Bracia Muzumanie na awie oskaronych

Czy wzrost znaczenia politycznego i spoecznego Braci Muzumanw oraz innych wspczesnych ruchw islamskich stanowi zagroenie dla demokracji, dialogu kultur,

Wrocaw, 10 kwietnia 2010

Bracia Muzumanie na awie oskaronych

Midzynarodowa konferencja naukowa:

Bracia Muzumanie na awie oskaronych

Czy wzrost znaczenia politycznego i spoecznego Braci Muzumanw oraz innych wspczesnych ruchw islamskich stanowi zagroenie dla demokracji, dialogu kultur, Zachodu? biuletyn Redakcja: Julian Jeliski, Mariusz Turowski, Mariusz Wieczerzyski Wydawca: Instytut Studiw nad Islamem al. Kasprowicza 24 51-137 Wrocaw tel.: +48 (71) 326 00 26 email: info@isni.pl Opracowanie graficzne: Grzegorz.Jaszczyszyn@gmail.com
W biuletynie wykorzystano zdjcia na zasadach licencji Creative Commons autorstwa: okadka Dan, www.flickr.com/photos/darkroomproductions/5404339775; str. 3 Maggie Osama, www. flickr.com/photos/maggieosama/5457951817; str. 9 sierragoddess, www.flickr.com/photos/sierragoddess/5438687828; str. 11 Maggie Osama, www.flickr.com/photos/maggieosama/5431922150/; str. 1415 Midzynarodowa konferencja naukowa Konflikt-Wykluczenie-Demokracja. Dawne i obecne formy wykluczenia spoecznego w Europie, Uniwersytet Wrocawski, 27-28 maja 2008 roku.

Bracia Muzumanie na awie oskaronych

Bracia Muzumanie na awie oskaronych

Skrajny

Czy wzrost znaczenia politycznego i spoecznego Braci Muzumanw oraz innych wspczesnych ruchw islamskich stanowi zagroenie dla demokracji, dialogu kultur, Zachodu? europocentryzm prowadzi moe do uznania, i jedynie biay czowiek Zachodu moe i powinien si wypowiada w kwestiach takich jak sprawiedliwe rzdy, demokracja, prawa czowieka, wolno religijna, prawa mniejszoci etc. Inni, jeeli nie chc by posdzeni o irracjonalizm lub ekstremizm, powinni przyj zachodni model dyskursu, a take odwoywa si do tych samych lub podobnych co w nauce zachodniej argumentw, zachodniego sposobu postrzegania spraw spoecznych i politycznych, europejskich tradycji etc. By moe takie podejcie uprzywilejowuje jedn, zachodni wizj demokratyzacji spoeczestwa oraz sposb, w jaki proces ten ma zachodzi? By moe powoduje wrcz, e odbiera si ludom i narodom nie-europejskim wydawaoby si, naturalne prawo do samostanowienia o sobie, a take prawo do wyraania wasnej woli politycznej? Do powyszych wnioskw wnioskw, ktre stanowi jeden z przedmiotw dalszych analiz podczas konferencji skania przede wszystkim recepcja ostatnich wydarze, jakie maj miejsce w Tunezji, w Egipcie, a take w innych krajach Afryki Pnocnej i Bliskiego Wschodu. Skaniaj do nich rwnie zmiany, jakie moemy zaobserwowa w niektrych innych krajach muzumaskich,

www.isni.pl

Bracia Muzumanie na awie oskaronych

gdzie Arabowie (muzumanie, chrzecijanie, niewierzcy) podnieli si przeciwko trwajcemu od nierzadko kilku dekad uciemieniu, korupcji i tyranii. Wydarzenia te byy przedstawiane i dyskutowane na Zachodzie w szczeglny sposb: z jednej strony niektrzy reprezentanci zachodnich elit intelektualnych odnieli si pozytywnie do demokratycznych zryww narodu egipskiego i tunezyjskiego; z drugiej, cz opinii publicznej, a take znani politycy i intelektualici, ludzie kultury, wyrazili swe zaniepokojenie tym, e do wadzy w krajach historycznie muzumaskich mog doj Bracia Muzumanie lub reprezentanci innych ruchw islamskich. Czy oznacza to, e demokracja w odniesieniu do wiata islamu jest traktowana przez Zachd jako co pozytywnego o ile w wyniku zmian demokratycznych nie wygraj ruchy islamskie? Czy kierunek, w jakim rozwijaj si spoeczestwa przyjmujce ide demokracji, powinien by ograniczany; jeeli tak, to przez kogo, z jakich powodw i w oparciu o jakie metody? O ustosunkowanie si do powyszych zagadnie poprosilimy naukowcw rnych specjalnoci, m.in. arabistw, orientalistw, politologw, filozofw, prawnikw, a take wpywowych dziaaczy religijnych, majcych realny wpyw na dialog midzy kulturami i religiami. Wieloaspektowo poruszanej przez nas problematyki spowodowaa, i prby odpowiedzi na pytanie: Czy wzrost znaczenia politycznego i spoecznego Braci Muzumanw oraz innych wspczesnych ruchw islamskich stanowi zagroenie dla demokracji, dialogu kultur, Zachodu? uzyskay rnorodny charakter. Autorzy referatw zwracali uwag na kwestie czysto polityczne, tak rne jak: znaczenie rewolucji w pastwach arabskich dla dekonstruowania mitu dotyczcego Braci Muzumanw (prof. Bruno Drwski), relacja pomidzy polsk prezydencj w Unii Europejskiej a demokratyzacj w pastwach pnocnej Afryki (dr Bartomiej Nowotarski) czy te charakterystyka moliwego politycznego wzoru dla ruchw islamistycznych w postaci tureckiej Partii Sprawiedliwoci i Rozwoju (Adam Balcer). Przedmiotem analizy prelegentw by te sam ruch Braci Muzumanw doktryna polityczna (prof. Selim Chazbijewicz), ich miejsce w rzeczywistoci spoeczno-politycznej Egiptu po rewolucji 25 stycznia (Wojciech Grabowski, dr Hayssam Obeidat), a take doktryna teologiczno -prawna (imam dr Ali Abi Issa). Te tematy nie wyczerpay moliwoci analiz i charakterystyk, co znakomicie ukazali prelegenci przygotowujc swoje referaty. W zaprezentowanym ksztacie, konferencja Bracia Muzumanie na awie oskaronych stanowi ma interdyscyplinarn prb odniesienia si zarwno do procesw, zachodzcych obecnie w krajach wiata islamu, jak i reakcji na te procesy zachodnich mediw, rzdw, spoeczestw. Prb, ktrej gwnym celem jest wyrwanie si z czarno-biaego, nacechowanego przekonaniem o nieuchronnoci zderzenia cywilizacji dyskursu, ktry przenika nie tylko media, polityk, ale i rodowiska naukowe. Tomasz Stefaniuk, Julian Jeliski

Bracia Muzumanie na awie oskaronych

Program konferencji:
10:00 rozpoczcie konferencji Sesja I (godz. 10:1512:15) Prof. dr hab. Bruno Drwski Czy mit zbudowany w Europie wok Braci Muzumanw prys przy okazji Arabskiej wiosny ludw? Adam Balcer Turecka Partia Sprawiedliwoci i Rozwoju (AKP) jako wzr do naladowania dla ruchw islamistycznych w wiecie arabskim Dr Hayssam Obeidat Salafici i Bracia Muzumanie: trudna wsppraca w Egipcie po rewolucji 25 stycznia 2011 r. Mgr Wojciech Grabowski Miejsce Braci Muzumanw w nowej rzeczywistoci polityczno-spoecznej Egiptu po obaleniu reimu Mubaraka Po referatach 30 minut na dyskusj 12:1512:30 przerwa kawowa Sesja II (godz. 12:3014:00) Prof. dr hab. Selim Chazbijewicz Doktryna polityczna Hasana al-Banny i Braci Muzumanw w kontekcie europejskich doktryn politycznych Dr Bartomiej Nowotarski Co polska prezydencja w Unii Europejskiej mogaby zaproponowa, w kwestii demokratyzacji, krajom pnocnej Afryki? Red. Zbigniew M. Kowalewski Sunnicki ruch oporu w matni Pastwa Islamskiego (Al-Kaidy) w Iraku Po referatach 30 minut na dyskusj 14:0015:00 przerwa obiadowa Sesja III 15:0017:00 Prof. Bogusaw Zagrski Leopold Weiss/Muhammad Asad i jego diagnoza kryzysu wiata muzumaskiego Dr Samir Ismail Wychowanie w myli Hasana al-Banny Dr Mariusz Marszewski Wzlot i upadek Islam.ru rozwaania o podwjnym statusie Braci Muzumanw w krajach post-radzieckich na przykadzie jednego case study Imam dr Ali Abi Issa Reformatorska doktryna Braci Muzumanw i jej wpyw na problematyk teologiczno-prawn w wiecie muzumaskim Po referatach 30 minut na dyskusj

www.isni.pl

Bracia Muzumanie na awie oskaronych

Streszczenia referatw
Adam Balcer
Turecka Partia Sprawiedliwoci i Rozwoju (AKP) jako wzr do naladowania dla ruchw islamistycznych w wiecie arabskim

Wielu komentatorw i politykw arabskich, tureckich oraz europejskich uwaa, e Turcja moe

odegra rol modelu dla krajw arabskich, ktre wejd na drog demokratyzacji. Przemiany wewntrzne, ktre zaszy w Turcji bezprecedensowa demokratyzacja i modernizacja pod rzdami konserwatywnej, postislamistycznej Partii Sprawiedliwoci i Rozwoju (AKP) s gwn przyczyn jej bardzo wysokiej popularnoci w wiecie arabskim. Liczne arabskie partie islamskie deklaruj ch naladowania AKP. W Maroku umiarkowani islamici zaoyli nawet ugrupowanie noszce t sam nazw. Tureckie dowiadczenie modernizacji ma pewne unikalne cechy, ktre s nie do zaakceptowania dla wikszoci Arabw, szczeglnie odgrna i przymusowa jakobiska sekularyzacja. W odrnieniu od pastw arabskich, Turcja jest krajem wyranie wieckim i gwarantujcym w swoim prawodawstwie rwno kobiet i mczyzn. Ta sytuacja jest dziedzictwem zdecydowanie laickiej i prozachodniej rewolucji Kemala Ataturka. W efekcie istniej bardzo powane rnice wiatopogldowe midzy Turkami i niektrymi spoeczestwami arabskimi (Saudowie, Egipcjanie). Z drugiej strony, nie naley wyolbrzymia rnic midzy Turkami i Arabami. Tych ostatnich nie mona traktowa jako jednorodnej masy. Badania opinii publicznej prowadzone nad Bosforem i w krajach arabskich pokazuj due rnice wewntrzne wrd Arabw i bardzo due podobiestwo mentalnoci, np. Libaczykw muzumanw czy Tunezyjczykw do Turkw. Rnice midzy Turkami i Syryjczykami czy Marokaczykami take nie s olbrzymie. Cho kemalistowska, rygorystycznie wiecka i autorytarna republika turecka nie moe sta si wzorem dla Arabw, nie oznacza to bynajmniej, e Turcja nie moe by dla nich inspiracj. Tak rol mog odegra gbokie reformy demokratyzacyjne dokonane w Turcji przez rzd Erdogana w ramach procesu integracji europejskiej. To dziki nim Turcja zdecydowanie wyprzedzia w ostatniej dekadzie wiat arabski pod wzgldem zakresu wolnoci. Natomiast znaczna cz tych reform dotyczcych praw mniejszoci, kobiet czy wolnoci sowa mogaby zosta zaadaptowana w wiecie arabskim. Jednak, potencja oddziaywania Turcji na pastwa arabskie zaley w duym stopniu od zakoczenia procesu budowy nad Bosforem demokracji liberalnej z prawdziwego zdarzenia. Realizacji pozytywnego scenariusza bardzo pomogaby reaktywacja tureckiego procesu integracji europejskiej.

Prof. dr hab. Selim Chazbijewicz Referat

Doktryna polityczna Hasana al-Banny i Braci Muzumanw w kontekcie europejskich doktryn politycznych opisuje doktryn polityczno-religijn stworzon przez Hasana al-Bann w kontekcie politycznych doktryn europejskich XX wieku. Autor przedstawia krtk charakterystyk epoki i kultury politycznej lat 20. i 30. XX wieku w okresie formowania si wiatopogldu modego Al-Banny. Porwnuje rwnie jego doktryn z rwnolegle rodzcymi si w Europie doktrynami woskiego faszyzmu, doktryny Antonio Salazara czy autorytaryzmu w Polsce. Na tym tle doktryna Al-Banny jawi si jako wrcz klasyczny produkt ideologiczny swoich czasw, ktry pniej zosta uzupeniony przez kontynuatorw i nastpcw, jak Said Kutb, w kierunku ekstremistycznym i terrorystycznym, zgodnym

Bracia Muzumanie na awie oskaronych

jednake z wczesnymi tendencjami w Europie po 1968 r. neoanarchizmu czy neosyndykalizmu i euromaoizmu w wyniku czego powstay takie organizacje jak Frakcja Czerwonej Armii, Czerwone Brygady czy Akcja Bezporednia. W tym kontekcie bliskowschodni fundamentalizm jawi si jako bliskowschodnia kontynuacja odmiany faszyzmu w wersji Mussoliniego czy te Salazara. Autor wystpienia zwraca rwnie uwag na wtki socjalne w doktrynie Al-Banny, porwnujc je do koncepcji socjalistycznych.

Prof. dr hab. Bruno Drwski

Czy mit zbudowany w Europie wok Braci Muzumanw prys przy okazji Arabskiej wiosny ludw?

Od lat w mediach zachodnich panowa na og pogld jakoby istniay dla krajw muzuma-

skich w zasadzie dwie tylko moliwoci polityczne : albo rzdy dyktatorskie, albo rzdy islamistyczne. Najczciej przedstawiano Braci Muzumanw jako uosobienie tej drugiej tendencji, nie zwaajc na rznorodno zjawiska islamu politycznego, jak i na ewolucj polityczn samego Zgromadzenia. Pluralizm jaki si objawi przy okazji obecnych masowych procesw rewolucyjnych w krajach arabskich podwaa tez o jego braku w tych spoeczestwach. Objawi take fakt, e dziaania politycznie wiadomych muzumanw, w tym i czonkw stronnictw islamistycznych, nie stay w sprzecznoci z deniem do budowy systemu politycznego opartego na zasadach oglnospoecznej demokracji. Te rewolucje podtwierdziy natomiast tez, e media zachodnie maj skonno do karykaturalnego spojrzenia na spoeczestwa arabsko-muzumaskie oraz, e arabski krg kulturowy jest czsto duo bardziej poinformowany, co do procesw rozwojowych istniejcych na wiecie, anieli spoeczestwa Zachodu.

Mgr Wojciech Grabowski Bracia

Miejsce Braci Muzumanw w nowej rzeczywistoci polityczno-spoecznej Egiptu po obaleniu reimu Mubaraka Muzumanie stali podczas rewolucji 25 stycznia po tej samej stronie barykady co wikszo egipskiego spoeczestwa, opowiadajc si przeciwko korupcji i niesprawiedliwoci reimu Hosniego Mubaraka. Podobnie jak spoeczestwo, Bracia stanowili ofiary represji reimu i po jego upadku wsplnie z obywatelami popierali oczyszczenie ycia politycznego i spoecznego z pozostaoci rzdw autorytarnych. Podczas rewolucji oraz po jej zakoczeniu Bracia nie wysuwali hase religijnych, czsto wrcz wskazujc na ludowy charakter rewolucji czy potrzeb utworzenia w Egipcie pastwa demokratycznego i cywilnego. Sumiennie realizowana przez Braci od wielu lat oddolna mobilizacja spoeczna nie moe zosta zaprzepaszczona nagym zwrotem ku radykalizmowi i fundamentalizmowi muzumaskiemu. Bracia nie dali podczas rewolucji przywilejw dla wasnego Zgromadzenia, a mimo to wielu wizionych czonkw tego ugrupowania zostao uwolnionych, a co waniejsze Bracia ogosili, e utworz parti polityczn, cho dodali, e nie wystawi swojego kandydata w wyborach prezydenckich. Tak ostronie prowadzona gra dyplomatyczna oraz niegarnicie si do wadzy za wszelk cen, mog przynie Braciom w najbliszych wyborach parlamentarnych jeszcze wiksze poparcie spoeczne. Czy nastpuje wanie kolejna przemiana ideologiczna Braci? Za jakim ustrojem optuj Bracia

www.isni.pl

Bracia Muzumanie na awie oskaronych

Muzumanie? Jakie maj realne poparcie spoeczne? Jak rol odegraj w nowej rzeczywistoci polityczno-spoecznej Egiptu?

Zbigniew Marcin Kowalewski Teza

Sunnicki ruch oporu w matni Pastwa Islamskiego (Al-Kaidy) w Iraku referatu jest nastpujca: dziaalno irackiego odgazienia Al-Kaidy przyczynia si w bardzo duym, a by moe nawet decydujcym stopniu do klski zbrojnego ruchu oporu wobec amerykasko-brytyjskiej okupacji Iraku. Kluczowe wydarzenia na tym polu rozegray si w latach 20062007. W wyniku zwycistwa wyborczego sunnickiego Hamasu w Autonomii Palestyskiej, zwyciskiej wojny szyickiego Hezbollahu w Libanie z Izraelem oraz rozmachu ruchu oporu w Iraku powstay warunki sprzyjajce jednoci szyicko-sunnickiej w wiecie arabskim i muzumaskim. Powstanie takiego acucha solidarnoci grozio zmian ukadu si na niekorzy Izraela, Stanw Zjednoczonych i sojuszniczych reimw arabskich oraz destabilizacj systemu panowania w strategicznie kluczowym regionie. Aby acuch ten zerwa, naleao uderzy w jego najsabsze, ju pknite ogniwo: Irak. Uczynio to podziemne Islamskie Pastwo Iraku skupiajce dihadzko-takfiryckich salafitw i utworzone przez Organizacj Al-Kaida w Dwurzeczu. Jego kampania zamachw terrorystycznych i czystek wyznaniowych wymierzona w spoeczno szyick sprowokowaa morderczy odwet szyicki. W rezultacie Armia Mahdiego z siy walczcej z okupantem zamienia si w antysunnickie szwadrony mierci sprzymierzone z szyicko-kurdyjskim rzdem irackim. Wiele spoecznoci stanowicych baz sunnickiego ruchu oporu znalazo si midzy motem terroru szyickiego a kowadem pastwa islamskiego narzucajcego przemoc swoj bezwzgldn dyktatur. Zaczo zatem szuka oparcia w armii amerykaskiej. W onie samego ruchu oporu doszo do ostrych zatargw i rozamw na tle stosunku do pastwa islamskiego. Podczas prby ostatecznej rozprawy z tym pastwem cz organizacji ruchu oporu, ulegajc dynamice charakterystycznej dla walki na kilku frontach jednoczenie, nawizaa lokalne sojusze taktyczne z wojskami amerykaskimi, ktre dla tego ruchu okazay si samobjcze.

Dr Mariusz Marszewski W 2000 roku,

Wzlot i upadek islam.ru rozwaania o podwjnym statusie Braci Muzumanw w krajach post-radzieckich na podstawie jednego case study po kilku miesicach kampanii wojennej rosyjskich si zbrojnych w Czeczenii, powsta najwikszy rosyjskojzyczny muzumaski portal internetowy www.islam.ru. Funkcjonowa on pod oficjalnym patronatem przedstawicieli bractwa Nakszbandija pod przywdztwem synnego dagestaskiego szajcha Sajida Affandi Acajewa ze wsi Czirkieji w Dagestanie. Jego zwolennicy znajdujcy si pod wpywem idei mylicieli zwizanych z ideami Zgromadzenia Braci Muzumanw zorganizowali w Moskwie niezwykle dynamiczne rodowisko muzumaskie zoone przede wszystkim z Dagestaczykw, Tatarw nadwoaskich oraz Rosjan nawrconych na islam, zwizane z powstaym wydawnictwem Ansar oraz portalem islam.ru. Jego powstanie byo w duej mierze reakcj na czeczeski nacjonalizm i propagowanie przez czeczeskie strony internetowe kaukaskiego separatyzmu. Jednym z jego podstawowych zada byo prze-

Bracia Muzumanie na awie oskaronych

ciwdziaanie rozszerzajcym si wpywom czeczeskich rodowisk niepodlegociowych wrd muzumanw Federacji Rosyjskiej, szczeglnie na obszarze Dagestanu. Twrcy portalu www.islam.ru susznie podkrelali, e to, i Dagestan nie sta si Czeczeni-2, to w duej mierze ich osobista zasuga. rodki finansowania uzyskiwano od muzumaskich sponsorw. Istniay dwie fundacje Dobroczynna Fundacja im. Sajidmuhammada-hadi Abubakarowa oraz Dobroczynna Fundacja Ansar, ktre zajmoway si finansow stron dziaalnoci tego wielkiego projektu medialnego. Innym rodkiem finansowania byy reklamy internetowe oraz muzumaski portal randkowy, ktry przynoszc spore zyski rwnoczenie znakomicie zwiksza wyszukiwalno portalu i lepiej pozycjonowa go w Internecie. Na amach portalu kady, kto w jakikolwiek sposb pozytywnie wypowiada si o islamie i o muzumanach, mg znale swoje miejsce. Gwn przyczyn prezentowania tak szerokiego spektrum idei byo pozostawanie islam.ru pod wpywem idei Zgromadzenia Braci Muzumanw. Portal od pocztku zosta pomylany jako rosyjskojzyczna, adresowana do spoeczestw postradzieckich lokalna mutacja globalnego portalu islamskiego IslamOnline, znakomicie jednak uwzgldniaa specyfik postradzieckich krajw oraz zamieszkujcych je spoecznoci. Zarzuty o herezj, islamski rewolucjonizm, popieranie terroryzmu, na wp mityczny wahhabizm, postpowo, antysemityzm itd., towarzyszyy portalowi przez ca dekad jego istnie-

www.isni.pl

Bracia Muzumanie na awie oskaronych

nia. Najostrzejsze zarzuty formoway rne rodowiska muzumaskie Rosji, ktrych rwnie nie oszczdzali w swoich publikacjach bardzo krytycznie odnoszcy si do skostniaych form postradzieckiej religijnoci muzumaskiej sami pracownicy portalu islam.ru. Recepcja portalu w Rosji i w pozostaych krajach postradzieckich bya gigantyczna. Portal oficjalnie w aden sposb nie przyznawa si do swojej afiliacji ze rodowiskami Braci Muzumanw. Od 2005 r. Bracia Muzumanie s w Rosji wyjci spod prawa jako organizacja terrorystyczna (protesty w sprawie tego orzeczenia Sdu Najwyszego FR skaday m. in. wadze Jordanii). Funkcjonujce w Rosji odgazienia tej globalnej organizacji muzumaskiej z tego powodu nie przyznaj si oficjalnie do swoich zwizkw ze Zgromadzeniem, aby unikn represji ze strony struktur pastwa rosyjskiego. Kierowanie si ideami Braci Muzumanw stao si ostatecznie przyczyn koca portalu islam.ru, ktrego redakcja zostaa ostatecznie zwolniona w lutym 2011 r. Strategicznym inwestorem portalu zosta jeden z zamonych uczniw szajcha Saida Affandi, a specjalna komisja z Duchownego Zarzdu Muzumanw Dagestanu usuna zawarto portalu z sieci i zaja si sprawdzaniem jego zawartoci z ideami ortodoksyjnego islamu w rozumieniu dagestaskiego odgazienia bractwa Nakszbandija.

Dr Bartomiej Nowotarski Czy

Co polska prezydencja w Unii Europejskiej mogaby zaproponowa, w kwestii demokratyzacji, krajom pnocnej Afryki? mona byo spodziewa si Wiosny Ludw w Afryce Pnocnej? Nikt tego nie przewidzia. Jeszcze w 2009 r. w Journal of Democracy pojawiay si artykuy argumentujce brak moliwoci demokratyzacji tamtego obszaru, oczywicie gwnie z powodu kltwy ropy. A jednak badania Arab Human Development pokazyway poparcie dla rnych form demokracji w 85%, a przede wszystkim nienawi do dyktatury, tak cywilnej, jak i religijnej. Oznacza to moe brak zagroenia perspektyw pastwa teokratycznego, szczeglnie dlatego, e wydaje si, i rozczarowaa Muzumanw Welayat-e Faqih w Islamskiej Republice Iranu. Zatem, jak ofert mog mie demokracje Zachodu, dla krajw muzumaskich tamtego regionu (i nie tylko), pod polsk prezydencj w Unii Europejskiej?

Dr Hayssam Obeidat W latach

Salafici i Bracia Muzumanie: trudna wsppraca w Egipcie po rewolucji 25 stycznia 2011 r. 50. XX wieku, w okresie panowania prezydenta Nasera, Bracia Muzumanie przechodzili okres wpywu salafizmu na ich dziaalno, zwaszcza po emigracji wikszoci ich przywdcw do krajw Zatoki Perskiej. Wpyw salafizmu na doktryn Braci by wieloaspektowy. Hasan al-Banna za cel Braci Muzumanw uznawa powrt do rde sunny w praktykowaniu wiary. Stwierdza, e Zgromadzenie Braci Muzumanw jest stowarzyszeniem politycznym, sportowym, naukowym, gospodarczym, kulturowym, oraz spoecznym. Z tej definicji wynika, e Bracia w pocztkowej fazie dziaalnoci rnili si od nurtu salafickiego tym, e skupiali wszystkie grupy spoeczno-kulturowo-gospodarcze. W Egipcie, po 25 stycznia 2011 r., rozpocz si okres rywalizacji pomidzy Salafitami i Zgromadzeniem Braci Muzumanw o poszerzenie swoich wpyww w spoeczestwie egipskim

10

Bracia Muzumanie na awie oskaronych

oraz prby odgrywania wanej roli w polityce. Nie ma wtpliwoci, e nie bdzie to atwa dla Salafitw rywalizacja ze wzgldu na dugoletnie dowiadczenie Braci w tym zakresie. W swoim wystpieniu bd prbowa przedstawi rol Salafizmu i Zgromadzenia Braci Muzumanw na scenie politycznej po rewolucji 25 stycznia.

Prof. Bogusaw Zagrski Myl

Leopold Weiss/Muhammad Asad i jego diagnoza kryzysu wiata muzumaskiego Muhammada Asada, wyraajca si w jego zachowanych pismach oraz, co waniejsze, w jego dokonaniach, wywara wpyw w wielu aspektach ycia kulturalnego, religijnego i politycznego wiata islamu. Celem niniejszego wystpienia jest diagnoza kryzysu wiata muzumaskiego, przedstawiona w ksice Asada pt. Islam at the Croassroads (Islam na rozstajach). Ksika ta zostaa napisana po angielsku w 1933 r. i ukazaa si w 1934 r. Wkrtce zostaa przetumaczona na arabski i inne jzyki wiata islamu, wywoujc szerokie duskusje. Po prawie 50 latach autor, w mocno ju podeszym wieku i dysponujcy niezrwnanym dowiadczeniem yciowym, uzna za wane podda j istotnym korektom i wyda j ponownie w 1982 r. (czternaste, poprawione wydanie), adresujc tym razem do synw oraz wnukw tych, ktrzy czytali j w pierwszej edycji. Asad nawizuje do witalnych problemw wspczesnego mu wiata, prezentuje zagroenia i proponuje niektre rozwizania. Peni pogldw Asada mona jednak pozna dopiero, gdy porwna si przemylenia zawarte w ksice Islam at the Crossroads z reportaami Asada z Bliskiego Wschodu, zamieszczanymi w prasie niemieckojzycznej, analiz pracy edytorskiej w Indiach brytyjskich, eksperck sub publiczn w Pakistanie oraz, last but not least, komentarzami do Koranu i Hadisw, zamieszczonymi przy jego wasnym tumaczeniu tych tekstw. To ju jednak wykracza poza zakres niniejszego referatu.

www.isni.pl

11

Bracia Muzumanie na awie oskaronych

Autorzy referatw
dyrektor programu Polityka rozszerzenia i ssiedztwa UE w demosEUROPA Centrum Strategii Europejskiej, doktorant i wykadowca w Studium Europy Wschodniej UW. Autor licznych raportw, analiz, artykuw naukowych i prasowych powieconych Turcji, Bakanom i obszarowi postsowieckiemu.

Adam Balcer

Prof. dr hab. Selim Chazbijewicz (ur. 17.11.1955 w Gdasku) absolwent

filologii polskiej w Uniwersytecie Gdaskim w 1980 roku. Doktorat z nauk politycznych w Poznaniu w 1992 r. w Instytucie Nauk Politycznych i Dziennikarstwa UAM w Poznaniu. W 2002 r. habilitacja w Wydziale Nauk Spoecznych UAM w Poznaniu z zakresu nauk politycznych. Profesor Uniwersytetu Warmisko-Mazurskiego w Olsztynie oraz Olsztyskiej Wyszej Szkoy Informatyki i Zarzdzania im. prof. T. Kotarbiskiego w Olsztynie. Czonek Komitetu Nauk Orientalistycznych PAN, Polskiego Towarzystwa Nauk Politycznych, Stowarzyszenia Pisarzy Polskich.

Prof. dr hab. Bruno Drwski (ur. 1955, Montreal, Kanada) historyk, politolog,

absolwent Uniwersytetu Jagielloskiego, Uniwersytetu Paris III, Paryskiego Instytutu Nauk Politycznych. Od 1981 r. wykada w Narodowym Instytucie Jzykw i Cywilizacji Wschodnich (INALCO) w Paryu w departamencie Europa rodkowo-Wschodnia. Autor licznych prac na temat podziaw spoecznych i kwestii narodowociowych w Europie rodkowej i Wschodniej oraz procesw spoeczno-politycznych w krajach arabskich. Byy dyrektor La nouvelle Alternative, byy redaktor naczelny Recherches internationales, La Pense. Obecnie czonek redakcji Revue dtudes slaves i Outre-terre-revue de gopolitique. Dyrektor internetowego czasopisma La Pense libre. Czonek Orodka Bada Europy Eurazja (CREEINALCO). Administrator Europejskiego Instytutu Nauk Humanistycznych.

magister (doktorant) w Zakadzie Stosunkw Midzynarodowych w Instytucie Politologii na Uniwersytecie Gdaskim, autor rozprawy doktorskiej nt. fundamentalizmw muzumaskich na Bliskim Wschodzie. lekarz medycyny, pediatra w jednym z warszawskich Szpitali dla Dzieci. Przewodniczcy Rady Naczelnej Ligi Muzumaskiej w Rzeczypospolitej Polskiej. Od 1987 r. dziaacz na rzecz spoecznoci muzumaskiej w Gdasku. W 1989 r. by jednym z zaoycieli i czonkw pierwszego Komitetu Zwizku Studentw Muzumaskich w Polsce, ktry zosta zarejestrowany w 1991 r. jako Stowarzyszenie Studentw Muzumaskich. W 1996 r. by wspzaoycielem Muzumaskiego Stowarzyszenie Ksztatowania Kulturalnego. Tumaczy i redagowa wiele ksiek o tematyce muzumaskiej, autor artykuw i wykadw. specjalista prawa Szaria i teologii muzumaskiej (tytu uzyskany w Instytucie Nauk Humanistycznych i Islamistycznych w Paryu). Obecnie przewodniczcy Rady Imamw przy Lidze Muzumaskiej w RP. Dyrektor Muzumaskiego Centrum KulturalnoOwiatowego we Wrocawiu. Autor wielu publikacji o tematyce religijnej. zastpca redaktora naczelnego polskiej edycji Le Monde Diplomatique, byy redaktor naczelny czasopisma Rewolucja, badacz ruchw rewolucyjnych i ruchw oporu, autor kilku ksiek wydanych w Polsce, Ameryce aciskiej i Francji.

Mgr Wojciech Grabowski Dr Samir Ismail

Imam dr Ali Abi Issa

Zbigniew Marcin Kowalewski

12

Bracia Muzumanie na awie oskaronych

(ur. 1975) wykadowca w Instytucie Wschodnim UAM oraz Wyszej Szkole Nauk Humanistycznych i Dziennikarstwa w Poznaniu. Gwny nurt jego naukowych poszukiwa skierowany jest w stron przemian spoecznych i gospodarczych w Rosji oraz pozostaych republikach postradzieckich, szczeglnie za na obszarach objtych wpywami kultury islamu (przede wszystkim Azja Centralna i Kaukaz). Nie stroni te od zainteresowa spoecznociami, ruchami i wszelkimi odamami islamu na caym wiecie, m.in. afroamerykaskimi i latynoskimi muzumanami w Stanach Zjednoczonych. Uczestnik licznych ekspedycji badawczych do pastw Azji Centralnej, na Powoe oraz na Krym. prawnik konstytucjonalista i politolog, Uniwersytet Ekonomiczny we Wrocawiu. W latach 1990-94 by ekspertem m. in. Komisji Konstytucyjnej, Komisji ds. ordynacji wyborczej do Sejmu i Senatu oraz doradc przewodniczcego Obywatelskiego Klubu Parlamentarnego prof. Bronisawa Geremka. By autorem i wspautorem projektw Maej Konstytucji, obowizujcej ordynacji wyborczej do Sejmu i Senatu RP oraz ustawy o partiach politycznych. Jest ekspertem Instytutu Spraw Publicznych i czonkiem Rady Programowej Instytutu Studiw nad Islamem oraz Stowarzyszenia Wiedzy Obywatelskiej. Przez 12 lat by radnym Wrocawia, a w latach 1994-98 wiceprezydentem. Przedmiotem zawodowego zainteresowania jest proces demokratyzacji rnych wiatowych dyktatur, a w szczeglnoci moliwoci demokratyzacji pastw islamskich. doktor nauk politycznych, specjalno: stosunki midzynarodowe. Absolwent studiw doktoranckich na Uniwersytecie Jagielloskim. Ukoczy podyplomowe studia ekonomiczne na Akademii Ekonomicznej w Krakowie, studiowa w Helsiskiej Fundacji Praw Czowieka. Specjalista w zakresie politologii i stosunkw midzynarodowych, szczeglnie w obszarze USA, UE i Bliskiego Wschodu, kultury arabskiej, muzumaskiej myli politycznej. Autor licznych publikacji, m.in. Stosunki Polski z Irakiem i Egiptem w latach 1955-1989; w przygotowaniu s dwie publikacje: Gospodarka wiata Arabskiego oraz Stosunki europejsko-arabskie inne spojrzenie. Pracownik Instytutu Bliskiego i Dalekiego Wschodu na wydziale Studiw Midzynarodowych i Politycznych UJ. Wykadowca Wyszej Szkoy Menaderskiej w Katedrze Stosunkw Midzynarodowych. Prowadzi badania naukowe w zakresie bezpieczestwa energetycznego, z tych badan powstaa praca habilitacyjna pt. Stabilno ukadu naftowego w warunkach zagroe kryzysami i konfliktami. arabista i islamista, dyrektor Instytutu Ibn Chalduna, wykadowca Collegium Civitas. Badacz zagadnie cywilizacji muzumaskiej. Absolwent Uniwersytetu Warszawskiego (arabistyka i islamistyka/archeologia rdziemnomorska), stypendysta studiw podyplomowych na Uniwersytecie Oraskim (Algieria), Instytutu Burgiby w Tunisie, Institut des Langues et Civilisations Orientales (INALCO) Paris III oraz Ecole Pratique des Hautes Etudes (Pary), Wyszej Szkoy Dziennikarstwa w Arhus (Dania). Komentator telewizyjny, prasowy i radiowy; redaktor naczelny serii wydawniczych powiconych staroytnoci. Ekspert w dziedzinie kartografii i nazewnictwa geograficznego krajw Afryki Pnocnej i Bliskiego Wschodu; autor polskiego systemu transkrypcji jzykw arabskiego, perskiego, pasztu; czonek Komisji ds. Standaryzacji Nazw Geograficznych poza Granicami Polski (KSNG) oraz United Nations Group of Experts on Geographical Names (UNGEGN); prezes ZG Towarzystwa Przyjani Polsko-Arabskiej.

Dr Mariusz Marszewski

Dr Bartomiej Nowotarski

Dr Hayssam Obeidat

Bogusaw R. Zagrski

www.isni.pl

13

Bracia Muzumanie na awie oskaronych

www.isni.pl

(ISNI) to inicjatywa polskich rodowisk muzumaskich oraz przedstawicieli wiata akademickiego. Gwna dziaalno ISNI ma by zwizana z badaniami i popularyzacj wiedzy o islamie w naszym kraju. Realizacja tych zada bdzie odbywaa si przez finansowanie projektw badawczych, publikowanie ksiek oraz jednego periodyku, organizowanie konferencji i wykadw, wspieranie zainteresowania studentw (programy stypendialne) itd. Aktualnie przygotowywane jest uruchomienie dwch serii wykadw otwartych, odbywajcych si raz w miesicu: Szariat bez tajemnic, nieporozumie i uprzedze oraz Spotkania z cywilizacj islamsk (wykady dotyczce historii nauki, spoeczestwa oraz kultury wiata muzumaskiego). Ponadto planowana jest trzecia seria, bardziej wyprofilowanych w kierunku teoretyczno-konceptualno-spekulatywnych, oglniejszych wykadw z dziedziny nauk spoecznych i humanistycznych na temat tosamoci, rasizmu, wielokulturowoci w kontekcie zmian i zderze struktur wiedzy, przemian spoecznych, procesw ekonomicznych, zjawiska sekularyzacji itd. Na jesie przyszego roku wsplnie z Uniwersytetem Wrocawskim oraz wrocawskim oddziaem Szkoy Wyszej Psychologii Spoecznej (a take kilku innymi partnerami z kraju i zagranicy) ISNI zorganizuje du konferencj midzynarodow powicon islamizmowi, zwracajc uwag na centrystyczn (apel o umiarkowanie, poszukiwanie zotego rodka w dziedzinie ycia politycznego i spoecznego) w istocie tre idei zgaszanych w obrbie najnowszej fazy odrodzenia muzumaskiego, zwizanego z nurtami takimi jak Bracia Muzumanie. W celu zapoznania si z innymi projektami podejmowanymi w ramach ISNI zapraszamy na stron internetow www.isni.pl. Instytut Studiw nad Islamem al. Kasprowicza 24, 51-137 Wrocaw, Polska tel.: +48 (71) 326 00 26, email: info@isni.pl

Instytut Studiw nad Islamem

14

Bracia Muzumanie na awie oskaronych

Institute for the Studies of Islam is a unique project. It gathers members of the Polish scientific community, both Muslims and non-Muslims, religious and lay persons, renowned professors and young scholars, who try to challenge most common and most dangerous misconceptions and stereotypes about Islam and the Muslim world. At the same time our aim is to develop a solid knowledge about relations and communication between Islam and the West in historical and contemporary perspectives. The scope of activity of the Institute includes translations and publication of books, organization of conferences, seminars and lectures, as well as fostering of educational projects, which are directed mainly to graduate, postgraduate and PhD students of humanities and social sciences. ISNI platform (author: Yoginder Sikand) 1. It is deeply problematic to talk of the binaries East and/versus the West, as the two are so intertwined and inter-related in this age of globalization and also because they are present in each other. 2. Likewise, to talk of Islam and the West is also problematic one is a religion and the other is a geographical location. They two cannot be compared. Further, such terms ignore the very significant Muslim presence in the West. 3. Just as there is no singular, monolithic West, there is no single Islam, but, rather, a set of diverse and often contesting and conflicting narratives and discourses that claim the label ofIslamic. 4. Besides the ulema and the Islamists, what inspiration can we gain from lived Islamic traditions and popular Islamic discourses about dialogue, the middle and relations between Muslims and others? Institute for the Studies of Islam al. Kasprowicza 24, 51-137 Wrocaw, Poland tel.: +48 (71) 326 00 26, email: info@isni.pl

Recently established

www.isni.pl

15

poleca:

WYDANIE SPECJALNE

Muzumanie

Bracia

Geneza, Teraniejszo, Perspektywy

Neo-orientalizm a mit islamskiego radykalizmu

Budujc mosty, a nie mury Umiarkowani Bracia Muzumanie Towarzysze broni

Marc Lynch Robert S. Leiken, Steven Brooke

Alex Glennie (raport IPPR)

Bracia Muzumanie po upadku Mubaraka W stron zotego rodka Polityczne i spoeczne aspekty doktryny teologiczno-prawnej Braci Muzumanw
Ali Abi Issa

Carrie Rosefsky Wickham

Ju wkrtce!
www.as-salam.pl | redakcja@as-salam.pl