Professional Documents
Culture Documents
Wydawnictwo Helion
ul. Kociuszki 1c
44-100 Gliwice
tel. 032 230 98 63
e-mail: helion@helion.pl
Dziki tej ksice dowiesz si, jak utworzy w Excelu efektowne wykresy, ktre
dotychczas wydaway Ci si zbyt trudne do realizacji. Poegnasz si z domylnymi
ustawieniami Microsoftu i przekaesz odbiorcom dokadnie to, o co Ci chodzi. Zobaczysz,
jak w prosty sposb zamieni wykres liniowy na giedowy, bez adnych ogranicze.
Nauczysz si dodawa do wykresw kolumnowych niewidzialne serie, ktre sprawi,
e kolumny bd unosiy si w powietrzu, a take przekonasz si, e za pomoc nowej
funkcji supkw danych mona budowa wykresy bezporednio w komrkach arkusza.
Ponadto poznasz nowy mechanizm tworzenia wykresw obecny w Excelu 2007
oraz now grafik SmartArt, z ktrej mona korzysta przy opracowywaniu diagramw
biznesowych. Zatem ksika ta jest doskonaym rdem informacji dla osb ju
posugujcych si Excelem, pozwalajcym poszerzy jego zastosowanie w swojej
codziennej pracy. Obszerny zakres zagadnie tu omwionych wyczerpujco przedstawia
techniki zastosowania Excela do prezentacji danych wizualnych.
Skrty, ktre uatwiaj prac z Excelem
Tworzenie wykresw i formatowanie ich elementw
Wykresy pokazujce trendy, rnice, zwizki
Tworzenie wykresw giedowych i wykresw przestawnych
Uywanie grafiki SmartArt
Eksportowanie wykresw i uywanie ich poza Excelem
Zastosowanie jzyka VBA do tworzenia wykresw
Spis treci
Wprowadzenie .......................................................................................... 17
Wybr najlepszego typu wykresu .....................................................................................18
Excel jako tablica do rysowania wykresw ...............................................................................19
Cele ksiki ...............................................................................................................................20
Uwaga na temat bdw ..................................................................................................21
Specjalne elementy tej ksiki ..........................................................................................21
Nastpne kroki .........................................................................................................................22
Microsoft Excel 2007 PL. Wykresy jako wizualna prezentacja informacji. Rozwizania w biznesie
Spis treci
Microsoft Excel 2007 PL. Wykresy jako wizualna prezentacja informacji. Rozwizania w biznesie
Spis treci
Microsoft Excel 2007 PL. Wykresy jako wizualna prezentacja informacji. Rozwizania w biznesie
Spis treci
10
Microsoft Excel 2007 PL. Wykresy jako wizualna prezentacja informacji. Rozwizania w biznesie
Spis treci
A Dodatek A ..........................................................................................475
Inne materiay o wykresach ...................................................................................................475
Gene Zelazny: guru wykresw biznesowych ..........................................................................475
PowerFrameworks.com .........................................................................................................476
Ksiki Edwarda Tuftea .........................................................................................................477
Strony sieci Web z kursami .....................................................................................................478
Szkolenia interaktywne ..........................................................................................................479
Szkolenia na ywo ..................................................................................................................479
Blogi o wykresach ..................................................................................................................480
Sklepy ....................................................................................................................................480
Zawodowi projektanci wykresw ...........................................................................................481
Pomoce i produkty suce do tworzenia wykresw ..............................................................481
Skorowidz ..........................................................................................483
11
Tworzenie wykresw
pokazujcych rnice
Porwnywanie pozycji
Rozdzia 3. (Tworzenie wykresw pokazujcych
trendy) koncentrowa si na pokazywaniu zmiany
trendu wielkoci w czasie, natomiast w tym rozdziale
skupimy si na demonstrowaniu rnic midzy poszczeglnymi pozycjami umieszczonymi na wykresie.
Bdziesz mg za pomoc programu Excel porwna
sprzeda kadego regionu na tle pozostaych, a take
zestawi Twoj firm z konkurencyjnymi przedsibiorstwami.
4
W TYM ROZDZIALE:
Porwnywanie pozycji ...........................151
Stosowanie wykresw supkowych
w celu ilustrowania rnic ......................152
Porwnywanie skadnikw ....................156
Jeli chcesz porwna niewielk liczb punktw danych, uyj wykresu supkowego. Czytelnik atwo moe
na nim porwna wielkoci poszczeglnych pozycji.
Jedynym powodem, dla ktrego stosuje si wykres koowy, jest porwnanie, jaki udzia w caej strukturze
maj poszczeglne jej komponenty. Tego typu wykresu uywa si zdecydowanie za czsto wiele
podrcznikw odradza jego stosowanie. Warto za to
czciej uywa wykresu kolumnowego 100% skumulowanego, supkowego z koowego i koowego z koowego. Te ostatnie wykresy nie s atwe do opanowania, robi jednak dobre wraenie na odbiorcach, poza
tym s do elastyczne.
W kocowej czci rozdziau opiszemy metod sporzdzania w Excelu wykresu kaskadowego. Za pomoc
tego typu wykresu mona wietnie zobrazowa rozkad
caoci na poszczeglne skadniki.
152
Rozdzia 4
Na wykresie supkowym nazwy kategorii s wywietlane w poziomie, dziki czemu pozostaje duo miejsca na dugie wpisy. Na przykad na wykresie przedstawionym na
rysunku 4.1 nazwy kategorii zajmuj prawie poow wykresu, nadal jednak pozostaje
do miejsca, aby pokaza, e ksiki z serii Excel dla nie sprzedaj si rwnie
dobrze, jak te, ktre omawiaj oglnie elementy Excela.
Rysunek 4.1.
Na wykresie supkowym
mona wpisywa dusze
nazwy kategorii, a take
porwna rne linie
produktw
Kolejno wywietlania danych na wykresie supkowym jest ustalona w ten sposb, e pierwszy element na licie znajduje si najniej. Jeli chcesz, aby ludzie czytali ten wykres z gry na
d, musisz posortowa dane malejco (klikajc przycisk ZA, ktry znajduje si na umieszczonej na wstce zakadce Dane). Wykres supkowy przedstawiony na rysunku 4.1 porwnuje sprzeda szeciu rnych linii produktw. rdowy zestaw danych zosta posortowany
w taki sposb, aby tytu zaczynajcy si od VBA znajdowa si na pierwszej pozycji arkusza.
Na rysunku 4.1 przedstawiono wykres supkowy grupowany, ktry jednak prezentuje tylko
jedn seri danych. Innymi opcjami byy: supkowy grupowany z efektem 3-W, walcowy grupowany poziomy, stokowy grupowany poziomy lub ostrosupowy grupowany poziomy.
Jak wspomniano w rozdziale 3., wykresy stokowe i ostrosupowe s niewskazane, poniewa
mog dezorientowa czytelnika; nadal podtrzymuj ten pogld. Aby przekona si o susznoci
153
4
Jeli wydaje Ci si nienaturalne sortowanie danych w porzdku odwrotnym ni ten, w ktrym
maj zosta wywietlone, moesz skorzysta z opcji korygujcej t logik. Jest ona dostpna
bezporednio na znajdujcej si na wstce zakadce Ukad. Wybieraj kolejno: Osie/Gwna o
pionowa/Poka o od prawej do lewej. Aby osign ten sam efekt, moesz rwnie klikn
prawym klawiszem myszy w etykiety kategorii, wybra Formatuj o, a nastpnie zaznaczy
opcj Kategorie w kolejnoci odwrotnej (rysunek 4.3).
Rysunek 4.3.
Zamiast sortowa dane
w odwrotnej kolejnoci,
moesz uoy je
w zwykym porzdku,
a take zaznaczy
odwrotn kolejno
kategorii na osi
154
Rozdzia 4
Poniewa gwnym przekazem wykresu jest sprzeda bieca, supki tej serii s wypenione
kolorem czarnym; przykuwaj dziki temu uwag czytelnika. Supki dotyczce zeszego roku
maj biay kolor i czarnym kontur.
Uzupenienie danych o informacje z zeszego roku rzuca nieco wicej wiata na cao. Czytelnik moe si dowiedzie, e produkty 2., 3. i 5. weszy na rynek w tym roku, nie maj wic
adnej historii sprzeday z lat ubiegych. Produkt 4. by w zeszym roku liderem rynku, jednak
w tym roku jego sprzeda bardzo mocno spada. Produkt 1. wykazuje wzrost z roku na rok;
ciekawe, czy nowo wprowadzone produkty wyka podobny wzrost w przyszym roku.
Aby utworzy wykres z rysunku 4.4, naley wykona ponisze czynnoci:
1. Wprowad nazwy produktw do kolumny A.
2. Wprowad sprzeda ubiegoroczn do kolumny B, a sprzeda z tego roku do kolumny C.
3. Uporzdkuj dane najwiksza sprzeda z tego roku powinna si znale na samym dole
listy.
4. Z umieszczonej na wstce zakadki Wstawianie wybierz kolejno: Supkowy/Supkowy
2-W/Supkowy grupowany.
5. Wybierz kolejno: Ukad/Linie siatki/Podstawowe pionowe linie siatki/Brak.
155
156
Rozdzia 4
Rysunek 4.5.
Wykres supkowy
skumulowany pozwala
oceni czytelnikowi
dugo cakowit
supka, a take dugo
pierwszej czci
skadowej. Poza
wymienionymi
wielkociami trudno
porwna wartoci
innych skadnikw
Porwnywanie skadnikw
Wykres porwnujcy skadniki przyda si wtedy, gdy bdziesz chcia pokaza kilka czci
wchodzcych w skad caoci. Zastosuj tego typu wykres w nastpujcych sytuacjach:
Q
Powysze przypadki prawie wyczerpuj list zastosowa wykresw koowych lub 100%
skumulowanych kolumnowych albo supkowych. Niestety w raportach biznesowych zdecydowanie za czsto uywa si dzi wykresw koowych. Ludzie prbuj je stosowa w celu
porwnania poszczeglnych elementy, ktre wcale nie tworz caoci. Na rysunku 4.6 wida,
e kto prbowa porwna ceny produktw. Bez odczytania poszczeglnych cen z etykiet
Porwnywanie skadnikw
157
Rysunek 4.6.
Prba uycia wykresu
koowego do porwnania
cen jest nieporozumieniem.
Wykres supkowy w dolnej
czci rysunku o wiele
lepiej spenia t rol
znajdujcych si przy wycinku koa trudno jest stwierdzi na podstawie samego obrazu,
co jest drosze: czy Hummer H3, czy Ford Escape Hybrid. Wykres poniej prezentuje te same
dane, ale w formie wykresu supkowego, dziki czemu s one znacznie bardziej zrozumiae.
Frustracje zwizane ze stosowaniem wykresw koowych podsumowa kiedy humorystycznie
Dick DeBartolo najbardziej zwariowany pisarz umieszczajc w swojej ksice wykres
pokazany na rysunku 4.7.
Rysunek 4.7.
Przyjrzyj si dobrze temu
rysunkowi. Jestem pewien,
e wikszo ludzi patrzy
z rozmarzeniem na drugi
kawaek
158
Rozdzia 4
Jeli chcesz wykreli wicej ni jeden wykres koowy (na przykad dla porwnania podziau rynku z tego roku i z roku ubiegego), zastosuj typ 100% skumulowany kolumnowy. Wykresy: 100% skumulowany supkowy, 100% skumulowany liniowy, 100% skumulowany warstwowy s odmianami typu 100% skumulowanego kolumnowego.
Wykres 2-W koowy rozsunity nie ma potrzeby korzystania z tego typu wykresu,
poniewa w pniej atwo bdziesz mg rozsun jeden albo wszystkie wycinki wykresu. T technik przedstawiono w podrozdziale Wyrnianie jednego z wycinkw
przez rozsunicie, ktry znajduje si w dalszej czci tego rozdziau.
Porwnywanie skadnikw
159
Rysunek 4.8.
W celu utworzenia
wykresu koowego 2-W
najczciej zaznacza si
pierwsz ikon,
Wykres 2-W koowy koowego lub supkowy koowego oba typy wykresw mona
efektywnie stosowa w przypadku, gdy masz duo wycinkw koa, albo gdy martwisz
si, e niektre wycinki bd zbyt wskie.
Wykres koowy z efektem 3-W to zwyky wykres koowy, tyle e pooony na boku,
widzisz zatem krawd koa. Taki obraz da dobry efekt, gdy bdziesz chcia ozdobi
wykresem prezentacj PowerPoint. Niestety taki wykres nie bdzie klarowny dla kogo,
kto ma przeczyta i zrozumie prezentowane dane.
Wykres koowy rozsunity z efektem 3-W tego wykresu, podobnie jak wczeniej
opisanego wykresu 2-W rozsunitego, prawdopodobnie nie bdziesz uywa, gdy pniej uywajc techniki opisanej w dalszej czci tego rozdziau w prosty sposb
bdziesz mg rozsun wycinki koa.
Domylny wykres koowy nie posiada etykiet, legenda umieszczona jest za z prawej strony.
Dziki temu mona identyfikowa poszczeglne wycinki koa. Pierwsza pozycja z tabeli
danych bdzie krelona, poczwszy od pozycji na godzinie 12, a kolejne pozycje bd
umieszczane dalej zgodnie z ruchem wskazwek zegara (rysunek 4.9).
Podczas ogldania wykresu w kolorach czarnym i biaym trudno dopasowa kolory maych
prostoktw w legendzie do odpowiadajcych im wycinkw koa. Niemal zawsze bdziesz
musia usun legend i doda etykiety danych. Opiszemy to w nastpnym podrozdziale.
Excel oferuje 7 wbudowanych ukadw wykresu koowego. We wszystkich wystpuj etykiety
danych umieszczone wewntrz wycinkw koa. W poniszym przykadzie czarna czcionka
na tle ciemnego wycinka byaby nieczytelna.
160
Rozdzia 4
Rysunek 4.9.
Domylnie wykres koowy
zawiera legend, ktra
jest zbyt maa i zbyt
oddalona od wykresu,
aby czytelnik mg si
z niej czegokolwiek
dowiedzie
Staraj si nie korzysta ze zdefiniowanych opcji dostpnych w rozwijanej licie Etykiety danych,
ktra jest umieszczona na zakadce Ukad, lecz wybieraj ostatni pozycj z tej listy Wicej
opcji etykiet danych. Excel z okna dialogowego Formatowanie etykiet danych wywietli
kart Opcje etykiet (rysunek 4.10).
Rysunek 4.10.
Wybierz Wicej opcji
etykiet danych z rozwijanej
listy Etykiety danych,
aby zostao wywietlone
okno dialogowe, ktre
pozwoli Ci na utworzenie
czytelnych etykiet danych
Dostpne opcje definiuj tre etykiet. Moesz wybra jedn z wymienionych moliwoci:
Q
Porwnywanie skadnikw
161
Warto wybr tej opcji spowoduje wywietlenie wartoci liczbowej z komrek arkusza
dla kadego z wycinkw koa. Warto albo Warto procentowa to najczciej zaznaczane ustawienia.
Warto procentowa wybierz t opcj, jeli chcesz, eby Excel policzy udzia procentowy kadego wycinka. Liczby te nie s zapisane w Twojej tabeli danych.
Poka linie wiodce powiniene zaznaczy to pole. Jeli pniej przesuniesz etykiety
w inne miejsce, Excel narysuje lini czc etykiet z odpowiadajcym jej wycinkiem
koa.
Najczciej uywane pooenie etykiety dla wykresu koowego to pooenie poza koem, okrelone jako Koniec zewntrzny, a take pooenie wewntrz wycinka koa, opisane jako rodek.
Ostatnim ustawieniem w kategorii Opcje etykiet, ktra znajduje si w oknie dialogowym
Formatowanie etykiet danych, jest rozwijana lista Separator. Wybr separatora bdzie istotny,
jeeli wczeniej wybrae co najmniej dwie opcje w sekcji Etykieta zawiera. Jeli na przykad
wybrae funkcje Nazwa kategorii i Warto procentowa, Excel wywietli etykiety ze rednikiem jako domylnym separatorem efekt moe wyglda nastpujco: Wschd;33%.
Aby usun rednik, wybierz z listy Separator opcj (spacja) albo (nowy wiersz).
Na rysunku 4.11 przedstawiono wykres koowy z nazwami kategorii i wartoci procentow
umieszczonymi na zewntrz koa. Separatorem w etykietach danych jest znak nowej linii.
Rysunek 4.11.
Wywietlenie etykiet na
zewntrz koa gwarantuje
ich czytelno
162
Rozdzia 4
w taki sposb, aby znalaz si w prawym dolnym rogu wykresu. Takie pooenie zapewnia
najwicej miejsca dla umieszczonych na wskich fragmentach etykiet danych, dziki czemu
nie bd si one na siebie nakaday.
Moesz sterowa obrotem koa wykresu. Kliknij prawym klawiszem myszy w wykres koowy,
po czym wybierz Formatuj serie danych. Na karcie Opcje serii wywietlonego okna dialogowego
moesz zmieni Kt pierwszego wycinka. Spjrz na rysunek 4.12: dolny wykres zosta obrcony o 195 stopni, dziki czemu udao si zapobiec wzajemnemu nakadaniu si etykiet.
Rysunek 4.12.
Moesz zmienia kt
pierwszego wycinka
i obraca koo tak dugo,
a pojawi si do
miejsca na wywietlenie
etykiet danych
Porwnywanie skadnikw
163
Rysunek 4.13.
Po pierwszym klikniciu
w dowoln etykiet danych
zostan zaznaczone
wszystkie etykiety.
Moesz posugiwa si
ikonami na zakadce
Narzdzia gwne
w celu formatowania
wszystkich etykiet
Na rysunku 4.14 wida, e etykieta dotyczca klawiatury zostaa przeniesiona w taki sposb, by nie nakada si na etykiet obudowy.
Rysunek 4.14.
Po drugim klikniciu
zostaje zaznaczona tylko
jedna etykieta. Moesz
przecign pojedyncz
etykiet w nowe miejsce
164
Rozdzia 4
O ST RZ EE N IE
Jeli chcesz rozsun cae koo, postpuj ostronie. Jeli klikniesz pierwszy raz w celu zaznaczenia
wszystkich wycinkw, a potem klikniesz ponownie, eby przecign je na zewntrz, okae si, e drugie
kliknicie zaznaczyo pojedynczy wycinek. Kliknij poza koem, aby zaznaczy cay wykres, a nastpnie
kliknij w koo i przecignij je na zewntrz. W taki sposb jednoczenie zaznaczysz i rozsuniesz ca seri.
Wykresy znajdujce si na rysunku 4.15 przedstawiaj rny stopie rozbicia. W przypadku
lewego grnego wykresu zastosowano wspczynnik rozbicia 15%. Excel pozwala na podanie
wspczynnika rozbicia do 400%, chocia stosowanie maksymalnego wspczynnika nie ma
sensu.
Rysunek 4.15.
Aby rozdzieli cae koo,
w momencie, gdy
bdziesz zaznacza ca
seri danych, przecignij
kursor myszy na
zewntrz
Porwnywanie skadnikw
165
Rysunek 4.16.
Moesz wysun tylko
jeden fragment koa, aby
zwrci uwag czytelnika
wanie na ten element
Rysunek 4.17.
Moesz nakreli jeden
wycinek koa w kolorze
kontrastujcym
z pozostaymi wycinkami,
aby zwrci uwag
wanie na ten fragment
166
Rozdzia 4
4
Zamiast korzysta z wykresw koowych, powiniene przeczy prezentacj danych na jeden
z wykresw 100% skumulowanych. Na przykad w wykresie 100% skumulowanym kolumnowym Excel tworzy kolumn, nakadajc kolejno wartoci z serii 1., 2., 3. itd., ale jednoczenie
w taki sposb dobierajc skal, by wszystkie kolumny miay t sam wysoko. Taka metoda
zapewnia efekt podziau kolumny na skadniki tak samo jak w wykresie koowym.
Excel oferuje wersje 100% skumulowanego wykresu dla typw: kolumnowego, supkowego,
warstwowego i liniowego. Aby je odszuka, w oknie dialogowym Wstawianie wykresu naley
znale ikony, w ktrych oba elementy maj tak sam wielko (rysunek 4.19).
Rysunek 4.19.
Kada z tych ikon
tworzy wykres 100%
skumulowany
Porwnywanie skadnikw
167
Na rysunku 4.20 wida przykady wykresw 100% skumulowanych kolumnowego, warstwowego, supkowego i liniowego. Najatwiejszy do interpretacji wydaje si wykres 100%
skumulowany kolumnowy. W przypadku wykresu 100% skumulowanego czytelnik ma moliwo oszacowania wzrostu lub spadku pierwszej i ostatniej serii danych.
Rysunek 4.20.
Porwnujc dane
z kolejnych lat, atwiej
od kilku wykresw
koowych odczytasz
wykres 100%
skumulowany
168
Rozdzia 4
Aby utworzy wykres z rysunku 4.21, musisz wykona kilka irytujcych operacji, midzy
innymi:
Zmienianie kolorw z uyciem opcji znajdujcej si na umieszczonej na wstce zakadce Formatowanie jest mudn prac. Nie moesz formatowa pl NaszaFirma dla
obu piercieni jednoczenie. Naley zaznaczy piercie 2006, potem zaznaczy w nim
wycinek NaszaFirma, a na koniec wybiera po kolei: Formatowanie/Wypenienie
ksztatu/Czarny. Trzeba powtarza ca operacj kolejno dla piciu pozostaych wartoci.
Aby tekst na wybranych etykietach mia biay kolor, naley zaznaczy etykiety dla pierwszej serii danych, nastpnie zaznaczy wybran etykiet, a na koniec zmieni jej kolor za
pomoc rozwijanej listy Kolor czcionki, ktra znajduje si na umieszczonej na wstce na
zakadce Narzdzia gwne. Trzeba bdzie powtrzy t operacj dla drugiej serii danych.
O ST RZ EE N IE
Bd w programie powoduje, e po wywietleniu okna dialogowego Formatowanie serii danych
ustawienie parametru Rozmiar otworu piercienia wynosi zawsze 10%. Moesz zmieni ustawienie
na 30%, zamkn okno dialogowe, a nastpnie ponownie je otworzy. Zobaczysz ponownie bdne
ustawienie 10%. Uniemoliwia ono wykonywanie niewielkich korekt biecego ustawienia. Mona
poradzi sobie z tym problemem, ustawiajc zawsze pocztkowy rozmiar otworu na 50%, a nastpnie
w niewielkim przedziale (40% 60%) prbujc zmieni pocztkowe ustawienie.
Porwnywanie skadnikw
169
170
Rozdzia 4
Aby utworzy taki wykres, wprowad kilka pustych wierszy oddzielajcych duych klientw
od pozostaych. Dodaj opis 16 maych klientw. Wprowad funkcj SUMA, aby doda obroty mniejszych klientw. Na kocu w taki sposb zmie zakres danych przedstawianych na
wykresie, by pokazywa tylko najwikszych klientw, a pozostaych ujmowa w jednej kwocie.
W S K AZ WK A
Nie musisz od nowa tworzy wykresu w celu zmiany zakresu przedstawianych danych. Jeli klikniesz jeden raz w wykres, Excel narysuje niebieskie obramowanie wok danych objtych wykresem. Przecignij w taki sposb dolny niebieski uchwyt zmiany rozmiaru obramowania, by w obramowaniu znaleli si tylko najwiksi klienci i pozycja sumujca pozostaych.
Na wykresie z rysunku 4.24 znajduje wicej swobodnej przestrzeni ni na rysunku 4.23. Tytu
zosta powikszony, a kada etykieta zawiera nazw kategorii i jej warto procentow.
Porwnywanie skadnikw
171
U WAG A
Utworzenie wykresu takiego z rysunku 4.25 wymaga stosowania pewnych technik, ktre opiszemy w dalszej
czci tego rozdziau w podrozdziale Ustawienia podziau serii w wykresach typu z koowego.
Dla wykresw typu z koowego istnieje kilka interesujcych ustawie. Zarwno w wykresie
koowym z koowego, jak i w supkowym z koowego moesz zmienia wielko drugiego
wykresu wzgldem pierwszego. Istnieje moliwo ustawiania odlegoci midzy wykresami
i decydowania, czy linie serii danych maj by wywietlane, czy nie. Aby uzyska dostp do
tych ustawie, kliknij w wykres ale nie w koa anulujc w ten sposb zaznaczenie k.
Nastpnie kliknij prawym klawiszem myszy w jedno z k, po czym wybierz Formatuj seri
danych; na ekranie pojawi si okno dialogowe Formatowanie serii danych (rysunek 4.26).
W oknie dialogowym Formatowanie serii danych moesz ustawi szeroko przerwy w zakresie
od 0% do 500%. Odlego jest liczona jako procent z promienia gwnego koa. Czyli jeli ustawisz suwak na 100%, odlego pomidzy koami bdzie rwna promieniowi gwnego koa.
172
Rozdzia 4
Rysunek 4.26.
Wykresy koowy
z koowego i supkowy
z koowego zawieraj
nowe ustawienia. Znajduj
si one na karcie Opcje
serii w oknie dialogowym
Formatowanie serii
danych
Moesz take ustawi wielko drugiego koa w zakresie od 5% do 200% gwnego koa
wykresu. Domylne ustawienie wynosi 75%.
4
O ST RZ EE N IE
W Excelu 2007 znajduje si bardzo irytujcy bd. Okno dialogowe Formatowanie serii danych wywietla po ukazaniu si na ekranie warto 5% dla parametru Rozmiar drugiego wykresu. Kiedy
dotkniesz suwaka w celu zmiany wielkoci drugiego wykresu, Excel rzeczywicie zmieni jego rozmiar do wskazywanych 5%. W przypadku innych opcji moesz przesun nieco suwak, a potem
powrci do poprzedniej pozycji, aby zrezygnowa ze zmian. W celu zachowania tego parametru
na poziomie domylnym ustaw suwak na 75%.
Dostosowanie zarwno przerwy pomidzy wykresami, jak i wielkoci drugiego wykresu
prowadzi do zmiany rozmiarw obu k. Jeli powikszysz przerw albo rozmiar drugiego
wykresu, Excel zmniejszy pierwszy wykres w celu zmieszczenia wszystkich elementw w tym
samym obszarze krelenia. Wyjanienie tej operacji wymaga znajomoci algebry na poziomie
szkoy redniej. Zamy, e obszar krelenia ma szeroko 500 pikseli. Szeroko gwnego
koa wynosi n. Przeanalizuj ponisze ustawienia:
Q
Przy odlegoci 100% i rozmiarze drugiego wykresu 75% jeli gwne koo ma n pikseli
szerokoci, odstp bdzie wynosi 0,5n pikseli, a szeroko drugiego koa 0,75n
pikseli. Czyli cakowita szeroko elementw jest rwna 2,25n=500 pikseli, a std n wynosi 222. Mona wic powiedzie, e szeroko gwnego koa wynosi 222 piksele, odlego pomidzy wykresami 111 pikseli, a wielko drugiego wykresu 166,5 piksela.
Porwnywanie skadnikw
173
Jeli zwikszysz rozmiar drugiego wykresu do 100% i zwikszysz odstp do 150%, dla
wykresu gwnego o szerokoci n pikseli, przerwa bdzie wynosi 0,75n pikseli, a rozmiar drugiego wykresu rwnie n pikseli. Std wiadomo, e 2,75n=500. Gwne koo
ma wic 181 pikseli szerokoci, przerwa wynosi 136 pikseli, a szeroko drugiego wykresu
rwnie 181 pikseli.
Podsumowujc, zwikszenie wielkoci jednego z powyszych elementw powoduje, e pierwszy wykres ulega zmniejszeniu. W tabeli 4.1 pokazano poziomy rozmiar gwnego koa,
szeroko przerwy i szeroko drugiego koa przy rnych kombinacjach ustawie przerwy
i rozmiaru drugiego wykresu. Na przykad pierwszy wykres moe zajmowa 83% obszaru krelenia przy przerwie 0% i rozmiarze drugiego wykresu 20%. Jeli bdziesz zwiksza szeroko
przerwy i rozmiar drugiego wykresu, w kocu moesz uzyska gwne koo wielkoci zaledwie
18% obszaru krelenia.
0%
20%
50%
5 0%
1 0 0%
2 5 0%
5 0 0%
75%
100%
150%
200%
174
Rozdzia 4
Rysunek 4.27.
Zmiana szerokoci
przerwy i rozmiaru
drugiego wykresu moe
znacznie zmieni wygld
wykresu
Warto kiedy podasz warto w polu edycji, Excel przeniesie na drugi wykres
wszystkie wycinki, ktrych wartoci s mniejsze od podanej liczby.
Porwnywanie skadnikw
175
STUDIUM PRZYPADKU
Tworzenie wykresu typu koowy z koowego
W tej chwili posiadasz ju wystarczajco duo wiedzy, by mc utworzy wykres pokazany wczeniej na rysunku 4.25.
Wykonaj nastpujce czynnoci:
1. Wpisz list obszarw do kolumny A, a wartoci sprzeday do kolumny B.
2. Uporzdkuj list malejco ze wzgldu na sprzeda.
3. Zaznacz wszystkie komrki z danymi.
4. Z umieszczonej na wstce zakadki Wstawianie wybieraj kolejno: Koowy/Koowy 2-W/Koowy z koowego.
Excel utworzy wykres z legend i trzema punktami danych na drugim wykresie, ale bez etykiet.
5. Z umieszczonej na wstce zakadki Ukad wybierz Legenda/Brak.
6. Kliknij prawym klawiszem myszy w koo i wybierz Formatuj seri danych. Wska Podziel seri wedug/Pooenie.
Ustal, e drugi wykres ma zawiera 5 ostatnich wartoci.
7. Gdy punkty bd nadal zaznaczone, wybierz Kontury ksztatu z zakadki Formatowanie, po czym ustaw kolor
czarny. Nastpnie wybierz Wypenienie ksztatu, po czym ustaw kolor biay, dziki czemu wszystkie wycinki bd
w kolorze biaym i otoczy je czarny kontur.
8. Z zakadki Ukad na wstce wybierz Etykiety danych/Wicej opcji etykiet danych. Zaznacz opcje Nazwa kategorii
i Warto procentowa. Wycz opcj Warto. Zmie separator na (spacja).
9. Kliknij w wycinek Inne na lewym kole. Jeli na rozwijanej licie Biece zaznaczenie, ktra znajduje si na zakadce
Ukad lub Formatowanie, nie widzisz napisu typu Seria danych X Punkt Y, ponownie kliknij w wycinek Inne.
10. Z zakadki Formatowanie wybierz Wypenienie ksztatu, po czym zaznacz kolor jasnoszary.
11. Na licie rozwijanej Biece zaznaczenie, znajdujcej si na zakadki Formatowanie, wybierz Linie serii danych 1.
Nastpnie kliknij w Kontury ksztatu i wybierz szary kolor. Ponownie wybierz Kontury ksztatu, potem Kreski,
a nastpnie wska czwarty rodzaj linii kreskowanej.
12. Powiksz wykres za pomoc jednego z uchwytw zmiany rozmiaru, ktre znajduj si na obramowaniu wykresu.
Rozcignij wykres na zewntrz.
13. Jeli tytu wykresu nie bdzie widoczny, na umieszczonej na wstce zakadce Ukad kliknij w Tytu wykresu/
Nad wykresem.
14. Kliknij dwa razy w tytu. Zaznacz tekst i wpisz nowy tytu, na przykad: Sprzeda w obszarach, a nastpnie
nacinij Enter i dopisz pozostae trzy linie tytuu.
15. Zaznacz pierwszy wiersz tytuu. Na umieszczonej na wstce zakadce Narzdzia gwne wybierz wielko
czcionki 20 punktw. Zaznacz pozostae wiersze tytuu. Ustaw wielko czcionki na 18 punktw.
16. Kliknij w obramowanie tytuu. Kliknij w ikon Wyrwnaj tekst do lewej, ktra znajduje si na zakadce
Narzdzia gwne. Przecignij tytu w taki sposb, aby znalaz si z lewej strony nad wykresem.
176
Rozdzia 4
Jak wspomniaem w rozdziale 3., przez kilka miesicy byem czonkiem zespou konsultantw, ktrych sprowadzono z firmy McKinsey&Company w celu postawienia na nogi
przedsibiorstwa, w ktrym pracowaem. Konsultanci McKinsey byli ekspertami w tworzeniu wykresw, a koncepcja wykresw kaskadowych jest cile z zwizana z t firm.
Wykres kaskadowy jest nietypowym wykresem, poniewa opowiada histori. Jeli jeste fanem
radia NPR, to moe suchae kiedy cotygodniowej audycji This American Life, ktrej autorem jest Ira Glass. Przedstawia on program jako seri opowieci: A kiedy to si wydarzyo,
stao si tamto, a wtedy miao miejsce. Wykres kaskadowy na podobnej zasadzie zamienia
zwyk tabel danych w opowie.
Przyzwyczaiem si do korzystania z wykresu kaskadowego w celu analizowania opacalnoci
oferty. Wykres powinien zaczyna si od wysokiej kolumny umieszczonej po lewej stronie,
ktra reprezentowaaby sum caej specyfikacji produktw, ktre mamy zamiar sprzedawa.
177
Druga kolumna wyglda tak, jakby bya zawieszona w powietrzu stanowi rzut z kolumny
sumarycznej, a przedstawia cakowity upust proponowany przez zesp sprzeday. Kolejna
kolumna pokazuje przychd netto. Seria nastpnych kolumn unoszcych si w powietrzu
przedstawia skadniki tego przychodu. Niska kolumna znajdujca si po prawej stronie
wykresu pokazuje zysk z przedsiwzicia (rysunek 4.29).
Rysunek 4.29.
Wykres kaskadowy dzieli
pojedynczy skadnik
na kilka kolumn
STUDIUM PRZYPADKU
4
Postpuj wedug nastpujcych wskazwek, aby utworzy wykres widoczny na rysunku 4.30:
Dla trzech kolumn z wykresu, ktre dochodz do osi poziomej, ustaw niewidoczn kolumn na 0, a widoczn
na warto z kolumny B.
2. Aby wywietli rabat handlowy, naley uzyska unoszc si kolumn, ktra przebiega w d od wartoci 62 280
do 34 254. Do utworzenia kolumny unoszcej si na tym poziomie potrzebujesz niewidocznej kolumny o wysokoci
32 254. Dlatego w komrce E3 wpisz =F4.
1.
178
Rozdzia 4
Wysoko unoszcej si kolumny jest rwna rnicy 62 280 i 34 254. Dlatego do komrki F3 wpisz =F2-E3.
4. Po kolumnie przychodu netto pojawiaj si wszystkie koszty skadowe. Wysoko kadej kolumny powinna
odpowiada wartoci kosztw. Dlatego w komrce F5 wpisz formu =B5. Skopiuj formu do komrek F6:F9.
5. Formua obliczajca wartoci dla niewidocznych kolumn jest zazwyczaj trudniejsza do okrelenia. W tym przypadku
rozpoczcie oblicze od ostatniej kolumny uatwi zadanie. Kolumna Wyjazdy przedstawiajca warto 600,00 z
musi unosi si nad kolumn Zysk, ktrej wysokoci wynosi 9 441. Dlatego do komrki E9 wpisz =F10.
6. Kolumna Tantiemy warto 4 700 powinna unosi si tu nad kolumn Wyjazdy. Cakowita wysoko kolumny
Wyjazdy skada si z wysokoci czci niewidocznej (9441 w komrce E9) oraz wysokoci czci widocznej (600
w komrce F9). Dlatego wpisz do komrki E8 formu =E9+F9. Otrzymae formu, ktr moesz skopiowa.
7. Skopiuj komrk E8 do pustych komrek E7:E5.
8. Zaznacz zakres D1:F10. Z umieszczonej na wstce zakadki Wstawianie wybierz Kolumnowy/Skumulowany
kolumnowy.
9. Wycz legend, wybierajc w tym celu opcj Legenda/Brak, ktra znajduje si na zakadce Ukad na wstce.
10. Kliknij w nisz kolumn Rabat handlowy. Na umieszczonej na wstce zakadce Formatowanie wybierz
Wypenienie ksztatu/Biay. Wtedy nisza kolumna zniknie.
11. Zaznacz grn kolumn. Kliknij Wypenienie ksztatu/Czarny na zakadce Formatowanie.
12. Wycz linie siatki, wybierajc kolejno: Ukad/Linie siatki/Podstawowe poziome linie siatki/Brak.
13. Kliknij prawym klawiszem myszy w grn kolumn, po czym wybierz Dodaj etykiety danych. W innych przypadkach
mgby ustawi pooenie etykiety na kocu zewntrznym. Ale dla wykresu kolumnowego skumulowanego nie
ma w oknie dialogowym Formatowanie etykiet danych takiej opcji.
14. Poprzecigaj poszczeglne etykiety nad odpowiednie kolumny.
15. Aby zakoczy tworzenie wykresu kaskadowego, musisz jeszcze poprowadzi linie od spodu jednej kolumny
do wierzchoka nastpnej. W tym celu na zakadce Wstawianie wybierz Ksztaty/Linia. Trzymajc wcinity klawisz Shift,
poprowad lini od spodu pierwszej kolumny do wierzchoka nastpnej. Wybierz Formatowanie/Kontury ksztatu,
po czym wska kolor czarny w celu przyciemnienia linii. Powtrz t czynno, aby poczy nastpne kolumny.
3.
Wykres kaskadowy moe by wykorzystywany w wielu sytuacjach w celu rozwinicia pojedynczego elementu w caostronicowy wykres. Wykresy kaskadowe prezentuj efektowne obrazy, pokazujc wszystkie komponenty biorce udzia w procesie.
Nastpne kroki
W rozdziale 5. (Tworzenie wykresw pokazujcych zwizki) nauczysz si generowania
wykresw, w ktrych podkrela si zwizki. Chocia to naukowcy najczciej uywaj wykresw punktowych, zobaczysz, w jaki sposb moesz je wykorzysta w biznesie w celu
pokazania korelacji (lub braku korelacji). Wykresy radarowe su dodatkowo do przeprowadzenia przegldu rocznych wynikw. W rozdziale 5. zwrcimy take uwag na wykresy powierzchniowe oraz na rozkad czstoci.