Przedszkole dobry start dla Twojego dziecka

Jak organizowa edukacj przedszkoln w nowych formach Informator

2008/2009 Rok Przedszkolaka

Warszawa, czerwiec 2008

Rok Przedszkolaka www.men.gov.pl

Informator

Podzikowanie

Niniejszy informator powsta przy wsppracy wielu osb, dla ktrych wane jest zapewnienie powszechnego dostpu do wychowania przedszkolnego i tym samym zwikszanie szans edukacyjnych polskich dzieci.

W pracy nad informatorem wykorzystano, za zgod autorw, materiay przygotowane przez: Teres Ogrodzisk prezesa Zarzdu Fundacji Rozwoju Dzieci im. Jana Amosa Komeskiego Alin Kozisk-Badyg prezesa Zarzdu Federacji Inicjatyw Owiatowych Elbiet Towisk-Krlikowsk wiceprezesa Zarzdu Federacji Inicjatyw Owiatowych Barbar Kuczaek prezesa Zarzdu Spoeczno-Owiatowego Stowarzyszenia Pomocy Pokrzywdzonym i Niepenosprawnych Edukator w omy Marka Olszewskiego wjta Gminy Lubicz i wiceprzewodniczcego Zwizku Gmin Wiejskich Teres Opolsk i Ew Kozowsk nauczycieli konsultantw z Centrum Metodycznego Pomocy Psychologiczno-Pedagogicznej Prace koordynowali: Zbigniew Wodkowski, podsekretarz stanu w MEN Elbieta Nerwiska, dyrektor Departamentu Zwikszania Szans Edukacyjnych w MEN Aleksandra Sawicka, dyrektor Departamentu Komunikacji Spoecznej w MEN

Wszystkim osobom, ktre wniosy wkad w przygotowanie informatora, skadamy serdeczne podzikowania.

Szanowni Pastwo
Skuteczne wyrwnywanie szans edukacyjnych dzieci i modziey jest jednym z priorytetw polityki owiatowej rzdu Donalda Tuska. Dostrzegajc ogromne znaczenie wczesnej edukacji dla rozwoju dziecka, na pierwszym miejscu listy zada Ministerstwa Edukacji Narodowej umiecilimy upowszechnienie edukacji przedszkolnej, w tym zapewnienie wszystkim piciolatkom rocznego przygotowania przedszkolnego. Aby zapewni dobre przygotowanie dzieci picioletnich do podjcia nauki w szkole, opracowalimy podstaw programow wychowania przedszkolnego, ktr trzeba bdzie realizowa we wszystkich placwkach wychowania przedszkolnego w Polsce, niezalenie od ich formuy organizacyjnej. Zaplanowalimy take prawne, finansowe i programowe wsparcie wychowania przedszkolnego prowadzonego w rnych formach: od wzmocnienia istniejcych ju tradycyjnych przedszkoli, poprzez tworzenie nowych miejsc, oddziaw przedszkolnych w szkoach, do organizowania wychowania przedszkolnego w tzw. innych formach, czyli punktach przedszkolnych i zespoach wychowania przedszkolnego. Zachcam wszystkich, ktrym ley na sercu wyrwnywanie szans edukacyjnych polskich dzieci, do dziaania na rzecz upowszechniania edukacji przedszkolnej, do tworzenia przedszkoli, oddziaw, zespow i punktw przedszkolnych. By te dziaania uatwi, przedstawiam Pastwu niniejszy informator, wskazujcy i promujcy rne moliwoci organizowania edukacji przedszkolnej, jakie stwarza rozporzdzenie Ministra Edukacji Narodowej z dnia 10 stycznia 2008 r. w sprawie rodzajw innych form wychowania przedszkolnego, warunkw tworzenia i organizowania tych form oraz sposobu ich dziaania. Katarzyna Hall Minister Edukacji Narodowej

Podzikowanie

Spis treci
I. Dlaczego warto, aby dzieci korzystay z edukacji przedszkolnej? . . . . . . . . . . . . . . . . . 6 1. Rok Przedszkolaka . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 7 2. Waga edukacji i diagnozy przedszkolnej . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 8 3. Edukacja przedszkolna w Polsce . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 10 4. Alternatywne formy edukacji przedszkolnej . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 12 II. Co warto wiedzie organizujc inne formy wychowania przedszkolnego? . . . . . . . . . 14 1. Inne formy wychowania przedszkolnego kto i gdzie moe je zakada? . . . . . . . 15 2. Wymagania lokalowe, sanitarne i bezpieczestwa . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 16 3. Organizacja pracy w zespoach i punktach przedszkolnych . . . . . . . . . . . . . . . . . . 17 4. Wymagane kwalifikacje i nadzr pedagogiczny . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 18 5. Rola rodzicw . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 18 6. Finansowanie . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 19 III. Krok po kroku . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 21 Jak zaoy zesp wychowania przedszkolnego lub punkt przedszkolny? IV. Zaczniki . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 25 1. Ujednolicony tekst rozporzdzenia Ministra Edukacji Narodowej . . . . . . . . . . . . . . 26 z dnia 10 stycznia 2008 r. w sprawie rodzajw innych form wychowania przedszkolnego, warunkw tworzenia i organizowania tych form oraz sposobu ich dziaania, uwzgldniajcy zmiany wprowadzone rozporzdzeniem Ministra Edukacji Narodowej z dnia 13 czerwca 2008 r. 2. Projekt Podstawy programowej wychowania przedszkolnego . . . . . . . . . . . . . . . . 31 3. Przykadowy wniosek o wpis do ewidencji niepublicznej innej formy . . . . . . . . . . . 38 wychowania przedszkolnego 4. Projektowany harmonogram obnienia wieku szkolnego . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 40

Spis treci

6
Rok Przedszkolaka

I. Dlaczego warto, aby dzieci korzystay z edukacji przedszkolnej?

Pierwsze lata ycia dziecka to zoty okres w jego rozwoju. Wikszo wrodzonych umiejtnoci dziecka rozwija si intensywnie w wieku przedszkolnym, dotyczy to take zdolnoci uczenia si. Dlatego dziaania edukacyjne, pobudzanie rozwoju intelektualnego i spoecznego dziecka, przynosz najlepsze rezultaty wanie w tym czasie. Jest to take najlepszy okres na zapobieganie ewentualnym pniejszym trudnociom w nauce na niwelowanie dysharmonii i zaburze rozwojowych, wyrwnywanie zaniedba rodowiskowych. Powody, dla ktrych warto realizowa wczesn edukacj przedszkoln dzieci, maj charakter fundamentalny. Oto one: znaczca cz moliwoci intelektualnych czowieka ksztatuje si w pierwszych latach ycia, wczesna edukacja najefektywniej pomaga wyrwnywa szanse edukacyjne dzieci, zagroonych wykluczeniem spoecznym, umiejtnoci, ktre mae dzieci wynios z przedszkola, zaowocuj w szkole dzieci bd osiga lepsze wyniki nauczania, uczestnictwo w grupie przedszkolnej stwarza, zwaszcza jedynakom, szczegln okazj do rozwijania dojrzaoci emocjonalnej zgoda na dusze rozstanie z blisk osob, akceptacja oczekiwania na swoj kolej, pokonywanie niepowodze, respektowanie polece, rozwijanie samodzielnoci; jednoczenie pozwala na budowanie pozytywnych relacji midzy rodzin a wiatem zewntrznym, grupa rwienicza i nawizywane w niej pod kierunkiem nauczyciela relacje stanowi bardzo sprzyjajce rodowisko do rozwoju umiejtnoci jzykowych wzbogacanie zasobu sw i jasne formuowanie swych myli, wychowanie przedszkolne jest niezwykle cenn okazj do nabywania dowiadcze w trakcie zabawy, ktra jest dla dzieci intensywnym procesem uczenia si, wychowanie przedszkolne pozwala wzbogaci wartoci i dowiadczenia wyniesione z domu o dowiadczenia rwienikw, obecno dziecka w grupie przedszkolnej stwarza nauczycielom okazj do jego profesjonalnej obserwacji i ewentualnego zauwaenia niepokojcych zachowa czy niedostatku podstawowych umiejtnoci nauczyciel moe rozwija i korygowa zaburzone funkcje dziecka, w przedszkolu mona skutecznie ksztatowa gotowo dziecka do nauki szkolnej, przygotowa do uczenia si przez cae ycie i przez to zapewni mu lepsze szanse edukacyjne, inwestycja w edukacj przedszkoln to inwestycja w przyszo spoeczestwa lepiej wyksztacone spoeczestwo to lepsza sytuacja gospodarcza i mniejsze obcienia spoeczne.

7
W wielu rodowiskach nie ma tradycji edukacji przedszkolnej. Tam trzeba przekonywa rodzicw, e nawet mae dziecko stale si uczy i warto mu t nauk urozmaici oraz wesprze profesjonaln edukacj przedszkoln. Jest bardzo wane, by dziecko w wieku 35 lat, przynajmniej po kilka godzin dziennie, uczyo si i bawio si z rwienikami pod opiek nauczycielki i w ten sposb poznawao otaczajcy je wiat oraz doskonalio swoje umiejtnoci. Temu wanie celowi maj suy inne formy wychowania przedszkolnego. Maj przekona do edukacji przedszkolnej tych, ktrzy dzi preferuj pozostawianie maych dzieci przez cay dzie w domu. Rok Przedszkolaka

1. Rok Przedszkolaka
Najwaniejsze zadania Ministerstwa Edukacji Narodowej dotyczce edukacji przedszkolnej to: upowszechnienie edukacji przedszkolnej dla dzieci w wieku 35 lat, zagwarantowanie kademu dziecku co najmniej rocznej edukacji przedszkolnej, przygotowujcej do nauki w szkole, zapewnienie dzieciom lepszych szans edukacyjnych poprzez realizowanie caej podstawy programowej we wszystkich formach organizacyjnych wychowania przedszkolnego, dostosowanie form wychowania przedszkolnego do potrzeb lokalnego rodowiska. Priorytety te towarzysz podejmowanej po wielu analizach decyzji o obnieniu wieku rozpoczynania nauki szkolnej. Szeciolatki zaczynajce nauk w szkole powinny mie moliwo skorzystania uprzednio z edukacji przedszkolnej. W roku szkolnym 2009/2010 do klasy pierwszej pjd razem siedmiolatki i cz szeciolatkw. Decyzja o rozpoczciu nauki w pierwszej klasie przez szeciolatka bdzie uzaleniona od gotowoci dziecka do podjcia nauki w szkole. Najkorzystniejsz form oceniania stopnia tej gotowoci jest obserwacja dziecka w trakcie edukacji przedszkolnej. Dlatego ju w roku szkolnym 2008/2009 warto umoliwi jak najliczniejszej grupie piciolatkw choby czasowy udzia w rnych formach wychowania przedszkolnego. Dla podkrelenia znaczenia wychowania przedszkolnego, a take eby osign zakadane cele rok szkolny 2008/2009 ogaszamy Rokiem Przedszkolaka. Dymy do tego, by polskie dzieci jak najszerzej korzystay z prawa do dobrze zorganizowanej i umoliwiajcej ich indywidualny rozwj edukacji przedszkolnej. W duych miastach obserwujemy stay wzrost zapotrzebowania na miejsca w przedszkolach. Przyczynia si do tego rosnca liczba urodze dzieci od 2002 roku oraz wiksze moliwoci zatrudnienia dla rodzicw. W interesie dzieci z maych miejscowoci i ze wsi warto doprowadzi do podobnego zwikszenia zainteresowania edukacj przedszkoln take w tych rodowiskach.

8
Rok Przedszkolaka Od roku szkolnego 2009/2010 chcemy da piciolatkom prawo do edukacji przedszkolnej, co oznacza, e samorzd gminny bdzie mia obowizek zapewnienia bezpatnej edukacji przedszkolnej tym piciolatkom, ktrych rodzice bd sobie tego yczy. Po okresie przejciowym, trwajcym do roku szkolnego 2010/2011, planujemy wprowadzenie obowizkowego rocznego przygotowania przedszkolnego dla wszystkich dzieci picioletnich, zgodnie z podstaw programow wychowania przedszkolnego. Dzi szeciolatek ma do wyboru dwie formy realizacji obowizku rocznego przygotowania przedszkolnego: w przedszkolnej lub w szkolnej zerwce. Podobnie chcielibymy, aby w kolejnych latach rodzice piciolatkw otrzymali do wyboru dwie moliwoci edukacji przedszkolnej dla swoich dzieci: w przedszkolach nie tylko edukujcych, ale take zapewniajcych opiek nad dzieckiem do 10 godzin dziennie; w innych formach wychowania przedszkolnego dostosowanych do potrzeb rodzin, ktre pragn zapewni swoim dzieciom caodzienn opiek domow. Dla tych piciolatkw zalecany czas przygotowania przedszkolnego to od 3 do 5 godzin dziennie, w zalenoci od liczebnoci grup, w ktrych odbywa si edukacja. Priorytetem jest zapewnienie moliwoci zrealizowania podstawy programowej. Grupy mao liczne np. od 3 do 10 dzieci mog poprzesta na mniejszej liczbie godzin, ale dla grup rnowiekowych lub liczcych wicej dzieci optymalne jest 45 godzin zaj dziennie. Naley przy tym pamita, e im duej dziecko bdzie korzystao z wychowania przedszkolnego, zarwno w wymiarze dziennym, jak i tygodniowym, tym lepiej bdzie przygotowane do podjcia nauki w szkole, radzenia sobie z pojawiajcymi si problemami wieku dziecicego, bdzie miao wiksz szans na odnoszenie sukcesw najpierw w szkole, a potem w dorosym yciu.

2. Waga edukacji i diagnozy przedszkolnej

O sukcesach w nauce szkolnej w wikszym stopniu decyduje dojrzao szkolna dzieci ni ich metryka (rok urodzenia). Z bada wynika, e w grupach siedmiolatkw rnice w tempie rozwoju umysowego sigaj nawet 4 lat. Wikszo dzieci reprezentuje norm rozwojow, ale okoo 25 procent dzieci pod wzgldem sprawnoci umysowej dorwnuje dziewiciolatkom. Podobna liczba dzieci funkcjonuje na poziomie piciolatkw. Dla jednych wszystko, co dzieje si w ramach szkolnych zaj jest banalne i nudne, za dla drugich jest za trudne i stresujce. Wolniejszy rozwj umysowy we wczesnym dziecistwie nie jest niczym zym. Rozwj umysowy jest bowiem kapryny: raz przebiega wolniej, raz szybciej. Bywaj dzieci w wieku przedszkolnym, ktre bardzo szybko id do przodu, a potem, kiedy s ju w szkole gdy dorastaj nastpuje zwolnienie tempa. Bywa i odwrotnie: s dzieci, ktre z rnych powodw rozwijaj si w wieku przedszkolnym odrobin wolniej, eby za chwil ruszy bardzo szybko do przodu.

9
Rodzice, pomagajcy swoim dzieciom stawia pierwsze kroki, a potem mwi pierwsze sowa, wspieraj je i wiedz, e bez wzgldu na to, czy dziecko po raz pierwszy stanie samodzielnie na wasnych nogach w wieku 8 miesicy czy te 1,5 roku, bd dumni z tego, e chodzi samodzielnie. Kiedy ju dziecko bdzie dorose, fakt czy zaczo ono mwi caymi zdaniami po ukoczeniu roku, czy te dopiero trzech lat, bdzie bez znaczenia. Tak samo warto podchodzi do podejmowania decyzji o rozpoczynaniu nauki szkolnej i wspierania w rozwoju dzieci w przedszkolach, zalenie od ich indywidualnych potrzeb. Rodzicom trudno porwna swoje dziecko z rwienikami. Dlatego dobrze jest wysucha specjalistw, popatrze, czego dziecko bdzie si uczyo w klasie pierwszej i zastanowi si, czy aby nie bdzie to dla niego za trudne. Istnieje rwnie moliwo stymulowania rozwoju, korygowania opnie rozwojowych. Im wczeniej to zrobimy, tym lepiej. W pitym roku ycia mona uzyska lepsze efekty ni pniej, po prostu dlatego, e mniej jest wiedzy, ktr trzeba ksztatowa w dziecicym umyle. Mona si skupi na rozumowaniu, emocjach, na sprawnoci ruchowej, itp. Dlatego w pakiecie naszych priorytetw szkoa przyjazna dla dzieci umiecilimy powszechn przedszkoln diagnoz dojrzaoci do nauki szkolnej i dziaania wspomagajce rozwj tych dzieci, ktre w swoim naturalnym rozwoju jeszcze takiej dojrzaoci nie osigny. Umoliwi to dzieciom o przyspieszonym rozwoju wczeniejsze rozpoczcie nauki szkolnej, za pozostaym dzieciom zapewni czas i warunki dla osignicia takiego poziomu, ktry pozwoli im pniej w peni korzysta z nauki szkolnej. Obnienie wieku szkolnego wraz z powszechnym procesem ustalania dojrzaoci szkolnej jest wyrazem troski o lepsze losy szkolne dzieci. Innym przejawem tej troski jest bardzo dokadnie opracowana nowa podstawa programowa wychowania przedszkolnego. Treci ksztacenia s z jednej strony dopasowane korzystnie do rozwoju dzieci, z drugiej za do tego, co wymagane bdzie pniej w szkole. Dlatego warto, aby rodzice poznawali t podstaw, zadbali o to, by ich picioletnie dzieci byy objte edukacj przedszkoln i suchali uwanie nauczycieli zajmujcych si wychowaniem przedszkolnym ich dzieci. Rok Przedszkolaka

10
Rok Przedszkolaka

3. Edukacja przedszkolna w Polsce

W Polsce prowadzenie przedszkoli jest jednym z podstawowych zada wasnych gminy. Na skutek wzrostu bezrobocia i trudnej sytuacji ekonomicznej okresu transformacji ustrojowej oraz zmniejszania si liczby dzieci w wieku przedszkolnym, na pocztku lat dziewidziesitych zamknito i zlikwidowano wiele przedszkoli.

Od roku 1990, w pierwszej fazie transformacji ustrojowej, odziedziczylimy przedszkola publiczne o rednim zwykle standardzie lokalowym, jak na tamte czasy. Wobec gwatownie narastajcego bezrobocia, niu demograficznego oraz rachunku ekonomicznego wiele przedszkoli opustoszao. Bezrobotne matki, a czsto take ojcowie, nie mieli motywacji do posyania swoich dzieci do przedszkoli. Mogli sami zajmowa si dziemi w domu, nie ponoszc adnych kosztw. Dochodzio do takich sytuacji, jak na przykad w mojej gminie Lubicz, gdzie w przedszkolu publicznym, na dwunastu pracownikw przedszkola, ze 120 dzieci pozostao dwanacioro. W zwizku z tym dwa przedszkola publiczne zostay na pocztku lat dziewidziesitych zlikwidowane, przy braku reakcji spoecznoci lokalnej. Budynki po przedszkolach przekazane zostay na potrzeby szk. Przytoczony przykad jest typowy dla lat dziewidziesitych w polskich gminach wiejskich. Zjawisko to, w nieco mniejszej skali, wystpowao take w miastach. Potrzeba ponownego ich otwarcia pojawia si dopiero okoo roku 1998.
Marek Olszewski Wjt Gminy Lubicz, Wiceprzewodniczcy Zwizku Gmin Wiejskich

Wraz z popraw sytuacji gospodarczej obserwujemy stopniowy wzrost zapotrzebowania na wychowanie przedszkolne. Coraz wicej osb znajduje zatrudnienie i potrzebuje pomocy w postaci zapewnienia opieki nad dziemi. Coraz wiksza liczba rodzicw ma take wiadomo znaczenia wczesnej edukacji dla pomylnego rozwoju dziecka. Rwnie na wsi wzrasta wiadomo rodzicw wiedz, jak wane dla ich dzieci jest wykorzystanie wszystkich szans na popraw warunkw ich startu w dorose ycie. Niestety, nie jest atwo odbudowa baz, ktra zostaa w przeszoci w sposb drastyczny ograniczona.

11
Rok Przedszkolaka

Wedug danych z Systemu Informacji Owiatowej (stan na 30.09.2007), na ogln liczb 2478 polskich gmin, a w 539 nie ma ani jednego przedszkola. W szkoach znajduj si 2143 oddziay przedszkolne dla szeciolatkw. Aktualnie wychowaniem przedszkolnym objtych jest w skali kraju rednio ok. 44% dzieci w wieku 36 lat. S to najnisze wskaniki upowszechniania wychowania przedszkolnego wrd krajw Unii Europejskiej.

Procent czterolatkw w przedszkolach w Unii Europejskiej

100.00

90.00

80.00

70.00

60.00

50.00

40.00

30.00

20.00

10.00

0.00
Wie lka Bry tania Luk sem burg His zpa nia Port uga lia So wac ja Ma lta Cze chy Wo chy Szw ecja Hola nidia Belg ia Fra ncja Dan ia Nie mcy So wen ia Esto nia Aus tria Rum unia Bug aria W gry otw a Gre cja Cho rwa cja Finla ndia Irlan dia Pols ka Cyp r Litw a UE

rdo: Eurostat, 2005

Dlatego w Polsce zadanie upowszechnienia edukacji maych dzieci, w tym zapewnienie wszystkim dzieciom picioletnim prawa do bezpatnej edukacji przedszkolnej, stanowi jedno z gwnych zamierze resortu edukacji, planowanych na lata 20092011. W tym okresie podane jest szybkie i znaczce podniesienie wskanika liczby dzieci objtych edukacj przedszkoln do 70% w skali kraju.

12
Rok Przedszkolaka

4. Alternatywne formy edukacji przedszkolnej

Problem niskiego upowszechnienia edukacji przedszkolnej w Polsce dostrzega Unia Europejska, przeznaczajc dla Polski rodki na realizacj programu Alternatywne formy edukacji przedszkolnej. Program ten jest przede wszystkim adresowany do gmin wiejskich, na terenie ktrych nie funkcjonuj przedszkola.

% gmin wiejskich bez przedszkoli

rdo: Dobry Start, Fundacja Rozwoju Dzieci im. Komeskiego

Stworzenie moliwoci prawnych dla organizowania innych form wychowania przedszkolnego to szansa na znaczny przyrost liczby dzieci w wieku 35 lat objtych wychowaniem przedszkolnym, a take przy okazji na rozwijanie aktywnoci obywatelskiej.

13
Rok Przedszkolaka

W latach 20052008 Ministerstwo Edukacji Narodowej wdraao 19 projektw pod wsplnym tytuem Alternatywne formy edukacji przedszkolnej w ramach Sektorowego Programu Operacyjnego Rozwj Zasobw Ludzkich 20042006. Dziki aktywnoci lokalnych organizacji obywatelskich, samorzdw, dziaaczy owiatowych, utworzono 802 orodki alternatywnej edukacji przedszkolnej na terenach wiejskich caej Polski. Orodki te prowadz edukacj dla okoo 10,5 tysica dzieci. Na utworzenie i funkcjonowanie alternatywnych, wiejskich przedszkoli przeznaczono 55,447 tys. zotych (74,99% stanowiy rodki Europejskiego Funduszu Spoecznego, a 25,01% zapewni budet pastwa). Nowo powoane orodki edukacji przedszkolnej zostay yczliwie przyjte zarwno przez rodzicw, jak i lokalne samorzdy. Z informacji uzyskanych od realizatorw projektu wynika, e zdecydowana wikszo utworzonych orodkw przedszkolnych bdzie kontynuowaa swoj dziaalno po zakoczeniu finansowania w ramach wspomnianego programu. Tworzenie rnych form wychowania przedszkolnego na poziomie lokalnym wymaga przede wszystkim wsppracy wadz samorzdowych, rodzicw, organizacji pozarzdowych i przedsibiorcw. Projekty Alternatywnych form wychowania przedszkolnego, realizowane przez rne organizacje pozarzdowe, fundacje i stowarzyszenia, pokazay ogromn si, a take determinacj rodowisk lokalnych. Orodki edukacji przedszkolnej stay si miejscem integracji spoecznoci lokalnych, miejscem spotka rodzicw, czsto te zaczy peni funkcj centrum kultury i edukacji na wsi. Przepisy wprowadzone nowelizacj ustawy o systemie owiaty, uchwalon 7 wrzenia 2007 r. (Dz. U. Nr 181, poz. 1292), i wydane na ich podstawie rozporzdzenie Ministra Edukacji Narodowej z dnia 10 stycznia 2008 r. w sprawie rodzajw innych form wychowania przedszkolnego, warunkw tworzenia i organizowania tych form oraz sposobu ich dziaania, Dz. U. Nr 7, poz. 38 (zacznik nr 1) day gminom oraz innym osobom prawnym, a take osobom fizycznym, moliwo organizowania od stycznia 2008 r. wychowania przedszkolnego w formach innych ni przedszkola i oddziay przedszkolne w szkoach podstawowych. Stwarza to moliwo zapenienia biaych plam na mapie Polski, wzbogacenia i uzupenienia istniejcej sieci przedszkoli.

14

II. Co warto wiedzie, organizujc inne formy wychowania przedszkolnego?

Informator Tradycyjne przedszkola najpeniej realizuj zasad powszechnej dostpnoci oraz zapewniaj realizacj podstawy programowej wychowania przedszkolnego. To wanie przedszkola powinny, po uzupenieniu ich sieci innymi formami wychowania przedszkolnego, sta si baz do prowadzenia spjnej, perspektywicznej polityki owiatowej gminy w zakresie wczesnej edukacji. Wychowanie przedszkolne moe by prowadzone w przedszkolach, oddziaach przedszkolnych w szkoach podstawowych oraz w nastpujcych innych formach: w zespoach wychowania przedszkolnego gdzie zajcia s prowadzone w niektre dni tygodnia; w punktach przedszkolnych gdzie zajcia s prowadzone codziennie. Wszystkie formy edukacji przedszkolnej maj obowizek realizowania podstawy programowej wychowania przedszkolnego. Nowe rozwizania organizacyjne przewiduj rwnie rozszerzenie funkcji tradycyjnego przedszkola do roli bazy dla gminnego centrum edukacji i wspierania rozwoju maego dziecka. Istniejce przedszkola, wraz z zespoami wychowania przedszkolnego, bd te punktami przedszkolnymi, mog tworzy sie i stanowi lokalne centrum, penice wielorakie funkcje edukacyjne, kulturalne, integracji i pomocy rodowiskowej na rzecz wspierania rozwoju maego dziecka i jego rodziny. Na przykad kilkanacie punktw przedszkolnych, dziaajcych w sieci, moe korzysta z pracy jednego wsplnego logopedy, psychologa czy innych potrzebnych specjalistw. Jeden nauczyciel moe pracowa w dwch zespoach wychowania przedszkolnego, zlokalizowanych w niewielkiej odlegoci od siebie. Tworzenie sieci przedszkolnych czcych publiczne i niepubliczne przedszkola, a take inne formy wychowania przedszkolnego, moe by szans dla gminy na zapewnienie dzieciom lepszego startu. Rodzicom umoliwia aktywne wczenie si w proces kreowania lokalnej polityki owiatowej, realizacj programw edukacyjnych i zapewnienie warunkw do uczenia si przez cae ycie.

15

1. Inne formy wychowania przedszkolnego kto i gdzie moe je zakada?

Decyzj o prowadzeniu punktu przedszkolnego lub zespou wychowania przedszkolnego powinno poprzedzi dokadne zapoznanie si ze specyfik tego rozwizania oraz zrozumienie, czym te formy rni si od tradycyjnego przedszkola. Wychowanie przedszkolne, zgodnie z art. 14 ustawy z dnia 7 wrzenia 1991 r. o systemie owiaty, jest ofert edukacyjn dla dzieci w wieku obecnie 36 lat (po obnieniu wieku obowizku szkolnego dla dzieci w wieku 35 lat), a jego podstawow form organizacyjn jest przedszkole. Przedszkole moe by publiczne lub niepubliczne. czy ono w sobie funkcj edukacyjn, wychowawcz i opiekucz. Natomiast punkty przedszkolne i zespoy wychowania przedszkolnego s formami uzupeniajcymi sie przedszkoln, w ktrych jako pierwszoplanowe realizowane s zadania edukacyjnowychowawcze. Maj one pomc dzieciom w zdobyciu kompetencji potrzebnych do udanego startu szkolnego. Ich najwaniejszym zadaniem jest wyrwnywanie szans edukacyjnych, a najwiksz zalet to, e znajduj si blisko domu rodzinnego. We wszystkich formach wychowania przedszkolnego zajcia realizowane s zgodnie z podstaw programow wychowania przedszkolnego. Aktualnie przygotowywana jest nowa podstawa programowa wychowania przedszkolnego (projekt w zaczniku nr 2). Punkty przedszkolne i zespoy wychowania przedszkolnego mog by zakadane przez: gmin, osob prawn (np. organizacj pozarzdow, stowarzyszenie, fundacj, zwizek wyznaniowy), osob fizyczn (kady dorosy obywatel, nie musi sam mie wyksztacenia pedagogicznego, ale wtedy musi zatrudni nauczyciela posiadajcego kwalifikacje do pracy w przedszkolu). Punkty przedszkolne i zespoy wychowania przedszkolnego mog by tworzone na przykad w: budynku funkcjonujcej szkoy lub przedszkola; budynku po zlikwidowanej szkole lub przedszkolu; wietlicy rodowiskowej; remizie straackiej; budynku parafialnym; domu kultury; prywatnym domu lub mieszkaniu; wynajtym pomieszczeniu; innych, odpowiednio zaadaptowanych lokalach. Inne formy

16
Wymagania lokalowe

2. Wymagania lokalowe, sanitarne i bezpieczestwa

Ministerstwo Edukacji Narodowej, dostrzegajc potrzeb organizowania innych form wychowania przedszkolnego, podjo dziaania majce na celu doprecyzowanie oraz dostosowanie obowizujcych przepisw, dotyczcych warunkw lokalowych i sanitarnych, do nowych potrzeb. Po konsultacjach z Gwnym Inspektorem Sanitarnym oraz Komend Gwn Pastwowej Stray Poarnej uzgodniono propozycje zmian w przepisach wymienionego rozporzdzenia. Zaproponowano m.in., e jednym z warunkw utworzenia zespou lub punktu bdzie posiadanie przez organ prowadzcy pozytywnej opinii pastwowego powiatowego inspektora sanitarnego oraz komendanta powiatowego/miejskiego Pastwowej Stray Poarnej o zapewnieniu bezpiecznych i higienicznych warunkw pobytu dzieci w lokalu, w ktrym prowadzone s zajcia zespou lub punktu. W rozporzdzeniu Ministra Edukacji Narodowej z dnia 13 czerwca 2008 r., zmieniajcym rozporzdzenie z dnia 10 stycznia 2008 r. zawarto take szczegowe regulacje okrelajce warunki, jakie musi spenia lokal, w ktrym ma funkcjonowa punkt przedszkolny lub zesp wychowania przedszkolnego. Przewidziane w rozporzdzeniu z 13 czerwca 2008 r. zagodzenie wymogw sanitarno-lokalowych wobec punktw i zespow (w porwnaniu z przedszkolem i szko) pozwoli na sprawniejsze i atwiejsze zakadanie innych form wychowania przedszkolnego przez zainteresowane podmioty, co przyczyni si do upowszechniania wychowania przedszkolnego szczeglnie na terenach wiejskich. Dopuszcza si prowadzenie zaj w ramach zespou lub punktu w lokalu znajdujcym si na parterze budynku, o co najmniej dwch wyjciach na zewntrz, przy czym jednym z nich powinny by drzwi lub okno umoliwiajce bezporednie wyjcie na przestrze otwart. W takim lokalu zajcia mog by organizowane tylko dla jednej grupy. Powierzchnia pomieszczenia przeznaczonego do zbiorowego pobytu od 3 do 5 dzieci powinna wynosi co najmniej 16 m2. W przypadku liczby dzieci wikszej ni 5 wymagana powierzchnia ulega odpowiedniemu zwikszeniu na kade kolejne dziecko o 2 m2, jeeli pobyt dziecka nie przekracza 5 godzin dziennie. Jeeli pobyt dziecka przekracza 5 godzin, naley kademu kolejnemu dziecku zapewni minimaln powierzchni 2,5 m2. Minimalna wysoko pomieszcze to 2,5 m. W lokalu naley zapewni pomieszczenie sanitarne z ciep wod, w ktrym zainstalowana jest jedna miska ustpowa i jedna umywalka, przypadajce na nie wicej ni 15 dzieci. Prowadzenie doywiania dzieci w punkcie lub zespole wymaga stosowania przepisw dotyczcych bezpieczestwa ywnoci i ywienia.

17

Spenienie wymogw sanitarnych okrelonych w przepisach potwierdza opinia pastwowego powiatowego inspektora sanitarnego, ktr naley doczy: do wniosku o udzielenie zezwolenia na zaoenie publicznej, innej formy wychowania przedszkolnego lub do zgoszenia do ewidencji w przypadku form niepublicznych. Zagodzenie obowizujcych przepisw dotyczy obszaru ochrony przeciwpoarowej oraz sanitarno-epidemiologicznej. Ze wzgldw bezpieczestwa konieczne jest rwnie stosowanie si do przepisw budowlanych.

3. Organizacja pracy w zespoach i punktach przedszkolnych

Organizacja pracy zespou wychowania przedszkolnego i punktu przedszkolnego zostaa okrelona w rozporzdzeniu Ministra Edukacji Narodowej z dnia 10 stycznia 2008 r. w sprawie rodzajw innych form wychowania przedszkolnego, warunkw tworzenia i organizowania tych form oraz sposobu ich dziaania (Dz. U. Nr 7, poz.38). Zgodnie z rozporzdzeniem, zajcia w zespole wychowania przedszkolnego mog by prowadzone w niektre dni tygodnia, minimum 3 godziny w cigu jednego dnia i minimum 12 godzin w cigu tygodnia. Punkt przedszkolny natomiast realizuje zajcia we wszystkie dni robocze w tygodniu przez cay rok szkolny, z wyjtkiem przerw ustalonych przez organ prowadzcy. Podstawowym kryterium odrniajcym obie formy jest czstotliwo prowadzonych w nich zaj. Wymiar czasu pracy innych form wychowania przedszkolnego zalenie od lokalnych potrzeb i moliwoci moe by wyszy ni okrelaj przepisy. Minimalny dzienny wymiar zaj w zespole i punkcie wynosi 3 godziny. Liczba godzin zaj, w czasie ktrych realizowana jest podstawa programowa wychowania przedszkolnego, powinna by uzaleniona od wielkoci grupy. Jeli w grupie jest 3 do 5 dzieci (jest to minimalna liczebno grupy okrelona w rozporzdzeniu), 3 godziny zaj dziennie powinny umoliwi realizacj podstawy programowej. Czym liczniejsza jest grupa, tym czas trwania zaj z dziemi powinien by duszy (do 45 godzin dziennie). Liczebno grupy dzieci (od 3 do 25 dzieci) jest uzaleniona od potrzeb rodowiska lokalnego (ilu rodzicw dzieci w wieku 35 lat jest zainteresowanych korzystaniem z wychowania przedszkolnego) oraz od posiadanych warunkw lokalowych (potrzebne jest minimum 22,5 m2 na kade dziecko). Czas pracy zespou lub punktu powinien by elastyczny, dostosowany do liczebnoci grupy dzieci oraz do potrzeb i oczekiwa rodzicw, aby zapewni moliwo zrealizowania wymaga, wynikajcych z podstawy programowej wychowania przedszkolnego.

Organizacja pracy

18

4. Wymagane kwalifikacje i nadzr pedagogiczny

Zgodnie z art. 14 a ust. 6 ustawy o systemie owiaty zajcia w zespoach wychowania przedszkolnego lub punktach przedszkolnych prowadz nauczyciele posiadajcy kwalifikacje wymagane od nauczycieli przedszkoli, ktre s okrelone w 4 rozporzdzenia Ministra Edukacji Narodowej i Sportu z dnia 10 wrzenia 2002 r. w sprawie szczegowych kwalifikacji wymaganych od nauczycieli oraz okrelenia szk i wypadkw, w ktrych mona zatrudni nauczycieli niemajcych wyszego wyksztacenia lub ukoczonego zakadu ksztacenia nauczycieli (Dz. U. Nr 155, poz.1288)1. Nadzr pedagogiczny nad innymi formami wychowania przedszkolnego sprawuje kurator owiaty zgodnie z art. 35 b ustawy o systemie owiaty. Bezporedni nadzr pedagogiczny oraz nadzr nad przebiegiem awansu zawodowego nauczyciela, prowadzcego zajcia w punkcie lub zespole zaoonym przez gmin, sprawuje dyrektor przedszkola lub szkoy podstawowej, w ktrej jest on zatrudniony. Do nadzoru pedagogicznego sprawowanego przez kuratora owiaty nad punktami przedszkolnymi i zespoami wychowania przedszkolnego stosuje si odpowiednio przepisy art. 33 i 34 ustawy o systemie owiaty. Do podstawowych kompetencji nauczyciela zatrudnionego w zespole lub punkcie przedszkolnym nale: umiejtno pracy z grup dzieci w rnym wieku, zindywidualizowane i elastyczne podejcie do potrzeb i oczekiwa dzieci oraz ich rodzicw, samodzielno (zazwyczaj nauczyciel nie ma moliwoci staego kontaktu z doradc metodycznym, czy innymi nauczycielami), a take gotowo wsppracy ze rodowiskiem lokalnym. Rodzice s najcenniejszym rdem informacji o dziecku. Nauczyciel moe korzysta z tych informacji w pracy z dziemi, jednoczenie dzielc si z rodzicami swoimi spostrzeeniami na temat postpw czynionych przez dziecko lub pojawiajcych si niepokojw, co do jego rozwoju. Kwalifikacje

5. Rola rodzicw
W innych formach wychowania przedszkolnego, podobnie jak w przedszkolu, zadania wychowawcze i edukacyjne realizowane s we wsppracy z rodzicami. Oznacza to, midzy innymi, prawo rodzicw do zapoznania si z programem zaj oraz podstaw programow wychowania przedszkolnego i wyraania zgody na udzia dziecka w zajciach ponadprogramowych. Jednak przede wszystkim rodzice maj prawo do uzyskania rzetelnej informacji na temat dziecka, jego zachowania i rozwoju.

1)

Przygotowany projekt zmiany rozporzdzenia zakada wprowadzenie takich samych wymaga kwalifikacyjnych dla nauczycieli uczcych w przedszkolach i w klasach IIII szkoy podstawowej

19

W przypadku dzieci picioletnich, po objciu obowizkiem szkolnym szeciolatkw, w przedszkolach i innych formach dokonywana bdzie diagnoza dojrzaoci przedszkolnej piciolatkw, na podstawie ktrej rodzice bd mogli podj przemylan decyzj o terminie podjcia obowizku szkolnego przez ich dziecko. Jako wsppracy z rodzicami w duym stopniu zaley od inwencji organu prowadzcego, samych rodzicw oraz nauczyciela, ktry w zalenoci od potrzeb i moliwoci lokalnego rodowiska zaplanuje najbardziej odpowiednie formy zaangaowania rodzicw (opieka podczas wycieczek, doywianie, pomoc przy utrzymaniu czystoci, dowoenie, dyury podczas zaj, itp.). Merytoryczna organizacja i prowadzenie zaj dydaktyczno-wychowawczych naley do obowizkw nauczyciela, a rodzice lub osoby przez niego upowanione mog peni rnorakie funkcje pomocnicze. Konieczno takiej pomocy bdzie szczeglnie istotna przy liczniejszych grupach dzieci. Rodzice, penicy funkcje pomocnicze w zespole lub punkcie przedszkolnym, powinni posiada orzeczenie lekarskie o braku przeciwwskaza do pracy z dziemi.

6. Finansowanie
Organizowanie wychowania przedszkolnego od kilkunastu lat jest zadaniem wasnym gminy, finansowanym z jej dochodw wasnych. Prowadzenie przez osob fizyczn oraz osob prawn, niebdc jednostk samorzdu terytorialnego, zespou wychowania przedszkolnego lub punktu przedszkolnego, jest dofinansowywane ze rodkw publicznych w formie dotacji z budetu gminy. Jak pokazay dowiadczenia z organizacji alternatywnych form wychowania przedszkolnego, cennym uzupenieniem finansowania mog by fundusze europejskie, adresowane do sektora edukacji. Zadania dotyczce edukacji przedszkolnej mog by wspfinansowane z Europejskiego Funduszu Spoecznego w ramach Priorytetu IX Programu Operacyjnego Kapita Ludzki 20072013. Szczegowy Opis Priorytetu IX PO KL, w ramach Dziaania 9.1 Wyrwnywanie szans edukacyjnych i zapewnienie wysokiej jakoci usug edukacyjnych wiadczonych w systemie owiaty, przewiduje nastpujce obszary wsparcia w zakresie edukacji przedszkolnej:

Rola Rodzicw

20
Poddziaanie 9.1.1 Zmniejszanie nierwnoci w stopniu upowszechnienia edukacji przedszkolnej projekty konkursowe tworzenie przedszkoli (w tym rwnie uruchamianie innych form wychowania przedszkolnego) na obszarach i w rodowiskach o niskim stopniu upowszechnienia edukacji przedszkolnej (w szczeglnoci na obszarach wiejskich); wsparcie istniejcych przedszkoli (w tym rwnie funkcjonujcych innych form wychowania przedszkolnego) przyczyniajce si do zwikszonego uczestnictwa dzieci w wychowaniu przedszkolnym, np. wsparcie dla placwek zagroonych likwidacj, wyduenie godzin pracy placwek, uruchomienie dodatkowego naboru dzieci, zatrudnienie dodatkowego personelu itp.; opracowanie i realizacja kampanii informacyjnych promujcych edukacj przedszkoln. rodki na ww. dziaania w latach 20072013 wynosz:

Finansowanie

DZIAANIE
Ogem Poddziaanie 9.1.1 Zmniejszanie nierwnoci w stopniu upowszechnienia edukacji przedszkolnej

Alokacja (euro)
EFS rodki krajowe

243 140 413 euro

206 669 351 euro

36 471 062 euro

rodki na wspomniane dziaania zostay rozdysponowane pomidzy poszczeglne samorzdy wojewdztw, ktre s odpowiedzialne za ich wydatkowanie. O fundusze na wspieranie edukacji przedszkolnej mog stara si wszystkie podmioty, z wyczeniem osb fizycznych (nie dotyczy to osb fizycznych prowadzcych dziaalno gospodarcz oraz owiatow na podstawie odrbnych przepisw), w ramach konkursw ogaszanych przez samorzdy poszczeglnych wojewdztw. Informacje o konkursach realizowanych w kadym z regionw mona odnale w Planach Dziaania dla Priorytetu IX PO KL, sporzdzanych przez waciwe Instytucje Poredniczce, odrbnie dla kadego z wojewdztw. Poszczeglne Plany Dziaania zawieraj m.in. informacje dotyczce typw projektw planowanych do realizacji, zasad wyboru projektw (w tym kryteriw ich oceny), podziau rodkw finansowych i terminw ogaszania konkursw. Szczegowe kryteria oceny i wyboru projektw oraz wszelkie dane niezbdne do ubiegania si o wsparcie z Europejskiego Funduszu Spoecznego zawarte s w dokumentacjach konkursowych waciwych dla poszczeglnych konkursw. Odnale je mona na stronach internetowych instytucji odpowiedzialnych za wdraanie Priorytetu IX PO KL w kadym z regionw.

21

III. Krok po kroku Jak zaoy zesp wychowania przedszkolnego lub punkt przedszkolny?
W tej czci informatora pragniemy opisa KROK PO KROKU co zrobi, eby zespoy i punkty przedszkolne mogy powsta w Pastwa gminie i uzupenia istniejc ju sie wychowania przedszkolnego lub zapewni w ten sposb przygotowanie dzieci do szkoy w tych miejscach, gdzie nie ma przedszkoli (539 gmin w caej Polsce!). Decyzj o utworzeniu zespou lub punktu mog podj zarwno samorzd lokalny, rodzice wspierani przez organizacje pozarzdowe jak i osoby fizyczne na przykad emerytowani nauczyciele. W myl ustawy o systemie owiaty inne formy wychowania przedszkolnego mog by prowadzone przez: gminy (gmina prowadzi tylko formy publiczne), inne osoby prawne (np. stowarzyszenia, zwizki stowarzysze, fundacje, przedsibiorstwa pastwowe), osoby fizyczne (jeli posiadaj pen zdolno do czynnoci prawnych). We wszystkich przypadkach zaoyciel jest organem prowadzcym inn form wychowania przedszkolnego. Najwaniejszymi zadaniami organu prowadzcego s: zapewnienie bezpiecznych i higienicznych warunkw nauki, wychowania, opieki, zapewnienie odpowiednio wykwalifikowanej kadry pedagogicznej, wyposaenie w rodki dydaktyczne i sprzt niezbdny do penej realizacji programw edukacyjnych i wychowawczych, do wykonywania wszystkich zada statutowych, zapewnienie obsugi administracyjnej, finansowej i organizacyjno-kadrowej. Organ prowadzcy zesp wychowania przedszkolnego lub punkt przedszkolny odpowiada za jego dziaalno i prawidowe, zgodne z obowizujcymi przepisami prawa, funkcjonowanie.

Krok po kroku

22

Gdy organem prowadzcym jest gmina

Rada gminy analizuje poziom upowszechnienia wychowania przedszkolnego. Ustala, jakie jest zapotrzebowanie, ile dzieci aktualnie korzysta z przedszkoli, jakie s w tym wzgldzie prognozy na przyszo. Po przeanalizowaniu istniejcego stanu i przewidywanych potrzeb moe podj uchwa o utworzeniu zespou wychowania przedszkolnego lub punktu przedszkolnego. Sie publicznych przedszkoli prowadzonych przez gmin ustala rada gminy ona decyduje rwnie o tym, czy sie publicznych przedszkoli naley uzupeni innymi publicznymi formami np. punktami przedszkolnymi lub zespoami wychowania przedszkolnego. Naley podkreli, e art. 14 a ust. 1 a ustawy o systemie owiaty dopuszcza tworzenie innych form wychowania przedszkolnego tylko w przypadkach uzasadnionych warunkami demograficznymi i geograficznymi. Zatem ju od stycznia 2008 roku wychowanie przedszkolne dla dzieci 35-letnich moe by organizowane zarwno tradycyjnie (przedszkola, oddziay przedszkolne przy szkoach), jak i w innych formach wychowania przedszkolnego. Krok po kroku

Gdy organem prowadzcym jest osoba prawna niebdca jednostk samorzdu terytorialnego lub osoba fizyczna
Osoby prawne niebdce jednostkami samorzdu terytorialnego oraz osoby fizyczne mog zakada i prowadzi zarwno publiczne, jak i niepubliczne przedszkola, punkty przedszkolne i zespoy wychowania przedszkolnego. W przypadku tworzenia publicznego przedszkola, punktu przedszkolnego lub zespou wychowania przedszkolnego, osoba prawna lub fizyczna musi uzyska zezwolenie gminy waciwej ze wzgldu na miejsce prowadzenia tych form. Zezwolenie wydawane jest z odpowiednim zastosowaniem przepisw art. 58 ust. 37, art. 59 i 60 ustawy o systemie owiaty. Do wniosku o wydanie zezwolenia docza si projekt organizacji wychowania przedszkolnego w danej formie; nie trzeba zatem opracowywa statutu punktu przedszkolnego lub zespou wychowania przedszkolnego. Jeeli osoba prawna lub fizyczna prowadzi ju publiczne przedszkole lub publiczn szko podstawow i zamierza dodatkowo prowadzi wychowanie przedszkolne w formie punktu przedszkolnego lub zespou wychowania przedszkolnego, musi zoy wniosek o zmian zezwolenia na zaoenie odpowiednio przedszkola lub szkoy podstawowej. Do tego wniosku rwnie docza si projekt organizacji wychowania przedszkolnego, ktre ma by realizowane w danej formie. Osoba prawna lub fizyczna prowadzca publiczny punkt przedszkolny lub zesp wychowania przedszkolnego otrzymuje na kade dziecko objte t form wychowania przedszkolnego dotacj z budetu gminy w wysokoci nie niszej ni 50 % wydatkw biecych przewidzianych na jednego wychowanka w przedszkolu publicznym prowadzonym przez gmin.

23

Wpis do ewidencji nastpuje na wniosek osoby zamierzajcej prowadzi niepubliczny punkt przedszkolny lub zesp wychowania przedszkolnego (zacznik nr 3). Wniosek powinien zawiera: oznaczenie osoby zamierzajcej prowadzi inn form wychowania przedszkolnego, jej miejsca zamieszkania (osoba fizyczna) lub siedziby (osoba prawna), okrelenie rodzaju innej formy wychowania przedszkolnego oraz daty rozpoczcia jej funkcjonowania, wskazanie miejsca prowadzenia innej formy wychowania przedszkolnego oraz informacji o warunkach lokalowych, zapewniajcych moliwo prowadzenia zaj dydaktyczno-wychowawczych i realizacji innych zada oraz zapewniajcych bezpieczne i higieniczne warunki nauki i pracy, dane dotyczce kwalifikacji pracownikw pedagogicznych, ktrzy bd prowadzi zajcia w innej formie wychowania przedszkolnego, opini komendanta stray poarnej, dotyczc bezpieczestwa obiektu, opini powiatowego inspektora sanitarnego, dotyczc stanu sanitarnego obiektu. Uwaga: brak ktregokolwiek z ww. dokumentw lub nieterminowe ich zoenie moe by przyczyn odmowy wpisu do ewidencji. Gmina dokonuje wpisu do ewidencji w cigu 30 dni od daty zgoszenia oraz wydaje odpowiednie zawiadczenie. Kopi tego zawiadczenia przesya do waciwego kuratora owiaty i organu podatkowego. Zawiadczenie takie musi okrela: nazw organu, ktry dokona wpisu do ewidencji, dat i numer wpisu, nazw oraz rodzaj innej formy wychowania przedszkolnego, osob prawn lub fizyczn prowadzc inn form wychowania przedszkolnego, adres innej formy wychowania przedszkolnego. Uwaga: Zgoszenie do ewidencji wraz z przewidywan liczb wychowankw najlepiej przekaza do 30 wrzenia roku poprzedzajcego rok rozpoczcia dziaalnoci, poniewa daje to gwarancj uzyskania dotacji z budetu gminy gmina ma wtedy obowizek zaplanowa dofinansowanie w swoim budecie. Jeli chcemy zacz dziaalno ju w roku szkolnym 2008/2009, warto poszuka dodatkowych rde finansowania na okres od wrzenia do grudnia 2008 r. (np. fundusze europejskie).

Krok po kroku

Warunkiem podjcia prowadzenia niepublicznego punktu przedszkolnego lub zespou wychowania przedszkolnego przez osob prawn lub osob fizyczn jest uzyskanie wpisu do ewidencji prowadzonej przez gmin waciw ze wzgldu na miejsce prowadzenia danej formy. Zgoszenie do ewidencji zamiast statutu powinno zawiera projekt organizacji wychowania przedszkolnego, ktre ma by realizowane w danej formie.

24

Krok po kroku

Zesp lub punkt przedszkolny moe by wykrelony z ewidencji jeeli: nie podejmie dziaalnoci w terminie wskazanym w zgoszeniu do ewidencji, osoba fizyczna zostanie pozbawiona moliwoci prowadzenia dziaalnoci owiatowej wyrokiem sdu, kurator owiaty stwierdzi w trybie nadzoru pedagogicznego, e dziaalno innej formy wychowania przedszkolnego jest sprzeczna z przepisami ustawy o systemie owiaty, wpis zosta dokonany z naruszeniem prawa, inna forma wychowania przedszkolnego zaprzestaa dziaalnoci przez okres duszy ni 3 miesice.

25

IV. Zaczniki
1. Rozporzdzenie Ministra Edukacji Narodowej z dnia 10 stycznia 2008 r. w sprawie rodzajw innych form wychowania przedszkolnego, warunkw tworzenia i organizowania tych form oraz sposobu ich dziaania (Dz.U. Nr 7, poz. 38 oraz Nr 104, poz. 667) tekst ujednolicony. 2. Projekt podstawy programowej wychowania przedszkolnego 3. Przykadowy wniosek o wpis do ewidencji niepublicznej innej formy wychowania przedszkolnego 4. Projektowany harmonogram obnienia wieku szkolnego Zaczniki

26
Ujednolicony tekst rozporzdzenia Ministra Edukacji Narodowej z dnia 10 stycznia 2008 r. w sprawie rodzajw innych form wychowania przedszkolnego, warunkw tworzenia i organizowania tych form oraz sposobu ich dziaania, uwzgldniajcy zmiany wprowadzone rozporzdzeniem Ministra Edukacji Narodowej z dnia 13 czerwca 2008 r.
1)

Zacznik nr 1

Na podstawie art. 14a ust. 7 ustawy z dnia 7 wrzenia 1991 r. o systemie owiaty (Dz. U. z 2004 r., Nr 256, poz. 2572, z pn. zm.2)) zarzdza si, co nastpuje: 1. 1. Wychowanie przedszkolne moe by prowadzone w nastpujcych, innych ni przedszkola i oddziay przedszkolne w szkoach podstawowych, formach: 1) zespoach wychowania przedszkolnego, zwanych dalej zespoami, w ktrych zajcia s prowadzone w niektre dni tygodnia; 2) punktach przedszkolnych, zwanych dalej punktami, w ktrych zajcia s prowadzone przez cay rok szkolny, z wyjtkiem przerw ustalonych przez organ prowadzcy. 2. Zajcia wychowania przedszkolnego w zespoach i punktach mog by prowadzone w grupach liczcych od 3 do 25 dzieci. 2. Organ prowadzcy zesp lub punkt ustala jego organizacj, okrelajc w szczeglnoci: 1. nazw zespou lub punktu i miejsce jego prowadzenia; 2. cele i zadania zespou lub punktu oraz sposb ich realizacji, z uwzgldnieniem wspomagania indywidualnego rozwoju dziecka oraz wspomagania rodziny w wychowaniu dziecka i przygotowaniu go do nauki w szkole, a w przypadku dzieci niepenosprawnych ze szczeglnym uwzgldnieniem rodzaju i stopnia niepenosprawnoci; 3. dzienny wymiar godzin zaj w zespole lub punkcie, w tym wymiar godzin zaj przeznaczonych na realizacj podstawy programowej wychowania przedszkolnego lub wybranych czci tej podstawy, a w przypadku zespou rwnie dni tygodnia, w ktrych s prowadzone zajcia; 4. warunki przyjmowania dzieci na zajcia w zespole lub punkcie; 5. prawa i obowizki wychowankw zespou lub punktu, w tym: a) warunki pobytu dzieci w zespole lub punkcie zapewniajce im bezpieczestwo, b) przypadki, w ktrych organ prowadzcy moe skreli dziecko z listy wychowankw zespou lub punktu; 6. sposb sprawowania opieki nad dziemi w czasie zaj; 7. warunki przyprowadzania dzieci na zajcia i odbierania z nich przez rodzicw (prawnych opiekunw) lub upowanion przez nich osob zapewniajc dziecku pene bezpieczestwo; 8. warunki organizowania zaj dodatkowych, wykraczajcych poza zakres podstawy programowej wychowania przedszkolnego; 9. terminy przerw w pracy zespou lub punktu;

27
10. zakres zada nauczycieli prowadzcych zajcia w zespole lub punkcie, zwizanych z: a) wspdziaaniem z rodzicami (prawnymi opiekunami) w sprawach wychowania i nauczania dzieci, z uwzgldnieniem prawa rodzicw (prawnych opiekunw) do znajomoci treci zawartych w programie wychowania przedszkolnego realizowanym w zespole lub punkcie oraz uzyskiwania informacji dotyczcych dziecka, jego zachowania i rozwoju, b) zachowaniem waciwej jakoci pracy wychowawczo-dydaktycznej, c) prowadzeniem obserwacji pedagogicznych majcych na celu poznanie i zabezpieczenie potrzeb rozwojowych dzieci oraz dokumentowaniem tych obserwacji, d) wspprac ze specjalistami wiadczcymi dzieciom pomoc psychologicznopedagogiczn lub opiek zdrowotn. 3. 1. Minimalny dzienny wymiar godzin zaj wychowania przedszkolnego prowadzonych w zespole lub punkcie, w czasie ktrych jest realizowana podstawa programowa wychowania przedszkolnego lub wybrane czci tej podstawy, wynosi 3 godziny. 2. Minimalny tygodniowy wymiar godzin zaj, o ktrych mowa w ust. 1, wynosi 12 godzin. 4. Warunkiem utworzenia zespou lub punktu jest: 1. uzyskanie przez organ prowadzcy pozytywnych opinii pastwowego powiatowego inspektora sanitarnego oraz komendanta powiatowego (miejskiego) Pastwowej Stray Poarnej o zapewnieniu w lokalu, w ktrym maj by prowadzone zajcia w ramach zespou lub punktu, bezpiecznych i higienicznych warunkw pobytu dzieci, uwzgldniajcych warunki, o ktrych mowa w 4a i 4b; 2. wyposaenie lokalu, o ktrym mowa w pkt 1, w sprzt i pomoce dydaktyczne niezbdne do realizacji podstawy programowej wychowania przedszkolnego lub wybranych czci tej podstawy. 4a. 1. Lokal, w ktrym maj by prowadzone zajcia w ramach zespou lub punktu, musi znajdowa si w budynku lub jego czci speniajcych wymagania okrelone w przepisach techniczno-budowlanych oraz przepisach o ochronie przeciwpoarowej dla kategorii zagroenia ludzi ZL II lub wskazane w ekspertyzie technicznej rzeczoznawcy budowlanego oraz do spraw zabezpiecze przeciwpoarowych, opracowanej w trybie okrelonym w tych przepisach. 2. Dopuszcza si prowadzenie zaj w ramach zespou lub punktu w budynku lub jego czci innych ni okrelone w ust. 1, jeeli zostan spenione nastpujce warunki: 1) lokal bdzie przeznaczony tylko dla jednej grupy dzieci i znajduje si na parterze budynku wykonanego z elementw co najmniej nierozprzestrzeniajcych ognia; 2) lokal posiada co najmniej dwa wyjcia na zewntrz, przy czym jednym z nich s drzwi lub okno umoliwiajce bezporednie wyjcie na przestrze otwart;

Zacznik nr 1

28
3) lokal zosta wyposaony w: a) co najmniej trudnozapalne wykadziny podogowe i inne stae elementy wyposaenia wntrz; b) ganic proszkow ABC o pojemnoci co najmniej 4 kg. 4b. Lokal, w ktrym maj by prowadzone zajcia w ramach zespou lub punktu, musi spenia nastpujce warunki: 1. powierzchnia pomieszczenia przeznaczonego do zbiorowego pobytu od 3 do 5 dzieci wynosi co najmniej 16 m2; w przypadku liczby dzieci wikszej ni 5, powierzchnia ulega odpowiedniemu zwikszeniu na kade kolejne dziecko, z tym, e: a) powierzchnia przypadajca na kade kolejne dziecko powinna wynosi co najmniej 2 m2, jeeli pobyt dziecka nie przekracza 5 godzin dziennie, b) powierzchnia przypadajca na kade kolejne dziecko powinna wynosi co najmniej 2,5 m2, jeeli pobyt dziecka przekracza 5 godzin dziennie lub jest zapewniane leakowanie; 2. wysoko pomieszcze przeznaczonych do pobytu dzieci wynosi co najmniej 2,5 m; 3. jest zapewnione utrzymanie czystoci i porzdku w lokalu, pomieszczenia s utrzymywane w odpowiednim stanie, s przeprowadzane ich okresowe remonty i konserwacje; 4. podoga oraz ciany pomieszcze higieniczno-sanitarnych s wykonane tak, aby byo moliwe atwe utrzymanie czystoci w tych pomieszczeniach; ciany pomieszcze do wysokoci co najmniej 2 m powinny by pokryte materiaami zmywalnymi, nienasikliwymi i odpornymi na dziaanie wilgoci oraz materiaami nietoksycznymi i odpornymi na dziaanie rodkw dezynfekcyjnych; 5. w pomieszczeniach przeznaczonych do zbiorowego pobytu dzieci, na grzejnikach centralnego ogrzewania s umieszczone osony ochraniajce przed bezporednim kontaktem z elementem grzejnym; 6. w pomieszczeniach jest zapewniona temperatura co najmniej 20C; 7. jest zapewniony dostp do miski ustpowej oraz urzdze sanitarnych z ciep biec wod, takich jak: umywalka, brodzik z natryskiem lub inne urzdzenie do utrzymania higieny osobistej dzieci, z tym, e: a) jest zapewniona 1 miska ustpowa i 1 umywalka na nie wicej ni 15 dzieci, b) w urzdzeniach sanitarnych jest zapewniona centralna regulacja mieszania ciepej wody, c) dopuszcza si moliwo korzystania przez personel z urzdze sanitarnych przewidzianych dla dzieci, d) temperatura ciepej wody doprowadzonej do urzdze sanitarnych powinna wynosi od 35 do 40C; 8. jest zapewnione miejsce do przechowywania sprztu i rodkw utrzymania czystoci, zabezpieczone przed dostpem dzieci; 9. jest zapewnione miejsce do przechowywania odziey wierzchniej (np. wieszaki, szafki);

Zacznik nr 1

29
10. jest zapewniona moliwo leakowania, jeeli czas pobytu dziecka przekracza 5 godzin dziennie; 11. pociel i leaki s wyranie oznakowane w sposb umoliwiajcy identyfikacj dziecka, ktre z nich korzysta, oraz odpowiednio przechowywane; 12. meble s dostosowane do wymaga ergonomii; 13. wyposaenie posiada atesty lub certyfikaty; 14. zabawki speniaj wymagania bezpieczestwa i higieny oraz posiadaj oznakowanie CE; 15. jest zapewniona moliwo otwierania w pomieszczeniu co najmniej 50% powierzchni okien przy stosowaniu wentylacji grawitacyjnej; 16. w pomieszczeniach jest zapewnione owietlenie o parametrach zgodnych z Polsk Norm; 17. apteczki w lokalu s wyposaone w podstawowe rodki opatrunkowe. 4c. 1. Nauczyciele prowadzcy zajcia w zespole lub punkcie oraz inne osoby wykonujce prac w zespole lub punkcie powinni posiada orzeczenie lekarskie o braku przeciwwskaza do wykonywania tych prac oraz ksieczki bada dla celw sanitarno-epidemiologicznych, zgodnie z odrbnymi przepisami. 2. Wymagania okrelone w ust. 1 stosuje si odpowiednio do osb, o ktrych mowa w 5, uczestniczcych w zajciach prowadzonych w ramach zespou lub punktu. 5. W zajciach prowadzonych w ramach zespou lub punktu mog uczestniczy rodzice dzieci uczszczajcych na zajcia lub inni penoletni czonkowie ich rodzin upowanieni przez rodzicw. 6. Nauczyciel prowadzcy zajcia w zespole lub punkcie realizuje program wychowania przedszkolnego, stanowicy opis sposobu realizacji zada ustalonych w podstawie programowej wychowania przedszkolnego lub wybranych czciach tej podstawy. 7. Nauczyciel prowadzcy zajcia w zespole lub punkcie wsppracuje z rodzinami dzieci uczszczajcych na zajcia, w szczeglnoci poprzez: 1. korzystanie z pomocy rodzicw (prawnych opiekunw) lub innych penoletnich czonkw rodzin dzieci, upowanionych przez rodzicw, w sprawowaniu opieki nad dziemi w czasie prowadzenia zaj; 2. prowadzenie konsultacji i udzielanie porad rodzicom w zakresie pracy z dziemi. 8. 1. Przebieg dziaalnoci wychowawczej i opiekuczej z dziemi w zespole lub punkcie w danym roku szkolnym jest dokumentowany w formie dziennika zaj zespou lub punktu. 2. W dzienniku zaj zespou lub punktu wpisuje si nazwiska i imiona dzieci uczszczajcych na zajcia, daty i miejsca ich urodzenia, nazwiska i imiona rodzicw (prawnych opiekunw) i adresy ich zamieszkania. W dzienniku zaj odnotowuje si obecno dzieci na zajciach dydaktyczno-wychowawczych.

Zacznik nr 1

30

Zacznik nr 1

3. Nauczyciel potwierdza podpisem w dzienniku zaj zespou lub punktu przeprowadzenie zaj dydaktyczno-wychowawczych w danym dniu. 9. Rozporzdzenie wchodzi w ycie po upywie 7 dni od dnia ogoszenia.

1) Minister Edukacji Narodowej kieruje dziaem administracji rzdowej owiata i wychowanie, na podstawie 1 ust. 2 rozporzdzenia Prezesa Rady Ministrw z dnia 16 listopada 2007 r. w sprawie szczegowego zakresu dziaania Ministra Edukacji Narodowej (Dz. U. Nr 216, poz. 1591). 2) Zmiany tekstu jednolitego wymienionej ustawy zostay ogoszone w Dz. U. z 2004 r. Nr 273, poz. 2703 i Nr 281, poz. 2781, z 2005 r. Nr 17, poz. 141, Nr 94, poz. 788, Nr 122, poz. 1020, Nr 131, poz. 1091, Nr 167, poz. 1400 i Nr 249, poz. 2104, z 2006 r. Nr 144, poz. 1043, Nr 208, poz. 1532 i Nr 227, poz. 1658 oraz z 2007 r. Nr 42, poz. 273, Nr 80, poz. 542, Nr 115, poz. 791, Nr 120, poz. 818, Nr 180, poz. 1280 i Nr 181, poz. 1292.

31
Wychowanie przedszkolne. Projekt podstawy programowej opracowany przez zesp ekspertw pod kierunkiem prof. Edyty Gruszczyk-Kolczyskiej. Wersja projektu z 3 czerwca 2008 r.

Wychowaniem przedszkolnym objte s dzieci w trzecim roku ycia, a do podjcia obowizku szkolnego. Dzieciom, ktre niebawem rozpoczn nauk szkoln, zapewnia si co najmniej jeden rok pobytu w placwce wychowania przedszkolnego, ktra realizuje proces wychowania i ksztacenia zgodnie z obowizujc podstaw programow. W uzasadnionych sytuacjach na wniosek rodzicw potwierdzony przez poradni psychologiczno-pedagogiczn dziecko moe korzysta take z innych form wspierania jego rozwoju i edukacji. Dotyczy to dzieci, ktrym powane zaburzenia rozwojowe w znacznym stopniu utrudniaj lub uniemoliwiaj uczszczanie do przedszkoli integracyjnych i specjalnych. Niezalenie od formuy organizacyjnej placwki wychowania przedszkolnego wspomaganie rozwoju i edukacji przedszkolakw ma by realizowane zgodnie z aktualnie obowizujc podstaw programow wychowania przedszkolnego. Naley te zapewni dzieciom warunki do wsplnej zabawy i nauki w warunkach bezpiecznych, przyjaznych i dostosowanych do ich potrzeb rozwojowych. Placwki wychowania przedszkolnego w rwnej mierze peni bowiem funkcje opiekucze, wychowawcze i edukacyjne. Celem wychowania przedszkolnego jest: wspomaganie dzieci w rozwijaniu uzdolnie oraz ksztatowanie czynnoci intelektualnych potrzebnych im w codziennych sytuacjach i w dalszej edukacji; wychowywanie dzieci tak, eby lepiej orientoway si w tym, co dobre i co ze, potrafiy zgodnie bawi si i uczy, kulturalnie zwraca si do innych w domu, w przedszkolu, na ulicy; ksztatowanie u dzieci odpornoci emocjonalnej koniecznej do racjonalnego radzenia sobie w nowych i trudnych sytuacjach, w tym take do agodniejszego znoszenia stresw i poraek; rozwijanie umiejtnoci spoecznych dzieci, ktre s niezbdne w poprawnych relacjach z dziemi i dorosymi; troska o zdrowie dzieci, ich rozwj fizyczny oraz sprawno ruchow, aby chciay i mogy uczestniczy w zabawach, grach sportowych; budowanie dziecicej wiedzy o wiecie spoecznym, przyrodniczym i technicznym, a take rozwijanie u dzieci umiejtnoci prezentowania swoich przemyle w sposb zrozumiay dla innych; wprowadzenie dzieci w wiat wartoci estetycznych i rozwijanie umiejtnoci wypowiadania si poprzez muzyk, mae formy teatralne oraz sztuki plastyczne; ksztatowanie u dzieci poczucia przynalenoci spoecznej: do rodziny, grupy rwieniczej i wsplnoty narodowej;

Zacznik nr 2

32
zapewnienie dzieciom lepszych szans edukacyjnych poprzez wspieranie ich ciekawoci, aktywnoci i samodzielnoci, a take ksztatowanie tych wiadomoci i umiejtnoci, ktre s wane w szkolnym ksztaceniu. Cele te s realizowane w miar moliwoci we wszystkich obszarach dziaalnoci edukacyjnej przedszkola. W kadym z obszarw podane s kompetencje, ktrymi powinny wykazywa si dzieci pod koniec wychowania przedszkolnego. Ze wzgldu na rne formy wychowania przedszkolnego, zadbano o precyzyjny opis tych kompetencji. Chodzi o to, aby dzieci rozpoczynajce nauk w szkole, byy do niej przygotowane niezalenie od tego, do jakiego przedszkola uczszczay.

Zacznik nr 2

Dla osignicia tych efektw edukacyjnych naley wspomaga rozwj, wychowywa i ksztaci dzieci w nastpujcych obszarach: 1. Ksztatowanie umiejtnoci spoecznych dzieci: porozumiewanie si z dorosymi i dziemi, zgodne funkcjonowanie w zabawie i sytuacjach zadaniowych. Dziecko koczce przedszkole i rozpoczynajce nauk w szkole: 1.1. obdarza uwag dzieci i dorosych, aby rozumie to, co mwi i czego oczekuj; grzecznie zwraca si do innych (nawyk mwienia prosz, przepraszam, dzikuj, dzie dobry, do widzenia, smacznego itp.); 1.2. przestrzega regu obowizujcych w spoecznoci dziecicej (stara si wspdziaa w zabawach i w sytuacjach zadaniowych, a take szlachetnie rywalizowa) i w wiecie dorosych (ustpuje starszym miejsca w autobusie, podaje upuszczony przedmiot, itp.); 1.3. w miar samodzielnie radzi sobie w sytuacjach yciowych i prbuje przewidywa skutki swoich zachowa; 1.4. wie, e nie naley chepi si bogactwem i dokucza dzieciom, ktre wychowuj si w trudniejszych warunkach, a take wyszydza i szykanowa innych; 1.5. umie si przedstawi, podaje swoje imi i nazwisko, adres zamieszkania, wymienia swych bliskich i wie, czym si zajmuj, co lubi i czego nie lubi. 2. Ksztatowanie czynnoci samoobsugowych, nawykw higienicznych i kulturalnych. Wdraanie dzieci do utrzymywaniu adu i porzdku. Dziecko koczce przedszkole i rozpoczynajce nauk w szkole: 2.1. umie poprawnie umy i wytrze si, a take my zby; 2.2. waciwie zachowuje si przy stole podczas posikw, nakrywa do stou i sprzta po sobie; 2.3. w przyjty sposb korzysta z toalety; 2.4. samodzielnie ubiera i rozbiera si, dba o osobiste rzeczy i nie naraa ich na zgubienie i kradzie; 2.5. utrzymuje porzdek tam, gdzie przebywa: nie mieci, nie baagani w domu, na podwrku, w przedszkolu, itd.

33
3. Wspomaganie rozwoju mowy u dzieci. Dziecko koczce przedszkole i rozpoczynajce nauk w szkole: 3.1. zwraca si bezporednio do rozmwcy, stara si mwi poprawnie pod wzgldem artykulacyjnym, gramatycznym, fleksyjnym i skadniowym; 3.2. mwi pynnie, niezbyt gono, dostosowujc ton gosu do sytuacji; 3.3. uwanie sucha, pyta o niezrozumiae fakty i formuuje dusze wypowiedzi o wanych sprawach; 3.4. w zrozumiay sposb mwi o swoich potrzebach i decyzjach; sucha i stara si zrozumie innych, gdy opowiadaj o tym, czego pragn i do czego d. 4. Wspieranie dzieci w rozwijaniu czynnoci intelektualnych, ktre stosuj w poznawaniu i rozumieniu siebie i swojego otoczenia. Dziecko koczce przedszkole i rozpoczynajce nauk w szkole: 4.1. przewiduje na miar swych moliwoci, jakie bd skutki czynnoci manipulacyjnych na przedmiotach (wnioskowanie o wprowadzanych i obserwowanych zmianach); 4.2. grupuje obiekty w sensowny sposb (klasyfikacja) i formuuje uoglnienia typu: to do tego pasuje, te obiekty s podobne, a te s inne, itp.; 4.3. stara si czy przyczyn ze skutkiem i prbuje przewidywa, co si moe zdarzy. 5. Wychowanie zdrowotne i ksztatowanie sprawnoci ruchowej dzieci. Dziecko koczce przedszkole i rozpoczynajce nauk w szkole: 5.1. dba o swoje zdrowie; zaczyna orientowa si w zasadach zdrowego ywienia, np. nie upiera si przy nadmiernym jedzeniu sodyczy, chipsw; 5.2. dostrzega zwizek pomidzy chorob a leczeniem: poddaje si leczeniu, wie, e zastrzyki s konieczne, itp.; 5.3. jest sprawne ruchowo wedug norm dla szeciolatkw (lub sprawne na swoje moliwoci, jeeli jest dzieckiem z zaburzeniami ruchowymi); 5.4. jest na tyle zahartowane, aby uczestniczy w zajciach, zabawach i grach w ogrodzie, parku, na boisku. 6. Wdraanie dzieci do dbaoci o bezpieczestwo wasne oraz innych. Dziecko koczce przedszkole i rozpoczynajce nauk w szkole: 6.1. wie, jak trzeba zachowa si w sytuacji zagroenia i gdzie mona otrzyma pomoc, umie o ni poprosi; 6.2. orientuje si w bezpiecznym poruszaniu si po drogach i korzystaniu ze rodkw transportu; 6.3. zna zagroenia pynce ze wiata ludzi, rolin oraz zwierzt i unika ich; 6.4. wie, e nie mona samemu zaywa lekarstw i stosowa rodkw chemicznych (np. rodkw czystoci) niezgodnie z ich przeznaczeniem; 6.5. prbuje samodzielnie i bezpiecznie organizowa sobie czas wolny w przedszkolu, w domu i w ogrodzie; ma rozeznanie, gdzie mona si bezpiecznie bawi, a gdzie nie.

Zacznik nr 2

34
7. Wychowanie przez sztuk dziecko widzem i aktorem. Dziecko koczce przedszkole i rozpoczynajce nauk w szkole: 7.1. wie, jak naley si zachowa na uroczystociach: np. na koncercie, festynie, przedstawieniu w przedszkolu, w teatrze, w kinie, itp.; 7.2. odgrywa role w zabawach parateatralnych posugujc si mow, mimik, gestem i ruchem oraz umie posugiwa si rekwizytami (np. maski i czapki). 8. Wychowanie przez sztuk muzyka i piew, plsy i taniec. Dziecko koczce przedszkole i rozpoczynajce nauk w szkole: 8.1. piewa piosenki z dziecicego repertuaru oraz atwe piosenki ludowe; 8.2. dostrzega zmiany dynamiki, tempa i wysokoci dwiku utworu muzycznego, wyraa je plsajc i taczc; 8.3. tworzy muzyk korzystajc z instrumentw perkusyjnych (oraz innych przedmiotw), a take improwizuje j ruchem; 8.4. w skupieniu sucha muzyki, take powanej. 9. Wychowanie przez sztuk: rne formy plastyczne. Dziecko koczce przedszkole i rozpoczynajce nauk w szkole: 9.1. umie swobodnie wypowiada si w rnych technikach plastycznych; 9.2. zna sztuk ludow, na miar swoich moliwoci (np. swojego regionu): stroje, obrzdy i tradycje ludowe, przedmioty artystyczne, itp.; 9.3. przejawia zainteresowanie malarstwem, rzeb i architektur (take architektur zielon i architektur wntrz), rozmawia o tym, co oglda. 10. Wspomaganie rozwoju umysowego dzieci poprzez zabawy konstrukcyjne, budzenie zainteresowa technicznych. Dziecko koczce przedszkole i rozpoczynajce nauk w szkole: 10.1. wznosi konstrukcje z klockw i tworzy kompozycje z rnorodnych materiaw (np. przyrodniczych), ma poczucie sprawstwa Potrafi to zrobi i odczuwa rado z wykonanej pracy; 10.2. uywa sensownie prostych narzdzi podczas majsterkowania; 10.3. interesuje si urzdzeniami technicznymi (np. w gospodarstwie domowym), prbuje rozumie, jak one dziaaj i zachowuje ostrono przy korzystaniu z nich. 11. Pomaganie dzieciom w rozumieniu istoty zjawisk atmosferycznych i w unikaniu zagroe. Dziecko koczce przedszkole i rozpoczynajce nauk w szkole: 11.1. rozpoznaje i nazywa zjawiska atmosferyczne charakterystyczne dla pr roku; 11.2. podejmuje rozsdne decyzje, aby nie naraa si na niebezpieczestwo, np. nie stoi pod drzewem w czasie burzy, nie zdejmuje czapki w mron pogod;

Zacznik nr 2

35
11.3. wie o czym mwi osoba zapowiadajca pogod w radiu i w telewizji, np. bdzie pada deszcz, nieg, wia wiatr; stosuje si do podawanych informacji na miar swych moliwoci. 12. Wychowanie dla poszanowania rolin i zwierzt. Dziecko koczce przedszkole i rozpoczynajce nauk w szkole: 12.1. wymienia roliny i zwierzta yjce w rnych rodowiskach przyrodniczych, np. na polu, na ce, w lesie; 12.2. wie, jakie warunki s potrzebne do rozwoju zwierzt (przestrze yciowa, bezpieczestwo, pokarm, itp.) i wzrostu rolin (wiato, temperatura, wilgotno, itp.); 12.3. potrafi wymieni zmiany zachodzce w yciu rolin i zwierzt w kolejnych porach roku i wie w jaki sposb czowiek moe im pomc i je chroni. 13. Wspomaganie rozwoju intelektualnego dzieci wraz z edukacj matematyczn. Dziecko koczce przedszkole i rozpoczynajce nauk w szkole: 13.1. liczy obiekty i rozrnia bdne liczenie od poprawnego; 13.2. wyznacza wynik dodawania i odejmowania pomagajc sobie liczeniem na palcach lub na innych zbiorach zastpczych; 13.3. ustala rwnoliczno dwch zbiorw, a take posuguje si liczebnikami porzdkowymi; 13.4. rnicuje stron lew i praw, okrela kierunki i ustala pooenie obiektw w stosunku do wasnej osoby, a take w odniesieniu do innych obiektw; 13.5. wie na czym polega pomiar dugoci i zna proste sposoby mierzenia: krokami, stopa za stop, itp.; 13.6. zna stae nastpstwo dni i nocy, pr roku, dni tygodnia, miesicy w roku. 14. Ksztatowanie gotowoci do nauki czytania i pisania. Dziecko koczce przedszkole i rozpoczynajce nauk w szkole: 14.1. potrafi okreli kierunki oraz miejsca na kartce papieru, rozumie sens polece typu: Narysuj keczko w lewym grnym rogu kartki, Rysuj szlaczek, zaczynajc od lewej strony kartki; 14.2. potrafi uwanie patrze (organizuje pole spostrzeeniowe), aby rozpozna i zapamita to, co jest przedstawione na obrazkach; 14.3. ma sprawno rk oraz wspprac rki i oka, ktra jest potrzebna do rysowania, wycinania, itp.; 14.4. interesuje si czytaniem i pisaniem; oraz jest dobrze przygotowane do nauki czytania i pisania; 14.5. sucha opowiada, bani itp. i rozmawia o nich, interesuje si ksikami; 14.6. ukada krtkie zdania, dzieli je na wyrazy, wyrazy na sylaby oraz wyodrbnia goski w sowach o prostej budowie fonetycznej; 14.7. rozumie sens informacji podanych w formie uproszczonych rysunkw oraz innych symboli, a take odczytuje krtkie podpisy pod obrazkami, napisy na szyldach itp.

Zacznik nr 2

36
15. Wychowanie rodzinne, obywatelskie i patriotyczne. Dziecko koczce przedszkole i rozpoczynajce nauk w szkole: 15.1. wymienia imiona i nazwiska bliskich, wie gdzie pracuj, czym si zajmuj; 15.2. zna nazw miejscowoci, w ktrej mieszka, zna waniejsze instytucje i orientuje si w rolach spoecznych penionych przez wane osoby, np. policjant, straak; 15.3. wie, jakiej jest narodowoci, e mieszka w Polsce, a stolic Polski jest Warszawa; 15.4. nazywa godo i flag pastwow, zna hymn polski i wie, e Polska naley do Unii Europejskiej; 15.4. wie, e s osoby innych narodowoci, rnice si np. wygldem, a mimo to wszyscy maj te same prawa i maj zgodnie y na wiecie.

Zacznik nr 2

Uwagi o realizacji podstawy wychowania przedszkolnego

W trosce o prawidowy rozwj psychoruchowy oraz przebieg wychowania i ksztacenia starszych przedszkolakw (cztero- i piciolatki) zaleca si nastpujce proporcje organizowania dziecicego czasu w przedszkolu, w rozliczeniu tygodniowym: co najmniej jedn pit pobytu dziecka w przedszkolu trzeba przeznaczy na zabaw dowoln. W tym czasie dzieci bawi si, w co chc i jak chc, przy niewielkim udziale nauczyciela przedszkola; co najmniej jedn pit czasu przedszkolnego dzieci spdzaj w ogrodzie, na boisku, w parku, itp. Organizowane maj by tam zajcia sportowe, gry i zabawy ruchowe, obserwacje przyrodnicze, prace gospodarcze, porzdkowe i ogrodnicze itd.; najwyej jedn pit czasu pobytu dziecka w przedszkolu zajmuj rnego typu zajcia dydaktyczne, realizowane wedug obranego programu wychowania przedszkolnego; nauczyciel moe dowolnie zagospodarowa pozostay czas dwie pite pobytu dziecka w przedszkolu. W tej puli czasu mieszcz si jednak czynnoci opiekucze, samoobsugowe, organizacyjne i inne; odnonie modszych przedszkolakw zaleca si, aby co najmniej jedn czwart czasu dzieci spdzay bawic si w ogrodzie, w parku, na ce, itp. Jeeli dzieci przebywaj w przedszkolu duej (lub krcej) ni 5 godzin, naley proporcjonalnie okrela czas przeznaczony na organizacj dziecicych aktywnoci. Zalecenie przestrzegania podanych proporcji wynika z tendencji ograniczania dzieciom czasu zabawy na rnego typu zajcia dydaktyczne niemieszczce si w Podstawie programowej. Obserwuje si te narastajc niech do organizowania dzieciom zaj i zabaw ruchowych w ogrodzie, boisku, itd. Ograniczanie dzieciom czasu przeznaczonego na zabaw i nieprzywizywanie naleytej uwagi do rozwoju fizycznego jest szkodliwe dla ich rozwoju umysowego i zdrowia. Dlatego naley bezwzgldnie przestrzega podanych proporcji gospodarowania dziecicym czasem.

37

Dzieci z zaburzeniami rozwoju mowy musz by objte opiek logopedyczn w przedszkolu. Naley zadba o to, aby rodzicw tych dzieci wczy w proces korygowania rozwoju mowy. Treci edukacji zdrowotnej wystpuj w wielu obszarach wychowania przedszkolnego. Ze wzgldu na dobro dzieci, trzeba zadba o ksztatowanie ich wiadomoci zdrowotnej oraz nawykw dbania o wasne zdrowie w codziennych sytuacjach w przedszkolu oraz wsppracujc w tym zakresie z rodzicami. W trosce o jednolite oddziaywanie wychowawcze nauczyciele przedszkola: systematycznie informuj rodzicw o zadaniach wychowawczych i ksztaccych realizowanych w przedszkolu. Zapoznaj rodzicw z Podstaw programow wychowania przedszkolnego i wczaj ich do ksztatowania u dziecka tych wiadomoci i umiejtnoci, ktre s tam zalecane informuj rodzicw o sukcesach i kopotach ich dzieci, a take wczaj ich do wspierania osigni rozwojowych dzieci i agodzenia trudnoci, na jakie natrafiaj zachcaj rodzicw do wspdecydowania w sprawach przedszkola, na przykad wsplnie organizuj wydarzenia, w ktrych bior udzia dzieci. W celu waciwego przygotowania dzieci do szkoy, nauczyciele wychowania przedszkolnego zobowizani s do znajomoci Podstawy programowej edukacji wczesnoszkolnej, zwaszcza klasy pierwszej.

Zacznik nr 2

W wychowaniu przedszkolnym nie stosuje si szkolnych metod i rodkw dydaktycznych, np. zeszytw wicze nawet dla dzieci. Nie dotyczy to ksieczek do czytania, wycinanek i skadanek papierowych. Ze wzgldu na potrzeb ksztatowania gotowoci do nauki pisania, piciolatki rozwijaj umiejtnoci graficzne korzystajc z papierowych rodkw dydaktycznych (np. kart pracy), nie wicej jednak ni 10 minut dziennie.

38
Przykadowy wniosek o wpis do ewidencji niepublicznej innej formy wychowania przedszkolnego Zacznik nr 3

(miejscowo data)

oznaczenie osoby prawnej/fizycznej zamierzajcej prowadzi niepubliczn inn form wychowania przedszkolnego

Sz. Pan/i Wjt/Burmistrz/Prezydent

Zgoszenie do ewidencji Dziaajc na podstawie art. 14 c oraz art. 82 ust. 1 i 2 ustawy z dnia 7 wrzenia 1991 r. o systemie owiaty (Dz. U. z 2004 r. Nr 256, poz. 2572) wnosz o wpisanie do ewidencji

niepublicznej innej formy wychowania przedszkolnego o nazwie

39
1. Organem prowadzcym bdzie:
(nazwa i siedziba osoby prawnej, imi i nazwisko oraz adres zamieszkania osoby fizycznej)

2. Rodzaj innej formy:

(Zesp wychowania przedszkolnego, punkt przedszkolny)

Data rozpoczcia funkcjonowania: Przewidywana liczba dzieci : 3. Miejscem prowadzenia innej formy wychowania przedszkolnego bdzie budynek /pomieszczenia/

, ktry /ktre spenia /j wszystkie wymogi sanitarno-epidemiologiczne oraz przeciwpoarowe i zapewnia /j bezpieczestwo dzieciom przebywajcym na terenie obiektu. 4. Pomieszczenia, w ktrych bd si odbyway zajcia, s wyposaone w nastpujcy sprzt i pomoce naukowe konieczne do realizacji programu wychowania przedszkolnego i realizacji zada statutowych.

5. Dane dotyczce kwalifikacji pracownikw pedagogicznych, ktrzy bd prowadzi zajcia w innej formie wychowania przedszkolnego:
(imi i nazwisko, posiadane kwalifikacje)

W zaczeniu: 1. 2. 3. 4. 5. Projekt organizacji wychowania przedszkolnego Opinia stray poarnej Opinia powiatowego inspektora sanitarnego Wykaz kadry Wypis z KRS (jeli organem prowadzcym jest osoba prawna)

Zacznik nr 3

40
Projektowany harmonogram obnienia wieku szkolnego Zacznik nr 4

Drodzy Rodzice!
Jeli Wasze dziecko urodzio si:
w roku 2002

Wasze dziecko z mocy prawa:

Na jakiej podstawie jest moliwe wysanie dziecka do szkoy w innym terminie ni podano obok:
Przypieszenie lub opnienie rozpoczcia nauki w szkole moliwe tylko na podstawie opinii Poradni Psychologiczno-Pedagogicznej Zgoszenie do 31 marca 2009 w rejonowej szkole zamiaru posania 6-latka do edukacji przedszkolnej w 2009/2010, a 7-latka do szkoy w 2010/2011 (wskazane dla dzieci nieobjtych jako 5-latki edukacj przedszkoln w 2008/2009)

Obowizkowo jest objte edukacj przedszkoln jako 6-latek w 2008/2009 Idzie do szkoy jako 7-latek w 2009/2010 Idzie do szkoy jako 6-latek w 2009/2010, jeli rodzice nie zdecyduj inaczej

pomidzy 1 stycznia 2003 a 30 kwietnia 2003

pomidzy 1 maja 2003 a 31 grudnia 2003

Obowizkowo jest objte edukacj przedszkoln jako 6-latek w 2009/2010 Idzie do szkoy jako 7-latek w 2010/2011, jeli rodzice nie zdecyduj inaczej

Zgoszenie do 31 marca 2009 w rejonowej szkole zamiaru posania 6-latka do szkoy w 2009/2010 (wskazane dla dzieci objtych jako 5-latki edukacj przedszkoln w 2008/2009) Zgoszenie do 31 marca 2010 w rejonowej szkole zamiaru posania 6-latka do edukacji przedszkolnej w 2010/2011, a 7-latka do szkoy w 2011/2012 (wskazane dla dzieci nieobjtych jako 5-latki edukacj przedszkoln w 2009/2010) Zgoszenie do 31 marca 2010 w rejonowej szkole zamiaru posania 6-latka do szkoy w 2010/2011 (wskazane dla dzieci objtych jako 5-latki edukacj przedszkoln w 2009/2010) Przypieszenie lub opnienie rozpoczcia nauki w szkole moliwe tylko na podstawie opinii Poradni Psychologiczno-Pedagogicznej

pomidzy 1 stycznia 2004 a 31 sierpnia 2004

Ma prawo jako 5-latek do bezpatnej edukacji przedszkolnej w 2009/2010

Idzie do szkoy jako 6-latek w 2010/2011, jeli rodzice nie zdecyduj inaczej pomidzy 1 wrzenia 2004 a 31 grudnia 2004 Obowizkowo jest objte edukacj przedszkoln jako 6-latek w 2010/2011 Idzie do szkoy jako 7-latek w 2011/2012, jeli rodzice nie zdecyduj inaczej w roku 2005 Obowizkowo jest objte edukacj przedszkoln jako 5-latek w 2010/2011

Idzie do szkoy jako 6-latek w 2011/2012