Bez miosierdzia

Jana Pawa II wojna z ludmi

Pod redakcj Andrzeja Dominiczaka Wydawnictwo Prometeusz Warszawa 2004 www.prometeusz.org ISBN 83-916550-8-3

"Bez miosierdzia - Jana Pawa II wojna z ludmi" jest zbiorem najciekawszych tekstw krytycznych wobec polskiego papiea, pochodzcych ze rde polskich i wiatowych - z prasy, ksiek i stron internetowych. Autorzy zamieszczonych w ksice artykuw nale do rnych grup i opcji wiatopogldowych: s wrd nich ludzie wierzcy i ateici, liberaowie i socjalici, teolodzy i fundamentalici religijni. Stawiane papieowi zarzuty maj nierzadko charakter bardzo emocjonalny: obok wywaonych, krytycznych analiz w ksice znalazy si teksty szydercze i gniewne, ktrych autorzy oskaraj Jana Pawa II o najcisze zbrodnie. Przedmiotem krytyki jest nie tylko papie - rwnie jego kult i ludzie w kult szerzcy: dziennikarze, intelektualici, politycy i wielu innych, ktrzy za nic sobie maj papieskie poparcie dla krwawych dyktatorw, kierowane do kobiet napomnienia, by rodziy poczte przez gwat dzieci lub bezwzgldny zakaz stosowania prezerwatyw, rwnie tam, gdzie epidemia AIDS przybiera zatrwaajce rozmiary zagraajce wyniszczeniem caych narodw. Ta nie liczca si z ludzkim yciem i cierpieniem postawa coraz czciej spotyka si z surowym potpieniem. Nie w Polsce jednak. W ojczynie Jana Pawa II, z niewielkimi wyjtkami, panuje w tych sprawach milczenie: jakby nikogo nie obchodziy losy milionw godujcych lub zagroonych mierteln chorob, jakby nikogo nie obchodziy ofiary wojny, jak papie prowadzi z ludmi w obronie potgi Kocioa i religijnych dogmatw. Ksika, ktr macie w rku, ma za zadanie czciowo wypeni t luk.

Spis treci
1. Breniew Watykanu - Piotr Zawodny.................................................................................. 4 2. Monarcha absolutny - Andrzej Dominiczak (red.)............................................................... 6 3. Cry Ewy (Jan Pawe II nie lubi kobiet) - Carl Bernstein, Marco Politi ............................ 9 4. Czy papie jest czowiekiem? - Piotr Szumlewicz............................................................. 16 5. Jan Pawe II agentem CIA - M. A. Shaikh...................................................................... 19 6. Papie i mafia - Paul L. Williams ...................................................................................... 21 7. wici i grzesznicy - Czy Watykan nie widzi rnicy? - Patrick Innis ............................ 24 8. Uwaga - zy papie! - Joseph Aaron .................................................................................. 26 9. Wiara czy rozum? - Peter Schwartz ................................................................................... 28 10. Biedni do zbawienia koniecznie potrzebni - Andrzej Dominiczak................................... 30 11. Czarny jak Polak - Grayna Zaga ...................................................................................... 32 12. Wojtya Chazarem - Andrzej Dominiczak (red.) ............................................................... 33 13. Po co Bogu przeprosiny? - Francois Tremblay.................................................................. 36 14. Papie jak ywy - Agnieszka Wok-aniewska ................................................................. 39 15. Czyby Jan Pawe II by gejem? - Ceorge Monbiot........................................................... 43 16. Jego witobliwo nie bawi si w Indian - Grayna Zaga .............................................. 45 17. Papieski lek na zo kapitalizmu - Marek Krakowski.......................................................... 47 18. Papie na dopingu - Adam Cioch....................................................................................... 51 19. Papie uwierzy w ewolucj! - Matthew Sharp.................................................................. 53 20. Do cholery z cichymi! (artyku redakcyjny) ...................................................................... 57 21. Papie nie rozumie demokracji - Mark MacGuigan .......................................................... 59 22. Kawaek starego papiea dla nowej katedry - Rory Carrol............................................... 62 23. Czytaje papieu - Piotr Zawodny ..................................................................................... 63 24. Baba czy truskawki? - Andrzej Dominiczak...................................................................... 65 25. Pomyka nieomylnego - Gianni Ginzburg...................................................................... 67 26. Wojtya! Wojtya! Wojtya! - Andrzej Dominiczak .......................................................... 71 27. Papie szerzy AIDS - Ceorge Monbiot ............................................................................. 72 28. Program na rzecz mierci - Frank R. Zindler .................................................................... 74 29. Kawiarniany papie - Jan Brazil ........................................................................................ 75 30. Multimedialny bohater masowej wyobrani - Anna Kalenik ........................................... 77 31. Batiuszka Wojtya - Juan Rivera........................................................................................ 79 32. May wielki papie - Mariusz Agnosiewicz....................................................................... 81 Od wydawcy .......................................................................................................................... 90 *** Materiay dodatkowe z serwisu racjonalista.pl ................................................................. 91 1. Zbrodniarz przeciw ludzkoci: bogosawiony abp. Stepinac - autor: B o r e a l............. 91 2. Papie, jezuita i Opus Dei - BERNARDO VALI ............................................................ 93 3. Jan Pawe II zapany za sowo - K. Sykta & M. Agnosiewicz......................................... 97 4. Kamstwa Wojtyy o Ameryce Poudniowej.................................................................. 101 5. Krew na rkach papiea - Terry Eagleton...................................................................... 103 6. Jan Pawe II reakcjonista w owczej skrze - Barry Healy .......................................... 105

1. Breniew Watykanu - Piotr Zawodny

Breniew Watykanu" - tak nazwalimy pana papiea 5 lat temu. Dzi powtarza to po nas synny The New York Times". Z Karolem Wojty nawet komunici obchodzili si lepiej ni z jajkiem. Gdy wybory wyniosy go na kierownicze stanowisko jednej z gwnych religii wiatowych, sta si czowiekiem nietykalnym, nie mwic ju o tym, e dla wyznawcw katolicyzmu nieomylnym i witym. Zbruka go 4 maja 2002 r. w sposb niebyway, jak pierwsz lepsz wybitn posta, najgoniejszy i najpowaniejszy dziennik amerykaski The New York Times". Bili Keller nawet nie stara si przygotowa czytelnika na blunierstwa, w jakie obfituje jego publikacja. Ju tytu wali wiernych sierpowym: Czy papie jest katolikiem? Potem jest jeszcze lepiej. Autor wzdycha na wstpie: Papie Jan Pawe II koczy w tym miesicu 82 lata i z kadym dniem wida coraz wyraniej, e jest miertelny. W trakcie spotkania z kardynaami amerykaskimi z trudem panowa nad ciaem, mwi tak niezrozumiale, e a z alu chciao si odwrci wzrok. Ale nie odwracajmy. Prawda jakkolwiek niemia i rzadko artykuowana otwarcie - jest taka, e obecny kryzys Kocioa katolickiego nie jest tylko przykrym incydentem w yciu tego ukochanego przez wiernych dostojnika. To kryzys jego autorstwa. Kryzys i wykrycie afery notorycznego wykorzystywania dzieci i modziey przez ksiy katolickich w celach seksualnych i cynicznego ukrywania tego faktu przez hierarchi pozbawi Jana Pawa II nimbu doskonaoci i tarczy chronicej przed krytyk. Nie moe by wtpliwoci, e sednem skandalu nie jest zmuszanie nieletnich do seksu - stwierdza Keller - jego jdro stanowi chroniczna niezdolno hierarchii do zrozumienia istoty rzeczy, do poczuwania si do nakazu opieki i ochrony dzieci. (...) Papie boleje, e skandal powoduje erozj zaufania wiernych do Kocioa. Ale jest odwrotnie. Reakcja katolikw amerykaskich na t plugaw afer jest tak gwatowna, bo czuj oni, e si im nie ufa. Ten brak zaufania to spucizna Jana Pawa II. Paradoksem polskiego papiea jest to, e nawet jeli susznie przypisywano mu zasugi w obaleniu bezbonego komunizmu, to stworzy on co na ksztat partii komunistycznej w Kociele. Karol Wojtya uformowa hierarchi nie tolerujc odmiennego mylenia, nie poczuwajc si do odpowiedzialnoci za czyny swych podwadnych, trzymajc wszystko w sekrecie i nie orientujc si w realiach ycia wiernych. Oni udaj, e przewodz, my udajemy, e ich suchamy - diagnozuje Keller stosunki midzy wiernymi a liderami Kocioa, przeksztacajc znane porzekado z bloku wschodniego. To nie jedyne odniesienie do realiw socjalizmu w jego artykule: Jak partia komunistyczna w czasach Breniewa, Watykan egzystuje przede wszystkim po to, by umacnia sw wadz. Lojalni katolicy s bolenie rozczarowani; mieli nadziej, e obecny kryzys przyczyni si do odrodzenia Kocioa. Nikt nie formuuje tego tak otwarcie, lecz wielu katolikw zdaje sobie spraw, e czas reform dojrzewa, bo dni papiea s policzone. Oczekuj, e niebawem wyoniony zostanie nowy, energiczny lider. By moe. Ale podobnie jak komunici, Jan Pawe II z rozmysem skonstruowa kocielny Kreml tak, by nie by atwo podatny na reformy. Rozszerzy uprawnienia kurii - watykaskiego odpowiednika partii komunistycznej - i zaludni j reakcyjnymi konserwatystami. Zakaz kapastwa kobiet zabezpieczy pieczci papieskiej nieomylnoci, by nastpca nie mg tej teorii atwo zmodernizowa. Nauczy biskupw, e posuszestwo jest warunkiem awansu. Zaalarmowany, e ksia przejawiaj populistyczne sympatie wobec wiernych, przeksztaci seminaria w ostoje konformizmu i wykreowa generacj modych, konserwatywnych klerykw nie wiedzcych, jak rozmawia z wiernymi". Kompas papiea nie pokazuje gasnosti - pisze Keller przytaczajc dekret papieski, na mocy ktrego teolodzy z uniwersytetw katolickich zmuszeni s lubowa wierno

doktrynalnej ortodoksji, co wywouje obawy biskupw, e przyczyni si to do uwidu ycia intelektualnego i uniemoliwi dyskusj. Wiadomo ju, e papie odrzuci podanie si do dymisji kard. Lawa, bo obawia si, by wierni nie pomyleli, e ich wieckie opinie maj jaki wpyw na Koci. Law zaraz po powrocie z Watykanu pooy kres inicjatywie bostoskich katolikw utworzenia stowarzyszenia rad parafialnych. Czy to nie sowieckie? - zapytuje autor, zauwaajc, e walka w obronie Kocioa jest wycinkiem szerszych zmaga rasy ludzkiej i si tolerancji z absolutyzmem. Zdaniem Kellera Koci katolicki przez cae wieki nie by ostoj wartoci katolickich", ale instytucj, ktra daa nam wyprawy krzyowe i inkwizycj. Zaczynao si to zmienia po II Soborze Watykaskim, ktry rozluni gorset kontroli aparatu papieskiego i podkrela wag indywidualnego sumienia. Pawe VI nosi si z zamiarem agodniejszego podejcia do kwestii kontroli urodzin: powoa rad zoon z prominentnych katolikw wieckich, ktra zdecydowanie opowiedziaa si za liberalizacj. Jednak po namyle skoni si ku cakowitemu zakazowi antykoncepcji. Przypuszcza si - pisze Keller - e papiea przekona do tego jeden czowiek, jego pniejszy nastpca: Karol Wojtya, hodujcy najsurowszemu, doktrynalnemu podejciu do etyki seksualnej i opowiadajcy si za hierarchicznym modelem zarzdzania Kocioem. Katolicy zabiegali u Jana Pawa II o rozwaenie zagodzenia zakazu uywania kondomw ratujcych ycie w dobie AIDS", ale pozosta on niewzruszony. rodki antykoncepcyjne s dla rwnoznaczne z ludobjstwem jako zo samo w sobie", grzech, za ktry grzesznicy skazani s na wieczne pieko. Ogromna wikszo maestw katolickich postawiona zostaa w jednym szeregu z Hitlerem i Poi Potem - Keller cytuje komentarz Charlesa Morrisa, autora historii katolicyzmu amerykaskiego. Doprowadzio to - pisze autor NYT" - do lekcewaenia nauczania papieskiego w kwestiach rozwodu, ponownego lubu, aborcji, konkubinatu, homoseksualizmu i wielu innych poczyna potpianych przez Watykan jako gwacce prawa naturalne. Wydaje si, e gdyby nakazy Kocioa nie byy tak rozbiene z pogldami wiernych w kwestiach seksu i pciowoci, gdyby Koci okaza si instytucj bardziej kolegialn, byby w stanie wczeniej i mdrzej podej do problemu napastowania dzieci. W USA wzrasta liczba katolikw - stwierdza Keller - ktrzy dyskretnie odmawiaj posuszestwa Rzymowi, kultywujc jednoczenie wiar i wi ze swymi parafiami, jeli obsadzone s one przez ksiy bliszych ich przekonaniom. Jeli nie - zachowuj wiar w sercach. Czy Koci kiedy si zreformuje, czy te bdzie, jak dotd, dryfowa lub ulegnie rozamowi? Nie wiem - konkluduje Keller. - Ciekawi mnie jednak, jak dugo wiara wytrzyma tak presj hipokryzji? Okres ochronny na papiea trwa dotd cay rok, od lat. Tylko nieliczni, tacy jak my kusownicy, decydowali si go narusza. NYT" i inne media USA zawsze traktoway J.P 2 z rewerencj, unikajc frontalnych krytyk, nawet jeli miay po temu podstawy. Teraz, gdy skandal pedofilski przeora Koci i wiadomo jego owieczek, nic ju nie jest, jak byo. Na razie w Ameryce. W Polsce lud boy wci bdzie krzewi kult swego witego ojca i czci go z niezmiennym, impregnowanym na wymow faktw, bawochwalstwem. New York Times"? Ha! Wszak kade katolickie dzieci wie, e to ydowska gazeta. Nie", nr 20, 2002

2. Monarcha absolutny - Andrzej Dominiczak (red.)

Z okazji XXV rocznicy pontyfikatu Jana Pawa II szwajcarski teolog Hans Kung oskary papiea, e umacniajc hierarchiczn, sztywn i scentralizowan struktur wadzy, ktra dawi wolno sowa i ekspresj uczu religijnych, sprawi, i Koci popad w kryzys, ktry stawia pod znakiem zapytania samo przetrwanie tej instytucji. Papie wprowadzi cile scentralizowany zarzd oraz ogromn ilo obowizkw i zakazw, pod ktrych ciarem Koci niemal wyzion ducha" - powiedzia Kung w wywiadzie dla woskiego dziennika Corriere della Sera". Pod jego wadz watykaski okrt cofn si w czasie i sta si redniowieczn galer do przewozu niewolnikw, ktrzy nie maj nic do powiedzenia, musz by posuszni, modli si, paci i cierpie" - doda teolog. Polityka Jana Pawa II sprawia, e wiarygodno Kocioa, ktra bya najwysza za pontyfikatu Jana XXIII, spada dzisiaj niemal do zera. Dla Kocioa katolickiego pontyfikat Wojtyy okaza si prawdziw klsk. Ten schorowany czowiek, ktry ju dawno powinien ustpi, dla wielu ludzi sta si symbolem Kocioa, ktry za pikn fasad skrywa moralny rozkad i skostnienie. Dziedzictwem tego papiea bdzie cay zastp skrajnie konserwatywnych biskupw, ktrzy s nielubiani i niekompetentni. W wielu krajach europejskich, w wielu parafiach nie ma ju ksidza. Od Kocioa odchodz kobiety. Win za to ponosi rwnie papie i jego nieugite stanowisko w sprawie antykoncepcji i kapastwa kobiet - doda Kung. Kung nie jest jedynym teologiem, ktry podda krytyce pogldy i polityk papiea. Na przykad na synodzie w Afryce w roku 1994 biskup Ernest Kombo z Konga rzuci obecnemu papieowi wyzwanie, wyraajc nadziej, e kobiety doczekaj si mianowa na najwysze urzdy w kocielnej hierarchii, nawet na stanowiska wieckich kardynaw". W dokumencie kocowym tego synodu uczestnicy wyrazili oburzenie" z powodu dyskryminacji i marginalizacji roli kobiet w Kociele i spoeczestwie" i podjli uchwa o koniecznoci ich dopuszczenia do rnych szczebli decyzyjnych w hierarchii katolickiej. Zamieniwszy sprawy seksu i pci (takie jak rozwody, maestwa ksiy, kapastwo kobiet, antykoncepcj) w pole bitwy, na ktrym egzekwuje swoj wadz, Jan Pawe II napotyka coraz silniejszy opr ksit Kocioa, ktrym przeszkadzaj jego uprzedzenia, ktre maj ich zdaniem podoe kulturowe. Wbrew jasno wyraonemu stanowisku Watykanu, e Koci nie zajmie si kwesti diakonatu kobiet, mediolaski kardyna Carlo Maria Martini (czsto wymieniany jako kandydat na przyszego papiea) zaproponowa rozwaenie moliwoci reformy w tym zakresie. Przypomnia te, e celibat ksiy wprowadzono na mocy decyzji podjtej ongi przez Koci, ktr mona zmieni, a w udzielonym BBC wywiadzie nie kry zaenowania watykaskim zakazem udzielania komunii ludziom ponownie zawierajcym maestwa i rozwiedzionym. Przewodniczcy Konferencji Episkopatu Niemiec, biskup Karl Lehman z Moguncji, poszed jeszcze dalej, wystpujc do Rzymu z oficjaln prob o zniesienie bd zagodzenie owego rygorystycznego zakazu, decyzj w tym wzgldzie pozostawiajc sumieniu samych par. W odpowiedzi, na polecenie papiea, kardyna Ratzinger zakaza biskupom niemieckim podejmowania samodzielnych decyzji w tej sprawie. Za prb zmiany papieskiego dekretu Lehmann ponis kar - na konsystorzu w roku 1995 nie otrzyma kardynalskiego kapelusza. W Wielkiej Brytanii kardyna Basil Hume (jeszcze jeden kandydat na papiea na ostatnim konklawe) nazwa mio homoseksualn, ktr encyklika Veritatis splendor" zalicza do grzechw miertelnych, dowiadczeniem wzbogacajcym osobowo. W styczniu 1995 roku wezwanego do Watykanu francuskiego biskupa Jacques'a Gaillota bez uprzedzenia pozbawiono diecezji za uparte opowiadanie si za maestwami

ksiy, uywaniem prezerwatyw przez nosicieli wirusa HIV oraz poszanowaniem trwaych zwizkw homoseksualnych. W obliczu masowych protestw przeciwko jego odwoaniu (Gaillotowi dano dwanacie godzin na zoenie dobrowolnej" rezygnacji, lecz odmwi) przewodniczcy Konferencji Episkopatu Francji, Joseph Duval, zoy w publicznej telewizji w Normandii nastpujce owiadczenie: Jest to autorytarna decyzja, nie do zaakceptowania przez spoeczestwo, a nawet przez Koci. Wierni pragn konsultacji i dialogu. Tymczasem ostatnio mno si autorytarne posunicia Watykanu, takie jak Katechizm Kocioa Powszechnego, encyklika o moralnoci (Veritatis Splendor"), zakaz wywicania kobiet, zakaz udzielania komunii witej rozwiedzionym i yjcym w nowych zwizkach maeskich. Posunicia te czyni z Kocioa organizacj skostnia, zamknit". Rok pniej biskupi francuscy wydali broszur na temat HIV, w ktrej, wbrew sztywnemu stanowisku Rzymu, stwierdzaj, e w niektrych przypadkach stosowanie prezerwatyw to konieczno". Pogld ten popar jako wybr mniejszego za" nawet znany holenderski tradycjonalista, biskup Adrianus Simonis z Utrechtu. W roku 1996 protegowany papiea, arcybiskup Christoph Schonborn z Wiednia, wybrany przez niego do poprowadzenia wielkopostnych rekolekcji w Watykanie, wyrazi zbien opini, stwierdzajc: Nie wolno dopuci, by mio niosa mier". Naczelnym problemem tego pontyfikatu pozostaje sprawa demokracji we wasnym domu. Czy Jan Pawe II, tak walczcy o prawa demokratyczne w Polsce i na caym wiecie, dalej bdzie rzdzi Kocioem jak monarchi absolutn? - zastanawiao si wielu francuskich katolikw w czasie afery z Gaillotem. Zdaniem byego generaa zakonu benedyktynw, biskupa Remberta Weaklanda z Milwaukee, Karol Wojtya ogromnie si obawia, aby do Kocioa nie wkrady si wolno i demokracja". Papie odmawia wypowiedzi na ten temat. W opublikowanym w roku 1994 Podrczniku dla duchowiestwa podkrela, e faszywe pojcia demokracji niszcz hierarchiczn struktur Kocioa, ustanowion z woli Boskiego Zaoyciela". Niemniej problem w cigle narasta, take dlatego, e inne Kocioy chrzecijaskie wziy si z nim, czsto z dobrym skutkiem, za bary. Rwnie wielu katolikw domaga si wikszego gosu w sprawach wiary. Sposb sprawowania rzdw przez Jana Pawa II praktycznie zahamowa plany zblienia jego Kocioa z innymi Kocioami chrzecijaskimi, w ktrych zasady demokracji urzeczywistniaj specjalne zgromadzenia. Za jego pontyfikatu uczyniono wiele przyjacielskich gestw, ale adnego istotnego postpu. Niemniej to wanie gownie w Kociele katolickim zaczynaj narasta wzajemne niechci i urazy. Co miesic papie otrzymuje niepokojce raporty z Sekretariatu Stanu. Wadcze metody sprawowania wadzy przez Watykan przyspieszyy powstanie masowych ruchw opozycyjnych, wyraajcych swe niezadowolenie przez akcje zbierania podpisw. To my jestemy Kocioem!" - brzmi ich bojowe zawoanie. O tym, co dotyczy wszystkich, powinni decydowa wszyscy" - dodaj. S to protesty bez precedensu. W Austrii, gdzie na nastpc kardynaa Kuniga Jan Pawe II wyznaczy konserwatywnego kardynaa Wiednia, Hermana Grora (w roku 1995, wskutek oskare o pedofili, musia go odwoa), w przekazanej episkopatowi, podpisanej przez p miliona wiernych petycji, oddolny ruch katolikw zada rozpatrzenia sprawy celibatu ksiy, wikszej demokracji w Kociele i wikszego wpywu Kocioa lokalnego na mianowanie biskupw. (Biskupi s wybierani przez papiea z tajnej listy kandydatw, dostarczonej przez jego nuncjusza). Ruch protestacyjny rozszerzy si na Niemcy, Francj, Wochy, Belgi i Stany Zjednoczone. W Niemczech reformatorzy katoliccy zebrali p miliona podpisw, a wydzia teologii katolickiej w Tybindze publicznie wystpi do

Watykanu z apelem o zrehabilitowanie teologa Hansa Kunga, podkrelajc, i nigdy nie da pozbawienia go katedry za rzekome odstpstwa doktrynalne. Amerykascy katolicy wyrazili swoje zastrzeenia ustami wasnych hierarchw. W czerwcu 1995 roku ponad czterdziestu biskupw podpisao dwunastostronicowe owiadczenie, ganice wtrcanie si Watykanu do polityki episkopatu Stanw Zjednoczonych. Sygnatariusze skrytykowali osabianie przez Kuri roli Krajowych Konferencji Episkopatw i praktyk narzucania przez Rzym blisko miliardowi wiernych decyzji zawartych w dokumentach ogaszanych bez adnych konsultacji. Ju od kilku lat w watykaskich dokumentach o rnym stopniu wanoci dokonuje si w powszechnym odczuciu systematycznej reinterpretacji dokumentw Vaticanum II, by pogldy reprezentowane tam przez mniejszo przedstawi jako rzeczywiste stanowisko Soboru" napisali. Czarnym charakterem tej historii by dla nich niewtpliwie Karol Wojtya. Papie coraz mocniej przypiera wiernych do muru i jeli bdzie robi to dalej, moe doprowadzi do podziau w Kociele" - ocenia biskup Weakland. W roku 1995 Jan Pawe II wyadowa swj gniew na biskupach, ktrzy skonni s zaniedbywa si w obowizku przestrzegania praktyk ustanowionych i popartych prawem kanonicznym". Oznaczao to, innymi sowy, dystansowanie si przez wielu z nich od zasad, z ktrymi si nie zgadzaj. Kryzys ten - kryzys nawet w oczach tych osb w Kociele, ktre podziwiaj i zgadzaj si z wieloma pogldami Jan Pawa II - wida rwnie po zmniejszajcych si tumach, jakie witaj go w europejskich krajach podczas powtrnych wizyt. Na przykad w maju 1995 roku Praga przyja go obojtnie. Na odprawion na miejskim stadionie msz przybyo tylko szedziesit tysicy wiernych, o dziewiset czterdzieci tysicy mniej ni w roku 1990. Kilka tygodni pniej, w Belgii, w mszy przed bazylik w Koekelbergu uczestniczyo trzydzieci pi tysicy wiernych. Wizyta zorganizowana przez biskupw belgijskich trwaa dwadziecia cztery godziny. 4 czerwca w Brukseli, na spotkaniu papiea z dawnymi kolegami z Kolegium Belgijskiego w Rzymie (gdzie mieszka w latach 1946-1948), kardyna Schotte gorzko poskary si obecnym: Ojciec wity pragn przyjecha do Belgii na trzy dni, ale belgijscy biskupi nie chcieli goci go tak dugo". Jan Pawe II jest coraz bardziej samotny - jako czowiek i jako gowa Kocioa.
Na podstawie doniesie agencyjnych i ksiki Jego witobliwo Jan Pawe II i nieznana historia naszych czasw"

3. Cry Ewy (Jan Pawe II nie lubi kobiet) - Carl Bernstein, Marco Politi
Korytarzami paacu sza kobieta. Towarzyszy jej mczyzna w ciemnym garniturze, ale nie rozmawiali. Nie powicaa uwagi szybko mijanym posgom, gobelinom i freskom. W jednej z komnat rzucia okiem na star Bibli, lec na piknie rzebionym marmurowym stole, ale cho te kunsztowne przedmioty j ciekawiy, nie robiy na niej wraenia. Przywyka do rnych cudw tego wiata. Rzym, Nowy Jork, Londyn czy Genew znaa rwnie dobrze jak wielkie miasta w Afryce, Azji i Ameryce aciskiej. Zreszt tego poranka, 18 marca 1994 roku, nie przeznaczya na zwiedzanie. Przybya tu w konkretnej sprawie - pomwi o kobietach, matkach i rodzinach. Delikatnie i z uczuciem, jeli trzeba szczerze, ale i bardzo twardo. W Sali Klementyskiej dostrzega tron - w tej chwili pusty, lecz majestatyczny - ale mczyzna w ciemnym garniturze powid j spiesznie innym korytarzem. Jan Pawe II czeka w swoim gabinecie. Przez wszystkie lata jego pontyfikatu kobiety stanowiy problem, a przynajmniej tak na okrgo pisaa wiatowa prasa. W mediach cigle mwiono o aborcji, o tym, e papie odmawia kobietom prawa wolnego wyboru albo e nie pozwala im by kapankami. Cigle oskarano go o wstecznictwo oraz nieczuo na aspiracje i potrzeby wspczesnych kobiet. Te zarzuty sprawiay mu przykro. Dowiadujc si o nich z dostarczanych mu wycigw informacji, reagowa jedynie zmarszczeniem brwi. To, co sdzi o swoim stosunku do kobiet, bardzo rnio si od negatywnego obrazu stworzonego przez media. Zna siebie. O kobietach myla zawsze z najgbsz czuoci. Czy nie uwaa ich za istoty niezastpione, nadzwyczajne? Czy w specjalnie napisanym licie apostolskim Mulieris dignitatem" (O godnoci kobiety"), nie oznajmi, e kobieta stanowi szczegln warto osobow ze wzgldu na swoj kobieco"? Czy nie zoy lirycznego hodu mioci oblubieczej, ktrej macierzyski potencja kryje si w sercu kobiety - dziewiczej oblubienicy"? Czy nie by przekonany, e w poczeniu z Chrystusem geniusz kobiety" pozwala jej mioci otworzy si w stosunku do wszystkich i kadego"? Radykalny feminizm zasmuca Karola Wojty. Ilekro temat ten wypywa podczas wizyt Zofii Zdybickiej w Watykanie, mawia zakopotany: Siostro, ja tak bardzo szanuj kobiety, tak wysoko je ceni". Wiem, e w kobietach tkwi ogromne moliwoci czynienia dobra (...), tylko podlegaj kulturowym ograniczeniom". Raz, w roku 1993, odda przed caym wiatem cze kobietom, mwic z wychodzcego na plac w. Piotra okna swego gabinetu: Maryjo, Niepokalana Dziewico i Matko Odkupiciela, w imieniu caego Kocioa pragn z caego serca podzikowa Bogu za dar kobiety, za wszystkie kobiety i za kad z osobna". Ale fala krytyki wobec niego, tak w Kociele, jak i poza nim, nigdy nie opada. Jego podejcie do spraw macierzystwa od podejcia feministek i innych kobiet, ktre w adnym razie by siebie feministkami nie nazway, zawsze dzielia przepa. Dla Jana Pawa II, widzcego w ciy wzniosy symbol, brzemienno jest metafor kontemplacji" - wyjania David Schindler, amerykaski wydawca sponsorowanego przez Ratzingera teologicznego czasopisma Communio" - noszenia czego w sobie i mylenia o tym, wczuwania si w to. A potem przychodzi czas dojrzewania, wydania na wiat, porodu, ktremu towarzyszy cierpienie i bl. Taki jest fundamentalny pogld papiea". Ale dla feministek i innych podejrzliwie traktujcych nazbyt romantyczne, baamutne wyobraenie o kobiecie jako aniele i matce, najwaniejsze byo uznanie ich praw do decydowania o wasnych ciaach, uwolnienie od roli naczy, doniczek do hodowania cennych rolin. Konflikt wic narasta.

Jan Pawe II wietnie wiedzia o duchu krytycyzmu i sprzeciwu w kwestii kobiet, rozpowszechnionym w wiecie katolickim, zwaszcza w Stanach Zjednoczonych, jak wci przypominay mu wydziay Kurii. W kocu to amerykaska zakonnica, przeoona zgromadzenia Sistr Miosierdzia, jako pierwsza przeciwstawia mu si rok po wybraniu go na gow Kocioa. Doszo do tego ostatniego dnia jego pierwszej wizyty w Stanach, w padzierniku 1979 roku, w waszyngtoskim Sanktuarium Niepokalanego Poczcia. Mimo e od pocztku pontyfikatu - i podczas amerykaskiej pielgrzymki - nalega na noszenie tradycyjnych ubiorw zakonnych, z okoo piciu tysicy sistr, ktre zjawiy si w wityni, ponad dwie trzecie przyszo w wieckich strojach, bez welonw i habitw. Nieposuszestwo irytowao go. W neogotyckiej nawie gwnej i nawach bocznych dostrzeg wrd tumu kilkadziesit sistr, ktre, niczym wolontariuszki jakiej organizacji, odrniay si od reszty dziwnymi niebieskimi opaskami na rkach. Od swoich watykaskich doradcw usysza, e s to zwolenniczki wice kapaskich kobiet. Ich haso brzmiao: Jeli kobiety mog piec chleb, to mog si te nim ama". Wybrana do powitania go siostra Theresa Kane, przewodniczca Amerykaskiej Konferencji Przeoonych Zakonw Kobiecych, rwnie miaa na sobie wiecki strj. Koczc oficjaln, niespena dziesiciominutow przemow kobieta w granatowym kostiumie powiedziaa do mikrofonu dwicznym gosem: Wasza witobliwo, reagujc na cierpienia kobiet, Koci powinien rozway moliwo dopuszczenia ich do wszelkich posug kapaskich". Zarejestrowan przez telewizj owacj zgotowan jej po tym owiadczeniu pokazano w caych Stanach. Potem za siostra Kane podesza do siedzcego papiea i pozdrowia go w nieledwie pozbawiony szacunku (w porwnaniu z pokor polskich i woskich zakonnic), demokratyczny sposb sowami: Dzie dobry, mio mi powita". Po uciniciu mu rki poprosia o bogosawiestwo, uklka, ale nie ucaowaa papieskiego piercienia. Jan Pawe II zapamita to sobie. Gdy przemwi do sistr w sanktuarium, jego zwyka yczliwo i przyjacielsko znikny. Nie umiechn si ani razu. Watykan, wspomina po latach siostra Kane, zareagowa na to wydarzenie szybko. Kiedy kilka tygodni potem przyjechaa do Rzymu na posiedzenie Kongregacji do spraw Zakonw, wrczono jej lakoniczny list nastpujcej treci: Bylibymy zobowizani, gdyby zechciaa siostra wyjani spraw powitania Jego witobliwoci w Sanktuarium Niepokalanego Poczcia". W Watykanie przyj j jednake nie prefekt Kongregacji, kardyna Eduardo Pironio, lecz jaki ksidz, przeprowadzajc z ni odrobin absurdaln, podszyt zawoalowan grob rozmow. Poniewa wyczerpalimy pozostae tematy, prosz mi wyjani spraw tego powitania" powiedzia. A co konkretnie mam wyjani, prosz ksidza?" - spytaa. W pokoju zalega gucha cisza. Wreszcie jej rozmwca zwrci si do kolegw i spyta: Co chcemy wyjani?". Nie odpowiedzieli. Najwyraniej chcieli od niej usysze, e w swojej przemowie do Jana Pawa II nie poruszya kwestii wice kapaskich kobiet. Nie ulega. Chc, ebycie wiedzieli: powiedziaam o wiceniach (...) bya o nich mowa" odpara. Kary doczekaa si pod koniec swojej kadencji na stanowisku przewodniczcej Konferencji Przeoonych Zakonw. Kiedy poprosia o spotkanie z papieem, Watykan przysa odpowied, e byoby ono niestosowne". To zapocztkowao protesty kobiet. Na przestrzeni lat tylko one - z nielicznymi wyjtkami - przeciwstawiay si Janowi Pawowi II w obecnoci duych audytoriw, prasy i

telewizji. Oszczdne w sowach, nie rezygnoway jednak ze staych tematw, przekazujc je sobie niczym sztafeta biegaczek paeczk. W roku nastpnym, 1980, w stolicy bardzo katolickiej Bawarii, Monachium, moda Barbara Engel skrytykowaa stanowisko kocioa w sprawach seksualnych i celibatu ksiy. W Szwajcarii papieowi przeciwstawia si rwnie kobieta, Margrit Stucky-Schaller. Szkoda, e nasza praca tak niewiele znaczy dla wiary i Kocioa. Mamy wraenie, e nas, kobiety uwaa si za obywateli drugiej kategorii" - powiedziaa. W roku 1985 w Belgii i Holandii powitano Jana Pawa II barwniej i weselej. W Utrechcie na ulice wylegy tysice punkw, anarchistw, homoseksualistw i lesbijek, gono i z fantazj protestujc przeciwko papieskiemu absolutyzmowi. Starcia z policj trway trzy godziny. Jeszcze tego samego dnia, na spotkaniu z organizacjami misjonarskimi, gwna mwczyni, Hedwig Wasser, zadaa papieowi trudne pytania: Jak moemy by wiarygodni, skoro przy goszeniu ewangelii, zamiast wyciga do ludzi pomocn do, wytykamy im palcem winy? Skoro zamiast ich przygarn, odtrcamy rozwiedzione pary, homoseksualistw, onatych ksiy i kobiety?". A potem, nie przejmujc si jego wyranie skonfundowan wit, utkwia w Janie Pawle II spojrzenie i ze spokojem owiadczya: Ostatnie wydarzenia w pewnych sferach kocielnych zmusiy wielu z nas do nieposuszestwa wobec Kocioa". W Louvain-la-Neuve, filii starego flamandzkiego uniwersytetu, atak na papiea przypucia majca polskie korzenie przewodniczca zwizku studenckiego, Veronique Yoruba. Martwi nas, e uywanie rodkw antykoncepcyjnych spycha maestwa na margines Kocioa - powiedziaa. - Dziwi nas niektre posunicia Waszej witobliwoci wobec Ameryki aciskiej i teologii wyzwolenia. Bo dla nas zarwno Nikaragua, jak Polska, zarwno Salwador, jak Chile, s krajami, w ktrych lud walczy o te same zasady sprawiedliwoci, wolnoci i demokracji, tak bliskie Kocioowi". W uniwersyteckim audytorium maksimum zapanowaa nieopisana wrzawa. Owacja sympatyzujcych z Yoruba zderzya si z okrzykami starajcych si j zaguszy zwolennikw Wojtyy: Niech yje papie!". Na co dziewczyna zawoaa w stron najbardziej rozgorczkowanych: Dzikuj ci, Opus Dei!". Jan Pawe II zareagowa na to agodnie, po ojcowsku, caujc mod studentk w gow. Ale na wiosn 1994 roku trudno byo wygasi podobne konflikty tanim teatralnym gestem. W oczach papiea kobieta, z ktr wanie mia si spotka, bya anioem mierci. Rok ten rozpocz Jan Pawe II od owiadczenia, e ONZ zmierza do zniszczenia rodziny i ycia, a ma si to dokona na konferencji w Kairze. Zaplanowana na wrzesie Konferencja w sprawie Zaludnienia i Rozwoju miaa zatwierdzi uzgodniony na spotkaniach roboczych program dziaania, ktremu przywiecay dwie zasady: prawo maestw i osb do reprodukcji i jej ochrony przez sub zdrowia. Podkrelano w nim obowizek pastwa zapewnienia opieki zdrowotnej i swobodnego dostpu do metod zapobiegania ciy. W obawiajcym si masowego rozpowszechniania piguek antykoncepcyjnych i prezerwatyw Janie Pawle II wzbudzio to podejrzenia. Ale najbardziej zaniepokoiy go natarczywe postulaty bezpiecznej, zalegalizowanej aborcji. W przygotowanych dla niego materiaach watykaski Sekretariat Stanu podkrela, jak wielkie polityczne zmiany zaszy w wiecie od czasu konferencji w Meksyku przed dziesiciu laty. Dc do zjednania sobie papiea i umocnienia strategicznego sojuszu z Watykanem, rzd Reagana przeforsowa polityk na rzecz ycia". Ale wiatry w Waszyngtonie zmieniy kierunek. Rzd Clintona popar prawo kobiety do wolnego wyboru, bezpiecznej i legalnej aborcji oraz stan w obronie prywatnoci jednostek w sferze seksualnej, w tym homoseksualistw. Dla Jana Pawa II byo to nie do przyjcia. Podejrzewa, e Stany Zjednoczone i amerykaskie feministyczne grupy nacisku pragn narzuci krajom rozwijajcym si

zachodnie obyczaje seksualne. W wystosowanym kilka tygodni wczeniej Licie do rodzin caego wiata" nakreli lini frontu, na ktrym stay naprzeciwko siebie po jednej stronie broniona przez Koci cywilizacja ycia i mioci, a po drugiej zgubna antycywilizacja przesiknita utylitaryzmem, z jego nieodpowiedzialnym wychowaniem seksualnym, aborcj na danie, propagand wolnej mioci (ktra niszczy rodziny"), rozbitymi maestwami (pozostawiajcymi sieroty, ktrych rodzice yj") i zwizkami homoseksualnymi zmierzajca w kierunku zagraajcym przyszoci rodziny i spoeczestwa". W tej chwili za pracowa nad najnowsz encyklik, Evangelium Vitae", (Ewangeli ycia") - huraganowym atakiem na takie zagroenia dla ycia, jak eutanazja i aborcja. Idca na spotkanie z nim kobieta miaa wiadomo, e bdzie zaciekle walczy przeciwko nowej masakrze, prawdziwej rzezi niewinitek, nowej zagadzie, bo z zagad kojarzyo mu si zawsze sowo aborcja". Otworzono drzwi. Porodku gabinetu stao biurko. Kiedy ruszya w jego stron, siedzcy przy nim papie wsta kurtuazyjnie. By sam. Mia wraenie, e cae wiato w pokoju skupia si na jego biaej sutannie i zotym pektorale. Jan Pawe II przyjrza si gociowi. Pani Nafis Sadik, podsekretarz ONZ, organizatorka Konferencji do spraw Ludnoci i Rozwoju, ubrana bya w narodowy strj pakistaski - dugi, owinity wok ciaa, przypominajcy sari, pastelowy kawaek materiau i kolorowe spodnie. Blisko szedziesicioletnia, skr miaa ciemn, wosy wci kruczoczarne, a jej spokojna twarz wyraaa stanowczo. Po szybkim powitaniu i uciniciu doni, wskazujc jej fotel powiedzia: Pani wie, e ten rok jest Rokiem Rodziny" i dla wikszego efektu zawiesi gos. Nim jednak, zaskoczona, zdya usi i mu odpowiedzie, dorzuci: Ale dla mnie jest to rok rozpadu rodziny". Uderzy j jego oskarycielski ton. Gdy natychmiast zacza mu tumaczy, e na wiecie jest wiele rodzajw rodzin: wielopokoleniowe, skadajce si tylko z rodzicw i dzieci, z jednym rodzicem, osierocone, Jan Pawe II unis palec i rozpocz peror. A jak pani zdaniem rozmnoyy si populacje ludzkie? - spyta. - Dziki rodzinie. Rodzina to m, ona i dzieci. A jedyn podstaw rodziny jest maestwo. Homoseksualici i lesbijki nie tworz rodzin". Pani Sadik przemkny przez gow sowa: Wasza witobliwo nie zna ycia", ale powiedziaa mu tylko, e program dziaania konferencji dotyczy gwnie dzieci i matek, a wic osb najbardziej naraonych na skutki nadmiernej dzietnoci rodzin i przemoc seksualn. Narody Zjednoczone musz zabra gos, ONZ musi obj moralne i duchowe przywdztwo" - owiadczy, znw podnoszc praw rk. Rozmwczyni dostrzega jej drenie, twarz Karola Wojtyy zdradzaa napicie. Pani Sadik powrcia do wyjanie, e Narody Zjednoczone musz reprezentowa pogldy wszystkich swoich czonkw, odzwierciedla obyczaje i kultur 5,7 miliarda ludzi. Ale trudno jej byo przedstawi swoje argumenty, gdy papie wci jej przerywa i przeskakiwa z tematu na temat. Dlaczego podchodzicie do tych spraw inaczej ni na poprzednich konferencjach?" - spyta. Wasza witobliwo powinien by zadowolony, bo w kwestii zaludnienia skupilimy si na osobie ludzkiej. Nie mwimy o liczbach. Wycznie o indywidualnych wyborach i indywidualnych potrzebach". Wanie to byo najwiksz nowoci w dokumencie przygotowanym na konferencj w Kairze. Spraw wzrostu zaludnienia powizano w nim z zagadnieniami rozwoju spoecznego - owiaty, zdrowia, wikszych uprawnie dla kobiet. Zamiast zaleca limity liczbowe, zachcajce, jak do tej pory, pastwa do ograniczania rozmiarw rodzin, kadziono nacisk na prokreacyjne prawa kobiet, swobod w wyborze metod planowania rodziny i opiek zdrowotn. Nie popierajc aborcji, lecz czujc si w obowizku podj jej temat, autorzy

dokumentu domagali si, aby zabiegi przerywania ciy byy zarwno prawnie dozwolone, jak bezpieczne. Kto zrobi wicej dla rozwoju ni Koci?" - spyta znienacka Jan Pawe II, pochylajc si w stron pani Sadik i patrzc na ni surowo. Doceniam jego zasugi, lecz nie w dziedzinie planowania rodziny" - odpara, dodajc, e kiedy uczya si w szkole zakonnej w Kalkucie. Wiedziaa ju, jak trzeba z nim rozmawia. Papie spojrza jej prosto w oczy. Zmobilizowana, odpowiedziaa mu takim samym spojrzeniem. Bya to najprawdziwsza walka, a nie uprzejma wymiana sprzecznych pogldw. Gosy rozlegay si na przemian: kobiecy - cieplejszy i agodniejszy; mski - surowszy i niespieszny. Co jaki czas papie unosi rk w gecie kaznodziei, ktry pragnie podkreli jak kwesti. Wysanniczka ONZ siedziaa niemal bez ruchu. Czasem tylko poprawiaa zsuwajcy si rbek sari 1 . Planowanie rodziny musi by zgodne z moralnymi, duchowymi i naturalnymi prawami" owiadczy Jan Pawe II. Ale w planowaniu rodziny nie mona w peni polega na prawach naturalnych" - odpara, po czym przeszli do sprawy swobody jednostek w planowaniu rodziny. W tej mierze o prawach i potrzebach jednostki nie moe by mowy - stwierdzi papie. Istniej tylko prawa i potrzeby par maeskich". Tak, ale 'pary' zakadaj rwno partnerw - zareplikowaa. A w wielu spoeczestwach, nie tylko w Trzecim wiecie, kobiety nie s rwne mczyznom. W rodzinach jest wiele przemocy seksualnej. Kobiety bardzo chtnie stosowayby naturalne metody antykoncepcji i wstrzymyway si od stosunkw pciowych, bo to one zachodz w ci, cho nie chc. Lecz do tego potrzebne jest wspdziaanie ich partnerw. - Przypomniaa, e co roku okoo dwustu tysicy kobiet umiera wskutek samodzielnych prb usunicia podu. - Przywdcy religijni, a waciwie my wszyscy musimy zaj si tym bardzo powanym problemem". A nie sdzi pani, e do nieodpowiedzialnego zachowania si mczyzn przyczyniaj si same kobiety?" - wtrci Jan Pawe II. To j porazio. Opada mi szczka" - zwierzya si potem. Spostrzegszy zszokowan min rozmwczyni w sari, papie prbowa zmieni temat, ale mu na to nie pozwolia. Przepraszam, ale musz odpowiedzie na pytanie Waszej witobliwoci w sprawie zachowania kobiet - powiedziaa. -W wikszoci krajw rozwijajcych si mczyni uwaaj, e maestwo daje im wszelkie prawa, a kobiety musz si im podporzdkowa. Do domu wracaj pijani, a po stosunkach z nimi ony zachodz w ci. Albo zaraaj si wirusem HIV, bo nie maj adnego wpywu na zachowanie maonkw i wasn sytuacj". Ale nie poprzestaa na tym. Przemoc w rodzinie, a cilej mwic, gwaty s w naszym spoeczestwie czym powszednim - cigna. - A najbardziej przygnbia to, e wszelkie konsekwencje tego ponosi kobieta. Duo kobiet zostaje porzuconych. W Ameryce aciskiej peno jest porzuconych rodzin, peno kobiet, ktre same musz zadba o dom, podczas gdy mczyni odchodz i zakadaj nowe stada". Papie patrzy surowo. W jego zwykle tak ciepym spojrzeniu pani Sadik dostrzega zimne byski. Wyda si jej napity jak spryna. Nie bya przygotowana na takie przyjcie. Dlaczego jest taki nieczuy, taki dogmatyczny, taki nieprzyjazny?" - zadawaa sobie pytanie. Mg przynajmniej powiedzie: Naprawd wspczuj tym cierpicym, lecz przede wszystkim naley by moralnym". Wcale nie jest taki yczliwy, jak by wynikao z rozpowszechnionego wizerunku" - zwierzya si swoim znajomym po tej rozmowie.

Jan Pawe II rwnie nie czu sympatii do swej rozmwczyni. Mimo e pochodzia z Pakistanu, to jej program uwaa za produkt amerykaskiego feminizmu, jednego z najgorszych zjawisk wspczesnoci, form zgubnego imperializmu kulturowego. Ich rozmowa tylko utwierdzia go w przekonaniu, e Zachd przesta rozumie gbok tre powoania kobiety, jej najwikszego skarbu". Bo czy byo co wspanialszego od wydania na wiat nowego ycia, od wychowania dziecka, od wprowadzania go w dojrzao? Martwi si, e nawet w Kociele, nawet pord teologw, czsto trafiaj si tacy, ktrzy nie w peni rozumiej warto ycia i wyjtkow rol kobiety. Tymczasem Pani Sadik przypominaa mu, e cho biskupi niemieccy zalecaj naturaln metod planowania rodziny, to zarazem przyznaj, i bywa ona zawodna. I dlatego doradzaj stosowanie innych metod, dziki ktrym kobiety mog bez ryzyka decydowa o liczbie potomstwa i o tym, w jakich odstpach rodzi dzieci. Znam oczywicie ten raport biskupw - przerwa jej z irytacj. (Byo jasne, e nie lubi - i nie przywyk - by mu si sprzeciwiano). - Katolikw zmusi do jego sporzdzenia materializm niemieckiego spoeczestwa". To uwiadomio pani Sadik, e szans na znalezienie wsplnego jzyka s znikome. Nastolatkw trzeba uczy odpowiedzialnoci, to jedyna droga - owiadczy, znw zmieniajc temat. - wychowujcie ich". Ja nie mam z tym problemw" - odpara, podkrelajc jednake, e cie nastolatek w krajach Trzeciego wiata s faktem. Nie moemy tolerowa niemoralnego zachowania" - zaprotestowa. Nawet jeli nie pochwalamy obyczajw pacjentek, to i tak naley leczy ich skutki - nie daa za wygran, jako kobieta i ginekolog. - Moemy je nawet gani, ale nie wolno nam ich osdza. Musimy im pomaga w miar moliwoci, pomaga i zapewnia..." Jedyna droga to przestrzeganie prawa moralnego, duchowego i naturalnego - przerwa jej papie. - No, i musicie wychowywa, wychowywa, wychowywa". Znowu j osadzi. Nie panowaam nad sob - wspomina pani Sadik. - Naprawd staraam si do niego dotrze, nawet nie po to, by zmieni jego pogldy, lecz po to, eby poruszy w nim czu strun. Ale by taki nieprzystpny". Ilu katolikw jest zdaniem Waszej witobliwoci na wiecie?" - spytaa znienacka. A ilu jest muzumanw"? - odpar pytaniem, pochylajc si nad stoem w jej stron. Okoo miliarda dwustu tysicy". A katolikw tyle samo" - odparowa. (Waciwa liczba to okoo dziewiset milionw). Nie o to mi chodzio - sprostowaa. - Chciaam spyta, ilu katolikw zdaniem Waszej witobliwoci, naprawd przestrzega nauk Kocioa w tej sprawie?" Nie przestrzegaj ich tylko katolicy w materialistycznych, rozwinitych spoeczestwach nie dawa za wygran papie. - Natomiast w biedniejszych krajach wszyscy". Przykro mi, ale nie mog si z tym zgodzi, bo na przykad w Ameryce aciskiej kobiety pozbywaj si ciy, bo nie maj dostpu do rodkw antykoncepcyjnych - owiadczya. Najwicej nielegalnych aborcji dokonuje si wanie w wielu najbiedniejszych katolickich krajach wiata". Papie odpar na to, e kobieta, jeli chce, moe w peni kontrolowa poycie maeskie i sama decydowa, e nie dojdzie do stosunku. My, niestety, mamy cakiem inne dowiadczenia. Bo w przypadku milionw kobiet, z ktrymi mamy do czynienia, sprawy te wygldaj inaczej". ONZ nie moe wczy do swojego programu obowizkowej sterylizacji, obowizkowej kontroli urodzin i aborcji" - zaripostowa.

W naszym programie niczego takiego nie ma" - odpara cierpko. Miaa wraenie, e Jan Pawe II nie czyta dokumentu przygotowanego na konferencj w Kairze i swoj wiedz czerpie z jakich niereprezentatywnych wyimkw. Jest pani muzumank?" - spyta niespodziewanie. - Islam to najbardziej ekspansywna religia wiata" - doda prdko i przedstawi wasn wizj modszej generacji w byych krajach komunistycznych i innych, odrzucajcej ateizm i na powrt garncej si do religii. - ONZ musi popiera zasady etyki na przekr stanowisku rnych pastw - cign. - W spoeczestwach zachodnich postpuje rozkad rodziny. Przepady wartoci moralne. Bardzo mnie to wszystko niepokoi i osobicie pragn temu przeciwdziaa. W padzierniku wybieram si do ONZ, by zabra gos w tej sprawie". Dopiero po chwili do pani Sadik dotaro, e ich czterdziestominutowa rozmowa dobiega koca. Do rk woono jej znienacka srebrny medalik. Jaki praat, ktry wszed do gabinetu, przypomnia papieowi, e czekaj na niego inne zajcia. Audiencja si skoczya. W przedpokoju, tym razem nie wiedzie czemu, zabrako fotografa zajmujcego si robieniem zdj papieskim gociom. Najwyraniej kto od watykaskiego protokou uzna, e wizyta przedstawicielki ONZ nie jest warta utrwalenia na fotografii. Na plac w. Piotra rozczarowana Nafis Sadik wysza z myl, e temu czowiekowi brak wspczucia. On nie lubi kobiet - stwierdzia potem. - Oczekiwaam nieco wicej zrozumienia dla cierpicych i umierajcych".
Jego witobliwo Jan Pawe II i nieznana historia naszych czasw", Wyd. Da Capo, Warszawa 7999, ss. 499-509

4. Czy papie jest czowiekiem? - Piotr Szumlewicz

Przy okazji nieprzyznania Janowi Pawowi II Nagrody Nobla (ktr otrzymaa jaka nieznana Iranka) usyszelimy, e nie naley by rozczarowanym, poniewa papie stoi ponad wszelkimi nagrodami. Nie jest on bowiem zwykym miertelnikiem, ktry tak jak my wszyscy" miaby codzienne bolczki i problemy. Papie nie pochodzi z ludzkiego wiata, co jednak nie przeszkadza mu by wielkim poet, mem stanu, bojownikiem o pokj, wychowawc, etykiem, filozofem, socjologiem czy wreszcie ojcem nas wszystkich". Oczywicie jest on najlepszy we wszelkich dziedzinach dziaania, wic gdyby tylko chcia, otrzymaby wszelkie trofea w kadym konkursie (kiedy podobno uprawia sport, wic z ca pewnoci jest najlepszym kajakarzem, taternikiem, pikarzem, biegaczem itd.), ale jako istota wysza nie oczekuje adnych laurw, bo nie chce kala si marnymi deniami zwykych miertelnikw. Z tej perspektywy przyznanie Nobla papieowi urazioby go, bo c znacz nagrody za dziaania na rzecz ziemskiego pokoju dla istoty tak wielkiej, jak jest Karol Wojtya? Za szeregiem gosw kwestionujcych podobiestwo papiea do innych ludzi, kryje si tajemnicza zagadka: do jakiego stopnia papie jest czowiekiem? Interesujcym przyczynkiem do tego typu rozwaa moe by niedawna wypowied ksidza Gry. Z niejakim zdumieniem usyszaem od niego, e papie wkrtce pojawi si w Polsce, bo chocia bol go nogi, to ju rosn mu skrzyda, dziki ktrym przyleci do ojczyzny. Uczony ksidz swoj opini wypowiada niezwykle powanym tonem, ktry uniemoliwia metaforyczne odczytanie jego sw. Czyby wielebny Gra faktycznie kwestionowa czowieczestwo papiea? Wkrtce pojawia si okazja do weryfikacji jego sw: pokazano papiea. Po duszej obserwacji doszedem jednak do wniosku, ktry uznaem za bezdyskusyjny: papie nie ma skrzyde i wcale mu one nie rosn. Wypowied ksidza Gry nie jest jednak tak nonsensowna, jak mogoby si na pierwszy rzut oka wydawa. Jego tez odnonie nadprzyrodzonych elementw papieskiej kondycji powtarza wikszo polskich mediw, kreujcych w ten sposb coraz to nowsze fakty" odnonie zwierzchnika Watykanu. Najtrudniejszy jest pocztek, gdy nowy fakt" jest powoywany do istnienia. Potem ju wykorzystuje si zwyke mechanizmy psychologii mas. Wprawdzie sdy wygaszane w mediach najpierw wydaj si ludziom jawnie nonsensowne, ale powtarzane s tak czsto i tak przekonujcym tonem, e stopniowo wywouj wstyd u tych, ktrzy wczeniej chcieli im zaprzeczy. Gdy tego typu opinie usyszymy dziesi razy, zaczynamy si z nimi oswaja. A moe rzeczywicie papieowi rosn skrzyda? W kocu mona mie trzy piersi albo jedenacie palcw. Dlaczego nie skrzyda? No tak, ale ich nie wida - jeszcze wtpimy. Zaraz, zaraz.... Przecie nasze zmysy nie s doskonae - to potwierdz naukowcy, tym samym porednio godzc si, e papie moe mie skrzyda. A jeeli moe mie, to ma naprawd. O wanie! Tu rozpromienia si ksidz Gra. I co, niedowiarki? Nie wierzylicie, ze Ojciec wity moe mie skrzyda, to teraz macie za swoje! Podobn strategi stosuj politycy i publicyci odnonie papieskich kompetencji filozoficznych. Na pocztku istnieli jeszcze powtpiewajcy. Papie wielkim filozofem? Ee tam! Patriota, Polak, m stanu, ale filozof? A wanie, e tak! - syszymy chwil pniej. Tylko nie taki zwyczajny filozof - to mdrzec nad mdrcami. Dopiero gdy zrozumiemy mechanizm wykorzystany przez ksidza Gr, moemy zrozumie zachwyt nad papieskimi dywagacjami. Zewntrzna ocena nauk Karola Wojtyy kae uczciwie przyzna, e ograniczaj si one do banaw o mioci bliniego" i powszechnym miosierdziu", zaprawionych konserwatywnym sosem rodziny i tradycji". Nie mona traktowa tych sentencji jako podstaw filozofii lub chociaby spjnego modelu ycia codziennego, bo gdyby tak je pojmowa, okazayby si one prymitywnymi i nic nie znaczcymi frazesami. S to

obiegowe formuy, ktre pojawiaj si przy okazji wikszoci wystpie przedstawicieli kleru. Trudno jest ich broni lub krytykowa z perspektywy filozoficznej, bo nic konkretnego w nich si nie zawiera - mona ewentualnie zastanawia si nad ich sensem ideologicznym lub religijnym. Tymczasem prawie wszyscy polscy politycy i publicyci uznaj wystpienia Karola Wojtyy za mowy poruszajce najbardziej fundamentalne problemy filozoficzne i socjologiczne wspczesnoci. Mona byo na przykad usysze od Aleksandra Kwaniewskiego, e wystpienia papiea kryj w sobie jedn z najpowaniejszych krytyk liberalizmu w cigu ostatnich stu lat. Rzetelnie oceniajc t wypowied, trzeba powiedzie, e jest ona ironiczn kpin lub te wiadectwem ignorancji prezydenta. Wszystko tumaczy jednak syndrom skrzyde. Moe to i banalne, co mwi papie - myla sobie Kwaniewski ale zaraz - czy kto przed nim to powiedzia? A moe nie? Przecie wszyscy ksia mwi, e nie; e sowa papiea s nowatorskie i nikt inny przed nim nie mwi o mioci bliniego. Co szkodzi przyj, e sowa papiea s genialne? Ale... jeeli mona przyj, e s genialne, to pewnie s! I oto wyjania si zagadka, dlaczego wszyscy politycy uznaj papiea za wspaniaego poet, sportowca, polityka, etyka, wychowawc, ojca czy te Ojca. Fenomenem niezwykle interesujcym z perspektywy tak psychologicznej, jak i estetycznej, jest swoisty turpizm polskich dziennikarzy. Oto na przykad moemy usysze, e papie jest w doskonaej formie, po czym widzimy zblienie Jana Pawa II, ktry potyka si, trzsie, nie panuje nad mimik. Chwil pniej syszymy peen oburzenia gos informujcy, e istniej rodowiska wrogie Ojcu witemu", ktre rozpowszechniaj niesprawdzone opinie, i jest on ciko chory. Co prawda, na ekranie widzimy schorowanego starego czowieka, ale w komentarzach dziennikarzy ronie on do postaci mitycznego bstwa, ktre nie tylko perfekcyjnie panuje nad swoim ciaem, ale te nad wiatem sprawuje bezwzgldn wadz, przecieram oczy ze zdumienia, nie mogc poj tej zbiorowej fikcji, po czym sysz, e tego faktycznie nie da si zrozumie bez uwzgldnienia faktu", e papie na co dzie obcuje z Bogiem. W tej smutnej maskaradzie trudno doszukiwa si jakiejkolwiek winy samego papiea. Jest tak chory, e ju pewnie gubi si w tym zgieku. Jest bezwoln maskotk mediw, ktre manipuluj nim, bawi si i czerpi z tego rado. Odsaniaj najbardziej intymne aspekty jego ycia, pokazuj ca jego sabo i bezradno, po czym czyni z nich przedmiot dalszej zabawy, cyrku, przedstawienia i zarazem penej fascynacji konsumpcji. Papieskie ycie rozgrywa si wedle scenariusza, ktry niegdy nakreli niemiecki pisarz Patrick Sliskind w swojej znanej ksice Pachnido". Jej gwny bohater by twrc perfum, poszukujcym idealnego zapachu. Gdy wreszcie udao mu si go stworzy, polewa si nim, a dziki tum w szalestwie rozrywa go i poera, czynic jego ciao tylko dodatkiem do wspaniaego zapachu. Polskie media ulegaj tej samej fascynacji. Jedyna rnica polega na tym, e s one turpistyczne - fascynuje ich staro, choroba, cierpienie - nie bdc tego wiadome, s dekadenckie. Swoj wasn rzeczywisto, pen kamstw, cynizmu i okruciestwa, staraj si wzbogaci, sycc si patologicznymi fantazjami odnonie cierpicego starca, ktrego choremu ciau przypisuj nadprzyrodzone atrybuty. Rzeczywisty papie w tej szalonej maskaradzie odgrywa drugorzdn rol. Nikt go ju nie sucha ani nie zwraca na niego uwagi. Sam uparcie trwa na swoim stanowisku, trzymajc si wadzy, ktrej zreszt nie posiada, manipulowany rwnoczenie przez tumy i przez swoich ewentualnych nastpcw, ktrzy wiedz, e przesta by ju zdolny do sprawowania wadzy i czekaj na jego ostateczny koniec.. Widzc ten smutny cyrk, chciaoby si zawoa, e krl jest nagi, bo przecie papie nie posiada adnego z atrybutw, ktre mu si przypisuje. Nie jest mem stanu, tylko przywdc niedemokratycznego pastwa-miasta, ktry, jak wszyscy inni wadcy, po prostu zabiega o realizacj interesw swojego kraju; nie jest wielkim moralist, tylko kolejnym doktrynerskim obroc katolickiej ortodoksji; nie jest wielkim filozofem, tylko drugorzdnym

komentatorem witego Tomasza; nie jest wielkim poet ani sportowcem. Ale dzisiaj to wszystko ju nie jest takie wane - o to si mona byo spiera kilkanacie lat temu. Dzisiaj jest on po prostu starym, chorym i niesprawnym czowiekiem, ktremu naley si pomoc lekarska i spokj. Nie stanowi to ani powodu do wstydu, ani do dumy, a raczej jeden z milionw smutnych dowodw na to, e ludzko nie zapanowaa jeszcze nad wikszoci istniejcych chorb. Polskie media wszake maj do tej kwestii zupenie inne podejcie. Ich zdaniem papie stoi ponad prawami biologii i tak naprawd nie tylko jest zdrowy, ale te jest tak zdrowy, jak nikt inny. Nawet jeeli ktre z nich uwzgldnia, e papie jest stary i chory, to syszymy, e jest on silny swoj saboci", mody swoj staroci" albo wielki w swojej chorobie" - e bdzie wiecznie pikny, wiecznie mdry, wiecznie wspaniay. Zamiast z szacunkiem odnie si do cierpicego czowieka, media mcz go, permanentnie lustruj, wmawiajc mu bosko, ktrej brak tym bardziej razi, im bardziej papie jest przewietlany i im bardziej wmawia mu si, e posiada atrybuty, ktrych nigdy nie mia lub ktre ju dawno utraci. Arystoteles mawia kiedy, e czowiek jest istot, ktra sytuuje si midzy zwierzciem i bogiem. Z doniesie naszych mediw wynika, e papie nie jest ju czowiekiem, lecz najwyszym bstwem. Same jednak przedstawiaj go jako schwytane w sie dziwaczne zwierz, ktremu kady moe si przyjrze, a ktre wybrani mog nawet dotkn - pogaska jego pira, poczesa jego wosie, ucaowa jego koczyny. Mimo dystansu wobec nauk papiea takie ukazywanie go wydaje mi si oburzajce. Jego przekonania s dla mnie nie do przyjcia i jestem ich przeciwnikiem, ale nigdy nie pozwolibym sobie na tak prymitywne i niesmaczne przedstawianie Jana Pawa II, jak czyni to media, kler i politycy. Dlatego te apeluj o zaprzestanie tych enujcych praktyk i przypomnienie sobie, e jednak tak naprawd papie jest zwykym czowiekiem.
Trybuna", nr 278, 24 padziernika 2003

5. Jan Pawe II

agentem CIA - M. A. Shaikh

Nowe sensacyjne wiadomoci z pierwszej rki potwierdzaj wczeniejsze doniesienia o zwizkach papiea z CIA i innymi instytucjami prowadzcymi polityk zagraniczn USA. Zarzuty te po raz pierwszy postawiono papieowi w ksice z roku 1996, gdzie stwierdzono, e Jego witobliwo by uwikany w antykomunistyczny spisek". Doniesienia te zostay potwierdzone w filmie dokumentalnym BBC przez takie niezaprzeczalnie wiarygodne osoby jak m.in. genera Vernon Walters, byy zastpca dyrektora CIA i Richard Allen, doradca ds. bezpieczestwa prezydenta Reagana. Walters opowiedzia, w jaki sposb Jan Pawe II zosta zwerbowany do wsppracy z CIA i Biaym Domem", podczas gdy Allen chwali wspprac pomidzy przywdc Kocioa katolickiego i jedynym mocarstwem wiatowym. Okreli j jako najwspanialsz tajn operacj naszych czasw". Film, o ktrym mowa, zatytuowany Rywale do raju", pokazany przez BBC w serii Everyman", nie ogranicza si do wierwiecza obecnego pontyfikatu. Ukazano w nim histori powiza Kremla z Watykanem od wybuchu rewolucji komunistycznej w Rosji a do naszych dni. W filmie jest rwnie mowa o podejrzanych transakcjach midzy Stolic Apostolsk a Hitlerem i Mussolinim. Porozumienie, ktre w swoim czasie okrelano jako pakt antykomunistyczny, w rzeczywistoci miao gwarantowa milczenie Kocioa w sprawie inwazji na Polsk i zagady ludnoci ydowskiej. Moralne brudy ujawnione przez autorw filmu zaskoczyy nawet jego producenta, Paula Sapina, czowieka, ktry wierzy, e Watykan jest organizacj niepolityczn, zainteresowan wycznie sprawami ducha. - Byem wstrznity, gdy dowiedziaem si, jak bardzo Watykan angaowa si w dziaalno cile polityczn - powiedzia w jednym z wywiadw. Szczeglnie zdumiao mnie odkrycie, jak bardzo wieckie byy jego cele i formy dziaania. Nasi czytelnicy, inaczej ni Sapin, nie s z pewnoci zaskoczeni politycznym zaangaowaniem Watykanu. Od dawna informujemy o zaangaowaniu Kocioa rzymskiego w walk z islamem, rozumianym jako wiara i jako sia polityczna. Koci od wielu lat wspiera imperialn polityk Zachodu wobec pastw islamskich. Misjonarskie podre do poudniowego Sudanu odbywa zarwno papie jak i brytyjski arcybiskup George Carey. Celem obu dostojnikw byo wsparcie amerykaskiej polityki zmierzajcej do oderwania poudniowego Sudanu i utworzenia strefy pastw chrzecijaskich w Afryce rodkowej. Twierdzenie, e w pastwach chrzecijaskich instytucje pastwa i Kocioa s od siebie cakowicie oddzielone, jest zwykym mitem, jeli nie wiadomie prowadzon dezinformacj, majc na celu nakonienie muzumaskich elit do sprzeciwu wobec wprowadzenia rewolucyjnego prawa islamskiego w ich krajach. Jest ono szczeglnie nieprawdziwe w Wielkiej Brytanii, gdzie krlowa jest jednoczenie gow pastwa i gow Kocioa anglikaskiego. Film nie pozostawia wtpliwoci. W omawianym okresie Koci katolicki wielokrotnie angaowa si w ryzykowne gry polityczne. Ju z pierwszych scen dowiadujemy si, e po rewolucji bolszewickiej papie Benedykt XV wysa do Rosji dwch arcybiskupw, by odbyli tajne negocjacje z Leninem. Dalej nastpuje szczegowe omwienie antykomunistycznych ukadw z Hitlerem i Mussolinim. W ich wyniku papie Pius XII nie sprzeciwi si inwazji na Polsk, ktra w tamtym okresie nie bya krajem komunistycznym. jeszcze bardziej zaskakujce wydaje si ujawnienie, jak blisko obecny papie wsppracowa z Ronaldem Reaganem, nie tylko we wsplnej walce ze wiatowym komunizmem, ale np. m.in. w zwalczaniu opozycji przeciwko kosztownemu programowi wojen gwiezdnych" wrd przywdcw Kocioa katolickiego.

Richard Allen opowiada, w jaki sposb Reagan po raz pierwszy zrozumia, e popularno papiea moe przynie korzyci amerykaskiej polityce zagranicznej. Wedug Allena obaj panowie ogldali telewizj w Santa Barbara, gdy pokazano w niej reporta z pierwszej wizyty papiea w Polsce. Entuzjastyczne powitanie, z jakim spotka si papie w swojej ojczynie, przekonao Reagana, e Polacy gotowi s rzuci wyzwanie komunizmowi. Ju za rzdw Cartera CIA dostarczao polskim strajkujcym robotnikom kserokopiarki, kamery video, sprzt do nadawania programw radiowych i nawet urzdzenia umoliwiajce wamywanie si do programw oficjalnych. Gdy prezydentem zosta Reagan, pomoc zostaa wielokrotnie zwikszona. Zdaniem Vernona Waltersa poprzedni prezydenci USA zadowalali si powstrzymywaniem Zwizku Radzieckiego. Reagan tymczasem stworzy program wojen gwiezdnych", ktry zmusi ZSRR do podjcia kosztownych zbroje, ktre doprowadziy do zaamania si gospodarki tego kraju. Program ten by jednak naraony na krytyk ze wzgldu na koszty i zagroenie nowym wycigiem zbroje. Tymczasem administracja Reagana chciaa unikn krytyki ze strony Kocioa, a zwaszcza papiea, ktry ju wczeniej potpi wycig zbroje. Dlatego Reagan wysa do papiea swojego szefa CIA z zadaniem przekonania papiea do poparcia programu. To byo jedno z najbardziej niezwykych dowiadcze mojego ycia. Wszystko mu wyoyem i - jak sdz - z powodzeniem, gdy papie nigdy nie skrytykowa naszego programu obrony, a tylko o to nam chodzio". W rzeczywistoci jednak papie zrobi znacznie wicej. Najpierw zagodzi tekst dokumentu na temat wojen gwiezdnych", Przygotowany przez biskupw amerykaskich, a nastpnie ocenzurowa bardzo krytyczny raport Papieskiej Akademii Nauk, ktrej czonkw mianowa osobicie. Gdy kilka lat pniej Reagan zada, eby papie zdyscyplinowa ksiy, ktrzy udzielali poparcia teologii wyzwolenia i tym samym sprzeciwiali si amerykaskiej hegemonii w regionie Ameryki Centralnej, papie bezzwocznie zastosowa si do tego yczenia, jadc do Nikaragui, gdzie publicznie znieway Ernesto Cardenal, ksidza i czonka gabinetu. Podczas spotkania z mieszkacami Managui, ktrzy skandowali: Pokj! Pokj!", papie rozkaza ludziom, eby si zamknli". Rewelacje ujawnione w filmie stanowi potwierdzenie sensacyjnych doniesie zawartych w biografii papiea z roku 1996. W ksice tej, jej autor, Carl Bernstein, ktremu saw przyniosa afera Watergate, przedstawi szczegy godnego napitnowania przymierza pomidzy supermocarstwem i gow Kocioa katolickiego, majcego na celu najpierw obalenie komunizmu, a potem walk z terroryzmem w Ameryce aciskiej i krajach muzumaskich. Gdy ksik opublikowano po raz pierwszy, zawarte w niej sensacyjne informacje spotkay si z niedowierzaniem komentatorw. Dzisiaj, po potwierdzeniu z pierwszej rki, trudniej bdzie ukry prawd. I ksika, i film powinny w kocu otworzy oczy wszystkim, ktrzy wierz w deklarowany przez kraje Zachodu idea rozdziau pastwa i Kocioa.
Muslimedia", 16-31 grudnia 1997

6. Papie i mafia - Paul L. Williams

Biada wam, uczeni w Pimie i faryzeusze, obudnicy! Bo podobni jestecie do grobw pobielonych, ktre z zewntrz wygldaj piknie, lecz wewntrz pene s koci trupich i wszelkiego plugastwa. (28) Tak i wy z zewntrz wydajecie si ludziom sprawiedliwi, lecz wewntrz peni jestecie obudy i nieprawoci.
Ew. Mateusza 23: 27-28, Biblia Tysiclecia

Od roku 1978, gdy papie Jan Pawe II zasiad na Piotrowym tronie, mafia sycylijska nasilia swoj dziaalno w Polsce, czsto we wsppracy z organizacjami przestpczymi z Rosji i z Czeczeni, wsplnie z ktrymi z powodzeniem rozwijaa swoje globalne interesy. Do roku 2002 Polska, kraj, w ktrym przed rokiem 1989 narkomania i handel narkotykami niemal nie istniay, staa si jednym z gwnych orodkw obrotu tym przynoszcym krociowe zyski towarem. Ponad 15 ton heroiny napywa kadego roku do Polski z niewielkiego tureckiego portu, Sofii, gdzie sycylijscy porednicy kupuj j od handlarzy tureckich, tzw. babas. Nie chodzi tu o niskiej jakoci towar, nadajcy si tylko do palenia, ktry przewaa w dostawach z krajw Dalekiego Wschodu. Do Polski sprowadza si heroin najwyszej jakoci, wietnie nadajc si do wstrzykiwania, pochodzc z krajw tzw. zotego trjkta": Iranu, Pakistanu i Afganistanu 2 . W Sofii heroina adowana jest na statki i - przez Morze Czarne - przewoona na Ukrain, skd trafia do Polski. Trudno o lepszy szlak przerzutowy. Nie tylko ze wzgldu na idealne pooenie Polski midzy Europ Wschodni i Zachodni, ale rwnie dlatego, e granica Polski z Ukrain jest bardzo sabo chroniona. W Polsce rozkwitaj rwnie inne dziedziny biznesu narkotykowego. Z tego kraju pochodzi okoo 40 proc. amfetaminy, ktra trafia na rynki Europy Zachodniej i Stanw Zjednoczonych. Tu ulokowano gwne europejskie siedziby magnatw narkotykowych z Ameryki aciskiej (dziki powizaniom z Licio Gellim i lo P-2). W Polsce poudniowoamerykaska kokaina jest poddawana wstpnej obrbce i oczyszczana 3 . Kwitncy biznes nie pozostaje bez wpywu na ycie Polakw. W 1978 roku liczba zaywajcych kokain lub heroin nie sigaa nawet 5 tysicy. 24 lata pniej ich liczb szacowano ju na okoo 200 tysicy, z czego co najmniej poowa bya od narkotykw uzaleniona 4 . W ostatnich dekadach Polska staa si rwnie wanym centrum handlu broni i amunicj sprzedawan wielu stosujcym terror rzdom i organizacjom. Organizacja Wyzwolenia Palestyny na przykad niemal cae swoje uzbrojenie kupuje w Polsce. Na targowiskach w Warszawie i Krakowie wybr broni jest bardzo szeroki. Bez trudu mona naby miny ldowe, granaty, noktowizory, dziaa, rakiety ziemia-powietrze, helikoptery Kobra i niemieckie czogi Leopard". Inna dziedzin nielegalnej dziaalnoci zarobkowej, ktra wietnie si w Polsce rozwija dziki obecnoci mafii sycylijskiej, jest handel ywym towarem. Kobiety i dzieci s porywane i przewoone do Mediolanu albo innych woskich miast, gdzie s sprzedawane bogatym biznesmenom z krajw arabskich. Jednak najwiksze zyski, jakie mafii przynosi jej dziaalno w Polsce, pochodz z nielegalnego skadowania toksycznych odpadw przemysowych. W Polsce mona bez trudu pozby si odpadw, ktre nie mog by skadowane w adnym innym kraju: odpady medyczne i sanitarne, toksyczne substancje z fabryk chemicznych i promieniotwrcze odpady z elektrowni atomowych. Odpady i ich skadowanie stay si w ostatnich latach gwnym

obszarem zainteresowania mafii sycylijskiej w Europie i w Stanach Zjednoczonych. Mafijne organizacje - nowojorskie rodziny Genovese, Gambino i Lucchese oraz dziaajce na Sycylii rodziny Inzerillo, Busceta i Greco prowadz coraz bardziej wyrafinowan dziaalno. Ograniczyy handel broni na rzecz handlu odpadami. W roku 2002 amerykaskie Federalne Biuro ledcze szacowao, e Camorra, organizacja przestpcza z Neapolu, starsza nawet ni sycylijska mafia, zarobia od 3,5 do 8,5 miliarda dolarw na nielegalnym skadowaniu odpadw toksycznych w Polsce 5 . Trudno si dziwi, e ludzie interesu i czonkowie mafii z waciwymi powizaniami, nie ustaj w poszukiwaniu miejsc na dalsze nielegalne wysypiska. Jesieni 1996, dwaj dziennikarze, Mitch Grochowski i autor tego artykuu, spotkali si z Renato Marianim, wacicielem Empire Landfill", jednej z najwikszych firm zajmujcych si skadowaniem odpadw w USA. Wkrtce potem Marianiego skazano za udzia w nielegalnym finansowaniu kampanii prezydenckiej jednego z kandydatw w roku 1996. Podczas spotkania Mariani opowiada nam o dziaalnoci swojej firmy i o planach utworzenia ogromnego wysypiska pod Krakowem. Chwali si, e ma w Polsce znakomite dojcia" dziki pewnemu bogatemu biznesmenowi, ktry - wedug dobrze poinformowanych rde - powizany jest z organizacjami przestpczymi w Nowym Jorku i New Jersey. w czowiek interesu, ktry prowadzi dziaalno ze swojej siedziby w Polsce, peni funkcj nieoficjalnego" ambasadora w Watykanie, gdzie mia natychmiastowy i nieograniczony dostp do samego papiea. Mariani wyjania, e prowadzc interesy w Polsce, nie stara si nawiza kontaktw z politykami: ani z komunistami, ani z demokratami. Jego polscy wsppracownicy zapewniali go, e podjcie w ich ojczynie dziaalnoci na szerok skal moliwe jest tylko pod warunkiem zyskania przychylnoci papiea. - W Polsce nie mona niczego osign bez papieskiego poparcia - powiedzia nam Mariani. Powizania mafii sycylijskiej z przedsibiorstwem Watykan" pozostaj nienaruszone. Pontyfikat Jana Pawa II nie przynis ani postpowych reform w stylu Jana XXIII lub Pawa VI, ani powrotu do tradycyjnych form kultu i nauczania. Przyczyni si za to do umocnienia pozycji Watykanu jako instytucji finansowej i politycznej. Podstawowym celem tej firmy nie jest zgbianie i szerzenie wiedzy duchowej w wieku niepewnoci, lecz ochrona wasnych interesw. W ich obronie Koci siga po intrygi, faszerstwa i kradziee, a jeli sytuacja tego wymaga, nie brzydzi si take rozlewu krwi. Nie ma wtpliwoci. Jan Pawe II nie jest aktywnym czonkiem rodziny Cosa Nostra ani neofaszystowskiej loy P2. Jednak nie sprzeciwi si, gdy masoni z otoczenia mistrza Gelli'ego zachowali swoje stanowiska w Watykanie i nie zdecydowa si zerwa zwizkw Kocioa z mafi. Przeciwnie, umocni je i odmwi wprowadzenia jakichkolwiek zmian w zasadach dziaania Banku Watykaskiego. Ponadto, z jakiego tajemniczego powodu papie chroni arcybiskupa Marcinkusa przed wymiarem sprawiedliwoci, a nawet prbowa wynie tego skompromitowanego watykaskiego bankiera do godnoci kardynaa. To prawda, Jan Pawe II wypowiedzia si krytycznie na temat zorganizowanej przestpczoci podczas swej podry na Sycyli w 1993 roku. W wygoszonej podczas tej pielgrzymki homilii papie zwrci si do czonkw mafii w te sowa: Nie zabijajcie. aden czowiek, adna ludzka organizacja, nawet mafia, nie ma prawa do decydowania o ludzkim yciu. To najwitsze z praw naley wycznie do Boga" 6 . Jest rwnie prawd, e papie potpi zabjstwo o. Giuseppe Puglisiego, czynnego wroga zorganizowanej przestpczoci na Sycylii. Jego sowa nie brzmi jednak wiarygodnie, gdy w dalszym cigu prowadzone s nielegalne transakcje midzy Watykanem i rodzinami mafijnymi. 3 padziernika 1999 roku, trzy lata po ogoszeniu przez Jana Pawa II zamiaru

beatyfikacji ojca Puglisiego, w Palermo aresztowano dwudziestu jeden czonkw mafii sycylijskiej za udzia w internetowym oszustwie bankowym przeprowadzonym we wsppracy z Bankiem Watykaskim. Antonio Orlando, mzg tej operacji, wyudzi z bankw w caej Europie 264 miliardy lirw (okoo 115 milionw dolarw). Pienidze przesano na konto niejakiej Emilii Romagni z pnocnych Woch, skd przelano je dalej, na rne konta w Banku Watykaskim 7 . Na krtko przez aresztowaniem Orlando i jego ludzie przystpili do realizacji planu wyudzenia 2 bilionw lirw (okoo l miliarda dolarw USA) z Banku Sycylii. Wedug Giuseppe Limii, szefa woskiej komisji do walki z mafi, aresztowanie sprawcw pokazao, jak niebezpiecznym narzdziem sta si internet w rkach mafii 8 . Mimo schwytania i pniejszego skazania sprawcw usiowania oszustwa woscy ledczy nie mogli zbada tych wtkw sprawy, ktre wizay si z dziaalnoci Banku Watykaskiego. Nie zezwala na to suwerenny status Pastwa Watykaskiego. Dalsze dowody prowadzenia przez Watykan za pontyfikatu Jana Pawa II nielegalnych machinacji finansowych przedstawi szanowany dziennik londyski, The Daily Telegraph", gdzie 19 listopada 2001 roku ukaza si artyku, ktrego autor zaliczy Bank Watykaski (wraz z bankami w takich krajach jak Mauritius, Makao czy Nauru) do najwikszych na wiecie pralni brudnych pienidzy 9 . Jan Pawe II w cigu 25 lat swego pontyfikatu pozosta zadziwiajco odporny na wszelk krytyk. Skandal nastpuje po skandalu, a wielu reporterw i komentatorw politycznych wci uchyla si od sowa krytyki papiea, nawet gdy zezwala cinkciarzom na handel na terenie wityni. Tez t doskonale ilustruje biografia polskiego papiea pira Carla Bernsteina i Marco Politiego. Ju sam tytu zdradza sualczy stosunek autorw wobec ich bohatera. Na stronach tej grubej ksigi autorzy, powszechnie szanowani dziennikarze, nawet nie prbuj zadawa niewygodnych pyta na temat tak zwanych zagubionych lat" z papieskiej biografii, nawet sowem nie wspominaj o Sindonie, Caham lub Gellim, nie domagaj si wyjanie na temat afery banku Ambrosiano, powiza z sycylijskimi rodzinami, arcybiskupa Marcinkusa i Banku Watykaskiego. Informacje na temat nielegalnych transakcji Watykanu, ktre zamieszczamy w niniejszej ksice, nie s w niczym przesadzone. Nie zostay take ubarwione z myl o masowym, akncym sensacji czytelniku. To wszystko s dobrze udokumentowane przypadki. Sfilmowano je i zarejestrowano jako dowody w laboratoriach kryminalistycznych, aktach policyjnych i muzeach Zagady. Gromadzili je i opracowywali tacy wybitni historycy i dziennikarze jak Richard Hammer, David Yallop, Claire Sterling, Nick Tosches i John Cornwell. Byy przedstawione w reportaach i programach informacyjnych w wielu krajach na wszystkich kontynentach. Takich informacji nie wolno pomija jako rzeczy bez znaczenia. Wywary one wielki wpyw na wszystkie dziedziny ycia: spoecznego, moralnego, duchowego, politycznego i gospodarczego - na progu XXI stulecia. W roku 1977, przed mierci, papie Pawe VI powiedzia: W kociele rozniosa si wo pieka. Szatan kry wok otarza 10 . Kiedy zy" wkroczy na teren rzymsko-katolickiej wityni? Kiedy niebiosa nie potrafiy uchroni przed nim swego ziemskiego przedstawicielstwa? Zdaniem niektrych stao si to w lutym 1929 roku, w dniu podpisania Traktatw Lateraskich 11 . Inni twierdz, e nastpio to znacznie dawniej, w soneczny padziernikowy poranek roku 312, gdy Milicjades, wty i zgrzybiay biskup Rzymu, pad na kolana przed rzymskim cesarzem Konstantynem, od ktrego otrzyma tytu Pontifex Maximus i obietnic niezmierzonych bogactw.

7. wici i grzesznicy - Czy Watykan nie widzi rnicy? - Patrick Innis

Czy Koci katolicki kiedykolwiek przyjmie te same standardy przyzwoitoci, jakimi kieruje si wikszo szanowanych instytucji na wiecie? Przez stulecia jego gwnym celem byo uprzyjemnianie ycia barwnej grupie ajdakw i mizantropw. Ostatnio Koci doda kolejny rozdzia do tej smutnej historii, wystpujc w obronie byego dyktatora chilijskiego Augusto Pinocheta, ktremu grozia deportacja do Hiszpanii. Pinochet mia stan przed hiszpaskim sdem w zwizku z zaginiciem wielu osb narodowoci hiszpaskiej w Chile, w latach 1973-90, w okresie rzdw terroru. Chile ogosio amnesti dla sprawcw represji politycznych z tego okresu, ale Hiszpania, jak wiele innych pastw, nie widzi adnego powodu, by uaskawia zbrodniarza odpowiedzialnego za mier tysicy ludzi. Gosy oburzenia w reakcji na interwencj Watykanu w sprawie Pinocheta byy szczeglnie silne w Ameryce Poudniowej. Dziaajca w Argentynie grupa Matek z Placu de May o", ktra przyja t nazw od miejsca, w ktrym kobiety regularnie si zbieray, by zaprotestowa przeciwko zaginiciom czonkw ich rodzin, wysaa do Jana Pawa II list w ostrych sowach protestujcy przeciwko zaangaowaniu si Kocioa po stronie chilijskiego dyktatora. Kobiety wyraziy swj gniew i potpienie, zwracajc si do papiea per pan" zamiast zwykych, grzecznociowych formuek. Wyjaniajc nieformalny jzyk apelu, autorki listu stwierdziy m.in.: Zwracamy si do pana jak do zwykego czowieka, gdy uwaamy za aberracj, e siedzc na swoim tronie w Watykanie, nie dowiadczywszy tortur, okalecze ani gwatw, ma pan czelno domaga si aski dla tego mordercy, wystpujc w imieniu Chrystusa". Prezydent Argentyny Carlos Menem, w budzcym mdoci akcie politycznego wiernopoddastwa, przesa pniej papieowi list z przeprosinami. W rzeczywistoci watykaska obrona Pinocheta daleka jest od aberracji i atwo mona byo j przewidzie w oparciu o dobrze udokumentowane doniesienia na temat pomocy, jakiej udziela Koci nazistowskim zbrodniarzom wojennym po zakoczeniu drugiej wojny wiatowej. Pinochet naley do tej kategorii otrw, zbrodniczych prawicowych dyktatorw katolickich ze starej szkoy, na ktrych askawym okiem patrz atawistyczni, antydemokratyczni kryptofaszyci, ktrzy sprawuj wadz w Stolicy Apostolskiej. Takie podejcie dominuje w polityce Watykanu od dawna, co najmniej od wybuchu wojny domowej w Hiszpanii. Ideologia zabij komucha w imi Chrystusa" miewa si doskonale w Watykanie, gdzie ycie kadej idei, bez wzgldu na to, jak gupia lub odraajca by nie bya, mierzy si w stuleciach. Mimo wszystko zaskakuje, e papie nie ma w tej sprawie adnych wtpliwoci ani adnego poczucia winy. Mogoby si zdawa, e wiedza o krwawych represjach w Chile i w Argentynie, jak rwnie powszechne oburzenie na postaw Kocioa wobec tych wydarze, wci nie przekroczya watykaskich bram. Tymczasem wedug doniesie Koci prowadzi kartotek porwa i zabjstw politycznych i dziki swym kontaktom w sferach rzdowych udziela informacji czonkom rodzin ofiar, ktrzy chcieli wiedzie, czy ich bliscy yj, czy te zostali zamordowani. Swoj odmow potpienia reimu Koci usprawiedliwia, twierdzc, e jego pozorna neutralno umoliwia ocalenie ycia kilku osb. W rzeczywistoci jednak, jedyne osoby, ktre udao si ocali dziki wysikom Kocioa katolickiego, wywodziy si z elit towarzyskich Chile i Argentyny. Ciche przyzwolenie Watykanu i argentyskich biskupw kontrastuje dramatycznie z uczuciami zwykych katolikw i dysydenckich duchownych. Jeden z zakonw, w skad

ktrego wchodzili przede wszystkim duchowni irlandzcy i argentyscy, stanowi jedn z gwnych si opozycyjnych sprzeciwiajcych si przestpczej polityce argentyskiego rzdu. Istnienie tych obrocw ofiar represji w Kociele katolickim i brak poparcia Watykanu dla ich dziaalnoci, stanowi kolejne wiadectwo moralnego bankructwa przywdztwa Kocioa. Niektrzy z tych dysydentw zapacili yciem za swoje bohaterstwo, a mimo to nie doczekali si uznania ze strony przedstawicieli hierarchii. W tym samym czasie chorwacki faszysta, kardyna Stepinac i faszywa dziaaczka charytatywna, Matka Teresa z Kalkuty, znaleli si na szybkiej ciece" do kanonizacji. By moe cechujcy Koci katolicki instynkt przetrwania mona czciowo zrozumie. Tym jednak, czego z pewnoci nie mona zrozumie, a tym bardziej usprawiedliwi, s jego gorszce zwizki z najbardziej zajadymi, represyjnymi i reakcyjnymi reimami na caym wiecie. I chocia w ostatnim okresie Watykan przejawi pierwsze oznaki zrozumienia, e jego rola w Holokaucie by moe nie bya taka, jaka by powinna, tak naprawd niewiele si zmienio. Nawet obecnie, gdy Koci ma nadzwyczajn okazj, by ograniczy liczb aktw wrogoci popenianych na Pwyspie Bakaskim, wci bardziej zajmuj go kwestie takie, jak aborcja i homoseksualizm. Ostatnie inicjatywy dyplomatyczne papiea jednoznacznie wskazuj, e pewne ustpstwa ze strony lewicowych rzdw s dla niego znacznie waniejsze ni powstrzymanie przelewu krwi muzumanw i prawosawnych chrzecijan w krajach dawnej Jugosawii. Gdyby Hitler przey do naszych czasw, byby z pewnoci szanowanym przez Koci katolikiem.
Newsletter of Humanist of Washington, Wiosna 1999

8. Uwaga - zy papie! - Joseph Aaron

Papie wybiera si do Izraela, co najwyraniej wprawia w eufori ca zgraj oficjeli, ktrzy robi kariery, przymilajc si katolikom. Tymczasem wszyscy ydzi, ktrym na sercu ley los Jerozolimy, powinni raczej dre ze strachu. Wystarczy poczeka kilka dni. Podczas pobytu w Jerozolimie papie z pewnoci powie co, co postawi nam wszystkim wosy na gowie. I to na oczach caego wiata. Wiem, wiem, mwi jak papieoerca". Zapewniam was jednak, e papieoerc" nie jestem, cho przyznaj, e od czasu do czasu bywam wobec papiea krytyczny i to - jak sdz - z dobrego powodu. Jeli bowiem chodzi o sprawy ydowskie, jest on wprawdzie mistrzem propagandy, ale tak naprawd nie jest naszym przyjacielem, lecz wrogiem. Jan Pawe II chtnie wypowiada si na tematy ydowskie i czyni to w sposb, ktra ma zwrci na niego uwag caego wiata. Z pewnoci zdarzyo mu si rwnie robi rzeczy, ktrym trudno co zarzuci. Odwiedzi rzymsk synagog i obz owicimski, uy hebrajskiego sowa Szoah" na okrelenie Zagady", zapali wiece chanukkowe w dziewicioramiennym kandelabrze, spotyka si z grupami ydowskimi wszelkiego rodzaju i od czasu do czasu mwi ydach rzeczy sympatyczne. Mwic oglnie, papie przyj postaw, ktr mona okreli jako hollywoodzk". Wie, jak si ustawi, eby dobrze wypa w telewizji i opowiada banay, ktre dobrze wypadaj w gazetach. Zebra za to sporo pochwa, jednak tak naprawd nie zrobi nic wanego w najistotniejszych sprawach. Gdy grupa Polakw ustawia setki krzyy na terenie obozu owicimskiego, J.P 2 stwierdzi, e jest to sprawa lokalna i e Watykan nic w tej sprawie nie zamierza zrobi. Gdy ugrupowania ydowskie zwrciy si do papiea z prob, by nie spotyka si z nazist Kurtem Waldheimem - on spotkania nie odwoa, a gdy poprosilimy go, eby porzuci zamiar beatyfikacji chorwackiego arcybiskupa Stepinaca, ktry kolaborowa z marionetkowym reimem faszystowskim, rzdzcym Chorwacj podczas drugiej wojny wiatowej, papie nie raczy nam nawet odpowiedzie. W ten sam sposb potraktowa prob rodowisk ydowskich zabiegajcych o wstrzymanie kanonizacji Edyty Stein. Stein urodzia si jako ydwka, ale przesza na katolicyzm, zostaa zakonnic i zgina w Owicimiu. Podczas uroczystoci papie stwierdzi, e jej chrzciny nie oznaczay w adnym razie zerwania z ydowskim dziedzictwem. Trzeba to byo powiedzie jej ydowskiej matce!!! Odmowa uznania, e Stein zgina, gdy urodzia si ydwk i nadawanie rozgosu przypadkowi ydwki, ktra zostaa katolick zakonnic, byo okruciestwem wobec ofiar zagady i ich rodzin" - powiedzia jeden z przywdcw ydowskich. Gdy papie zapowiedzia, e zamierza wprowadzi Piusa XII na szybk ciek do witoci, rodowiska ydowskie zawrzay z oburzenia, e ten wojenny" papie zostanie uhonorowany w taki sposb. Pius XII nie uczyni nic, eby pomc ofiarom Holokaustu, zrobi za to niejedno dla Hitlera. Jan Pawe II bez wahania wprowadzi go na otarze. W ten sposb doszlimy do sprawy najwaniejszej, w ktrej Jan Pawe II nie zrobi dla ydw dosownie nic - do tragedii Holokaustu. Prawda jest taka, e papie wiele razy odmawia przeproszenia za to, co Watykan zrobi i za to, czego nie zrobi podczas Zagady. Nie chcia powiedzie tego jednego sowa, ktre znaczyoby tak wiele: przepraszam! Sowo to wypowiedzieli przywdcy wikszoci krajw europejskich i wielu diecezji w Europie i w Ameryce Pnocnej. Odmwi tylko papie. Mao tego. Gdy Watykan wyda wreszcie dokument w sprawie Holokaustu, pt. Pamitamy: zaduma nad Holokaustem",

papie skorzysta z okazji, by wystpi w obronie Piusa XII i cakowicie wyprze si w imieniu Watykanu wszelkiej odpowiedzialnoci. Jednoczenie w dalszym cigu odmawia historykom dostpu do watykaskich archiww, co uniemoliwia rzeteln ocen roli, jak Stolica Apostolska odegraa podczas Zagady. Z drugiej strony podczas kadej kolejnej pielgrzymki do Polski papie odwiedza ydowske miejsca pamici i dba, by to wydarzenie byo zauwaone przez media. Oto cay Jan Pawe II - zawsze chtny do udziau w wielkim przedstawieniu, gdy jednak chodzi o sprawy istotne, okazuje si znacznie mniej chtny do pokazania, e jest naszym prawdziwym przyjacielem. Przekonamy si o tym w najbliszych tygodniach i miesicach, gdy kwestia Jerozolimy stanie si przedmiotem negocjacji izraelsko-palestyskich. Obawiam si, e papie po raz kolejny udowodni, e jest tylko rdem dodatkowych kopotw. Prawd powiedziawszy ju poczyni w tej sprawie pierwsze kroki. W ubiegym miesicu Watykan i Organizacja Wyzwolenia Palestyny podpisay przeomowe porozumienie, w ktrym mwi si midzy innymi, e kada jednostronna decyzja w sprawie Jerozolimy byaby prawnie i moralnie nie do przyjcia". Znajdujemy tam take wezwanie do nadania Jerozolimie specjalnego statusu, uzgodnionego przez spoeczno midzynarodow", ktry pomgby ochroni waciw, sakraln tosamo tego miasta i jego uniwersalne, kulturowe i religijne dziedzictwo. Niepojte! Miesza si w sam rodek sporu o Jerozolim, gdy rozmowy na temat statusu tego miasta weszy w krytyczn faz. I dlaczego zawarte w dokumencie ostrzeenie jest wymierzone tylko w jedn stron? Warto zwrci take uwag, e papie po raz kolejny nawouje do nadania Jerozolimie statusu wolnego miasta pod kontrol midzynarodow. Oznacza to oczywicie utrat izraelskiej suwerennoci. Gdy rzd Izraela skrytykowa Watykan za przyjcie dokumentu, ten odpowiedzia w charakterystyczny dla siebie sposb, jzykiem ubogaconym", ktry tak naprawd suy do ukrywania prawdy, e Izrael nie ma powodu do niezadowolenia, gdy w dokumencie nie wspomina si o sytuacji politycznej Jerozolimy, a tylko o jej aspektach religijnych". Tak, tak, jakby inaczej! Nie ma nic politycznego w wezwaniu do uczynienia Jerozolimy wolnym miastem pod zarzdem midzynarodowym - nic politycznego w podpisaniu porozumienia z Jaserem Arafatem! Jan Pawe II, cho jest zdumiewajco podobny do mojego dziadka, nie jest przyjacielem ydw, nie wtedy zwaszcza, gdy ma to jakiekolwiek znaczenie, nie wtedy, gdy dotyczy to spraw wanych. Tak wic, gdy papie przyjedzie do Izraela, suchajcie uwanie jego sw. Papie stwierdzi wyranie, e jego wizyta bdzie miaa charakter religijny, nie polityczny" powiedzia wielebny Michael McGarry, katolicki rektor Tantur Ecumenical Institute for Theological Studies pod Jerozolim. Chyba ma on jednak do rozumu, eby wiedzie, e kade jego sowo bdzie rozumiane jak wypowied polityczna". Ma! Z pewnoci! Wanie dlatego - cho tak wielu wyksztaconych ydw z podnieceniem oczekuje tej wizyty - czubym si o wiele lepiej, gdyby Jan Pawe II, szukajc kolejnej okazji, by znale si w wietle reflektorw, wybra si na zakupy do ydowskich delikatesw na Brooklynie, a nie do Jerozolimy.
Jewish Bulletln of Northern California"

9. Wiara czy rozum? - Peter Schwartz

W swojej ostatniej encyklice papie okrela si jako przyjaciel rozumu - w rzeczywistoci jednak jest jego nieprzejednanym wrogiem. W dzisiejszej cywilizacji przemysowej ludzie bez trudu dostrzegaj rnice midzy tym, co wieckie, a tym, co religijne. Nawet gboko wierzcy na og nie upieraj si, e Pismo wite ma warto naukow, tak jak ci, ktrzy systematycznie studiuj horoskopy, wcale nie twierdz, e astrologia jest dziedzin astronomii. W ostatniej encyklice Jan Pawe II prbuje zatrze te rnice. W dokumencie zatytuowanym Wiara i rozum" stara si pogodzi rozumno z religijnoci, przede wszystkim po to, by t pierwsz podporzdkowa tej drugiej. Jak papie chce to osign? Przedstawiajc Koci, tego najwikszego i najbardziej zajadego wroga rozumu, jako jego przyjaciela. Wiara i rozum to dwa odrbne, by nie rzec wzajemnie sprzeczne wiaty. Zwolennicy wiary powiadaj, e musimy uzna prawdziwo tego, co niedostpne dla rozumu i e w sytuacji braku obiektywnych dowodw lub wtedy, gdy dowody te zaprzeczaj treciom religii, musimy uzna autorytet wiary. Z drugiej strony zwolennicy rozumu utrzymuj, e czowiek moe zbliy si do prawdy wycznie w drodze mylenia racjonalnego, w oparciu o dane, ktrych dostarczaj mu zmysy. Co w takim razie moe mie na myli papie, gdy nawouje do uznania zgodnoci wiedzy rozumowej z wiedz opart na wierze"? Czy chodzi mu o to, e rozum powinien by stosowany w badaniach, ktre mog prowadzi do wnioskw sprzecznych z nauczaniem Kocioa? To oczywicie jest dla Wojtyy nie do przyjcia. Stwierdza to wprost na kartach encykliki: Wierni chrzecijanie nie tylko nie maj prawa do obrony tych twierdze nauki, ktre s sprzeczne z treciami wiary, ale wrcz maj obowizek uzna je za bdy, ktrych podobiestwo do prawdy jest zudne". Zgodno oznacza wic, e rozum powinien by uywany wtedy i w taki sposb, na jaki wiara wyraa zgod. W istocie oznacza to odrzucenie rozumu, ktremu papie powierza rol suebn wobec religii. Wybr jest zawsze albo, albo": albo z rozumu korzystamy, albo go odrzucamy, uznajc, e podlega on jakiej wyszej instancji. Droga porednia nie istnieje. Caa encyklika jest w istocie podstpnym atakiem na rozum oraz na ludzk zdolno i prawo do ksztatowania ycia przede wszystkim w oparciu o mylenie racjonalne. Papie dowodzi na przykad, e rdem takich wspczesnych negatywnych zjawisk jak totalitaryzm i relatywizm moralny jest zastpienie wiary przez rozum. Tymczasem prawda jest dokadnie odwrotna: zo, o ktrym mowa, jest produktem tej samej antyracjonalistycznej filozofii, ktr uprawia i popiera papie. Moralny relatywizm utrzymuje, e nie istniej racjonalne, powszechnie obowizujce zasady etyki, ale wycznie arbitralne preferencje. Papie odrzuca ten pogld, zarzucajc rozumowi, e w sprawach wartoci jest on nieudolnym przewodnikiem, e jego rozstrzygnicia s wysoce niepewne i e powinnimy lepo podporzdkowa si dyktatowi Kocioa. Jeden mwi: jest tak czy inaczej, bo tak mi si wydaje". Kto drugi powie: wierz, e tak jest". Rzadziej syszymy wypowiedzi typu.- twierdz, e jest wanie tak, gdy zostao to naukowo udowodnione". Totalitaryzm nie jest dzieckiem rozumu - zrodzi si z wiary. To wiara potrzebuje siy, by wprowadza w ycie swe treci. Jeli dwie racjonalne osoby nie zgadzaj si ze sob, korzystaj z dobrze uzasadnionej wiedzy i logicznych argumentw, by przekona si do zmiany stanowiska. Jeli jednak podstaw ich wiedzy jest mistyczna wiara, logika i oparta na niej argumentacja staj si bezuyteczne. Pozostaje tylko proste stwierdzenie: Wierz, e jest

wanie tak i lepiej bdzie, eby i ty w to uwierzy." Nie ma miejsca na argumentacj pozostaje tylko sia. W historii ludzkoci zawsze byo tak, e wolno nie moga istnie tam, gdzie religia zajmowaa pozycj dominujc. Od przeladowa inkwizycji, ktrych ofiar pad midzy innymi Galileusz, i iraskich ajatollahw, ktrzy skazali Salmana Rushdiego za goszenie nieprawomylnych pogldw na temat islamu, a po wspczesne napady na kliniki aborcyjne, dokonywane w imieniu religii - sia bya i jest gwnym sposobem krzewienia wiary religijnej. Papie pragnie, by czowiek y pod rzdami wiary, ale nie chce, eby wierni po prostu odrzucili wspczesny wiat racjonalnej myli: wiat nauki, techniki i twrczoci - tym wiatem te chce rzdzi. Tak wic godzi" oba krlestwa w nadziei, e kiedy Koci niepodzielnie zapanuje nad caym wiatem. Tak naprawd chce on powrotu redniowiecza, gdy filozofia bya teologi, gdy nauka" zajmowaa si badaniem objawienia, a najwybitniejsi myliciele z tzw. szkoy scholastycznej nauczali, e to Biblia jest rdem wszelkiej prawdy. Papie chce, by dzisiejsi intelektualici rwnie uywali rozumu w ten sposb, by suy on wierze i porusza si w wyznaczonych przez ni granicach. Dlatego obrona suwerennoci rozumu staje si dzi najpilniejsz potrzeb. Walka toczy si midzy tymi, ktrzy rozum jego nadrzdn rol bez wahania uznaj i tymi, jak papie, ktrzy chc go podporzdkowa tajemniczym drgnieniom serca lub religijnym dogmatom.
Religion vs Morality", Ayn Rand Institute, 2000

10. Biedni do zbawienia koniecznie potrzebni - Andrzej Dominiczak

Dlaczego papie potpia pastwo opiekucze?
S na wiecie kraje, w ktrych rocznice i jubileusze staj si okazj do rachunku sumienia, krytycznego namysu lub publicznej debaty. Prowadzi si tam spory, zwolennicy i przeciwnicy jubilatw wytykaj im bdy, chwal dokonania i demaskuj rzekome osignicia. Czynni i bierni uczestnicy jubileuszowych polemik pielgnuj w ten sposb kultur intelektualn swych krajw, umacniaj wolno myli, sowa i sumie i krok po kroku przyczyniaj si do poprawy wiata, w ktrym yj. W Polsce jubileuszom towarzysz fanfary, uroczyste mowy i przemarsze. Nie ma kwestii spornych, wszystko jest jasne, by nie rzec oczywiste, zwaszcza gdy jubilatem jest sdziwy boek", wielki rodak", taternik", filozof", aktor", poeta", m stanu", wyzwoliciel narodw etc." - Jan Pawe II. W Polsce si nie dyskutuje - ju na pewno nie o papieu. Ojczyzna oddaje mu hod, darzy czci, okazuje uwielbienie i gosi jego chwa. Kult papiea-Polaka - zakorzeniony w narodowych kompleksach i mesjanistycznych tsknotach coraz wyraniej przyjmuje ksztat nacjonalistycznej histerii. Pytkiej zapewne, do silnej Jednak, by spowodowa lepot, czy moe zalepienie - stan wymagajcy dugotrwaej terapii, nierzadko prowadzcy do nieodwracalnych szkd. Adoracja papiea ma jedn przewag nad kultami Zeusa, Wisznu i Jehowy - papie niezaprzeczalnie istnieje, przez co oddawana mu cze jawi si jako mniej absurdalna. Z drugiej strony jednak historia uczy, e bogowie ywi, boyszcza, skuteczniej ni ich niebiascy pobratymcy realizuj swoje polityczne cele i skuteczniej zatruwaj ludziom ycie. Jan Pawe II nie ustpuje pod tym wzgldem swoim poprzednikom: wieckim i religijnym jest rwnie cyniczny i przebiegy. Przyznaj to nawet jego krytycy z wolnego wiata - ci sami, ktrzy stawiaj mu najcisze zarzuty. Jana Pawa II oskara si o choroby i mier milionw ludzi w trzecim wiecie, o dyskryminacj kobiet i mniejszoci seksualnych, o umocnienie autorytarnego stylu rzdw w Kociele katolickim, o zwizki z mafi, zagraanie wolnoci bada naukowych, wolnoci sowa i innych swobd. e papie jest wrogiem wolnoci, wiemy od dawna, cho w polskiej prasie i telewizji panuje w tej sprawie zmowa milczenia. Mniej natomiast wiadomo o polityce spoecznej papiea, o jego stosunku do problemu pogbiajcej si przepaci midzy biednymi i bogatymi, o tym wreszcie, dlaczego potpia model pastwa opiekuczego, dziki ktremu w Europie drugiej poowy XX wieku doszo do zdecydowanego ograniczenia sfery ubstwa i wyzysku. Wedle wiedzy potocznej Koci katolicki nie naley do wrogw pastwa opiekuczego. Goszone przez t instytucj wartoci: mio bliniego, nakaz praktykowania miosierdzia i pomocy potrzebujcym sprawiaj, e opinia publiczna spodziewa si raczej poparcia Kocioa dla rzdowych programw pomocy spoecznej. Tymczasem Wojtya pastwo opiekucze odrzuca, twierdzc przy tym, e podstawowym rodkiem pomocy ubogim powinna by prywatna dobroczynno. Stanowisko to, wraz z obszernym uzasadnieniem, Jan Pawe II po raz pierwszy przedstawi w roku 1988 w posynodalnej adhortacji 12 apostolskiej Christifideles Laici". W dokumencie tym papie tumaczy, e solidarno, czyli cnota, dziki ktrej kochamy naszych blinich ze wzgldu na ich i nasz przynaleno do tego samego rodzaju ludzkiego, zakorzeniona jest w miosierdziu. Solidarno - powiada autor - jest cnot naturaln, podczas gdy miosierdzie dane nam jest przez Boga, w akcie aski, podczas chrztu. To dziki niemu" tumaczy papie - potrafimy kocha Boga i naszych blinich w Bogu. Miosierdzie wyraa si w szczodroci i oddaniu drugiemu czowiekowi, w zachowaniach, ktre okrelamy jako

'akty miosierdzia', takich jak nakarmienie godnego lub przyodzianie nagiego, etc. Mio bliniego wyraajca si w najstarszych i zawsze nowych dzieach miosierdzia co do ciaa i co do ducha, stanowi najbardziej bezporedni, powszechn i powszedni form owego oywiania duchem chrzecijaskim porzdku doczesnego, co stanowi specyficzne zadanie wieckich. Bez miosierdzia mio, jak powinnimy darzy naszych blinich jest znacznie zuboona". Waciwym sensem miosierdzia okazuje si wic nie troska o los drugiego czowieka, godnego lub chorego, lecz o stan wasnej duszy. Podobn myl znajdujemy ju u w. Pawa: I gdybym rozda na jamun ca majtno moj, a ciao wystawi na spalenie, lecz mioci bym nie mia, nic bym nie zyska." Akty miosierdzia obliczone s na wasn korzy - bez nich nasza mio jest niepena, a zbawienie niepewne. Interweniujc bezporednio i pozbawiajc spoeczestwo odpowiedzialnoci" powiada papie w encyklice Centesimus Annus" - pastwo opiekucze powoduje utrat ludzkich energii i przesadny wzrost publicznych struktur, w ktrych - przy ogromnych kosztach - raczej dominuje logika biurokratyczna, anieli troska o to, by suy korzystajcym z nich ludziom. Istotnie, wydaje si, e lepiej zna i moe zaspokoi potrzeby ten, kto styka si z nimi z bliska i kto czuje si blinim czowieka potrzebujcego. Przy tym czsto pewnego rodzaju potrzeby wymagaj odpowiedzi wykraczajcej poza porzdek tylko materialny, takiej mianowicie, ktra potrafi wyj naprzeciw gbszym potrzebom ludzkim". Jakie to i czyje gbsze potrzeby ma na myli przywdca organizacji, ktra przez stulecia zarzdzaa instytucjami charytatywnymi na kilku kontynentach i ktrej pozycja w wyniku umocnienia si pastwa opiekuczego wyranie osaba? Czy papieowi chodzi o najgbsze potrzeby ludzi, czy te Kocioa katolickiego, Pod ktrego opiekuczymi skrzydami ludzie ci dotd trwali w biedzie i w ponieniu? Jan Pawe II odrzuca wiat, w ktrym nie ma biedakw lub jest ich garstka, gdy wiat taki zagraa wpywom, potdze i interesom finansowym Kocioa. Bezrobotni otrzymujcy godziwe zasiki, ich rodziny i dzieci nie potrzebuj Kocioa, a jeli nawet, to nie jako ludzie cakowicie ode zaleni. Nie mona ich, jak to si dzieje w wielu prowadzonych przez Koci schroniskach, zmusi do modlitwy lub niewolniczej pracy. Nie mona ich kupi za misk zupy i dach nad gow. Gdy ludzie maj pene brzuchy, mio do Boga okazuje si trudniejsza. Regularne posiki w tajemniczy sposb prowadz do erozji takich chrzecijaskich cnt, jak pokora i posuszestwo. Czy ludzie Kocioa traktuj swoich podopiecznych lepiej ni personel placwek pastwowych lub samorzdowych? Nic na to nie wskazuje. Przeciwnie, mno si doniesienia o naduyciach popenianych przez zakonnice i duchownych prowadzcych schroniska: o przemocy, ponieniach i naduyciach seksualnych. Koci chroni sprawcw tych niegodziwoci. Ju Jan XXII wyda polecenie ukrywania tych kompromitujcych dla Kocioa faktw, a kolejni papiee nie zmieniali tej decyzji. Tymczasem placwki pastwowe podlegaj cisej kontroli i trudno sobie wrcz wyobrazi, eby premier lub prezydent jakiego opiekuczego pastwa wyda poufne zalecenie zatajania doniesie o popenianych przez ich personel przestpstwach. Demokratyczne pastwa bowiem, cho dalekie od ideau, nie s instytucjami totalitarnymi, ich presti nie zaley od zachowania pojedynczych osb, a udzielana przez nie pomoc jest nie tylko skuteczna, ale i bezpieczna dla jej beneficjentw. Nikt nie wymaga od nich, by odmwili modlitw, powstrzymywali si od wspycia seksualnego, jedli ryby zamiast kotletw lub odstawili kieliszek wina pod grob bezzwocznego pozbawienia dachu nad gow. Demokratyczne pastwo nie potrzebuje ubogich, by powiksza dochody i umacnia swoje wpywy. Koci bez godnych i biednych nie przetrwa.
Bez dogmatu", nr 58, jesie 2003

11. Czarny jak Polak - Grayna Zaga

Papiee s nieomylni, a J.E II w szczeglnoci. By nie byo co do tego adnych wtpliwoci, Wojtya sam sobie potwierdzi nieomylno papiesk, wprowadzajc w 1983 r. stosowne poprawki do kodeksu kanonicznego. Zawrci w ten m.in. sposb Koci katolicki z drogi modernizacji, na jak wszed on na II Soborze Watykaskim, co nie wszystkim si podoba. W efekcie 500 lat po Lutrze nowa schizma moe nastpi w kadej chwili. W samej Kurii Rzymskiej te jest niewesoo. Wojtya ma wielu przeciwnikw, ktrzy jego rzdw, a przede wszystkim mentalnoci nie mog znie. Chroni go jednak Opus Dei, ktrego przedstawicielami si otoczy. Wierni coraz bardziej ich jednak nie lubi. Na jesieni ubiegego roku sztab Wojtyowy popeni kolejny bd taktyczny: po miesicach szkalowania i zatruwania mu ycia zwolni z pracy redaktora naczelnego nalecego do paulinw miesicznika Familia Cristiana", ktry ukazuje si w nakadzie l miliona egzemplarzy. Powodem bya postpowa postawa ojca paulina, ktra potrafi reagowa na potrzeby swoich wiernych. l milion sprzedanych egzemplarzy! Rzadko ktry z miesicznikw laickich ma takie obroty, a i niewiele dziennikw na wiecie moe si nimi poszczyci. w redaktor - Don Zega - w odpowiedzi na listy katoliczek, ktre si do niego zwracay, skarc si na przemoc domow - odpowiada im, e z tym problemem powinny pj na policj, a nie do konfesjonau. Kiedy we Woszech wybuch skandal na tle naduy seksualnych, ktrych ofiarami byli nieletni - zdoby si na akt odwagi moralnej, na ktry nie sta byo nikogo innego: na okadce jego Familia Cristiana" pojawi si tytu Przeklci pedofile", a w rodku artyku analizujcy dogbnie i rozsdnie przyczyny tego za. Zega pisa rwnie o koniecznoci edukacji seksualnej i o tym, e w epoce AIDS powinno si zacz akceptowa uywanie prezerwatywy. Zbyt postpowo myla jak na katolika. Dawa przy tym prawdziwe informacje o tym, co si dzieje na onie Kocioa katolickiego. Redakcja Familia Cristiana" zaprotestowaa przeciwko usuniciu swojego naczelnego i postanowia odwoa si do stowarzyszenia dziennikarzy. Oczywicie krok to by jedynie symboliczny, gdy w wiecie katolickim dobrym dziennikarzem nie jest ten, kto potrafi dobrze wykonywa swj zawd, lecz ten, kto nie wychyla si z szeregu. Katolicyzm polski, ktrego Najwikszy Polak jest symbolem, sta si przysowiowy. Dzi nie mwi si: katolicki jak fanatyk z Irlandzkiej Armii Republikaskiej, lecz katolicki jak Polak.
Nie", nr 6, 1999

12. Wojtya Chazarem - Andrzej Dominiczak (red.)

CHAZAROWIE, koczowniczy lud turecki przybyy z Azji w 2. p. IV w. (w lad za Hunami); po zajciu stepw midzy doln Wog a Kaukazem yli z pasterstwa i upiestwa; po roku 560 uznali zwierzchnictwo kaganatu tureckiego; w VI-VIII w. utworzyli pastwo midzy M. Kaspijskim a pn. wybrzeem M. Czarnego i rozbudowali je po Dniepr na zachodzie i Karne na pnocy: stolica Semender nad Terdem, od ok. 800 Itil (przy ujciu Wogi); wyznawali judaizm; podlegay im lub paciy danin rne plemiona tureckie, ugrofiskie i sowiaskie. (Encyklopedia PWN). Powiedziano kiedy, e patriotyzm jest ostatnim schronieniem ajdakw. Tymczasem ze wszystkich miejsc, w ktrych gromadz si kanalie, najwicej znajdujemy ich w kocioach. Naleaoby raczej powiedzie, e to kocioy i religie s ostatnim schronieniem ajdakw. Czy moe by lepsza maska dla dwulicowoci, nieuczciwoci i przyziemnych ambicji ni cieszca si powszechnym powaaniem religia? yjemy w epoce masowych oszustw, gdy ludzka atwowierno zamienia si w samoniszczc apati, ktra z kolei przeksztaca si w faszyw cnot. Doktryn, ktra zrodzia t apati, najlepiej nazwa religijn obojtnoci Wojtyy", albo jak kto woli ekumenizmem. Poczucie witoci? Trudno bdzie je znale. Apokaliptyczna bestia" - tytu, ktry najlepiej pasuje do Karola Wojtyy - nieprzerwanie prowadzi swoj polityk zwodzenia milionw niczego nie podejrzewajcych, nominalnych katolikw, modlcych si za Antychrysta, ktry nigdy nie przesta spiskowa przeciwko mistycznemu ciau Jezusa Chrystusa. Karol Wojtya, alias papie Jan Pawe II, w dalszym cigu podbija serca bezmylnych tumw. Niema wrd nich grup stanowi niegdysiejsi katolicy z Litwy i ich ssiedzi z Polski. eby zrozumie Wojty, trzeba si dowiedzie, kim jest naprawd. Etnicznie jest on p Polakiem i p Chazarem. Jego ojciec by Polakiem, a matka - Chazark. Informacje na temat jego pochodzenia czerpiemy z ksiki Jego witobliwo Jan Pawe II i nieznana historia naszych czasw", pira dwch wybitnych dziennikarzy: Carla Bernsteina i Marco Politi. W Liber natorum", ksidze metrykalnej kocioa Ofiarowania Najwitszej Marii Panny narodziny Karola Wojtyy utrwalono w nastpujcych sowach: Natus - 18. V 1920 Carolus Josephus Wojtya, katolik, pci mskiej, syn rodzicw: Wojtya Carolus - ojciec, wojskowy, Kaczorowska Emilia - matka, crka Feliksa i Marii Szolz". Nie jest jasne, dlaczego waciwie matka papiea nosia nazwisko Kaczorowska, skoro jej rodzice nazywali si Szolz". Karola Wojtya twierdzi, e z pochodzenia, ze strony matki, jest na wp Litwinem. Tymczasem jzyk litewski nie zna takich nazwisk jak Kaczorowska lub Szolz. Cytowani wyej autorzy informuj nas dalej, e: cho Szolzowie pochodzili z Litwy, matka Karola urodzia si w roku 1884 na lsku, w niemieckojzycznych, graniczcych z Galicj AustroWgrach, jako pite dziecko rymarza, ktry polubi crk szewca". Fakt, e rodzice matki Karola Wojtyy pochodzili z Litwy nie oznacza wcale, e byli etnicznymi Litwinami. Jak wiemy, na Litwie mieszkao wielu ydowskich komunistw. Nie ma w tym nic dziwnego, gdy Litwini, cho arliwie wierzcy, znani s ze swego tolerancyjnego stosunku do innych religii. Powiedzmy sobie jasno: Karol Wojtya nie jest p Litwinem, jak sam twierdzi, a wierni ydowskiej tradycji Chazarowie nie uznaj go nawet za p Polaka. Do tego samego

wniosku dochodzimy, badajc treci jego nauczania, co szczeglnie warto poleci uwadze wielu ufnych do granic naiwnoci katolikw, ktrzy jak dotd nie zauwayli, e papieskie pogldy odzwierciedlaj t sam mentalno, ktra charakteryzuje jego ydowskich, religijnych pobratymcw - przeladowcw Kocioa. Dzisiejsza polityka Kocioa oparta jest przede wszystkim na zaoeniu, e bezporednie przeladowania prowadz do umocnienia si wiary w ludzkich sercach. Jej celem jest doprowadzenie do rozkadu Kocioa od wewntrz. Wszystko wskazuje na to, e wreszcie spenio si proroctwo Najwitszej Marii Panny z La Salette: Rzym straci wiar i sta si domem Antychrysta!" Bestia z Ziemi, przybyy ze Wschodu Karol Wojtya, ze swoimi pobonymi gestami i bazeskim stylem bycia suy nie Chrystusowi, lecz Wowi-Antychrystysowi. Prbuje on skrywa komedi, jak odgrywa, pod cienk zason intelektualnego szlachectwa. Udaje wielkiego i potnego. Jest papieem! Ma wasny tron! Jednak pod caym tym blichtrem bystre oko atwo dostrzee aosnego komedianta. Oto, czym sta si dzisiaj Karol Wojtya. Suy swojemu panu najlepiej jak umie, tak jak kardyna Wolscy suy swemu krlowi, by w kocu straci ycie z jego rki. Dni Karola Wojtyy s policzone. Wbrew kamstwom tych, ktrzy go kochaj i ktrzy kanonizowali go ju za ycia, Karol Wojtya w krlestwie Lucyfera bdzie koronowany na krla baznw. Taki los czeka tych wszystkich apostow Jezusa, ktrzy stali si faszywymi prorokami. S w Watykanie ludzie, ktrzy uwaaj, e uprawiana przez Jana Pawa II turystyczna farsa - te teatralne gesty i demonstracje osobistej ambicji i potgi - nie odpowiada powadze papieskiego urzdu, eby ju nie wspomnie o ogromnych kosztach, jakie spadaj na sam Watykan oraz na pastwa i miasta, ktre odwiedza. Podczas swych rozlicznych podry Wojtya raz po raz ujawnia sw prawdziw natur: zachca kapanw Voodoo" do dalszego praktykowania magii lub przyjmuje od hinduskiej kapanki znak Siwy". Jego przesanie jest jasne: Nie istnieje jedna prawdziwa religia - wszystkie s sobie rwne". W homilii wygoszonej w Asyu papie stwierdzi wrcz, e wszystkie religie powstay za spraw Ducha witego. We wspomnianej wczeniej ksice Jego witobliwo Jan Pawe II i nieznana historia naszych czasw", jej autorzy, Bernstein i Politi, stwierdzaj m.in. e to przede wszystkim wielka osobista charyzma, a nie tre nauczania, pozwoliy temu papieowi utrzyma jedno Kocioa i uksztatowa jego nowy wizerunek na wasne podobiestwo. Powstaje jednak pytanie: Czy ten charyzmatyczny kaznodzieja i zwiastun Dobrej Nowiny" nawrci kogokolwiek na prawdziw wiar? Odpowied brzmi: Nie! Ludzie duchowni w subie Antychrysta czyni sobie kpiny ze witoci. Antychryst wykorzystuje ich, by wyszydzi wite wartoci w nich samych, by sami stali si kpin z Chrystusa. Jezus przyrzek swoim dwunastu apostoom, e zostan wyniesieni i zasid na dwunastu tronach Izraela. Obieca im, e bd wyniesieni do roli sdziw plemion Izraela i narodw wiata. Antychryst take pozwala swemu apostoowi zasi na tronie -jednak nie jest to tron sdziego, lecz bazna. Aposto Jezusa Chrystusa, z chwil wyniesienia do tej godnoci, ma przed sob do wyboru dwie drogi: albo bdzie w dalszym cigu toczy sprawiedliw wojn, zachowa wiar, a jeli trzeba, odda dla niej ycie, albo zostanie marionetk w rku Antychrysta. Karol Wojtya, ze swoim nauczaniem seksuologii i fenomenologii, ze swoj faszyw pokor, staje przed caym wiatem jako bazen nad baznami; zdrajca swego powoania, wstyd narodu polskiego i poprzednik Antychrysta. Kady Antychryst jest kpin z prawdy, dobra i rzeczywistoci - taki jego los. Swoj hipokryzj Antychryst faszuje rzeczywisto, swoimi pseudoracjonalnymi argumentami - faszuje prawd, a zwodzc ludzi na lep ciek faszuje dobro. Ostatecznym ciosem, jaki mistycznemu ciau Chrystusa chce zada Karol Wojtya, jest zniszczenie instytucji papiestwa. Jak dotd, wykorzystujc tradycyjn lojalno katolikw

wobec tych, ktrzy zasiadaj na Piotrowym tronie, Wojtya mg si mia w kuak ze swojego powoania. Ale on przecie wie, e nie zostao mu wiele czasu, by doprowadzi do koca swoje zowieszcze dzieo. W Pittsburgh Tribune Review" z 24 padziernika 1996 roku czytamy: Bodaj najwaniejszy swj apel Jan Pawe II skierowa do innych Kociow chrzecijaskich. Papie stwierdzi w nim m.in., e gotw jest na nowo rozway rol gowy Kocioa i reform jego absolutystycznej struktury. W swoim apelu zaprosi inne Kocioy do wsplnych wysikw na rzecz okrelenia na nowo zakresu wadzy papieskiej i sposobw jej sprawowania. W dokumencie tym czytamy: Reforma papiestwa i ponowne okrelenie granic papieskich kompetencji jest ogromnym zadaniem. Nie czuj si na siach, by je samodzielnie doprowadzi do koca". Sowa te zdaj si wskazywa, e Wojtya przez cay czas niejawnie reformowa papiestwo", zawajc zakres papieskich kompetencji i sposb ich egzekwowania. Papie rozumie, e pozostao mu niewiele czasu, a jego duma nakazuje mu zakoczenie rozpocztego dziea. Do kogo moe si zwrci o pomoc w tym trudnym zadaniu? Przecie nie wezwie lojalnych katolikw, by pomogli mu zada ostateczny cios Kocioowi. Dlatego zaprasza heretykw i ludzi niewierzcych. Pawe VI zniszczy sakrament mszy witej, zapraszajc do wsppracy heretyckich duchownych protestanckich i masona Annibala Bugniniego. Gdy dzieo byo skoczone, Montini (Pawe VI) publicznie dzikowa heretykom za ich wkad w stworzenie nowego obrzdku mszy w Kociele katolickim. Czy to mieci si wam w gowach? Oczywicie, jeli czytacie The Seraph" tylko po to, by zaspokoi powierzchown ciekawo, wydarzenie to nie zrobi na was wielkiego wraenia. Jeli jednak jestecie prawdziwymi, gboko wierzcymi katolikami, rozumiecie doskonale, jak daleko idce konsekwencje moe mie ta oburzajca reforma. Wedug artykuu w Pittsburgh Tribune-Review" jestemy wiadkami ostatniej bitwy Lucyfera, boga talmudystw i masonw, o przezwycienie najwikszej przeszkody na drodze Antychrysta do wadzy nad wiatem: Wiele wskazuje na to, e Karol Wojtya moe by ostatnim papieem sprawujcym niepodzieln wadz nad Kocioem, ostatnim suwerennym monarch i charyzmatycznym liderem instytucji istniejcej od blisko dwch tysicy lat". Nikt nie zaprzeczy, e najbardziej antykatoliccy biskupi na caym wiecie objli swoje stanowiska podczas pontyfikatu Karola Wojtyy, alias Jana Pawia II. Jeli kto nie potrafi tego dostrzec, albo brakuje mu inteligencji, albo co gorsza nie chce widzie prawdy. Gbokie odstpstwo od zasad wiary moliwe jest tylko wtedy, gdy jest inicjowane z samej gry, z najczcigodniejszego i najbardziej zaufanego miejsca w mistycznym ciele Chrystusa", z Piotrowego tronu. Gdy zasiada na nim suga szatana, miliony padaj ofiar oszustwa, ktre wyrywa ich z obj Chrystusa i prowadzi wprost w ramiona Antychrysta.
Na podstawie artykuw z pisma The Seraph"

13. Po co Bogu przeprosiny? - Francois Tremblay

Po raz pierwszy w historii katolicyzmu papie przeprosi za tak zwane naduycia" Kocioa. Jego przeprosiny nie byy jednak skierowane pod adresem przeladowanych ludzi, lecz do Boga. Po co Bogu przeprosiny? Nie mam pojcia, ale zdaje si, e na tym wanie polega ta religia. 12 marca 2000 roku Jan Pawe II powiedzia, e Koci katolicki prosi o przebaczenie za podziay midzy chrzecijanami, za przemoc w subie prawdy i za wrogo wobec wyznawcw innych religii". Wrd wydarze i przeladowa wymienionych w kolejnych modlitwach znalazy si zbrodnie wyrzdzone innym kulturom (obejmujce kolonizacj rdzennych mieszkacw) oraz grzechy przeciwko ydom i kobietom (z uwzgldnieniem palenia na stosach i oficjalnie goszonego mizoginizmu). Nie pado wszake ani jedno sowo na temat Holokaustu. To nie jedyne przeoczenie". Spjrzmy na cz powicon innym religiom". Nie ma tu adnej wzmianki na temat ludzi niewierzcych, deistw, agnostykw czy ateistw zamordowanych za bycie poganami. Trudno si oprze wraeniu, e dla Watykanu ludzie ci po prostu si nie licz. Warto take zwrci uwag na uycie w papieskim dokumencie sowa prawda". Ot nie ma w nim ani przez chwil mowy o ucisku rzeczywistej prawdy, ktrej rdem jest nauka. Tymczasem przypomnienie o Galileuszu, Hypatii czy Bibliotece Aleksandryjskiej byoby jak najbardziej na miejscu! Nawet dzisiaj bowiem brak jest w kociele wiadomoci gwatu, jakiego religia dokonywaa przez wieki na czystym i bezbronnym rozumie". Jeszcze ciekawsze, bo sprzeczne z biblijn doktryn, okazuje si papieskie ubolewanie nad rwnoci naszych synw i crek, ktra nie bya dotd dostatecznie uwiadomiona". Tymczasem wspczesne kobiety, tak samo jak przed wiekami, nie maj prawa do wice kapaskich, nie mwic ju o objciu stanowiska papiea. Znowu okazuje si, e niektrzy ludzie s rwniejsi ni inni. Dajmy jednak spokj tekstom wystpie Jana Pawa II. W przeciwiestwie do mnie, papie najprawdopodobniej nie pisze ich samodzielnie. Wimy go raczej za zo, jakie wyrzdza. Wiele osb na wiecie miaoby prawo nazwa go najgorszym z yjcych ludzi, gdy bdc gow wpywowej organizacji religijnej, potpia bezwzgldnie wszelkie rodki antykoncepcyjne. Trudno nie uzna tego za nikczemno zwaywszy, e przeludnienie stanowi najdotkliwszy problem wspczesnego wiata. Religia katolicka sama zreszt stanowi cz tego problemu. Walka z antykoncepcj, szczeglnie w krajach o najwikszej skali przyrostu naturalnego, a wic w Trzecim wiecie, wspierana jest przez indoktrynacj i polityczny przymus. Kto mgby sarkastycznie zauway, e papie celowo nie zwalcza tego procederu, albowiem dobrze wie, e tylko niepowstrzymany przyrost moe zapewni jego kocioowi mody narybek do religijnego prania mzgu. Inn metod skutecznie powstrzymujc nadmierny przyrost naturalny mogaby stanowi owiata, zwaszcza kobiet. Religia tymczasem nie tylko nie podwysza oglnego poziomu wyksztacenia, ale twierdzenia nauki zastpuje swoimi wasnymi prawdami", majcymi zaprowadzi ludzi na wyszy poziom wiary. Skania ona take wielu ludzi, by zamiast pomaga swoim blinim suyli interesom kleru. Oczywicie ju sama gupota stanowi istotn przesank religijnego nawrcenia. Odkd najlepsze" religie propagowane s naprdce i niedbale, za inteligentni ludzie wykazuj coraz mniej skonnoci, by akceptowa ich reguy, rozprzestrzenianie si gupoty przynosi Kocioowi wielorakie korzyci. Dziaania papiea w najmniejszym stopniu nie sprzeciwiaj si doktrynie grzechu. W tym sensie oficjalna ideologia nie zmienia si ani na

jot, a jedynym, czego dokona Jan Pawe II, s skierowane do Boga pseudo-przeprosiny dotyczce minionych zdarze. Koci nadal popiera i umacnia nierwno statusu kobiet i mczyzn oraz zwalcza kontrol urodzin, powoujc si na przestarzae pojcie grzechu". Mona zapyta: co dobrego jest w kryminalicie, ktry wyraa skruch za minione czyny i nadal popenia to samo przestpstwo? Co myle, powiedzmy, o mczynie, ktry bi swoj on przez 10 lat, po czym przeprosi za to swojego ojca i nadal znca si nad on? Instytucja, ktra kaja si za minione czyny i nadal je popenia, powinna by oceniana w analogiczny sposb. Ironia sytuacji polega na tym, e pojcie grzechu samo jest wielkim zem, ktre powinno znikn z naszego krajobrazu moralnego. Przypisanie komu grzechu" stanowi form moralnego sdu opartego na przewiadczeniu, e boska wola jest tosama z dobrem. Mylenie religijne koncentruje si na tej kwestii. Przekonanie, e musimy by posuszni boskim nakazom, to moralno podporzdkowania, nie za samodzielnego mylenia. Nawet gdyby Bg istnia, nie znaczyoby to jeszcze wcale, e powinnimy go bezkrytycznie sucha lub e posuszestwo jego rozkazom stanowi jedyne dobro. Niestety, jak wielokrotnie obserwowaem, osoby nieuwzgldniajce znaczenia kontekstu dla rozstrzygni problemw moralnych maj problemy ze zrozumieniem tego zagadnienia. Anemiczne prby papiea, by naprawi szkody wyrzdzone przez jego instytucj w cigu minionych dwch tysicleci, nie wykorzenia nigdy za samej religii i jej nakazw. Trudno bez alu myle o tym, jak wysoki poziom rozwoju, zarwno pod wzgldem naukowym jak i filozoficznym, mogoby osign dzisiejsze spoeczestwo, gdyby nasze nowoczesne religie zostay w nim zastpione przez wieck racjonalno. Papieskie przeprosiny s nie tylko nieprzekonujce, ale rodz wicej problemw ni odpowiedzi. Jednym z punktw spornych jest zagadnienie, czy wymienione czyny w ogle wymagaj przeprosin? Ze wieckiego punktu widzenia kwestia ta wydaje si zwodniczo baha. Dla religii natomiast owo pytanie okazuje si znacznie trudniejsze, by nie rzec nierozwizywalne. W Biblii, zwaszcza w Starym Testamencie, masowe rzezie s przy rnych okazjach zalecane przez samego Boga. Dlaczego ludzie wierzcy mieliby si wstydzi z powodu naladowania swoich wasnych bogw? Problem z okreleniem i ocen biblijnej moralnoci jest taki, e w rzeczywistoci adna taka moralno nie istnieje. Biblia jest tak pena sprzecznoci, e niemoliwe jest przypisanie jakiej spjnej treci prezentowanym w niej zasadom. Parafrazujc star maksym, mona powiedzie, e wite ksigi s podobne do studni; mona czerpa wod z jednej strony i opryska ni przeciwn cian studni". Praktyczn tego konsekwencj stanowi moralno ukierunkowana kulturowo. Cokolwiek staje si akceptowalne, stopniowo przeksztaca kocieln doktryn, tak e jej moralno dostosowuje si, aczkolwiek powoli, do obowizujcych norm. Uywajc bardziej teoretycznych terminw, mona powiedzie, e religia opiera si na moralnym relatywizmie (czy wrcz trybalimie), czyli na tym, co Koci z ogromn pasj zwalcza. Zachwalajc podanie za absolutnymi standardami, ludzie religii w rzeczywistoci wyznaj zbir norm zmieniajcych si poprzez wieki tak bardzo, e osoba publiczna, ktra dzi postpowaaby wedle nakazw redniowiecznego chrzecijastwa, bezsprzecznie uznana by zostaa za kryminalist lub czowieka niespena rozumu. Rozziew pomidzy teori i praktyk wiedzie do straszliwych konsekwencji. Podczas gdy relatywizm dopuszcza wiar w kad dostatecznie silnie odczuwan regu, obecno absolutyzmu przeksztaca t skonno w gorliwy fanatyzm. Owa mieszanka wybuchowa, jak wiadomo z historii, wystarcza a nadto, by wyzwoli ekstremaln przemoc. Patrzc z obiektywnego punktu widzenia moemy stwierdzi, e moralno, tak jak inne formy wiedzy, powinna wywodzi si z rzeczywistoci, a nie od rzekomych bogw czy z

natchnionych pism. czenie moralnoci z religi jest zatem tyle nieuczciwe, co destrukcyjne. Jeeli mimo wszystko akceptujemy to, w jaki sposb papie pojmuje dobro i zo, wwczas wyania si nastpne pytanie - dlaczego istoty ludzkie zostay stworzone wraz ze zdolnoci do czynienia skrajnego za? Uznanie, e Boga naley przeprasza za okrutne czyny, oznacza, e zdaniem katolikw musi on bywa zagniewany lub rozczarowany postpowaniem ludzi, a wic odczuwa wzgldem nich emocje. A przecie, jeeli jest wszechwiedzcy, powinien doskonale zna skaon natur czowieka i jej wszelkie konsekwencje. Z kolei jako istota wszechmogca mgby zamiast ludzi powoa do ycia istoty, ktre nie miayby moliwoci postpowania le bez naruszenia swej zdolnoci posugiwania si woln wol. Dlaczego wszechwiedzcy i wszechmogcy Bg tak nie uczyni? Problem w doskonale ilustruje historia Adama i Ewy, ktrzy pokusili si, by spoy zakazany owoc. Bg musia wiedzie, e stworzeni przeze ludzie s zdolni zama jego reguy. Jak zatem mg gniewa si o to, e postpuj oni w sposb przewidziany w jego boskich planach? Bg taki albo nie jest wszechmogcy, albo nie wszechwiedzcy. W tym miejscu warto zwrci uwag, i papie przeprosi za czyny popenione w imieniu religii katolickiej, a wic przez osoby, ktre przypuszczalnie zostay zbawione. Jeli cecha bycia zbawionym" nie sprawia, e czowiek staje si dobry, mona spyta, co zbawienie czyni wzgldem ludzi poza zapewnieniem im miejsca w niebie? Z pewnoci nie zmienia ono niczego w ludzkim charakterze. By moe suszniej byoby zatem powiedzie, e zbawienie stanowi atwe usprawiedliwienie dla czyich czynw? Wszystkie te kopotliwe pytania pozostan bez odpowiedzi ze strony papiea i jego instytucji, poniewa podwaaj same fundamenty religii chrzecijaskiej, a tym samym przysparzaj wicej kopotw anieli masowe morderstwa na tle religijnym. Czym innym bowiem jest odpowiada za minione winy, a czym innym rozlicza si ze swoich aktualnych bdw. By moe znacie star amigwk dotyczc relacji miedzy Bogiem a dobrem. Polega ona na tym, e nie wiemy, czy dobro jest dobre, poniewa tak chce Bg, czy te stanowi ono zasad stojc ponad Bogiem. Oba czony alternatywy s bardzo kopotliwe dla wierzcych. Jeeli bowiem dobro jest dobre decyzj samego Boga, wwczas mogoby by czym innym, ni jest obecnie. Przykadowo tortury i masowe rzezie milionw ydw mogyby okaza si dobre, poniewa Bg mia na nie ochot. Z drugiej strony, jeeli przyjmiemy, e to, co okrela si mianem dobra, stanowi cz uniwersalnej zasady znajdujcej si poza bosk kontrol, wwczas zbliamy si do stanowiska obiektywnego, ktre opiera si na obserwacji rzeczywistoci w celu znalezienia dobra, nie za odczytania boskiej woli. Na szczcie wszystkie te moralne amigwki stosuj si wycznie do ludzi religijnych. Jak mwi niektrzy ateici, to s twoje reguy, ty pjdziesz do pieka". I tak jest dobrze, gdy zdaniem niektrych ludzi pieko nie znajduje si w zawiatach, lecz wrd nas, na Ziemi.
The Uberator", 23 marca 2000

14. Papie jak ywy - Agnieszka Wok-aniewska

Tylko tu si dowiecie, jak naprawd wygldaa ostatnia pielgrzymka J.R 2. Do przymiotnikw, jakimi komentatorzy okrelali atmosfer wizyty starszego pana: wspaniaa, cudowna, niezwyka, dodaabym jeden - faszywa. Jak yj, nie widziaam takiego festiwalu obudy, cho bywam na babskich rautach, balach charytatywnych, a nawet rocznicach lubu. Dziennikarze spekulowali midzy sob, na jakim dopingu jest J.E 2, e starcza mu poweru" tylko na kwadrans, a potem biegli i ogaszali wiatu, jak cudownym zastrzykiem energii jest dla Ojca witego spotkanie z rodakami. Wierni w religijnym uniesieniu gotowi byli zatuc kadego, kto przeszkadza im w kontemplowaniu tajemnicy miosierdzia boego albo wydawa si nie do wierny. Ateici ustawiali si szeregiem, aby spyno na nich papieskie bogosawiestwo, a faceci ze sztabu zajmujcego si obsug i zabezpieczeniem cedzili przez zby kurwa, niech on ju wyjedzie". Potem za lecieli przed kamery opowiada, jak ogromn radoci jest dla nich kada minuta suby Ojcu witemu i jak bardzo licz na to, e jeszcze sprawi nam jak niespodziank. A nad tym wszystkim krlowaa wcieko setek tysicy staych i przyjezdnych, ktrzy w jeden z ostatnich weekendw lata mogli sobie waln nawet piwa. Kochajcy Ojca witego krakowianie niezbyt licznie pofatygowali si na lotnisko, aby uczci jego przyjazd, za to masowo gromadzili si przed kuri, gdzie ich obecno raczej nie bya podana, zwaszcza e zajmowali si gwnie wznoszeniem okrzykw w stylu kardynale, pu papiea". Od czasu do czasu ujawnia si w tumie jaki prawdziwy chrzecijanin prbujcy zasugerowa, e papie je kolacj, e moe by zmczony, e ma prawo do chwili spokoju. Poczekamy, spa nie damy" - odpowiada tum. - Nie odejdziemy". Pojawienie si J.P 2 w oknie kurii, gierka cokolwiek gwiazdorska, przystajca raczej piewakowi operetkowemu ni komu, kogo obowizujcy tytu brzmi Ojciec wity" - wywoywao spazmy radoci rwnie nie majce wiele wsplnego z religijnym uniesieniem. Wyprostowana sylwetka i wyrana artykulacja papiea skonia reporterw, komentatorw, a i samego prezydenta do dugich i monotonnych wywodw na temat cudownego, energetyzujcego wpywu spotkania z wiernymi i ukochanym Krakowem. I ten ton pozosta, cho ju nazajutrz okazao si, i ta niezwyka odmiana trwa u Karola Wojtyy krtko. Prywatnie wielu z obserwujcych go prawie non stop dziennikarzy przyznawao, i w zastrzyk energii" naley traktowa dosownie i e cudowne przypywy si wygldaj raczej na efekt oddziaywania farmakologicznego. Te refleksje zostawili jednak dla siebie, publicznie zachwycajc si papieem radosnym i penym energii. Prezydent posun si nieco za daleko, wymieniajc katalog spraw, ktre poruszy w rozmowie z nim Jan Pawe II: bezrobocie, praca dla absolwentw, walka z terroryzmem, wizyta Kwaniewskiego w USA... Samo ich wyliczenie zajo wicej czasu ni caa rozmowa gowy pastwa z J.P 2 w cztery oczy. Rozmowy Wojtyy z gen. Jaruzelskim trway znacznie duej, ale z tamtym przywdc Watykaczyk miewa co do zaatwienia, a z tym ma z gry wszystko zaatwione. Autentyczno prezydenckiego entuzjazmu nie budziaby moe a takich wtpliwoci, gdyby widzowie nie mieli wczeniej okazji obejrze dramatycznej sceny demonstrowania papieowi ofiarowanej mu przez prezydenta chrzcielnicy. Jaki kretyn ustawi ow chrzcielnic za fotelem papieskim, Aleksander Kwaniewski prbowa zatem skoni papiea do odwrcenia si. Wobec braku jakiejkolwiek reakcji, prezydent zarzdzi, eby chrzcielnic postawi przed J.E 2. Okazaa si jednak za cika, wobec czego biskup Dziwisz po prostu obrci papiea wraz z fotelem. Obraz starca bezwolnego niczym lalka i jak lalka ustawianego przez purpurata o przebiegych oczkach mia wymiar - mona by rzec - alegoryczny. Jeszcze gorzej od prezydenta wypad premier, ktry w pierwszym zdaniu komentarza po rozmowach z J.P 2

owiadczy, i po raz kolejny" mia okazj przekona si, e papie popiera go w jego deniach do UE. le wygldaa radosna egzaltacja prezydenta, ale jeszcze gorzej determinacja, z jak premier usiowa wykorzysta spotkanie z pprzytomnym papieem do propagandy de wasnego rzdu. Z kolei wierni, hipnotycznie wpatrzeni w kady gest Jana Pawa, Leszka Millera - bd co bd papieskiego gocia - przywitali gwizdami. Nie pomaga, e wrd politykw lewicy utrwali si najwyraniej obyczaj oddawania Bogu co boskie via ona. Po tradycyjnych ju wystpieniach Jolanty Kwaniewskiej, ktra wspiera ma demonstrujc sw katolick proweniencj poprzez pene czci caowanie papieskiej doni, podobn rol przyja Aleksandra Miller. Obie damy przebia maonka trzeciego SLDowskiego gospodarza pielgrzymki - wojewody maopolskiego, ktra uznaa za stosowne podzieli si z ca Polsk wyznaniem, i jest dla niej wielk wartoci to, e Ojciec wity przekaza bogosawiestwo dla naszych dzieci". Niech papieskich fanw do komuny, gsta i namacalna, jake rna od ducha wszechogarniajcej mioci bliniego, ktr usiuje krzewi J.P. 2, bya jeszcze bardziej wyrazista podczas mszy na Boniach, gdzie porcj oklaskw otrzymali wszyscy z wyjtkiem prezydenta i premiera RP Owa maniera klaskania, witania goci i nagradzania mwcy oklaskami, zaczerpnita z tradycji zebra partyjnych, nikogo ju nie zadziwia, nawet kiedy huraganowe brawa zrywaj si w trakcie mszy, dla katolikw bd co bd wydarzenia o charakterze sacrum. Zachwyceni zgodnym brzmieniem wasnych modych gosw aktywici oazowi wywrzaskuj na cae garda Pobogosaw!", nie zwracajc szczeglnej uwagi na to, i skutecznie zaguszaj starczy gos Karola Wojtyy. Dziennikarze i komentatorzy zgodnie uznali, i atmosfera, jak tworz setki drcej si w takt modziey, jest wspaniaa" i niezwyka", cho w istocie - tworzy to klimat wiecu lub festynu. Z podobnym ogniem ci sami modzi ludzie w innym czasie i miejscu mogliby skandowa Elvis, Elvis" albo Wiesaw, partia". W atmosferze wiecu wszystko jest moliwe. Przekonaam si o tym, gdy chcc obejrze Bonia w noc poprzedzajc msz, wdaam si w idiotyczny spr z rwnie idiotycznym przedstawicielem Ochotniczej Stray Poarnej wystpujcej w charakterze kocielnej stray porzdkowej. Nagle otoczyo mnie kilkanacie nader uduchowionych osb, wrzeszczc my si tu, kurwa, modlimy". Z jednej strony naciera na mnie jaki wawy staruszek z piersi pen baretek, z drugiej szarpaa mnie za rk zakonnica. Za facecikiem ze stray stano murem kilkunastu innych straakw, a wszyscy najwyraniej mieli zamiar wzi odwet za przeladowania pierwszych chrzecijan, ja wystpowaam w charakterze lwa. Uciekam z krzykiem, cho miaam prawo tam przebywa, a nabyam je za 100 dolarw, bo taki by koszt akredytacji. To kolejna sprawa okryta dyskretnym milczeniem. Moe pastwa nawiedzane w trakcie pielgrzymek wyrzucaj na to miliony, ale dla Watykanu i wsppracujcych z nim instytucji to wietny interes. Akredytacja dziennikarska kosztowaa 100 dolarw i otrzymywao si za to kolorow przepustk ze zdjciem, stert ulotek, foliowy paszcz przeciwdeszczowy i przejazd autobusem miejskim na miejsce celebry. Takich akredytacji PAI z KAI-em sprzeday - wedle rnych informacji - od 1400 do ponad 2 ty. Jeszcze lepsz kas trafia na tym Stolica Apostolska. Tak zwane volo papale kilkudziesicioosobowa grupa dziennikarzy przylatujcych z papieem i z nim powracajcych do Watykanu - za ostatni wycieczk pacia - jak powiedzia mi jeden z nich - 3,5 tys. euro. Wrd spraw, ktre naprawd godne byy zachwytw w trakcie tej pielgrzymki, niewtpliwie krluje wytworna i pikna w swej prostocie architektura Sanktuarium Boego Miosierdzia w agiewnikach, niezalenie od tego, co mylimy o celowoci budowy wityni na 5 tysicy osb w kraju, gdzie jest p miliona bezdomnych. C z tego, skoro nad otarzem dominuje obraz Miosiernego Serca Chrystusowego wedle wizji w. Faustyny odpustowy malunek, przedstawiajcy jedwabisto-wosego Jezusa o aryjskich rysach, z tczowymi, rowo-bkitnymi promieniami wypywajcymi z piersi. Nikt z zachwycajcych

si katedr nie omieli si wszake napomkn o dysonansie, jaki wprowadza ten kicz. Pod obrazkiem widnieje tabernakulum w ksztacie kuli ziemskiej z czerwonym wiatekiem umieszczonym na orbicie, gdzie nad biegunem pnocnym. Zachystujcy si z zachwytu komentatorzy dyskretnie przemilczeli fakt, i owo czerwone wiateko z daleka z atwoci mona wzi za czerwon gwiazd, a cao uderzajco przypomina radzieckie plakaty ze sputnikiem, majce symbolizowa osignicia ZSRR w dziedzinie podboju kosmosu. Trzeba doceni rwnie takt komentatorw, ktrzy zwykle gotowi s duba w najmniejszej nawet rnicy zda i kady konflikt w partii czy koalicji rozdyma do rozmiaru nocy dugich noy ale umkna im cakowita marginalizacja prymasa Glempa. Sta si on persona non grata do tego stopnia, e J.P 2 nie wymieni go nawet wrd osb, ktrym dzikowa na poegnanie. Trudno mwi o nadmiernym uduchowieniu uczestnikw pielgrzymki. Idc na msz mona byo kupi koszulk z Hardcore Christian" albo Jezusem za 15 z, pyt Zote przeboje socjalizmu" za 9,99 z, homilie papieskie o jeden grosz droej, obrazek z migajcym czerwonymi arweczkami sercem Jezusowym, za 20 z, i za tyle zere golonk. Za to nie mona byo si wysra, bo kilkadziesit toi-toiw" nie wystarczao dwm milionom ludzi. Tote rano przed msz wierni - a take wierne - spoza Krakowa zaatwiali swe potrzeby publicznie, kucajc za drzewami, za nad caym polowym kocioem unosi si zapach gwna. Troska o bezpieczestwo przyja formy znane z Chin Mao - piciokilometrowy odcinek obwodnicy Krakowa, ktr go jecha do Kalwarii, chroniony byt przez umundurowanych policjantw stojcych co 20 metrw. Ustawiono ich 4 godziny przed przejazdem papiea w szczerym polu. Ci policjanci, stojcy godzinami w upale, raczej niewiele zyskaj na tej pielgrzymce - dodatkowe rodki resort ministra Janika przeznaczy na now kolumn dla BR, bo to wstyd, eby premier i jego ochrona musieli jedzi za papieem ubogich" kilkuletnimi BMW Niemie reakcje wywoaa decyzja znienacka wprowadzajca prohibicj w caym wojewdztwie maopolskim, od nocy ze rody na czwartek do nocy z poniedziaku na wtorek. J.E 2 przylecia do Krakowa w pitkowy wieczr, opuci miasto definitywnie w poniedziaek po poudniu i tak te krakowscy rajcy ustalili czas prohibicji: od 17.00 w pitek, do 19.00 w poniedziaek, w miejscach pobytu papiea. Tymczasem kto - pono sam premier - podbi stawk, obejmujc prohibicj pi dni i cae wojewdztwo. By nadgorliwy w przymilaniu si papieowi, czy te chcia obrzydzi narodowi te wizyty? W Zakopanem na przykad knajpiarze zgodnie naszczali na zakaz, kontrole odsyali za do Litwora" - nowego, ekskluzywnego hotelu na Krupowkach, gdzie zatrzyma si premier ze wit a take Witkiewiczwki", gdzie bawi prezydent. Za to w Krakowie strach by powszechny i prohibicja rzeczywicie skuteczna. Drugi obieg" gorzay zapewniali taksiarze. Zaczepiali pasaerw, pytajc, czy nie maj czego do odstpienia dawali 200 z za p litra. Warto te byo widzie kelnerw tumaczcych zagranicznym turystom, e nie mog napi si wina do kolacji. A kiedy ju trzewi jak winie, ubrani w koszulk z Jezusem, obarci golonk, wysrawszy si za drzewem, trafilimy na wit nauk - nie dowiedzielimy si niczego nowego. Papie, jak zwykle, wypowiedzia si przeciw haaliwej propagandzie liberalizmu", przez ktry rozumie wikszo praw czowieka takich jak na przykad prawo do wiadomego rodzicielstwa czy godnej mierci, a take wikszo zasad, ktrymi powinno kierowa si neutralne wiatopogldowo, demokratyczne pastwo prawa. Wypowiedzia si przeciwko uzurpowaniu sobie prawa Stwrcy do ingerowania w tajemnic ycia ludzkiego" - inaczej mwic -postpowi nauki, nie tylko w dziedzinie bada genetycznych, ale choby zapodnienia in vitro. Nie opowiedzia si za to za Uni Europejsk, na co najwyraniej liczyy wadze. Premier prbowa nawet mu ten aplauz wmwi. Stwierdzenie, i Polska ma znale w Unii waciwe sobie miejsce", mona interpretowa zarwno jako poparcie, jak i krytyk dla stanowiska negocjacyjnego rzdu Leszka Millera. Nie zapowiedzia te Wojtya

swojej dymisji - na co liczy cay katolicki wiat poza Polsk. Modlitwa o to, by starczyo mu si, eby do koca wypeni sw misj, wygldaa raczej na stanowcze odrzucenie tych da. A potem pomacha tumom wrzeszczcym zosta z nami" i odlecia. To wszystko, Panie i Panowie, dzikujemy i do zobaczenia. Elvis wyjecha.
"Nie" nr 35, 2002

15. Czyby Jan Pawe II by gejem? - Ceorge Monbiot

Jak inaczej wytumaczy jego dziwaczn kampani nienawici?
To, w co czowiek wierzy bez dostatecznych dowodw - pisa Bertrand Russell - jest wiadectwem jego pragnie - pragnie, z ktrych czsto sam nie zdaje sobie sprawy. Watykaska obsesja na tle homoseksualizmu wskazuje, e moe si tu dzia co bardzo ciekawego. Czyby niektrzy z najpotniejszych kardynaw Kocioa katolickiego zmagali si z wasn seksualnoci? Czyby sam papie by homoseksualist? W niedziel (9 lipca 2000 r. - przyp. tum.) Ojciec wity przypuci wcieky atak na gejw, zarzucajc im, e zorganizowany przez nich tzw. World Pride Festival" w Rzymie, stanowi obraz wartoci chrzecijaskich Wiecznego Miasta. Homoseksualizm - grzmia papie - jest oczywistym zaburzeniem sprzecznym z prawem naturalnym. W ubiegym roku Kongregacja do spraw Doktryny i Wiary - majca na sumieniu niejeden ciki grzech kocielna prokuratura - zakazaa pewnemu ksidzu i zakonnicy udzielania posug duchowych gejom w USA, gdy oboje odmwili podpisania owiadczenia stwierdzajcego, e zachowania homoseksualne s zawsze obiektywnie ze. Geje - zdaje si wierzy Watykan - sami s winni swoim nieszczciom. Jeli zostanie uchwalone prawo chronice zachowania, do ktrych nikt nie ma prawa, ani Koci, ani spoeczestwo nie powinno si dziwi, gdy dojdzie do aktw gwatu i przemocy". Obrocy praw homoseksualistw twierdz, e co roku we Woszech ofiar zabjstw pada od 150 do 200 gejw. Choby tylko z tego powodu powinnimy potraktowa papiesk bull powaniej ni zdaje si na to zasugiwa na pierwszy rzut oka. Rozwamy zatem dwa gwne aspekty watykaskich edyktw. Twierdzi si w nich, e homoseksualizm jest jednoczenie niemoralny i nienaturalny. O moralnoci moemy mwi wtedy, gdy nasze zachowanie wpywa na ycie innych ludzi. Ciekawe, e nawet Watykan nie potrafi powiedzie, jakie szkodliwe skutki moe mie bezpieczne, dobrowolne wspycie dwojga dorosych ludzi. Powiada si tylko, e akceptacja takich zwizkw moe zdeprawowa i odcign od Kocioa wielu innych. Inaczej wyglda kwestia zwizkw heteroseksualnych. Reprodukcja wrd majtnych ludzi sukcesu ma niewtpliwy i szkodliwy wpyw na innych. Szybkie wyczerpywanie si zasobw naturalnych i zmiany klimatyczne powoduj, e kade dziecko urodzone w rodzinie ludzi bogatych pozbawia wiele innych dzieci rodkw do ycia. W wiecie kurczcych si bogactw naturalnych homoseksualizm wydaje si bardziej moralny ni zwizki midzy mczyznami i kobietami. Ciekawsza wydaje si sugestia druga, e orientacja homoseksualna jest czym nienaturalnym. Moe to oznacza jedn z dwch rzeczy. Jeli papie sugeruje, e tego typu zwizki nie mog by uznane za normalne ludzkie zachowanie", to z takiej oceny wynikaj niepokojce wnioski na temat normalnoci zachowa starych mczyzn, ktrzy nosz sukienki i regularnie spoywaj ciao swojego zbawiciela. Nienaturalne moe rwnie oznacza, e zachowania homoseksualne s nieznane w wiecie zwierzt. Jednak i w tym przypadku Koci ma problem. Bruce Bagemihl w swoim wiekopomnym dziele Biological Exuberance" przedstawia dowody na istnienie zachowa homoseksualnych u 470 gatunkw zwierzt: opisuje orgie homoseksualne manatw, pieszczoty i parzenie si samcw yraf oraz obyczaje samic japoskich makakw, ktre na dugie tygodnie cz si w pary, obdarzaj si pieszczotami i odbywaj stosunki pciowe. W jednym z niedawnych wyda New Scientist" czytamy, e w pierwszych latach ubiegego wieku zakopotani opiekunowie zwierzt w ZOO w Edynburgu musieli raz po raz zmienia

imiona pingwinw, gdy okazywao si, e zakochane pary, ktre obserwowali, nie skadaj si bynajmniej z samca i samicy Samice rybowek zwyczajnych nierzadko wi si w pary na cae ycie. Do samcw zbliaj si tylko w celu zapodnienia, po czym buduj gniazda i wychowuj mae wsplnie ze swoimi partnerkami. To, co wyprawiaj niektre szympansy, orangutany i jee dugouche wahabym si opisa nawet w bardzo liberalnej gazecie. miao moemy powiedzie, e ycie w stanie natury jest cakowicie zdeprawowane. Trudno jednak uzna je za nienaturalne. Z drugiej strony wiatu zwierzt nieznany jest dobrowolnie przyjty celibat. Jeli jaka forma ycia seksualnego jest rzeczywicie obca naturze, to jest to z pewnoci ycie seksualne duchownych katolickich. Prawd mwic nie przypuszczam, eby papie by gejem. Zapewne uzna tylko, e homoseksualici najlepiej si nadaj do roli wroga, zewntrznego zagroenia, ktrym mona usprawiedliwia denie do penej kontroli nad yciem wiernych. Cho niektrzy dzielni ksia i biskupi starali si zaradzi naduyciom Kocioa, przez dugie stulecia uznawa on za swoich wrogw najchtniej tych, ktrzy i tak byli ofiar przesdw i przeladowa. Dzisiaj nie wolno ju pali na stosie heretykw i czarownic, tak wic Koci upatrzy sobie na ofiary gejw i kobiety w ciy, naraajc obie grupy na wrogo i przemoc, prowadzc kampanie przeciwko uywaniu prezerwatyw lub wzywajc ofiary masowych gwatw w Kosowie do niestosowania tabletek wczesno-poronnych. Udowodnilimy, e homoseksualizm jest zarwno moralny, jak i naturalny. Nie jest jasne, czy to samo mona powiedzie o papieu.
The Guardian", 13 lipca 2000

16. Jego witobliwo nie bawi si w Indian - Grayna Zaga

wiat wy z zachwytu, gdy papie kanonizowa i beatyfikowa w Meksyku trzech nieyjcych Indian, ywym Indianom J.E 2 ju nie zrobi tak dobrze. Tace indiaskie, pogaskie rytuay, kolorowe pira, kostiumy ludowe, kadzida, muzyka, tumy, owacje krzyki, pacze i chopiec z wiatrwk. Trzy ostatnie dni w Meksyku byy mczce, ale z objazdowych wystpw w Amerykach papa wrci wyranie zadowolony. Przed Bazylik Dziewicy z Gwadelupy wierni zobaczyli skurczonego, starego i schorowanego czowieka, ktry z trudem koczy zdania. Tym razem celem pielgrzymki papy byy prawa Indian. Wyniesienie na otarze pierwszego Indios - Juana Diego - miao suy poniesieniu popularnoci Watykanu. Na prywatnej audiencji z prezydentem Foxem papie rozmawia o biedzie, emigracji programach rozwoju spoecznego i integracji Indian. Nie pado jednak ani jedno sowo na temat Marcosa, ktry od 1994 r. wspiera ny przez legendarnego biskupa Samuela Ruiza, walczy o prawa 10 min rdzennych mieszkacw Meksyku, przede wszystkim o ich autentyczn reprezentacj polityczn w parlamencie Watykan nie lubi terminu teologia wyzwolenia". Nie lubi te byego biskupa Diecezji Indian w San Cristobal de las Casas w Chmpas, ktry pomaga zapatystom, informujc opini publiczn o wojnie prowadzonej w tym regionie od lat przez oddziay paramilitarne. W jej wyniku w okresie rzdw prezydenta Zedillo tysice Indian zostay zmuszone do opuszczenia swojej ziemi i do tej pory yj na wygnaniu. Fox obieca przed wyborami, e wycofa wojska z Chiapas i uchwali ustaw o prawach Indian, ktr zaproponowali zapatyci. Do tej pory z obietnic tych si nie wywiza. I oto wizyta papiea w Meksyku miaa pokaza, e Koci jest z Foxem, a Fox jest z Watykanem. Gdyby nie kocielna organizacja FrayBa" (Centrum praw czowieka im. Brata Bartolomeo de las Casas) dziaajca od 1996 r. przy Katedrze w San Cristobal de las Casas - wojska rzdowe i prawicowe bojwki paramilitarne miayby w Chiapas woln rk. Na katedr, w ktrej odbyy si rozmowy pokojowe w 1994 r., na biskupa Ruiza oraz na jego wsppracownikw para-militaryci wielokrotnie dokonywali zamachw. Skuteczniej jednak walczy z nimi sam Watykan i konserwatywne skrzydo lokalnego Kocioa. Oskarono Ruiza o uprawianie teologii wyzwolenia i ochrzczono czerwonym biskupem". Zarzucano mu, e finansuje rewolucj i manipuluje Indianami oraz organizacjami humanitarnymi, ktre cign z caego wiata po to, by robiy obozy dla pokoju". Episkopat meksykaski z trudem przekn fakt, e Ruiz zosta przedstawiony do Pokojowej Nagrody Nobla. Koledzy w czerwonych czapeczkach pisali na niego donosy do Rzymu, krytykujc inicjatyw tworzenia Kocioa autochtonicznego zgodnie z postanowieniami Soboru Watykaskiego II i protestowali przeciwko wywicaniu indiaskich duchownych, bo wspieraj partyzantk antyrzdow. W kocu Watykan wysa czerwonego biskupa na emerytur daleko od Meksyku i zakaza wywicania Indian przez 5 lat. Watykan odwoa rwnie Raula Vera Lopeza - wieloletniego wsppracownika Ruiza i naturalnego kandydata na biskupa Diecezji Indian. Duchowny owiadczy publicznie, e za masakr w Acteal dokonan w 1997 r. s odpowiedzialne wojska rzdowe i zaskary grupy paramilitarne w sdzie. Dla Watykanu Raul Vera zbytnio miesza si do polityki, to znaczy miesza si do niej po niewaciwej stronie. Teraz biskupem meksykaskiej Diecezji Indian jest Filipe Arizmendi. Niestety, rwnie on coraz goniej mwi o istnieniu skrajnie prawicowych grup paramilitarnych siejcych postrach w indiaskich wioskach. Widocznie kady czarny przechodzcy przez Chiapas zaraa si teologi wyzwolenia i staje si czerwony.

Przedostatni wycieczk papie zakoczy beatyfikacj Juana Batisty i Jacinto de los Angeles - indiaskich mczennikw, ktrzy w XVII w. oddali ycie za wiar. Nie moe to by odczytane jako kolejna mea culpa"; tym razem za Holokaust Indian, ktrego dokonali konkwistadorzy nawracajc ich mieczem i ogniem na katolicyzm. Beatyfikacja ta obnaa obud Kocioa - w rzeczywistoci nowi bogosawieni byli pomocnikami inkwizycji, ktrzy chcieli za-denuncjowa swoich ziomkw skadajcych ofiar Pierzastemu Wowi i za to zostali przez nich zamordowani. Historii ludw prekolumbijskich nie da si tak atwo wyretuszowa: albo mier na stosach i poprzez utopienie, albo objcia Madonny z Gwadelupy o twarzy Metyski. Wystarczy przypomnie, e ulubion rozrywk Corteza byo krzyowanie dzikusw i szczucie ich psami, ktre wygryzay wntrznoci. Koci kat. w Ameryce aciskiej zawsze mia dwie twarze i dylemat: czy Indian mona nazwa ludmi i czy maj dusz? T wtpliwo duchowiestwo rozstrzygao w 1555 r. w Valladolid (Hiszpania) w drodze debaty filozoficznej pomidzy dominikaninem Bartolomeo de las Casas (patronem Diecezji Indian) i jezuit Juanem Ginesem de Sepulved. Sepulveda twierdzi, e s oni spoecznie niedorozwinici i nie znaj pojcia prywatnej wasnoci. Pierwszy czerwony misjonarz w Chiapas - brat Bartolomeo - przywiz ze sob do Europy kilku dzikusw, by udowodni, e rwnie te istoty s dziemi Boga, gdy potrafi mia si, paka i modli. To uratowao ludy prekolumbijskie od cakowitej zagady. Po wizycie papy w Meksyku trudno zrozumie, o jakich prawach Indian mwi Polak w biaym stroju. Tych, o ktre walczy Marcos i Diecezja Indian: prawo do autonomii, ziemi, pokoju, wasnego jzyka (rwnie podczas liturgii kocielnej) i reprezentacji politycznej w parlamencie? Czy tych, ktre proponuje Fox poprzez plan Puebla Panama. Ma on na celu wczenie Chiapas do strefy wpyww USA jako atrakcji turystycznej i zamknicie Indian w rezerwatach zwanych korytarzami biologicznymi"?
Nie", nr 33, 2002

17. Papieski lek na zo kapitalizmu - Marek Krakowski

Jan Pawe II sta si w Polsce niekwestionowanym autorytetem od wszystkiego i dla wszystkich. Okazuje si nim w dziedzinie poezji, dramatu, pedagogiki, poczucia humoru, moralnoci, filozofii i wielu innych. Ten John Travolta Ducha witego", przyjanicy si z gwiazdami popu, wystpujcy dla milionw na stadionach, zdoby sobie uznanie wszystkich, ktrzy chc uczestniczy w yciu publicznym. Ten, kto omieliby si publicznie podda w wtpliwo zasugi papiea Polaka musiaby liczy si z reprymend znacznie surowsz- od tej, jakiej dowiadczy minister apiski. Owa jednomylno staa si na tyle powszechna, e nawet politycy lewicy ulegli nadmuchanemu kultowi, uywajc cytatw z papiea jako doskonaego usprawiedliwienia przed zarzutami o ateizm czy socjalny radykalizm. Kady moe dzi znale cytat dla siebie z jego obfitej twrczoci. Zarwno biznesmen jak i pracownik maj moliwo zmieni konflikt w konstruktywn wsp prac, jeeli tylko stosuj si do sw Karola Wojtyy. Urzdujcy papie jest bowiem, rzecz jasna, wielkim mylicielem spoecznym twrc przeomowej teorii na temat pracy. Swojemu zaangaowaniu w wiat pracy da wyraz w trzech encyklikach, gdzie przedstawi zestaw pogldw na temat kluczowych kwestii spoecznych. Jednoczenie zapowiedzia, e jest wiernym kontynuatorem swoich poprzednikw nauczajcych o katolickiej etyce pracy. Postaci, do ktrej odwouje si najczciej i najchtniej, jest Leon XIII. w wielki papie" 13 wyda w 1891 r. encyklik Rerum novarum" majc da podstawy pod wspczesn nauk Kocioa dotyczc spraw spoecznych. Praca ludzka zawsze ywo interesowaa Koci katolicki, ktry nie tylko widzia w niej przez wieki doskonae narzdzie do utrzymywania mas w karnoci, lecz jednoczenie w czasach feudalnych mg dziki niej budowa swoj potg. Jednake, jak pisze Karol Woj-tya, zgbianie problemu pracy ludzkiej doznawao cigego uwspczeniania, zachowujc stale w chrzecijaski zrb prawdy, ktry mona nazwa odwiecznym" 14 . Uwspczenianie to stao si koniecznym gestem samoobrony w sytuacji, gdy masy zaczy wymyka si spod opiekuczych skrzyde Kocioa i szuka rozwiza w bezbonych koncepcjach socjalistycznych. Zdoano przy tym jednak zachowa odwieczny zrb prawdy", powtarzanej co najmniej od czasw w. Augustyna, i biedacy musz trwa w wiecznie jednakim, niezmiennym, twardym jarzmie niszego stanu" i dy do ideau pracowitego ubstwa" 15 . Pod koniec XIX w. Koci zrozumia, e wywrotowe wpywy zaczynaj odgrywa znaczc rol wrd robotnikw, a ostrze ich gniewu moe zosta wymierzone nie tylko w pana z fabryki, ale rwnie w jego sprzymierzeca z pobliskiej diecezji. Naturalny porzdek, jakiego bronio duchowiestwo w czasach feudalnych, rozpad si, a na jego miejscu wyrs wiat laickiego kapitalizmu nie potrzebujcego ju tak bardzo boskiego usankcjonowania. Papiestwo akceptujce przez setki lat niewolnicz prac chopw zaczo dostrzega wyzysk robotnikw w fabrykach. Tym, co oburzao, byy jednak nie tyle nieludzkie warunki pracy, z ktrymi Koci w swojej moralnoci uporaby si atwo, lecz wzbierajce wywrotowe nastroje wrd robotnikw. Jak wielki by wic nie by wyzysk i ndza mas, tym, co niepokoio Leona XIII, byo przeciwstawianie sobie pracownikw i pracodawcw, pracy i kapitau. Tymczasem, wedle jego nauki, te dwie klasy powinny zgodnie wspdziaa i odpowiadajc sobie wzajemnie powodowa stan rwnowagi w spoeczestwie" 16 . Wrogami robotnikw nie s tedy i absolutnie nie powinni by zapewniajcy rozwj i harmoni pracodawcy, lecz ideologowie materializmu buntujcy pracownikw najemnych przeciwko ich naturalnym sprzymierzecom z warstw posiadajcych. Klasowe spoeczestwo nie stoi w sprzecznoci z nauk Kocioa, a walka klas - jak pisa inny autorytet Karola Wojtyy, Pius

XI - jeli si z niej wykluczy gwaty i nienawi w stosunku do drugiej strony, przemienia si powoli w szlachetne wspzawodnictwo, oparte na deniu do sprawiedliwoci" 17 . Argumentacja ta okazuje si bardzo trwaa i po 100 latach z podobnymi sformuowaniami spotka si mona w krgach neoliberalnych, gdzie twierdzi si, e pracownicy powinni zrezygnowa z agresywnych form protestu i zrozumie, e tylko solidarnie wsppracujc z pracodawc o dobro przedsibiorstwa osign realne korzyci. Wielki papie robotniczy" Leon XIII rzeczywicie sta si nauczycielem Karola Wojtyy, ktry tak bardzo troszczy si o wyzyskiwanych, e nie moe pozwoli, aby ich za sytuacja materialna owocowaa grzechem nienawici. Pisze on: Nie mona przeciwstawia pracy kapitaowi, ani kapitau pracy, ani tym bardziej przeciwstawia sobie konkretnych ludzi stojcych za tymi pojciami" 18 . Sentymentalna nauka obecnego papiea nie ma na celu jakiegokolwiek zmieniania porzdku spoecznego i jego podstawowych zasad. Pochlipujc nad cikim losem robotnika, nie zapomina on doda, e jego najwikszym wrogiem jest materializm: kierunek mylenia postrzegajcy ludzko nie poprzez enigmatyczn kategori osoby", lecz przez jej realne uczestnictwo w procesie historycznym, bdcym wynikiem ekonomicznej i kulturowej dziaalnoci czowieka. Papie przystosowuje Kocielne doktryny do zmieniajcych si warunkw. Jeli nie da si przywrci starych dobrych feudalnych czasw, gdy kady posiada przypisane mu miejsce w hierarchii, to trzeba oswoi kapitalizm, dekorujc go lukrowanymi koncepcjami godnoci ludzkiej pracy". Jak pisa Karol Marks o analogicznych koncepcjach w buruazyjnym socjalizmie: Kiedy wzywa on proletariat, by urzeczywistni jego system i wkroczy do nowej Jerozolimy, to da w gruncie rzeczy tylko tego, by proletariat pozosta w dzisiejszym spoeczestwie, lecz wyzby si nienawistnych o nim poj" 19 . Moe to tumaczy, dlaczego dzisiejsi polscy socjaldemokraci, rezygnujc z ostatnich pozorw lewicowoci, lubi si usprawiedliwia, powoujc si na papiea. Jan Pawe II jest wprawdzie obroc ucinionych, ale podobnie jak jego poprzednicy dla rwnowagi bierze pod opiekucze skrzyda wasno prywatn, gdy, jak pisa jego wzr Leon XIII: Dla kadego zdrowego ustroju gospodarczego nietykalno wasnoci prywatnej stanowi pierwszy element" 20 . Wprawdzie Karol Wojtya dopuszcza pewn form uspoecznienia owej wasnoci, czyni to jednak z zastrzeeniem, e nie moe to by aprioryczna decyzja" 21 , co rozumie naley przez decyzj o charakterze politycznym. Zamiast niej proponowana jest rozwodniona forma wspwasnoci (czy wrcz wspodpowiedzialnoci) pomidzy pracownikami a wacicielem. Respektowanie praw pracowniczych osign mona wedug papiea nie metodami szantau i walki o zmian systemu spoecznego generujcego powstawanie nierwnoci, lecz poprzez wzajemne poszanowanie czowieczestwa" i respektowanie wartoci osobowych." W kocu wszyscy przecie powinni by jedn wielk rodzin, gdzie - jak to w porzdnej rodzinie - nie moe zabrakn rzdzcej gowy" i reszty, skwapliwie wykonujcej polecenia. Tote, jak pisze, w ostatecznoci we wsplnocie tej musz si w jaki sposb poczy i ci, ktrzy pracuj, i ci, ktrzy dysponuj rodkami produkcji lub s ich posiadaczami" 22 . Wsplnota opisywana przez Wojty nie jest wolna od sytuacji konfliktowych, w ktrych pracownikowi askawie pozwala on na stosowanie pewnych form walki o swoje prawa. Strajk jest metod, ktr katolicka nauka spoeczna uwaa za uprawnion pod odpowiednimi warunkami i we waciwych granicach (...) strajk pozostaje rodkiem ostatecznym. Nie mona go naduywa. Nie mona zwaszcza naduywa go dla rozgrywek politycznych" 23 . Rozumie naley to w ten sposb, e wpierw trzeba odwoa si do osoby

ludzkiej" w pracodawcy i zaapelowa do jego serca. A jeeli okae si nieczuy na te sugestie, wwczas pozostaje ostateczny" rodek, jakim jest strajk. Nie naley jednak nigdy wykorzystywa go jako argumentu w walce politycznej, gdy mgby on przeistoczy si z lokalnego konfliktu w zmian panujcych stosunkw spoecznych. Tymczasem przede wszystkim naley otworzy si na gos, ktry w przedziwny sposb agodzi odruchy goryczy i buntu, otwiera oczy duszy, eby czowiek w nowym wietle mg widzie wiat, siebie, swe przeznaczenie" 24 . W adnym wypadku czowiek nie powinien naduywa ostatecznych rodkw". Papie jest przekonany, e praca stanowi podstawowy wymiar bytowania czowieka na ziemi" 25 . Kim jest ten czowiek", Koci naucza przez kilkaset lat, odmawiajc tego miana chociaby niewiernym", Indianom czy rdzennym mieszkacom Afryki. W kocu rzeczywisto zmusia konserwatywn instytucj do zaakceptowania w nich osb ludzkich", co nie w peni si udao w przypadku kobiet. Przeznaczenie" bowiem wyznaczyo tej pci inny wymiar bytowania anieli praca. Jak pisze papie: Przyniesie to chlub spoeczestwu, jeli (...) umoliwi kobiecie-matce oddanie si trosce o wychowanie dzieci, odpowiednio do zrnicowanych potrzeb ich wieku. Zaniedbanie tych obowizkw spowodowane koniecznoci podjcia pracy zarobkowej jest niewaciwe z punktu widzenia dobra spoeczestwa i rodziny, skoro uniemoliwia lub utrudnia wypenianie pierwszorzdnych celw posannictwa macierzyskiego" 26 . Ta niemono podjcia pracy, a zatem i realizowania si jako pena osoba", dobrze pasuje do okrele, jakimi w. Tomasz obdarza kobiet. Nieudany mczyzna", byt kaleki" i chybiony", nie potrzebuje si realizowa w pracy, gdy wystarczy mu powinno wite" posannictwo rodzenia i wychowywania przyszych pokole gorliwych i potulnych pracownikw. Jan Pawe II troszczy si o wszystkich ludzi pokrzywdzonych i cierpicych. Umie jednak zachowa stosown miar i odrni prawdziwe zo od tego, co w istocie stanowi si ycia" i wiato wiary". Owo zo" rozlao si w XX w. od Moskwy przez Warszaw i Berlin, docierajc a do Ameryki aciskiej. Gosio ono - i, co gorsza, urzeczywistniao zabronione postulaty rwnoci, obalenia przywilejw grup posiadajcych (w tym Kocioa) i nacjonalizacji wielkiej wasnoci. Karol Wojtya wiedzia jednak gdzie szuka sojusznikw do walki ze znienawidzonymi demonami ateizmu i komunizmu. Ju w 1981 roku nawiza bliskie stosunki z Ronaldem Reaganem, ktry od tej pory sta si jego bliskim przyjacielem. Poparcie udzielone wielkiemu" aktorowi opacio si i przeoyo wymiernie na miliony dolarw, jakie zasiliy fundusz polskiej Solidarnoci". Zasuya ona sobie na ten sponsoring uzasadnionym oporem przeciwko wadzy, ktra amaa prawa pracownicze w taki sposb, e po kilkunastu latach od jej obalenia wikszo ludzi pracy z nostalgi wspomina wyzysk", jakiego dowiadczali za czasw PRL. Przyjaciel Wojtyy, Ronald Reagan rwnie myla o najbiedniejszych. Zostajc prezydentem, od rki przyci budet federalny, wydatki na programy socjalne i dotacje na szkolnictwo o 41 mld. dolarw. W czasach jego drugiej kadencji godowao 8 min. dorosych i 2 min. dzieci, a 33,4 min. obywateli USA yo w ubstwie 27 . Jan Pawe II by te gorcym ordownikiem polityki Reagana w Ameryce aciskiej, bo tylko amerykaski przywdca mg uchroni ten obszar przed wpywami socjalizmu, ktry zamiast skupi si na duchowym wymiarze pracy w kapitalizmie, ujmowa j wulgarnie jako towar. Setki tysicy ofiar prawicowych dyktatorw i US Army w Salwadorze, Nikaragui, Chile, Hondurasie i wielu innych pastwach tego regionu nie wzbudzio u papiea moralnego oburzenia. Nawet kilkuset zamordowanych katolickich ksiy nie wywoao reakcji

Watykanu, gdy popierali wyklt Teologi Wyzwolenia. Wystarczy wszake jeden ksidz antykomunista zabity w Polsce, aby papie natychmiast upomnia si o prawo do wolnoci. Po obaleniu komuny", do czego Jan Pawe II zapewne w jakim stopniu si przyczyni robotnicy na caym wiecie mog rozwija cnot inicjatywy, pielgnowa wasno (niekoniecznie swoj) i kultywowa wolno ekonomiczn. A gdy zdarzy si, e jeden dolar dziennie nie wystarczy na przetrwanie albo praca przez kilkanacie godzin na dob nadszarpnie ich zdrowie, ktrego nie przywrci im kuracja w sprywatyzowanym szpitalu, powinni pamita, e w kocu nadejdzie taki moment, gdy na cierniowej odydze cierpienia wykwitnie wonna ra radoci" 28 . Jan Pawe II uchodzi za papiea szczeglnie zaangaowanego w sprawy ludzi pokrzywdzonych i uciskanych. W swoich przemwieniach wielokrotnie zwraca si do nich ze sowami pocieszenia, co przekada si na popraw ich sytuacji materialnej mniej wicej w taki sposb, jak pielgrzymowanie do Lourdes pomaga w wyleczeniu chorb. Polskie spoeczestwo okazao si jednak niezwykle podatne na nauk papiea z jej teori utrzymywania pogody ducha i rezygnacji" 29 . Pod t nauk podczy si stara wikszo politykw, widzc w niej si agodzc nastroje spoeczne i odwracajc uwag ludzi od politycznych, ekonomicznych i globalnych przyczyn ich katastrofalnej sytuacji. I tak jak Koci przed 1989 r. zagrzewa ludzi do walki z systemem zapewniajcym im edukacj, prac i bezpatn opiek medyczn, tak dzi pod lawin papieskich sw o krzywdzie ubogich kryje si afirmacja porzdku odbierajcego im te zdobycze.
Bez dogmatu", nr 58, jesie 2003

18. Papie na dopingu - Adam Cioch

Tegoroczna Wielkanoc w Watykanie upyna pod znakiem kopotw zdrowotnych papiea. Problem w tym, e nie mamy do czynienia z przejciowymi trudnociami, ale postpujc niedonoci przywdcy Kocioa. Czy Watykan nie ma pienidzy na emerytur dla papiea? Przynajmniej od roku 2000 katoliccy publicyci i duchowni na Zachodzie zwracaj uwag na fakt, e Jan Pawe II ze wzgldu na swj sdziwy wiek i pogarszajcy si stan zdrowia ma coraz wiksze trudnoci z wypenianiem funkcji przywdcy Kocioa. Mona wic zada pytanie, dlaczego w takim razie nie uda si na zasuony wypoczynek i nie pozostawi swego urzdu komu modszemu i sprawniejszemu? Widok starego czowieka poruszajcego si z ogromnym trudem, najwyraniej cierpicego i ewidentnie niszczonego przez chorob, a jednoczenie forsownie pracujcego i podrujcego, rodzi nie tylko wspczucie, ale take zdumienie i zaenowanie. Ot Jan Pawe II jest przynajmniej z dwch powodw skazany na cierpienie i wykonywanie swojej posugi. Po pierwsze jest on niewolnikiem wizji, a nawet pewnej teologii(!) wasnej osoby i swojego posannictwa. Nie zapominajmy, e kady katolicki ksidz (o ile jest wierzcy) yje w przekonaniu, e penic funkcje kapaskie wykonuje wol samego Boga, ktry go do penienia tyche powoa. O ile bardziej dotyczy to osoby papiea! On uwaa si przecie za zastpc samego Chrystusa na ziemi, on jest alter Christus" - drugim Chrystusem". Nie mona przecie mesjaskiego posannictwa zakoczy ziemsk, prozaiczn emerytur. Idealnym kresem, uwieczeniem takiego ycia jest Golgota - mczeska mier, ofiara zoona ze swojego ycia dla Boga za Koci. Taka mka idzie w parze z katolick gloryfikacj cierpienia, rwnie blu czowieka chorego. Nie zapominajmy, e pontyfikat Jana Pawa II zawsze uwaany by w krgach konserwatywnych, zwaszcza polskich, za co szczeglnego, mesjaskiego, nadprzyrodzonego. Panowanie Karola Wojtyy byo pono przepowiedziane przez popularnego stygmatyka, ojca Pio, miao by wypenieniem proroctwa Juliusza Sowackiego (sowiaski papie, ludowy brat"), a po zamachu na niego zaczto mwi, e jest on bohaterem tzw. III tajemnicy fatimskiej. Te mistyczne oceny obecnego pontyfikatu s powszechnie znane i nigdy nie spotkay si z dementi Watykanu, mao tego, oficjalnie ogoszono w ubiegym roku tre tajemnicy", aonie naginajc jej interpretacj do osoby polskiego papiea. Najwyraniej wic J.P II wierzy w to, e jest kim szczeglnym, specjalnym i przez Boga namaszczonym, a od niebiaskiego posannictwa nie ma ani urlopu, ani renty zdrowotnej, ani emerytury! Po drugie J.P II jest niezbdny swojemu otoczeniu. Im bardziej jest chory i niedony, tym lepszym jest zwierzchnikiem i pracodawc! Nie wolno nam zapomina, e Pastwo Watykan i cay KrK to monarchia absolutna, gdzie wszystkie decyzje podejmowane s odgrnie i gdzie wszystko zaley od jednej osoby. W takim systemie tak naprawd absolutn niemal wadz cieszy si najblisze otoczenie dyktatora - on sam nie jest przecie w stanie kontrolowa caej ogromnej instytucji. Im sabszy i mniej sprawny jest wadca, tym bardziej powiksza si wadza sekretarzy, rzecznikw i innych stajennych. Oni kontroluj w znacznej mierze przepyw informacji i osb. Mog zaatwi swoim znajomym, protegowanym i wreszcie sobie samemu - duo wicej i duo szybciej. W gr za wchodz: wadza, pienidze i zaszczyty. To jest ich pi minut", a moe nawet kilka lat, poniewa nowy wadca przyjdzie ze swoj wit i swoimi zausznikami. Teraz jest ich czas, czas szarych eminencji. Taki jest los wszystkich systemw autorytarnych, watykaski nie jest tu adnym wyjtkiem.

Otoczenie obecnego papiea - za wyjtkiem tych, ktrzy licz na jeszcze wiksze profity po jego mierci - gotowe jest nosi Wojty na rkach i podnosi mu rk do bogosawienia. Bdzie go utwierdzao w przekonaniu, e nawet pywy jest w stanie sprawowa swoj funkcj, e tego wanie pragn wierni, e wreszcie sam Pan Bg potrzebuje papieskiego cierpienia do odkupienia grzechw caego wiata. Ci, ktrym taki przykry widok sprawia przyjemno, bd wic mogli do woli napatrze si na fizyczn degradacj i ganiecie Jana Pawa II - czowieka, ktry wpad w sida nieludzkiej, ale te i nieboskiej ideologii.
Fakty i mity", nr 76, 2002

19. Papie uwierzy w ewolucj! - Matthew Sharp

To ci dopiero niespodzianka! Papie Jan Pawe II stwierdzi publicznie, e najnowsze odkrycia naukowe uzasadniaj przypuszczenie, i teoria ewolucji jest czym wic ni zwyk hipotez". Papieskie owiadczenie trafio na pierwsze strony gazet na caym wiecie i spotkao si z gniewn reakcj fundamentalistycznych odamw protestantyzmu oraz przedstawicieli ruchu kreacjonistw, ktrzy utrzymuj, e prawda na temat pochodzenia ycia i wszechwiata zawarta jest w Ksidze Rodzaju, a nie w teoriach goszonych przez Darwina i kolejne pokolenia naukowcw. Oywiy si grupy dyskusyjne w internecie. Ich uczestnicy podjli nie koczc si debat na temat tego, co w rzeczywistoci oznacza papieska deklaracja. Owiadczenie Jana Pawa II jest wyrazem ambiwalentnej postawy, jak Koci przyj wobec ewolucji ju w latach pidziesitych, wraz z ukazaniem si encykliki Humani generis" Piusa XII. Pius podtrzyma w niej tradycyjne stanowisko Kocioa rzymskokatolickiego, ktry nie potpia teorii ewolucji i nie kwestionowa kolejnych dowodw istnienia mechanizmu doboru naturalnego. Ostrzega jednak, e ewolucja nie powinna by uznawana za niepodwaaln doktryn. Twierdzi take, e cho ewolucja jako taka nie budzi zasadniczo sprzeciwu, to bywa ona naduywana przez ateistw i materialistw, ktrzy chc cakowicie wyeliminowa Boga z procesu stworzenia. Po deklaracji Jana Pawa II konserwatywne dzienniki katolickie informoway o niej pod takimi tytuami, jak Papie rehabilituje Darwina" (II Messagero) lub Papie twierdzi, e pochodzimy od map" (II Giornale). Obie gazety zacytoway Piusa XII, ktry stwierdzi, e teoria ewolucji bya czsto wykorzystywana przez krzewicieli komunizmu, ktrzy chcieli usun z ludzkich umysw kad wzmiank o Bogu". Teoria ewolucji od dawna jest przedmiotem nauczania w szkoach katolickich i nie budzi takich kontrowersji, jak aborcja lub celibat. New York Times" opublikowa artyku, ktrego autor stwierdzi, e ewolucja jest nauczana nie tylko na katolickich uniwersytetach, ale take w niewielkich, lokalnych szkkach prowadzonych przez Koci. Nawet organizacja Ludzie na rzecz Amerykaskiego Stylu ycia" zadowolona bya z papieskiej deklaracji. Jej rzecznik stwierdzi, e owiadczenie Jana Pawa II powinno by rozumiane jako potwierdzenie, e nie ma sprzecznoci midzy gbok wiar chrzecijask a nauczaniem teorii ewolucji". Papieska deklaracja moe mie najwiksze znaczenie dla dwch grup: dla ruchu ekumenicznego i chrzecijaskiej prawicy. Pogldy Jana Pawa II na przerywanie ciy, celibat i grzech" s reakcyjne i redniowieczne, jednak jego stanowisko w sprawie ewolucji poprawia wizerunek Watykanu w oczach postpowych katolikw, ktrzy s przedmiotem zainteresowania Rzymu. Przynioso jednak rozczarowanie przeciwnikom ewolucji. Przedstawiciel Instytutu Bada nad Dzieem Stworzenia, jednej z najaktywniejszych organizacji kreacjonistw w Kalifornii, stwierdzi w wywiadzie dla agencji informacyjnej: No, c, spodziewam si, e teraz ludzie bd si powoywa na sowa papiea, eby udowodni, e ewolucja jest czym wicej ni teori". Co ciekawe, watykaski dokument omawia kwestie ewolucji ani razu nie wspominajc o Karolu Darwinie, ktry przedstawi swoje pogldy w dwch pracach: O pochodzeniu gatunkw w drodze doboru naturalnego" oraz O pochodzeniu czowieka i doborze pciowym". W papieskim dokumencie nie mwi si te wprost, e ludzie mieliby pochodzi od map lub innych gatunkw zwierzt. Nie mwi si nic konkretnego, gdy jedynym celem deklaracji jest prba rehabilitacji Kocioa. Papie wygosi podobne owiadczenie ju w roku 1992, stwierdzajc, e Koci popeni bd, potpiajc w roku

1633 Galileusza, ktry twierdzi, e to Soce, a nie Ziemia, znajduje si w samym centrum Ukadu Sonecznego. Dobry moment Papieska deklaracja zostaa ogoszona przed posiedzeniem Pontyfikalnej Akademii Nauk, instytucji zrzeszajcej wybitnych uczonych (katolikw i niekatolikw), ktra zdaje si odgrywa coraz wiksz rol w watykaskiej kampanii promocyjnej. Jan Pawe II powiedzia m.in., e rozwj nauki u progu trzeciego tysiclecia w dziedzinie bada nad yciem i natur nieoywion postawi przed nami nowe problemy i pytania". Zwrci take uwag na potrzeb nowej, waciwej interpretacji sw natchnionych przez Ducha witego. Wiele haasu o nic (Nasze stanowisko w sprawie papieskiej deklaracji) Natychmiast po opublikowaniu listu papiea do Pontyfikalnej Akademii Nauk, w ktrym prbowa on pogodzi naukowe odkrycia w dziedzinie ewolucji z treciami wiary, nasz agencj zalaa fala telefonw, e-maili i faksw. Czy to nie wspaniae?" - entuzjazmowa si jeden z czytelnikw. Papie wreszcie przyzna, e Koci cay czas tkwi w bdzie!" Kto inny powiedzia: To ju koniec Kocioa katolickiego. Uznajc ewolucj, podwaaj sens swojego istnienia. Jeli teoria ewolucji jest suszna, to jak jeszcze mona mwi o Adamie, Ewie i grzechu pierworodnym?" Jako ateici odrzucamy niemal wszystko, co Watykan i inne grupy religijne maj do powiedzenia na temat nauki, rozumu i wiary religijnej. Jest jednak faktem, e religie i kocioy przetrway tysiclecia. Mimo najoczywistszych bdw, praktykowania spoecznego imperializmu i podstpnej polityki umacniania niewolniczej mentalnoci, Koci pozostaje prn instytucj i znaczc si kulturaln, gospodarcz i spoeczn. Papieskie owiadczenie w sprawie ewolucji nie jest niczym wicej, jak przyznaniem, e religijna doktryna nie jest wolna od bdw. Doprawdy nie ma powodu, by z tego powodu popada w nadmierny optymizm. Nic nie wskazuje na to, e religia rzeczywicie zrobia wany krok wstecz" ani na to, e wiara religijna i jej instytucje rozsypuj si pod ciarem nieodpartej argumentacji owieconych naukowcw. Naley raczej si zgodzi, e swoj wypowiedzi Jan Pawe II odnis niemay sukces polityczny. Zdoa unikn puapek, w ktre nieustannie wpadaj zwolennicy dokadnego odczytania Biblii - pozostajcy w cigym sporze ze wspczesnym wiatem fundamentalici. Koci katolicki, tak jak wikszo innych kociow, dobrze rozumie, e w walce z nauk nie ma wiele do zyskania. Tym natomiast, co moe dla siebie zachowa, jest rola autorytetu moralnego", arbitra oceniajcego ludzkie postpowanie i rozdawcy duchowoci", ktra pod dzi dzie jest wan potrzeb wielu czonkw ludzkiej spoecznoci. W naszych czasach, dziki przyrostowi wiedzy naukowej o wszechwiecie, ateici nadal tocz potyczki z fundamentalistami bronicymi najbardziej sklerotycznej, religijnej ideologii. Nadal doskonale sprzedaj si ksiki omawiajce biblijne bdy, sprzecznoci i absurdy, w rodzaju przypowieci o arce Noego, na ktrej miaa si pono pomieci para zwierzt kadego gatunku, woda, ywno i inne zapasy. Gdyby ideologia religijna w caoci opieraa si na podobnych, atwych do odrzucenia bajeczkach, ateizm od dawna dominowaby w naszej kulturze i cywilizacji. Jednak wiatowe religie, zwaszcza te z lekkim choby chrzecijaskim zabarwieniem, coraz wyraniej wycofuj si z dosownie traktowanej mitologii biblijnej na rzecz nowego podejcia, w ktrym podkrela si wag niejasnej, ale tym bardziej gronej, duchowoci", jednoczenie - o czym bya ju mowa - rezerwujc dla religii rol ostatecznego arbitra w sprawach moralnoci i urzdzenia ycia spoecznego. Nie mogc ju duej odrzuca zdobyczy naukowych, religie - a zwaszcza Koci katolicki - zawieraj ugod z nauk i uznaj jej odkrycia, pozostawiajc dla siebie wiat tzw. wartoci. Gdy nie podobna ju duej broni zawartej w Ksidze Rodzaju bani o stworzeniu, Adamie i Ewie,

mwicym po hebrajsku wu i innych bohaterach biblijnego folkloru, nadal mona mwi o duszy" - pochodzcej od niewidzialnego bstwa oywczej sile ludzkiej wiadomoci. Inaczej ni inne odamy chrzecijastwa, katolicyzm stara si stworzy wizerunek instytucji otwartej poznawczo, dociekliwej, a nawet kosmopolitycznej, ktra z jednej strony szanuje dorobek nauki, a z drugiej krzewi redniowieczne wartoci i stosunki spoeczne. Wikszo hierarchw i wyznawcw nie dostrzega w tym adnej sprzecznoci. Watykan moe finansowa obserwatoria astronomiczne, powoywa wasn akademi nauk z caym zastpem laureatw Nagrody Nobla utrzymywa przy tym, e kolejne osignicia nauki stanowi dowd istnienia boga i jego roli w stworzeniu wszechwiata. Intelektualne uniki Kocioa sprawiaj racjonalistom wicej kopotu ni prymitywna wizja prezentowana przez fundamentalistw. W bliskim zwizku z watykaskim owiadczeniem w sprawie ewolucji jest wydarzenie, ktre miao miejsce w Oxfordzie, w Wielkiej Brytanii, po raz pierwszy opisane w Financial Times". W artykule zatytuowanym Wyzwanie rzucone ateistycznym naukowcom" czytamy: Przez wiele lat niewierzcy naukowcy agresywnie stwierdzali, e wszystkie religie, bez wzgldu na formy, jakie mog przyjmowa, s sprzeczne z nowoczesn biologi i fizyk". Jak si zdaje, sytuacja ta zaczyna si zmienia. Keith Ward, profesor teologii z Uniwersytetu w Oxfordzie, ogosi drukiem prac, w ktrej krok po kroku" obala naukowy ateizm. W ksice pt. God, Science and Necessity" autor stwierdza, e Bg jest najlepszym wyjanieniem ycia, wszechwiata i caej reszty". Dzieo oxfordzkiego teologa jest prb odpowiedzi na prawdy goszone przez najbardziej znanych brytyjskich ateistw, biologa Richarda Dawkinsa i chemika, Petera Atkinsa, ktrzy wielokrotnie stwierdzali, e tak zwane nauczanie Kocioa pozostaje w sprzecznoci z metod i dorobkiem nauki. Nie wtpimy ani przez chwil, e Dawkins i Atkins potrafi si sami obroni. Tym jednak, co nas szczeglnie uderza w pogldach Keitha Warda i co jest w istocie zawarte w papieskiej wypowiedzi na temat ewolucji, jest prba zawarcia swoistego paktu o nieagresji z nauk, ktrej odkrycia maj rzekomo by niesprzeczne z treciami wiary chrzecijaskiej. Ward idzie nawet o krok dalej. W Financial Times" czytamy: Co zabawne - powiada Ward - fundamentalici chrzecijascy - ci, ktrzy pojmuj Bibli dosownie, nie mogliby wrcz istnie bez nauki. Wielu z nich obsesyjnie stosuje metody naukowe do badania Pisma witego, prbujc np. obliczy prdko, z jak Jezus wznosi si ku niebu". Pogldy te niewiele si rni od stanowiska, jakie zajmuj niektrzy postmodernici, gdy odrzucaj podejmowane przez naukowcw prby np. monitorowania czynnoci mzgu wizjonerw religijnych w stanie ekstazy, stawiajc im zarzut prostackiego redukcjonizmu materialistycznego". Podczas gdy postmodernici utrzymuj, e religijne halucynacje" s po prostu inn wersj rzeczywistoci, wcale niekoniecznie mnie wiarygodn ni naukowa, Ward, papie i rosncy legion wyrafinowanych autorw religijnych potwierdza warto odkry naukowych nawet wtedy, gdy zdaj si one zaprzecza nauczaniu Kocioa. Religia i nauka nie s sprzeczne" - gosi nowa religijna mantra. Cz ateistw uwaa niestety, e wiara religijna i stojce na jej stray instytucje niezmiennie wyznaj te same, wywiechtane pogldy. Prawda tymczasem jest taka, e wiara i pogldy goszone przez duchownych odznaczaj si wielk plastycznoci i elastycznoci. Jeli to konieczne, Kocioy mog modyfikowa swoje przesanie i swj wizerunek, by dostosowa go do wspczesnych wymaga, zachowujc jednoczenie twarde jdro swojej doktryny. Przywdcy mormoscy np., doznali niegdy bardzo przydatnego objawienia, w wyniku ktrego ten ruch religijny zacz si domaga przyznania Utah statusu stanu. Inne religie rwnie od czasu do czasu przeprowadzaj aktualizacje treci swojej doktryny. W ostatnich dekadach wiele kociow protestanckich zmodyfikowao liturgi i przekad tekstu bliblijnego, usuwajc ze zawstydzajce fragmenty, ktre mogyby by rozumiane jako rasistowskie lub seksistowskie.

Oczywicie nie wszystkie grupy religijne rwnie chtnie wprowadzaj zmiany, by dostosowa si do nowych czasw. Wiele z nich od stuleci odrzuca wszelkie przejawy nowoczesnoci. Afgascy talibowie np. narzucali tak drakosk wersj wojujcego islamu, e oburzaa ona nawet autorytarnych muw z Teheranu. Sekta tzw. rekonstrukcjonistw" gosi fundamentalistyczn wersj kalwinizmu, ktra nakazuje stosowanie kary mierci (przez ukamienowanie) wobec kadego, kto dopuci si wykroczenia", poczwszy od mordercw i gwacicieli, przez heretykw -a do niegrzecznych dzieci. Chrzecijascy fundamentalici w dalszym cigu gosz kreacjonizm, nie liczc si wcale z zebranymi przez nauk dowodami. Pogld ten podzielany jest przez zdumiewajco wysoki procent Amerykanw, ktrzy przejawiaj cakowity analfabetyzm naukowy i techniczny. Religia ju dawno temu zaniechaa stara o to, by nauka potwierdzia jej obraz powstania wiata. Jan Pawe II moe twierdzi, e nie ma konfliktu midzy nauk i religi", gdy religia ju dawno zrezygnowaa z narzucania naukowcom pyta, metod i odpowiedzi. Zamiast pokona nauk wikszo zachodnich ruchw religijnych prbuje zawrze z ni przymierze, po to take, by wykorzysta jej dorobek dla swoich celw. Zawarty ze wiatem nauki pokj posuy zapewne Watykanowi do tym wyraniejszego dania, by uzna jego dominujc rol w sprawach innych ni naukowe: w ksztatowaniu wspczesnych standardw moralnych, organizacji spoeczestwa, cnt obywatelskich i instytucji politycznych. Publiczne wyrzeczenie si dziaa szkodzcych postpowi nauki, a nawet uznanie dorobku nauki jako czciowego wyjanienia gbszych tajemnic", ktre dotycz boga i duszy ludzkiej, umoliwio Janowi Pawowi II obron irracjonalnego jdra religijnej ideologii. Ateici i zwolennicy kultury wieckiej nie powinni naiwnie wierzy, e religijna ideologia zwidnie" czy te zwietrzeje" samoistnie w konfrontacji z postpujcym naukowym owieceniem. Wszystko wskazuje na to, e najwikszym zagroeniem nie s dzisiaj ci, ktrzy nauk atakuj, lecz ci, ktrzy prbuj j kamstwem i fortelem wcign do wsppracy.
Aanews", 26 padziernika 1996

20. Do cholery z cichymi! (artyku redakcyjny)

Watykan odwouje bogosawiony status cichych"
W historycznym przemwieniu papie zerwa z prowadzon przez Koci od 2 tysicy lat polityk poparcia dla cichych" i ostatecznie odwoa ich tradycyjny, bogosawiony status. Nasz Pan, Jezus Chrystus, powiedzia kiedy: Bogosawieni cisi, albowiem oni na wasno posid ziemi" - stwierdzi Jan Pawe II w bulli skierowanej do kolegium kardynaw. Niewielu jednak wie, e zgodnie z tajnym porozumieniem midzy Kocioem, a 'cichymi', ich uprzywilejowany status uzasadniony by wycznie zapowiedzi przejcia przez nich ziemi na wasno, co jednak nie nastpio po dzi dzie, nie nastpi zapewne nigdy, a niemal na pewno nie w najbliszej przyszoci. Nadszed wreszcie czas, eby z tym skoczy". Do cholery z cichymi!" - zagrzmia papie. Odwoujc si do dwch tysicy lat bezczynnoci i braku osigni tych, ktrzy yj w ubstwie i ponieniu, papie stwierdzi, e cakowit niezdolno cichych" do poprawienia ich ziemskiego bytu trzeba uzna za wiadectwo zej woli. Dwadziecia stuleci to chyba do czasu, eby na wasno posi ziemi" - powiedzia Ojciec wity. Przez stulecia Koci robi, co mg, eby im pomc. W kocu jednak trzeba powiedzie do!. Jestemy cierpliwi, ale nie jestemy wici". Przywdcy kociow na caym wiecie zdecydowanie poparli stanowisko papiea. Cisi naduywali swojego wyrnionego statusu ju zbyt dugo" - stwierdzi Bernard Law, arcybiskup Bostonu. Od renesansu, przez rewolucj przemysow, a do naszej epoki globalnej informacji, cisi" zawsze pozostawali w cieniu i prnowali, podczas gdy inni ciko pracowali dla postpu i poprawy swojego bytu. Cisi" zbyt dugo korzystali z naszego poparcia". Wszystko, co sob reprezentuj - od skromnego odzienia, przez mao przebojowy sposb bycia, a do braku wiary w siebie, pozostaje w sprzecznoci ze wspczesn filozofi Kocioa" - stwierdzi kardyna Jean-Claude Turcotte z Montrealu. Zmiana polityki wobec cichych" ma swoje aspekty finansowe. Wedug watykaskich statystyk a 80 proc. wiatowych katolikw yje poniej granicy ubstwa i Koci uzyskuje od nich tylko 2 proc. swoich dorocznych wpyww w wysokoci 395 miliardw dolarw. Status bogosawionych 'cisi' otrzymali od samego Chrystusa, ewangelie s jednak otwarte na rne interpretacje i naszym zdaniem moemy sobie pozwoli na zmian decyzji w tej sprawie" - wyjani papie. Now polityk Kocioa u progu XXI weku znacznie lepiej wyraa formua: Bogosawieni bogacze, albowiem to oni naprawd posiedli ziemi". Chcc zwikszy atrakcyjno swojej doktryny dla wyznawcw z wyszych warstw spoecznych, Koci wprowadzi szereg zmian w treci ewangelii. Oto kilka z nich: Odtd miejscem narodzin Chrystusa nie bdzie ju obek, lecz prosta, ale obszerna sala porodowa". Ilo zota i kadzide, ktrymi mdrcy obdarowuj nowonarodzonego bdzie czterokrotnie wiksza, podczas gdy ilo mirry zostanie zmniejszona o poow. W przyszoci bogatemu bdzie rwnie atwo dosta si do nieba, jak wielbdowi do ogrzewanego garau mieszczcego trzy samochody, a epizod, w ktrym Chrystus wypdza przekupniw ze wityni bdzie od dzisiaj interpretowany jako wzr nowoczesnego, agresywnego pozyskiwania funduszy. Wedug rzecznika Stolicy Apostolskiej, Salvatore Vittorio, Watykan opracowa nowy cennik kocielnych usug: zwyke bogosawiestwo i gwarancja nieustajcej mioci Boga udzielane bdzie bez dodatkowych opat tym, ktrzy w terminie, podczas chrztu, opac

skadk czonkowsk. Za opat specjaln natomiast kady katolik uzyska tzw. zote czonkostwo" w Kociele, otrzymujc automatycznie prawo do odpuszczenia grzechw, witoci i uprzywilejowanego miejsca po prawicy Boga w yciu wiecznym. Nie jest naszym yczeniem, by cisi zostali kompletnie wykluczeni z Kocioa" powiedzia Vittorio. Jeli kto z nich postanowi si zmieni, nic nie stoi na przeszkodzie. Jednak na dobre skoczyy si czasy, gdy wszystko dostawali tylko dlatego, e byli cisi - to wam mog obieca! Bg pomaga tym, ktrzy sami si o siebie zatroszcz, jeli rozumiecie, co mam na myli".
The Onion", 18 czerwca 1998

21. Papie nie rozumie demokracji - Mark MacGuigan

Powiedzmy to sobie jasno. Papieskie rozumienie wspczesnej, pluralistycznej demokracji jest delikatnie mwic ograniczone 30 . By moe nie powinno nas dziwi, e nie potrafi jej zrozumie i doceni kto, kto niemal wcale nie mia kontaktu z wartociami demokratycznego wiata zanim zosta papieem. W jego oczach demokracja nie ma samoistnej wartoci. Papie uwaa j za rodek do celu, nie za za cel sam w sobie. Jej warto moralna nie jest dla niego samoistna, lecz uzaleniona od zgodnoci z prawem moralnym. Na przykad demokracja, ktra toleruje przerywanie ciy, stanowi jego zdaniem form totalitaryzmu i tyranii, ktra uzurpuje sobie prawo decydowania o yciu najsabszych i najbardziej bezbronnych czonkw spoeczestwa. Taki system papie uwaa za tragiczn karykatur pastwa prawa", a samo to pojcie za puste. Prawda przepada w ruchomych piaskach relatywizmu moralnego". Zdaniem papiea aborcja jest przestpstwem, jakiego nie moe zalegalizowa adne ludzkie prawo. Nikt w swoim sumieniu nie ma obowizku przestrzegania takiego prawa przeciwnie, mamy obowizek sprzeciwia mu si z caej mocy". Papie nie dostrzega adnych okolicznoci, ktre mogyby usprawiedliwia poparcie dla takiego prawa, bez wzgldu na to, czy miaby je wyrazi ustawodawca, czy zwyky obywatel 31 . W poszukiwaniu konsensusu Dla kadego, kto zna demokracj z wasnego dowiadczenia yciowego, bodaj najbardziej uderzajc cech tego systemu jest jego praktyczny charakter. Jacues Maritain wyrazi t prawd nastpujco: Powszechna zgoda, ktra wyraa si w demokratycznym systemie przekona, nie ma charakteru doktrynalnego, lecz wycznie praktyczny". Demokracja nie gosi adnej innej prawdy poza sam sob. Jest procesem i mechanizmem, a nie jak okrelon treci. Demokratyczny system, a w jego ramach nienaruszalne prawa czowieka, wyrastaj ze spoecznej zgody co do sposobu ich wyraania, nie za co do ich uzasadnienia. Demokracja z pewnoci nie jest tosama z relatywizmem etycznym ani adn inn doktryn moraln. Nie oznacza w szczeglnoci automatycznego uznania prawa do aborcji, nawet gdy zabieg jest przeprowadzony w systemie publicznej ochrony zdrowia. Papie dostrzega w niej pewne elementy prawdy", gdy demokracja stanowi mechanizm regulujcy rne lub nawet sprzeczne interesy. Uwaa jednak, e demokratyczne pastwo nie moe by stabilne, jeli nie opiera si na wartociach chrzecijaskich. Tak naprawd jednak demokracja nie jest niczym wicej ni praktycznym mechanizmem poszukiwania i budowania pewnego minimum zgody, niezbdnego do wspycia midzy ludmi o rnych przekonaniach i interesach. Mieszkacy Zachodu naleeli niegdy do wiata chrzecijaskiego, zniszczonego wreszcie przez samych chrzecijan. Jedn z przyczyn tego upadku bya arogancja Kocioa, jego zaangaowanie si w obron wasnych, doczesnych interesw, jego denie do wadzy dla realizacji doktrynalnych celw, potpienie wiedzy i bada naukowych oraz odmowa dostosowania si do zasad demokracji i zwizanego z ni systemu wartoci. Na przykad w encyklice Evangelium Vitae" papie odrzuci rwno kobiet i mczyzn jako podstaw wartoci i godnoci osoby ludzkiej. W dokumencie wymienia si tylko ras, narodowo, religi, pogldy polityczne i klas spoeczn". Wolno sumienia Oczywicie jako katolicy mamy obowizek mwi wraz z papieem, e wiadome pozbawienie ycia niewinnej istoty ludzkiej jest zawsze gboko niemoralne. Trzeba jednak

pamita, e jestemy nie tylko katolikami, lecz take czonkami demokratycznych spoeczestw. Jako katolicy mamy obowizek dy do realizacji naszych celw moralnych, korzystajc ze rodkw waciwych chrzecijanom: powinnimy si modli, poci, dawa jamun i przykad osobisty. Nie powinnimy jednak siga po aparat przymusu pastwowego. W adnej mierze. Wiara chrzecijaska i zasady pastwa demokratycznego nakazuj nam szacunek dla wolnoci sumienia innych ludzi, nawet wtedy, gdy naszym zdaniem ludzie ci bdz. To wanie pod tym wzgldem, odmawiajc innym prawa do wolnoci sumienia, Jan Pawe II najmocniej przejawia swj brak rozumienia dla zasad nowoczesnej demokracji 32 . W istocie uwaa on, e zmys moralny jest niezdolny do rozrnienia midzy dobrem i zem nawet wtedy, gdy chodzi o dobro tak fundamentalne jak prawo do ycia. Dla mnie, tak jak dla papiea, decyzja o przerwaniu ciy jest dowodem bdu sumienia, jest to jednak w dalszym cigu sumienie. Co daje pastwu prawo do wtrcania si w sprawy indywidualnego sumienia? Dla papiea odpowied jest prosta: Nie mona twierdzi, e legalizacja aborcji lub eutanazji wynika z szacunku dla wolnoci sumienia, gdy spoeczestwo ma prawo i obowizek broni si przed naduyciami popenianymi w imi wolnoci sumienia i pod pretekstem ochrony wolnoci w ogle. By moe papie wyciga ten wniosek tak atwo, gdy przyjmuje za dobr monet istnienie pewnego rodzaju prawa naturalnego: W gbi swojego sumienia kady czowiek rozumie, e prawo do ycia jest nienaruszalne". atwo udowodni, e to nie prawda. Nie wszyscy uwaaj, e aborcja jest zem. Tym bardziej wprowadzenie prawnego zakazu mogoby by usprawiedliwione wycznie koniecznoci ochrony wsplnego dobra. Wsplne dobro, to prawda, wymaga, eby prawo cywilne nie naruszao prawa moralnego, nakazujc czynienie tego, czego prawo moralne zakazuje lub odwrotnie: zakazujc tego, co prawo moralne nakazuje. Nie oznacza to jednak, e przepisy zezwalajce na aborcj w tym sensie, e samego zabiegu nie penalizuj, s tym samym proaborcyjne, jak to okrela papie. Przepisy te daj prawo wyboru, ale nie nakazuj niczego. W sfer chrzecijaskiego sumienia wkraczaj tylko porednio, wymuszajc tolerancj wzgldem czego, co tolerowa nie jest atwo, a mianowicie obcionego bdem sumienia w sprawie, ktra jest tak bliska sercu kadego chrzecijanina: nienaruszalnoci ycia ludzkiego. w szacunek dla sumienia drugiego czowieka jest jednak konieczny jako jedna z podstawowych zasad porzdku demokratycznego - bez wzgldu na to, czy jest uformowany prawidowo czy te obciony bdem. Pastwo bowiem nie ma prawa rozstrzyga w sprawach sumienia swoich obywateli. Ponadto, jak to uj Richard McCormick: Prba odgrnego narzucenia oceny wartoci ycia podu oznacza zlekcewaenie obowizku perswazji przez zmian mylenia i sposobu przeywania problemu, czyli zadania, ktre jest waciwym obowizkiem Kocioa". Dobrowolny apartheid? P wieku temu wielu katolickich sdziw zastanawiao si, czy w obliczu kocielnego nauczania o nierozerwalnoci maestwa maj prawo orzeka rozwd w okolicznociach przewidzianych w prawie cywilnym. Wielu z nich aktywnie szukao pretekstu do odmowy rozwodu, nawet wtedy, gdy na podstawie istniejcych przepisw rozwd si nalea. Tak naucza ich Koci a do owiadczenia wydanego przez episkopat Kanady w roku 1966. Biskupi stwierdzili wwczas, e przepisy dotyczce rozwodu powinny by traktowane tak samo jak wszelkie inne prawa. We wspczesnych pastwach demokratycznych powszechnie akceptowana jest zasada, e nie mona przyjmowa praw wymuszajcych dobro jednostki wbrew niej samej,

lecz jedynie takie, ktre chroni dobra innych ludzi. Innymi sowy, prawo kryminalne moe dotyczy wycznie zachowa aspoecznych. Aborcja jest przypadkiem wyjtkowym, gdy nowe ycie jest zamknite w ciele przyszej matki. Dlatego ochrona naley si przede wszystkim jej sumieniu. Demokratyczne pastwo nie moe stanowi praw ograniczajcych jej wolno sumienia, nawet jeli jej wybr moe pozbawi innego czowieka jego prawa do ycia. I nie ma tu miejsca na obywatelskie nieposuszestwo, do jakiego wzywa Jan Pawe II, nie mwic zreszt dokadnie, co ma na myli: Wszyscy mamy obowizek sprzeciwi si prawu do przerywania ciy, powoujc si na nasze sumienie". Nie zgadzamy si z papieem. Obywatelskie nieposuszestwo oznaczaoby naruszenie podstawowej zasady adu demokratycznego - wolnoci sumienia. Jeli papie ma tu na myli rozszerzon wersj sprzeciwu ze wzgldu na stan sumienia, co oznaczaoby masowe demonstracje prowadzce do zatrzyma i uwizienia oraz kampanie wyborcze prowadzone wok tej jednej sprawy, to oznacza, e tak naprawd wzywa on do dobrowolnego wyczenia si katolikw z gwnego nurtu ycia politycznego. Stanowioby to cios dla istniejcego spoecznego konsensusu i skazaoby katolikw na zimn wojn z obywatelami innych wyzna lub wiatopogldw. Trudno si nie zgodzi z Alainem Woodrowem, gdy stwierdza, e cakowita bezkompromisowo encykliki Evangelium Vitae" godzi w samo serce zachodnich demokracji" 33 .
Compass" 1996

22. Kawaek starego papiea dla nowej katedry - Rory Carrol

Rozczonkowanie ciaa zmarego, ukrycie oddzielonego fragmentu na dnie walizki i prba przemycenia go na pokad samolotu moe nieszczsnego przemytnika zaprowadzi wprost do aresztu. Jednak nie wtedy, gdy jest on papieem. Oddzielenie drobnego fragmentu szcztkw Jana XXIII i podarowanie go gospodarzom nowej katedry w Sofii uznane zostao przez bugarskich katolikw za wielki zaszczyt. Co mianowicie zostao odcite - nie wiadomo, gdy podarunek nie by ujty w oficjalnym programie czterodniowej pielgrzymki Jan Pawa II do Bugarii. Ciao Jana XXIII zostao zabalsamowane kilka godzin po jego mierci w czerwcu 1963 roku. Gdy je ekshumowano w roku 2001, okazao si, e jest w doskonaym stanie, co najwierniejsi uznali za cud. Relikwi oddzielono w lipcu 2001 r., po czym ciao papiea umieszczono w szklanej trumnie i wystawiono na placu w. Piotra, gdzie zmumifikowane zwoki podziwiao tysice pielgrzymw. Znany jako dobry papie", ze wzgldu na swj litociwy charakter, Jan XXIII znalaz si na szybkiej ciece do kanonizacji. Ten bodaj najbardziej lubiany papie naszych czasw jest przedmiotem szczeglnej czci w Bugarii, gdzie suy jako kapan w latach 1929 -1934. Pniejszy papie pokocha ten kraj i jego mieszkacw. Now katedr w Sofii zbudowano w miejscu witynni zbombardowanej w 1944 r. Wedug woskiego dziennika La Repubblica" zawinita w redniowieczn szat relikwia bdzie przechowywana w sofijskiej katedrze jako przedmiot najwikszej czci. Relikwi moe by dowolna cz ciaa. Bazylika w Padwie w pnocnych Woszech wystawia np. jzyk, szczk i struny gosowe w. Antoniego. Inne kocioy i katedry pyszni si wosami, odamkami koci, gowami oraz palcami rk i ng wielu witobliwych mw i niewiast. Kult relikwii jest od dawna krytykowany jako redniowieczny przeytek. Jednak Jan Pawe II jest tradycjonalist, ktry przyczyni si do oywienia tej zdumiewajcej i zdawaoby si idcej w zapomnienie praktyki.
Sydney Morning Herald", 28 maja 2002

23. Czytaje papieu - Piotr Zawodny

Jeli duma narodowa Polski J.P II kolekcjonuje ksiki o sobie, to z nich tylko ma ju na Watykanie niczego sobie biblioteczk. Dzia publikacji krytycznych wobec osoby kolekcjonera rozrasta si ostatnio do szybko. Jeszcze nie ucichy komentarze po ksice Grzech papieski. Struktura oszustwa" pira prof. Garry'ego Willsa, jednego z najwybitniejszych wieckich intelektualistw katolickich w Ameryce. Swj stosunek do Jana Pawa II ilustruje on cytatem odnoszcym si do Piusa IX: Reszta Kocioa musi egzystowa w strukturach oszustwa, poniewa jeden czowiek jest wierny swej niezwykle indywidualistycznej wizji. Konserwatywna hierarchia watykaska nie zdoaa opanowa jeszcze spazmw wciekoci, ktre zatrzsy ni po publikacji ksiki Johna Cornwella Papie Hitlera. Nieznana historia Piusa XII", gdy ten sam autor przygotowa pasztet w postaci wchodzcej na rynek amerykaski pracy Rozam wiary. Papie, ludzie i los katolicyzmu". Jan Pawe II zostawia Koci katolicki w gorszym stanie ni go zasta - stwierdza autor, koordynator Science and Human Dimension Project w Jesus College w Cambridge. Na dowd przytacza odnotowywane powszechnie fakty jak kurczca si liczba kandydatw na ksiy w seminariach duchownych, wyludniajce si kocioy i ignorowanie przez wiernych stanowiska szefa Kocioa wobec skrobanek, homoseksualizmu, rozwodw i antykoncepcji. S to tylko, zdaniem Cornwella, sygnay gbszego kryzysu i braku porozumienia midzy hierarchi a wiernymi, ktry zosta sprowokowany przez papiea autorytarnym stylem rzdzenia i centralizacj wadzy. Agresywna presja doktrynalna zniechca ludzi do Kocioa uwaa Cornwell. Zdaniem autora Rozamu wiary" nieprzejednane stanowisko w kwestiach seksualizmu to wykadnia prywatnych pogldw Karola Wojtyy: Tragedi jest, e cay wiat w coraz mniejszym stopniu przywizuje wag do nauczania Kocioa w odniesieniu do kluczowych zagadnie moralnych dlatego tylko, e stanowisko jego wadz wobec kwestii seksualnoci jest ekscentryczne 5 odbiegajce od poczucia moralnoci wiernych" - konstatuje Cornwell dodajc, e ksia, zakonnice i teolodzy, ktrzy odwaali si o tym mwi otwarcie, byli natychmiast skazywani przez konserw watykask na milczenie lub zmuszani do rezygnacji. Autor Rozamu wiary" pisze, e obecny pontyfikat ju si przey; pitnuje nowoczesny kult papiea, do ktrego przyczynia si propaganda watykaska. Cornwell z gbokim niesmakiem przytacza casus wykreowania si Karola Wojtyy na bohatera tzw. trzeciej tajemnicy fatimskiej i nazywa to apoteoz papieskiego narcyzmu i egotyzmu. Ksika gosi pesymizm, uznajc za prawdopodobn kontynuacj linii obecnego sternika katolicyzmu, ktry opierajc si na wasnych konserwatywnych kryteriach doktrynalnych mianowa 121 ze 130 kardynaw majcych prawo gosu na konklawe. Cornwell nie kryje, e taka perspektywa jest przeraajca: Pod rzdami konserwatywnego papiea sytuacja bdzie si szybko pogarsza i sprowokuje antagonizmy, poczucie beznadziei i masowe odchodzenie od wiary wielkich rzesz katolikw. Aby tego unikn, przyszy papie, by odrodzi nadwtlon wiar wyznawcw Kocioa katolickiego, musi kocha wszystkich wiernych bez wyjtku". Warto przypomnie, e rwnie ostra ocena spucizny pontyfikatu zawarta jest w ksice Willsa Grzech papieski", gdzie czytamy: Wielu obserwatorw przypuszcza, e prawdziw spucizn Jana Pawa II bdzie zjawisko ksiy-homoseksualistw. W ojczynie Ojca witego s to oczywicie obrazoburcze herezje, ale wcale nie tak odlege od toku mylenia wielu kardynaw i biskupw. Kilka miesicy temu na naradzie w Watykanie doszo do otwartego przeciwstawienia si grupy kardynaw koncepcjom szefa w

kwestiach kolegialnoci i centralnego zarzdzania Kocioem. Kilku z nich skrytykowao nawet J.P II w wywiadach prasowych, co byo dotd nie do pomylenia. Na zakoczonej wanie miesicznej konferencji biskupw ujawniy si z ca ostroci dwa sposoby widzenia Kocioa i wiary katolickiej. Biskupi z USA, Australii i Europy Zachodniej postulowali decentralizacj zarzdzania, komunikujc Jego witobliwoci, e chc mie prawo zaatwia wicej spraw na miejscu, w diecezjach, a nie czeka na decyzj Watykanu. Przewodniczcy Konferencji Biskupw USA, bp Joseph Fiorenza z Houston, domaga si wikszej kolegialnoci (w jzyku kocielnym jest to kryptonim demokracji). Wskazywa, e po to, by zmieni nazw parafii, trzeba jecha po zgod do Watykanu. Wikszo biskupw z Ameryki aciskiej wolaa si nie wychyla i nie podpa. Woski watykanolog Marco Polici stwierdzi: Obserwujemy bardzo wan bitw o przyszo Kocioa.
Nie", nr 48, 2001

24. Baba czy truskawki? - Andrzej Dominiczak

Polska historia i biece ycie polityczne jawi si jako nieustajcy, romantyczny dramat. Zamiast jak inni w spokoju konsumowa miotamy si midzy zbawieniem i potpieniem, midzy trwaniem i cakowit zagad. Gdy w innych krajach mwi si o problemach gospodarczych, rnicy zda w sprawach swobd obywatelskich lub polityki zagranicznej, w Polsce trbi si o zagroeniu substancji biologicznej narodu, powrocie faszyzmu z bolszewizmem i narodowej zdradzie. Nawiedzi nas papie. Miliony poszy papiea powita, papieowi si pokoni, hymn odpiewa. W naszym krgu cywilizacyjnym rzecz to zwyka, etnograficznie ciekawa, a turystycznie malownicza. Nie byoby o czym pisa, gdyby nie reakcja politykw, publicystw i innych kreatorw narodowej mitologii. Najpierw by opis wizyty - jakby ywcem przeniesiony z Korei Pnocnej: W naszej restauracji towarzysz Kim Ir Sen spoy niadanie, skadajce si z porcji ryu, sadzonych jaj i odrobiny demu. Po niadaniu zaduma si i udzieli nam wskazwek na miejscu" opowiadaa pracownica restauracji w filmie na temat kultu jednostki w Korei Pnocnej. A pod tym drzewkiem towarzysz Kim Ir Sen zwyk by siada jako dziecko. Gdy jego rwienicy oddawali si pochej zabawie, ON duma nad losem narodu cierpicego pod obcym jarzmem" - mwi w tym samym filmie przewodnik. Gdzie indziej filmowcy natrafili na szklan gablotk, a w niej na popielniczk z niedopakiem papierosa. W tym miejscu, podczas grskiej wdrwki, towarzysz Kim Ir Sen zatrzyma si, by wypali papierosa. Napotkanym 'przypadkowo' pracownikom miejscowej spdzielni rolniczej udzieli wskazwek na miejscu" - dowiedzielimy si od tego samego przewodnika. Jeli te wypowiedzi wyday si komu w swej istocie identyczne ze sposobem relacjonowania papieskiej wizyty, trzeba mu jasno powiedzie, e si myli. Polskie media, jak wszystko inne, s wolne i pluralistyczne. W jednym z programw podano na przykad informacj, e papie na deser spoy upieczon wedug lokalnego przepisu bab, a w ktrym innym - e truskawki (do dzi stoj mi przed oczami pokazane w zblieniu truskawki). Gdyby co podobnego wydarzyo si w Korei, dziennikarze obu programw (jeli maj tam dwa programy) skoczyliby w obozie pracy. Potem usyszelimy komentarze: Najwaniejsza wizyta tysiclecia, powrt do wartoci w polityce, odkrycie prawdziwej wolnoci, narodowa zgoda, przezwycienie nienawici" i dokona si cud: prezydent Kwaniewski ogosi si chrzecijaninem - na razie niewierzcym (co przecie trzeba zostawi na przyszo). Cudownej przemianie ulega rwnie Barbara Labuda. Jak przystao na prezydenckiego urzdnika, pozostaje krok z tyu za pryncypaem - jeszcze nie chrzecijanka, ale ju za konkordatem. I jeszcze policja. Wizyt obsugiwao podobno trzydzieci kilka tysicy funkcjonariuszy. Skarca si na finansow mizeri policja zakupia z tej okazji jak niesychanie kosztown maszyn do dowodzenia oddziaami podczas zamieszek. We Wrocawiu, gdy papie mwi o wolnoci, funkcjonariusze zatrzymali kilkunastu modych ludzi, ktrzy przygotowywali si do antypapieskiej demonstracji. Oczywicie dla ich dobra, eby nie dopuci do starcia z czajcymi si w pobliu skinheadami. Zdegenerowane wraz z ca cywilizacj policje zachodnioeuropejskie oddzielaj w takich wypadkach wrogie wobec siebie grupy, chronic w ten sposb podstawowe wolnoci obywatelskie. Policja polska, tradycyjnie ju, amie konstytucj chronic kult jednostki przed jakkolwiek krytyk. W Bez dogmatu" ukaza si niegdy tekst zatytuowany Atrapa". Artyku mwi o tym, e Polska nie jest pastwem wyznaniowym, lecz co najwyej jego atrap. Dzisiaj, po wizycie tysiclecia, po politycznie motywowanym orzeczeniu Trybunau Konstytucyjnego w sprawie aborcji, po ratyfikacji konkordatu, w obliczu skrajnego oportunizmu (z nielicznymi wyjtkami) tak zwanej lewicy, wprowadzeniu religii do przedszkoli, przywilejw

podatkowych i wielu innych, w tekst i jego gwn tez uzna trzeba za przejaw niczym nie uzasadnionego dobrego nastroju czonkw redakcji. Polska jest pastwem wyznaniowym i co gorsza nic nie wskazuje na to, eby si na drodze do dalszej klerykalizacji miaa wkrtce zatrzyma.
Bez dogmatu", nr 33, lato 1997

25. Pomyka nieomylnego - Gianni Ginzburg

Dyskusja nad prob o przebaczenie skierowan przez Koci do ydw nie skoczy si szybko. Wielu ludziom wydaje si ona niedopuszczalna - z pewnoci byaby nie do pomylenia jeszcze dziesi lat temu. Kto niedawno przypomnia pierwsz okazj, przy ktrej Koci wykaza, e gotw jest wzi na siebie odpowiedzialno za tradycyjny antyjudaizm - historyczn pielgrzymk Jana Pawa II do synagogi rzymskiej. Wzbudzio to we mnie wtpliwo, ktr prbowaem rozwia, sigajc najpierw po kronik tego niezwykego wydarzenia w Osservatore Romano", a potem po peny tekst mowy papieskiej wygoszonej przy tej okazji. Wizyta Jana Pawa II bya zapowiedziana. Zmieszani z tumem oczekiwali go dziennikarze z caego wiata. Rabin Elio Toaff i prezes gminy ydowskiej Rzymu, Giacomo Saban, przypomnieli przeladowania, jakim poddawano przez pokolenia ydw - rzymskich w szczeglnoci. Przypomniano upokorzenia, pogromy i aoby. Potem mwi papie. Jego pierwsze sowa brzmiay: Drodzy przyjaciele i bracia, ydzi i chrzecijanie". Dziennikarz Osservatore Romano" komentowa: Te sowa wywoay nieoczekiwane, niemal niezrozumiae oklaski, byy one dugie i ciepe". Oklaski przerway przemwienie jeszcze kilka razy. Warto pamita, e oklaski - cign autor artykuu - podkreliy take pikne sowa papiea: Jestecie naszymi umiowanymi (w. prediletto) brami, w pewnym sensie mona powiedzie naszymi starszymi brami". Te sowa, natychmiast podchwycone przez komentatorw zdaway si streszcza w oczach midzynarodowej opinii publicznej sens zdarzenia: nie tylko uroczyste potpienie antysemityzmu, ale take pocztek nowych stosunkw pomidzy ydami i chrzecijanami, opartych na rozpoznaniu przez stron chrzecijask nierozerwalnego zwizku pomidzy obiema religiami i historycznego pierwszestwa religii ydowskiej. Znamienne, e rabin Toaff umieci te sowa w tytule swojej autobiografii obok tych osawionych, ktre Jan XXIII usun z liturgii katolickiej. Brzmi one: Perfidni ydzi starsi bracia (Mediolan, 1987). Toaff chce da tym samym do zrozumienia, jak drog przebyto przez ostatnie lata, eby polepszy stosunki pomidzy ydami i chrzecijanami. Nie wiem, czy ktokolwiek zauway (myl, e tak), e sowa starsi bracia" przywouj fragment z listu w. Pawa do Rzymian (9.12). Donioso tego ukrytego cytatu wyjani si szybko. Na pocztku Pawe przypomina proroctwo, ktre Pan da Rebece majcej urodzi bliniaki (Genesis, 25, 23): Starszy bdzie poddany modszemu". Tak si stao: Jakub, modszy, odkupi za misk soczewicy od starszego Ezawa pierwordztwo, a potem uprzedzi go, podstpem otrzymujc bogosawiestwo starego, lepego ojca, Izaaka. Pawe odnosi to proroctwo do stosunkw pomidzy ydami i poganami nawrconymi na chrzecijastwo: Starszy bdzie poddany modszemu". ydzi (Ezaw) bd poddani chrzecijastwu (Jakub). Sowo uyte przez w. Hieronima to serviet. Sowo oryginau greckiego o" jest jeszcze cisze, sugeruje degradujce niewolnictwo Aby przypiecztowa sens sw Starszy bdzie poddany modszemu" Pawe wprowadzi natychmiast inny cytat, sowa proroka Malachiasza przypisywane Panu: Kochaem Jakuba i nienawidziem Ezawa". Przez dwa tysiclecia nienawi chrzecijan do ydw, uwaanych za wyznawcw litery i ciaa, przeciwstawionych wyznawcom ducha, czerpaa uprawomocnienie z tych sw nawrconego yda, Pawa. Jeli istnieje zaoyciel chrzecijaskiego antyjudaizmu, to jest nim wanie on. I do niego poczyni aluzj Jan Pawe II przy okazji uroczystej pielgrzymki do rzymskiej synagogi. Jest w tym co niewiarygodnego. Jak to interpretowa? S moliwe dwie odpowiedzi. Pierwsza, e w momencie, w ktrym papie potpia w sposb wyrany i jak najsurowszy wszystkie formy antysemityzmu i antyjudaizmu, chcia przypomnie ydom, e

jednak ich kondycj zawsze bdzie poddanie i podporzdkowanie. Wyszedem z tej hipotezy, cho miaem j za nieprawdopodobn, gdy jeszcze mniej prawdopodobne wydawao mi si, e papie nie zauway, i cytuje tekst tak znany jak List do Rzymian", aby okreli stosunki pomidzy chrzecijanami i ydami. Ale po przeczytaniu penego tekstu opublikowanego w Osservatore Romano" hipoteza przemylanego cytatu wydaa mi si nie do przyjcia. Papie pooy nacisk na zwizki pomidzy dwoma religiami, z ktrych kada chce by rozpoznana i szanowana w swojej wasnej postaci, z dala od jakiegokolwiek synkretyzmu i zawaszczenia"; przypomnia, e fundamentaln rnic od pocztku jest przystpienie nas, chrzecijan do osoby i nauczania Jezusa z Nazaretu, syna waszego ludu", ale zauway, e to przystpienie wydarza si w porzdku wiary, a wic przy wolnym przywiadczeniu inteligencji i serca prowadzonych przez Ducha i nie moe by nigdy obiektem zewntrznej presji w adnej postaci". Teza, e tego rodzaju twierdzenia byy w sposb przemylany wyprowadzone z cytatu, ktry utwierdza poddanie ydw chrzecijanom, wydaje mi si po prostu absurdem. Wic jak to wyjani? Pozostaje inna hipoteza: papie, prbujc okreli stosunki pomidzy chrzecijanami i ydami, uy wyraenia starsi bracia" nie zdajc sobie sprawy, e przywouje List do Rzymian". Warto jeszcze doda, e odwoanie do Pawowego fragmentu nie jest zaznaczone nawet w penym tekcie opublikowanym przez Osservatore Romano", ktry przecie skrupulatnie odnotowa liczne cytaty z Pisma wplecione w przemwienie, wczywszy dwa wzite z Listu do Rzymian" (2, 6; 11, 28), ktre pojawiaj si kilka linijek dalej. Moe wyraenie starsi bracia" zostao dodane w ostatniej chwili? Taka moliwo wydaje mi si do przyjcia. Zdanie zostao poprzedzone komentarzem do dokumentu koncyliacyjnego Nostra Aetate", powiconego stosunkom pomidzy chrzecijanami i ydami, ktry cytuje wiele razy List do Rzymian", ale pomija wanie fragmenty antyjudaistyczne. W tym momencie papie powiedzia: Religia ydowska nie jest 'zewntrzna' ale w pewien sposb 'wewntrzna' wobec naszej religii. Mamy zatem do niej taki stosunek jak do adnej innej. Jestecie naszymi drogimi (w. prediletto) brami i, w pewnym sensie, starszymi brami". Cae przemwienie, jak mona si byo spodziewa przy tak uroczystej okazji, byo dopracowane pod wzgldem stylistycznym i retorycznym. Nieeleganckie powtrzenie w pewien sposb, w pewnym sensie" moe by sygnaem, e to pniejszy dodatek. Papie szuka okrelenia i z gbi pamici pochwyci jedno, tradycyjne. W chwili, gdy prbowa przewrci kart [historii], zosta powstrzymany przez stare teksty. Freud nauczy nas rozpoznawa w pomykach rezultaty impulsw cenzurowanych przez wiadome ja. Czsto chodzi o impulsy agresywne. Kto mgby twierdzi, e pomyka papiea odsania jego prawdziwe uczucia wobec ydw. Nie sdz. Myl, e implikacje pomyki s duo powaniejsze. Jezus by ydem (Uzna to przecie Sobr Watykaski II, w dokumencie Nostra Aetate") - nie chrzecijaninem. Chrzecijastwo narodzio si wraz z Pawem, odrniajc si i przeciwstawiajc judaizmowi. eby wykorzeni antyjudaizm chrzecijaski nie wystarczy dobra wola i odwaga pojedynczego czowieka, nawet jeli jest to papie. W pomyce Jana Pawa II tradycja - nie tylko ta antyjudaistyczna - wzia na chwil odwet. Przed nami jeszcze naprawd duga droga. W Awenire" z 8 padziernika Gian Franco Svidercoschi oskara o powierzchowno i pytko" to, co napisaem wyej ("La Repubblica", 7 padziernika 1997 r.) o wyraeniu starsi bracia", z ktrym papie Wojtya zwrci si do ydw podczas wizyty w rzymskiej synagodze w 1986 r. W sowach Wojtyy dostrzegem echo - jak mi si wydawao i wydaje oczywiste - fragmentu Listu do Rzymian" (9, 12), w ktrym Pawe odnosi do ydw i pogan nawrconych na chrzecijastwo proroctwo z Genesis (25, 23) dotyczce Ezawa i Jakuba: Starszy bdzie poddany modszemu". Po przeanalizowaniu hipotezy, e bya to aluzja zamierzona, ktra w tym miejscu i w tych okolicznociach

brzmiaaby delikatnie mwic niezrcznie, zauwayem, e sens przemwienia wyklucza takie odczytanie. Pozostawaa moliwo pomyki i wanie j prbowaem zinterpretowa. Svidercoschi pisze, e przedstawiem to jako pomyk freudowsk". Z pewnoci zmyli go tytu artykuu w Repubblica", ktry brzmia: Pomyka freudowska papiea Wojtyy". Ale kto, kto jak Svidercoschi, jest z zawodu dziennikarzem, powinien wiedzie, e tytuy tekstom daje redakcja. Gdyby Svidercoschi przeczyta mj artyku z mniejszym popiechem, zauwayby, e przypisaem pomyk niewiadomoci, ale nie chciaem interpretowa jej w terminach psychologii indywidualnej, jak zrobiby to Freud. Napisaem dokadnie tak: Freud nauczy nas rozpoznawa w pomykach rezultat impulsw cenzurowanych [mwic janiej: stumionych] przez ja wiadome. Czsto s to impulsy agresywne. Kto mgby twierdzi, e pomyka papiea odsania jego prawdziwe uczucia wobec ydw. Ja tak wcale nie myl." Inaczej mwic, zaprzeczyem wyranie, e pomyka zdradzia domniemane przesdy antysemickie Wojtyy. Takiej hipotezy nie postawibym nigdy, nawet wobec nieszczliwego zwrotu liczne holocausty", uytego kilka dni temu [2 padziernika] w Rio de Janeiro, ktry zdaje si sta w sprzecznoci z dyskusj o szczeglnej odpowiedzialnoci antyjudaizmu chrzecijaskiego zainicjowan wanie dziki odwadze Wojtyy. Upatrywaem wyjanienia pomyki w ciarze prawie dwutysicletniej tradycji, ktra rozpocza si Listem do Rzymian. Pisaem: Papie szuka definicji: z gbi pamici pochwyci jedn, ta tradycyjn. W chwili, w ktrej prbowa przewrci kart [historii], zosta powstrzymany przez stare teksty." Svidercoschi zarzuca mi, e nawet nie sprbowaem si zastanowi, czy to zdanie nie pochodzi jednak ze rda innego ni pawowe." W tym miejscu proponuje on inn interpretacj: Zdanie to pochodzi ze spucizny kulturowej, z 'pamici' historycznej polskiej ojczyzny, ktr Wojtya wnis z sob do katedry Piotra. Papie zaczerpn je z pewnego rodzaju manifestu politycznego, majcego posuy niepodlegoci przyszych pastw sowiaskich wypracowanego w 1848 przez wielkiego poet romantycznego Adama Mickiewicza, ktry mwi o Izraelu, czyli o ydach, nazywajc ich naszymi starszymi brami", ktrym winni jestemy uszanowanie, braterstwo, pomoc na drodze ku ich dobru wiecznemu i doczesnemu. Rwne we wszystkim prawo". e w przemwieniu w synagodze rzymskiej, penym cytatw z Listu do Rzymian, wyraenie starsi bracia" zwrcone do ydw pochodzi z duym prawdopodobiestwem" (sowa Svidercoschiego) z Mickiewicza, wydaje si tak naprawd bardzo nieprawdopodobne, a przynajmniej niemoliwe do udowodnienia. Ale nawet gdyby sam papie osobicie potwierdzi t wersj, moja interpretacja nie zostaje w najmniejszym stopniu podwaona, z przyczyny bardzo prostej: take Mickiewicz w oczywisty sposb odwoa si do Listu do Rzymian. Mwi oczywisty" poniewa nikt, kto jest choby w minimalnym stopniu uksztatowany przez tradycj chrzecijask, nie moe nazwa ydw starszymi brami" nie nawizujc tym samym wiadomie lub niewiadomie do Listu do Rzymian. A ju zwaszcza nie Mickiewicz. Tekst, ktry wspomina Svidercoschi to Skad zasad: credo religijnopolityczne napisane przez Mickiewicza rwnoczenie po wosku i po polsku, datowane: Rzym, 29 marca 1848 r.". Izraelowi, bratu starszemu [...] Rwne we wszystkim prawo": tak brzmi wersja woska opublikowana w Rzymie w 1848, w typografii Propaganda Fide". (Svidercoschi, ktry ma przed oczami zapewne tekst polski, podaje jak widzielimy inna wersj: we wszystkich kwestiach rwne prawa"). Ta rwno jest przez Mickiewicza wizana z wydarzeniem mesjaskim: zmartwychwstanie narodowe Polski, przez niego porwnanej tu i gdzie indziej do zmartwychwstania Chrystusa ("Polska zmartwychwstaje w ciele, w ktrym cierpiaa i zoona zostaa w grobie przed laty stu"). Czy rzeczywicie - jak nas z dobrego rda informuje Svidercoschi - papie Wojtya myla o Skadzie zasad Mickiewicza, kiedy przemawia w rzymskiej synagodze? Pierwsze zdania Skadu rozjaniaj kontekst, w ktrym zostaje przyznana ydom rwno praw polityczno-cywilnych:

l. Duch chrzecijaski, w wierze witej katolickiej rzymskiej, jawiony czynami wolnymi. 2. Sowo Boe, w Ewangelii zwiastowane, prawem narodw, ojczystym i spoecznym. 3. Koci, Str Sowa. Jak wida, tekst bardzo pouczajcy. Kto chce, moe przeczyta go w caoci (jest krciutki) w zbiorze Scritti politici Mickiewicza opracowanym prze M. Bersano-Begey, Torino 1965, s. 359-360. Mickiewicz odsya nas znowu do Pawa i wyraenia starsi bracia". I on czyni aluzj do podporzdkowania ydw chrzecijanom poprzez fragment z Listu do Rzymian. Niezamierzone wyonienie si tej tradycji w sowach kogo, kto jak papie Wojtya prbowa w tamtej chwili j przeama, nadaje tej pomyce wymiar tragiczny. A co do zarzutu, jaki mi stawia Svidercoschi, e jestem jednym z tych, ktrzy wlok za sob stare udrki, penych niechci i podejrze, ktre im przeszkadzaj spostrzec nowe, ktre nadchodzi", wolabym go pomin. Nie podoba mi si jego wydwik. Powiem tylko, e przedstawiem nie podejrzenie, ale interpretacj. Czekam, a zostanie ona obalona. Kiedy nowe" nastanie, wielu z nas bdzie si cieszy.
La Repubblica", 1997

26. Wojtya! Wojtya! Wojtya! - Andrzej Dominiczak

Szefa telewizyjnych Wiadomoci", pana Piotra Sawiskiego, ukarano nagan i pozbawieniem miesicznej premii za to, e pana Karola Wojty, przywdc rzymskich katolikw i lidera Pastwa Watykaskiego nazwa panem Karolem Wojtya, przywdc rzymskich katolikw i liderem Pastwa Watykaskiego. Inicjatorka prasowej nagonki, pani Agnieszka Kublik z Gazety Wyborczej", uznaa sowa telewizyjnego urzdnika za grubiaskie, a dyrektor Telewizyjnej Agencji Informacyjnej, pan Maliszewski, za niestosowne i nieobyczajne. Bojowa rzeczniczka kocielnej jaczejki signa do klasycznego repertuaru represji stosowanych wobec nie do gorliwych wyznawcw wszelkich kultw i zadaa zwolnienia nieszcznika z pracy. Do szykan przyczy si przewodniczcy KRRiTV, pan Juliusz Braun oraz panowie Adam Boniecki i Henryk Muszyski - ci ostatni niejako z urzdu, gdy obaj peni odpowiedzialne funkcje w Kociele katolickim, instytucji goszcej mio bliniego. Przeladowanie ludzi, ktrzy nie okazuj dostatecznej czci wobec przedmiotu kultu, to rzecz zwyka. Pracy pozbawiano osoby podejrzane o brak szacunku dla Stalina, Mao Tse Tunga, Fidela Castro i wielu innych tyranw, przy czym w wikszoci przypadkw do represji nie wzywali ani ich nie stosowali sami przywdcy - w ich imieniu dziaali gorliwcy w rodzaju pani Kublik. Dzi do grona wadcw, ktrych godno chroni si szykanami, doczono pana Karola Wojty - bez pytania, jak sdz, samego zainteresowanego o zdanie. Wesoy Heretyk" ma wprawdzie bardzo krytyczny stosunek do tego pana, nie posdzamy go jednak o tak daleko posunity brak politycznego rozumu i znajomoci dobrych manier, by przypisywa mu sprawstwo lub choby poparcie dla tej formy przeladowa. Z podjtej na amach GW" nagonki pynie wana nauka. Wielu entuzjastom przemian mogo si zdawa, e w demokracji kult jednostki to zo bezwzgldne, godzce w podstawowe prawa i wolnoci stanowice fundament demokratycznego pastwa i kultury. Tymczasem okazuje si, e zdaniem opiniotwrczej, liberalnej gazety i niektrych przedstawicieli instytucji pastwa prawnego, to czy kult jednostki jest zy czy dobry zaley od jednostki, ktrej dotyczy. Kult jest zy, gdy jego przedmiot niemiy jest liberalnej gazecie, dobry za, gdy cieszy si jej poparciem. Mionicy Monty Phytons" pamitaj zapewne ywot Bryana" - jeden z najlepszych filmw tej angielskiej grupy, a w nim scen ukamienowania na wp nagiego, brodatego staruszka, ktry mia by stracony za ohydny czyn polegajcy na wymwieniu imienia Jehowy. Staruszek w nie upad na duchu i w obliczu mierci, w obecnoci rzymskich oprawcw i dnej krwi gawiedzi, zawoa raz jeszcze Jehowa!", a po chwili, skarcony przez Rzymianina, przeskakujc wesoo z nogi na nog, powtrzy zakazany okrzyk wielokrotnie: - Jehowa! Jehowa! Jehowa! - woa. Przez pami dla tego bezimiennego bohatera i w odruchu solidarnoci z panem Piotrem Sawiskim i my woamy: Karol Wojtya! Karol Wojtya! Karol Wojtya!
Wesoy Heretyk", maj 2002

27. Papie szerzy AIDS - Ceorge Monbiot

Jan Pawe II jest odpowiedzialny za mier tysicy ludzi
Dowody zebrane przeciwko papieowi Piusowi XII s nieodparte. Czowiek, ktry mieni si przyjacielem przeladowanych, bezsprzecznie okaza si aktywnym wsppracownikiem nazistw. John Cornwall, katolicki historyk, ktry chcia oczyci jego imi, badajc watykaskie archiwa, odkry tam dowody, e papie pomaga Hitlerowi w zwalczaniu antyfaszystowskiej opozycji w kociele niemieckim. To papie doprowadzi do faktycznej likwidacji Katolickiej Partii Centrum (jednej z gwnych przeszkd na drodze Hitlera do uzyskania peni wadzy), zachca ksiy do weryfikacji rzekomych ydowskich nawrce i przekona katolickiego premiera do zawarcia koalicji z faszystami. W odpowiedzi na te rewelacje Watykan, tak jakby chcia udowodni, e znajduje si na innej planecie, ogosi, e w dalszym cigu bdzie realizowa plan zaliczenia Piusa XII w poczet witych. Jednak bez wzgldu na to, jak odpowiedzialno Pius XII ponosi za Holokaust, nie jest on winny mierci tylu ludzi, co czowiek, ktry zaj jego miejsce na papieskim tronie. Jan Pawe II, Ojciec wity, przedstawiciel Boga na ziemi, jedyny czowiek oficjalnie uznany za nieomylnego jest masowym morderc. Kadego roku papie przyczynia si do mierci dziesitkw, a moe setek tysicy ludzi, zakazujc katolikom uywania prezerwatyw. Podczas gdy miotane przez niego groby s przez wikszo wiernych w pierwszym wiecie uwaane za kompletny nonsens i ignorowane, w krajach, w ktrych w praktyce nie ma dostpu do alternatywnych rde informacji, gdzie kobiety korzystaj z niewielu praw, kade papieskie potpienie stosowania rodkw antykoncepcyjnych skazuje tysice ludzi na chorob i mier. Nie ma wtpliwoci, papieowi ley na sercu los chorych na AIDS. We Woszech publicznie obejmowa cierpicych na t mierteln chorob ludzi, a w San Francisco ucaowa zaraone wirusem HIV dziecko. Chorych wezwa, by poczuli, i Jezus jest u ich boku i nie upadali na duchu". Ich nadzieja ma by wiadectwem yciodajnej siy krzya. Na nieszczcie milionw ludzi, jak dotd, papie wykorzystuje t si, by nie mier. Uczenie ludzi bezpiecznych form wspycia seksualnego to zdaniem Watykanu niebezpieczna i niemoralna polityka, prowadzona w oparciu o bdn teori, w myl ktrej kondom moe skutecznie zabezpiecza przez zaraeniem si AIDS". Wychowanie seksualne, zwaszcza w odniesieniu do epidemii AIDS, jest zdaniem kocioa cikim naduyciem. W roku 1995, gdy jeden z francuskich biskupw wezwa nosicieli miertelnego wirusa, by uywali prezerwatyw, papie bezzwocznie usun go z zajmowanego stanowiska. We wrzeniu 1999 roku Watykan wykorzysta swj szczeglny status w Zgromadzeniu Oglnym ONZ do zablokowania po raz kolejny programw planowania rodziny i zapobiegania AIDS. W Afryce yje okoo 122 milionw katolikw. We wszystkich krajach, ktre odwiedza, papie tumaczy wiernym, e jedyn akceptowaln form planowania rodziny jest cise przestrzeganie abstynencji seksualnej. Nigeryjczykom powiedzia, e wyzyskiwanie ludzi ubogich i niewyksztaconych stanowi przestpstwo przeciwko boskiemu dzieu". Tymczasem sam wykorzystuje ludzk bied i niewiedz, by tym skuteczniej przekonywa do rezygnacji ze stosowania prezerwatyw. Wielu afrykaskich biskupw zdaje sobie spraw z tego, e stanowisko papiea jest absurdalne, i prywatnie, bez zbdnego rozgosu, stara si zmniejszy jego wpyw na postpowanie kobiet i mczyzn w swoich krajach. Jednoczenie jednak biskupi ci doskonale rozumiej, e w odrnieniu od hierarchw w wielu bogatszych krajach, s cakowicie uzalenieni od watykaskich dotacji. Wiedz dobrze, e oni sami i ich kocioy bd mogy przetrwa tylko pod warunkiem, e bd dokadnie wykonywa papieskie polecenia. Tak

wic w Zambii, Malawi, Kenii, Tanzanii i Ugandzie - w krajach, w ktrych odnotowuje si najwiksz w wiecie liczb zachorowa na AIDS, biskupi zakazuj wiernym stosowania prezerwatyw. Najgortsi zwolennicy papiea posuwali si wrcz do sugestii, e kondomy sprzyjaj zaraeniu si AIDS, selektywnie przepuszczajc wirusa przez mikrootwory w lateksowej powoce. Kada publiczna wypowied biskupw cofa nas w czasie o kilka lat, niweczc skutki wielu lat edukacji spoecznej na temat AIDS i sposobw zapobiegania zaraeniu. Mczyni szukajcy wymwek dla swoich niebezpiecznych praktyk seksualnych chtnie powouj si na kocielne nauczanie. Ludzie, ktrzy uywaj kondomw, oficjalnie temu zaprzeczaj, przez co wiedza o bezpiecznym seksie szerzy si wolniej ni epidemia. Stanowisko obecnego papiea nie tylko wyraa fundamentalistyczn interpretacj boych praw. Jan Pawe II, tak jak Pius XII, domaga si prawa do totalnej kontroli politycznej. Pius XII i Jan Pawe II, autokratyczni i zacofani, krzewi religijn mitologi, ktra zamyka im oczy na ludzkie sprawy i cierpienia.
The Guardian", 7 padziernika 1999

28. Program na rzecz mierci - Frank R. Zindler

Jak sdzicie? Kogo za sto lat bdziemy uwaali za najwikszego ndznika XX wieku? Mylicie zapewne, e Hitlera. Nie sdz. Przypuszczam, e jeli za sto lat na tej nieszczsnej planecie bdzie jeszcze istnie cywilizacja, historycy tej epoki przedstawi rozstrzygajce dowody na to, e nikt nie moe si pod tym wzgldem rwna z Janem Pawem II. eby nie byo wtpliwoci - nie twierdz, e w tym okresie w czymkolwiek zmieni si opinia na temat Hitlera. Nie, on zawsze bdzie pamitany jako morderca milionw niewinnych ludzi i dobry katolik a do samej mierci. Jego przestpstwa jednak wydadz si naszym wnukom niewinn igraszk w porwnaniu z uczynkami Jana Pawa II. Podczas gdy Hitler jest winny umylnego ludobjstwa wybranych grup, Jan Pawe II moe by oskarony o ludobjstwo skierowane przeciwko caej ludzkoci. Mam oczywicie na myli jego program na rzecz ycia", ktry w rzeczywistoci jest najbardziej radykalnym programem na rzecz mierci, jaki zna historia ludzkoci. Za sto lat liczba ofiar jego polityki przeciwko kontroli urodzin i aborcji, polityki prowadzonej przy pomocy setek lobbystw w parlamentach caego wiata, moe przekroczy miliard. Moe wtedy ludzie wreszcie zrozumiej, e papieskie pielgrzymki" do niemal wszystkich krajw wiata byy w rzeczywistoci przedsiwziciami czysto politycznymi, majcymi na celu osabienie tkanki spoeczestw wieckich i umocnienie pozycji watykaskiej teokracji. Dla wszystkich stanie si jasne, e papie nie chce przyj do wiadomoci naukowo stwierdzonego faktu, i nasz planet moe bezkarnie i bezterminowo zamieszkiwa okoo poowy ludnoci wiata z roku 1985. Trwog i zdumienie naszych potomnych budzi bdzie myl, e ten papie odwiedza godujcych ludzi w Afryce i Ameryce Poudniowej i zachca ich, by mnoyli si w nieskoczono, nawet gdyby przez to miaa rosn liczba nieszcznikw, ktrzy bd musieli umrze z godu. Jan Pawe II bdzie wspominany jako czowiek, ktry bardziej ni ktokolwiek w historii przyczyni si do pogbienia ludzkiej niedoli. Jego nie liczce si z adnymi wzgldami wezwania do prokreacji bez opamitania i wynikajcy z nich wzrost biedy wpyny destabilizujco na sytuacj w wielu krajach wiata i doprowadziy do powstania dyktatur tam, gdzie przedtem istniay kruche demokracje. Ludzko zrozumie wreszcie, e jego nauczanie jest miertelnie niebezpieczne dla naszej wolnoci i moe zagrozi samemu istnieniu systemw demokratycznych. Jeli nastpcy Jana Pawa II kontynuowa bd polityk polskiego papiea, historycy przyszoci nie bd dowodzi, e moja ocena pontyfikatu Karola Wojtyy - alias Jana Pawa II - bya suszna. Bd za to czci pami po polskim papieu, a jego chwa gosi bd tyrani tych czasw, zawdziczajcy mu swoj potg. Obliczono kiedy, e Koci katolicki jest odpowiedzialny za mier okoo 11 milionw ludzi zamordowanych w czasach inkwizycji. Nie mona wykluczy, e Jan Pawe II przyczyni si do cierpie i mierci wikszej liczby ludzi, tak w okresie swojego pontyfikatu, jak i w przyszoci. Ludobjcze praktyki bowiem, ktrym da pocztek, trwa bd jeszcze wiele lat.
The American Atheist", wiosna 1999

29. Kawiarniany papie - Jan Brazil

Papie wykona historyczny gest, proszc o przebaczenie za zo, jakie Koci wyrzdzi w cigu blisko dwch tysicy lat swego istnienia. Jan Pawe II nazywa kawiarnianymi katolikami" tych, ktrzy wierz w to, w co chc wierzy, bo tak jest im wygodnie. Sam papie, odczytujc dug list grzechw swoich poprzednikw, starannie pomin swoje wasne przestpstwa wobec kobiet i dzieci. Nie pozostaje wic nam nic innego, ni uzna jego wystpienie za kawiarniane przeprosiny". H.L. Mencken zauway kiedy, e katoliczki mog cakiem legalnie unika ciy dziki matematyce, cho w dalszym cigu nie mog korzysta z wiedzy z zakresu chemii i fizyki". Papie, ktry nie waha si skorzysta z nowoczesnej medycyny dla ratowania wasnego ycia, twardo odmawia kobietom prawa do korzystania z nowoczesnej wiedzy medycznej w celu zapobieenia niechcianej ciy, nazywajc takie dziaanie nienaturalnym". Sam yjc w celibacie, wzywa innych, by chronili si przed niepodan ci przez abstynencj seksualn. Skd to fanatyczne przywizanie do archaicznej doktryny? Stephen D. Mumford daje nam odpowied w swojej nowej ksice, Papie i nowa Apokalipsa: wita wojna z planowaniem rodziny". Opowiada w niej midzy innymi histori powoania w roku 1966 Papieskiej Komisji ds. Ludnoci i Kontroli Urodzin. Wedug komentatora National Catholic Reporter", Watykan powoa t komisj z zamiarem znalezienia sposobu, w jaki Koci mgby zaaprobowa nowoczesne metody zapobiegania ciy bez naraania na szwank swojego autorytetu. Czonkowie komisji przegosowali szedziesicioma czterema gosami przeciwko czterem, e zmiana stanowiska Kocioa wobec kontroli urodzin jest zarwno moliwa, jak i godna poparcia. Jednak ta decyzja wikszoci, podobnie jak pniejsza decyzja mniejszej komisji, w skad ktrej wchodzili biskupi i kardynaowie, pada ofiar watykaskiej polityki, ktra znalaza swj wyraz w opublikowaniu w roku 1968 encykliki Humanae Vitae", w ktrej utrzymano zakaz innych ni tzw. naturalne metod zapobiegania ciy Jan Pawe II, ktry piastowa wtedy godno kardynaa, by jednym z tych ktrzy gosowali za utrzymaniem zakazu. Dzisiaj, jako papie, nadal nie ma w tej sprawie adnych wtpliwoci. W ten sposb autorytet Kocioa katolickiego i samego papiea jest chroniony kosztem cierpie milionw ludzi na caym wiecie. Kadego roku mona by uratowa ycie wielu spord 78 tysicy kobiet umierajcych w wyniku nielegalnie prowadzonych zabiegw przerywania ciy. Zakazujc stosowania prezerwatyw, Koci przyczyni si take do mierci okoo 2,5 miliona ludzi z powodu AIDS i do cierpie dalszych 5,8 miliona zaraonych wirusem HIV Planowanie rodziny ograniczyoby te liczb chorb i zgonw zwizanych z nieprawidowym przebiegiem ciy. Ju samo zwikszenie okresw pomidzy urodzeniem kolejnych dzieci mogoby o okoo jedn trzeci zmniejszy miertelno niemowlt w niektrych krajach rozwijajcych si. Zgubne skutki nie ograniczaj si do osb tego samego wyznania, co papie. Wpywy, jakimi cieszy si Watykan w ONZ, oraz lobbing prowadzony przez biskupw amerykaskich w Kongresie, doprowadziy do znacznego ograniczenia pomocy amerykaskiej dla instytucji upowszechniajcych planowanie rodziny w wielu krajach wiata na wszystkich kontynentach. Zaniechanie kontroli urodzin przynioso gwatowny przyrost ludnoci wiata, ktrej liczba przekroczya ju 6 miliardw. Kolejnego miliarda przy obecnym tempie wzrostu moemy si spodziewa ju za trzynacie lat. Tymczasem miliony ludzi na wiecie goduj lub choruj z powodu niedoywienia. Zrozpaczeni ludzie w krajach rozwijajcych si karczuj lasy w poszukiwaniu drzewa do budowy domw, gotowania i ogrzewania, za co natura mci si powodziami i osuniciami ziemi z ogooconych z ochronnej warstwy zboczy

wzgrz. Spalanie ogromnych iloci paliw i wycinanie lasw wywouje zmiany w atmosferze, powodujc globalne ocieplanie si klimatu. Rosnca liczba ludnoci uniemoliwia skuteczne szerzenie owiaty, zapewnienie penego wyywienia, dachu nad gow i ochrony zdrowia, co przyczynia si do wzrostu liczby uchodcw ekonomicznych, ktrzy masowo napywaj do krajw rozwinitych, co wywouje niech, uprzedzenie, a nierzadko take - przeladowania. Przeprosiny Wojtyy pokazuj, e papiey czsto pamitamy nie za to, co dobrego zrobili, lecz za okruciestwa, ktre usprawiedliwiaj w imieniu Boga i religii. Moemy tylko mie nadziej, e ktry z przyszych papiey przeprosi za grzechy Jana Pawa II.
Secular Web", listopad 2000

30. Multimedialny bohater masowej wyobrani - Anna Kalenik

Od wielu lat media zwyky nas raczy prezentacj wypowiedzi bardziej lub mniej znanych osobistoci na temat: kim jest dla mnie Jan Pawe II. Tendencja ta nasila si gwatownie w zwizku z wielkimi wydarzeniami" i szczeglnymi okazjami", na ktre w naszej szerokoci geograficznej panuje prawdziwa klska urodzaju. Mniejsza o to, e wszelkiego rodzaju bawochwalstwo jest nudne i pretensjonalne. Wszak ekshibicjonistyczne wyznania, za co ta czy inna osoba publiczna wielbi papiea, nie s bynajmniej wycznie kwesti smaku. Zdecydowanie poza aspekt estetyczny wykracza fakt, i adoratorzy Jana Pawa II nagminnie maj w zwyczaju zwiecza malowane przez siebie laurki rzucajc wprost na kolana konstatacj mniej wicej takiej treci: papie jest tak wielkim czowiekiem, a jego zasugi tak znaczce i niekwestionowane, e powinien (co skromniejsi poprzestaj na sowie: moe) by autorytetem nawet dla niewierzcych. A dziw bierze, e sowa te chocia wypowiadane niezwykle czsto - za nic jako nie chc sta si ciaem i jak dotd nikt nie wystpi z deklaracj: jestem ateist, a mimo to moim autorytetem jest Ojciec wity. Straszliwie natomiast potrafi si rozsierdzi polska opinia publiczna, gdy tylko ktokolwiek - czy to niewierzcy, czy wyznajcy inn ni katolicka religi, czy wreszcie katolik (bo i tacy przecie si zdarzaj!) - omieli si zaprotestowa przeciwko narzucaniu komukolwiek autorytetu papiea; a tego rodzaju publiczne owiadczenia w opiniotwrczych mediach to coraz rzadszy ewenement. Ale co ciekawe, rwnolegle z oficjalnie sterowanym kultem Ojca witego mona zaobserwowa inne zjawisko. Ot, o ile na forum wygasza si wycznie egzaltowane hymny na cze najwikszego w historii wiata Polaka, o tyle w codziennych rozmowach zwykych zjadaczy chleba dorwnuj im pasj i zaciekoci sdy wyraajce dezaprobat dla papiea-Polaka, krytykujce go za pych, arogancj i uzurpowanie sobie wadzy. Ta rozbieno jest co najmniej zastanawiajca. Oczywicie natychmiast nasuwa si pytanie, czy mylcym inaczej starczyoby odwagi, aby uczyni naleyty uytek z konstytucyjnie zagwarantowanej wolnoci sowa i pogldw w sytuacji, gdyby nadarzya si okazja wypowiedzenia wasnego zdania przed szersz publicznoci. Przyzna si, i nie naley si do fan klubu Ojcu witego, to - nie wiedzie czemu - w III RP (kraju pono demokratycznym) wyczyn nie lada bohaterski. Czy jednak rzeczywicie Jan Pawe II jest dla Polakw tak wielkim autorytetem, jak pompatyczne s ich wiernopoddacze deklaracje? Sprbujmy odrzuci tromtadracje i teatralne gesty - notabene specjalno kuchni polskiej - a szybko okae si, e jest on przede wszystkim idolem, jedn z ikon kultury masowej, jego fenomen za da si streci w trzech sowach: Joannes Paulus Superstar. W Polsce - ojczynie papiea - jego kult przybiera nigdzie nie spotykane rozmiary. I chyba nikt ju nie zdoa zliczy rnego rodzaju pielgrzymek cigncych do Rzymu po to, by odwiedzi papiea, stawianych mu pomnikw, przyznawanych honorowych obywatelstw, ulic nazywanych jego imieniem, szlakw turystycznych wytyczonych ladami jego wdrwek, rozmaitych izb pamici, czy pojawiajcych si niczym grzyby po deszczu tablic upamitniajcych miejsca, w ktrych postaa jego noga. Wizerunek papiea przeladuje nas dosownie na kadym kroku, od znaczkw pocztowych i kart telefonicznych poczwszy, a na rnego rodzaju szczeglnie kiczowatych gadetach skoczywszy. Doskonale rozwija si biznes erujcy na masowej saboci Polakw na punkcie Jego witobliwoci. Na papieu zbijaj fortun zachodnie koncerny specjalizujce si w tzw. prasie kolorowej, wydajc jemu powicone edycje. Z kolei najwikszy polski (jeszcze!) bank detaliczny, wychodzc naprzeciw spoecznemu zapotrzebowaniu, oferuje swoim klientom kredyt i lokat Pielgrzym". Na tym wszake to szalestwo bynajmniej si nie koczy.

Chwyta wiatr w agle prbuj rwnie nasi wybitni", z reguy niedowartociowani twrcy, liczc zapewne na to, e samo poprzedzenie odpowiedni dedykacj artystycznie enujcego dokonania pozwoli albo zwikszy jego sprzeda (wszak fan klub Ojca witego tak liczny), albo - co nie mniej podane - zapewni jakie dotacje, rzdowe czy choby samorzdowe. Nie trzeba by szczeglnie wnikliwym obserwatorem, aby dostrzec epidemi twrczoci czerpicej natchnienie z Ojca witego. Naturalnie, niele si rwnie sprzedaj wspomnienia zwizane z t kluczow dla Polakw Osob, ale tu naley uwaa, obowizuj bowiem cile okrelone wzorce, poza ktre w adnym wypadku wykracza nie wypada - wspomnienia take podlegaj procesowi sakralizacji. Zakocz wic moim wasnym wspomnieniem zwizanym z t postaci. Podczas medialnej fety zorganizowanej w osiemdziesit rocznic urodzin Karola Wojtyy, przypomniaam sobie o istnieniu pewnej fotografii w moim skromnym domowym archiwum. Dla mnie jej historia, nie przez przypadek, zbiega si z pocztkiem pontyfikatu Jana Pawa II. Tamtego, dla niektrych pamitnego dnia, gdy zostaa obwieszczona wiatu wielka nowina, mj ojciec, zastanawiajc si, czy to na pewno ten sam Karol Wojtya, odszuka to wanie zdjcie, by zobaczy, czy nie myli si co do osoby. Wspomniane zdjcie zostao wykonane w 1944 roku w Krakowie, gdzie ojciec znalaz schronienie w jakim klasztorze po upadku Powstania Warszawskiego, w ktrym uczestniczy jako modociany onierz AK. Nieznany fotograf uwieczni grup dzieci, nastolatkw i kobiet z niemowltami na rkach - a poniewa jest wrd nich kto przebrany za witego Mikoaja i s bardzo symboliczne podarki, atwo si domyli, jaka bya to okazja. Wszyscy za zostali starannie ustawieni wok centralnej, niemal posgowej postaci - ktrej w kilkadziesit lat pniej rozliczni hagiografowie przypisz obalenie komunizmu, rozbrojenie reimu Pinocheta i dyktatury Marcosa oraz Bg wie, jakie jeszcze zasugi - wwczas jeszcze tylko kleryka, Karola Wojtyy. Ze wspomnie ojca niestety pamitam niewiele: jaki sierociniec prowadzony przez zakonnice, przyklasztorny zakad wkienniczy, w ktrym wytwarzano tkaniny z wkien pokrzywy, wygldem podobno przypominajce dins. W kadym razie mody Karol Wojtya bywa tam czstym gociem. Kilkakrotnie pytaam ojca, jak go zapamita i w odpowiedzi uzyskiwaam zawsze to samo i tylko tyle: przepowiadano mu wielk karier, a dzieciarnia wprost za nim przepadaa, poniewa... opowiada im nazbyt swobodne, jak dla dzieci, dowcipy. Na prno jednak usiowaam dociec, c to byy za dowcipy Ojciec twierdzi, e ich treci nie jest w stanie odtworzy po tylu latach i e nawet niekoniecznie owe arty musiay by a tak bardzo niestosowne, ale wtenczas wydaway mu si zanadto swawolne i raczej mao odpowiednie dla dzieci. Poczucie humoru Karola Wojtyy dawno ju obroso legend i nie jest moim zamiarem jej burzy. Intryguje mnie natomiast, co nastolatkowi, wychowanemu w duchu jak najbardziej wieckim (czyli, jak klerykaowie gosz, od dziecistwa deprawowanemu), majcemu za sob dramatyczne dowiadczenia (ucieczk z transportu do Owicimia, Powstanie Warszawskie i ucieczk z obozu w Pruszkowie) mogo si wydawa niestosowne i zbyt swobodne" w artach, opowiadanych przez niewiele ode starszego kleryka Wojty. A moe kto si domyla?
Bez dogmatu", nr 46, jesie 2000

31. Batiuszka Wojtya - Juan Rivera

W starej argentyskiej anegdocie id ulic dwie dziewczynki: brunetka i blondynka. Przechodz obok starej ebraczki: Serce mi si kraje na widok biednych ludzi" - mwi brunetka. Mnie te" - zgadza si blondynka. Moim zdaniem - dodaje brunetka - biednym ludziom powinno si zapewni opiek, posiek i dach nad gow." A ja myl - koczy blondynka - e wystarczyoby ich gdzie ukry." Jej sowa ciaem si stay" w sierpniu 1986 roku, gdy Jan Pawe II nawiedzi Kolumbi. Przekonalimy si wtedy, jak wyglda Bogota oczyszczona z tumu bezdomnych, ebrakw, alkoholikw, narkomanw, prostytutek i wczcych si po miecie gamines" 34 . Ten jeden, jedyny raz moglimy oglda wolne od ndzarzy ulice naszej piknej stolicy. Na kilka dni przed przybyciem gowy Pastwa Watykaskiego w miecie przeprowadzono apank. Ca hoot 35 zapdzono na Plac Bykw w. Marii" - stoeczn aren, na ktrej odbywaj si corridy. Mieci si tam kilkanacie tysicy ludzi 36 . Przetrzymywani na otwartej arenie ndzarze przez kilka dni nie dostali obiadu ani niczego do okrycia si. Norma kolumbijska, czy te latynoamerykaska, aresztowania czowieka bez postawienia mu zarzutw 37 jest bezposikowa" i na wolnym powietrzu". Przecie na tych szerokociach geograficznych nie umiera si z zimna. Oczyszczone z kompromitujcego elementu" ulice zapenili funkcjonariusze sub bezpieczestwa - umundurowani i nie umundurowani. Trasa, ktr miaa jecha karawana limuzyn bya tak obstawiona, e z nieocenzurowanym transparentem nie mona byo podej bliej ni na kilometr do dostojnego gocia. W telewizji ogldalimy nieprzerwany reality show" z papieem w roli gwnej. Widzielimy, jak ucaowa ziemi kolumbijsk, odprawi msz, czyta to czy tamto. Widzielimy jak prezydent caowa papieski piercie, jak pani prezydentowa caowaa papieski piercie i jak ministrowie caowali papieski piercie. Widzielimy jak piercie caowali gubernatorzy, ony ministrw, sekretarzy stanu i podsekretarzy stanu. Na tym nie koniec. Ucaowa papieski piercie, przeczyta wiersz i zapiewa pie chcieli take nauczyciele, grnicy, hutnicy, kierowcy, lusarze, rybacy, rolnicy z tego czy innego regionu, mieszkacy i czonkowie tej lub innej dzielnicy, tej czy innej diecezji, parafii, zwizku zawodowego, uniwersytetu, szkoy itd., itp. W tumie, zagubieni w niekoczcej si kolejce, ktra z biegiem dni wcale si nie skracaa, stay take delegacje mniejszoci etnicznych. Wielu byo tych delegatw. Etniczni" stanowi wprawdzie zaledwie sze procent 38 ludnoci Kolumbii, ale plemion jest duo. Zamieszkuj tysice wiosek rozproszonych w odlegych zaktkach kraju, zajmuj si rolnictwem, hodowl i owieniem ryb. Indianie czsto popadaj w konflikty z wacicielami latyfundiw, ktrzy prbuj zajc ich ziemi. Ich sytuacja jest trudna: nie znaj prawa, nierzadko maj problemy z pisaniem i czytaniem. Jednak waciciele ziemscy stosuj wobec nich terror. Lista przywdcw plemiennych zamordowanych albo porwanych przez grupy paramilitarne i inne nieformalne organizacje jest coraz dusza, co jednak nie interesuje wymiaru sprawiedliwoci. W listopadzie 1984 roku, w niewyjanionych okolicznociach zamordowano Alvaro Ulcue Chocue z plemienia Paez", pierwszego w historii Kolumbii ksidza katolickiego pochodzcego z mniejszoci indiaskiej. Na ekranach telewizorw widzielimy dzieci - bo w skad delegacji Indian wchodziy przede wszystkim dzieci - ktre na cze dostojnego gocia taczyy, pieway i mwiy mu, e jest najwikszy z wielkich, najwspanialszy ze wspaniaych, najpikniejszy z piknych i najbielszy z biaych. W pewnej chwili jeden z Indian zmieni tonacj swej wypowiedzi: ... i

prosimy (cytuj z pamici) - by si wstawi za nas, gdy jestemy zastraszani, wadze nas nie chroni, a jeli kto nas wspomaga, to grozi mu mier, tak jak w przypadku naszego przywdcy, Alvaro Ulcue Chocue, ktrego zamordowano ...". Co on gada" - da si sysze gos w tle. Nie ocenzurowalicie tego tekstu?". Nastpuje konsternacja, sycha nerwowe gosy, przeklestwa: Mikrofon, wyczcie mu mikrofon!" - trzask. Chopiec nadal mwi do papiea, ale ju nie syszelimy jego gosu. Po chwili kto zabra mu kartk, z ktrej czyta i odcign go od papiea. Za pno - miliony syszay sowa modego Indianina. Kamery i sprzt nagrywajcy utrwaliy wszystko. Papie poprosi, by pozwolono mu dokoczy. Pozwolono. Chopiec wrci i opowiedzia swoj histori do koca. Pewnie nic nie zrozumia" - orzek znajomy sceptyk, poddajc w wtpliwo talenty lingwistyczne papiea. Zrozumia!" -zaoponowa czowiek wiary. Tak, tak! Papie jak batiuszka Stalin" - doda sceptyk. On sam jest bez winy. To tylko li lokalni kacykowie zatajaj przed nim okrutn prawd. Wystarczy uzyska do niego dojcie, wystarczy mu si poskary, a on ju naprawi bdy swych podwadnych." Tak pewnie myleli Indianie Paez. Tak pewnie mylay tysice tych, ktrzy caymi dniami czekali w kolejce, by ucaowa papieski piercie. Skarga indiaskiego chopca nie przyniosa widocznych rezultatw. Czy Jan Pawe II nie zrozumia sw modego Indianina, czy te jego proba nie zrobia na nim wikszego wraenia - nie wiemy. Wiemy natomiast, e nie wszczto w tej sprawie dochodzenia i zabjstwo ksidza Ulcue Chocue pozostao niewyjanione. Zapewne na zawsze. Pooenie grup etnicznych w Kolumbii Anno Domini 2004 nie ulego zmianie. Gamines, ebracy i prostytutki powrcili na ulice Bogoty, a Indianie do swych odlegych wiosek. Ronie liczba wypdzonych, porwanych i zamordowanych dziaaczy spoecznych. Miejmy nadziej, e papieskie wstawiennictwo pomoe im znale sprawiedliwo na tamtym wiecie.
Relacja niepublikowana

32. May wielki papie - Mariusz Agnosiewicz

Wedug przyjtej w Polsce opinii obecny papie jest postaci szczegln i wybitn, a dla historii Kocioa wrcz opatrznociow i przeomow. Polskie media przedstawiaj kad jego podr jako wydarzenie niezwyke. Jego dziaalno doprowadzia rzekomo do rozwoju i odnowy Kocioa. Podaje si nam czasami statystyki", wedle ktrych Jan Pawe II z tak moc oddziaywuje na wiernych na caym wiecie podczas swoich podry, e ci natychmiast tumnie nawracaj si na katolicyzm. W istocie by moe w krajach trzeciego wiata ludno garnie si do Kocioa, jednak w cywilizowanej Europie Zachodniej liczba katolikw systematycznie maleje (np. trudno dzi mwi, e Francja, dawna cra Kocioa", nadal jest krajem chrzecijaskim; w Austrii do 1999 r. odeszo z Kocioa 200 000 wiernych; w Holandii do 1992 r. - ok. 800 000). Postaram si wykaza, e istnieje zasadniczy dysonans pomidzy naszymi mniemaniami o tym, jak w szerokim wiecie postrzegany jest pontyfikat Jana Pawa II, a rzeczywist sytuacj. Wska, e nieprawdziwe s takie oto sdy: Papie jest kochany na wszystkich kontynentach", Nasz rodak wiedzie wiat w nastpne tysiclecie". Sprbuj ju teraz, u schyku tego pontyfikatu dokona jego podsumowania, zwaszcza e bdzie to rys krytyczny, o zmarych za le mwi nie wypada. Mwmy wic, gdy jeszcze yj. I. Wzrost potgi Opus Dei Jan Pawe II, w odrnieniu od swych poprzednikw, popiera wzrost wpyww Opus Dei, ptajnej, integrystycznej, fundamentalistycznej, jeli nie fanatycznej, organizacji wewntrz Kocioa. Dzieo", bo tak si je nazywa, od 1982 r. zorganizowane jest w formie praatury personalnej, quasi-diecezji lub biskupstwa, lecz bez okrelonego terytorium. Jest wszdzie i nigdzie. Ewenement na skal caego Kocioa. Wczeniejsi papiee odmawiali takiego uprzywilejowania. Biskupi pozbawieni zostali praktycznie wadzy nad t instytucj, ktra podporzdkowana jest bezporednio papieowi. Beatyfikacja zaoyciela organizacji Josemarii Escrivy de Balaguer y Albasa nastpia ju w 17 lat po jego mierci - jeszcze nikt nigdy nie by tak szybko beatyfikowany. Jeli ten czowiek wyrnia si czym szczeglnym, to z pewnoci bya to przede wszystkim dza wadzy. Portret Escrivy, jaki wielu krelio za jego ycia i po mierci, mg budzi wtpliwoci, a w kadym razie kaza duej si zastanowi kongregacji przeprowadzajcej procesy beatyfikacji i kanonizacji. Czasem trwaj one cae wieki. Ten by nadzwyczaj krtki: dziesi lat to w historii Kocioa tylko krtka chwila. Przeprowadzano go w wielkim popiechu, mimo licznych wiadectw, ktre w innych okolicznociach zainteresowayby raczej adwokata diaba (...) Starzy czonkowie Opus Dei (...) opisywali Josemari Escriv jako megalomana, atwo wpadajcego w gniew, kamliwego, antyfeminist, sympatyka faszyzmu i antysemit, zwizanego niejedn nici z reimem frankistowskim 39 . Przypisywany mu cud (uzdrowienie kobiety chorej na raka) budzi wtpliwoci wielu ekspertw (Bernardo Vali). Podczas gdy inni papiee - zwaszcza Jan XXIII, ale Pawe VI rwnie - podchodzili do Opus Dei z ostronoci i sceptycyzmem, uchylajc si od kanonicznego dowartociowywania tego stowarzyszenia, Jan Pawe II od samego pocztku swojego pontyfikatu udziela mu poparcia i wspiera jego denie do umocnienie swoich wpyww w Kociele. Jak zauwaa Bernardo Vali: Moe tu wchodzi w gr wdziczno za pomoc uzyskan w czasie, gdy Wojtya jako metropolita krakowski znajdowa si na pierwszej linii walki z komunizmem. Prawdziwy monarcha nie zapomina. W homilii wygoszonej w hodzie Josemarii Escrivie, wzorowemu kapanowi", papie wspomnia o dobrach materialnych, ktrych Opus Dei nie zaniedbuje, choby dlatego, e dziaa wrd

monych i bogatych. Nie ma powodu, by potpia posiadanie dbr materialnych, jeli uywa si ich waciwie, ku chwale Stwrcy i w subie braciom". II. Walka z teologi wyzwolenia J.P II zwalcza teologi wyzwolenia w Ameryce aciskiej, czyli tzw. Koci ubogich, ktry odegnuje si od bogatych, a dziaa w imieniu i na rzecz biednych (vide: dokumenty Ratzingera O niektrych aspektach teologii wyzwolenia" z 3 wrzenia 1984 r. i O wolnoci chrzecijaskiej i teologii wyzwolenia" z 5 kwietnia 1986 r.). To wskutek interwencji Rzymu zostao wstrzymane dziaanie programu Sowo i ycie" Stowarzyszenia Zakonnikw Ameryki aciskiej, ktrego celem bya alfabetyzacja biblijna" prowadzona z perspektywy ludzi ubogich. C, Koci nie raz wzbrania wiernym dostpu do Pisma witego. Czy Jan Pawe II zamierza wpisa si w t tradycj?

"Dla katolikw chilijskich i dla wielu katolikw z caego wiata fakt, e papie pojawi si u boku krwawego dyktatora na balkonie paacu prezydenckiego, pozostaje niezrozumiay i nie do przyjcia. Papie by bezwzgldnie twardy w stosunku do reimw komunistycznych Europy Wschodniej i bardziej pobaliwy w stosunku do dyktatur Ameryki aciskiej." (watykanista, Marco Politi, Polityka, nr 52/2000)

Karol Wojtya jako gorcy antykomunista nie potrafi trzewo ocenia faktw. Duchowni, ktrzy stawali w obronie biedoty, byli dla niego marksistami i zwolennikami komunizmu, czyli wrogami. Posdzanie tego ruchu, w ktrym wiara i sprawiedliwo spoeczna cz si w jednej gorcej pasji" (Valli, La Repubblica") o cigoty marksistowskie, jest niesprawiedliwe. Jak pisze Matthias Mettner: Jest to zarzut z gruntu faszywy, nie tylko w swojej oglnej formie". Zarzuty o marksizm to oszczerstwo wobec Kocioa wyzwolenia, jeli zway najistotniejsze dla niego sprawy: pierwszoplanowy wybr na rzecz ubogich, wiar, e Bg jest przede wszystkim po stronie uciemionych i objawia si w obliczach ludzi ubogich, podkrelenie ewangelizacyjnego potencjau", jaki stanowi ubodzy dla Kocioa, profetyczn analiz i obwinienie kapitalistycznego systemu gospodarczego o miliony przypadkw mierci godowej, o masow ndz i krzyczc niesprawiedliwo. W okresie posoborowym te siy w Kociele, ktre si angaoway po stronie sprawiedliwoci spoecznej i praw czowieka, mogy si powoywa na najwyszy autorytet kocielny. Ulego to zmianie - ku nieskrywanej radoci wojskowych -z chwil objcia urzdu przez Jana Pawa II i powoania kardynaa Ratzingera na prefekta Kongregacji Nauki i Wiary. Teraz wrogowie spoecznie zaangaowanych si w Kociele sami si powouj na najwyszy urzd nauczycielski Kocioa.

Warto wspomnie choby o sprawie Arnulfa Romero. Przyby on do Watykanu niedugo po obraniu Karola Wojtyy na stanowisko papiea, aby prosi go o pomoc i wsparcie. Przybywa z kraju nkanego wojn domow, grozia mu mier i bardzo chcia wytumaczy Wojtyle, wybranemu na papiea p roku wczeniej, e reim salwadorski ponosi win za wiele krzywd i zbrodni, midzy innymi za zamordowanie ksidza Octavia Ortiza. Zabili go, bo rzekomo by partyzantem" - wyjania Romero papieowi owego dnia i pokaza mu zdjcie zamordowanego kapana. Odpowied bya sucha: A moe nim by?" Romero przynis ze sob grub teczk materiaw na ten temat. Ale Wojtya go powstrzyma: Nie mam czasu na czytanie tej gry papierw". Zachci Romero przede wszystkim, by utrzymywa on lepsze stosunki z oligarchicznym rzdem (na odzie 14 rodzin). A Romero przyby, by ujawni ich nieprawoci" (Valli, La Repubblica" z 13 maja 2001, Kto rzdzi za spiow bram"). Rok pniej Romero zgin od salwy karabinu maszynowego podczas mszy, trzymajc w rku uniesion hosti. Zabili go ci, z ktrymi Karol Wojtya nakaza mu si brata. W Salwadorze i wrd zwolennikw teologii wyzwolenia na caym wiecie Romero uznawany jest za witego mczennika. Watykan tymczasem mnoy przeszkody, aby nie sta si witym. Papie nie wyrazi stwa skruchy, zaleao mu bowiem przede wszystkim na tym, aby wyrwa z korzeniami teologi wyzwolenia, ktra bya inspiracj dla znaczne] czci kleru w Ameryce aciskiej i widzia w Oscarze Arnulfo Romero wyraziciela tej tendencji skaonej, wedug niego, marksizmem. Papie opiera si na wasnych przekonaniach (uprzedzeniach) informacjach przekazywanych mu przez watykask biurokracj (Valli). Proces beatyfikacyjny ks. Romero rozpocz si w 1994 r. W midzyczasie zdono wywici zaoyciela Opus Dei. Koci latynoamerykaski odbiera to bardzo ywo: Rana spowodowana przez spraw Romero jest gboka, bolesna i jeszcze nie zabliniona" (Yalli). Jan Pawe II rozbija obz teologii wyzwolenia, obsadzajc miejsca odchodzcych biskupw ludmi powolnymi sobie, potpiajcymi pogldy wikszoci latynoamerykaskiego Kocioa. Tym samym niweczy jedno caego kontynentu realizowan przez siebie polityk nominacji" (Rik Deville). A c mwi Biblia, wita ksiga papiea? Za kim si opowiada? Trafnie uj to M. Mettner: Bg ewangelii nie jest Bogiem sensu oglnego, lecz Bogiem ubogich, ucinionych oraz tych, ktrym nie pozwala si y i ktrym niszczy si ycie". Prdzej wielbd przejdzie przez ucho igielne ni..." Koci przeczy Biblii - dlaczego jednak potpia inicjatywy najlepszych ksiy oddanych sprawie ubogich? III. Pochwaa konkwisty Papie wici hucznie obchody 500-lecia ewangelizacji Ameryki aciskiej", podczas gdy postpowe rodowiska katolickie domagay si, aby papiestwo wykorzystao t rocznic do przeproszenia za zbrodnie wobec Indian (zob. np. akt kocowy Trzeciej Europejskiej Konferencji na Rzecz Praw Czowieka w Kociele, ustp 7 z 12 stycz 1992 r.). Czy nie jest dowodem cynizmu papiea jego wypowied podczas otwarcia Latarni Kolumba na Santo Domingo (w ksztacie olbrzymiego krzya) w 500-lecie ewangelizacji Ameryki aciskiej: Zgromadzilimy si przed latarni Kolumba, ktra sw form krzya ma symbolizowa krzy Chrystusa wbity w t ziemi w 1492 roku. W ten sposb chciano zarazem uczci wielkiego admiraa, ktry da pisemny wyraz swojej woli: Ustawiajcie krzye na wszystkich drogach i traktach, eby im Bg pobogosawi 40 . Tak rozpocza si siejba cennego daru wiary".

Jak si zakoczya - wszyscy wiemy. W odpowiedzi na te kocielne obchody pewna Indianka powiedziaa, e od czasw Kolumba zacz si proces eksterminacji, ktry nigdy nie usta", a rok 1992 nie jest adnym powodem do witowania, gdy Holokaustu popenionego na ydach te si przecie nie celebruje, tylko oddaje cze pamici ofiar ludobjstwa". IV. Dziaalno antysoborowa Jan Pawe II jest niezdolny do kontynuowania kursu gbokich zmian w Kociele zwizanych z ustaleniami Vaticanum II. Jak zauwaa brytyjski The Economist", zamiast kontynuowa t ryzykown drog, papie postanowi w proces w duej mierze zahamowa". Podobnie uwaa Bernardo Valli na amach La Repubblica": Jan Pawe II stara si powstrzyma nurty soborowe, ktre mogyby obali hierarchi Kocioa katolickiego." V. Pozorny ekumenizm Ekumenizm papiea nie jest szczery, o czym wiadczy deklaracja Dominus lesus", ktrej wymiernym skutkiem jest np. gwatowne pogorszenie stosunkw z hinduizmem (do tej pory stosunki te byy poprawne). Deklaracja spotkaa si z gwatownym protestem przedstawicieli wikszoci Kociow, czemu nie mona si dziwi, gdy nie mona mwi o ekumenizmie, gdy wydaje si jednoczenie akty utrzymujce, e Koci katolicki stoi ponad wszystkimi innymi. Dobre stosunki z anglikanami zaprzepacia reakcja papiea na wprowadzenie kapastwa kobiet w tamtejszym Kociele. Z prawosawiem - odamem chrzecijastwa, ktry najmniej rni si od katolicyzmu - stosunki ukadaj si najgorzej. Koci prawosawny oskara katolikw o aktywny prozelityzm wrd swoich wyznawcw. Pomimo e u nas uwaa si, i jest to zarzut z gruntu faszywy, inaczej oceniaj to media zagraniczne: Wschodnie Kocioy chrzecijaskie poczuy si dotknite, i nie bez powodu, ze wzgldu na podejmowane przez Rzym prby prozelityzmu w Rosji, czyli wyjtkow krucjat tego polskiego papiea" (The Economist"). Na stosunki watykasko-ydowskie niekorzystnie wpyna niedawna beatyfikacja Piusa IX, ktry by aktywnym antysemit" (np. synny casus porwania dziecka ydowskiego, ktre wychowa na katolickiego ksidza), a ydw nazywa psami". Przeprosiny z ubiegego roku za antysemityzm zostay odebrane przez rodowiska ydowskie na og jako nieszczere i dwuznaczne. Nawet w stosunkach z protestantami, z ktrymi relacje s wzgldnie dobre, nie obywa si bez zgrzytw. Jan Pawe II wyraa swoje potpienie kapastwa kobiet oraz liberalnej teologii. Kilka miesicy temu skrytykowa ponadto praktyk ekumenicznej interkomunii", czyli udziau katolikw w protestanckiej wsplnocie stou" i przyjmowanie przez protestantw katolickiej komunii, jak podsumowuje The Economist": (...) ekumenizm ucierpia w wyniku pooenia nacisku na autorytet papiea. Wysiki zmierzajce do zajcia

przyjaznej postawy wobec innych Kociow i religii stay si w ten sposb odlegym marzeniem". Ciekawostk mona nazwa pokazowy ekumenizm" nadwilaski w czasie pielgrzymki papiea w czerwcu 1999 r. Ot w Drohiczynie urzdzono ekumeniczn msz, w ktrej wzili udzia m.in. prawosawny arcybiskup Sawa i ewangelicki biskup Jan Szarek. Usadzono ich na krzesach, podczas gdy papie siedzia na olbrzymim (dwumetrowym) tronie, z ktrego nawoywa do jednoci chrzecijan. Ekumenizm ekumenizmem, ale kady musi zna swoje miejsce... VI. Umacnianie absolutyzmu Jan Pawe II nie tylko nie zdoby si na decentralizacj wadzy kocielnej, lecz zrobi wszystko, by umacnia centralizm i absolutyzm w Kociele. Ogosi na przykad, e kocielne przepisy kanoniczne s rozkazami Boga. Czstokro wzmacnia tradycj zrwnywania papieskich decyzji z moc samej Biblii. Tak uczyni 12 listopada 1988 r., gdy podczas kongresu na temat teologii etycznej Opus Dei, ogosi, e pogldy etyczne zawarte w encyklice Humanae vitae" stan si od tej chwili czci doktryny katolickiej. Etyka encykliki zostaa zrwnana z takimi naukami Biblii jak zmartwychwstanie czy odkupiecza mier Jezusa. Papie uczyni to prawdopodobnie w odpowiedzi na saby stopie akceptacji wzgldem niektrych rozwiza przyjtych w encyklice. Aby uzmysowi sobie, jak mizernie wypada w tej kwestii Jan Pawe II, wystarczy przypomnie jego poprzednika, Jana XXIII, ktry zawsze by przeciwny najwyszej mocy papieskich rozporzdze. Papie ten mawia, e nigdy nie bdzie przemawia ex cathedra", chcc w ten sposb osabi dogmat o nieomylnoci papieskiej. W przeciwiestwie do tego rzeczywicie wielkiego papiea, Jan Pawe II wprowadzi wewntrzn cenzur w Kociele (w Instrukcjach dotyczcych pewnych aspektw wykorzystywania spoecznych rodkw przekazu" z 30 marca 1992 r.). Odtd wszyscy kapani i zakonnicy obowizani s przedstawia do wczeniejszego sprawdzenia specjalnej komisji do spraw wiary" przy episkopatach krajowych ksiki i publikacje, ktre zamierzaj wyda. Proponowana pozycja jest badana i jeli uzyska zgod na publikacj, zawiera specjaln adnotacj za zgod Kocioa". Pisarze i wydawcy katoliccy, ktrzy narusz te instrukcje, nara si oprcz upomnienia, na surowe sankcje" (Rik Deville). Ostatnio papie podj pewne kroki w celu demokratyzacji podejmowania decyzji w Kociele, jednak naley to uzna za gesty znad trumny, gesty czowieka, ktry sam nie chcia wyrzec si wadzy absolutnej przez cay okres swego pontyfikatu, za obecnie podejmuje gorczkowe decyzje, aby zatrze niekorzystn lini swej dotychczasowej polityki. S to rwnie gesty wymuszane przez ycie. Jak powiadaj krytycy poczyna obecnego papiea, ostatnia nadzieja na demokratyzacj wadzy kocielnej w europejskich Kocioach katolickich znika po zakoczeniu 23 konferencji episkopatw Europy, 14 grudnia 1991 r., kiedy to z inicjatywy papiea zniesiono m.in. Rad Europejskich Konferencji Episkopatw, ktra zastpiona zostaa now rad", w ktrej wszelka wadza naleaa ju do papiea. Kiedy na pocztku lat 90. w diecezji Chur-Zurych w Szwajcarii papie mianowa niechcianego przez ok. 80 proc. wiernych oraz cay episkopat szwajcarski biskupa pochodzcego z Opus Dei, Wolfganga Haasa, wezwa wszystkich do posuszestwa, zlekceway opini ludzi, ktrzy mieli inne pogldy ni opusdeista" na sprawy wyznawania wiary i sposobu jej wyraania. Swoj przemow do nieposusznych Szwajcarw papie zakoczy sowami: Ten, kto wypiera si biskupa, wypiera si Boga". Ten przykad unaocznia nie tylko istotn potrzeb demokratyzacji struktur Kocioa, ale te bezduszn arogancj Pana na Watykanie wobec opinii wiernych.

VII. Zakaz antykoncepcji Jan Pawe II, zakazujc antykoncepcji, odegnuje si tym samym od kierunku zmian zamierzonych przez Jana Pawa I. Jak podaje tygodnik The Economist" z 27 stycznia br.: Przeprowadzony w 1999 roku przez Gallupa sonda wrd katolikw amerykaskich wykaza, e 80 procent wieckich i okoo 50 procent duchownych akceptuje sztuczn antykoncepcj (...) Podobne dane mona uzyska w caym rozwinitym wiecie. W dziedzinie polityki zagranicznej sprawy kontroli urodze niezmiennie zapewniaj Kocioowi miano siy nieodpowiedzialnej i obstrukcyjnej w kadej dyskusji nad przeludnieniem, ubstwem, a przede wszystkim walk z AIDS". Mwi o tym m.in. Peter Piot, dyrektor ONZ-owskiego programu walki z AIDS (UNAIDS) w wywiadzie dla niemieckiego dziennika Frankfurter Rundschau": Kocielny zakaz stosowania prezerwatyw jest powanym bdem, ktry kosztuje ludzkie ycie (...) Nie domagamy si od Kocioa, aby popiera prezerwatywy, lecz by jedynie zrezygnowa z zakazu ich uywania". Pewien mody ksidz po wysuchaniu papieskiego wezwania do wszystkich aptekarzy wiata w 1991 r. o nie sprzedawanie rodkw antykoncepcyjnych skwitowa to krtko.papie yje na ksiycu". VIII. Zakaz aborcji Jak mwi ojciec Theo Koster, holenderski dominikanin: Aborcja to wielki problem. Te jestem przeciwko aborcji. Bg chcia, eby czowiek y. Ale kiedy widz ludzi przychodzcych do mnie ze swoimi olbrzymimi problemami, to wiem, e sprzeciwiajc si aborcji bybym przeciwko tym ludziom. Niestety, dla papiea mwienie o takich niuansach jest niemoliwe. U nas w Holandii, mimo e aborcja jest legalna, mamy jeden z najniszych na wiecie wskanikw zabiegw. Wicej jest w katolickiej Polsce i Hiszpanii. Nasz rzd prbowa rozmawia o tym z Rzymem, ale to nie dziaa, bo papie mwi nie i koniec" (Fronda, marzec 1998). IX. Utrzymywanie fikcyjnego celibatu duchowiestwa Problem z celibatem w Kociele powoduje, e w rozwinitych krajach coraz trudniej o ksiy. Jan Pawe II nie do, e nie zagodzi wymogw celibatowych, to dodatkowo je zaostrzy. Jego poprzednik Pawe VI niemal z reguy zaatwia pozytywnie proby ksiy o zwolnienie ich ze lubowania czystoci i wyraenie zgody na zawarcie zwizku maeskiego (...). Jan Pawe II z reguy (...) proby takie odrzuca" (Z. Morawski). Z jednej strony powoduje to fikcj bezennoci ksiy, z drugiej za rodzi wiele kopotw i zniechca do posugi kapaskiej. W roku 1986 byo ok. 10000 onatych ksiy katolickich, ktrych nie pozbawiano uprawnie kapaskich, ze wzgldu na brak zastpcw dla ich parafii. Na tle sporw o celibat grozia Kocioowi schizma Kocioa holenderskiego, ktrego episkopat w 1972 roku opowiedzia si niemal jednogonie za zniesieniem celibatu duchownych (poza tym postulowa pomocniczo i demokratyzacj struktur). Zapalna sytuacja w stosunkach Amsterdamu i Rzymu przetrwaa do pontyfikatu Jana Pawa II, ktry rozwiza ten problem w ten sposb, e mianowa w Holandii powolnych sobie biskupw. Czy tym samym problem rozwiza, czy tylko zatuszowa? W Niemczech i innych krajach Zachodu jest podobnie. X. Archaiczna teologia

Obecny papie nie potrafi unowoczeni" teologii Kocioa, przez co jest ona nie do zaakceptowania dla ludzi mylcych, na ktrych najwyraniej Kocioowi nie zaley, gdy swoj ewangelizacj opiera na medialnych tournee i ekstatycznych uniesieniach opartych na charyzmacie papiea. XI. Masowa produkcja witych Liczby mwi same za siebie: w latach 1000-1980 kanonizowano ok. 420 osb. Jan Pawe II w czasie 20 lat swojego pontyfikatu kanonizowa ok. 480 osb! Wywici wicej osb ni wszyscy pozostali papiee razem wzici. W dwie dekady dokona tego, czego nie dokonali inni w tysic lat... Zaiste wielki to papie! Aby byo atwiej (witym lub ich promotorom), uproci procedur kanonizacyjn: obniy m.in. wymagania dla bogosawionych, ktrym odtd wystarczy jeden cud zamiast dotychczasowych dwch. Ponadto skrci wymagany dotd 5-letni minimalny okres midzy mierci kandydata a rozpoczciem procesu beatyfikacyjnego (na czym skorzystaa np. Matka Teresa, ktra zmara w 1997, a jej beatyfikacj rozpoczto 15.08.2001). W tej sytuacji sowa popularnej piosenki: Taki may, taki duy, moe witym by..." nabieraj nowego, groteskowego wymiaru. XII. Kontrowersyjne wywicenia J.P II wywici takich ludzi jak: Pius IX, ktry jest dla wikszoci historykw symbolem czarnego wstecznictwa. Jako ostatni wadca Pastwa Kocielnego zapisa si okruciestwem. Jako nastpca w. Piotra odgrodzi Koci od zmieniajcego si wiata, jako katolik sprzyja przymusowemu nawracaniu ydw. Kiedy odbi swoje ziemie po buncie ludowym i proklamowaniu republiki, srogo si zemci na buntownikach". Pojmanych patriotw cinano i rozstrzeliwano. Proby o uaskawienie odrzuca, powtarzajc osawione nie moemy i nie chcemy". Wyda encyklik, w ktrej potpia postp, liberalizm i nowoczesn cywilizacj. To on ogosi, e papie jest nieomylny. Kiedy odprawiano msz, na ktrej proklamowa t bzdur, zdarzyo si co zastanawiajcego: w Bazylik w. Piotra uderzy piorun! Beatyfikacj Piusa IX ostro skrytykowali woscy liberaowie i republikanie. W miejscach strace patriotw odbyy si manifestacje. Pomniki Garibaldiego i Mazziniego udekorowano czarnymi wstkami. Na murach, pod ktrymi (z rozkazu papiea) rozstrzeliwano patriotw, wywieszono te transparenty z napisami: Dzieo bogosawionego Piusa". Nawet arliwi katolicy twierdzili, e beatyfikacja Piusa IX jest dla nich niezrozumiaa: Sdziem, e wygaszajc 'mea culpa' za grzechy Kocioa, Jan Pawe II przeprasza gwnie za grzechy Piusa IX" - powiedzia watykanolog Yittorio Messori. Okazuje si jednak, e papie nie przeprasza za Piusa, jego zdaniem bowiem, wbrew powszechnej opinii, by on wielce witobliwym mem. Josemaria Escriva, zaoyciel integrystycznej organizacji Opus Dei, nie mia predyspozycji charakterologicznych do witoci. Alojzij Stepinac, chorwacki kardyna, hitlerowski kolaborant. Arcybiskup Stepinac przez cztery lata masakr wsppracowa z ustaszami. Po wojnie zosta skazany na 16 lat wizienia za popieranie ustaszowskiego ludobjstwa i udzia w spisku antypastwowym. Wyszed na wolno po 5 latach. Zosta nastpnie mianowany przez papiea kardynaem. Jan Pawe II, papie-antykomunista, w 20-lecie swego pontyfikatu wywici kardynaa-faszyst, uczyni ze chorwackiego patriot i mczennika komunistycznego dyktatu. Koci zatroszczy si o to, by wybieli wizerunek Stepinaca. W Encyklopedii PWN moemy dzi przeczyta, e protestowa jednak przeciwko prowadzonej przez ustaszy polityce eksterminacji Serbw,

ydw i Cyganw oraz organizowa pomoc dla przeladowanych". Na dugoletnie wizienie zosta wic skazany ot tak, za nic, aby mg zosta mczennikiem...

Jan Pawe II klczy przed mauzoleum Stepinaca w Chorwacji

XIII. Doprowadzenie do absurdu kultu bogini" Maryi Hubertus Mynarek nazywa go maryjnym papieem. Kult ten nie tylko nie ma oparcia w Biblii, ale jawnie jej przeczy. 24 marca 1984 r. Jan Pawe II klcza przed figurk Maryi. W obliczu milionw zawierzy... ca planet Niepokalanemu Sercu Maryi, podkrela jednoczenie, e jej wadza jest podobna do wadzy papiea w tym, e rozciga si do wszystkich kracw wszechwiata. H. Mynarek podsumowuje: Jedynie papie mg zrobi co rwnie komicznego - albo tak zdumiewajco bezsensownego". XIV. Kult zdrajcy Roznieci z now si gorszcy i obudny kult zdrajcy w. Stanisawa. Czczony jest on jako patron Polski, podczas gdy wanie wadc Polski zdradzi (o czym pisa m.in. Gali Anonim). XV. Kult jednostki Nie protestuje przeciwko rozniecaniu wok jego osoby bawochwalczego kultu. O. Stanisaw Musia, jezuita, zapytany o polsk pomnikomani" papiesk, odpar: To mnie przeraa". Nazywa si go Ojcem witym, Jego witobliwoci itp. podczas gdy Jezus, ktry ma by jakoby zaoycielem Kocioa katolickiego, tego surowo zabrania: Nikogo te na ziemi nie nazywajcie waszym ojcem; jeden bowiem jest Ojciec, Ten jest w niebie" (Mt 23, 9). Niektrym jednak i to wydaje si za mao bawochwalcze. Na jednej z pielgrzymek wierni z Polski trzymali olbrzymi transparent: Tatusiu w. - kochamy Ci". To nie jest grzech - o tatusiach" Jezus nie wspomina. Sugeruj wic, eby okrelenie Ojciec wity zastpi formu mniej grzeszn, a za to milsz - Tatu wity. XVI. Podsumowanie Za podsumowanie niech posuy kilka zebranych wypowiedzi dajcych obraz tego, jak Jan Pawe II postrzegany jest na wiecie: Holandia: Jan Pawe II jest mczyzn, Polakiem i pewnych spraw nie rozumie. Papie powinien zdawa sobie spraw, e seksualno dla zachodnich spoeczestw peni olbrzymi

rol, nie moe mwi, e to nie jest wane, e s waniejsze sprawy. Rzym nie daje dobrych argumentw - ludzie ich nie rozumiej. Kiedy twoje argumenty s niezrozumiane, trzeba je zmieni. Holendrzy odnosz wraenie, e ten papie za duo mwi o seksie i nie chc go sucha, nawet kiedy naucza piknie o sprawach spoecznych, gdy s zraeni przez sprawy seksu" (o. Theo Koster OR holenderski dominikanin, Fronda", marzec 1998). Niemcy: Jeden z moich niemieckich wspbraci powiedzia mi, e gdyby wrd niemieckiego duchowiestwa przeprowadzi ankiet, to papiea poparaby tylko jedna trzecia kapanw" (ksidz Stanisaw Musia, jezuita, 1999). Nie moe si wic wydawa dziwnym to, e papie wyrazi ubolewanie z powodu niewaciwych tendencji w niemieckim Kociele katolickim" (KAI, marzec). Kanada: U nas to nie jest posta ani popularna, ani szczeglnie szanowana. Krytykuj go publicznie nawet ksia i biskupi. Oskaraj go o ciasny dogmatyzm i oderwanie od rzeczywistoci, ktre tylko pogbia obecny kryzys Kocioa" (pastor Real Murray, 2001). Wielka Brytania: Pontyfikat Jana Pawa II rozczarowuje. Mocny i charyzmatyczny papie, idealistyczny i inspirujcy, jeden z najmdrzejszych ludzi, jacy kiedykolwiek zajmowali to stanowisko, wykorzysta swoj si gwnie do wzmocnienia najbardziej konserwatywnych tendencji w Kociele. (...) Koci oczekuje obecnie, czasami ze le skrywanym zniecierpliwieniem, na odejcie papiea Jana Pawa II. Obecnie oczekuje si Wocha, jako powrotu do czego znanego, po budzcej obawy mentalnoci krzyowcaPolaka" (The Economist"). Stany Zjednoczone: Amerykascy biskupi katoliccy podejmuj kroki zupenie przeciwne zamierzeniom papiea: Wedle obecnie najczciej wyznawanych pogldw orientacja seksualna jest czym danym czowiekowi, a nie bdcym konsekwencj jego wiadomego wyboru. Jako taka - nie moe podlega ocenie w kategoriach grzechu, skoro niewiele zaley tu od wolnego wyboru czowieka" (Biskupi Kocioa katolickiego w USA, w licie pasterskim apelujcym o tolerancj dla homoseksualistw, opublikowanym l.X.1997r.).
Fakty i mity", nr 45, 2001

 Od wydawcy
Dlaczego powstaa ta ksika? Czym kierowa si jej wydawca? Naszym zamiarem byo przede wszystkim krytyczne omwienie dziaalnoci politycznej i pogldw Jana Pawa II w dziedzinie moralnoci i ycia spoecznego. Nie tylko jednak. Niemal tyle samo uwagi powicilimy krytyce kultu papiea i ludzi w kult krzewicych: dziennikarzy, intelektualistw, politykw, autorytetw spoecznych i zwykych miertelnikw, bez ktrych Jan Pawe II nie mgby prowadzi swojej wojny z ludmi: z nasz godnoci, wolnoci i rozumnoci. Szczeglnie szkodliw stron kultu Jana Pawa II, jak zreszt kadego innego kultu jednostki, jest naszym zdaniem cenzura. Chronic papiea przed krytyk, cenzorzy wszelkiej maci zamykaj nam dostp do informacji i argumentw wysuwanych przez jego krytykw i przeciwnikw, czym zubaaj nasz wiedz i rozumienie wiata, naruszajc tym samym nasze prawo do informacji i nasz wolno. A krytykw ma polski papie wielu: w kraju i zagranic, na lewicy i na prawicy, wrd intelektualistw, dziennikarzy, politykw, teologw, biskupw, nauczycieli, satyrykw, fundamentalistw religijnych, liberaw wszelkiej maci i wraliwych ludzi przejtych losem milionw chorych i godujcych w Trzecim wiecie. Podejmowanym przez spoeczno wiatow prbom ulenia cierpieniom tych nieszcznikw Jana Pawe II sprzeciwia si z ca bezwzgldnoci typow dla fanatycznych dogmatykw wszystkich czasw. To dlatego spory z nim nie zawsze prowadzone s w sposb wywaony i niekiedy przyjmuj form gwatownych napaci, w ktrych J.P II bywa oskarany o najgorsze zbrodnie. Rozumiemy te emocje i zgadzamy si z wikszoci zarzutw - nie ze wszystkimi jednak. Czasem trudno jest nam zweryfikowa ich prawdziwo, kiedy indziej wydaj nam si przesadne lub pozbawione znaczenia, jak w przypadku wykrytego przez autorw z The Seraph" chazarskiego pochodzenia naszego bohatera, czy te faktu, e w ich ocenie Karola Wojtya jest Antychrystem. Nie martwi nas, e - jak sdz katoliccy fundamentalici - papie dy do zniszczenia Kocioa, martwi nas za to, e jak dotd nie mielimy wielu okazji, by o stawianych mu zarzutach si dowiedzie. Dlatego wyboru artykuw do naszej ksiki dokonywalimy przede wszystkim z myl o tym, by przedstawi moliwie najszerszy ich wachlarz: od powanych krytycznych analiz, do ostrej, oskarycielskiej publicystyki. W ksice znalazo si take kilka tekstw artobliwych, satyrycznych. Nie pogbiaj one wprawdzie naszej wiedzy o Janie Pawle II ani naszego rozumienia tego czowieka, pokazuj jednak, jak wielk wolnoci ciesz si ich autorzy i wydawcy - jak wolni s od wszelkich obaw. Mamy nadziej, e nasza publikacja przyczyni si do tego, e i w Polsce mniej bdzie lku: metafizycznego - przed kar bosk i zwykego, codziennego - przed szykanami, odrzuceniem i potpieniem ze strony innych ludzi. Andrzej Dominiczak

*** Materiay dodatkowe z serwisu racjonalista.pl

1. Zbrodniarz przeciw ludzkoci: bogosawiony abp. Stepinac - autor: Boreal
"Hitler jest wysacem Boga"
Arcybiskup Aloysius Stepinac (rdo: "Dziennik Chorwacki" 1 stycze 1942)

Stepinac by przywdc katolickiego kocioa w Chorwacji fanatycznie oddanym, podobnie jak cay chorwacki kler niewyobraalnie okrutnemu reimowi Ante Pavelic i jego siepaczy ktrzy tworzyli autokratyczne katolicko-faszystowskie pastwo Chorwackich ustaszy "nawracajc" Serbw i ydw. Wszystko to za wiedz i poparciem Watykanu. Stepinac by szefem komitetu ktry by odpowiedzialny za przymusowe konwersje ydw i ortodoksyjnych Serbw na katolicyzm pod kara mierci. By tez najwyszym apostolskim kapelanem bydlco nieludzkiej armii ustaszy. Ustasze swym okruciestwem szokowali nawet stacjonujce oddziay wehrmachtu i SS jak rwnie oddziay woskie ktre wysyay raporty i protesty do swych zwierzchnych. Ustasze rozpruwali brzuchy ciarnym Serbkom depczc pody na oczach konajcych matek, cieli, obcinali gowy, wiartowali, gwacili, wieszali na hakach i palili. W samym tylko 1941 siepacze ustaszy zamordowali okoo 800,000 Serbw, ydw i cyganw. Wszystko to za wiedza Watykanu i za bogosawiestwem lokalnego katolickiego kocioa po przewodnictwem arcybiskupa Stepinac. Stepinac nosi ordery ustaszy, przemawia na ich zgromadzeniach i rozpisywa si o zasugach ustaszy w swych pasterskich listach czytanych po katolickich kocioach. Na jesieni 1946 Stepinac zosta osadzony jako zbrodniarz wojenny i skazany na 16 lat wizienia, po 5 latach Stepinac wyszed z wizienia i siedzia w areszcie . To samo w sobie jest odraajce ale to nie koniec. W 1952 kiedy osadzony zbrodniarz wojenny katolicki arcybiskup Stepinac odsiadywa swj wyrok papie Pius XII "wynis" go do "godnoci" kardynaa. Czowiek porednio zaangaowany eksterminacje setek tysicy ludzi ktrych jedyn win byo to i nie byli katolikami i nie chcieli nimi zosta nawet pod grob mierci, czowiek ktrego za to osadzono i skazano, siedzc w wiezieniu zostaje katolickim kardynaem! W nagrod za realizowanie katolickiej polityki! Ale to nadal nie koniec! Farsa i parodia elementarnych wartoci moralnych oraz zaprzeczenie wszystkiego tego czym jest Chrystus trwa dalej. Jest 3 padziernik 1998 w orodku kultu maryjnego w Marija Bistrica Jan Pawe II gowa kocioa katolickiego beatyfikuje kardynaa Stepinaca - osadzonego, skazanego i powszechnie znanego jako bezwzgldnego zbrodniarza wojennego.

I tak katolicyzm ma bogosawionego zbrodniarza ktry jest obecnie w trakcie postpowania o uznanego za witego. "WITEGO"! Pomylcie! Osadzony i skazany przez rzd Jugosawi. Znany i potwierdzony mionik faszyzmu i bestialskich ustaszi ten czowiek bdzie za niedugo w poczcie katolickich "witych" Smrd. Zgnilizna. Zgroza. Tym wieje z Watykanu nadal. Nawet i teraz w dobie "ekumenizmu" No c dla trdowatych politykierw z Watykanu Stepinac te przyczyni si do ekumenizmu, ekumenizmu na haku. Skandal!!!!!!!!!

2. Papie, jezuita i Opus Dei - BERNARDO VALI

O sympatiach i antypatiach Jana Pawa II TEN, kto si zagbi w niedawn przeszo Kocioa, natknie si niechybnie na dwie postacie zasugujce na szczegln uwag. S nimi Pedro Arrupe i Josemaria Escriva. Obaj byli Hiszpanami: pierwszy by Baskiem, drugi Aragoczykiem. Dwaj zupenie rni ludzie. A nawet skrajnie przeciwstawni. Dwaj duchowni budzcy w Janie Pawle II silne emocje. Papie okazywa pierwszemu jawn niech, a drugiego wynis na otarze. Nie wiem czy takie postpowanie pomoe zrozumie ten dugi pontyfikat bliski ju zmierzchu. Nie ulega jednak wtpliwoci, e losy Pedra Arrupe, generaa Towarzystwa Jezusowego i Josemarii Escrivy de Balaguer, zaoyciela Opus Dei, s wanymi rozdziaami historii tego pontyfikatu. Obaj nadal si licz, nawet po mierci. Namitnoci, jakie budzili za ucia, pozostawiy lady. * Samo tylko nazwisko Pedra Arrupe irytowao Karola Wojty. Gdy kto wymieni je w obecnoci papiea, ten dawa do zrozumienia, e lepiej zmieni temat. wiadkiem tej niechci biaego papiea do czarnego papiea by m.in. ojciec Giuseppe Pittau, ktry wielokrotnie wspomina, e sama wzmianka o Arrupe denerwowaa Wojty. W owych burzliwych chwilach Pittau by zaufanym czowiekiem Wojtyy w Towarzystwie Jezusowym, bardzo dobrze zna Pedra Arrupe, ktrego dzieo kontynuowa w Japonii jako rektor Uniwersytetu Zofii w Tokio. Wanie w Tokio, na pocztku lat siedemdziesitych, zdarzyo mi si spotka Pittau, przekona si o jego gbokiej znajomoci jzyka i spoeczestwa japoskiego, zgodnej z najlepsz tradycj dziaalnoci jezuitw w tym kraju (idcych ladami nieustraszonego Alessandra Valignano, ktry przyby na archipelag pod koniec XVI wieku). Wwczas, w okresie gwatownych buntw studenckich, dalekowschodniej wersji 1968 roku, Pittau zachowywa si jak obroca porzdku. amic stare tabu zada na przykad wkroczenia policji na teren okupowanego przez studentw uniwersytetu. By konserwatyst upartym jakby by Sardyczykiem, ale dziki swej inteligencji by take czowiekiem otwartym, nowoczesnym. I prawdopodobnie dla tych jego zalet papie wybra pniej wanie jego, by zaprowadzi dyscyplin wrd 28 tys. (pniej 20 tys.) jezuitw, ktrych porwa posoborowy cyklon. Jest te moliwe, e papie chtnie by go widzia na miejscu Arrupe, gdy wreszcie trzeba byo wyznaczy jego nastpc. Jezuici wybrali jednak kogo innego: Holendra Petera Hansa Kolbacha, nadal sprawujcego swj urzd. * wiadectwo ojca Pittau (obecnie biskupa w Watykanie) potwierdza, jak wielk awersj ywi Wojtya do Arrupe. Bya ona niepowstrzymana i okazywana rzec by mona oficjalnie. Nigdy zreszt nie byo to tajemnic. Nie brak dowodw to potwierdzajcych. Na starym zdjciu, zrobionym w czasie audiencji w Watykanie, rzuca si w oczy wrogo papiea do tego, kto przez 18 lat (od 1965 do 1983 r.) by czarnym papieem, czyli przeoonym najliczniejszego zakonu (lekkiej kawalerii Kocioa jak mwi Ignacio de Loyola): Wojtya patrzy surowo na Arrupe zastygego w postawie penej szacunku. Niemal go piorunuje wzrokiem.

Nawet kiedy udaje si w odwiedziny do zoonego chorob Arrupe, okazuje dystans, nie kryje, e ten jego gest miosierdzia jest czysto formalny. Znamienne byo rwnie zachowanie Arrupe. Kiedy zrozumia, e jest nie tylko w nieasce, lecz take niezrozumiany i potpiany, przez wiele dni stawa na drodze papiea wychodzcego z Watykanu, by zowi jego spojrzenie, zwrci na siebie uwag. Ale monarcha idcy odwiedzi rzymskie kocioy, zachowywa si tak jakby ten poddany, ktrego przecie dobrze zna, w ogle nie istnia. Doznawszy zatoru w samolocie leccym z Bangkoku, Arrupe y jeszcze osiem lat powoli sabnc na ciele i umyle, stopniowo zapominajc siedem jzykw, ktrymi wada tak swobodnie. * Jest prawdopodobne, e ta krlewska alergia czya si z cakiem ludzk antypati. Polski patriota, mistyk i czowiek czynu, mionik modlitwy lecz take wicze fizycznych (pywanie, narty, gry), katolik walczcy, witalny, ywioowy nawet w kontemplacji, le znosi tego Hiszpana o wyrafinowanej prostocie, wtym ciele, natchnionego jak biblijny prorok, przekonanego, e mona rozkazywa z umiechem, majcego za sob kosmopolityczn przeszo, przekraczajcego z atwoci granice geograficzne i ideologiczne jak kto, kto nie dba zbytnio o ziemsk ojczyzn. Ju przy pierwszym spotkaniu w Filadelfii, na kongresie eucharystycznym, kiedy Wojtya by (niezbyt znanym) kardynaem z Krakowa, a Arrupe sawnym i cenionym przeoonym zakonu jezuitw, mona byo zauway, e nie przepywa midzy nimi prd sympatii. Polak, cakowicie zaabsorbowany walk z komunizmem, ktry kad si brzemieniem na jego kraju i wiecie sowiaskim, z trudem znosi tego jezuit, ktry chcia prowadzi dialog z marksistami i ktry interpretujc po swojemu 11 Sobr Watykaski gosi powrt do peniejszej i bardziej autentycznej wizji Kocioa pierwszych chrzecijan, ktry tumaczy, e katolicyzm jest z istoty swojej spoeczny. Te pogldy irytoway Wojty. * Po powrocie do Rzymu Pedro Arrupe mg ledzi ju tylko ostatnie prace soboru, ale wkrtce sta si jednym z liderw okresu posoborowego, to znaczy jednym z protagonistw przebudzenia soborowego ktre przejmowao groz tradycjonalistw. Przybywa z bardzo daleka. Jego dowiadczenia byy wyjtkowe. Po swej ojczystej Hiszpanii pozna nazistowskie Niemcy; odby na polecenie swoich przeoonych studia psychiatryczne, dziaa dugo w Stanach Zjednoczonych, w przeddzie wybuchu drugiej wojny wiatowej znajdowa si w Japonii; pasjonowa si filozofi zen i kultur Wschodu; siedzia w wizieniu oskarony o szpiegostwo; znalaz si w Hiroszimie 6 sierpnia 1945 r. w chwili wybuchu pierwszej w historii bomby atomowej i spieszy z pomoc tym, ktrzy przeyli, usiujc przypomnie sobie to, czego nauczy si w modoci na nieukoczonych studiach medycznych; jego brzytwa suya mu do wyjmowania odamkw z cia ludzi, ktrzy odnieli rany. Dowiadczenie z wybuchem bomby spowodowao u niego to, co na Wschodzie nazywa si iluminacj. * Podczas gdy Koci rzdzony jeszcze przez Pawa VI hamowa reformy soborowe, by zagodzi ich skutki uwaane za zbyt niebezpieczne, Pedro Arrupe, wrcz przeciwnie, dziaa dla ich przyspieszenia angaujc Towarzystwo Jezusowe na rzecz sprawiedliwoci w wiecie czyli realizacji tego, co zdaniem progresistw, nakazywa sobr. Biograf Pedra

Arrupe, hiszpaski jezuita Pedro Miguel wylicza jego poczynania, ktre w owym czasie wywoyway oburzenie lub zachwyt. Arrupe spieszy do Stanw Zjednoczonych, by podtrzyma na duchu Daniela Berrigana, jezuit uwizionego za to, e spali kart powoania do wojska w czasie trwania wojny w Wietnamie. Rzuca wyzwanie prezydentowi Stroessnerowi, ktry wydali z Paragwaju wielu jezuitw. Indaguje Franco w sprawie tortur w Hiszpanii. Broni Teilharda de Chardin, jezuit antropologa, na ktrego Watykan patrzy podejrzliwie [opowiada si on m.in. za uznaniem przez Koci teorii ewolucji, czym wzbudzi sobie wiele niechci wrd tradycyjnych rodowisk katolickich przyp. Mariusz Agnosiewicz]. Rozpoczyna dialog z niewierzcymi, naukowcami, marksistami i przedstawicielami kultur niezachodnich. Odnowicielskie skrzydo soboru, jeszcze wtedy wikszociowe, uwaao go za swego prestiowego lidera, a przeoeni zakonw wybierali go zawsze na swego przewodniczcego. Ale tradycjonalici rwnie spord jezuitw a zwaszcza tradycjonalici hiszpascy, potpiali jego czyny i sowa oraz pobaliwo, z jak sprawowa wadz w Towarzystwie Jezusowym. Jeszcze w dziesi lat po jego mierci w zakonie jezuitw syszy si pene pasji, rnorodne opinie o ojcu Arrupe: s tacy, ktrzy utrzymuj, e nie jest on godny grobowca w Kociele Jezusowym, inni za pragn uznania go za bogosawionego, a nastpnie za witego. * Karol Wojtya wynis na otarze innego Hiszpana Josemari Escriv de Balaguer (markiza de Peralta). Stanowcze odrzucenie Baska Arrupe i rwnie stanowcze wywyszenie Aragoczyka Escrivy ujawniaj pewien aspekt charakteru Karola Wojtyy: stanowczo i stao w uczuciach. To jedna strona tej osobowoci, cecha czowieka nie tylko czynu ale i wadzy. Druga strona to mistycyzm nadajcy wymiar ascetyczny autorytetowi monarchy. Uprzedzenia do generaa jezuitw i aska, jak darzy zaoyciela Opus Dei, pozostay w nim trwae jak opoka. A przecie portret Escrivy, jaki wielu krelio za jego ycia i po mierci, mg budzi wtpliwoci, a w kadym razie kaza duej si zastanowi kongregacji przeprowadzajcej procesy beatyfikacji i kanonizacji. Czasem trwaj one cae wieki. Proces beatyfikacyjny zaoyciela Opus Dei (zmarego w 1975 r.) by nadzwyczaj krtki: dziesi lat, co w dziaalnoci Kocioa oznacza par minut. Przeprowadzano go w wielkim popiechu, mimo (do licznych) wiadectw, ktre w innych okolicznociach zainteresowayby raczej adwokata diaba, ktrego zadaniem jest sprawdzi wychwalane cnoty kandydata na otarze. Starzy czonkowie Opus Dei (instytucji skadajcej si w wikszoci ze wieckich, ale kierowanej przez ksiy) opisywali Josemari Escriv jako czowieka raczej megalomaskiego, zarozumiaego, atwo wpadajcego w gniew, kamliwego, antyfeminist, pronazist i antysemit. A przede wszystkim zwizanego niejedn nici z reimem frankistowskim. Inni, ktrych wysuchano, wymieniali jego liczne cnoty. Dziki procedurze uproszczonej przez Wojty, nie wymaga si ju dwch cudw, by zosta bogosawionym. Wystarcza jeden. Cud przypisywany Josemarii Escrivie (uzdrowienie kobiety chorej na raka) budzi wtpliwoci wielu ekspertw. Duo ju powiedziano na temat Opus Dei: e przypomina mafi (wit), masoneri (bia) albo te, wrcz przeciwnie, jest wielk ide XX wieku wprowadzenia witoci do ycia codziennego. Organizacja czciowo tajna skania do fantazyjnych interpretacji by moe niesusznych tego, co jest ukryte. Karol Wojtya, wiedzcy wicej ni zwykli miertelnicy, wybra bez waha wersj korzystn dla Opus Dei, a w Kociele jego decyzja jest nieodwoalna, cho nie wyklucza si krytyki. Nie tylko przedstawi zaoyciela Opus Dei jako wzr do naladowania w yciu, ale samej instytucji przyzna status praatury osobistej, to znaczy majcej autonomiczn jurysdykcj,

co jest wyjtkowym przywilejem, wrcz jak sysz bezprecedensowym. Czonkowie wielkich zakonw religijnych podlegaj wadzy biskupa, kiedy dziaaj na terenie jego diecezji (z wyczeniem tego, co dotyczy w cisym sensie wewntrznego ycia wsplnoty, do ktre nale). Czonkowie Opus Dei podlegaj natomiast tylko swemu przeoonemu, ktry ma siedzib w Rzymie. S jakby zdaniem krytykw - Kocioem w Kociele. Jan Pawe II przyzna mu to, przed czym tylu papiey si wzdragao. Zasady goszone przez Opus Dei s czsto sprzeczne z tymi, ktrymi kierowa sie Pedro Arrupe. Moe to tumaczy sabo Wojtyy do Josemarii Escrivy. Przed konklawe Wojtya poszed na jego grb. Zostawszy papieem mianowa swoim rzecznikiem wybitnego dziaacza Opus Dei: Joaquina Navarro Vallsa. * Moe tu wchodzi w gr wdziczno za pomoc uzyskan w czasie gdy Wojtya jako metropolita krakowski znajdowa si na pierwszej linii walki z panujcym jeszcze komunizmem. Prawdziwy monarcha nie zapomina. W homilii wygoszonej w hodzie Josemarii Escrivie, wzorowemu kapanowi, papie wspomnia (i porednio usprawiedliwi) o dobrach materialnych, ktrych Opus Dei nie zaniedbuje, choby dlatego, e dziaa wrd monych i bogatych. Nie ma powodu, by potpia posiadanie dbr materialnych, jeli uywa si ich waciwie, ku chwale Stwrcy i w subie braciom. Nic nowego w Kociele trwajcym od 2000 lat. Naley to do tradycji
La Republica, 26 IV podane za: Forum, nr 22, 27 maja 2001

3. Jan Pawe II zapany za sowo - K. Sykta & M. Agnosiewicz

Tekst poniszy nie ma nic wsplnego z ksik Horsta Hermanna oprcz tytuu To co dzi jest prawd, jutro moe by kamstwem W Gociu Niedzielnym" z dn.21.04.02 mona byo, jeli kto mia tak okazj, przeczyta co nastpuje: Wspczesnego chrzecijanina czytajcego Bibli ma prawo nurtowa papieskie pytanie: "Czy Najwitsza Maryja Panna, obecna w pierwszej wsplnocie uczniw (Dz 1,14), moga by wyczona z grona tych, ktrzy spotkali Jej Boskiego Syna wskrzeszonego z martwych?". Papie stwierdza: "Istniej (...) wszelkie powody, by przypuszcza, i Matka bya pierwsz osob, ktrej zmartwychwstay Jezus si ukaza. Nieobecno Maryi w grupie kobiet, ktre o wicie poszy do grobu (por. Mk 16,1), mogaby wskazywa na to, e spotkaa Ona Jezusa ju wczeniej. Ten wniosek mgby znale potwierdzenie rwnie w fakcie, e pierwszymi wiadkami zmartwychwstania byy kobiety, ktre wiernie stay pod krzyem,a wic wykazay wiksz wytrwao w wierze". [wyrnienia moje] Papie albo wiadomie mija si z prawd" albo nie wie ju co mwi, gdy Pismo, ktre tak bardzo kocha, jasno stwierdza: "16.9. I powstawszy z martwych wczesnym rankiem, w pierwszy dzie tygodnia, ukaza si najpierw Marii Magdalenie, z ktrej wypdzi siedem demonw. 16.10. Ona posza i oznajmia to tym, ktrzy z nim przebywali, a ktrzy si smucili i pakali, 16.11. Lecz oni, gdy usyszeli, e yje i e si jej ukaza, nie uwierzyli." (Ew. Marka, podobnie w innych) Co prawda papie jedynie przypuszcza", e by moe", jednake w tonie odkrywczo-arbitralnym, a redakcyjny komentarz przyjmuje te dywagacje jako nienaruszalne credo i odwieczn prawd. eby byo zabawniej ten sam GN, trzy tygodnie wczeniej (nr z dn. 31.03.02), nie wiadom pniejszych konsekwencji, tak pisa o Marii Magdalenie:
Jej te jako pierwszej ukaza si zmartwychwstay Chrystus (Mt 28,1-10, Mk 16,9, J 20, 11-18)".

Wida wic, e papie GN nie czyta (nie mwic ju o ewangeliach), bo gdyby czyta, nonsensw, mwic agodnie, by nie wygasza owieczkom biednym, ktre teraz nie wiedz, komu maj wierzy: katolickiemu tygodnikowi czy te katolickiemu papieowi. Prawdopodobnie GN (podobnie jak prawie cay koci) y w ciemnoci nie zauwaajc tej jake oczywistej prawdy, na ktr to wpad najwikszy prorok naszych czasw". Sprawdmy jeszcze kto sta w pobliu krzya; wg Marka byy to: "Maria Magdalena, Maria, matka Jakuba Maego i Jozesa oraz Salome" (Mk 15.40) [Jan raczy nas nieco innym trypletem]. Jakub i Jozes to dwaj z braci paskich (Mk 6.3. Czy nie jest ciel, synem Marii, i bratem Jakuba, i Jozesa, i Judy, i Szymona?), tak wic mona przypuszcza, e pod krzyem staa matka Jakuba Sprawiedliwego a zarazem Jezusa, jednake osob wyrnian pozostaje bliej nieznana Maria Magdalena, ktra kobietom przewodzi i ktra pierwsza doznaje

objawienia w ogrodzie z grobowcem, nalecym do Jzefa z Arymatei. Poza tym, skoro matka Jezusa bya te matk Jakuba, to raczej dziewic by nie moga, ale niezbadane s cieki wiary katolickiej, dla katolika moliwe jest wszystko, szczeglnie to, co najmniej moliwe.
Sykta

*************************************************************************** ycie jest darem, Bg mioci, Biblia - instrumentem... O tym, e papie wykorzystuje Bibli tak jak mu pasuje, wiadczy dobitnie ordzie wielkopostne na 2002 r. (PAP, 06 II 2002), ktre zatytuowa fragmentem ewangelii w. Mateusza Darmo otrzymalicie, darmo dawajcie" co miao uzasadnia papiesk krucjat w obronie ycia. Oczywicie najmniej wane jest to, e akurat sowa te Jezus kierowa do gosicieli sowa Boego, aby nie pobierali opat za te usugi. Zagldamy do rodka i czytamy tre ordzia. Apeluje papie: "Niech Wielki Post, przypominajc tajemnic mierci i zmartwychwstania, sprawi, by kady chrzecijanin zdumia si wielkoci takiego daru!" (tj. ycia). Papie dowodzi, e "darem jest powstanie ycia i jego cudowny rozwj". No tak, kobieto, jest darem - raz obdaruje ci ten, innym razem tamten. A czasami si zdarzy, e zupenie nieoczekiwanie obdaruje ci nim przypadkowy przechodzie, dokonujc na tobie aktu gwatownego. Ale kady dopust Boy naley przyjmowa z pokor widocznie Bg chcia ci zrobi niespodziank. Prawi dalej papie: "Nikt nie jest wacicielem ycia, nikt nie ma prawa nim manipulowa, godzi w nie, a nade wszystko pozbawia ycia siebie samego oraz innych; tym bardziej nie mona tego robi w imi Boga, ktry jest jedynym panem i najwspanialszym mionikiem ycia". O tak! Bg jest najwikszym mionikiem ycia, nie potrzeba o tym wtpi. Tylko do Biblii czasem nie sigajcie... A w szczeglnoci nie sigajcie do Psalmw. "Drogocenn jest w oczach Pana mier Jego czcicieli" (Ps 116,15; BT)... Ponadto nie polecam Ksigi Powtrzonego Prawa. "Pan sprawi, e przylgnie do ciebie zaraza, a ci wygadzi na tej ziemi, ktr idziesz posi. Pan dotknie ci wycieczeniem, febr, zapaleniem, oparzeniem, mierci od miecza, zwarzeniem zb od gorca i nieci: bd ci one przeladowa, a zginiesz. (...) Pan dotknie ci wrzodem egipskim, hemoroidami, wierzbem i parchami, ktrych nie zdoasz wyleczy. Pan dotknie ci obdem, lepot i niepokojem serca (...) Pan ci dotknie zoliwymi wrzodami na kolanach i nogach, nie zdoasz ich uleczy; rozcign si od stopy a do wierzchu gowy" (rozdz. 28). A wszystko to na wypadek "Jeli nie bdziesz wypenia wszystkich sw tego Prawa zapisanych w tej ksidze [obrzezka, koszerne jado i temu podobne nakazy, ktre dzi wszyscy pobonie przestrzegaj] - bojc si chwalebnego i straszliwego tego Imienia: Pana, Boga swego". Albowiem u Boga nie ma nic pewnego. "Jak podobao si Panu dobrze czyni wam, rozmnaajc was, tak bdzie si Panu podobao zniszczy i wytpi was." Czstokro jeli w Pimie czytamy jaki ustp, ktry mwi: duch Pana by nad nim albo czyni jako by Pan nakaza , to moemy si spodziewa, e wanie opisywana jest jaka jatka pod patronatem Boga mioci. Pewnego razu kiedy Jozue czyni jako by Pan przykaza nie widzia, e z pogromu zbyt wielu wrogw z yciem uchodzi. Na szczcie - Bg siedzc na chmurze widzi wicej. Dopomg askawie: "Pan zrzuca na nich z nieba ogromne kamienie". Przy innej okazji Jahwe rzecze przejty do Jozuego: "Koniom ich yy poderzniesz". A jeli nadal chcesz wierzy w papiea, to ju zaprzenigdy nie sigaj do ksigi Ezechiela. "To mwi Pan Bg: (...) wytn ci z ludzi i wytrac ci z ziem, i zetr: a poznasz, em ja Pan! (...) Wycign rk moj nad Idume a znios z niej czowieka i bydl (...) wedug gniewu mego i zapalczywoci mojej: i poznaj pomst moj, mwi Pan Bg (...) I puszcz na mr i krew na ulice jego, i bd pada zabici w porzodku jego mieczem wokoo: a poznaj, em ja Pan! Oto ja przywiod na ci miecz i wybij z ciebie czowieka i bydl (...) Obrc ci w krew,

krew ma ci ciga. (...) Gr Seir zamieni w pustyni i pustkowie i wygubi na niej wszystko, co si tam rusza. Pagrki twoje pokryj trupami, na twych wyynach, na twych dolinach, we wszystkich parowach pada bd pobici mieczem." (Ez 25-35). Nie dziwne przeto, e nawet tak dzielny yd jak Pawe z Tarsu czu mrowienie na plecach kiedy sobie o tym myla. "Straszna to rzecz wpa w rce Boga ywego" - powiada (Hebr. 10, 31). Oj tak, straszna. Tylko papie o tym nie wie.
Agnosiewicz

*************************************************************************** Religia i humanizm Jan Pawe II, skadajc wczoraj noworoczne yczenia akredytowanym przy Watykanie przedstawicielom 174 pastw, zwrci uwag na dominujcy obecnie na wiecie "lk przed niepewn przyszoci" (PAP, 11 I 2002). Wielu z tych, ktrzy uczestniczyli w wolnociowych przemianach lat dziewidziesitych dzisiaj znw drczy lk przed szczeglnie niepewn przyszoci" - powiedzia. Papie, nawizujc do integrujcej si Europy, zaznaczy, e "marginalizowanie religii, ktre przyczyniy si i nadal przyczyniaj do rozwoju kultury i humanizmu" jest "bdem i niesprawiedliwoci". Humanizm zrodzi si ze sprzeciwu wobec religii, a w szczeglnoci wobec instytucji Kocioa katolickiego. Czy papiee cigle musz wypacza histori? Dlaczego ta kostucha kocielna cigle przypisuje sobie (przywaszcza) wszystko co dobre, skoro zawsze bya gwnie ostoj ciemnoty i nietolerancji?! Dlaczego nie chc si pokaja szczerze?
Agnosiewicz

*************************************************************************** Jezus - czy czy dzieli? W ordziu boonarodzeniowym na rok 2001 Jan Pawe II dowodzi, e Jezus narodzi si, aby umocni wizi midzy ludmi i narodami, aby w Nim wszyscy stali si brami; przyszed, aby obali rozdzielajcy mur i zespoli ludzko w jedn rodzin" (PAP, 27 XII 2001). No c, rutyna jak wiadomo niebezpieczna przypado, ale warto od czasu do czasu zajrze do Biblii, kiedy co tam si o niej mwi. A na jej kartach, w ewangeliach (kanonicznych oczywicie) Jezus zaprzecza papieowi w sposb otwarty. Mwi bowiem: "Przyszedem rzuci ogie na ziemi i jake bardzo pragn, eby on ju zapon. Chrzest mam przyj i jakiej doznaj udrki, a si to stanie. Czy mylicie, e przyszedem da ziemi pokj? Nie, powiadam wam, lecz rozam. Odtd bowiem picioro bdzie rozdwojonych w jednym domu: troje stanie przeciw dwojgu, a dwoje przeciw trojgu; ojciec przeciw synowi, a syn przeciw ojcu; matka przeciw crce, a crka przeciw matce; teciowa przeciw synowej, a synowa przeciw teciowej." (Ewangelia podug witobliwego ukasza, rozdzia 12-ty wersy: 49-53, zaczerpnite z biblii w przekadzie benedyktynw tynieckich, z impimatur kurji ma si rozumie).
Agnosiewicz

*************************************************************************** Papieowi przeszkadzaj ubodzy Teoria: - Nie zatwardzajmy serc, gdy syszymy gos biednych (w homilii w Eku, czerwiec 1999)

Praktyka: "Na czas wizyty papiea Jana Pawa II z centrum Lwowa zostan wywiezieni wszyscy bezdomni, zdecydowa miejscowy komitet organizacyjny przygotowujcy miasto do spotkania z Ojcem witym. Bezdomni zostan przesiedleni do podlwowskiej miejscowoci Briuchowyczi, gdzie otrzymaj nocleg i darmowe posiki od organizacji kocielnych." (PAP 22 II 2001)Koci gotowy jest da im je, byle tylko krl watykaski nie musia ich oglda.
Agnosiewicz

Z portalu Racjonalista.pl

4. Kamstwa Wojtyy o Ameryce Poudniowej Papie pisze now histori o Ameryce Indiaskiej obecnie... aciskiej
W dniu 25 stycznia 1979 roku Jan Pawe II dotkn ziemi w Republice Dominikaskiej na wyspie Haiti. Przywita si tak: "Panie prezydencie, umiowani bracia w biskupiej posudze, bracia i siostry! Dzikuj Bogu, e pozwala mi wstpi na ten skrawek ziemi amerykaskiej" ; "przyj tutaj droga, ktr dotarli pierwsi krzewiciele wiary po odkryciu tego kontynentu [...]". Susznie. "Tutaj" - stwierdza naoczny wiadek, hiszpaski dominikanin Bartolome de Las Casas, pniejszy biskup Chiapas - "rozpoczo si mordowanie, duszenie tych nieszcznikw [...]" "[...] bo dzi moemy wyraa tylko podziw i wdziczno za to, czego dokonali"- powiedzia papie. "Chrzecijanie" - pisze Las Casas - "wdzierali si miedzy ludzi, nie oszczdzali ani dzieci, ani starcw, ani kobiet brzemiennych, ani tych w poogu, rozpruwali im ciaa i rozrywali wszystkich na kawaki, nie inaczej, ni gdyby napadli na stado owiec [...]" "[...] eby gosi chwa Chrystusa, Zbawiciela - mwi radonie papie - eby broni godnoci tubylcw, strzec ich nienaruszalnych praw". "Oni szli w zawody, ktry potrafi rozpata czowieka za pierwszym ciosem miecza, ktry zdoa rozerwa gow pik albo wyrwa wntrznoci". "Wwczas to" - mwi tryumfalnym gosem papie - "ten umiowany lud otworzy si na wiar w Jezusa Chrystusa". "Nowo narodzone istotki" - opowiada Las Casas - "odrywali, chwytajc je za nogi, od piersi matek i rzucali je na skay, rozbijajc im gowy". "Niech bdzie pochwalony Pan, ktry mnie tu zaprowadzi" - zawoa papie... "Inne dzieci wczyli ze sob po ulicach, trzymajc je za ramiona, miali si przy tym i artowali, a w kocu wrzucali te dzieci do wody i mwili <>" "[...] tu gdzie na tym kontynencie rozpoczo si dzieo boe, na chwal i cze Pana naszego[...]". "Inni zabijali i matk i dziecko[...]" "[...] tu, gdzie zatknito pierwszy krzy, odprawiano pierwsz msz i odmwiono po raz pierwszy Ave Maria". "Robili oni tez szerokie szubienice, takie ze dwie stopy prawie dotykay ziemi, na kadej z szubienic wieszali na cze i chwale Zbawiciela i dwunastu apostow po trzynastu Indian, potem podkadali drewno, rozniecali ogie i palili wszystkich ywcem" "[...]w istocie aska i waciwe powoanie Kocioa" stwierdzi papie. "Koci istnieje po to, eby ewangelizowa".

"Kiedy pojawi si gubernator wyspy [...] przywoa on do siebie trzynasty najznakomitszych wadcw i obieca im bezpieczestwo. Wikszo z nich zwabi podstpnie do somianej chaty [...] i kaza ich wszystkich spali ywcem". I tak dalej..... Wyspa Haiti w chwili przybycia katolikw liczya sobie ok. miliona stu tysicy ludnoci, w 1517 roku ju tylko tysic. "Tu, mimo trudnoci i ofiar, osignito pikne wyniki" - powiedzia papie na Haiti. "Koci by wic na tej wyspie pierwsz instancj, ktra zatroszczya si o sprawiedliwo i prawa czowieka [...]". "Jako e Indianie, co zdarzyo si jednak tylko par razy, w susznym i witym gniewie zabili kilku spord chrzecijan, ci ostatni przyjli za sw regu, by w odwecie za zabicie jednego chrzecijanina gino z ich rk stu Indian [...]". W skutek wielomilionowych rzezi na Indianach z wysp oraz z kontynentu Bartolome de Las Casas, wspczujcy Indianom, poradzi, by sprowadzono do Ameryki niewolnikw murzyskich, co rozpoczo wspaniay etap realizacji dziea boego. Jak si oblicza, w pewnych okresach na jednego schwytanego niewolnika, ktry dociera ywy do wybrzey Afryki przypadao dziesiciu zmarych podczas transportu droga ldowa, a potem na morzu umierao dziewi osb z kadej ocalaej dziesitki. "Ludzie zachodni" - jak stwierdza papie - "zaszczepili w Ameryce aciskiej nowa kultur, zasiedlajc kontynent coraz to innymi narodami". Do Ameryki przybyo trzydzieci milionw Murzynw.... prawie tyle samo stracio ycie podczas transportw... Ewangelizacja Meksyku pochona od 12 do 15 milionw zabitych rdzennych mieszkacw... Na skutek ewangelizacji, niesienia jedynej susznej wiary np. w Brazylii do trzech procent ludnoci nale prawie dwie trzecie obszaru kraju, istniej diecezje w ktrych przecitny dochd nie wynosi wicej jak 150 dolarw i na trzysta tysicy ludzi przypada jeden szpital z trzydziestoma miejscami. Szerzy si ciemnota, analfabetyzm, chroniczne niedoywienie a przy tym liczba ludnoci podwaja si co 17 lat. C takiego dobrego zaofiarowa KK tym ludziom? Mordy, syfilis, destrukcje, masakry, zacofanie, wyrnicie niemal caej ludnoci....
Zestawienie "Dialogu" zakonnika z papieem wg. Karlheinz'a Deschner'a "Opus Diaboli", sowa zakonnika z B. de Las Casas'a, "Krtka Relacja o Wyniszczeniu Indian".

5. Krew na rkach papiea - Terry Eagleton

tumaczya: Katarzyna Szumlewicz. Guardian, 4 kwietnia 2005 roku. Jan Pawe II zosta papieem w 1978 roku, to znaczy wwczas, gdy zmierzch emancypacyjnej polityki lat szedziesitych przechodzi w czarn noc ery Reagana i Thatcher. Kiedy znikowa tendencja ekonomiczna z pocztku lat siedemdziesitych zacza si dawa we znaki, wiat zachodni dokona zdecydowanego przesunicia na prawo, za przemiana nieznanego polskiego biskupa z Karola Wojtyy w Jana Pawa II stanowia fragment owej szerszej transformacji. Koci katolicki przeby wanie swoist wersj buntu lat szedziesitych, zwan Drugim Soborem Watykaskim, po czym nasta czas, by pohamowa wybujae denia lewicowych mnichw, rozpiewanych sistr zakonnych i latynoamerykaskich katolickich marksistw. Ich postawa braa si z dziedzictwa papiea Jana XIII, ktry zdaniem katolickich konserwatystw by w najlepszym razie wariatem, a w najgorszym radzieckim agentem. Do tego zadania potrzeba byo kogo dobrze wytrenowanego w zimnowojennych taktykach. Jako praat z Polski, Wojtya wywodzi si prawdopodobnie z najbardziej reakcyjnego bastionu kocioa katolickiego, gdzie rzewnemu kultowi Maryi towarzyszyy nacjonalistyczny ferwor i zaarty antykomunizm. Lata kontaktw z polskimi wadzami komunistycznymi sprawiy, e tak jak inni polscy biskupi, przyszy papie sta si wytrawnym politycznym kombinatorem. Owo podejcie przeksztacio polski koci w struktur czasami trudn do odrnienia od stalinowskiej biurokracji. Obie instytucje byy zamknite, dogmatyczne, skonne do potpie i hierarchiczne, a przy tym przesiknite mitem i kultem jednostki. Tak si jednak zoyo, e jak wielu wrogw, bdcych w istocie swoimi lustrzanymi odbiciami uwikay si one w mierteln walk, toczon o dusz polskiego ludu. wiadomi, jak mao mog zyska na dialogu z polskim reimem, biskupi nie byli skonni wysucha wzorem Rowana Williamsa obu stron teologicznego konfliktu, jaki rozgrywa si wwczas w kociele powszechnym. Podczas wizyty w Watykanie, jeszcze zanim zosta papieem, autorytarny Wojtya przerazi si na widok ktni teologw. To nie tak si miay sprawy nad Wis! ZAchowawcze skrzydo Watykanu, ktre od pocztku nienawidzio ustale Drugiego Soboru i robio wszystko, by je uniewani, spogldao teraz na Polakw w poszukiwaniu zbawienia. Kiedy tron Piotrowy zosta opuszczony, konserwatyci schowali do kieszeni swoj niech do papiea spoza Woch i wybrali takowego po raz pierwszy od 1522 roku. Usadowiwszy si na tronie, Jan Pawe II zabra si do niweczenia osigni Drugiego Soboru. Wybitni teologowie liberalni otrzymywali od niego reprymendy i musieli si kaja. Do jego najwaniejszych celw naleao z powrotem skupi w papieskich rkach ca wadz, ktra wczeniej zostaa zdecentralizowana i oddana lokalnym kocioom. We wczesnym kociele, laicy obu pci wybierali swoich wasnych biskupw. Drugi Sobr nie szed tak daleko, ale obstawa przy doktrynie kolegialnoci, czyli przy tym, e papie nie powinien by postrzegany jako capo di tutti capi, ale jako pierwszy wrd rwnych. Jan Pawe II nie uznawa jednak rwnoci z nikim. Od swoich pierwszych lat jako biskup, wyrnia si nader wygrowan opini na temat swoich zdolnoci intelektualnych i duchowych. Graham Greene pokpiwa sobie, i pewnego dnia w gazetach pojawi si nagwek Jan Pawe II kanonizowa Jezusa Chrystusa. Biskupi byli wzywani do Rzymu by wysucha rozkazw, nie za na braterskie konsultacje. Honorowano frankistw i zbzikowanych mistykw ze skrajnej prawicy, podczas gdy wyzwoliciele z Ameryki aciskiej otrzymywali jedynie poajanki. Autorytet papiea okaza si na tyle niepodwaalny, e przeoony hiszpaskiego seminarium zdoa przekona swoich studentw, i ma osobiste pozwolenie od papiea, by ich masturbowa.

Rezultatem skupienia caej wadzy w Rzymie bya infantylizacja lokalnych kociow. Przedstawiciele kleru stali si niezdolni do wykazania jakiejkolwiek inicjatywy bez nerwowego spogldania, co na to wita centrala. Wanie w momencie, gdy lokalne kocioy byy najmniej zdolne podej dojrzale do kryzysu, wybuch skandal z molestowaniem seksualnym dzieci. W odpowiedzi Jan Pawe II zapewni lukratywne stanowisko w Rzymie biskupowi, ktry uporczywie tuszowa szokujce fakty. Jednake najwiksz zbrodni tego pontyfikatu nie byo ani przyoenie rki do ukrywania naduy seksualnych kleru, ani neandertalskie podejcie Jana Pawa II do kobiet. Jak na ponur ironi, Watykan przekl jako kultur mierci prezerwatywy, dziki ktrym niezliczone rzesze katolikw z krajw rozwijajcych si mogyby unikn straszliwej mierci w wyniku AIDS. Papie idzie po wiekuist odpat obarczony win za te wszystkie zgony. Jego pontyfikat stanowi jedn z najwikszych katastrof w dziejach chrzecijastwa od czasw Karola Darwina.

6. Jan Pawe II reakcjonista w owczej skrze - Barry Healy

Karol Jzef Wojtya, znany jako Jan Pawe II od objcia urzdu papieskiego w padzierniku 1978 roku, bdzie pamitany jako najbardziej znaczca, ale zdecydowanie nie najbardziej postpowa, posta kocioa katolickiego Papie Jan XXIII, ktry sprawowa urzd o dwa pontyfikaty przed Wojty, jest wci wielbiony przez wielu katolikw za radykaln reorientacj kocioa poprzez Drugi Sobr Watykaski, ktry by poywk dla tego co znamy pod nazw teologii wyzwolenia. Od Soboru w caym kociele pojawio si demokratyczne denie. wieccy i duchowni czyli si jako Lud boy. Pontyfikat Jana Pawa II by zorganizowany jako wiadoma kontrrewolucja przeciw Soborowi cofanie zegara w kierunku archaicznego katolicyzmu, poczonego z brutalnym terrorem wobec walczcych o wolno na caym wiecie. Wojtya urodzi si 18 maja 1920 roku w Polsce, w Wadowicach, maym miasteczku 50 km od Krakowa. Podczas nazistowskiej okupacji pracowa w kamienioomie a jednoczenie uczy si na ksidza w tajnym seminarium. William Johnston, wykadowca najnowszej historii kocioa w Teologicznej Unii Melbourne, uwaa e Wojtya czu si oddalony od kierunku ktry przyja Europa w drugiej poowie jego ycia. Pamitajmy e dorasta w czasie trzech dyktatur najpierw Pisudskiego w Polsce, pniej nazistowskiej okupacji Polski, ktra bya chyba najgorsza. Dorasta niewiele mil od Auschwitz, a pniej oczywicie od 1945 roku przyszli komunici. Powiedzia w 2004 roku Johnston Krajowemu Radiu ABC, przygotowujcemu raport o religii. Nie jest to wic czowiek ktry kiedykolwiek dowiadczy demokracji, a jego nadziej na Europ postdytatorsk, nie speniy si. Zamknity wiat polskiego katolicyzmu podczas zimnowojennego stalinizmu, by patriarchalny i antykomunistyczny. By gorco popierany przez masy Polakw jako jedyna instytucja w ramach ktrej mogli si organizowa w sposb wolny od biurokratycznego stalinowskiego reimu. Po opuszczeniu Polski i przejciu czoowej pozycji w katolicyzmie Wojtya nigdy nie zrewidowa swoich zimnowojennych schematw mylowych. Jego kluczowym pogldem bya wiara e komunizm jest najwikszym zagroeniem dla chrzecijastwa i tylko poddacze podporzdkowanie si hierarchii kocielnej jest waciwym dziaaniem dla mas katolikw. Wierzy take e wsppraca ze wieckimi siami kapitalistycznymi jest drog do niesienia sztandaru wiary. W poczeniu z elementami redniowiecznej teologii zdecydowanie kolidowao to z fal liberalnego mylenia, ktra wezbraa po Soborze. Szczeglnie w poudniowej Ameryce uwolnienie struktur katolickich w poczeniu z przykadem Rewolucji Kubaskiej pchno masy katolickich robotnikw i chopw oraz ksiy niszej rangi do formacji rewolucyjnych, takich jak Sandinistowski Front Wyzwolenia Narodowego (FSLN) w Nikaragui. Ten szeroki trend zosta nazwany teologi wyzwolenia i by okrelany jako demokracja oddolna, antykapitalistyczna interpretacja Nowego Testamentu i egalitarne przywdztwo religijne. W Europie i Ameryce Pnocnej byo mniej radykalnie, ale pomimo to istniej demokratyczne przyczki. Na przykad w 1997 roku 2, 5 miliona niemieckich i austriackich katolikw wysao do papiea petycj, aby pozwoli kobietom by ksimi, znis celibat i odrzuci wrogo kocioa do homoseksualizmu. Watykan pozosta nieporuszony. Jan Pawe II wnis znaczc energi i polityczn zrczno w swoj reakcyjn krucjat. Odby 104 pielgrzymki poza Wochy, napisa pi ksiek, wyda 14 encyklik i by widziany dosownie

przez miliony ludzi. By te wielkim kanonizatorem kanonizowa 482 witych, wicej ni jakikolwiek wczeniejszy papie. Uwaa e poprzez zapewnienie kademu narodowi wasnego witego katolicka tradycja wciekoci i obskurantyzmu moga by utrzymana. Co dziwniejsze, jednym z tych witych by ostatni z habsburskich wadcw AustroWgierskiego imperium, cesarz Karol, ktry panowa podczas Pierwszej Wojny wiatowej. Jan Pawe II mianowa rwnie 231 nowych kardynaw, co sprawio e kolegium wybierze nowego papiea spord arcykonserwatystw. Jednym z jego wielkich sojuszy politycznych byo porozumienie z prezydentem USA Ronaldem Reaganem. W roku 1980 gang, ktry organizowa ruch Regan na prezydenta, zebra si w Santa Fe na konferencji i wyda owiadczenie: Polityka zagraniczna USA powinna zacz zwalcza teologi wyzwolenia (a nie tylko reagowa na ni po fakcie). Niestety Marksistowsko Leninowskie siy uyy kocioa jako ora politycznego przeciwko wasnoci prywatnej i kapitalistycznemu systemowi produkcji. Zinfiltroway wsplnot religijn ideami ktre s bardziej komunistyczne ni chrzecijaskie. Reagan ju jako prezydent, szybko stworzy przeciw teologii wyzwolenia zjednoczony front z Janem Pawem II. Papie walczy z teologi a administracja Reagana i jej poudniowoamerykascy sojusznicy mordowali walczcych o wolno. Miedzy polegymi znalaz si salwadorski arcybiskup Oskar Romero, zamordowany w 1980 roku przez prawicowy szwadron mierci, podczas odprawiania mszy. Partia Arena, legalna strona szwadronw mierci kilka tygodni wczeniej wysaa do Watykanu delegacj, aby protestowa przeciw publicznym owiadczeniom Romero w obronie biednych. Podczas gdy lud Salwadoru uwaa Romero za witego, Jan Pawe II prbowa zakaza dyskusji nad jego beatyfikacj na 50 lat. Jednake presja ludu Salwadoru sprawia e Watykan odoy spraw jedynie na 25 lat. Preferowanym przez Jana Pawa II modelem witoci by hiszpaski faszysta Josemaria Escriva, zaoyciel Opus Dei, jednego z szalonych sekretnych stowarzysze, ktrych papie uywa jako tajnej broni przeciw postpowcom. Po tym jak nie udao mu si zdyscyplinowa brazylijskich biskupw, Jan Pawe II po prostu zacz zastpowa zmarych biskupw ludmi Opus Dei. Tym dziaaniem podway najsilniejsze podstawy teologii wyzwolenia. Najbardziej wpywowy australijski praat z St. Vincent w robotniczej dzielnicy Redfern w Sydney, zwolennik teologii wyzwolenia, zosta obarczony ksimi z innego katolickiego kultu, zwanego Neokatechumenatem (znane s poruszajce historie jak ksia Jana Pawa II z premedytacj unikali kontaktu z Aborygenami z Redfern). Reagan i Jan Pawe II znaleli kolejn wspln aren zainteresowa jeli chodzi o Polsk. Gdy w 1980 roku ruch zwizkowy Solidarnoci zyska na znaczeniu w 1980 roku, znaczne sumy byy przekazywane mu za pomoc kocioa. Watykan zachca polski kler do aktywnego dziaania. Robi to do czego wszelkimi rodkami prbowa nie dopuci w reszcie wiata. Wedug magazynu Time, wdziczny Reagan zgodzi si w 1984 zmieni program pomocy zagranicznej USA, aby zgadza si z katolickim nauczaniem o kontroli urodzin, w szczeglnoci jeli chodzi o aborcj i antykoncepcj. Kapitalistyczne media informacyjne tworzyy osobist popularno papiea od upadku komunizmu w 1989 roku. Ponad dekad po tym jak papie bogosawi restauracj kapitalizmu w Polsce, w 2002 roku badania opinii publicznej, przeprowadzone przez CBOS

dowiody e 56% Polakw uwaa e ich ycie byo lepsze w latach 70, podczas stalinowskiego reimu Edwarda Gierka, ni jest teraz. W roku 2000 papie Jan Pawe II wypowiedzia historyczne sowa wzywajc do anulowania dugw trzeciego wiata poprzez wezwanie do Jubileuszu mechanizmu za pomoc ktrego co 50 lat antyczne spoeczestwo ydowskie anulowao dugi (za podniesienie tego dania zgin Jezus). Jednak Watykan nigdy nie prbowa budowa ruchu ludowego wok tego apelu. Podczas gdy krytykowa zbytek kapitalizmu, Jan Pawe II jeszcze bardziej obawia si komunistycznej rewolucji. Jego prawdziw ideologi by integralizm redniowieczna idea e pastwo bdzie rzdzio ludmi, a koci kierowa pastwem. Poprzez gorce bratanie si z najbardziej reakcyjnymi siami polityki pnego XXI wieku, Jan Pawe II stworzy daleko idcy kryzys katolicyzmu. Poudniowa Ameryka, bya kiedy w ogromnej wikszoci katolicka. Amerykascy przywdcy uyli jednak swoich sekt protestanckich fundamentalistw jako broni wobec wolnociowych katolikw. Teraz przejy one 10% Brazylijczykw! W rozwinitych krajach kapitalistycznych katolicyzm wci traci wiernych poprzez mieszne zakazy dotyczce ich seksualnoci i brak demokratycznych praw w kociele. Gdy AIDS zagraa milionom w ukrzyowanym biednym wiecie a wojny i zaduenie nasilaj si, marne odpowiedzi kocioa katolickiego czyni go nieznaczcym.
z australijskiego tyg. "Green Left Weekly"

Ca t scen pani Sadik opisaa pniej w sprawozdaniu Paul L. Williams, Al-Kaida - bractwo terroru, Studio Emka, czerwiec 2002 r., ss. 164-166. 3 Robert Young Pelton, The WorlcTs Most Dangerous Places (New York: Harper Resource, 2000), s. 147. 4 International Crime Assessment" - raport przygotowany w ramach prezydenckiej strategii na rzecz kontroli przestpczoci midzynarodowej przez FBI, CIA, the Drug Enforcement Administration, the USA Customs Service i USA Secret Service w maju 1998 roku. 5 International Crime Assessment" - raport przygotowany w ramach prezydenckiej strategii na rzecz kontroli przestpczoci midzynarodowej przez FBI, CIA, the Drug Enforcement Administration, the USA Customs Service i USA Secret Service w maju 1998 roku. 6 Catholic News Service", 28 padziernika 1993 roku. 7 Kinhua News Agency", 3 padziernika 1999 roku. 8 Kinhua News Agency", 3 padziernika 1999 roku. 9 Michael Becket, Gangester's Paradise, The Daily Telegraph", 19 listopada 2001 r., s. 31. 10 Pawe VI, cytat za Malachi Martin, Fali of the Roman Church", New York, G.P Putnam 1981 r., s. 281. 11 Dwa odrbne akty prawne: 1) porozumienie zawarte 11 II 1929 midzy Stolic Apostolsk a rzdem w., stanowice rozwizanie tzw. kwestii rzymskiej (powstaej w wyniku zaboru Pastwa Kocielnego oraz odrzucenia przez Piusa IX tzw. ustawy gwarancyjnej Wiktora Emanuela II i uznania si papiea za winia Watykanu) (Encyklopedia PWN). 12 (ac. adhortatio - upomnienie, napomnienie, zachta) - dokument zwyczajnego nauczania papieskiego o charakterze duszpasterskim, adresowany do okrelonej grupy osb (na przykad zakonnikw) albo do caego Kocioa. Najczciej stanowi podsumowanie Synodu Biskupw i zestawienie wnioskw, jakie wypywaj z synodu. Adhortacje wydawane s co kilka lat po zakoczeniu danego synodu. 13 Jan Pawe II, Laborem Exercens", Wyd. Wrocawskiej Ksigarni Archidiecezjalnej, Wrocaw 1983, s. 11. 14 Jan Pawe II, Laborem Exercens", Wyd. Wrocawskiej Ksigarni Archidiecezjalnej, Wrocaw 1983, s. 15. 15 Karlheinz Deschner, Polityka papieska w XX w.", prze. R. Stiller, Wyd. Uraeus, Gdynia 1997, 1.1, s. 178. 16 Karlheinz Deschner, Polityka papieska w XX w.", prze. R. Stiller, Wyd. Uraeus, Gdynia 1997, 1.1, s. 79. 17 Pius XI, Enc. Quadragesimo Anno", III, s. 213, w: Jan Pawe II, Centesimus Annus". 18 Jan Pawe II, Laborem Exercens", op. cit., s. 38. 19 Karol Marks, Fryderyk Engels, Manifest Komunistyczny", Ksika i Wiedza, Warszawa 1983, s. 97.
2

20

21
22 23

Leon XIII, Rerum novarum". Jan Pawe II, Laborem Exercens", op. cit., s. 44.

Jan Pawe II, Laborem Exercens", op. cit. ss. 57-58. Jan Pawe II, Laborem Exercens", op. cit., s. 59 24 Jan Pawe II, Ewangelia cierpienia", Wydawnictwo Znak, Krakw 1997, s. 29. 25 Jan Pawe II, Laborem Exercens", op. cit., s. 17. 26 Jan Pawe II, Laborem Exercens", op. cit. s. 55. 27 Karlheinz Deschner, Moloch. Krytyczna historia Stanw Zjednoczonych", prze. Antoni Baniukiewicz, Wydawnictwo Uraeus, Gdynia 1996, ss. 358-359. 28 Jan Pawe II, Ewangelia cierpienia", op. cit., s. 29. 29 Jan Pawe II, Ewangelia cierpienia", op. cit., s. 28. Papie wypowiada si z rwn ostroci przeciw aborcji jak i przeciw eutanazji, ktr uwaa za najbardziej jaskrawy przejaw kultury mierci". Ze wzgldu na brak miejsca, w niniejszym artykule skoncentrowaem si na kwestii przerywania ciy, cho w mojej opinii papie potpia eutanazj z jeszcze wikszym przekonaniem, dopuszczajc jedynie prawn legalizacj samobjstwa. Jedyny wyjtek od tej zasady zachodzi, gdy rzecz cakowicie niemoliw jest zniesienie przepisw zezwalajcych na przerywanie ciy". W takiej sytuacji polityk, ktrego bezwzgldny sprzeciw wobec aborcji jest dobrze znany, ma prawo wyrazi poparcie dla propozycji majcej na celu ograniczenie za wyrzdzonego takimi przepisami prawa i szkd dla moralnoci publicznej. Nie twierdzimy tym samym, e papie nie zdaje sobie sprawy z rzeczywistoci, jest prawd - pisze papie - e decyzja przerwania ciy jest czsto tragiczna i bolesna dla matki, o ile decyzja ta nie jest podejmowana ze wzgldw czysto egoistycznych, dla wasnej wygody, lecz po to, by chroni pewne wane wartoci, takie jak wasne zdrowie lub przyzwoity standard ycia innych czonkw rodziny. Niekiedy zdarza si, e narodzinom dziecka towarzyszy obawa, e jego warunki ycia bd tak pode, e byoby lepiej, eby si w ogle nie urodzio. Alain Woodrow, The Pope's Challenge to Western Democracy", The Tablet, 8 kwietnia, 1995 r. Gamm" to dziecko ulicy, dorastajce bez opieki i przez nikogo nie kontrolowane - troch obuz, troch bandzior, noownik, zodziej, czsto uzalenione od narkotykw lub alkoholu. 35 Poprawne politycznie okrelenia to ubodzy" lub kracowo biedni", ale w Kolumbii najczciej mwi si zbdni" jednorazowi" w nawizaniu do jednorazowych chusteczek higienicznych. 36 Podczas corridy na trybunach zasiada 14 500 osb. Osoby uwizione z okazji przyjazdu papiea przetrzymywano na samej arenie. Szacuje si, e byo ich kilka tysicy. 37 Kolumbijski policjant ma prawo aresztowa kadego tylko za to, e nie ma przy sobie dokumentu tosamoci. 38 Cztery procent to ludzie pochodzenia afrykaskiego. Dwa procent to Indianie na lecy do rnych grup etnicznych, uywajcy co najmniej 64 jzykw (ponad 300 dialektw). 39 jeden z byych wsppracownikw Escrivy, Vladimir Felzmann stwierdzi w wywiadzie dla pisma Catholic Times", e Escriva by wielbicielem Hitlera. Aroup Chatterjee, Mother Teresa, The Final Verdict", s. 400 (Przyp. red.). 40 ...witym mieczem najedcw-eksterminatorw - przyp. aut.
34
33 32 31 30