Polska

Cyfrowa
Micha Boni, Szef Zespou Doradcw Strategicznych PRM Kancelaria Prezesa Rady Ministrw Krynica, 8 wrzenia 2011 r.

10 wyzwa i dylematw Raportu Polska 2030

Wyzwanie 1. Wzrost konkurencyjnoci 2. Sytuacja demograczna Dylemat Wykorzystanie szans rozwojowych vs Dryf rozwojowy Wykorzystanie potencjau ze zwikszania si dugoci trwania ycia vs Kosztowne spoeczno-ekonomiczne skutki zmian w sferze struktury wieku Adaptacyjna mobilno vs Niepewna stabilno Przyspieszenie wymiany, rozwoju i poprawy relacji spoecznych vs Infrastrukturalne bariery wymiany gospodarczej i wizi spoecznych Harmonizacja wyzwa klimatycznych i energetycznych czynnikiem rozwoju vs Poza bezpieczestwem energetycznym i bez jasnych celw w ochronie rodowiska Kapita intelektualny jako gwne rdo konkurencyjnoci Polski w globalnej gospodarce vs Powikszajcy si dystans Polski wobec rozwinitych gospodarek wiata w obszarze kapitau intelektualnego Efektywne wykorzystanie szans rozwojowych wszystkich regionw vs Trwaa polaryzacja rozwoju Spjno spoeczna odpowiadajca na nowe wyzwania vs Spjno spoeczna czasu transformacji Kompleksowy i aktywnie wdraany program reform na rzecz pastwa, ktry daje obywatelowi poczucie bezpieczestwa oraz moliwo realizacji swoich praw i indywidualnych aspiracji vs Niesprawne pastwo jako bariera rozwoju oraz niewaciwa relacja pastwoobywatel Szanse kapitau rozwojowego 2030 vs Puapka kapitau przetrwania i adaptacji 2

3. Wysoka aktywno pracy oraz adaptacyjno zasobw pracy 4. Odpowiedni potencja infrastruktury 5. Bezpieczestwo energetyczno-klimatyczne

6. Gospodarka oparta na wiedzy i rozwj kapitau intelektualnego

7. Solidarno i spjno regionalna 8. Poprawa spjnoci spoecznej 9. Sprawne pastwo

10. Wzrost kapitau spoecznego Polski

W stron wiata on-line

Obecnie w wiecie jest 5,3mld subskrypcji telefonii mobilnej, w tym 940 mln subskrypcji 3G, 90% populacji wiata ma dostp do sieci komrkowych, Liczba internautw w wiecie podwoia si midzy 2005 a 2010 rokiem, Na 2 mld uytkownikw internetu w 2010 roku, 1,2 mld pochodzi z krajw rozwijajcych si, Estonia, Finlandia i Hiszpania zagwarantowao prawnie swoim obywatelom dostp do internetu, 3 Nadal mao jest uytkownikw w pastwach afrykaskich.

Czynniki zmiany
Nowe technologie (cyfryzacja, nowe reguy ekonomii: wsppraca, otwarto, dzielenie si, integracja, wspzalenoci), Wyzwania i napicia demograczne i ich skutki (stary wiat Zachodu 1,2 mld ludzi obecnie i tyle samo w 2025 mody uk niestabilnoci oraz kraje o dodatniej kontrybucji demograi do wzrostu PKB, obecnie 5,2 mld, a w 2025 6,7 mld ludzi), Konkurencja o zasoby energetyczne i dystrybucj energii, Warunki rodowiskowe (klimat, trudnoci z dostpem do wody, oszczdzanie energii, potrzeby ywnociowe warunki dla rozwoju rolnictwa, z 0,6 mld ludzi z 21 pastw bez ziemi uprawnej i dostpu do wody pitnej w 2025 bdzie 1,4 mld z 36 pastw).

4
rdo: HSBC, The world in 2050 Quanjfying the shik in the global economy, January 2011.

Gdzie jestemy jeeli chodzi o rozwj ICT?

Economies in each stage of Internet connecjvity and descripjve stajsjcs
Afghanistan Algeria Angola Armenia Bangladesh Belize Benin Bhutan Bolivia Botswana Burkina Faso Cambodia Cameroon Central African Rep. Chad Comoros Congo (Brazzaville) Congo, D.R. Cte d'Ivoire Djibouj Timor-Leste El Salvador Equatorial Guinea Ethiopia Fiji Gabon Ghana Guinea Haij Honduras India

Belated adopters

Indonesia Kenya Laos Lesotho Liberia Libya Madagascar Malawi Mali Mauritania Mozambique Myanmar Namibia Nepal Nicaragua Niger Pakistan Philippines Rwanda Senegal Solomon Islands South Africa Sri Lanka Swaziland Tajikistan Tanzania Togo Uganda Zambia Zimbabwe

Albania Argenjna Azerbaijan Bahrain Belarus Bosnia and Herzegovina Brazil Brunei Darussalam Bulgaria Cape Verde Chile China Colombia Costa Rica Croaja Czech Republic Dominican Rep. Ecuador Egypt Eritrea Georgia Greece Guatemala Guyana Hungary Jamaica Jordan Kazakhstan Kuwait Kyrgyz Republic Latvia Lebanon Lithuania

Converging adopters

Macedonia FYR Malaysia Maldives Maurijus Mexico Moldova Morocco Nigeria Oman Panama Paraguay Peru Poland Portugal Qatar Romania Russia Saudi Arabia Serbia Slovakia Suriname Syria Thailand The Bahamas Trinidad & Tobago Tunisia Turkey Ukraine United Arab Emirates Uruguay Uzbekistan Venezuela Vietnam

Australia Austria Belgium Canada Cyprus Denmark Estonia Finland France Germany Hong Kong SAR Iceland Ireland Israel Italy Japan Luxembourg Malta Netherlands New Zealand Norway Singapore Slovenia Korea, Rep. Spain Sweden Switzerland Taiwan, China United Kingdom United States

First adopters

rdo: WEF, The Global Informajon Technology Report 20102011, Transformajons 2.0 10th Anniversary Edijon, 2011.

Jaki jest poziom innowacyjnoci w Polsce i w innych pastwach?

Innowacyjno pastw europejskich mierzona zagregowanym wskanikiem innowacyjnoci*

0,9 0,8 0,7 0,6 0,5 0,4 0,3 0,2 0,1 otwa Bugaria Litwa Rumunia Sowacja Polska Wgry Malta Grecja Hiszpania Czechy Wochy Portugalia Estonia Sowenia Cypr EU-27 Francja Luksemburg Irlandia Holandia Austria Belgia Wielka Brytania Niemcy Finlandia Dania Szwecja Szwajcaria USA Japonia 0

Polska znajduje si w grupie moderate innovators, czyli wrd krajw, ktrych wartoci wskanikw znajduj si poniej redniej UE. Liderzy maj kila cech wsplnych: wysok jako prowadzonych prac badawczych (B+R), dobre wartoci okrelajce aktywno przedsibiorstw w zakresie innowacyjnoci, du liczb uzyskiwanych patentw i sukcesy w komercjalizacji nauki

* Average performance is measured using a composite indicator building on data for 24 indicators going from a lowest possible performance of 0 to a maximum possible performance of 1. Average performance in 2010 reects performance in 2008/2009 due to a lag in data availability. The performance of Innovajon leaders is 20% or more above that of the EU27; of Innovajon followers it is less than 20% above but more than 10% below that of the EU27; of Moderate innovators it is less than 10% below but more than 50% below that of the EU27; and for Modest innovators it is below 50% that of the EU27.

rdo:Innovajon Union Scoreboard 2010The Innovajon Union's performance scoreboard for Research and Innovajon 1 February 2011

Nadganiamy zapnienia technologiczne

Procent gospodarstw domowych z szerokopasmowym dostpem do internetu
70 60 50 40 30 20 10 rednia UE27 Polska

Nisze tempo wzrostu 0 liczby uytkownikw w 2004 2005 2006 2007 2008 2009 2010 stosunku do liczby Wskaniki wzrostu penetracji usug szerokopasmowych w wykupionych usug przeliczeniu na gospodarstwo domowe oraz 100 mieszkacw oznacza, e barier pozostaje brak potrzeb i 80 odpowiednich kompetencji
60 40 20 0 I po. 2009 II po. 2009 I po. 2010 II po. 2010
7
rdo: UKE

Na 100 mieszkacw Na gospodarstwo domowe

Polska 2030 Filary rozwoju

CEL: rozwj mierzony popraw jakoci ycia (wzrost PKB na mieszkaca w relacji do najbogatszego kraju UE (Holandia, 2009 45%; 2030 wicej ni 65%) i zwikszenie spjnoci spoecznej) Polakw dziki stabilnemu, wysokiemu wzrostowi gospodarczemu, co pozwala na modernizacj kraju

Makroekonomiczne warunki rozwoju Polski do 2030 roku

Filar innowacyjnoci (modernizacji) Nastawiony na zbudowanie nowych przewag konkurencyjnych Polski opartych o wzrost KI (wzrost kapitau ludzkiego, spoecznego, relacyjnego, strukturalnego) i wykorzystanie impetu cyfrowego, co daje w efekcie wiksz konkurencyjno

Filar terytorialnego rwnowaenia rozwoju (dyfuzji) Zgodnie z zasadami rozbudzania potencjau rozwojowego odpowiednich obszarw mechanizmami dyfuzji i absorbcji oraz polityk spjnoci spoecznej, co daje w efekcie zwikszenie potencjau konkurencyjnoci Polski

Filar efektywnoci Usprawniajcy funkcje przyjaznego i pomocnego pastwa (nie nadodpowiedzialnego) dziaajcego efektywnie w kluczowych obszarach interwencji

Filar innowacyjnoci wzmocnienie

TURBODOADOWANIE: Aspiracje spoeczne

Konkurencyjnej jakoci badania naukowe i wsppraca z gospodark

TURBODOADOWANIE: Impet cyfrowy

Wysokiej jakoci edukacja na wszystkich poziomach

Kreatywno i innowacyjno gospodarki

Rozwj postaw przedsibiorczych i kompetencji zarzdczych przedsibiorcw

Obszary tematyczne/ lary rozwoju

Filar Innowacyjnoci Bezpieczestwo Energetyczne i rodowisko

Innowacyjno

Polska Cyfrowa

Kapita Ludzki

Filar terytorialnego rwnowaenia rozwoju (dyfuzji)

Rozwj regionalny Filar Efektywnoci

Transport

Kapita Spoeczny

Sprawne Pastwo
10

Warunki dla prorozwojowego impetu cyfrowego

11

Cel strategiczny Polski Cyfrowej Spoeczestwo cyfrowe charakteryzuje si zdolnoci wykorzystania technologii cyfrowych wpywajcych na wszystkie sfery i poziomy ycia spoecznego, ekonomicznego czy kulturowego.

innowacyjna gospodarka w innowacyjnym spoeczestwie

zamiast sektora ICT - ICT w kadym sektorze

dostp dla wszystkich

Cel strategiczny: umiejtne i intensywne spoytkowanie ICT na rzecz rozwoju

otwarty rzd

12

Model otwartego rzdu - kontekst

4 przemiany cywilizacyjne
technologiczna: internet demograczna: pokolenie cyfrowych tubylcw demokracja: od reprezentacji do partycypacji administracyjna: w poszukiwaniu wikszej efektywnoci

rdo: Centrum Cyfrowe Projekt: Polska, Mapa drogowa otwartego rzdu w Polsce, 2011.

Model otwartego rzdu

Od 2009 intensywnie wdraany, przede wszystkim w USA, UK i w Australii Repozytoria i katalogi otwartych danych m.in. Nowa Zelandia, Grecja, Modawia, Estonia, Norwegia; Londyn, Nowy Jork, Pary Reforma modelu rzdzenia i wsppracy pastwa z obywatelami Zainspirowana komunikacj i wspprac sieciow Wykorzystujca technologie cyfrowe Przedeniowanie idei e-usugi tak jak jest ona rozumiana w modelu e-administracji (e-gov) E-konsultacje: otwarte (publicznie dostpne) konsultacje z wykorzystaniem internetu jako standard dla wszystkich instytucji publicznych; elektroniczna forma sprzyja przejrzystoci i zasigowi procesu konsultacji Czego rzd moe nauczy si od: Wikipedii, Facebooka, Naszej klasy?

Ustawa o otwartych zasobach publicznych

Publiczne zasoby informacyjne jako kluczowy zasb rozwojowy w spoeczestwie wiedzy, w czasach big data Realizacja prawa do wiedzy (right to knowledge), jako uzupenienia prawa do informacji Uzupenienie zasad o dostpie i ponownym wykorzystaniu informacji publicznej, pozwalajce wprowadzi jednolity, otwarty reim zapewniajcy powszechny dostp i moliwo wykorzystania zasobw nansowanych ze rodkw publicznych Cele: wykorzystanie penego potencjau rozwojowego zasobw informacyjnych - innowacyjno, efektywno administracji publicznej, wyrwnywanie szans dostpu do wiedzy i kultury Podstawowa zasada: obowizek udostpniania zasobw generowanych i nansowanych ze rodkw publicznych; ograniczenia tej zasady dopuszczalne w okrelonych wypadkach, uzasadnionych specyk okrelonego zasobu tak by otwarte zasoby w jak najmniejszym stopniu kolidowaa z istniejcymi modelami produkcji i dystrybucji zasobw

E-podrcznik Nauczanie z wykorzystaniem ICT wszystkich przedmiotw teoretycznych w klasach IV-VI Komplet wysokiej jakoci bezpatnych treci edukacyjnych realizujcych ca podstaw programow (koszt: 16 mln z, przy ok. 200 mln rocznie wydawanych na podrczniki) Zmiana modelu nauczania w kierunku rozwijania kreatywnoci, krytycznego mylenia i kooperacji

Cyfrowe treci edukacyjne

Przygotowany nauczyciel

Odpowiedni sprzt

Internet >20 Mbps

rdo: New York Times

Poziom kapitau intelektualnego w Polsce

Szwecja Finlandia Holandia Austria Irlandia Wielka Belgia Wgry Niemcy Wochy Francja Hiszpania Portugalia Polska Czechy Grecja 0 10 20 30 40 50 60 70 80 90
17

rdo: ZDS PRM, Raport o Kapitale Intelektualnym Polski, 2008.

Kompetencje cyfrowe caego spoeczestwa

Ocena umiejtnoci korzystania z mediw cyfrowych w pastwach UE
160 140 120 100 80 60 40 20 UE Rumunia Bugaria Cypr Grecja Sowacja Polska otwa Sowenia Litwa Portugalia Wgry Wochy Malta Czechy Hiszpania Niemcy Estonia Belgia Irlandia Austria Luksemburg Francja Szwecja Holandia Wielka Brytania Dania Finlandia
18

100 75

rdo: Komisja Europejska, "Study on Assessment Criteria for Media Literacy Levels - A comprehensive view of the concept of media literacy and an understanding of how media literacy level in Europe should be assessed", Bruksela 2009.

Kompetencje cyfrowe polskiej modziey (15-latkw)

Polska pod wzgldem biegoci w pracy z tekstem cyfrowym wypada gorzej na tle innych badanych pastw OECD, Mamy duo wyszy odsetek modych o najsabszych kompetencjach, Rnice midzy dziewczynkami (na ich korzy) i chopcami s znaczce.
Jak biegli s uczniowie w czytaniu cyfrowym?
100 80 Percentage of students 60 40 20 0 20 40 60 New Zealand Belgium Iceland OECD average - 16 Macao-China Ireland France Spain Australia Hong Kong-China Austria Poland Japan Colombia Hungary Sweden Norway Denmark Korea Chile 80

Level 5 or above Level 4 Level 3 Level 2 Below Level 2

19

Do czego modzi wykorzystuj sie?

Aktywno w sieci w zalenoci od wieku
90 80 70 60 50 40 30 20 10 0 15-19 20-24 25-29 30-39 40-49 50-59 60+ umieszczanie postw i komentarzy na forach umieszczanie zdj i obrazkw komentowanie blogw wysyanie muzyki/lmikw prowadzenie bloga

Korzystanie z portali spoecznociowych (PL i EU27)

50 40 30 20 10 0 PL EU27
20

43 35

10

20

30

40

50

60

20

40

60

80

Nowe technologie, a otwarty rzd efekty

100

120

Udzia osb ktre nigdy nie uyway internetu

Romania Greece Bulgaria Portugal Cyprus Italy Malta Lithuania Poland Spain Hungary Latvia Czech Republic Slovenia Ireland UE27 Austria Estonia Belgium France Germany Slovakia United Kingdom Finland Denmark Luxembourg Netherlands Sweden

10 0

20

30

40

50

60

70

80

90

Udzia przedsibiorstw ktre uywaj internetu do interakcji z wadz publiczn

Udzia osb ktre uywaj internetu do kontaktu z wadzami publicznymi

21

Denmark Finland Sweden Luxembourg Netherlands France Austria Estonia Germany Slovakia United Kingdom Belgium Slovenia UE27 Latvia Spain Ireland Malta Hungary Poland Portugal Cyprus Bulgaria Lithuania Czech Republic Italy Greece Romania

Polska gospodarka internetowa w zestawieniu z innymi krajami

Gospodarka internetowa jako % PKB
8 7 6 5 4 3 2 1 0 -1 Wielka Brytania Szwecja 4,2 3,5 4,1 -0,1 Dania 1,8 1,3 0,9 0,9 1,4 0,9 1,5 0,1 0,8 1,3 2,1 Holandia Eksport neo 0,8 0,4 0,8 1,5 Czechy Wydatki rzdowe 0,4 1 1,6 -0,3 Polska 0,6 0,8 1,3 -0,5 Hiszpania 0,5 0,7 1 -0,3 Wochy Inwestycje Konsumpcja

Udzia sektora internetowego w PKB: 2009-2015

Przemys Handel hurtowy i detaliczny Rynek nieruchomoci Budownictwo Transport, logistyka i komunikacja Administracja publiczna i obrona narodowa Edukacja Pozostaa dziaalno usugowa Polska gospodarka internetowa (2015) Energia, paliwa i woda Ochrona zdrowia i opieka spoeczna Rolnictwo, lenictwo i rybostwo Usugi nansowe Polska gospodarka internetowa (2010) Grnictwo Hotele i restauracje 0% 19% 18% 14% 7% 7% 6% 5% 5% 4,1% 4% 4% 4% 4% 2,7% 2% 1% 2% 4% 6% 8% 10% 12% 14% 16% 18% 20%

W 2015 r. udzia gospodarki internetowej w PKB bdzie wikszy ni obecny udzia sektora nansowego, energetycznego i ochrony zdrowia (liczone wg wartoci dodanej)
22

Jakich umiejtnoci potrzebuje nowoczesny rynek pracy?

Zmiany w popycie na umiejtnoci na rynku pracy w stron nierutynowych interaktywnych i analitycznych
65 60 55 50
szybko

Wiek a efektywno
mdro

Kumulatywna pami dugookresowa Fizyczne moliwoci

45 40 1960
Staysta" Mistrz Ambasador" Gawdziarz Coach 65 WIEK

1970 Rytynowe manualne Rytynowe mylowe

1980

1990 Nierutynowe manualne

2002

Profesjonalista

Nierutynowe analityczne

Nierutynowe interaktywne
rdo: Andreas Schleicher, Strong performers and successful reformers PISA 2009 10 lutego 2011 r.

Rozwj klas kreatywnych

Rozwj klas kreatywnych (zawody informatyczne, inynierskie, nauk o czowieku, yciu i spoeczestwie, edukacji, sztuki, rozrywki, mediw; profesjonalici: biznesu, nansw, markejngu, sfery zdrowia, prawnicy): z 10% do 30% w USA, Richard Florida synergia 3T: technologie, talenty, tolerancja, Metropolitarny model rozwoju (lifestyle, uczelnie, usugi, przemysy kulturowe, dyfuzja wewntrzna i zewntrzna) wzy metropolitarne, CDI (Indeks Kompozycji Rnorodnoci): Gay Index, Melrng Pot Index, Bohemian Index a korelacja z High Tech Index.

24

Rosnca rola klasy kreatywnej

Sia robocza wg klas wydzielonych przez R. Florid w USA 1800-2009

25

Od wirtuala do realnych dochodw

Warto globalnego rynku gier komputerowych w mld USD
Ameryka Pnocna 1,5 1,7 1,8 2,2 2,5 2,9 Inne kraje (w wikszoci rozwijajce si) 0,8 0,9 1,0 1,1 1,1 1,2

Rok 2007 2008 2009 2010 2011 2012

Chiny 2,2 2,4 2,9 3,7 4,5 5,6

Korea 1,7 2,6 4,0 5,0 6,0 7,2

Europa 1,6 2,0 2,0 2,5 2,9 3,3

Japonia 0,7 0,8 0,9 0,9 1,0 1,0

Ogem 8,5 10,4 12,6 15,4 18,0 21,2

rdo: InfoDEV, Knowledge map of the virtual economy converjng the virtual economy into development potenjal, April 2011

Warto rocznych obrotw handlowych midzy uytkownikami Second Life (20 mln uytkownikw w wiecie) w mln USD
600 500 400 300 200 100 0 2007 2008 2009
hp://community.secondlife.com/t5/Features/2009-End-of-Year-Second-Life-Economy-Wrap-up-including-Q4/ba-p/653078

567

333

344

26

Dynamika rozwoju sieci i perspektywa rozwoju handlu internetowego

Liczba uytkownikw internetu 2004-2010 na 100 osb (16+)
UK France Denmark Germany Italy NBL Norway Poland Spain Sweden Average EU of 27 Netherlands Belgium Luxembourg 2004 49 31 70 50 26 64 68 22 31 75 43 36 72 50 59 2005 54 36 73 54 28 66 74 29 35 76 47 43 74 53 63 2006 57 39 78 59 31 69 77 34 39 80 51 45 76 58 65 2007 65 57 76 64 34 74 81 39 44 75 58 51 81 63 72 2008 70 63 80 68 37 77 86 44 49 83 62 56 83 66 77 2009 Growth in use 2004-09 76 55.1% 65 109.7% 82 17.1% 71 42.0% 42 61.5% 80 26.0% 88 29.4% 52 136.4% 54 74.2% 86 14.7% 66 53.7% 60 66.7% 86 19.4% 70 40.0% 83 40.7%

Prognozowany wzrost sprzeday brany e-commerce online i oine 2010-11

UK France Denmark Germany Italy Neths/ Belg/Lux Norway Poland Spain Sweden Switzerland average -2,0% 3,0%

Online 6,7% 33,5% Sales from Stores

8,0%

13,0%

18,0%

23,0%

28,0%

33,0%

rdo: Online Trends 2011 Research, Report Commissioned by Kelkoo, Report Prepared by Centre for Retail Research, Nongham, 9 December 2010

27

Cyfrowa Polska 2030?

hp://mulj-blog.pl/les/2010/01/Minority-report.jpg

28