2. tyczenie fundamentw. Linie z budowy w przyziemiu wyznaczaj wadze budowlane.

Na wyrwnanym terenie umieszcza si kontury cian fundamentowych za pomoc palikw w ktre s wbite gwodzie. Pomiary sprawdza si tam stalow dwa razy. Budynek przylegajcy do istniejcego okrela si przez nakrelenie naroa na cianie i tyczenie reszty za pomoc teodolitu lub w wgielnicy. Jeeli budynek nie jest prostoktny to wymiary i waciwy ksztat prostokta sprawdza si dodatkowo przez pomiar przektnych ktre powinny by rwne. Mae budynki kt prosty za pomoc trjkta egipskiego. P metra od przewidywanych zboczy wykopu ustawia si tory kierunkowe zoone z wbitych w ziemi supkw o odpowiednio citych gowicach i przybitych do nich desek na kant. Gboko wbicia supkw o rednicy 10 14 cm wynosi co najmniej 60 cm grubo desek 30 40 cm. Do istniejcej ciany ssiada tam mona przyoy. Tamy kierunkowe rozmieszczamy przy naronikach i na przedueniu cian wewntrznych. Po ustaleniu aw przenosi si na nie wytyczone uprzednio linie cian. Przeniesienie linii odbywa si za pomoc cienkiego drutu stalowego ktry ukierunkowuje si za pomoc pionw murarskich. Od tak zaznaczonych punktw odmierza si na tamach odcinki odpowiadajce odlegoci od krawdzi dna wykopu, szerokociom odsadzek, fundamentw grubociom cian oznaczajcych ich koniec gwodziem lub haczykiem po rozmieszczeniu i sprawdzeniu cian parteru awy mona usun. Do okrelenia wysokoci suy poziom porwnawczy. Potrzebne poziomy budynku przenosi si za pomoc niwelatora. 3. Uwarunkowania gbokoci posadowienia budowli. Gboko oparcia fundamentw na gruncie zaley od przeznaczenia budowli i miejscowych warunkw wodno- gruntowych: wzgldy uytkowe np. piwnice, -pooenie warstwy nonej: gboko wystpowania gruntu o odpowiedniej nonoci dla danej budowli. Wys. zwierciada wody gruntowej, - wypieranie gruntu: grunt pod obcieniem moe ulec wyparciu przez tory fundamentowe. Przeciwdziaa temu obcienie gruntu poza podstaw, - przemarzanie: woda poniej 0C zwiksza swoj objto. Caa masa gruntowa zwiksza si fundament naley umieci poniej granicy przemarzania strefy gwnej przemarzania 0,8; 1,0; 1,2; 1,4m, - podmycie fundamentu: budynki stykajc si bezporednio z ciekami lub naturalnymi zbiornikami wodnymi w ktrych ruch wody powoduje zmiany gbokoci i ksztatu dna. Gboko rozmycia bywa nawet 8-10m, spadek terenu: fundament wykonuje si w ksztacie stopni wys. stopni ok. 30 cm oglne nachylenie zblione do spadku terenu. Roboty zaczyna si w czci najgbszej i posuwa si w gr. 4. Odwadnianie wykopw. Dwa sposoby: pompowanie wody bezporednio z wykopu, obnienie zwierciada wody przez utworzenie tzw. depresji: - odwodnienie powierzchniowe (pompowanie) wody naley gromadzi w studzience zbiorczej jednej lub kilku i z niej pompowa wod. Naley zachowa spadek dna w kierunku studzienki. Rowki odpywowe trzeba zapeni materiaem (tucze, wir). Aby lepiej osuszy wykop stosuje si drenowane dna rowkami gbszymi niekiedy ukadajc sczki murowe. Do zakoczenia robt naley odpowiednio zabezpieczy studzienk, - odwodnienie wgbne ( obnienie poziomu wody gruntowej) stosowane w gruntach nie spoistych (piaskach, wirach). Do gruntu wprowadza si pionowo studnie rurowe rednicy 15-50 cm z filtrem w dolnej czci. W studni znajduje si rura ssawna z zaworem zwrotnym. Podczas pompowania woda napywa przez filtr do studni dc do wyrwnania poziomw. Gdy poziom wody wyrwna si napywem woda w studni utrzymuje si na pewnym poziomie a wok studni tworzy si lej depresyjny i zwierciado wody obnia si, - drena poziomy: doprowadzenie wody do roww ktrymi spywa ona do zbiornika skd jest kierowana poza obszar grawitacyjnie bd pompami. Drena korzystny jeeli ma pozosta po zakoczeniu budowy. Drenowanie czoowe: przecina i ujmuje wod przesikajc do wykopu gdy ruch wody ma okrelony kierunek. Drenowanie piercieniowe: ochrania dookoa wykop przecinajc dopyw wody gruntowej z zewntrz. Stosuje si drenowanie otwarte i kryte. 5. obcienia dziaajce na konstrukcj. Obcienia dziaajce na konstr. zasadnicze (dziaaj stale np. ciar wasny konstr.) uytkowe (obcienie niegiem wiatrem) dodatkowe (dziaaj sporadycznie np. parcie wiatru, obc. specjalne ruchome, dynamiczne wahania temper., skurcz betonu) wyjtkowe: parcie wody przy katastrofie, trzsienie ziemi). Obcienia charakterystyczne ustala si zgodnie z PN-70/B03001 dla: - obcie staych, warto rednia, - obc. zmiennych, warto zapewniajca, - wartoci obcie podane s w normach PN-82/B02001; B02003; B02004; B02012; B02013. Obc. obliczeniowe: jest to iloczyn wartoci charakterystycznej i wspczynnika obcienia x 1 (czciowego wsp. Bezpieczestwa). Kademu obcieniu odpowiada waciwa mu warto wspczynnika obcienia. Kombinacje obcie w razie jednoczesnego dziaania dwch lub kilku rnych ocb. Obliczenia powinny by wykonywane z uwzgldnieniem najbardziej niekorzystnych tych obc. lub odpowiadajcych im si wewntrznych. Kombinacje obcie ustala si w zalenoci od rozpatrywanego stanu granicznego wg. PN-76/B03001: kombinacje w stanach granicznych nonoci. Kombinacje wyjtkowe, podstawowe. kombinacje w stanach granicznych uytkowania. Kombinacje podstawowe obc. dugotrwaych. Klasyfikacja obc. stae: ciar wasny konstr., gruntw w stanie rodzimym, sia wstpna sprenia konstr. zmienne: - w caoci dugotrwae: ciar wasny konstr. ktrych pooenie moe ulec zmianie, ciar wasny urzdze zwizanych na stae z uytkowaniem: cinienie, parcie wody o staym zwierciadle, obc. temperatur. w czci dugotrwae: ciar na stropach, ciar wody o zmiennym poziomie zwierciada, nieodpowiednie osiadanie podoa, - w caoci krtkotrwae: w razie transportu, wznoszenia konstr. w czsie rozruchu lub zatrzymania urzdze. wyjtkowe. 6. Podst. Rozwizania materiaowo konstr. fundamentw. drewno: ruszty na gruntach sabych pole na bagnach i jeziorach, podwaliny cian, krzyaki jako podstawy supw. Zalety to dostpno atwo i szybko obrbki i wbudowania. Znajduje zastosowanie w budowach tymczasowych i specjalnych. kamie: stosowany w budynkach niewielkich i murach oporowych w okolicach gdzie wystpuje on w zou naturalnym. cegy: dobrej jakoci uywane do aw i stop fundamentowych. W warunkach agresywnego rodowiska stosowane cegy klinkierowe na masie asfaltowo piaskowej. beton: najczciej stosowany atwe i szybkie wykonanie moliwo dostosowania do rnych warunkw. elbet: do wszystkich rodzajw fundamentw. 7. Materiaowo konstr. rozwizania aw fundamentowych. Lawy murowane : z kamienia, z cegy stanowi fundamenty. Gdy wymiary awy s zbyt due wprowadza si odsadzki w celu zmniejszenia objtoci muru. Wysok. odsadzek sprawdza si na zginanie w poszczeglnych przekrojach przy obliczaniu cakowitej wysokoci awy zaleca si stosowanie aw niszych ni trzy warstwy cegy ok. 20 cm. awy betonowe: mona wykona z odsadzkami. Dua wysoko awy moe spowodowa wystawanie z posadzki piwnicy lub te wymaga pogbienia wykopu. Przekrj murowany i betonowy moe nie wytrzyma napre dziaajcych przy zginaniu i musi by uzbrojony. awy elbetowe: prty gwne o przekroju dobranym wedug oblicze, ukada si je w dolnej strefie rozciganej awy, prostopadle do jej dugoci. Prty podune rozdzielcze ukada si co 30 cm. awa elbetowa moe stanowi wsplny fundament dla szeregu supw konstrukcyjnych. 8. Okreli zasady wymiarowania elbetowej awy fundamentowej i poda algorytm. szeroko awy murowanej z cegy, uzyskan z oblicze zaokrgla si do wielokrotnoci poowy cegy w przypadku awy betonowej do 5 cm. Na gruntach sabszych awy powiksza si do o 5-15%. Wysoko awy betonowej nisza ni 30 cm. Szeroko awy powinna by nisza od szerokoci muru czy supa stojcego na niej. rednica prtw gwnych 12 mm, rozdzielajcych 10mm strzemiona 8-10mm. Stal gadka powinna by zaopatrzona w haki. otulina betonowa prtw nie ciesza ni 5 cm. pod fundamenty daje si chudy beton lub gruz co uatwia dalsz prac. 9. Stopy fundamentowe. Prefabrykaty stp fundamentowych supw obiektw handlowych lub innych szkieletowych s to bloki cakowite kielichowe lub materiaooszczdne ebrowe. Projektowane pooenie stp wytycza si rozcigajc linki stalowe wzdu dwch ich krawdzi bocznych. Bezporednio przed montaem rozciela si na powierzchni stwardniaego podoa z chudego betonu przygotowanego wczeniej warstw gstoplastycznej zaprawy cem. z zasady prefabrykaty powinny by pobierane do montau bezporednio z jednostek transportowych. Prefabrykaty ustawia si bezporednio na projektowanym miejscu za pomoc urawia jezdniowego lub gsienicowego. Blok fundamentowy ustawiony nieprawidowo musi by podniesiony do gry, nastpnie naley ponownie przeprowadzi prb ustawienia. W ostatnim etapie ustawienia prefabrykatw opuszcza si po przytrzymywanych przez montaystw drkach stalowych. 10. Ruszty pyty i skrzynie fundamentowe. ruszty: dwa ukady aw wzajemnie prostopada stanowi ruszt stosowany jako fundament konstr. szkieletowej. Supy stoj w wzach aw. Ruszty wprowadza si gdy : - awy jednokierunkowe, rozkad nacisku supa w dwch kierunkach powiksza pole jego podstawy wic i zmniejsza nacisk jednostkowy na grunt, - gdy trzeba powikszy sztywno caego fundamentu. Naley pamita e zginanie aw jednego kierunku powoduje skrcanie aw prostopadych. Pyty fundamentowe stosuje si gdy: - oglna powierzchnia aw czy stp jest dua, - podziemia budynku znajduj si poniej zwierciada wody (wymagaj zabezpieczenia przed zalewaniem), - obc. fundamentu. Pyty mona ksztatowa jako gadkie jednakowej gruboci na caej powierzchni, - ebrowe z ebrami od gry lub od spodu. Skrzynie fundamentowe: przy duych wysokociach budynku fundamenty powinny odznacza si du sztywnoci. Jeeli ruszt czy pyta nie speniaj odpowiednich warunkw stosuje si skrzynie: - z otwart gr i doem, - zamknita od dou sztywn pyt, - zamknita od dou i gry.

11. fundamenty na polach- studniach. studnie: rodzaj wykopu wybudowanego, najczciej poniej zwierciada wody gruntowej. Jednoczenie z zagbieniem wykopu pogra si w grunt uprzednio przygotowan obudow. Studnia wypeniona po opuszczeniu stanowi podziemny filar fundamentowy przekazujcy obcienie budowli na gbokie odpowiednio none warstwy gruntu. Mona te tworzy pomieszczenie podziemne, zbiornik, osadnik, gara itp. pale: gdy podoe pod budynkiem jest zbyt sabe stosuje si pale ktre przenosz obc. w gb gruntu. Pal rni si od supa bo przenosi obcienia na powierzchni przekroju oraz przez opr tarcia (cinania) w otoczeniu pobocznicy. S pale stojce i zawieszone. Klasyfikacja pali: - ze wzgldu na materia: drewniane, stalowe, betonowe, elbetowe, - ze wzgldu na sposb zagbienia: wiercone, wypukiwane, wbijane, - ze wzgldy na wykoczenie: prefabrykowane, betonowe, -ze wzgldu na wymiary: tradycyjne 20-60 m, d. Od 3 m, wielkorednicowe od 60 cm, mao rednicowe 8,5-22 cm, krtkie. 13. ciany budynkw. Czynniki majce wpyw na wybr ciany nonej: - przenosi obcienia pionowe, - stanowi przegrod. Rozrniamy ciany: none, samonone, osonowe, dziaowe. Na wybr ciany maj wzgldy: statyczne, termiczne, ekonomiczne: - statyczne: wielkoci obc., wielkoci mimorodu, rwnomierno obc., wys. ciany, wytrzymao zuytych materiaw, - ciany none przenosz ciar wasny, obc. od stropw konstr. dachowych parcie wiatru i innych elem. obciajcych je, - ciany samonone przenosz ciar wasny na grunt parcie wiatru i obc. stropw przenoszone jest na konstr. szkieletow bud. bd ciany poprzeczne. Najwaniejsze przy cianach samononych to izolacja termiczna, - ciany osonowe wypeniajce wypeniaj od zewn. szkieletu konstr. bud. Przenosz ciar wasny i obc. od wiatru. Gwne wymagania dla tych cian to spenienie warunkw izolacyjnoci termicznej i akustycznej, - ciany mog by wykonywane jako murowane z cegie, z pustakw i dyla z betonu zwykego i lekkiego oraz tworzyw gipsowych, - wymiary cian ustala si na podstawie oblicze wytrzymaociowych oraz dodatkowych wymaga np. w zakresie izolacyjnoci termicznej czy akustycznej, - mury z cegy i kamieni stosuje si w przypadkach gdy moe by wykorzystana w peni ich nonoci odpornoci na agresywne i wilgotne rodowisko (nisze kondygnacje) wysze kondygnacje wykonuje si z materiaw lekkich, - obecnie wszystkie konstr. murowe projektuje (oblicza) metod stanw granicznych zgodnie z zaleceniami norm polskich. 14. Lekkie elem. Prefabrykowane stosowane przy realizacji cian. sandwich: producent norwesko- polskie przedsibiorstwo. S to lekkie elem. prefabrykowane do wykonania w budynkach jednorodzinnych, - ciany zewn. pyta wirowa melaminowa 6 mm, styropian 5-10 cm, beton, styropian, pyta wirowa, - panele dachowe: pyta wirowa falista styropian 10-12 cm, pyta wirowa 6 mm. Zalety: krtki czas wykonania budynku, prostota robt budowlanych, energooszczdno, atwo rozbudowy budynku. Elem. prefabrykowane gdzie rdzeniem jest styropian wypenia si betonem, odbywa si na budowie. phoenix: jest to nowoczesna uprzemysowiona technologia pozwalajca na tanie i ciepe budowanie. Jest to prefabrykowany szkielet stalowy ocieplany wat szklan i obudowany od wew. Lekkim prefabrykatami z betonu. Prefabrykowane s te drzwi okna i wszystkie elem. wykoczeniowe. Fundamenty w wykopie cienkie. ciany zewn. s bardzo trwae i odporne na trudne warunki klimatyczne. Od zew. Cienkie elem. elbetowe z cementu portlandzkiego wypenione wat szklan 12 lub 15 cm. Drzwi zew. Specjalnie ocieplone okna trzy szybowe o duej szczelnoci. Czas budowy 6 tygodni. Technologia pochodzi z francji, - TZ bloczki gazo i gipsowo-betonowe: s to cienkocienne pustaki keramzyto-betonowe w ktrych komory wypenia si odpowiednikami materiaw izolacyjnych. System pustakw pozwala na wznoszenie cian zew. wewn. i stropw. Przestrzenie w pustakach zalewa si betonem. Technologia ta pozwala na niewielkie zuycie materiaw, moliwo wykorzystania odpadw materiaw izolacyjnych, bardzo dobra izolacyjno cian, krtki czas budowy oraz niskie koszty, - kanadyjski: szkielet drewniany. Elem. prefabrykowane z pyt padzierzowych (ciany zew., wewn., okrycie drzwi). Wypenienie konstr. stanowi materia izolacyjny. Pyta padzierzowa znajduje si od zew. i od wewn. stanowic usztywnienie konstr. oraz gotowa powierzchnia do malowania wykoczenia zew., i wewn. Wykoczenie zew. to okadziny winylowe a wewn. to pyty gipsowo kartonowe, wyguszone w postaci weny mineralnej. Fundamenty z betonu bo konstr. jest lekka. 15. Podzia cian ze wzgldu na przenoszone obcienia. poszczeglne elem. jak i caa budowla nie powinna doznawa adnych odksztace, przesuni, pkni i wychyle, - ukad poduny: supy rozpite w kierunku poprzecznym przekroju przekazuj swoje obcienia na ciany zewn., - ukad poprzeczny: stropy daj obc. poprzeczne na ciany none. ciany zewn. nie obcione stropami mog by ustawione na waciwym fundamencie (ciany samonone). ciany te zapewniaj budynkowi o poprzecznym ukadzie nonym sztywno podun. Dodatkowe usztywnienie to klatki schodowe. Nono ciany na ciskanie zaley od nonoci pojedynczych elem. skadowych, od wytrzymaoci zaprawy, proporcji wymiarowych oraz sposobu i stopnia perforacji elementw, od sposobu wizania tych elementw w murze. 16. Systemy SBO i ZSBO. System SBO jest systemem otwartym budownictwa oglnego )szkoy, szpitale, hotele, bud. handlowe administracyjne) o konstr. szkieletowej prefabrykowanej. Ukady konstr. na siatce modularnej n x 60 cm. Konstr. tworzy elbetowy szkielet nony o ukadzie poprzecznym. Rozstaw osi supw w granicach 2,49 m. wys. kondygnacji 2,80 ; 3,30 ; 3,60 ; 4,60. konstr. szkieletu tworz supy jedno bd dwukondygnacyjne na ktrych opieraj si rygle za pomoc wspornikw 18 cm. Konstr. stropw oraz wspornikw tworz pyty wielokanaowe o zmiennych co 60 cm rozpitociach od 2,4 do 6 m. system zintegrowany z W-70. Poczenie szkieletu cian wzami spawanymi obetonowanymi po spawaniu. ciany: 6 cm beton, 6 cm ocieplenie, 15 cm beton. ciany osonowe 20cm. Monta wymuszony: rygle i supy o szerokoci 30 cm. Rozrnia si 4 typy szkieletu nonego: lekki, pciki, ciki. SBO bud. oglne, ZSBO bud. mieszkaniowe, ZSBO M mieszane. 17. Mury ceglane i mury z elem. drobnowymiarowych. Mur przeznaczony jest gwnie do przenoszenia napre ciskajcych. Rozrnia si trzy powierzchnie podziaowe: wsporne, poprzeczne, podune. W filarach i cianach przenoszcych obcienie pionowe powierzchniami wspornymi s paszczyzny poziome w sklepieniach paszczyzny normalne do krzywych cini lub do powierzchni podniesionej. Mur naley tak projektowa aby bya wykonana moliwo polizgu poszczeglnych warstw. Wytrzymao muru: zaley od wytrzymaoci cegy i zaprawy, od gruboci spoin od jakoci wykonania, wpywu wyboczenia, rodzaju wizania. Pojedyncza cega w murze ciskanym osiowo pracuje na ciskanie, zginanie i cinanie. Wytrzymao cegie jest wiksza ni muru. Fazy zniszczenia muru: - w poszczeglnych cegach mao doszczegalne pknicia rozwijajce si z pkni woskowatych (na zaprawie wapiennej 0,5-0,7). Pknicia te nie stanowi zagroenia bez zwikszenia obcienia. Wzrost obcienia 0,8-0,9 pknicia muru na wysokoci kilku lub kilkunastu cegie. Stan muru jest grony i wymaga natychmiastowego zabezpieczenia, - zniszczenie pojedyncze: supki lub bryy ukone tworz stateczno rozpadu muru. 18. Mury niezbrojone i mury zbrojone poprzecznie i podunie. Wytrzymao murw mona zwikszy przez uzbrojenie go prtami stalowymi w ukadzie: poprzecznym: w celu zwikszenia zdolnoci nonej muru na ciskanie, - podunym: w celu zwikszenia muru na ciskanie, rozciganie i zginanie. Mury zbrojone poprzecznie: zbrojenia umieszczane s w spoiwach wspornych w dwch gwnych kierunkach. Zbrojenie przejmuje w znacznym stopniu poprzeczne naprenia rozcigajce co z kolei przeciwdziaa powstawaniu pkni zarwno poprzecznych jak i podunych. Wpyw zbrojenia poprzecznego jest tym wikszy im gciej zbrojenie jest uoone w kierunku wysokoci muru. Zbrojenie w postaci siatki o oczkach kwadratowych, zbrojenie w ssiednich spoinach i kierunku prostopadym. Prty o rednicy 3-8 mm. Mury zbrojone podunie w kierunku prostopadym do spoin wspornych stosuje si w elem. zginanych i rozciganych oraz ciskanych mimorodowo. Stosuje si je w smukych ciskanych cianach i supach, w konstr. podlegajcych wpywom dynamicznym. Zbrojenie moe by umieszczone wewntrz lub na zew. muru przy powierzchni muru z jednej, dwch lub wicej jego stron. Dla uzyskania podunych spoin stosuje si pospolite lub krzyakowe wizanie. 19. Konstruowanie murw z przewodami dymowymi, spalinowymi i wentylacyjnymi. Przewody mog by murowane z cegy ceramicznej penej, pustakw ceramicznych, betonowych, blokw betonowych. Minimalne przekroje poprzeczne przewodw: przekrj prostoktny i koowy: min. 140 mm, min. 150 mm. Niedopuszczalne jest stosowanie zbiorowych przewodw dymowych. odlegoci midzy wczeniami do przewodw indywidualnego i zbiorowego, - mona podczy tylko jedno pomieszczenie, - odlego klatki wentylacyjnej od miejsca wczenia przewodu bocznego do przewodu zbiorowego powinna wynosi dwie kondygnacji, indywidualne przewody spalinowe stosuje si do pieca kpielowego, pieca CO, - otwory wlotowe zaopatruje si w klatki wentylacyjne o przekroju brutto 160-200 mm, mona je uzbroi w aluzje do przewodw spalinowych zaopatruje si w rozety wykonane z blachy stalowej gr. 0,8 mm z konierzem szerokoci ok. 30 mm, otwory wylotowe: zbiorowe przewody wentylacyjne i boczne trzeba zaopatrywa w otwory wylotowe. Sytuuje si je w piwnicach na wys. 100-120 cm. Zaopatrzone powinny by w szczelne niepalne i trwae drzwiczki, - otwory rewizyjne umieszczone w miejscu podtrzymania przewodu bocznego do przewodu zbiorowego i zaopatrzone w prefabrykowane zalepki betonowe, - wyloty wyprowadza si ponad dach, - przewodzenie przewodw w cianach lub przy cianach wew. Oddzielajcych pomieszczenie ogrzane naley je zabezpieczy przed zawilgoceniem i ochodzeniem. Otwory kanaowe z blokw lub pustakw prefabrykowanych naley wykorzysta jako samonone. W uzasadnionych przypadkach mona prowadzi przewody z odchyleniem od pionu nawet o 30. Przewody naley prowadzi obok siebie w celu zmniejszenia iloci kanaw. Przykrycie wierzch komina tzw. czapka wykonywana jest w postaci pyty betonowej lekkiej zbrojonej.

20. Poczenia dylatacji murw. W zbyt duych konstrukcjach murowanych ktre nie maj podpr przesuwnych przy zmiennych temperaturach powstaj znaczne naprenia termiczne w skutek odksztace. W konstr. betonowych i elbetowych powstaj naprenia od skurczu aby tego unikn due budynki naley dzieli szczelinami dylatacyjnymi. Dylatacje w budynkach ze cianami nonymi z cegie zaprawie cementowej lub ciany betonowe daj wyrane odksztacenie. Silnie nagrzany dach wydua si pocigajc za sob mur, ktry pka w najsabszych miejscach. Filary z cegy mog podlega rysowaniu jeeli nadproe elbetowe jest zbyt dugie (przykrywa kilka otworw). Poczenie na wpust tak jak przy szczelinie dylatacyjnej, - gr. szczelin dylatacyjnych dla murw o gr. 1 cegy 8 mm, dla pozostaych murw 15 20 mm, szczeliny dylatacyjne w murze wypenia si pap, wen mineraln. 21. mury szczelinowe z ceramiki dronej. Zalety cian z ceramiki szczelinowej: dobry mikroklimat, - dobra akumulacja, stateczno ciepa, - znaczna wytrzymao, dobra izolacyjno cieplno wilgotnociowa, - trwao eksploatacyjna, - wysoka ogniotrwao, - dobra izolacyjno akustyczna. Przy ukadaniu pustakw pionowo dronych naley zwrci uwag na ukad szczelin w cianie chodzi tu aby droga przepywu ciepa przez otwory w cianie bya jak najkrtsza i napotykaa jak najwiksz liczb szczelin. Uwaga naley ustawi tak pustak aby lea dugo ciennymi szczelinami rwnolegle do lica ciany. Materiay: pustaki: SZ, V, MAX, UNI, KO65-W, KO65-ZW, M44. Drenie pustakw powinny mie przekrj poprzeczny prostoktny z zaokrgleniami naronymi: - Sz w I rzdzie powinny by dwie dusze szczeliny i jedna krtsza, - MAX dwie skrajne szczeliny krtsze i jedna rodkowa dusza a w drugim rzdzie dwie szczeliny dusze i pustak szczelinowy uzupeniajcy UZ, - UNI w I rzdzie dwie skrajne szczeliny krtsze i jedna rodkowa dusza w II rzdzie dwie szczeliny dusze, - KO65-W w I rzdzie jedna szczelina dusza i jedna krtsza, - KO65-ZW i KO65-J: j.w. z wyjtkiem rzdw skrajnych gdzie powinny by dwie szczeliny dusze i jedna krtsza, - M44 na przemian rzdy o dwch i trzech szczelinach. 22. Mury szczelinowe z ceramiki dronej. W murach tych szczelina powietrzna biegnie w jednej paszczynie pionowej przez wysoko co najmniej jednej kondygnacji rozdzielajc cian na dwie cianki skadowe: wewntrzn non i zew. elewacyjn. Obie cianki skadowe czy si kotwami w celu ich usztywnienia. W celu uzyskania jeszcze lepszej izolacyjnoci cieplnej ciany stosuje si warstwy pionowe z lekkich materiaw termoizolacyjnych (wena mineralna, styropian) ktre mocuje si w szczelinie do cianki wew. materia ten powinien by zabezpieczony przed zawilgoceniem. Stosujc pustaki ceramiczne w skadowej ciance wew. wykorzystuje si ich izolacyjno ciepln i wwczas warstwa materiau termoizolacyjnego moe by ciesza. W cianach szczelinowych mona take stosowa zasypki z materiaw termoizolacyjnych np. trociny, wiry itp. Szczegln uwag naley zwrci na zabezpieczenie od zawilgocenia i poprawne uoenie zasypek. 23. mury warstwowe z cegie, mieszane. Z cegie wykonuje si zwyke z dwch warstw. Cegy uoone w odstpach 14 28 cm. W co szstej warstwie stosuje si przewizanie wykonywane z cegy lub kotwi ze stali zbrojonej 6 8 mm, o zabezpieczonych przed korozj i wstawionych w poziomie w odlegociach 0,8 12 m. Jako wypenienie stosuje si betony lekkie, uel paleniskowy itp. Mieszane: warstwowe mieszane przewizane zapraw np. mur z cegy kratwki obluzowany (cega pena lub niepena piaskowa mur kamienny ocieplony ceg dziurawk). Mury warstwowe z przerywan szczelin powierzchnia 3 8 cm. Mury ocieplone od zew. W tych murach naley stosowa wiece elbetowe o minimalnym przekroju i zbrojeniu min. 3 cm, ukadzie na cianach wew. stajcych i zew. 24. Wizania cegie pospolite. Znana jest pod nazw blokowego lub kowadekowego. Spoiny pionowe jednej warstwy przesunite s wzgldem spoin drugiej warstwy. Zapocztkowanie i zakoczenie muru wykonuje si za pomoc dziewitek w celu uzyskania przesunicia nastpnej warstwy. Warstw wozwkowa zaczyna si i koczy wycznie dziewitkami. Przenikanie i naroniki murw: w murach krzyujcych si oraz w naronikach stosuje si zasad przenikania si wzajemnego murw ktre powinny spenia nastpujce warunki: - w kadym przekroju poziomym dwch murw jeden ukada si warstw wozwkow drugi gwkow, - warstwy wozwkowe przechodz na wskro muru w miejscu przenikania a gwkowe s tylko dosunite do warstw wozwkowych, - w warstwie wozwkowej spoiny pionowe powinny by przesunite wzgldem krawdzi przenikania si murw. Naroniki prostoktne wykonuje si zgodnie z zasadami obowizujcymi przy wizaniu murw przenikajcych si pod ktem prostym. 25. Wizania cegie niemieckie. W tym murze wystpuje powtarzalny krzyyk utrwalony przez spoiny trzech ssiednich warstw. Ukada si podobnie jak w wizaniu pospolitym na przemian warstwy wozwkowe i gwkowe z t rnic e co druga warstwa wozwkowa jest przesunita, warstwa przesunita ma dodatkowe powki i wiartki. Wizanie to stosuje si gwnie przy koniecznoci dokonania pocze muru poniewa przy tym systemie wizania s krtsze a przez to wygodne przy pniejszym wizaniu muru. Wizanie krzyowe wymaga nieco wicej uwagi i stanowczoci ni pospolite. 26. Wizania cegie polskich. W wizaniu tym kolejne warstwy nie rni si od siebie. Kada warstwa jest wozzkowo gwkowa. Spoiny pionowe jednej warstw s przesunite wzgldem drugiej. Zakoczenie muru jest wykorzystane w jednej warstwie gwkami, a w drugiej trzywierciwkami uoonymi wozzkowo. Pewna wada wizania jest to, e spoiny podune w poszczeglnych kolejnych warstwach muru nakada si na siebie nie ma to jednak wpywu na wytrzymao i stateczno muru. Dodatkow cech tego wizania jest ozdobno ukadu spoin w licu muru, obecnie rzadko spotykane. 27. Wizanie cegie w supach. Wykonuje si w wizaniu pospolitym. Przewizanie warstw o przekroju wielobocznym wklsym uzyskuje si przez obrt warstwy o 0. Wielowarstwowe wizanie w supach opiera si na podobnych zasadach co wizanie amerykaskie w wizaniu tym wystpuj 4 powtarzalne warstwy o lunym ukadzie cegie. Obowizuje tu zasada przewizania spoin w co najmniej czwartej warstwie. W supach i filarach o przekroju wielobocznym oraz koowym ukad wszystkich warstw jest jednakowy a przewizanie osiga si przez obrt warstwy o 45. 28. Wizania cegie wielorzdowe (amerykaskie). Skada si z pasw poziomych piciu lub szeciu warstwowych. Pasy wytwarza si z pionowych rwnolegych do siebie rzdw wozwkowych o wys. czterech warstw oraz dwu warstw uoonych gwkowo w celu przewizania rzdw. Spoiny pionowe podune. Pi kolejnych warstw przykrywane dopiero szst warstw cegie uoonych gwkowo. W wizaniu tym wystpuj cztery rodzaje warstw. Dwie warstwy pierwsza i druga s na przemian gwkowo wozzkowe a pozostae dwie wycznie wozzkowe. Kolejno ukadania warstw: - 1,2,3,4, warstwa i jako 5 i 6 warstwa ponownie warstwy rodzaju 3 i 4. 29. Nono muru. Obliczenie konstr. naley przeprowadzi wg metody stanw granicznych rozrniajc dwie grupy stanw: - stany graniczne nonoci po osigniciu ktrych konstr. ulega zniszczeniu, - stany graniczne uytkowania po osigniciu ktrych konstr. przestaje odpowiada zoonym wymaganiom uytkowym. Sprawdzenie tych stanw polega na wyznaczeniu miarodajnych przekrojw konstr. i wykazaniu e wystpujce w nich siy wew. wywodzone dziaaniem obcie obliczeniowych s nie wiksze od ich nonoci okrelonej przy przyjciu obliczeniowych wytrzymaoci materiaw. Nono muru naley sprawdzi w warunku: - muru niezbrojonego, - muru zbrojonego poprzecznie ... -wspczynnik wyraajcy wpyw smukoci mimorodu pocztkowego cech sprystych dugotrwaego dziaania obcie na nono muru. 30. algorytm okrelania wytrzymaoci obliczeniowej muru. Wykres napre w ciskanej strefie przekroju ma ksztat prostokta o rzdnej rwnej wytrzymaoci obliczeniowej muru na ciskanie. R... dla muru zbrojonego poprawnie przyjmuje rodek cikoci ciskanej strefy przekroju pokrywa si z punktem przyoenia siy zew. N. Pomija si wytrzymao muru na rozciganie. Wytrzymao obliczeniow muru zbrojonego poprawnie R... naley przyjmowa ze wzoru: R=... Stopie zbrojenia poprzecznego muru ... f1 pole przekroju jednego prta siatki, a1, a2 wymiary oczek siatki, S odstp pionowy midzy spoinami zawierajcymi zbrojenie o tym samym kierunku. Wytrzymao obliczeniowa muru niezbrojonego na ciskanie R... mur zbrojony poprawnie R... -wspczynnik wyraajcy wpyw smukoci mimorodu cech sprystoci i dugotrwaego dziaania obcienia na nono muru. 31. algorytm okrelenia nonoci na zginanie muru. Nono na zginanie konstr. obcionej prostopadle do jej paszczyzny lub ciskanej przy e... naley sprawdzi z warunku: ... M moment zginajcy wystpujcy na odlegoci d, ... wytrzymao obliczeniowa muru. 32. Nono konstr. murowej na ciskanie. Przyjmuje si mimord pocztkowy e... przyoenia siy n rwny e... e... mimord siy n otrzymany z oblicze statycznych e... mimord przypadkowy 10 300 mm. Nono murw ciskanych ktrych smuko obliczeniowa wynosi: l... dla przekroju prostopadego l... Sprawdza naley z uwzgldnieniem smukoci. Dla tego przypadku do oblicze przyjmowa naley nastpujce wartoci mimorodu e... gdy elem. wystpuje w ukadach o wzach nieprzesuwnych przy prostoliniowym wykresie momentw e... lecz nie mniej ni e... M1, M2 momenty zginajce wraz z ich znakami, wystpujce na kocach elementw przy czym M... przy krzywoliniowym wykresie momentw e... M... ekstremalny moment zginajcy na odcinku rodkowym rwnym 1/3 wysokoci muru, -gdy elem. wystpuje w ukadach o wzach przesuwnych e... M ekstremalny moment zginajcy wystpujcy na dugoci elem. Gdy nono ciskanych elem. sprawdza si bez uwzgldnienia smukoci do oblicze naley przyjmowa wartoci r... Wysoko obliczeniow murw l... naley obliczy wg wzoru l... Warto wspczynnika .

33. Schemat statycznej pracy ciany murowej. cian mona uwaa za usztywnion poprzecznie wzdu krawdzi pionowej gdy jest poczona z prostopad do niej cian, z cegy lub pustakw gruboci nie mniejsze ni 0,12 m i nie mniejsze ni 0,25 wysokoci ciany, - z bloczkw betonu komrkowego gr. nie mniejsza ni 0,24 m, - elbetonow gruboci nie mniejszej ni 0,07 m szerokoci nie mniejszej ni 0,25 wysokoci ciany, zaprojektowana tak e krawd pionow rozpatrywanej ciany nie moe ulega przemieszczeniu (ugiciom) w kierunku poziomym. Powysze warunki s spenione gdy konstrukcja usztywniajca jest poczona ze cian usztywnion wg zasad wizania muru lub za pomoc wizania poziomego. Miejsce przyoenia si pionowych i ich mimorodu naley ustali nastpujco: do oblicze naley przyjmowa e mur pracuje jako prt podparty przegubowo na obu kocach obniony wypadkowymi siami podunymi przyoonymi na mimorodach okrelonych oddzielnie na grnej i dolnej krawdzi muru. 34. Elem. wielkoblokowe z cegy. Konstrukcje murowe zespolone s to ustroje budowlane stanowice konstrukcyjne poczenia muru ceglanego z wew. czciami betonowymi lub elbetowymi. Konstr. te stosuje si do murw piwnicznych do cian nonych wew. i zew. ciskanych duymi siami w budynkach wielokondygnacyjnych do cian i supw hal fabrycznych do ebrowych murw podporowych. Wzmocnienie elbetowe w elem. ceglanych stosuje si w postaciach: - elbetowy sup otoczony cian gr. co najmniej 120 mm, - w postaci czciowych pilastrw jeeli przynajmniej jeden bok nie jest otoczony murem, - pionowe wzmocnienie cian w postaci supw zew. lub wew., - w postaci pasw lub wiecw wykonanych w kanaach lub bruzdach. Zaleca si wykonanie murowania na niepene spoiny oraz w murze o wysigu do 60 mm. 35. Mury z elem. betonowych. Uwagi oglne: zalety: zmniejszenie robocizny, lekko konstr. oraz moliwo produkcji pustakw z miejscowych kruszcw czsto odpadowych np. ula. Wady: zjawisko skurczu pustakw, wraliwo na mimorodowe dziaanie si, konieczno stosowania specjalnych pustakw do wykonania otworw drzwiowych przewodw dymnych i wentylacji. Pustaki mona podzieli na trzy grupy: pustaki z duymi otworami przeznaczonymi do napeniania materiaem izolacyjnym tzw. pustaki zasypowe, - pustaki z duymi otworami z materiaw o dobrej izolacyjnoci termicznej do wypeniania betonem konstrukcyjnym, - pustaki o wikszej liczbie warstw pustakowych (szczelin) nie przewidzianych do zasypywania. Pustaki maj ksztat prostopadocianw oraz rzadziej trjkta, trapezu, rwnolegoboku, ksztatu T, Z i inne. Materiay zasypowe to: trociny, trzcina mielona, uel paleniskowy lub granulowany wielkopiecowy oraz tucze z betonw lekkich. Asortyment: zasypowe, ocieplone, wieloszczelinowe. Techniczne warunki wykonania murw: - gr. spoin poziomych 10 15 mm, za spoin pionowych 10 20 mm, - pustaki naley ukada otworami skierowanymi ku doowi, - do murowania cian i filarw powinno uywa si zapraw cem. wap. (stosowane zaprawy 1:9, 1:10, - mury jednej kondygnacji powinno si wykonywa z pustakw o jednej klasie wytrzymaoci oraz na zaprawie o jednakowej marce, naroniki zakoczenia murw oraz mury z przewodami dymowymi i wentylacyjnymi naley wykonywa przy pomocy specjalnych ksztatek lub cegy penej. Odbir techniczny: - na podstawie ogldzin i pomiarw wyrywkowych zgodnoci wykonania muru z technicznymi warunkami i obowizujcymi zasadami wizania, - podlega sprawdzenia zgodnoci ksztatu gwnych wymiarw muru z dokumentacj, - grubo muru wymiary otworw okienne i drzwiowe, pionowo powierzchni i krawdzi, poziomo warstw, gr. spoin i ich wypenienie, zgodno zuytych materiaw. 36. Mury z elem. gipsowych i gipsowo betonowych. Stosowane do cian zew. i dziaowych stosowane w kondygnacjach nadziemnych gdzie wilgotno wzgldna powietrza nie przekracza 70% nie mog by stosowane w pralniach, azienkach itp. ciany zew. wykazuj ma gsto objtociow (ciany gr. 30 40 cm) pen mrozoodporno, du sucho. Dla zabezpieczenia cian gipsowych przed szkodliwym wpywem wilgoci z pod muru powinien wznosi si co najmniej 0,5 m ponad terenem. ciany z blokw gipsowo -betonowych. Wizanie pospolite wielorzdowe. Bloki BSW1stosuje si do budowy cian zew. i wew. nonych w budynkach 1 2 kondygnacyjnych. ciany zew. o wizaniu gwkowym wykonuje si z gipso -betonu o gstoci ok. 1300 kg/m3 maj gr. 40 cm. ciany z pustakw z tworzyw gipsowych. Wypenienie haczykw pustakw lekkim materiaem. Pustaki BSP do budowy cian zew. i wew. nonych w budynkach jedno kondygnacyjnych lub do cian wypeniajcych w budynkach wielo kondygnacyjnych. Mona je utworzy z przewizaniem spoin pionowych i bez przewizania jako ciany nie none. Mury z tych pustakw mona powiza na sucho szczeliny uzupenia si szpachlwk lub zaczynem gipsowym. ciany z dyli z tworzywa gipsowego. Usprawnia i przyspiesza budow. Szeroko prefabrykatw uzaleniona jest od sposobu montau. Dyle mona pozostawi bez tynkowania a potem zaszpachlowa. Dyle mog by pene lub drone z wypenieniem tworzywem ciepochonnym. Dyle s none w budowlach jedno kondygnacyjnych. Dyle MB stosowane jako deskowanie, M1 maj otwory na wypenienie izolacyjne. ciany monolityczne: - deskowanie podstawne gipso -beton z wypenieniem gruzem ceglanym, ulem, piaskiem, kruszynk z lekkich wapieni. Wizanie z opniaczem, gr. cian 30 40 cm, - wykoczenie przy wykorzystaniu gipsowych elem. jako deskowanie okadzin zewntrznych cian. 37. Mury z kamienia naturalnego i amanego. Typy murw ze wzgldu na prac konstr.: - jednorodna pracuje jako jednolita konstr. nona, - niejednorodna w ktrych obcienie przenosi tylko cz muru stanowica konstr. non reszta muru jest wypenieniem. Podzia muru ze wzgldu na materia i sposb wykonania: - mury nieregularne dzikie, cyklopowe, - mury p regularne warstwowe, mozaikowe, regularne z ciosw z blokw. Odbir techniczny w warunkach budowy ogldzin kamienia i sprawdzenie czy wymiary i elem. zgodne z zaoeniami i czy nie ma pkni zarysowa i kamieni. 38. Wizanie muru z pustakw szczelinowych. Mury te ukada si wedug zasad wizania obowizujcych przy wizaniu cegie. W naroach filarach i przy otworach stosuje si ceramiczn ceg modularn ktr mona dzieli co 5 cm. Nominalna gr. spoin 12 mm. ciana midzy mieszkaniowych ze wzgldw akustycznych najkorzystniej wykonuje si szczeliny rwnolege do lica ciany. W celu poprawienia izolacji termicznej ciany przy wykorzystaniu spoin pozostawia si w kadej warstwie muru podun spoin pionow niezapenion zapraw murarsk (mury niejednakowo szczelinowe). W cianach wyej wymienionych mona wiza ze sob rne ceramiczne elem. muru). K 065- 2W : wykonuje si ciany zew. none samonone z wyjtkiem cian fundamentw i cokow do wysokoci 0,5 nad poziomem gruntu cian zawierajcych przewody dymowe wentylacyjne spalinowe. Szczeliny przy ukadaniu w kierunku pionowym i rwnolegym do lica ciany. Gr. cian 383 mm bez tynkw. Stosuje si ciany z pustaka caego z pustk powietrzn. M 44 : dobra izolacyjno termiczna i akustyczna wytrzymao na ciskanie. Gr. ciany 44 cm. Na zaprawie cem. wap i penych spoinach. W kadej warstwie muru jest jeden cay pustak i p pustaka. Zamiast pustaka powkowego lepszy jest cay pustak N 44 15 / 30 co zmniejsza ilo spoin pionowych. MAX UNI ; SZ UNI. Grubo ciany 13 cm. Pustaki ukada si w tych samych warstwach muru naley zwrci uwag aby oba rodzaje pustakw byy tej samej wysokoci 188 mm lub 220 mm. Podstawowe ksztatki uzupeniajce to ksztatka modulowa. U gr. 51 cm wszystko jw. Ksztatka modulowa cega wysoko pustakw 220 i 188 mm. 39. Rozwizania materiaowo konstr. nadproy i belek nadproowych. Nadproa ceglane o poziomych spoinach czyli system Kleina: najmniejsza gr. 25 cm, max rozpito nadproa 2,5 m, - cega klasy 150, 100, - nadproe mona wykona z wgarkiem, - bednarka umieszczona w murze podporowym 20 25 cm. Nadproa z dwuteowych dwigarw stalowych wypenionych ceg: - szeroko nadproa 2,5 m lub mniej gdy nad nadproem ma by dwigar dachowy, - przed rozpoczciem wypeniania nadproa ceg naley osiatkowa stopki dwigarowe dla zapewnienia przyczepnoci zaprawy przy pniejszym tynkowaniu, - nadproe tego typu wymaga deskowania. Nadproe elbetowe wykoczono na mokro. S to elbetowe belki wiecowe speniajce rwnoczenie rol nadproy (belka ciga) lub nadproa samoistne w postaci belek swobodnie podpartych. Wykonuje si je w myl oglnych zasad dla elbetu. Nadproa elbetowe prefabrykowane. System L wyrabiane w wysokoci 19 i 22 cm. Z belek tego systemu formuje si nadproa o dowolnej szerokoci. Sposoby konstruowania nadproy z elem. L. Elem. ukada si na zaprawie cem. A przestrzenie midzy belkami uzupenia si gruzo lub ulobetonem. Nadproe elbetowe zarwno wykonane na mokro jak i te prefabrykowane jeeli znajduje si w cianach zew. wymagaj ochrony przed przemarzaniem. Produkowane s te prefabrykowane nadproa gruzobetonowe zbrojone niewymagajce ochrony przed przemarzaniem.

40. 45. Podzia stropw ze wzgldu na rozwizania materiaowo konstr. stropy ze wzgldu na rodzaj materiaw stosowanych do konstr. nonej dziel si na: - drewniane, - betonowe, - elbetowe, - ceramiczne, - stalowo ceramiczne. Podzia stropw i materiaw konstr.: Belkowe: - belkowo pytowe (drewno, stal, cega, elbet), belkowo pustakowe (elbet, ceramika, stal, beton), - belkowo upinowe (elbet, beton, stal). Pytowe: - zbrojone w 1 kierunku (elbet), - zbrojone w 2 kierunkach (elbet). Pytowo -ebrowe (elbet, stal, beton). Gsto -ebrowe: pustakowe (elbet, gips, beton, spryna), - upinowe (elbet, beton), - skrzynkowe (elbet). Rusztowe (drewno, elbet, stal). rednio i wielo wymiarowe: - z dyli (elbet, gruzo beton), - pytowo paskie (elbet, ceramika, beton), - pytowe ebrowe (elbet, stal), - pytowe z pyt kanaowych i elbet. Konstr. stropu ma nastpujce funkcje: - przenosi ciar wasny i obcienie uytkowe od cianek dziaowych, - usztywnia budynek w kierunku poziomym jak rwnie zwiksza sztywno przestrzenn, - chroni poszczeglne kondygnacje od przenikania dwikw i ciepa. Stropy jako tarcze usztywniaj budynki i przejmuj obc. wiatrem przekazuj je na ciany poprzeczne. Usztywnienie jest tym lepsze im stropy s lepiej zakotwione w cianach. Rodzaj zakotwienia zaley od rodzaju stropu. Wymagania statyczne: stropy oblicza si zgodnie z zasadami mechaniki budowli i wymaganiami obowizujcych norm. Oblicza si je metod stanw granicznych dla dwch grup tych stropw: - grupy stanw granicznych nonoci, - grupy stanw granicznych uytkowania. Stany graniczne nonoci polega na wykazaniu e warto si wew. wywoanych dziaaniem obcie obliczeniowych s nie mniejsze od nonoci konstr. wyznaczonej dla obliczeniowych wytrzymaociowych. Sprawdzenie stanw granicznych uytkowania polega na wykazaniu e wielko odksztace konstr. wywoanych dziaaniem obcie charakterystycznych nie s wiksze od wielkoci uznanych za dopuszczalne. 41. Stropy drewniane. S atwe w wykonaniu ale ustpuj innym stropom pod wzgldem ognioodpornoci budynku i usztywnienia. Strop zwyky: strop midzy mieszkaniowy. Dla podnoszenia izolacyjnoci akustycznej i cieplnej legary ukada si na polepie. lepy puap z desek moe by zastpiony pytkami gipsowymi, pumeksowymi itp. Stropy podwjne stosuje si dla polepszenia warunkw akustycznych. Strop grny jest nony, dolny za samonony nie stykajcy si z grnym. Strop kasetonowy: lekkie konstr. moe s uoone w jednym kierunku natomiast belki w drugim kierunku s imitacj. Stropy belkowe: stosowane jako stropy poddasza. Wyrniamy stropy deskowe i nagie. 42. Rozwizania materiaowo konstr. stropw ceramicznych. Wykonuje si je z cegie penych dziurawek i rnego rodzaju pustakw w ktrych naprenia ciskajce przenoszone s przez ceramik zapraw w cienkich spoiwach i ewentualnie beton natomiast naprenia rozcigajce przez zbrojenie stalowe i znacznie rzadziej przez ceramik. Zaprawa ma za zadanie nie tylko wypenianie spoin ale rwnie zwizanie cegie i otulenie zbrojenia o ile takie zostao zastosowane. Pyty ceramiczne mona wykorzysta jako monolityczne lub z prefabrykowanych belek stalowo ceramicznych: monolityczne: Kleina, - belek stalowo ceramicznych na ktre stosowane s rnego rodzaju pustaki. Belki stalowe jako podpory pyt ceramicznych: - profil dwuteowy, warstwa tynku cem. lub beton, - siatka stanowi ochron przeciwwilgociow, - naley pamita aby belki nie stanowiy mostkw termicznych grna cz zabezpiecza si przed przemarzaniem. Oparcie belek na cianach i supach murowanych: - belka moe opiera si bezporednio na powierzchni cegie. Przy przyjciu swobodnego oparcia belki mona przyjmowa e nacisk jest rozoony rwnomiernie na powierzchni oparcia, - w innym przypadku naley wyznaczy podparcie i zakotwi belk. Stropy: Kleina, Akermana, Kontra, Fert, F, Cert. 43. algorytm wymiarowania zginanych elem. stropowych. Moment zginajcy w pycie jedno -prtowej opartej na dolnych pkach belek stalowych o betonowanym rodkiem belki nad pyt. Oblicza si ze wzoru: M=(1/10)ql2 a przy nie betonowanym rodku M=(1/8)ql2. Stropy stalowo ceramiczne: przekrj rzeczywisty. Ugicie stropu okrela si ze wzoru F=... E wspczynnik sprystoci, J moment bezwadnoci, Pl rozpito teoretyczna stropu. Wyej wymieniony wzr jednoczenie ogranicz warto dopuszczalnego ugicia do 1/500 rozpitoci. Zasady zbrojenia: - belki stalowo ceramiczne zbrojenie do przenoszenia napre rozciganych umieszcza si w ciankach budynku a prty montaowe w rowku grnym w strefie ciskanej. Nie stosuje si strzemion lecz tylko prty z hakami, - belka prefabrykowana stropu Fert belka jest kratownic przestrzenn o staym przekroju zbrojenia pasa gwnego. Pas dolny wypeniony ksztatk ceramiczn, - w stropach o rozpitoci wikszej ni 4,5 m naley wykona jedno ebro rozdzielcze w rodku rozpitoci zbrojenia dwoma prtami o rednicy min. 1 cm i o przekroju rwnym co najmniej przekrojowi dolnego zbrojenia rozciganego w belce. Szeroko ebra rozdzielnego min. 7 10 cm. W przypadku obcie skupionych ebro rozdzielcze pod nimi, - wiece prty 10 mm strzemiona 1,5 mm co 25 cm. 44. Rozwizania materiaowo konstr. stropw elbetowych. Wykonuje si na deskowaniu na ktrym montuje si zbrojenie i wypenia mieszank betonow o odpowiedniej konsystencji. Stropy te charakteryzuj si du sztywnoci, ogniotrwaoci oraz moliwoci przystosowania ich do dowolnej konfiguracji rzutu. Zwikszaj sztywno poprzeczn budynku. Wady to: dua pracochonno deskowania, duszy okres wykonania. Stropy pytowo paskie: - podparte na dwch przeciwlegych podporach ze zbrojeniem nonym jednokierunkowym, - podparte na caym obwodzie ze zbrojeniem nonym krzyowym, - podparte punktowo zbrojone krzyowo w specjalny sposb. Zbrojenie jedno kierunkowe pyty o wspczynniku 3,5 m. zbrojenie dwukierunkowe do okoo 5 m. przy wikszych rozpitociach ciarw koszty stropw znacznie wzrastaj. Grubo pyty powinna wynosi dla pyty swobodnie podpartej 1/35 rozpitoci pyt szynowo zamocowanych lub cigych 1/45 rozpitoci. Stropy pytowo ebrowe: budownictwa sportowe komunalne. Rozplanowanie eber i podcigw naley kierowa si norm PN-84/B-03264. Gr. pyt norm j.w. Stropy elbetowe rusztowe: obcienie przenoszone jest w dwch kierunkach podobnie jak w pytach ebrowo zbrojonych w stosunku 1:1,5. midzy ebrami wypenienia z pustakw lub ksztatek ceramicznych. 46. Stropy w ktrych elem. nonymi s belki prefabrykowane. DMS skada si z prefabrykowanych belek elbetowych typu WG lub ZG/WG wolno podparte ZG czciowo zamocowane, pustakw wypenianych przewanie elbetowych oraz betonu wirowego uzupeniajcego nad pustakami. Ponad doln stopk znajduj si otwory po przez ktre przepuszcza si prty stalowe stanowice zbrojenie poprzecznych eber rozdzielczych. Przy rozpitoci l=4,0 5,0 stosuje si jedno ebro natomiast przy l>5,0 m dwa o rozstawie 1,77 m. do wykoczenia DMS nie s zasadniczo potrzebne rusztowania i deskowania. DZ szeroko stosowane w kraju jako belkowo pustakowe. DZ-3 budownictwa mieszkalne, DZ-4, DZ-5 szklone powszechne. Dobra sztywno przy rozstawie podpr co 6 m. mniejsze zuycie stali: - belki prefabrykowane o wysokociach 20 cm stropy DZ-3, DZ-4 25 cm DZ-5, - rozstaw osiowy belek wynosi 60 cm, rozpito: DZ-3 2,70 do 6,00; DZ-4 6,30 i 6,60; DZ-5 7,80 i 8,10, - belki produkowane jako wolno podparte, - belki DZ-4 i DZ-5 w razie montau musz by podparte z ryglami, - do 4,80 m przy DZ-3 nie trzeba stosowa ebra rozdzielnego. TK strop gsto ebrowy z wypenieniem wystpujcym statycznie, - rozpito do 12 m, - mog si opiera na cianach ryglowych, - ebra rozdzielane szeroko 8 cm przy obcieniu stopniowym, - ebra usztywniajce naley zbroi gr i doem o 10 12 mm, - produkuje si pustaki zwarte i zamknite typu S i D pene i potwarte, - wys. pustakw dwukomorowych 30, 55, 40 cm jednokomorowych 20, 25, 30 cm. NH strop nie typowy skada si z prefabrykowanych belek zbrojonych o poprzecznym przekroju dwuteowym upin i betonowych oraz betonu czcego upiny i belki w monolityczn cao, - belki maj wys. 12 lub 19 cm rozstaw osiowy belek 60 lub 75 cm wys. stropu 20 lub 27 cm, do stropu NH nie trzeba uy drewna i nie ulega zniszczeniu, - stosowane w dachach w budynkach mieszkalnych i budynkach gospodarczych. T-27: - wys. 27 cm, - prostoktny profil stropw pozwala na wypenienie w rny sposb pl midzy belkami, - pola te mona wypeni pustakami gipsowymi typu KMK, prefabrykowanymi elbetowymi lub sklepieniem tynkowym z cegy betonu lub ulobetonu, - w zalenoci od rednicy prtw zbrojenia gwne, belki oznaczone s mur -atami od 1 do 14d belek od 3 do 6 m 47. Stropy prefabrykowane monolityczne. Cerit stropy w budownictwie realizowanym metodami uprzemysowionymi. Jest to konstr. ceramiczno elbetowa, gsto -ebrowa o rozstawie eber co 30 cm wykonywane z prefabrykowanych pyt. Rozpito supa od 2,4 do 7,2 m w stopniowaniu co 0,6 m. Szeroko pyt od 58,5 do 238,5 m z stopniowaniem co 30 cm. Gr. pyt 18; 22 m. Akerman pustaki ceramiczne wys. 15; 28; 20 i 22 cm, szeroko 30 cm d. 25 cm. Strop ma niedu wag wasn dobra ciepochonno, dobre podoe na tynk. ebra stropu zbrojone s jednym lub dwoma prtami stalowymi. Prty zbrojone s co deugie powinny by odgite w strefie grnej pod ktem 45. Deskowanie pod stropem. Zbrojenie wiecw tak jak wszdzie. Strop DP-50 skada si z dyli prefabrykowanych cementowo ulowych pustakw ceramicznych i betonu monolitycznego klasy B15, rozpito modularna stropu od 2,70 do 6 m wys. 23 cm. Stosowany w budownictwie jednorodzinnym, wielorodzinnym i uytecznoci publicznej. Strop moe by wznoszony na terenie szkd grniczych.

48. stropy z lekkich belek i dolnego pasa elbetowego. Fert cementowo elbetowe, gsto ebrowe w budownictwie jednorodzinnym. Skadajcy si z belek cem. elbetowych, pustakw ceramicznych, ebrowo elbetowy i pyty betonowej. Rozrnia si stropy: Fert 20 rozstaw 40, Fert 45 rozstaw 45, Fert 60 rozstaw 60. rozstwa w wietle cian do 6 m. F stropy gsto ebrowe, ceramiczno elbetowe gr. 22 cm i rozpitoci modularnej od 2,4 do 6 m co 0,3 m. maj one tak sam konstr. jak Fert. F45 szer. 32 lub 52, F60 wys. 18 lub 17,5. Teriwa do budownictwa mieszkaniowego zblione do stropw Fert, skadaj si z prefabrykowanych belek elbetowo kratowych midzy ktrymi ukada si pustaki betonowe typu SZ-ITB. Po wykonaniu suchego stropu zalewa si go mas betonow. Gr. stropu 22 lub 24, rozpito 2,7 do 6 m. Kontra podobna do konstr. stropu Akermana, skada si z pustakw betonowych i eber elbetowych rozstawionych co 60 cm. Stosowane w budownictwie oglnym. Wysoko stropu 23 cm. Ferbet 60 skada si z lekkich belek prefabrykowanych stalowo betonowych, pustakw i nadbetonu. Zbrojenie stanowi kratownica przestrzenna taka jak w Ceram60 stosowany w budownictwie oglnym mieszkaniowym jednorodzinnym. Strop Karo belka jak w Ferbet60 oraz elem. wypeniajce w postaci wstawek kasetonowych betonu zwykego lub lekkiego. Ceram skada si z prefabrykowanych belek stalowo ceramicznych pustakw ceramicznych i betonu B15. Rozpito modularna od 2,7 do 6 m. wysoko 24 cm. Pustaki ceramiczne stanowi wypenienie pustakami midzy belkami i ksztatuj ebra stropowe. Stosowany w budownictwie mieszkaniowym i oglnym wznoszonych na terenie nie objtym szkodami grniczymi. 50. Poda rozwizania konstr. ustrojw nonych dachw drewnianych krokwiowych. I Wizary bez podporowe. Dwuspadowy z podparciem kalenicy belk stalow. Dwuspadowy o dwch stolcach. Dwuspadowy o 3 stolcach. Rozrniamy jeszcze bez kleszczowe, patwiowo kleszczowe. II Wizary podporowe: krokwiowe, jtkowe. III Wizary mieszane. IV wizary kratowe. S to konstr. w ktrych krokwie maj dwa oparcia: - w kalenicy jako zcza krokwi, - nad cian zew. bez porednich podpr. Stosuje si przy rozpitociach dachu do 7 m. w zalenoci od sposobu oparcia krokwi na cianach zew. Rozrniamy trzy rozwizania wizarw krokwiowych: krokwiowo belkowy w ktrym rozstaw krokwi jest taki sam jak rozstaw belek stropowych w stropie od poddasza, krokwie oparte s na belkach stropowych , krokwiowy z patwi stropow i belk gwn w tym rozwizaniu wystpuj wizary gwne i porednie, w wizarach gwnych krokwie oparte s belkach gwnych w odstpach co 3 4 m, a w wizarach porednich na patwi stropowej z ktr krokwie poczone s wrb wykonany w krokwi, - krokwiowy w ktrym krokwie oparte s na muratach uoonych na cianach zew. krokwie poczone s z murat na wrb wzajemny. 51. poda rozwizania konstr. ustrojw nonych dachw drewnianych krokwiowo jtkowych. S to wizary w ktrych krokwie podparte s dodatkowo rozporami poziomymi tzw. jtkami. Rozpory (jtki) daje si w poowie d. krokwi lub wyej. Takie rozwizanie stosuje si w budynkach o rozstawie cian zew. 5 12 m gdy d. krokwi jest wiksza od 4,5 m. rozpr krokwi na ciany zew. moe by przenoszony: - przez drewniane belki stropowe, - przez muraty uoone na cianach zew. poczenie krokwi w kalenicy wykonuje si na zwidowanie, na nakadk prost w dotyk z nakadkami lub dotyk do deski kalenicowej. Poczenie jtki z krokwi wykonuje si na pjaskczy ogon wzmocniony kokiem lub na zcza z nakadkami przybitymi gwodziami do krokwi i jtki. 52. Poda rozwizania konstr. ustrojw nonych dachw drewnianych patwiowo kleszczowych. W tych ustrojach wyst. wizary gwne i porednie. Wizary gwne s ustawione w odstpach 3 5 m i skadaj si z pary krokwi, pary kleszczy i dwch supw ciany stolcowej, a czasem belki stropowej. Wizary porednie maj tylko krokwie oparte na patwiach. Kleszcze obejmuj z obu stron supy i krokwie. W ustrojach patwiowo kleszczowych obc. dachu w wikszoci przekazywane s przez ciany stolcowe na konstr. stropu poprzez dolne patwie a tylko cz obc. dachu jest przekazywana na ciany zew. rozrniamy nastpujce rodzaje konstr. dachw patwiowo kleszczowych: -konstr. patwiowo kleszczowe z patwi kalenicow stosowane do dachw o maym spadku, -konstr. patwiowo kleszczowe z dwoma patwiami porednimi ktre mog by stosowane w dachach o maym i duym spadku poaci dachowych. W konstr. patwiowo kleszczowej patwie grne s dodatkowo podparte mieczami ktre usztywniaj dach w kierunku podunym. 53. Poda rozwizania konstr. ustrojw nonych dachw drewnianych wieszarowych. Maj one zastosowanie przy rozpitociach powyej 6 m, gdy oparcie dachu na belkach i stropie jest niewskazane. Rozrniamy dwa zasadnicze rodzaje wieszarw: jedno i dwuwieszakowe. Wieszar jednowieszakowy skada si z zastrzaw, cigu, wieszaka i mieczy. Zastrzay pracuj ciskanie, wieszak na rozciganie, cig na rozciganie i zginanie. Wieszar dwuwieszakowy oprcz zastrzaw, cigu i wieszakw zaopatrzony jest jeszcze w rozpor pracujc na ciskanie. Dodatkowe kleszcze usztywniaj wieszar z krokwiami. Poczenie zastrzau ze cigiem wyk. si przewanie na wrb zbaty. Poczenie zastrzaw ze supem wieszakowym w wieszarze jednowieszakowym wykonuje si na wrby ukone. Poczenie wieszaka z zastrzaem i rozpor w wieszarze dwuwieszakowym wyk. si na wrby ukone. Kleszcze z krokwiami, supami i patwiami czy si jak w dachu patwiowo kleszczowym. 54. Omwi dachy stalowe, elbetowe monolityczne i z elem. prefabrykowanych. Wizary stalowe. Stosowane w budynkach inwestorskich i magazynach. Konstr. kratowe tego dachu skada si z pasw grnego i dolnego wykonanych z teownikw stalowych oraz krzyulcw pionowych i ukonych czcych oba pasy wykonanych z ktownikw, wizary opieraj si za pomoc odpowiednio wyprofilowanej blachy stalowej przyspawanej do dolnego pasa, w miejsce jego oparcia przykrycie pytami falistymi. elbetowe z prefabrykatw. elbetowych pyt paskich, rozpito moduu: 90; 120; 150 cm. Mona je ukada na belkach T-27. z pyt korytkowych: rozpito: 1,80; 3,00 m. szeroko pyty 60 cm. Pyty panwiowe i ebrowe. Panwiowe wysokie 18 lub 25 cm, szerokie 119 i 149 cm. D. pyty 269 do 449 co 30 cm. ebrowe opieraj si na dwigarach elbetowych i stalowych, szeroko 89 i 45 cm, wys. 30 cm, d. 587 cm. Dachy z pyt falistych, szeroko 60; 90; 240; d. 2,00 cm. Dachy strome. Dachy o konstr. krokwiowej, dach jtkowe, dachy o wizarach kratowych. 55. Stropodachy. Stropodachy pene uzyskuje si przez odpowiednie nachylenie stropu albo wykonanie warstwy spadkowej. Izolacj termiczn stanowi pyty ze styropianu lub waty szklanej. Papa pod warstw izolacji. Wady: kondensacja pary wodnej, nagrzewanie si pokry dachowych, brak pustki wentylacyjnej, oblodzenie okapw. Stropodach o spadku uzyskiwanych przez nachylenie stropu: uzyskuje si ze stropu waciwego ze spadkiem paro -izolacji, warstwy izolacji termicznej, gadzi cem. na warstwie izolacji pokrycia dachowego. Stropodach o nachyleniu za pomoc warstw spadkowych. Warstwa spadku 5 cm zapraw cem. gr. 15 cm, zasypki z tworzyw lekkich. Stropodachy dwudzielne z przestrzeni wentylacyjn. Przy uyciu pyty korytkowych. Dach skada si z ocieplonego stropu oraz konstr. nioscej pokrycie dachowe. cianki aurowej. 56. Podzia schodw. Cz budowli w ktrej obrysie zawarta jest przestrze mieszczca schody nazywamy klatk schodow. Klasyfikacja schodw w zalenoci od: - materiau (drewniane, kamienne, betonowe, elbetowe, metalowe), - pooenia (wew., zew., terenowe), - kierunki wchodzenia, - ksztatu w rzucie poziomym (dwukierunkowe, amane, krcone), - ilo biegw, - konstr. biegw, z biegami wspornikowymi, ze stopniami wolno podpartymi na belkach policzkowych, z biegami pytowymi. Wymiary: h wys. stopnia, s szeroko stopnia, I cakowita szeroko biegu, E d. biegu, i szeroko uytkowa biegu, g odlego od wew. krawdzi do koca stopnia, e przewit midzy biegami, B d. spocznika, D szeroko spocznika, A d. klatki schodowej, K d. kroku czowieka. S=K-2h 2h-S=0,60 DO 0,65 M. wys. stopni do 16 cm budynki uytecznoci publicznej do 12,5 budynki mieszkalne do 19 budynki jednorodzinne do 30 schody do piwnic. Rozmieszczenie schodw w budynku: wzgldy poarowe do 45 m gdy s urzdzenia natryskowe mona to zwikszy o 100. przykad rozplanowania kladki schodowej: wymiary klatki schodowej powinny by dostosowane do koniecznej liczby schodw i wymiarw spocznika. Wymagania szczegowe: owietlenie, wentylacja. 58. Zasady projektowania schodw. Wymiary uytkowe elem. klatek schodowych w budynkach: 1. Rodzaj budynku: budynki jednorodzinne i mieszkania dwupoziomowe, 2. przeznaczenie schodw: midzy kondygn. Mieszkalnymi do piwnic i poddaszy, 3. minimalna szeroko uytkowa m (biegu, spocznika) 0,7; 0,7 / 0,8; 0,8 4. Max. Wys. stopni m 0,19; 0,2////1.budynki mieszkalne wielorodzinne bez dwigw 2. midzy kondyg. Mieszkalnymi do piwnic i poddaszy 3. 1,2; 1 / 1,5; 1,1 4. 0,165; 0,19//// 1. bud. mieszkalne wielorodzinne z dwigami 2. midzy kondyg. Mieszkalnymi do piwnic i poddasza 3. 1,1; 1 / 1,2; 1,1 4. 0,165; 0,19. liczba stopni w jednym biegu schodw czcych kondyg. Naziemne powinna wynosi nie wicej ni: - 14 (bud. dla osb niepenosprawnych, lecznictwa), - 17 w schodach innych bud. powierzchnia stopni i spocznikw klatek schodowych nie powinna uniemoliwia polizgu. Pochylnie i schody zew. ktre maj wicej ni 5 stopni powinny by zaopatrzone w porcze. 59. Rozwizania materiaowo konstr. okien i drzwi. Okna drewniane i z PCV, do produkcji drewno lite i klejone. Drzwi drewniane. Okna i drzwi metalowe ze stali lub aluminium stosowane w budownictwie przemysowym. Okucia okienne i drzwiowe, zapewniaj oknom uchylenie, odchylenie, obracanie skrzyde w osiach poziomych i pionowych. Montowanie ocienic okiennych: na kotwy, wkrty, na gwodzie, czniki.