzyka. Moliwo uruchamiania kodu w jzyku Visual Basic
2005 jest zwizana z platform .NET. W rzeczywistoci mona pisa cay kod w prostym edytorze tekstu, jak na przykad Notatnik. Mona take wbija gwodzie, posugujc si butem
zamiast motkiem, ale pneumatyczny pistolet do gwodzi jest prawdopodobnie duo bardziej
wydajny. Programy w jzyku Visual Basic 2005 zdecydowanie najatwiej jest pisa za pomoc
zintegrowanego rodowiska programistycznego (ang. Integrated Development Environment
IDE) Visual Studio 2005. rodowisko IDE jest tym, co widzisz, uywajc Visual Basic 2005
to okna, pola i tak dalej. rodowisko IDE udostpnia wiele waciwoci niedostpnych w zwykych edytorach tekstu, takich jak sprawdzanie kodu, graficzna reprezentacja gotowych aplikacji czy okno wywietlajce wszystkie pliki skadajce si na projekt.
29
30
Ustawianie profilu
IDE to rodowisko czce ze sob szereg narzdzi, ktre znacznie uatwiaj tworzenie oprogramowania. Uruchom rodowisko Visual Studio 2005 i przyjrzyj si widocznym elementom.
Jeli w czasie instalacji uye domylnych ustawie, moesz otworzy menu Start systemu
Windows, a nastpnie wybra opcj Programy (Wszystkie programy w Windows XP i Windows Server 2003)/Microsoft Visual Studio 2005/Microsoft Visual Studio 2005. Pojawi si wtedy
ekran powitalny z widocznym oknem dialogowym Choose Default Environment Settings.
Zaznacz opcj Visual Basic Development Settings, a nastpnie kliknij Start Visual Studio.
Pojawi si rodowisko programistyczne Visual Studio, widoczne na rysunku 1.4.
Rysunek 1.4. Strona startowa rodowiska Visual Studio 2005
Menu
Moesz ju z niecierpliwoci oczekiwa, kiedy zaczniesz pisa kod. Najpierw jednak powiniene pozna rodowisko IDE i przyjrze si paskowi narzdzi i menu, ktre nie rni si
zbytnio od paskw narzdzi i menu w innych produktach Microsoftu, na przykad w programach Word, Excel czy PowerPoint.
Menu rodowiska Visual Studio 2005 jest dynamiczne, co oznacza, e w zalenoci od wykonywanych operacji dostpne s rne elementy menu. W rodowisku, w ktrym nie otwarto
adnego projektu, menu skada si jedynie z pozycji File, Edit, View, Data, Tools, Window,
Community oraz Help. Po utworzeniu projektu pojawi si pene menu rodowiska Visual Studio 2005, widoczne na rysunku 1.5.
30
31
Rysunek 1.5.
Menu rodowiska
Visual Studio 2005
Na razie nie musisz szczegowo zna wszystkich opcji menu. Zapoznasz si z nimi w czasie
lektury tej ksiki. Poniej znajduje si krtki przegld operacji, z ktrymi powizane s poszczeglne elementy menu:
n
File Niemal kady program dla systemu Windows ma menu File (plik). Jest to
standardowy element, ktry zawiera przynajmniej opcj pozwalajc zakoczy
dziaanie programu. W Visual Studio 2005 w menu tym znajduj si opcje pozwalajce
otwiera i zamyka poszczeglne pliki, jak rwnie cae projekty.
Edit Menu Edit (edycja) daje dostp do standardowych elementw znanych z innych
produktw: Undo (cofnij), Redo (powtrz), Cut (wytnij), Copy (kopiuj), Paste (wklej)
i Delete (usu).
View Menu View (widok) zapewnia szybki dostp do okien udostpnianych przez
rodowisko, midzy innymi do okien Solution Explorer, Properties, Output i Toolbox.
Project Menu Project (projekt) pozwala dodawa do aplikacji nowe pliki,

na przykad formularze czy klasy.
Build Menu Build (kompilacja) jest wane, kiedy skoczysz pisa aplikacj i chcesz
uruchamia j bez uycia rodowiska Visual Basic 2005 (na przykad bezporednio
z menu Start, tak jak inne aplikacje, choby Word czy Access).
Debug Menu Debug (debugowanie) pozwala uruchamia i zatrzymywa aplikacj

w obrbie rodowiska IDE Visual Basic 2005. To menu daje take dostp do debugera
Visual Studio 2005. Debuger umoliwia stopniowe przechodzenie przez kod
z jednoczesnym podgldem jego dziaania.
Data Menu Data (dane) pomaga uywa informacji pochodzcych z bazy danych.
To menu jest dostpne tylko wtedy, kiedy projektujesz aplikacj w trybie graficznym
(w gwnym oknie aktywna musi by zakadka [Desing]), a nie w czasie pisania kodu
w edytorze kodu. Prac z bazami danych opisuj rozdziay 15. i 16.
Format Menu Format (format) take pojawia si tylko w czasie projektowania

aplikacji w trybie graficznym. Elementy tego menu pozwalaj manipulowa wygldem
tworzonych kontrolek.
Tools Menu Tools (narzdzia) udostpnia polecenia pozwalajce na konfiguracj

IDE Visual Studio 2005, jak rwnie odnoniki do dostpnych zewntrznych narzdzi.
Window Menu Window (okno) jest standardowo udostpniane w wielu aplikacjach

pozwalajcych na jednoczesne otwieranie kilku okien, na przykad w programach
Word czy Excel. Polecenia tego menu pozwalaj przecza si midzy oknami
otwartymi w rodowisku.
Community Menu Community (spoeczno) daje dostp do zasobw

programistycznych i pozwala zada pytanie, znale potrzebny fragment kodu czy
wysa opini o produkcie.
Help Menu Help (pomoc) daje dostp do dokumentacji rodowiska Visual Studio
2005. Dostp do tych informacji jest moliwy na wiele sposobw (na przykad poprzez
31
32

odnoniki systemu pomocy, indeks lub wyszukiwanie). Menu Help udostpnia take
opcje pozwalajce poczy si z witryn Microsoftu w celu pobrania aktualizacji
lub zgoszenia problemw.
Paski narzdzi
IDE Visual Studio 2005 udostpnia wiele paskw narzdzi, midzy innymi Formatting (formatowanie), Image Editor (edytor rysunkw) i Text Editor (edytor tekstu). Te paski mona
dodawa i usuwa z IDE za pomoc opcji menu View/Toolbars. Kady pasek daje szybki dostp
do czsto uywanych polece, dziki czemu nie trzeba przechodzi przez szereg opcji menu.
Na przykad ikona New Project znajdujca si po lewej stronie domylnego paska narzdzi
(pasek narzdzi Standard) widocznego na rysunku 1.6 to odpowiednik opcji File/New/Project.
Rysunek 1.6. Elementy paskw narzdzi
Pasek narzdzi jest podzielony na grupy powizanych ze sob opcji, rozdzielone pionow lini.
Pierwsze pi ikon daje dostp do czsto uywanych opcji sucych do manipulowania projektem i plikami, na przykad do otwierania i zapisywania plikw. Opcje te s dostpne take
w menu File i Project.
Kolejna grupa ikon suy do edycji (Cut, Copy i Paste). Trzecia grupa ikon pozwala cofn
i powtrzy edycj oraz porusza si po kodzie.
Czwarta grupa ikon pozwala uruchomi aplikacj (zielony trjkt). Mona take wybra
konfiguracj rozwizania i konkretn docelow platform.
Kolejna grupa pozwala znale tekst w kodzie dokumentu, projektu lub caego rozwizania.
Ostatnia grupa ikon zawiera odnoniki prowadzce do okien Solution Explorer, Properties,
Toolbox, Object Browser, Start Page i innych. Jeli wybrane okno jest zamknite, kliknicie
przycisku spowoduje jego automatyczne otwarcie.
Jeli zapomnisz, do czego suy dana ikona, moesz umieci nad ni kursor myszy.
Spowoduje to pojawienie si podpowiedzi z nazw opcji paska narzdzi.
32
33
Moesz przyjrze si wszystkim oknom, wybierajc poszczeglne okna z menu View. Jednak
przed otwarciem projektu wszystkie s puste, dlatego trudno powiedzie, do czego su. Najlepszy sposb na poznanie moliwoci rodowiska to uywanie go w czasie pisania kodu.
Na zakoczenie przegldu IDE musisz utworzy projekt, dziki czemu okna widoczne na
rysunku 1.4 bd miay interesujc zawarto. Kolejne Sprbuj sam pokazuje, jak utworzy
bardzo prost aplikacj HelloUser, ktra pozwala uytkownikowi wpisa imi, a nastpnie
wywietla w oknie komunikatu pozdrowienie dla tej osoby.
Sprbuj sam
Tworzenie projektu HelloUser
1. Kliknij przycisk New Project na pasku narzdzi.

2. Pojawi si okno dialogowe New Project. Upewnij si, e na panelu Project types
znajdujcym si po lewej stronie zaznaczona jest opcja Visual Basic. Nastpnie

zaznacz opcj Windows Application w polu Templates, wpisz nazw Hello User
w polu tekstowym Name i kliknij przycisk OK. Okno dialogowe New Project powinno
wyglda teraz tak jak na rysunku 1.7.
Rysunek 1.7.
Tworzenie
nowego projektu
3. IDE utworzy pust aplikacj dla systemu Windows. W tym momencie program Hello
User skada si z jednego pustego okna typu Windows Form (zwykle nazywanego
formularzem) o domylnej nazwie Form1.vb. Okno to widoczne jest na rysunku 1.8.
33
34
Rysunek 1.8.
Formularz
Kiedy rodowisko Visual Studio 2005 tworzy nowy plik zarwno w procesie tworzenia
projektu, jak i w wyniku bezporedniego polecenia programisty nadaje mu nazw odzwierciedlajc to, czym jest dany plik (w tym przypadku jest to formularz), dodajc do
niej numer.
Okna rodowiska Visual Studio 2005

W tym momencie moesz zobaczy podstawowe zastosowania rnych okien rodowiska
IDE. Przyjrzyj im si, zanim przejdziesz do dalszej czci wiczenia. Jeli ktre z tych okien
nie jest widoczne na ekranie, moesz wybra je w menu View, co spowoduje wywietlenie
potrzebnego okna. Jeli nie odpowiada Ci pooenie danego okna, zawsze moesz je przenie,
klikajc pasek tytuu (niebieski pasek u gry okna) i przecigajc je w nowe miejsce. Okna
rodowiska IDE mog pywa (zajmowa niezalen pozycj) lub by dokowane (jak okno na
rysunku 1.8). Ponisza lista krtko opisuje najwaniejsze okna:
34
Database Explorer Okno Database Explorer daje dostp do zdefiniowanych

pocze z bazami danych. Tutaj mona tworzy nowe poczenia z bazami danych
i przeglda istniejce. Na rysunku 1.8 okno Database Explorer to zakadka na dole
okna Toolbox.
Toolbox Okno Toolbox, zwane oknem narzdzi, zawiera rozmaite kontrolki

i komponenty, ktre mona dodawa do aplikacji. Mog to by proste przyciski,
jak rwnie niestandardowe kontrolki kupione lub napisane przez programist.
Design Okno Design to miejsce, w ktrym przeprowadza si wiele operacji. W tym

miejscu moesz tworzy interfejs uytkownika. To okno zwane jest oknem projektowym.

n
Solution Explorer Okno Solution Explorer zawiera hierarchiczny podgld

rozwizania. Rozwizanie (ang. solution) moe zawiera wiele projektw, podczas
gdy projekt zawiera formularze, klasy, moduy i komponenty, ktre su do
rozwizywania konkretnych problemw.
Properties Okno Properties, zwane oknem waciwoci, pokazuje waciwoci

udostpniane przez wybrany obiekt. Cho waciwoci mona okreli take w kodzie,
czsto duo atwiej ustawi je w czasie projektowania aplikacji (na przykad dodajc
kontrolk do formularza). Zauwa, e waciwo File Name formularza ma warto
Form1.vb. Jest to nazwa fizycznego pliku z kodem formularza i informacjami o ukadzie
jego elementw.
Sprbuj sam
35
Tworzenie projektu HelloUser (cig dalszy)
1. Zmie nazw formularza na bardziej znaczc. W tym celu kliknij plik Form1.vb
w oknie Solution Explorer, a nastpnie w oknie waciwoci zmie warto waciwoci

File Name z Form1.vb na HelloUser.vb, jak przedstawia to rysunek 1.9, i wcinij
klawisz Enter. Aby wprowadzona zmiana zostaa zatwierdzona, trzeba wcisn
klawisz Enter lub przenie kursor poza pole waciwoci.
Rysunek 1.9.
Waciwoci pliku
2. Zauwa, e zmiana waciwoci jest automatycznie odzwierciedlana w oknie Solution
Explorer, w ktrym plik ma teraz nazw HelloUser.vb.

3. Nastpnie kliknij formularz widoczny w oknie projektowym. Okno waciwoci
wywietli wtedy waciwoci samego formularza zamiast widocznych wczeniej

waciwoci pliku formularza. Waciwoci formularzy s zupenie odmienne od
waciwoci plikw. Rnica jest wynikiem dwch odmiennych podej do tego
samego kodu. Kiedy zaznaczona jest nazwa pliku formularza w oknie Solution
Explorer, okno waciwoci przedstawia waciwoci fizycznego pliku. Kiedy wybrany
jest formularz w oknie projektowym, okno waciwoci wywietla wizualne i logiczne
waciwoci samego formularza.
Okno waciwoci umoliwia atwe ustawianie waciwoci kontrolki. Waciwoci
to zbir wewntrznych danych obiektu, ktre zwykle opisuj jego wygld lub dziaanie.
Rysunek 1.10 pokazuje, e waciwoci te s pogrupowane w kategorie: Accessibility
(niewidoczna na rysunku), Appearance (nagwek niewidoczny), Behavior, Data,
Design, Focus (niewidoczna), Layout (niewidoczna), Misc (niewidoczna) i Window
Style (niewidoczna).
35
36
Rysunek 1.10.
Waciwoci
formularza
Patrzc na waciwoci kategorii Appearance, moesz zauway, e mimo zmiany nazwy

pliku formularza na HelloUser.vb tekst nagwka formularza to wci Form1.
4. W tej chwili nagwek (waciwo Text) formularza, widoczny na grnym pasku
okna, to Form1. Nie jest to zbyt opisowy tytu, dlatego zmie go tak, aby odzwierciedla
dziaanie aplikacji. Znajd waciwo Text w kategorii Appearance okna waciwoci,
zmie jej warto na Pozdrowienie od Visual Basic 2005 i wcinij Enter. Nagwek
formularza zostanie automatycznie zaktualizowany.

Jeli masz kopot ze znalezieniem danej waciwoci, moesz klikn przycisk AZ na pasku
narzdzi znajdujcym si nad oknem waciwoci. Spowoduje to uporzdkowanie waciwoci wedug nazw zamiast kategorii.
5. Program jest ju gotowy. Kliknij przycisk Start na pasku narzdzi rodowiska Visual
Studio 2005 (zielony trjkt), aby uruchomi aplikacj. Jeli czytajc ksik, natrafisz
na instrukcj uruchom projekt, po prostu kliknij przycisk Start. W tym przypadku
spowoduje to wywietlenie pustego okna z nagwkiem Pozdrowienia od Visual
Basic 2005.
Utworzenie tej aplikacji byo atwe, ale na razie program nie jest zbyt uyteczny. Kolejne
operacje zwiksz moliwoci komunikacji z aplikacj. W tym celu naley doda do formularza kilka kontrolek: etykiet (Label), pole tekstowe (TextBox) i dwa przyciski (Button). Zobaczysz, jak atwo to zrobi za pomoc okna narzdzi. Moesz zastanawia si, w ktrym
momencie zaczniesz pisa kod. Ju wkrtce. Wspania cech jzyka Visual Basic 2005 jest
to, e mona utworzy du cz aplikacji bez pisania jakiegokolwiek kodu. Oczywicie ten
kod, cho ukryty, wci istnieje, a za jego generowanie odpowiada Visual Basic 2005.
36
37
Okno narzdzi
Okno narzdzi mona otworzy, wybierajc opcj View/Toolbox, klikajc ikon Toolbox na
standardowym pasku narzdzi lub wciskajc kombinacj klawiszy Ctrl+Alt+X. Ponadto w lewej czci interfejsu widoczna jest zakadka Toolbox. Umieszczenie nad ni kursora myszy
spowoduje wywietlenie okna narzdzi, ktre czciowo przesoni formularz.
Okno narzdzi zawiera podzielone na kategorie kontrolki i komponenty, ktre mona umieszcza na formularzach. Kontrolki takie jak pola tekstowe, przyciski, przyciski opcji czy listy
rozwijane mona wybra i narysowa na formularzu. W aplikacji HelloUser potrzebne bd
jedynie kontrolki z kategorii Common Controls. Na rysunku 1.11 widoczne s standardowe
kontrolki formularzy Windows.
Rysunek 1.11.
Standardowe
kontrolki w oknie
narzdzi
Kontrolki mona dodawa do formularzy w dowolnej kolejnoci, dlatego nie jest istotne, czy
dodasz najpierw etykiet, czy pole tekstowe lub przycisk. Kolejne Sprbuj sam opisuje dodawanie kontrolek.
Sprbuj sam
Dodawanie kontrolek do aplikacji HelloUser
1. Jeli jeszcze tego nie zrobie, zamknij aplikacj. Najatwiej mona to zrobi, klikajc
przycisk x w prawym grnym rogu formularza. Moesz take klikn niebieski

prostokt w rodowisku IDE, ktry wywietla podpowied Stop Debugging
po umieszczeniu nad nim kursora myszy.
37
38

2. Dodaj do formularza etykiet (kontrolka Label). Kliknij etykiet w oknie narzdzi,
przenie j na formularz i umie w wybranym miejscu. Moesz take umieszcza

kontrolki na formularzu, klikajc je dwukrotnie w oknie narzdzi lub klikajc kontrolk
w oknie narzdzi, a nastpnie rysujc j na formularzu.
3. Jeli narysowana etykieta nie znajduje si w odpowiednim miejscu, nie stanowi
to problemu. Po umieszczeniu kontrolki na formularzu moesz zmienia jej wielko

i pooenie. Rysunek 1.12 przedstawia wygld kontrolki po umieszczeniu jej na
formularzu. Aby przenie j w inne miejsce, kliknij przerywan krawd kontrolki
i umie j w wybranym pooeniu. Etykieta automatycznie dopasuje swj rozmiar
do tekstu wpisanego we waciwoci Text.
Rysunek 1.12.
Etykieta Label1
4. Po narysowaniu kontrolki na formularzu powiniene przynajmniej okreli jej nazw
oraz wywietlany tekst. Okno waciwoci, znajdujce si na prawo od okna

projektowego, wywietla teraz waciwoci etykiety, o czym informuje widoczna nazwa
kontrolki Label1. W oknie waciwoci podaj now warto waciwoci Text
etykiety Wpisz imi. Zauwa, e po wciniciu klawisza Enter lub po umieszczeniu
kursora poza waciwoci etykieta automatycznie zmienia rozmiar, aby dopasowa
si do nowej wartoci waciwoci Text. Nastpnie zmie nazw etykiety (waciwo
Name) na lblName.
5. Teraz bezporednio pod etykiet dodaj pole tekstowe do wpisania imienia. W tym
celu moesz powtrzy operacje prowadzce do dodania etykiety, jednak tym razem
wybierz z okna narzdzi kontrolk TextBox. Po przecigniciu kontrolki w odpowiednie
miejsce formularza (jak przedstawia to rysunek 1.13) uyj okna waciwoci do zmiany
nazwy kontrolki na txtName.
Zwr uwag na punkty suce do zmiany rozmiaru znajdujce si po lewej i prawej
stronie kontrolki. Moesz uy tych punktw do zmiany dugoci pola tekstowego.
6. W lewym dolnym rogu formularza umie przycisk (kontrolka Button), wykonujc
te same operacje, co w przypadku etykiety i pola tekstowego. Ustaw nazw przycisku

na btnbt, a waciwo Text na &bt. Formularz powinien przypomina ten widoczny
na rysunku 1.14.
38
39
Rysunek 1.13.
Dodawanie
pola tekstowego
do formularza
Rysunek 1.14.
Umieszczanie
przycisku na
formularzu
Znak & we waciwoci Text przycisku pozwala utworzy skrt klawiaturowy (tak zwany
klawisz skrtu). Litera, przed ktr znajduje si znak &, jest wywietlana z podkreleniem (co wida na rysunku 1.14). Informuje to uytkownika, e moe wybra ten przycisk za pomoc kombinacji klawiszy Alt+litera zamiast uywa do tego myszy. Niektre
konfiguracje powoduj wywietlenie podkrelenia dopiero po wciniciu klawisza Alt.
W tym przykadzie wcinicie kombinacji Alt+O daje ten sam efekt co bezporednie kliknicie przycisku OK. Nie trzeba pisa specjalnego kodu do obsugi tej techniki.
7. Teraz dodaj drugi przycisk w prawym dolnym rogu formularza, przecigajc kontrolk
Button z okna narzdzi. Zauwa, e tym razem w trakcie zbliania kursora myszy
do prawego dolnego rogu formularza pojawi si niebieska linia, widoczna na rysunku

1.15. Ta linia pozwala wyrwna pooenie nowego przycisku wzgldem przycisku
znajdujcego si ju na formularzu. Tego typu linie pomagaj w wyrwnywaniu
pooenia nowej kontrolki wzgldem lewej, prawej, dolnej lub grnej krawdzi innej
kontrolki, w zalenoci od tego, gdzie ta nowa kontrolka ma si znale. Jasnoniebieska
linia pozwala okreli stay margines midzy krawdzi kontrolki a krawdzi
formularza. Ustaw nazw nowego przycisku na btnExit, a jego waciwo Text
na &Zakocz. Formularz powinien wyglda teraz tak jak na rysunku 1.16.
Zanim skoczysz tworzy przykadow aplikacj, powiniene zapozna si z uywan w tej
ksice notacj.
39
40
Rysunek 1.15.
Wyrwnywanie
pooenia
kontrolek
Rysunek 1.16.
Gotowy interfejs
uytkownika
Zmodyfikowana notacja wgierska

Moe zauwaye, e nazwy nadawane kontrolkom s troch dziwne. Kada ma przedrostek
w postaci skrtowego identyfikatora typu kontrolki. Dziki temu w kodzie duo atwiej zauway, jakiego typu jest uywana kontrolka. Moesz na przykad nazwa kontrolk Name, bez
przedrostka lbl ani txt. Nie wiesz wtedy, czy uywasz etykiety wywietlajcej imi, czy pola
tekstowego do wpisywania imienia. Wyobra sobie, e w poprzednim Sprbuj sam nazwaby etykiet Name1, a pole tekstowe Name2. atwo pomyli takie kontrolki, szczeglnie kiedy
wraca si do pracy nad aplikacj po duszym okresie.
Kiedy wsppracujesz z innymi programistami, bardzo istotne jest zachowanie spjnoci stylu
kodowania. Jeden z najczciej uywanych sposobw nazywania kontrolek, przyjty w wielu
jzykach programowania, zosta zaproponowany przez dr. Charlesa Simonyiego, ktry przed
objciem stanowiska w Microsofcie pracowa w orodku badawczym korporacji Xerox. Dr
Simonyi wymyli krtkie przedrostki, ktre pozwalaj programistom atwo identyfikowa
typ danych zmiennej. Poniewa dr Simonyi pochodzi z Wgier, a przedrostki powoduj, e
nazwy wygldaj nieco obco, system ten przyjo si nazywa notacj wgiersk. Poniewa
oryginalna notacja tego typu suya do pisania programw w jzykach C i C++, notacja uywana w Visual Basic 2005 nosi nazw zmodyfikowanej notacji wgierskiej. Tabela 1.1 przedstawia niektre z popularnych przedrostkw wykorzystywanych w tej ksice.
40
41
Tabela 1.1. Wybrane przedrostki typw danych

Kontrolka
Przedrostek
Button
btn
ComboBox
cbo
CheckBox
chk
Label
lbl
ListBox
lst
MainMenu
mnu
RadioButton
rdb
PictureBox
pic
TextBox
txt
Notacja wgierska pozwala zaoszczdzi wiele czasu przy analizie kodu napisanego przez
innego programist lub kodu, do ktrego wraca si po duszej przerwie. Jednak najwaniejsza
jest spjno stosowanej notacji. Kiedy zaczniesz pisa kod, wybierz okrelon konwencj tworzenia nazw. Programistom jzyka Visual Basic 2005 zaleca si uywanie zmodyfikowanej
notacji wgierskiej, ktra staa si praktycznie standardem, jednak nie jest to konieczne. Kiedy
ju zdecydujesz si na okrelon konwencj, stosuj j konsekwentnie. Kiedy modyfikujesz kod
napisany przez innych programistw, powiniene dopasowa si do uywanej przez nich
notacji. Standardowa konwencja nazywania stosowana w caym projekcie pozwala zaoszczdzi wiele godzin na etapie pielgnacji kodu. Pora jednak wrci do przykadowej aplikacji.
Jeste ju gotowy, aby napisa pierwszy fragment kodu.
Edytor kodu
Po zdefiniowaniu formularza aplikacji HelloUser moesz doda kod, dziki ktremu formularz
zacznie robi co ciekawego. Widziae ju, jak atwe jest dodawanie kontrolek do formularza. Obsuga dziaania elementw widocznych na ekranie take nie jest trudna. Aby doda kod
definiujcy dziaanie kontrolki, naley dwukrotnie klikn kontrolk. Spowoduje to otwarcie
w gwnym oknie edytora kodu widocznego na rysunku 1.17.
Rysunek 1.17. Edytor kodu
41
42

Zauwa, e w gwnym oknie pojawia si nowa zakadka. Teraz widoczne s dwie zakadki,
reprezentujce okno projektowe oraz edytor kodu. Aby umieci kontrolki na formularzu,
korzystae z okna projektowego, podczas gdy do pisania kodu posuy Ci edytor kodu. rodowisko Visual Studio 2005 tworzy odrbny plik z tym kodem. Graficzne elementy formularza oraz tak zwany kod ukryty znajduj si w odrbnych plikach. W tym przypadku s to pliki
HelloUser.Designer oraz HelloUser.vb. Jest to jedna z przyczyn tego, e tworzenie aplikacji
za pomoc jzyka Visual Basic 2005 jest tak wygodne i atwe. Uywajc okna projektowego,
moesz utworzy graficzny interfejs aplikacji, a nastpnie za pomoc edytora kodu doda kod
odpowiedzialny za potrzebne operacje.
W grnej czci edytora kodu widoczne s dwie listy rozwijane. Pozwalaj one szybko przej
do rnych fragmentw kodu. Po umieszczeniu kursora myszy nad polem znajdujcym si
po lewej stronie zobaczysz podpowied informujc, e jest to lista Class Name. Po rozwiniciu tej listy zobaczysz wszystkie obiekty pojawiajce si w aplikacji. Prawa lista nosi
nazw Method Name. Jej rozwinicie pozwala zobaczy list wszystkich zdefiniowanych
funkcji i procedur obiektu wybranego z listy Class Name. Jeli do obsugi danego formularza
potrzeba duo kodu, listy rozwijane pozwalaj szybko przej do szukanego obszaru, przeskakujc do wybranego fragmentu kodu. Jednak poniewa w tym przypadku cay kod mieci si na ekranie, trudno jest si w nim zgubi.
Sprbuj sam
Dodawanie kodu projektu HelloUser
1. Aby doda potrzebny kod, kliknij zakadk Design w celu ponownego wywietlenia
formularza. Teraz dwukrotnie kliknij przycisk OK. Pojawi si wtedy edytor kodu
z poniszym kodem. Jest to szkielet metody obsugi zdarzenia Click przycisku,
w ktrym naley wpisa kod uruchamiany w wyniku kliknicia tej kontrolki. Ten kod
to metoda obsugi zdarzenia.
Private Sub btnOK_Click(ByVal sender As System.Object, _
ByVal e As System.EventArgs) Handles btnOK.Click
End Sub
Z powodu ogranicze zwizanych ze skadem ksiki nie mona zmieci deklaracji procedury w jednym wierszu. Jzyk Visual Basic 2005 pozwala dzieli wiersze kodu. Suy do
tego znak podkrelenia (_), ktry oznacza kontynuacj wiersza. Przed tym znakiem musi
znajdowa si odstp. Wszystkie odstpy na pocztku nastpnego wiersza kodu s ignorowane.
Sub to przykad sowa kluczowego. W programowaniu sowo kluczowe to specjalne
sowo, ktre pozwala poinformowa rodowisko programistyczne, e musi wykona

okrelon operacj. Sowo kluczowe Sub informuje jzyk Visual Basic 2005, e jest
to procedura, czyli metoda, ktra nie zwraca wartoci. Kod wpisany midzy Private
Sub a End Sub to procedura obsugi zdarzenia Click przycisku OK.
2. Teraz dodaj do procedury wyrniony kod:
42
43
' Wywietla okno komunikatu z powitaniem uytkownika

MessageBox.Show("Cze " & txtName.Text & _
"! Witaj w wiecie Visual Basic 2005.", _
"Komunikat powitalny")
End Sub
Ksika zawiera wiele fragmentw kodu, ktre powiniene wpisa, jeli wykonujesz wiczenia. Zwykle bdzie oczywiste, gdzie powiniene umieci kod, a w bardziej skomplikowanych sytuacjach przedstawione s dokadne wskazwki. Kod, ktry naley wpisa,
znajduje si na szarym tle.
3. Po dodaniu potrzebnego kodu ponownie otwrz okno projektowe i dwukrotnie kliknij
przycisk Zakocz. Do metody obsugi zdarzenia btnExit_Click dodaj wyrniony kod.
Private Sub btnExit_Click(ByVal sender As System.Object, _
ByVal e As System.EventArgs) Handles btnExit.Click
' Koczenie dziaania programu i zamykanie formularza
Me.Close()
End Sub
Moesz zastanawia si, czym jest Me. Me to sowo kluczowe oznaczajce formularz.
Podobnie jak angielski zaimek me, jest to skrtowe okrelenie samego siebie.
4. Kod jest ju gotowy. Nadesza chwila prawdy moesz sprawdzi dziaanie
programu. Najpierw jednak zapisz wyniki swej pracy, uywajc opcji menu File/Save
HalloUser.vb lub klikajc przycisk Save na pasku narzdzi.
5. Teraz kliknij przycisk Start na pasku narzdzi. Okno Output znajdujce si na dole
ekranu wywietli wtedy wiele informacji. Jeli nie przytrafiy Ci si adne literwki
w czasie wpisywania kodu, widoczny tekst informuje o plikach zaadowanych w celu
uruchomienia aplikacji.
Na tym etapie rodowisko Visual Studio 2005 kompiluje kod. Kompilacja to proces
przeksztacania kodu rdowego w jzyku Visual Basic 2005 na posta zrozumia
dla komputera. Po zakoczeniu kompilacji rodowisko Visual Studio 2005 uruchamia
(wykonuje) program i moesz zobaczy efekty swej pracy.
Jeli Visual Basic 2005 natrafi na bdy, zostan one wywietlone jako zadania w oknie
Task List. Dwukrotne kliknicie zadania spowoduje wywietlenie wiersza kodu powodujcego problem. Wicej informacji o usuwaniu bdw znajdziesz w rozdziale 9.
6. Po uruchomieniu aplikacji zobaczysz gwny formularz. Wpisz imi i kliknij przycisk
OK (lub wcinij kombinacj klawiszy Alt+O). Uruchomiony formularz widoczny

jest na rysunku 1.18.
7. Pojawi si okno zwane oknem komunikatu, witajce osob, ktrej imi zostao wpisane
w polu tekstowym formularza. W tym przypadku jest to Anna (rysunek 1.19).
8. Po zamkniciu okna komunikatu poprzez kliknicie przycisku OK kliknij przycisk
Zakocz na formularzu. Aplikacja zakoczy dziaanie i wrcisz do rodowiska Visual

Basic 2005.
43
44
Rysunek 1.18.
Dziaajcy
program
Rysunek 1.19.
Program
wywietla okno
komunikatu
Jak to dziaa?
Kod, ktry dodae do obsugi zdarzenia Click przycisku OK, pobiera imi podane w polu
tekstowym i uywa go jako czci komunikatu widocznego na rysunku 1.19.
Pierwszy wiersz kodu procedury to komentarz, czyli tekst przeznaczony dla programistw
piszcych lub pielgnujcych kod, a nie dla komputera. Komentarze w jzyku Visual Basic
2005 rozpoczynaj si od apostrofu ( ). Kompilator ignoruje tekst oznaczony jako komentarz.
Wicej informacji o komentarzach znajduje si w rozdziale 3.
Metoda MessageBox.Show wywietla okno komunikatu, do ktrego mona przekaza szereg parametrw. W kodzie przykadu przekazywany jest wywietlany cig znakw. Odbywa si to
w wyniku czenia staych zdefiniowanych przez tekst wewntrz cudzysoww. Do czenia
cigw znakw w jeden cig suy znak &.
Nastpny fragment kodu czy sta "Cze " z wartoci waciwoci Text pola tekstowego
txtName oraz z nastpn sta "! Witaj w wiecie Visual Basic 2005.". Drugi parametr
metody MessageBox.Show to nagwek wywietlany na pasku tytuu okna dialogowego.
Znak podkrelenia (_) uyty na kocu wierszy w poniszym kodzie pozwala rozbi dugie
wiersze na kilka krtszych. Informuje to kompilator o tym, e reszta kodu danej instrukcji
znajduje si w kolejnym wierszu. Jest to technika bardzo uyteczna przy tworzeniu dugich
cigw znakw, poniewa pozwala widzie cae fragmenty kodu w edytorze kodu bez koniecznoci przewijania okna w prawo.
' Wywietla okno komunikatu z powitaniem uytkownika
MessageBox.Show("Cze " & txtName.Text & _
"! Witaj w wiecie Visual Basic 2005.", _
"Komunikat powitalny")
End Sub
44
45
Kolejna procedura to metoda obsugi zdarzenia Click przycisku Zakocz. Zawiera ona tylko jedn instrukcj Me.Close(). Jak opisuje to punkt 3. poprzedniego Sprbuj sam,
sowo kluczowe Me reprezentuje formularz. Metoda Close formularza zamyka go i zwalnia
wszystkie powizane z nim zasoby, koczc w ten sposb dziaanie programu.
Private Sub btnExit_Click(ByVal sender As System.Object, _
ByVal e As System.EventArgs) Handles btnExit.Click
' Koczenie dziaania programu i zamykanie formularza
Me.Close()
End Sub
System pomocy dostpny w Visual Basic 2005 jest lepszy ni w poprzednich wersjach tego
jzyka. Uczc si jzyka Visual Basic 2005, prawdopodobnie poznasz system pomocy. Jednak
warto powici chwil na jego krtki przegld, dziki czemu bdzie Ci atwiej znale potrzebne informacje.
Menu Help zawiera elementy widoczne na rysunku 1.20.
Rysunek 1.20.
Elementy
menu Help
Jak wida, to menu zawiera nieco wicej pozycji, ni ma to miejsce w zwykych aplikacjach
dla systemu Windows. Gwnym tego powodem jest obszerno dokumentacji. Bardzo niewiele osb potrafi zapamita wszystkie informacje. Na szczcie nie stanowi to problemu,
poniewa mona zawsze szybko znale potrzebne informacje w systemie pomocy. Moesz
o nim myle jako o systemie bezpieczestwa dla pamici.
Jedn z naprawd fantastycznych waciwoci jest pomoc dynamiczna. Kiedy wybierzesz opcj
Dynamic Help z menu Help, otworzy si okno Dynamic Help zawierajce list tematw powizanych z zagadnieniem, nad ktrym aktualnie pracujesz. Okno Dynamic Help mona otworzy w rodowisku, wybierajc opcj Help/Dynamic Help, po czym okno to jest dostpne jako
zakadka obok okna waciwoci.
45
46

Kiedy uywasz pola tekstowego (na przykad pola tekstowego w aplikacji HelloUser) i chcesz
znale pewne informacje na jego temat, wystarczy zaznaczy to pole na formularzu lub w edytorze kodu, a nastpnie otworzy okno Dynamic Help, w ktrym widoczne bd wszystkie
tematy pomocy dotyczce pl tekstowych, tak jak przedstawia to rysunek 1.21.
Rysunek 1.21.
Okno
Dynamic Help
wywietlajce
teamty dotyczce
wybranego
zagadnienia
Inne polecenia pomocy w menu Help (Search, Contents i Index) dziaaj dokadnie tak samo
jak w innych aplikacjach dla systemu Windows. Opcja How Do I wywietla list czsto uywanych operacji podzielonych na kategorie. Dziki temu mona szybko i atwo znale tematy
pomocy dotyczce czsto wykonywanych zada.
Czy zaczynasz ju widzie, e tworzenie podstawowych aplikacji za pomoc Visual Basic

2005 nie jest zbyt trudne? Przyjrzae si ju rodowisku IDE i zobaczye, e pozwala bardzo
szybko utworzy gotow aplikacj. Okno narzdzi umoliwia dodawanie kontrolek do formularza i projektowanie interfejsu uytkownika w szybki i atwy sposb. Okno waciwoci
uatwia konfigurowanie tych kontrolek, a okno Solution Explorer umoliwia przegld plikw
skadajcych si na projekt. Ponadto napisae dwa fragmenty kodu.
W kolejnych rozdziaach poznasz wicej szczegw i nauczysz si pisa kod. Zanim zagbisz
si w tajniki jzyka Visual Basic 2005, w nastpnym rozdziale dowiesz si wicej o platformie
.NET. To dziki tej platformie jzyki .NET s tak atwe w uyciu, mog ze sob wsppracowa i atwo jest si ich nauczy.
Po lekturze tego rozdziau powiniene opanowa nastpujce zagadnienia:
46
Prac w zintegrowanym rodowisku programistycznym (IDE).
Dodawanie kontrolek do formularzy w oknie projektowym.
Ustawianie waciwoci kontrolek.
Dodawanie kodu formularza w edytorze kodu.
47
wiczenie 1.
Utwrz aplikacj dla systemu Windows z polem tekstowym i przyciskiem, ktra wywietli
w oknie komunikatu tekst wpisany w polu tekstowym.
Rozwizanie tego wiczenia, jak rwnie wszystkich wicze przedstawionych na kocu
poszczeglnych rozdziaw, znajduje si w dodatku D.
47

Visual Basic 2005. Od Podstaw

Uploaded by

Document Information

Original Title

Copyright

Available Formats

Share this document

Share or Embed Document

Sharing Options

Did you find this document useful?

Is this content inappropriate?

Copyright:

Available Formats

Visual Basic 2005. Od Podstaw

Uploaded by

Copyright:

Available Formats

IDZ DO

Visual Basic 2005.

Rozpocznij przygod z programowaniem w Visual Basicu

Poznaj podstawy jzyka Visual Basic

Visual Basic jest jednym z najpopularniejszych jzykw programowania, stosunkowo

Rozdzia 1. Wprowadzenie do jzyka Visual Basic 2005 ....................................................................... 23

Rozdzia 2. Platforma .NET ........................................................................................................................ 49

D:\Roboczy Jarek\makiety poprawki druk pdf\Visual Basic 2005. Od podstaw\!spis-04.doc

Visual Basic 2005. Od podstaw

Rozdzia 3. Pisanie programw ............................................................................................................... 63

Rozdzia 4. Sterowanie przebiegiem programu ....................................................................................113

D:\Roboczy Jarek\makiety poprawki druk pdf\Visual Basic 2005. Od podstaw\!spis-04.doc

Wyraenie Select Case ............................................................................................... 129

Rozdzia 5. Struktury danych .................................................................................................................157

D:\Roboczy Jarek\makiety poprawki druk pdf\Visual Basic 2005. Od podstaw\!spis-04.doc

Visual Basic 2005. Od podstaw

Rozdzia 6. Tworzenie aplikacji dla systemu Windows .......................................................................205

Rozdzia 7. Okna dialogowe ....................................................................................................................237

D:\Roboczy Jarek\makiety poprawki druk pdf\Visual Basic 2005. Od podstaw\!spis-04.doc

Kontrolka PrintDialog .................................................................................................. 265

Rozdzia 8. Tworzenie menu ...................................................................................................................279

Rozdzia 9. Debugowanie i obsuga bdw ...........................................................................................305

D:\Roboczy Jarek\makiety poprawki druk pdf\Visual Basic 2005. Od podstaw\!spis-04.doc

Visual Basic 2005. Od podstaw

Rozdzia 11. Zaawansowane techniki programowania obiektowego ..................................................385

D:\Roboczy Jarek\makiety poprawki druk pdf\Visual Basic 2005. Od podstaw\!spis-04.doc

Podsumowanie .......................................................................................................... 420

Rozdzia 12. Tworzenie bibliotek klas ....................................................................................................423

Rozdzia 13. Tworzenie wasnych kontrolek .........................................................................................441

Rozdzia 14. Programowanie grafiki ......................................................................................................471

D:\Roboczy Jarek\makiety poprawki druk pdf\Visual Basic 2005. Od podstaw\!spis-04.doc

Visual Basic 2005. Od podstaw

Rozdzia 15. Dostp do baz danych ..........................................................................................................521

D:\Roboczy Jarek\makiety poprawki druk pdf\Visual Basic 2005. Od podstaw\!spis-04.doc

Rozdzia 17. Formularze WWW ..............................................................................................................597

Rozdzia 18. Uwierzytelnianie przy uyciu formularzy .......................................................................635

Rozdzia 19. Visual Basic 2005 i XML ......................................................................................................661

D:\Roboczy Jarek\makiety poprawki druk pdf\Visual Basic 2005. Od podstaw\!spis-04.doc

Visual Basic 2005. Od podstaw

Rozdzia 20. Usugi WWW i technologia Remoting .................................................................................701

Rozdzia 21. Wdraanie aplikacji ............................................................................................................741

D:\Roboczy Jarek\makiety poprawki druk pdf\Visual Basic 2005. Od podstaw\!spis-04.doc

Rozdzia 22. Tworzenie aplikacji dla urzdze przenonych ..............................................................761

Dodatek A Co dalej? ..................................................................................................................................781

Dodatek B Schemat MSF .........................................................................................................................787

Dodatek C Wprowadzenie do zabezpiecze ..........................................................................................795

Dodatek D Rozwizania ............................................................................................................................801

D:\Roboczy Jarek\makiety poprawki druk pdf\Visual Basic 2005. Od podstaw\!spis-04.doc

D:\Roboczy Jarek\makiety poprawki druk pdf\Visual Basic 2005. Od podstaw\R01-04.DOC

Visual Basic 2005. Od podstaw

Instalacj jzyka Visual Basic 2005.

Przegld zintegrowanego rodowiska programistycznego (IDE) jzyka Visual

Tworzenie prostych programw dla systemu Windows.

Uywanie zintegrowanego systemu pomocy.

D:\Roboczy Jarek\makiety poprawki druk pdf\Visual Basic 2005. Od podstaw\R01-04.DOC

Rozdzia 1. n Wprowadzenie do jzyka Visual Basic 2005

D:\Roboczy Jarek\makiety poprawki druk pdf\Visual Basic 2005. Od podstaw\R01-04.DOC

Visual Basic 2005. Od podstaw

Moesz uywa Visual Basic 2005 w kilku postaciach:

Instalacja Visual Basic 2005

1. Pyta z Visual Studio 2005 ma opcj autouruchamiania, jednak jeli po woeniu

Do poprawnego dziaania rodowisko Visual Basic 2005 wymaga instalacji kilku

elementw rodowiska, ktre mona zainstalowa (rysunek 1.2). Moesz zdecydowa