You are on page 1of 64

KRTKA HISTORIA ZESPOU SZK KOMUNIKACJI W POZNANIU ( Technikum Kolejowego )

21 wrzenia 1946 roku w Kutnie-Azory uruchomiono Pastwowe Gimnazjum Mechaniczne. 1 wrzenia 1951 roku szko przemianowano na Technikum MechanicznoOdlewnicze. 1 wrzenia 1954 roku szko przeniesiono do Poznania, do budynku przy ulicy Fredry 13, gdzie utworzono tak e internat i przemianowano na Technikum Kolejowe Ministerstwa Kolei. 27 stycznia 1976 roku szkoa otrzymuje odznak honorow miasta Poznania. 22 marca 1978 roku przyznano szkole medal Komisji Edukacji Narodowej. 12 padziernika 1981 roku w holu szkoy pojawi si papieski krzy . 13 grudnia 1981 roku szkoa zostaje zmilitaryzowana. 23 lutego 1985 roku odby si zjazd absolwentw i nadanie szkole imienia Hipolita Cegielskiego. 23 lutego 1985 roku szkoa otrzymaa odznak Za zasugi w rozwoju wojewdztwa poznaskiego. od 1985 roku istnieje Poznaski Klub Modelarzy Kolejowych. w latach 1986-1991 jest wydawana gazeta szkolna Kolejarka, a od roku 1992 miesicznik Odjazd. 30 listopada 1989 roku powstaje Klub Szk noszcych imi Hipolita Cegielskiego, zrzeszajcy obecnie 10 szk z caej Polski. od 1991 roku szkoa organizuje oglnopolski konkurs recytatorski Zoty Semafor. 1 wrzenia 1992 do szkoy zostaje wczone Medyczne Studium Zawodowe PKP, mieszczce si przy ulicy Czajczej 14. 6 maja 1993 roku przeniesiono z budynku szkolnego internat do budynku przy ulicy Czajczej 14, tworzc tak e cz hotelow. 15 wrzenia 1994 roku nastpio uroczyste otwarcie sali gimnastycznej. 4-5 padziernika 1996 roku odbyy si uroczystoci jubileuszowe 50-lecia istnienia szkoy i wrczenie nowego sztandaru. 1 wrzenia 2000 roku szko przemianowano na Zesp Szk Komunikacji. od 2001 roku istnieje midzynarodowa modzie owa firma Polgerita i Szkolny Klub Europejski, a od 2004 Szkolny Klub Popularno-Naukowy. od roku szkolnego 2003/2004 wszystkie sale lekcyjne w szkole s klimatyzowane, istnieje pi pracowni informatycznych z czem wiatowodowym o przepustowoci 10 mbps. szkoa wsppracuje z Niemcami (szkoa w Kassel) i Wochami (szkoa w Cesena). 1 wrzenia 2004 roku mino 50 lat istnienia szkoy w Poznaniu.

XXXII Liceum Oglnoksztacce, XXXII Liceum Profilowane, Technikum Komunikacji, Technikum Kolejowe, Policealna Szkoa Komunikacyjno-Informatyczna

Marek Grzegorz Nowak

PRZEGLD SZKOLNY
T O M III

POZNA 2004/2005

Wszelkie prawa zastrze one. Powielanie w jakiejkolwiek formie bez zgody wydawcy zabronione.
Zdjcia:

Marek Grzegorz Nowak

Korekta:

Katarzyna Lancmaska

Projekt okadki:

Mariusz Matysek

Copyright by Z S K Pozna 2004

Zesp Szk Komunikacji im. Hipolita Cegielskiego 61-701 Pozna, ul. Fredry 13, tel. (0-61) 852 06 42, fax (0-61) 851 01 19 www.tk.poznan.pl., email: zsk@tk.poznan.pl

DRODZY CZYTELNICY ! Verba volant, scripta manent


(Sowa ulatuj, a pisma pozostaj) Czas biegnie nieubaganie i oto przezd Pastwem trzeci tom monografii stanowicy podsumowanie imprez szkolnych, ktre miay miejsce w padzierniku, ale tak e obszerniejsze opracowania wczeniejszych wydarze szkolnych. Trudno sobie dzisiaj wyobrazi pisanie na bie co ksi ki bez komputera, ale te bardzo atwo utraci to wszystko, co w pamici komputera byo ju zarejestrowane. Tym czym by z wielkim trudem zredagowany trzeci tom, ktry zosta utracony. Prby odzyskania z pamici nie powiody si. Dlatego pierwsza cz noszca tytu Kalendarium Szkolne (str. 4-17), opisujca najwa niejsze wydarzenia majce miejsce w padzierniku jest nieco inna. Mo na j zatytuowa Jeden miesic z ycia szkoy. Nale y mie jednak nadziej, e prezentowany materia czytelnicy oceni pozytywnie. Cz Opracowania Popularno-Naukowe zawiera kilka ciekawych artykuw i sprawozda oraz twrczo literack. Pierwszy artyku pt. Polgerita- dobry pomys !!! (str. 18-19) napisaa Aleksandra Nobik uczennica klasy 3A. Autorka opisuje pobyt w szkole uczniw ze szkoy niemieckiej, ktrzy w ramach midzynarodowej firmy realizowali kolejny wsplny projekt. Materia zawarty na stronach 20-24, to pierwsza cz artykuu pt. Powstanie Wielkopolskie 1918 r. Maa wojna Wielkopolan pira Macieja Stebacha ucznia klasy 5F. Coraz mniej uczniw polskich szk, ale te ludzi dorosych nie wie o tym, e to wanie Wielkopolanie mog poszczyci si pierwszym zwyciskim powstaniem. Magdalena Wacawek uczennica klasy 2C przedstawia sprawozdanie z pobytu na spotkaniu w Odwachu z cyklu Pozna bez tajemnic, a zatytuowaa je Literackie rendez-vous, czyli o tradycji Literackich Czwartkw (str. 25-26). Odmiennym sprawozdaniem, a waciwie relacj jest materia przygotowany przez Joann Sabiniewicz i Mariana Taraszkiewicza uczniw klasy 3A, ktrzy swoj relacj zatytuowali Plebiscyt Rysie i Marysie 2004 (str. 27-31). Nale y przypomnie, e nazwa plebiscytu na najlepszego nauczyciela szkoy w r nych kategoriach, wzia si od imion dyrektora i jego zastpcy, czyli Ryszarda i Marii. Czytajc ten materia dowiemy si, jakie kryteria musieli speni ci nauczyciele, ktrzy zostali nominowani do poszczeglnych kategorii, no i oczywicie, kto zwyci y w poszczeglnych kategoriach. Na koniec zachcam tak e do przeczytania Szkolnych fraszek napisanych przez ucznia klasy 1H Tomasza Muszyskiego. Przed nami IV tom Przegldu Szkolnego. Zachcam zatem do wsppracy zarwno nauczycieli, a szczeglnie uczniw. Naprawd jest wiele wydarze, ktrym warto powici troch czasu i opisa je, bo sowa ulatuj, a pisma pozostaj. Marek Grzegorz Nowak

KALENDARIUM SZKOLNE
W padzierniku na szczegln uwag zasuguje spontaniczna impreza odbywajca si na jednej z du ych przerw w pokoju nauczycielskim, gdzie zgotowano niemal e owacj na cze okrgych urodzin mgr ucji Rybarczyk, ktra jednoczenie obchodzi 50 lecie nieprzerwanej pracy zawodowej w naszej szkole

W Dniu Komisji Edukacji Narodowej przeprowadzono Dzie kota. Uczestniczyo w nim 8 klas pierwszych i cho w szkolnej jadalni by cisk, to jednak impreza nale aa do bardzo udanych. Uczniowie rywalizowali w kilku konkurencjach: kocia piosenka, wizanie krawata, picie (tylko jzykiem) mleka, karykatura wychowawcy itd. Rywalizacje wygraa klasa 1E przed 1F i 1A.

DZIE KOTA TO WSPANIAA ZABAWA DLA KA DEGO UCZESTNIKA

Nauczyciele oraz pracownicy administracji i obsugi szkoy otrzymali nagrody dyrektora1. Wrd nauczycieli nagrody otrzymali: mgr Iwona Agaciska, mgr Ryszarda Bochowiak, mgr in . Gabriela Jwicka, mgr Renata Kaczmarek i wychowawczyni internatu mgr Agata Osesiak. Natomiast w gronie pracownikw administracji i obsugi szkoy nagrod otrzymali: mgr Regina Kostrzewska, Maria Kulas, Aleksandra Kozowicz, Krystyna Pyterek oraz Henryk Krajewski.
1

W prasie ukazaa si rozmowa z mgr Norbertem Mockiem. Zob. Trzeba powoania, Gos Wielkopolski nr 242 z 14.10.2004 r.

MOMENT WRCZANIA NAGRD DYREKTORA SZKOY

Rada Uczniowska w imieniu modzie y zo ya na rce dyrektorw kwiaty, a Rada Rodzicw przekazaa skromne upominki

W tym samym dniu podsumowano plebiscyt szkoy na najlepszego nauczyciela. Zosta on przygotowany przez uczniw klasy 3A pod kierunkiem mgr Katarzyny Lancmaskiej. W dwch kategoriach wygraa bezapelacyjnie mgr ucja Rybarczyk.

MOMENT ODCZYTYWANIA WERDYKTU KAPITUY KONKURSU

Modzie przygotowaa krtki program artystyczny skadajcy si z utworw muzycznych i piosenek

SPECJALNE PODZIKOWANIE-NAGROD OTRZYMAA MGR K. LANCMASKA

Po czci oficjalnej i artystycznej w szkolnej jadalni odbya si cz konsumpcyjno-dyskusyjna

Na terenie Midzynarodowych Targw Poznaskich odby si Salon modelarski, podczas ktrego uczniowie szkoy promowali Poznaski Klub Modelarzy Kolejowych majcy siedzib w piwnicach szkoy2. Warto przypomnie, e dyrektor szkoy mgr in . Ryszard Pyssa jest prezesem Polskiego Zwizku Modelarzy Kolejowych i Mionikw Kolei3.

2 3

B. Lewicki Z nosem przy szybie, Gos Wielkopolski nr 251 z 25.10.2004 r. P. Poznaski Zabawa w kolejarza, Gazeta Wyborcza nr 250 z 23/24.10.2004 r.

Nasi uczniowie i nauczyciele mog pochwali si r nymi publikacjami. Sawomir Wanecki z klasy 5E opisa, w jaki sposb mo na sterowa samochodem zabawk4, mgr in . Irena Nawrocka zaja si ocen dziaalnoci PolGerity w szkole5, a mgr Marek Nowak zaj si problemem bezpieczestwa szkoy, uczniw i nauczycieli6. W tym miesicu ukaza si pierwszy numer gazety szkolnej ODJAZD, a w nim artyku o nowej maturze, informacje o szkolnych imprezach i cykl belfer pod lup. Tym razem na pytania odpowiada mgr Marek Nowak. Redaktorem naczelnym gazety jest Magdalena Rabsch z kl. 3C, a opiekunem mgr Agata Wojcieszak, dbajca o tre merytoryczn pisma. W szkole pojawio si nowe pomieszczenie nazwane Piwnic Teatraln ZSK, gdzie odbya si Mioszada, podczas ktrej najlepsi recytatorzy z r nych klas deklamowali najwspanialsze wiersze Czesawa Miosza. Pomysodawczyniami bya mgr Katarzyna Lancmaska mgr in . Irena Nawrocka

Uczniowie szkoy bardzo aktywnie uczestniczyli w r nych zawodach sportowych. Warto tu wymieni udzia w biegu na 3 tys. metrw poprzedzajcy
Zob. S. Wanecki Zdalnie sterowany model samochodu, Elektronika dla wszystkich nr 10/2004. I. Nawrocka Zapytajmy modszych i starszych-wywiad [w:] Odkry Niemcy! Przygotowanie polskoniemieckiego spotkania modzie y. Warsztat polsko-niemiecki. Cz 1, Pozna 2004, s. 28-34. 6 Por. M.G. Nowak Teoretyczne i praktyczne aspekty bezpieczestwa i ochrony uczniw i szkoy na przykadzie Zespou Szk Komunikacji w Poznaniu, (w:) A. Zduniak, M. Kryowicz (red. naukowa) Edukacja dla bezpieczestwa w rodzinie, szkole i pracy, s. 195-200.
4 5

Maraton Poznaski, czy te biegi przeajowe w ramach mistrzostw Polski szk noszcych imi H. Cegielskiego

ZAWODNICY BIORCY UDZIA W MARATONIE POZNASKIM.NA 3 KILOMETRY

Szkolna dru yna braa tak e udzia w poznaskich biegach przeajowych. Opiek sprawuj i do biegw przygotowywali modzie nauczyciele wychowania fizycznego w osobach: mgr Magorzata Tomczak, mgr Micha Grzesiski i mgr Wojciech Pociniczak

ZAWODNICY STARTUJCY W BIEGACH PRZEAJOWYCH

Stypendia Prezesa Rady Ministrw z rk wojewody i kuratora owiaty na rok szkolny 2004/2005 otrzymali: Aleksandra Nobik z klasy 3A, Tomasz Winiewski z klasy 5E i Dorian Mostowiak z klasy 2C

Dla emerytowanych i czynnych pracownikw szkoy zorganizowano wycieczk autokarow na trasie nin Lubostro Biskupin Wenecja Gsawa Pozna. Natomiast mgr Urszula Najder spotkaa si po 27 latach ze swoimi absolwentami z roku 1977, kierunek drogi i mosty kolejowe, a mgr Marek Nowak z tegorocznymi, technik elektronik. 25 z nich jest studentami wy szych uczelni, gwnie pastwowych.

Wielu nauczycieli penio funkcj opiekunw studentw, ktrzy w naszej szkole odbywali praktyki. Byli to: mgr Anna Krywiel -historia, mgr Iwona Agaciska chemia, mgr Agnieszka Brych jzyk polski, mgr Katarzyna Lancmaska jzyk polski, mgr Renata Kaczmarek jzyk niemiecki i mgr Norbert Mocek geografia.

JEDNYM Z PRAKTYKANTW BY ABSOLWENT MICHA JADWISZCZOK

Przez cay padziernik w ka d sobot w godzinach 10.30-13.00 odbyway si warsztaty dziennikarskie, ktrych pomysodawc bya Magdalena Wacawek i Mikoaj Staniewski z klasy 2C. Prowadzi je Pan Tomasz Orowski

W II Midzynarodowej Konferencji Naukowej Edukacja XXI Wieku bra udzia mgr Marek Nowak, ktry przedstawi zagadnienie kryteriw, jakimi kieruj si nauczyciele przy doborze podrcznikw do przedmiotw oglnoksztaccych. Uczniowie klas pierwszych otrzymali kolorowe identyfikatory z nazwiskiem, zdjciem i kodem. Niebawem podobne otrzymaj tak e pozostali uczniowie i nauczyciele. Tradycyjnie uczestniczylimy w VII Poznaskim Festiwalu Nauki i Sztuki oraz w Poznaskim Przegldzie Ksi ki Naukowej. Uczniowie mogli wysucha ciekawych wykadw i zapozna si z najnowsz literatur naukow. Inicjatorem wyj by mgr Marek Nowak.

UCZNIOWIE W TRAKCIE WYKADW O BIOTECHNOLOGII I KLONOWANIU

Kontynuowano wspprac z Regionaln Pracowni Krajoznawcz Wojewdzkiej Biblioteki Publicznej w Poznaniu. Uczniowie brali udzia w spotkaniach z cyklu Pozna bez tajemnic. Byy to prelekcje powiconej tradycjom Literackich Czwartkw oraz spotkanie w Sali Czerwonej Paacu Dziayskich powicone zmarym wybitnym poznaniakom7. Natomiast w Muzeum Powstania Wielkopolskiego czonkowie Szkolnego Klubu Popularno-Naukowego wysuchali prelekcji o broni pancernej w Wielkopolsce

A. Plenzler, Jesienne zamylenia, Gos Wielkopolski nr 256 z 30/31.10.2004 r.

PRELEGENCI WPISUJ SI DO PAMITKOWEJ KRONIKI (fot. Maciej Stebach)

UCZESTNICY WYKADU-UCZNIOWIE KLAS I i II (fot. Maciej Stebach)

Sukcesem zakoczy si udzia w rajdzie czonkw Szkolnego Koa PTTK, zorganizowanym z okazji 103 lat migielskiej Kolei Dojazdowej. W konkursie turystycznym zdobyli wspaniay puchar8. Organizatorem udziau naszej grupy bya mgr Iwona Agaciska. (Fot. Maciej Stebach)

Bez sukcesu zakoczy si udzia dru yny przygotowanej przez mgr Magorzat Tomczak w konkursie maratonu aerobiku w ramach Ligi Licew9.

8 9

Zob. Tok na wskim torze, Tygodnik Kolejarza nr 26 (2820) z 24.10.2004 r. E. Wandtke, Niespodzianka Agnieszki, Gazeta Wyborcza nr 260 z 5.11.2004 r., dodatek Co Jest Grane

PODCZAS PRZYGOTOWA DO MARATONU AEROBIKU-WICZYMY INTENSYWNIE

W padzierniku rozpoczy si 120 godzinne kursy programowania komputerowego, ktre prowadzi mgr in . Rafa Mikoajczak, a ich organizatorem jest Spdzielnia Pracy Owiata. Koszt kursu wynis 500 zotych od uczestnika

REMONT WYMAGA PODNIESIENIE NIECO DACHU I WMONTOWANIA W NIEGO OKIEN

Szkolny Klub Popularno-Naukowy by organizatorem wyjcia do Instytutu Historii UAM, gdzie pracownicy Instytutu Pamici Narodowej zorganizowali wykad o przemianach w Polsce przeomu lat 80 i 90-tych XX wieku

W ramach czenia teorii z praktyk uczniowie klasy 2A na lekcji przysposobienia obronnego uczestniczyli w zajciach zorganizowanych przez Centrum Zarzdzania Kryzysowego w Poznaniu. Uczniowie poznali struktur, podporzdkowanie i zadania oraz prezentacj multimedialn na temat bezpieczestwa. Przy okazji zwiedzili wystaw przygotowan w holu Wielkopolskiego Urzdu Wojewdzkiego, a przygotowan przez Regionaln Dyrekcj Lasw Pastwowych w Poznaniu.

LASY MOG STANOWI CENNE RDO WIEDZY O TYM, CO NAS OTACZA

WYKAD O NASZYM BEZPIECZESTWIE OKAZA SI BARDZO CIEKAWY

W kocwce padziernika przyspieszono prace instalatorskie i malarskie na pitym pitrze. Schody prowadzce na VI pitro stay si ju bezpieczne, poniewa zamontowano porcze. Pracowano nawet w soboty, by zd y na czas.

PAN OLEK I PAN KRZYSZTOF SZKOLNI RZEMIELNICY PODCZAS SOBOTNIEJ PRACY

TU PRZED MONTA EM PORCZY ORAZ MALOWANIE HOLU V PITRA

W padzierniku mino 80 lat od utworzenia Banku Centralnego w Polsce. Dlatego czonkowie Szkolnego Klubu Popularno-Naukowego pod opiek mgr Marka Nowaka udali si do Oddziau Narodowego Banku Polskiego na Drzwi otwarte, w ramach ktrych uczniowie zobaczyli kolekcj monet, sztab zota o wartoci 600 tys. zotych, a tak e wybili sobie z tej okazji specjalna monet

Na pocztku padziernika pen par ruszy remont V i VI pitra polegajcy na wymianie caej instalacji elektrycznej oraz dobudowaniu schodw prowadzcych na VI pitro. Nale ao w tym celu podnie dach i zamontowa w nim okno w systemie oddymiania. Pomieszczenia i ciany na V pitrze oraz przy okazji wejcie do Klubu Modelarzy Kolejowych pomalowano. Nale y podkreli, e w remont zaanga owali si uczniowie trzecich i pitych klas technikum. Na zdjciach fragmenty aktualnego stanu strychu, moment zalewania schodw, wnoszenie cianek gipsowo-kartonowych, rusztowanie zabezpieczajce od strony ul. Miel yskiego

ZDJCIA POKAZUJ ETAPY BUDOWY WEJCIA NA VI PITRO

OPRACOWANIA POPULARNO-NAUKOWE
Aleksandra Nobik POLGERITA- DOBRY POMYS !!! Mwi si, e czas szkoy redniej to najlepszy okres naszego ycia. Uczniowie zazwyczaj nie mog jeszcze zarabia, a i zdobywanie wiedzy, cho jest w wikszoci ci k prac, mo e by nawet przyjemne. Myl jednak, e na fakt wychwalania naszej egzystencji w liceum czy technikum, nie skadaj si jedynie: kontakty towarzyskie, brak wikszych problemw, uczestnictwo w lekcjach i jako taka beztroska, ale tak e r ne mo liwoci, jakie zapewnia nam szkoa. Dziki przedsiwziciom organizowanym na potrzeby uczniw, maj oni mo liwo nie tylko pogbi wiedz i kontakty z rwienikami, ale tak e zyska potrzebne w yciu umiejtnoci. Przykadem tego jest utworzenie Midzynarodowej Firmy Modzie owej POLGERITA, ktrej czonkowie nie tylko ci ko pracuj, ale te zawsze znajd czas na chwile rozrywki. POLGERITA to organizacja zrzeszajca uczniw z trzech pastw: Polski, Niemiec i Woch. Gwnym jej celem jest przygotowanie modzie y do prowadzenia wasnej firmy. Nie tylko pragnie nauczy przedsibiorczoci, ale tak e zaznajomi modych z szeroko pojtymi elementami wsppracy. Polgerita zajmuje si przede wszystkim produkcj i promocj tablic pilniowych PINI. Produkt ten znalaz ju szerokie zastosowanie w Niemczech, teraz natomiast planuje si wprowadzenie go na polski rynek. Wanie to byo zadaniem zorganizowanego niedawno spotkania. Midzy 23-30 wrzenia odbyo si kolejne spotkanie dwch oddziaw firmy. Oprcz naszej polskiej grupy, nie tylko z Poznania, ale i ze Wrzeni, uczestnikami byli rwnie przedstawiciele z Niemiec. Mimo bariery jzykowej wsppraca ukadaa si wymienicie. Pierwsze dwa dni tego pracochonnego tygodnia spdzilimy w orodku wypoczynkowym we Wrzeni. Zostalimy wymieszani narodowociami i ulokowani w 6 osobowych domkach. Ju pierwszego wieczoru mo na byo zaobserwowa brak jakichkolwiek problemw z komunikacj. Mieszank angielsko-niemieck, a nawet polsk (ze wzgldu na podobne brzmienie niektrych sw w obu jzykach, a tak e obecno chopaka o rosyjskich korzeniach) wszyscy doskonale si porozumiewali. Na pocztku nie obeszo si tak e bez rozmaitych gier integracyjnych, majcych na celu lepsze poznanie i zbli enie uczestnikw.

Kolejne dni to ju konkretniejsza praca. Najpierw, we Wrzeni stanlimy przed wyborem grupy, w ktrej bdziemy dziaali do koca spotkania. Wtedy Polgerita staa si firm skadajc z: Zarzdu, Grupy WWW, Marketingu i Produkcji. Przed ka dym odziaem czekay waciwe zadania. Produkcja- zajmowaa si tworzeniem tablic PINI, Grupa

WWW- aktualizowaa stron firmy, Marketing- odpowiedzialny by za wyznaczenie nale ytej ceny naszego produktu oraz za reklam, a Zarzd musia dopilnowa ogu. Wszystko to, po to, aby w ostatni dzie przedstawi efekty swojej pracy podczas prezentacji. Dziaalimy we Wrzesiskiej szkole, a po powrocie do Poznania te i w naszej. Praca odbywaa si rwnie w szkolnym internacie, gdzie zakwaterowani zostali przyjezdni gocie. Zadania wykonane zostay nie tylko przy pomocy komputera. Nieraz trzeba byo wykaza si zdolnociami plastycznymi, u ywajc no yczek, pisakw i kolorowego papieru. Nie mo na zapomnie o Produkcji, ktrej zadanie, to konkretna praca fizyczna. Trzeba przyzna, e grupy zd yy na czas. Pokaz zosta zorganizowany humorystycznie. Ka dy odzia chcia jak najbardziej obrazowo pokaza na czym polegao jego zadanie. Wyemitowano tak e film z caego naszego spotkania.

PREZESI FIRMY PRZEDSTAWIAJ SWOJE OSIGNICIA

Polgerita wyznaje jednak zasad, e nie sam prac czowiek yje. Mimo tych wy ej wymienionych zaj znalaz si te czas na przyjemniejsze zagadnienia. Przyjezdnym gociom nale ao pokaza Pozna. Zaczlimy pod Ratuszem od gwnej atrakcji miasta- koziokw. Nastpnie dostalimy konkretne zadania z wyszczeglnionymi miejscami wartymi odwiedzenia. Mielimy midzy innymi poszuka w sklepach polskie i niemieckie produkty, przygotowa menu skadajce si z zazwyczaj jedzonych potraw w naszych pastwach, a tak e znale podobnie brzmice wyrazy w naszych jzykach. Wieczorn por czas spdzalimy ju podzieleni we wasny sposb. Ze wsplnie organizowanych przedsiwzi byo jedynie wyjcie do Alcatraz na charytatywny koncert hip-hopowy. Cae spotkanie nale y zaliczy do bardzo udanych. Nie mam tu na myli jedynie efektw pracy caej firmy, ale tak e kontakt, jaki wytworzy si midzy uczestnikami. Wszyscy stanowili zgran, zwart grup gdzie nikt nie patrzy tylko
i wycznie na siebie, ale wanie na og. Nale y rwnie wspomnie o korzyciach pyncych z uczestnictwa w takim spotkaniu. Obycie z obcym jzykiem, wymiana obyczajw i poznanie kultury innego pastwa, a tak e zapoznanie si z dziaaniem firmy, elementami marketingu i przedsibiorczoci, szeroko pojtymi zasadami wsppracy i prac w grupie to tylko niektre zalety wynikajce z uczestnictwa w takim przedsiwziciu. Polgerita to dobry pomys dla wszystkich ambitnych, majcych okrelone cele w yciu. Dowiadczenie nabyte poprzez uczestniczenie w danych zajciach na pewno przyda si w przyszoci, tym bardziej, e jest to wiedza w praktyczna, a nie wynikajca z reguek do zapamitania.

Maciej Stebach
POWSTANIE WIELKOPOLSKIE 1918 R. MAA WOJNA WIELKOPOLAN. aden wa niejszy fakt dziejowy nie powstaje nagle, przyczyny zawsze s gbsze i sigaj daleko wstecz, narastaj ilociowo, zanim przejd w jako. W pamitne popoudnie 27 grudnia 1918 roku podobnie rzecz miaa si z Powstaniem Wielkopolskim w Poznaniu. Sam wybuch nastpi nagle, jednak e spowodowany by bezporednio manifestacjami ze strony zarwno polskiej jak i niemieckiej, zwizanych z przyjazdem Ignacego Paderewskiego. Przygotowania do walki narodowowyzwoleczej trway od dawna, a myl ta ywa bya od kilku pokole. Byo by wielkim bdem uwa a zabr pruski za monopolityczny kraj pracy organicznej. Znaczn rol odegraa tu tradycja przekazywana z pokolenia na pokolenie. Sigaa ona jeszcze wydarze z czasw konfederacji barskiej, w ktrych Wielkopolska odegraa znaczc rol. W spadku po tych wydarzeniach w spoeczestwie pozostaa nie tylko popularna czapka zwana konfederatk, ktr nosili powstacy w roku 1863, czy pami o bohaterskim rzeniku gnienieskim pukowniku partyzantw barskich Antonim Morawskim, lecz przechowywana w niejednej rodzinie wielkopolskiej pamitka czy wspomnienie przodka z tamtych czasw. Powstanie kociuszkowskie z roku 1794 dostarczyo ponownie dowodw chway or a Wielkopolan wszystkich klas spoecznych i wzbogacio legend. Wszystkich insurekcji rwnie wzia udzia znaczna liczba Wielkopolan. Do wielkopolskich postaci, ktrymi mogy chlubi si nastpne pokolenia nale eli: prezydent insurekcyjnej Warszawy Ignacy Zakrzewski, pierwszy genera insurekcji Antoni Madaliski, szewc z Trzemeszna pukownik i przywdca ludu warszawskiego Jan Kiliski. Jan Henryk Dbrowski i Jzef Wybicki rwnie w tym okresie czasu zwizali swoje imi z Wielkopolsk. Nazwiska te stay si na dugie lata symbolem patriotyzmu i powicenia w su bie narodowej, a Kiliski i Dbrowski sztandarowymi przykadami d e narodowowyzwoleczych. W wielu rodzinach ya pami o mniej znanych, ale jak e zasu onych uczestnikach tego powstania. Nastpnemu pokoleniu przypado walczy o wolno w powstaniu listopadowym ( 1830 1831 ), w ktrym udzia wzio ponad trzy tysice Wielkopolan. Wywodzili si oni z r nych klas spoecznych a tak e z r nych pokole. Pamitki po powstacach stanowiy przedmiot szczeglnej troski i czci. Pokolenie listopadowe uczestniczyo w szeroko zakrojonej akcji konspiracyjnej lat czterdziestych, majcej na celu przygotowanie nowego powstania. Podobnie jak w roku 1806 Wielkopolanom przypada przodujca rola. W latach 1846 i 1848 wyroli nowi bohaterowie nie tylko na skal lokaln czy rodzinn, ale krajow jak Mirosawski i Libelt. Miejsca bitew z 1848 roku Ksi , Mirosaw i Wrzenia wspominane s do dzisiaj dum i czci. Tradycje dawnych walk zostay przymione przez powstanie styczniowe 1863 1864 roku. Byo ono wprawdzie zrywem Krlestwa Polskiego i na tym terenie rozegray si bitwy, aresztowania i przeladowania, niemniej walczyli w nim Polacy z innych zaborw tak e z Ksistwa Poznaskiego. Walczyli oni w r nych oddziaach i na r nych odcinkach, najliczniej w przylegych wojewdztwach, kaliskim i mazowieckim. Tworzyy si cae oddziay powstacw wielkopolskich, dowodzone przez Antoniego Garczyskiego, Kazimierza Mielckiego, Younga de Blankenheima czy Edmunda Taczanowskiego. Sporo Wielkopolan znalazo si w armii Mariana Langiewicza, ktry sam pochodzi z Ksistwa Poznaskiego (z Krotoszyna). Poza udziaem w walkach zabr pruski wspomaga powstanie finansowo oraz amunicj i broni. Wkad, wic by wielki. Zaborca i tym razem przeprowadzi masowe aresztowania, cho powstanie bynajmniej nie byo skierowane przeciwko pastwu pruskiemu, i wytoczy zbiorowy proces polityczny, w ktrym miedzy innymi 11 osb skazano zaocznie na kar mierci.

Spoeczny oddwik powstania styczniowego by w Poznaskiem silniejszy ni powstania listopadowego. Liczniej te wczyy si klasy ubo sze, drobnomieszczastwo, chopi i robotnicy. Znaleli si w nim rwnie cudzoziemcy: Francuzi, Jugosowianie, nawet Niemcy, miejscowi i z gbi Niemiec. Poniewa do wybuchu I wojny wiatowej (1914) powstanie styczniowe stanowio dla mieszkacw Poznaskiego ostatni wielki wstrzs narodowy, pamitano o nim najmocniej. Czczono pami polegych i przechowywano relikwie po nich. Powszechnym szacunkiem otaczano weteranw powstania, a ich pogrzeby przybieray zwykle uroczysty charakter. wicono rocznice, ktre nierzadko przeradzay si w manifestacje narodowe. Rozchodziy si pocztwkowe reprodukcje dzie Artura Grottgera, wielkiego piewcy tragedii styczniowej, W twrczoci literackiej nie znalazo wprawdzie powstanie styczniowe takiego odzwierciedlenia, jak powstanie listopadowe, ale za to pojawiay si liczniej pamitniki, na og skrztnie czytane. W Poznaskiem ukazywao si ich sporo. Jako pierwszy wspomnienia ogosi jeden z gonych dowdcw powstania Edmund Callier. Jego Trzy ustpy z powstania polskiego 18631864, ktre wyszy w Poznaniu w 1868 roku, wzbudziy ywe dyskusje. W podobny sposb przyjmowano ksi k Juliana Ksawerego ukaszewskiego Zabr pruski w czasie powstania styczniowego 18631864. Ukazaa si ona w 1870 roku poza Ksistwem (Jassy Drezno) i z powodu ostro sformuowanych i nie zawsze sprawiedliwych sdw wywoaa jeszcze wiksz wrzaw ni wspomnienia Calliera. Najchtniej czytano opowieci wojenne, tote pamitniki Teodora ychliskiego (1888), Wacawa Zakrzewskiego (1892), Jzefa Okoniewskiego, jego brata Stefana Okoniewskiego (1913), Wadysawa Bentkowskiego (1916) i wielu innych spotkay si z ywym przyjciem. Ulubionym bohaterem narodowym powstania styczniowego sta si szybko Romuald Traugutt, z przeksem i drwinami natomiast wspominano Edmunda Taczanowskiego za jego kunktatorstwo i niewiar. Nastroje sympatii dla powstania styczniowego w Poznaskiem wzrosy po roku 1900 i odegray niema rol w dziaalnoci tajnych stowarzysze modzie y pracujcej i szkolnej oraz w skautingu (patronem gimnazjalnej dru yny harcerskiej w Poznaniu by Romuald Traugutt). Gdy w roku 1913 wicono w Poznaniu pidziesit rocznic wybuchu powstania, patriotyczna modzie rzemielnicza urzdzia na ulicach miasta demonstracj, przeciwko ktrej wystpia policja pruska. Byo, wic powstanie styczniowe natchnieniem dla modzie y w Poznaskiem w latach przed I wojn wiatow. Imperialistyczna, zaborcza polityka wszystkich wczesnych wielkich mocarstw prowadzia nieuchronnie do wojny. Jako preludia wielkiej wiatowej zawieruchy wystpiy w roku 1911 wojna Woch z Turcj o Libi i w latach 19121913 wojny bakaskie. Przygotowania wojenne wyranie widoczne byy rwnie w Niemczech. Istnia plan Schlieffena, w pogotowiu staa pot na armia i flota. Na rzecz wojny pracowa wielki przemys niemiecki, a czciowo rolnictwo. Jak w tym czasie przedstawia si gospodarczy, spoeczny i polityczny obraz Poznaskiego? Skadajca si z dwch rejencji - poznaskiej i bydgoskiej, prowincja poznaska liczya wedug oblicze z roku 1910 ponad 2 miliony (2 099831) mieszkacw, z ktrych wikszo, bo 65,6/o, mieszkaa na wsi, yjc gwnie z rolnictwa. Wie bya silnie rozwarstwiona. Wielcy waciciele skupiali w swym rku 46% gruntw uprawnych, reszt chopi w gospodarstwach r nej wielkoci. Karowatych gospodarstw, jak w Galicji, byo niewiele, za to do znaczny by odsetek bezrolnych. Rolnictwo stao na wysokim poziomie, a prowincja poznaska, zgodnie z polityk gospodarcz Rzeszy, stanowia spichlerz zbo owy Niemiec. W obliczu ostrej walki narodowociowej do sabo wystpoway na wsi antagonizmy klasowe, growa raczej solidaryzm narodowy, wsplny niejako front antyniemiecki. Dominujca pozycja wielkich wacicieli ziemskich, wspieranych przez duchowiestwo, sprawia, e na wsi przewa ay pogldy konserwatywne lub prechadeckie w duchu Wiktora Kulersskiego.

Uprzemysowienie Poznaskiego byo sabe. Wiksze znaczenie miao tylko przetwrstwo produktw rolnych i hodowlanych oraz przemys su cy rolnictwu, z fabrykami maszyn rolniczych H. Cegielskiego, Moegelina w Poznaniu oraz fabryka nawozw sztucznych Romana Maya w Staroce na czele. Moment wybuchu Powstania Wielkopolskiego czy si ze specyficzn sytuacj ogln w jakiej znalaza si ludno polska na ziemiach zaboru pruskiego w kocu 1918 roku. Powstae pastwo polskie nie obejmujce swym zasigiem tych ziem stao si czynnikiem mobilizujcym do walki o zrzucenie jarzma niemieckiego i poczenie Poznaskiego z odrodzon Polsk. Du e znaczenie mia w tym wzgldzie dekret Naczelnika Pastwa Jzefa Pisudskiego z dnia 29 listopada 1918 roku rozpisujcy na 26 stycznia 1919 roku wyboru do Sejmu Konstytucyjnego, w ktrym mia uczestniczy tak e zabr pruski, podzielony na 10 okrgw wyborczych. Do tego dekretu nie ustosunkowaa si legalna wadza polska NRL, d c raczej do jego przemilczenia. Natomiast radykalnie sprzeciwi mu si rzd pruski, wydajc 24 grudnia 1918 roku ostry protest i nakazujc przeszkodzi rodkami policyjnymi w przygotowaniu wyborw. Wywoao to wzrost nastrojw narodowowyzwoleczych w Wielkopolsce.

NA PERONIE POZNASKIEGO DWORCA I WJAZD PADEREWSKIEGO DO MIASTA

Naczelna Rada Ludowa oraz jej przedstawicielstwo Komitet Narodowy Polski w Pary u reprezentoway pogld o mo liwoci przyczenia Poznaskiego do Polski drog pokojow, przy pomocy zwyciskich pastw alianckich. Wmawiano du e zainteresowanie tych pastw Polsk i przesdzenie przez nie przyczenia ziem zaboru pruskiego do Polski. NRL liczya si powa nie z odradzajc si potg militarn Niemiec. Nie miaa te pewnoci czy w wypadku wybuchu powstania bdzie miao ono jedynie charakter narodowowyzwoleczy, a nie rwnoczenie spoeczny i czy nie zwrci si przeciwko warstwom posiadajcym. Dlatego te NRL prowadzia polityk pokojow, d c do uzyskania niepodlegoci. Program zmierzajcy do otrzymania peni swobd narodowych przez Polakw na drodze ustpstw rzdu pruskiego by wszak e mao realny. Przeciwko niemu przemawiaa choby przybierajca na sile agitacja niemiecka do walki z Polakami oraz wiele zarzdze wadz cywilnych i wojskowych. Nacjonalici niemieccy wysyali te protesty do rzdu przeciwko d eniom wolnociowym Wielkopolski, nawoujc do u ycia wszelkich rodkw dla utrzymania tej ziemi. Poczynania niemiecki przeciwko Polakom mieszkajcym w zaborze pruskim wymagay, wic radykalnego przeciwstawienia si ze strony polskiej. W tym te czasie, kiedy przedstawiciele NRL prowadzili r ne pertraktacje z Berlinem i rzdem polskim w Warszawie dla zaatwienia sprawy ziem zaboru pruskiego drog dyplomatyczn nastroje rewolucyjne w Wielkopolsce systematycznie wzmagay si. Wizay si one bezporednio z poczynaniami podejmowanymi przez wadze niemieckie, ktre zmierzay do poskromienia Polakw. Przykadem tego mo e by rozporzdzenie rzdu pruskiego z dnia 10 grudnia 1918 roku bdce odpowiedzi na uchway Sejmu Dzielnicowego. Czytamy w nim: W rozmaitych okolicach pastwa pruskiego podjte prby

oderwania czci Prus lub samowolnego wykonania uprawnie rzdu w Prusach powoduj nas do wskazania, e tego rodzaju zamierzenia zagra aj dobru oglnemu i dlatego musz by zwalczane wszelkimi do dyspozycji stojcymi rodkami. Dotyczy to szczeglnie czci Prus zamieszkaych przez ludno mieszan, o ktrych przynale noci pastwowej zadecyduje dopiero traktat pokojowy ( ). Poleca si wszelkim wadzom pruskim bezapelacyjne stosowanie si do tych przepisw. Wszelkie sprzeciwiajce si im dziaania nale y bezwzgldnie zwalcza. W myl tego zarzdzenia Niemcy wzmogli r ne szykany przeciwko ludnoci polskiej. Z zachowania si Niemcw i podejmowanych przez nich krokw wyranie wida, e mobilizowali oni do walki o utrzymanie prowincji wschodniej. Wszelkie prby odzyskania wolnoci na drodze pertraktacji byy, wic z gry skazane na niepowodzenie. Do walki przygotowali si tak e Polacy. Nie przewidywali oni wszak e wybuchu powstania jeszcze w grudniu 1918 roku. Wedug bardzo sabo rysujcych si planw, rozpoczcie powstania miao nastpi okoo poowy stycznia 1919 roku. Tymczasem w ostatnich dniach grudnia nastrj narodowowyzwoleczy osign szczyt. Wywoao go wrogie stanowisko Niemcw i zakaz przyjazdu do Poznania Ignacego Paderewskiego i misji alianckiej. Przygotowania do owacyjnego powitania tego m a stanu, cieszcego si powszechnym szacunkiem, oraz konieczno zapewnienia mu bezpieczestwa postawiy w stan gotowoci bojowej oddziay powstacze. U yto ich do osony przejazdu Ignacego Paderewskiego z dworca do Bazaru. Byo to przeciwstawienie si si rzdowi pruskiemu. W tym sensie te wjazd Paderewskiego z przedstawicielami misji alianckiej do Poznania nale y uzna za moment wa ny dla wybuchu powstania.

W wytworzonej sytuacji obie strony wyczekiway na odpowiedni pretekst do rozpoczcia dziaa. Dnia 26 grudnia udekorowano odwitnie miasto chorgwiami polskimi i alianckimi. Narodowy wystrj Poznania, przeciwstawienie si si zakazowi rzdu pruskiego oraz spontaniczna owacja dla przybyych goci spowodoway reakcj Niemcw. Nie mogli si oni, bowiem pogodzi z postpowaniem Polakw oraz manifestacj, majc charakter wyranie antyniemiecki. Nacjonalistyczne elementy niemieckie w Poznaniu

zorganizoway wiece, na ktrych nakaniano do wystpie przeciwko Polakom. Niemcy do akcji wykorzystali 6 puk grenadierw przybyy w tym czasie z frontu francuskiego. W oparciu o t jednostk wojskow zorganizowano 27 grudnia pochd Niemcw przez miasto, podczas ktrego onierze zrywali i profanowali chorgwie polskie, zaczepiali ludno polsk oraz niszczyli r ne gmachy u ytecznoci publicznej, np. lokal NRL czy Bank Zwizku. Te prowokacje antypolskie wywoay oglne oburzenie i wyzwoliy inicjatyw poszczeglnych dowdcw oddziaw powstaczych do rozpoczcia dziaa. Wobec braku odpowiednich rde nie sposb ustali, kto pierwszy otworzy ogie: Polacy czy Niemcy. Obie strony byy przygotowane do walki i chciay przesdzi sytuacj na swoj korzy. Z ca pewnoci mo na natomiast stwierdzi, ze wybuch Powstania Wielkopolskiego nie nastpi z rozkazu okrelonych wadz konspiracyjnych czy legalnych, ale na skutek podjcia takiej decyzji przez ni szych dowdcw oddziaw zbrojnych. Dowodem tego mo e by opis wypadkw w Poznaniu w dniu 27 grudnia 1918 roku pozostawiony przez Karola Rzepeckiego. Podaje on, e kiedy na prowokacyjne akty Niemcw przystpiy do walki oddziay polskie, w Bazarze radzono, co robi, jakie wyda rozkazy. wiadczy to niedwuznacznie, ze powstanie wybucho spontanicznie. NRL zostaa postawiona wobec faktu dokonanego i zmuszona do jego akceptacji pod wpywem oglnonarodowego zrywu wolnociowego ludnoci. Wybuch powstania by zatem aktem oddolnym szerokich warstw spoeczestwa wielkopolskiego, zaanga owanego w ostatnich miesicach w przygotowania do walki i oczekujcego momentu jej rozpoczcia. W chwili wybuchu powstania sytuacja w Poznaniu bya bardzo skomplikowana. Na terenie miasta stacjonowaa silna zaoga niemiecka, ktra w ka dej chwili moga rozpocz dziaania zbrojne przeciwko powstacom. Dokadniejsze okrelenie stanu bojowego armii niemieckiej jest niemo liwe ze wzgldu na brak materiaw rdowych. Liczby podawane na ten temat s jedynie bardzo oglne. Sprowadzaj si one do stwierdzenia, ze niemiecka zaoga Poznania liczya okoo 15 000, lub te nawet 20 000 onierzy. Liczby te powtarzaj si w kilku opracowaniach o Powstaniu Wielkopolskim, nie s jednak udokumentowane. Mo na to usprawiedliwi brakiem dokumentw sztabw armii niemieckiej o stanie ich oddziaw w Poznaniu. By mo e, ze spowodowa to cigy ruch osobowy w tym czasie. Cze wojsk wracaa z frontw, cz zostaa zdemobilizowana, wiele te byo wypadkw dezercji. Stae zmiany, chaos i demoralizacja w armii uniemo liwiay orientacj w stanie si. aden z pamitnikarzy nie dostrzeg te koniecznoci cilejszego okrelenia iloci wojsk niemieckich. Tej sytuacji mo na si pokusi jedynie o prob przybli onego odtworzenia stanu si niemieckich w Poznaniu w chwili wybuchu powstania. Najsilniejsz niemieck jednostk wojskow by 6 puk grenadierw. Po powrocie z frontu liczy on podobno 3 000 onierzy. Liczba ta jest z caa pewnoci wygrowana. Stacjonujcy w Poznaniu 29 batalion saperw liczy zaledwie okoo 100 onierzy. Przy ulicy Solnej, w koszarach 20 puku artylerii polowej, miao podobno stacjonowa okoo 200 onierzy, za zaoga Cytadeli liczya przypuszczalnie okoo 800 ludzi. Na lotnisku w awicy stacjonowa oddzia w sile okoo 200 onierzy. Ponadto wiemy, i na Soaczu stacjonowa 5 puk artylerii ci kiej, przy ulicy Grunwaldzkiej oddzia wojsk taborowych, na Je ycach 47 puk piechoty; o ich stanie liczebnym nie mamy jednak e danych. Wydaje si wszak e, i adna z tych jednostek nie posiadaa penego stanu osobowego, poniewa wikszo wojsk znajdowa si jeszcze na frontach bd te dopiero w drodze powrotnej do swych miejsc kwaterowania. W koszarach na terenie Poznania stacjonoway zapewne nieliczne oddziay wartownicze lub te zapasowe. wiadczy o tym choby fakt, i dowodzili nimi podoficerowie lub oficerowie ni szych stopni. Porednim dowodem mo e by rwnie fakt, i poszczeglne koszary opanowywane byy przez stosunkowo mae oddziay powstacze. Przyczyniao si do tego zaskoczenie, a tak e brak decyzji Niemcw i zmczenie ich onierzy wojn. Nie mo na jednak e lekcewa y stosunku ilociowego si niemieckich i powstaczych. Stanu wojsk niemieckich przebywajcych w Poznaniu w chwili wybuchu

powstanie, nie mo na w adnym razie szacowa nawet na 15 000 onierzy, choby wliczy w to wszystkie drobne oddziay znajdujce si w r nych fortach i innych punktach miasta, a tak e siy policyjne. Nale y przypuszcza, e Niemcy w Poznaniu nie dysponowali w momencie wybuchu powstania sia wiksz ni okoo 5 000 onierzy. Chodzi oczywicie tylko o te wojska, ktre byy zorganizowane, a tym samym mogy by u yte do walki, a nie o onierzy, ktrzy znajdowali si w Poznaniu przypadkowo i nie nale eli do stacjonujcych tu jednostek. Niemcy mogli te w ka dej chwili wezwa na pomoc wojska rozlokowane w r nych miejscowociach w pobli u Poznania, jak np. w Biedrusku. Obliczenia te wskazuj na bardzo du przewag Niemcw nad siami powstaczymi. Te na podstawie r nych relacji mo na szacowa w przybli eniu na okoo 2500 ludzi. Skadao si na nie przede wszystkim 9 kompanii Su by Stra y i Bezpieczestwa po okoo 200 onierzy i uzbrojone oddziay Stra y Ludowej w sile okoo 860 ludzi. Dokadniejsz liczb trudno ustali, gdy nie wiadomo, ilu czonkw innych, mniejszych organizacji paramilitarnych posiadao bro w przededniu powstania. Wojska powstacze bardzo szybko zreszt powikszay si po wybuchu powstania, gdy og mieszkacw Poznania i okolicy garn si do broni. Coraz lepsze byo te uzbrojenie czonkw Stra y Ludowej, z ktrych ponad 1100 nie posiadao broni jeszcze w dniu 27 grudnia. W dniu tym siy polskie nie dorwnyway, wic ani ilociowo, ani te od strony uzbrojenia, wyposa enia i wyszkolenia oddziaom niemieckim. Problem ten nie by jednak gwn przyczyn skomplikowanej sytuacji w obozie powstaczym. Najwiksz trudnoci by brak jednoci politycznej oraz wsplnego programu dziaania. Wrd Polakw byli przedstawiciele dwu kierunkw: przeciwnicy walk zbrojnych, unikajcy konfliktw z Niemcami oraz ci, ktrzy do tej walki d yli. Pierwszy kierunek reprezentowa przede wszystkim Komisariat NRL. Zwolennikami czynu zbrojnego byli Mieczysaw Paluch, Bohdan Hulewicz, Bronisaw Sikorski i ich zwolennicy skupieni w Komisji Wojskowej NRL oraz POW. Byli to oficerowie wyszkoleni w armii pruskiej, ktrzy dziaajc w radach robotniczo onierskich zorganizowali w obrbie armii niemieckiej na terenie Poznania podstawow si zbrojn powstania Su b Stra y i Bezpieczestwa. Mimo zao e niemieckich, i mieli w niej znajdowa si w poowie Niemcy i Polacy, nadali oni tym formacjom charakter polski, zniechcajc r nymi sposobami Niemcw do wstpienia w szeregi tych oddziaw. Ta grupa odegraa te decydujc rol w momencie wybuchu powstania i w pierwszych dniach walk, przejmujc kierowanie dziaaniami zbrojnymi. Podobnie, wic jak podczas rewolucji w Niemczech i w Poznaniu wojsko stanowio gwny orodek czynu zbrojnego. Ono te , poparte przez szerokie masy spoeczne, byo inspiratorem rozwoju walk na obszarze objtym powstaniem. Komisariat NRL za ju od 27 grudnia prowadzi pertraktacje z Niemcami. Powtarzay si one a do 8 stycznia 1919 roku, kiedy to NRL przeja wadz w byym zaborze pruskim, objtym powstaniem, zmieniajc tym samym sw dotychczasow polityk. Druga cz artykuy zaprezentowana zostanie w tomie IV Przegldu Szkolnego.

Magdalena Wacawek LITERACKIE RENDEZ-VOUS, CZYLI O TRADYCJI LITERACKICH CZWARTKW Pod tym wanie tytuem w rod 20 padziernika 2004 roku w Odwachu na Starym Rynku odby si wykad doc. Barbary Wysockiej, pracownika Biblioteki Krnickiej, ktra przybli ya suchaczom pikn ide spotka literackich w Poznaniu. Po powstaniu listopadowym by ogromny napyw emigrantw. W 1841 roku Tytus Dziayski w swoim paacu rozpocz cykl odczytw publicznych, na ktrych mwiono o polskiej kulturze. Po 1846 roku - po Wionie Ludw, procent Niemcw zwiksza si, wprowadzono drastyczn cenzur. W Poznaniu Polacy stali si nieznaczc grup. Na 1,2 mln Polakw, byo 800 tys. Niemcw. Wprowadzono ostr polityk germanizacyjn, w szkoach uczono tylko po niemiecku. Pomimo tego osta si solidaryzm i kult tradycji polskiej. W krtkim czasie polska inteligencja nie widzc perspektyw rozwoju, zacza emigrowa. U progu XX wieku jej grupa liczya okoo 600 osb, co stanowio bardzo niewielki procent. Sztuka bya bardzo specyficzna, poszukiwano w niej wartoci narodowych. Ludzie odczuwali ogromn potrzeb kontaktu z literatur (nawet rcznie przepisywano poezje romantyczne). W 1919 roku, po odzyskaniu niepodlegoci nastpi masowy napyw inteligencji. Niestety przecitny Poznaniak by na bakier z czyst polszczyzn (powodem byy liczne zapo yczenia z jzyka niemieckiego). W 20-leciu midzywojennym popularyzowano wiedz. Odbyway si Powszechne Wykady Uniwersyteckie dla publicznoci inteligenckiej. Powstao du o organizacji spoecznych i ponad 100 stowarzysze (od politycznych, po kulturalne). Dla nich punktem honoru byo zorganizowanie przynajmniej raz w roku odczytu, akademii lub balu. W sumie odbywao si ich bardzo du o. W 1933 roku powoano zarzd Zwizku Literatw Polskich. W dniu 18 padziernika 1834 roku w Paacu Dziayskich, odby si inauguracyjny Czwartek Literacko Artystyczny. Brao w nim udzia wielu znakomitych Polakw (m.in. Cyryl Ratajski). Wielkie nazwiska nadaway rang Czwartkom. Odbyway si na nich najczciej dyskusje o ideach yciowych. W sumie odbyo si 130 spotka. Po wejciu Polski do UE brakuje przepisw pozwalajcych na dotowanie Czwartkw Literackich przez pastwo i samorzd. Nie wiadomo jak dugo jeszcze bd si odbyway. Inicjatorem wykadu bya Pracownia Krajoznawcza Wojewdzkiej Biblioteki Publicznej w Poznaniu, ktra przygotowaa go w ramach cyklu Pozna bez tajemnic.

Joanna Sabiniewicz, Marian Taraszkiewicz PLEBISCYT RYSIE I MARYSIE 2004 Witamy na kolejnym tegorocznym plebiscycie na najlepszego nauczyciela. W roku szkolnym 2004 wprowadzilimy do naszej zabawy nastpujce zmiany. Przede wszystkim kapitua konkursu zmienia system liczenia gosw korzystajc ze wsparcia najlepszych matematykw z ZSK. Biorc pod uwag nie tylko liczb gosw oddanych na ka d osob, ale tak e ilo klas, w ktrych uczy dany profesor. Wprowadzono do naszej szkolnej uroczystoci nowe kategorie. Oto one:

Ry de beciak Ry Terminator Przyjazny Ry Miss i Mister Ry


A wic zaczynamy:

Debeciak
Debeciakiem nie mo e zosta ka dy!. Ju na pierwszy rzut oka wyr nia si spord innych nauczycieli. Wszyscy, ktrzy syszeli, cho kilka sw o nim, chc Go pozna i mie z nim lekcje.Skumulowane s w nim najlepsze cechy. To osoba niezwyka, niepowtarzalna, posiadajca cechy wszystkich przedstawionych dzisiaj Rysi. Nominowani: mgr in . Rafa Mikoajczak mgr in Jerzy Krzywda mgr ucja Rybarczyk mgr Marek Nowak in . Zdzisaw Kusto mgr in . Jerzy Sabiniewicz T jedn majc swj styl osob, jest pani profesor ucja

Rybarczyk

SUPER RY 2004 MGR UCJA RYBARCZYK TU PO WRCZENIU STATUETKI

Ry Terminator
Terminator kojarzy si wszystkim z kim bezwzgldnym, bezuczuciowym. U tego nauczyciela ju we wrzeniu kocz si wszystkie nieprzygotowania. Jeli znajdzie si kto, kto dosta dobr ocen z odpowiedzi, mo e liczy na gromkie brawa ze strony caej klasy. Wszelkie prby zagadywania takiego nauczycielskiego terminatora kocz si niepowodzeniem, ale dziki swoim elaznym metodom motywuje uczniw do systematycznej nauki i to nawet najwikszych obibokw. Ju podczas matury, zdajemy sobie spraw, ile zawdziczamy Terminatorowi z ZSK-a. Nominowani: mgr Norbert Mocek mgr in . Stanisaw Nowak mgr Maria Krzepkowska mgr Joanna Obstalecka mgr Urszula Najder mgr in . Jerzy Sabiniewicz Rysiem Terminatorem z Zespou Szk Komunikacji zostaa Pani mgr Joanna

Obstalecka

Przyjazny Ry
Wrd naszych nauczycieli zawsze znajdziemy kogo, kto stanowi dla nas oparcie w trudnych chwilach. Bije od niego ciepo i yczliwo. Mo emy z nim wdrowa po grach, czu si przy nim bezpiecznie. Na jego twarzy zawsze goci szeroki umiech. Mo na z nim porozmawia o wszystkim. To taki kto, kto gra rol Anioa Str a. Nominowani: mgr ucja Rybarczyk dr Tomasz Tyksiski mgr Marek Nowak

mgr Katarzyna Lancmaska mgr in . Jerzy Krzywda mgr in . Rafa Mikoajczak Zwyci y mgr in . Jerzy Krzywda

RY TERMINATOR I PRZYJAZNY RY

Miss/Mister Ry
Za chwile poprosimy na scen nie jedn, a dwie spord nominowanych osb: kobiet i m czyzn, ktrzy wyr niaj si z tumu przewijajcego podczas przerwy. Kiedy mijamy ich na schodach nasze uczniowskie, nieletnie serca bij coraz szybciej i szybciej. W okresie Walentynek, zasypywani s miosnymi kartkami nie tylko od swoich wychowankw. Ich nazwiska pojawiaj si na ostatnich stronach zeszytu, tuz obok serca przebitego strza. Staj si wzorami do naladowania. Dziewczta chc by tak samo kobiece i powabne, a chopcy tak bardzo mscy. Uczniowie codziennie odliczaj czas do lekcji z cud nauczycielem. Niewa ne jest to, e przy odpowiedzi nie mog wydoby z siebie sowa. Wa ne jest tylko to, e stoj tak blisko nich. Niektrzy z nas ucz si po to, by pochwali si wiedz i wykorzysta szans na wspln konwersacj. Inni prbuj mniej wyszukanymi sposobami zwrci na siebie uwag, poruszajc modzie owe tematy. Niestety z marnym skutkiem. To o nich pisze si wiersze, to dla nich pisze si piosenki, to dla nich uczniowie przychodz do szkoy. Musicie pastwo wiedzie, ze to nie tylko ci, ktrzy otrzymaj za chwil Rysie, ale oczywicie wszyscy nominowani, s obiektami westchnie istot w krawatach ZSK. i nie tylko. Nominowani do nagrody Miss Rysia: mgr Agata Wojcieszak mgr ucja Rybarczyk mgr Sandra Marcinkowska mgr Ryszarda Bochowiak mgr Adriana wierczyska mgr Maria Krzepkowska Nominowani do nagrody Mister Rysia:

mgr Marek Nowak mgr in . Jerzy Krzywda mgr in . Tomasz Nowacki mgr in . Rafa Mikoajczak mgr Grzegorz Koralewski mgr Sebastian Kubica Laureatami zostali mgr Sandra

Marcinkowska i mgr in . Tomasz

Nowacki

MIS I MISTER W MOMENCIE WRCZANIA STATUETEK

Nagroda HonoRy Causa


Jak na ka dym wrczaniu nagrd o randze wiatowej nie mo e zabrakn statuetki dla czowieka, ktry wyr nia si nie tylko ksztatem ciaa, ale i twrczym umysem. Nie mo emy by gorsi od presti owych Oskarw i dlatego postanowilimy stworzy t kategori. Nagrod otrzyma osoba, bez ktrej szkoa byaby jak pomidorwka bez pomidorw, jak pan Dyrektor bez brody. To ten nauczyciel pojawia si tam, gdzie jest potrzebny. To czowiek legenda. Jest nasza opok i przystani. Stanowi dla nas wzr mdroci, szlachetnoci, odpowiedzialnoci i poczucia humoru. Od niego uczymy si przede wszystkim tego, co jest wa ne w yciu, jakim by czowiekiem. Powica nam swj czas, uwag, motywuje do pracy, zachca do poszerzania horyzontw mylowych. Czas zdradzi imi i nazwisko tej osoby. HONORY CAUSA Zespou Szk Komunikacji im. Hipolita Cegielskiego w Poznaniu otrzymuje pani profesor ucja

Rybarczyk

50 LAT NIEPRZERWANEJ PRACY W ZSK, A JEDNAK TO MO LIWE

Tomasz Muszyski SZKOLNE FRASZKI

O Dzieliskim
Uczy jzyka polskiego Dumny z nazwiska swego W Aferze pracowa Dla nas zrezygnowa

O Mocku
Te jest tu nowy Na biurku ma gowy Nie chodzi tu o klocek Ju wiesz, e to ...

O Rybarczyk
Zawsze tu uczya I dla nas dobra bya. Legenda to ywa Ju wiesz, e to ...

O Koralewskim
Konkurent to Ryby ( i to nie na niby ) Jest wielki duchem Lecz may brzuchem

O Bilickiej
Ma okulary Mao J znamy Od roku uczy O mrwkach mruczy.

O Jaoszyskim
W koloratce biega Bo chce i do Nieba. mieje si szczerze, Odmawia pacierze.

XXXII Liceum Oglnoksztacce, XXXII Liceum Profilowane, Technikum Komunikacji, Technikum Kolejowe, Policealna Szkoa Komunikacyjno-Informatyczna

Marek Grzegorz Nowak

PRZEGLD SZKOLNY
T O M IV

POZNA 2004/2005

Wszelkie prawa zastrze one. Powielanie w jakiejkolwiek formie bez zgody wydawcy zabronione.
Zdjcia:

Marek Grzegorz Nowak

Korekta:

Katarzyna Lancmaska

Projekt okadki:

Mariusz Matysek

Copyright by Z S K Pozna 2004

Zesp Szk Komunikacji im. Hipolita Cegielskiego 61-701 Pozna, ul. Fredry13, tel. (0-61) 852 06 42, fax (0-61) 851 01 19 www.tk.poznan.pl., email: zsk@tk.poz

DRODZY CZYTELNICY ! Verba volant, scripta manent


(Sowa ulatuj, a pisma pozostaj) Czas biegnie bardzo szybko do przodu. Stoimy u progu nowego 2005 Roku. Zastanawiamy si jaki on bdzie, co te ciekawego przyniesie dla nas, dla szkoy i Polski. Warto jednak czasami spojrze za siebie i przypomnie sobie ciekawe chwile spdzone w szkole. Materia zawarty w IV tomie monografii szkoy, w czci Kalendarium szkolne (s. 4-17) przypomina o najwa niejszych wydarzeniach w szkole midzy 2 listopada, a 3 grudnia 2004 r. W tym okresie odby si kolejny ju Listopad Poetycki, gocilimy wic poetw i pisarzy. Uczniowie klas pierwszych odwiedzali Muzeum Zakadw H. Cegielski, gdzie poznawali dorobek yciowy Patrona szkoy oraz Cmentarz Zasu onych Wielkopolan, aby odda hod Cegielskiemu, Taczakowi, Ratajskiemu i innym znamienitym mieszkacom Poznania i Wielkopolski. W jeszcze nieodremontowanej Piwnicy Teatralnej odbya si Mioszada, czyli przegld wierszy Czesawa Miosza. W listopadzie rozpoczy si rozgrywki piki koszykowej w ramach szkolnej ligi NBA. Pierwszy raz jednak w historii tych rozgrywek nauczyciele szkoy wystawili swoj dru yn, ktra jak na razie bardzo dobrze walczy o punkty. Uczniowie klas pierwszych brali udzia w konkursie mitologicznym. W drugiej poowie listopada odbyo si posiedzenie rady pedagogicznej i spotkania z rodzicami. Ukazaa si te z inicjatywy naszych uczniw midzyszkolna gazeta pod nazw Sente. Dwoje nauczycieli otrzymao podczas wspaniaej uroczystoci dyplom doktorski. Aktywnie bralimy udzia w wykadach z cyklu Pozna bez tajemnic, uczestniczylimy w spektaklach teatralnych i muzealnych wystawach. Ju drugi raz uczniowie znajcy dobrze jzyk angielski uczestniczyli w projekcie Inkubator Przedsibiorczoci. Kocwka listopada to udzia mskiej czci szkoy w zabawie andrzejkowej zorganizowanej przez uczennice Gimnazjum Sistr Urszulanek. Du ym rezonansem odbia si te wystawa makiet kolejowych przygotowana przez Klub Modelarzy Kolejowych dziaajcy w szkole, a pierwszego grudnia z odczytem gocilimy wicewojewod. Na koniec koniecznie nale y wspomnie o 15 rocznicy istnienia Klubu Szk noszcych imi Hipolita Cegielskiego. Druga cz monografii Opracowania Popularno-Naukowe to cztery artykuy opracowane przez uczniw. Pierwszy zosta przygotowany przez maturzystw z klasy 3A Szymona Przeworskiego, Krzysztofa Nowaczyka i Sebastiana Szrama i nosi tytu Inkubator przedsibiorczoci (s. 18-19). Drugi to praca Kamila Kubiaka z kl. 2F Podstawy terenoznawstwa dla leniwych (s. 20-23). Kolejny artyku jest pira Moniki Baszczak i Natalii Mrozek z klasy 2D i nosi tytu Wielkopolski maraton aerobicu licealistw ! (s. 24-26). Ostatnie opracowanie to druga cz artykuu pt. Powstanie wielkopolskie 1918 r. Maa wojna Wielkopolan. (s. 27-32), ktrego autorem jest Maciej Stebach ucze klasy 5F.

KALENDARIUM SZKOLNE
2 listopada uczniowie klasy 3A pod opiek mgr Urszuli Najder udali si do Multikina na film Prgi. 3 listopada rozpoczto kontynuacj dziaalnoci Klubu Filmowego kierowanego przez mgr Natasz mieowsk. 4 listopada uczniowie klasy 1F pod opiek mgr in . Jerzego Krzywdy udali si do Muzeum Hipolita Cegielskiego. 4 listopada szkolna dru yna braa udzia w rzutach do kosza w ramach Ligi Licew. Uzyskalimy 21 punktw i zajmujemy 2 miejsce. 4 listopada przedstawiciele klas maturalnych odbyli kolejne spotkanie, ktre dotyczyo podziau rl zwizanych z przygotowaniem studniwki. 4 listopada w ramach odbywajcego si XXVII Midzynarodowego Listopada Poetyckiego gocilimy w szkole poetw10. Byli to: Helena Gordziej, Lam Quang My i Henryk Bartnikowski

5 listopada zakoczyo si malowanie wejcia do Klubu Modelarzy Kolejowych, a rozpoczo monta podwieszanego sufitu w Klubie Modelarzy Kolejowych

5 listopada czonkowie Kka Biologicznego pod opiek mgr Danuty Bilickiej udali si do Biblioteki Ekologicznej.

10

Wiersze w szkolnych awkach Gazeta Poznaska nr 260 z 5.11.2004 r.

5-10 listopada uczniowie klas pierwszych w ramach przygotowa do Dnia Patrona zwiedzali eksponaty w Muzeum H. Cegielski Pozna S.A. powicone yciu i dziaalnoci Hipolita Cegielskiego

5 listopada skromn uroczystoci zamknito pierwszy etap modernizacji VI pitra. Byo oczywicie symboliczne przecicie wstgi. Uczestniczyli przedstawiciele wykonawcy i sponsora, czyli Wydziau Owiaty w Poznaniu. 5 listopada lekcja z terenoznawstwa w formie praktycznej przygotowana przez uczniw klasy 2F: Kamila Kubiaka i Krystiana Napieraja

6 listopada to pierwsza i ostatnia sobota pracujca w roku szkolnym, dlatego w Piwnicy Teatralnej powtrzono MIOSZAD

8 listopada w holu II pitra pojawia si wystawa powicona 86 rocznicy odzyskania niepodlegoci przez Polsk przygotowana przez mgr Mari Krzepkowsk i mgr Ann Krywiel. 9 listopada w prasie poznaskiej ukazay si dwie informacje dotyczce szkoy. Pierwsza dotyczy ucznia klasy 2C Ba eja Brzyckiego pasjonata tramwajw, a druga absolwenta Technikum Kolejowego sprzed ponad 30 lat Witolda Wojtkowiaka pasjonata parowozw11. 10 listopada uczniowie klas maturalnych brali udzia w sesji zdjciowej dla Gazety Poznaskiej, ktra przygotowuje cykl powicony tegorocznym maturzystom.

UCZNIOWIE STARTUJCY W KONKURSIE OLIMPIJSKIM I ICH OPIEKUNKA

12 listopada w Lidze Licew podsumowano dotychczasowe zmagania w konkursie koszykarskim i dziennikarskim. W tym pierwszym zdobylimy 21 punktw, cho wydawaoby si, e zawodnicy byli starannie przygotowani12. Natomiast drugi konkurs, cho oceniany przez jury pozytywnie mg wypa lepiej, poniewa uzyskalimy tylko 9 punktw13. 13 listopada swoje zajcia zwizane z nakrcaniem filmu kontynuowa Klub Filmowy prowadzony przez mgr Natasz mieowsk. 14 listopada w niedzielne przedpoudnie w wietlicy odbya si gieda modelarska. 16 listopada rozpoczy si rozgrywki kolejnej edycji szkolnej NBA. PIERWSZY RAZ W HISTORII ROZGRYWEK BIERZE W NICH UDZIA DRU YNA NAUCZYCIELI. Pierwszy mecz zosta rozegrany z dru yn klasy 1B. Zwyci yli nauczyciele w stosunku 46 do 16. Dru yn nauczycieli stanowi: mgr in . Ryszard Pyssa, mgr Wojciech Pociniczak, mgr Micha Grzesiski, mgr in . Rafa Mikoajczak, mgr in . Tomasz Nowacki i mgr Micha Dzieliski. 16-17 listopada uczniowie klas maturalnych brali udzia w szkolnej sesji zdjciowej. Zdjcia znajd si na szkolnym tablo oraz na wiadectwie ukoczenia szkoy. 17 listopada w wietlicy szkolnej odbyo si posiedzenie rady pedagogicznej. W pierwszej czci dokonano analizy dotychczasowych wynikw nauczania i zachowania. W drugiej szkoleniowej mgr Agnieszka Brych i wizytator KO El bieta Leszczyska przedstawiy zagadnienie mierzenia jakoci pracy szkoy.

11 D. Kolbuszowska Tramwaj Ba eja oraz E. Nowaczyk Na ratunek parowozom Gazeta Wyborcza nr 263 z 9.11.2004 r. 12 Por. E. Wandtke Liczy si pomys Gazeta Wyborcza nr 265 z 12.11.2004 r., dodatek Co Jest Grane. 13 Tam e Bez cheerleaderek.

PRELEGENCI I ZASUCHANE AUDYTORIUM PODCZAS RADY PEDAGOGICZNEJ

Od godziny 17.00 trway spotkania wychowawcw klas z rodzicami, a czonkowie firmy Polgerita sprzedawali swj najnowszy produkt, czyli wszystko o szkole i nauczycielach, ktry zosta przygotowany na dyskietkach (3 z) i pytach CD (2 z). 17 listopada w galerii MCI Scena malarstwa otwarto wystaw Style malarskie w interpretacji uczniw. Jest to pokosie zaj z wiedzy o kulturze prowadzonych przez mgr Adrian wierczysk. 18 listopada odby si zorganizowany przez mgr Michaa Dzieliskiego konkurs znajomoci mitologii dla klas pierwszych Mitologia rdem kultury europejskiej. Zwyci ya dru yna klasy 1C w skadzie: Wojciech Miowski, Szymon oza i Filip Winiewski. Drugie miejsce przypado dru ynom klas 1B, 1D i 1G,a trzecie klasie 1A

ORGANIZATOR, DRU YNY LOSUJCE PYTANIA I DOPINGUJCA PUBLICZNO

18 listopada uczniowie klasy 1A, 1B i 1E brali udzia w kolejnym koncercie umuzykalniajcym powiconym muzyce klasycznej.

18 listopada odby si konkurs radiowy Ligi Licew, w ktrym udzia brali: mgr in . Tomasz Nowacki, Magdalena Wacawek kl. 2C, Kamil Jackiewicz kl. 5E, Szymon Szapka kl. 3A, Bogumi Jakowiak kl.1F, Szymon Gralak kl. 1H i Jakub Frckowiak kl. 1G. 18 listopada w Chodzie y odbyy si I Mistrzostwa Polski Szk im Hipolita Cegielskiego w Pice Siatkowej Mieszanej. Dru yna w skadzie: mgr Wojciech Pociniczak trener oraz zawodnicy: Ewa Musielak kl. 3A, Ewa Siewruk kl. 1C, Aron Becker kl. 3A, Dariusz Wais kl. 3A, Wojciech Ogrodowicz kl. 2C, Arkadiusz Kocielski kl. 3F i Robert Kmieciak kl. 1H zaja PIERWSZE miejsce.

DY URNE KL. 3A W HOLU SZKOY. PLAKAT INFORMUJCY O NOWEJ GAZECIE

19 listopada Rafa Lubczyski zaj II miejsce w Mistrzostwach Polski Juniorw w Szachach Szybkich, jakie odbyy si w Koobrzegu. 19 listopada odbyy si szkolne eliminacje Olimpiady Jzyka Niemieckiego. Ich organizatorem bya mgr Renata Kaczmarek. 19 listopada uczniowie klasy 2F w ramach zaj z jzyka polskiego, ktre prowadzone s przez mgr Agnieszk Brych, wydali tomik wasnych fraszek. 22 listopada ukaza si drugi numer biuletynu pod nazw Szkolna Liga Koszykwki. Jego redagowaniem zajmuj si uczniowie klasy 2F: Rafa Konieczny, Ryszard Rzepa. 22 listopada ukaza si pierwszy numer nowej midzyszkolnej gazety pod nazw SENTE, ktrej redaktor naczeln jest uczennica klasy 2C Magdalena Wacawek. Gazeta ukazuje si w I LO, V LO, w LO Marii Magdaleny i naszej szkole. 23 listopada uczniowie klasy 3A i 3B z inicjatywy i pod opiek mgr Katarzyny Lancmaskiej obejrzeli na scenie Teatru Nowego w Poznaniu Wesele Wyspiaskiego. 24 listopada uczniowie klasy 2A obejrzeli w Multikinie film pt. Dziennik Bridget Jones- w pogoni za rozumem. 24 listopada w Maej Auli im. Lubraskiego na UAM odbya si uroczysto rozdania dyplomw doktorskich. Dyplom odebraa dr Magorzata Rko, ktra uczy matematyki oraz dr Tomasz Tyksiski uczcy ju jednak tylko kilku godzin informatyki. W uroczystoci brali udzia przedstawiciele klasy 2C, ktrej dr Rko jest wychowawc.

24-25 listopada grupa uczniw z klasy 3A i 3B braa udzia w projekcie pod nazw Inkubator Przedsibiorczoci. Zajcia w jzyku angielskim prowadzili studenci obcokrajowcy

24 listopada czonkowie Szkolnego Klubu Popularno-Naukowego z inicjatywy mgr Marka Nowaka, uczestniczyli w spotkaniu zorganizowanym przez Regionaln Pracowni Krajoznawcz. Spotkanie nosio tytu Wspomnienia o noblicie, czyli Czesaw Miosz w Poznaniu14

25 listopada uczniowie klasy 2A pod opiek mgr Adriany wierczyskiej obejrzeli na scenie Teatru Nowego w Poznaniu Wesele Wyspiaskiego. 25 listopada prasa informowaa o otwartych drzwiach w naszej szkole15. Zapraszano szczeglnie tych uczniw, ktrzy swoj przyszo chc zwiza z transportem i logistyk.
14

25 listopada o godz. 14.00 w Radio Merkury uczniowie uczestniczcy w spotkaniu wypowiadali si na temat oceny dorobku Cz. Miosza i nie tylko. 15 Dla gimnazjalistw Gos Wielkopolski nr 276 z 25.11. 2004 r.

Niestety frekwencja nie dopisaa ( okoo 20 osb). Chyba zbyt pno przystpiono do reklamy tego wydarzenia. 25 listopada odbyy si rozgrywki grupowe Poznaskich Mistrzostw w Halowej Pice No nej szk rednich. 25 listopada na zaproszenie dziewczt z eskiego Gimnazjum Sistr Urszulanek w Poznaniu, grupa ponad 30 chopcw gwnie z klas pierwszych i drugich, braa udzia w zabawie andrzejkowej. Zabawa trwaa od godz. 17.00 do godz. 21.00. Opiek sprawowa mgr Marek Nowak

25-28 listopada mgr in . Irena Nawrocka przebywaa w Rawennie, gdzie braa udzia w pracach przygotowawczych wymiany szkolnej projektu Comenius 1. 26 listopada kolejna informacja o szkole. Tym razem zapowiadaa 2 dniow imprez organizowan przez Poznaski Klub Modelarzy Kolejowych i uczniw szkoy, a dotyczca wystawy modeli i zwiedzania makiet kolejowych16. 26 listopada ukaza si drugi numer ODJAZDU, a w nim m. in. relacja z konkursu Rysie-Marysie i z Dnia kota, druga cz artykuu o nowej maturze oraz rubryka Belfer pod lup, czyli mgr Micha Dzieliski. 26 listopada od godzin poudniowych wielu uczniw zwiedzao wystaw r nych modeli prezentowan w szkolnej jadalni. 27-28 listopada trwaa w szkole wystawa modeli kolejowych, prezentowane byy makiety kolejowe oraz czasopisma o tematyce kolejowej i modelarskiej. Nad caoci czuwa prezes KMK i dyrektor ZSK mgr in . Ryszard Pyssa.

16

Modelarstwo Gos Wielkopolski nr 277 z 26.11. 2004 r.

UCZNIOWIE KLASY 5D JAKO JEDNI Z PIERWSZYCH ZWIEDZALI WYSTAW

Przez sobot i niedziel wystaw zobaczyo ponad tysic osb, oczywicie gwnie dzieci. Bilety w cenie 3 z, 5 z i rodzinny w cenie 10 z okazay si bardzo przystpne. W niedziel wrcz tumy kbiy si wok makiet. Czy by relacje w telewizji PTV3 i WTK byy takie chwytliwe? Do obsugi makiety w Sali 18a przy pomocy prawdziwych urzdze kolejowych zatrudniono nawet pracownikw PKP.

PRZY KA DYM STANOWISKU ZAWSZE BYLI OGLDAJCY

29 listopada prasa obszernie poinformowaa o odbywajcych si dniach otwartych przeznaczonych dla mieszkacw Poznania, zorganizowanych przez Poznaski Klub Modelarzy Kolejowych i uczniw szkoy17.

17 Por. Na makiecie Gos Wielkopolski nr 279 z 29. 11. 2004 r., zob. te Miniatury na torach oraz Miniaturowy gigant Gos Wielkopolski nr 279 z 29.11.2004 r.

29 listopada rozpoczto kolejny etap modernizacji szkolnego strychu

30 listopada poczet sztandarowy w osobach: Dariusz Kowalski, Mateusz Krzykowski i Mateusz Sawicki bra udzia w uroczystej mszy w. zorganizowanej przez kolejarzy z okazji ich wita. Msza odbya si w kociele przy ul. Fredry

30 listopada - ju 15 raz w murach Zespou Szk Komunikacji uczniowie i ich opiekunowie spotkali si, aby podsumowa 15-lecie istnienia Klubu Szk noszcych imi Hipolita Cegielskiego oraz uzgodni plan dziaa na obecny rok szkolny. Wsppraca to organizacja rozgrywek sportowych: halowa pika no na,

tenis stoowy, lekkoatletyka, krgle, biegi przeajowe, siatkwka mieszana oraz rajd midzyszkolny. Najwa niejsze uzgodnienie spotkania to decyzja o powstaniu strony internetowej Klubu oraz wydanie dwa razy w roku gazety jednodniwki informujcej o wydarzeniach dziejcych si w szkoach klubowych. Z ramienia szkoy w spotkaniu uczestniczyli mgr Marek Nowak, Paulina Mydlarz z kl. 3C, Magdalena Rabsch z kl. 3C i Paulina Duszczak z kl. 2C Uczestnicy zobaczyli tak e makiety modelarskie oraz mogli poobserwowa jadce mini pocigi. Spotkanie zakoczyo si wsplnym wyjciem na Cmentarz Zasu onych Wielkopolan, gdzie zo ono wizanki kwiatw i zapalono znicze przy obelisku Patrona18. W spotkaniu uczestniczyy nastpujce szkoy: Zesp Szk UsugowoGospodarczych w Pleszewie, Zesp Szk Technicznych w remie, Gimnazjum Nr 1 w Murowanej Golinie, Szkoa Podstawowa Nr 6 z Oddziaami Integracyjnymi w Poznaniu, Zesp Szk w Rogonie, Zesp Szk Ponadgimnazjalnych w Chodzie y i Zesp Szk Ponadgimnazjalnych w Trzemesznie. Nie uczestniczyy: Zesp Szk Zawodowych w rodzie, Zesp Szk Ponadgimnazjalnych w Zibicach, Zesp Szk Rolniczych i Technicznych w Powodowie.

ORGANIZATORZY SERWOWALI CIEPY NAPJ I DRO D WKI ORAZ RELAKS

18 Ze spotkania ukazaa si notatka prasowa. Zob. Spotkanie u Cegielskiego, Gazeta Poznaska nr 281 z 1.12.2004 r.

PAMITKOWE WSPLNE ZDJCIE W 15-LECIU DZIAALNOCI KLUBU

1 grudnia jak wiadomo od 1 wrzenia istnieje w szkole jedna klasa, ktrej uczniowie ucz si w zawodzie technik teleinformatyk19. Jest to jedyna taka klasa w Polsce w roku szkolnym 2004/2005. PIERWSZY RAZ W HISTORII SZKOY PROGRAM NAUCZANIA OPRACOWALI NASI NAUCZYCIELE: mgr in . Jerzy Krzywda technologia elementw informacyjnych; mgr in . Tomasz Nowacki elektrotechnika i elektronika, ukady cyfrowe, urzdzenia techniki komputerowej, pracownia systemw komputerowych; mgr in . Jerzy Sabiniewicz elektrotechnika i elektronika, podstawy teleinformatyki, przetwarzanie i obrbka sygnaw, pracownia elektroniczna, pracownia systemw komputerowych, pracownia sieci teleinformatycznych; mgr in . Jerzy Janicki
19

Numer dopuszczenia 312 [02]/T, SP/MENiS/ 2004.07.

komputerowe wspomaganie projektowania, praktyka zawodowa; dr in . Bogdan Polacki pracownia elektroniczna; dr Tomasz Tyksiski jzyk angielski dla teleinformatykw. 1 grudnia pracownicy zakadu sztukatorskiego rozpoczli remont pomieszcze piwnicznych, w ktrych znajdzie siedzib Piwnica Teatralna. 1 grudnia nareszcie na pierwszym pitrze pojawia si nowa sprztaczka, ktra odci ya trzy dotychczas pracujce sprztaczki sprztajce ca szko. 1 grudnia lekcj kole esk z historii dla pracownika Instytutu Historii poprowadzi, bdcy na praktykach, absolwent szkoy Micha Jadwiszczok. Lekcja zostaa oceniona celujco. PIERWSZY RAZ W SZKOLE miao miejsce tego typu wydarzenie. 1 grudnia w akcji gra grosza uczniowie szkoy uzbierali 337 zotych. 1 grudnia PIERWSZY RAZ W HISTORII SZKOY URZDUJCY I WICEWOJEWODA WIELKOPOLSKI WALDEMAR WITKOWSKI wygosi odczyt na temat funkcjonowania administracji rzdowej i samorzdowej. Na zakoczenie modzie zadawaa ciekawe pytania, na ktre pan wojewoda udziela wyczerpujcych odpowiedzi,bardzo niejednokrotnie szczerych. W prelekcji udzia brali uczniowie klas pierwszych, drugich i pitych. Wizyta gocia bya mo liwa, poniewa dyr. Ryszard Pyssa i pan wojewoda razem studiowali na Politechnice Poznaskiej.

NAJBARDZIEJ ZASUCHANI BYLI MATURZYCI ZDAJCY WOS I HISTORI

GO NA RCE DYREKTORA PRZEKAZA PIKNY ALBUM O WIELKOPOLSCE

W GABINECIE DYREKTORA PRZEPROWADZONO WYWIAD DLA ODJAZDU.

2 grudnia przewodniczcy wszystkich klas maturalnych spotkali si w wietlicy, aby omwi szczegy dotyczce studniwki. 3 grudnia w ramach lekcji przysposobienia obronnego i wiedzy o spoeczestwie uczniowie klasy 1H i 5D pod opiek mgr Marka Nowaka zwiedzili wystaw w Wielkopolskim Muzeum Walk Niepodlegociowych w Poznaniu pt. Zwyczajny resort. Ludzie i metody bezpieki 1944-1956. To wystawa, ktra na pewno zrobia wra enie na uczniach i o ktrej nie wolno zapomnie. Oby w przyszoci nie powtrzyy si czasy prezentowane na wystawie. Jednoczenie zobaczyli zbiory prezentowane w Muzeum Powstania Wielkopolskiego. Uczestnicy wpisali si do ksigi pamitkowej

2 grudnia uczniowie klasy 1E z inicjatywy mgr Marka Nowaka udali si na Cmentarz Zasu onych Wielkopolan, gdzie przed obeliskiem upamitniajcym Hipolita Cegielskiego poznawali jego drog yciow. Zadumali si tak e nad grobami gen. Taczaka, prezydenta Ratajskiego, premiera Mikoajczyka i senatora Zikowskiego.

3 grudnia zakoczy si konkurs koszykarski Ligi Licew. Zdobylimy 36 pkt. Po dwch konkurencjach zajmujemy VI miejsce20. 3-11 grudnia uczniowie szkoy aktywnie uczestniczyli w kolejnej edycji Dnia Wielkopolski. Zajmowali si pracami technicznymi, a Magdalena Wacawek i Maciej Stebach zgodnie z programem przeprowadzili wykad na temat Powstania Wielkopolskiego21. Uczestniczyli w nim gwnie uczniowie klas maturalnych

20 21

Zob. E. Wandtke semka gr, Gazeta Wyborcza nr 283 z 3.12.2004 r., dodatek Co Jest Grane. O wykadzie w pamie wieczornym informowao radio

OPRACOWANIA POPULARNO-NAUKOWE
Szymon Przeworski, Krzysztof Nowaczyk, Sebastian Szram INKUBATOR PRZEDSIBIORCZOCI W dniach 24 i 25 listopada w naszej szkole, tak jak i przed rokiem, odby si inkubator przedsibiorczoci. Studenci, ktrzy przybyli do nas w tym roku z organizacji AIESEC pochodzili z r nych zaktkw wiata: z Rosji (Ania), Macedonii (Tiho), Rumuni (Mirela) oraz z Maroko (Khalid). Inkubator Przedsibiorczoci (w ktrym brali udzia tylko przedstawiciele klas trzecich, ktrzy bardzo dobrze posuguj si jzykiem angielskim) mia na celu lepsze poznanie zagadnie z zakresu przedsibiorczoci, marketingu oraz zarzdzania i wykorzystanie ich w yciu codziennym. Dzie I Pierwszego dnia, aby studenci mogli lepiej pozna grup uczniw ka da osoba musiaa przedstawi swojego koleg/kole ank. Po krtkim zapoznaniu si od razu przeszlimy do pracy. Studenci opowiedzieli nam histori Levi Staussa, ktry z bardzo mocnego materiau su cego do szycia namiotw uszy bardzo wytrzymae spodnie, ktre po dzi dzie s najchtniej kupowanymi spodniami na wiecie, chodzi oczywicie o jeansy. Historia miaa na celu uwiadomienie nam, w jaki sposb mo na rozkrci wasny interes i zarabia pienidze. Nastpnie wsplnie omawialimy, kim jest i jakie cechy powinien mie przedsibiorca i czy nasze cechy osobowoci pozwalaj nam na otwarcie wasnego interesu i osignicie sukcesu. Po 10 minutowej przerwie i problemach technicznych z komputerem Mirela z Rumuni zaprezentowaa grupie komputerowy pokaz swojego kraju, z ktrego dowiedzielimy si wiele o kulturze i rumuskich tradycjach. Kolejn rzecz, ktr tego dnia zrobilimy bya wyczerpujca rozmowa o marketingu czym jest marketing oraz jakie s definicje tego sowa. Najciekawszym elementem dnia byo zakadanie wasnej firmy. Korzystajc z wczeniej poznanych poj oraz zasad przedsibiorczych podzieleni na grupy zakadalimy nasze wasne firmy. Naszym zadaniem byo wybranie nazwy firmy, czym si bdzie ona zajmowa, w jaki sposb bdziemy prowadzi sprzeda , reklam, jak bdziemy transportowa nasze produkty a co najwa niejsze musielimy napisa list do banku w celu udzielenia nam kredytu na budow firmy. Padao wiele r nych pomysw od sex-shopu do firmy sprzedajcej choinki na wita. Po tej edukacyjnej zabawie ka dy z uczestnikw napisa na kartce, co mu si podobao i co by chcia robi nastpnego dnia, po czym Tiho student z Macedonii zaprezentowa nam pokaz swojego kraju, ktry wedug mnie by chyba najciekawszym elementem wczesnego dnia. I tak po ponad piciu i p godzinach intensywnej pracy zakoczylimy spotkanie bakaskim akcentem. Dzie II Drugi dzie inkubatora przedsibiorczoci zapocztkoway prezentacje rodzinnych krajw Ani z Rosji oraz Khalida z Maroko. Ten dzie obfitowa w dobry humor. Gocie z zagranicy specjalnie dla nas napisali kilka najprostszych sw w swoich ojczystych jzykach i tak na przykad dowiedzielimy si, e kocham ci w jzyku rumuskim to te iubesc a po macedosku to te sakam.

Jak wic wida inkubator przedsibiorczoci pozwala powiczy jzyk, gdy porozumiewalimy si tylko za pomoc jzyka angielskiego jak rwnie pozna kultur innych krajw wiata i pozna cho kilka podstawowych sw obcej mowy. Po krtkiej przerwie formalnie zakoczylimy nasze zajcia, lecz czujc lekki niedosyt przez okoo godzin prowadzilimy lun rozmow ze studentami. Grupa zadawaa pytania dotyczce odczu goci na temat Polski i Poznania, jak im si podoba miasto i czy utrzymanie si w Polsce jest dro sze ni w ich krajach. Oczywicie rozmowa w kocu wesza na stref polskiej kuchni. Studenci zachwalali nasze dania i byli bardzo zaciekawienie naszym bigosem, gdy nigdy go nie jedli a bardzo du o dobrego o nim syszeli. Po zakoczeniu drugiego dnia i tym samym zakoczeniu Inkubatora przedsibiorczoci podalimy gociom, tak jak i pierwszego dnia, obiad. Po obiedzie zrobilimy im ma niespodziank, serwujc bigos ze szkolnej stowki, ktry zawojowa podniebienia naszych zagranicznych znajomych. Ciekawostki: Inkubator przedsibiorczoci by wietnie zorganizowany nie tylko pod wzgldem dydaktycznym, ale rwnie rozrywkowym. Aby si zrelaksowa i pozna si bli ej organizowane byy r ne formy rozrywki i tak pierwszego dnia ju na samym pocztku ochotnik musia przyporzdkowa kartki z wypisanymi narodowociami do czwrki studentw. Pierwsz osob by Szymon Przeworski z klasy 3a, ktremu udao si odgadn narodowo tylko jednej osoby Ani z Rosji, bdy poprawia Magda Rabsch z klasy 3c. Kolejn form rozrywki byo wybranie jednej osoby, ktra z przyczepion kartk z napisan znan postaci, zadajc grupie pytania i uzyskujc tylko odpowied tak lub nie, musiaa odgadn kim jest ta posta. Drugiego dnia przeprowadzilimy zabawy na zaufanie oraz szybko i precyzj, dziewczyny musiay zaufa chopakom, kiedy ci hutali nimi jak hutawk. Kolejn form rozrywki byo podnoszenie osb do samego sufitu, co nie byo atwe. Mimo, e osoba bya trzymana przez kilka osb, odczuwaa niepewno. Ostatni zabawa byo reagowanie na polecenia. Osoba, ktra si zawahaa lub le wybraa, bya eliminowana z gry. Mimo, e wszyscy byli bardzo zadowoleni, osoby, ktre bray udzia w inkubatorze przedsibiorczoci rok temu uwa aj, e by on jednak lepiej zorganizowany. Ale nic straconego, miejmy nadziej, e w przyszym roku po raz kolejny odbd si te zajcia.

Monika Baszczak, Natalia Mrozek I WIELKOPOLSKI MARATON AEROBICU LICEALISTW ! W sobot 30 padziernika o godz. 10.15 w poznaskim Dynamiksie, rozpoczy si kolejne zmagania w Lidze Licew. Ka da szkoa chtna do wzicia udziau w zabawie, miaa si zgosi do pitku 29 padziernika. Jedna czteroosobowa dru yna ( eska, mska lub mieszana) stanowia szkoln reprezentacj, ktra przez ok. 3 godziny zmagaa si z r nymi formami fitness przy dwikach muzyki. Profesjonalni instruktorzy prowadzili zajcia, m.in. z hi-lo (dynamiczny ukad przy bardzo szybkiej muzyce), aeroboxingu i funky, przeplatane elementami sprawdzajcymi ogln sprawno. Maraton rozpocz si o godzinie 11, krtk rozgrzewk, podczas ktrej zawodnicy nie byli oceniani. Niestety po jej zakoczeniu do akcji wkroczya specjalna ekipa sdziowska, ktra przez cay czas trwania imprezy obserwowaa z dokadnoci wszystkich uczestnikw. Pod uwag byy brane artystyczne wiczenia, synchronizacja grupy oraz dokadno wykonywania. Oczywiste jest, i wygraa ta osoba, ktra najdu ej daa rad skaka i taczy oraz wikszo wicze wykonywaa prawie, e bezbdnie. Czas uzyskany przez zawodnika z danej dru yny, ktry jako ostatni zszed z areny, decydowa o miejscu jakie zaj zesp.

W sobot 30 padziernika o godz.9.30 spotkalimy si przed bram szkoln, skd ruszylimy do Dynamiksu. Tam zostalimy zapisani na list zawodnikw i otrzymalimy karteczki ze swoim imieniem, nazwiskiem i szko oraz smycze od

sponsorw. Nastpnym punktem, ktry odwiedzilimy bya szatnia. Panowa tam straszny tok i nieco napita atmosfera, poniewa ka dy chcia wyglda i wypa jak najlepiej. W tym czasie do Dynamiksu dotar tak e mgr Micha Grzesiski i mgr Wojciech Pociczak oraz nasze kole anki i koledzy ze szkoy. Przed rozpoczciem maratonu czeka na nas jeszcze jeden konkurs: na najci sz dru yn. Niestety, nie udao si nam go wygra, by mo e, dlatego, i wikszo zespou to dziewczyny. Po przeprowadzeniu krtkiej rozgrzewki, rozpocza si prawdziwa rywalizacja. Ekipa sdziowska bezlitonie cigaa z areny zawodnikw. W efekcie kocowym ZSK udao si zaj 15 miejsce, co tak naprawd stanowi cakiem niezy wynik, gdy w caej zabawie brao udzia 32 r ne szkoy. Po wyonieniu wygranych wszyscy obecni zostali zaproszeni do wsplnego aerobicu. Na 3 tyg. przed maratonem reprezentacja naszej szkoy, tj. Ewa Siewruk (1C), Monika Baszczak (2D - rezerwowa), Natalia Mrozek (2D), Ewa Musielak (3A), Bogusz Podgrski (3D), rozpocza pilne przygotowania do zawodw pod czujnym okiem pani mgr Magorzaty Tomczak, na sali gimnastycznej na V pitrze.

A jak wspomina to wydarzenie jedyny reprezentant pci mskiej? "Imprez zaliczam do udanych. Z mojego punktu widzenia jako uczestnika i kibica zaanga owanie ze strony organizatorw byo na poziomie. Dla mnie osobicie to byo du e wyzwanie. Ju nie chodzi o ten wysiek, ale o t wucht niewiast na parkiecie. W sumie to nic nie pokazaem nadzwyczajnego, ale jestem z siebie dumny, e chocia troch mogem si skupi na aerobicu. Naprawd warto byo przyj, chocia jako kibic, eby zobaczy to widowisko, ju nie mwic o paniach prowadzcych aerobic. Jedna nawet podesza, ale niestety nie w takiej intencji,

o jakiej mylaem - powiedziaa, e mi dzikuj.... Wtedy czar prys i zorientowaem si, e ju mnie nie chc na parkiecie :)". Jak wida, ci co nie przyszli nam kibicowa, maj czego aowa. By to I Wielkopolski Maraton Aerobicu i mamy nadziej, e nie ostatni.

Maciej Stebach POWSTANIE WIELKOPOLSKIE 1918 R. MAA WOJNA WIELKOPOLAN. Taki wniosek narzuca si te w sposb bezsporny. Nale y wszak e stwierdzi, e ugodowa polityka NRL nie moga pozosta cakowicie bez wpywu na decyzj wojskowe Niemcw. Nie podjli oni bowiem radykalniejszych krokw dla stumienia powstania. Wynika to gwnie z ich saboci militarnej, niechci onierzy do walk oraz dezorganizacji w oddziaach zbrojnych. Istniay jednak e garnizony w Bydgoszczy, Pile i innych miejscowociach, ktre nie ulegy oglnemu rozprz eniu i mogy by w ka dej chwili u yte do walk z powstacami, czego dowodz dalsze wypadki. Dlatego te , wydaje si, i ugodowa polityka NRL musiaa wywrze pewien wpyw na postaw Niemcw wobec militarnych poczyna powstania. Liczyli oni zapewne na mo liwo powstrzymania ruchu zbrojnego przez NRL i std wstrzymywali swe decyzje co do stumienia powstania. Ugodowa polityka NRL porednio wywara pewien wpyw na przebieg powstania w pierwszych dniach walk. Dziki niezdecydowaniu Niemcw uatwia te pierwsze sukcesy powstacw, aczkolwiek nigdy takiego celu sobie nie stawiaa. Polityka NRL, bardzo krtkowzroczna, bya jednak nie do przyjcia wobec staego rozwijania si walk zbrojnych. W pewnych wypadkach bya ona wrcz szkodliwa dla powstania i przyczynia si do wielu niepowodze. Przede wszystkim zyskali Niemcy czas na mobilizacj si i wprowadzenie adu w szeregach wojska. W kilku wypadkach NRL wyrazia zgod na honorowy wymarsz z broni r nych jednostek wojskowych, jak to byo np. w Poznaniu z 6 pukiem grenadierw. Jednostka ta stracia wskutek dezercji, a tak e podczas r nych star zbrojnych w dniach 28 i 29 grudnia sw si bojow i mo na j byo atwo rozbi i rozbroi. Tymczasem na skutek porozumienia komisariatu NRL z przedstawicielami rzdu berliskiego zdecydowano si na wypuszczenie jej z Poznania. Podobnie rzecz si miaa z oddziaami 5 puku artylerii ci kiej, ktre w ogle nie chciay walczy. Pozwalao to Niemcom zachowa te jednostki wojskowe i wykorzystywa je przeciw powstaniu. Tego rodzaju fakty wynikay z braku dziaania po stronie polskiej oraz z ugodowej polityki NRL, podyktowanej brakiem wiary w powodzenie dziaa powstaczych i mo liwo pokonania Niemcw. Dotychczasowy przebieg wypadkw napawa wszak e optymizmem. Osignicia zbrojne stay si przyczyn chwilowych ustpstw Niemcw wobec NRL; nie uzyskaaby ona bowiem obietnic na zrealizowanie niektrych swych postulatw, gdyby nie sytuacja oglna w Wielkopolsce, ktr cechowao powszechnie prowadzone z du ym powodzeniem. Przedstawiona sytuacja wskazuje wyranie, e tylko konsekwentnej postawie oddziaw zbrojnych rosncych przez stay napyw wie ego onierza nale y przypisa utrzymanie si i rozwj powstania. Prowadzenie walk w tych warunkach byo wszak e bardzo utrudnione. Nie znajdoway one bowiem zrozumienia u naczelnych politykw polskich, a ponadto nie mogy si rozwija planowo wobec toczcych si z Niemcami pertraktacji. Poszczeglni dowdcy oddziaw zbrojnych

podejmowali z reguy na wasn rk r ne dziaania militarne wobec Niemcw, a rwnoczenie oficjalne przedstawicielstwo polskie prowadzio rozmowy z Niemcami chcc uzyska przede wszystkim na oglne kierownictwo ruchem zbrojnym, ktre w pierwszych dniach powstania prawie nie istniao. Wprawdzie 28 grudnia 1918 roku NRL pod naciskiem opinii publicznej oraz chcc zachowa wpyw na rozwj wypadkw powoaa gwnodowodzcego powstania w osobie kapitana Stanisawa Taczaka, awansujc go do stopnia majora. W dniu 28 grudnia 1919 roku Rada Robotniczo onierska, ogaszajc stan wyjtkowy w Poznaniu, sprowadzaa zasig powstania do: 1. rozbrajania i usuwania z garnizonu oficerw niemieckich 2. zakazu noszenia broni przez onierzy niemieckich 3. obsadzenia wszystkich koszar przez oddziay Su by Stra y i Bezpieczestwa, ktre miay te odtd stanowi jedyn si zbrojn na terenie Poznania. Znane nam wydarzenia wiadcz jednak, i dziaalno powstacw bya szersza. Zmierzaa ona do cakowitej likwidacji garnizonu niemieckiego w Poznaniu oraz do niedopuszczenia jadcych tu na pomoc oddziaw pruskich. Odtworzenie kolejnoci wypadkw z tego okresu jest niemo liwe. Nie byoby te ono zgodne z ich spontanicznoci i faktycznym przebiegiem. W tym samym czasie bowiem r ne oddziay uderzay na wiele punktw miasta i wypieray z nich wojsko niemieckie. Nie sposb te dokadnie okreli wobec sprzecznych relacji i braku dostatecznej iloci innych rde jakie oddziay i pod czyim dowdztwem opanoway poszczeglne obiekty. Nie zawsze zreszt dochodzio do wikszych potyczek. Czsto Niemcy poddawali si od razy i obywao si bez rozlewu krwi. Wiele obiektw zajmowaa Su ba Stra y i Bezpieczestwa oraz Stra Ludowa., ktre stanowiy gwne siy powstacze. W tej sytuacji postaram si oglnie scharakteryzowa zajcie Poznania przez powstacw. Pochd niemiecki, ktry wyruszy 27 grudnia do rdmiecia Poznania, zagrozi Bazarowi, w ktrym przebywali gocie, i gdzie mieci si orodek aktywnoci polskiej. Niemcy maszerowali z Ogrodu Zoologicznego ulic Zwierzynieck, w. Marcina (Armii Czerwonej), Wiktorii (Alfreda Lampego, Gwarn), Berlisk (27 Grudnia), placem Wilhelmowskim (pl. Wolnoci), oraz ulic Wilhelmowsk (Alejami Marcinkowskiego) od strony Biblioteki Raczyskich. Prawdopodobnie w pobli u Bazaru doszo do pierwszej wymiany ognia. Przy tym gachu znajdoway si ju wtedy oddziay Su by Stra y i Bezpieczestwa oraz Stra y Ludowej,, ktre zmusiy Niemcw do odstpienia. Wycofali si oni do innych gmachw, obsadzonych przez nich poprzedniego dnia, tj. gmachu Hotelu Rzymskiego, muzeum, poczty, a przede wszystkim Prezydium Policji. Te ostatnie miecio si przy naro niku ulic Teatralnej i Berliskiej (Franciszka Ratajczaka i 27 Grudnia ). Od tego momentu rysuje si ju wyraniejszy plan dziaania powstacw zmierzajcy susznie do wyparcia Niemcw z centrum miasta, gwnie za z gmachw znajdujcych si w pobli u Bazaru. Najpierw opanowano, bez wikszych trudnoci muzeum. Nastpnie nastpi atak powstacw na Prezydium Policji, gdzie skoncentrowano grup policjantw i cignito oddzia z 20 puku artylerii polowej. Z opisw walk o ten gmach wynika, e zosta on otoczony

i zaatakowany przez powstacw ze wszystkich stron. Walczono z ulic, z prywatnych mieszka, u ywano ci kich karabinw maszynowych i granatw. Podczas jednego ze szturmw odda ycie za wolno pierwszy powstaniec, grnik westfalski Franciszek Ratajczak. W walce brao udzia okoo 300 powstacw, wrd nich uzbrojona ludno cywilna. Niemcy szybko wyrazili gotowo do pertraktacji, a nastpnie poddali si. Zdobyt bro, midzy innymi dwa karabiny maszynowe, wykorzystano do dalszej walki. Jeden karabin umieszczono na dachu muzeum dla osony Bazaru, ktry by centralnym punktem powstania. Doranie zorganizowany przez braci Kazimierza i Michaa niskich oddzia ochotniczy opanowa te gmach Regencji przy ulicy Gobiej. Nastpio wyparcie Niemcw ze rdmiecia i zabezpieczenie Bazaru. Niezale nie od tych planowych dziaa w centrum Poznania, toczyy si ywioowe walki z Niemcami w innych rejonach miasta. Stra Ludowa dzielnicy azarz opanowaa fort VIII, VIIIa i IX, biorc wiele uzbrojenia, sprztu i jecw. Oddziay Su by Stra y i Bezpieczestwa zdobyy prochowni przy szosie swarzdzkiej. Powstacy opanowali te arsena przy Wielkich Garbarach, co byo zasug tamtejszego zbrojmistrza Polaka Jzefa Kurczewskiego. Dziaania te prowadzono z zaskoczenia, nadajc im charakter brawurowych szturmw. Ta metoda walki zaskakiwaa Niemcw i przyczynia si do szybkich sukcesw Polakw. Powstacy posugiwali si te samochodami ci arowymi, na ktrych ustawiano karabiny maszynowe zyskujc w ten sposb du operatywno dziaania. Samochodami rozwo ono te bro i amunicj ktre rozdawano ludnoci, uzbrajajc j do dalszych walk. Obok posikw dostarczanych Niemcom posiki otrzymywali rwnie powstacy. I tak 27 grudnia na pomoc walczcym Polakom przyby oddzia powstaczy z Krnika w sile okoo 100 onierzy pod dowdztwem Stanisawa Celichowskiego i Sylwestra Gawrycha, a 28 grudnia kompania redzka, pod dowdztwem ppor. Alfreda Milewskiego. Tego samego dnia na pomoc walczcemu Poznaniowi zaproponoway Szamotuy. Powstacy uznali j jednak na razie za niekonieczn. Wszystko to przyczynio si do podniesienia na duchu oddziaw walczcych w Poznaniu. wiadczyo bowiem o wybuchu powstania tak e na prowincji i o jej solidarnoci z centrum powstania. Dnia 28 grudnia rano centrum miasta przedstawiao ju nowy widok. Oto jak wygldao ono w relacji naocznego wiadka: Rankiem dnia 28 XII wychodz na miasto aby zorientowa si w sytuacji. W rdmieciu nie widz policji niemieckiej. Jej Komenda Gwna przy Placu Wilhelma jest zajta przez Polakw. Przed Bazarem i po przylegych ulicach kr liczne patrole polskie. Przeje d aj samochody ci arowe z wojskiem w opaskach biao czerwonych na lewym ramieniu. Ale nieco dalej w koszarach, na licznych redutach i fortach twierdzy poznaskiej, na podmiejskim lotnisku w awicy tkwiy jeszcze znaczne siy Niemcw. W nocy na 29 grudnia Polacy opanowali Cytadel. To wanie tutaj znajdowaa si wojskowa centrala cznoci telegraficznej i telefonicznej, odpowiedzialna za czno dowdztwa V korpusu z Berlinem, i innymi miastami Niemiec. Powstacy obsadzili stacj wasnym personelem. By to pierwszy krok do zorganizowania

cznoci z oddziaami powstaczymi na prowincji. Tego dnia zajto tak e koszary saperw na Wildzie. Dnia 30 grudnia przysza kolej na 6 puk grenadierw, ktry tak niechlubnie zapisa si w wiadomoci Polakw na pocztku powstania. Powstacy ju 28 grudnia odcili dowz ywnoci dla grenadierw, w dniu za nastpnym przystpili do regularnego obl enia koszar. Co chwila dochodzio do strzelaniny, jednak e Niemcy dobrze przygotowali si do obrony i powstacy, unikajc zbdnych strat nie podejmowali natarcia. Wreszcie doszo do rokowa, podczas ktrych Niemcy za dali prawa do swobodnego wymarszu z Poznania z broni i wszelkim sprztem. W razie odmowy grozili, e przebija si bd si. Po pertraktacjach strona polska zgodzia si, e ka dy z Niemcw zabierze jeden karabin i 120 sztuk naboi oraz, ze cay puk zabierze ze sob 60 koni, ale tylko 3 wozy taborowe. Reszta sprztu, w tym karabiny maszynowe, granatniki, amunicja, itd. miaa pozosta w koszarach. Jak wynika z relacji Niemieckiej, 6 puk opuci koszary o wicie 31 grudnia, uwo c wbrew postanowieniom 14 karabinw maszynowych, ukrytych w wozach wrd baga y. Pukowi musia towarzyszy jeden z oficerw powstaczych, ktremu Niemcy grozili mierci na wypadek, gdyby zaczto do nich strzela. Grenadierzy zaadowali si do pocigu na stacji kolejowej na awicy, skd udali si przez Krzy i Frankfurt do migrodu, gdzie w szeregach Grenzschutzu podjli od nowa walk przeciw powstaniu. Wreszcie 3 stycznia powstacy zajli koszary artylerii ci kiej na Golcinie. Niemcy zdoali jednak na czas wyprowadzi dziaa i wywie sprzt artyleryjski, ktry tak bardzo przydaby si powstacom. Fakt ten wywoa oglne rozgoryczenie i gone protesty. W rejonie Poznania pozostaa ju tylko jedna ostatnia wojskowa placwka niemiecka lotnisko na awicy. Mimo e, lotnicy zachowywali si wyzywajco, odgra ajc si, i zbombarduj miasto, a w szczeglnoci Bazar, mimo e usiowali wywozi pocigami do Niemiec nadzwyczaj cenny sprzt lotniczy. Komisariat NRL wzbrania powstacom zajcie lotniska. Wreszcie uczyniono to wbrew tchrzliwym politykom. Dnia 4 stycznia Mieczysaw Paluch zwoa poufn narad, na ktrej opracowano szczegowy plan zajcia awicy. Liczono si z twardym oporem Niemcw. Gdy jednak o wicie 6 stycznia po wystrzeleniu kilku celnych pociskw artyleryjskich ruszyli do szturmu, lotnicy szybko si poddali. Do niewoli wzito 170 niemieckich onierzy. O wiele wiksze znaczenie miao wszak e zdobycie sprztu kilkudziesiciu samolotw wojskowych, czci zapasowych, oporzdzenia, hangarw. Z czasem sprzt ten posu y do stworzenia zacztkw lotnictwa nie tylko powstacw wielkopolskich, ale tak e Wojska Polskiego. Niemcy nie mogli darowa sobie tej straty. W dwa dni pniej eskadra z Frankfurtu nad Odr zbombardowaa lotnisko. Gdy to nie dao wikszych rezultatw, zorganizowano specjaln wypraw dywersantw, ktrych zadaniem byo wysadzenie w powietrze hangarw. Jednak e zamiar ten nie powid si: samolot wiozcy dywersantw musia na skutek defektu ldowa w rejonie Nowego Tomyla i dywersanci wpadli w rce powstacw. Wyzwolenie Poznania stao si faktem. Przyczyn wybuchu nie by sam przyjazd Ignacego Paderewskiego. Wydarzenia zwizane z jego przybyciem, wyzwoliy

jednak te siy i te sprzecznoci, ktre narastajc od du szego czasu znale mogy rozwizanie jedynie w walce zbrojnej. Podczas walk o wyzwolenie Poznania powstacy zademonstrowali przymioty, ktre bd ich cechowa w okresach pniejszych bojw: odwag, ofiarno, inicjatyw, umiejtnoci wojenne oraz dobry zmys organizacyjny. Gdyby nie przeszkadzaa i nie hamowaa ich dziaa Naczelna Rada Ludowa, Pozna mg by wyzwolony w cigu jednej doby. Posiadaoby to du e znaczenie dla nadania powstaniu od razu wikszego rozmachu, gdy w jeszcze peniejszym stopniu pozwolio by wykorzysta czynnik zaskoczenia. W szczeglnoci nie udaoby si wwczas Niemcom wywie du ej iloci sprztu, zwaszcza artyleryjskiego. Nie mogli by te grenadierzy pruscy tak hardo dyktowa warunkw opuszczania koszar; warunkw, ktrych zreszt podstpnie nie dotrzymali. Mimo wspomnianych przeszkd i opnienia, wyzwolenie poznania miao doniose znaczenie. Niweczyo ono w sposb symboliczny ponad stuletnie panowanie prusakw na ziemi wielkopolskiej. Doranie za dawao mo liwo stworzenia orodka kierowniczego powstania, gdy nawet Komisariat NRL, cho z oporami i ociganiem, zacz myle o powoaniu Dowdztwa Gwnego Wojsk Wielkopolskich. Najdoniolejszy by jednak wpyw moralny tego wydarzenia. Chocia wypadki na prowincji rozwijay si rwnolegle, a czasami nawet wyprzedzay to co dziao si w Poznaniu, jednak e oczy mieszkacw Wielkopolski zwrcone byy na swoj stolic. Stamtd czerpano przykad, otuch i natchnienie. Bez oswobodzenia Poznania nie do pomylenia byby dalszy zwyciski rozwj powstania wielkopolskiego. Gdy zastanawiaem si nad dziejami Powstania Wielkopolskiego i przyczynami jego sukcesu, zauwa yem przede wszystkim wielk ofiarno, zacieko i mstwo, z ktrymi bi si onierz powstaniec Wielkopolanin. Te cechy wypyny z poczucia wiekowej krzywdy i nienawici do pruskiego zaborcy, z uksztatowanej dugotrwa walk postawy patriotycznej. A przecie powstacowi wielkopolskiemu wypadao toczy walk w bardzo trudnych warunkach, wobec niejednokrotnie przygniatajcej przewagi wroga. Lecz rwnoczenie z poczuciem bezsilnoci wobec armat rosa w szeregach powstaczych zacito i nienawi. Przodowali w zawzitoci starzy, o nienasyconych, penych nienawici i uporu oczach. Walczc jak wcielone szatany, porywali za sob modszych. Powstaniec ochotnik cierpliwie znosi braki w umundurowaniu i wy ywieniu, ktre w pierwszych tygodniach walk szczeglnie dotkliwie daway si we znaki. Wspomnienia powstacw mwi o licznych wypadkach ochotniczego penienia warty bez zluzowania na mrozie w podartych butach. Padaj przykady, jak starsi ju wiekiem powstacy, ojcowie rodzin, z oburzeniem odrzucali propozycje powrotu do domu i szli do ataku na wroga, w morderczym ogniu karabinw maszynowych. Przedstawione zostay przykady indywidualnego i zbiorowego bohaterstwa powstacw, ktrzy nie szczdzili krwi i ycia w walce o wyzwolenie ziemi ojczystej. Tego rodzaju czyny wyrastay z oglnej, panujcej w szeregach atmosfery ofiarnoci i zapau. Powstaniec szed do boju odwa nie rwnie i dlatego, e dobrze zna przeciwnika. Zna nie tylko organizacj i metody walki onierza niemieckiego, lecz rwnie wiedzia o jego zaamaniu wewntrznym. Niechci do walki,

fermencie rewolucyjnym, ktry rodzi nieufno, a nawet wrogo szeregowcw wobec oficerw. Ze wiadomoci tego stanu rzeczy wyrastao poczucie wy szoci nad wrogiem, wielokrotnie potwierdzana przez praktyk pewno, e w decydujcym starciu nieprzyjaciel nie wytrzyma zaamie si. Powstacy, mimo e byli gorzej uzbrojeni, w gbokim poczucie, i walcz o blisk o wa n dla nich spraw, uderzali niezachwianie, czujc, jak to si mwio mur w kociach. Taka postawa onierzy byaby nie do pomylenia bez moralnego, a tak e i materialnego poparcia przygniatajcej wikszoci ludnoci polskiej Wielkopolski. To postawa spoeczestwa wielkopolskiego uksztatowaa wanie t ogln atmosfer zapau, entuzjazmu i woli walki z odwiecznym wrogiem. W roku 1918 ziciy si prorocze sowa popularnego w Wielkopolsce wiersza napisanego przed piciu laty, w najczarniejsz jeszcze godzin niewoli. Nad czarny br popynie zew i wstan dawni woje: zaszczknie miecz, zadzwoni rg, zawoa Lud na boje. Wyniosy kurhan, ojcw grb wierzeje swe roztworzy i stanie lud w koronach un, w witalnej stanie zorzy. I wskrzenie huf, rycerny huf, ojcowie wojownicy, polegli w boju z wroga rk w obronie swej ziemicy Wielu autorw, i tych piszcych jeszcze przed wojn, i tych publikujcych jeszcze swe prace ju w latach ostatnich, zgodnie podkrela, i przede wszystkim masy ludowe byy twrc zwycistwa powstania wielkopolskiego. Charakterystyczna jest pod tym wzgldem wypowied Wojciecha Jedliny Jacobsona, ktry w roku 1936 pisa: Raz wreszcie nale y powiedzie otwarcie i jasno t niemi prawd, ze nie ten wielki Pozna i jego wadze dokonay czynu powstania wielkopolskiego, lecz lud sam lud z Poznania i Wielkopolski wbrew tym, ktrych powinien by sucha Rzeczywicie byo tak jak napisa Wojciech Jedlina Jacobson. Szeregi powstacze wypenili w przygniatajcej masie onierze wywodzcy si z ludu chopi, robotnicy, rzemielnicy. Oni dwigali na swych barkach ci ar walki, oni zo yli te najwiksze ofiary. Brak jest peniejszych danych statystycznych, ktre by zilustroway skad spoeczny oddziaw powstaczych. Istniej jednak flegmatyczne dane, ktre mog by przyjte jako typowe przykady. Podkreli trzeba udzia w powstaniu modzie y. To ona przede wszystkim wniosa do niego ducha zapau, powiecenia, patriotyzmu i wiary w zwycistwo. Oto kilka przykadw, wybranych spord wielu innych, ktre ilustruj postaw modzie y wielkopolskiej. Harcerze z Witkowa prowadzili obserwacj zachowania Niemcw, a potem dokonywali wyczynw bojowych, ktrych nie powstydziyby si regularne oddziay wojska. Harcerze z Kociana zdobyli dla powstacw bro w iloci 22 karabinw.

Czonkowie dru yny harcerskiej im. Tadeusza Kociuszki w Kostrzynie w nocy z 13 na 13 listopada 1918 roku z wasnej inicjatywy zerwali ory pruskie z budynkw urzdowych, zawieszajc na ich miejsce goda polskie. Harcerze dru yny wrzesiskiej penili su b cznoci oraz brali udzia w walkach. Dnia 5 stycznia 1919 roku w boju o Czarnkw uczestniczyli uczniowie miejscowego gimnazjum. Zbierali rannych, pomagali w wydawaniu posikw onierzom, penili zadania zwiadowcw na tyach nieprzyjaciela. Modzi chopcy z Krzywienia i okolicy, uzbrojeni w kije, odebrali karabiny kawalerzystom niemieckim. Z listy prawie 2 000 polegych powstacw dat urodzenia udao si ustali tylko w 798 wypadkach. Z tej liczby 169 miao poni ej 18 lat, a dalszych za 269 nie przekroczyo 21 roku ycia. Razem wic ponad poow polegych, ktrych wiek ustalono, stanowia modzie . Jak e wymowne s te fakty.

POWNIK POWSTACW WIELKOPOLSKICH W POZNANIU Z perspektywy 86 lat znaczenie powstania wielkopolskiego maluje si dzi bardzo wyranie. Jego sukces by powa nym elementem spajajcym ziemie polskie w jedno pastwo, a jednoczenie wytyczajcym mu drog rozwoju na zachd. Po zwycistwie na Niemcami hitlerowskimi, gdy polska wrcia na swe odwieczne dziedzictwo piastowskie, wanie Wielkopolska staa si trzonem zespalajcym i czcym z Macierz ziemie nad Batykiem i Odr. W ten sposb urzeczywistnione zostay niezrealizowane w latach 1918 1919 marzenia powstacw wielkopolskich.

You might also like