IDZ DO

PRZYKADOWY ROZDZIA
SPIS TRECI

KATALOG KSIEK
KATALOG ONLINE
ZAMW DRUKOWANY KATALOG

TWJ KOSZYK
DODAJ DO KOSZYKA

CENNIK I INFORMACJE
ZAMW INFORMACJE
O NOWOCIACH
ZAMW CENNIK

CZYTELNIA
FRAGMENTY KSIEK ONLINE

Wydawnictwo Helion
ul. Chopina 6
44-100 Gliwice
tel. (32)230-98-63
e-mail: helion@helion.pl

Jak skada tekst?

Komputer nie jest maszyn
do pisania. Wydanie 2
Autor: Robin Williams
Tumaczenie: Adam Jarczyk
ISBN: 83-7361-256-4
Tytu oryginau: The Mac is Not a Typewriter, 2nd Edition
Format: B5, stron: 120

Chocia po pojawieniu si edytorw tekstw i upowszechnieniu komputerw osobistych

kilka firm produkujcych maszyny do pisania musiao ogosi bankructwo, dawne
nawyki wolno odchodz w przeszo. Wiele osb przyzwyczajonych do tych urzdze,
nadal korzysta z komputerw w niewaciwy sposb. Komputer nie jest maszyn
do pisania i nigdy nie bdzie dziaa jak taka maszyna. Jest to przyczyn nie tylko
nieprofesjonalnego wygldu wielu dokumentw tworzonych za pomoc edytorw
tekstw i programw do skadu publikacji, ale take frustracji ich twrcw.
Od lat dziesiciu z gr Jak skada tekst. Komputer nie jest maszyn do pisania jest
jedn z najpopularniejszych ksiek wrd uytkownikw komputerw domowych.
W niniejszym, poprawionym wydaniu Robin Williams pokazuje, jak proste, a zarazem
niezastpione zasady typograficzne nadaj naszym dokumentom wygld profesjonalny
i wyrafinowany. Na podstawie prostych przykadw Robin wyjania kolejno kad
z nich i przedstawia, w jaki sposb mona zastosowa je do naszych publikacji.
W trakcie lektury ksiki dowiesz si, dlaczego i jak stosowa:
pojedyncze spacje pomidzy wyrazami i zdaniami,
podkrelenia i wytuszczenia,
prawidowe cudzysowy,
czniki, ppauzy i mylniki,
dzielenie wyrazw,
czytelne czcionki,
tabulatory i wcicia,
kerning,
interlini i odstpy midzy akapitami,
justowanie tekstu,
grne i dolne indeksy.
Ta ksika jest nieodzownym podrcznym poradnikiem, ktry nie sprawi trudnoci
pocztkujcym, a profesjonalici bd do niego regularnie powraca.

pis treci

Zamiast wstpu....................................................................................... 9
A co z WWW?

Rozdzia 1. ............................................................................................ 11
Pojedyncza spacja pomidzy zdaniami

Rozdzia 2. ...........................................................................................15
Cudzysowy
Unikaj tego bdu!
Zasady stosowania cudzysoww

Rozdzia 3. ...........................................................................................19
Apostrofy
Reguy stosowania apostrofw

Rozdzia 4. ...........................................................................................21
czniki, ppauzy, mylniki
cznik (-)
Ppauza ()
Mylnik ()

Rozdzia 5. .......................................................................................... 25
Znaki specjalne
Tablica znakw

Rozdzia 6. .......................................................................................... 29
Znaki diakrytyczne

Rozdzia 7. ...........................................................................................31
Podkrelenia

Spis treci

Rozdzia 8. .......................................................................................... 33
Wielkie litery
Maa amigwka

Rozdzia 9. .......................................................................................... 37
Kerning

Rozdzia 10. .........................................................................................41

Tabulatory i wcicia
Znaczniki wci i wcicia
Powicz tworzenie wci
Znaczniki tabulatorw i tabulatory
Jak ustawia tabulatory i korzysta z nich
Dwie wane waciwoci tabulatorw

Rozdzia 11. ......................................................................................... 55

Szewce i bkarty

Rozdzia 12. ........................................................................................ 57

Dzielenie sw i amanie wierszy
Nie dziel sw, gdy jest do miejsca
Unikaj wicej ni dwch podziaw pod rzd
Nigdy nie dziel sw w tytule
Uwaaj te na amanie wierszy w tekcie

Rozdzia 13. .........................................................................................61

Odstpy midzy wierszami i interlinie
Automatyczne odstpy
Poprawianie odstpw midzy wierszami
Poprawianie odstpw w tekcie zoonym z wielkich liter

Rozdzia 14. ........................................................................................ 65

Odstpy midzy akapitami
Nigdy nie naciskaj klawisza Enter dwukrotnie
pomidzy akapitami
Ustal odstpy pomidzy akapitami
Nie uywaj spacji, tworzc wcicie na pocztku akapitu
Nie stosuj wcicia w pierwszym akapicie
Stosuj dodatkowe odstpy od akapitu lub wcicia,
lecz nie jedno i drugie naraz

Spis treci

Rozdzia 15. .........................................................................................71

Justowanie tekstu

Rozdzia 16. ........................................................................................ 75

Wysuwanie znakw

Rozdzia 17. ........................................................................................ 79

Fonty szeryfowe i bezszeryfowe
Czytelno tekstu
Wyrazisto
Zastosowanie obu rodzajw pisma
Tekst skadany pismem bezszeryfowym
Przykady

Rozdzia 18. ........................................................................................ 83

czenie krojw pisma
czenie dwch fontw bezszeryfowych
czenie dwch fontw szeryfowych
Trasa atwa i bezpieczna
Trasa ciekawa i emocjonujca

Rozdzia 19. ........................................................................................ 89

Indeksy grne i dolne
Uamki

Rozdzia 20. ........................................................................................ 93

Ciekawostki

Rozdzia 21. ........................................................................................ 99

Internet

Rozdzia 22. ...................................................................................... 103

Test
Proponowane rozwizania

Dodatek A........................................................................................... 107

Dodatek B ........................................................................................... 109
Skorowidz ............................................................................................113

czniki, ppauzy, mylniki

Nigdy nie stosuj dwch cznikw zamiast mylnika.
Uywaj cznikw, ppauz i mylnikw zgodnie z przeznaczeniem.

Wszyscy wiemy, co to jest cznik ta krtka kreseczka, ktr moemy

znale w niektrych wyrazach, np. hokus-pokus, albo w kodzie pocztowym. Suy te oczywicie do podziau wyrazu na kocu wiersza.
Piszc na maszynie, stosowalimy dwa czniki w roli mylnika: --, poniewa prawidowe mylniki, uywane w profesjonalnym skadzie, s w niej
niedostpne. W komputerze osobistym nie musimy ju uywa podwjnego cznika mamy pod rk profesjonalny, dugi znak mylnika
(pauzy), taki jak uyty przed chwil w tym zdaniu. Mamy te ppauz,
ktra jest nieco krtsza od mylnika.
cznik

ppauza

mylnik

W trakcie lektury dalszej czci rozdziau dowiesz si, gdzie naley

stosowa poszczeglne znaki oraz jak mona je wpisa.

21

czniki, ppauzy, mylniki

cznik (-)
cznik jest jednym z najczciej stosowanych znakw przestankowych
i najczciej mylonym z mylnikiem. Oba znaki odrnia przede
wszystkim sposb zapisu: cznik jest krtszy i czy si bezporednio
(bez spacji) ze znakiem literowym, mylnik jest znakiem interpunkcyjnym midzywyrazowym i midzywypowiedzeniowym. cznik jest
stosowany m.in. w nastpujcych zapisach:
klient-serwer, czarno-biay, wejcie-wyjcie,
trzecio-, drugo-, pierwszorzdowe cechy,
kod pocztowy 27-400,
numer telefonu 032-254-06-63,
10-dniowy, 31-osobowy, 50-letni,
3-stopniowy, 2-drzwiowy.

Dowolny podrcznik interpunkcji lub sownik ortograficzny omawia

zastosowania cznika znacznie dokadniej.
cznik suy rwnie do amania wierszy. Jednak to zastosowanie
cznika nie jest kopotliwe, gdy komputer moe automatycznie
wstawia je na kocu wiersza tam, gdzie s potrzebne. Wskazwki zawarte w rozdziale 12. pozwalaj unikn bdw zwizanych z dzieleniem wyrazw.
Jak wpisa cznik?
cznik mieci si w prawej grnej czci klawiatury pomidzy zerem
i znakiem rwnoci.

22

czniki, ppauzy, mylniki interlinie

Ppauza ()
Ppauza (o poow krtsza od znaku mylnika, czyli pauzy) w jzyku
angielskim nosi nazw en dash, poniewa ma w przyblieniu szeroko
wielkiej litery N dla danego kroju i rozmiaru fontu. Suy do oznaczania przedziau (czasu, liczb itp.), a take znaku minusa.
Oto kilka przykadw zastosowania ppauzy:
listopad grudzie
w godzinach 6:30 8:45
do rwnania podstawiamy liczb 4
w wieku 4 6 lat

Jak wpisa ppauz?

Ppauza Ctrl+klawisz minusa (na klawiaturze alfanumerycznej)
lub Alt+0150.

23

czniki, ppauzy, mylniki

Mylnik ()
Mylnik (inaczej pauza) jest dwukrotnie duszy od ppauzy (std
nazwa) ma mniej wicej szeroko duej litery M w uywanym wanie
foncie. Mylniki stosujemy czsto w zdaniach zamiast dwukropka lub
nawiasw, np.:
Word edytor tekstu, ktry...
Serwer gwny komputer naszej sieci
moe by tani lub drogi.

Mylnikiem oddzielamy take wyrazy o znaczeniu przeciwstawnym, np.:

Pojcia: dobra za sie s wzgldne.

Jak wpisa mylnik?

Mylnik Ctrl+Alt+klawisz minusa (na klawiaturze alfanumerycznej)
lub Alt+0151.

24