Head First Servlets & JSP. Edycja Polska. Wydanie II (Rusz Głową!)

Head First Servlets & JSP.
Edycja polska. Wydanie II

Autor: Bryan Basham,
Kathy Sierra, Bert Bates
Tumaczenie: Mikoaj Szczepaniak
ISBN: 978-83-246-1814-9
Tytu oryginau: Head First
Servlets and JSP, 2 ed.
Format: 200x230, stron: 920
Wykorzystaj innowacyjne metody nauki
i zacznij tworzy dynamiczne aplikacje internetowe!
Jak korzysta z technologii JSP?
Jak dziaaj serwlety?
Jak zastosowa wzorzec projektowy MCV?
Statyczna strona internetowa dzi ju nikogo nie zachwyca. Czas na zmian!
Pora sprawi, aby tworzone przez Ciebie aplikacje stay si wyjtkowo dynamiczne,
elastyczne i interaktywne. Poznaj i wykorzystaj w tym celu nowoczesn technologi
serwletw i stron JSP. Dziki niej zbudujesz zoony serwis z zastosowaniem jzyka
Java wplecionego w kod HTML danej strony oraz serwletu, ktry przetwarza informacje
otrzymane z serwera, aby dostarczy uytkownikowi gotowy obraz witryny.
Aby Twoja aplikacja dziaaa idealnie, potrzebujesz jeszcze tylko zabezpiecze,
kontenerw serwletw i modelu MCV. Jak to wszystko zoy i uruchomi?
Tego dowiesz si wanie z naszego nowatorskiego podrcznika!
Ksika Head First Servlets & JSP. Edycja polska. Wydanie II napisana zostaa
w oparciu o innowacyjne metody przekazywania wiedzy, polegajce na wczaniu
w proces nauki elementw zabawy oraz oddziaywaniu na wiele zmysw. To pomaga
szybko zrozumie t technologi i osign biego w tworzeniu dynamicznych stron
oraz aplikacji. Z bogato ilustrowanego i napisanego lekkim jzykiem podrcznika
dowiesz si m.in., co to jest serwlet, kontener i protok HTTP, do czego su strony JSP
oraz jak tworzy rodowisko wdroeniowe aplikacji i zabezpiecza przesyane informacje.
Architektura aplikacji internetowej nie bdzie ju miaa przed Tob adnych tajemnic!
Wydawnictwo Helion
ul. Kociuszki 1c
44-100 Gliwice
tel. 032 230 98 63
e-mail: helion@helion.pl
Przegld technologii serwletw i stron JSP

Architektura aplikacji internetowej
Wdraanie aplikacji internetowej
Strony bezskryptowe
Znaczniki niestandardowe
Zabezpieczenia serwletw
Filtry
Korporacyjne wzorce projektowe
Protok HTTPS
Ksika przygotowuje do najnowszej wersji egzaminu SCWCD z platformy J2EE 1.5!
Spis treci
Spis treci (skrcony)

Wprowadzenie
15
1.
Do czego su serwlety i strony JSP? Wprowadzenie i przegld

najwaniejszych zagadnie
29
2.
Architektura aplikacji internetowej. Bardziej szczegowy przegld zagadnie
65
3.
Minipodrcznik MVC. Omwienie MVC
95
4.
By serwletem. danie i odpowied
121
5.
By aplikacj internetow. Atrybuty i obiekty nasuchujce
175
6.
Stan konwersacyjny. Zarzdzanie sesjami
251
7.
By stron JSP. Stosowanie technologii JSP
309
8.
Strony bezskryptowe. Bezskryptowe strony JSP
371
9.
Potga znacznikw niestandardowych. Stosowanie biblioteki JSTL
467
10.
Kiedy JSTL nie wystarcza. Tworzenie znacznikw niestandardowych
527
11.
Jak wdroy aplikacj internetow? Wdraanie aplikacji internetowych
629
12.
Zachowaj to w tajemnicy, ukryj w bezpiecznym miejscu. Bezpieczestwo

aplikacji internetowych
677
13.
Potga filtrw. Filtry i opakowania
729
14.
Korporacyjne wzorce projektowe. Wzorce i Struts
765
Dodatek A Kocowy egzamin prbny
819
Skorowidz
893
Spis treci
Wprowadzenie
Twj mzg koncentruje si na serwletach. W tym rozdziale Ty prbujesz si czego nauczy,
a Twj mzg robi Ci przysug i nie przykada si do zapamitywania zdobytej wiedzy. Twj mzg
myli sobie: Lepiej zachowam miejsce na bardziej istotne informacje, na przykad: jakich dzikich
zwierzt naley unika bd czy jazda nago na snowboardzie jest dobrym pomysem. Jak
w takim razie mona przekona swj mzg, e nasze ycie zaley od opanowania serwletw?
Dla kogo jest ta ksika?
16
Wiemy, co sobie myli Twj mzg
17
Metapoznanie
19
Zmu swj mzg do posuszestwa
21
Czego potrzebujesz, aby skorzysta z tej ksiki?
22
Zdajemy egzamin certyfikujcy
24
Redaktorzy techniczni
26
Podzikowania
27
Spis treci
Do czego su serwlety i strony JSP?

Aplikacje internetowe s super. Ile tradycyjnych aplikacji z graficznym interfejsem uytkownika
uywanych przez miliony osb na caym wiecie potrafisz wymieni? Jako programista aplikacji
internetowych moesz uwolni si od problemw wdraania bdcych udziaem wszystkich
standardowych aplikacji i udostpnia swoje aplikacje kademu, kto dysponuje przegldark
internetow. Bdziesz jednak potrzebowa serwletw i stron JSP. Bdziesz ich potrzebowa,
poniewa zwyke, statyczne strony HTML byy dobre w latach 90. ubiegego wieku. Zatem
dowiedz si, jak przeksztaci witryn WWW w aplikacj internetow.
Kluczowe
elementy
dania
strumien
:
ia
h metod
a HT
naley po TP (akcja, ktr
dj),
h docelow
a strona
(adres UR
h param
L),
etry form
ularza
argumen
ty danej me (np.
tody).
danie HTTP
Przegldarka
internetowa
Odpowied HTTP
Klient
nia
Kluczowe elementy strumie
odpowiedzi:
h kod stanu (okrelajcy,
czy dane danie zostao
pomylnie przetworzone),
Serwer
Cele egzaminu
30
Czym zajmuje si serwer WWW i klient oraz jak si ze sob porozumiewaj?
32
Dwuminutowy kurs jzyka HTML
35
Czym jest protok HTTP?
38
Anatomia da GET i POST oraz odpowiedzi protokou HTTP
44
Lokalizacja stron WWW przy uyciu adresw URL
48
Serwery WWW, strony statyczne i CGI
52
Serwlety bez tajemnic: pisanie, wdraanie i uruchamianie serwletw
58
Technologia JSP jest efektem wprowadzenia jzyka Java do kodu HTML
62
h typ zawartoci (tekst, obraz,

HTML itp.),
h zawarto (waciwy kod
HTML, obraz itp.).

Serwlety potrzebuj pomocy. Kiedy do naszej aplikacji dociera danie, kto musi utworzy obiekt
serwletu lub przynajmniej wtek, ktry to danie obsuy. Kto musi wywoa metod doPost()
lub doGet() serwletu. Kto musi przekaza danie do serwletu oraz odebra to, co serwlet
wygeneruje w odpowiedzi. Kto musi decydowa o yciu, mierci i zasobach niezbdnych do pracy
serwletu. W tym rozdziale przyjrzymy si koncepcji kontenera i po raz pierwszy zwrcimy uwag na
wzorzec projektowy MVC.
Serwlet
Kontroler
JSP
Stara
dobra
Java
Widok
class Foo {
void bar()
{
}
doBar();
Model
BD
Cele egzaminu
66
Czym jest kontener oraz co nam daje?
67
Jak to wszystko wyglda w kodzie (co sprawia, e serwlet jest serwletem)?
72
Okrelanie nazw serwletw i kojarzenie ich z adresami URL

w deskryptorze wdroenia
74
Opowiadanie: Bob buduje witryn swatajc

(wprowadzenie do wzorca MVC)
78
Oglne informacje i przykad wzorca model-widok-kontroler (MVC)
82
Dziaajcy deskryptor wdroenia (DD)
92
Jaka w tym wszystkim jest rola platformy J2EE?
93
Spis treci
Minipodrcznik MVC
Tworzenie i wdraanie aplikacji internetowych MVC. Nadszed czas, aby utrudzi nasze donie
pisaniem formularzy HTML, kontrolerw serwletw, modeli (zwykych, tradycyjnych klas Javy),
deskryptorw wdroenia w formacie XML oraz widokw opartych na stronach JSP. Najwysza
pora zbudowa, wdroy i przetestowa tak aplikacj. Najpierw jednak musimy przygotowa
odpowiednie rodowisko wytwarzania aplikacji. Nastpnie musimy przygotowa rodowisko
wdraania, postpujc przy tym zgodnie ze specyfikacj serwletw i JSP oraz wymaganiami
Tomcata. Owszem tworzymy ma aplikacj, jednak niemal adna aplikacja nie jest na tyle maa,
by nie mona w niej byo wykorzysta wzorca MVC.
tomcat
tomcat
Katalogi waciwe dla Tomcata

Nazwa tego katalogu jednoczenie
reprezentuje
katalog gwny kontekstu wykorzyst
ywany
przez Tomcata podczas odnajdywa
wskazywanych przez adresy URL. nia zasobw
Bardziej
szczegowo zajmiemy si tym zagadnien
iem
w rozdziale powiconym wdraaniu
aplikacji
internetowych.
webapps
Piwo-w1
<html>
<body>
...
</body>
</html>
WEB-INF
<%
...
%>
wynik.jsp
form.html
Cz specyfikacji serwletw
lib
classes
<webapp>
.
.
</webapp>
Ten plik web.xml

MUSI si znajdowa
w katalogu WEB-INF
web.xml
com
Ta struktura pakietu niczym nie

si od struktury, ktrej uylimy rni
w przygotowanym wczeniej rodowisk
u
wytwarzania aplikacji. Jeli nie
skadujesz
swoich klas w plikach JAR (omwimy
te pliki w dalszej czci tej ksiki),
koniecznie MUSISZ umieci struktur
katalogw pakietu bezporednio
pod
katalogiem WEB-INF/classes.
Katalogi waciwe
dla danej aplikacji
example
web
model
0010 0001
1100 1001
0001 0011
0101 0110
0010 0001
1100 1001
0001 0011
0101 0110
97
Tworzenie rodowisk wytwarzania i wdraania aplikacji
100
Tworzenie i testowanie kodu HTML pocztkowej strony formularza
103
Tworzenie deskryptora wdroenia (DD)
105
Tworzenie, kompilacja, wdraanie i testowanie serwletu kontrolera
108
Projektowanie, tworzenie i testowanie komponentu modelu
110
Rozszerzenie kontrolera o wywoania modelu
111
Tworzenie i wdraanie komponentw widoku (to wanie JSP)
115
Rozszerzenie serwletu o wywoanie strony JSP
116
By serwletem
Serwlety potrzebuj pomocy. Zadaniem serwletu jest obsuga da klientw i odsyanie do
klienta waciwych odpowiedzi. danie moe by zupenie proste, np. przelij mi stron powitaln,
lub znacznie bardziej skomplikowane, np. wygeneruj zamwienie na podstawie zawartoci mojego
koszyka. danie obejmuje kluczowe dane, a kod Twojego serwletu musi wiedzie, jak naley te dane
odszuka i jak ich uy. Co wicej, kod serwletu musi wiedzie, jak odesa odpowied. A jeli nie

)DEMPOTENCJA
TONIC
WSTYDLIWEGOb
Serwlet wykorzystuje dane doczone

do dania POST do zaktualizowania
bazy danych.
83/ZYa^K\dKVXO
POST
...
...
Serwlet
HTTP/1.1 200
OK
<html>
<head>
...
</head>
<body>
<img src=...>
</body>
</html>
96
Zbudujmy aplikacj internetow MVC; pierwszy projekt
EkspertPiwny.class
WyborPiwa.class
Klient
Cele egzaminu
DB
Serwlet odsya odpowied

z wygenerowanym kodem strony HTML.
Cele egzaminu
122
ycie serwletu w kontenerze
123
Inicjalizacja i wtki serwletu
129
FAKTYCZNYM celem serwletu jest obsuga da GET i POST
133
Historia pewnego niepowtarzalnego dania
140
Co sprawia, e przegldarka wysya albo danie GET, albo danie POST?
145
Wysyanie i stosowanie parametrw
147
Dobrze, wiemy ju, do czego suy klasa Request

przyjrzyjmy si teraz klasie Response
154
Moesz ustawia nagwki odpowiedzi,

moesz dodawa nagwki odpowiedzi
161
Przekierowania kontra przydzia da
164
Przegld klasy HttpServletResponse
168
Spis treci
5
Atrybuty kontekstu
By aplikacj internetow
aden serwlet nie dziaa samodzielnie. We wspczesnych aplikacjach internetowych osiganie
zamierzonego celu jest moliwe dziki wsppracy wielu komponentw. Stosujemy komponenty
modelu, widoku oraz kontrolera. Wykorzystujemy take rozmaite klasy pomocnicze. Jednak w jaki
sposb naley czy wszystkie te elementy, aby tworzyy jedn aplikacj internetow? W jaki
sposb komponenty mog korzysta z tych samych informacji? Jak ukrywa pewne informacje?
Jak zapewnia bezpieczestwo informacji podczas przetwarzania wielowtkowego? Od odpowiedzi
na te pytania moe zalee Twoja praca.
serwlet
wia
usta
ustawia
Adres poczty
administratora
BD
Poczenie
z baz
danych
po
bi
er
a
er
on
tex isten
tL
Uytkownicy
pracujcy
rwnoczenie
foo@wickedlysmart.com
42
usta
serwlet
pob
iera
<html>
<body>
<jsp:setProperty
name=foo
property=bar>
</body>
</html>
pob
ier
a
wia
serwlet
pobier
a
Dostp do tych atrybutw ma kady

skadnik aplikacji.
JSP
Atrybuty sesji
serwlet
Ko
p
szy
kZaku
Serwlet A
iera
pob
serwlet
pobiera
ustawia
ustawi
<html>
<body>
<jsp:setProperty
name=foo
property=bar>
</body>
</html>
Widok JSP
Serwlet B
Dostpne tylko dla komponentw z dostpem

do okrelonego obiektu HttpSession
Atrybuty DANIA
serwlet
ustawia
"RekomendacjaPiwosza"
"Moose Drool"
Kontroler
Widok JSP
Dostpne tylko dla komponentw z dostpem
do okrelonego obiektu ServletRequest
pobiera
<html>
<body>
<jsp:setProperty
name=foo
property=bar>
</body>
</html>
Cele egzaminu
176
Wybawieniem s parametry inicjalizacji i obiekt ServletConfig
177
Jak strona JSP moe uzyska dostp do parametrw

inicjalizacji serwletu?
183
Wybawieniem s parametry inicjalizacji kontekstu
185
Porwnanie obiektw ServletConfig oraz ServletContext
187
Chcemy obiektu ServletContextListener
194
Przewodnik: prosty obiekt ServletContextListener
196
Kompilacja, wdraanie i testowanie obiektu nasuchujcego
204
Kompletna historia obiekt nasuchujcy kontekstu
206
Osiem obiektw nasuchujcych nie tylko zdarze kontekstu
208
Czym dokadnie jest atrybut
213
Interfejs API atrybutw ciemna strona atrybutw
217
Zasig kontekstu nie zapewnia bezpieczestwa wtkw!
220
Analiza tego problemu w zwolnionym tempie...
221
Prba synchronizacji
223
Czy atrybuty sesji gwarantuj bezpieczestwo

przetwarzania wielowtkowego?
226
Interfejs SingleThreadModel
229
Tylko atrybuty dania i zmienne lokalne zapewniaj bezpieczn

wielowtkowo!
232
Atrybuty dania i przydzia da
233
Spis treci
Stan konwersacyjny
Serwery WWW nie maj pamici krtkotrwaej. Zaraz po odesaniu do nas odpowiedzi
serwery WWW zapominaj, kim jestemy. Kiedy wysyamy kolejne danie, docelowy serwer
WWW ju nas nie rozpoznaje. Innymi sowy, serwery WWW nie pamitaj ani tego, czego
dalimy w przeszoci, ani tego, co do nas wysay w ramach odpowiedzi. Zupenie nic! Jednak
czasami przechowywanie informacji o stanie konwersacji z klientem i korzystanie z nich podczas
obsugi wielu da jest konieczne. Koszyk w sklepie internetowym nie mgby dziaa, gdyby
uytkownik musia wybiera wszystkie towary i realizowa zamwienie w ramach jednego dania.
Ciasteczka
Oto Twoje
ciasteczko
z identyfikatorem sesji
w rodku
prostu kolejnym
"Set-Cookie" jest po w ramach
nagwkiem wysyanym
odpowiedzi.
HTTP/1.1 200 OK
AB6C8DE415
Set-Cookie: JSESSIONID=0A
Content-Type: text/html
Content-Length: 397
GMT
Date: Wed, 19 Nov 2003 03:25:40
Server: Apache-Coyote/1.1
Connection: close
<html>
...
</html>
Odpowied HTTP
Dobrze, oto moje

ciasteczko odsyane
z kolejnym daniem.
Cele egzaminu
252
To bdzie dusza konwersacja, czyli jak dziaaj sesje
254
Identyfikatory sesji, ciasteczka i pozostae podstawy dziaania sesji
259
Przepisywanie adresw URL, sposb rozwizania problemu
265
Kiedy sesje staj si nieaktualne eliminowanie zbdnych sesji
269
Czy ciasteczka mog mie take zastosowania inne ni obsuga sesji?
278
Najwaniejsze momenty w yciu obiektu HttpSession
282
POST /wybor/wybierzSmakPiwa2.do HTTP/1.1
Nie zapominaj o interfejsie HttpSessionBindingListener
284
Cookie: JSESSIONID=0AAB6C8DE415
Migracja sesji
285
Przykady klas nasuchujcych
289
"Cookie" jest kolejnym nagwkiem

wysyanym w ramach dania HTTP.
Host: www.wickedlysmart.com
User-Agent: Mozilla/5.0
Accept: text/xml.application/xml.application/xhtml+
xml,text/
html;q=0.9,text/plain;q=0.8,video/x-msg,im
age/png,image/
jpeg,image/gif;q=0.2,*/*;q=0.1
Accept-Language: en-us,en;q=0.5
Accept-Encoding: gzip,deflate
danie HTTP
7
pisze
<html>
<body>
<jsp:setProperty
name=foo
property=bar>
</body>
</html>
MojJSP.jsp
By stron JSP
Strona JSP staje si serwletem. Serwletem, ktrego nie musisz tworzy. Kontener przeglda
kod Twojej strony JSP, tumaczy go na kod rdowy jzyka programowania Java i kompiluje tak
przetumaczony kod na posta penowartociowej klasy serwletu Javy. Warto jednak wiedzie,
co dzieje si w czasie konwertowania Twojego kodu strony JSP na kod Javy. W ramach kodu JSP
mona co prawda umieszcza kod Javy, ale czy na pewno powinnimy to robi? A jeli w kodzie
stron JSP nie umiecimy adnych wyrae Javy, co znajdzie si w kodzie naszego serwletu?
Przyjrzymy si szeciu rodzajom elementw JSP z ktrych kady ma swoje przeznaczenie
i, niestety, odmienn skadni. Dowiesz si, co i dlaczego mona umieszcza w kodzie stron JSP.
Dowiesz si take, czego nie powiniene umieszcza w tym kodzie.
package headrst;
jest tumaczony na
ko
pi
ow
y
an
0010 0001
1100 1001
0001 0011
0101 0110
MojJSP_jsp.class
import javax.
servlet.
HttpServlet.*;
MojJSP_jsp.java
jest wczytywany
i inicjalizowany jako
obiekt
serwletu
Serwlet MojJSP_jsp
Cele egzaminu
310
Tworzymy prost stron JSP wykorzystujc zmienn out

i dyrektyw page
311
Wyraenia, zmienne i deklaracje JSP
316
Czas zapozna si z wygenerowanym serwletem
324
Zmienna out nie jest jedynym obiektem domylnym
326
Cykl ycia i inicjalizacja stron JSP
334
Skoro ju poruszylimy ten temat porozmawiajmy o trzech dyrektywach
342
Czy skryptlety mona uzna za niebezpieczne? Oto EL
345
Ale zaczekaj nie widzielimy jeszcze akcji
351
Spis treci
Strony bezskryptowe
Porzu skrypty. Czy wsppracujcy z Tob projektanci stron internetowych naprawd musz
zna Jav? Czy sami oczekuj od programistw Javy, aby byli jednoczenie np. grafikami? A jeli
nawet przyjmiemy, e jeste jedynym czonkiem zespou, czy rzeczywicie chciaby umieszcza
rozbudowane fragmenty kodu Javy w swoich stronach JSP? Czy nie nasuwa Ci si okrelenie
koszmar konserwacji oprogramowania? Pisanie stron bezskryptowych jest nie tylko moliwe,
ale stao si znacznie prostsze i bardziej elastyczne dziki nowej specyfikacji JSP 2.0, a przede
wszystkim wskutek wprowadzenia nowego jzyka wyrae (EL). Poniewa jzyk EL bazuje na
jzykach JavaScript i XPATH, projektanci stron mog go stosowa bez najmniejszych problemw;
zreszt take Ty go polubisz (kiedy ju si do niego przyzwyczaisz). Jednak EL stwarza te pewne
puapki. Jego wyraenia wygldaj co prawda jak wyraenia Javy, jednak w rzeczywistoci nimi nie
s. Niektre wyraenia EL dziaaj nawet inaczej ni wyraenia Javy o identycznej skadni, zatem
warto mie si na bacznoci!
Nie oczekuj
ode MNIE odrzucania
wszystkich nadmiarowych
znacznikw otwierajcych
i zamykajcych.
Plik nagwka (Naglowek.jsp)

<img src=images/Web-Services.jpg > <br>
<em><strong>Wiemy jak uatwi stosowanie protokou SOAP.</strong></em> <br>
Kontakt.jsp
<html><body>
<%@ include file="Naglowek.jsp"%>
<br>
Zwr uwag na fakt

usunicia z doczanych
plikw wszystkich
znacznikw HTML
i BODY.
<em>Moemy pomc.</em> <br><br>

Skontaktuj si z nami: ${initParam.glownyEmail} <br>
<%@ include file="Stopka.html"%>
</body></html>
3
Plik stopki ("Stopka.jsp")

<a href="index.html">strona domowa</a>
Uwaga: przedstawiona idea

odrzucania otwierajcych
i zamykajcych znacznikw
dotyczy OBU mechanizmw
doczania standardowej
akcji <jsp:include> oraz
dyrektywy include.
1
2
3
10
Cele egzaminu
372
Ktre atrybuty s komponentami JavaBean?
373
Standardowe akcje: useBean, getProperty oraz setProperty
377
Czy mona tworzy polimorficzne referencje do komponentw?
382
Rozwizaniem jest uycie atrybutu param
388
Konwersja waciwoci
391
Uratowa nas jzyk wyrae (EL)
396
Stosowanie operatora kropki (.) do uzyskiwania dostpu

do waciwoci i map wartoci
398
Operator [] stwarza dodatkowe moliwoci (listy, tablice)
400
Wicej szczegw o operatorach kropki (.) oraz []
404
Obiekty domylne jzyka EL
413
Funkcje jzyka EL i obsuga wartoci null
420
Szablony wielokrotnego uytku dwa rodzaje doczania
430
Standardowa akcja <jsp:forward/>
444
Ona nie wie jeszcze o znacznikach JSTL (zapowied)
445
Przegld standardowych akcji i wyrae doczania
446
Spis treci
9
<table>
Potga znacznikw niestandardowych

Czasami potrzebujemy czego wicej ni tylko jzyka wyrae (EL) i akcji standardowych.
Co bdzie, jeli zechcesz uy ptli do przeszukania danych skadowanych tablicy i wywietlenia
po jednym elemencie w kadym wierszu generowanej dynamicznie tabeli HTML? Oczywicie
doskonale zdajesz sobie spraw z moliwoci byskawicznego skonstruowania odpowiedniej ptli
w skryptlecie. Z drugiej strony, staramy si nie uywa kodu skryptowego. To aden problem. Kiedy
jzyk wyrae (EL) i akcje standardowe okazuj si niewystarczajce, zawsze mona wykorzysta
znaczniki niestandardowe. Ich stosowanie w kodzie stron JSP jest rwnie proste jak korzystanie
z akcji standardowych. Co wicej, znaczniki, ktrych najprawdopodobniej bdziesz potrzebowa,
kto ju napisa i umieci w standardowej bibliotece znacznikw JSP (ang. JSP Standard Tag
Library, w skrcie JSTL). W tym rozdziale dowiesz si, jak uywa znacznikw niestandardowych,
a w nastpnym jak tworzy wasne znaczniki.
typu ArrayList
Atrybut dania
<c:forEach var=elementListy items=${filmy} >

a
ptl ntrzna
<c:forEach var=film items=${elementListy} >
wew
<td>${film}</td>
</c:forEach>
</c:forEach>
ptla
zewn
tr
zna
</table>
Z pierwszej tablicy
typu String[]
Z drugiej tablicy
typu String[]
Jedna z tablic acuc

hw, ktra
zostaa przypisana do
"var" zewntrznej ptli.atrybutu
Cele egzaminu
468
Ptle bez skryptw, <c:forEach>
474
Kontrola warunkowa z uyciem znacznikw <c:if> oraz <c:choose>
479
Zastosowanie znacznikw <c:set> i <c:remove>
483
Znacznik <c:import>, czyli trzeci sposb doczania treci
488
Modyfikowanie doczanej zawartoci
490
Realizacja tego samego zadania za pomoc znacznika <c:param>
491
Znacznik <c:url> jako narzdzie realizacji wszystkich zada

zwizanych z obsug hiperczy
493
Tworzenie wasnych stron o bdach
496
Znacznik <c:catch>, ktry jest jak konstrukcja try-catch
500
Co bdzie, jeli uznamy za niezbdne uycie znacznika

SPOZA biblioteki JSTL?
503
Zwr uwag na element <rtexprvalue>
508
Co moe si znale w ciele znacznika
510
Klasa obsugujca znacznik, deskryptor TLD i strona JSP
511
Podelement <uri> elementu taglib jest tylko nazw, nie lokalizacj
512
Kiedy strona JSP wykorzystuje wicej ni jedn bibliotek znacznikw
515
11
Spis treci
10
Kiedy JSTL nie wystarcza

Czasami JSTL i standardowe akcje nie wystarczaj. Kiedy trzeba zrobi co niestandardowego,
a nie chcesz ucieka si do stosowania skryptu, moesz stworzy wasne procedury obsugi
znacznikw. Dziki temu projektanci stron bd mogli uywa w projektowanych stronach Twoich
znacznikw, a ca czarn robot bdzie, w niewidoczny sposb, realizowa Twoja klasa obsugujca.
Z drugiej strony, takie rozwizanie wymaga od Ciebie sporo nauki, poniewa wasne, niestandardowe
znaczniki mona tworzy na a trzy rne sposoby. Dwa spord nich (chodzi o znaczniki proste oraz
pliki znacznikw) wprowadzono z myl o naszej wygodzie dopiero w specyfikacji JSP 2.0.
Nie wiedziaem
o istnieniu znacznikw
niestandardowych Mylaem, e
mog uywa tylko JSTL, a adne znaczniki
nalece do JSTL nie pozwalay na zrobienie
tego, czego da szef. Och gdybym tylko
wtedy wiedzia, e mog tworzy wasne
znaczniki teraz jest ju dla mnie
za pno. Pamitaj o tym
i ratuj siebie
Ale dlaczego?
Dlaczego mu nie
powiedziae, e moesz
to zrobi?
11
Odwoania do komponentu lokalnego
<ejb-local-ref>
JVM
Serwlet
<ejb-ref-type>Entity</ejb-ref-type>
<local-home>com.bardzosprytni.KlientHome</local-home>
<local>com.bardzosprytni.Klient</local>
Komponent LOKALNY oznacza, e klient

(w tym przypadku jest nim serwlet) oraz
komponent musz dziaa na tej samej
wirtualnej maszynie Javy (JVM).
Odwoania do zdalnego komponentu

<ejb-ref>
JVM
<ejb-ref-name>ejb/KlientLokalny</ejb-ref-name>
<ejb-ref-type>Entity</ejb-ref-type>
<home>com.bardzosprytni.KlientHome</home>
<remote>com.bardzosprytni.Klient</remote>
</ejb-ref>
12
Serwlet
530
Gdzie kontener szuka plikw znacznikw?
537
Proste klasy obsugujce znaczniki
541
Prosty znacznik z zawartoci
542
Co zrobi, jeli w zawartoci znacznika pojawia si wyraenie?
547
Wci musimy zna klasyczne klasy obsugujce znaczniki niestandardowe
557
Bardzo prosta, klasyczna klasa obsugi znacznika niestandardowego
559
Cykl ycia znacznika klasycznego zaley od zwracanych wartoci
564
Interfejs IterationTag pozwala na wielokrotne

przetwarzanie zawartoci znacznika
565
Wartoci domylne zwracane przez metody klasy TagSupport
567
Interfejs DynamicAttributes
584
Interfejs BodyTag udostpnia dwie kolejne metody
591
A co, jeli znaczniki wsppracuj ze sob?
595
Interfejs programowy PageContext dla klas obsugi znacznikw
605
W kocu Twoja aplikacja jest gotowa. Strony zostay dopracowane w najdrobniejszych

szczegach, kod jest przetestowany i zoptymalizowany, a termin min dwa tygodnie temu.
Ale gdzie to wszystko naley umieci? Jest tyle rnych katalogw, tyle niezrozumiaych regu.
Jak powiniene nazwa swoje katalogi? Jakich nazw uyby klient? Do jakich zasobw tak naprawd
bdzie si odwoywa klient i skd kontener ma wiedzie, gdzie naley ich szuka?
Nazwa uywana
w kodzie, ktra
bdzie poszukiwana
przy uyciu JNDI.
To musi by w peni kwalifikowa

na
nazwa udostpnionego interfejsu
komponentu.
528
Pliki znacznikw podobnie jak znacznik include, tylko lepiej
Wdraanie aplikacji internetowych
<ejb-ref-name>ejb/Klient</ejb-ref-name>
</ejb-local-ref>
Cele egzaminu
JVM
Cele egzaminu
630
Podstawowe zagadnienia zwizane z wdraaniem

rnych elementw aplikacji
631
Pliki WAR
640
Jak NAPRAWD dziaaj odwzorowania serwletw?
644
Konfiguracja plikw powitalnych w deskryptorze wdroenia
650
Konfiguracja stron bdw w deskryptorze wdroenia
654
Konfigurowanie inicjalizacji serwletu w deskryptorze wdroenia
656
Tworzenie stron JSP zgodnych z zasadami konstrukcji

dokumentw XML: dokumenty JSP
657
Spis treci
12
Zachowaj to w tajemnicy, ukryj w bezpiecznym miejscu

Twoja aplikacja internetowa jest w niebezpieczestwie. Problemy czyhaj w kadym
zakamarku sieci. Nie chcesz chyba, aby ci li faceci podsuchiwali transakcje realizowane w Twoim
sklepie internetowym i przechwytywali podawane numery kart kredytowych? Nie chcesz te, by
byli w stanie przekona Twj serwer, i tak naprawd s Bardzo Wanymi Klientami Liczcymi Na
Bardzo Due Upusty. I w kocu nie chcesz, by ktokolwiek (niezalenie od zamiarw) mia dostp
do poufnych informacji o pracownikach. Czy Janek z dziau marketingu naprawd musi wiedzie,
e Lucyna z dziau technicznego zarabia trzy razy wicej od niego?
Dziesi najwaniejszych powod

w
przemawiajcych za deklaratywnym
okrelaniem bezpieczestwa
10
Cele egzaminu
Kt z nas nie potrzebuje wicej praktyki

w pracy
z dokumentami w jzyku XML?
Czsto mona w naturalny sposb odwzorow

a
stanowiska zajmowane przez poszczeg
lne osoby
w dziale informatycznym firmy.
To wietnie wyglda w yciorysie zawodowy
Pozwala na bardziej elastyczne wykorzyst

ywanie
ju napisanych serwletw.
m.
Te zagadnienia pojawiaj si na egzaminie.
Dziki temu programici zajmujcy si tworzeniem

aplikacji mog wielokrotnie uywa serwletw
bez koniecznoci dostpu do ich kodu rdoweg
o.
Bo tak jest fajnie!
Takie rozwizanie pozwala ograniczy koszty

utrzymania rozwijanej aplikacji.
Jest to czynnik, ktrym mona wytumacz

y
i usprawiedliwi wysok cen kontenera
.
Takie rozwizanie jest zgodne z ide programow

ania
z wykorzystaniem komponentw.
13
678
Wielka Czwrka wiata zabezpiecze serwletw
681
Jak realizowa uwierzytelnianie w wiecie protokou HTTP?
684
Dziesi najwaniejszych powodw przemawiajcych

za deklaratywnym okrelaniem bezpieczestwa
687
Kto implementuje zabezpieczenia aplikacji internetowej?
688
Autoryzacja: role i ograniczenia
690
CZTERY typy uwierzytelniania
705
Zabezpieczanie przesyanych informacji

protok HTTPS pieszy z pomoc
710
Jak naley wybirczo i deklaratywnie implementowa

poufno i integralno danych?
712
Potga filtrw
Filtry umoliwiaj przechwytywanie da. A skoro mona przechwyci danie, mona
take kontrolowa odpowied. Ale najlepsze w tym wszystkim jest to, e serwlet nie ma o tym
najmniejszego pojcia. Serwlet nigdy nie wie, czy co si zdarzyo w czasie dzielcym odebranie
dania przez kontener od wywoania metody service() serwletu. Co to oznacza dla Ciebie?
Dusze wakacje. Poniewa czas, ktry musiaby powici na modyfikowanie tylko jednego
z istniejcych serwletw, moesz powici na napisanie i skonfigurowanie filtra, ktry bdzie mia
wpyw na wszystkie Twoje serwlety. Moe chciaby doda opcj ledzenia da we wszystkich
serwletach tworzcych aplikacj? Nie ma adnego problemu. A moe chciaby w okrelony sposb
modyfikowa wyniki generowane przez wszystkie serwlety wchodzce w skad aplikacji? To take
aden problem. A co najlepsze nie musisz przy tym w aden sposb modyfikowa kodu serwletw.
SerwletA
service()
Filtr7
doFilter(z,o,l)
Filtr7
doFilter(z,o,l)
Filtr7
doFilter(z,o,l)
Filtr3
doFilter(z,o,l)
Filtr3
doFilter(z,o,l)
Filtr3
doFilter(z,o,l)
Filtr3
doFilter(z,o,l)
Stos
Stos
Stos
Stos
Stos
Filtr3
doFilter(z,o,l)
W momencie
odebrania
dania kontener
wywouje metod
doFilter()
ltra Filtr3;
metoda ta jest
wykonywana a
do momentu
wywoania
metody lancuch.
doFilter().
Kontener
umieszcza
wywoanie
metody
doFilter()
ltra Filtr7 na
wierzchoku
stosu, metoda ta
jest wykonywana
a do momentu
wywoania
metody lancuch.
doFilter().
Kontener
umieszcza na
wierzchoku
stosu metod
service()
serwletu
SerwletA,
metoda ta jest
wykonywana a
do momentu jej
zakoczenia,
po czym jest
usuwana ze
stosu.
Kontener
przekazuje
sterowanie do
ltra Filtr7,
ktry koczy
wykonywanie
swojej metody
doFilter(); po
zakoczeniu
metoda ta jest
usuwana ze
stosu.
Kontener
przekazuje
sterowanie do
ltra Filtr3,
ktry koczy
wykonywanie
swojej metody
doFilter(); po
zakoczeniu
metoda ta jest
usuwana ze
stosu. Wraz
z zakoczeniem
wykonywania tej
metody kontener
koczy obsug
dania.
Cele egzaminu
730
Tworzenie filtra ledzcego dania
735
Cykl ycia filtrw
736
Deklarowanie i okrelanie kolejnoci filtrw
738
Kompresja wynikw przy wykorzystaniu filtra operujcego na odpowiedzi
741
Opakowania s wietne!
747
Prawdziwy kod filtra kompresji odpowiedzi
750
Kod opakowania kompresji odpowiedzi
752
13
Spis treci
14
<xml>
<validate>
...
</validate>
<mapping>
...
</mapping>
</xml>
1a
2a
Korporacyjne wzorce projektowe

Kto to ju wczeniej zrobi. Jeli wanie zaczynasz tworzy aplikacje internetowe w jzyku Java,
masz duo szczcia. Moesz czerpa z wiedzy dziesitek tysicy programistw, ktrzy od dawna
si tym zajmuj i maj ju swoje firmowe koszulki. Wykorzystujc wzorce projektowe, zarwno te
zwizane z platform J2EE, jak i wszelkie inne, moesz uproci swj kod i swoje ycie. W wiecie
aplikacji internetowych najwaniejszym wzorcem projektowym jest MVC, ktry zastosowano
midzy innymi w bardzo popularnym frameworku Struts (stworzonym z myl o wsparciu
programistw tworzcych elastyczne i atwe w utrzymaniu kontrolery frontonw serwletw).
Wykorzystanie pracy innych jeste winien samemu sobie, dziki temu bdziesz mg powici
wicej czasu na waniejsze sprawy.
XML
deklarujcy
odwzorowania
Komponent
werykacji
formularza
3a
1b
2c
2b
danie
Kontroler
3b
Komponent
akcji dania
Model
Widok
A
S
14
Cele egzaminu
766
Sprztowe i programowe argumenty na rzecz wzorw projektowych
767
Przegld zasad zwizanych z projektowaniem oprogramowania
772
Wzorce wspomagaj zdalne komponenty modelu
773
JNDI oraz RMI krtka prezentacja
775
Delegat biznesowy jest obiektem poredniczcym
781
Czas pozna wzorzec Transfer Object?
787
Wzorce warstwy biznesowej krtki przegld
789
Nasz pierwszy wzorzec po raz wtry MVC
790
Tak! To Struts (i wzorzec Front Controller) w zarysie
795
Przystosowanie aplikacji piwnej do korzystania z frameworku Struts
798
Przegld wzorcw projektowych
806
BAR
KAWOWY
Kocowy Egzamin Prbny Baru Kawowego. To jest to. 69 pyta. Charakter, zagadnienia
i poziom trudnoci jest niemal taki sam jak na prawdziwym egzaminie. Moesz nam wierzy.
Skorowidz
Kocowy egzamin prbny
819
Odpowiedzi
856
893
2. Bardziej szczegowy przegld zagadnie

Poznaj potg
mojego kontenera nawet
tysic jednoczesnych
uderze nie powali mnie
na kolana.
Hm kolejna
ofiara gorczki
J2EE.
Serwlety potrzebuj pomocy. Kiedy danie HTTP dociera do serwera WWW, kto musi
jeszcze stworzy egzemplarz serwletu lub przynajmniej utworzy nowy wtek obsugujcy to
danie. Kto musi przecie wywoa metod doPost() lub doGet() serwletu. Warto te
pamita o otrzymywaniu przez wspomniane metody dwch kluczowych argumentw obiektw
reprezentujcych danie i odpowied protokou HTTP. Kto te obiekty musi oczywicie przekaza
do serwletu. Kto musi zarzdza yciem, mierci i zasobami serwletu. Tym kim jest kontener
(ang. container). W tym rozdziale przyjrzymy si zasadom funkcjonowania aplikacji internetowych
w ramach kontenerw i rzucimy okiem na struktur aplikacji internetowych budowanych
z wykorzystaniem wzorca projektowego MVC (ang. Model View Controller).
to jest nowy rozdzia
65
Cele oficjalnego egzaminu firmy SUN
Wysokopoziomowa architektura
aplikacji internetowych
1.1. Dla kadej z metod przesyania da protokou
HTTP (takich jak GET, POST, HEAD itp.) opisz jej
przeznaczenie i charakterystyki techniczne, wymie
czynniki, ktre mog decydowa o wyborze danej
metody przez klienta (zazwyczaj przegldark
internetow), oraz zidentyfikuj metod HttpServlet,
ktra odpowiada danej metodzie protokou HTTP.
1.4. Opisz znaczenie i sekwencj zdarze skadajcych si

na cykl ycia serwletu: (1) zaadowanie klasy serwletu,
(2) konkretyzacja serwletu, (3) wywoanie metody
init(), (4) wywoanie metody service() oraz (5)
wywoanie metody destroy().
2.1. Skonstruuj struktur plikw i katalogw dla aplikacji

internetowej zawierajcej (a) statyczn tre, (b)
strony JSP, (c) klasy serwletw, (d) deskryptor
wdroenia, (e) biblioteki znacznikw, (f) pliki JAR
oraz (g) pliki klas Javy. Opisz techniki ochrony plikw
zasobw przed dostpem za porednictwem protokou
HTTP.
2.2. Opisz przeznaczenie i semantyk kadego

z wymienionych dalej elementw deskryptora
wdroenia: egzemplarz serwletu, nazwa serwletu, klasa
serwletu, parametry inicjalizacji serwletu, adres URL
nazwanego odwzorowania serwletu.
66
Rozdzia 2.
Uwagi wyjaniajce:
Wszystkie cele wymienione w tym podrozdziale
zostan dogbnie przeanalizowane w pozostaych
rozdziaach, zatem niniejszy rozdzia naley traktowa
jak pierwsze spojrzenie na podstawy tego, czym
szczegowo zajmiemy si w kolejnych czciach.
Innymi sowy, nie powiniene si przejmowa, jeli
po przeczytaniu tego rozdziau nie bdziesz potrafi
odpowiedzie na postawione tutaj pytania (lub jeli
nie bdziesz tych pyta nawet pamita).
Na kocu tego rozdziau nie bdziemy analizowali
adnych przykadowych pyta egzaminacyjnych,
poniewa ich analiza bdzie moliwa dopiero po
zapoznaniu si z bardziej szczegowym materiaem
zawartym w kolejnych rozdziaach.
Ciesz si z prostego, wprowadzajcego materiau,
pki moesz!
PAMITAJ JEDNAK, e prezentowane w tym
rozdziale zagadnienia bd nam potrzebne
w kolejnych rozdziaach. Jeli masz ju pewne
dowiadczenie w kwestii serwletw, prawdopodobnie
moesz ten rozdzia jedynie przekartkowa (najlepiej
analizujc tylko najwaniejsze rysunki i wykonujc
wiczenia) i przej do rozdziau 3.
Architektura wysokopoziomowa
Czym jest kontener?

Serwlety nie zawieraj metody main(). Serwlety s
kontrolowane przez inn aplikacj Javy nazywan
kontenerem.
Przykadem kontenera (ang. container) jest Tomcat. Kiedy nasza aplikacja serwera
WWW (np. Apache) otrzymuje danie dotyczce serwletu (w przeciwiestwie np. do
przestarzaej, paskiej, statycznej strony HTML), serwer nie przekazuje tego dania
bezporednio do wskazywanego serwletu, tylko do kontenera, w ktrym ten serwlet
wczeniej umieszczono. Od tej pory to kontener odpowiada za przekazanie do serwletu
obiektw dania i odpowiedzi protokou HTTP oraz za wywoanie waciwych metod
serwletu (takich jak doPost() lub doGet()).
komputer serwera WWW
danie
GET
GET
...
...
...
...
Przegldarka
internetowa
aplikacja serwera
WWW
Klient
GET
...
...
kod Javy
serwlet
aplikacja
kod Javy
kontenera WWW

HTTP/1.1 200
............... OK
.....
<html>
<head>
...
</head>
<body>
Przegldarka
internetowa
<img src=..
.>
</body>
</html>
aplikacja serwera
WWW
odpowied
Klient
<html>
<head>
</head>
<body>
...
</body>
</html>
<html>
<head>
</head>
aplikacja
kontenera
WWW
<body>
...
</body>
</html>
serwlet
jeste tutaj
67
ycie bez serwletw
Co zrobi, jeli mam odpowiedni kod Javy,

ale nie mam ani serwletw, ani kontenerw?
Jakie rozwizanie naley zastosowa w sytuacji, gdy musimy napisa
program Javy, ktry ma obsugiwa dynamiczne dania przychodzce do
aplikacji serwera WWW (np. Apachea), ale bez dodatkowego kontenera
(takiego jak wspominany ju Tomcat)? Innymi sowy, wyobramy sobie,
e nie istnieje pojcie serwletu i e dysponujemy jedynie standardowymi
bibliotekami J2SE. W takim przypadku naley oczywicie przyj, e
mamy moliwo takiego skonfigurowania aplikacji
serwera WWW, by wywoywa nasz aplikacj
napisan w Javie. Stosowanie takiego rozwizania
byoby uzasadnione, gdyby nie bya nam znana
koncepcja kontenera. Wystarczy sobie wyobrazi
sytuacj, w ktrej musimy stworzy aplikacj
internetow, dysponujc tylko klasyczn Jav.
Prawdziwy
wojownik nigdy nie ucieka
si do stosowania kontenerw.
Taki wojownik napisaby wszystko
goymi rkami, korzystajc
wycznie z klas J2SE.
Wymie kilka funkcji, ktre musielibymy zaimplementowa w aplikacji J2SE,

gdybymy nie mogli korzysta z aplikacja kontenera WWW:
* Stwrz gniazdo poczenia z serwerem i odpowiedni obiekt nasuchujcy (odbiornik) dla nowego gniazda.
Moliwe odpowiedzi: stwrz obiekt zarzdzajcy wtkami, zaimplementuj

techniki zabezpiecze, co do filtrowania takich elementw jak zapisy dziennika,
obsuga JSP (o Boe!), zarzdzanie pamici
68
Rozdzia 2.
Co daje nam kontener?

Wiemy ju, e to wanie kontener uruchamia serwlety i nimi zarzdza, ale waciwie dlaczego tak si
dzieje? Czy warto wprowadza dodatkow warstw i godzi si na zwizane z tym opnienia?
Obsuga komunikacji Kontener zapewnia prosty mechanizm

komunikacji pomidzy naszymi serwletami a serwerem WWW. Dziki
kontenerom nie musimy budowa gniazd serwera, nasuchiwa
komunikacji na porcie, tworzy strumieni itp. Kontener zna odpowiedni
protok porozumiewania si z serwerem WWW, zatem nasze serwlety
nie musz si martwi o zapewnienie interfejsu API pomidzy np.
serwerem Apache a kodem naszej aplikacji internetowej. W tej sytuacji
programista aplikacji internetowej musi jedynie zadba o logik
biznesow umieszczon w serwlecie (odpowiedzialn na przykad
za przyjmowanie i przetwarzanie zamwie skadanych w sklepie
internetowym).
Zarzdzanie cyklem ycia Kontener jest panem ycia i mierci

naszych serwletw. Wanie kontener odpowiada za wczytywanie
niezbdnych klas, tworzenie egzemplarzy i inicjalizacj serwletw,
wywoywanie ich metod oraz przystosowywanie serwletw do wsppracy
z mechanizmami odmiecania pamici. Dziki kontenerom nie musimy
traci naszego cennego czasu na zarzdzanie zasobami.
Obsuga wielowtkowoci Kontener automatycznie tworzy nowy

wtek Javy dla kadego otrzymanego dania dotyczcego serwletu.
Kiedy serwlet koczy wykonywanie metody obsugujcej przysane przez
klienta danie HTTP, odpowiedni wtek jest zamykany (zabijany).
Nie oznacza to jednak, e programista jest zwolniony z obowizku
zapewniania bezpieczestwa wtkw nadal musi pamita o ich
waciwej synchronizacji. Z drugiej strony, samo przejcie przez serwer
odpowiedzialnoci za tworzenie i zarzdzanie wtkami obsugujcymi
rwnoczenie wiele da pozwala mu zaoszczdzi mnstwo pracy.
Dziki kontenerowi MOESZ

si w wikszym stopniu
skoncentrowa na wasnej
logice biznesowej, zamiast
martwi si pisaniem kodu
zarzdzajcego wtkami,
zapewniajcego bezpieczestwo
oraz obsugujcego
komunikacj sieciow.
Moesz skupi ca swoj energi
na opracowaniu bajecznego
sklepu internetowego z foli
z bbelkami i pozostawi
usugi pracujce w tle (w tym
zapewnianie bezpieczestwa
oraz przetwarzanie stron JSP)
kontenerowi.
Teraz, zamiast pisania
caego kodu dziaa
realizowanych przez kontener,
musz si martwi wycznie
o to, jak sprzeda moj foli
z bbelkami jej mionikom.
Bezpieczestwo deklaratywne Korzystanie z kontenera wie si ze

stosowaniem deskryptora wdroenia (w formacie XML), ktry konfiguruje
(i modyfikuje) mechanizmy zabezpiecze bez koniecznoci trwaego
umieszczania odpowiednich instrukcji w kodzie klasy serwletu (lub kodzie
dowolnej innej klasy Javy). A trudno w to uwierzy! Moesz zarzdza
i wprowadza zmiany w zabezpieczeniach bez koniecznoci modyfikowania
i ponownego kompilowania swojego kodu rdowego Javy.
Obsuga JSP
Wiesz ju, jak wygodne s strony JSP. Kto Twoim

zdaniem zajmuje si tumaczeniem kodu JSP do postaci waciwego kodu
jzyka programowania Java? To oczywiste kontener.
jeste tutaj
69
Kontener
Jak kontener obsuguje danie HTTP?

Co prawda najsmakowitsze kski pozostawimy sobie na kolejne rozdziay tej ksiki, jednak
warto ju teraz dokona krtkiego przegldu sposobu funkcjonowania kontenerw:
danie HTTP
GET
Przegldarka
internetowa
...
...
serwlet
kontener
Uytkownik klika cze zawierajce

adres URL serwletu (zamiast adresu
URL wskazujcego na statyczn
stron WWW).
Klient
Przegldarka
internetowa
Klient
serwlet
kontener
Kontener widzi, e danie jest

kierowane do serwletu, zatem
tworzy dwa niezbdne obiekty:
1. HttpServletResponse
danie
2. HttpServletRequest
odpowied
Przegldarka
internetowa
kontener
Klient
serwlet
danie
odpowied
wtek
70
Rozdzia 2.
Kontener odnajduje odpowiedni

serwlet na podstawie adresu URL
doczonego do dania, tworzy
lub przydziela pami dla wtku
obsugujcego to danie oraz
przekazuje do nowego wtku
serwletu obiekty reprezentujce
danie i odpowied.
Przegldarka
internetowa
serwlet
kontener
Klient
danie
odpowied
Przegldarka
internetowa
serwlet
kontener
Klient
odpowied
<html>
<head>
</head>
<body>
...
</body>
</html>
service()
Przegldarka
internetowa
service()
<html>
<head>
</head>
<body>
...
kontener
serwlet
Klient
Odpowied
HTTP
danie
W tym przypadku zakadamy,

e do kontenera dotaro danie
protokou HTTP typu GET.
Metoda doGet() generuje

dynamiczn stron HTML
i umieszcza j w obiekcie
odpowiedzi. Pamitaj, e kontener
cay czas utrzymuje referencj do
obiektu odpowiedzi!
doGet()
HTTP header
info
</body>
</html>
Kontener wywouje metod

service() serwletu. W zalenoci
od typu dania metoda
service() wywouje albo metod
doGet(), albo metod doPost().
brak
wtku
Dziaanie wtku si koczy,

kontener przeksztaca obiekt
odpowiedzi w odpowied protokou
HTTP, odsya t odpowied do
klienta, po czym usuwa obiekty
dania i odpowiedzi.
odpowied
jeste tutaj
71
Kod serwletu
Jak to wszystko wyglda w kodzie

(co sprawia, e serwlet jest serwletem)?
ywistym 99,9%
W wiecie rzecz w nadpisuje
let
rw
se
h
kic
st
wszy
bd metod
metod doGet()
doPost().
import javax.servlet.*;
import javax.servlet.http.*;
import java.io.*;
Zwr uwag na
main(). Metody brak metody
zw
ycia serwletu (w izane z cyklem
wywoywane prze tym doGet()) s
z kontener.
99,9999% serwletw
dziedziczy wanie po
klasie HttpServlet.
public class Ch2Servlet extends HttpServlet {
W tym miejscu nasz serwlet otrzymuje

referencje do utworzonych przez
kontener obiektw reprezentujcych
danie i odpowied.
public void doGet(HttpServletRequest request,

HttpServletResponse response)
throws IOException {
PrintWriter out = response.getWriter();
java.util.Date dzisiaj = new java.util.Date();
out.println(<html> +
<body> +
<h1 style=\text-align:center> +
Nasz drugi serwlet: Ch2Servlet</h1> +
<br> + dzisiaj +
</body> +
</html>);
}
r
Obiekt klasy PrintWrite
moemy uzyska za
u
porednictwem obiekt
ego
odpowiedzi przekazan ez
naszemu serwletowi przriter
kontener. Obiekt PrintW
suy do zapisywania
w obiekcie odpowiedzi
te
tekstu HTML (mona
uy innych obiektw wanie
umoliwiajcych zapisy
,
zamiast tekstu HTML
w).
az
obr
np.
Nie ma
niemdrych pyta
P:
Pamitam o metodach doGet() oraz doPost(), ale

na poprzedniej stronie bya przecie mowa o metodzie
service(). Skd si wzia ta metoda?
O:
Twj serwlet odziedziczy j po klasie HttpServlet, ktra

z kolei odziedziczya t metod po klasie GenericServlet, ktra
odziedziczya j po zreszt, hierarchi klas opiszemy wyczerpujco
w rozdziale By serwletem, wic musisz si wykaza odrobin
cierpliwoci.
72
Rozdzia 2.
P: Do tej pory unikae wyjanienia, skd kontener wie,

gdzie szuka waciwego serwletu i jak adres URL jest
odwzorowywany na odpowiedni serwlet. Czy uytkownik
musi podawa kompletn ciek i nazw pliku klasy
serwletu?
O:
Dobre pytanie, ale odpowied brzmi nie. Poruszye jednak

bardzo istotny problem (odwzorowywania serwletu oraz wzorcw
URL), ktrym krtko zajmiemy si na kolejnych kilku stronach
i ktry dogbnie omwimy w rozdziale powiconym wdraaniu
aplikacji internetowych.
Zastanawiasz si pewnie, jak kontener

znajduje odpowiedni serwlet
Adres URL, ktry dociera do serwera WWW jako cz dania klienta, jest w jaki
sposb odwzorowywany na odwoanie do konkretnego serwera. Takie odwzorowywanie
adresw URL na serwlety moe si odbywa na wiele rnych sposobw i jest jednym
z kluczowych problemw, przed ktrymi stajemy w procesie wytwarzania aplikacji
internetowych. danie uytkownika musi zosta przeksztacone w prawidowe
odwoanie do konkretnego serwletu zrozumienie i (czsto) konfiguracja tego typu
odwzorowa naley do programisty aplikacji internetowej. Co o tym mylisz?
WYT UMYS
Jak kontener powinien odwzorowywa serwlety
na adresy URL?
Kiedy uytkownik robi co w swojej przegldarce (klika cze, naciska przycisk Wylij
zapytanie, wpisuje adres URL itp.), naley podj jakie kroki, ktre spowoduj wysanie
dania do konkretnego serwletu (lub innego zasobu aplikacji internetowej, np. strony JSP).
Jak to dziaa w praktyce?
Wymie zalety i wady kadego z poniszych rozwiza.
1
Zapisanie odwzorowania na stae w kodzie strony HTML. Innymi sowy,

klient wykorzystuje dokadn ciek i nazw pliku (klasy) serwletu:
ZALETY:
WADY:
Wykorzystanie do odwzorowania narzdzia dostarczonego przez producenta kontenera:

ZALETY:
WADY:
Uycie swoistej tabeli waciwoci reprezentujcej odwzorowania:

ZALETY:
WADY:
jeste tutaj
73
Odwzorowanie adresw URL na serwlety
Serwlet moe mie a TRZY nazwy

Serwlet musi oczywicie mie nazw cieki do pliku klasy (np. classes/registration/
SignUpServlet.class), czyli ciek do faktycznego pliku klasy. Twrca oryginalnej
klasy serwletu wybiera jej nazw (i nazw pakietu, ktra definiuje odpowiedni cz
struktury katalogw), natomiast pena nazwa cieki jest uzaleniona od pooenia
pliku klasy na serwerze. Kada osoba wdraajca serwlet na serwerze WWW moe mu
dodatkowo nada specjaln nazw wdroenia. Nazwa wdroenia jest po prostu poufn
nazw wewntrzn, ktra nie musi by taka sama jak nazwa klasy lub nazwa pliku.
Nazwa wdroenia moe co prawda odpowiada nazwie klasy serwletu (registration.
SignUpServlet) lub wzgldnej ciece do pliku klasy (classes/registration/
SignUpServlet.class), ale te moe by zupenie inna (np. EnrollServlet).
I wreszcie, serwlet ma publiczn nazw URL nazw znan klientowi. Publiczn
nazw URL koduje si w jzyku HTML, dziki czemu w chwili kliknicia przez
uytkownika cza wskazujcego nasz serwlet mona t nazw wysa na serwer wraz
z daniem HTTP.
1
Klikn cze do
serwletu register/
registerMe.
Mam zamiar
wywoa serwlet
EnrollServlet.
classes
registration
101101 101101
10101000010
1010 10 0
01010 1
1010101
10101010
1001010101 1
0 1 10 10
SignUpServlet.class
Znana klientowi nazwa URL Znana wdroeniowcowi

poufna nazwa wewntrzna
Faktyczna nazwa pliku
Klient widzi adres URL serwletu (zakodowany

w jzyku HTML), ale nie wie, jak ta nazwa
serwletu zostanie w praktyce odwzorowana
na rzeczywiste katalogi i pliki skadowane na
serwerze. Publiczna nazwa URL jest swoist
podrbk stworzon specjalnie dla klientw.
Opracowana przez programist klasa

serwletu ma w peni kwalifikowan
nazw, ktra obejmuje zarwno
nazw klasy, jak i nazw pakietu.
Plik klasy serwletu ma oczywicie
rzeczywist ciek i swoj nazw
(zalen od miejsca skadowania
struktury katalogw pakietu na
serwerze WWW).
74
Rozdzia 2.
Wdroeniowiec moe stworzy nazw,

ktra bdzie znana tylko jemu i innym
uytkownikom pracujcym w rzeczywistym
rodowisku operacyjnym. Take ta nazwa
jest faszywk stworzon wycznie na
potrzeby procesu wdraania serwletu. Poufna
nazwa wewntrzna nie musi odpowiada
ani wykorzystywanej przez klienta publicznej
nazwie URL, ani rzeczywistej nazwie pliku czy
cieki do klasy serwletu.
Czy to nie dziwne, e kady moe

swobodnie wyraa swoj kreatywno
i definiowa wasn nazw dla tego
samego skadnika aplikacji internetowej?
W czym tkwi problem? Dlaczego nie moemy
po prostu korzysta z jednej, prawdziwej
i jednoznacznej nazwy pliku?
Odwzorowywanie nazw serwletw

poprawia elastyczno i bezpieczestwo
naszych aplikacji internetowych
Przemyl to.
Przyjmijmy, e trwale zakodowae rzeczywist ciek i nazw
pliku w swoich stronach JSP i pozostaych stronach HTTP
korzystajcych z danego serwletu. wietnie. Co w takim razie
naleaoby zrobi w razie koniecznoci reorganizacji aplikacji
i by moe przeniesienia niektrych jej skadnikw
do innej struktury katalogw? Czy naprawd chcesz wymusi
na wszystkich uytkownikach swojego serwletu znajomo
(i konieczno nieustannej weryfikacji) tej samej struktury
katalogw?
Jeli zamiast zapisywania w kodzie rdowym rzeczywistej
nazwy pliku i cieki zastosujemy mechanizm odwzorowa,
bdziemy mogli swobodnie przenosi skadniki aplikacji
bez koniecznoci koszmarnie czasochonnego wyszukiwania
i aktualizowania kodu klienta, ktry sztywno odwouje si do
starej lokalizacji plikw serwletu.
A co z bezpieczestwem? Czy naprawd zaley nam na
tym, aby klient dokadnie zna struktur plikw i katalogw
w naszym serwerze? Czy chcemy, by na przykad prbowa
bezporednio przeglda pliki serwletw bez kontroli
zapewnianej przez waciwe strony lub formularze? Nie ma
wtpliwoci, e uytkownik kocowy dysponujcy wiedz
o rzeczywistej ciece do pliku klasy serwletu bdzie mg
t ciek wpisa w swojej przegldarce, aby przynajmniej
sprbowa uzyska bezporedni dostp do tego serwletu.
jeste tutaj
75
Odwzorowywanie serwletw w deskryptorze wdroenia
Odwzorowania adresw URL na serwlety

za porednictwem deskryptora wdroenia
Podczas wdraania naszego serwletu w kontenerze WWW musimy opracowa stosunkowo prosty dokument XML
nazywany deskryptorem wdroenia (ang. Deployment Descriptor DD), ktry na potrzeby kontenera okrela sposb,
w jaki naley wykonywa nasze serwlety i (lub) strony JSP. Deskryptory wdroenia nie su co prawda wycznie
odwzorowywaniu nazw, ale zawieraj dwa elementy jzyka XML odpowiedzialne wanie za definiowanie odwzorowa
adresw URL na serwlety jeden odwzorowuje znan klientowi publiczn nazw URL na nasz nazw wewntrzn, drugi
odwzorowuje nasz nazw wewntrzn do postaci w peni kwalifikowanej nazwy klasy.
Dwa elementy deskryptora wdroenia wykorzystywane

do odwzorowywania adresw URL:
1
<servlet>
odwzorowuje nazw wewntrzn do postaci w peni kwalifikowanej nazwy klasy
<servlet-mapping>
odwzorowuje nazw wewntrzn w publiczn nazw URL
netowa
Ta aplikacja inter h
c
skada si z dw
serwletw.
<web-app ...>
Element <servlet> mwi

kontenerowi, ktre pliki klas
s czci tej konkretnej
aplikacji internetowej.
Element <servletmapping> naley traktowa

jak rdo wiedzy
dla kontenera, ktry
w momencie otrzymania
dania pyta deskryptor
wdroenia: Ktry serwlet
powinienem wywoa dla
danego adresu URL?.
<servlet>
<servlet-name>Nazwa wewntrzna 1</servlet-name>
<servlet-class>foo.Servlet1</servlet-class>
</servlet>
<servlet>
<servlet-class>foo.Servlet2</servlet-class>
</servlet>
...................................................
Rozdzia 2.
Element <servlet-name>
jest wykorzystywany
do wizania elementu
<servlet> z konkretnym
elementem <servletmapping>. Uytkownik
kocowy aplikacji NIGDY
nie widzi tej nazwy,
poniewa definiujemy j
wycznie na potrzeby
innych elementw tego
deskryptora wdroenia.
W tym miejscu umieszczamy
w peni kwalifikowan nazw
klasy (nie stosujemy jednak
rozszerzenia .class).
<servlet-mapping>
<url-pattern>/Public1</url-pattern>
Wanie ta nazwa jest
widoczna dla klienta klient
</servlet-mapping>
j do uzyskania
wykorzystuje
dostpu do serwletu, chocia

<servlet-mapping>
nazwa ta jest sztuczna i (poza
<servlet-name>Nazwa wewntrzna 2</servlet-name> deskryptorem wdroenia)
niezwizana z rzeczywist
<url-pattern>/Public2</url-pattern>
nazw klasy serwletu.
</servlet-mapping>
W elemencie <url-
</web-app>
76
Znacznik otwierajcy <web-app> definiuje

ZNACZNIE wicej danych, ktrych jednak
nie chcemy przedstawia i omawia ju
teraz (odpowiedni przykad znajdziesz na
kocu tego rozdziau).
pattern> istnieje
stosowania symboli wieloznaczny moliwo
ch wicej informacji
na ich temat i na temat cieek
znajdziesz w dalszej
czci tego rozdziau.
Zaczekaj! W deskryptorze wdroenia

moemy zrobi znacznie wicej
Poza definiowaniem odwzorowa adresw URL na rzeczywiste
nazwy serwletw, deskryptory wdroenia mona wykorzystywa do
dostosowywania do naszych potrzeb take innych aspektw aplikacji
internetowej, jak role bezpieczestwa, strony o bdach, biblioteki
znacznikw, informacje o konfiguracji pocztkowej czy wrcz (jeli
korzystamy z penowartociowego serwera J2EE) deklaracje dostpu do
konkretnych komponentw Enterprise JavaBeans (EJB).
Nie przejmuj si na razie szczegami. Pki co zasadnicze znaczenie ma
dla nas moliwo deklaratywnego modyfikowania naszej aplikacji na
poziomie deskryptora wdroenia zamiast wprowadzania zmian w kodzie
rdowym (i ponownego kompilowania tego kodu)!
Pomyl tylko oznacza to, e nawet osoby niebdce programistami
Javy mog dostosowywa do swoich potrzeb napisane w tym jzyku
aplikacje internetowe bez koniecznoci zawracania nam gowy
i zakcania wakacji w tropikach.
Deskryptor wdroenia (DD)

oferuje nam mechanizm
deklaratywnego
dostosowywania aplikacji
internetowych do potrzeb
uytkownika bez koniecznoci
modyfikowania ich kodu
rdowego!
Nie ma
niemdrych pyta
P:
Mam kopot. W przedstawionym deskryptorze wdroenia

nadal nie widz niczego, co mogoby wskazywa na rzeczywist
nazw cieki do serwletu! Deskryptor wspomina tylko o nazwie
klasy. Nadal nie ma wic odpowiedzi na pytanie, w jaki sposb
kontener wykorzystuje t nazw do odnajdywania konkretnych
plikw klas serwletw. Moe istnieje gdzie INNE odwzorowanie,
ktre okrela, e taka i taka nazwa klasy jest odwzorowywana na
taki i taki plik w takiej i takiej lokalizacji?
O:
Wiedziaem, e zwrcisz na to uwag. Masz racj w elemencie

<servlet-class> w deskryptorze wdroenia umieszczamy jedynie nazw klasy
(w peni kwalifikowan, a wic z nazw pakietu). Wynika to z faktu, i kontener
dysponuje okrelonym miejscem, w ktrym odnajduje wszystkie te serwlety, dla
ktrych w deskryptorze wdroenia zdefiniowano odpowiednie odwzorowania.
W praktyce kontener stosuje wyszukany zbir regu do odnajdywania
pasujcych do siebie adresw URL (pochodzcych z da klienta)
i rzeczywistych klas Javy (przechowywanych gdzie w serwerze). Omwimy
to zagadnienie bardziej szczegowo w dalszej czci tej ksiki (w rozdziale
powiconym wdraaniu aplikacji internetowych). Na razie w zupenoci
wystarczy, jeli zapamitasz, e definiowanie tego typu odwzorowa nie
wymaga adnych dodatkowych czynnoci.
Zalety deskryptorw
wdroenia
Minimalizuj liczb operacji na kodzie

rdowym, ktry przeszed ju niezbdne testy.
Umoliwiaj nam dostosowywanie moliwoci
naszej aplikacji, nawet jeli nie mamy dostpu
do kodu rdowego.
Daj moliwo przystosowywania naszej
aplikacji do korzystania z rnych zasobw
(np. baz danych) bez koniecznoci ponownego
kompilowania i testowania kodu rdowego.
Uatwiaj zarzdzanie dynamicznymi reguami
bezpieczestwa, w tym listami kontrolnymi
i rolami bezpieczestwa.
Osobom niebdcym programistami
umoliwiaj modyfikowanie i wdraanie
naszych aplikacji internetowych w czasie, gdy
my moemy si koncentrowa na ciekawszych
zajciach (np. na doborze najlepszych ciuchw
przed wyjazdem nad morze).
jeste tutaj
77
Witryna randkowa Boba
Opowiadanie: Bob buduje witryn swatajc

Umawianie si na randki jest w dzisiejszych czasach dosy trudne. Kto ma na to czas, skoro zawsze
jest jaki dysk do zdefragmentowania? Bob, ktry chce wej w interes dot.com (zamy na chwil,
e rynek tego typu witryn nie jest jeszcze nasycony), wierzy, e stworzenie specjalnej witryny
randkowej dla pasjonatw informatyki bdzie jego przepustk do wielkiej kariery i ostatecznego
porzucenia dotychczasowej roli komiksowego Dilberta.
Problem w tym, e Bob by menederem projektw informatycznych tak dugo, e nie jest ju
zbyt biegy we wspczesnych technikach inynierii oprogramowania. Zna jednak kilka trudnych
poj oraz niektre konstrukcje Javy; powici te troch czasu na pobien lektur materiaw
o serwletach, zatem byskawicznie opracowa niezbdny projekt i przystpi do kodowania...
Chc stworzy elastyczn

witryn randkow, na ktrej informatycy
bd mogli si spotyka i czy w pary.
Poniewa nie kademu udaje si
zainstalowa Linuksa
Podaj swj stan

Zajcie
Randki
78% naszych transakcji koczy si zatwierdzeniem
(poleceniem COMMIT).
Wiek
OS
Atrybuty
Wyjtki
Zczenie
Deklaracja typu
Wstaw
Zapytanie DQL
Dostosuj mj profil
Zapytanie
Skonstruuj swj acuch randkowego jzyka
zapyta (Dating Query Language DQL):
Wyniki zapytania DQL
Dostosuj mj profil
Zmodyfikuj swj profil
Dalej
Popraw
78
Rozdzia 2.
Wicej
Bob przystpi do tworzenia garci serwletw

po jednym dla kadej strony
Bob rozwaa zastosowanie tylko jednego serwletu penego niezbdnych wyrae
warunkowych, ale ostatecznie zdecydowa, e podzia funkcjonalnoci pomidzy wiele
osobnych serwletw bdzie rozwizaniem waciwszym kady serwlet powinien
odpowiada za generowanie i obsug pojedynczej strony (strony zapytania, strony
zapisywania do serwisu, strony wynikw wyszukiwania itp.).
Kady serwlet obejmuje kompletn logik biznesow niezbdn do zmodyfikowania
lub odczytania zawartoci bazy danych oraz zapisania w strumieniu odpowiedzi
(a wic odesania do klienta) odpowiedniego kodu HTML.
Nareszcie mam
prawdziwie obiektowy
projekt aplikacji. Kady
z moich serwletw bdzie
realizowa dokadnie jedno
zadanie.
// polecenia importowania
public class DatingServlet extends HttpServlet {
// w tym miejscu jest zakodowana logika biznesowa
// biecego serwletu; wykonywany kod zaley od zakresu
// dziaa danego serwletu (zapis w bazie danych,
// wykonanie zapytania itp.)
// wygeneruj dynamiczn stron HTML
out.println(w tym miejscu znajduje si co naprawd okropnego);
}
}

101101 101101
10101000010
1010 10 0
01010 1
1010101
10101010
1001010101 1
0 1 10 10
101101 101101
10101000010
1010 10 0
01010 1
1010101
10101010
1001010101 1
0 1 10 10
101101 101101
10101000010
1010 10 0
01010 1
1010101
10101010
1001010101 1
0 1 10 10
InputDQLServlet
DoDQLQueryServlet
SignupServlet
BD
serwer
WWW/kontener
101101 101101
10101000010
1010 10 0
01010 1
1010101
10101010
1001010101 1
0 1 10 10
MainPageServlet
101101 101101
10101000010
1010 10 0
01010 1
1010101
10101010
1001010101 1
0 1 10 10
AcceptSignupServlet
101101 101101
10101000010
1010 10 0
01010 1
1010101
10101010
1001010101 1
0 1 10 10
101101 101101
10101000010
1010 10 0
01010 1
1010101
10101010
1001010101 1
0 1 10 10
Serwlet podejmuje wszystkie

dziaania niezbdne do
przetworzenia otrzymanego
dania (jak wstawienie
rekordu do bazy danych
lub jej przeszukanie), po
czym zwraca stron HTML
za porednictwem obiektu
reprezentujcego odpowied
protokou HTTP.
Caa logika biznesowa ORAZ
odpowied ze stron HTML
dla klienta znajduje si
wewntrz kodu serwletu.
AcceptProfileChangesServlet
InputProfileChangesServlet
jeste tutaj
79
Bob dodaje strony JSP
Po jakim czasie okazao si jednak, e taki model

bdzie niepraktyczny, zatem Bob doda kilka stron JSP
Te irytujce wywoania metody println(), ktre zapisyway wynikow stron
HTML w obiekcie odpowiedzi, byy na tyle nieporczne, e Bob zdecydowa si
Ten projekt ze
poczyta troch o stronach JSP i przemodelowa swoj aplikacj. Od tej pory kady
stronami JSP jest zdecydowanie lepszy.
Kod serwletu jest teraz bardziej
serwlet bdzie realizowa odpowiedni fragment logiki biznesowej (wykonywa
przejrzysty kady serwlet realizuje
zapytanie na bazie danych, wstawia lub aktualizowa rekord bazy danych itp.),
wycznie pewien wycinek logiki biznesowej,
po czym bdzie przekazywa danie do odpowiedniej strony JSP, ktra wygeneruje
po czym wywouje okrelon stron JSP, ktra
stron HTML dla klienta. W ten sposb Bob oddzieli logik biznesow od
obsuguje zadania zwizane z generowaniem
prezentacji a poniewa czyta troch o projektowaniu oprogramowania, dobrze
dla klienta kodu HTML wysyanego
w odpowiedzi HTTP. Tym samym skutecznie
wie, e podzia odpowiedzialnoci jest dobrym posuniciem.
oddzieliem logik biznesow od
prezentacji.
// polecenia importowania
public class DatingServlet extends HttpServlet {
//
//
//
//
w tym miejscu jest zakodowana logika biznesowa

biecego serwletu; wykonywany kod zaley od zakresu
dziaa danego serwletu (zapis w bazie danych,
wykonanie zapytania itp.)
// przeka danie do konkretnej strony JSP

// zamiast prbowa samodzielnie zapisywa kod
// HTML w strumieniu wyjciowym
}
}
101101 101101
10101000010
1010 10 0
01010 1
1010101
10101010
1001010101 1
0 1 10 10
101101 101101
10101000010
1010 10 0
01010 1
1010101
10101010
1001010101 1
0 1 10 10
InputSignupServlet
101101 101101
10101000010
1010 10 0
01010 1
1010101
10101010
1001010101 1
0 1 10 10
AcceptSignupServlet
<html>
<body>
Refactor
<%= new Foo() %>
<% // more here %>
more here
</body>
</html>
<html>
<body>
Refactor
<%= new Foo() %>
<% // more here %>
more here
</body>
</html>
InputSignupJSP
101101 101101
10101000010
1010 10 0
01010 1
1010101
10101010
1001010101 1
0 1 10 10
<html>
<body>
Refactor
<%= new Foo() %>
<% // more here %>
more here
</body>
</html>
AcceptSignupJSP
101101 101101
10101000010
1010 10 0
01010 1
1010101
10101010
1001010101 1
0 1 10 10
MainPageServlet
<html>
<body>
Refactor
<%= new Foo() %>
<% // more here %>
more here
</body>
</html>
InputProfileChangesJSP
101101 101101
10101000010
1010 10 0
01010 1
1010101
10101010
1001010101 1
0 1 10 10
InputDQLServlet
<html>
<body>
Refactor
<%= new Foo() %>
<% // more here %>
more here
</body>
</html>
AcceptProfileChangesJSP
MainPageJSP
Przegldarka
internetowa
POST: DoDQLQuery
Klient
80
Rozdzia 2.
uery
DoDQLQ
Odpowied HTML
serwer
WWW/kontener
Select
Wyniki
zapytania DQL
101101 101101
10101000010
1010 10 0
01010 1
1010101
10101010
1001010101 1
0 1 10 10
DoDQLQueryServlet
Odpowie
d HTM
wynik
DoDQlQueryServlet
<html>
<body>
Refactor
<%= new Foo() %>
<% // more here %>
more here
</body>
</html>
InputDQLJSP
101101 101101
10101000010
1010 10 0
01010 1
1010101
10101010
1001010101 1
0 1 10 10
BD
<html>
<body>
Refactor
<%= new Foo() %>
<% // more here %>
more here
</body>
</html>
DoDQLQueryJSP
<html>
<body>
Refactor
<%= new Foo() %>
<% // more here %>
more here
</body>
</html>
DoDQLQueryJSP
Klient wypenia formularz

zapytania DQL i klika przycisk
Dalej. W efekcie wysyane jest
danie POST protokou HTTP
dla serwletu DoDQLQuery.
Serwer WWW wywouje dany
serwlet, ktry z kolei na bazie
otrzymanych danych wykonuje
odpowiednie zapytanie
i przekazuje danie dalej
do odpowiedniej strony JSP.
Strona JSP buduje dokument
HTML i odsya go z powrotem
do klienta.
Ale dopiero wtedy kolega zapyta go:

STOSUJESZ wzorzec projektowy MVC, prawda?
Kim chcia wiedzie, czy usuga umawiania na randki bdzie dostpna z poziomu aplikacji
z graficznym interfejsem uytkownika (GUI) opartym na komponentach Swing.
Bob odrzek: No c, nie mylaem o tym. Wwczas Kim odpowiedzia:
Nie przejmuj si, to aden problem pewnie zastosowae wzorzec MVC
Co zrobisz, kiedy
niewiadomie, wic bdziemy mogli bez trudu stworzy klienta Swing
zaistnieje potrzeba zastosowania
GUI, ktry uzyska dostp do Twoich klas logiki biznesowej.
dla Twojej usugi randkowej aplikacji
Bob przekn lin.
Kim odpowiedzia: Tylko nie mw, e nie stosowae MVC?.
z graficznym interfejsem uytkownika

opartym na komponentach Swing; aplikacji,
ktra bdzie korzystaa z tej samej
logiki biznesowej?
Bob powiedzia: C, oddzieliem prezentacj od logiki biznesowej.

Kim odrzek: To dopiero pocztek ale, niech zgadn pewnie umiecie ca logik
biznesow w serwletach!?.
Bob nagle uwiadomi sobie, dlaczego na pewnym etapie swojej kariery zrezygnowa
z programowania na rzecz zarzdzania.
Jest jednak na tyle zdeterminowany by doprowadzi swoj aplikacj do waciwego koca,
e poprosi Kima o byskawiczny przegld tajemniczego wzorca MVC.
Stosowanie wzorca projektowego MVC oznacza, e logika

biznesowa jest nie tylko oddzielona od prezentacji
logika biznesowa nie powinna nawet wiedzie,
e ISTNIEJE jaka prezentacja.
Istot wzorca MVC (ang. Model View Controller) jest nie tylko oddzielenie logiki
biznesowej od prezentacji, ale take umieszczenie czego pomidzy nimi, dziki czemu
moliwe bdzie utrzymywanie logiki biznesowej w samodzielnej klasie Javy wielokrotnego
uytku, ktra nie musi dysponowa adn wiedz o dziaaniach widoku.
Bob by cakiem blisko, poniewa sam wpad na pomys rozdzielenia logiki biznesowej
i prezentacji, ale w jego aplikacji logika biznesowa pozostawaa w cisym zwizku
z widokiem. Innymi sowy, Bob wczy logik biznesow do serwletu i tym samym
wykluczy moliwo ponownego wykorzystania tego kodu z innym widokiem
(np. aplikacj Swing GUI czy nawet aplikacj mobiln). Jego logika biznesowa utkna
w serwletach, a powinna si znale w osobnych klasach Javy, ktrych Bob mgby uywa
w przyszoci.
jeste tutaj
81
Wzorzec projektowy MVC
Rozwizaniem zaistniaego problemu jest zastosowanie

wzorca projektowego model-widok-kontroler (MVC)
Gdyby Bob zna i rozumia wzorzec projektowy MVC, wiedziaby, e logika
biznesowa nie powinna by osadzana w ramach serwletu bd serwletw.
Zdawaby sobie spraw, e umieszczanie logiki biznesowej w kodzie serwletu
powoduje ogromne komplikacje w razie koniecznoci uzyskania dostpu do
serwisu randkowego z poziomu innej aplikacji (np. aplikacji z interfejsem GUI
opartym na komponentach Swing). Wzorcowi projektowemu MVC (i innym
wzorcom) powicimy co prawda znacznie wicej uwagi w dalszej czci tej
ksiki, jednak teraz powiniene przej krtki kurs na ten temat, poniewa
na kocu tego rozdziau zaprezentujemy przykadow aplikacj zbudowan
wanie w oparciu o wzorzec MVC.
Jeli znasz ju wzorzec projektowy MVC, zapewne wiesz, e wzorzec ten
nie dotyczy wycznie serwletw i stron JSP jednoznaczne oddzielenie
logiki biznesowej od prezentacji jest rwnie istotne we wszelkiego
rodzaju aplikacjach. Okazuje si jednak, e wanie w przypadku aplikacji
internetowych taki podzia jest szczeglnie istotny, poniewa nie mona
zakada, e nasza logika biznesowa bdzie udostpniana wycznie za
porednictwem stron WWW! Jestemy przekonani, e Twoje dowiadczenie
w pracy programisty w zupenoci wystarczy, aby rozumie, e jedynym pewnym
aspektem procesu wytwarzania oprogramowania jest stale modyfikowana
specyfikacja.
Wzorzec projektowy MVC

w wiecie serwletw i stron JSP
KONTROLER
Serwlet
82
Rozdzia 2.
Wyodrbnia z dania dane wejciowe uytkownika

i okrela, co te dane oznaczaj dla biecego Modelu.
Nakazuje Modelowi samoaktualizacj i sprawia,
e stan nowego Modelu jest dostpny dla widoku
(w tym przypadku strony JSP).
WIDOK
Odpowiada za
prezentacj. Otrzymuje
od Kontrolera stan Modelu
(przekazywanie stanu
nie odbywa si jednak
bezporednio Kontroler
umieszcza dane Modelu
w miejscu, z ktrego
Widok moe je odczyta).
Widok jest take t
czci aplikacji, ktra
pobiera dane wejciowe
uytkownika (przekazywane
nastpnie Kontrolerowi).
Model*Widok*Kontroler
(MVC) wyciga logik
biznesow poza serwlet
i umieszcza j w Modelu,
czyli tradycyjnych,
zwykych klasach Javy
wielokrotnego uytku.
Model jest kombinacj
danych biznesowych (np.
stanu koszyka z zakupami)
i metod (regu), ktre na
tych danych operuj.
Kontroler
MODEL
Zawiera waciw logik biznesow i stan
aplikacji. Innymi sowy, zna reguy uzyskiwania
i aktualizowania tego stanu.
JSP
Stara
dobra
Java
Widok
Czci Modelu we wzorcu projektowym MVC

bdzie np. zawarto koszykw z zakupami
(wraz z reguami okrelajcymi moliwe
dziaania na tej zawartoci).
class Foo {
void bar()
{
doBar();
}
}
Model
BD
Model jest jedyn czci systemu

wsppracujcym z baz danych (chocia
w wielu przypadkach wykorzystuje inny
obiekt do faktycznej komunikacji z baz
danych omwienie tego wzorca zostawimy
sobie jednak na pniej).
Stosowanie wzorca projektowego MVC

dla aplikacji internetowej Boba
Bob wie ju, co musi zrobi. Powinien oddzieli logik biznesow
od serwletw i dla kadego z nich stworzy zwyk klas Javy
klasy te bd tworzyy Model.
Po wprowadzeniu tych zmian oryginalny serwlet bdzie peni
funkcj Kontrolera, nowa klasa logiki biznesowej bdzie
wystpowaa w roli Modelu, a uyte strony JSP bd tworzyy
Widok aplikacji.
101101 101101
10101000010
1010 10 0
01010 1
1010101
10101010
1001010101 1
0 1 10 10
101101 101101
10101000010
1010 10 0
01010 1
1010101
10101010
1001010101 1
0 1 10 10
InputSignupModel
101101 101101
10101000010
1010 10 0
01010 1
1010101
10101010
1001010101 1
0 1 10 10
InputSignupServlet
AcceptSignupModel
101101 101101
10101000010
1010 10 0
01010 1
1010101
10101010
1001010101 1
0 1 10 10
AcceptSignupServlet
<html>
<body>
Refactor
<%= new Foo() %>
<% // more here %>
more here
</body>
</html>
InputSignupJSP
101101 101101
10101000010
1010 10 0
01010 1
1010101
10101010
1001010101 1
0 1 10 10
101101 101101
10101000010
1010 10 0
01010 1
1010101
10101010
1001010101 1
0 1 10 10
InputProfileChangesModel
101101 101101
10101000010
1010 10 0
01010 1
1010101
10101010
1001010101 1
0 1 10 10
<html>
<body>
Refactor
<%= new Foo() %>
<% // more here %>
more here
</body>
</html>
AcceptSignupJSP
j aplikacji Bob
Dla kadej strony swojetem (Kontroler),
wle
ser
dysponuje teraz
z stron JSP
klas Javy (Model) ora
k).
ido
(W
InputProfileChangesJSP
101101 101101
10101000010
1010 10 0
01010 1
1010101
10101010
1001010101 1
0 1 10 10
MainPageServlet
<html>
<body>
Refactor
<%= new Foo() %>
<% // more here %>
more here
</body>
</html>
AcceptProfileChangesJSP
101101 101101
10101000010
1010 10 0
01010 1
1010101
10101010
1001010101 1
0 1 10 10
MainPageModel
AcceptProfileChangesModel
101101 101101
10101000010
1010 10 0
01010 1
1010101
10101010
1001010101 1
0 1 10 10
<html>
<body>
Refactor
<%= new Foo() %>
<% // more here %>
more here
</body>
</html>
101101 101101
10101000010
1010 10 0
01010 1
1010101
10101010
1001010101 1
0 1 10 10
<html>
<body>
Refactor
<%= new Foo() %>
<% // more here %>
more here
</body>
</html>
MainPageJSP
101101 101101
10101000010
1010 10 0
01010 1
1010101
10101010
1001010101 1
0 1 10 10
InputDQLModel
101101 101101
10101000010
1010 10 0
01010 1
1010101
10101010
1001010101 1
0 1 10 10
InputDQLServlet
DoDQLQueryModel
101101 101101
10101000010
1010 10 0
01010 1
1010101
10101010
1001010101 1
0 1 10 10
DoDQLQueryServlet
<html>
<body>
Refactor
<%= new Foo() %>
<% // more here %>
more here
</body>
</html>
InputDQLJSP
<html>
<body>
Refactor
<%= new Foo() %>
<% // more here %>
more here
</body>
</html>
DoDQLQueryJSP
Jak mylisz: jestem

dobry, czy jeszcze lepszy?
Na tym wanie polega
perfekcyjny projekt MVC.
jeste tutaj
83
No dobrze, ale czy ten projekt jest dobry?
Ale wtedy na ca aplikacj rzuci okiem jego przyjaciel Kim

Kim odwiedzi Boba, spojrza na jego aplikacj i stwierdzi, e JEST to co prawda
projekt MVC, ale jego architektura jest zupenie nieprzemylana. To fakt, logika
biznesowa zostaa wyodrbniona i umieszczona w Modelu, a serwlety peni funkcj
Kontrolerw dziaajcych pomidzy Modelami a Widokami, zatem Modele
teoretycznie mog nie mie pojcia o istnieniu Widokw. Taki podzia jest
oczywicie podany, warto jednak zwrci uwag na wszystkie te mae serwlety.
Co tak naprawd te serwlety robi? Skoro logika biznesowa znajduje si ju
w bezpiecznej odlegoci od serwletw (Kontrolerw) w osobnych klasach
tworzcych Model same serwlety nie maj zbyt wiele do roboty poza ogln obsug
aplikacji i (tak, pamitam o tym) aktualizacj Modelu i wywoywaniem stron Widoku.
W yciu nie widziaem

tak beznadziejnego projektu!
Spjrz na ten powielany kod
we wszystkich serwletach. Musisz
doda jeden wsplny kod aplikacji
(np. dotyczcy bezpieczestwa),
ktry bdzie wykorzystywany we
wszystkich serwletach.
Zasadnicz wad Twojego rozwizania jest to, e oglna logika aplikacji jest powielana
w kadym z tych cholernych serwletw! Jeli bdziesz musia zmieni cho jeden drobiazg,
odpowiednie modyfikacje bdziesz musia wprowadza we wszystkich serwletach. Konserwacja
tego rodzaju aplikacji jest koszmarem.
No tak, czuem, e z tym powielanym kodem co jest nie tak odpowiedzia Bob ale c
innego mogem w tej sytuacji zrobi? Nie chcesz chyba, ebym jeszcze raz umieszcza wszystko
w jednym serwlecie? Czy takie rozwizanie miaoby w ogle sens?.
No nie NAPRAWD
chcesz, ebym znowu umieci
wszystko w jednym serwlecie?
A co z ide programowania
obiektowego?
84
Rozdzia 2.
Czy istnieje rozwizanie?

Czy Bob powinien wrci do jednego
serwletu Kontrolera, aby unikn
powtarzania kodu? Czy takie rozwizanie
bdzie zgodne z koncepcj programowania
obiektowego przecie kady ze stosowanych
do tej pory serwletw w praktyce robi co
innego? Czy Keanu Reeves rzeczywicie
zna Kung Fu?
WYT UMYS
Zostaw ten problemy na pniej my te tak zrobimy.
Jak sdzisz? Czy znasz odpowied? Czy w ogle
ISTNIEJE jedna odpowied? Czy zgodnie
z propozycj Boba pozostawiby istniejce
serwlety, czy moe umieciby ten kod
w jednym serwlecie Kontrolera? A gdyby
faktycznie uy jednego Kontrolera dla
wszystkich dziaa, skd taki Kontroler
wiedziaby, ktry Model i Widok
wywoywa?
To pytanie pozostanie bez odpowiedzi
niemal do samego koca tej ksiki,
zatem nie tra na nie zbyt duo czasu
i przeka je wtkowi pracujcemu w tle
Twojego umysu
jeste tutaj
85
Refleksja nad rozdziaem 2.
Zaostrz owek
Jeli zastosujemy wzorzec projektowy MVC

w wiecie serwletw i stron JSP, kady z trzech
wykorzystywanych komponentw (strona JSP, klasa
Javy oraz serwlet) bdzie odgrywa jedn z trzech rl
MVC. Oznacz kkami litery M, V i C w zalenoci od
tego, jak funkcj w ramach wzorca MVC odgrywa
dany komponent. Dla kadego komponentu
powiniene oznaczy w ten sposb tylko jedn liter.
M
V
C
JSP
class Foo {
void bar() {
doBar();
}
}
M
V
C
klasa Javy
niebdca
serwletem
serwlet
Ktre elementy wzorca projektowego MVC

reprezentuj poszczeglne litery skadajce si
na akronim MVC?
M oznacza
V oznacza
C oznacza
86
M
V
C
Rozdzia 2.
KLUCZOWE
ZAGADNIENIA
Kontener zapewnia naszej aplikacji internetowej
obsug komunikacji, zarzdzanie cyklem
ycia, obsug przetwarzania wielowtkowego,
bezpieczestwo deklaratywne oraz pen obsug
stron JSP dziki temu moemy si skoncentrowa
na tworzeniu logiki biznesowej tej aplikacji.
Kontener tworzy obiekty dania i odpowiedzi,
ktre mog by wykorzystywane przez serwlety
(i inne skadniki aplikacji internetowej) do
uzyskiwania niezbdnych informacji o daniu
i odsyania odpowiednich danych do klienta.
Typowy serwlet jest klas dziedziczc po klasie
HttpServlet (rozszerzajc klas HttpServlet)
i nadpisujc przynajmniej jedn z metod
odpowiadajcych metodom protokow HTTP
wywoywanym przez przegldark internetow
(doGet(), doPost() itp.).
Wdroeniowiec moe odwzorowa klas serwletu
na odpowiedni adres URL, ktry bdzie dostpny dla
klientw zainteresowanych wysyaniem da do
danego serwletu. Nazwa uyta w adresie URL moe
nie mie nic wsplnego z faktyczn nazw pliku
klasy.
Zaostrz owek
Kto za co odpowiada?
Wypenij ponisz tabel. Okrel, czy serwer WWW, kontener, a moe serwlet
odpowiada w najwikszym stopniu za realizacj wymienionych zada. W kilku
przypadkach prawidowa moe by wicej ni jedna odpowied. Jako zadanie
dodatkowe umie w tabeli krtkie komentarze opisujce poszczeglne procesy.
Zadanie
Serwer WWW
Kontener
Serwlet
Tworzenie obiektw dania

i odpowiedzi
Wywoywanie metody service()
Uruchamianie nowych wtkw

obsugujcych przychodzce dania
Konwersja obiektu odpowiedzi do
postaci odpowiedzi protokou HTTP
Znajomo protokou HTTP
Dodawanie kodu HTML do obiektu

odpowiedzi
Utrzymywanie referencji do
obiektw odpowiedzi
Odnajdywanie adresw URL
Usuwanie obiektw dania
i odpowiedzi
Koordynowanie tworzenia
dynamicznej zawartoci stron
Zarzdzanie cyklami ycia
Posiadanie waciwej dla elementu

<servlet-class> nazwy
z deskryptora wdroenia
jeste tutaj
87
wiczenie z serwletw i deskryptorw wdroenia
Magnesiki metod
Fragmenty kodu dziaajcego serwletu i odpowiadajcego mu
deskryptora wdroenia wymieszano na drzwiach lodwki. Czy
potrafisz prawidowo poczy te fragmenty, aby z powrotem
otrzyma waciwe listingi serwletu i deskryptora wdroenia,
ktrych adres URL koczy si sowem /Dice? Pamitaj, e
na lodwce mog si znajdowa dodatkowe magnesy, ktrych
w oglne nie bdziesz potrzebowa.
wiczenie
Serwlet
public class
extends HttpServlet {
public void doGet(
throws IOException
{
String d1 = Integer.toString((int)((Math.random()*6)+1));
out.println("<html> <body> " +
"<h1 align=center>Serwlet rzucajcy kostkami do
gry: Ch2Dice</h1>" +
"<p>Wyrzucono liczby " + d1 + " i " + d2 +
"</body> </html>");
}
}
Deskryptor wdroenia
<web-app
...
>
(Pamitaj, e nie jest to kompletny znacznik otwierajcy

<web-app>; prawidowy przykad tego znacznika przedstawimy
na kocu tego rozdziau. Nie ma to oczywicie wpywu na
rozwizanie tego wiczenia.)
C2dice </servlet-name>
</web-app>
88
Rozdzia 2.
Magnesiki z kodem, kontynuacja

import java.io.*;
</url-pattern>
public void service(
C2dice
Ch2Dice
ServletRequest request,
<servlet-name>
PrintWriter out = response.get

Writer();
<servlet-mapping>
C2dice
ServletResponse resp
onse,
<servlet-name>
/Dice
</servlet-class>
HttpServletRequest request,
Ch2Dice
<servlet>
/Dice
PrintWriter out
= request.getWri
te
r();
</servlet-name>
<url-pattern>
Ch2Dice
</servlet>
</servlet-mapping>
<servlet-class>
jeste tutaj
89
Rozwizanie wiczenia z odpowiedzialnoci
ROZWIZANIA
WICZE
Zadanie
Serwer WWW
Kontener
Tworzenie obiektw dania

i odpowiedzi
Bezporednio przed
uruchomieniem wtku.
Wywoywanie metody service()
Metoda service() wywouje

nastpnie metod doGet()
lub doPost().
Uruchamianie nowych wtkw

obsugujcych przychodzce dania
Uruchamia wtek serwletu.

Generuje strumie odpowiedzi
HTTP na podstawie danych
zawartych w obiekcie
odpowiedzi.
Konwersja obiektu odpowiedzi do

postaci odpowiedzi protokou HTTP
Znajomo protokou HTTP
Wykorzystuje protok
HTTP do komunikacji
z przegldark klienta.
Dodawanie kodu HTML do obiektu

odpowiedzi
Przeznaczona dla klienta

dynamiczna tre strony.
Utrzymywanie referencji do
obiektw odpowiedzi
Przekazuje referencj
serwletowi.
Odnajdywanie adresw URL

W ten sposb odnajduje

serwlet waciwy dla
otrzymanego dania.
Usuwanie obiektw dania

i odpowiedzi
Po zakoczeniu pracy przez

serwlet.
Koordynowanie tworzenia
dynamicznej zawartoci stron
Zarzdzanie cyklami ycia
Przechowywanie waciwej dla

elementu <servlet-class>
z deskryptora wdroenia
90
Rozdzia 2.
Serwlet
Wie, jak przekazywa

odpowiednie dane do
kontenera.
Wykorzystuje referencj do
przekazania odpowiedzi.
Wie, ktry serwlet naley

wywoa.
Wywouje metod service()
(i, jak si przekonamy, nie
tylko).
public class Cokolwiek
Serwlet
import java.io.*;
public class
extends HttpServlet {
Ch2Dice
public void doGet(
HttpServletRequest request,

out.println("<html> <body> " +
"<h1 align=center>Serwlet rzucajcy kostkami do gry: Ch2Dice</h1>" +
"<p>Wyrzucono liczby " + d1 + " i " + d2 +
"</body> </html>");
}
}
Deskryptor wdroenia
<web-app
...
>
<servlet>
<servlet-name>
C2dice </servlet-name>
Ch2Dice
<servlet-class>
</servlet-class>
</servlet>
<servlet-mapping>
<servlet-name>
<url-pattern>
C2dice
/Dice
</servlet-name>
</url-pattern>
</servlet-mapping>
</web-app>
jeste tutaj
91
Dwa obiekty, dwa stosy
Dziaajcy deskryptor wdroenia (DD)

Na razie nie musisz si martwi o rzeczywiste znaczenia poszczeglnych
fragmentw deskryptora wdroenia (w dalszych rozdziaach zdobdziesz
odpowiedni wiedz i zostaniesz z tej wiedzy rozliczony). W tym miejscu
chcemy Ci tylko pokaza deskryptor wdroenia web.xml, ktry faktycznie
dziaa. W pozostaych przykadach prezentowanych w tym rozdziale
pominiemy sporo fragmentw otwierajcego znacznika <web-app>.
(Teraz ju wiesz, dlaczego nie rezygnowalimy z jego kadorazowego
powielania).
Sposb, w jaki czsto przedstawiamy deskryptory

wdroenia w tej ksice:
<web-app ...>
cy znacznik
Uyty tutaj otwieraj pletny.
kom
nie
t
jes
pp>
b-a
<we
<servlet>
<servlet-name>Ch3 Piwo</servlet-name>
<servlet-class>com.example.web.WyborPiwa</servlet-class>
</servlet>
<servlet-mapping>
<url-pattern>/WybierzPiwo.do</url-pattern>
</servlet-mapping>
</web-app>
RZECZYWISTA posta deskryptora wdroenia:
znacznikw
h w tym miejscu
adnego z uytycE musisz zapamitywa.
otwierajcych NI ntenera, ktry jest zgodny ze .
Jeli uywasz ko letw w wersji 2.4 (tak jest np
specyfikacj serw era Tomcat 5), wystarczy te
deskryptorw.
w przypadku serw
a i wkleja do
znaczniki kopiow
<web-app xmlns=http://java.sun.com/xml/ns/j2ee
xmlns:xsl=http://www.w3.org/2001/XMLSchema-instance
xsi:schemaLocation=http://java.sun.com/xml/ns/j2ee/web-app_2_4.xsd
version=2.4>
<servlet>
<servlet-class>com.example.web.WyborPiwa</servlet-class>
</servlet>
<servlet-mapping>
<url-pattern>/WybierzPiwo.do</url-pattern>
</servlet-mapping>
</web-app>
92
Rozdzia 2.
Jaka w tym wszystkim jest rola platformy J2EE?

Java 2 Enterprise Edition (w skrcie J2EE) jest pewnego rodzaju
superspecyfikacj, poniewa obejmuje wiele innych specyfikacji, wcznie ze
specyfikacj serwletw w wersji 2.4 oraz specyfikacj stron JSP w wersji 2.0
(obie obowizuj kontenery WWW). Warto jednak pamita, e platforma
J2EE 1.4 obejmuje take specyfikacj komponentw Enterprise JavaBeans
(w skrcie EJB) w wersji 2.1, ktra z kolei obowizuje twrcw kontenerw
EJB. Innymi sowy, kontener WWW ma na celu obsug komponentw
WWW (serwletw i stron JSP), natomiast zadaniem kontenera EJB jest
obsuga komponentw biznesowych.
Serwer aplikacji w peni zgodny ze specyfikacj J2EE musi zawiera
zarwno kontener WWW, jak i kontener EJB (a take inne mechanizmy, jak
implementacja standardw JNDI i JMS). Warto pamita, e np. Tomcat
jest jedynie kontenerem WWW! Jego zgodno ze specyfikacj J2EE
dotyczy wycznie elementw skadajcych si na kontener WWW.
Tomcat jest kontenerem WWW, a nie kompletnym serwerem aplikacji
J2EE, poniewa nie oferuje funkcjonalnoci kontenera EJB.
Serwer aplikacji J2EE zawiera

zarwno kontener WWW,
JAK I kontener EJB.
Tomcat jest co prawda
kontenerem WWW, ale NIE
jest kompletnym serwerem
aplikacji J2EE.
Specyfikacja J2EE 1.4
obejmuje specyfikacj
serwletw w wersji 2.4,
specyfikacj stron JSP
w wersji 2.0 oraz specyfikacj
technologii EJB w wersji 2.1.
Serwer aplikacji J2EE

Kontener WWW
Kontener EJB
Serwlet
<html>
<body>
<jsp:setProperty
name=foo
property=bar>
</body>
</html>
Serwlety i strony JSP
P:
Czy fakt, i Tomcat jest samodzielnym kontenerem

WWW, oznacza, e istniej samodzielne (autonomiczne)
kontenery EJB?
O:
W dawnych czasach (powiedzmy, e w roku 2000) istniay

kompletne serwery aplikacji J2EE, samodzielne kontenery WWW
oraz samodzielne kontenery EJB. Obecnie jednak niemal wszystkie
kontenery EJB stanowi elementy skadowe penowartociowych
serwerw J2EE, cho istnieje jeszcze kilka autonomicznych
kontenerw WWW (np. Tomcat i Resin).
BD
Komponenty Enterprise JavaBean
Samodzielne kontenery WWW s zwykle konfigurowane w taki

sposb, aby moliwa bya ich wsppraca z serwerami WWW
wykorzystujcymi protok HTTP (np. z serwerem Apache),
chocia np. Tomcat sam oferuje moliwo funkcjonowania w roli
prostego serwera HTTP. Warto jednak pamita, e funkcjonalno
Tomcata w tym zakresie daleka jest od moliwoci Apachea, zatem
wikszo aplikacji internetowych pozbawionych komponentw
EJB wykorzystuje odpowiednio skonfigurowane serwery Apache
i Tomcat gdzie Apache peni funkcj serwera WWW, natomiast
Tomcat wystpuje w roli kontenera.
Do najbardziej popularnych serwerw J2EE nale: WebLogic firmy
BEA, JBoss AS typu open source oraz WebSphere firmy IBM.
jeste tutaj
93

Head First Servlets & JSP. Edycja Polska. Wydanie II (Rusz Głową!)

Uploaded by

Document Information

Original Title

Copyright

Available Formats

Share this document

Share or Embed Document

Sharing Options

Did you find this document useful?

Is this content inappropriate?

Copyright:

Available Formats

Head First Servlets & JSP. Edycja Polska. Wydanie II (Rusz Głową!)

Uploaded by

Copyright:

Available Formats

Head First Servlets & JSP.

Edycja polska. Wydanie II

Przegld technologii serwletw i stron JSP

Spis treci (skrcony)

Do czego su serwlety i strony JSP? Wprowadzenie i przegld

Architektura aplikacji internetowej. Bardziej szczegowy przegld zagadnie

Minipodrcznik MVC. Omwienie MVC

By serwletem. danie i odpowied

By aplikacj internetow. Atrybuty i obiekty nasuchujce

Stan konwersacyjny. Zarzdzanie sesjami

By stron JSP. Stosowanie technologii JSP

Strony bezskryptowe. Bezskryptowe strony JSP

Potga znacznikw niestandardowych. Stosowanie biblioteki JSTL

Kiedy JSTL nie wystarcza. Tworzenie znacznikw niestandardowych

Jak wdroy aplikacj internetow? Wdraanie aplikacji internetowych

Zachowaj to w tajemnicy, ukryj w bezpiecznym miejscu. Bezpieczestwo

Potga filtrw. Filtry i opakowania

Korporacyjne wzorce projektowe. Wzorce i Struts

Dodatek A Kocowy egzamin prbny

Wiemy, co sobie myli Twj mzg

Zmu swj mzg do posuszestwa

Czego potrzebujesz, aby skorzysta z tej ksiki?

Zdajemy egzamin certyfikujcy

Do czego su serwlety i strony JSP?

Czym zajmuje si serwer WWW i klient oraz jak si ze sob porozumiewaj?

Dwuminutowy kurs jzyka HTML

Czym jest protok HTTP?

Anatomia da GET i POST oraz odpowiedzi protokou HTTP

Lokalizacja stron WWW przy uyciu adresw URL

Serwery WWW, strony statyczne i CGI

Serwlety bez tajemnic: pisanie, wdraanie i uruchamianie serwletw

Technologia JSP jest efektem wprowadzenia jzyka Java do kodu HTML

h typ zawartoci (tekst, obraz,

Architektura aplikacji internetowej

Czym jest kontener oraz co nam daje?

Jak to wszystko wyglda w kodzie (co sprawia, e serwlet jest serwletem)?

Okrelanie nazw serwletw i kojarzenie ich z adresami URL

Opowiadanie: Bob buduje witryn swatajc

Oglne informacje i przykad wzorca model-widok-kontroler (MVC)

Dziaajcy deskryptor wdroenia (DD)

Jaka w tym wszystkim jest rola platformy J2EE?

Katalogi waciwe dla Tomcata

Ten plik web.xml

Ta struktura pakietu niczym nie

Tworzenie rodowisk wytwarzania i wdraania aplikacji

Tworzenie i testowanie kodu HTML pocztkowej strony formularza

Tworzenie deskryptora wdroenia (DD)

Tworzenie, kompilacja, wdraanie i testowanie serwletu kontrolera

Projektowanie, tworzenie i testowanie komponentu modelu

Rozszerzenie kontrolera o wywoania modelu

Tworzenie i wdraanie komponentw widoku (to wanie JSP)

Rozszerzenie serwletu o wywoanie strony JSP

Serwlet wykorzystuje dane doczone

Zbudujmy aplikacj internetow MVC; pierwszy projekt

Serwlet odsya odpowied

ycie serwletu w kontenerze

Inicjalizacja i wtki serwletu

FAKTYCZNYM celem serwletu jest obsuga da GET i POST

Historia pewnego niepowtarzalnego dania

Co sprawia, e przegldarka wysya albo danie GET, albo danie POST?

Wysyanie i stosowanie parametrw

Dobrze, wiemy ju, do czego suy klasa Request

Moesz ustawia nagwki odpowiedzi,