Windows Vista.

Naprawa i optymalizacja.
wiczenia praktyczne
Autor: Bartosz Danowski
ISBN: 978-83-246-2009-8
Format: A5, stron: 240

System jest dla Ciebie, nie Ty dla systemu przejmij kontrol nad Windows Vista
Jak szybko i sprawnie zainstalowa oraz uruchomi Windows Vista?
Jak radzi sobie z typowymi problemami podczas uytkowania systemu?
Jak zabezpieczy komputer przed wirusami i oprogramowaniem szpiegujcym?
Wprowadzenie na rynek systemu Windows Vista spotkao si zarwno z zachwytem,
jak i krytyk jego uytkownikw. Mimo e jest to bezpieczny, elastyczny i przyjazny
system operacyjny, oferujcy wiele intuicyjnych rozwiza i nowoczesnych udogodnie,
moe sprawia kopoty, szczeglnie pocztkujcym uytkownikom. Na sprawne
dziaanie Windows Vista ma bowiem wpyw wiele rnych czynnikw, z ktrych
najistotniejsza jest waciwa konfiguracja systemu. Jak poradzi sobie z tym i innymi
typowymi problemami oraz zmusi system do wydajnej pracy, dowiesz si wanie
z tej ksiki.
Podrcznik Windows Vista. Naprawa i optymalizacja. wiczenia praktyczne zawiera
szczegowe omwienie problemw oraz ich przyczyn zwizanych z uytkowaniem
tego systemu operacyjnego. Zwize i praktyczne wyjanienia zostay dodatkowo
zilustrowane zrzutami ekranu, natomiast wiczenia krok po kroku omawiaj zasady
postpowania w konkretnych sytuacjach. Ta ksika podpowie Ci midzy innymi,
co zrobi, gdy systemu operacyjnego nie mona odnale na dysku komputera,
jak rozwizywa problemy z niektrymi polskimi znakami i przygotowa Windows Vista
do pracy z aplikacjami. Nauczysz si take zwiksza wydajno i bezpieczestwo
po prostu bdziesz wiedzia, jak optymalnie wykorzysta system.
Instalacja i uruchamianie systemu
Rozwizywanie problemw dotyczcych bdnej konfiguracji
Odzyskiwanie zapomnianego hasa
Optymalizacja pracy systemu
Przyspieszanie startu i zamykania systemu
Wykorzystanie wielu rdzeni podczas startu systemu
Automatyczna indeksacja zawartoci dysku
Poprawa bezpieczestwa
Ochrona przed oprogramowaniem szpiegujcym
Kontrola rodzicielska
Po prostu wydajny i stabilny system!

Spis treci
Wstp
Rozdzia 1. Przyczyny i rozwizania najczciej spotykanych problemw
zwizanych z instalacj i uruchamianiem systemu
Podczas instalacji systemu nie wida twardego dysku
Partycjonowanie dysku z poziomu instalatora
systemu MS Windows Vista
Zmiana rozmiaru partycji bez utraty danych
Odzyskiwanie skasowanego bootsektora
Odzyskiwanie skasowanej partycji
Problem z numerem seryjnym
System operacyjny nie jest odnajdywany
na dysku komputera

Rozdzia 2. Problemy z dziaaniem systemu MS Windows Vista

Jako wywietlanego obrazu
Wprowadzanie klucza produktu
Aktywacja
Kontrola automatycznie uruchamianych aplikacji
Odzyskiwanie miejsca na dysku komputera
Usuwanie zbdnych programw
Czyszczenie, defragmentacja i optymalizacja
rejestru systemowego
Kopia bezpieczestwa rejestru systemowego
Defragmentacja dysku

5
7
8
12
16
25
28
34
45

47
48
53
55
58
64
71
74
80
86

Windows Vista. Naprawa i optymaliza cja w i czen ia pr ak tyc zn e

Odzyskiwanie zapomnianego hasa
(do strony, aplikacji, etc.)
Zapomniane haso logowania
Odzyskiwanie skasowanych plikw

Rozdzia 3. Problemy zwizane z bdn konfiguracj

Zamiast y pojawia si z
Problemy z niektrymi polskimi znakami
Wpyw sterownikw na stabilno i wydajno systemu
Uywaj punktw przywracania
Tryb zgodnoci

Rozdzia 4. Optymalizacja pracy systemu MS Windows Vista

Przypieszanie startu i zamykania systemu
Usugi systemowe
Zawarto pulpitu
Dwiki systemowe
Wycz nieuywane urzdzenia
Wyczanie pytania o haso podczas startu systemu
Wykorzystanie wielu rdzeni podczas startu systemu
Przypieszanie codziennej pracy
Plik wymiany
ReadyBoost
Przygotuj system do pracy z aplikacjami
Aero i efekty wizualne
Automatyczna indeksacja zawartoci dysku
Pasek Sidebar
User Account Control (UAC)
Wirtualne foldery

Rozdzia 5. Poprawa bezpieczestwa

91
93
97

101
101
104
104
106
114

117
118
118
150
150
151
153
154
156
156
159
162
162
169
171
173
176

185

Aktualizacja systemu Windows Update

Aktualizacja systemu Service Pack
Ochrona antywirusowa
Ochrona przed oprogramowaniem szpiegujcym
Zapora systemu Windows
Kontrola rodzicielska

185
195
200
209
212
218

Podsumowanie

235

3
Problemy zwizane
z bdn konfiguracj
Wiele problemw, z jakimi borykaj si uytkownicy komputerw, wynika z bdnej konfiguracji systemu lub dziaajcych
pod nim programw. Zdarza si rwnie bardzo czsto, e
uytkownicy zapomnieli skonfigurowa pewne elementy, ktre pniej
nie chc dziaa i sprawiaj problemy.
W niniejszym rozdziale opisaem kilka najczciej spotykanych sytuacji i pokazaem, w jaki sposb sobie radzi z ich rozwizywaniem.

Zamiast y pojawia si z
Do popularnym problemem jest zmiana ukadu klawiatury, co objawia si pojawianiem literki z po naciniciu klawisza y i odwrotnie. Problem jest banalny i wynika z przypadkowego przeczenia
ukadu klawiatury najczciej z polskiej programisty na polsk maszynistki. Przeczenie odbywa si przypadkowo przez jednoczesne
nacinicie lewego klawisza Shift i Ctrl. Aby ponownie ustawi waciw klawiatur, wystarczy nacisn lewy klawisz Shift i Ctrl. Dziaanie takie rozwizuje problem, ale istnieje ryzyko, i za jaki czas znowu
przypadkowo zmienimy ukad klawiatury. Dlatego w wiczeniu 3.1
opisaem sposb trwaego rozwizania tego problemu.

102

Windows Vista. Naprawa i optym aliza cja wiczenia praktyczne

W I C Z E N I E

3.1

Rozwizanie problemu z przypadkow zmian

ukadu klawiatury

Korzystajc z opisu zamieszczonego w dalszej czci wiczenia, trwale

rozwi problem przypadkowej zmiany ukadu klawiatury.
1. Kliknij przycisk Start, a nastpnie wybierz opcj Panel sterowania.
2. Odszukaj i dwukrotnie kliknij ikon Opcje regionalne
i jzykowe.
3. W nowym oknie (rysunek 3.1) przejd do zakadki Klawiatury
i jzyki i kliknij przycisk Zmie klawiatury.
Rysunek 3.1.
Rozwizanie
problemu
z przypadkow
zmian ukadu
klawiatury
etap pierwszy

4. W nowym oknie w zakadce Zaawansowane ustawienia

klawiszy kliknij w opcj Midzy jzykami, a nastpnie

w przycisk Zmie sekwencj klawiszy (rysunek 3.2).

Rozdzia 3. P r o b l e m y z w i z a n e z b d n k o n f i g u r a c j

103

Rysunek 3.2.
Rozwizanie
problemu
z przypadkow
zmian ukadu
klawiatury
etap drugi

5. W kolejnym nowym oknie w obu kolumnach ustaw opcj

Nieprzypisane i kliknij przycisk OK (rysunek 3.3). W pozostaych

oknach rwnie kliknij przycisk OK lub po prostu je pozamykaj.
Rysunek 3.3.
Rozwizanie
problemu
z przypadkow
zmian ukadu
klawiatury
etap trzeci

6. Od tej chwili kombinacja klawiszy lewy Shift i Ctrl nie bdzie

ju dziaa, a co za tym idzie nie bdziesz mie moliwoci

przypadkowego przeczenia ukadu klawiatury.

104

Windows Vista. Naprawa i optym aliza cja wiczenia praktyczne

Problemy z niektrymi
polskimi znakami
Niektrzy uytkownicy MS Windows borykaj si z problemem objawiajcym si tym, e nie mog wpisa wybranych polskich znakw
narodowych. Pragn podkreli, e problem dotyczy niektrych znakw, a nie wszystkich. Najbardziej problematycznym znakiem okazuje si literka (prawy Alt+L), zamiast ktrej otwiera si okno jakiego programu.
Przyczyn opisanego powyej problemu jest przypisanie kombinacji
klawiszy prawy Alt i L do skrtu jakiej aplikacji. Najczciej problem
wystpuje w komputerach wyposaonych w zintegrowane karty graficzne firmy Intel, ale nie jest to regu.
Rozwizanie problemu polega na znalezieniu programu, ktry uywa
problematycznego skrtu i zamianie go na inny. Niestety trudno mi
opisa na konkretnym przykadzie zasad postpowania, bo jest ona
zalena od aplikacji, ktra uywa problematycznego skrtu. Dlatego
musisz sam poszuka w ustawieniach programu, ktry otwiera si zamiast polskiej litery, i zmieni odpowiedni skrt.

Wpyw sterownikw na stabilno

i wydajno systemu
Wrd informatykw starej daty panuje przekonanie, e jeeli co dziaa
poprawnie, to nie naley tego rusza, bo mona tylko popsu. Z drugiej jednak strony warto pamita o tym, e nowsze wersje sterownikw
bardzo czsto rozwizuj wiele problemw, z ktrymi si borykamy,
lub dodaj nowe moliwoci. Warto wic zadba o ich regularn aktualizacj. Na przykad kolejne wersje sterownikw kart graficznych wnosz wiele zmian i zawieraj nowe optymalizacje dla konkretnych gier.
Niestety czasem zdarza si, e po instalacji nowej wersji sterownika
komputer zaczyna dziaa niestabilnie lub mamy problemy z jego uruchomieniem. Taki stan rzeczy przed pojawieniem si MS Windows XP

Rozdzia 3. P r o b l e m y z w i z a n e z b d n k o n f i g u r a c j

105

oraz Visty prowadzi do reinstalacji systemu. Na szczcie teraz moemy skorzysta z mechanizmw wbudowanych w system, ktre pozwol nam w prosty sposb przywrci poprzedni sterownik, a tym
samym naprawi komputer.
W I C Z E N I E

3.2

Rozwizywanie problemu ze sterownikiem

Jeeli zasza taka potrzeba, przywr poprzedni wersj sterownika.

Postpuj zgodnie z opisami zamieszczonymi poniej.
1. Kliknij przycisk Start, a nastpnie odszukaj i wybierz opcj
Panel sterowania.
2. W nowym oknie kliknij opcj Widok klasyczny, a pniej
Meneder urzdze.
3. Na rysunku 3.4 wida okno Menedera urzdze. Na licie
odszukaj urzdzenie, ktrego sterownik chcesz przywrci,
i kliknij je prawym przyciskiem myszy. Z menu podrcznego
wybierz opcj Waciwoci (rysunek 3.4).

Rysunek 3.4. Przywracanie poprzedniej wersji sterownika etap pierwszy

106

Windows Vista. Naprawa i optym aliza cja wiczenia praktyczne

4. Przejd do zakadki Sterownik i kliknij przycisk Przywr sterownik

(rysunek 3.5).

Rysunek 3.5. Przywracanie poprzedniej wersji sterownika etap drugi

5. Teraz pozostaje tylko odpowiedzie na pytania pojawiajce si

na ekranie, a pniej ponownie uruchomi komputer i cieszy

si poprzedni wersj sterownikw.

Uywaj punktw przywracania

Punkt przywracania to rozwizanie dostpne w systemie MS Windows
Vista, za pomoc ktrego moesz wykona kopi ustawie komputera,
a nastpnie w prosty sposb do nich powrci. Bezsprzeczn zalet
jest to, e system potrafi sam wykona punkt przywracania w chwili,
gdy wprowadzasz jakie istotne zmiany w systemie.

Rozdzia 3. P r o b l e m y z w i z a n e z b d n k o n f i g u r a c j

107

W niniejszym podrozdziale opisz, w jaki sposb wczy funkcj tworzenia punktw przywracania, tworzy wasne punkty oraz przywraca ustawienia systemu, wykorzystujc istniejce punkty.
W I C Z E N I E

3.3

Konfiguracja punktw przywracania

Sprawd, czy system automatycznego tworzenia punktw przywracania jest aktywny na Twoim komputerze. Jeeli zajdzie taka potrzeba,
to wcz odpowiedni system, postpujc zgodnie z poleceniami zamieszczonymi w niniejszym wiczeniu.
1. Kliknij przycisk Start, a nastpnie odszukaj i wybierz opcj
Panel sterowania.
2. W nowym oknie kliknij opcj Widok klasyczny, a pniej
Centrum kopii zapasowych i przywracania.
3. Po pojawieniu si okienka z rysunku 3.6 kliknij opcj
Utwrz punkt przywracania lub zmie ustawienia.

Rysunek 3.6. Konfiguracja punktw przywracania etap pierwszy

108

Windows Vista. Naprawa i optym aliza cja wiczenia praktyczne

4. Na rysunku 3.7 wida kolejne okno, ktre pojawi si na ekranie

Twojego monitora. Musisz przej do zakadki Ochrona systemu

i na licie zaznaczy te dyski, ktre maj korzysta z mechanizmu
punktw przywracania. Wystarczy, e umiecisz przed nazw
dysku haczyk. Po wprowadzeniu zmian naley klikn
przycisk OK.
Rysunek 3.7.
Konfiguracja
punktw
przywracania
etap drugi

5. Od tej chwili system bdzie automatycznie tworzy punkty

przywracania w sytuacjach, gdy bdzie to niezbdne.

Po wykonaniu wiczenia 3.3 mechanizm punktw przywracania zacznie dziaa na Twoim komputerze. W sytuacjach, ktre tego wymagaj, Vista sama utworzy odpowiednie punkty, z ktrych w przyszoci bdziemy mogli skorzysta. Warto jednak dowiedzie si, w jaki
sposb samemu rcznie utworzy punkt przywracania.

Rozdzia 3. P r o b l e m y z w i z a n e z b d n k o n f i g u r a c j

109

W I C Z E N I E

3.4

Rcznie tworzenie punktu przywracania

Utwrz punkt przywracania. Postpuj zgodnie z poleceniami zamieszczonymi w dalszej czci wiczenia.
1. Wykonaj polecenia od 1. do 3. zamieszczone w poprzednim
wiczeniu.
2. W oknie widocznym na rysunku 3.8 przejd do zakadki
Ochrona systemu i kliknij przycisk Utwrz.
Rysunek 3.8.
Tworzenie
wasnego punktu
przywracania
etap pierwszy

3. Okrel nazw tworzonego punktu przywracania i kliknij

przycisk Utwrz (rysunek 3.9).

4. Na rysunku 3.10 wida graficzny wskanik postpu, ktry pojawi
si na ekranie monitora podczas tworzenia punktu przywracania.
5. O pomylnym zakoczeniu tworzenia punktu przywracania
zostaniesz powiadomiony za pomoc stosownego komunikatu,
ktry jest widoczny na rysunku 3.11. Aby zamkn okno
komunikatu, kliknij przycisk OK.

110

Windows Vista. Naprawa i optym aliza cja wiczenia praktyczne

Rysunek 3.9.
Tworzenie
wasnego punktu
przywracania
etap drugi

Rysunek 3.10.
Tworzenie
wasnego punktu
przywracania
etap trzeci
Rysunek 3.11.
Tworzenie
wasnego punktu
przywracania
etap czwarty

Punkty przywracania mog okaza si pomocne w sytuacji, gdy na

przykad zainstalujesz jaki wadliwy sterownik lub program. Wtedy
warto przywrci ustawienia zapisane przed wprowadzeniem zmian
i odzyska kontrol nad systemem.
W I C Z E N I E

3.5

Przywracanie ustawie zapisanych w punkcie przywracania

Jeeli zasza taka potrzeba, odtwrz ustawienia z punktu przywracania. Postpuj zgodnie z instrukcjami zamieszczonymi w dalszej czci
wiczenia.
1. Kliknij przycisk Start, a nastpnie odszukaj i wybierz opcj
Panel sterowania.
2. W nowym oknie kliknij opcj Widok klasyczny, a pniej
Centrum kopii zapasowych i przywracania.

Rozdzia 3. P r o b l e m y z w i z a n e z b d n k o n f i g u r a c j

111

3. Po pojawieniu si okienka z rysunku 3.12 kliknij opcj Napraw

system Windows za pomoc funkcji przywracania systemu.

Rysunek 3.12. Odzyskiwanie ustawie z punktu przywracania etap pierwszy

4. Proces przywracania ustawie zapisanych w punkcie przywracania

odbywa si za pomoc kreatora, ktrego okno jest widoczne

na rysunku 3.13. Aby rozpocz odzyskiwanie ustawie, kliknij
przycisk Dalej.
5. W oknie widocznym na rysunku 3.14 wska na licie punkt

przywracania, z ktrego chcesz skorzysta, i kliknij przycisk

Dalej.
6. Kolejny etap, ktry jest widoczny na rysunku 3.15, ma charakter

informacyjny. W centralnej czci okna znajdziesz informacje

o tym, na ktrych dyskach odzyskiwane bd ustawienia.
Po zapoznaniu si z informacjami kliknij przycisk Dalej.
7. Na rysunku 3.16 wida kolejne podsumowanie caego procesu.

Upewnij si, e powyczae wszystkie aplikacje, i kliknij

przycisk Zakocz.

112

Windows Vista. Naprawa i optym aliza cja wiczenia praktyczne

Rysunek 3.13. Odzyskiwanie ustawie z punktu przywracania etap drugi

Rysunek 3.14. Odzyskiwanie ustawie z punktu przywracania etap trzeci

Rozdzia 3. P r o b l e m y z w i z a n e z b d n k o n f i g u r a c j

113

Rysunek 3.15. Odzyskiwanie ustawie z punktu przywracania etap trzeci

Rysunek 3.16. Odzyskiwanie ustawie z punktu przywracania etap czwarty

114

Windows Vista. Naprawa i optym aliza cja wiczenia praktyczne

8. W tej chwili rozpocznie si proces odzyskiwania ustawie

z punktu przywracania, co wie si z koniecznoci ponownego

uruchomienia komputera. Po zaadowaniu si systemu na ekranie
monitora pojawi si okno (rysunek 3.17) z komunikatem
informujcym o pomylnym zakoczeniu operacji. Aby
zamkn okno komunikatu, kliknij przycisk Zamknij.
Rysunek 3.17.
Odzyskiwanie
ustawie z punktu
przywracania
etap pity

9. Twoje ustawienia z chwili utworzenia punktu przywracania

powinny zosta odtworzone i obowizywa.

Tryb zgodnoci
W pocztkowym okresie uytkowania systemu MS Windows Vista moe
si tak zdarzy, e niektre programy bd sprawia problemy. Dotyczy to aplikacji, ktre nie s jeszcze zgodne z nowym systemem operacyjnym. Jeeli taki problem Ci dotknie, masz dwie moliwoci rozwizania tego problemu.
W pierwszej kolejnoci sprawd na stronie producenta programu, czy
dostpne s nowsze wersje aplikacji lub poprawki. Jeeli producent
programu wyda nowsz wersj, pobierz j i zainstaluj na swoim komputerze. To z ca pewnoci rozwie Twj problem.
Niestety ycie uytkownika komputera nie zawsze bywa kolorowe,
a co za tym idzie wielu producentw oprogramowania zaspao i nie
ma jeszcze odpowiednich, zgodnych z Vist wersji swoich produktw. W takiej sytuacji moesz sprbowa skorzysta z trybu zgodnoci.

Rozdzia 3. P r o b l e m y z w i z a n e z b d n k o n f i g u r a c j

115

W I C Z E N I E

3.6

Tryb zgodnoci

Jeeli zachodzi taka potrzeba, skorzystaj z trybu zgodnoci, aby uruchomi aplikacj, ktra sprawia Ci problemy. Postpuj zgodnie z poleceniami zamieszczonymi w dalszej czci niniejszego wiczenia.
1. Odszukaj program, ktry sprawia Ci problemy. W tym celu musisz
klikn w przycisk Start, a pniej Komputer. W nowym oknie
odszukaj katalog z programem i pliki aplikacji. Dalej znajd
plik, ktry uruchamia aplikacj, i kliknij w niego prawym
klawiszem myszy (rysunek 3.18). Z menu podrcznego wybierz
opcj Waciwoci.

Rysunek 3.18. Uruchamianie programu w trybie zgodnoci etap pierwszy

2. W nowym okienku, ktre jest widoczne na rysunku 3.19,

przejd do zakadki Zgodno.

T Wcz opcj Uruchom ten program w trybie zgodnoci
z i w polu widocznym poniej ustaw System Windows XP.
T Wcz opcj Wycz kompozycje wizualne i Wycz
kompozycje pulpitu.

116

Windows Vista. Naprawa i optym aliza cja wiczenia praktyczne

Rysunek 3.19.
Uruchamianie
programu w trybie
zgodnoci
etap drugi

Wcz opcj Uruchom ten program jako administrator.

T Kliknij przycisk OK, aby zapisa wprowadzone zmiany.
3. Uruchom problematyczn aplikacj. W tej chwili powinna ona
ju dziaa poprawnie. Jeeli tak si jednak nie stanie, oznacza
to, e musisz zaczeka, a producent programu wypuci nowsz
wersj, ktra bdzie zgodna z nowymi okienkami.
T