Wifi, van lelijk eendje tot mooie zwaan

Gepubliceerd op zaterdag 21 oktober 2006Begin jaren negentig van de vorige eeuw werd
de communicatietechniek wifi ontwikkeld, in een draadloze frequentie waar niemand
iets mee aan wilde. Nu, vijftien jaar later, zitten wifi-antennes standaard verwerkt in
laptops, draagbare spelcomputers en nieuwe generaties mobiele telefoons, en gaan er
miljarden om in de industrie er omheen.

door Erwin Boogert

Sluimerend heeft er een revolutie plaatsgevonden rondom deze draadloze

communicatietechniek waar aanvankelijk niemand iets in zag. Licenties voor gsm en umts
gingen voor miljarden over de toonbanken bij de overheden die etherfrequenties beheerden.
Maar wifi werd niet serieus genomen. Iedereen mag wifi uitzenden. Startende bedrijfjes zagen
dat in na de eeuwwisseling en stelden tegen betaling publieke wifi-toegangspunten open. En
toen chipfabrikant Intel alle chips voor nieuwe laptops begon te voorzien van ingebouwde
wifi-antennes was de basis gelegd voor een nieuwe infrastructuur.

Loos staartje
Eigenlijk is wifi geboren uit een restfrequentie. De signalen zitten, ter illustratie, in ongeveer
dezelfde band als de straling die een magnetron uitzendt. En welke communicatie-
eigenschappen zijn aan een magnetron toe te dichten? Het in Nieuwegein gevestigde NRC
Corporation, later Agere, liet zich daar echter niet door weerhouden en stelde een team samen
om een communicatietechnologie te ontwikkelen om computers via een netwerk draadloos
met elkaar te verbinden. Wifi leek Vic Hayes, de 'vader van wifi', en zijn team een handig
middel om computernetwerken in monumentale panden te laten inrichten. Immers, het is
verboden om in monumentale panden gaten te boren om snoeren te trekken. Toen de
standaardenorganisatie IEEE wifi certificeerde als 802.11-standaard, was de techniek gereed
voor wereldwijde acceptatie.

Tweeweg
Maar wat is wifi eigenlijk? Net als veel andere draadloze communicatietechnieken vergt het
een basisstation dat fysiek met internet is verbonden en een antenne in een computer of
telefoon die de signalen opvangt. Bovendien kan dit ontvangertje ook signalen terugsturen. Er
is sprake van tweewegcommunicatie. Aan het ontvangende apparaat wordt gemeld met welk
basisstation het zich moet verbinden, eventueel voorzien van een wachtwoord om binnen te
komen, en de verbinding is tot stand gebracht. Downloadsnelheden liggen tegenwoordig op
11 of 54 megabit per seconde. Het snelste ADSL-abonnement staat 8 megabit per seconde toe,
dus er is nog bandbreedte genoeg om binnenshuis of in een bedrijfsnetwerk tal van grote
bestanden simultaan onderling uit te wisselen.

Kort voor de zomer verscheen bij Planet Multimedia het artikel WiFi-hotspots: impopulair en
bedreigd, over de drempels rondom wifi. Particuliere laptopeigenaren bleken zelden te willen
betalen om een publieke, commerciële hotspot te gebruiken. Daarnaast is het lastig om thuis
zelf draadloos internet aan te leggen. Dit laatste proberen providers te ondervangen door
goedkope of gratis installatie te verzorgen van het modem met wifi-antenne.

Tegenwoordig wordt wifi niet enkel meer gebruikt om een laptop binnenshuis met het ADSL-
of kabelmodem te verbinden. Nieuwe generaties stereotorens van Philips, bijvoorbeeld,
beschikken ook over een wifi-antenne. Daardoor is de radioluisteraar niet meer afhankelijk
van het radioaanbod dat het kabelbedrijf doorgeeft. De luisteraar kan zijn radio zo
programmeren dat hij de internetstreams uit - zeg - Zuid-Indonesië kan beluisteren of Radio
Alaska. Telecombedrijf Orange bracht onlangs een mobiele gsm-telefoon op de markt
waarmee de beller, behalve via het gsm-net buitenshuis, ook binnenshuis kan bellen via het
wifi-net. En dat betekent dan geen gsm-tarieven maar de lokale tarieven voor het vaste net.

Toepassingen
En dan zijn er nog draagbare spelcomputers als Sony's PSP of Nintendo's DS en Microsoft
aanstaande iPod-concurrent Zune. Al deze apparaten bevatten standaard een wifi-antenne. Via
de spelcomputers kan je via het draadloze netwerk multiplayer games spelen, real time met
iemand aan de andere kant van de wereld, of een complete speelfilms van de computer op de
zolderkamer downloaden naar het vermaakapparaat in de woonkamer. Wat Microsoft met
Zunes wifi-mogelijkheden van plan is, heeft het softwarebedrijf nog niet tot in detail bekend
gemaakt. Maar het zit er in. Apple knoopt computers, stereotorens en televisies ook via wifi
aan elkaar vast, met Apple Airport, om lokale media streaming mogelijk te maken in een
huisnetwerk.

Duur zeker?
Wat kost wifi? Die vraag is eenvoudig te beantwoorden. Het gebruik kost niets. Immers, wifi
vervangt enkel de draden van het modem naar de computer. Dat is althans het goedkoopste
scenario bij thuisgebruik. Op nagenoeg alle drukbezochte locaties is inmiddels draadloos
internet op commerciële basis aanwezig. Denk aan hotels, cafe's, zeilhavens, congrescentra,
luchthavens en campussen. Toegang tot die zogeheten hotspots kost geld. De tarieven belopen
moeiteloos 5, 10 en soms 15 euro per uur. Planet Internet en Xs4all geven overigens hun
abonnees iedere week 1 uur gratis toegang tot de bijna 800 KPN Hotspots in Nederland. Een
actueel overzicht van commerciële hotspots in ons land is te vinden op Jiwire.com.

Spaanse revolutie
Het bedrijf Fon.com is afsluitend nog het melden waard. Het jonge bedrijf van de door de wol
geverfde Spaanse telecomondernemer Martin Varsavsky wil een kleine revolutie ontketenen
in wifi-land. Fon.com verkoopt wifi-routers voor 5 euro per stuk, exclusief verzendkosten.
Geregistreerde gebruikers die het internetsignaal van hun provider draadloos via het Fon-
modem delen, krijgen toegang tot alle andere Fon-hotspots. In Nederland zijn dat er nu zo'n
2.000. En degenen die in een druk gebied wonen, kunnen hun router voor 3 euro per dag
openstellen aan passanten. De helft van dat bedrag mogen ze houden. Skype en Google
investeerden al miljoenen in het bedrijf.
Eigen sterkten
Een concurrent voor gsm of umts zal wifi nooit kunnen worden. Anders dan gsm en umts is
wifi een niet-gereguleerd spectrum. Toezichthouder Opta heeft er niets over te zeggen.
Daarnaast is wifi te storingsgevoelig. Zet geen magnetron naast het wifi-modem. Dat levert
enkel digitale, onbruikbare puree op. Het belangrijkste nadeel van wifi ten opzichte van gsm
en umts is het bereik. Een normaal wifi-basisstation reikt niet verder dan hooguit enkele
tientallen meters. Net voldoende om een huis en forse achtertuin af te dekken. Net voldoende
om in de zon draadloos te gamen met een Australiër of een net gedownloade film te streamen.