Rafa A.

Ziemkiewicz Szosa na Zaleszczyki Wiedzcie albowiem, e ktokolwiek uwielbia niewiast, zaiste uwielbia szatana, czynic Bogiem nieprawego demona. Malfre Ermengaud PUSTE ULICE Z czym kojarzy si zazwyczaj sowo ucieczka? Pisk opon, smarujcych na asfalcie smoliste lady, karkoomne polizgi na wiraach, urywane poszczekiwania policyjnych krtkofalwek, rozwijane w poprzek szosy kolczatki Na pewno nie z tymi spokojnymi, lekkimi ruchami kierownicy, ktrymi prowadzi Rafa swoj srebrzyst toyot sikhu pltanina wskich, osiedlowych uliczek, penych brudu i pijakw. Ogromny wz sunie miarowo poprzez wilgotn noc, ktra oblepia Warszaw liskim kouchem i spowija rtciowe latarnie kokonami szarej mgy. Silnik szumi cicho, prawie niedosyszalnie, kropelki brudu osiadaj na przedniej szybie, gdzie niezmordowanie rozmazuj je wycieraczki. Siedzimy w gbokich, mikkich fotelach, pogreni w milczcej zadumie. Rafa wpatruje si w drog, Magda, na tylnym siedzeniu, przyglda si oknom mijanych blokw, w ktrych taczy bkitna powiata telewizorw. Nie wiem, nad czym si zastawiaj. Ja nie potrafi skupi myli na niczym poza tym, e si boj. Wolabym jazgot silnikw, ujadanie radiowozw i skowyt nadweranych hamulcw. Jakikolwiek haas, ktry mgby zaguszy mj strach. Ale to nie jest gangsterski film. Cisza, spokj zamglonych, opustoszaych ulic. Nie ma do kogo strzela, nikt za nami nie jedzie, aden tajniak nie ukrywa si w mijanej bramie. Gdzie, nie wiem gdzie, czuwa w swej sieci czarny pajk. Nie wida go. Za to on widzi wszystko i wszystkich. Nitkami pajczyn spywaj pokwitowania przeleww i wycigi z kont, mandaty za przekroczenie prdkoci, rachunki za prd, gaz i benzyn, za wz i przewz, za past z jaj w przydronym barze i za przejechanie rogatek autostrady. I dlatego wanie czuj strach. Strach przed dusznym, gstym powietrzem, przed zasnutym niebem, ktre nigdy nie nabiera w tym kraju bkitnej barwy, przed lepkimi nimi czarnego pajka, cigncymi od ekranw, gonikw, szpalt gazet, sigajcymi wntrznoci spowijajcymi szarym oplotem mzgi. Nikt w nie nie wierzy. Ja te nie wierzyem.

Samochd wytacza si na rzsicie owietlon mglistym blaskiem dwupasmwk, przejeda przez ni i zanurza si w cieniu topoli, ktrymi obsadzono przed laty ulic. Przez Powsin? mwi, byle tylko cokolwiek wreszcie powiedzie. Dobrze wiem, dokd jedziemy: Nowoursynowsk do Kabat, stamtd wyboist poln drog, eby wreszcie wynurzy si z przerzedzonego lasu gdzie pomidzy Powsinem a Jeziorn, omijajc w ten sposb patrol drogwki, stojcy zazwyczaj w Wilanowie. Rafa umiecha si lekko, kcikami ust, nie odrywajc oczu od przedniej szyby. Przez Krymsk, Kocioebsk, przez Gnomw i przez Dziewic, przez Mysi, AddisAbebska i ukasza z Baewic odpowiada. Cay on. Chodzca ksiga cytatw. Po trzeciej pidziesitce otwiera si na stronie z dawno ju dla wszystkich umar poezj. Ale tym razem Rafa nie pi, jak nigdy, chocia oczy lni mu niczym po dopalaczu. To bdzie najlepszy numer w moim yciorysie. Tak powiedzia. I chyba, jak zwykle, wiedzia, co mwi. Najlepszy numer w yciorysie. Dla niego to tylko tyle. To mu wystarcza. Nie potrzebuje alkoholu. Studio wyborcze Ludziom rado, miastom ziele, wiatu pokj! Zote litery hasa zadray na ekranie, jakby miay zamiar wylecie mi z niego prosto w twarz. Trway jeszcze przez moment, w kocu rozpyny si. Jeszcze przez sekund z monitorw wdziczya si do mnie i milionw innych dziewczyna, trzymajca we wzniesionej rce biay kwiat, symbol Ruchu Wyzwolenia. Pucia do widzw oko, umiechna si uwodzicielsko i znikna. Zacza si reklama glebogryzarek spki ROLPOLEX GmbH. Minuta oznajmi jeden z ukrytych za cian ekranw technikw. Wcza rzuci ze swego miejsca Rafa. Siedzia wycignity w fotelu, z nogami skrzyowanymi niedbale w kostkach, trzymajc w lewym rku swoj fajk, z ktrej unosia si ku niewidocznemu w pmroku sufitowi smuka bkitnego dymu. Sdz, e jeeli ktokolwiek na wiecie zna Rafaa naprawd dobrze, to byy to wanie jego fajki. Traktowa je z pietyzmem starego kolekcjonera i czuoci modego ojca; zreszt sam kiedy mwi, e fajka nasika swoim wacicielem. Twierdzi, e ma takie, ktre przepala, gdy ycie mu si podle ukadao i teraz, kiedy ktr z nich zapali, od razu mu si robi gorzko w gbie. I takie, przy ktrych dobrze mu si myli albo wesoo spdza czas. Jeeli to prawda, to najwicej musia mie takich, przy ktrych brao go obrzydzenie do rodakw. W kadym razie to si u niego dawao zaobserwowa najatwiej. Do reszty dokopywaem si dugo, p roku

w Biurze Wyborczym i jeszcze te par miesicy w Wydziale Propagandy. I chocia pod koniec nasze kontakty mocno si zacieniy, do czstowania dopalaczem wcznie, na pewno mgby mnie jeszcze niejednym zaskoczy. Wtedy jednak, w trakcie debaty, miaem go po prostu za faceta robicego fors. I cholernie imponowa mi luz, z jakim podchodzi do spraw zawodowych. Siedzia sobie spokojnie i pali fajk, podczas gdy ja cay trzsem si i pociem pod tymi wszystkimi kablami, przyssanymi do moich skroni, krtani i karku. Trzydzieci sekund odezwa si znowu technik, gdy glebogryzarki ROLPOLEXU GmbH wjechay na ekranie w zachodzce soce. Gwny ekran wypeniaa przy akompaniamencie dychawicznych trbek stylizowana mapa Europy, rosnca z wolna, a w kocu zosta z niej tylko zajmujcy cay obraz kontur Polski. Z miejsca, gdzie powinna by Warszawa, zrobia si szczelina biaoczerwonej urny, w ktr wleciaa karta do gosowania, potem zamigota nad ni seledynowy pytajnik, wreszcie cay ten kicz zblak i rozmy si, ustpujc miejsca napisowi: STUDIO WYBORCZE. Wchod rzuci zza moich plecw Rafa, niepotrzebnie, bo wanie wciskaem wilgotn od potu doni rozjarzony czerwono taster w rogu pulpitu. Chwil potem przeszed mnie ten charakterystyczny dreszcz, idcy od karku do opuszek palcw, poczuem mrowienie skry i lodowate ciarki na plecach. Kilka sekund; dwa odlege o kilkaset metrw systemy nerwowe spiy si w jeden obwd, nad ktrym, koncentrujc si do granic moliwoci i podkrcajc gaki wzmacniacza, uzyskiwaem z wolna panowanie. Siedziaem w studio na Woronicza, miaem pod powiekami jego mglisty, powidokowy obraz, i jednoczenie widziaem to studio znacznie wyraniej przed sob, na gwnym ekranie. W gbi dugi, biay st, za nim uczestnicy debaty, obok podwyszenie dla prezentera, na prawo i lewo zbiegajce si w perspektywie, amfiteatralne siedzenia dla publicznoci. Publika zapeniaa te gsto miejsca naprzeciwko stou, usadzona w pkole na dostawionych krzesach. Na ekranie wida byo u dou ich ciasno upchane potylice, na tle ktrych poleciay od razu w biaej kontrze numery telefonw. Doka siedziaa trzecia od lewej, midzy gociem z obkomu a zadymiarzem. Baa si: natok bezadnych myli w gowie, puchnca w przeyku kula, ssanie w odku. Oglnie trema graniczca z panik. To byo u niej normalne. Signem do suwakw i pokrte, wyciszajc kobiecy lk i rozbieganie myli. Uspokoia si atwo. Kobietami w ogle atwo si steruje. Prezenter zacz od standardowych powita, od przypomnienia, e mianowicie, jak pastwo doskonale wiedz, jestemy w swoim wasnym domu i wanie za dwa dni mamy w tym swoim wasnym wybory, i niektrzy

ju wiedz, na kogo bd gosowa, ale wikszo jeszcze si waha, wic dla tej wikszoci, co si waha, dzisiaj w Studiu Wyborczym przedstawiciele, ele mele, i tak dalej z pi minut. Pewnie czu, e jak si potem cae to bractwo rozgada, to on ju nie bdzie mia nic do dodania i chcia sobie odbi zawczasu. W kocu zacz prezentowa goci, kiwajcych sztywno gowami w kierunku kamery: pan Leonard wiencik z Sojuszu na Rzecz Dostatniej Wsi, pan Zbigniew NowinaFornalczyk z Polskiego Zjednoczonego Komitetu Obywatelskiego, pani Dolores Skiba z Europejskiego Ruchu Wyzwolenia, pan Arkadiusz Gomb z RobotniczoChopskiej Rewolucji Zadymokratycznej Daem sobie spokj z tym drtwym kiwaniem gow, zamiast tego zmusiem Dolk do lekkiego poruszenia spadajc na oczy grzywk i delikatnego umiechu; na tyle delikatnego, by wzbudzajc sympati ogldajcych program mczyzn, nie cign na ni od razu odruchowej niechci asystujcych im przed telewizorami kobiet. Zrobia to bezbdnie. W kocu ten gigantyczny strumie szmalu, ktry pompowano w prowincjonaln kampani wyborcz z zachodu, a z ktrego podobnie jak wszyscy w okolicy staraem si wyrwa, ile si tylko da, dla siebie, nie szed na marne. Wszystko, co dao si zrobi elektronik, operacjami neurocybiotycznymi i innymi rzeczami, o ktrych przecitny rodak mia takie mniej wicej pojcie, jak o rozkoszach codziennej kpieli, zostao zrobione doskonale. Reszta zaleaa od wynajtych dla Ruchu Wyzwolenia mzgw. Gwnie mzgu Rafaa. Mj, mog si teraz pociesza, mia w tym wszystkim znikomy udzia. Kamera cofna si, dajc panoram studia. Przygldaem si uwanie Dolce. Sympatyczna blondynka o pocigej twarzy i lekko pofalowanych wosach. Mogaby wspaniale uprzyjemni i upikszy komu ycie, gdyby oczywicie nie przyszo jej do tego ptasiego, babskiego mdku zosta partyjn aktywistk. Okazaa si wietnym odbiornikiem i z tego wzgldu naleaa do aktywistek najbardziej eksponowanych; zapewne take ze wzgldu na swj wygld. Buzia anioka i oczy ladacznicy, jak swego czasu okreli Rafa swoje wymagania wobec dziewczyn, ktre miay by ogrywane na maswkach i w telewizji dla potrzeb kampanii wyborczej. Trzeba przyzna, e pasowaa do tego okrelenia idealnie. Raz jeden pindy zastosoway si cile do polece szefa Biura Wyborczego. W adnym calu i absolutnie niczym nie przypominaa Magdy. Ale, oczywicie, jak kademu zakochanemu idiocie, przywodzia mi na myl wanie t moj jedyn dziewczyn na wiecie. I kiedy p mojego mzgu zajte byo wysuchiwaniem pierwszych, stereotypowych prezentacji goci w

studiu, drugie p gryzo si t nasz zwariowan mioci. MIO Boe mj, ile razy przysigaem sobie, e bd delikatny i cierpliwy. Ile razy staraem si sobie samemu wytumaczy, jak sprawy stoj i z ktrej strony jest chleb posmarowany. I zawsze si to koczyo tak samo; to co, co we mnie siedziao, rozpychao si coraz bardziej, nie pozostawiajc miejsca dla tych spokojnych, powtarzanych z dala od niej tumacze, od rodka wzbierao gorco, palce zaczynay si same z siebie robi coraz bardziej nachalne I w kocu zdejmowaem jej bluzk, potem uwalniaem piersi od stanika, wtulaem w nie twarz, zsuwajc ten skrawek do niczego nie potrzebnej, p przejrzystej bieli coraz niej, centymetr po centymetrze z jej opuszczonych bezbronnie ramion. Skra Magdy lnia w sabej powiacie lampy niczym polerowane zoto, a ja muskaem wargami te zociste, jedwabiste zbocza, falujce od gorcego oddechu, wtulaem usta w poddajce si mikko szczyty wzgrz. Oplataem j mocno ramionami, kiedy prbowaa si rozpaczliwie cofn; draa caa i chciaem wierzy, e to z podniecenia, e moje pocaunki co w niej rozpalaj. udziem si tym, wmawiaem to sobie, nie chcc wiedzie tego, z czego przecie doskonale sobie zdawaem spraw: e Magda po prostu si mczy, e w rodku szarpie si midzy tym, czego moe by i chciaa, midzy mn a swoimi zasadami, ktrych absolutnie nie potrafia zama. Zawsze byo tak samo: te moje niezrczne, rozbezczelnione paluchy zjeday coraz natarczywiej w d, po napitym brzuchu ku zbiegowi zacinitych czujnie ud, wciskay si pod krawd opinajcego tali materiau, pod cienki jak westchnienie patek, okrywajcy gstw delikatnych wosw Wtedy wyszarpywaa si z jkiem, spoczywajcy w wwozie pomidzy piersiami medalik roziskrza si pochwyconym refleksem wiata tu przed moimi oczami, jak ognisty miecz w rku archanioa. Nie, prosz, nie, szeptaa bagalnie, kulc si z przycinitymi do piersi rkami. Prosz, nie zmuszaj mnie czy naprawd nie potrafisz poczeka? Siedziaa do mnie tyem, wiato obrysowywao miodowym poyskiem jej ramiona, spywao po gadkiej skrze plecw. A ja dyszaem ciko, czujc si jak granat z odpalonym zapalnikiem, gotowao si we mnie i sam nie wiem, czego tam byo wicej: wciekoci, goryczy, bolesnego niezaspokojenia czy rezygnacji. A w kocu uwiadamiaem sobie, e Magda pacze. Wtedy caa ta kotowanina uchodzia ze mnie, jakby kto odkrci wentyl, i zostawa tylko wstrt, tylko niech do samego siebie, e znowu j

zraniem, e tak to wszystko beznadziejnie wyglda. I al. Za czym? e nie przypominaa adnej z tych wijcych si pod spoconymi cielskami i jczcych rozkosznie panienek z pornosw? Ale czy kochabym j tak bardzo, gdyby je przypominaa? Gadziem j po plecach i przepraszaem, zapewniaem, e wytrzymam, wiedzc doskonale, e i tak nie dotrzymam sowa. Chocia nie, w kocu zaczem dotrzymywa. Chc by z tob. Kocham ci. Naprawd mwia potem, gdy jej oczy ju schy, gdy siedzielimy przytuleni do siebie, ufnie, spokojnie i bez adnych seksualnych podtekstw. Wiem, e ci ciko. Dlaczego to tak dugo trwa? Wiesz dobrze, dlaczego. Ta twoja praca Nie mwiem jej zbyt wiele o swojej pracy, nie pytaa o to, ale i tak si domylaa. I kiedy z tym wreszcie skoczysz? Najszybciej, jak bd mg odpowiadaem, wierzc gboko w swoje sowa. Na razie nie mog. Nie mam gdzie pj. CZOWIEK DO WYNAJCIA. To by cay problem: naprawd nie miaem gdzie pj. Do obkomu? W stanie wojennym byem za may klajniak, eby teraz opowiada, jak to mi komunici grozili palcem i jak z nimi przez cae ycie zajadle walczyem. Zreszt wtedy, gdy szukaem roboty, houbiem jeszcze w duszy jakie resztki modzieczej wiary w demokracj, wic zasadniczo towarzystwo mi niezbyt odpowiadao. Do socjalistw mnie nie cigno, przypadkiem miaem nieszczcie czasem widywa klas robotnicz z bliska i to wzdychanie do jej chamowatej tyzny, uprawiane przez okularnikw z Uniwersytetu, jako mnie zawsze mieszyo. Na zadymiarza byem ju za stary, w Boga ani Ojczyzn nie wierzyem, a midzy chopkami z t ich wieniacz, tp pazernoci, e niech si wiat zawali, niech w niebie grzmi i pierdzi, a oni musz mie swoje dotacje do litry mleka, czubym si jak idiota. Mogem, oczywicie, startowa na niezalenego dziennikarza, to znaczy takiego, ktry daje ciaa raz tym, raz tamtym, zalenie od ukadu. Ale eby si sprzedawa, trzeba mie jakie nazwisko, jak tam grup naiwnych ciotek, ktre na tyle lubi moj buzi, e zawsze uwierz w to, co powiem lub napisz. A ja byem szczawikiem wieo po studiach. Wic w kocu trafiem do pind. Waciwie przypadkiem. Okazao si, e

jest okazja pokaza, co si umie, no i paciy, e daj Boe kademu. Cae moje szczcie, e trafiem tam na Rafaa, bo jeszcze bym w t ich nadchodzc rajsk epok wiekuistej szczliwoci uwierzy. Szef wyleczy mnie z tego bardzo szybko. adna sztuka przekona ludzi do czego, co jest suszne i mdre. Zabawa polega na tym, eby wepchn im stert gupot tak, by kupili je jak swoje, z rozdziawionymi gbami, i byli szczliwi, e dostpili objawienia. I to jest dopiero warte grzechu. Tak wykrci kota ogonem, eby hoot przekona na amen: jest tak, inaczej by nie moe. A tego nie zrobisz, jeeli sam bdziesz wierzy w te gupoty, ktre wygadujesz. On sam, oczywicie, nie prbowa ukrywa, e caa ideologia Ruchu Wyzwolenia bawi go serdecznie, doprowadzajc tym aktywistki do furii. A jednoczenie upycha j w niesamowity sposb, gdzie si tylko dao, poci si nad tym bardziej ni najbardziej fanatyczne podwadne pani Bernadetty. Naprawd, dugo nie mogem poj, dlaczego to robi, DOLORES SKIBA Stoimy na progu nowego tysiclecia powiedziaa Doka, gdy wreszcie przysza jej kolej. I nasza partia stara si myle przede wszystkim o tym, co nas czeka. Rozpamitywanie przeszoci zostawiamy innym. Ludzko dokonaa w ostatnich dziesicioleciach niewyobraalnego postpu technologicznego i cywilizacyjnego, nasz kraj w niedugim czasie dowiadczy go w tym samym stopniu, co pozostae. Ale za tym postpem musz jeszcze pj zmiany w mentalnoci ludzkiej, ktre pozwol z niego korzysta wszystkim, nie, jak dotd, tylko wybranym. Wierzymy, e zblia si nowa epoka: epoka wiata bez granic, bez zbroje, bez godu i przemocy. Obowizkiem wszystkich ludzi dobrej woli jest przypieszy nadejcie tej epoki. Nie jestemy ruchem tylko kobiecym, jak si nas czsto przedstawia. Jestemy ruchem walczcym o lepsze czasy i lepsze ycie dla wszystkich. Oczywicie uwaamy, e ta nowa epoka duo bdzie miaa do zawdziczenia kobietom, liczymy na ich energi i pracowito. Dotd zawsze nas ograniczano i spychano w d, odsuwajc od decyzji. Ten czas min. Potrafimy wzi swj los we wasne rce i urzdzi wiat lepiej, ni to zrobili mczyni, nie pytajc nas o zdanie. Myl, e w wietle tego zrozumiej pastwo, dlaczego nie uwaamy si za parti polsk. Jestemy ruchem ponadnarodowym i w tych wyborach wystpujemy jako polski oddzia Europejskiego Ruchu Wyzwolenia tylko ze wzgldw organizacyjnych. Granice musz znikn, a Polska sta si

penoprawnym uczestnikiem europejskiej wsplnoty. Bdziemy do tego dy. Nie jestemy adn lewic ani prawic, te archaiczne pojcia nie pasuj do dzisiejszych czasw. Jestemy ruchem, ktry postawi sobie za cel cakowit zmian wiata, ktry walczy o nowy, naprawd szczliwy, XXI wiek. Liczymy na poparcie nie tylko kobiet, ktre szczeglnie powinny si zaangaowa w jego budow, ale wszystkich ludzi mylcych z trosk o przyszoci swojej i caego wiata. Nieze, co? Zwaszcza z tym penoprawnym uczestniczeniem w europejskiej wsplnocie. Wiadomo, jak kady to rozumie e bdzie zarabia jak Niemiec, opieprzajc si dalej jak Polak. W dodatku nie wykorzystaem czasu, zostay mi pene dwie minuty. Ta zwizo, na tle innych, musiaa mie dla telewidzw swoj cen. Oczywicie pindom zupenie si sowa Doki nie spodobay. Trzy nalece do nich monitory zaczy natychmiast pulsowa znakami przynaglenia. Nawet nie musiaem na nie patrze: nie powiedziaem o Upokarzajcym Rozrodzie, nie do zaakcentowaem, i kobiety jako wyzyskiwana dotd i niewolona klasa spoeczna s jedyn grup uprawnion do kierowania przejciem w szczliwszy etap w dziejach ludzkoci, w ogle pominem milczeniem szereg najistotniejszych dla nich i najweselszych dla normalnego czowieka punktw programu. I to w decydujcej o wszystkim debacie telewizyjnej, na dwa dni przed wyborami. Pindy byy ze mnie bardzo niezadowolone. Ja sam dokadnie odwrotnie. PINDY Waciwie nie powinienem nazywa kierownictwa ruchu w ten sposb, w kocu pracowaem dla nich i teoretycznie im podlegaem. Teoretycznie, bo w praktyce tylko Rafaowi, a on z kolei bezporednio Radzie Europejskiej. Ale w kocu jako je trzeba byo nazywa. Oficjalne Ruch Wyzwolenia byo zbyt nadte i za dugie, nawet po obciciu przed rokiem ostatniego sowa Kobiet. One same prboway okrelenia Ruch Dwudziestego Pierwszego Wieku, ktre przyprawio Rafaa o konwulsyjny skurcz twarzoszczki. Nie lubi nachalnej, chamskiej propagandy. Uwaa, e wszystko, co czowiek robi, powinno by sztuk; zwaszcza robienie blinim wody z mzgw. Mass media ukuy termin ruch feministycznoekologiczny, oddajcy genez ugrupowania, ale zbyt toporny i nieporczny. Przeciwnicy starali si wylansowa neolewic. Ta nazwa bya chyba w sumie najblisza istoty rzeczy, wic zwalczalimy j na wszelkie moliwe sposoby, zreszt skutecznie po wyborach cakowicie wysza z uycia.

Przecitny czowiek na og nie zdaje sobie sprawy z tego, jak wan rzecz jest nazwa. Dobra nazwa to poowa sukcesu, jeli nie wicej. Wbija si w pami, wczepia w myli i zawsze od razu kieruje je we waciw stron. Okrelenie pindy uywane byo tylko w prywatnym gronie pracownikw Biura Wyborczego. UPOKARZAJCY ROZRD Te trzy monitory w lewym grnym rogu oddano pindom chyba tylko po, eby poprawi im samopoczucie. Dla mnie byy zupenie bezuyteczne. Liczya si caa reszta, otaczajca wianuszkiem gwny ekran, na ktrym lecia obraz z telewizji. Spyway na nie dane z terminali zespow specjalistycznych, ktre Biuro Wyborcze montowao przez dobre p roku. To bya moja przewaga w debacie, karta, ktr miaem do wygrania. aden czowiek nie moe si zna jednoczenie na polityce, ekonomii, stosunkach spoecznych i diabli wiedz czym jeszcze, o co zawsze moe zosta zahaczony. Siedziaem o p kilometra od studia, z ktrego nadawali program, a za cianami i w rozrzuconych po caym miecie pokojach przegrzeway si scalaki komputerw oraz zwoje mzgowe pracujcych dla nas specw. Na kady tekst, ktry lecia ze studia, miaem z miejsca pi kontrargumentw i przewidywane kontrkontrargumenty, po jakie mg sign przeciwnik, razem ze stosownymi kontrkontrkontrargumentami. Przebiegaem tylko wzrokiem po ekranach, zbierajc, co akurat byo potrzebne, i pakujc w formie krtkich, zwizych wtrtw pomidzy przemowy zacietrzewionych politykw. Niewykluczone, e kiedy, dawno temu, tak zwane dyskusje miay sens. W czasach, gdy ludzie mwili oraz wiedzieli niewiele i przywizywali wag do tego, czy maj akurat racj, czy nie. Potem wiat zrobi si duy, ciasny, peen przekrzykujcych si filozofw, prorokw oraz ekspertw, z ktrych aden nie zgadza si z drugim. Naprodukowali oni tyle sprzecznych ze sob teorii i dowodw na wszystko, e z miejsca zaczo to przekracza zdolnoci pojmowania przecitnego czowieka. Suszno nie ma w tym wszystkim najmniejszego znaczenia. Chodzi o to, bo porusza si w tej gstwie na tyle sprawnie, by umie zawsze sprawi wraenie, e si t suszno ma. Najprostszy sposb to najpierw przegrza czowiekowi mzgowie, zmusi adwersarza do zarzucenia suchaczy tak stert statystyk, cytatw, faktw i uczonych teorii, eby zgupieli i zdali sobie spraw, i to nie na ich gowy; a potem znienacka waln ich midzy lepia czym, co wyda si proste i tak oczywiste, e chwyc si tego z ulg a jednak jestem mdry i wszystko

rozumiem. Dobry dziennikarz przekona ludzi do wszystkiego. Myl, e si tego nauczyem. Wiedziaem w kadym razie, e przede wszystkim ludzie potrzebuj czego prostego, na swoj miar. Nie wolno zmusza ich do wysiku umysowego i ogarniania jakichkolwiek zoonoci. Tak naprawd, czowiek potrzebuje przede wszystkim wiary. Wiary w to, e pojmuje wiat i jest po waciwej stronie. Co nieskomplikowanego: wszystko przez ydw. Albo przez czarownice. Albo przez krwiopijcze klasy wyzyskujce. Bez tego mczy si i czuje zagubiony. I kiedy wreszcie zapie co, co pozwoli mu uwolni si od uciliwego kombinowania, przerzuci ten wysiek na swoich przedstawicieli i odda im si dusz i ciaem, jest szczliwy. A kto nie chce by szczliwym? A zreszt czowiek jest bydlciem stadnym. Im wiksze stado, tym mu w nim lepiej i tym pilniej bdzie si stara nie odstawa. Wic trzeba tylko sprawi wraenie, e wszyscy tak wanie sdz. Cay problem polega jedynie na zgromadzeniu pewnej masy krytycznej zwolennikw, potem leci ju samo. Oczywicie to, co robilimy w Biurze Wyborczym, to by dopiero pocztek. Rafa twierdzi, e obiecujcy. Mielimy wszystkie atuty w rku: ideologia pind bya prosta jak konstrukcja cepa, tumaczya wszystko z, samcz brutalnoci i agresj, obiecywaa raj kobiecej agodnoci i wraliwoci, w dodatku bya to ideologia nowa. I przychodzia w momencie, gdy kilka innych stracio ju blask, a tak zwany og rozglda si niecierpliwie za czym, czym mgby zwolni si z mczcej odpowiedzialnoci za swoje czasy, by powici ca energi codziennym sprawom. Na razie jeszcze to ludzi mieszy mwi Rafa. Ale nie przejmujcie si, panowie, bolszewikw te nikt nie traktowa powanie. Caa ta ideologia jest mieszna, dopki gosi j kilka nawiedzonych wariatek. Naszym zadaniem jest teraz zadba, eby wszyscy byli tym bombardowani od rana do wieczora. Jeeli zrobimy to umiejtnie, za kilka lat bdzie hoot mieszyo, kiedy kto przypadkiem powie co normalnie. Wtedy, przed wyborami, byo jeszcze do tego bardzo daleko. Dlatego musiaem uwaa, co mwi, i pilnowa, by Doka nie wyskoczya sama z siebie z jak pindowsk frazeologi. Dlatego wanie trzy monitory w lewym grnym rogu bez przerwy rozjarzay si na czerwono, a w gabinecie na kocu korytarza urywa si telefon, na drugim kocu ktrego dyszaa z wciekoci Bernadetta Wsadzaj. Gupie fanatyczki nie miay o niczym zielonego pojcia, chciay wszystkiego naraz, pewne, e kada baba w Polsce jak je usyszy dozna olnienia, a kady facet pokiwa smtnie gow i powie: Maj racj,

spapralimy robot, teraz ty powalcz ze wiatem, a ja id do garw. Naturalnie w trakcie debaty nie miaem czasu na takie rozmylania. To ju bya rutyna, zreszt zwijaem si jak w ukropie. Pierwsza godzina wystarczya obkomowcom, dewotom, ludowcom, socjalistom, liberaom i wszystkim innym, eby zrobi z siebie kompletnych idiotw, obrzuci si nawzajem tak stert zarzutw, pretensji i szczytnych hase, zary tak gboko w duperelnych szczegach, e w kocu kademu widzowi musiao si od tego zagotowa pod stropem. Jakie trzy kwadranse zbieraem punkty, wyapujc postrzpione wtki i dolepiajc im zgrabne, zwize pointy. Kiedy szeciu ludzi dugo i mdrze udowadnia ci, e ich zdaniem powiniene lepiej zarabia, a sidmy potem powtrzy to w dwch zdaniach, ca zasug postulowania dla ciebie lepszych zarobkw przypiszesz w duszy temu ostatniemu. To drobny, prosty chwyt, ale nasza robota zasadzaa si wanie na stosowaniu setek takich drobnych, prostych i skutecznych chwytw. Potem, wyapawszy ju oglny ukad si, zaczem szykowa si do ataku. Doki cay czas nikt nie zaczepia. Zabraem si do amania dobrych obyczajw i wypominania poszczeglnym partiom ich spektakularnych potkni oraz udowodnionych wistw; ca list przygotowaem sobie jeszcze przed debat. Za kadym razem Doka miaa przy tym milczce poparcie wszystkich pozostaych, zadowolonych, e oto sodka idiotka z nie liczcej si partii mwi na gos co, co dyskredytuje konkurentw, a czego im samym powiedzie by nie wypadao, bo przecie chodzili na te same rauty i przyjcia, byli tym samym towarzystwem, co i raz cementowanym dodatkowo mniej lub bardziej doranymi sojuszami i koalicjami. Za pno poapali si, e sodka idiotka ma haka na kadego; nie daem im czasu na reakcj. W siedemdziesitej minucie uznaem, e czas rzuci Dolk do frontalnej szary. Ju nie na ten czy inny punkt programu, nie na t czy inn parti, ale na cao ich ukadu, na polityczny pieprznik, jaki zdyli przez te parnacie lat zrobi w kraju. Mam wraenie, e panowie wietnie si bawicie. By moe chcecie sukcesami w tej przepychance udowodni sobie swoj wasn msko, cho osobicie uwaam, e s lepsze sposoby (umieszek). Ale przecitny Polak powinien zastanowi si, ile go te wasze zabawy kosztuj Z wolna zaczli si apa, e musz odpowiedzie; Doka posuna si za daleko, trzeba byo j teraz szybko zdyskredytowa i uniewani w ten sposb jej sowa. To by z ich strony bd, lepszy efekt daoby zbycie baby wyniosym milczeniem. Zamiast tego sypny si ataki improwizowane naprdce, niespjne, z ktrymi dobrze umiaem sobie poradzi. Ale w kocu oni nie siedzieli spokojnie z dala od studia, majc pod rk wszelkie

potrzebne informacje, a za plecami szefa, mogcego w razie czego wycign z tarapatw. W efekcie zrobili dokadnie to, o co mi chodzio: poddajc Dolk koncentrycznemu ostrzaowi uczynili z niej gwn posta debaty, skupili na niej ca uwag wyborcw. Zostao jeszcze jedno, najwaniejsze wydosta si spod gradu zarzutw jako zwycizca. Spociem si znowu, ju nie ze zdenerwowania, ale z wysiku, odbijajc kolejne pytania. To nie jest prawda. Pan celowo przeinacza nasze sowa. Nie zwalczamy adnej religii, mog to stwierdzi z ca stanowczoci. Przeycie religijne jest prywatn, wrcz intymn spraw, do ktrej kady ma prawo i ktr zawsze naley uszanowa. Uwaamy tylko, e nic powinno si tego przeycia narzuca ani czyni z niego ideologii. A zwaszcza, e nie naley tego, co ma swoje miejsce w kociele, przenosi do ycia publicznego ani dostosowywa norm spoecznych do zasad jakiej jednej, konkretnej religii, ktra nigdy nie jest akceptowana przez wszystkich. Dobrze, e pan poruszy ten temat. To doskonay przykad, jak kurczowe trzymanie si anachronicznych nakazw sprzed tysicleci moe hamowa zmiany, bdce oczywistym wymogiem rozwoju cywilizacyjnego. Prosz sobie uwiadomi dwie rzeczy: ludzko zniszczya swoje naturalne rodowisko, zmienia je cakowicie. A zarazem zdoaa opanowa inynieri genetyczn do stopnia umoliwiajcego jej kontrolowanie populacji, czyli zaradzenie skutkom zmiany rodowiska. wiatu gro klski przeludnienia i godu. My, w Polsce, yjemy na terenie najwikszego skaenia w caej Europie. Czy panowie wiecie, ile rodzi si u nas dzieci kalekich, potworkw niezdolnych do ycia? (Rzut oka na monitor. Po tym musieli zamkn gby.) Pan uwaa, e oczywicie powinny si urodzi i mczy, stanowic nieznony ciar dla rodzicw i caego spoeczestwa, bo tak bdzie humanitarnie. A jedyny powd, dla ktrego tak ma by, to e tak byo zawsze i archaiczne zasady z czasw koczowniczych plemion, przeganiajcych kozy i wielbdy pomidzy Egiptem a Babilonem. Ale oczywicie, e ju dzisiaj jestemy w stanie to wiedzie! (znowu monitor zwize, przekonujce streszczenie osigni wiatowej nauki.) Panowie prbujecie wmwi, e humanitarne jest to, co jest zgodne z natur. To nonsens! Natura to okruciestwo, to poeranie sabszych przez silniejszych, dungla. Wszystko, co w czowieku najlepsze, jest zaprzeczeniem natury. Natura nie liczy si z cierpieniem, dziaa na zasadzie wielkiej liczby niech si urodzi milion dzieci, to nic, e poowa umrze, a z pozostaych cz okae si jednostkami patologicznymi. Weszlimy w XXI wiek. Gdyby przyj taki styl mylenia jak panowie, to wszyscy powinnimy

siedzie dotd w jaskiniach. Rola mczyzny take si w ostatnich dziesicioleciach zmienia. Nie ma adnego powodu, dla ktrego kobieta ma by duej skazan na podtrzymywanie gatunku kosztem siebie samej i swojego ycia. Najwyszy czas, eby przestaa by przeznaczon do rozrodu samic, a staa si penoprawnym czowiekiem. I tu jest, przy okazji, odpowied na pytanie widza, ktre cytowa pan prowadzcy: Ruch Wyzwolenia od fizjologii. Od tej zwierzcej fizjologii, ktra sprawia, e historia ludzkoci jest nieprzerwanym splotem zbrodni i nieustajcym poeraniem sabszych przez silniejszych. Zwijaem si tak z p godziny, przy czym gwnie chodzio o aborcj i religi, dwa punkty programu pind, ktre budziy najwicej sprzeciww. I na ktre Doka, jak wszystkie aktywistki, reagowaa niczym pies Pawowa. A miaem w oczach mroczki od wysiku, musiaem j cay czas trzyma na maksymalnym wzmocnieniu, eby nie dostaa piany na pysku i nie wyskoczya z jakim upokarzajcym rozrodem czy inn pindowsk nowomow. Czekaem na jakie naprawd dobre pytanie. Liczyem na nie w ostatniej godzinie, przy telefonach od widzw. Ale trafio si nieco wczeniej, przy pytaniach z sali. Ostrzyona pod donic starucha, poczerwieniaa i zapluwajca si z podniecenia. Zdaje si, e naleaa do staych bywalcw cotygodniowego Studia Wyborczego. Wiedziaem, e to to, co trzeba, ju po jej pierwszych sowach, w ktrych nazwaa Dolk ydowsk esesmank. Zmusiem dziewczyn do gorzkiego, penego rezygnacji umiechu i bezradnego rozoenia rk. No c oznajmia ponuro. Zdemaskowaa nas pani. Oczywicie, jestemy ludobjczym spiskiem, nimy po nocach o zdemoralizowaniu i biologicznej eksterminacji narodu bdcego ostoj Prawdziwej Wiary, a caym tym interesem rzdz yd, Czarownica i Diabe we wasnej osobie. Niestety, czuam, e to si tak skoczy, i e Prawdziwi Polacy bezbdnie rozszyfruj nasze rzeczywiste zamiary! Niemal syszaem ten chralny wybuch miechu przed tysicami telewizorw. I wanie w tej chwili zaczem rozumie Rafaa. RAFA Tak, wanie wtedy poczuem pierwszy raz, jak moe uskrzydli i upoi poczucie, e ma si wadz nad mylami hooty. Posmakowaem tego. A to jest jak narkotyk. Uwiadamiasz sobie, e nie jeste jednym z tych szarych,

przecitnych ptakw, snujcych si po wiecie z nosami przy ziemi i wszcych za fors, gorza i bolcowaniem. Moesz wle im do mzgw, sprawi, e bd rechota z tego, co kaesz im uwaa za mieszne, i caym sercem broni kadego kitu, jaki im wciniesz. Mona poczu si Bogiem. A to jest cholernie przyjemne uczucie. Zdarzao mi si to potem wiele razy: na rnych przyjciach, od przypadkowo spotkanych ludzi, syszaem nagle swoje wasne sowa. Swoje, rodzone farmazony, ktre yknli bezwiednie gdzie w druku albo na fonii i powtarzali je z zachwytem, zadowoleni, e maj przed sob kogo, komu mog czym prdzej przekaza objawienie, umoliwi mu doczenie do grupy tych lepszych, mdrych, co to wszystko dobrze wiedz. Niektrzy potrafili mnie przekonywa, e jest jak jest, postp ma swoj cen, konieczno, trudno, tak zawzicie, e gdybym sam nie wymyla ich argumentw, to chyba bym uwierzy. Zaczem przyglda si uwaniej szefowi. Niewiele o nim wtedy wiedziaem. Wysoki, do wtej budowy (nigdy nie nosi koszul z krtkim rkawem, a najchtniej lune marynarki, mocno podwatowane w ramionach), z resztkami wosw, gdzie midzy trzydziestk a czterdziestk bliej tej drugiej. Okulary, poke od tytoniu zby, z lekka obwise podgardle i grube wargi, na ktrych zawsze goci ironiczny, jakby drwicy grymas. Mwi zazwyczaj krtkimi zdaniami, jakby wypluwa sowa, ktre trzymane w ustach przejmoway go obrzydzeniem. Najchtniej zreszt cytowa; Bg jeden wie, kiedy si zdy tyle naczyta i jakim sposobem to wszystko pamita. Plotka gosia, e swego czasu prbowa pisa, ale dla kawiarnianego wiatka literatury ta jego pisanina bya zbyt skomercjalizowana i niepowana, a dla publiki zbyt trudna. W kadym razie musia sobie da z tym spokj do dawno, bo porusza si w polityce ze zrcznoci i swobod wiadczc, i siedzi w tym ju od lat. Co jeszcze? Pi. Pi w sposb dla nikogo nie zauwaalny; wydawao si, e ten luny, peen lekcewaenia sposb bycia jest jego normaln cech, a nie efektem niewielkiej, lecz stale uzupenianej w zaciszu gabinetu dawki alkoholu, krcej mu w yach. O tych, jak je nazywa, dopalaczach dowiedziaem si tylko dlatego, e w pewnym momencie przesta si przede mn z tym kry. W ogle, co dotaro do mnie z pewnym opnieniem, traktowa mnie wyjtkowo. Jak ulubionego ucznia. W stosunku do innych wyranie dba, by zrobi na nich wraenie gocia akurat takiego, za jakiego chcia uchodzi. Do koca nie udao mi si dowiedzie niczego o jego yciu prywatnym, a tym bardziej zdoby si na odwag, eby go o to zapyta. Tego, co szeptay sobie na ucho co poniektre

sekretarki, traktowa powanie nie sposb, chocia fakt, e wszystkie kobiety, zarwno w Biurze Wyborczym, jak i w Wydziale Propagandy, sprawiay wraenie, jakby dobrano je wycznie na wygld. To zreszt do niego pasowao: wiat jest pody, ale niech przynajmniej bdzie adny. By moe w tych babskich pogaduchach byo co z prawdy, a moe panienki tylko kompensoway sobie niespenione zachcianki. Mimo nieszczeglnie w sumie efektownej postury potrafi sobie radzi z babami, mia gadane jak mao kto. Z drugiej strony sprawia wraenie czowieka, ktremu najwicej radoci dawao samo doprowadzenie niewiasty do stanu rozgotowania na mikko. Oczywicie nie wiem na ten temat nic pewnego. Gdzie po wyborach zorientowaem si, e Rafaa po prostu bawi wodzenie gupszych od siebie za nos. Bawi to moe nawet za mao powiedziane. Nawrcenie rodakw na ideologi pind i sprawienie, by rzucili si pod ich przewodem budowa now, rajsk epok, musia uwaa za najlepsze z moliwych udowodnienie swojej wyszoci nad hoot. Ja osobicie nie miabym zreszt co do niej wtpliwoci. Mona si tylko byo zastanawia, dlaczego facet z takim bem zosta w tym zasyfionym kraju. Oczywicie, pniej miao si okaza, e wszystko to jest bardziej skomplikowane, ni mylaem. TRZY ISTOTNE PRZYCZYNY Pierwsz okazj, by dowiedzie si o szefie czego wicej, miaem, gdy oznajmiem nieopatrznie, e zamierzam pracowa dla pind tylko do wyborw. Nie wygupiaj si, miody czowieku rzek z irytacj. To nie jest rwanie truskawek czy inna praca sezonowa. Pokiwaem gow, uznawszy w duchu, e najlepiej bdzie odoy spraw na pniej. Ale nie da si tym zby. A waciwie dlaczego? Masz gdzie lepsze widoki? Nie, nie o to chodzi. Chc chc si oeni. Zbarania. Oeni si? W kociele, tak? Z organami, wiecami, kobiercem i zapakanymi mamusiami? A potem mie dzieci? Tak, w kociele. Taki mam ukad. Ukad powtrzy i przecign doni po wysokim, sigajcym a potylicy czole. Z t brunetk Magd, tak? Sympatyczna laseczka,

owszem. Ale eby si od razu eni? Mylisz, e jak was ksidz pobogosawi to wam bdzie lepiej wychodzi w ku, czy jak? A moe ona ci bez tego nie chce da? Przez moment miaem ochot rzuci si na szefa z piciami; powstrzymaa mnie myl, i pokazabym mu w ten sposb, e przypadkiem trafi w sedno. Rozemia si nagle. Przewodniczca chyba by pka, gdyby to syszaa! Oeni si i mie dzieci! Cholera, fizjologia jest nie do zwalczenia. No, ale pknicie tej larwy nie jest a tyle warte, ebym traci na to konto najlepiej si zapowiadajcego pracownika spowania gwatownie. Przykro mi, ale to niemoliwe. Musisz jako przekona swoj niewiast, eby ya z tob na koci ap. Niemoliwe? Z trzech przyczyn. Dwie s mniej wane, trzecia zasadnicza. Pierwsza to ty. Maestwo to pikna, stara tradycja i nie ma sensu robi z niej szopki. Ten ukad, skdind prawidowy, polega na tym, e bierzesz kobiet pod swoj opiek i stajesz si za ni odpowiedzialny. Nie chciabym ci urazi, Alek, ale na ile ci znam, nie mona ci powierzy nawet morskiej winki. Zwaszcza e po odejciu std byby wszdzie spalony. Chyba e mylisz zosta utrzymankiem wasnej ony. To czste. Tak zwany zwizek partnerski westchn ciko. Przykro przyznawa pindom racj, ale niestety, mczyzna to zwierz wymierajce. Cywilizacja techniczna i jej regulacje spoeczne wykoczyy go na amen. W dzisiejszych podych czasach nie ma ju facetw, ktrzy zostawiali bab przy dzieciach, a sami szli z maczug na mamuty albo z poyczonymi pienidzmi zakada biznes. Zastpi ich zniewieciay niedojda, bezwolny, nieodpowiedzialny, ktremu ze wszystkich mskich atrybutw zostay tylko jaja. Czasami potrafi by ujmujco uprzejmy. Druga przyczyna to ja. Nie po to ci ucz tej roboty, eby j rzuca, bo si akurat masz fantazj eni. A trzecia? Ukad. Ukad, w ktry wlaze i z ktrego, do cikiej cholery, powiniene sobie zdawa spraw. Podpisae kup papierw, wiesz o Dolce i innych, znasz mnstwo spraw bdcych wyczn wasnoci pind. Zamy, e jednak uznasz si za odpowiedni materia na ojca rodziny i e ja ci puszcz. Ale pindy nie przejd nad tym do porzdku dziennego. Za duo wiesz. Zdaj sobie spraw, e wszede ju w dorose ycie. Chyba, e chcesz przysporzy wiatu jeszcze jedn zapakan wdow.

Problem z szefem polega na tym, e nigdy nie byo wiadomo, kiedy mwi powanie, a kiedy kpi sobie z czowieka w ywe oczy. Uznaem, naturalnie, e tym razem to drugie. Nie chc o tym sysze oznajmi. Umwmy si, e masz czas do wyborw. Jak przez te par miesicy ci nie przejdzie, zgo si, wyjani ci szczegy sprawy. A teraz pokaza mi dyskretnie drzwi gabinetu wybacz, ale mam duo pracy. Ty zreszt te. MOST Do Gry Kalwarii droga bya czysta, jeli nie liczy pijanego chopa na nieowietlonym traktorze pod Kawczynem. Rafa wymanewrowa w ostatniej chwili. Nawet nie zakl. Normalne przyjemnoci nocnej jazdy bocznymi drogami lepiej wadowa si na jak furmank, ni na patrol. Nie mwic ju o wjazdach na midzynarodowe szosy, przez ktre nie ma moliwoci przelizgn si niepostrzeenie, bez pokazania prawa jazdy i karty wozu, ktrych numery natychmiast zostayby zanotowane w pamici komputera. Przejedamy przez senn, zasyfion miecin, skrcajc na Wark. Ale Rafa nie trzyma si tej drogi dugo. Zaraz za jednostk wojskow odbija w lewo, w kierunku Wisy. W ciemnoci przed nami, zanim jeszcze zdoay j rozproszy wiata reflektorw, wida dwa czerwone punkciki. Bariera, zsunita dla wygody na pobocze. Obok, tu koo wjazdu na most, zaparkowany radiowz. Zwalniamy. Znowu ten strach. Obracam si. Magda pi, p siedzc, p lec na mikkim, tylnym siedzeniu. Saba powiata wewntrz samochodu czyni jej odrzucon na oparcie twarz niemal kredowobia. Powinna spa, po tym wszystkim. Nabiera si. Bg jeden wie, jak bardzo bdzie ich potrzebowa. Przez myl przemyka obraz maego mieszkanka Magdy w bloku na Kabatach, kiedy wrciem tam nastpnego dnia po przewiezieniu jej do willi Rafaa. Prosia jeszcze o par rzeczy. Znalazem je bez trudu. Wszystko leao na wierzchu. Wybite z zawiasw drzwi, wywalone szuflady, rozrzucone ksiki, rozbite szyby regaw. Lampka, ktra przywiecaa naszym czuym szeptom, stuczona i rzucona na podog, w kb poszarpanych papierw, ubra, podartych narzut i zason. Szcztki roztrzaskanego o cian krzya, potuczone szkieko obrazka, nad ktrym kto pastwi si metodycznie drc

na strzpy smutn twarz Matki Boskiej. To nie byli gliniarze. Oni po prostu pracuj, wykonuj swj zawd, ktry ich ani zibi, ani grzeje. Nie chciaoby si im z tak furi i wciekoci demolowa mieszkania, w ktrym nie byo niczego, co musieliby znale. A jeeli, to zaatwiliby spraw do koca, zostawiajc kogo, kto by mnie zwin. Nasze dzielne ochotniczki, seksowne, przeszkolone w samoobronie laleczki, szczliwe, e jaka swoocz zakapowaa im nierejestrowan i e mog wasnymi pazurami powalczy troch z zabobonami i klerykalnym ciemnogrodem. Kada krowa na pewno wierzy wicie, e wanie ten ciemnogrd odpowiada za wszystko, co jej si w yciu nie udao. Nie mwiem o tym Magdzie. Wycigam rk ponad oparciem fotela i budz j delikatnym uciskiem doni. Lepiej tak, wyrwana nagle ze snu mogaby co paln. Patrzy na mnie, od razu z ca przytomnoci. Siada, podciga okrywajcy nogi koc, tak, aby zakry jego rbkiem zaokrglony brzuch. Kiwam lekko gow, wci ciskajc jej palce nie bj si. Nie bj si, dobry jestem. Sam mam pene portki. Rafa na szczcie nie. Hamuje przy znudzonym gliniarzu, od razu opuszczajc boczn szyb, i zanim ten zdy porzdnie zasalutowa, podaje mu prawo jazdy oraz swoj legitymacj w biaej, cielcej skrce. Dobry wieczr mwi. wiata, kierunkowskazy? Nie, nie mamrocze gliniarz. Wie pan, to tak eee, kontrola dokumentw. Susznie, susznie rzuca Rafa tonem, ktrego zwyka uywa na zebraniach pani przewodniczca. Gliniarz przyglda si przez chwil legitymacji, spod daszka czapki lustrujc pobienie wntrze toyoty. Zgodnie z obowizujc procedur powinni teraz zada karty wozu, sprawdzi numery samochodu, wrci do radiowozu, naraajc si na przykre sowa od drzemicego tam zmiennika, wpisa to wszystko w komputer i sprawdzi, czy samochd nie jest kradziony albo poszukiwany. A przy okazji zostawi gdzie lad, e tego a tego, o tej a tej, w tym a tym miejscu ten wanie wz z tym wanie kierowc przejeda przez most, na ktrym wskutek oglnie znanego zacofania tej czci wsplnego europejskiego domu nie postawiono dotd normalnych, pautomatycznych rogatek. Kupa roboty. A czy facet w takiej gablocie, z tak legitymacj w garci, wyglda na zodzieja samochodw albo poszukiwanego? Jaka fisza, wiezie panienk, jak nic jak aktywistk. Pewnie jad gdzie w Polsk tumaczy narodowi, e zarzdzenia wadz to smutna konieczno i nie ma co prbowa rozrb. Mnstwo si teraz krci rnych dziaaczy i agitatorw.

Zreszt gliniarzowi wszystko to zwisa naci. Bo to niby mg wiedzie, jak bra t robot, co si w kraju porobi? Oddaje papiery i wykonuje dwoma palcami jaki dziwaczny ruch koo czapki, pokazujc, by jecha dalej. Toyota przelizguje si zgrabnie po elaznej pajczynie, rozpitej nad lnic gbok czerni tafl cuchncej wody. W zych razach szabla a rezolucja to grunt Rafa umiecha si delikatnie kcikami ust. Opatrzno czuwa. Nie nade mn, oczywicie. Nad wami. Miae racj mwi. Moim gratem bymy tak atwo nie przejechali. Krzywi tylko usta, jakby fakt, e mia racj, by zbyt oczywisty, by w ogle o nim wspomina. Pewnie tak. Powiedziaem to tylko dlatego, e strasznie mi si teraz chce gada. Bolesny ucisk ulotni si z odka, pozostawiajc bogie odprenie, graniczce z eufori. Mam ochot rozprawia z oywieniem, opowiada kaway i mia si z nich samemu, tym goniej, im s gupsze. Tylko o czym tu gada, skoro wszyscy troje ju wszystko dobrze wiemy? Rafa obraca si na chwil. Niech pani pi mwi do Magdy. Teraz mamy spokj a do Lublina. Kiwa tylko gow. Po chwili jej nienobiaa twarz znowu odchyla si na oparcie siedzenia. Wstyd si przyzna, ale ja bym teraz nie zasn w aden cudowny sposb. Z ust Rafaa przez dugi czas nie schodzi ten lekki pumieszek. Obraca si jeszcze raz, przez moment patrzy ciepo na zasypiajc Magd, jak na biedne, zagubione dziecko, ktremu trzeba pomc. MAGDA Tak naprawd Magda wcale nie przypomina zbkanego dziecka. Nigdy nie przypominaa. Tylko z pozoru w rodku jest twarda jak pie starego drzewa. Kto jak kto, ale ja to wiem. Cholera, na dobr spraw to ona powinna si mn opiekowa, a nie odwrotnie. Moe wanie to tak mnie do niej przykuo? Waciwie nigdy si potem nie wie, na czym polega ten czar, co go sprawio. Nie kocha si za co ani dla czego. Po prostu to przychodzi, jak dar od Boga albo przeklestwo losu. A moe nieuchronny efekt biologii i chemii. Z pocztku wydawao mi si, e Magda robi wszystko, by sobie utrudni

ycie. Tak to przynajmniej wygldao. Spotykalimy si czsto na uczelni. Mwia nieduo, nie chichotaa, nie udzielaa si towarzysko. Zawsze wymawiaa si brakiem wolnego czasu. W ten sposb zarobia sobie na opini zarozumiaego kujona, patrzcego na wszystkich z gry. Niektre z dziewczyn sugeroway niedwuznacznie, e Magda preferuje wasn pe i aden z kolegw nie mg w takich sytuacjach zaprzeczy pod sowem honoru. W ogle dziewczyny wygadyway o niej niestworzone historie. Baby z reguy s jeszcze bardziej od facetw bezlitosne dla takich, co odstaj od stada. Zbliylimy si jako tak przypadkiem. Moe korcio mnie wyzwanie, a moe przysza mi do gowy z braku innych moliwoci z moim talentem do niewiast nie mogem si uskara, e zajmuj mi zbyt wiele czasu w kadym razie zaczlimy si spotyka. Sam nie zauwayem, kiedy wsikem beznadziejnie. Wcale nie bya wyniosa, potrafia si mia i cieszy wspanialej ni ktokolwiek inny. Ale tylko przy mnie. W towarzystwie natychmiast milka i straszya si: ja wiedziaem, e po prostu boi si innych ludzi, a raczej boi si, by nie spotkaa ich z jej strony jaka przykro. Ale inni tego nie wiedzieli i ta jej ochronna skorupka drania ich, prowokowaa niech, a to z kolei czynio Magd jeszcze bardziej nieufn. Wiele czasu zmarnowaem na prby oswojenia jej z towarzystwem, w kocu wyszo na to, e najlepiej czulimy si sami ze sob. Doszy do mnie suchy, e staem si zarozumiay. Zastanawiaem si czsto, jakim cudem waciwie mnie samemu udao si przez t nieufno przebi. Moe ze wzgldu na moj wrodzon pierdoowato. Gdy prbowaem si do niej pierwszy raz dobra i pierwszy raz poczuem, jak sztywnieje pod moim dotykiem, pomylaem sobie: nic, poczekamy, jak si uoy. Gdybym by zdolny do podjcia mskiej decyzji, albo przynajmniej przewidzia, ile si przez jej niepodjcie namcz, zwiabym z krzykiem. A potem ju tylko brnem coraz gbiej w sytuacj bez wyjcia. Kochaem j. Chciaem jej. Ale nie potrafiem zmusi si, by okaza jakkolwiek stanowczo, moe ze strachu, eby nie straci i tego, co ju miaem, a bez czego zaczem to sobie uwiadamia mczybym si jeszcze bardziej. Od pierwszego razu wiedziaem, e to nie jest ozibo, e wazi pomidzy nas kto, z kim nie mam szans si mierzy. Magda bya bardzo wierzca. Nie potrafiem znale na to kontrargumentu. Z pocztku i tak by nie byo jak: u mnie zgredzi, u niej ciotka. Ta ciotka robia pod siebie ze staroci, nie kojarzya nic, i gdyby nie Magda dawno ju znalazaby si na swoim miejscu, to znaczy w pastwowej umieralni.

Odwdziczaa jej si bluzgajc od najgorszych, wzywajc policj (znali j na wszystkich komisariatach) oraz ssiadw na ratunek, e ta kurwa zamyka j w domu, okrada i w nocy posypuje ekstraproszkiem, eby szybciej umara. Raz tam nieopatrznie wlazem i ciotka, oczywicie, z waciw swemu wiekowi przenikliwoci odkrya sens spisku: jej drczycielka sprowadzia sobie fagasa, ktremu sprzeda mieszkanie. eby si zemci, narobia Magdzie do torebki. Potem ju nie prbowaem do niej przychodzi. To jest mj krzy umiechaa si gorzko. Przepraszam, ale poradz sobie sama. Nie wiem, dlaczego niby jej, w kocu to bya dla Magdy jaka dziesita woda po kisielu. I moe jestem skurwiel, ale kiedy ta stara cholera wreszcie walna w kalendarz, ze szczcia schlaem si jak robaczek witojaski. Pogrzebowi i obsuga cmentarza nigdy nie widzieli rwnie tryskajcego radoci klienta jak ja, kiedy pomagaem Magdzie zaatwia niekoczce si formalnoci i uera si z hienami. A moe widzieli. Problem mieszkaniowy ma na ludzi fatalny wpyw, jak stwierdzi przy okazji Rafa. Rado bya przedwczesna. Dawno ju zdecydowaem si oeni, ale kiedy kochan cioci wreszcie szlag trafi, przeszkod okazaa si aoba. A potem udao mi si zapa robot u pind. To bya jaka szansa ustawienia si w yciu, nie chciaem jej zmarnowa. A jednego z drugim nie szo pogodzi. Rozstanie nie wchodzio w gr, lub te, wariant najbardziej oczywisty odoenie formalnoci na pniej w ogle nie nadawa si do rozpatrzenia. Czuem, e jak to potrwa duej, to wreszcie mnie rozsadzi. ROBOTA Na szczcie dla swojej stabilnoci psychicznej mam od Bozi jeden dar: gbokie wewntrzne przekonanie, e wszystko si zawsze w kocu jako uoy i byle nie myle o kopotach, to i one o czowieku zapomn. eby wic zaj czym szare komrki, mciem robot z tak wciek kurwic, e po paru tygodniach staem si obiektem wzmoonego zainteresowania ze strony szefa. Przeskoczyem na pierwsz samodzieln spraw ten proces pind przeciwko kobiecie, ktra nie chciaa wyskroba dziecka, chocia lekarze przewidywali, e moe urodzi si chore. Oczywicie nie ja spraw nakrcaem, nie ja wnosiem kolejne odwoania do kolejnych instancji, oddalajcych pozew z braku znamion przestpstwa, ani nie sprowadzaem

postpowych idiotek z Wbrzena, Woch i Niemiec, eby manifestowa wite oburzenie pod sdami. Robiem rozgos wok sprawy, apaem dojcia do dziennikarzy, sondowaem ukady, znajdujc optymalne sposoby wpywania na nich, kupowaem rnych utytuowanych kretynw i pisaem dla nich mdre wystpienia. Ta pinda, ktra rozebraa si na fasadzie Sdu Najwyszego, to te by mj pomys. Uwaam, e z fachowego punktu widzenia wietny, obleciaa wszystkie europejskie telewizje i okadki czasopism, a stamtd rykoszetem powtrzya to samo w kraju. Ca spraw zgasiem potem na polecenie szefa w trzy dni, pojcia nie mam, czy to dziecko urodzio si w kocu zdrowe, ale smrodek poszed w nard, robic dyskretne to pod kampani wyborcz. Rafaowi rozegranie sprawy przypado do gustu. Tym sposobem wpakowaem si w potrzask, jakbym mia jeszcze nie do popltany yciorys. No, powiedzmy, e wpakowaa mnie wasna pazerno z jednej a drobna pomyka szefa w ocenie moich motywacji z drugiej strony. Najpierw byo par rozmw, potem dwa tygodnie testw i szkolenia a w kocu zacza si prawdziwa robota i zarabianie prawdziwych pienidzy. Pojedzisz sobie na aktywistkach rzuci Rafa. Chodzio naturalnie o Dolk i pozostae egzemplarze. Tak to si u nas nazywao: jedzisz jutro na Ance, w tym tygodniu jedzimy na zmian. Nie wiem, kto wymyli ten patent, ale dziaa bezbdnie. Panienki zrobiy si wyszczekane i cwane jak jasna cholera. Osobicie wiedziaem o trzech, ale pewnie byo ich wicej. Nas te byo tylko kilku, z do zrozumiaych wzgldw. Zreszt, nie musielimy przecie wspomaga ich babskiego mzgowia bez przerwy. Kiedy nie wystpoway publicznie, odpowiada za nie wydzia wewntrzny Ruchu. Mwio si ochrona, co miao wszelkie znamiona prawdopodobiestwa bd co bd w ramach gonienia Europy przykre przygody zdarzajce si ludziom zaangaowanym w polityk zaczy u nas powoli wchodzi w sta praktyk ale bardziej chodzio tu o pilnowanie. Ktokolwiek si tym zajmowa, babsztyle pani przewodniczcej na pewno miay u niego tyle samo do gadania, co u nas. Chocia moe nie raz zdarzya im si fuszerka niemale popisowa. I to wanie zaraz po debacie. Jaki klient siedzcy noc nad sobotnio niedzielnym wydaniem ycia Warszawy wpad na pomys, eby podzwoni po programie na prywatne telefony uczestnikw cholera go wie, skd mia numery i skoni ich do krtkiego podsumowania dyskusji oraz zwizej oceny sytuacji, po kilka zda na pierwsz stron. Doka zachowaa si jak sodka idiotka, ktr zreszt bya, wyjwszy okresy aktywowania neurowszczepw. Naplota, e przekonaa si po raz kolejny, i w

krytycznych sytuacjach nigdy nie zawodzi jej natchnienie, bo oywia j duch wielkiej misji, to znaczy wyzwolenia wiata w ogle a Polski w szczeglnoci od samczej agresji, brutalnoci i podoci, czego wyzyskiwane kobiety dokonaj, jak si wezm w kup i zrobi kobiec rewolucj, i ta chwila si zblia, i bdzie raj i kwiatki w kadym wazonie, amen. Litociwy gryzipirek zrobi z tej sieczki na amach par zgrabnych zdanek o niczym, w sumie nic wielkiego si nie stao, ale mogo; o caej tej rozmowie dowiedzielimy si dopiero z gazety. Rafa rozpromieni si jak stary alkoholik na widok oszronionej flaszki, po czym natychmiast rzuci si dzwoni do Berlina i robi obciach pani Wsadzaj. Sdz e z niezym skutkiem. Naturalnie wiedzia, e to nie jej wina, ale nie mg przepuci takiej okazji do zegrania si na babie za jej nalot na nas zaraz po debacie. BERNADETTA WSADZAJ W ogle szef Biura Wyborczego i przewodniczca polskiego oddziau Europejskiego Ruchu Wyzwolenia nienawidzili si z caej duszy; tak jak mog si nienawidzi tylko cynik i fanatyczka, robicy z kracowo odmiennych powodw dokadnie to samo. Nie obrzucali si obelgami, rzecz jasna, a gdy dochodzio do wymiany przeciwstawnych zda, odbywaa si ona w tonie mijowatej uprzejmoci. Ale i tak kady doskonale wiedzia, e pani Bernadetta oddaaby p tego, co jej jeszcze zostao z ycia, eby Rafaa i wszystkich samcw, ktrych sobie dobra do wsppracy, trafi najjaniejszy szlag. Przed debat miaem szczcie nie zna Bernadetty Wsadzaj osobicie. Wiedziaem o niej mniej wicej tyle samo, co wszyscy. ya sobie babina trzydzieci par lat, wyrabiajc wierszwk w rnych szmatawcach, zaliczajc par rozwodw i nie mogc si zrealizowa. A pewnego dnia poczytaa sobie Margaret Mead czy czego w tym stylu i doznaa Objawienia. Zrozumiaa wszystko i od tego czasu nie potrzebowaa ju do szczcia niczego prcz szerzenia swej wiary. Najbardziej przeraajce byo w tej kobiecie to, z jak niesamowit konsekwencj potrafia do tej wiary dopasowa absolutnie wszystko. adnych wtpliwoci, adnych rozterek, stuprocentowa impregnacja na wszelk argumentacj. Do tego natura wyposaya j w upr inflanckiej kobyy oraz niewtpliwy talent organizacyjny. Kiedy wylano j z Solidarnoci, ktra wanie krzepa w przytulne struktury i rozmaite ciotki rewolucji przestaway jej by potrzebne, zaangaowaa si w ruch feministyczny. I to tak, e wkrtce zacza przyprawia swoje szefowe o

niejaki niepokj. wczesne polskie feministki to byo towarzystwo raczej kontemplacyjne i nieruchawe, wic pani Bernadetta i jej coraz liczniejsze, rwnie energiczne wsppracowniczki, zaczy po prostu rozsadza dotychczasowy ukad. Przypuszczam, e ostateczne utrcenie ustawy o zakazie aborcji byo w duej mierze jej osobist zasuga. Na pewno w kadym razie zasuya si dla poczenia z zielonymi, czy raczej dla ich przyczenia, i dla wejcia w struktur europejsk. A waciwie dopiero podczenie si pod zachd spowodowao masowy przypyw zwolenniczek i, czego do koca nie potrafi poj, zwolennikw. Na stanowisko przewodniczcej polskiego oddziau nie miaa, praktycznie rzecz biorc, kontrkandydatur. MAPA POLSKI Wparowaa do gabinetu Rafaa, gdy siedzielimy tam po debacie. Sami, bo swoj sekretark Rafa odesa ju do domu. Dochodziem powoli do siebie waciwie ju doszedem, ale udawaem znacznie bardziej zmczonego ni w rzeczywistoci. Mielimy do pogadania o dalszej wsppracy i po prostu baem si tej rozmowy, tote kiedy w sekretariacie rozlegy si kroki, a po chwili w drzwiach pojawia si pani przewodniczca, w pierwszej chwili powitaem j jak zbawienie. Zamkna za sob starannie drzwi i wbia w Rafaa lodowate spojrzenie. Tym razem pan przesadzi wycedzia. Zdecydowanie. Nie zamierzam tego tolerowa. O, pani przewodniczca! umiechn si szeroko. Kto by si spodziewa! Prosz spocz, c pani sprowadza o tak niezwykej porze? Niech pan przestanie baznowa. To adne baznowanie. Po prostu uprzejmo. Moe istotnie nie na miejscu usadzi si za biurkiem i spojrza na mnie. No c, porozmawiamy jutro. Wybaczysz. Skinem skwapliwie gow, prbujc skorzysta z okazji i czym prdzej zwia z gabinetu. Chwileczk osadzia mnie przewodniczca. To on wspomaga! Dolores w czasie dyskusji, prawda? nie czekajc na potwierdzenie ruszya do ataku. Dlaczego pozwoli pan sobie ignorowa nasze sugestie? Jakim prawem? No, sucham? Zwone wciekoci szparki w makijau, nakadanym chyba murarsk kielni, kipiay tak witym oburzeniem, e a odruchowo przycisnem si

do oparcia fotela. No, wie pani zaczem niepewnie. Miaem dziesi monitorw. Wybieraem rzeczy najpotrzebniejsze w dyskusji To ja odpowiadam za moich pracownikw poratowa mnie Rafa. Czy ma pani jakie pretensje? Doskonale pan o tym wie! Tchrzostwo, kapitulanctwo i wypaczanie ideologii naszego ruchu w oczach spoeczestwa! Robicie to ju od duszego czasu, ale ta debata Nie wolno wam stwarza pozorw naszej zgodnoci z klerykaami ani traktowa tak lekko kwestii rozrodu, rozumie pan? Zabraniam tego! Umiechn si szeroko pod lawin decybeli. Pani wybaczy, ale podlegam bezporednio Radzie Europejskiej. Moe pani, naturalnie, wystpi o zwolnienie mnie. Jakby nie wiedzia, e robia to z regularnoci zegarka. Sdz, e gdyby Rada bya dokadnie poinformowana o paskich poczynaniach Rada jest dokadnie o nich informowana i to przez wiele niezalenych od siebie osb. I w peni je aprobuje westchn ciko. Zapewne trac czas, ale chciabym pani uwiadomi, e to jest polityka. Polityka prychna gniewnie to wasza, samcza zabawa. My nie zajmujemy si polityk, my burzymy wasz, mski wiat i budujemy nowy. Znakomicie. W takim razie, skoro si co do tego zgadzamy, prosz zostawi polityk osobom bardziej kompetentnym. Jak pani dobrze wie, nie jestem wyznawc. Jestem znawc. Fachowcem. Wynajto mnie do konkretnego celu: pozyskania dla pani ruchu jak najwikszego elektoratu. W tej chwili moemy liczy na co najmniej 25% gosw Dwadziecia pi procent! Gdyby nie faszowa pan naszego programu, poparaby nas kada kobieta w tym kraju! A to jest grubo ponad poow! Oczywicie myli si pani. Dlaczego miaaby was poprze? Bo j chcecie wyzwala? A po co jej to? Normalna kobieta zaakcentowa mocno to normalna wcale nie potrzebuje przedstawicielstwa w parlamencie. Potrzebuje chopa, ktry robi jej dobrze, przynosi do domu duo pienidzy, kupuje modne kiece i potrafi przekonujco ga, e tylko j jedn kocha. Moe pani liczy tylko na dziennikarki oraz podatn na wszelk demoralizacj modzie. Co ma pani do zaoferowania onom i matkom, ktrych ich stan wcale nie frustruje? One si przebudz cay czas staa przy drzwiach, wzbraniajc si przed zajciem ktrego z foteli naprzeciwko biurka. Wszystkie kobiety

uwiadomi sobie swoj si. Ju niedugo. W porzdku. Na razie si nie przebudziy. Do pani naley pozyskiwanie zapalonych bojownikw sprawy. Ale o sukcesie nie decyduj zapalecy. Decyduj obojtni. Ci, ktrym wszystko zwisa a do dna. To naley do mnie: sprawi, by milczca wikszo przyjmowaa dziaalno pani fanatyczek jeeli nie za aprobat, to przynajmniej biernie. Dobrze pani wie, e wanie z tego powodu Rada Europejska wybraa na miejsce zadania pierwszego ciosu wanie Polsk, chocia na zachodzie ma znacznie wikszy stan posiadania. Tutaj ludzie s tak rozbici i ogupiali, pozbawieni silnej, naturalnej elity, e pokn wszystko. Nawet kontrol urodze. Wszystko, co kojarzy im si z zachodem i nowoczesnoci. Przewodniczca przekonaa si chyba wreszcie, e nie zdoa Rafaa zabi ani nawet speszy wzrokiem. Przysiada midzy fotelami na stoliku do kawy. Nie byo w tym gecie ladu rezygnacji. Niech pan mwi dalej. To interesujce. Pani w kadym razie powinno interesowa skin gow. Hoot trzeba urabia stopniowo, powoli. Podrzuca jedno haso po drugim, bo hoota ma to do siebie, e z natury obawia si wszelkich zbyt daleko idcych nowoci. Nie wszystko naraz. I nie wszystkim naraz. Najpierw pozyska, nazwijmy to, inteligencj, potem stopniowo obezwadnia ciemniakw. Ta ideologia, ktra ma sankcjonowa wasz dziaalno, niesie w sobie ogromn si. Jest w stanie powtrzy sukcesy socjalistw. Tumaczy wszystko, zwile jak amen, i nie pozostawia adnej obrony, adnej moliwoci odwoania si do innego systemu poj. Potrzeba piciu, szeciu lat, eby przestawi na ni cae spoeczestwo. Najmdrzejszych si przekupi, nieco gupszych nawrci albo skoni do udzielenia wystarczajcego poparcia, pozwalajc im zostawi sobie rne ale do okamywania samych siebie Rafa spoglda w zamyleniu na blat biurka. Ale do tego jeszcze daleko. Na razie trzeba lawirowa. Koci, na przykad. Fundamentalna sprawa. Jasne, e nie mona pogodzi katolicyzmu z mordowaniem dzieci unis lekko do w kierunku przewodniczcej, ktra po tych sowach a zasyczaa. Dobrze, dobrze, nie jestemy przed kamer. W kadym razie Koci musimy rozbi. Tylko e to trzeba przygotowa. Starcie sprowokowane ju teraz, tak jak pani chce, mogoby si skoczy porak. Trzeba najpierw rozkruszy podstawy siy Kocioa, skompromitowa i omieszy kler, odwoa si do ludzkich zawici, wygodnictwa i rozkoszy, jak daje motochowi obalenie autorytetw Nie pierwszy raz mwi pan tak, jakby sympatyzowa z tym ciemnogrodem.

 Ja z nikim nie sympatyzuj. I staram si nie poddawa adnym emocjom. Natomiast troch si znam na religii, a zwaszcza na historii Kocioa. To szczeglna instytucja. Nic jej tak nie umacnia jak otwarte ataki i przeladowania. I odwrotnie, kiedy zostawi j we wzgldnym spokoju, traci wyznawcw byskawicznie. Katolicyzm to bardzo trudna religia, bardzo wiele wymaga. Zdecydowanie zbyt wiele, jak na przecitnego czowieka. Jego sia jest u nas tylko dziedzictwem po komunizmie. Wie pani, skd si wzia? Std, e czerwoni zdoali uproci katolicyzm do jednego, atwo zapadajcego w pami hasa: prowadzi wit wojn z niewiernymi. Chodzi na procesje, zawodzi nabone pienia i czu si czci wojujcej o suszn spraw masy. Nasz, polski Bg siedzi w kociele, tam si chodzi go okadza, i rodacy cholernie sobie nie ycz, eby wciubia nos w ich prywatne ycie. Polski katolicyzm To jest kolos na glinianych nogach. Potrzebuj tylko troch czasu, eby wikszo wyznawcw daa nog z ziejcych nud ceremonii i zabraa si do budowania weselszego wiata, penego blichtru, seksu i kolorowych neonw. Ja wiem, jak to robi. Kpi ile wlezie z tych wszystkich kartek na sakramenty, z kocielnej biurokracji, z pazernoci proboszczw. Montowa rne ruchy niby katolickie, rozmywajce stanowisko religii. Ale atakowa tego, co ludzie maj wbite w pami jako wito, gwnych hase kultu, zwaszcza maryjnego, nie wolno. Rozumie pani? W swoim czasie sami o nich zapomn. Nic na sil. To bdzie trwao. Podnis gow, przez chwil mierzyli si wzrokiem. Siedziaem cicho jak trusia, bojc si zwrci na siebie czyjkolwiek uwag. Tyle o strategii podj Rafa. Teraz taktyka: zgodnie z dalekosinymi planami, musimy w najbliszym czasie restytuowa cenzur i wyposay j w szerokie penomocnictwa. Obkom, skoro przegra w wyborach a ma to jak w banku i nie bdzie mia szans upcha tam swoich ludzi, stanie na uszach, eby do tego nie dopuci. A pani jest za saba, eby przeprowadzi spraw gosami swoich posanek albo eby zmontowa wystarczajcy nacisk. Tego nie zrobimy bez bogosawiestwa z Miodowej. Dlatego wanie, kolejna pani pretensja, kiedy trbimy o zalewie pornografii, kadziemy nacisk nie na upokarzanie kobiety, bo panienkom za to, co robi, dobrze pac, tylko na uprzedmiotowianie osoby ludzkiej i odzieranie jej z godnoci. Jest w programie sporo takich spraw, ktrych nie przeprowadzi pani bez poparcia albo Kocioa, albo innych si, ktre kiedy tam, w dalekim planie, zamierzamy rozwali. Prosz si pocieszy, e kiedy bdzie pani miaa nadwilask cz wsplnego europejskiego domu do dyspozycji swojej i swoich wariatek z wakami. Mniemam, e zbierze pani ich do, eby przy obojtnoci ogu zdoa zrealizowa kady babski kaprys, jaki

wam przyjdzie do gowy. Przynajmniej przez jaki czas, dopki na przykad ruskie nie pozbieraj si do kupy i nie zechc restytuowa Imperium Cho jest szansa, e wczeniej zachysn si zachodnim stylem ycia. W kadym razie ma pani na par lat swoj robot. A dusze Polakw zakadajc, e to zdegenerowane bydo co takiego ma musi pani zostawi mnie. Niech si pani z tym pogodzi, to nasza wsppraca bdzie si ukada pomylnie i bez zgrzytw. Bernadetta Wsadzaj siedziaa dusz chwil bez ruchu; wida byo, jak tumiona wcieko rozdyma powoli jej przywide cielsko, podchodzc do oczu. Wreszcie plasna energicznie pulchn ap o st i dziwna rzecz, spodziewaem si wrzasku zarechotaa szyderczo. Ju si pan obsadzi we wadzach ruchu, co? Na dugie lata, jak sysz? Po co si czarowa? Skoro przybiega tu pani osobicie, to znaczy, e moja nominacja na szefa Wydziau Propagandy wysza ze sfery plotek i staa si ciaem. A pani zamierzaa mi przedstawi swoje warunki, pod ktrymi skonna jest si na to zgodzi, zanim si dowiem, e rzecz zostaa ju przesdzona. Bardzo dobrze, jest okazja ustali pewne sprawy na przyszo, i wanie to robimy. Nie daa po sobie pozna zawodu. Przeciwnie, wygldaa, jakby Rafa bawi j serdecznie. Oczywicie, moe si pani nie zgodzi. Skoro uwaa pani, e Rada Europejska to banda gupkw, podejmujcych niesuszne decyzje Cios na punkt, jak mawiaj bokserzy. Dwie ostatnie rzeczy, jakie by pani Bernadetta moga podwaa, to nieomylno Rady, wiodcej ludzko ku rajskiemu szczciu nowej epoki, oraz cakowita nieprzydatno Rafaa dla Ruchu Wyzwolenia. Przez chwil miaem wraenie, e zdoa j bardzo zgrabnie zapa w puapk. Ale z ludmi tego pokroju jest to absolutnie niewykonalne. Nie, wcale nie sdz, eby Rada si mylia. Wrcz przeciwnie. Dopiero teraz jestem w stanie zrozumie jej mdro. Zbiorow mdro mas kobiecych, ktre przestawi porzdek wiata z gowy na nogi. Panu si pewnie wydaje, e jest nie wiadomo jak sprytny, e moe wodzi wszystkich za nos, nagina prawd do swoich doranych, politycznych gierek i puchn w poczuciu samczej siy, nadyma si swoj urojon wielkoci. Dobrze, niech pan tak myli pokiwaa gow z szataskim byskiem w oku. Niech pan w to wierzy. Nam to nie zaszkodzi. Takie zarozumiae, zadufane w sobie samce s ju i tak skazane i nic ich nie uratuje. Wasz czas si skoczy, idziecie na mietnik historii. My wychowamy innych mczyzn, prostych i szlachetnych jak kobiety, rozumiejcych ich si i znajdujcych w nich

oparcie. Ale pki jeszcze s takie egzemplarze, niedobitki jak pan, dopki zachoway zdolno do swoich matactw i oszustw, do swojej brutalnej agresywnoci posu nam. Po prostu ich uywamy dla naszej sprawy. Moe pan to przyj do wiadomoci albo nie, nic to nie zmieni. Wyyujemy z nich wszystko, dopki bd nam potrzebne A potem zlikwidujemy doda grobowym gosem Rafa. Nie miaabym si z tego na paskim miejscu rzucia i podniosa si energicznie. A panu dodaa pod moim adresem radz dobrze pomyle. I nie stara si lepo naladowa swojego szefa. Nie winie pana za poprowadzenie debaty, ma pan jeszcze czas na nauk. Egzamin moe si odwlec, ale na pewno nastpi. Klimakteryjne babsko westchn Rafa po dugiej chwili, kiedy przebrzmiao ju trzaniecie drzwi. Wycign z biurka butelk Ballantinea i zay kieliszek. Dokadnie tak: zay, beznamitnie, jakby byo to mycie zbw. Nala sobie drug porcj i schowa butelk, nie proponujc mi niczego najdrobniejszym nawet gestem. Ciekawe, w jaki sposb one bd mordowa zastanawia si na gos, wycignwszy si na fotelu i sczc powoli zawarto kieliszka. Rozumiesz popatrzy na mnie kady obd wypracowuje swj charakterystyczny sposb zabijania. Torquemada pali na stosie, Niemcy, nard praktyczny, wymylili komory gazowe i cay drobiazgowo rozpracowany przemys wykaczania jak najwikszej liczby ludzi jak najmniejszym kosztem. Odwrotnie ni komunici: ci kochali rczn robot. Lubili kademu skazacowi z osobna pakowa dziewi gram oowiu w eb. Czu, jak ofiara si szamocze, napawa si jej strachem, sysze jk. I ukada par tysicy trupw jednego przy drugim. Zmruy oczy, spogldajc w cian i umiechajc si zimno. W zestawieniu z tym, co mwi, dawao to dziwny efekt. Pindom chyba najbliej byoby wanie do tego. Nasuwa si wbijanie obcasika prosto w serce. Nie, to zbyt niewygodne. W potylic. O, tu sign palcami ku resztce swoich wosw. Ten punkt, dokadnie. Wydawao mi si to absurdem. Bernadetta Wsadzaj, jej stuknite ochotniczki i wizje z najlepszych czasw NKWD. Takie skojarzenie nie miecio mi si w gowie. Czeg wymaga od hooty? No, gdyby ona miaa takie moliwoci zaczem. Spojrza na mnie niedopitym, mtnym wzrokiem czowieka, ktry na nic nie liczy, niczego si nie spodziewa i nic go nie dziwi. Ona bdzie kiedy miaa takie moliwoci w jego gosie stanowczo mieszaa si z rezygnacj. Ona albo jaka jej nastpczyni, bo babsko troch za bardzo w to wszystko wierzy, moe si zrobi w ktrym momencie

niewygodne. Powiniene, kurwa, wreszcie zrozumie, e ten zreformowany feminizm to naprawd potga. Niech si tylko upowszechni. Usprawiedliwi absolutnie wszystko. Co im przeciwstawisz? Boga i mio bliniego? Nie boisz si, e ci ludziska wymiej? Nie, zdecydowanie nie odwaybym si mwi o Bogu. Babym si, e mnie ludziska wymiej. TEN TRZECI Magda, ona potrafia mwi o Bogu tak swobodnie, jak zazwyczaj dziewczyny rozprawiaj o fasonach kiecek albo o tym, kto z kim. Najdziwniejsze byo, e wystarczay jej do tego zupenie normalne sowa. I kiedy w naszej rozmowie pojawia si Bg a zdarzao si to czsto nie cign za sob dymu kadzielnic, szelestu katechizmowych frazesw ani pogosu odklepywanych popiesznie zdrowasiek. Ty nie wierzysz w Boga, prawda? zapytaa kiedy. Niedaleko jej mieszkania, pomidzy dwoma osiedlami, zachowa si cudem aosny strzp lasu, oszczdzonego dziwnym zrzdzeniem losu przez budowniczych blokowisk i stacji manewrowej metra. Na jego skraju pozosta pochylony, przegniy krzy, z zbatym, blaszanym daszkiem nad wychostan deszczami figur Chrystusa, strzegcy nieistniejcej ju polnej drogi. Przystawaa tam czsto podczas naszych spacerw. Wtulaa twarz w konierz i przygldaa si w zadumie zeschym kwiatom, wetknitym do brudnego soika po majonezie. Nie odpowiedziaem, przypatrujc si spkanym belkom. Gdyby sformuowaa to: Ty wierzysz w Boga, prawda? te bym si z ni pewnie zgodzi. A zaraz potem przestraszyem si, e te sowa si jej nie spodobaj, i dodaem szybko: Nie wiem, waciwie nigdy si nad tym nie zastanawiaem. To nie jest rzecz, nad ktr trzeba si zastanawia. Kady ma t chwil, kiedy on zwraca si wprost do niego. I wtedy mwi si tak albo nie. Widocznie jeszcze tej chwili nie miae. A ty? Pokrcia tylko przeczco gow. Ale wiem, co powiem. Ciekawe, jakby zareagowaa, gdyby moga wiedzie, e wpatrujc si w ukrzyowan, poszarza od staroci figurk, mylaem: Odwal si wreszcie. Przesta si wciska midzy nas i pozwl jej normalnie i ze mn do ka. Nie wiem, od kiedy ten krzy tam sta. Wiem do kiedy. Po debacie i nalocie

przewodniczcej, to bya ju naprawd gucha noc, pojechaem do Magdy. Pojechaem, bo wczeniej wydzwaniaa do mnie wielokrotnie, eby w kocu rzuci mi w suchawce: Musz si z tob zobaczy. Bardzo ci potrzebuj naprawd, bardzo ci potrzebuj. Tyle. Nic wicej nie chciaa mwi przez telefon. Zaparkowaem swoje toczydo pod blokiem i poszedem na gr, peen sprzecznych uczu. Fakt, e w kocu nie rozmawiaem z Rafaem, jednoczenie przynosi mi ulg i wzmaga obaw. W wersji dla Magdy nadal rzucaem robot u pind, eby si z ni oeni, a w wersji dla Rafaa, skoro nie poruszyem tego tematu od paru miesicy, byo oczywiste, e zostaj. Cay czas nie miaem pomysu, jak z tego wybrn. W dodatku troch mnie niepokoio tak nage wezwanie Magdy. A z drugiej strony, w gbi duszy ywiem nadziej, e to bardzo ci potrzebuj moe oznacza jaki gwatowny przypyw namitnoci, ktra zdoaa wreszcie skruszy jej zasady. Oczywicie, nie miaem adnych podstaw, by na to liczy, ale pomarzy zawsze mio. Mina Magdy, gdy otworzya drzwi, wyleczya mnie z tych roje od razu. Jej gbokie, ciemne oczy lniy jak zeszlifowane diamenty. Przytulia si do mnie takim ruchem, jakim wycieczony pywak chwyta si nabrzea basenu. Jeste gos miaa drcy, jakby zaraz mia si zaama. Nareszcie Co si stao, kochanie? Co jest? Bya ubrana, pociel leaa nietknita pod kocem. Usiada zmczonym ruchem i wpatrywaa si we mnie dug chwil. Bd miaa syna oznajmia mi wreszcie. Bardzo sabo przypominam sobie, co dziao si potem. Jak przez mg. Poczuem, e robi mi si duszno, e zapadam si w jak studni, w ktrej dudni tylko potnym echem omot mojego serca i z daleka, spotgowany pogosem, dochodzi jej gos: Jestem w ciy. Potem ju nic. Dotarem do dna studni i pogryem si w beznadziejnej, zwierzcej wciekoci. Co krzyczaem, rzucaem si po mieszkaniu; bardzo moliwe, e j uderzyem, nie pamitam. Przypominam sobie tylko zy w jej oczach i jednoczenie poncy w nich ogie, gdy krzyczaa: Nie okamaam ci! Nigdy nie byo innego mczyzny, jestem dziewic! Dlaczego nie chcesz tego zrozumie!? Nie chciaem jej sucha, ale w kocu do mnie dotaro: nie pucia si, nie zrobia ze mnie durnia jakiego wiat nie widzia. Gorzej. Pado jej na mzg. Zwariowaa od tych cigych modlitw, od opiekowania si latami kopnit staruch, od siedzenia samej w domu, z dala od ludzi i tego byem pewien seksualnego niewyycia. Z wciekoci opadem jeszcze niej, w lepki, zwierzcy strach, jaki budzi w czowieku obd, kiedy nagle

spojrzy mu w oczy. Wyleciaem na schody, cigany szlochem Magdy, zdaje si, e potknem si na nich, rozwalajc sobie kolano, ale nic nie poczuem. Ocknem si w momencie, gdy rozwalaem ten krzy koo jej domu, tukc wyrwan z ziemi kod w pobliskie drzewa i z furi rozszczepiajc j na coraz drobniejsze drzazgi, wyjc przy tym jak zupeny szaleniec. Zostawiem roztrzaskany krzy, wrciem do samochodu i w aden sposb nie mogem trafi kluczykiem w stacyjk. W kocu rzuciem nim o podog, oparem gow na kierownicy i, kurwa, poryczaem si jak piciolatek. kaem, wijc si, tukc piciami w desk rozdzielcz, drapic obicia. Dziki Bogu, e by rodek nocy i e nikt oprcz niego tego nie widzia. OWOCE Zbudzi mnie wiergot telefonu, zaoonego przed paroma tygodniami. By ten najgorszy moment poranka, kiedy czowiek wci jeszcze jest pijany, a jednoczenie odczuwa ju kaca w caej jego miadcej potdze. Nie mogem sobie przypomnie, gdzie stoi aparat, a w oczach zbyt mi si mglio, ebym mg go znale. Ale sygna wwierca mi si natrtnie w zalegajcy pod czaszk szlam, przyprawiajc o mdoci i bl wszystkich nerww. Zwlokem si z tapczanu i zaczem poda chwiejnie za krcym po mieszkaniu elektronicznym wiergotem. Duy pokj. Potknem si o wie stereo. Stolik telewizora i magnetowidu. Nie tu. Rega. Sypny si ksiki i kasety. Tu te nie. W przedpokoju zapltaem si w rzucony na podog paszcz. Zajrzaem do trzeciego pokoju, gabinetu do pracy. W przyszoci, jak si w mylach przymierzaem, pokoju dla dziecka. Tfu. Nie pamita. Jest. Zostawiem go na blacie, midzy tosterem a kuchenk mikrofalow. W momencie gdy wycigaem rk, dwik umilk. Zastygem rozcignity na kuchennym blacie, jego chd przynis ulg twarzy, w jaki dziwny sposb powstrzymujc ch wymiotw. Pan wydartego z wrogiego chaosu krlestwa. Trzy pokoje, kuchnia i klop, kolorowy telewizor, tgie skoble w drzwiach. Na dole jeszcze samochd. W p roku. Od zera. Nie sprzedaem si tanio. Telefon odezwa si znowu. Osunem si na podog, cigajc za sob aparat. Kto podmieni go w nocy na kawa oowiu. atwiej byo opuci gow niemal do ziemi, ni podnie suchawk do ucha. Rafa. Kierownictwo pionu w Wydziale Propagandy. Bior? Jasne, bior. Tak. Zgoda. Omwimy szczegy. S ju wstpne wyniki wyborw. Trzydzieci siedem i sze dziesitych procenta przy pidziesiciu omiu procentach frekwencji. Nawet w tym

stanie dotaro do mnie, e jego gos wcale nie brzmi triumfujco. Ponad jedna trzecia mandatw. Polska to wszystko hoota, tylko im zota, zota Westchn ciko. Moe nie a tyle co ja, ale on take pi tej nocy. PYTANIA Teraz wydaje si to tak odlege, jakby upyny cae lata. A przecie to tylko kilka miesicy. A trudno uwierzy, e tak szybko to wszystko poszo. Zerkam na tylne siedzenie. Magda wci pi. Dla niej te kilka miesicy byo znacznie trudniejsze. Zwaszcza odkd zaczy si rejestracje i cae to polowanie. I odkd jej brzuch zacz by zauwaalny. Za oknami migaj widmowe, ciemne kontury chat jakiej kolejnej wioski, w wietle lamp przewijaa si pod koami smolistoczarna wstga szosy. Moe ja poprowadz rzucam pgosem do Rafaa. Umiecha si, krcc przeczco gow. Nie ma potrzeby. Lubi powozi. Zreszt, za atwo si zamylasz. To ju prawie Krasnobrd. Ale jeeli chcesz od razu wraca Betka. Psia wachta, tu przed witem. Zakad o wszystkie pienidze, e nie bdzie adnego patrolu. Rano musz pojawi si o zwykej godzinie w biurze, eby nikt nie mia podejrze. Sekretarki naturalnie zauwa, e jestem troch wypluty, ale pomyl, e korzystaem z tego, e jeszcze mog. I e s jeszcze jakie niewiasty, ktre nie zdyy si wyzwoli. Kto doniesie, ale nie powinno to wzbudzi szczeglnej uwagi. Ty masz oficjalnie delegacj do koca miesica na kongres w Belgii. Nawet jeeli kto si w kocu poapie, bdziecie ju daleko. Rzuca w moj stron przenikliwe spojrzenie znad kierownicy. Powiniene si troch zdrzemn. Tak jak ona. Nie potrafi. Widz. Pytania? Kiwam gow, Najwiksze przeklestwo czowieka. Jak raz zaczn mczy, nie ma sposobu. Nic za darmo, hoocie to nie doskwiera. Ktre najwaniejsze? Zastanawiam si. ebym to ja wiedzia. Dlaczego akurat ja? Dobiega mnie jego cichy chichot. To akurat mog ci wyjani. Bo jeste pierdoa boa. W caym tego sowa

znaczeniu. Przepraszam, ale troch ci zdyem pozna. Wsadzi ci kij w dup i mona wymachiwa tob jak kukiek. Nigdy nie miae nawet na tyle wasnej woli, eby porzdnie nagrzeszy. A zreszt Bg musi korzysta z takiego materiau, jaki akurat jest pod rk. A tacy jak ty s wietnym materiaem. Dla obu stron. Milcz. Pewnie znowu ma racj. SI POROBIO A moe nie ma. W kocu w wydziale udzielaem si naprawd ostro. Rafa oczywicie nie wzi do pracy ani jednej baby. cign cz ludzi z dotychczasowego Biura Wyborczego, cz bya nowa. Funkcji niektrych z tych nowych dugo nie potrafiem zrozumie. Na przykad prosiaczkowaty blondynek o wyupiastych oczach, drtwy i zupenie pozbawiony wyobrani jzykoznawca, wyda mi si w pierwszej chwili czowiekiem doskonale zbdnym. Siedzia ze swoimi ludmi przy komputerach i opracowywa systemy czliwoci wyrazw, dystrybucji przymiotnikw albo inne tego typu rzeczy. Z jakimi okreleniami czy sowo kobieta, albo dziecko, jakie s wskazane synonimy, wedug kolejnoci od najbardziej stosownych do najmniej. Wydawao mi si to gupi robot, dopki nie przekonaem si na wasne oczy, jak zabjczo wyglda tekst przepuszczony przez ich komputer. Bardziej sensownie wyglda mi go od filmw, ksiek, wideoklipw i temu podobnych. Moe dlatego, e jego robota czya si do cile z moj. Chodzio, z grubsza biorc, o robienie naleytej reklamy wok niektrych rzeczy, a udupianie innych. Oficjalnie nie mia nad tymi sprawami adnej wadzy. Ot, prywatne kontakty. W praktyce decydowa, co bdzie na polskim rynku kulturotwrczym hitem, a co skoczy ywot po tygodniu wywietlania, albo w nakadzie piciu tysicy egzemplarzy, wdeptane w gleb przez recenzentw i olane przez porednikw. Do mnie naleao sprowadzanie wylansowanych przez niego twrcw do Polski. Na Dolce jedziem coraz rzadziej, zreszt wkrtce awansowaa na rzecznika prasowego i przyj j kto, do kogo przewodniczca miaa wiksze zaufanie. Zamiast tego robiem rnym kretynom z zachodu odpowiednie nagonienie oraz podtykaem im teksty. ledzimy bardzo uwanie wasz kraj i jestemy dla was peni (pene) podziwu leciay na Okciu sowa do podetknitych mikrofonw. Rozpalilicie tu pomie, ktry ogarnie cay wiat, pomie bezkrwawej rewolucji. Dzisiejsza Polska znalaza si w czowce narodw wiata. Jestem bardzo szczliwy (szczliwa) e mogem (mogam) j odwiedzi.

Waciwie byo to dowartociowanie rodakw prostym odcinaniem kuponw od tego, co Ruch Wyzwolenia zdoa sobie zaatwi na zachodzie. Jego sia przejawia si tam bowiem w sposb do szczeglny. Nie mia liczcych si przedstawicielstw w parlamentach, rzdach ani lokalnych wadzach. Ca par powiedzmy raczej: cay szmalec puci w co innego i w efekcie rzdzi niepodzielnie wideoklipami, powieciami sensacyjnymi, serialami oraz wywiadami udzielanymi przez wszystkie moliwe gwiazdy. Kto zostanie Miss Uniwersum albo otrzyma literack nagrod Nobla, ustalano w Radzie Europejskiej. Rafa wyraa si o tej strategii z najwikszym uznaniem. W ogle bardzo sobie ceni Rad Europejsk, twierdzc zreszt, e adnej z reprezentujcych j oficjalnie osb nie mona podejrzewa nawet o dziesit cze tego rozumu, ktry dostrzega w dziaalnoci Ruchu. Trzeba dobrze w t robot wej, eby doceni eb tego, kto tym wszystkim krci powiedzia mi kiedy. Tysice szczegw, z pozoru zupenych drobiazgw, ktre cz si systematycznie w pajczyn oplatajc absolutnie wszystko. To idzie na full, na cao, i to tak przebiegle, e przeciwnicy nawet nie zauwaaj, jak trac kolejne pola. We choby przyczenie zielonych. Zieloni, rozumiesz, to byli zawsze tacy niedojrzali czerwoni, niby tam kwiatki i inne pierduki, a grali dla komunistw. W pewnym momencie zostali do wzicia, majc wyrobiony monopol na najbardziej chwytliwe hasa w kocu kto nie chce pokoju i czystego powietrza? Nie wiem, jak inni mogli przegapi tak okazj. Albo rozegranie sprawy wanie przez Polsk. Trzeba mie jaki kraj, ktry mona przedstawi jako zaktek przyszego raju, stawia za wzr i by pewnym w nim oparcia. A gdzie atwiej przej wadz, ni w takiej ni to Europie, ni to Azji? W kraju, gdzie spoeczestwo praktycznie pozbawione jest jakiejkolwiek elity, bo czego nie wybili ruskie i Niemcy, czego nie wykoczyli czerwoni, pakujc wszdzie pmzgw z awansu, to spieprzyo przy pierwszej okazji na zachd; a ta resztka nie ma wpywu, bo komuna rozwydrzya wszelki motoch, solidarno go jeszcze rozbuchaa, wyrywajc sobie z rk gosy, i nie ma w Polsce wikszej zbrodni ni uczciwie zarabia wicej ni pan robol. Ta sama robota na zachodzie miaaby niesamowity opr. Tam s wieloletnie tradycje, zastae ukady. A u nas sprzedasz kady kit. I przy tym, zauwa, oficjalnie to jednak jest Europa, i faktycznie jest to jej najbardziej zatruta i wyniszczona ekologicznie cz. Niesamowity eb pokrci przy tym gow. Chciabym kiedy tego faceta spotka. Tydzie po wyborach zacz si kryzys rzdowy. By nieuchronny, proporcje w sejmie rozoyy si zbyt rwno, eby ktrekolwiek z ugrupowa mogo dziaa na wasn rk. Sprawa zacza si limaczy, tydzie, drugi

Ludziska zrobili si wkurwione. My w tym czasie montowalimy obraz kompletnej anarchii i bezhoowia, budzc w ludziach i tak zreszt nieobc im od dawna tsknot za jakim mem opatrznociowym, ktry by ten cay burdel wzi za pysk. W kocu skonni si stali kupi na to stanowisko nawet najbardziej absurdaln person. Sprawa dojrzaa. M si zjawi. Jak si okazao, bya nim kobieta. Nasza stara znajoma, Bernadetta Wsadzaj. Pomogy jej w tym ochotniczki, na spk z Oglnopolskim Komitetem Protestacyjnym Fizycznych Niewykwalifikowanych. Ci ostatni w par dni po wyborach, korzystajc z oglnego zamtu, wadowali si do Urzdu Rady Ministrw i ogosili tam strajk okupacyjny, dajc zagwarantowania statusu spoecznego i finansowego fizolom, staego zasiku dla rezygnujcych z podejmowania pracy w wysokoci 110% redniej krajowej, i czego tam jeszcze. Ca imprez zorganizowali zadymiarze, sfrustrowani miadc klsk w wyborach i zawsze podatni na wszelkie, umiejtnie podsuwane sugestie. Oflagowali cay ginach na biaoczerwono, wystawili w oknach obrazy z Matk Bosk i piewali, co tylko umieli piewa hymn, Rot, Boe co Polsk, Midzynarodwk jak leciao. Po czterech dniach odwiedzia ich policja i zapytaa uprzejmie, czy ewentualnie mogliby sobie pj, poniewa wprawdzie obecnie nie ma adnego rzdu, ale daj Boe niedugo bdzie, a wtedy zajmowana przez nich powierzchnia lokalowa stanie si potrzebna. Poniewa jednak fizyczni odmwili, policjanci zatknli kciuki za pasy i wycofali si na z gry upatrzone pozycje. Fizyczni, uradowani sukcesem, wezwali wszystkich zagroonych redukcjami niewykwalifikowanych, by przybywali czy si z nimi w protecie i piewali dalej. Dziewitego dnia zaszczyci ich sw wizyt marszaek sejmu, powtrzy jeszcze bardziej pokornie t sam prob i otrzyma t sam odpowied. Po jego wyjedzie fizyczni podbili stawk do 120% redniej krajowej i stanowczo zadali zaprzestania wprowadzania nowoczesnych technologii, ktre pozbawiay ich pracy, groc, e zaczn odcina w miastach dopyw wody, gazu i prdu do mieszka. Rafa oderwa nas od biecych zaj i rzuci do organizowania w okupowanym gmachu mszy polowej dla protestujcych. Na szczcie w Polsce jest bardzo wielu ksiy, a jak gdzie jest bardzo wielu ludzi, to zawsze mona wrd nich znale idiot. Nam zajo to dwa dni. Wprawdzie zastrzeg si, e udzieli fizolom duszpasterskiej posugi po to, by mediowa i apelowa o rozsdek, ale mediowanie i apelowanie nie zostay starannie zarejestrowane przez TV i wyemitowane w niedzielny wieczr, natomiast duszpasterska posuga tak, doprowadzajc najciej nawet mylcych rodakw do furii.

I kiedy nastpnego dnia o wicie wpado do okupowanego gmachu oburzone spoeczestwo w postaci ochotniczek, pindy stay si najbardziej uwielbian parti w kraju. W godzin niemal cay budynek by czysty. W p godziny potem ochotniczki sforsoway drzwi ubikacji, w ktrej zabarykadowao si piewajc patriotyczne pieni kierownictwo strajku okupacyjnego, i bez wikszych ceregieli dokonao jego defenestracji. Po nastpnych piciu minutach cay budynek zaroi si od ekip telewizyjnych, filmujcych skutki dokonanych przez fizoli dewastacji i skrupulatnie podliczajcych koszty caej afery w przeliczaniu na mzg statystycznego mieszkaca. Rafa umia si jak norka. Komuchy nazwaliby to sprawiedliwoci dziejow. Pindy wziy na klasie robotniczej odwet za batalion Boczkariowej po czym z waciw sobie energi zacz przydusza informacje o prawdziwym przebiegu wydarze, kadc nacisk na bohaterstwo wtych, sabych kobitek, ktre sprzeciwiy si pogreniu naszego wsplnego domu w chaosie i anarchii. Pani Bernadetta spucha z dumy. Kobiety udowodniy, e potrafi przyj odpowiedzialno za ad i porzdek. Nie zrobiymy tego po raz ostatni. Chcemy y lepiej, godniej i dostatniej, bez wzgldu na to, czy si to panom spodoba, czy nie po czym przyja z rk prezydenta, rwnie jak jego poddani wymczonego tym caym bajzlem, misj stworzenia nowego, koalicyjnego rzdu. Ja pomylaem sobie tylko, e kiedy ten nard robi powstania, bra jedn szar najeony armatami wwz i broni Westerplatte, a teraz potrafi tylko naoy biaoczerwone opaski, zabarykadowa si w sraczu i zawodzi pieni, ktrych ju cakiem nie rozumie. Po czym poszedem na wdk. Nard, jak to nard stwierdzi, e si porobio i cierpliwie czeka, co bdzie dalej. Dalej bezkrwawa rewolucja ruszya jak z kopyta. Cae pakiety ustaw za jednym zamachem. Po czci cudzych, przeprowadzonych w ramach ukadu z partiami koalicyjnymi, po czci naszych, to znaczy pind. Chaos i anarchia znikny z massmediw jak za dotkniciem czarodziejskiej rdki, ich miejsce zaja biologiczna degradacja, dugofalowe skutki Czarnobyla i zasiarczonego powietrza, aosny stan opieki zdrowotnej, plus tematy stae nabijanie si ze zmurszaych wartoci ycia rodzinnego, kocielnej biurokracji oraz tamszonych przez wiecznie pijanych maonkw bab garkotukw, podnych jak krlice. A take sam nie wiem, dlaczego lamenty nad fatalnie zaniedban obronnoci kraju naszej czci wsplnego europejskiego domu. W trzeciej z kolei paczce ustaw znalaz si obowizek rejestracji i

szczeglnej opieki zdrowotnej nad kobietami ciarnymi. W pitej rozbudowanie resortu zdrowia o suby prewencyjnych bada podowych. Zorganizowano je w oparciu o zagranicznych specjalistw tak sprawnie, jak to si chyba w tym kraju nie zdarzyo od czasw budowy Gniezna. W smej poszerzenie ich uprawnie i wyszczeglnienie przysugujcych im sankcji. Wszyscy wiemy, jak bolesne to posunicie dla kadej polskiej kobiety i dla caego naszego narodu. Ale wiemy te, do jakiego stopnia stao si ono konieczne, jeli w krtkim czasie liczba dzieci nieuleczalnie chorych nie ma przekroczy liczby zdrowych oznajmia grobowo pani premier. Czy one, do cholery, powarioway? wcieka si Rafa. Rodziy bachory tyle tysicleci, mog jeszcze par lat poczeka. Czego si tak piesz? Jakby chciay wszystko popsu! Ja staraem si niczego nie komentowa, tylko z t sam wciekoci, z jak rozwaliem krzy na Kabatach, realizowaem aktualne zadania. A w wolnych chwilach katowaem swoj wtrob, starajc si ze wszystkich si raz na zawsze zapomnie o Magdzie. Czasami prawie mi si udawao, par razy zdoaem nawet wycign na bolcowanie jedn z sekretarek. Czasami natomiast nachodzia mnie myl, e zachowaem si jak ostatni skurwysyn. W kocu wir choroba jak kada inna, tylko e si na ni nie umiera, wariatka czy nie, znajdowaa si pod moj opiek. Ale nie miaem na to siy. Nie miaem te siy, eby wytumaczy sobie, e nic mnie ona nie obchodzi. Koczyo si to z reguy tak unyn chandr, e nic, tylko wali bem w cian, kolejnym okresem katowania wtroby i jeszcze gorliwszym szykowaniem gruntu pod przygotowywane do wprowadzenia w ycie prawa. Wreszcie w akompaniamencie jazgotu prasy, radia i telewizji sejm uchwali, senat zatwierdzi a prezydent podpisa ustaw o czciowym ograniczeniu wolnoci rodzicielskiej w uzasadnionych przypadkach. Czyli, mwic prociej, o obowizkowym skrobaniu dzieci wskazanych przez sub prewencyjnych bada podowych. Stosowane przez ni kryteria zdaway si nie bardzo trzyma kupy w kadym razie do najwaniejszych naleay dane o rodzicach i rodowisku, cae specjalistyczne badania pobyskujc aparatur robiy pic dla prostaczkw. Nasz gramatyk wprowadzi do swojego komputera zasad, by o zabiegach podowych pisa zawsze nieliczne. Pani premier wygosia pomienne przemwienie. Udowodnia jak dwa a dwa cztery, e nic si nie da poradzi, to i tak najbardziej humanitarne wyjcie z moliwych, oraz zapowiedziaa stanowczy odpr ciemnocie i klerykalizmowi, ktre nie chc przyj do wiadomoci rzeczy koniecznych.

Rafa i ja nie powiedzielimy nic. Byo to bowiem nazajutrz po naradzie, na ktrej pani Bernadetcie udao si po raz pierwszy wyprowadzi Rafaa z rwnowagi. BEZKRWAWA REWOLUCJA Regulamin wymaga, aby raz na dwa tygodnie szef Wydziau Propagandy zasiada na par godzin w jednej sali z kierownikami pionw. Nazywao si to narad kierownictwa. Przewodniczca Ruchu miaa z urzdu prawo uczestnictwa w tych nasiadwach i nie opuszczaa ani jednej, nawet po objciu funkcji pastwowych. Prawdopodobnie liczc na to, e zdoa wreszcie zatriumfowa nad szefem wydziau w oczach jego podwadnych. Nigdy jej si to nie udao, mcia jednak niesamowicie, przecigajc te ceremonie ku czci witego Biurokracego do granic moliwoci. Rafa znalaz na to metod; wszystkie istotne sprawy zaatwia z nami na bieco, w codziennych rozmowach. Narady stay si w ten sposb czcz formalnoci, suchym referowaniem planw na najblisze dwa tygodnie, wyliczaniem, gdzie i kiedy jakie koo postpowej modziey zorganizuje kolejn midzynarodow sesj powicon walce z zacofaniem, daniu odporu siom konserwy oraz uwiadomieniu wiatu nieuchronnoci obyczajowych i politycznych przemian. Albo ile to bohaterskich kobiet podda si wkrtce dobrowolnej sterylizacji, raz na zawsze uwalniajc si od upokarzajcego Rozrodu. Albo jaka to kolejna sawna pisarka zachwyci si Polsk i jej marszem w awangardzie narodw wiata. Albo jakie to kolejne fakty bdziemy mieli do wepchnicia motochowi, by przekona go, e powodzi mu si ju prawie tak, jak na zachodzie, a bdzie jeszcze lepiej. Nuda. Tego dnia pani Bernadetta siedziaa cay czas cicho, ze mijowatym umieszkiem, wiadczcym, e co ukrywa w rkawie. Obok mnie kierownik pionu modzieowego rysowa w notesie biegnc wini, co stanowio jego ulubione zajcie na naradach. Cieniowa j dugo starannymi, gstymi pocigniciami dugopisu, cyzelujc pracowicie podkrcony fantazyjnie ogon. Gdy zabra si do niesionego w wiskim ryju kwiatu, przewodniczca zabraa gos. Mam panom do zakomunikowania kilka istotnych spraw. Staj przed wami nowe zadania. Rada Europejska wyznaczya nowe cele, ktrych realizacja jest spraw priorytetow i bardzo piln oznajmia, kadc nacisk na ostatnie sowa. Od razu zrobio si ciekawiej. Mj ssiad odoy dugopis, pozostawiajc narysowany do poowy kwiatostan, a gramatyk oderwa skryte za grubymi szkami oczy od schowanego dyskretnie w stercie notatek

skryptu. Nie przypominam sobie, ebym dosta jakie nowe wytyczne od Rady rzuci spokojnie Rafa, rozpierajc si wygodnie w fotelu i skupiajc ca uwag na wydobywaniu ze swej fajki coraz to gstszych kbw dymu. Dotr do pana w stosownym czasie. Ze wzgldu jednak na wag spraw uwaam za stosowne przedstawi zamierzenia Rady ju teraz. Szkoda czasu, by to odkada. To, co streszczaa przez nastpnych par minut, mnie osobicie niewiele wzruszyo. W kocu miaem peny luz czowieka, ktry dostaje do zrobienia konkretne detale, a caoci ogarnia nie musi ani za ni nie odpowiada. Od tego miaem szefa. W miar jednak, jak mwia, twarz Rafaa cigaa si coraz bardziej, a jego oczy zway si, a zaczy przypomina cienkie, z lekka tylko podpuchnite i podsinione szparki. Rada oszalaa stwierdzi wreszcie sucho w ciszy, ktra zapada po sowach przewodniczcej. Sucham? kciki wypacykowanych warg podjechay delikatnie do gry. Pan, zdaje si, uwaa si za mdrzejszego? W kadym razie uwaam, e przedstawione przez pani decyzje po pewnym czasie zniszcz wszystko, co dotd udao mi si osign. Jest za wczenie. Rozumie pani? Za wczenie. Tutejszy ludek jeszcze nie dojrza do zaakceptowania takich posuni. Bd protesty, zamieszki. Nie obejdzie si bez uycia siy. Trzeba si bdzie w coraz wikszym stopniu opiera na fanatykach, ktrzy zamiast umiejtnie wygasza i usypia spory, zaczn je podsyca. Zamiast odciga ludzi od religii, zaczniemy popycha ich do niej i przysparza Kocioowi witych mczennikw. W efekcie Do pana wci jeszcze chyba nie dotaro, e to jest rewolucja. Nie obejdzie si, prdzej czy pniej, bez ofiar, a przeciwnikw tak czy owak trzeba bdzie zmusi do posuszestwa si. Mamy w tej chwili do siy. I adnych powodw, by czeka. Rewolucje maj krtki ywot. Zastanawiaa si pani kiedy, co zaatwio komunistw? Mog pani powiedzie: bezmylna pogo za doranymi efektami. Nowy ukad spoeczny musi si dugo utrwala, krzepn, nowej ideologii trzeba da czas na takie wronicie ludziom w mzgi, eby ju nie potrafili jej wyrwa. eby obezwadni wszystkie grupy, trzeba ten proces prowadzi stopniowo. Inteligencja powiedzia to w wyranym cudzysowie jest ju w zasadzie nasza. Najwyej troch powzdycha. Ale prosty, gupi polski robol czy chop jest uodporniony na Wszelk argumentacj, nie da si go szybko przerobi adn propagand. Potrzeba przyzwyczajenia. Nisze grupy spoeczne charakteryzuj si ogromn inercj. Pocign nerwowo

kilkakrotnie fajk. Mona ich nie bra pod uwag rozpatrujc spraw tylko na ten moment. Rzecz w tym, e ja staram si myle perspektywicznie i oblicza sprawy na duej ni rok czy dwa naprzd. I Rada powinna postpowa tak samo. Jeli dla przymusu aborcji posuymy si si, proces wchaniania niszych grup zostanie raz na zawsze udaremniony. To nic, e chwilowo si ugn i e jeszcze przez czas jaki bdzie pani wici kolejne sukcesy. Zostanie nam tum zacitych w nieufnoci, wiedzcych swoje ciemniakw, bronicy si przed nami coraz wiksz podatnoci na obrzdowo religijn. A w pewnym momencie, w odpowiedniej chwili, kto poderwie ich przeciwko nam i uyje do swoich celw. I tak si to wszystko skoczy. Odoy fajk na st i umiechn si gorzko do przewodniczcej. al patrze, jak gupota i fanatyzm bior gr nad zdrowym wyrachowaniem. Do diaba, jak gdyby gwnym celem ruchu nie byo zbudowanie trwaego, wygodnego ukadu, tylko niedopuszczenie do rodzenia si w tym kraju dzieci. To zabrzmiao jak rezygnacja z penionej funkcji w jej twarzy nie byo ani ladu rozgoryczenia. Prne nadzieje. Daem jedynie wyraz swojemu rozczarowaniu, sdziem, e Rada wykae si wikszym rozumem. Przewodniczca dug chwil mierzya go wzrokiem, wreszcie oznajmia sucho: Panie Rafale, nam chyba przestaje by ze sob po drodze. Te sowa i ten ton na posiedzeniach zarzdu Ruchu musiay budzi panik. Jest pan amoralnym cynikiem. Czowiekiem nie potraficym ogarn naszej idei i sensu ogarniajcych wiat przemian. Mwiam ju panu kiedy, e przyjdzie taka chwila, gdy przestan nam by potrzebni drobni krtacze Tylko nie drobni przerwa jej. drobni krtacze, nawet tak zrczni jak pan. Przerwaa na moment, jakby chciaa podkreli efektown pauz ostatni cios. Myl, e ten czowiek, ktry nazwa pana dzieckiem Urbana mia duo racji. Musiaa w co trafi. Pochyli si w jej stron i wycedzi z wciekoci: A pani jest ograniczon, zacietrzewion dewotk feminizmu. Nawet sobie pani nie zdaje sprawy z tego, co naprawd robi i dla kogo. Z dwojga zego wol cynikw. Przynajmniej wiedz, czego chc, i zazwyczaj osigaj cel. Fanatycy rni si od nich tym, e w kocu oni te kad gow pod wasnorcznie zbudowan gilotyn. Ostatnie sowa wyrzuci z siebie wrcz z furi. Przewodniczca skwitowaa

to drwicym umiechem. Nagle jakby oklap, sign po fajk i zacz nabija tytoniem. Porozumiem si z rad rzuci. Oczywicie. Ma pan do tego prawo. Powinna na tym skoczy, ale widocznie chciaa si jeszcze nacieszy sukcesem. Potoczya po nas wzrokiem. Ta dyskusja nie bya potrzebna owiadczya. Panowie jestecie zobowizani wykonywa polecenia. Bez wzgldu na to, kto akurat poredniczy midzy wami a Rad. Czy te maj panowie jakie zastrzeenia? zatrzymaa wzrok na mnie. Pan? Zdawao mi si, e chce pan co powiedzie? Nie mam nic do powiedzenia odparem, zreszt zgodnie z prawd. Mnie osobicie nic nie dziwi. Nawet dziewice zachodzce w ci. Nie wiem, po co ani dlaczego to powiedziaem. W kadym razie reakcja bya zaskakujca. Twarz pani Bernadetty zmienia si w jednej chwili. Przypominaa psa Pawowa, ktry nagle usysza dzwonek. Co? wyrzucia z siebie zmienionym gosem. Ktem oka dostrzegem, jak Rafa gwatownie wbija we mnie wcieke spojrzenie, poruszajc bezgonie ustami: stul mord!. Rozejrzaem si niepewnie. No zaczem taki dowcip. Moe nie najlepszy. Przepraszam, ale jestem dzi zmczony. Zapada nienaturalna cisza. Dobrze. Myl, e na tym poprzestaniemy oznajmi Rafa. Chyba e s jeszcze jakie pytania? PAJK Zdoaem tylko wrci do swojego gabinetu, aby dowiedzie si, e mnie do siebie wzywa. Siedzia za biurkiem, tulc we wntrzu doni kieliszek. Napeni i bez sowa poda mi drugi. Co ci strzelio do ba z tymi dziewicami w ciy? Prbowaem powtrzy, e tak mi si po prostu powiedziao. Nie rb ze mnie durnia zirytowa si. Gdzie to sysza? Nie wiem, tak jako Czy ja co powiedziaem, no, nie tego? Cholera wie wzruszy ramionami. Czysta ciekawo. Pindy jako dziwnie reaguj na takie rzeczy. A zwaszcza wydzia wewntrzny.

Odstawi pusty kieliszek na blat. eby ich jasny szlag! O takiej sprawie dowiaduj si dosownie w przeddzie, i to od niej! Baba jest sprytniejsza ni mylaem. Zachowaem taktyczne milczenie. Szef rwnie przeuwa co przez chwil w ciszy. Potem gwatownie poderwa gow, jakby go olnio Ta twoja Magda? ni to zapyta, ni to oznajmi. Wcale jej nie kue, co? Prawda, chciae si eni! Suchaj, Alek, trudno si w tym wszystkim poapa, ale to moe by klucz. Jak cholera. No gadajesz, do kurwy ndzy! Miaem ochot wyparowa albo schowa si we wasnych butach. No dobrze przyznaem wreszcie. Zgad szef. Zwariowao si dziewczynie, czy to moja wina? Zawsze za duo lataa po kocioach, no i w kocu j naszy mistyczne odjazdy Zreszt nie widziaem jej ju od paru miesicy. Podnis si energicznie i zacz przechadza po gabinecie. Od ilu miesicy? Ze cztery. To ju powinno by wida? Mam nadziej, e si nie daa zarejestrowa? Zgupiaem. Szefie zaczem bezradnie. Szef powanie e ona moga naprawd zaj z Wierzy szef w co takiego? Nie wierz zatrzyma si, opar lew rk o rega i jednym ruchem oprni kieliszek. Pewnie, e nie wierz. Takie rzeczy nie zdarzaj si od dwch tysicy lat. Odstawi szko, po czym przetar mocno twarz rkami i kilkakrotnie potrzsn gow. Kurwa ma! Kurwa ma! powtrzy. Ale to wreszcie wszystko tumaczy. Wszystko. Zbyt oczywiste, eby na to wpa, nawet patrzc codziennie pindom na rce. Co tumaczy? zapytaem zdezorientowany. Ten obd ze skrobaniem dzieci, upokarzajcy rozrd e zamiast dalej i metodycznie krok po kroku, Rada nagle gupieje i zaczyna pcha przymusow aborcj, jakby si im palio w majtkach. Nic nie rozumiaem. Nie, to nieprawda: ju rozumiaem, tylko nie byem w stanie tego przyj do wiadomoci. Mog zapali? odezwaem si bezradnie. A pal, kurwa. Znowu zatopi si w mylach, wdrujc po gabinecie. No dobrze zacz wreszcie. Wymylilimy do tego kup argumentw

nie do zbicia, pindy na swj wasny uytek drugie tyle, ale sprawa bya wyranie zaoona z gry. Cay czas mi to nie grao, cholera. Caa reszta tak, wyzwalanie kobiet, prosz bardzo, haso dobre jak kade inne Stara metoda, biedni przeciwko bogatym, gupi przeciwko mdrym, czemu by nie kobiety przeciwko mczyznom; byle da pretekst do rozptania obdu i wyjecha na nim na sam szczyt. Ta sprawa z przymusow aborcj wydawaa mi si niepotrzebnie doklejona, w kocu nikt im nie zabrania wykacza dzieciakw, kiedy tylko maj na to ochot A teraz patrz przysiad na krawdzi biurka i zacz mi tumaczy z oywieniem: Zamy, e wiesz o zbliajcych si narodzinach gocia, ktry ma ci wgbi. Wiesz mniej wicej gdzie i kiedy, ale szczegw nie znasz. Nie moesz do tego dopuci. Co si narzuca? Rachunek prawdopodobiestwa. Wanie. Rn jak popadnie, im wicej, tym wiksza szansa, e przy okazji trafisz tego waciwego. Stara historia, do cholery. Ale wiadomo, e ta akurat matka sama z siebie dziecka nie zabije. Trzeba j zmusi. Oczyszczenie populacji to genialny pretekst. Uycie do tego feministek wrcz si narzucao. Ale w kocu on ma niesamowity eb i wci si uczy. Szefie niemal jknem. Co mi szef prbuje udowodni? e mam unikaln szans wyci najlepszy numer w swoim yciorysie. Albo si tak wygupi, e nie daj Boe znowu pokrci gow. Nie, cholera, to trzeba najpierw sprawdzi. To czy ona naprawd Miaem kiedy jednego znajomego skrobacza, moe nie zakapuje. Zacz przerzuca papiery, potem kartki wydobytego spord nich notesu. Wzi telefon, poduma nad nim chwil i odstawi go na miejsce. Do bani stwierdzi. Zbieraj si. Pojedziemy po ni od razu. Siedziaem w jego toyocie, cigle zastanawiajc si, czy to Magda zwariowaa, czy on, czy w ogle wszyscy. To si wszystko nie trzyma kupy prbowaem beznadziejnie przekona samego siebie. Przeciwnie. To si dopiero teraz trzyma kupy. W kocu kto inny potrafiby co takiego zmontowa? Zauwa, jak on si uczy. Za kadym powtrzeniem poprawia poprzednie bdy. Komunizm by ju prawie doskonay. Szefie podjem ostatni, rozpaczliw prb. Przecie, na lito bosk, adnego Diaba nie ma! Boga zreszt te, do cholery! Jasne skin spokojnie gow. A dziewice nie rodz dzieci.

ORAZ TO, E CI NIE OPUSZCZ Kto musia nada spraw. Moe osobicie pani Wsadzaj? A moe ktry z kolegw wydziau zamieci dziwaczny incydent z narady w swym rutynowym donosie, ktry dolaz do wydziau wewntrznego i wywoa tam zainteresowanie? Rafa musia to przeczu. Bezporednio od tego swojego znajomego apiducha zawiz Magd do siebie. Dua willa, za miastem, z dala od innych. Przekona nas, e to najlepsze wyjcie. Nastpnego dnia pojechaem na Kabaty po jej rzeczy. Gorzej ni mylaem stropi si Rafa. Wewntrzny, jak nic. Musicie std wia. Dokd? trzsy mi si rce. Na zachd? Zgupiae, adnej szansy. Cholera, to nie bdzie proste. On na pewno to przewidzia. W kocu w dobie komputerw nietrudno mie pen kontrol nad tym, kto wyjeda, a kto przyjeda. Mona zaatwi spraw gdzie na boku, bez rozgosu. Trzeba bdzie to zrobi tak, ebycie zniknli niepostrzeenie. Poklepa mnie po ramieniu. Dwa dni. Tyle potrzebuj, eby co zmontowa. Pokiwaem bezradnie gow. Chodzi o jakie miejsce, gdzie cywilizacja nie raczya jeszcze dotrze w caej peni. Moe Bliski Wschd. Na pewno najpierw na Ukrain i potem dalej. I to si da zrobi? Przytakn uspokajajco gestem. Nie musi wiedzie, e to ju. Nie musi wiza twojego wyskoku na naradzie z czymkolwiek wicej, ni e po prostu obio ci si co takiego o uszy. Pewnie w ogle o nim nie wie. Ma swoich ludzi, a oni si myl, jak to ludzie. Maca na lepo. Myl, e macie szans. Rozemia si nagle. Wszystko si, cholera, cigle powtarza. Kierunek na Zaleszczyki. W tym kraju, zdaje si, to staa droga, kiedy raczy si tu pojawi nasz aktualny szef. Nie widziaem w tym nic wesoego. Id do niej rzuci, kierujc si ku schodom do garau. I tak si dzielnie dziewczyna trzyma, ale powiniene przy niej by. Zawaha si, ciga ze stou niedopity kieliszek i swoim zwyczajem zay beznamitnie jego zawarto. Whisky spyna mu do brzucha, poruszajc

jaki ukryty mechanizm. Chodzca ksiga cytatw otwara si z szelestem. A kiedy przyszo ucieka (nis dziecko, o ktrym wiedzia, e nie jego) i najciszy koszyk powiedzia ani do siebie, ani do mnie. Zdaje si, e zostae wybrany. Mam nadziej, e mi nie przyniesiesz wstydu. Wybrany. Chyba do tego, eby zawsze mn kto krci. Magda, pindy, Rafa, a teraz Bg we wasnej osobie. Nie mia kogo wybra. Moe zreszt naprawd nie mia. Nie moga zna moich myli. A przecie to, co powiedziaa, brzmiao dokadnie jak odpowied na nie. Wiedziaam, e do mnie wrcisz. Przytulia si ufnie. Kochaem j. C mogem poradzi; moe to chemia, moe przeklestwo losu, a moe dar od Boga. Delikatnie przecignem palcami po jej brzuchu, po dziecku, o ktrym wiedziaem, e nie jest moje; i nie potrafiem oprze si wzruszeniu, mimo bolesnej wiadomoci, e poderwa mi t moj dziewczyn na wiecie kto, z kim nie miaem nawet cienia szansy si mierzy. Ale przynajmniej mogem si pocieszy, e, cholera, od razu wiedziaem, co dobre. Skd to moga wiedzie? Skoro bye ze mn tak dugo To znaczy, e Bg wybra wanie ciebie, prawda? Ty moesz tego nie rozumie, ja te, ale On wie, co jest w czowieku naprawd. I do czego, kiedy przyjdzie na to pora, okae si zdolny. No dobrze. Powiedzmy. Ale dlaczego Rafa zrobi to, co dla nas zrobi? LUDZIE JAK MY Dlaczego waciwie pan to wszystko robi? pyta Magda. Nie pi ju. Dojedamy. Nie spisa nas aden patrol, nie dogoni aden pocig, nie zarejestrowaa zaspana obsuga rogatki. Dojedamy. Przecie musielimy dojecha. Nie powinienem mie co do tego adnych wtpliwoci, tak jak Magda. Po prostu z wyrachowania odpowiada Rafa. Magda krci gow. Pan wie, e to nieprawda. Panem kieruje co innego. Tak? Co na przykad? Nienawi. Tak przynajmniej sdz po tym, co opowiada Alek. Nienawidzi pan ludzi. A ju swoich rodakw zwaszcza. A, chodzi pani o moj prac? robi min moe moe. Co w tym

jest. Ale, wybaczy pani to sowo, za co waciwie skurwysynw lubi? Stada gupiego byda. Czy trzeba koniecznie mie powd? Moe powinno si ich kocha jakby na kredyt, w nadziei, e kiedy na to zasu? Pani mwi zupenie o czym innym. O mioci bliniego. W porzdku, bliniego mog kocha. Ale tumu, stada Nie, zdecydowanie nie. Z reguy zreszt ma taki los, na jaki sobie zasuyo. Marzy tylko o tym, eby mc po kim depta, kogo nienawidzi, da upust wszystkim swoim zwierzcym instynktom. Co zrobili murzyni w RPA, jak tylko przestali dostawa wycisk od Afrykanerw? Zaczli si sami wyrzyna nawzajem. Albo narody byego ZSRR? Rozumiem. Trzeba dopiero uwiadomi sobie, na jak bezgraniczn pogard zasuguje czowiek, eby mc si sta prawdziwym bolszewikiem." Czy to jest paskie wyznanie wiary? Nic zwaajc na fakt, i wanie wychodzimy z zakrtu, Rafa obraca si i dug chwil przyglda Magdzie, jakby zdumiony, e kobieta przemwia ludzkim gosem. Ona odpowiada mu tym swoim gorzkim, smutnym umiechem. W kocu kieruje spojrzenie z powrotem na drog. Z trudem udaje mi si powstrzyma westchnienie ulgi. Wodzimierz Iljicz nie jest moim idolem, jeli o to pani chodzi. Chocia mam duy szacunek dla jego umiejtnoci fachowych. A co do wyznania wiary Tak si skada, e ja straciem wiar, i to do dawno. To chyba najgorsze, co moe si czowiekowi zdarzy. Nie sdz. Najgorzej jest wtedy, gdy kto taki, kto straci wiar, stara si rozpaczliwie znale sobie jak now. Tego szczliwie zdoaem unikn. A te dzieci? Przecie ustawa wesza ju w ycie. Setki tysicy dzieci zamordowanych, zanim zdyy si urodzi. Nie ciy to panu na sumieniu? Czemu miaoby akurat mnie szczeglnie ciy? odpowiada z irytacj. Co roku od lat skrobie si w tym kraju tysice dzieci. Co za rnica, czy kobiety robi to na wasn odpowiedzialno, czy maj pretekst, eby si z tej odpowiedzialnoci zwolni? Pewnie, e to zbrodnia. I co z tego? Caa historia ludzkoci to jedna wielka zbrodnia. Cige mordowanie jednych grup przez inne, z odpowiedni ideologiczn podkadk albo bez niej. Czy to ja tak urzdziem? Czy mam jakikolwiek wpyw na to, e tak zwana ludzko raz na jaki czas dostaje obdu i pawi si we krwi niewiernych, heretykw, elementw rasowo niepodanych albo wrogw klasowych? Czy jestem w stanie to zmieni? I dlaczego miabym marnowa ycie na beznadziejn walk z tym, e tak zawsze byo, jest i bdzie?

 Moe na tym polega sens naszego ycia. Na podejmowaniu tej beznadziejnej prby? Moe. Ja osobicie widz go gdzie indziej. ycie, prosz pani, to pisanie powieci. Musi by wartka, pena fabularnych zwrotw, mie nastrj, smak i odpowiedni ilo wszystkiego: i gbszych przemyle, i momentw, i liryzmu. Mniej wicej wiem, w ktr stron zmierza moja powie. I jak si skoczy. Mog to pani obieca, e bd umiera jak im Samuel aszczyk, Stranik Koronny, miejc si w kuak i niewiele dbajc o rachunek, ktry mi wystawi u witego Piotra. Na pewno bdzie spory, ale chyba zmieci si w granicach normy. Zreszt, nie odpowiedziaa pani na moje pytanie. Dlaczego? Wic moe dlatego, e nosz pod sercem tego, ktry przyjdzie to wszystko zmieni? Magda nie moe z tylnego siedzenia widzie jego twarzy. Moe to i lepiej. Nie chciabym si wyraa, co zmieni. Znowu da si zamordowa i jeszcze dostarczy ludziom kolejnego powodu do tpienia innych: e w niego nie wierz. Ale c, gra musi si toczy. Nie mam ambicji ograbia jej ani wiedzie, o co w tym wszystkim chodzi. Staram si tylko nie nudzi. I na razie mi si to udaje. A to, e nam pan pomg? Te tylko po to, eby si nie nudzi? Przyzna pani, e wietny, zaskakujcy zwrot akcji. W kocu nikt nigdy do koca nie wie, dla kogo gra. I czy jest gdzie powiedziane, e nie mona gra po obu stronach? Zdaje si, e wity Ignacy Loyola nie przewidzia takiego wariantu. Ale to by prostoduszny czowiek. Wic woli pan tam wrci? I dalej robi te straszne rzeczy. Domylam si, jak to pani ocenia. Ale dawno ju przestaem si zastanawia nad swoj moralnoci. Magda zaprzecza ruchem gowy. Staram si nie sdzi innych. Albowiem tak jest nakazane w pimie. To mnie zawsze intrygowao: jakim cudem dobro jeszcze istnieje, stosujc tak nieskuteczne metody? Wida z jego punktu widzenia nie s nieskuteczne. Zapewne. Nigdy nie czuem chci do zagldania Bogu w rkawy. Myl, e powiniene pojecha z nami odzywam si. Pindom ju niedugo nie bdziesz potrzebny. Teraz przyszed czas na chamsk, nachaln propagand. A to nie jest twj styl. Czego ci jednak nauczyem mieje si i ze miechem uderza w desk

rozdzielcz wozu. Cholera, to jednak jest skuteczne. W kocu zabra mi najlepszego ucznia, w par minut, bez problemu a ja mczyem si prawie rok, eby z ciebie zrobi takiego samego skurwiela jak ja sam. A tobie z kolei wyj dziewczyn. I aden nie ma pretensji. Co w tym musi by. Co, czego nie rozumiem. Myl prbuj znowu. To nie myl ucina sucho. To z kolei nie jest w twoim stylu. Dobrze wiem, co dalej bdzie, i zarczam ci, e wszystko zostao wkalkulowane w koszta imprezy. Za par miesicy pani Wsadzaj dostanie orgazmu, mogc mi zakomunikowa, e Rada wyznaczya mi zaszczytn misj redaktorzenia w Wyzwolonej Kobiecie Ostrockiej albo czym takim. Pniej bdzie par lat bujnego rozkwitu Ruchu, a potem zacznie si on sypa. Pani Wsadzaj dawno ju bdzie nieaktualna, gdy ja oka si czoowym bojownikiem, zasuonym dla obrony kraju przed rozwydrzonymi, zbrodniczymi babami. Przerywa na moment, wpatrujc si w drog. Za czasw mojej modoci obalano komunizm. Teraz to ju na pewno mia by raj. A kto go obala? Sami byli komunici. Tacy, co naprawd z tym kurestwem walczyli, albo ju dawno gryli ziemi, albo im tak przygito karki, e si przestali liczy, albo od razu przy rozdawaniu kart wydymano ich jak wierszczy, bo mieli skrupuy i starali si gra uczciwie. C poradzi, szlachetnych moe czeka nagroda w niebie, ale tu, na ziemi, licz si tylko mendy. Bo zawsze przydaj si obu stronom. Wic nie prbujcie mnie, z aski swojej, nawraca. Zwalnia, podjedajc pod biaoczerwone barierki upionego o tej porze przejcia granicznego. Pindy mnie jeszcze popamitaj. A wiecie za co? Zablokoway wznowienie Sienkiewicza. e niby propaguje samcz brutalno i przedmiotowe traktowanie kobiet staje i gasi silnik, po czym oglda si na Magd. Obiecaa pani nie sdzi przypomina. Nawet nie prbuj. KICZ Rzekie poranne powietrze. Zabieram plecaki i domykam pokryw baganika. Srebrzysty wz stoi na podjedzie, cichy, spokojny, jakby odpoczywa. Wreszcie Rafa wraca. Paszporty s w zasadzie w porzdku, ale starajcie si ich jak najmniej uywa. W kadym razie nie tam, gdzie mona sprawdzi numery w komputerze. Ma si jeszcze znajomych dodaje, jakby si chwali. Celnik

nie bdzie robi kopotw. P godziny std jest podobno stacja kolei. Kraj jeszcze troch niespokojny i dziki, ale z bo pomoc powinnicie sobie da rad. Umiecha si po swojemu, jakby z drwin. Cauje Magd w policzek, potem ciska mi rk. Mj Boe, co za kicz mwi jeszcze z niesmakiem, patrzc gdzie ponad naszymi gowami, i zanim zd cokolwiek powiedzie, odwraca si gwatownie, wsiada do toyoty i wykrca na szerokim podjedzie. Jakby si ba, e padnie jakie sowo, na ktre nie zdoa znale byskotliwej riposty. Patrz za samochodem, a znika za zakrtem drogi. Potem ruszam za Magd. Ju po tamtej stronie zatrzymuj si, przypominajc sobie jego ostatnie sowa. Ponad postrzpion cian lasu rozlewa si soneczn plam na szarym niebie brzask. Rzeczywicie. Kicz pierwszorzdny. Nu, prohodyte, prohodyte popdza nas ukraiski stranik, rozgldajc si na boki. Przerzucam sobie plecak Magdy przez lewe przedrami, praw rk obejmuj j lekko w pasie. Jeszcze przez chwil opiera gow na moim barku, patrz na jej sodk twarz, na gbokie, zawsze odrobin wilgotne oczy. I przez moment czuj si tak, jakby to wznoszce si nad lasem soce eksplodowao mi w piersiach. Ruszamy powoli skrajem drogi. Przed siebie.