Rozdzia 4.

Projekt Koparka

Szkic adaptacyjny
wiczenie 4.5.

Poza uyciem czci 3D Inventor umoliwia prac w modelu trjwymiarowym z paskimi

szkicami, ktre mog by uyte jak czci trjwymiarowe. Moemy stosowa wizana
zespow do szkicw, aby sprawdzi funkcjonalno czci, ktra jest jeszcze w fazie
szkicowania. Po sprawdzeniu funkcjonalnoci mona uzupeni brakujce ciao tworzonej
czci. Jedn z waniejszych moliwoci Inventora jest zastosowanie adaptacyjnoci do
szkicw. Umoliwia to okrelenie wymiarw czci jeszcze w fazie szkicowania.
W tym wiczeniu sporzdzimy szkic adaptacyjny toczyska siownika, ktrego cylinder powsta w wiczeniu poprzednim. Znajdziemy oczekiwan dugo toczyska przy ustalonym
pooeniu yki naszej koparki, korzystajc z techniki szkicu adaptacyjnego. Na rysunku
4.44 przedstawiono widok toczyska, ktre jest szkicem (pojedyncz lini), a ju spenia
funkcjonalnie swoje zadanie.
Rysunek 4.44.
Szkic adaptacyjny
toczyska

1. Otwrz model zapisany w wiczeniu 4.4.

2. Ustaw widok na cian boczn lewego ramienia i odchyl yk do pozycji takiej, jak

na rysunku 4.45a. Zakadamy, e jest to maksymalny obrt yki i w tym pooeniu

toczysko wchodzi maksymalnie do cylindra siownika.
Rysunek 4.45.
Ustawienie
modelu
do sporzdzenia
szkicu

a)

b)

Inventor. wiczenia praktyczne

3. Zablokuj pooenie yki, co uatwi nam okrelenie dugoci toczyska. Kliknij prawym

przyciskiem w przegldarce wpis yka i w menu kursora wybierz pozycj Nieruchomy

(Grounded), jak na rysunku 4.45b.
4. Utwrz nowy komponent o nazwie Toczysko, postpujc podobnie jak poprzednio

przy tworzeniu nowych czci. Wska pooenie nowej czci nad modelem koparki.
5. Narysuj szkic toczyska skadajcy si z jednej krtkiej linii, jak na rysunku 4.46a.
Rysunek 4.46.
Szkic toczyska

Nasz szkic nie ma adnego wymiaru. Po narysowaniu linii zakocz szkic. Ustaw cay
model w widoku izometrycznym, jak na rysunku 4.46b.
Aby szkic zachowywa si jak model trjwymiarowy, wprowadzimy do niego
o konstrukcyjn, ktra bdzie stanowi o obrotu dla zamocowania szkicu
w kocwce yki.
6. Wstaw o konstrukcyjn.

Kliknij przycisk O konstrukcyjna (Work Axis) znajdujcy si wrd narzdzi

do tworzenia elementw ksztatujcych. Nastpnie kliknij punkt kocowy szkicu
oznaczony cyfr 1 na rysunku 4.46b, a na koniec kliknij wpis Szkic1 (Sketch1)
w przegldarce. Program utworzy o konstrukcyjn, jak na rysunku 4.47a.
Rysunek 4.47.
O konstrukcyjna
i wczenie
adaptacyjnoci
szkicu

a)

b)

7. Wcz adaptacyjno dla tego szkicu. Naley klikn prawym przyciskiem wpis Szkic1

(Sketch1), a w przegldarce i w menu wybra pozycj Adaptacyjny (Adaptive),

jak na rysunku 4.47b. Oznaczenie adaptacyjnoci zostanie automatycznie zastosowane
do caej czci Toczysko.
Nasza cz zostaa ukoczona. Teraz naley ustawi toczysko we waciwym miejscu,
korzystajc z wiza zespow. Zastosujemy trzy wizania zestawiajce. Pierwsze
wizanie ustawi o konstrukcyjn w osi kocwki yki, drugie wizanie ustawi szkic
w osi cylindra, a trzecie wizanie zestawi punkt kocowy szkicu z powierzchni dna
cylindra, co spowoduje dopasowanie dugoci szkicu.

Rozdzia 4.
Projekt Koparka

8. Zakocz modelowanie czci i przejd do poziomu zespou gwnego.

Kliknij przycisk Powrt (Return), znajdujcy si nad ekranem graficznym. Program

zakoczy edycj czci i powrci do poziomu zespou gwnego.
9. Zastosuj wizania.

Wprowad pierwsze wizanie zestawiajce o konstrukcyjn szkicu, oznaczon cyfr 1

na rysunku 4.48a, z osi kocwki yki, oznaczon cyfr 2 na rysunku 4.48a. Wprowad
drugie wizanie zestawiajce lini szkicu, oznaczon cyfr 3 na rysunku 4.48b z osi
cylindra, oznaczon cyfr 4 na rysunku 4.48b.
Rysunek 4.48.
Dwa pierwsze
wizania
ustawiajce
szkic wzgldem
pozostaych
komponentw

Po zastosowaniu tych wiza pooenie szkicu toczyska bdzie takie,

jak na rysunku 4.49a.
Rysunek 4.49.
Obiekty
dla trzeciego
wizania

Do utworzenia trzeciego wizania konieczne bdzie wyczenie renderingu, aby

atwiej byo wskaza dno cylindra. Przeczenia sposobu wywietlania mona dokona
w kadej chwili, take podczas dziaania innego polecenia.
Wprowad trzecie wizanie zestawiajce punkt kocowy linii szkicu, oznaczony
cyfr 1 na rysunku 4.49a, z powierzchni dna cylindra wyrnion i oznaczon cyfr 2
na rysunku 4.49b.
Aby wybra punkt kocowy, naley klikn w okolicy koca linii szkicu i nacisn
prawy przycisk myszki, a nastpnie w menu wybra pozycj Wybierz ukryte (Select
Other) i przecza strzaki, a program wyrni na czerwono punkt kocowy linii.
Zatwierdzenie wyboru nastpi przez wskazanie prostokta znajdujcego si midzy
strzakami.
Aby wybra powierzchni dna cylindra, naley klikn punkt oznaczony cyfr 2
na rysunku 4.49b, tak aby punkt wyboru znajdowa si w obrbie krawdzi dna cylindra.
Program domylnie wyznaczy o cylindra, lecz naley nacisn prawy przycisk myszki,
a nastpnie w menu wybra pozycj Wybierz ukryte (Select Other) i przecza
strzaki, a program wyrni na czerwono powierzchni dna cylindra. Zatwierdzenie
wyboru nastpi przez wskazanie prostokta znajdujcego si midzy strzakami.

Inventor. wiczenia praktyczne

Po zatwierdzeniu wiza program wyduy lini szkicu, adaptujc jej dugo

do narzuconych warunkw geometrycznych, jak na rysunku 4.50.
Rysunek 4.50.
Dugo szkicu
po dopasowaniu
adaptacyjnym

Mona ju powrci do wywietlania modelu w trybie renderingu oraz wyczy

widoczno osi konstrukcyjnej szkicu toczyska.
10. Zapisz projekt. Zakoczylimy wiczenie.

Sterowanie wizaniami i wykrywanie kolizji w ruchu

wiczenie 4.6.

Program Inventor umoliwia ledzenie pynnego ruchu mechanizmu. Do tego celu suy
opcja sterowania wizaniami, ktra zmienia warto parametru odsunicie lub kt obrotu
w zalenoci od rodzaju wiza. Dziki temu moemy take sprawdzi kolizje, ktre pojawiaj si podczas pracy mechanizmu.
W tym wiczeniu wczymy funkcj sterowania wizaniami, aby sprawdzi dziaanie
naszej koparki. Program bdzie pynnie zmienia warto wysunicia toczyska z cylindra,
dziki czemu powstanie ruch yki koparki. Nastpnie znajdziemy warto wysunicia,
przy ktrej nastpuje kolizja toczyska z yk. W tym celu konieczne bdzie wymodelowanie
fragmentu toczyska, ktry moe wchodzi w kolizj. Projekt po zakoczeniu tego wiczenia
bdzie zawiera fragment toczyska, tak jak na rysunku 4.51.
Rysunek 4.51.
Ustawienia
do analizy kolizji

Rozdzia 4.
Projekt Koparka

1. Otwrz projekt zapisany w wiczeniu 4.5.

2. Odblokuj moliwo ruchu yki. Kliknij prawym przyciskiem na nazwie yka,

w przegldarce i w menu kursora odznacz pozycj Nieruchomy (Grouned).

W przegldarce zniknie symbol szpilki z ikony komponentu yka.
3. Wcz sterowanie wizaniami.

Rozwi struktur wiza komponentu Toczysko, kliknij prawym przyciskiem na

ostatnim wstawionym wizaniu zestawiajcym i w menu wybierz pozycj Steruj
wizaniem (Drive Constraint), jak na rysunku 4.52a.
Rysunek 4.52.
Wczenie
sterowania
wizaniem

W wywietlonym oknie dialogowym Steruj wizaniem (Drive Constraint) wpisz

w polu Koniec (End) warto wysunicia kocowego 110 mm, jak na rysunku 4.52b.
Nastpnie kliknij przycisk Do przodu (Forward), oznaczony cyfr 1 na rysunku 4.52b.
Program bdzie zmienia warto wysunicia od 0 do 110 mm, co spowoduje ruch
mechanizmu, jak na rysunku 4.53. Cofnicie nastpi po klikniciu przycisku Do tyu
(Reverse).
Rysunek 4.53.
Ruch koparki

Jak wida, przy wysuniciu kocowym (110 mm) szkic toczyska wyranie wchodzi
w kolizj z yk. Konieczne jest wic znalezienie takiej wartoci wysunicia, przy ktrej
kolizja jeszcze nie nastpuje. Wr do pozycji pocztkowej pooenia yki i kliknij
Anuluj (Cancel) w oknie dialogowym Sterowanie wizaniami (Drive Constraint).
4. Utwrz fragment modelu toczyska.

Aby wykona analiz kolizji, musimy posugiwa si modelami bryowymi, a nie

szkicami. Wykonamy wic fragment toczyska, ktry bdzie kolidowa z yk. Otwrz
do edycji komponent Toczysko, a nastpnie uruchom edycj szkicu tego komponentu.

Inventor. wiczenia praktyczne

Ustaw widok na paszczyzn szkicu, wskazujc przycisk Patrz na (Look At)

i wybierajc wpis Szkic1 (Sketch1) w przegldarce.
Narysuj szkic jak na rysunku 4.54. Dorysuj grn lini i dwie boczne, krtkie,
a nastpnie wprowad wymiary.
Rysunek 4.54.
Szkic toczyska

Toczysko zostanie utworzone przez obrt narysowanego nowego fragmentu szkicu

dookoa linii szkicu, ktra powstaa jako pierwsza. Zakocz szkic i utwrz element
obrotowy, jak na rysunku 4.55 (widok izometryczny).
Rysunek 4.55.
Gotowy
fragment
toczyska

Wcz widoczno szkicu. Obszar w okolicy mocowania toczyska do yki nas

nie interesuje, wic moe pozosta w postaci szkicu. Teraz mona ju przystpi
do analizy kolizji.
5. Powr do poziomu zoenia.

Kliknij przycisk Powrt (Return), znajdujcy si nad ekranem graficznym. Program

zakoczy edycj czci i powrci do poziomu zespou gwnego.
6. Wykonaj sprawdzenie kolizji.

Wcz funkcj sterowania wizaniami, jak w punkcie 3. tego wiczenia.

W wywietlonym oknie dialogowym Steruj wizaniem (Drive Constraint) kliknij
przycisk >>, ktry rozwinie pozosta cz okna. Wcz opcj Wykrywanie kolizji
(Collision Detection), jak na rysunku 4.56a.
Po ustawieniu tej opcji kliknij przycisk Do przodu (Forward). Program rozpocznie
ruch i zatrzyma ukad w chwili wystpienia kolizji, wywietlajc komunikat, jak na
rysunku 4.56b. Kliknij OK. Jednoczenie program zaznacza kolidujce komponenty
na ekranie.

Rozdzia 4.
Projekt Koparka

Rysunek 4.56.
Parametry
sterowania
wizaniami

W grnym pasku okna dialogowego Steruj wizaniem (Drive Constraint)

wywietlana jest warto wysunicia, przy ktrej wystpuje kolizja. W naszym
przypadku jest to 107 mm (warto ta zaley od pocztkowych ustawie yki).
Zmniejsz warto Koniec (End) o 0.5 (w tym przypadku 106.5) i uruchom ukad
ponownie. Program zatrzyma ruch przed punktem kolizji.
A wic znalelimy tak warto wysunicia toczyska z cylindra, przy ktrej nastpuje
kolizja w naszym mechanizmie. Mona obecnie wykona odpowiednie poprawki
w poszczeglnych czciach, aby na przykad zwikszy lub zmniejszy wysunicie
toczyska.
7. Zapisz projekt. Zakoczylimy wiczenie.

Inventor. wiczenia praktyczne