Druk nr 1092

SEJM
RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ
VI kadencja

SPRAWOZDANIE

KOMISJI POLITYKI SPO!ECZNEJ I RODZINY

o rz"dowym projekcie ustawy o zmianie ustawy

– Kodeks pracy (druki nr 430 i 430-A).
Sejm na 16. posiedzeniu w dniu 28 maja 2008 r. - zgodnie z art. 39 ust. 2 Regulaminu
Sejmu skierowa! powy"szy projekt ustawy do Komisji Polityki Spo!ecznej i Rodziny w celu
rozpatrzenia.
Sejm na 23. posiedzeniu w dniu 1 pa#dziernika 2008 r. skierowa! autopoprawk$ do
powy"szego projektu ustawy do Komisji Polityki Spo!ecznej i Rodziny w celu rozpatrzenia.
Komisja Polityki Spo!ecznej i Rodziny po rozpatrzeniu tego projektu ustawy na
posiedzeniach w dniach 29 maja, 2 i 7 pa#dziernika 2008 r.

wnosi:

W y s o k i S e j m uchwali% raczy za!&czony projekt ustawy.

Warszawa, dnia 7 pa#dziernika 2008 r.

Sprawozdawca Przewodnicz&cy Komisji

/-/ Izabela Katarzyna Mrzyg!ocka /-/ S!awomir Piechota

 Liczba stron : 1 Data : 2008-10-09 Nazwa pliku : 0061-20A 1
VI kadencja/druki nr 430 i 430-A

Projekt

USTAWA
z dnia 2008 r.

o zmianie ustawy – Kodeks pracy1)

Art. 1.
W ustawie z dnia 26 czerwca 1974 r. – Kodeks pracy (Dz. U. z 1998 r. Nr 21, poz.
94, z pó#n. zm.2)) wprowadza si$ nast$puj&ce zmiany:
1) w art. 183a:
a) § 4-6 otrzymuj& brzmienie:
㤠4. Dyskryminowanie po'rednie istnieje wtedy, gdy na skutek pozornie
neutralnego postanowienia, zastosowanego kryterium lub podj$tego
dzia!ania wyst$puj& lub mog!yby wyst&pi% niekorzystne dysproporcje

1)
Przepisy niniejszej ustawy wdra"aj& postanowienia: dyrektywy Rady 76/207/EWG z dnia 9 lutego
1976 r. w sprawie wprowadzenia w "ycie zasady równego traktowania kobiet i m$"czyzn w zakre-
sie dost$pu do zatrudnienia, kszta!cenia i awansu zawodowego oraz warunków pracy (Dz. Urz. WE
L 39 z 14.02.1976, str. 40; Dz. Urz. UE Polskie wydanie specjalne, rozdz. 5, t. 1, str. 187), dyrek-
tywy Rady 89/391/EWG z dnia 12 czerwca 1989 r. w sprawie wprowadzenia 'rodków w celu po-
prawy bezpiecze(stwa i zdrowia pracowników w miejscu pracy (Dz. Urz. WE L 183 z 29.06.1989,
str. 1; Dz. Urz. UE Polskie wydanie specjalne, rozdz. 5, t. 1, str. 349), dyrektywy Rady
2000/43/WE z dnia 29 czerwca 2000 r. wprowadzaj&cej w "ycie zasad$ równego traktowania osób
bez wzgl$du na pochodzenie rasowe lub etniczne (Dz. Urz. WE L 180 z 19.07.2000, str. 22; Dz.
Urz. UE Polskie wydanie specjalne, rozdz. 20, t. 1, str. 23), dyrektywy Rady 2000/78/WE z dnia 27
listopada 2000 r. ustanawiaj&cej ogólne warunki ramowe równego traktowania w zakresie zatrud-
nienia i pracy (Dz. Urz. WE L 303 z 02.12.2000, str. 16; Dz. Urz. UE Polskie wydanie specjalne,
rozdz. 5, t. 4, str. 79), dyrektywy 2002/73/WE Parlamentu Europejskiego i Rady z dnia 23 wrze'nia
2002 r. zmieniaj&cej dyrektyw$ Rady 76/207/EWG w sprawie wprowadzenia w "ycie zasady rów-
nego traktowania m$"czyzn i kobiet w zakresie dost$pu do zatrudnienia, kszta!cenia i awansu za-
wodowego oraz warunków pracy (Dz. Urz. WE L 269 z 05.10.2002, str. 15; Dz. Urz. UE Polskie
wydanie specjalne, rozdz. 5, t. 4, str. 255), dyrektywy 2003/88/WE Parlamentu Europejskiego i Ra-
dy z dnia 4 listopada 2003 r. dotycz&cej niektórych aspektów organizacji czasu pracy (Dz. Urz. UE
L 299 z 18.11.2003, str. 9; Dz. Urz. UE Polskie wydanie specjalne, rozdz. 5, t. 4, str. 381), dyrek-
tywy 2006/54/WE Parlamentu Europejskiego i Rady z dnia 5 lipca 2006 r. w sprawie wprowadzenia
w "ycie zasady równo'ci szans oraz równego traktowania kobiet i m$"czyzn w dziedzinie zatrud-
nienia i pracy (wersja przeredagowana) (Dz. Urz. UE L 204 z 26.07.2006, str. 23).
2)
Zmiany tekstu jednolitego wymienionej ustawy zosta!y og!oszone w Dz. U. z 1998 r. Nr 106, poz.
668 i Nr 113, poz. 717, z 1999 r. Nr 99, poz. 1152, z 2000 r. Nr 19, poz. 239, Nr 43, poz. 489, Nr
107, poz. 1127 i Nr 120, poz. 1268, z 2001 r. Nr 11, poz. 84, Nr 28, poz. 301, Nr 52, poz. 538, Nr
99, poz. 1075, Nr 111, poz. 1194, Nr 123, poz. 1354, Nr 128, poz. 1405 i Nr 154, poz. 1805, z 2002
r. Nr 74, poz. 676, Nr 135, poz. 1146, Nr 196, poz. 1660, Nr 199, poz. 1673 i Nr 200, poz. 1679, z
2003 r. Nr 166, poz. 1608 i Nr 213, poz. 2081, z 2004 r. Nr 96, poz. 959, Nr 99, poz. 1001, Nr 120,
poz. 1252 i Nr 240, poz. 2407, z 2005 r. Nr 10, poz. 71, Nr 68, poz. 610, Nr 86, poz. 732 i Nr 167,
poz. 1398, z 2006 r. Nr 104, poz. 708 i 711, Nr 133, poz. 935, Nr 217, poz. 1587 i Nr 221, poz.
1615 oraz z 2007 r. Nr 64, poz. 426, Nr 89, poz. 589, Nr 176, poz. 1239, Nr 181, poz. 1288 i Nr
225, poz. 1672.
 Liczba stron : 2 Data : 2008-10-09 Nazwa pliku : 0061-20A 2
VI kadencja/druki nr 430 i 430-A

albo szczególnie niekorzystna sytuacja w zakresie nawi&zania i rozwi&-

zania stosunku pracy, warunków zatrudnienia, awansowania oraz do-
st$pu do szkolenia w celu podnoszenia kwalifikacji zawodowych wo-
bec wszystkich lub znacznej liczby pracowników nale"&cych do grupy
wyró"nionej ze wzgl$du na jedn& lub kilka przyczyn okre'lonych w §
1, chyba "e postanowienie, kryterium lub dzia!anie jest obiektywnie
uzasadnione ze wzgl$du na zgodny z prawem cel, który ma by% osi&-
gni$ty, a 'rodki s!u"&ce osi&gni$ciu tego celu s& w!a'ciwe i konieczne.
§ 5. Przejawem dyskryminowania w rozumieniu § 2 jest tak"e:
1) dzia!anie polegaj&ce na zach$caniu innej osoby do naruszenia za-
sady równego traktowania w zatrudnieniu lub nakazaniu jej naru-
szenia tej zasady,
2) niepo"&dane zachowanie, którego celem lub skutkiem jest na-
ruszenie godno'ci pracownika i stworzenie wobec niego zastra-
szaj&cej, wrogiej, poni"aj&cej, upokarzaj&cej lub uw!aczaj&cej at-
mosfery (molestowanie).
§ 6. Dyskryminowaniem ze wzgl$du na p!e% jest tak"e ka"de niepo"&dane
zachowanie o charakterze seksualnym lub odnosz&ce si$ do p!ci pra-
cownika, którego celem lub skutkiem jest naruszenie godno'ci pracow-
nika, w szczególno'ci stworzenie wobec niego zastraszaj&cej, wrogiej,
poni"aj&cej, upokarzaj&cej lub uw!aczaj&cej atmosfery; na zachowanie
to mog& si$ sk!ada% fizyczne, werbalne lub pozawerbalne elementy
(molestowanie seksualne).”,
b) dodaje si$ § 7 w brzmieniu:
㤠7. Podporz&dkowanie si$ przez pracownika molestowaniu lub molesto-
waniu seksualnemu, a tak"e podj$cie przez niego dzia!a( przeciwsta-
wiaj&cych si$ molestowaniu lub molestowaniu seksualnemu nie mo"e
powodowa% jakichkolwiek negatywnych konsekwencji wobec pracow-
nika.”;
2) w art. 183b § 2 otrzymuje brzmienie:
„§ 2. Zasady równego traktowania w zatrudnieniu nie naruszaj& dzia!ania, pro-
porcjonalnie do osi&gni$cia zgodnego z prawem celu ró"nicowania sytuacji
pracownika, polegaj&ce na:
1) niezatrudnianiu pracownika z jednej lub kilku przyczyn okre'lonych w
art. 183a § 1, je"eli rodzaj pracy lub warunki jej wykonywania powodu-
j&, "e przyczyna lub przyczyny wymienione w tym przepisie s& rze-
czywistym i decyduj&cym wymaganiem zawodowym stawianym pra-
cownikowi,
2) wypowiedzeniu pracownikowi warunków zatrudnienia w zakresie wy-
miaru czasu pracy, je"eli jest to uzasadnione przyczynami niedotycz&-
cymi pracowników bez powo!ywania si$ na inn& przyczyn$ lub inne
przyczyny wymienione w art. 183a § 1,
3) stosowaniu 'rodków, które ró"nicuj& sytuacj$ prawn& pracownika, ze
wzgl$du na ochron$ rodzicielstwa lub niepe!nosprawno'%,
 Liczba stron : 3 Data : 2008-10-09 Nazwa pliku : 0061-20A 3
VI kadencja/druki nr 430 i 430-A

4) stosowaniu kryterium sta"u pracy przy ustalaniu warunków zatrudnia-

nia i zwalniania pracowników, zasad wynagradzania i awansowania
oraz dost$pu do szkolenia w celu podnoszenia kwalifikacji zawodo-
wych, co uzasadnia odmienne traktowanie pracowników ze wzgl$du na
wiek.”;
3) art. 183e otrzymuje brzmienie:
„Art. 183e. § 1. Skorzystanie przez pracownika z uprawnie( przys!uguj&cych z
tytu!u naruszenia zasady równego traktowania w zatrudnieniu nie
mo"e by% podstaw& niekorzystnego traktowania pracownika, a
tak"e nie mo"e powodowa% jakichkolwiek negatywnych konsek-
wencji wobec pracownika, zw!aszcza nie mo"e stanowi% przy-
czyny uzasadniaj&cej wypowiedzenie przez pracodawc$ stosunku
pracy lub jego rozwi&zanie bez wypowiedzenia.
§ 2. Przepis § 1 stosuje si$ odpowiednio do pracownika, który udzieli!
w jakiejkolwiek formie wsparcia pracownikowi korzystaj&cemu
z uprawnie( przys!uguj&cych z tytu!u naruszenia zasady równego
traktowania w zatrudnieniu.”;
4) po art. 1831 dodaje si$ art. 1832 w brzmieniu:
„Art. 1832. Pracodawca dopuszcza pracownika po zako(czeniu urlopu macie-
rzy(skiego lub urlopu na warunkach urlopu macierzy(skiego do
pracy na dotychczasowym stanowisku, a je"eli nie jest to mo"li-
we, na stanowisku równorz$dnym z zajmowanym przed rozpo-
cz$ciem urlopu lub na innym stanowisku odpowiadaj&cym jego
kwalifikacjom zawodowym, za wynagrodzeniem za prac$, jakie
otrzymywa!by, gdyby nie korzysta! z urlopu.”;
5) w art. 207 :
a) § 1 i 2 otrzymuj& brzmienie:
㤠1. Pracodawca ponosi odpowiedzialno'% za stan bezpiecze(stwa i higie-
ny pracy w zak!adzie pracy. Na zakres odpowiedzialno'ci pracodawcy
nie wp!ywaj& obowi&zki pracowników w dziedzinie bezpiecze(stwa i
higieny pracy oraz powierzenie wykonywania zada( s!u"by bezpie-
cze(stwa i higieny pracy specjalistom spoza zak!adu pracy, o których
mowa w art. 23711 § 2.
§ 2. Pracodawca jest obowi&zany chroni% zdrowie i "ycie pracowników
przez zapewnienie bezpiecznych i higienicznych warunków pracy przy
odpowiednim wykorzystaniu osi&gni$% nauki i techniki. W szczególno-
'ci pracodawca jest obowi&zany:
1) organizowa% prac$ w sposób zapewniaj&cy bezpieczne i higie-
niczne warunki pracy,
2) zapewnia% przestrzeganie w zak!adzie pracy przepisów oraz zasad
bezpiecze(stwa i higieny pracy, wydawa% polecenia usuni$cia
uchybie( w tym zakresie oraz kontrolowa% wykonanie tych pole-
ce(,
3) reagowa% na potrzeby w zakresie zapewnienia bezpiecze(stwa i
higieny pracy oraz dostosowywa% 'rodki podejmowane w celu
 Liczba stron : 4 Data : 2008-10-09 Nazwa pliku : 0061-20A 4
VI kadencja/druki nr 430 i 430-A

doskonalenia istniej&cego poziomu ochrony zdrowia i "ycia pra-

cowników, bior&c pod uwag$ zmieniaj&ce si$ warunki wykony-
wania pracy,
4) zapewni% rozwój spójnej polityki zapobiegaj&cej wypadkom przy
pracy i chorobom zawodowym uwzgl$dniaj&cej zagadnienia
techniczne, organizacj$ pracy, warunki pracy, stosunki spo!eczne
oraz wp!yw czynników 'rodowiska pracy,
5) uwzgl$dnia% ochron$ zdrowia m!odocianych, pracownic w ci&"y
lub karmi&cych dziecko piersi& oraz pracowników niepe!no-
sprawnych w ramach podejmowanych dzia!a( profilaktycznych,
6) zapewnia% wykonanie nakazów, wyst&pie(, decyzji i zarz&dze(
wydawanych przez organy nadzoru nad warunkami pracy,
7) zapewnia% wykonanie zalece( spo!ecznego inspektora pracy.”,
b) po § 2 dodaje si$ § 21 w brzmieniu:
㤠21. Koszty dzia!a( podejmowanych przez pracodawc$ w zakresie bez-
piecze(stwa i higieny pracy w "aden sposób nie mog& obci&"a% pra-
cowników.”;
6) po art. 207 dodaje si$ art. 2071 w brzmieniu:
„Art. 2071. § 1. Pracodawca jest obowi&zany przekazywa% pracownikom in-
formacje o:
1) zagro"eniach dla zdrowia i "ycia wyst$puj&cych w zak!adzie
pracy, na poszczególnych stanowiskach pracy i przy wyko-
nywanych pracach, w tym o zasadach post$powania w przy-
padku awarii i innych sytuacji zagra"aj&cych zdrowiu i "yciu
pracowników,
2) dzia!aniach ochronnych i zapobiegawczych podj$tych w celu
wyeliminowania lub ograniczenia zagro"e(, o których mowa
w pkt 1,
3) pracownikach wyznaczonych do:
a) udzielania pierwszej pomocy,
b) wykonywania czynno'ci w zakresie ochrony przeciwpo-
"arowej i ewakuacji pracowników.
§ 2. Informacja o pracownikach, o których mowa w § 1 pkt 3, obej-
muje:
1) imi$ i nazwisko,
2) miejsce wykonywania pracy,
3) numer telefonu s!u"bowego lub innego 'rodka komunikacji
elektronicznej.”;
7) w art. 208:
a) w § 1 dodaje si$ pkt 4 w brzmieniu:
 Liczba stron : 5 Data : 2008-10-09 Nazwa pliku : 0061-20A 5
VI kadencja/druki nr 430 i 430-A

„4) informowa% siebie nawzajem oraz pracowników lub ich przedstawicieli

o dzia!aniach w zakresie zapobiegania zagro"eniom zawodowym wy-
st$puj&cym podczas wykonywanych przez nich prac.”,
b) dodaje si$ § 3 w brzmieniu:
„§ 3. Pracodawca, na którego terenie wykonuj& prace pracownicy zatrud-
nieni przez ró"nych pracodawców, jest obowi&zany dostarcza% tym pra-
codawcom, w celu przekazania pracownikom, informacje, o których
mowa w art. 2071.”;
8) po art. 209 dodaje si$ art. 2091-2093 w brzmieniu:
„Art. 2091. § 1. Pracodawca jest obowi&zany:
1) zapewni% 'rodki niezb$dne do udzielania pierwszej pomocy
w nag!ych wypadkach, gaszenia po"aru i ewakuacji pra-
cowników,
2) wyznaczy% pracowników do:
a) udzielania pierwszej pomocy,
b) wykonywania czynno'ci w zakresie ochrony przeciw-
po"arowej i ewakuacji pracowników, zgodnie z przepi-
sami o ochronie przeciwpo"arowej,
3) zapewni% !&czno'% ze s!u"bami zewn$trznymi wyspe-
cjalizowanymi w szczególno'ci w zakresie udzielania pierw-
szej pomocy w nag!ych wypadkach, ratownictwa medyczne-
go oraz ochrony przeciwpo"arowej.
§ 2. Dzia!ania, o których mowa w § 1, powinny by% dostosowane do
rodzaju i zakresu prowadzonej dzia!alno'ci, liczby zatrudnionych
pracowników i innych osób przebywaj&cych na terenie zak!adu
pracy oraz rodzaju i poziomu wyst$puj&cych zagro"e(.
§ 3. Liczba pracowników, o których mowa w § 1 pkt 2, ich szkolenie
oraz wyposa"enie powinny by% uzale"nione od rodzaju i poziomu
wyst$puj&cych zagro"e(.
Art. 2092. § 1. W przypadku mo"liwo'ci wyst&pienia zagro"enia dla zdrowia
lub "ycia pracodawca jest obowi&zany:
1) niezw!ocznie poinformowa% pracowników o tych zagro"e-
niach oraz podj&% dzia!ania w celu zapewnienia im odpo-
wiedniej ochrony,
2) niezw!ocznie dostarczy% pracownikom instrukcje umo"liwia-
j&ce, w przypadku wyst&pienia bezpo'redniego zagro"enia,
przerwanie pracy i oddalenie si$ z miejsca zagro"enia w
miejsce bezpieczne.
§ 2. W razie wyst&pienia bezpo'redniego zagro"enia dla zdrowia lub
"ycia pracodawca jest obowi&zany:
1) wstrzyma% prac$ i wyda% pracownikom polecenie oddalenia
si$ w miejsce bezpieczne,
 Liczba stron : 6 Data : 2008-10-09 Nazwa pliku : 0061-20A 6
VI kadencja/druki nr 430 i 430-A

2) do czasu usuni$cia zagro"enia nie wydawa% polecenia

wznowienia pracy.
Art. 2093. § 1. Pracodawca jest obowi&zany umo"liwi% pracownikom, w
przypadku wyst&pienia bezpo'redniego zagro"enia dla ich zdro-
wia lub "ycia albo dla zdrowia lub "ycia innych osób, podj$cie
dzia!a( w celu unikni$cia niebezpiecze(stwa – nawet bez poro-
zumienia z prze!o"onym – na miar$ ich wiedzy i dost$pnych
'rodków technicznych.
§ 2. Pracownicy, którzy podj$li dzia!ania, o których mowa w § 1, nie
mog& ponosi% jakichkolwiek niekorzystnych konsekwencji tych
dzia!a(, pod warunkiem "e nie zaniedbali swoich obowi&zków.”;
9) w art. 210 po § 2 dodaje si$ § 21 w brzmieniu:
㤠21. Pracownik nie mo"e ponosi% jakichkolwiek niekorzystnych dla niego kon-
sekwencji z powodu powstrzymania si$ od pracy lub oddalenia si$ z miejsca
zagro"enia w przypadkach, o których mowa w § 1 i 2.”;
10) art. 215 otrzymuje brzmienie:
„Art. 215. Pracodawca jest obowi&zany zapewni%, aby stosowane maszyny i
inne urz&dzenia techniczne:
1) zapewnia!y bezpieczne i higieniczne warunki pracy, w
szczególno'ci zabezpiecza!y pracownika przed urazami,
dzia!aniem niebezpiecznych substancji chemicznych, pora"e-
niem pr&dem elektrycznym, nadmiernym ha!asem, dzia!a-
niem drga( mechanicznych i promieniowania oraz szkodli-
wym i niebezpiecznym dzia!aniem innych czynników 'rodo-
wiska pracy,
2) uwzgl$dnia!y zasady ergonomii.”;
11) w art. 216 § 1 otrzymuje brzmienie:
㤠1. Pracodawca wyposa"a w odpowiednie zabezpieczenia maszyny i inne u-
rz&dzenia techniczne, które nie spe!niaj& wymaga( okre'lonych w art.
215.”;
12) w art. 225 § 2 otrzymuje brzmienie:
„§ 2. Wykaz prac, o których mowa w § 1, ustala pracodawca po konsultacji z
pracownikami lub ich przedstawicielami, uwzgl$dniaj&c przepisy wydane
na podstawie art. 23715.”;
13) art. 233 otrzymuje brzmienie:
„Art. 233. Pracodawca jest obowi&zany zapewni% pracownikom odpowied-
nie urz&dzenia higienicznosanitarne oraz dostarczy% niezb$dne
'rodki higieny osobistej.”;
14) w art. 23711a w § 1 pkt 3 otrzymuje brzmienie:
„3) tworzenia s!u"by bhp lub powierzania wykonywania zada( tej s!u"by innym
osobom oraz wyznaczania pracowników do udzielania pierwszej pomocy, a
tak"e wykonywania czynno'ci w zakresie ochrony przeciwpo"arowej i
ewakuacji pracowników,”.
 Liczba stron : 7 Data : 2008-10-09 Nazwa pliku : 0061-20A 7
VI kadencja/druki nr 430 i 430-A

Art. 2.
Ustawa wchodzi w "ycie po up!ywie 14 dni od dnia og!oszenia.