You are on page 1of 80

W

Y
D
A
W
C
A
:
T
W
O
R
Z
Y
W
A
-
M
E
D
I
A

u
l
.
G

r
n
y
c
h
W
a

w
7
,
4
4
-
1
0
0
G
l
i
w
i
c
e
,
e
-
m
a
i
l
:
r
e
d
a
k
c
j
a
@
t
w
o
r
z
y
w
a
.
o
r
g
.
p
l
,
w
w
w
.
k
w
a
r
t
a
l
n
i
k
.
t
w
o
r
z
y
w
a
.
p
l
Numer 2 (39), PLASTPOL 2010
Cena: 12 z (zawiera 7% VAT)
ISSN 1641-6325
WE WSPPRACY Z:
CZASOPISMO POLSKIEGO ZWIZKU PRZETWRCW TWORZYW SZTUCZNYCH
PLASTPOL 2010
Odwied nas w Internecie na www.durethan.com i www.pocan.com
L
A
N
X
E
S
S
D
E
U
T
S
C
H
L
A
N
D
G
M
B
H
I
B
U
S
E
M
I
-
C
R
Y
S
T
A
L
L
I
N
E
P
R
O
D
U
C
T
S
|
5
1
3
6
9
L
E
V
E
R
K
U
S
E
N
|
G
E
R
M
A
N
Y
|
L
X
S
-
S
C
P
0
4
5
P
L
Mocny typ. Nasze tworzywa Durethan

(PA6, PA66, kopoliamidy)


i Pocan

(PBT, blendy PBT) o wysokim module sprystoci pozwol


Ci opanowa nowe dziedziny. Dysponujc zapleczem technicznym w
zakresie testw materiaowych, konstrukcji detali, CAE, technologii
przetwrstwa i testw gotowych elementw, moemy wesprze kad
faz Twojego projektu.
KruiseKontrol
%H] DQLHOVNLFK ZRVZ
%H] VWUHVX
%H] ]X\FLD
%H] S\X
$XWRPDW\F]QD NRQWUROD SUGNRFL Z V\VWHPDFK SRGDZDQLD
Moretto S.p.A. Via dellArtigianato 3, 35010 Massanzago (PD) - T. +39 049 93 96 711 - F. +39 049 93 96 710 - www.moretto.com
P L A S T I C S A U T OMA T I ON
d
e
s
i
g
n
e
d
b
y
M
o
r
e
t
t
o
/2)').!,
-/2%44/
3934%-3
0%/0,%
Visit us at
Stand A-3 - Hall A
Independent Conveyors Shuttle
Carrousel Rock & Roll
POLI VI NI L ROTOMACHI NERY S. p. A.
VIA CROSA, 53 - 28065 CERANO (NO) ITALY
Tel. +39 0321 772021 - Fax +39 0321 772027
www.polivinil.com
polivinil@polivinil.com
STP ROTOMACHINERY INC.
99 Industrial Boulevard - Bromptonville (Qc)
CANADA J0B 1H0
Tel. +1 819 846 2787 - Fax +1 819 846 3096
Toll Free +1 888 308 4787
www.stprotomachinery.com
sales@stprotomachinery.com
360 ROTOMOULDING
www.rotomachinerygroup.com
MACHINES
Independent conveyors - 2,3,4 arms:
from 1000 to 6000 mm. (from 40 to 240) swing diam.;
Shuttle - 1,2 arms - 2,3 stations:
from 2000 to 5500 mm. (from 80 to 220) swing diam.;
Carrousel - 3,4 arms:
from 1000 to 6000 mm. (from 40 to 240) swing diam.;
Rock & Roll (for oversize pieces)
from 2500 x 5500 mm. (from 100 x 220)
to 5000 x 7300 mm. (to 200 x 290);
Box ovens (for little pieces);
Lab machines;
Custom machines.
KNOW - HOW
Special devices, turn-key projects, production support.
ACCESSORIES
Material Handling:
pulverizing machines, dosing units, mixers;
Ancillary parts:
operators platforms, moulds handling.
MOULDS
Design service, manufacturing, tests.
USED MACHINES
Refurbishing.
ROTATIONAL MOULDING TECHNOLOGY
ta obejmuje:
Llnle do wyt|aczanla:
- rur z PL, PP oraz PPP, PLX, PvC
- pro|l z PvC, PU, TPP, A8S, WPC
- |o|ll l p|yt z PvC, PLT, PP, PS, A8S, PMMA
Llnle do recyk|lngu: PLT, HDPL
Termo|ormlerkl do opakowan jednorazowycb
Pozdmucblwarkl: wyt|aczanle l wtrysko-rozdmucb
Poboty do wtryskarek l |ML
Urzzdzenla cb|odnlcze l termoregu|acyjne
|nne maszyny do PTS
Llnle do drukowanla/ma|owanla tworzyw
.RPSOHNVRZD L SURIHVMRQDOQD REVXJD
Projektowanie, dostawa, rozruch
0DV]\Q\ ] FHUW\NDWHP &(
44-1OO G|lwlce
u|. Toszecka 1O1
te|./|ax (32) 335 4O O2
e-mal|: bluro@toptecbnlk.p|
webslte: www.toptecbnlk.p|
Peprezentujemy ponlsze rmy:
www.toptechnik.pl
www.toptechnik.pl
=DSUDV]DP\ QD 7DUJL 3ODVWSRO
stoisko B-36
lTlB Mach|nery lnternat|ona| w|th h|s exper|ence of more than 45 years can supp|y extrus|on ||nes for the product|on of s|ng|e and
doub|e wa|| corrugated p|pes |n PE, PP, PvO, PA, EvA and other thermop|ast|c mater|a|s start|ng from 4,5 mm l.D. up to 700 mm O.D..
I TI B MACHI NERY I NTERNATI ONAL S. p. A. Vi a Romi gl i a n. 9 25050 PADERNO F. C. ( BS) I TALY
TEL. : +39 030 6858500 FAX: +39 030 6858559 mai l : i mac@i t i b- machi ner y. com
Web Si t e: www. i t i b- machi ner y. com
lt|b Mach|nery lnternat|ona| dz|k| swemu ponad 45-|etn|emu dow|adczen|u dostarcza ||n|e wyt|aczarkowe do produkcj| rur koru-
gowanych jedno | dwuc|ennych z PE, PP, PvO, PA, EvA | |nnych tworzyw termop|astycznych o redn|cach od 4,5 mm (r. wewn.} do
700 mm (r. zewn.}.
WORLDWIDE PARTNER
...inwestycja, ktra opaci Ci si z czasem
D
W
A
K
O
L
O
R
Y
J
E
D
E
N
K
I
E
R
U
N
E
K
T
V
K
P
o
l
s
k
a
S
p
.
z
o
.
o
.
s
e
r
d
e
c
z
n
i
e
z
a
p
r
a
s
z
a
d
o
o
d
w
i
e
d
z
e
n
i
a
w
s
p

l
n
e
g
o
s
t
o
i
s
k
a
w

g
i
e
r
s
k
i
e
g
o
p
r
o
d
u
c
e
n
t
a
T
i
s
z
a
i
V
e
g
y
i
K
o
m
b
i
n
a
t
P
l
c
.
(
T
V
K
)
o
r
a
z
s

o
w
a
c
k
i
e
g
o
p
r
o
d
u
c
e
n
t
a
S
l
o
v
n
a
f
t
P
e
t
r
o
c
h
e
m
i
c
a
l
s
s
.
r
.
o
.
Z
a
p
r
a
s
z
a
m
y
d
o
P
a
w
i
l
o
n
u
D
n
a
s
t
o
i
s
k
o
n
r
5
5
tworzywa P2 10 13
Tendencje cen i zapasw . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .17
stowarzyszenie
Zebranie PZPTS . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .18
Pozorny paradoks . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .18
Nagrodzony recykling . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .19
rynek
Przyszociowe zastosowania tworzyw . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .20
wiatowe rynki . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .28
Azjatyckie masterbatch'e . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .29
Kocowy bilans 2009 . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .30
Pika jest okrga . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .31
Ponownie w maju . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .31
acuch dostaw poliolefin . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .32
Liniowy wzrost . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .33
Przemysowa guma . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .33
Zielona technologia . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .34
Artystyczne niespodzianki . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .34
tworzywa i rodowisko
Biodegradowalne opakowania . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .35
Ekodywan . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .36
Ankieta opinii . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .36
Recykling PET . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .38
Ekologiczne koszulki . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .38
maszyny i urzdzenia
Elementy budowlane i konstrukcyjne . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .46
Folie stretch . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .49
Specjalistyczne aplikacje medyczne . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .50
Rozdrabnianie bez pyu . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .51
Wielostopniowa laminacja . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .52
Estetyczny wazon . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .53
Ekologiczne chodzenie . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .54
Gigantyczna prasa . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .54
Dni Kompetencji . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .54
Gorce kanay . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .55
Mikrodozowanie . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .55
technologie
Transport granulatu . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .56
Czyszczenie cylindra . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .56
Woskie know-how . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .56
Wilgo szcztkowa . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .58
Nowoczesny dozownik . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .59
Polerowanie akryli . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .60
Moliwo redukcji kosztw . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .60
Elektryczne wtryskarki . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .62
rodki spieniajce . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .63
Patrzymy i wybiegamy w przyszo . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .64
surowce
Pianki z rdzeniem . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .65
Doroczna nagroda Federacji . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .66
Elektryczny rower . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .68
Biologiczna pieluszka . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .68
Akustyczna pokrywa . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .69
Dekoracje operowe . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .70
Zielony lad . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .70
Wycigowe gitary . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .70
Bariera dla gazw . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .71
Zrelaksowane nauczanie . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .72
Dwie moliwoci . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .72
Komfort snu . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .72
Nordic walking . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .73
Opony na Ksiycu . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .73
Dyskowy golf . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .74
Maska na twarz . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .74
Woda na lotnisku . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .74
Lekkie kontenery . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .76
Pokrywa laptopa . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .76
Pikarski cyrk . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .76
Sterylne zatyczki . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .76
Spis treci
tworzywa nr 2 (39)/2010
Assocomaplast
WOSKIE STOWARZYSZENIE PRODUCENTW
MASZYN DO PRZETWRSTWA TWORZYW
SZTUCZNYCH I GUMY
PZPTS
POLSKI ZWIZEK
PRZETWRCW TWORZYW
SZTUCZNYCH
CZASOPISMO TECHNICZNE BRANY
TWORZYW SZTUCZNYCH I GUMY
PATRONUJEMY TARGOM PLASTPOL
POMAGAJ NAM:
KWARTALNIK POWICONY EKONOMICZNYM
I TECHNICZNYM PROBLEMOM
PRZETWRSTWA TWORZYW SZTUCZNYCH
Wydawca: TWORZYWA-MEDIA
Redaguje zesp.
Redaktor Naczelny: Wojciech Filek
Redaktor techniczny: Lechosaw Wglorz
Wsppraca: Claudio Celata, Veronica Zucchi
Rada programowa:
Tadeusz Nowicki Przewodniczcy Rady
Jan Polaczek
Grzegorz Kalisiak
Krzysztof Piekowski
Piotr Pczak
Sabina Nowosielska
Robert Szyman Sekretarz Rady
tworzywa s organem prasowym Polskiego Zwizku
Przetwrcw Tworzyw Sztucznych
tworzywa wsppracuj z magazynem Macplas,
wydawanym take po angielsku, arabsku, hiszpasku,
rosyjsku i wosku.
Adres redakcji: Tworzywa
ul. Grnych Waw 7, 44-100 Gliwice
tel.: +48 (32) 231 30 31, fax: +48 (39) 139 66 02
e-mail: redakcja@tworzywa.org.pl
Materiaw niezamwionych redakcja nie zwraca.
Redakcja zastrzega sobie prawo dokonywania zmian w nadsyanych
materiaach. Redakcja nie ponosi odpowiedzialnoci za tre i form
ogosze. Kolporta wycznie w prenumeracie.
Nakad 3000 egz.
Skad i amanie: BET Studio, Druk: Drukarnia Rawlik Zabrze
Ogoszenia i reklamy przyjmuje redakcja. W sprawie reklam telefon:
+48 (32) 231 30 31, (0) 504 278 832
e-mail: reklama@tworzywa.org.pl www.kwartalnik.tworzywa.pl
BANDERA
tworzywa P2 10 15
Str. 20
Zapis prezentacji Dr Petera Ortha, przedstawicela Rady Wystawcw tar-
gw K-2010 i dyrektora regionu Europy rodkowej organizacji producen-
tw tworzyw PlasticsEurope. Wystpienie miao miejsce w trakcie konfe-
rencji prasowej zorganizowanej przez przedstawicielstwo targw w War-
szawie. Autor przedstawia raport na temat odradzajcej si po kryzysie
brany oraz rysuje wyzwania technologiczne jakie spotkaj przetwrcw
tworzyw sztucznych w bliskiej ju przyszoci.
Od prawie stu lat dla tworzyw sztucznych znajduj si nowe, fascynujce
i zdumiewajce zastosowania. Kilkadziesit lat temu byy to folie do pako-
wania, izolacje przewodw elektrycznych, czy telefony stacjonarne. Dzisiaj
to mikroksztatki do kateterw kardiologicznych i chirurgii maoinwazyjnej.
Za kilka lat bd to by moe energooszczdne diody wietlne i zwijane wy-
wietlacze, ktre pozwol na kolejne skoki technologiczne.
Str. 36
Ciekawe wyniki ankiety przeprowadzonej na zlecenie jednego z instytutw
badawczych, stanowi kanw analizy wiadomoci spoecznej na temat
moliwoci recyklingu tworzyw sztucznych. Mimo wielu akcji uwiadamia-
jcych, poziom informacji na ten temat pozostawia wiele do yczenia.
Grup o najwikszej wiadomoci, e tworzywa mog w caoci zosta
poddane recyklingowi s kobiety. By moe dzieje si to ze wzgldu
na fakt, e to wanie one s odpowiedzialne za generowanie odpadw do-
mowych. Najbardziej niewiadom grup s, niestety, uczniowie grupa
ta stanowi 51%. Emeryci, pracownicy umysowi i fizyczni nale do grupy,
w ktrej nie ma pewnoci, czy przewaa ignorancja, czy te lenistwo.
Str. 46
Przemys budowlany i konstrukcyjny jest jednym z najbardziej dotknitych
przez globalny kryzys ekonomiczny, czciowo dlatego, e pknicie ba-
ki budowlanej byo jednym z zasadniczych punktw zapalnych tego kryzy-
su. W konsekwencji producenci maszyn i urzdze do produkcji kompo-
nentw znajduj si wrd tych, ktrzy najbardziej ucierpieli podczas obec-
nej recesji. Teraz nawet bardziej ni kiedykolwiek musz oni by w stanie
dostarcza jeszcze bardziej ekonomiczne maszyny i urzdzenia.
W artykule prezentujemy kilka najnowszych konstrukcji woskich maszyn,
ktre odpowiadaja na potrzeby rynku w obecnych trudnych czasach.
Str. 59-64
Targi Plastpol 2010 skoniy wiele firm do prezentacji swoich produktw
na naszych amach. Warto powici nieco uwagi pokazywanym nowo-
ciom, by mc potem na targach trafi bezporednio do producentw
i dystrybutorw interesujcych nas wyrobw.
Str. 72
Kady z nas pamita szko podstawow jako miejsce nie nalece do naj-
cichszych. By uly nauczycielomw ich trudnymlosie i oszczdzi ich gar-
da producenci tworzyw sztucznych wymylili nowe zastosowanie polime-
rw.
System jest w stanie w szybki sposb poprawi akustyk pomieszczenia
przy niewielkich nakadach, zmniejsza szkodliwe poziomy haasu i gwaran-
tuje, e lektor jest lepiej syszalny. Na przykad, w przypadku instalacji
w szkoach i w przedszkolach umoliwia uzyskanie wikszego skupienia na-
uczycieli i dzieci. System skada si z paneli absorbujcych dwiki wyko-
nane z pianki ywicy melaminowej.
BANDERA
W tym wydaniu
polecamy
O RYNKACH TWORZYW
W EUROPIE RODKOWEJ
WIEMY NAJWICEJ
Pomagamy:
wchodzi na nowe rynki,
wprowadza nowe wyroby na istniejce rynki,
rozpoznawa moliwoci sprzeday w powizaniu z innymi wyrobami,
okreli i znale odpowiednich klientw,
zrozumie zachowanie wybranych firm i rynkw w odniesieniu do zakupw,
znale waciwe wskazania dla dywersyfikacji oferty sprzeday,
monitorowa dziaalno handlow,
porwna wasn dziaalno handlow z dziaaniami konkurencji,
Posiadamy pen wiedz o rynkach tworzyw sztucznych pastw regionu Europy rodkowej i Wschodniej
takich jak: Bonia-Hercegowina, Bugaria, Chorwacja, Czechy, Estonia, Litwa, otwa, Macedonia, Polska,
Rosja, Rumunia, Serbia, Sowacja, Sowenia, Turcja, Ukraina, Wgry.
ECEBD
1149 Budapest, Wgry
Nagy Lajos kirly tja 202204.
Tel.: +36-1-3916577
www.ecebd.com
Niezaleny partner aliansu strategicznego Townsend Polymer Services & Information
Interesy firmy ECEBD w Polsce reprezentuje TWORZYWA-MEDIA:
biuro@tworzywa.org.pl, tel.: 32 2313031
W kwietniu uwidoczniy si na ryn-
ku surowcw tworzyw sztucznych
dwa negatywne trendy wzrost
cen propylenu i regionalna sabo
dostaw poliolefin.
Jednym z niefortunnyvh zwrotw
wydarze dla przetwrcw two-
rzyw sztucznych byo osabienie
walut lokalnych, co moe dopro-
wadzi do wzrostu cen pod koniec
kwietnia.
Nie mniej jednak na rynkach w tym
roku panuje bardzo due zapotrze-
bowanie, tego samego moemy
si spodziewa w poowie pa-
dziernika.
Zapasy magazynowe wzrosy,
a ceny surowcw zbliyy si bar-
dziej lub mniej do poziomu cen go-
towego produktu. Dostawcy prze-
mysu motoryzacyjnego ciesz si
z poprawy sytuacji. Producenci rur
rwnie s zadowoleni z poziomu
zamwie. Pomimo, e kryzys
jeszcze si nie zakoczy, oznaki
poprawy sytuacji s coraz bardziej
widoczne. A optymizm jest zarali-
wy przetwrcy tworzyw sztucz-
nych podejmuj coraz bardziej
miae decyzje zakupowe, a ich je-
dynym zmartwieniem jest obecnie
brak materiau.
Prognozy cenowe na maj
Osabienie euro w stosunku do do-
lara USA powoduje dalszy wzrost
cen, przede wszystkim monome-
rw, ale rwnie polimerw. Wzro-
stowi siy dolara towarzysz wzro-
sty cen ropy naftowej. Oprcz te-
go, mamy obecnie do czynienia
rwnie z osabieniem walut lokal-
nych wzgldem euro. Wielu obser-
watorw prognozuje koniec trendu
wzrostowego, ktry nastpi w ma-
ju. Jednake najbardziej prawdo-
podobny scenariusz jest taki, e
ceny polimerw bd wzrasta,
jednak w wolniejszym tempie. Je-
dynym towarem, w przypadku kt-
rego wzrost cen moe si zatrzy-
ma, jest HDPE, poniewa prze-
twrcy HDPE, szczeglnie ci zwi-
zani z procesem formowania wtry-
skowego, zgaszaj niewielkie za-
potrzebowanie.
Nasza dokadna prognoza na ko-
lejne dwa miesice zostaa przed-
stawiona poniej:
Na ceny LDPE maj wpyw przede
wszystkim wpyw sabe dostawy
i mierne zapotrzebowanie.
W cigu dwch nastpnych mie-
sicy ceny bd ksztatowane
przez prawdopodobny wzrost cen
etylenu oraz przez saby kurs euro.
Spadek zapotrzebowania, z jakim
mamy do czynienia zazwyczaj w le-
cie, spowoduje zrwnowaenie po-
day i popytu, zatrzymujc wzrosty
cen.
Rynek HDPE charakteryzuje si ni-
skim popytem i du poda. Nie-
wielkie korekty cen w gr od-
zwierciedlaj spodziewane zmiany
kursw. Mniejszy popyt w lecie mo-
e spowodowa spadek cen.
Inaczej wyglda sytuacja w przy-
padku polipropylenw, ktre cha-
rakteryzuj si sab poda i sil-
nym popytem. Problemy z dosta-
wami zostan jedynie nieco zago-
dzone; dlatego te ceny w maju
bd cay czas wzrasta, co bdzie
miao rwnie zwizek z wysokimi
i prawdopodobnie wci rosn-
cymi cenami propylenu. Trend
wzrostu cen zostanie spaszczony,
jednake nie zmieni si do koca
czerwca.
W pierwszym kwartale 2010 roku
znaczne wzrosty cen monomerw
byy i tak nisze, ni skoki cen poli-
merw. Rafinerie na caym wiecie
raportoway znakomite wyniki fi-
nansowe za pierwszy kwarta. Cze-
ska rafineria Unipetrol osigna
najlepszy wynik kwartalny od III
kwartau roku 2008.
Podobnie dobre wyniki zanotowa
polski PKN Orlen, osigajc zysk
na poziomie 400 milionw PLN.
Trendy te potwierdzaj opini, e
rafinerie i producenci polimerw,
ktrzy ponownie zaczli osiga
zyski, mog sobie pozwoli na po-
wstrzymanie wzrostw cen, ktre
mog zosta zatrzymane pod ko-
niec czerwca.
Nie mniej jednak wane jest, aby
producenci nie popeniali tradycyj-
nej letniej pomyki cicia cen
podczas sabego sezonu wakacyj-
nego, poniewa ich powtrny
wzrost bdzie bolesny dla prze-
twrcw tworzyw sztucznych.
www.ecebd.com
tworzywa P2 10 17
Prognoza cenowa na maj
Tendencje cen i zapasw
RYSUNEK 4. SPODZIEWANY REDNI POZIOM PRODUKCJI W MAJU 2010
RYSUNEK 3. REDNIE CENY PP W EUROPIE RODKOWEJ I WSCHODNIEJ
OD 3 DO 18 TYGODNIA 2010 ORAZ PROGNOZA DO KOCA CZERWCA
RYSUNEK 2. REDNIE CENY LDPE W EUROPIE RODKOWEJ I WSCHODNIEJ
OD 3 DO 18 TYGODNIA 2010 ORAZ PROGNOZA DO KOCA CZERWCA
RYSUNEK 1. REDNIE CENY HDPE W EUROPIE RODKOWEJ I WSCHODNIEJ
OD 3 DO 18 TYGODNIA 2010 ORAZ PROGNOZA DO KOCA CZERWCA
18 tworzywa P2 10 stowarzyszenie
Konferencja organizowana przez
Polski Zwizek Przetwrcw Two-
rzyw Sztucznych i Fundacj Pla-
sticsEurope w Warszawie przyci-
gna wiele osb zwizanych ze
rodowiskiem producentw wyro-
bw z tworzyw. Zarzd Zwizku ko-
rzystajc z okazji zwoa walne
zgromadzenie Zwizku. Wsali kon-
ferencyjnej hotelu Westin 15 kwiet-
nia, kilka godzin przed zaplanowa-
n konferencj zgromadzio si
grono czonkw Zwizku. Prze-
wodniczcy Zwizku Tadeusz No-
wicki poinformowa zgromadzo-
nych o quorum, co pozwolio
na rozpoczcie procedur zwiza-
nych z programem walnego zebra-
nia.
Przewodniczcy Zwizku zapropo-
nowa kandydata na przewodni-
czcego zebrania p. Marka Gr-
skiego. Uczestnicy wybrali prze-
wodniczcego w gosowaniu jaw-
nym. Kolejnymwyborembya funk-
cja sekretarza zebrania. Zostaa
nim p. Iwona Lisewska. Wybrano
Komisj Skrutacyjn.
Dyrektor Generalny Zwizku p. Ro-
bert Szyman przedstawi sprawoz-
danie finansowe za rok budeto-
wy 2009. Dyrektor objani wykaza-
n w bilansie niewielk strat finan-
sow, zapewni o skutecznym ci-
ganiu skadek i dobrej kondycji fi-
nansowej organizacji. Zebranie
podjo uchwa o zatwierdzeniu
sprawozdania finansowego.
Podsumowanie dziaalnoci Zwiz-
ku w ubiegym roku take naleao
do obowizkw dyrektora Szyma-
na. Podkreli wag wspdziaania
Zwizku z europejsk federacj
EuPC, zaangaowanie w organiza-
cj spotkania przetwrcw i dziaa-
nia zmierzajce do pozyskania no-
wych czonkw. Ich liczba w ubie-
gym roku zwikszya si o kolej-
ne 15 firm.
Czyst formalnoci okazao si
sprawozdanie Rady Nadzorczej,
ktra nie stwierdzia adnych nie-
prawidowoci w dziaalnoci
Zwizku, ani na polu merytorycz-
nym, jak i finansowym.
Zgromadzeni kolejno udzielili ab-
solutorium czonkom Zarzdu i Ra-
dy Nadzorczej.
Uchwa ustalono zasady i wyso-
ko skadek czonkowskich
na rzecz Zwizku. W zalenoci
od wielkoci obrotu, skadki kszta-
tuj si w zakresie od 600 do
20.000 z. Po krtkiej dyskusji
uchwalono budet na przyszy rok.
Planowane przychody to 117.400 z,
koszty 112.945 z. Dziaalno in-
formacyjno-szkoleniowa i konfe-
rencyjna zgodnie z uchwa Wal-
nego Zebrania to gwne pola ak-
tywnoci Zwizku w kolejnym roku
dziaania. Plan zakada take dzia-
ania konsultacyjne w zakresie pra-
wa dotyczcego brany tworzyw
sztucznych, dziaania na rzecz
ochrony rodowiska, wydawnicze
oraz zwizane z reprezentacj inte-
resw brany.
Przy PolskimZwizku Przetwrcw
Tworzyw Sztucznych powoano
Rad Ekspertw. Wjej skad weszli
p. Maria Obj-Muzaj (ekspert
w sprawach polichlorku winylu)
oraz p. Sawomir Bem (uczestnik,
z ramienia PZPTS, programu Pro-
4Plast).
* * *
Polski Zwizek Przetwrcw Two-
rzyw Sztucznych ktry powsta
w ubiegymroku, kontynuuje trady-
cje i dziaania programowe Polskie-
go Stowarzyszenia Przetwrcw
Tworzyw Sztucznych istniejcego
od roku 1992.
www.pzpts.com.pl
PlasticsEurope podczas Kopen-
haskiego Dnia Biznesu, imprezy
zintegrowanej z dziaaniami CO-
P15 miasta, zorganizowanej
przez ICC oraz Rad wiatowego
Biznesu Zrwnowaonego Roz-
woju, zaprezentowa wstpne
wnioski zwizane ze studium
nad wpywem tworzyw sztucz-
nych i ich zastosowa na rodo-
wisko. Studium prezentuje wy-
rany obraz emisji CO
2
zwizanej
z tworzywami sztucznymi oraz
rol w zwalczaniu zmian klima-
tycznych. Jego wnioski stanowi
wane informacje pynce z prze-
mysu. Powstay one zanim
w przyszoci konferencja Naro-
dw Zjednoczonych odnonie
zmian klimatycznych rozpocznie
rozmowy nad celami redukcji
CO
2
.
Studia podjte przez niezalen
austriack firm konsultanck
Denkstatt zajmujc si zrwno-
waonym rozwojem wziy
pod lup kilka bardziej negatyw-
nych sposobw postrzegania
otoczenia materiaw.
Midzy innymi stwierdzono, e
tworzywa sztuczne stanowi za-
ledwie 1,3% redniego europej-
skiego wkadu w emisj dwutlen-
ku wgla (w porwnaniu z 9%
udziaem przemysu produkcji
odziey, 13% przemysu spoyw-
czego, 18%wypoczynku i organi-
zacji czasu wolnego).
Zastpienie tworzyw sztucznych
materiaami tradycyjnymi (tam
gdzie to moliwe) wygenerowa-
oby o 3,7 razy wiksz mas (co
miaoby wpyw na zarzdzanie
odpadami), powodujc powsta-
nie o 50% wicej GHC (120 milio-
nw ton rocznie) i doprowadzio-
by do zwikszenia zuycia ener-
gii o 46%. Oszczdnoci emisji
gazw cieplarnianych wynikaj-
ce z zastosowania tworzyw
sztucznych stanowi obec-
nie 38% pierwotnego celu reduk-
cji CO
2
zaoonych w traktacie
z Kioto (lub odpowiednio 15%
celu na rok 2020 27 krajw UE
wynoszcego 270 milionw ton).
Brak tworzyw sztucznych
w spektrum materiaw miaby
niekorzystny wpyw na moli-
wo osignicia przez UE celw
redukcji GHG okrelonych w Ki-
oto. Oszczdnoci energii wyni-
kaj z zastosowania tworzyw
sztucznych: zuycie mniejsze
o 2.300 milionw GJ rocznie, 50
milionw ton mniej ropy naftowej
rocznie.
* * *
Tworzywa sztuczne stanowi nie-
wielk cz redniego europej-
skiego obcienia dwutlenkiem
wgla (1,3%).
Bilans dwutlenku wgla (stosu-
nek iloci dwutlenku wgla pod-
czas produkcji do oszczdnoci
i korzyci w czasie cyklu ycia)
jest obecnie w zakresie 5-9. Ten
stosunek ma si poprawi do ro-
ku 2020 do poziomu 9-15; wska-
zujc, e korzyci ze stosowania
tworzyw w przyszoci bd
znacznie wiksze, ni dodatkowy
poziom emisji zwizany ze wzro-
stem produkcji tworzyw sztucz-
nych. Materiay wykonane z two-
rzyw sztucznych odgrywaj klu-
czow rol w generowaniu ener-
gii odnawialnej. Tworzywa umo-
liwiaj powstawanie nowych
technologii, znacznie redukujc
jednoczenie uycie zasobw
(np. dematerializacja w przypad-
ku stosowania kart pamici lub
odtwarzaczy MP3).
Tworzywa sztuczne stosowane
do produkcji izolacji termicznej,
pakowania ywnoci lub do wy-
twarzania energii odnawialnej
umoliwiaj uzyskanie ogrom-
nych korzyci. Jeeli chodzi o bi-
lans, tworzywa sztuczne pozwa-
laj zaoszczdzi 5-9 razy wicej
CO
2
w fazach stosowania i odzy-
sku w swoim cyklu ycia w po-
rwnaniu z CO
2
emitowanym
podczas ich produkcji (bilans
wglowy).
Ten wspczynnik ma si popra-
wi do poziomu 15-krotnej
oszczdnoci do roku 2020
na skutek postpu technicznego
podczas produkcji oraz ze wzgl-
du na wzrost wydajnoci produk-
tw wykonanych z tworzyw
sztucznych.
Wedug PlasticsEurope, studium
to wyranie wykazao paradoks
zwizany z tworzywami sztuczny-
mi: czym wicej stosujemy two-
rzyw, tym wicej oszczdzamy.
Zrwnowaona konsumpcja od-
grywa kluczow rol w emisji
CO
2
i musimy liczy na materiay,
ktre pomog nam zaoszczdzi
ekwiwalent 194 bardzo duych
tankowcw rocznie. Z tych wa-
nie powodw konsumenci, poli-
tycy i biznesmeni musz do-
strzec rol tworzyw sztucznych
w osiganiu celw okrelonych
w Kopenhadze.
www.plasticseurope.org
Zebranie
PZPTS
ARC
Pozorny
paradoks
tworzywa P2 10
Na pocztku roku 2009 EPRO (Eu-
ropejskie Stowarzyszenie Organi-
zacji Recyklingu i Odzysku Two-
rzyw Sztucznych) wysao zapro-
szenie do przedstawicieli przemy-
su przetwrstwa tworzyw sztucz-
nych z prob o przedstawienie
przykadw produktw zawieraj-
cych tworzywa sztuczne z recyklin-
gu. Pod koniec roku europejskie
jury ocenio prace i wybrao zwy-
cizcw. Trzy pierwsze miejsca za-
jy cztery firmy z 6 krajw:
1) fotelik dziecicy, wyprodukowa-
ny przez Team-Tex (Francja)
2) piro z materiau z recyklingu
butelek, wyprodukowane przez
firm Pilot (France)
3) krzeso Nobody, zaprojektowa-
ne w Danii, wyprodukowane
w Szwecji z surowcw dostar-
czonych przez Wellman Interna-
tional
3) tace Rfresh PET na ywno,
wyprodukowane przez firm Lin-
pac w Niemczech i w Wielkiej
Brytanii.
Setki tysicy ton tworzyw sztucz-
nych po recyklingu stosuje si jako
materiay do produkcji nowych wy-
robw. Czasami materia jest ta-
szy, a czasami materia z recyklin-
gu jest lepszy, ni jego alternaty-
wa. Konkurs zosta zatem ograni-
czony do kilku kryteriw: produkty
musiay zawiera co najmniej 50%
tworzywa z recyklingu. Musiay
one zosta rwnie wykonane
z uywanych opakowa z tworzyw
sztucznych poddanych recyklingo-
wi.
www.epro-plasticsrecycling.org
Nagrodzony
recykling
ISTOCK
20 tworzywa P2 10 rynek
Od prawie stu lat dla tworzyw
sztucznych znajduj si nowe, fa-
scynujce i zdumiewajce zastoso-
wania. Kilkadziesit lat temu byy to
folie do pakowania, izolacje prze-
wodw elektrycznych czy telefony
stacjonarne. Dzisiaj to mikroksztat-
ki do kateterw kardiologicznych
i chirurgii maoinwazyjnej. Za kilka
lat bd to by moe energoosz-
czdne diody wietlne i zwijane wy-
wietlacze, ktre pozwol na kolej-
ne skoki technologiczne. Dopiero
dziki nowoczesnym tworzywom
sztucznym ludzko moe osiga
nowe korzyci.
Tworzywa sztuczne odgrywa b-
d kluczow rol w wykorzystaniu
energii ze rde odnawialnych:
od opat wirnikw do siowni wia-
trowych, ktre wykona mona tyl-
ko i wycznie w technologii kom-
pozytw z wkien sztucznych,
przez membrany w ogniwach pali-
wowych a po elementy fotowolta-
iki, ktre z pomoc techniki two-
rzyw sztucznych w wielkim stylu
maj by drukowane na foliach
spektrum zastosowa tworzyw
sztucznych w energetyce jest
ogromnie szerokie.
Tworzywa sztuczne maj take
pewn ukryt waciwo, ktra nie
jest uwidoczniona w adnej karcie
informacyjnej i na adnym produk-
cie: tworzywa s niezwykle efek-
tywne energetycznie! S one klu-
czem do technologii surowcowo
i materiaowo oszczdnych. I tak
zastosowanie tworzyw sztucznych
daje np. olbrzymie korzyci w izola-
cji termicznej budynkw czy te
w transporcie dziki lekkim kon-
strukcjom w samochodach, auto-
busach, pocigach i samolotach.
Aktualne studium Denkstatt, au-
striackiej firmy doradczej w spra-
wach trwaego rozwoju pokazao,
e tworzywa sztuczne w czasie sto-
sowania i recyklingu pozwalaj za-
oszczdzi 5 do 10 razy wicej
CO2, ni wyemitowano w czasie
ich produkcji. Analizy zakadaj, e
stosunek ten do roku 2020 bdzie
mona zwikszy do 9 15, gdy
produkcja i efektywno wyrobw
z tworzyw sztucznych bdzie si
stale poprawia.
Jak wyjaniali doradcy w otoczeniu
szczytu klimatycznego w ko-
cu 2009 roku w Kopenhadze, za-
stosowanie tworzyw sztucznych
odgrywa bardzo wan rol w wal-
ce ze zmian klimatu. Okazuje si,
e gdyby tam gdzie to moliwe za-
mieni tworzywa na materiay tra-
dycyjne, to w samej Europie po-
wstaoby rocznie 120 milionw ton
gazw cieplarnianych, tj. o 50%
wicej, jak obecnie, a zuycie ener-
gii wzrosoby o 46% do 2.300 tera-
duli (TJ). Same tylko aktualne
oszczdnoci uzyskiwane dziki
zastpowaniu tradycyjnych mate-
riaw tworzywami sztucznymi od-
powiadaj rocznej emisji CO
2
Bel-
gii. Europejska emisja gazw cie-
plarnianych jest ju znacznie redu-
kowana dziki zastosowaniu nowo-
czesnych tworzyw sztucznych.
Przyczyniaj si one w 38%do uzy-
skania pierwotnych celw konfe-
rencji w Kioto 15 krajw UE lub
w 15% do realizacji celw UE 27
na rok 2020 czyli do zmniejszenia
emisji CO2 o 780 milionw ton. Bez
tworzyw sztucznych cele Kioto by-
yby po prostu nie do osignicia.
Tworzywa sztuczne otwieraj
fascynujce moliwoci
Tworzywa sztuczne znakomicie
nadaj si jako materia na dobra
uytkowe do niskich temperatur.
Tak te bdzie w przyszoci. Ten
aktualny cytat z prof. dr. in. Geor-
ga Mengesa, wieloletniego szefa
Instytutu Przetwrstwa Tworzyw
Sztucznych (IKV) na Nadresko
Westfalskiej Politechnice w Akwi-
zgranie (RWTH) dobitnie opisuje
preferowane dziedziny zastosowa
tworzyw sztucznych, ktre maj
jeszcze wiele potencjau.
Tworzywa sztuczne stosuje si
od dziesicioleci jako:
lekkie i materiaooszczdne, ale
niezawodne opakowania o wy-
sokich waciwociach bariero-
wych,
izolacj, na rury do gazu, wody
i ciekw, profile okienne i mate-
riay podogowe w budownic-
twie,
lekki, atwo formowalny, dowol-
nie barwiony i elastycznie pro-
gramowalny materia konstruk-
cyjny pojazdw,
bezpieczny materia na wyroby
jednorazowego uytku w medy-
cynie, surowiec elastyczny do
np. diagnostyki kateterowej,
mikropomp lub jako dozator al-
bo aplikatur farmaceutykw np.
insuliny lub inhalatorw,
materia na rne artykuy spor-
towe i rekreacyjne: sprzt, ubra-
nia czy buty,
odporn na warunki atmosfe-
ryczne i atw do pielgnacji
sztuczn traw w obiektach spor-
towych i prywatnych
Takie zastosowania s szeroko roz-
powszechnione w Ameryce P-
nocnej, Europie i Japonii, jednak
w wielu krajach progowych, a tym
bardziej w rozwijajcych si nie s
codziennoci dla kadego miesz-
kaca. Ju chociaby w upo-
wszechnianiu znanych dzisiaj wy-
robw przemysowych i dbr kon-
sumpcyjnych kryje si wielki poten-
cja ilociowego wzrostu wiatowe-
go przemysu tworzyw sztucznych.
Take pod wzgldem waciwoci
materiaw, moliwoci przetwr-
czych oraz rozwoju zastosowa
potencja tworzyw sztucznych dale-
ki jest od wyczerpania. Wiele no-
woczesnych i przyszociowych
technologii nie da si realizowa
bez tworzyw sztucznych!
Przykad: tworzywa sztuczne
do owietlenia diodowego (LED).
Diody wietlne (LED) przeywaj
burzliwy rozwj, poniewa przy nie-
wielkiej energochonnoci daj du-
moc wietln. Przebojem znaj-
duj zastosowanie w wielu dziedzi-
nach od latarki po reflektory sa-
mochodowe. Odbyniki wok r-
de wiata LED ukierunkowuj i za-
waj wizk wiata. Aby odby-
niki mona byo produkowa tanio
i w dowolnym ksztacie opracowa-
no odporne na temperatur i zdol-
ne do przewodzenia ciepa tworzy-
wa sztuczne. Pozwalaj one nie tyl-
ko na optymalizacj rde wiata
w zastosowaniach technicznych,
ale s wstpem do generacyjnej
zmiany energooszczdnych lamp
w gospodarstwach domowych.
Przykad: lekkie elementy konstruk-
cyjne z wknistych kompozytw
z tworzyw sztucznych.
Wkniste kompozyty z tworzyw
sztucznych umoliwiaj produkcj
wytrzymaych i bardzo lekkich ele-
mentw konstrukcyjnych. Produk-
cja ksztatek z wkien szklanych
i matrycy duroplastycznej lub
z wkien bez koca i matrycy ter-
moplastycznej coraz czciej
wchodzi w faz wielkoseryjn. Ta-
kie elementy stosowa mona jako
protezy koczyn czy jako opaty
wirnikw siowni wiatrowych.
Przykad: nanotechnologia nadaje
tworzywom zupenie nowe moli-
woci.
Nanowypeniacze i dodatki na ba-
zie nanotechnologii mog nada
tworzywom sztucznym zupenie
nowe kombinacje cech, np. wtedy,
kiedy wymagania odnonie przej-
rzystoci i elastycznoci, wsp-
czynnika amliwoci i twardoci,
funkcjonalnoci powierzchni i wa-
ciwoci materiaowych, izolacyj-
noci i przewodnoci elektrycznej
stoj w zupenej sprzecznoci.
Do zmian moliwych do uzyskania
dziki dodatkom w nanoskali zali-
cza si popraw waciwoci reolo-
Wystpienie Petera Ortha (PlasticsEurope), przedstawiciela Rady Wystawcw Targw K-2010
PRZYSZOCIOWE
ZASTOSOWANIA TWORZYW
ARC
ISTOCK
tworzywa P2 10
gicznych, ktre uatwiaj przetwa-
rzanie tworzyw i jednoczenie
nadanie im takiej przewodnoci,
ktra zapobiega gromadzeniu si
adunkw elektrostatycznych. Zy-
skujemy take efekt lotosu, czyli
samoczyszczce si powierzchnie
tworzyw.
Krtka przerwa na zapanie
oddechu po dziesicioleciach
wzrostu
Przytoczone powyej przykady
zastosowa pokazuj wyranie:
wiatowy przemys tworzyw
sztucznych zoony z produkcji
tworzyw, maszyn i przetwrstwa
tworzyw pomimo aktualnego,
spowodowanego oglnym kryzy-
sem finansowym i gospodarczym
zastoju rozwija si bardzo inten-
sywnie. W uzasadniony sposb
zalicza si ten przemys do bran
rozwojowych z wielk przyszo-
ci.
W roku 2008 Stowarzyszenie Pro-
ducentw PlasticEurope oszaco-
wao wiatow produkcj tworzyw
sztucznych na 245 milionw ton.
Odpowiada to spadkowi produkcji
o 6% w stosunku do roku poprzed-
niego, kiedy to doliczono si 260
milionw ton. Drastyczne spadki
brana zanotowaa przede wszyst-
kim w trzecim i czwartym kwarta-
le 2008 roku, kiedy nastpio zaa-
manie wiatowej koniunktury
i przetwrcy zaczli redukowa
swoje zapasy magazynowe i kiedy
rynek wszystkich tworzyw sztucz-
nych gwatownie kurczy si w nie-
znanym dotychczas rozmiarze.
Jednak to zaamanie z roku 2008
nic nie zmienia w dugookresowej
historii sukcesw tworzyw sztucz-
nych. Krtkie spojrzenie wstecz:
czna produkcja tworzyw sztucz-
nych w roku 2008, tj. wspomniane
ju 245 milionw ton odpowiada
przyrostowi rednio o 9% rocznie
od roku 1950. Z tych 245 milionw
ton 215 milionw to surowce, czyli
materiay, ktre zostan przetwo-
rzone na wyroby z tworzyw sztucz-
nych. Pozostae 30 milionw ton
wykorzystuje si do produkcji po-
wok, klejw, emulsji, lakierw lub
farb.
Od wielu lat kraje Azji i Oceanii s
najwikszymi producentami two-
rzyw sztucznych w wiecie.
Z udziaem 37% znalazy si one
na pierwszym miejscu listy rankin-
gowej wiatowej produkcji two-
rzyw sztucznych. Nastpna jest
Europa z udziaem 25%, potem
kraje NAFTA 23%. Wielko pro-
dukcji na Bliskim i rodkowym
Wschodzie oraz w Afryce nawet
w roku 2008 dziki rozbudowie
mocy produkcyjnych wzrosa
o 8%. Kiedy w ubiegych latach
zdolnoci wytwrcze producentw
tworzyw byy cakowicie wykorzy-
stywane, a w niektrych przypad-
22 tworzywa P2 10 rynek
kach nawet za mae, to w poowie
roku 2008 sytuacja ulega gwatow-
nej zmianie. Wytwrcy zareagowali
na zaamanie popytu w rny spo-
sb: przyspieszali planowane re-
monty, czasowo lub trwale wy-
czali niektre linie lub zamykali na-
wet niektre zakady produkcyjne.
Zamykanie dotyczyo jednak
przede wszystkim starszych, ma-
ych lub mao efektywnych instala-
cji na raczej nasyconych rynkach.
Niemieccy producenci tworzyw
w roku 2008 zanotowali w porw-
naniu z rokiem 2007 spadek wolu-
menu produkcji o 2,2%do 20 milio-
nw ton. Obroty cakowite nato-
miast spady o 1% do 23 miliardw
euro. Spadek obrotw w samym li-
stopadzie i grudniu 2008 wynis
odpowiednio 23% lub 29% w po-
rwnaniu z analogicznymi okresa-
mi roku poprzedniego. Pomimo
stabilnego napywu zlece w ro-
ku 2009 rwnie i ten rok wytwrcy
tworzyw zamkn spadkami.
Zuycie tworzyw w Europie
po rekordowym roku lekko
spado
zuycie surowych tworzyw sztucz-
nych w roku 2008 oszacowane zo-
stao przez PlasticsEurope
na ok. 48,5 mln ton. W porwnaniu
z rokiem poprzednim oznacza to
spadek 0,5%. Brytyjska firma bada-
nia rynku Applied Market Informa-
tion (AMI) opublikowaa dane,
z ktrych wynika spadek zuycia
tworzyw termoplastycznych o 8%
w porwnaniu 2008/2007. Zapo-
trzebowanie europejskie skurczyo
si do zaledwie 38 milionw ton.
W porwnaniu lat 2008 i 2009 ba-
dania rynku wykazuj ponowny
spadek popytu na polimery. Dlate-
go uwaa si spadek zuycia two-
rzyw sztucznych w roku 2009 o 4%
za realistyczny.
Prognozuje si spadek Produktu
Krajowego Brutto 27 czonkw EU
w roku 2009 o 4%. Na tej podsta-
wie brytyjscy badacze rynku nie wi-
dz szans na szybk popraw
w przemyle tworzyw sztucznych.
Z dzisiejszej perspektywy oczekuje
si w roku 2010 umiarkowanego
wzrostu na poziomie 1-2%, przede
wszystkim dlatego, e zakady
przetwrcze zaczynaj peniej wy-
korzystywa swoje zdolnoci pro-
dukcyjne. Wlatach 2011 i 2012 AMI
przewiduje przyrosty rzdu 2-3%.
Prawdopodobnie w roku 2013 uda
si skompensowa straty na rynku
polimerw z roku 2008 brzmi pro-
gnoza AMI.
Statystyki zuycia w roku 2008 pro-
wadzone przez PlasticsEurope
wskazuj w Europie Zachodniej
na Niemcy z 11,6 miliona ton i Wo-
chy z 7,6 miliona ton jako liderw
zuycia. Oba kraje razem obejmu-
j 40%udziau w europejskimzuy-
ciu tworzyw. Nastpne s Francja,
Hiszpania i Zjednoczone Krle-
stwo. W Europie Wschodniej zwra-
caj uwag Polska ze zuy-
ciem 2,55 miliona ton, Czechy
1,05 miliona ton i Wgry 0,84 mi-
liona ton.
Zgodnie z analiz PlasticsEurope
najwicej tworzyw zuywa sektor
opakowa 38%, nastpnie bu-
downictwo 21%. Przemys samo-
chodowy mia udzia 8% a elektro-
niczny 6%. zuycie pozostaych od-
biorcw, jak przemys meblowy,
brana medyczna, produkcja
sprztu gospodarstwa domowego
wraz z artykuami sportowymi i re-
kreacyjnymi oraz rolnictwo miay
cznie udzia 28%.
Wspczynnik odzysku w ro-
ku 2008 wynis w Europie 51,3
i by o 1,3% wyszy, jak rok wcze-
niej. Naley przy tym zaznaczy,
e procent odzysku jest w poszcze-
glnych krajach bardzo zrnico-
wany. rednio odzysk na cele ma-
teriaowe wynis 21,3% a na cele
energetyczne 30%. Szwajcaria, Da-
nia, Niemcy, Szwecja, Belgia, Au-
stria i Holandia czyli osiem spo-
rd 27 krajw UE osigny stop
odzysku powyej 80%. Dziki ro-
sncemu odzyskowi wedug da-
nych PlaticsEurope ilo tworzyw
skadowanych na wysypiskach po-
zostaa niezmieniona. Dziki temu
udao si rozczy powizanie
midzy wzrostem gospodarczym
i iloci odpadw z tworzyw sztucz-
nych na wysypiskach. Wroku 2008
na wysypiska w Europie Zachod-
niej trafio 24,9 miliona ton tworzyw.
zuycie tworzyw w przeliczeniu
na gow mieszkaca szacowane
byo ostatnio w roku 2005
na 100 kg. Wedug szacunkw Pla-
sticsEurope do roku 2015 moliwy
jest wzrost do 140 kg. Jednake
zdaniem PlastitcsEurope najwik-
szy potencja wzrostowy maj
szybko rozwijajce si kraje azja-
tyckie. Ich obecne zuycie 20 kg
na osob moe do roku 2015 wzro-
sn o 90% do 38 kg.
Wytwrcy tworzyw w przeszoci
wyspecjalizowali si w okrelonych
produktach lub w takich wyrobach,
ktre w zintegrowanej lokalizacji
daj si produkowa tanio i blisko
rynkw zbytu w wielkich instala-
cjach. W ten sposb na najwik-
szych rynkach, w tym przede
wszystkim azjatyckich, zainstalowa-
no nowe ogromne moce produkcyj-
ne, aby pokry miejscowe zapo-
trzebowanie. W trakcie kryzysu go-
spodarczego i finansowego ograni-
czono wydajno lub wrcz czaso-
wo wyczono setki instalacji, nie-
kiedy nawet cae kompleksy pro-
dukcyjne. Nawet szczeglnie eko-
nomiczne instalacje na skal wia-
tow te nierzadko byy wyhamo-
wywane. Nieprzerwanie obserwuje
si te postpujc konsolidacj
lub nowe wyprofilowanie interesw
u poszczeglnych wytwrcw.
Ostre problemy gospodarcze
od poowy roku 2008 opniy,
przesuny lub wrcz uniemoliwiy
niejedn wielk transakcj w dzie-
dzinie produkcji tworzyw. Jednak
brana jest do oywiona. Na
przykad BASF od lat poszukuje za-
interesowanego przejciem pro-
dukcji polistyrenw. Take firmy
naftowe na rodkowym Wschodzie
wzmacniaj swoj integracj w pro-
dukcji tworzyw sztucznych zarw-
no przez rozbudow produkcji lo-
kalnej, jak dzieje si np. w Arabii
Saudyjskiej i Iranie, jak i przez ko-
operacj z uznanymi gigantami
rynkowymi i wykup znanych ofe-
rentw. Miliardowa transakcja prze-
jcia GE Plastics przez Sabic i inte-
gracja w Sabic Innovative Plastics
w saudyjskim koncernie jest tu
przykadem bardzo znamiennym.
Spadajcy poziom cen tworzyw
Na skutek wiatowego kryzysu go-
spodarczego znacznie obniyy si
notowania tworzyw standardowych
jak PE, PP, PCW, PS i PET. Indeks
cen bieco aktualizowany przez
niemieck Kunststoff Information
Verlagsgesellschaft Plastixx ST
rs przez cae lata i w sierp-
niu 2008 osign 2.250 punktw,
co byo rekordem wszechczasw.
W cigu kolejnych piciu miesicy
zaama si on i spad o oko-
o 1.000 punktw i w kocu 2008
roku mia ju tylko 1.250 punktw.
W roku 2009 notowania wyranie
si poprawiy. Pod koniec 2009 in-
deks pokazywa 1.600 punkw, tj.
poziom z roku 2005. Notowania
tworzyw technicznych jak ABS, PA,
PC, PMMA, POM i PBT w czasie
kryzysu obniyy si nieznacznie
i dzisiaj znajduj si na poziomie
o kilka punktw poniej rednich
poziomw z ostatnich 5 lat.
Ronie znaczenie dystrybutorw
i konfekcjonerw
Z rosnc wiadomoci wasnego
znaczenia od kilku lat na rynku wy-
stpuj dystrybutorzy tworzyw
sztucznych. Wiele duych firm tego
rodzaju przyjo do swojej oferty
komplementarne produkty innych
producentw w taki sposb, aby
zaspakoja w caoci zapotrzebo-
wanie firm przetwrczych. Obok
klasycznej dziaalnoci dystrybucyj-
nej, take niewielkich iloci, wyko-
nywanej na zlecenie duych produ-
centw wielu z nich wprowadzio
do oferty wasne wyroby w postaci
mieszanek i produktw specjal-
nych, aby uzupenia coraz bardziej
wystandaryzowan ofert swoich
wielkich partnerw handlowych.
ARC
ISTOCK
tworzywa P2 10
Take liczne firmy konfekcjonuj-
ce, specjalizujce si w modyfika-
cjach okrelonych polimerw ba-
zowych, w specyficznych dziedzi-
nach zastosowa czy w okrelo-
nym wyposaeniu tworzyw, staraj
si przez dopasowane do potrzeb,
zmodyfikowane typy materiaw
i przez komplementarne usugi
o wyrane wyrnienie si pord
swojej konkurencji. Firmy te, po-
dobnie jak dystrybutorzy z wa-
snym programem, korzystaj z wy-
cofania si wielu producentw
tworzyw z wyrobw specjalistycz-
nych i ich skoncentrowaniu si
na zyskowniejszych typach stan-
dardowych.
Kompozyty drewna i tworzyw
Tworzywa mona stosowa nie tyl-
ko w czystej formie. Mog one by
take baz wchaniajc inne ma-
teriay, uatwiaj ich przetwrstwo
zmieniaj je w atrakcyjniejsze wy-
roby. Dowodemna to s kompozy-
ty drewna i tworzyw czyli Wood
Plastic Composites (WPC), ktre
stay si bardzo znane i ktrych
spoycie silnie ostatnio ronie.
WPC to termoplastyczne kompo-
zyty z mczki lub wkien drzew-
nych i rnych ekstrudowanych ty-
pw tworzyw jak PP, PCW i inne.
Wprawdzie udzia drewna jest
zmienny, jednak najczciej prze-
kracza on 50%. Wedug danych
niemieckiego Instytutu Nova wia-
towa produkcja WPC siga ptora
miliona ton.
Gwnymi producentami jest Ame-
ryka Pnocna okoo 1 miliona
ton, Chiny 0,2 miliona, Euro-
pa 0,17 miliona i Japonia 0,1 mi-
liona ton. Eksperci z Instytutu Nova
przewiduj do roku 2015 potroje-
nie popytu na WPC do 5 milionw
ton rocznie. Potencja rynkowy sa-
mych Chin ma wynie 4 miliony
ton.
Waniejszymi zastosowaniami
WPC w Europie s wykadziny
podogowe zewntrzne (170.000
ton), gdzie WPC jako tzw. decking
coraz czciej zastpuje wykadzi-
ny z drewna tropikalnego oraz wy-
koczenia wntrz pojazdw
(50.000 ton). Jednak WPC w ostat-
nich latach wyszy poza wykadzi-
ny podogowe i wntrza pojazdw
i uywa si je do artykuw kon-
sumpcyjnych i wyposaenia
wntrz. Przede wszystkim w Chi-
nach z WPC wytwarza si okna,
drzwi, osony soneczne, systemy
izolacji elewacji, awki parkowe i al-
tanki ogrodowe.
Poniewa WPC podobnie jak kla-
syczne tworzywa daj si konfek-
cjonowa i przetwarza na ekstru-
derach i wtryskarkach, wielu pro-
ducentw maszyn do tworzyw
sztucznych oferuje odpowiednie
urzdzenia dozujce, plastyfikuj-
ce i oprzyrzdowanie.
24 tworzywa P2 10 rynek
Biotworzywa: niszowy surowiec
o coraz wikszym znaczeniu
W zasadzie wiele tworzyw mona
syntetyzowa nie tylko z pozyski-
wanych petrochemicznie surow-
cw wyjciowych. Mona te po-
suy si materiaami pozyskiwa-
nymi z naturalnych produktw bio-
logicznych. Tak uzyskane tak zwa-
ne biotworzywa wykorzystay nisz
rynkow i przyjy si na stae jako
opakowania i towary konsumpcyj-
ne.
W przypadku biotworzyw wyrni
naley tworzywa bazujce na bio-
produktach oraz poddajce si bio-
logicznemu rozkadowi. Nie kade
tworzywo pozyskiwane z biopro-
duktw jest biodegradowalne i nie
kade biodegradowalne musi by
pozyskiwane z produktw biolo-
gicznych.
wiatowe zuycie biotworzyw
do roku 2013 zwikszy si cztero-
krotnie do 900.000 ton i osignie
warto 2,6 miliarda USD progno-
zuj badacze rynku z Freedonia,
Cleveland, Ohio, USA. W kolej-
nych 5 latach, do 2018 roku, rynek
ma si rozwin do okoo 2 milio-
nw ton i ponad 5 miliardw dola-
rw. Jednake w najbliszych la-
tach stosunkowo wysokie koszty
produkcyjne i kapitaowe, trudno-
ci zwizane z przejciem do skali
wielkotechnicznej, chwilowa do-
stpno surowcw oraz akcepta-
cja przetwrcw ogranicza bd
teoretyczne moliwoci, tak mwi
aktualne studia.
Coraz wicej typw tworzyw
sztucznych, mona przynajmniej
czciowo, tworzy na bazie su-
rowcw odnawialnych. Kiedy
na rynku od do dawna ju poja-
wiy si przede wszystkim biolo-
gicznie pozyskiwane materiay za-
stpcze na tworzywa standardowe,
w ostatnich latach take producen-
ci tworzyw technicznych zaczli
w pojedynczych przypadkach sto-
sowa materiay naturalne, na przy-
kad BASF lub DuPont. Obie firmy
produkuj poliamid 6.10 na bazie
kwasu sebacynowego (dikarboksy-
lowego) pozyskiwanego z oleju ry-
cynowego.
Zastosowanie tworzyw na bazie
biologicznej czy te komponowa-
nie materiaw naturalnych jak
mczka lub wkna drzewne z two-
rzywami dao ju swj wkad
w trwa gospodark, to biotworzy-
wa stosowane s nie bez zastrze-
e. Ropa naftowa nie jest uywa-
na do produkcji ywnoci i pasz,
ale do pozyskiwania energii, jako
paliwo pojazdw oraz do takich
produktw chemicznych jak two-
rzywa, natomiast wiele produktw
rolinnych, naturalnych jak kukury-
dza czsto wykorzystywane jest ja-
ko ywno lub pasza. Tworzywa
sztuczne na bazie surowcw natu-
ralnych, co najmniej jednak nie-
zbdne do tego pola uprawne kon-
kuruj z produkcj poywienia dla
ludzi i zwierzt, co w niezbyt boga-
tych gospodarkach narodowych
czsto jest krytykowane.
Dotychczasowy rozwj przemyso-
wych zdolnoci produkcyjnych bio-
tworzyw napdzany by przez wy-
sokie ceny ropy naftowej i stosun-
kowo niskie koszty biomateriaw.
Naley jednak obserwowa za-
ostrzajc si konkurencj o moli-
woci produkcji odnawialnych su-
rowcw na ywno, paliwa lub su-
rowce do przetwrstwa.
wiatowe zuycie kauczuku
W roku 2008 wyprodukowano
na caym wiecie 22,8 miliona ton
kauczuku, czyli 1,7%mniej jak jesz-
cze w roku 2007. Jak ustalia Inter-
national Rubber Study Group
(IRSG) produkcja kauczuku natu-
ralnego (KN) wyniosa 10 milionw
ton, to jest o 2,3% wicej jak rok
wczeniej, natomiast kauczuku
syntetycznego (KS) 12,8 miliona
ton, czyli o 4,8% mniej jak w ro-
ku 2007.
wiatowe zuycie kauczuku w ro-
ku 2008 wynioso wedug
IRSG 22,7 miliona ton. W porwna-
niu do roku poprzedniego daje to
minus 3,6%, poniewa w trzecim
i czwartym kwartale nastpio wy-
rane zaamanie. Z tych 22,7 milio-
na ton ok. 10,1 miliona ton przypa-
da na kauczuk naturalny i 12,6 mi-
liona ton na syntetyczny. W ro-
ku 2006 zapotrzebowanie kauczu-
ku w Pnocnej Ameryce spado
o dobre 10%, a w Europie o oko-
o 2,5%, natomiast w Azji i Oceanii
wzroso o 8%. Tradycyjnie Azja jest
najwikszym w wiecie producen-
tem kauczuku naturalnego i take
w roku 2008 miaa udzia rynkowy
rzdu 93%. Azja eksportuje jedn
czwart tej produkcji. Azja zuywa
take poow produkowanego
przez siebie kauczuku syntetyczne-
go i pod tym wzgldem jest prawie
samowystarczalna.
W pierwszej poowie 2009, wedug
danych IRSG, wiatowa konsump-
cja kauczuku spada w stosunku
do roku poprzedniego o 16%,
a produkcja o 14%. W caym ro-
ku 2009 producenci kauczuku licz
si ze spadkiem popytu na kau-
czuk naturalny o 5,5%, a na synte-
tyczny o 7,3%.
Produkcja maszyn do tworzyw
sztucznych pomimo kryzysu
ma dobre perspektywy
wiatowa produkcja maszyn
do tworzyw sztucznych i gumy,
po trzech latach nieprzerwanego
wzrostu osigna w roku 2008 pra-
wie 22 miliardy euro, czyli nowy re-
kord. Ranking krajw producenc-
kich otwieraj Niemcy, cigle nie-
zagroeni z udziaem 25,4%. A
na drug pozycj wysuny si Chi-
ny w 2008 z robicym wraenie
udziaem w rynku 19,1%. Z 11,4%
w roku 2004 chiscy producenci
maszyn stale zwikszali swj udzia
w wiatowym rynku producentw
maszyn. Wochy z udziaem 12%
obroniy 3 miejsce, dalej uplasowa-
y si USA z 7,2%i Japonia z udzia-
em 6%. Szczeglnie Japonia po-
nownie musiaa pogodzi si ze
stratami, gdy jeszcze w roku 2004
jej udzia wynosi 9,7%.
wiatowy handel maszynami
do tworzyw i gumy w roku 2008
osign wprawdzie warto 15 mi-
liardw euro, czyli prawie rekordo-
wy poziom roku poprzedniego, ale
niemieckim producentom ponow-
nie udao si zwikszy swj udzia
w rynku do 26,6%. Miejsce 2 zajy
Wochy (11,7%), miejsce 3 Japo-
nia (11,3%), nastpnie Chiny
(8,7%) i USA (5,9%).
Europejski Komitet Producentw
Maszyn do Tworzyw Sztucznych
i Gumy (EUROMAP) w roku 2008
zanotowa w grupie maszyn pod-
stawowych przyrost o 1,0%, narz-
dzi i form 1,5% oraz w peryfe-
riach 4,1%. Spadek zanotowano je-
dynie wrd maszyn do druku flek-
sograficznego na foliach wartocio-
wo o 7%. Europejski udzia w wia-
towej produkcji ponownie przekro-
czy poziom 50% i w eksporcie
osign szczytow warto 57%.
Niemiecki przemys budowy ma-
szyn i urzdze wyeksportowa
przy tym 71,8% swojej produkcji
i osign tylko na rynkach zagra-
nicznych prawie 4 miliardy euro.
W Niemczech rekordowy rok 2008
zakoczy si najwysz wartoci
produkcji wszechczasw. Stowa-
rzyszenie Branowe Maszyn do
Tworzyw Sztucznych i Gumy (Fa-
chverband Kunststoff und Gummi-
maschinen) wykazao produkcj
maszyn podstawowych o warto-
ci 5,6 miliarda euro. Eksport nie-
mieckich maszyn do tworzyw i gu-
my zanotowa wzrost o 4,6%.
Po rekordowym roku 2008 wiato-
wa produkcja maszyn do tworzyw
i kauczuku ulega mocnemu zaa-
maniu. Wielu przetwrcw wstrzy-
mao inwestycje, gdy wanie za-
instalowali nowe linie produkcyjne
a wiatowy kryzys finansowy i go-
spodarczy ograniczy popyt. Ju
w trzecim i czwartym kwartale 2008
widoczne byy gwatowne spadki
otrzymywanych zamwie, ale roz-
miary zaamania rynku zaskoczyy
nawet Euromap i siostrzane stowa-
rzyszenia w USA i Azji. Od poczt-
ku 2009 rozpoczo si katastrofal-
ne ograniczanie dziaalnoci na
szerokim froncie w caej brany
maszynowej. Przyczynia si do te-
go wstrzemiliwo odbiorcw
w prawie wszystkich branach.
Spady przede wszystkim zam-
wienia z przemysu samochodowe-
go. Zamwienia w pierwszej poo-
wie 2009 roku w porwnaniu z re-
kordowym poziomem 2008 spady
o 48%. Dla eksportu niemieckich
maszyn do tworzyw sztucznych
i kauczuku oznaczao to spadek
o 37%. Najwiksze zaamanie na-
stpio na najwaniejszych rynkach
zbytu: przetwrcy z USA zamwili
o 50%, klienci rosyjscy o 42%,
a chiscy o 35% mniej. Jedynie
eksport do Indii utrzyma si
na ubiegorocznym poziomie.
W pierwszej poowie 2009 obroty
niemieckich producentw maszyn
i urzdze do tworzyw i kauczuku
spady o 28%. Odpowiednio pesy-
mistyczna jest jesienna prognoza
ISTOCK
26 tworzywa P2 10 rynek
VDMA na rok 2009: czonkowie sto-
warzyszenia zakadali moliwy spa-
dek obrotw o 40%.
Z uwagi na niepewn koniunktur
i czsto ze wzgldu na problemy
z finansowaniem, wielu przetwr-
cw tworzyw sztucznych jak tylko
mona opnia swoje decyzje in-
westycyjne. Podejmowane wresz-
cie inwestycje wymagay od do-
stawcw maszyn bardzo krtkich
terminw dostaw. Z kolei pomimo
sabego obcienia oglnego re-
dukcje zatrudnienia i powszechne
skracanie czasu pracy doprowadzi-
y w caymacuchu tworzenia war-
toci w przemyle maszynowym
nierzadko do wyduania czasw
dostaw.
Chonny zachodnioeuropejski
i amerykaski rynek zbytu maszyn
do tworzyw sztucznych w ostatnich
latach bardzo ograniczy popyt. Po-
za tymwraliwe cenowo rynki rd-
ziemnomorskie cznie z krajami
Maghrebu oraz Europa Wschod-
nia, Rosja, Bliski i rodkowy
Wschd stay si celem azjatyckich
importerw maszyn. Tymintensyw-
niejsza staa si konkurencja ofe-
rentw wysokiej europejskiej tech-
niki maszynowej, ktrzy skoncen-
trowali swoje dziaania na kwitn-
cych rynkach azjatyckich.
Pomimo istotnych przesuni po-
pytu, odczuwalnie ograniczonym
potencjale na wanych rynkach
zbytu oraz nadmiarze mocy pro-
dukcyjnych wikszo europej-
skich producentw maszyn obroni-
a si. Wielu niewielkich producen-
tw maszyn do tworzyw Europie
i Ameryce Pnocnej dziaa od
duszego czasu poniej wielkoci
krytycznej. Dlatego przede wszyst-
kim w USA w ostatnich dwch la-
tach zarwno krajowi producenci
maszyn, jak i lokalne zakady euro-
pejskich i japoskich oferentw za-
mkny swoje podwoje.
Wprawdzie brana od lat mwi
o rosncym nacisku na koncentra-
cj, to ostatnio konkretne ruchy
miay wrcz punktowy charak-
ter. I tak, najwiksza w wiecie
pod wzgldem osiganych obro-
tw grupa producentw maszyn
do tworzyw Mannesmann Plastics
Machinery (MPM) zostaa sprowa-
dzona do KraussMaffei AG ze zinte-
growanym w skadzie producen-
tem ekstruderw i urzdze do gu-
my Berstorff i spk crk Netstal-
Maschinen AG. Demag Platics Gro-
up, od ponad 40 lat poczona
z koncernem Mannesmanna i jego
spkami nastpcami, zostaa
sprzedana japoskiemu wielobran-
owemu koncernowi Sumitomo
Heavy Industries (SHI), ktry sam
od wielu lat jest znanym producen-
tem wtryskarek. Austriacka marka
wtryskarek Battenfeld przesza
w roku 2008 do ssiedniego kon-
cernu techniki peryferyjnej Witt-
mann. Jako WittmannBattenfeld
jest to teraz pierwszy w wiecie ofe-
rent kompletny, zarwno wtryska-
rek, jak i wtryskowej techniki pery-
feryjnej. W poowie 2009 roku nie-
miecki producent ekstruderw Re-
ifenhuser przej producenta ma-
szyn do wydmuchiwanej folii Kiefel
Extrusion, ktry z kolei ledwie
na pocztku 2007 trafi do Bruckner
Technology Holding z RKW. W ten
sposb Grupa Reifenhuser jest te-
raz najwikszym w wiecie oferen-
tem rnorodnych ekstruderw.
Nawet na kwitncym rynku chi-
skim w latach 2008/2009 z rynku
znikno szereg dziaajcych lokal-
nie i rozpowszechnionych produ-
centw maszyn. Wielu oferentw
mocno rozbudowao swoje zdolno-
ci produkcyjne liczc na silny
wzrost popytu wewntrznego. Tym
mocniejszy i ofensywniejszy wyda-
je si wiodcy na tamtejszymrynku
producent wtryskarek Haitian, ktry
stara si o uznanie przez polityk
wielu marek we wasnymkraju oraz
zbudowany w Niemczech zakad
produkcji maszyn cakowicie elek-
trycznych.
Ponownie bardziej odporny jak ry-
nek maszyn przetwrczych okaza
si popyt na sprzt do automatyza-
cji i na peryferia. W Europie wielu
producentw osprztu peryferyjne-
go pomimo szerzcego si kryzysu
kontynuowao starania o skomple-
towanie swego programu produk-
cji, po to aby z jednej rki oferowa
transport, suszenie i dozowanie
materiaw, technik automatyzacji
i temperowania, take myny oraz
transportery i separatory.
Bardzo zrnicowana okazaa si
koniunktura na obrabiarki oraz
osprzt narzdziowy. Liczne ban-
kructwa w krajach oferujcych
osprzt narzdziowy s dowodem
trudnoci w dziedzinie szybko sta-
rzejcych si produktw elektro-
nicznych i technologicznie wane-
go przemysu samochodowego,
ktry tworzy i zamawia skompliko-
wane narzdzia i oprzyrzdowanie.
Jednake koniunktura w roku 2009
w poszczeglnych zakadach wa-
haa si od minimalnej liczby zle-
ce a po peny portfel zamwie,
zalenie od pozycji firmy, jej kom-
Filtracja
6LWD OWUDF\MQH
=PLHQLDF]H VLW
7HFKQLND SRPLDURZD
&]XMQLNL FLQLHQLD L WHPSHUDWXU\
:\ZLHWODF]H RUD] UHJXODWRU\
7HUPRSDU\
B
A
G
S
I
K
I
c
z
u
|
n
l
l
l
c
l

n
l
o
n
l
o
l
t
o
m

o
r
o
t
u
r
y
www.bagsik.net

GOST-R
%DJVLN 6S ] RR
PL-44100 Cllwlco, Torunslo 8, tol. +48 32 3340000 tol./fox. +48 32 3317520,
omoll: ofco@boqsll.not lom: +48 02 1421
,QVWDODFMH OLQLL PLHV]DOQLF]\FK
6\VWHP\ ZDJRZH GOD GRGDWNZ
] GR]RZDQLHP R Z\VRNLHM Z\GDMQRFL L GRNDGQRFL
Nasi partnerzy:
WX WXU X \ U\\ UUU
\\\
o
ll
o
nn
l
oo
n
ll
o
nn
l

n
c
lll

cc
l

l
ll
l
ll
l
nn
l
||
n
uu
|
zz
u
cc
z
A
BB
A
y
rr
y
uu
r
tt
u
oo
t
rr
o
oo
r

o
mm

oo
m
tt
o
ll
t
o
I
KK
I
II
K
SS
I
GG
S
A
a
OW OWU WUD UDF UDF\ F\\M \MQ \MQH QH \
L LL
H
QL QLD LDF DF] F]H ]H VL VLW LWW
F-CELL ROADSTER
Plastpol stoisko C-49
tworzywa P2 10 rynek 27
petencji i obsugiwanych bran od-
biorcw. Producenci osprztu dla
techniki medycznej i / lub opako-
wa czsto ciesz si tak dobr po-
zycj, jak wiele midzynarodo-
wych, rozwojowych firm nastawio-
nych na zastosowania specjalne.
Przetwrstwo tworzyw
pod naciskiem
Napita sytuacja rynkowa w dziedzi-
nie budowy maszyn do tworzyw
sztucznych uzasadniona jest moc-
no zredukowanympopytemze stro-
ny przetwrcw tworzyw. Zreduko-
wane lub wrcz wycofywane zam-
wienia od poowy 2008 roku dopro-
wadziy do ekstremalnych redukcji
stanw magazynowych u przetwr-
cw, a take do niezwykej wstrze-
miliwoci inwestycyjnej.
wiatowemu spadkowi popytu
na produkty z tworzyw towarzyszy
utrzymujce si przemieszczanie
si przetwrstwa tworzyw z Europy
Zachodniej do Europy rodkowej
i Wschodniej oraz Azji, tak samo
jak z USA do Meksyku, Chin i Azji
Poudniowo-Wschodniej. Wielu
przetwrcw tworzyw, przede
wszystkim z acucha tworzenia
wartoci dla przemysu samocho-
dowego i telekomunikacji, natrafio
na zasadnicze trudnoci ekono-
miczne. Szereg znanych graczy
w dziedzinie przetwrstwa tworzyw
w Ameryce i Europie korzystao lub
korzysta z ochrony przed wierzy-
cielami i ma nadziej na popraw
przez napyw nowych zlece lub
dopyw wieego kapitau od no-
wego inwestora. Z kolei inne grupy
wykorzystay kryzys do przypie-
szenia swojej strategii ekspansji
i poszerzenia portfolio o wybrane
produkty. Globalna fala koncentra-
cji w przetwrstwie tworzyw sztucz-
nych w roku 2009 znacznie przy-
braa na sile.
Chiny wany silnik brany
Pastwo rodka w cigu niewielu
lat take w przemyle tworzyw
sztucznych stao si prawdziwym
wiatowym mocarstwem. China
Plastics Processing Industry Asso-
ciation (CPPIA) ogosia w listopa-
dzie 2009, e w cigu pierwszych 8
miesicy roku produkcja osigna
warto 677,6 miliarda CNY, co od-
powiada 68 miliardom euro i ozna-
cza przyrost o 9,5% w stosunku
do roku poprzedniego. Wydaje si,
e w Republice Ludowej najgorsze
skutki kryzysu gospodarczego ju
miny. Przetwrcy tworzyw znowu
wygospodarowuj zyski, rz-
du 28,2 miliarda CNY (prawie 3 mi-
liardy euro), co odpowiada wzro-
stowi o 16%.
Tak jak w innych gospodarkach na-
rodowych, rwnie przemys two-
rzyw sztucznych w Chinach ronie
szybciej, jak produkt krajowy brut-
to. Przez wiele lat wzrost ten by
dwucyfrowy. Ponadto kontynuowa-
no przenoszenie caych gazi
przemysu przetwrczego, jak pro-
dukcja telefonw komrkowych
i elektroniki uytkowej z Europy
i Ameryki Pnocnej do Chin.
Wielkie znaczenie rynku chiskiego
dla zorientowanych na eksport eu-
ropejskich wytwrcw maszyn
do tworzyw sztucznych oraz dla
dostawcw tworzyw na rynek chi-
ski ju jesieni 2009 dao pozytyw-
ne impulsy. Programy stymulacji
koniunktury lokalnej gospodarki
chiskiej pocigaj za sob
w oczywisty sposb zlecenia dla
importerw, gdy chiscy prze-
twrcy tworzyw nie mog naby
wszystkich surowcw i caego po-
trzebnego wyposaenia od lokal-
nych wytwrcw. Dlatego ponow-
nie rozwijajcy si interes w Chi-
nach dla wielu firm w brany stano-
wi impuls rozwojowy i da wiato-
wemu przemysowi tworzyw
sztucznych nadziej na szybki po-
wrt koniunktury, ktr brana ta
przeywaa prawie nieprzerwanie
od dziesicioleci.
K 2010: najwaniejsza
impreza prezentujca innowacje
zwizane z tworzywami
i kauczukiem
Targi tworzyw sztucznych K
w Dsseldorfie od roku 1952 s
centralnym punktem spotka mi-
dzynarodowego przemysu two-
rzyw sztucznych, gdzie mona za-
pozna si z innowacjami i podpa-
trze trendy. Nigdzie na wiecie nie
da si w takiej peni zaobserwowa
techniki surowcowej, przetwrczej
i zastosowa jak na targach K
w Dsseldorfie. Nigdzie indziej
konfekcjonowania, ekstruzji i tech-
niki formowania wydmuchowego
nie da si zobaczy w akcji tak ob-
szernie jak na K w Dsseldorfie. Ni-
gdzie indziej nie ma wicej kom-
rek produkcyjnych z wtryskarkami,
nigdzie indziej nie mona obejrze
w akcji tak wielu wyrafinowanych
kombinacji technologicznych i tak
wielu zastosowa, jak na K
w Dsseldorfie!
Nigdzie indziej nie prezentuje si
tak wielu producentw surowcw
tworzywowych i kauczukowych,
farb i pigmentw, dodatkw
wzmacniajcych i wypeniaczy, tak
wielu producentw, firm konfekcjo-
nujcych i handlowcw jak na K!
K 2010 w Dsseldorfie odbdzie
si od 27. padziernika do 3. listo-
pada. Wprawdzie nieznane s jesz-
cze najwaniejsze atrakcje wystaw-
cw, jednak ju dzisiaj pewne jest,
e kilka wanych trendw znajdzie
swe tematyczne odbicie w ekspo-
zycji:
Surowce i materiay pomocni-
cze, pprodukty i elementy
28 tworzywa P2 10 rynek
techniczne oraz wzmacniane
tworzywa sztuczne
Superlekkie pianki skuteczniej
izolujce ciepo i haas
Dodatki z nanoczsteczkami dla
poprawy pynnoci i waciwoci
mechanicznych tworzyw
Tworzywa sztuczne z podwy-
szon termiczn odpornoci
na odksztacenia do zastosowa
w elektrotechnice i owietleniu
Tworzywa sztuczne z podwy-
szon przejrzystoci, wyszym
wspczynnikiem zaamania
i poprawionymi waciwociami
optycznymi
Nowe typy standardowych
i technicznych tworzyw sztucz-
nych na bazie surowcw odna-
wialnych
Nowe biodegradowalne tworzy-
wa sztuczne
Kompozyty drewna i tworzyw
sztucznych (WPC) w nowych za-
stosowaniach
Maszyny, narzdzia i wyposae-
nie
Lepsze wykorzystanie instalacji
dziki krtszym czasom produk-
cji, wikszej elastycznoci i krt-
szym czasom przezbrajania
Skrcone cykle, nisze koszty
jednostkowe i wysza wydaj-
no dziki szybszym ruchom
maszyn, zoptymalizowanym na-
rzdziom, efektywniejszemu
chodzeniu i jeszcze lepsz syn-
chronizacj transportu
Zmodyfikowane koncepcje ma-
szyn taszych w budowie i efek-
tywniejszych energetycznie
Koncepcje efektywniejszego
temperowania oprzyrzdowania
pozwalajce na ekonomiczniej-
sze procesy, podniesienie jako-
ci produktw i zmniejszenie
energochonnoci
Zintegrowana kontrola jakoci
produktw, wykluczanie brakw
bezporednio w czasie procesu
i dokumentowanie danych pro-
cesowych i jakociowych
Intensywniejsze stosowanie wy-
soko efektywnych energetycz-
nie napdw w maszynach
przetwrczych w celu zmniej-
szenia energochonnoci i kosz-
tw energii
Kombinowanie rnorodnych
specjalnych technologii wtry-
skowych, jak np. technologia in-
iekcji fluidalnej lub technika wie-
loskadnikowa, technologie de-
koracji i spieniania w jednym cy-
klu w celu integracji rnorod-
nych funkcji w jednym elemen-
cie.
Wystpienie prezentowane byo
na konferencji prasowej organizo-
wanej w Warszawie przez A. S.
Messe Consulting Sp. z o.o. przed-
stawicielstwo Messe Dsseldorf
GmbH.
t
Elastyczne opakowanie
Prognozuje si, e wiatowe za-
potrzebowanie na przetwarzane
elastyczne opakowania bdzie
wzrasta w tempie 3,5% rocznie,
z 16,3 milionw ton w roku 2008
do 19,4 w roku 2013. Zyski zosta-
n ograniczone przez dojrzay
stan przemysu opakowa w ob-
szarach rozwinitych, gdzie za-
domowiy si gwne rynki ela-
stycznych opakowa. Zmniejsze-
nie iloci materiaw ogranicza
rwnie zyski ilociowe. Te i inne
trendy zostay przedstawione
w nowym studium Freedonia
Group. Jedne z najlepszych zy-
skw s spodziewane w Chi-
nach, ktre przegoniy Japoni
stajc si drugim na wiecie ryn-
kiem przetwarzanych elastycz-
nych opakowa z tworzyw
sztucznych (po USA); natomiast
Indie czerpi korzyci z silnego
wzrostu na rynku krajowym
i na rynkach produktw konsu-
menckich.
Szybki wzrost jest rwnie spo-
dziewany w Rosji i w Indonezji.
Folie z tworzyw sztucznych, kt-
re stanowi obecnie niemal trzy
czwarte wiatowego zapotrzebo-
wania na elastyczny materia
do pakowania z tworzywa sztucz-
nego bd coraz bardziej zblia-
y si do ceny papieru i folii alu-
miniowej.
www.freedoniagroup.com
Cienkie cianki
W ostatnich latach opakowania
cienkocienne (TWP) stay si
dobrze nakrelonym podseg-
mentem rynku sztucznych opa-
kowa z tworzyw sztucznych.
W caej Europie jest to ponad 2,5
miliona ton tworzyw termopla-
stycznych. AMI Consulting opu-
blikowaa nowy raport opisujcy
wielko, struktur, wzrost i dy-
namik rynku wszystkich 27 kra-
jw Wsplnoty. TWP znajduj
najwiksze zastosowanie w pro-
duktach mleczarskich, ktre sta-
nowi 23% rynku. Najszybciej
rozwijajcym si obszarem za-
stosowania jest rynek chodzo-
nych, gotowych posikw i yw-
noci, ktry rozwija si z prdko-
ci okoo 6% rocznie. Zmiana
strukturalna w tym segmencie
jest napdzana przez szybki roz-
wj waciwoci polimerw
i przez spadajce ceny. Stopnio-
wy rozwj PP przeznaczonych
do zastosowa w kuchenkach
mikrofalowych otworzy nowe
moliwoci pakowania przygoto-
wywanej ywnoci.
www.amiplastics.com
Mieszanki termoplastyczne
Wedug najnowszego badania
rynkowego przeprowadzonego
przez firm BCC Research, w ro-
ku 2009 firmy z Ameryki Pnoc-
nej sprzeday okoo 41 milionw
ton mieszanek termoplastycz-
nych, natomiast prognozy m-
wi, e w roku 2014 sprzeda ta
osignie wielko 49,5 milionw
ton, przy rocznym tempie przyro-
stu 3,3%.
Rynek zosta podzielony na pro-
ducentw ywic, przetwrcw
i niezalene firmy tworzce mie-
szanki. Segment producentw
ywic posiada najwikszy udzia
w rynku, sprzedajc okoo 27 mi-
lionw ton mieszanek w ro-
ku 2009. Prognozuje si, e ry-
nek bdzie si rozwija z roczn
prdkoci wynoszc 3,2%,
osigajc wielko sprzeday 32
miliony ton w roku 2014. Seg-
ment przetwrcw posiada drugi
co do wielkoci udzia w rynku,
ze sprzeda 9 milionw ton
w roku 2009. Liczba ta powinna
wzrosn do 10,6 miliona ton
w roku 2014 przy rocznym tem-
pie wzrostu wynoszcym 3,4%.
Niezaleni producenci miesza-
nek sprzedali w roku 2009 bli-
sko 5 milionw ton. Segment ten
powinien si rozwija z roczn
prdkoci wynoszc 3,7%
i w roku 2014 osignie wiel-
ko 6,4 milionw ton.
www.bccresearch.com
Poliolefinowe tekstylia
Roczne studium rynkowe prze-
prowadzone przez EATP (Euro-
pean Association for Textile Po-
lyolefins) zawiera analiz sytu-
acji i ewolucji wkien poliolefi-
nowych i tekstyliw w Europie.
Zgodnie z wnioskami tego rapor-
tu, rwnie przemys tekstyliw
poliolefinowych w Europie zosta
gboko dotknity recesj go-
spodarcz. Po 8% spadku wiel-
koci produkcji w roku 2008
na rok 2009 spodziewany jest
dalszy spadek o 7%. Pomimo te-
go rozczarowujcego wyniku,
rynkowy udzia poliolefin we
wknach i tekstyliach zwikszy
si. Wroku 2008 udzia ten wyno-
si 45% wrd wszystkich mate-
riaw stosowanych do produkcji
tekstyliw, a EATP szacuje, e
udzia ten zwikszy si jeszcze
do 46%w roku 2009. Konsumpcja
tekstyliw poliolefinowych w ro-
ku 2009 wynosia ponad 2,3 mi-
liona ton. Wkniny byy gwiazd
roku 2008 i 2009, gdy ich sprze-
da rosa nawet w obliczu trudnej
sytuacji na rynku. Wzrost wynosi
okoo 4%, nawet w roku 2009
i obecnie jest to najwikszy sek-
tor konwersji tekstyliw poliolefi-
nowych, zuywajc 900.000 ton
poliolefin do produkcji takich ar-
tykuw, jak geotekstylia, agro-
tekstylia, opakowania, artykuy
budowlane oraz wielu innych pro-
duktw technicznych. Rynek dy-
wanw, drugi co do wielkoci ry-
nek uytkownikw kocowych
stanowi przykad trudnoci z jaki-
mi boryka si ten sektor kon-
sumpcja PP spada do 548.000
ton. Sprzeda artykuw higie-
nicznych i medycznych wci po-
woli wzrasta, zuycie PP w ich
produkcji osigno 540.000 ton.
Zuycie polietylenu w niewielkim
stopniu si zmienio i wynosi
mniej, ni 10% cakowitego rynku
tekstyliw poliolefinowych.
www.eatp.org
Zamknicia napojw
W roku 2009 wiatowe zapotrze-
bowanie na zamknicia napojw
zmniejszyo si, lecz sektor
wci jest na drodze do osigni-
cia wzrostu przekraczajcego
poziom 2%. Wedug studium ryn-
kowego opracowanego przez
Canadean, cakowite zapotrze-
Raporty ekspertw
wiatowe rynki
ARC
tworzywa P2 10
bowanie osignie 1.011 miliarda
jednostek w roku 2009, co stano-
wi wzrost o 2,1% w roku 2008,
lecz jest znacznie sabsze
od redniej wynoszcej 4,1%
osignitej w cigu piciu lat
do roku 2008. Cakowity wzrost
na rynku zamkni do napojw
prawdopodobnie lekko si
zmniejszy w cigu kolejnych pi-
ciu lat, do wartoci 3,3% rocznie.
Region Azji, ktrego zapotrzebo-
wanie w roku 2009 osignie war-
to 3% zapotrzebowania og-
em, jest motorem napdowym
tego wzrostu, ktry osign
warto 7,7%. W Europie Za-
chodniej i w Ameryce Pnocnej
zanotowano spadek zapotrzebo-
wania rynkowego (odpowiednio
-0,6 i -1,4%), a tradycyjnie szyb-
ko rozwijajcy si region Europy
Wschodniej zanotowa spadek
zapotrzebowania ze redniej wy-
noszcej 6,4% w cigu piciu lat
do roku 2008 do poziomu 2,5%
w roku 2009. Nakrtki z tworzyw
sztucznych pozostaj najbar-
dziej dominujcym typem za-
mkni do napojw, stanowic
okoo 36% cakowitego rynku
w roku 2009 i notujc wzrost
na poziomie 2,6% w roku 2008.
Globalna konsumpcja nakrtek
z tworzyw sztucznych w ro-
ku 2009 jest szacowana na 361
miliardw jednostek. Patrzc
w przyszo, Canadean przewi-
duje szybki wzrost zapotrzebo-
wania na zamknicia z tworzywa,
przede wszystkim we wschodz-
cych rynkach Azji i Ameryki Po-
udniowej.
www.canadean.com
Warunki dla biznesu
Wedug ostatniej ankiety doty-
czcej warunkw prowadzenia
biznesu przeprowadzonej przez
British Plastics Federation
(BPF), 70% wszystkich respon-
dentw prognozuje w tym roku
wzrost obrotw sprzeday: 23%
spodziewa si wzrostu o 2-
3%, 25% wzrostu o 6-10%, nato-
miast pozostali powyej 11%.
Nie mniej jednak wielu respon-
dentw podkrela, e obroty
sprzeday w wielu sektorach
w ubiegym roku spady o 15-
40%. 44% respondentw przewi-
duje rwnie wzrost sprzeday
eksportowej: 17% przewiduje
wzrost o 5-10%, 16% wzrost
o 11-20%, natomiast 10% wzrost
o ponad 21%. Wielu responden-
tw podkrela, e w roku 2009
musiao znacznie zmniejszy
liczb zatrudnianych pracowni-
kw, wielu rwnie wprowadzio
krtszy tydzie pracy.
www.bpf.co.uk
Najnowszy raport firmy AMI Consul-
ting wskazuje Azj jako najszybciej
rozwijajcy si i najbardziej dyna-
miczny rynek produktw przedmie-
szek termoplastycznych na wiecie.
Pomimo wpywu globalnej recesji,
zapotrzebowanie na tego typu pro-
dukty wci zwiksza si w regio-
nie, a prognozy mwi, e wzrost
bdzie kontynuowany w tempie 7%
rocznie. Najwaniejszym czynni-
kiem napdowym tego zapotrzebo-
wania jest ciga ekspansja i szybki
rozwj rynku w Chinach, ktry sta-
nowi okoo 60% zapotrzebowania
i produkcji w azjatyckim przemyle
przedmieszek. Produkcja przedmie-
szek w Chinach wzrastaa w cigu
ostatnich 5 lat w szybkim tempie.
W tym samym czasie kraj przesta
by importerem netto, stajc si
eksporterem przedmieszki i wywie-
rajc dogbny wpyw na swoich
azjatyckich ssiadw wraz ze wzra-
stajcymi ilociami eksportu (czsto
po bardzo konkurencyjnych ce-
nach). Korea Poudniowa i Tajlandia
stanowi inne znaczce rynki
przedmieszek, produkujc odpo-
wiednio 11% i 9% zapotrzebowania
w regionie. Oba kraje posiadaj do-
brze rozwinite rynki przedmieszek,
poniewa lokalny przemys prze-
twrczy jest wzgldnie skompliko-
wany, generalnie dziaajc zgodnie
z wysokimi standardami. Szybki
rozwj rynku w cigu ostatnich lat,
ktry co prawda startowa od bar-
dzo niskiego poziomu, mona byo
zaobserwowa w Wietnamie, gdzie
nastpi znaczny wzrost w brany
przetwrstwa tworzyw sztucznych.
Nie mniej jednak zastosowanie
przedmieszki jest wci wzgldnie
nieskomplikowane i wielu zagra-
nicznych inwestorw pragnie zaj
si produkcj przedmieszki. Ogl-
nie rzecz biorc, przetwrcy two-
rzyw sztucznych w Azji zamawiaj
coraz bardziej skomplikowane pro-
dukty i surowce. Wszystko to wy-
wiera wpyw na przemys przedmie-
szek. Firmy s coraz bardziej za-
awansowane technicznie i przestaj
stosowa suche pigmenty czy te
mieszanki. Pod wzgldem struktury
zapotrzebowania, Azja ma nieco
wysze wymagania odnonie kolo-
rowych przedmieszek, ni dla
przedmieszek czarnych czy biaych,
co odzwierciedla due zapotrzebo-
wanie na kolory dla produktw kon-
sumenckich produkowanych w re-
gionie. Znaczny udzia zapotrzebo-
wania przedmieszek w formie do-
datkw jest spowodowany zastoso-
waniem przedmieszek antyfibryla-
cyjnych na rynek rafii z pasko tka-
nej przdzy. Pomimo tego, e spo-
dziewane jest niewielkie spowolnie-
nie prdkoci wzrostu dla przed-
mieszek w Azji, wci pozostanie
wystarczajca przestrze dla dalsze-
go rozwoju rynku w regionie. Wpyw
recesji zosta wzgldnie wyciszony
w wikszoci krajw azjatyckich,
a zapotrzebowanie na przedmieszki
w zeszym roku wci wzrastao
wtempie okoo 6%; prognozy mwi
o przyspieszeniu na poziomie 7-8%
rocznie do roku 2013, co spowoduje
wzrost oglnego zapotrzebowania
dla regionu wynoszcego po-
nad 1,2 miliona ton.
www.amiplastics.com
Azjatyckie
masterbatch'e
ISTOCK
AMI
INNE 3%
WIETNAM 2%
TAJLANDIA 9%
TAJWAN 7%
MALEZJA 5%
KOREA POUDNIOWA 11%
INDONEZJA 4%
CHINY 59%
Wedug najnowszych liczb opubli-
kowanych przez ASSOCOMA-
PLAST Woskie Stowarzyszenie
Producentw Maszyn i Form do
Przetwrstwa Tworzyw Sztucz-
nych i Gumy, na bazie da-
nych ISTAT zwizanych z han-
dlem zagranicznym w regio-
nie w roku 2009 oraz na bazie an-
kiety dotyczcej obrotw i eksportu
firm czonkowskich w roku 2009,
porwnanie z rokiem poprzednim
wykazao znaczne osabienie dla
przemysu.
Silny spadek produkcji odzwiercie-
dli zarwno spadek eksportu, jak
i gboki kryzys na rynku krajowym.
Spadek eksportu dotyczy mniej lub
bardziej niemal wszystkich obsza-
rw docelowych, a bardziej szcze-
gowo, wszystkich dziesiciu
pastw top ten, reprezentuj-
cych 55% rynku. Wtej ostatniej kla-
syfikacji mona odnale dwa wy-
jtki. Jednym z nich jest Turcja:
woski eksport na ten rynek wyka-
zuje stay trend rosncy przez ca
ostatni dekad, w wietle znacz-
cego rozwoju lokalnego przemysu
przetwrczego, a spadek w ro-
ku 2009/2008 nie jest tak znaczny
(-7,8%). Drugim rynkiem jest Bene-
luks: -0,9%.
Nie mniej jednak po tym okresie
spadku z pocztkiem biecego
roku zaczy si pojawia pozytyw-
ne sygnay, pozwalajce produ-
centom mie nadziej na lekk po-
praw sytuacji w roku biecym.
W rzeczywistoci, wyniki ankiet
przeprowadzonych w ostatnim
miesicu w szczeglnoci tych
zebranych w pierwszym kwarta-
le 2010 roku przez Sekretariat AS-
SOCOMAPLAST potwierdziy po-
praw trendu w biecym seme-
strze ze wzrostem wynosz-
cym 54%; miesic wczeniej re-
spondenci zgosili wzrost na pozio-
mie 46%, natomiast zamwienia
w marcu 2010 w porwnaniu z lu-
tym wzrosy rwnie o 46%. Ten
ostatni wskanik poprawia si
w ostatnim czasie coraz bardziej
z miesica na miesic. Sprzeda
na rynek krajowy wedug ankieto-
wanych firm zwikszya si o 43%
(36% w lutym), natomiast jeeli
chodzi o eksport, respondenci ra-
portowali pozytywny trend wyno-
szcy 34% wzrostu dla krajw UE
i 27% dla Ameryki Poudniowej.
Trend zwizany z zamwieniami
w innych obszarach geograficz-
nych poprawia si o 18-20% dla
producentw maszyn.
Zgodnie z najnowszymi danymi
ISTAT, sygnay wiadczce o po-
prawie sytuacji s rwnie wysya-
ne przez importerw-eksporterw
maszyn i form do przetwarzania
tworzyw sztucznych i gumy, nawet
w porwnaniu do samego stycz-
nia 2010. W rzeczywistoci staty-
styki pokazuj wci spadajce
wartoci importu (-24,4% w porw-
naniu z tym samym miesicem ro-
ku 2009), lecz rwnoczenie mniej-
szy spadek eksportu: -6,4%
(w grudniu 2009, w porwnaniu
do roku poprzedniego, w ktrym
wynis -26,5%).
Naley zauway, e woski eks-
port sektoralny na rynek polski
ktry wci znajduje si wrd
dziesiciu najwaniejszych krajw
znacznie ucierpia na skutek kry-
zysu wiatowego, ktry dotkn go-
spodark wiatow oglnie, jak
rwnie polskich przetwrcw.
W rzeczywistoci warto kocowa
zatrzymaa si w roku 2009 na po-
ziomie powyej 70 milionw euro,
w porwnaniu z ponad 120 milio-
nami zarejestrowanymi w latach
2008 i 2007. Jest to znaczny spa-
dek, jednake w ostatnich miesi-
cach roku 2009 zanotowano pew-
ne oywienie, ktre poprawio bi-
lans prognozy. Oywienie byo
rwnie zauwaalne na pocztku
roku 2010. Byo ono zwizane
w szczeglnoci ze zwikszeniem
sprzeday wytaczarek/linii wyta-
czania i form.
Woskie Stowarzyszenie Producen-
tw Maszyn i Form do Przetwr-
stwa Tworzyw Sztucznych i Gumy
ASSOCOMAPLAST we wsppra-
cy z Wosk Komisj Handlu oraz
polskim stowarzyszeniem prze-
twrcw, rwnie na ten rok prze-
widuje dziaania promocyjne skie-
rowane na rynek polski: uczestnic-
two w stoisku informacyjnym
na targach PLASTPOL 2010, ktre
s najwaniejsz wystaw sektoral-
n w Polsce, w ktrej uczestnicz
producenci z Woch (okoo 40 pro-
ducentw maszyn i urzdze
z Woch bdzie uczestniczy w tar-
gach, bezporednio lub gwnie
za porednictwem polskich przed-
stawicieli), seminaria techniczne,
ankieta dotyczca polskich firm
przetwrczych, gromadzenie zak-
tualizowanych informacji odnonie
zainstalowanych maszyn i planw
inwestycyjnych.
www.assocomaplast.org
30 tworzywa P2 10 rynek
Raport ASSOCOMPLAST
Kocowy bilans 2009
ARC
2007 2008 2009
PRODUKCJA 4,250 4,200 3,300
EKSPORT 2,753 2,523 1,850
IMPORT 634 607 475
RYNEK KRAJOWY 2,132 2,284 1,925
BILANS HANDLOWY (NADWYKA) 2,118 1,916 1,375
TABELA 1. WOSKI RYNEK MASZYN I URZDZE DO PRZETWRSTWA TWORZYW SZTUCZNYCH I GUMY (W MILIONACH EURO)
2007 % 2008 % 2009 %
NIEMCY 14.5 NIEMCY 12.6 NIEMCY 13.8
ROSJA 8.9 ROSJA 8.9 FRANCJA 6.5
FRANCJA 5.7 FRANCJA 6.7 ROSJA 6.2
USA 5.5 USA 5.4 CHINY 5.0
HISZPANIA 5.2 POLSKA 4.8 USA 4.8
CHINY 5.0 CHINY 4.5 HISZPANIA 4.4
POLSKA 4.4 HISZPANIA 4.5 POLSKA 3.8
TURCJA 3.5 MEKSYK 3.0 TURCJA 3.7
WIELKA BRYTANIA 3.4 BRAZYLIA 3.0 INDIE 3.1
MEKSYK 2.6 TURCJA 2.9 BENELUKS 3.1
OGEM TOP 10 58.7 OGEM TOP 10 56.3 OGEM TOP 10 54.4
POZOSTAE KRAJE 41.3 POZOSTAE KRAJE 43.7 POZOSTAE KRAJE 45.6
TABELA 2. DZIESI GWNYCH RYNKW PRZEZNACZENIA DLA WOSKIEGO EKSPORTU MASZYN, URZDZE I FORM DO PRZETWRSTWA
TWORZYW SZTUCZNYCH I GUMY
EKSPORT WOSKICH MASZYN DO PRZETWRSTWA TWORZYW SZTUCZNYCH I GUMY WG REGIONW WIATA (2009 W %)
(*) = % ZMIANY 2009/2008 ORAZ REDNIA W OKRESIE 2007-2009
UE -27,4 I -9,2% (*)
AUSTRALIA/OCEANIA -48,2 I -18,3%
DALEKI WSCHD -13,5 I -7,0%
AMERYKA RODKOWA +134,1 I -0,9%
AFRYKA PNOCNA -11,3 I +12,2%
POZOSTAA EUROPA -33,4 I -6,2%
BLISKI WSCHD -35,4 I -4,9%
NAFTA -34,2 I -14,5%
AMERYKA POUDNIOWA -21,9 I +4,7%
POZOSTAA AFRYKA -2,3 I -5,1%
tworzywa P2 10
Podczas ostatnich Mistrzostw
wiata w pice nonej w Niem-
czech w roku 2006 bramkarze mu-
sieli przynosi pik z tworzywa
spoza linii dokadnie 147 razy,
a w jednym meczu padao red-
nio 2,3 bramki. Na Mistrzostwach
wiata w Republice Poudniowej
Afryki w roku 2010 od 11 czerwca
do 11 lipca uyte zostan najnow-
szej generacji piki z tworzyw
sztucznych.
Zgodnie z raportemPlasticsEurope
w nowej pice Jabulani firmy Adi-
das zgrzano ze sob osiem paneli.
W wyniku tego uzyskano energe-
tyczn jednostk w poczeniu
z perfekcyjn kulistoci. Nowy
profil zastosowany na powierzchni
piki zapewnia fantastyczny chwyt.
Nie zawsze jednak tak byo, co
czsto nie pozwalao na gr fair.
W roku 1930, gdy fina by rozgry-
wany w Urugwaju, druyny musiay
najpierw uzgodni typ piki, ktr
miay gra. W tym akurat przypad-
ku nie udao si doj do porozu-
mienia i fina rozegrano dwiema
rnymi pikami. W pierwszej poo-
wie grano modelem argentyskim,
w drugiej poowie natomiast mode-
lemz Urugwaju. Po pierwszej poo-
wie Argentyna prowadzia 2-1, jed-
nake mecz zakoczy si wyni-
kiem4-2 dla Urugwaju. Nikt nie jest
w stanie stwierdzi, jak rol ode-
graa w tym meczu pika.
W kadym razie pikarze w tamtym
czasie nie mieli atwego ycia. Sk-
rzana pika bya wykonywana z 18
pojedynczych, rcznie zszywanych
elementw ze skry woowej. Pika
przybieraa kady ksztat, tylko nie
okrgy. Na deszczu namakaa tak
bardzo, e stawaa si wkrtce bar-
dzo cika; gra tak pik bya bar-
dzo trudna.
W konsekwencji tego delikatne po-
dania i techniki gry byy niemal nie-
moliwe. Pika odgrywaa rwnie
decydujc rol w technice gry:
mnstwo kontaktu bezporedniego
i dugie podania. Poza tym wyma-
gaa uwagi. Odpowiednia konser-
wacja skry i spuszczanie z piki
powietrza po zakoczeniu meczu
byo bardzo wane, gdy pika miaa
suy przez duszy czas. W Mek-
syku w roku 1970 skrzana pika,
ktr rozgrywano mecze bya nieco
bardziej kulista. Zostaa ona wyko-
nana rcznie z 12 czarnych picio-
ktw i 20 biaych szecioktw.
Nowy projekt zosta wymuszony
faktem, i byy to pierwsze mistrzo-
stwa w pice nonej transmitowane
na ywo przez telewizj.
Szesnacie lat pniej, pika na mi-
strzostwach w roku 1986 przesza
ju prawdziw transformacj: za-
miast skry zastosowano do jej
produkcji tworzywo sztuczne. Bya
wci zszywana z 32 paneli. Bya
znacznie bardziej okrga, ni po-
przednie modele, jednake wci
nie dao si uzyska penej kulisto-
ci. Mino duo czasu, zanim po-
jawia si pika Teamgeist, opraco-
wana specjalnie na mistrzostwa
w Niemczech. Bya ona wykonana
jedynie z 14 paneli. Nie bya zszy-
wana, lecz sklejana. Umoliwio to
nadanie pice niemal bezszwowej
powierzchni.
www.plasticseurope.org
Kolejna edycja PLAST, odbywa-
jcej si co trzy lata midzynaro-
dowej wystawy dla przemysu
tworzyw sztucznych i gumy od-
bdzie si na terenach targo-
wych Fiera Milano w Rho (Medio-
lan) w dniach od 8 do 12 ma-
ja 2012 roku. Decyzja taka jest
podyktowana po czci dwoma
czynnikami: nowe daty odbywa-
jcej si co trzy lata wystawy
NPE w USA (ktra teraz ma miej-
sce w marcu, a nie w czerwcu)
oraz jednostronna decyzja orga-
nizatorw wystawy Ipack-IMA In-
ternational powiconej opako-
waniom i wypenianiu, logistyce
przemysowej oraz maszynom
przeznaczonym dla przemysu
spoywczego, aby nie pokrywaa
si ju ona z targami PLAST, tak
jak to byo przy dwch poprzed-
nich okazjach. Data PLAST 2012
zostaa ustalona na bazie ankiety
przeprowadzonej przez organiza-
tora Promaplast wrd wielu
wystawcw, przy szerokim kon-
sensusie. Targi bd zatem po-
nownie organizowane w pierw-
szej poowie maja, tak jak miao to
miejsce od poowy lat osiemdzie-
sitych do roku 2006. Fiera Mila-
no zarezerwowaa na targi osiem
parterowych hal o cakowitej po-
wierzchni 70.000 m2 netto. Ponie-
wa impreza nie bdzie si ju
odbywa wraz z Ipack-IMA, lista
kategorii produktw ponownie
obejmie maszyny i urzdzenia
do pakowania w tworzywa sztucz-
ne, nadruk na opakowaniach itp.
www.plast2012.org
Sportowe zastosowania
Pika jest okrga
Ponownie
w maju
ADIDAS PLAST
32 tworzywa P2 10 rynek
Kluczowe zagadnienia zwizane
z biznesem i technologi w acu-
chu dostaw polietylenu i polipropy-
lenu byy szeroko omawiane
na globalnym kongresie dotycz-
cym poliolefin PEPP 2009, ktry zo-
sta zorganizowany w padzierniku
zeszego roku w Zurychu przez fir-
m Maack Business Services. Te-
maty omawiane wwczas byy na-
stpujce: pogorszenie si nierw-
nowagi poday/popytu polimerw;
wzrost znaczenia logistyki dostaw
materiaw do Europy i Ameryki
Pnocnej z nowych megazaka-
dw na Bliskim Wschodzie; due
znaczenie LDPE w krytycznych za-
stosowaniach dotyczcych opako-
wa; zalety elastycznoci ko-mono-
merw dla dostawcw i uytkowni-
kw LLDPE; rola dodatkw w ko-
szyku kosztw dostawcw i prze-
twrcw polimerw.
W swojej prezentacji Konrad Sche-
idl (Maack) podkreli globalne
przesunicie wydajnoci produk-
cyjnej PO. Podczas gdy 20 lat temu
niemal dwie trzecie wiatowej pro-
dukcji polietylenu wytwarzano
w Europie Zachodniej i w Ameryce
Poudniowej, w roku 2015 bdzie to
zaledwie jedna trzecia, a regiony te
stan si gwnymi importerami
netto. Bliski Wschd, Chiny i Azja
Pacyficzna bd musiay zwikszy
swj udzia niemal do poowy, jed-
nake Chiny wci pozostan im-
porterem netto. W midzyczasie
cakowita wielko produkcji wzro-
sa niemal czterokrotnie. Dane do-
tyczce polipropylenu wygldaj
podobnie. Zakady produkujce
w sumie niemal 50 milionw ton
rocznie maj ju co najmniej 15 lat,
a w niektrych przypadkach nawet
trzy razy wicej. Ich koszt si ju
zwrci i teoretycznie powinny zo-
sta zamknite. Peter Steylaerts (In-
eos Oligomers) przedstawi intere-
sujc prezentacj dotyczc bie-
cych wyzwa na rynku ko-mono-
merw PE. Wykaza on, e w obli-
czu biecych problemw z hekse-
nem, ktre trwaj ju od wielu mie-
sicy, firmy oferujce lub stosujce
technologie, ktre umoliwiaj sto-
sowanie monomerw alternatyw-
nych, takich jak okten, znajd si
w lepszej sytuacji. Zapotrzebowa-
nie na heksen prawdopodobnie
przekroczy poda najwczeniej
pod koniec 2011 roku, podczas
gdy dostpno oktenu nie jest
obecnie problemem.
* * *
Ze wzgldu na pojawienie si i roz-
wj nowych centrw produkcji poli-
merw istnieje rosnce zapotrzebo-
wanie na popraw logistyki w celu
umoliwienia transportu materiaw
wok zakadw, do i z terminali wy-
sykowych oraz do klientw. W bie-
cym roku na konferencji powi-
cono ca sesj temu tematowi,
obejmujc prezentacje rnych
firm zwizanych z biznesem prze-
wozu materiaw. Harald Wilms
(Zeppelin Silos & Systems) powie-
dzia, e podczas gdy tradycyjny
model logistyki polimerw spraw-
dza si dobrze w obrbie jednego
kontynentu, gdzie transport od pro-
ducenta do uytkownika mg by
realizowany dosownie za pomoc
jednej operacji (gwnie samocho-
demciarowymw Europie, czy te
pocigiem w Ameryce Pnocnej),
to wyduone odlegoci pomidzy
rdem i uytkownikiem bd
wkrtce wymaga dodatkowych
elementw, takich jak centra dystry-
bucji oraz wyspecjalizowanych do-
stawcw usug. Wilms nakreli r-
ne dostpne technologie magazy-
nowania i transportu umoliwiajce
zamknicie poczenia pomidzy
producentami poliolefin i ich klien-
tami z kocowych przemysw
kompaundowania i przetwarzania.
Omawiajc transport interkontynen-
talny powiedzia, e wraz ze wzro-
stem wydajnoci zakadw produk-
cji polimerw, ich zainteresowa-
niem produkcj kilku gatunkw
w jednymzakadzie oraz eksportem
wiatowy kongres polietylenu i polipropylenu
acuch dostaw poliolefin
ARC
tworzywa P2 10
tych polimerw w odlege lokaliza-
cje, nowe koncepcje mog si oka-
za w przyszoci ekonomiczne.
Toon Bruining (InterBulk Group)
zgodzi si, e rozwj rynkw zmu-
sza przemys polimerw do zrewi-
dowania istniejcych acuchw
dostaw. Nadpoda i zmienno
rynkw wzywaj do tworzenia ela-
stycznych acuchw dostaw, kt-
re byyby efektywne pod wzgldem
kosztw. Klaus Kapfer (Coperion)
omwi rozwj linii wytaczarek
w najnowszym mega zakadzie
produkcji PP i HDPE. Stwierdzi on,
e w cigu ostatnich 15 lat ubiege-
go wieku maksymalne zdolnoci
produkcyjne zakadw produkuj-
cych pojedyncze gatunki polipro-
pylenw zwikszyy si ponad
czterokrotnie, podczas gdy w przy-
padku polipropylenu byy one po-
nad piciokrotnie wiksze. Wraz ze
zwikszeniem wydajnoci wzrosa
niezawodno, gwnie ze wzgldu
na wiksze dowiadczenie.
Wydaje si, e wiadomo waci-
cieli zakadw jeszcze bardziej
wzrosa, poniewa tempo wzrostu,
przynajmniej w przypadku zaka-
dw produkcji polietylenu, biorc
pod uwag zakady o wydajno-
ci 600.000 ton/rok, zwikszyo si
w pierwszych latach tego wieku
szeciokrotnie w porwnaniu z naj-
wikszymi zakadami dziaajcymi
od roku 1985. Do roku 2013 powin-
ny zosta uruchomione zakady
produkujce 750.000 ton rocznie.
Na sesji powiconej technologii
wysokocinieniowej do produkcji
LDPE i kopolimerw, Dieter Litt-
mann (LyondellBasell) omwi
technologi autoklaww, ktra
wci jest najlepsza do produkcji
powlekanych gatunkw LDPE.
Stwierdzi on, e autoklaw jest
ugruntowanym procesem o znacz-
nym potencjale dalszego doskona-
lenia. Franz Langhauser (Lummus
Novolen Technology) powiedzia,
e technologia PP z podwjnymre-
aktorem jest elastyczna na kilka
sposobw, z ktrych jeden jest ta-
ki, e reaktory mog pracowa ka-
skadowo lub rwnolegle, w zale-
noci od potrzeb, umoliwiajc
prowadzenie rnych rodzajw
produkcji i typw polimerw.
www.mbspolymer.com
Rynek LLDPE dobrze wychodzi
z kryzysu ekonomicznego. Zgod-
nie z nowym studium opracowa-
nym przez Ceresana Research,
znaczcy wzrost w sprzeday
i dystrybucji jest spodziewany
na rok 2010.
Liniowy polietylen o niskiej g-
stoci zosta zaoferowany
w Ameryce Pnocnej po raz
pierwszy w latach 70-tych; reszta
wiata bya bardziej odporna
na zaakceptowanie tego surow-
ca.
Jednake po pocztkowych trud-
nociach LLDPE sta si naj-
szybciej rosncym gatunkiem
polietylenu. Przezroczysty, nie-
zwykle plastyczny i wymiarowo
stabilny materia jest obecnie
przetwarzany gwnie na folie
i inne rodzaje opakowa.
Producenci na caym wiecie
pracuj nad nowymi gatunkami
LLDPE dla wielu rnych zasto-
sowa.
Po spadku sprzeday LLDPE
w niektrych regionach wiata
o niemal jedn trzeci w ro-
ku 2009 do wartoci poniej 17
miliardw euro, obecnie mamy
do czynienia z ponownym oy-
wieniem. Przemys przetwrczy
Chin jest szczeglnie wany dla
zapotrzebowania na LLDPE.
Wsamych Chinach istniej plany
zwikszenia wydajnoci do po-
ziomu okoo 2,7 miliona ton w ro-
ku 2012. Region Azji Pacyficznej
jest obecnie najwikszym ryn-
kiem dla LLDPE, a prognozuje
si, e region skonsumuje ponad
poow caego LLDPE wyprodu-
kowanego na wiecie do ro-
ku 2016.
Produkcja LLDPE w regionie Bli-
skiego Wschodu prawdopodob-
nie bdzie wzrasta z prdko-
ci powyej 9% rocznie do ro-
ku 2016. Pojawiaj si nowe za-
kady produkcyjne, na przykad
w Arabii Saudyjskiej, Katarze
i w Kazachstanie. Natomiast Eu-
ropa Zachodnia i Ameryka P-
nocna prawdopodobnie nie po-
wrc w najbliszej przyszoci
do swoich szczytowych pozio-
mw produkcji z roku 2008.
www.ceresana.com
ARC
Liniowy
wzrost
Prognozy przewiduj, e globalne
zapotrzebowanie na produkty wy-
konane z gumy przemysowej b-
dzie wzrasta w tempie 4,3% rocz-
nie, z 79,3 miliarda dolarw w ro-
ku 2008 do 97,8 w roku 2013. We-
dug najnowszego studium Fre-
edonia Group, urzdzenia przemy-
sowe, cznie z maszynami, jak
rwnie pojazdy typu off-road b-
d wci stanowiy najwikszy
udzia w zapotrzebowaniu na kru-
szywo.
Chiny, ktre wkrtce wyprzedz
Stany Zjednoczone stajc si naj-
wikszym krajowym rynkiem dla
produktw z gumy przemysowej,
bd generoway ponad jedn
trzeci dodatkowego zapotrzebo-
wania na rok 2013. Indie rwnie
zanotuj silny wzrost, a zwiksze-
nie sprzeday powinno by stabil-
ne, rwnie na wielu maych ryn-
kach, cznie z Tajlandi, Indone-
zj i Malezj. Stay wzrost utrzyma
si w Europie Wschodniej, od-
zwierciedlajc nadchodzce prze-
sunicie do tego regionu produkcji
artykuw trwaych, gwnie z Eu-
ropy Zachodniej.
Pomimo krtkotrwaego zaama-
nia, zapotrzebowanie na produkty
z gumy przemysowej w Stanach
Zjednoczonych do roku 2013 po-
winno powrci do poprzedniego
poziomu. Korzystny bdzie zwrot
w produkcji pojazdw silnikowych
oraz oywienie w sektorze produk-
cyjnym. Rozwj rynku w Europie
Zachodniej i Japonii bdzie powol-
ny, gwnie ze wzgldu na dojrza-
o tych rynkw. Nie mniej jednak
obszary te wraz z Australi i Ka-
nad pozostan najintensywniej-
szymi uytkownikami produktw
z gumy przemysowej.
Produkty z gumy mechanicznej
obejmuj najwikszy segment pro-
dukcji w roku 2008. Dostawcy tych
produktw bd czerpa korzyci
z cigego wzrostu globalnej pro-
dukcji pojazdw silnikowych do ro-
ku 2013. Szybszy wzrost bdzie
mona odnotowa w segmencie
wy i pasw, co odzwierciedla
wiksz wszechstronno zasto-
sowa oraz wiksz stabilno ce-
now w porwnaniu z towarami
mechanicznymi.
www.freedoniagroup.com
Przemysowa
guma
34 tworzywa P2 10 tworzywai rodowisko
Oszczdno energii i ochrona ro-
dowiska stanowi trendy na przy-
szo w przemyle przetwrstwa
gumy i tworzywa sztucznego,
przy rosncej globalnej wiadomo-
ci ochrony rodowiska. Mamy
do czynienia z rosncym zapotrze-
bowaniem na innowacyjne techno-
logie oszczdnoci energii oraz od-
nawialne i nadajce si do recyklin-
gu materiay.
W wietle coraz wikszej uwagi po-
wicanej zielonymtworzywom, or-
ganizatorzy Chinaplas 2010 (19-22
kwietnia, Szanghaj) zaprezentowali
wiele rwnoczesnych imprez zwi-
zanych z tematem Zielone tworzy-
wa nasz cel nasza przyszo.
Targi te stanowiy idealn platform
do dyskusji nad zielonymi tworzy-
wami oraz sposobu, w jaki reduk-
cja, ponowne zastosowanie i recy-
kling mog by zaadaptowane
w obecnych i w przyszych ga-
ziach przemysu przetwrstwa two-
rzyw sztucznych i gumy oraz pod-
krelenia znaczenia i wpywu dro-
gi w kierunku zieleni w uzyskaniu
zrwnowaonego rozwoju dla
przemysu.
Zaledwie na dwa tygodnie przed
Shanghai World Expo, Chinaplas
przedstawi temat Lepsze miasto,
lepsze ycie demonstrujc zielone
tworzywa i technologie gumy jako
kluczowe elementy prowadzce
do zazielenienia naszych miast
i stworzenia lepszego ycia w przy-
szoci.
Jako jeden z tematw zielonego
rozwoju w przemyle, na terenie
targw wysyano tzw. zielone ko-
munikaty. Zostay utworzone kci-
ki, gdzie udzielano porad i przed-
stawiano najnowsze zielone tech-
nologie wystawcw dotyczce pro-
duktw z tworzyw sztucznych i gu-
my.
Oprcz tego odbyo si trzydniowe
forum przemysowe dotyczce zie-
lonych technologii, majce na celu
sprawdzenie rozwoju przemysu
zielonych tworzyw sztucznych
w rnych czciach wiata, jak
rwnie zastosowania zielonych
tworzyw w rnych gaziach prze-
mysu.
Na forum przemysowym uczestni-
cy przekonali si o tym, e tworzy-
wo jest ekologicznie przyjaznym
materiaem przyczyniajcym si
do poprawy otoczenia. Podczas
targw miao rwnie miejsce stu-
dium przypadku dotyczce zasto-
sowa zielonych tworzyw w r-
nych gaziach przemysu, takich
jak przemys motoryzacyjny, bu-
dowlany i konstrukcyjny, przemys
opakowa, elektryczny i elektro-
niczny, IT i telekomunikacyjny.
W trakcie czterech dni targw Chi-
naplas 2010, wystaw zwiedzi-
o 81,435 goci ze 136 krajw. Spo-
rd nich 14,701 to gocie zagra-
niczni, co stanowio 18,1% wszyst-
kich zwiedzajcych. Gociom z Eu-
ropy w przybyciu do Szanghaju
w wikszoci nie przeszkodziy na-
wet skutki wulkanicznego paraliu
linii lotniczych.
www.chinaplasonline.com
Jajka z niespodziank Kinder
Surprise firmy Ferrero s popu-
larnym produktem wrd dzieci
(a moe rwnie wrd doro-
sych...) ju od ponad 30 lat. By-
o to nieuniknione dla tego cze-
koladowego produktu zawieraj-
cego wewntrz niespodziank,
za kadym razem inn. Od 14 li-
stopada do 10 stycznia popular-
no tego kultowego zjawiska
zostaa udokumentowana na wy-
stawie Kinder-Art na Triennale
Bovisa w Mediolanie (Wochy),
gdzie zaprezentowano prace ar-
tystyczne wykonane z przedmio-
tw znajdujcych si w czekola-
dowych jajkach. Powsta pomys
stworzenia komisji, ktra wybra-
aby kilka dzie sztuki zgodnie
z precyzyjnie zdefiniowanymi
kryteriami w celu zorganizowa-
nia wystawy.
Artystyczne
niespodzianki
CHINAPLAS
Zielona
technologia
Nowoczesne i ekonomiczne wtryskarki
serii v1 i U1 do 5600 kN oraz serii hk
do 2500 kN.
Wtryskarki specjalistyczne.
Prasy hydrauliczne do 50000 kN sily
nacisku do tworzyw sztucznych, gumy,
ceramiki, materialow balistycznych, kucia
oraz prasy dla potrzeb gornictwa
i kolejnictwa.
Urzqdzenia peryferyjne do wtryskarek
i pras.
formy wtryskowe.
Modernizacje, remonty czciowe
i kompleksowe.
Serwis gwarancyjny i pogwarancyjny.
Sprzeda czci zamiennych.
Szkolenia i porady techniczne.
Uslugi przemyslowe.
kotly C0 od 17 kW do 2000 kW.
PONAR Sp. z o.o.
ul. 5IOLAR5KA 21 34 - 3 ZYWlEC
tel. + 48 33861243, faks + 48 338613845
e-mail: marketing@ponarzywiec.com.pl
WEB: Polish, English www.ponarzywiec.com.pl Russian www.ponarzywiec.ru
Zapraszamy na nasze stoisko nr A-26 na targach PLAS1P0L 2010
Zaawansowane technicznie,
nowoczesne wtryskarki
i prasy hydrauliczne
tworzywa P2 10
Dziea 21 artystw zaprezento-
wane na Triennale Bovisa s
wzorowane reinterpretacj wy-
obraenia, e Kinder Surprise
istniej ju od niemal 40 lat.
W cigu tego czasu zaprojekto-
wano i wyprodukowano po-
nad 5000 niespodzianek, stano-
wicych rdo kreatywnej inspi-
racji nie tylko dla dziecicych
zabaw, ale rwnie dla artystw.
Podkrela to zarwno artystycz-
ny element w zabawie, jak i za-
bawowy element w sztuce.
Obecnie sukces Kinder Surprise
wci trwa i nie wida, by sab.
Nadal bazuje on na konkretnych
czynnikach, takich jak wspaniay
smak czekolady oraz niespo-
dzianka czekajca w rodku.
Ta ostatnia wykorzystuje pla-
styczno tworzywa sztuczne-
go, materiau, z ktrego ukryte
w rodku zabawki s niemal za-
wsze wykonane. Tworzywo
sztuczne jest idealnym materia-
em do tego celu, ze wzgldu
na sposb, w jaki mona go
uy, by osign rnorodne
ksztaty i kolory. Oczywicie,
oprcz jakoci czekolady, trway
sukces Kinder Surprise zaley
rwnie od coraz bardziej za-
awansowanych technologii for-
mowania wtryskowego (cznie
z mikroformowaniem wtrysko-
wym) stosowanym podczas pro-
dukcji zabawek-niespodzianek,
ktre s coraz bardziej rno-
rodne oraz ich charakterystycz-
nego tego pojemniczka.
www.ferrero.it
FERRERO
W dniach 15 i 16 kwietnia na Uni-
wersytecie w Parmie odby si
pierwszy woski kongres powico-
ny biodegradowalnym opakowa-
niom do produktw spoywczych.
Wziy w nim udzia delegacje z in-
stytutw badawczych, minister-
stwa, stowarzysze recyklingo-
wych i kompostowych, a przede
wszystkim mae i rednie spki,
due przedsibiorstwa sektora
spoywczego oraz producenci
opakowa i surowcw.
Omawiane zagadnienia dotyczyy
wykorzystywania polimerw po-
chodzcych ze rde naturalnych
(od skrobi po proteiny pochodze-
nia rolinnego i zwierzcego),
optymalizacji waciwoci termo-
-mechanicznych i odpornoci
na wilgo oraz przenikalnoci ga-
zw w opakowaniach wykonanych
z wykorzystaniem biodegradowal-
nych polimerw.
Spord polimerw pochodzcych
ze rde naturalnych, szczegln
uwag powicono wykorzystaniu
wybrakowanych materiaw i pro-
duktw ubocznych, tak jak w przy-
padku pracy proponowanej przez
SSICA (Eksperymentalnej Stacji
dla Przemysu Konserw Spoyw-
czych) w zakresie produkowania
w technologii cast folii spoywczej
na bazie protein wydobytych z ro-
linnych produktw ubocznych
w przemyle konserw, w szczegl-
noci z powszechnie wykorzysty-
wanych rolin strczkowych, jak
np. fasola, groszek zielony i socze-
wica.
Ponadto podkrelono, e niezbd-
nym warunkiem nadania gotowe-
mu produktowi waciwoci wyma-
ganych przez producentw, dystry-
butorw i przede wszystkimkonsu-
mentw, jest zastosowanie rne-
go rodzaju technologii i kompeten-
cji, od biotechnologii po nano-
-kompozyty.
Jako czynniki wice dla prote-
inowych skadnikw folii spoyw-
czych i powok na bazie kolagenu
laktoferyny zaproponowano enzy-
my transglutaminazy nadajce
opakowaniom waciwoci anty-
bakteryjne.
Zagadnienia powicone biode-
gradowalnym polimerom objy
swym zakresem rwnie proble-
matyk obrbki i zastosowania ma-
teriaw, a w szczeglnoci sab
odporno na wysokie temperatu-
ry i przepuszczalno gazu.
Pord proponowanych kierunkw
bada warto wspomnie o formu-
ach na bazie polikaprolaktonu
i kwasu polimlekowego lub kwasu
polimlekowego/polihydroksyma-
lan wzbogaconych modyfikowa-
nymi krzemianami warstwowymi,
o folii na bazie kwasu polimlekowe-
go i nano-czsteczek miedzi o wa-
ciwociach antymikrobiotycz-
nych, o kompatybilnoci reakcyjnej
kwasu polimlekowego i poli (buty-
lenu terftalanu), o przygotowaniu
kompozytw na bazie kwasu po-
limlekowego i dwutlenku krzemu.
Celem zwikszenia odpornoci folii
na bazie biodegradowalnych poli-
merw polecono zastosowanie na-
no-strukturalnej powoki hybrydo-
wej OX-SiL.
* * *
Projekt Wheylayer Folie tworzywo-
we z powok na bazie surowicy
zamiast kosztownych polimerw,
a zwikszenie recyklingu (finanso-
wany przez Wsplnot Europejsk
w FP7/2007-2013 grant agreement
nr 218340-2) zosta przedstawiony
przez wydzia inynierii chemicz-
nej, chemii przemysowej i materia-
oznawstwa Uniwersytetu w Pizie,
jednego z trzech woskich uczest-
nikw projektu, wraz z Assorimap
(woskie stowarzyszenie podmio-
tw zajmujcych si recyklingiem
i regeneracj tworzyw sztucznych)
oraz Cesap (Centrum Rozwoju Za-
stosowa Tworzyw Sztucznych).
Ekologia w przemyle spoywczym
Biodegradowalne opakowania
LATI
36 tworzywa P2 10 tworzywai rodowisko
Badania prowadzone w ramach
projektu Wheylayer koordynowa-
nego przez hiszpaskie Pimec Mi-
cro i Iris wzbudziy due zaintere-
sowanie gwnie ze wzgldu
na moliwo produkowania wielo-
warstwowej folii w miejsce niepod-
legajcych biodegradacji materia-
w naftopochodnych, takich jak
EVOH, z jedn warstw protein po-
chodzcych z serwatki.
Tego rodzaju wielowarstwowe folie
zachowuj dobr odporno
na gazy i wilgo, a ich warstwy mo-
g zosta rozdzielone poprzez my-
cie z uyciem enzymatycznych de-
tergentw usuwajcych warstw
proteinow. Takie dziaanie umoli-
wia sprawny recykling zawartych
w nich polimerw.
W przypadku wielowarstwowej folii
na bazie ekologicznych matryc po-
limerycznych, takich jak na przy-
kad kwas polimlekowy, materia
post-konsumpcyjny moe zosta
poddany kompostowaniu.
Wiele uwagi powicono take ba-
daniom biodegradacji komponen-
tw opakowa. Celem uzyskania
rzeczywicie ekologicznego mate-
riau, biodegradacja musi przebie-
ga w etapach czasowych okrelo-
nych poszczeglnymi normami,
podczas gdy modyfikacje struktu-
ralne lub poczenie z innymi mate-
riaami mog wpywa na zmian
czasu rozkadu produktu, ktry na-
wet jeli skada si z ekologicznych
elementw, moe sta si odporny
na sam proces biodegradacji.
Uwag zwrcono na badania pro-
wadzone nad zwizkiem midzy
krystalicznoci i prdkoci bio-
degradacji kwasu polimlekowego
w kompostach oraz kompozytw
na bazie kwasu polimlekowego
i polikaprolaktonu z nano-gliny. Po-
nadto, przeanalizowano specyficz-
ne aspekty recyklingu opakowa,
takie jak zanieczyszczenie PET
kwasem polimlekowym oraz nowe
proponowane technologie (na
przykad imaging widmowy) skie-
rowane na oddzielanie poszcze-
glnych materiaw polimerycz-
nych wymieszanych podczas gro-
madzenia odpadw.
* * *
Podczas obrad przy okrgym sto-
le, ktre zamkny kongres, zg-
biono jeszcze inne znaczce
aspekty dotyczce biopolimerw
w opakowaniach: obowizujce
normy, problemy zwizane z reali-
zacj procesu kompostowania,
waciwoci dostpnych w handlu
materiaw w warunkach ekstre-
malnych temperatur i wilgoci.
Analiza cyklu trwaoci i wpywu
na rodowisko naturalne wskazuje
na konieczno dokonania oceny
nowych produktw i procesw bio-
rc pod uwag wszystkie aspekty
produkcji: surowce, obrbk, uy-
cie, ponowne wykorzystanie lub
ostateczn utylizacj. Jest to nie-
zbdne podczas oceniania poten-
cjalnego wpywu wprowadzanego
na rynek produktu na rodowisko
i populacj.
Zgodzono si, e tego rodzaju ba-
dania musz by prowadzone
zgodnie z wymogami norm euro-
pejskich w zakresie kontaktu z yw-
noci. Podkrelono take ko-
nieczno zaprzestania przekazy-
wania nieprawdziwych informacji
na temat biodegradowalnoci i roz-
kadalnoci produktw sprzedawa-
nych konsumentom oraz mniej
wiadomym branom rynkowym.
Nie mniej uwagi powicono zna-
czeniu przestrzegania obowizuj-
cych norm europejskich
(94/62/EC) w zakresie materiaw
przekazanych do utylizacji poprzez
kompostowanie.
t
W Bella Center w Kopenhadze,
gdzie w grudniu ubiegego roku
odbya si konferencja globalna
Narodw Zjednoczonych dotycz-
ca zmian klimatycznych, kady
z 15 tysicy dygnitarzy sta, cho-
dzi i opiera swoje stopy na dywa-
nie Eco2punch wyprodukowanym
przez francusk firm Sommer
Needlepunch z wkna syntetycz-
nego otrzymanego z zasobw od-
nawialnych. Dywan o powierzch-
ni 20. tys. m
2
jest wystarczajco
duy, aby mg pokry niemal
pi boisk pikarskich. Dziki za-
stosowaniu wkna otrzymanego
z biopolimeru Ingo, dostarczone-
go przez firm NatureWorks, mo-
na byo zmniejszy emisj gazu
cieplarnianego o 60% w porwna-
niu z wknami wykonanymi z po-
lipropylenu na bazie paliw kopal-
nych, a zuycie energii zmniejszo-
no o 50%. Redukcja emisji gazw
cieplarnianych podczas produkcji
dywanu jest rwnowana z wyeli-
minowaniem 110.834 km jazdy
przecitnym samochodem. Rodzi-
na dywanw Eco2punch jest nie
tylko odpowiedzialna za wzrost za-
potrzebowania ze strony klientw
zainteresowanych zmniejszeniem
emisji gazw cieplarnianych i zu-
ycia energii w produktach, lecz
stanowi rwnie dugoterminowy
wkad w badania i rozwj nad bar-
dziej zrwnowaonymi produktami
i procesami. Firma Galactic je-
den z najwaniejszych producen-
tw kwasu mlekowego na wiecie
zabraa dywan do utylizacji.
www.natureworksllc.com
Grup o najwikszej wiadomoci,
e tworzywa mog w caoci zo-
sta poddane recyklingowi s ko-
biety. By moe dzieje si to ze
wzgldu na fakt, e to wanie one
s odpowiedzialne za generowa-
nie odpadw domowych. Najbar-
dziej niewiadom grup s nie-
stety uczniowie grupa ta stano-
wi 51%.
Emeryci, pracownicy umysowi i fi-
zyczni nale do grupy, w ktrej
nie ma pewnoci, czy przewaa
ignorancja, czy te lenistwo. Jed-
nake uczniowie przewyszaj ko-
biety pod wzgldem wiedzy odno-
nie wykorzystywania tworzyw
sztucznych poddawanych recy-
klingowi: gospodynie nie maj pe-
nej wiedzy jak zakoczy si ich
ekologiczny wysiek, podczas
gdy uczniowie s wiadomi, e
tworzywa poddane recyklingowi
mog by uyte do wytwarzania
wielu przedmiotw.
Ankieta zatytuowana Czy wiesz,
gdzie kocz tworzywa? przepro-
wadzona przez IPPR (Institute for
the Promotion of Recycled Pla-
stics) na losowo wybranej gru-
pie 1000 osb (mczyzn i kobiet)
w wieku od 16 do 60 lat pozwolia
na wycignicie pewnych wnio-
skw. Na pytanie Czy wiesz, e
tworzywa sztuczne mona ponow-
nie wykorzysta nawet w 100%?
82% gospody domowych odpo-
wiedziaa, e tak.
W porwnaniu ze redni krajow
wynoszc 75%, kobiety okazay
si rwnie bardziej aktywne jeeli
chodzi o recykling i lepiej poinfor-
mowane odnonie tego, co dzieje
Ekodywan
Ankieta
opinii
ISTOCK
ARC
NATUREWORKS ARC
tworzywa P2 10 tworzywai rodowisko 37
si z tworzywami po recyklingu.
Przedmiotami najczciej wymie-
nianymi jako te wytwarzane z two-
rzyw po recyklingu s butelki, krze-
sa i zabawki ogrodowe tak
stwierdzio 40% respondentw
jest to zaskakujca liczba
uwzgldniajca, e dua cz
PET z wybranej kolekcji jest stoso-
wana w sektorze wkien.
* * *
Obraz wyaniajcy si z tego stu-
dium wedug Federacji Tworzyw
Sztucznych i Gumy jest nieco za-
gmatwany. Podczas, gdy szklane
butelki oraz kartony odradzaj si
w takich wanie formach, to ciko
obj to, co powstaje z tworzyw
sztucznych. Ten bardzo mglisty po-
ziom wiadomoci spoecznej jest
bardzo zaskakujcy, biorc
pod uwag znaczne inwestycje
w komunikacj w cigu ostatnich
kilku lat.
Postrzeganie recyklingu tworzyw
sztucznych zawsze byo wtpliwe,
poniewa odczucie byo takie, e
produkty otrzymywane z tworzywa
po recyklingu s traktowane po-
dejrzliwie, jako rodzaj zielonego
mycia materiau, ktry nie jest zbyt
przyjazny dla rodowiska.
Do pewnego stopnia wykazay to
rwnie wyniki niniejszej ankiety.
Butelki PET, najczciej zbierany
i poddawany recyklingowi produkt,
jest rwnoczenie produktem
wci najbardziej kwestionowa-
nym.
Federacja promowaa i wspieraa
IPPR z przewiadczeniem, e pro-
mowanie tworzyw sztucznych
po recyklingu promuje wszystkie
materiay z tworzyw sztucznych
oraz wykonywane z nich obiekty.
Jeeli tworzywa sztuczne s uwa-
ane za inwazyjne ze wzgldu
na ich wszechobecno (w kadym
zaktku domu, biura, w ssiedz-
twie, miecie), musimy sobie zda
spraw, e mog one by rwnie
inwazyjne w swojej inkarnacji
po recyklingu.
* * *
Materiay z tworzyw sztucznych
mog by stosowane do wykona-
nia lub odtwarzania wszystkiego.
Opinia jest taka, e ich ponowne
uycie jest ograniczone, e s one
produktami niszowymi, czym
przejciowym i efemerycznym,
czym co si zmienia jak moda.
Jednake wiemy, e nie jest to
prawd. Za materiaami z tworzyw
sztucznych po recyklingu kryje si
ogromna ilo pracy: firm, ktre
wytwarzaj produkty i urzdzenia,
pracy jednostek regulacji i certyfi-
kacji, uniwersytetw i centrw ba-
dawczych.
To, czego potrzeba, to upowszch-
nienie moliwoci recyklingu, za-
wsze i wszdzie, poczwszy
od mechanicznego recyklingu ma-
teriaw z tworzyw sztucznych.
Bez faszywej skromnoci: materia-
y wtrne zostay zbadane dokad-
nie tak samo, jak materiay pierwot-
ne, rozumiemy ich znaczny poten-
cja, jak rwnie nieliczne ograni-
czenia.
Materiay zostay zbadane i przete-
stowane pod okiem instytucji i jed-
nostek ministerialnych, a ich zasto-
sowanie nie jest form ekspery-
mentu, lecz raczej reprezentuje
znaczny segment przemysu.
To jest kierunek, w ktrym musimy
poda. Nie tylko dlatego, e two-
rzywa sztuczne po recyklingu na-
daj tworzywom dusz, ale rw-
nie dlatego, e rynek wymaga
od nich wicej.
Nie wiemy, czy tak jest ze wzgldu
na operacje marketingowe, jednak-
e w obliczu coraz bardziej ambi-
cjonalnych celw zwizanych z re-
cyklingiem musimy si otworzy
na nowe zastosowania. W przeciw-
nym razie ryzykujemy, e zostanie-
my pokonani przez kontrowersje
odnonie prawdziwej moliwoci
recyklingu naszych materiaw, co
jak widzimy opinia publiczna nie
w peni jeszcze rozumie.
www.ippr.it
38 tworzywa P2 10 tworzywai rodowisko
PET nabiera impetu. Wedug Pet-
core (PET Containers Recycling
Europe) dzieje si tak, poniewa
przemys poszukuje moliwoci
stosowania systemw od koy-
ski do koyski, w przypadku kt-
rych pojemniki s poddawane re-
cyklingowi, po czymwytwarza si
z nich nowe pojemniki PET, a nie
inne produkty. Naley wic roz-
way dugoterminowy wpyw
wielu przetwrcw na jako
kocowego wygldu pojemnika,
np. butelki na wod mineraln lub
napoje gazowane.
Coraz wiksze iloci pojemnikw
przedostajcych si do strumie-
nia recyklingu zawiera ju znacz-
n ilo materiau z recyklingu.
Ten obecny sukces recyklingu
bdzie mia prawdopodobnie ne-
gatywny wpyw na dugotermino-
w estetyk pojemnikw PET, po-
niewa jako surowca potencjal-
nie pogarsza si z kadym proce-
sem recyklingu. Co wicej, dua
ilo produkcji ksztatek zawiera
szybciej rozgrzewajce si two-
rzywo (na przykad te stosowane
do produkcji butelek na napoje
gazowane), co moe mie dodat-
kowy wpyw na wygld pojemni-
kw.
Biorc pod uwag powszechny
scenariusz, gdy pojemnik jest
poddawany recyklingowi po raz
pierwszy, zawiera typowo do
30% powtrnie przetwarzanego
tworzywa. W przypadku wielo-
krotnego przetwarzania, recyklat
bdzie przechodzi przez jedn
lub kilka historii przetwarzania.
W przypadku wielokrotnych cykli
coraz trudniej jest zachowa es-
tetyk pojemnikw otrzymywa-
nych z materiau po recyklingu.
Aby przeciwstawi si rygorom
wielokrotnego przetwarzania,
tworzywo PET bdzie musiao
sta si bardziej solidne, tak aby
wchodzc ponownie do strumie-
nia recyklingu na kadym stop-
niu byo tak czyste, jak to tylko
moliwe.
* * *
Badania nad popraw parame-
trw procesu PET w strumieniu
recyklingu pozwoliy na opraco-
wanie wielu potencjalnych roz-
wiza tego problemu. Badacze
barwnikw i specjalici do spraw
dyspersji dodatkw wierz, e
uda si pokona ten problem po-
przez popraw technologii po-
nownego nagrzewania podczas
przetwarzania preform PET. Po-
mimo tego, e zdolno do po-
nownego nagrzewania moe zo-
sta doprowadzona do ekstre-
mum w celu utworzenia perfek-
cyjnie czystych preform, to nale-
y zachowa rwnowag pomi-
dzy osigniciem ekonomiczne-
go procesu ponownego nagrze-
wania i optymalizacj estetyki po-
jemnikw.
Ta nowa technologia ponownego
nagrzewania obejmuje wysokiej
jakoci komponent absorpcji IR,
ktry uzyskiwa bdzie du zdol-
no ponownego nagrzewania
w porwnaniu z obecnie dostp-
nymi technologiami, demonstru-
jc jednoczenie efekt maskujcy
dla potencjalnego knicia two-
rzywa, ktre wystpuje po wielo-
krotnym przetwarzaniu. Techno-
logia ze wzgldu na swoj natur
pozwala nada polimerowi nie-
bieskie zabarwienie, co z kolei
sprawia, e wytworzony pojemnik
jest jasny i przezroczysty. To za-
pobiega kniciu, ktre ma ne-
gatywny wpyw na kocowy wy-
gld pojemnika, a w rezultacie
pozwala na osignicie lepszej
jakoci materiau po recyklingu.
Studia przeprowadzone na piciu
historiach przetwarzania z tech-
nologi ponownego nagrzewania
wykazay, e zachowana zosta-
a 100% zdolno do absorpcji
promieniowania podczerwonego.
Wprzypadku recyklingu pojemni-
kw PET przejcie w kierunku
reinkarnacji od koyski do koy-
ski wydaje si by obecnie o je-
den krok bliej od przeksztace-
nia si w realistyczne rozwiza-
nie na przyszo. Wielu czon-
kw Petcore inwestuje w rozwj
technologii, aby umoliwi wa-
cicielom marki pakowanie ich
produktw w pojemniki z zawar-
toci recyklatu z gwarancj mak-
symalnej trwaoci produktu
w poczeniu z estetyk. Ich osta-
tecznym celem jest wyproduko-
wanie recyklatu PET najlepszej
z moliwych jakoci z butelek po-
chodzcych ze zbirki.
www.petcore.org
Wielu wiodcych pikarzy zagra
w lecie tego roku w najbardziej
przyjaznym dla rodowiska i za-
awansowanym technologicznie
stroju pikarskim w historii piki no-
nej. Druyny narodowe Nike zao
na Mistrzostwach wiata pulowery
wykonane w caoci z PET po recy-
klingu, z ktrych kady zosta wy-
konany z 8 zuytych butelek pod-
danych recyklingowi. W celu wy-
produkowania narodowych strojw
na rok 2010, dostawcy fabryki Nike
pobrali wyrzucone butelki z japo-
skich i tajwaskich wysypisk, a na-
stpnie zmielili je wytwarzajc now
przdz, ktra zostaa przetworzo-
na na materia do produkcji pulo-
werw. Proces ten pozwoli zaosz-
czdzi surowiec i zmniejszy zuy-
cie energii do 30% w porwnaniu
z produkcj z poliestru dziewicze-
go. Stosujc PET po recyklingu
do produkcji nowej serii pulowe-
rw, firma Nike zapobiega wyrzu-
ceniu niemal 13 milionw butelek
PET o wadze cakowitej nie-
mal 254.000 kg na wysypiska. Pro-
dukt o takiej masie mgby cakowi-
cie przykry ponad 29 boisk pikar-
skich.
Oprcz tego, wszystkie zestawy
stworzono zgodnie z kultur naro-
dow i tosamoci kadego kraju.
Stroje zostay zaprojektowano tak,
aby zawodnicy czuli si w nich bar-
dziej sucho, chodniej i komforto-
wo, przy jednoczesnym zachowa-
niu optymalnej temperatury ciaa
i zmaksymalizowaniu wydajnoci
zawodnikw na boisku.
Materia Dri-Fit, obecnie o 15% lej-
szy, ni stosowany do produkcji
strojw w przeszoci, powoduje
odprowadzenie wilgoci poprzez pa-
rowanie na zewntrz. Strefy wenty-
lacji umieszczono z kadej strony
pulowera, co umoliwia oddycha-
nie; s one poczone z wknem
umoliwiajcym przepyw powie-
trza do 7% w porwnaniu z po-
przednimi modelami strojw. Nowa
struktura podwjnej dzianiny nie
tylko nadaje bardziej lnicy wy-
gld, oferujc o 10% lepsze waci-
woci rozcigajce, ni poprzednie
pikarskie stroje narodowe, ale rw-
nie charakteryzuje si nowym,
bardziej dynamicznym krojem, le-
piej odpowiadajcym naturalnym
konturom ciaa, rwnoczenie
wci umoliwiajc maksymalny
przepyw powietrza i swobod ru-
chw.
* * *
Inter Mediolan bdzie pierwszym
zespoem z Woch, ktry wykorzy-
sta now, ekologiczn lini odziey
sportowej Nike. W nadchodzcym
sezonie niebiesko-czarne uniformy
mediolaskiego klubu sportowego
zostan wykonane cakowicie z po-
liestru po recyklingu. W la-
tach 2010-2011 zuyte butelki
z tworzywa nie trafi na wysypiska,
lecz zostan zuyte do produkcji
nowej odziey sportowej dla kapita-
na Zanetti i jego druyny: po 8 bu-
telek na kady pulower.
Pierwszy uniform bdzie niebiesko-
-czarny, ale zamwiono rwnie
cakowicie biay. Bdzie on cako-
wicie rny od obecnego i bdzie
si charakteryzowa silnymi konota-
cjami z Mediolanem. Liderzy zespo-
u widzieli ju nowe stroje w listopa-
dzie, lecz oficjalna prezentacja nie
nastpi przed sezonem letnim.
W midzyczasie Nike pracuje ju
nad strojami na lata 2011-2012.
www.nikebiz.com
Recykling
PET
NIKE
Ekologiczne
koszulki
ISTOCK
SGEF Wstawic PDFA z osobnego pliku:
tworzywa2_SG_Leasig 2.pdf
tworzywa
C-38
Plan targw i lista wystawcw na podstawie
informacji firmy Targi Kielce z dnia 17.05.2010 r.
Za zmiany wprowadzone przez Targi Kielce redakcja nie odpowiada.
D 35
D 34
D 33
D 31
D 38 D 39
D 44
D 42
D 43
D 65
D 66
D 67
D 99
D 93
D 94
D 96
D 98
D 97 D 70
D 69
D 95 D 72
D 73
D 74
D 92
D 55
D 46
D 47
D 28
D 24 D 23 D 48
D 22 D 50
D 19
D 49
D 51
D 52
D 53 D 16
D 14 D 56 D 57 D 58
D 59 D 54 D 75 D 89
D 76
D 87
D 91
D 85
D 84
D 86
D 77
D 2
D 11
D 7 D 4
D 5
D 27
D 26
D 25
D 21
D 18
D 17
D 15
D 12
D 9
D 8
D 6 D 3
D 1 D 78 D 79 D 81
D 64
D 63
D 32
D 37 D 41 D 68 D 36
D 101
D 103 D 102 D 104
D 106
D 113
D 109 D 112
D 146
D 143
D 142
D 118
D 122 D 121
D 119
D 117
D 139
D 141
D 138
D 135
D 134 D 133
D 132
D 131
D 129
D 123
D 124 D 137
D 136 D 125
D 126
D 127
D 128
D 144
D 110 D 115
D 116
D 105
KONFERENCYJNA
SALA
C 42
C 49 C 50 C 52
C 48
C 46
C 43
C 22 C 21 C 19 C 18 C 16
C 15
C 13
C 12
C 10
C 11
C 17 C 14
C 9
C 6
C 5 C 4
C 2
C 7
C 27 C 28
C 26
C 8
C 24 C 25
C 20
C 23
C 39
C 41
C 45
C 44
C 38
C 37
C 29
C 35
C 36
C 34
C 56
C 51
C 53
C 54
A 43 A A 42 A 19 A 18
B 86
B 88 B 89 B 91
B 90
B 87
B 50
B 49 B 51 B 52 B 53 B 54
B 48
B 37
B 59 B 57
B 84
B 60
B 81
B 82
B 70
B 76 B 80
B 79 B 78
B 83
B 85
B 75
B 74
B 73
B 72
B 45
B 46 B 47
B 71
B 65
B 67
B 68 B 69
B 61
B 62
B 63 B 64
B 66
B 40 B 38
B 39
B 41
B 43
B 25
B 27
B 42
B 44
B 24
B 28
B 11
B 17
B 12
B 10
B 26 B 23
B 22 B 18
B 19
B 21
B 16 B 15 B 14 B 13
B 8
B 9 B 7
B 6 B 2
B 5 B 4
B 3
B 1
B 32
B 31
B 29
B 30
B 35
B 34
B 20 B 36
B 33
B 55
B 56
B 93
B 94
A 16 A 15
A 17 A 13
A 22
A 23 A 7
A 9
A 14 A 10
A 11
A 8
A 6
A 5
A 4
A 2
A 30
A 34
A 3
A 25
A 32
A 33
A 58
A 61
A 62
A 59
A 55
A 52
A 51
A 54 A 36
A 35 A 56
A 26 A 1
A 27 A 28 A 29 A 31
A 66
A 64 A 63
A 21
A 41
A 39
A 48
A 46
A 49
A 45
A 47
A 38
A 53 A 37
A 24
C 55
C 57
C 58
C 59
C 62 C 61 C 33
C 31
C 3
C 1 C 68 C 67 C 66 C 65 C 64
C 63
C 47
I PITRO
SALA KONFERENCYJNA
BIURO OBSUGI
WYSTAWCW
B-37 A-21
zapraszaj
na targi
Plastpol 2010
1 A 24 A-10
3D SYSTEMS A-25
A.D.TECH A-51
A.MARCINIAK OT A-22
A.SCHULMAN POLSKA C-8
ABPLANALP CONSULTING B-86
ACC SILICONES A-45
ADEPT-SERVICE D-143
ADKA A-1
AEC B-55
AFS B-93
AI LAB D-141
AIRTECH EUROPE A-45
AJM ELECTRONICS B-72
AKROSTAL B-61
AKSEL C-17
AKTUALNOCI W.T. B-66
ALCAN AIREX A-45
ALEX C-65
ALINOX C-16
ALOK MASTERBATCHES D-113
ALPHA B-74
ALPINA A-59
AMHIL EUROPA A-61
AMIS B-34
AMOD C-10
AMPACET POLSKA C-35
AMTEC A-61
AMUT B-36
AMUTEC C-61
ANA BIURO HANDLOWE B-33
ANGPOL D-79
ANWIL B-35
APAFORM A-31
APATOR CONTROL D-112
APEX DYNAMICS C-34
API B-28
APLIKON-WAKNEL D-128
APPLIED MARKET INFORMATION D-17
ARBURG POLSKA B-50
ARCA D-58
ARCAPOL D-58
ARME C-51
ARRK TOOLING SERMO POLSKA A-9
ART PLAST B-45
ARTEC D-79
ARTECH D-86
ARTECHNIC B-16
ASAHI KASEI D-78
ASIA -PACIFIC TRADE
NEWS MAGAZINE D-144
ASS MASCHINENBAU A-24
ASSOCOMAPLAST A-58
ASTORPLAST KLEBETECHNIK D-109
ASA PRODUCTS D-95
ATEC JASZTAL C-2
ATLANTIC POLYMERS POLSKA C-4
ATMOPOL B-70
ATS FAAR C-41
AURUM A-38
AUTODESK C-20
AUTOMA C-37
AUTOMATIC PLASTIC MACHINERY C-49
AVERMANN D-56
BACHOFEN + MEIER D-135
BAGSIK C-49
BANKMASZYN.PL D-67
BARRAIN A-19
BARWA-PLAST D-14
BASELL ORLEN POLYOLEFINS SPRZEDA B-31
BATTENFELD POLSKA INJECTION MOULDING
TECHNOLOGY B-90
BAUSANO & FIGLI B-28
BAYER MATERIALSCIENCE D-118
BEIJING XIANTIANSHENGHI Z-11
BEKUM A-24
BELUCON D-6
BERSTORFF A-19
BETACONTROL D-79
BETAPLAST D-64
BG PLAST C-41
BGM MOLYDAL C-62
BIBUS MENOS D-19
BM INDUSTRIA BERGAMASCA MOBILI B-82
BM POLSKA B-82
BMB KROENERT D-135
BMS A-3; Z-9
BNL D-15
BOCO PARDUBICE C-36
BOE-THERM B-60
BOGNER KOMEXIM D-93
BOHLER UDDEHOLM POLSKA D-85
BORAL D-86
BORDOM D-86
BOREALIS D-46
BORGHI B-33
BRABENDER A-1
BRABENDER TECHNOLOGIE C-49
BRAMIDAN B-13
BRANSON ULTRASCHALL D-128
BRITISH PLASTICS FEDERATION D-12
BRIXIA PLAST B-24
BRU Y RUBIO A-46
BRUJ INTERNATIONAL C-63
CALCIT A-38
CARRIER RENTAL SYSTEMS POLSKA C-53
CERAMIKA SERWIS D-131
CEZAR B-10
CHEMIKOLOR C-55
CHEMPOL A-1
CHEN HSONG GROUP C-51
CHUMPOWER MACHINERY C-34
CINKARNA CELJE D-65
CINPRES GAS INJECTION A-3; Z-9
CO.STELL B-24
COLEMAN INTERNATIONAL D-127
COLEX C-31
COLOR-PLAST D-14
COMEC POLSKA D-98
CONPRO A-19
CONSULTING NETWORK BERATUNGS C-48
COPERION WERNER A-24
CORTEX CHEMICALS D-95
COSMOS POLAND MACHINERY D-134
CRC INDUSTRIES B-72
CRIZAF A-3; Z-9
CUMBERLAND C-11
DANJE-POLYMER B-85
DANTOOL D-35
DARPIN A-35, Z-7
DAVIS-STANDARD A-64
DEIFEL C-11
DEMAG PLASTICS GROUP B-30
DESMA ELASTOMERTECHNIK B-8
DIPROFIL DIAMANTPRODUKTER D-145
DME EUROPE A-56
DOPAK A-24
DOW CORNING A-45
DOW EUROPE A-19
DOW HYPERLAST POLSKA B-32
DPS B-33
DR. BOY A-25
DREWNEX RECYCLING PLASTICS D-69
DROSSBACH A-19
DUNASTYR B-1
DUPONT PERFORMENCE ELASTOMERS A-19
DYMAX EUROPE A-45
DYNISCO B-68
EAS EUROPE C-11
ECEBD C-47
ECOPLASTIC POLSKA C-39
ECTA A-54
ECTA POLSKA A-54
EGYPTIAN EUROPEAN COMPANY B-71
EICHHOLZ SILO UND ANLAGENBAU A-3; Z-9
EISBAER TROCKENTECHNIK C-11
EKO RECPET C-48
EKOCHEM D-77
EKOGRANULAT D-142
EKOMER D-67
EKOPLAST A-9
ELBA C-37
ELBI-WROCAW B-48
ELCER D-63
ELFA ELEKTRONIKA B-79
ELINE LOGISTIC A-47
ELJOT B-3
ELKREM D-66
ELWIK C-7
EMERY OLEOCHEMICALS A-19
EMPLAST B-29
EMS GRIVORY A-17
ENGEL AUSTRIA A-21
ENGEL POLSKA A-21
ENTERIO D-69, Z-5
ENTRO HOLDINGS D-122
EPAFLEX POLYURETHANES D-94
E-PROTOTYPY A-59
EREMA D-2
ERIEZ MAGNETICS EUROPE D-119
ERIMAKI SNC C-41
ERMANNO BALZI A-22
ERPERMAK MAKINA B-19
ERRE.EFFE B-24
ER-WE-PA A-64
ESCHMANN STAL D-76
EUROCAST D-37
EUROCHILLER C-41
EURO-PAN A-64
EUROPEJSKI FUNDUSZ LEASINGOWY D-54
EVATRONIX A-63
EWIKON A-5
EXFOLMO C-14
FA.IN.PLAST-FARAOTTI INDUSTRIE PLASTICHE B-39
FABRYKA PLASTIKW GLIWICE A-37
FABRYKA PLASTIKW KWIDZYN A-37
FB BALZANELLI AVVOLGITORI C-41
FCPK BYTW B-87
FERROMATIK MILACRON B-84
FINKE A-17
FOMPOL C-33
FORMASTER Z-4
FORMET A-23
FREDEN A-15
FRIGEL A-25
FRIGOSYSTEM A-8
FRIUL FILIERE B-39
FUCHS OIL Z-2
FUNDACJA POLSKIEGO GODA PROMOCYJNEGO B-83
GABRIEL- CHEMIE BOHEMIA D-115
GABRIEL- CHEMIE POLSKA D-115
GAMART D-4
GAMMA - PLAST D-22
GAMMA MECCANICA C-61
GAS INJECTION B-60
GDK B-12
GEAF D-7
GEBRDER EBERHARD D-47
GEISS B-55
GENERAL PLASTICS C-52
GEORG DING MACHINERY A-3;Z-9
GERCO APPARATEBAU A-19
GER-MAQUINAS HERRAMIENTA D-141
GG PLAST TECHNOLOGY D-28
LISTA WYSTAWCW
UWAGA!
TEREN BUDOWY
ZAKOCZENIE PRAC - LIPIEC 2010
LISTA WYSTAWCW
GGS TECHNOLOGIES A-9
GHECOR S.A.S. C-41
GM SYSTEM D-52
GNEUSS KUNSTOFFTECHNIK C-17
GPI POLSKA A-2
GRAFE POLSKA C-26
GRFF C-17
GRAFORM A-9
GRANULAT C-3
GRECO A-17
GROSSENBACHER (HB-THERM) B-48
GROUPE PLASTIVALOIRE A-37
GNTHER HEISSKANALTECHNIK A-49
GUMMIWERK KRAIBURG D-92
GUR-IS MAKINA SAN.TIC B-21
GUSBI OFFICINA MECCANICA B-33
HASCO POLSKA A-4
HAUG D-128
HCI CONVERTING EQUIPMENT D-31
HCT A-25
HEBEI ZHICHENG PACKAGING MATERIAL Z-13
HEISSLUFTTECHNIK FLOCKE B-46
HENG CHIH MACHINERY C-34
HERBOLD C-15
HERMA B-88
HERZ POLSKA C-46
HKF PLASTICS C-14
HONAM A-17
HOTSET A-22
HP SYSTEMS POLSKA A-52
HUNTSMAN A-45
HUSKY C-11
HUZAP C-57
HUZAP BUDOWA MASZYN C-57
HWA CHIN C-2
ICE A-58
ICL-IP EUROPE A-43
IFW MOULD TEC A-1
IGT TESTING SYSTEMS C-12
IKA INNOVATIVE KUNSTSTOFFAUFBEREITUNG A-1
ILLIG MASCHINENBAU D-7
IMAS D-58
IMCD POLSKA D-87
IMPACT SOLUTIONS D-18
IMPIANTI OMS B-44
IMT-KORPOL D-138
INCOE A-27
INDUSTRIAL FRIGO POLSKA D-43
INFOMAX B-78
INNO-COMP A-19
INSTALACJE-ST D-89
INSTRON D-121
INSTYTUT INYNIERII MATERIAW
POLIMEROWYCH I BARWNIKW B-20
INSTYTUT TELE- I RADIOTECHNICZNY B-53
INTOUCH PRODUCTION MONITORING D-9
INTREC C-63
INTYPE ENTERPRISE C-34
IPM DI ARGNANI CLAUDIO C-41
IPM EKSTRUZJA-CENTRUM WYTACZANIA B-39
ITA A-42
ITALMATCH CHEMICALS D-78
ITALREC C-37
IZO-ERG B-38
JARFOL D-54
JAZON B-2
JC TIMES GROUP C-49
JIANGSU XINDA B-7
JOKE A-25
JOST CHEMICALS A-45
JSW A-25
K+L BIURO HANDLOWE POLSKA B-94
KAI MEI PLASTIC MACHINERY C-34
KAMADO C-12
KAUTEX MASCHINENBAU A-25
KEIL B-26
KERB-KONUS-VERTRIEBS D-132
KF TECHNOLOGIE D-135
KIEFEL D-135
KIRCHMANN D-39
KITZMANN GROUPPE A-1
KLN ULTRASCHALL B-64
KLCKNER DESMA ELASTOMERTECHNIK B-8
KMP PLASTICS B-55
KM-SYSTEM C-51
KOCH-TECHNIK B-48
KOLTECH D-49
KOLTEX Z-3
KOM-ODLEW A-53
KOMPASS POLAND B-73
KONEK PSN A-5
KONKRET D-123
KRAUSS MAFFEI KUNSTSTOFFTECHNIK A-24
KRAUSSMAFFEI BERSTORFF A-19
KRAUSSMAFFEI TECHNOLOGIES A-19
K-TRON C-58
KTW GROUP B-56
KUHNE D-7
LAABS KUNSTSTOFF-RECYCLING C-14
LABORATORIUM - PRZEGLD OGLNOPOLSKI B-89
LANXESS D-118
LEADER EXTRUSION MACHINERY D-105
LEAN TECHNIK B-47
LEHMANN& VOSS A-1
LEISTER PROCESS TECHNOLOGIES B-46
LEPSOD C-56
LG CHEM A-17
LIFOCOLOR FARBPLAST C-50
LINIA SZYCIA Z-6
LONG NEW INDUSTRIAL D-21
LP PRODUCTS A-55
LPKF LASER & ELECTRONICS B-64
LUBRIZOL ADVANCED MATERIALS D-78
LUDATEC B-60
LUXOR - MASZYNY DO ODPADW D-119
M.A.S. D-137
M.B.MARKET B-32
M.T.A. A-3;Z-9
MAAG PUMP SYSTEMS TEXTRON AG C-49
MACPLAS A-58
MAGIC MP D-22
MAGUIRE EUROPE A-3; Z-9
MAINTECH C-41
MANEX B-81
MANN + HUMMEL PROTEC B-60
MAPLAN MASCHINEN A-24
MARBO ITALIA B-32
MARCOSTA WIAT OBRABIAREK B-40
MARIS B-39
MAS C-42;Z-10
MASS B-28
MASTER COLORS C-11
MASTERBATCH R.P. INDUSTRIES D-113
MATTEI MARCO B-24
MB BARTER AND TRADING D-5
MBT POLSKA D-5
MECASONIC B-64
MECHANIK MIESICZNIK NAUKOWO-TECHNICZNY D-146
MERCATOR D-50
MESGUM W.A.Z.G. D-117
METALCHEM IPTS A-33
METALIMPEX D-47
MEUSBURGER GEORG A-13
MIKROSTYK S.A. B-11
MILAR A-45
MILIMEX D-94
MILLENIUM LEASING A-66
MILSO D-104
MINDA SCHENK A-9
ML C-25
MODITEC B-60
MOLD-MASTER EUROPA A-16
MOLD-MASTERS EUROPA A-16
MOLD-TECH STANDEX BOHEMIA A-6
MORETTO A-3; Z-9
MOULD & MATIC SOLUTIONS D-32
MOULDS PLUS INTERNATIONAL C-42;Z-10
MOVACOLOR A-3; Z-9
MT RECYKLING C-42;Z-10
MTL ASCO Z-12
MTT TECHNOLOGIES A-25
MUEHSAM - ELEKTROMECH A-3;Z-9
MULTIBASE S.A. A-17
MULTI-INSTAL C-13
NAPDY I STEROWANIE D-51
NATEX D-74
NDC INFRARED ENGINEERING D-24
NEGRI BOSSI A-39
NETSTAL - MASCHINEN A-3;Z-9
NETZSCH INSTRUMENTY C-59
NEUE HERBOLD A-19
NEXT GENERATION RECYCLINGMACHINEN C-37
NEXTURN D-141
NILTECH C-64
NINGBO SHIANGMA MACHINERY A-47
NISSEI ASB B-62
NORDMANN RASSMANN POLSKA D-70
NORGPOL A-28
NORTRADE D-69
NOVA FRIGO C-51
NOVAPAX KUNSTSTOFFTECHNIK STEINER A-15
OBERON A-42
OBERON PRZEDSIBIORSTWO
ROZWOJU I WDROE C-19
OBR ERG A-33
OERLIKON BALZERS COATING POLAND D-38
OMSO C-37
OMYA A-18
ONI A-24
OR.P. STAMPI B-54
P3SOLUTIONS B-49
PALLMANN C-11
PAWFORM A-62
PERMABOND ENGINEERING ADHESIVES A-45
PETPOINT AUTOMATION D-22
PIOTROWICE ZPSCHIM D-125
PIOVAN POLSKA A-41
PL SONIC B-64
PLAST LINE B-37
PLAST-CONTROL D-79
PLASTECH D-146
PLASTECH - H. ZAWISTOWSKI D-146
PLASTECH.PL D-41
PLASTIBLOW B-28
PLASTIC SYSTEMS A-25
PLASTICO B-4
PLASTICS ONLINE C-68
PLASTICS REVIEW C-68
PLASTICSEUROPE POLSKA
PLASTIGO C-38
PLASTIMAC B-28
PLASTMACHINES A-24
PLASTNEWS D-25
PLASTOCHEM WROCAW A-19
PLASTRON SARL D-39
PMS RECYCLING B-43
PMT A-52
POLICHEM C-42;Z-10
POLIMARKY C-45
POLIMERI EUROPA POLSKA B-1
POLITECHNIKA WITOKRZYSKA A-30
POLITSCH A-1
POL-SERVICE C-22; Z-1
PZPTS C-47
POLTOOLS TARGI FORM I NARZDZI B-15
POLYMA KUNSTSTOFF D-96
POLYMER CHEMIE D-59
POLYONE POLAND MANUFACTURING C-28
POLYPROCESS A-45
POLYRAM D-78
PONAR A-26
POTTERS EUROPE D-78
PRESMA B-33
PRIAMUS A-25
PRODEX SYSTEM B-44
PRODUS A-9
PROGRESSIVE COMPONENTS A-22
PROJEKTOWANIE I KONSTRUKCJE INYNIERSKIE C-24
PRO-LAB C-18
PROMOTECH C-54
PROSES BDE A-24
PROSOLUTIONS C-43
PROTYM A-59
PSG A-25
PTC C-41
PURINOVA D-95
RABOURDIN GROUP A-25
RADICI NOVACIPS A-19
RADKA POLSKA D-118
RAF B-41
RAPID GRANULATOR A-3;Z-9
REIFENHUSER B-8
REIMOTEC B-8
REISNER- TECHNIKA CHODNICTWA B-51
REM-WIL C-18
REPORTER CHEMICZNY B-80
RICCO INTERNATIONAL C-37
RINCO ULTRASONIC B-64
ROLEP B-57
RONDO 2 B-9
RONDOL D-79
ROPLAST B-84
ROTFIL A-25
ROTHFUSS A-24
RUDFIL B-42
RUDHOLZER A-19
RUNI C-42;Z-10
RYNEK - ROLEP B-57
S.I.S.E. A-17
S+S A-14
SACMI POLSKA A-39
SAERTEX A-45
SAFIC-ALCAN POLSKA D-110
SAIP B-32
SARAC PLASTIK TEKNOLOSIERI B-27
SAT D-106
SCHMOLZ+BICKENBACH POLSKA D-11
SCITEQ A-1
SCORPIO D-8
SCREWTEC B-5
SELFA GRZEJNICTWO ELEKTRYCZNE D-48
SENOPLAST POLSKA D-139
SEPRO ROBOTIQUE A-3;Z-9
SERMO A-9
SHANG TA CHIA INDUSTRIAL D-102
SHANGHAI NEWSTAR Z-14
SHANGHAI YISHOU PLASTIC MOULD Z-15
SICA A-1
SIEMENS FINANCE B-65
SIMCO D-143
SIMCON A-25
SIMPLE D-101
SINGLE TEMPERIERTECHNIK C-11
SINKOPLEX C-29
SINO-FOREIGN VENTURE ZHANG JIAGANG D-34
SIRIUS ELECTRIC B-14
SIRMAX POLSKA D-126
SK CHEMICALS D-78
SLECHTA A-6
SLOVNAFT PETROCHEMICALS D-55
SMC CORPORATION C-51
SO.F.TER. D-94
SOLGAM D-133
SOLID LINK B-59
SOLIDNA FIRMA B-75
SOMECO C-18
SONICARTS B-14
SONICTECH D-124
SST ENERGY INTERNATIONAL D-145
STALMET BIS & DRRENBERG EDELSTAHL D-45
STARLINGER A-11
STUBLI D C-6
STOKVIS TAPES POLSKA D-116
STORK PLASTICS B-48
STRACK A-25
STRUKTOL COMPANY OF AMERICA D-78
SULZER A-25
SUMARIS B-91
SUNPOR KUNSTSTOFF A-19
SYNVENTIVE MOLDING SOLUTIONS C-5
SYRUS BELGIUM N.V. C-63
SZKOLENIA D-103
WITOKRZYSKIE CENTRUM INNOWACJI
I TRANSFERU TECHNOLOGII A-48
T&F PLAST TRADE C-61
TADPLAST C-9
TAHARA MACHINERY A-3; Z-9
TAMPO GRANIT D-16
TAMPO SITO D-103
TAMPOGRAFIKA D-16
TAMPOTECHNIKA C-23
TANGRAM PET TECHNOLOGY B-62
TBT TAJWASKIE BIURO TECHNICZNE C-34
TCT POLSKA B-85
TECA -PRINT B-84
TECHNICZNO-PRODUKCYJNA SPDZ. PRACY D-36
TECHNO PLASTIC B-33
TECHNOCOM B-52
TECHPLAST C-66
TECNO CENTER B-28
TECNOFER ECOIMPIANTI C-61
TECNOMAGNETE A-3; Z-9
TECNOMATIC C-41
TECNOMATIC ROBOTS C-41
TECNOVA C-41
TECOM COSTRUZIONI MECCANICHE C-41
TEKPRO C-58
TELKOM-TELOS D-26
TELKO-POLAND A-17
TEMPCOLD D-53
TER HELL PLASTIC D-57
TERMO-PRECYZJA A-29
TEXTILIMPEX D-91
THERMOPLAY A-22
TIANMENG AGRICULTURAL MATERIALS CHAIN D-23
TIGRES DR. GERSTENBERG B-93
TISAN ENGINEERING PLASTICS B-25
TMVK B-63
TOMASZ GALISKI D-129
TOMIR D-7
TOOLINGMAKER D-68
TOOLS FACTORY D-81
TOOL-TEMP POLSKA C-34
TOP TECHNIK B-36
TOYO-EUROPE B-28
TRANS WEST B-93
TRANSCORN D-3
TRIA C-42;Z-10
TRONOX D-118
TUBES INTERNATIONAL D-84
TUNG TAI MACHINE WORKS C-34
TVK PLC. D-55
TWORZYWA SZTUCZNE I CHEMIA B-18
TWORZYWA.PL D-69
TWORZYWA-MEDIA C-47
TYREX B-6
STN IS MAKINA SAN. VE TIC B-17
ULTRA SYSTEM D-69
ULTRABATCH B-23
UNICOR A-1
UNILACK B-67
UNILOY MILACRON D-2
UNIROB A-14
USUGI MARKETINGOWE B-68
UTEKSOL D-65
VEGA A-22
VELOX D-78
VGT POLSKA D-39
VICTOR TAICHUNG MACHINERY WORKS C-34
VICTORIA A-47
VIRGINIO NASTRI A-24
VOESTALPINE GIESSEREILINZ B-41
WADIM PLAST NAROJEK SP.J. A-25
WAFO B-5
WALOR - USUGI FINANSOWE C-47
WANNER-TECHNIK B-48
WARTACZ P&F C-51
WAENIE-DOZOWANIE-PAKOWANIE D-51
WEIMA MASCHINENBAU C-42;Z-10
WEMO B-60
WENDE RECYCLINGTECH D-1
WENTWORTH TECH A-61
WERKZEUGBAU RUHLA A-7
WEST C-21
WEST-CHEMIE D-39
WILHELM HEDRICH VAKUUMANLAGEN A-45
WILTOR A-33
WITROCHEM C-67
WITTMANN A-24
WOOJIN SELEX D-99
WORLDLY INDUSTRIAL D-33
WOYWOD A-1
WRB A-11
WTH B-69
XL PLASTICS B-76
X-RITE C-12
XYZ MACHINE TOOLS D-141
YU TING REFRIGERATOR C-34
ZAHORANSKY AG A-32
ZAKAD CHEMICZNY SILIKONY POLSKIE C-55
ZAKADY AZOTOWE W TARNOWIE - MOCICACH C-27
ZAKADY ELEKTROTECHNIKI
I MECHANIKI PRECYZYJNEJ R&G A-22
ZALCO C-54
ZAMAK D-44
ZELGRAF C-44
ZELNAR ZAKAD NARZDZIOWY D-75
ZERMA EUROPE B-34
ZHU AUTOMATYKA C-2
ZMCH METALCHEM A-33
ZWIZEK NARZDZIOWCW REGIONU BYDGOSZCZ A-9
ZWICK POLSKA -SERVICE D-27
1DSHQLDF]H ZJODQRZH
GR SURGXNFML UXU
0RG\NRZDQ\ SRZLHU]FKQLRZR
GUREQ\ ELD\ QDSHQLDF] ZJODQRZ\
0DVWHUEDWFK ZJODQX ZDSQLD
GR UXU ] 3( L 33
PLASTPOL - zapraszamy na stoisko A 18
Omya Sp. z o.o.
Krucza 16/22 00-526 Warszawa
Iel.: +48 22 525 89 64
Iel. kom.: +48 600 837 688
Fax: +48 22 525 89 10, 11
www.omya.com
46 tworzywa P2 10 maszynyi urzdzenia
Kryzys przemysowy
nie zatrzymuje rozwoju
Przemys budowlany i konstrukcyj-
ny jest jednym z najbardziej do-
tknitych przez globalny kryzys
ekonomiczny, czciowo dlatego,
e pknicie baki budowlanej
byo jednym z zasadniczych punk-
tw zapalnych tego kryzysu. Wkon-
sekwencji producenci maszyn
i urzdze do produkcji komponen-
tw znajduj si wrd tych, ktrzy
najbardziej ucierpieli podczas
obecnej recesji. Teraz nawet bar-
dziej, ni kiedykolwiek, musz oni
by w stanie dostarcza jeszcze
bardziej ekonomiczne urzdzenia,
ktre s w stanie produkowa kom-
ponenty o lepszych parametrach
i lepszym wygldzie. Aplikacje
przedstawione w niniejszym artyku-
le odzwierciedlaj t tendencj.
Wielowarstwowe
rury kielichowe
W ostatnich latach w produkcji rur
z tworzyw sztucznych przeznaczo-
nych do produkcji sieci kanalizacyj-
nych nastpi znaczny postp,
a wielowarstwowe rury polipropyle-
nowe osigny wysoki poziom ja-
koci odnonie haasu i waciwo-
ci chemiczno-mechanicznych. Ma
to wpyw na popraw jakoci i nie-
zawodnoci. Ten typ rur, opraco-
wany w Europie rodkowej, upo-
wszechnia si w pozostaej czci
Starego Kontynentu, jak rwnie
na Bliskim Wschodzie.
Gwny przetwrca egipski instalu-
je wanie lini do produkcji wielo-
warstwowych rur z PP, ktra obej-
muje planetarny system do cicia
i fazowania TRS/C/Sy 250 oraz ma-
szyn do kielichowania Ever-
bell/H 315 PSP dostarczon przez
firm Sica. Pierwsza z jednostek,
zaprojektowana do absorpcji
zwikszonej wydajnoci linii do wy-
taczania w szczeglnoci ko-
niecznoci produkcji krtkich od-
cinkw rur z du prdkoci jest
wyposaona w narzdzia do obci-
nania, woone w grup planetarn
(wirnik) wyposaone w mechanicz-
ny system kontroli pozycji narz-
dzia w obszarze zewntrznej po-
wierzchni rury w obszarze obcina-
nia.
Obcinarka skada si z dwch r-
nych ramion. Jednym z mynkiem
obrotowym sucym do fazowania
specjalnych wzorw i zoptymalizo-
wanym pod wzgldem wirw wy-
twarzanych przez materia, drugim
z narzdziem do kocowego obci-
nania rury bez usuwania wirw.
Takie rozwizanie umoliwia obci-
nanie i fazowanie rury na zewntrz
i wewntrz. Jednostka przetwarza
rury o rednicach od 32 do
250 mm, wykonujc zarwno pro-
ste, jak i fazowane cicia na rurach
o gruboci odpowiednio do 40
i 12 mm.
Automatyczna maszyna do kieli-
chowania z uszczelk rur z PP
i HDPE (lecz rwnie stosowane
z rurami U-PVC) umoliwiaj prze-
twarzanie rur z kompaktow jedno-
warstwow lub wielowarstwow
ciank o rednicy od 50 do
315 mm i o dugoci 0,5 do 6 m +
gniazdo. Wersja H obejmuje inno-
wacyjne systemy ogrzewania
i chodzenia, redukujce czas kieli-
chowania.
Pierwsza stacja ogrzewania jest
wyposaona w piec podczerwieni,
zastpujcy tradycyjny piec kon-
taktowy, natomiast w kocowej fa-
zie chodzenia zaadaptowano kon-
wekcyjny system chodzenia, gdzie
ciecz chodzca przechodzi przez
wewntrzny cykl chodzenia.
Stacja kielichowania wykonuje pro-
ces PSP (permanent socket profile)
w celu uzyskania gniazda
z uszczelk, wykalibrowanej po-
wierzchni wewntrznej oraz wielko-
ci, ktra pozostaje staa podczas
magazynowania i instalacji.
www.sica-italy.com
Rozwizania techniczne
Elementy budowlane
i konstrukcyjne
ISTOCK
tworzywa P2 10 maszynyi urzdzenia 47
Spienianie na miejscu
Do wysokocinieniowego miesza-
nia ywic poliuretanowych firma
Magma proponuje maszyn MS
wyposaon w manualne lub auto-
matyczne, samoczyszczce gowi-
ce mieszajce. Maszyna jest w sta-
nie przetwarza szerok palet ma-
teriaw, od sztywnych i elastycz-
nych pianek a po kleje, jednake
jej wydajno pod wzgldem ci-
nienia i temperatury umoliwia
rwnie dostarczanie okrelonych
materiaw, takich jak polyurea,
elastomery itp.
Typowym zastosowaniem dla tej
maszyny jest izolacja termiczna
za pomoc sztywnej pianki. Oprcz
bardziej tradycyjnych zastosowa,
takich jak natryskiwanie dachw,
podkadki pod dachwki, substraty
i ciany obwodowe, maszyna zo-
staa ostatnio wykorzystana
przy wsppracy z firmami CII Gu-
atelli i Sarpom do izolacji rur
o rednicy przekraczajcej 30 cm
dla rur gazowych i olejowych.
Podczas konstrukcji woskiej sieci
kolei duych prdkoci naleao
odchyli rur rafinerii ropy nafto-
wej, aby umoliwi zbudowanie
obej wymaganych do zmodyfiko-
wania ruchu w pobliu niektrych
miejsc. Do spieniania uszczelek
pocze rur na miejscu zastoso-
wano odpowiednie formy, co
umoliwio skompletowanie izolacji
przed finalnym powleczeniem i za-
kopaniem sieci.
www.magmamacchine.it
Rozcigane sufity
Rozcigane sufity s to elastyczne
arkusze kalandrowanego PVC, kt-
re umoliwiaj produkcj sufitw
w sposb szybki, tani i bez ko-
niecznoci gipsowania i malowa-
nia. Arkusz jest mocowany
do cian za pomoc profili PVC,
ktre gwarantuj odpowiednie na-
picie.
Pomimo tego, e jedynie niewielu
architektw zna to rozwizanie, su-
fity takie oferuj wiele zalet: mona
je nakada pod niewykoczonym
sufitem, instalacja jest szybka, s
one tasze, ni sufity konwencjo-
nalne, nie wymagaj konserwacji,
nie uszkodz ich przecieki wody,
a ponadto mona w nich monto-
wa zintegrowane owietlenie,
czujniki alarmw, kamery, systemy
klimatyzacji itp. Ponadto, sufity
mona dekorowa za pomoc dru-
karek atramentowych lub za pomo-
c sitodruku, podwietla z tyu,
uywa jako ekrany do projekcji
obrazw oraz wierci na kilka spo-
sobw, poprawiajc w ten sposb
akustyk.
Sufity s rwnie wytwarzane z za-
stosowaniem innych materiaw,
takich jak tkaniny pokryte poliureta-
nem lub polipropylenem, dziki
czemu uzyskuj one takie same
waciwoci pod wzgldemuniwer-
salnoci i ekonomii i mog mie
wykoczenie matowe, satynowe
lub z poyskiem. W tym ostatnim
przypadku produkt jest raczej deli-
katny, poniewa w przypadku jego
nawinicia na szpul byszczca
powierzchnia styka si z po-
wierzchni matow kolejnego zwo-
ju, przez co istnieje niebezpiecze-
stwo utraty efektu.
Aby unikn tej niedogodnoci,
mona rwnoczenie nawin dwa
impregnowane brezenty o takiej
samej dugoci, a byszczce stro-
ny zwrci do siebie co pozwala
unikn uwizienia powietrza po-
midzy nimi oraz powstania zna-
kw na skutek nietrwaej lamina-
cji tzw. laminacji typu pocau-
nek. Oddzia firmy Isotex z Colom-
bo we wsppracy z Comerio Erco-
MAGMA
48 tworzywa P2 10 maszynyi urzdzenia
le dostarczy ostatnio maszyn su-
c do wytwarzania tego typu
produktu woskiemu przetwrcy.
Te dwie firmy, poprzez uczestnic-
two w CKA dziaaj wsplnie
na rynku kalandrowanej folii PVC.
Maszyna umoliwia laminacj
na gorco dwch szpul kalandro-
wanej folii PVC zwrconej bysz-
czcymi powierzchniami do siebie,
dziki czemu mona uzyska jed-
norodn i stabiln, lecz nietrwa
laminacj, poniewa dwie folie
mona oddzieli od siebie na miej-
scu i zamontowa bez straty gw-
nych waciwoci estetycznych.
Laminacja nastpuje na skutek
dziaania ciepa dziki dwm rol-
kom podgrzewanych wod i obej-
mujcych okoo 270 w celu zmak-
symalizowania wydajnoci oraz
na skutek nacisku wywieranego
przez stalowo-gumowy kalander.
Rolka chodzca zmniejsza tempe-
ratur laminacji, aby mona byo
unikn zablokowania szpuli. Na-
picie kadej folii oraz laminatu jest
kontrolowane przez komrki obci-
enie, ktre reguluj prdko
zmechanizowanych rolek, podczas
gdy nawijanie nastpuje przy sta-
ym napiciu, aby unikn uszko-
dzenia gotowej szpuli.
www.isotex.it
Plastry kiebasy
Dziki znakomitemu poczeniu
wydajnoci, elastycznoci zastoso-
wa i wytrzymaoci, polistyren
ekspandowany jest obecnie jed-
nym z najlepszych i najtaszych
materiaw stosowanych w prze-
myle budowlanym.
W tym obszarze arkusze z rowko-
wanymi profilami s stosowane
do pokrywania duych powierzch-
ni, przy zachowaniu perfekcyjnej
rwnolegoci bez tworzenia si
mostkw termicznych, a uksztato-
wane arkusze mog tworzy profil
dachu (efekt dachwek, wyginane
dachwki itp.) uatwiajc nakada-
nie.
Nowe szare materiay oferuj ta-
kie same waciwoci izolacyjne,
nawet przy gstoci niszej o 50%:
beton odciany EPS i ciecz wi-
ca zmniejszaj wag, rwnocze-
nie jedynie minimalnie zmniejsza-
jc wytrzymao, a elastyczne
EPS, tzn. mechanicznie wciskane
bloki, poprawiaj waciwoci izo-
lacyjne przed przetwarzaniemfinal-
nym.
Dobrze znanym zastosowaniem
polistyrenw ekspandowanych
w budynkach jest powlekanie ze-
wntrzne nowych i starych budyn-
kw, w postaci biaych lub szarych
arkuszw do termicznej i akustycz-
nej izolacji oraz poprawy komfortu
i zuycia energii.
W celu wykonania efektywnej po-
woki arkusze musz zosta prawi-
dowo zainstalowane, co oznacza,
e musz perfekcyjnie lee w jed-
nej paszczynie.
Jednake gdy bloki EPS, z ktrych
otrzymuje si arkusze s cite
wzdu, czasy chodzenia i sezono-
wania blokw mog powodowa
wytwarzanie napre mechanicz-
nych lub tumienie na warstwach
zewntrznych, w szczeglnoci te
o znacznej gruboci (10-15 cm), co
generuje niepodane odpady
produkcyjne. Aby sprosta tymwy-
maganiom, Nuova Idropress pro-
ponuje cicie blokw (4 x 1 x 1 m)
na plastry kiebasy (tzn. po-
przeczne, nie podune), co
zmniejsza do jednej czwartej ilo
uzyskiwanych arkuszy zewntrz-
nych.
www.nuova-idropress.com
ISOTEX NUOVA IDROPRESS
SICA
tworzywa P2 10 maszynyi urzdzenia 49
Reliable
Made in Italy since 1954
info@triaplastics.com
www.triaplastics.com
Safe Steady
d
e
s
i
g
n
@
g
i
a
n
n
i
r
u
s
c
o
n
i
.
i
t
Ostatnie dni otwarte zorganizowa-
ne przez firm Colines w jej fabryce
byy powicone zaprezentowaniu
linii serii Handrollex podczas te-
stw, sucej do produkcji folii ty-
pu stretch o szerokoci cakowitej
wynoszcej 1000 mmi przeznaczo-
nej dla przetwrcw z Europy
Wschodniej. Linie Handrollex zosta-
y zaprojektowane ze specjalnym
naciskiem na skrcenie czasw
produkcji i montau: s one dostar-
czane w trzech czciach, ktre
mona atwo zoy w czasie krt-
szymni tydzie. Linia, ktra praco-
waa w czasie drzwi otwartych po-
siada dwie nowe cechy: systemdo-
zowania grawimetrycznego wypo-
saony w nowe oprogramowanie
do zarzdzania surowcami, dokad-
nie dostrojony (przez siostrzan fir-
m Elav) specjalnie do produkcji fo-
lii stretch oraz w optyczny system
do pomiaru gruboci bez lasera czy
rde radioaktywnych. Ten system
optyczny jest elastyczny i bardziej
kompaktowy, ni systemy uywaj-
ce promieniowania beta lub pod-
czerwieni, a jednoczenie niedrogi
i precyzyjny, wymagajcy tylko
wikszej uwagi w pocztkowej fazie
kalibracji. Na liniach Handrollex-
-1000 przetestowana zostaa pro-
dukcja ultracienkiej folii (8-10-12 mi-
kronw) jako alternatywa dla folii
pre-stretch. Celem tego testu byo
zbadanie przyszego zapotrzebo-
wania rynku oraz potwierdzenie
przekonania e ci, ktrzy zainwe-
stowali w przeszoci i wci konty-
nuuj inwestowanie w innowacje
technologiczne oraz w jako pro-
duktw s w bardziej konkurencyj-
nej pozycji, ktra umoliwia im sta-
wienie czoa obecnemu kryzysowi.
Jest to szczeglnie prawdziwe
w takich obszarach, jak brana
opakowa.
www.colines.it
Podczas dni otwartych zorganizo-
wanych w lutym firma Torninova
wypucia now seri linii Compact
Stretch do produkcji wspwyta-
czanej folii PE; zgodnie z zapowie-
dziami w ostatnich miesicach linie
takie bd sprzedawane we wsp-
pracy z firm Macchi. Pracujcy
model, ktry by prezentowany
przez pi dni jest modelem topo-
wymserii, ktry jest w stanie wytwa-
rza foli o strukturze wspwyta-
czanej A-B-C o szerokoci 1000
mm i gruboci od 8 do 40 mikro-
nw, nawijanej na rolki do zastoso-
wa manualnych i automatycz-
nych. Urzdzenie obejmuje wyta-
czarki z ogrzewaniem na podczer-
wie, gwarantujce niskie zuycie
energii i niewielk obsug serwiso-
w, jak rwnie limaki o specjal-
nym profilu opracowane specjalnie
do przetwarzania LLDPE. Jednost-
ka rolki chodzcej obejmuje po-
dwjn rolk chodzc, dwukomo-
rowy n powietrzny i zintegrowane
urzdzenie do pomiaru gruboci
wykorzystujce promieniowanie
rentgenowskie, zapewniajce uzy-
skanie maksymalnej precyzji nawet
w przypadku kolorowanych folii
oraz automatyczn regulacj ma-
trycy. Linia obejmuje rwnie prze-
wijark umoliwiajc produkcj
szpul o szerokociach 125-250-
450-500 mm oraz system do odzy-
sku cinkw z siownikiem, ktry
podaje rozdrobnione cinki do wy-
taczarki gwnej, co umoliwia
uzyskanie staego cinienia nawet
w przypadku powtarzajcych si
zmian w produkcji (oraz gruboci
folii). Wydajno godzinowa prze-
kracza 400 szpul manualnych, kt-
re s pakowane na linii (w kartono-
we pudeka, po 6 szpul w kadym)
przez system automatyczny.
www.torninova.com
Folie
stretch
TORNINOVA
50 tworzywa P2 10 maszynyi urzdzenia
Produkcja artykuw medycz-
nych zostaa w najmniejszym
stopniu dotknita kryzysem go-
spodarczym, a technologia for-
mowania rozdmuchowego ma si
w tym sektorze coraz lepiej. Wy-
br najodpowiedniejszych mate-
riaw spord wielu rnych po-
limerw jest niezwykle wany,
w szczeglnoci w przypadku
produkcji elementw majcych
bezporedni kontakt z ludzk
tkank lub ktre bd poddawa-
ne wielokrotnej sterylizacji w au-
toklawie.
Firma Plastiblow zaprojektowaa
wiele maszyn do formowania roz-
dmuchowego sucych do pro-
dukcji elementw medycznych,
takich jak rurki testowe i rurki
do analiz laboratoryjnych, pompy
ECG wykonane z gumy termopla-
stycznej, mikkie torebki z PVC,
inhalatory z poliwglanu, butelki
polipropylenowe do roztworw fi-
zjologicznych oraz rury do dializ
z PCV, jak rwnie mae butelki
PE-PVC-PETG na lekarstwa, roz-
twr do pukania oczu i krople
do nosa.
Kady produkt stwarza specyficz-
ne problemy zwizane z projek-
tem i ustawianiem maszyn. Cza-
sami wymagaj one zastosowa-
nia specjalistycznych stopw me-
talowych ze wzgldu na wysokie
temperatury robocze niezbdne
do przetwarzania niezwykych
materiaw z tworzyw sztucz-
nych.
W tym specyficznym sektorze
szczeglnie obiecujce s nowe
elektryczne maszyny do formo-
wania wtryskowego, w szczegl-
noci ze wzgldu na cakowity
brak urzdze hydraulicznych
lub komponentw, co pozwala
wyeliminowa moliwo zanie-
czyszczenia zarwno produktw,
jak i rodowiska i umoliwia sto-
sowanie tych maszyn w steryl-
nych pomieszczeniach lub w kon-
trolowanej atmosferze.
Ta nowa generacja maszyn czy
zalety specjalnego ruchu kinema-
tycznego z technologi osi elek-
trycznych napdzanych przez sil-
niki bezszczotkowe. Maria ten
pozwoli na osignicie szeregu
korzyci: staoci ruchw, ponie-
wa ze wzgldu na brak oleju
zmiana temperatur pracy nie po-
woduje zmiany waciwoci me-
chanicznych; wiksz wydajno
produkcyjn dziki szybszym cy-
klom i zmniejszeniu odpadw;
nisze koszty biece ze wzgldu
na mniejsze zuycie energii; ni-
sze koszty serwisowe ze wzgldu
na mniejsz ilo komponentw
hydraulicznych; mniejszy wpyw
na rodowisko ze wzgldu
na brak oleju i mniejsze poziomy
haasu.
www.plastiblow.com
* * *
Podczas opracowywania elek-
trycznie napdzanych maszyn
do formowania wtryskowego
przez firm Meccanoplastica
zwracano szczegln uwag
na te firmy przetwrstwa tworzyw
sztucznych, ktre inwestuj w no-
Tworzywa w subie zdrowiu
Specjalistyczne aplikacje
medyczne
PLASTIBLOW
tworzywa P2 10 maszynyi urzdzenia 51
woczesne systemy suce do in-
tegracji wasnych, tradycyjnych
linii produkcyjnych z liniami znaj-
dujcymi si w czystych, steryl-
nych pomieszczeniach, przezna-
czonych gwnie do produkcji
dla sektora medycznego, farma-
ceutycznego i kosmetycznego.
Model JET 55/L jest oferowany
jako idealne rozwizanie pozwa-
lajce na znaczne zmniejszenie
kosztw energii poniesionych ja-
ko cz kocowych kosztw go-
towego produktu.
Model ten charakteryzuje si ni-
skim poborem mocy w zakresie
od 7 do 9 kilowatw bez wpywu
na niezawodno ogln i jako
produkcji. Na przykad, maszyna
ta zostaa ostatnio zaprezento-
wana w wersji z form o 22 gniaz-
dach, umoliwiajc produk-
cj 7.400 pojemnikw okulistycz-
nych z HDPE (pojemno 5 milili-
trw, waga 2,5 gramw) w cigu
godziny.
Zasada dziaania maszyny czy
typowy cykl wtryskiwania, do
produkcji na przykad rurek te-
stowych z procesami maszyn
do formowania rozdmuchowego.
W ten sposb, oprcz wymienio-
nych wczeniej cech, maszyna
pozwala na wyeliminowanie nie-
podanych zanieczyszcze
spowodowanych przez olej hy-
drauliczny w obszarze roboczym,
niemal cakowite wyeliminowanie
haasu i zmniejszenie uciliwej
obsugi konserwacyjnej.
Wersja z cakowit zainstalowan
moc 55 ton (z ktrych 50 wytwa-
rzane jest w fazie zamykania
wtryskarki), rni si od poprzed-
niego modelu JET 55 wiksz do-
stpn wewntrzn przestrzeni
produkcyjn, ktra umoliwia
monta form o zdecydowanie
wikszej iloci gniazd, co nie tyl-
ko powoduje zwikszenie wielko-
ci produkcyjnej, ale rwnie po-
zwala na zwikszenie pojemnoci
pojemnikw do 200 ml.
www.meccanoplastica.com
Tria przedstawia automatyczny
system do rozdrabniania i usuwa-
nia pyu z profili ocienicowych
wykonanych z PA 6.6 wzmocnio-
nego wknem szklanym do 25%,
zbieranych w wizki prtw 7-me-
trowych lub elementy lune o prze-
kroju maksymalnym 20 x 40 mm.
Zainstalowany w zakadzie wo-
skiego klienta system zmniejsza
zuycie wywoane obecnoci
wkna szklanego i rozdrabnia ma-
teria bezpyowo w taki sposb, e
moe on zosta poddany ponow-
nemu wytaczaniu.
Przy ograniczonych szkodach dla
rodowiska naturalnego i rwno-
czesnej atwej obsudze, system
skada si z nastpujcych gw-
nych elementw: podajnika tamo-
wego z wag doprowadzajcego
(na wysokoci 1,2 m od ziemi)
wizki zawierajce do 80 profili,
bezporednio do wntrza komory
rozdrabniania granulatora; podci-
nieniowego systemu przenoni-
kowego umoliwiajcego pomini-
cie wentylatora i w konsekwencji
uniknicie dodatkowego wytwa-
rzania pyu. Py jest oddzielany
od granulatu dziki pracy pneuma-
tycznego urzdzenia, a jego obec-
no w materiale rozdrobnionym
nie przekracza 5%.
Pord charakterystycznych cech
systemu warto wspomnie o wyci-
szonym pomieszczeniu przezna-
czonym na rozdrabnianie oraz
o wykonaniu wszystkich elemen-
tw majcych styczno z materia-
em z niezniszczalnej stali.
www.triaplastics.com
Rozdrabnianie
bez pyu
MECCANOPLASTICA TRIA
52 tworzywa P2 10 maszynyi urzdzenia
Wielostopniowy proces laminacji
podczas wytaczania bazuje na za-
stosowaniu ywic polilefinowych
do silnego wizania 2 sieci rnego
rodzaju oraz/lub do powlekania
jednej lub dwch stron sieci, aby
umoliwi dalsze zgrzewanie ter-
miczne.
Jest to elastyczny proces, majcy
zastosowanie dla kadej sieci, pro-
wadzcy do wytworzenia zoone-
go laminatu, ktry jest cakowicie
nieprzepuszczalny dla cieczy, opa-
rw, aromatw, smarw itp.
Taka sie, prawidowo uksztatowa-
na i termicznie zamknita moe za-
chowywa sterylno ywnoci
i cieczy przez dugie miesice, bez
koniecznoci przechowywania
w niskich temperaturach czy te
stosowania ochrony chemicznej.
Ostatnio firma Dolci Extrusion zor-
ganizowaa drzwi otwarte, pokazu-
jc pracujc trjstopniow lini
do laminacji podczas wytaczania,
wytwarzajc szpule zoonej sieci,
ktra moe by przeksztacona
w antyseptyczne opakowanie UHT
na mleko lub sok owocowy.
Struktura sieci dla tego typu opako-
wa to sandwich skadajcy si
z kartonu o gramaturze 250 g/m
2
(sie pierwotna), laminowanego
w procesie wspwytaczania 7-mi-
kronow foli aluminiow i powle-
kanego obustronnie wspwyta-
czanymi warstwami poliolefin (gru-
bo cakowita od 20 do 50 mikro-
nw).
Proces laminacji modularnej jest
wykonywany na wysoce zautoma-
tyzowanej linii Excol 12/35 Tripl-O-
-Matic o dugoci 40 m o prdkoci
liniowej 350 m/min, z moliwoci
osignicia prdkoci 500 m/min.
Na pierwszym odcinku, obsugiwa-
nym przez 2 wytaczarki, karton
(uprzednio zadrukowany i prze-
dziurkowany) przechodzi przez b-
ben wstpnego ogrzewania, a na-
stpnie wchodzi do rolki chodz-
cej (3 cylindry), w ktrej jest lami-
nowany 2 warstwami folii aluminio-
wej, z EAA na stronie folii aluminio-
wej i PE na stronie papierowej.
Kombinacja ywicy EAA i odpo-
wiedniej temperatury przetwarza-
nia maksymalizuje si przylegania.
Wtej czci moliwe jest uzyskanie
laminatu o gruboci do 60 mikro-
nw przy prdkoci 350 m/min.
W drugiej czci, 3 wytaczarki po-
krywaj trzy warstwy poliolefin
na wolnej stronie folii aluminiowej,
o cakowitej gruboci folii 40-70 mi-
kronw. Jedna z tych wytaczarek
jest wyposaona w specjalny re-
duktor, ktry umoliwia wyciganie
limaka z tyu. Cecha ta jest szcze-
glnie podana podczas produk-
cji struktury barierowej typu san-
dwich bez folii aluminiowej, gdzie
EVOH jest odpowiedzialny za efekt
barierowy.
Trzeci stopie jest podobny do po-
przedniego, jednake wystpuj
w nim tylko 2 wytaczarki, o takiej
samej wielkoci, jak wytaczarki
na pierwszym stopniu.
Na kadym stopniu znajduje si
jednostka cicia wzdunego/odzy-
sku. Specjalna jednostka kompak-
towania dostarcza skompaktowane
i uformowane w ksztat cegie ele-
menty o wybranej wstpnie dugo-
ci.
Te czyste odzyskane odpady
mona przetwarza poza lini lub
sprzedawa. Za drugim stopniem
skaner z podwjn gowic (beta
i podczerwie) kontroluje ogln
grubo sieci i profil folii naoonej
na zewntrzn stron folii aluminio-
wej. Za trzecim stopniem kolejny
skaner beta kontroluje profil oglny
trzeciego tocznika
www.dolciextrusion.it
Elastyczny proces
Wielostopniowa laminacja
DOLCI EXTRUSION
tworzywa P2 10 maszynyi urzdzenia 53
Formowanie rotacyjne jest trybem
produkcji rnych elementw sto-
sowanych w rolnictwie takich jak
pojemniki (leje na nasiona, zbiorni-
ki i silosy do przechowywania i dys-
trybucji produktw itp.), koryta, po-
dajniki, komponenty dla rnych
rodzajw traktorw (osony, daszki,
zbiorniki itp.), artykuy ogrodnicze
(flakony, donice na kwiaty, rne
rodzaje pojemnikw) oraz meble
ogrodowe (akcesoria fontann, ele-
menty cian i chodnikw). W przy-
padku takich produktw czsto wi-
dzimy ludzi ostukujcych dany wy-
rb, aby si przekona, czy takie
produkty, jak due wazony czy do-
nice na kwiaty s faktycznie wyko-
nane z tworzywa, a nie z tradycyjnej
terakoty. Efekt ten jest moliwy ze
wzgldu na technologi, ktra wy-
ewoluowaa do takiego poziomu,
e wygld estetyczny materiaw
stosowanych tradycyjnie do pro-
dukcji tych wyrobw, takich jak te-
rakota, marmur lub kamie mona
w atwy sposb reprodukowa.
Jednym z najwaniejszych aspek-
tw w takim kontekcie produkcyj-
nym jest zapewnienie, e wszystko
zostanie wyprodukowane przy za-
pewnieniu oszczdnoci energii
i z du wydajnoci. Maszyny
opracowane przez firm Polivinil
Rotomachinery mog mocowa
formy o rnych ksztatach i wielko-
ciach, dziki czemu mona produ-
kowa rwnoczenie wazony o r-
nych rednicach i wysokociach,
kwadratowe i prostoktne donice
na kwiaty o rnych wielkociach
itp. Postp techniczny skoncentro-
wa si ostatnimi czasy na automa-
tycznych mechanizmach otwiera-
nia i zamykania pajka, ktry pod-
trzymuje formy do produkcji wazo-
nw. Maszyna jest wyposaona
w system podziaowy dla wtrnych
pozycji obrotw formy. Stanowi on
rwnie interfejs z mechanicznym
ramieniem, ktre oddziela rne
gniazda i ze wzgldu na zastoso-
wanie pneumatycznego systemu
wyrzutu koczy stopie rozadowa-
nia w cakowicie zautomatyzowany
sposb. Osignito rwnie postp
zwizany z adowaniem nowego
surowca (zazwyczaj PE) do form
otwartych po rozadunku. Specjal-
ny system umoliwia komunikacj
pomidzy transmiterem przymoco-
wanym do pajka oraz urzdze-
niem odbierajcym na maszynie,
ktra kontroluje system dozowania
i ustawia dane wymagane do cyklu
produkcji. Linia z konfiguracj ze
staym ramieniem dla biecej pro-
dukcji dekorowanych wazonw
o rednicach od 200 mm do 2 m
zostaa dobrze przyjta przez ry-
nek. Dua wydajno adowania ra-
mion podtrzymujcych form przy
nastawionej prdkoci umoliwiaj-
cej wyjmowanie wytworzonych wy-
robw umoliwia uzyskanie duych
iloci produkcyjnych, podczas gdy
monitorowanie cyklu formowania
gwarantuje odpowiedni jako
produktu. Specjalny projekt rondla
umoliwia rwnoczesn produkcj
waz i tac w wyniku prostej operacji
obcinania, a wazy 2-gniazdowe s
wytwarzane bez zgrzewania, co po-
zwala na oszczdzanie wody.
www.polivinil.com
Formowanie rotacyjne
Estetyczny wazon
POLIVINIL
54 tworzywa P2 10 maszynyi urzdzenia
Wykonana przez Frigosystem se-
ria chodziarek Raca Plus Energy
zostanie niebawem uzupeniona
zespoem 900 kW. Seria ta wyko-
rzystuje gaz chodzcy R410a,
ktrego ekologiczne zalety s
powszechnie doceniane.
Zosta on wprowadzony do uyt-
ku zastpujc z powodzeniem
gaz R407, mimo e niektre kraje
latynoamerykaskie lub azjatyc-
kie signy po niego dopiero
niedawno. Oparta na gazie R410
technologia zostanie niebawem
wdroona w Corema Internatio-
nal spce z grupy Frigosys-
tem. Na korzy takiej inwestycji
przemawia wydajno, oszczd-
no energii, elastyczno insta-
lacji, personalizacja systemw
oraz ulgi podatkowe obejmujce
przedsiwzicia o niskiej szkodli-
woci dla rodowiska naturalne-
go.
Zastosowanie tego gazu pozwala
zarwno zmniejszy zuycie
energii do 35%, umoliwiajc
szybk amortyzacj inwestycji,
jak i uzyska pomoc rzdow
w postaci ulg podatkowych w za-
kresie technologii o maej szko-
dliwoci dla rodowiska dziki
wysokiemu poziomowi COP (Co-
efficient Of Performance). Seria
Raca Plus Energy zostaa opra-
cowana z myl o sprostaniu wy-
mogom w zakresie chodzenia
z tolerancj poniej jednego
stopnia Celsjusza.
Kada chodziarka jest wielo-
obwodowa, a jej wydajno za-
pewniaj midzy innymi zainsta-
lowane multi-sprarki reguluj-
ce moc chodzenia w oparciu
o faktyczne wymogi systemu.
Zaoeniem projektu Frigosys-
tem byo opracowanie zespou
bdcego w stanie pracowa
w temperaturze pokojowej z za-
kresu od -10 do +43C co spra-
wia, e produkt bdzie prawido-
wo funkcjonowa w niemale
wszystkich warunkach klimatycz-
nych wiata, a take sprosta wy-
mogom zrnicowanych techno-
logii.
Alternatywnie integrowany sys-
tem free-cooling, dopenia gam
akcesoriw pozwalajcych
na szybkie przywrcenie syste-
mu, zwaszcza w szczeglnie
Ekologiczne
chodzenie
Wjednymz chiskich zakadw za-
instalowano w roku 2009 now, du-
pras kompozytw produkowa-
nych przez oddzia firmy Persico
z Terenzio. Kompo 2500 jest 2.500-
tonow wtryskark dla SMC, o kon-
strukcji z 4 prtami rozciganymi;
jest to jedna z najwikszych pras
tego typu pracujca na rynku lokal-
nym. Maszyna, ktrej cakowita
dugo wynosi w przyblieniu 12
metrw, jest wyposaona w elek-
trycznie podgrzewane pyty o wy-
miarach 3000 x 2500 mm, ktrych
sterowanie jest wykonywane w 6
niezalenych strefach pokado-
wych i do 8 stref dla form.
Urzdzenie hydrauliczne jest wy-
posaone w system regeneracji,
ktry jest wykorzystywany w fazie
otwierania, uzyskujc niemal dwu-
krotnie wiksz prdko, ni
w przypadku maszyny nie wyposa-
onej w taki system.
Urzdzenie hydrauliczne zawiera 3
pompy cinienia oraz pomp nie-
zalen, ktra obsuguje obwd
bezpieczestwa i ukad chodze-
nia. Wten sposb temperatura ole-
ju jest kontrolowana i pozostaje
na staym poziomie, gdy maszyna
wykonuje cykl, pomimo duej
prdkoci wynikajcej z systemu
regeneracji. Stabilno temperatu-
ry oleju chroni uszczelki i wszystkie
komponenty hydrauliczne i zapew-
nia wiksze czasy i rwnomierno
prdkoci ruchu prasy. Nawet
przy wyczonych silnikach, pod-
czas fazy dociskania, pompa cho-
dzco-filtrujca kontynuuje swoj
prac w temperaturze powy-
ej 40C.
W celu zagwarantowania staych,
powtarzalnych ruchw, czasw
i wartoci cinienia, system hy-
drauliczny jest systemem typu za-
mknitej ptli. Inn cech szcze-
gln urzdzenia jest system ucze-
nia si uruchamiania fazy profilu
prdkoci zamykania. Dua prd-
ko zamykania odbywa si
po prostu przez opadanie pokry-
wy: oczywicie w pewnympunkcie,
przed zamkniciemformy, pyta ru-
choma zwalnia, a profile prdkoci
i siy przechodz w kontrolowane
zamykanie formy.
Na du, nie kontrolowan szyb-
ko zamykania maj wpyw od-
chyki wewntrzne, takie jak waga
formy i temperatura. System ucze-
nia si dziaa w taki sposb, e
punkt, w ktrym uruchamiana jest
poprzednio ustawiona prdko
i profile siy s automatycznie ste-
rowane i korygowane cykl po cy-
klu.
www.persico.com
Gigantyczna
prasa
sprzyjajcych warunkach klima-
tycznych. Za przykad moe
w tym miejscu posuy polska
firma Gryphon, ktra zamwia
system chodniczy dla linii wyta-
czania z pask gowic systemu
recyklingowego.
System poczony z free-cooling
i urzdzeniem odzyskujcym cie-
po za porednictwem wymienni-
ka ciepej wody/gazu, umoliwia
take ogrzewanie pomieszcze
biurowych w zimie osigajc
oszczdno rzdu 92.000 euro
rocznie. System chodniczy po-
siada moc 600 kW rozdzielon
optymalnie na 6 sprarek. Ta sa-
ma moc wykorzystywana jest
przez free-cooling poczony
z chodziark trjdronym zawo-
rem regulujcym, uzyskujc
w ten sposb maksymaln
oszczdno energii w kadym
okresie bez wzgldu na tempera-
tur panujc na zewntrz.
Projekt zosta sfinansowany
przez Wsplnot Europejsk rw-
nie z uwagi na znaczn oszczd-
no energii wynikajc zarwno
z zastosowania zespou pracuj-
cego z uyciem R410, jak
i z przyczenia automatycznego
systemu free-cooling. Takie roz-
wizanie pozwala serii Raca Plus
Energy na uzyskanie najwyszej
na rynku klasy wydajnoci ener-
getycznej AAA.
www.frigosystem.it
Dni Otwarte firmy Wittmann Bat-
tenfeld odbyy w dniach 28 i 29
kwietnia w zakadzie produkcyj-
nym w Kottingbrunn. Pod hasem
Simply the best zaprezentowa-
no innowacyjne rozwizania dla
technologii wtrysku i inteligentne
urzdzenia peryferyjne. Przygoto-
wano fachowe wykady dotyczce
zuycia energii, ekonomicznych
aspektw produkcji i nowocze-
snych technologii. Zaprezentowa-
no ponad 70 eksponatw, ktre
pozwoliy uczestnikom zapozna
si z rozwizaniami stosowanymi
w technologii wtrysku szybko-
bienego, wielo-komponentowe-
go, wtrysku mikro wyprasek, wtry-
sku tworzyw spienionych, wtry-
sku z gazem i wod, technologii
wykorzystywanych w produkcji
medycznej i wtrysku pynnych si-
likonw. Specjalnie z okazji Dni
Otwartych firma zaprezentowaa
swoj now ofert PowerSerie
obejmujc maszyny serii Micro-
Power, EcoPower i MacroPower.
www.battenfeld.pl
PERSICO BATTENFELD
Dni
Kompetencji
tworzywa P2 10 maszynyi urzdzenia 55
W najbardziej typowej konfiguracji
systemw gorcokanaowych
w zastowaniach technologii wtry-
skiwania, strefa wtrysku skada si
z niezrwnowaonego kolektora
z przykrcanymi dyszami. Dysze,
najczciej swobodnego przepy-
wu, s ogrzewane przez ciepo
przekazywane przez przewodzenie
z kolektora.
Nowy projekt proponowany przez
Thermoplay skada si z kolektora
ze zrwnowaonymi kanaami
przepywu i dysz zmontowanych
tylko przez mechaniczny wcisk (se-
ated nozzles). Technologia ta po-
zwala na stae wycentrowanie dy-
szy w rodku gniazda ograniczajc
zuycie w strefie zamknicia.
Pyta z dyszami jest kondycjono-
wana, by osiga t sam tempe-
ratur jak forma (30 C). Zewntrz-
ne elementy obudowy s przykr-
cone na zewntrz do kadej dyszy
(tak, e mona je atwo usun),
pasujc do gniazda formy.
* * *
Firma Thermoplay zostaa zaoo-
na w 1995 roku w celu kontynuacji,
zacztego w 1974 roku, rozwoju
systemw gorco-kanaowych dla
form wtryskowych. Dzisiaj zakad
produkcyjny zajmuje przestrze
o powierzchni 5500 metrw kw.
i zatrudnia ponad 150 pracowni-
kw oraz 80 agentw techniczno
handlowych obecnych w 42 kra-
jach wiata. System Thermoplay to
ponad 400 dysz wtryskowych, 80
standarowych rozdzielaczy, regu-
latorw temperatury od 1 do 128
stref.
www.thermoplay.com
Gorce
kanay
WamGroup zainstalowaa ostatnio
podajnik mikrodozujcy do dozo-
wania dodatkw w instalacji regra-
nulacji poliolefin jednej z francu-
skich firm. W rzeczywistoci, aby
wyprodukowa materia, ktry
miaby inne waciwoci i jako,
rne typy patkw poliolefin s
wzbogacane wypeniaczami orga-
nicznymi, takimi jak talk i wglan
wapnia w rnych kombinacjach
wielkoci czsteczek i wartoci
procentowej.
W celu zmaksymalizowania ela-
stycznoci, precyzji i wydajnoci
operacji, wymogiem klienta byo
przejcie z dozowania manualnego
do cigego procesu automatyza-
cji. Rozwizaniem byo zainstalo-
wanie na wytaczarce podajnika
mikrodozowania, specjalnie przy-
stosowanego do cigego podawa-
nia proszku, jednego z serii urz-
dze przeznaczonych do maso-
wych cia staych przenoszonych
podczas przetwarzania tworzyw
sztucznych. Urzdzenie spenia
wszystkie wymagania odnonie
wydajnoci, niezawodnoci i wa-
ciwoci roboczych. Z pomoc tej
samej jednostki uytkownik moe
podawa pojedyncze materiay
dziki olbrzymiej elastycznoci ma-
szyny oraz komfortowemu dost-
powi do jej komponentw we-
wntrznych, co uatwia zmian ma-
teriau. Wybrana konfiguracja obej-
muje narzdzie do mieszania, ktre
utrzymuje materia w cakowicie
ciekym stanie podczas podawa-
nia.
Geometria obudowy gwarantuje
minimalne pozostaoci materiau
wewntrz maszyny. Zdejmowany
panel przedni umoliwia szybk in-
spekcj i czyszczenie. Instalacja
podajnika mikrodozujcego pomo-
ga w industrializacji i automatyza-
cji procesu odmierzania dodatkw
przed regranulacj, umoliwiajc
uzyskanie nastpujcych rezulta-
tw: redukcja kosztw produkcji
(-7%), precyzja podawania objto-
ciowego (-2%), redukcja iloci
przechowywanego materiau
(-6%), redukcja emisji pyu (-70%)
przy zwikszonym bezpiecze-
stwie pracy dla operatorw.
www.wamgroup.com
Mikro-
dozowanie
THERMOPLAY
56 tworzywa P2 10 technologie
Przenoszenie granulek tworzywa
przez prni jest atwe i nie wy-
maga zaawansowania techniczne-
go. Jednake granulki charaktery-
zuj si rnymi waciwociami,
co ma wpyw na ich transportowa-
nie i powoduje rne zachowania
kadego rodzaju granulek.
Poczwszy od tych rozwaa, fir-
ma Moretto opracowaa Kruise-
Kontrol, nowy system optymalizu-
jcy parametry przenoszenia.
Uytkownik wybiera przenoszony
materia oraz zasilan maszyn,
wytwarzajc w ten sposb najko-
rzystniejszy profil parametrw dla
kadego materiau.
W ten sposb mona zarzdza
odpowiedni prdkoci dla ka-
dego polimeru wewntrz przewo-
dw, nie powodujc ich uszko-
dze i nie wytwarzajc pyu.
Ponadto system eliminuje defekty
granulatu na skutek tarcia z prze-
wodami. Kady materia moe
otrzyma zatem dedykowany pro-
fil, niezalenie od dugoci przeno-
szenia, co rwnie jest zoptymali-
zowane w zalenoci od zasilanej
maszyny.
Kruise Kontrol, oprcz cakowitego
braku pyu i mniejszego zuycia
przewodw, zapewnia rwnie
usuwanie tzw. anielskich wo-
sw. Systemmoe zarzdza r-
nymi strefami systemu transporto-
wania za porednictwem pojedyn-
czego generatora prni.
www.moretto.com
Transport
granulatu
Coraz bardziej surowe specyfika-
cje jakociowe dotyczce kompo-
nentw tworzyw sztucznych do for-
mowania wtryskowego powoduj,
e coraz wikszego znaczenia na-
biera dokadne czyszczenie tych
czci mechanicznych, ktre pozo-
staj w bezporednim kontakcie
z przetwarzanym materiaem, jak
na przykad forma i cylinder plasty-
fikujcy. W celu prawidowego wy-
czyszczenia cylindra plastyfikuj-
cego po zmianie koloru lub ywicy
mona skorzysta z kilku metod:
niektrzy przetwrcy stosuj ro-
dzajowo neutralne materiay, ktre
przechowuj w swoich magazy-
nach, inni z kolei stosuj materiay
o duej lepkoci, a jeszcze inni
specjalne granulki do czyszczenia.
W pierwszym przypadku, czysz-
czenie cylindra jest realizowane
przez operatorw z zastosowaniem
neutralnych materiaw (polistyren,
poliwglan, polipropylen, PMMA
itp.). Ilo materiaw stosowanych
przed osigniciem podanej ja-
koci, jak rwnie czas niezbdny
do cakowitego wyczyszczenia s
znaczne. Rezultatem kocowym
moe by niecakowite wyczysz-
czenie, ktre moe pozostawi za-
nieczyszczenia szcztkowe w ka-
naach wtryskowych, a w niekt-
rych przypadkach rwnie w for-
mowanej czci. Po zmianie mate-
riau mog wystpi barwne smugi
lub pozostaoci poprzedniego
materiau (patrz ilustracja 1), gdzie
czarny fragment materiau o wik-
szej lepkoci, ni materia przetwa-
rzany, wydostaje si po kilku cy-
klach formowania i przedostaje si
do formy. Na ilustracji 2 przedsta-
wiono przypadek, gdzie pozosta-
o materiau w dyszy oraz/lub
w kocwce limaka zacza si
zmikcza pod wpywem ciepa,
tworzc strumyki materiau
o bursztynowym zabarwieniu, roz-
cigajce si wzdu grnej czci
nadlewu i w gr do czci kanau
doprowadzajcego.
Jako materiau stosowanego
podczas zmiany koloru zaley
od wielkoci limaka; w przypadku
limakw o duej rednicy, prze-
twrcy czsto stosuj niekonwen-
cjonalne metody, opracowane
i przetestowane przez nich sa-
mych. W przypadku redniotona-
owych wtryskarek (wyposao-
nych w jednostki plastyfikacji z jed-
nostkowymi rednicami limaka
od 30 do 100 mm) oraz w przypad-
ku technicznego formowania wtry-
skowego, w szczeglnoci w przy-
padku materiaw przetwarzanych
w temperaturach przekraczaj-
cych 300C czyszczenie musi by
Czyszczenie
cylindra
MORETTO
(-) BRAK ADHEZJI (
*
) SABA ADHEZJA (+) DOBRA ADHEZJA () BRAK DANYCH
KOMPATYBILNO
RNYCH MATERIAW
W CZYSZCZENIU
CYLINDRA
ABS + + +

+ + - - + + - - -
* *
+ +
ASA + + +

+ + - - + + - - -
*
- + +
EVA + + +

+ +

+

+ + +

PA 6

+ +
* * * *

-
*
- - - + +
PA 66

+ +
* * * *

- - - - - + +
PBT + +

* *
+ + - - + - - - - - - + +
PC + +

* *
+ + - - +

- - - - - + +
HDPE - - +
* *
- - + + -
* *
- - - - - -
LDPE - - +
* *
- - + + -
* *
+ -
*
- - -
PET + +

+ + - - + - -

- - -

+
PMMA + +

-

* *
- +

*
- - - +

POM - -

- - - -
* *
-

+ - - - - -

PP - - +
*
- - - - +

*
- + - - - - -
PPO (modyfikowany) - -

- - - - - - - - - - + + +
*
-
PS (krystaliczny)
* *
+ - - - - -
*
- - - - + + + - -
HIPS
*
- + - - - - - - - - - - + + + - -
SAN + + + + + + + - -

+ - -
*
- - + +
TPU + +

+ + + + - - +

- - - - + +
A
B
S
A
S
A
E
V
A
P
A
6
P
A
6
6
P
B
T
P
C
H
D
P
E
L
D
P
E
P
E
T
P
M
M
A
P
O
M
P
P
P
P
O
P
S
H
I
P
S
S
A
N
T
P
U
Korek powlekany
Opracowano korek wraz z urz-
dzeniem do wykaczania jego
wewntrznej powierzchni (liner)
w postaci powoki przylegajcej
do jego grnej cianki. Powoka
ta ma posta piercieniow
umoliwiajc zazbienie korka
na brzegu pojemnika i otoczenie
jego wewntrznej czci. Cz
ta zostaa poczona z po-
wierzchni piercieniow.
Patent US2008087627 (A1) 14
kwiecie 2008 (Sacmi)
Druk cyfrowy na wiadrach
Cyfrowa dekoracja wszelkiego
rodzaju plastikowych wiader
o pojemnoci od 0,5 do 25 litrw
wymaga zastosowania drukarki
elektrograficznej wykonujcej
obrazy cyfrowe (z uyciem su-
chego termoplastycznego atra-
mentu) na rolkach nieprzylegaj-
cej folii. Za naoenie folii na wia-
dra odpowiedzialna jest druga
maszyna. Proces ten przeprowa-
dza si poprzez termo-mecha-
niczne przeniesienie elementu
dociskowego. Urzdzenie posia-
da 2 szpule (jedna sterowana sil-
nikiem), z ktrymi poczony jest
jeden brzeg folii, 2 waki naci-
gajce foli, element dociskowy
umieszczony midzy wakami
oraz jedn wytwornic ciepa.
Patent EP 01990421.8 20 listo-
pad 2001 (GMC).
t
Woskie
know-how
ISTOCK
ARC
tworzywa P2 10 technologie 57
szczeglnie dokadne. Czyszcze-
nie cylindra musi w takich przypad-
kach zosta wykonane z zastoso-
waniem polietylenu o duej lepko-
ci, ktry moe by przetwarzany
w zakresie temperatur 120-320 C.
To umoliwia wyeliminowanie na-
wet tych materiaw, ktre s za-
zwyczaj przetwarzane w bardzo
wysokich temperaturach, takich jak
PPS. Ponadto polietylen nie tworzy
niebezpiecznych produktw roz-
kadu, nawet w przypadku nad-
miernych temperatur lub nadmier-
nie dugiego czasu przebywania
w komorze. Po ponownym urucho-
mieniu linii po czyszczeniu materia
w komorze (nawet jeeli uleg roz-
kadowi) moe zosta usunity bez
uszkodzenia komponentw me-
chanicznych cylindra. System ten
zapewnia niemal cakowity wyrzut
materiau stosowanego podczas
procesu; polietylen musi zatem zo-
sta nastpnie wyeliminowany
z jednostki plastyfikacji przez mate-
ria stosowany do produkcji lub
jeszcze lepiej, przez materia po-
redni kompatybilny z obydwoma
polimerami.
Niektrzy producenci materiaw
dostarczaj informacji technicz-
nych odnonie kompatybilnoci
rnych materiaw (patrz tabela),
co moe stanowi przydatn refe-
rencj w przypadku czyszczenia
cylindrw i limakw. W przypadku
czyszczenia cylindra plastyfikuj-
cego stosowanego do przetwarza-
nia poliwglanu, w celu przejcia
na nowy materia na przykad
PA 6 naley najpierw wprowadzi
SAN, ktry jest kompatybilny z oby-
dwoma materiaami.
Inna metoda czyszczenia polega
na zastosowaniu specjalnych ma-
teriaw dostarczanych w formie
pynnej lub granulatu. Jest to naj-
lepsze rozwizanie, lecz rwnocze-
nie najdrosze. W pierwszym
przypadku cieky detergent jest
mieszany w proporcji okrelonej
przez producenta (zazwyczaj
0,5-1%) z peletami nowego mate-
riau do formowania. Ilo mieszan-
ki musi zazwyczaj wynosi 1 do 1,5
razy objtoci cylindra. Czyszcze-
nie z wykorzystaniem tych materia-
w jest wykonywane przez usta-
wienie profilu temperatury odpo-
wiedniego do warunkw formowa-
nia materiau stosowanego do
czyszczenia. Jeeli formowany ma-
teria wymaga stosowania wysokich
temperatur procesu (>300 C),
przed wprowadzeniem granulek
czyszczcych zaleca si stosowa-
nie polietylenu o duej lepkoci.
W przypadku stosowania tego pro-
duktu do czyszczenia form z gor-
cym kanaem, zaleca si otwarcie
formy, zabezpieczenia ruchomych
czci (na przykad za pomoc kar-
tonu) i wtrynicie mieszanki za po-
moc wtryskarki w trybie manual-
nym. Jeeli produkt czyszczcy
wystpuje w postaci granulek two-
rzywa, nie trzeba miesza go z no-
wym materiaem. Granulki czysz-
czce s zazwyczaj polimerem ter-
moplastycznym, ktry staje si ela-
styczny jak guma w temperaturze
okoo 100C; posiada on biay lub
neutralny kolor, du wag mole-
kularn, nigdy nie przechodzi
w stan pynny, nie topi si ani nie
klei. Przyklejajc si do wci gor-
cych cianek cylindra rozszerza si
niczym elastyczny korek, wytacza-
jc stary materia. Jeeli uzyskanie
podanego efektu czyszczenia
jest niemoliwe lub jeeli ilo ma-
teriau wymaganego do czyszcze-
nia jest zbyt dua, jedyn opcj jest
rozmontowanie rnych kompo-
nentw jednostki plastyfikacji. Nie
wolno nigdy czyci dyszy za po-
moc otwartego pomienia, ponie-
wa miejscowe podgrzewanie po-
wierzchni moe spowodowa
uszkodzenie azotowania jonowe-
go, co z kolei moe spowodowa
utrat twardoci. Zaleca si stoso-
wanie specjalnych piecw otulino-
wych lub podobnych do wypalania
pozostaoci tworzywa (w tempera-
turze nie przekraczajcej 400C).
Po takiej obrbce czci naley wy-
czyci rcznie metalowymi
szczotkami. W kadym przypadku
przed rozpoczciemprac konstruk-
cyjnym nad gorcym kanaem na-
ley okreli, czy forma bdzie
poddawana czstym zmianom ko-
loru, dziki czemu producent moe
odpowiednio zminimalizowa
punkty stagnacji, z ktrych trudno
jest usun materia.
www.cesap.com
CESAP CESAP
1 2
58 tworzywa P2 10 technologie
Wiele polimerw wymaga suszenia
przed rozpoczciem przetwarzania
w celu wyeliminowania zawartej
w nich wilgoci szcztkowej. Doko-
nuje si tego w rnych temperatu-
rach i w rnym czasie, w zaleno-
ci od stopnia, w jakim polimer jest
higroskopijny, tzn. zachowuje wik-
sz wilgo, czego dobrym przyka-
dem s poliamidy.
Wilgo zawarta w materiale, w wy-
sokich temperaturach uzyskanych
podczas formowania wtryskowego
zamieni si w par, ktra z kolei
wytwarza wiele skaz (odparzenia,
lady pomieni) na formowanej cz-
ci.
Materiay higroskopijne s to
w szczeglnoci takie materiay,
ktrych struktura molekularna za-
wiera wizania polarne, czyli wiza-
nia pomidzy atomami majcymi
cakowicie inn elektronegatyw-
no (zdolno do przycigania
elektronw), ni w przypadku w-
gla i tlenu w PET. To powoduje po-
laryzacj atomw, co oznacza, e
staj si one czciowo naadowa-
ne, jeden dodatnim, a drugi ujem-
nym adunkiem. Na przykad mole-
kuy wody, skadajce si z ato-
mw wodoru i tlenu, rwnie posia-
daj tak polaryzacj, gdy woda
zblia si do polimeru wci nast-
puje przyciganie elektrostatyczne
pomidzy atomami o przeciwnym
adunku elektrycznym.
* * *
W przypadku PET zalecana zawar-
to wilgoci, ktrej nie naley prze-
kracza, jest bardzo niska kilka-
dziesit ppm natomiast w przy-
padku innych polimerw jej poziom
moe by znacznie wyszy bez ne-
gatywnych konsekwencji. Fakt jest
taki, e obecno wody w PET nie
tylko stanowi zagroenie pojawie-
nia si wad estetycznych, lecz rw-
nie wywiera bezporedni wpyw
na struktur chemiczn polimerw,
a zatem na ich waciwoci.
PET jest wytwarzany w procesie
zwanym reakcj polikondensacji
kwasu tereftalowego (PTA) z gliko-
lem etylenowym oraz pniejszej
polimeryzacji, uzyskiwanej poprzez
wyeliminowanie wody.
Jest to zatem produkt reakcji poli-
meryzacji, ktra tak jak wiele in-
nych reakcji jest rwnie czcio-
wo odwracalna, tzn. zamiast przej-
cia do tworzenia produktw po-
czwszy od rnych odczynnikw,
moe dziaa rwnie w kierunku
odwrotnym, przeksztacajc pro-
dukty ponownie na pierwotne od-
czynniki.
* * *
To, czy reakcja odbywa si w kie-
runku do przodu czy do tyu, zaley
od wielu zmiennych, cznie z tem-
peratur oraz od tego, czy produkt
reakcji jest usuwany po jego
uksztatowaniu, stymulujc reakcj
w celu wytworzenia nowego pro-
duktu i kontynuujc w tym samym
kierunku (w rzeczywistoci pod-
czas produkcji PET woda jest
w sposb cigy usuwana z naczy-
nia reakcyjnego).
Zatem jeeli PET znajduje si
w obecnoci niewielkich iloci wo-
dy, w szczeglnie w przypadku wy-
sokich temperatur stosowanych
do formowania wtryskowego, ist-
nieje ryzyko, e polimer i woda
przez polimeryzacj odwrotn b-
d formowa oligomery (makromo-
lekuy o niewielkiej wadze cz-
steczkowej), z ktrych materia zo-
sta pocztkowo wyprodukowany.
Z tego powodu w takich przypad-
kach mwimy o depolimeryzacji,
co oznacza, e polimer rozkada
si do formy coraz krtszych ma-
kromoleku, ze znaczn degrada-
cj waciwoci mechanicznych.
To wyjania, dlaczego PET naley
suszy ostroniej, ni inne polime-
ry, zazwyczaj przez okoo 6 godzin
w temperaturze 120-150C, lecz
z zastosowaniem bardzo suchego
powietrza (punkt rosy poniej -
50C), aby nie spowodowa prze-
dostania si wilgoci ponownie
do obiegu, lub nawet w prni,
gdzie mona zastosowa nisz
temperatur (100-120C).
* * *
Niniejszy artyku zosta napisany
przez ekspertw CESAP, woskie-
go centrum technicznego i szkole-
niowego przetwrcw tworzyw
sztucznych.
www.cesap.com
Wilgo
szcztkowa
KORTEC
tworzywa P2 10 reklama 59
Dozownik wagowy bezporednie-
go podawania barwnika EXAKO
jest dokadnym, grawimetrycz-
nym urzdzeniem dozujcym bez-
porednio do limaka wtryskarki.
Urzdzenie to powstao w oparciu
o sprawdzony od 25 lat objtocio-
wy dozownik KEM firmy KOCH-
-TECHNIK. Exako zapewnia do-
kadne dozowanie barwnika w za-
kresie od 1 do 55 gramw na szar-
.
Zalet urzdzenia jest fakt, e wa-
ona jest jedynie zawarto mae-
go, podwieszonego pod stacj
KEM pojemnika wagowego, a nie
caa stacja dozujca.
Dalsze zalety:
dokadno dozowania barwnika
od 3 z 1.000 ziarenek
atwa obsuga
sterownik zbudowany na bazie
SIEMENS SPS S 7
moliwo zapamitania 99 re-
ceptur oraz interfejs PPI do
transmisji danych procesu dozo-
wania.
Moliwo integracji z innymi urz-
dzeniami modularnego systemu fir-
my KOCH.
EXAKO czy zalety bdcego ju
samymw sobie dokadnymdozow-
nikiem objtociowym KEM z rolk
dozujc z wagowym systemem
kontroli dozowania. Ta metoda
podwysza dokadno barwienia
nawet najmniejszych iloci barwni-
ka. Moliwo archiwizacji po-
szczeglnych szary, pozwala
na uytkowanie urzdzenia w certy-
fikowanych norm ISO zakadach
produkcyjnych. EXAKO jest w sta-
nie zaspokoi oczekiwania nawet
najbardziej wymagajcych prze-
twrcw tworzyw sztucznych: mo-
liwie najbardziej dokadne dozowa-
nie niezalene od czynnikw ze-
wntrznych. Dozowanie barwnika
odbywa si za pomoc rolki dozuj-
cej do umieszczonego poniej zbior-
nika wagi (pojemno 100 cm), co
umoliwia bezporedni pomiar do-
zowanego komponentu. Warto ta
jest odwaana w zbiorniku i mate-
matycznie porwnana z wartoci
idealn. Specjalny algorytmporw-
nywania tych wartoci wylicza ko-
lejn ilo niezbdnego dla proce-
su produkcyjnego kolorantu.
Przy realizacji nowych zalenoci
procentowych, np. przy konieczno-
ci zmiany barwnika, po dwch do-
zowaniach kalibracyjnych wyliczo-
na zostaje korelacja midzy cza-
sem dozowania, a wag. Urzdze-
nie w automatycznym trybie pracy
reguluje dokadne czasy dozowa-
nego masterbatchu. Matematyczna
rednia z kilku tysicy pomiarw
po zadozowaniu barwnika, jest
gwarantem najwyszej dokadno-
ci tych pomiarw.
Nowy sterownik urzdzenia EXAKO
powsta w oparciu o komponenty
sterownikw SIEMENS SPS S7.
Sygnay z tensometru, na ktrym
zamocowano pojemnik wagi, prze-
twarzane s w specjalnym module
wagowym SIWAREX firmy Sie-
mens. Ten zapewnia nam odfiltro-
wywanie wszelkich zakce me-
chanicznych wynikajcych np.
z nanoszenia si na pomiar drga
urzdzenia umocowywanego
wprost na wtryskarce.
Dozownik pracuje cyklicznie zgod-
nie z taktem maszynowym wtry-
skarki. Po wprowadzeniu do pa-
mici wagi jednej porcji oraz zada-
nej procentowej iloci barwnika
mona rozpocz jego cykliczne
dozowanie. Obsuga menu urz-
dzenia przebiega za pomoc pane-
la dotykowego. Dokumentacja
przebiegw poszczeglnych dozo-
wa oraz zapamitywanie kolej-
nych wartoci wagowych, wzboga-
caj funkcje sterownika. Istnieje te
moliwo podczenia komputera
do urzdzenia przy pomocy spe-
cjalnego kabla USB (interfejs PPI)
i odpowiedniego oprogramowania.
Wszystkie dane zawarte w doku-
mentacji mog by przenoszone
za porednictwem zbiorw CSV,
czytane, konwertowane oraz archi-
wizowane w takim programie jak
np. Microsoft Excel.
www.elbi.com.pl
Nowoczesny
dozownik
KOCH KOCH
60 tworzywa P2 10 reklama
Firma Cielle stworzya nowe znacz-
nie udoskonalone narzdzie szli-
fierskie do polerowania powierzch-
ni akrylowych o znakomitej precy-
zji, uniwersalnoci i niespotykanej
prdkoci. W tym celu firma zapro-
jektowaa i wdroya do produkcji
specjalistyczne narzdzie do ci-
cia z diamentow kocwk szlifu-
jc do zastosowa w duych szli-
fierkach stoowych.
Ewolucja rozwizania techniczne-
go rozpocza si od potrzeb firm
przetwarzajcych tworzywa sztucz-
ne zwizanych z wykonywaniem
precyzyjnych operacji obrbki
PMMA za pomoc szlifierki, ktra
byaby w stanie skorygowa po-
cztkowe, wstpne cicie uzysku-
jc wysok jako polerowania
oraz efekt kocowy bardzo podob-
ny do idealnego cicia uzyskiwa-
nego za pomoc rda laserowe-
go.
Wten sposb moliwe jest uzyska-
nie lepszej jakoci polerowania
i przejrzystoci, co jest najbardziej
podan cech metakrylatw.
Po fazie cicia wykonanej za po-
moc standardowego narzdzia
do materiaw akrylowych, narz-
dzie z diamentow kocwk jest
stosowane do polerowania obra-
bianych powierzchni, usuwajc je-
dynie kilka setnych milimetra z po-
wierzchni obrabianego materiau.
Dua prdko narzdzia w po-
czeniu z efektywnym systemem
mocowania elementu gwarantuje
du precyzj pracy.
www.cielle.it
Ju od wielu ju lat firma DESMA
uczestniczy w targach Plastpol
informujc o najnowszych osi-
gniciach w dziedzinach jak bu-
dowa wtryskarek i form, techno-
logia, technika bloku zimnego
kanau.
Z uwagi na obecn sytuacj eko-
nomiczn, w centrum uwagi DE-
SMY jako wiodcego wiatowego
producenta wtryskarek stoi opty-
malizacja technologiczna. Gw-
ny nacisk kadziemy na obnie-
nie kosztw produkcji poprzez
zastosowanie najnowszej tech-
nologii do produkcji maszyn, ale
te poprzez oszczdno surow-
ca i energii. Oczywicie zastoso-
walimy energooszczdne syste-
my napdu wtryskarek, lecz nie-
porwnywalnie wyszy potencja
oszczdnoci ley po stronie su-
rowca. Tutaj naley zwrci uwa-
g na technik bloku zimnego
kanau. Dla przykadu: poprzez
zastosowanie dwupoziomowego
systemu bloku zimnego kanau,
maszyny staj si o wiele bar-
dziej efektywne. Wydajno
zwiksza si ponad 70%,
przy jednoczesnym zmniejszeniu
udziau odpadw.
Oszczdno przy 2 poziomowej
produkcji
By mc korzysta z zalet techno-
logii zimnego kanau rwnie
w mniejszych seriach produkcyj-
nych, DESMA stworzya cakowi-
cie nowy, zgoszony do opaten-
towania system bloku zimnego
kanau, ktry zosta przedstawio-
ny na targach IRC 2009 w Norym-
berdze. Ten nowy system zimne-
go kanau VARIO-Kaltkanalsys-
tem jako pierwszy umoliwia
swobodn regulacj odlegoci
dysz wtryskowych przy nie-
zmiennym balansie bloku.
Istnieje moliwo przestawiania
dysz w bardzo szerokim zakresie
z zewntrz, za pomoca klucza na-
sadowego. Umoliwia to naszym
Klientom stosowanie jednego
bloku zimnego kanau do szero-
kiego asortymentu form. Przesta-
wienie dysz nie jest pracochon-
ne i nie wymaga demontau. Sta-
bilna przekadnia dla kadej dy-
szy gwarantuje dokadne i wy-
godne ustawienie pozycji.
Pokazany na stoisku DESMA
eksponat przekona Pastwa o tej
prostej obsudze. Poza tym DE-
SMA poinformuje Pastwa o no-
wej duej wtryskarce do produk-
cji uszczelek. Maszyna D 968.600
ZO/ZO umoliwia produkcj
uszczelek o rednicy do
1.650 mm. Dziki zastosowanym
dwm jednostkom wtryskowym,
ktre zamontowane s w sposb
umoliwiajcy ich wzajemne
przesuwanie, dysze wtryskowe
daj si rnie ustawia. W ten
sposb mona produkowa wy-
roby w dwch pozycjach bez za-
stosowania bloku zimnego kana-
u, z minimalnymi odpadami
z nadlewek. Specjalnie skonstru-
owane stanowisko formowania
(prasa) gwarantuje odpowiedni
wytrzymao na uginanie, co po-
zwala osiga najlepsze rezultaty
wtrysku. Okrga pyta grzewcza
z radialnymi strefami grzania, po-
zwala grza tylko obszary po-
trzebne dla danego rozmiaru for-
my. Dziki takiemu rozwizaniu
udaje si oszczdzi do 50%
kosztw energii zwizanych
z grzaniem form!
Na temat dalszych projektw, jak
np. opatentowanej technologii
dyszy redukujcej czas wulkani-
zacji FlowControl+, czy wysoko-
cinieniowych jednostek wtry-
skowych, do 3.500 bar cinienie
wtrysku, zostan Pastwo szcze-
gowo poinformowani na sto-
isku Desma Derei podczas tar-
gw Plastpol 2010 w Kielcach.
Foto: blok zimnego kanau DESMA
VARIO z 4 nastawnymi dyszami
Foto: odbir maszyny DE-
SMA 968.600 ZOZO w firmie Mot-
zener Kunststofftechnik w Motzen,
koo Berlina. Wrkach uczestnikw
widoczna uszczelka o redni-
cy 1600mm.
www.desma.biz
DESMA DESMA CIELLE
Prezentacja na Plastpolu
Moliwo redukcji kosztw
Polerowanie
akryli
DESMA
DESMA
62 tworzywa P2 10 reklama
Na tegorocznej edycji targw Plast-
pol Sumitomo (SHI) Demag pro-
mowa bdzie swoje rozwizania
w konstrukcji i budowie w peni
elektrycznych, wysokoprecyzyj-
nych wtryskarek.
Firmy Sumitomo oraz Demag do-
starczyy na caym wiecie ju po-
nad 100.000 maszyn, z czego po-
nad 24.000 maszyn to wtryskarki
elektryczne.
Ju w latach 90-tych firma Sumito-
mo skoncentrowaa si na rozwoju
i produkcji cakowicie elektrycz-
nych wtryskarek i naley dzisiaj
do wiodcych technologicznie firm
na wiatowym rynku.
Elektryczne napdy bezporednie
opracowywane s we wasnym za-
kadzie. Tam te s optymalizowa-
ne pod ktem procesu wtrysku
i wasnymi siami produkowane.
Synergia wynika z poczenia firm
Demag i Sumitomo jest szczegl-
nie wyrana w przypadku cakowi-
cie elektrycznej wtryskarki
IntElect.
W maszynie tej poczono dojrza
japosk technik napdow i so-
lidn niemieck technologi budo-
wy maszyn opart na najlepszych
koncepcjach i rozwizaniach na-
szych inynierw. W wyniku tego
powstaa wtryskarka o najwyszej
precyzji, dynamice i efektywnoci
energetycznej.
Wtryskarki serii IntElect s maszy-
nami o najwyszej precyzji, ktre
charakteryzuje m. in.:
szybka jednostka zamykajca
o wysokiej precyzji z dynamicz-
nym, energooszczdnym5-punk-
towym ukadem zamykania kola-
nowego i duym rozstawem mi-
dzy kolumnami
system prowadzenia liniowego
ruchomej pyty mocujcej w celu
osignicia najwyszej precyzji
specjalnie ukierunkowane
na proces wtrysku, intuicyjne
sterowanie NC5 z dotykowym
kolorowym monitorem
zmniejszenie poziomu haasu
w porwnaniu z konwencjonal-
nymi maszynami w przypadku
IntElect smart o 50 % w przypad-
ku IntElect performance o 75 %
wysoki stopie rwnolegoci
pyt w celu osignicia najwy-
szej precyzji i minimalnego zuy-
cia narzdzia
bardzo wysoka sprawno w po-
rwnaniu do innych maszyn
elektrycznych
bezpieczestwo, stabilno pro-
cesu i precyzja nawet przy am-
bitnych zadaniach z najmniejszy-
mi tolerancjami
dostpny obszerny katalog opcji
oraz standaryzowane rozwiza-
nia automatyzacji
pena kompatybilno rnych
jednostek plastyfikujcych, roz-
poznawanych automatycznie
przez sterowanie w chwili ich po-
czenia z maszyn
aktywna ochrona narzdzia dzi-
ki ukadowi pomiarowemu o wy-
sokiej rozdzielczoci z piezoelek-
trycznymi sensorami i szybkim
przetwarzaniem sygnaw pro-
cesowych ze wzgldu na wyso-
k czstotliwo taktowania
w sterowaniu.
Koncepcja budowy
Cakowicie elektryczna wtryskarka
IntElect jest zbudowana na tej sa-
mej platformie, co hydrauliczne
i hybrydowe maszyny Sumitomo
(SHI) Demag. Pomys na wykorzy-
stanie tej samej platformy jest pod-
staw filozofii produktu. Dziki te-
mu, innowacyjne rozwizania s
wykorzystywane we wszystkich li-
niach produktu, bez zwikszenia
jego ceny.
Wtryskarka IntElect oferowana jest
w dwch wersjach smart i perfor-
mance. W obu wersjach cakowicie
elektryczne napdy napdzaj osie
gwne jednostki zamykajcej i jed-
nostki wtryskowej.
Sercem jednostki zamykajcej jest
elektryczny napd bezporedni
w przypadku wersji IntElect smart
Prezentacja na Plastpolu
Elektryczne wtryskarki
DEMAG
Jedna mocna platforma
Jedna z najmocniejszych
L energooszczdnych linLi produktw na wiecie
.iedy japoVNa najw\V]a teFhnologia lF]y si z niePieFN m\l in\nieUVN,
w\nik moe b\c t\lNo w\jtNow\.
TU]y konFepFje napdw - w pelni eleNtU\F]n\, h\bU\dowy lub h\dUauliF]ny ba]ujc
na jednej platfoUPie, poNU\waj sil zaP\Nania w zaNUeVie od 250 do 20.000 kN.
W koPbinaFji z s]eUoN liVt opFji w\poVaenia dodatNowego zapewniaj rwnie
w\Nonanie speFjaln\Fh zada pUoduNF\jn\Fh.
Wicej inIormacji pod numerem
48 34 370 95 40
Iub na sWronach inWerneWowych:
www.sumiWomodemag.pI www.sumiWomodemag.com
tworzywa P2 10 reklama 63
chodzony powietrzem, a przy IntE-
lect performance chodzony wod.
Ekstremalnie sztywna konstrukcja
ramy jest fundamentem wszystkich
maszyn Sumitomo (SHI) Demag.
Firma kadzie szczeglny nacisk
na dokadno, stabilno i jak naj-
mniejsze ugicie ramy maszyny
nawet pod najwikszymi obcie-
niami.
Przenoszenie siy do ruchomej py-
ty narzdziowej mocowania formy
dokonuje si poprzez 5-punktowy
podwjny ukad zamykania kola-
nowego. Jego kinematyka umoli-
wia krtkie czasy ryglowania i due
siy przy otwieraniu formy. Przebie-
gi zamykania i otwierania s jedno-
czenie sterowane bardzo czule
i w sposb oszczdzajcy narz-
dzie. Ponadto przy wyhamowywa-
niu jednostki zamykajcej energia
kinetyczna jest odzyskiwana i prze-
kazywana na potrzeby, wymagaj-
cej duego wkadu energii, funkcji
plastyfikacji.
Jednostka wtryskowa maszyny In-
tElect zawdzicza swoj wydaj-
no napdom bezporednim. Jej
agresywna charakterystyka przy-
spieszenia jest podstaw wysokiej
precyzji i dokadnoci powtrze.
Standardowa prdko wtrysku
wynosi 300 mm/s do jednostki
wtryskowej 1000 nawet w przy-
padku maszyny bazowej. Serwo-
hydrauliczny ukad docisku dyszy
w przypadku wersji smart czy wy-
sok si ukadu hydraulicznego
z optymaln moliwoci regulacji
ukadu elektrycznego. Jest ona
w caoci obudowana w formie
kapsuy i umoliwia bardzo sku-
teczn i niemal pozbawion mo-
mentu prac dyszy.
Niskie koszty eksploatacji
Wan zalet w porwnaniu z hy-
draulicznymi maszynami o wyso-
kiej precyzji jest niewielkie zuycie
energii przez innowacyjne napdy
bezporednie podczas ruchw pla-
styfikacji, wtrysku i otwierania na-
rzdzia. Ponadto energia hamowa-
nia kadej osi gwnej jest w mi-
dzyczasie magazynowana dla po-
trzeb energetycznych innych osi.
Dziki temu IntElect oszczdza
do 85% energii w porwnaniu z tra-
dycyjnymi rozwizaniami. A ponie-
wa napdy bezporednie zamie-
niaj na ciepo mniej energii ni hy-
drauliczne, wic potrzebna jest te
mniejsza moc chodzenia ni
w przypadku maszyn konwencjo-
nalnych. Na stoisku nr 30 w hali B
Sumitomo (SHI) Demag zaprezen-
tuje wtryskark IntElect smart o sile
zamykania 50 ton przy zastosowa-
niu do mikrowtrysku (wtrysk ele-
mentu przekadni planetarnej dla
brany medycznej). Wtryskarka
wyposaona bdzie w najmniejszy
dostpny limak o rednicy 14 mm
z innowacyjnym zaworem zwrot-
nym firmy Sumitomo (typ SK),
a wsppracowa bdzie m.in. z ro-
botem odbierajcym firmy Moto-
man i moduem clean room firmy
Petek. Form dostarczy szwajcar-
ska firma Stamm AG.
www.demag.pl
COLEX Spka z o.o. oferuje
przetwrcom tworzyw sztucz-
nych w Polsce peen asortyment
Chemicznych rodkw Spienia-
jcych produkowanych przez
Clariant Masterbatches wyst-
pujcych pod handlow mark
HYDROCEROL. Jest to rodzaj
rodka pomocniczego, ktrego
dziaanie ma na celu redukcj
wagi, polepszenie wydajnoci
produkcji, optymalizacj kosztw
produkcji w wyrobach wtrysko-
wych jak np. obudowy urzdze
elektrycznych, elektronicznych,
komputerowych, opakowaniach
spoywczych, kosmetycznych,
medycznych, czci dla przemy-
su motoryzacyjnego oraz profili
okiennych. Dostpne w rnych
formach oraz wielkociach granu-
lek, a take jako proszek, rodki
spieniajce i nukleizujce HY-
DROCEROL maj zastosowanie
we wszystkich powszechnie sto-
sowanych tworzywach oraz ich
mieszankach takich jak: HDPE,
LDPE, LLDPE, PP, PS, ABS, PET,
PETG, PC, mieszanki (blendy)
PC/ABS, PA, elastomery termo-
plastyczne oraz PCV. Receptury
HYDROCEROL jako rodkw
spieniajcych i nukleizujcych zo-
stay stworzone celem zastoso-
wania w zakresie przetwrstwa:
Spienianie w procesie wyta-
czania znajduje zastosowa-
nie przy produkcji pyt i folii
dla opakowa termoformowal-
nych, rur, lekkich profili;
Spienianie przy wtrysku tutaj
HYDROCEROL pokazuje swo-
je zalety przy redukcji wagi,
ujednoliceniu komrek spie-
nionych, polepszeniu po-
wierzchni wyrobu, jak rwnie
przy skrceniu czasu cyklu;
Spienianie i nukleizacja do-
datek HYDROCEROL przy
spienianiu za pomoc gazu
spowoduje bardziej ujednoli-
con struktur komrek we-
wntrz cianki wyrobu.
HYDROCEROL jako dodatek,
moe take by uywany, aby
osign specjalny efekt na po-
wierzchni wyrobu, szczeglnie
przy zastosowaniu w kombinacji
z koncentratami.
www.colex.com.pl
rodki
spieniajce
DEMAG
64 tworzywa P2 10 reklama
Rozmowa z dr Magdalen Laabs
wiceprezesem Exfolmo
Redakcja: Bierzecie Pastwo
udzia w programie unijnym
Paszport do Exportu skd po-
mys na udzia w tym programie?
Magdalena Laabs: Pozyskalimy
rodki z dotacji unijnych ju wcze-
niej i przy nowych projektach rw-
nie zamierzamy z nich korzysta.
Wsppracujemy z firm doradcz,
ktra wspiera nas w tym zakresie.
Dodatkowe wsparcie finansowe za-
wsze si przydaje. Bierzemy obec-
nie udzia w programie Promocja
Eksportu i w zwizku z tym zinten-
syfikowalimy nasze dziaania,
zwizane ze sprzeda poza kraj.
Uczestniczymy jako wystawca
w midzynarodowych imprezach
targowych zwizanych z bran two-
rzyw sztucznych: w maju 2010 jeste-
my na PLASTPOLu w Kielcach,
pod koniec roku na targach K-2010
w Dsseldorfie w Niemczech, RUB-
PLAST w Sosnowcu, w 2011 na FA-
KUMA w Niemczech, za w 2012
na targach PLAST-2012 w Mediola-
nie. Tumaczymy obecnie nasze ser-
wisy internetowe na 10 jzykw,
wychodzc z zaoenia, e klienci
wol zapozna si z nasz ofert
w ich jzyku ojczystym. Przygoto-
wujemy cakiemnow szat graficz-
n serwisu internetowego, majc
nadziej, e bdzie on przyjazny
klientomi spotka si z ich aprobat.
Red.: Czy podczas targw zapre-
zentujcie Pastwo jakie nowo-
ci z oferty?
ML: Z nowoci, prezentowa b-
dziemy dezodoranty do tworzyw
sztucznych. Bardzo popularne s
obecnie: lawenda, cytryna, poma-
racz, ra, ale i kilka innych. Po-
za tymzaprezentujemy wytaczark
dwuetapow, maszyny do produk-
cji butelek PET, jak rwnie now
kolorystyk koncentratw barwi-
cych do tworzyw sztucznych. Sze-
rzej na temat targw oraz produk-
tw, jakie bdziemy prezentowa
podczas targw na stronie:
http://targi.exfomo.de
Red.: Pastwa oferta jest do
szeroka, to nie tylko surowce, ale
i maszyny.
ML: Firma zajmuje si od lat surow-
cami do przetwrstwa tworzyw
sztucznych (tworzywa sztuczne,
koncentraty barwice i rodki po-
monicze do tworzyw sztucznych).
Posiadamy rwnie dzia maszyn
do przetwrstwa tworzyw (wyta-
czarki, wtryskarki) produkcji chi-
skiej, woskiej, tajwaskiej i nie-
mieckiej. Wysiek nasz koncentru-
jemy na kompleksowej, profesjo-
nalnej obsudze klienta. Posiadamy
w ofercie surowce i maszyny wielu
dostawcw, tak aby wybra dla na-
szych klientw najbardziej opty-
malne rozwizanie i mc zapropo-
nowa kompleksowe rozwizania.
Nasi pracownicy i zarzd posiadaj
wieloletnie dowiadczenie w bran-
y tworzyw sztucznych przez co
moemy suy naszym klientom
rad i pomoc, zarwno podczas
doboru surowcw do produkcji, za-
kupu maszyn, jak i uruchamiania li-
nii technologicznych. Posiadamy
dzia surowcw i dzia maszyn, kt-
re to cile ze sob wsppracuj
podczas obsugi naszych staych
klientw.
Red.: Czy odczuli Pastwo kryzys
rwnie wrd swoich klientw?
ML: Troch tak. Klienci starali si
mniej kupowa na zapas, zaczli
kupowa mniejsze partie surow-
cw, a czciej. Inwestycje w ma-
szyny byy zwykle nieco przesuni-
te w czasie. Jednak obecnie
wszystko powraca do normy. Mu-
sielimy si nieco spry, aby
sprzeda to samo, co w 2007 roku,
ktry wypad bardzo korzystnie, ale
si udao.
Ostatni rok by okresem prby,
z ktrego mam nadziej wyszlimy
cakiem dobrze. W zwizku z tym,
e Exfolmo otwiera wanie przed-
stawicielstwo w Hongkongu, od kil-
ku miesicy ucz si jzyka chi-
skiego. Co ciekawe, chiskie zna-
czenie sowa kryzys (wij)
ska da si ze zna kw ozna cza j -
cych: za gro e nie (wi)
+ szan sa (j).
Po my le li my, e nie czas sta
w miej scu i cze ka co b dzie. Trze -
ba i do przo du po mi mo prze ciw -
no ci na ja kie na po ty ka my po dro -
dze. Wedug mnie sy tu acje kry zy -
so we s po trzeb ne, aby wy rwa lu -
dzi z ma ra zmu i ru ty ny. Za nud no
by o by, gdy by wszyst ko szo gad -
ko, tak jak so bie to wy obra a li my.
Jak m wi Abra ham Lin coln: Wy -
da rze nia i two je oto cze nie to tyl -
ko 10%, po zo sta e 90% to two ja
po sta wa i re ak cje w sto sun ku
do te go. Wa ne, aby 90% kt re
sa mi two rzy my, pro wa dzi o nas
w do brym kie run ku.
Red.: W ja kim kie run ku zmie rza
fir ma obec nie?
ML: Exfol mo roz po cz o dzia al -
no po nad 25 lat te mu. Jesz -
cze 15 lat te mu, kie dy roz po czy na -
am pra c w Exfol mo, fir ma dzia a -
a ra czej lo kal nie. Kil ka lat p niej
z na sz ofer t tra fia li my do kon tra -
hen tw z ca ej Pol ski. Od kil ku lat
z po wo dze niem sprze da je my do
klien tw z Eu ro py. A od ja kie go
cza su roz wi ja my sie sprze da y
po za Eu ro p. D y my do utrzy ma -
nia i umoc nie nia po zy cji wio d ce -
go przed si bior stwa ryn ku dys try -
bu cji kon cen tra tw bar wi cych,
rod kw po moc ni czych oraz ma -
szyn po przez ofe ro wa nie pro duk -
tw i usug o naj ko rzyst niej szym
na ryn ku wsp czyn ni ku ja ko ci
do ce ny. Po przez wsp pra c ze -
spo o w, wy mia n in for ma cji, wie -
dzy i kom pe ten cji za mie rza my
wspie ra roz wj na szej fir my. Wy -
cho dzi my z ofer t do klien tw nie
tyl ko z Pol ski, ale i za gra ni c.
Red: Roz szer za cie ostat nio ryn ki
zby tu o kra je Eu ro py czy wia ta?
ML: Exfol mo ju od kil ku lat przy -
wie ca ha so: Pa trzy my i wy bie ga -
my w przy szo. Za spra w In ter -
ne tu i ta nich po cze te le fo nicz -
nych, vi de okon fe ren cji, sys te mw
DMS, CRM, ERP obec nie glo ba li -
za cja do tar a ju rw nie do ma -
ych i red nich przed si biorstw.
I nie ste ty ju nie spo sb si
przed tym bro ni. Nie mo na ju
my le lo kal nie, trze ba pa trze
na bran glo bal nie. Wie rzy my, e
za do wo le nie na szych klien tw z ja -
ko ci ofe ro wa nych przez nas
usug, to pod sta wa po wo dze nia
na szej fir my. Dla te go przy szo
EXFOL MO bu du je my na part ner -
skich sto sun kach ze wszyst ki mi
klien ta mi i do staw ca mi tak, aby na -
sza wsp pra ca przy no si a wy mier -
ne ko rzy ci ka dej ze stron. Swo j
ofer t kie ru je my do klien tw z ca e -
go wia ta. Po ro zu mie wa my si
z ni mi cz sto ko rzy sta jc z opro -
gra mo wa nia do vi de okon fe ren cji
wie lo punk to wych, z wsp dzie le -
niem pul pi tu, z mo li wo ci pre -
zen ta cji oso bom w kil ku lo ka li za -
cjach rw no cze nie. Pra cu je my
ci le z Bra zy li, Ukra in, Wo cha -
mi, Gre cj, Niem ca mi, Hisz pa ni,
Chi na mi, Hongkon giem, ale i z wie -
lo ma in ny mi kra ja mi. Sta ra my si
sta le roz sze rza za rw no na sz
ofer t pro duk to w, jak i gro no
klien tw i do staw cw wrd kra jw
ca e go wia ta.
www.exfolmo.de
Po chisku Kryzys j j to zagroenie j + szansa
Patrzymy i wybiegamy
w przyszo
EXFOLMO EXFOLMO
EXFOLMO
EXFOLMO EXFOLMO
tworzywa P2 10 surowce 65
Ma a wa ga i du a wy trzy ma o
me cha nicz na w po cze niu z ela -
stycz no ci szczt ko w i mak sy -
mal n y wot no ci to gw ne wy -
ma ga nia sta wia ne no wo cze snym
ma te ria om kom po zy to wym.
W ostat nich la tach pian ki PET za -
pew ni y so bie sta e miej sce po rd
rdzen nych ma te ria w dla kon -
struk cji ty pu san dwich. Ja ko pio -
nier na ryn ku tech no lo gii pia nek
PET, fir ma Ar ma cell sta a si pierw -
szym pro du cen tem, kt re mu uda o
si w znacz nej mie rze po pra wi
ela stycz no ma te ria u, kwa li fi ku -
jc go w ten spo sb do za sto so -
wa prze my so wych.
Cen tral ne wa ci wo ci tech nicz ne,
ta kie jak wy du e nie ci na j ce,
wsp czyn nik spr a nia oraz
wsp czyn nik ci na nia by y przez
ca y czas opty ma li zo wa ne, a no we
pian ki Ar ma Form PET AC wy ka zu j
wa ci wo ci, kt re zo sta y jesz cze
po pra wio ne. W po rw na niu
z wcze niej szy mi pro duk ta mi, wy -
du e nie ci na j ce, a przez to to le -
ran cja na uszko dze nie i ela stycz -
no zo sta y zop ty ma li zo wa ne z 10
do 20%. Rw no cze nie in ne wa ne
war to ci tech nicz ne, ta ki jak wsp -
czyn nik spr a nia zo sta y za cho -
wa ne na zwy cza jo wym, wy so kim
po zio mie.
No wy ma te ria kt ry jest pro du ko -
wa ny w g sto ciach 80-100-115-
135 kg/m rw nie po pra wia po -
zy cj pia nek PET w po rw na niu
z in ny mi ma te ria a mi rdzen ny mi, ta -
ki mi jak PVC, SAN lub bal sa. Ar ma -
Form PET AC 80, na przy kad, jest
bez po red nim pro duk tem kon ku -
ren cyj nym dla pia nek rdzen nych
PVC. Pian ki PET cha rak te ry zu j si
du od por no ci na wy so k tem -
pe ra tu r po tra fi wy trzy ma krt -
ko trwa e tem pe ra tu ry utwar dza nia
si ga j ce 180C. Wy trzy ma o
na wy so k tem pe ra tu r przy no si
znacz ne oszczd no ci w me to -
dach pro duk cji kom po zy tw (np.
pro ce du ra pre preg).
www.ar ma cell.com
* * *
In no wa cyj ne ma te ria y przy czy nia -
j ce si do re duk cji wa gi, a przez to
do zmniej sze nia zu y cia pa li wa po -
jaz dw sa mo cho do wych, na bie ra j
co raz wik sze go zna cze nia. P -
pro dukt opra co wa ny przez fir m
Po ly mer Park jest nie zwy kle eko no -
micz ny i to na kil ka spo so bw.
Rdze te go no we go ma te ria u ska -
da si z in te gral nej pian ki Va rio Li -
ne, prze ka da nej ze wntrz ny mi
war stwa mi wk na po li pro py le no -
we go lub ma te ria a mi wzmac nia ny -
mi wk nem szkla nym.
Po wo du je to znacz n po pra w
wa ci wo ci lek kich ma te ria w
kon struk cyj nych, ta kich jak wy trzy -
ma o kon struk cyj na, hy dro fo bo -
wo oraz od por no na che mi ka -
lia. Oprcz po pra wy wa ci wo ci
me cha nicz nych, ze wntrz ne war -
stwy mo g sta no wi struk tu ral ne
po wierzch nie, za pew nia j ce wa -
ci wo ci an ty po li zgo we, dal sze
zmniej sze nie pal no ci lub wzrost
od por no ci na za ry so wa nia i cie -
ra nie. VCS (kom po zy ty Va rio Li ne
ty pu san dwich) na da j si w szcze -
gl no ci do ta kich za sto so wa ja -
ko pa ne le pod o go we lub pa ne le
cien ne i cian ki dzia o we w lek -
kich po jaz dach ko mer cyj nych,
bok sach dla ko ni i au to ka rach.
Wpo rw na niu ze sklej k, kt ra jest
za zwy czaj sto so wa na do te go ce lu,
te ele men ty ty pu san dwich cha rak -
te ry zu j si ca ko wi t od por no ci
na wa run ki at mos fe rycz ne, a za tem
s o wie le bar dziej wy trzy ma e. Ich
od por no na ude rze nia jest rw -
nie znacz nie wik sza. S one
od 30 do 50% lej sze, ni drew no,
a po za tym s a twiej sze w czysz -
cze niu. Przy po dob nej wy trzy ma o -
ci na zgi na nie oraz sztyw no ci,
ela stycz ne od kszta ca nie VCS jest
trzy ra zy wik sze, dzi ki cze mu wy -
eli mi no wa no spon ta nicz ne p ka -
nie.
VCS mo e rw nie za st po wa
cz ci, kt re s kon wen cjo nal nie
wy twa rza ne z alu mi nium. W ta kich
przy pad kach ten no wy ma te ria po -
sia da ta k za le t, e nie wy st pu j
trwa e de for ma cje, kt re pojawi
si w szcze gl nie na ra o nych
na na pr e nia miej scach lub te
wgnie ce nia po wsta e na sku tek
twar de go ude rze nia. Pre fa bry ko -
wa ne pa ne le s do star cza ne bez
ad nych wy ci, otwo rw, kszta -
tw ze wntrz nych itp., a w miej scu
swo je go prze zna cze nia mo g by
mon to wa ne w jed nym kro ku. Dzi -
ki go to wym do uy cia i wi zu al nie
atrak cyj nym po wierzch niom nie ma
ko niecz no ci do pa so wy wa nia
i mo co wa nia warstw wierzch nich,
co do dat ko wo po zwa la zmniej szy
wa g i kosz ty. Dru gi, a dzi ki swo -
je mu trwa e mu efek to wi o wie le
wa niej szy po ten cja oszczd no ci
tkwi w mniej szym zu y ciu pa li wa.
www.po ly mer -park.com
DZIAL 5UROWCW:
KoncenIraIy barwiqce do PF, PP, P5, PVC, PF1
5rodki pomocnicze (poIizgi, anIysIaIyki, UV sIabiIizaIory, inne)
Wype!niacze kredowe do PF, PP, P5, PVC, A5
Kreda, bieI IyIanowa, sadza Iechniczna, pigmenIy w proszku
DezodoranIy do Iworzyw szIucznych w granuIacie
5urowce Iworzyw szIucznych PVC, PF1, PF
Proszkowanie Iworzyw szIucznych
DosIawa na Ierenie kraju 1-2 dni, Furopa 5-6 dni
DZIAL MA5ZYN:
wyI!aczarki i Iinie do wyI!aczania proIi, rur, granuIaIw,
regranuIaIw PF, PP, P5, PVC, PMMA, A5, PF1
Maszyny do rozdmuchu !oIii, do !oIii sIreIch, !oIii bqbeIkowej
Maszyny do pre!orm PF1 i do rozdmuchu buIeIek PF1 i PF
WIryskarki
Maszyny produkcji chinskiej, Iajwanskiej, w!oskiej i niemieckiej.
MoIiwy Ieasing, pomoc w uzyskaniu kredyIowania, doIacji!
NOWO5C W OFFRCIF!
DFZODORAN1Y DO 1WORZYW
PRO5ZKOWANIF 1WORZYW
Zapraszamy do odwiedzenia naszego sIoiska podczas Iargw hIIp://messen.ex!oImo.de
PLA51POL KieIce 2010, K-DusseIdor! 2010, RubpIasI 5osnowiec 2010, Fakuma 2011
e x f o l m o - masIerbaIches & exIruders
PL-09-110 5ochocin, 5zkoIna 40F
1eI: +48 22 389 55 12
1eI: +49 5531 80 95 17
www.ex!oImo.de
www.barwnik.pI
emaiI: o!ce@ex!oImo.com
Dla czytelnikw "Tworzywa"
i uczestnikw PLASTPOLu
transport maszyn gratis
RIHUWDZDQD
GRNRFD
08.2010


















































































































































































































Pianki
z rdzeniem
66 tworzywa P2 10 surowce
Ka de go ro ku AVK (Nie miec ka Fe -
de ra cja Two rzyw Wzmac nia nych)
przy dzie la na gro dy za szcze gl nie
in te re su j ce in no wa cje zwi za ne
z two rzy wa mi wzmac nia ny mi i ma -
te ria a mi kom po zy to wy mi.
Kon kurs jest utrzy ma ny w ka te go -
riach prze my so wych, ochro ny ro -
do wi ska i aka de mic kich.
W ro ku 2009 no mi no wa no pi ciu
zwy ciz cw w czte rech ka te go -
riach. 26 pa dzier ni ka przy zna no
na gro dy na mi dzy na ro do wej kon -
fe ren cji AVK pod czas wy sta wy
Com po si te Eu ro pe 2009 w Stut t -
gar cie, na kt rej zwy ciz cy za pre -
zen to wa li swo je in no wa cje mi dzy -
na ro do wej, pro fe sjo nal nej pu blicz -
no ci w ob sza rze de mon stra cji pro -
duk tw.
Ka te go ria prze my so wa
Volks wa gen i In sty tut Lek kich Kon -
struk cji i In y nie rii Two rzyw Sztucz -
nych (Uni wer sy tet Tech nicz ny
w Dre nie) otrzy ma y pierw sz na -
gro d w ka te go rii prze my so wej
za opra co wa nie ter mo pla stycz nych
kon struk cji hy bry do wych, tzn. ele -
men tw kon struk cyj nych wy ko na -
nych z two rzy wa sztucz ne go z lo -
kal ny mi wzmoc nie nia mi w naj bar -
dziej na ra o nym na ob ci e nia od -
cin ku, wy ko na ny mi z wka dek tek -
styl nych.
Za sa da kon struk cji kom po zy tu
umo li wia za st pie nie ele men tw
me ta lo wych pod da wa nych du ym
ob ci e niom lej szy mi kom po nen -
ta mi z two rzy wa. No wo opra co wa -
na sko ru pa fo te la zo sta a wy pro du -
ko wa na z za sto so wa niem in no wa -
cyj nej pro ce du ry cz cej eko no -
micz ne for mo wa nie tocz ne wka -
dek wzmac nia nych wk nem ci -
gym. Sko ru pa ta spe nia wy ma ga -
nia me cha nicz ne okre lo ne przez
spe cy fi ka cje i umo li wia znacz ne
zmniej sze nie wa gi o 45% w po rw -
na niu z tra dy cyj ny mi sta lo wy mi
sko ru pa mi sie dze.
Dwch part ne rw otrzy ma o na gro -
d za udo wod nie nie, e kom po zy ty
z w kien ter mo pla stycz nych
umo li wia j zy skow n, wiel ko ska -
lo w pro duk cj kom po nen tw me -
ta lo wych pod da wa nych ob ci e -
niom pod czas wy pad ku w kon -
struk cjach dla prze my su mo to ry -
za cyj ne go.
* * *
Ko lej na pierw sza na gro da w ka te -
go rii prze my so wej zo sta a przy -
zna na Gru pie BMW za opra co wa -
nie no wa tor skich po przecz nic
z two rzy wa. Jest to kom po nent
kon struk cyj ny wy pro du ko wa ny
w pro ce sie for mo wa nia wtry sko we -
go. Oprcz te go, e dzia a on jak
o y sko skrzy ni bie gw, kom po -
nent ten wpy wa rw nie na ogl n
sztyw no po jaz du, po cha nia si y
pod czas zde rze nia oraz za pew nia
prze nie sie nie si y w tym kon tek -
cie. BMW zba da, czy te po przecz -
ni ce skrzy ni bie gw mo g by wy -
twa rza ne z two rzyw sztucz nych
wzmac nia nych wk nem szkla nym
w ce lu zmniej sze nia wa gi. Oprcz
roz le gych te stw wy ko na nych
na sta no wi skach te sto wych, te sty
kom po nen tw wy ko na no rw nie
z pe nym suk ce sem na kom plet -
nych po jaz dach, pod czas pe ne go
te stu zde rze nio we go po jaz du, dy -
na micz ne go te stu ko ro zyj ne go, jak
rw nie te stu du go trwa e go. Nie -
kt re zmia ny geo me trycz ne spo -
wo do wa y po pra w aku sty ki. Za -
rw no prze strze in sta la cji, jak
i tech ni ki mon ta u s iden tycz ne,
jak te w przy pad ku kom po nen tw
od le wa nych z alu mi nium. Wy si ki
pod czas fa zy pro jek to wa nia sku pi -
y si przede wszyst kim na re duk cji
wa gi (ok. 1 kg), wa ci wo ciach
me cha nicz nych w wy so kich tem -
pe ra tu rach, do brych wa ci wo -
ciach aku stycz nych oraz in te gra cji
w ist nie j cej prze strze ni mon ta o -
wej.
Ka te go ria ochro ny ro do wi ska
Pierw sza na gro da w ka te go rii
ochro ny ro do wi ska zo sta a przy -
zna na fir mie DSM, jej jed nost kom
Dy ne ema i Com po si tes Re sins,
kt re wraz z Do KaSch opra co wa y
zrw no wa o ne po jem ni ki po wietrz -
ne ska da j ce si z bar wio nych pa -
ne li kom po zy to wych RP10. Kil ka set
tych zrw no wa o nych po jem ni kw
jest ju sto so wa nych glo bal nie
przez wio d ce li nie lot ni cze. Pa ne le
kom po zy to we RP10 s uyt ko wa ne
ja ko za mien ni ki pa ne li alu mi nio -
wych w sto sun ku je den do jed ne -
go. Wpo rw na niu z alu mi nium, po -
zwa la j one na za osz cz dze nie
do 50% wa gi pa ne la, zmniej sza jc
znacz nie zu y cie pa li wa lot ni cze go
oraz emi sj CO2. Pa nel ten, wa -
cy za le d wie po o w te go, co je go
alu mi nio wy od po wied nik, wy ka zu je
trzy ra zy wik sz to le ran cj
na uszko dze nia, co po zwa la na wy -
eli mi no wa nie po nad po o wy prac
zwi za nych z na pra w po jem ni ka
oraz znacz nie zwik sza jc wy daj -
no w ru chu po wietrz nym. Ma so -
wa pro duk cja jest pro wa dzo na
w spo sb efek tyw ny ener ge tycz nie
z wy ko rzy sta niem ta nich ma szyn
do la mi na cji. Wy eli mi no wa nie ko -
niecz no ci pra so wa na kom po zy -
tw w fa zie roz wo ju umo li wi o
zmniej sze nie kosz tw pro duk cji
o 60%. Wprzy pad ku te go po jem ni -
ka uda o si osi gn kon ku ren cyj -
n ce n ryn ko w w po rw na niu
z kon wen cjo nal ny mi pa ne la mi
z alu mi nium. Oprcz te go, jest to
je dy ny na wie cie po jem nik po -
wietrz ny ofe ro wa ny w r nych ko -
lo rach.
Ka te go ria aka de mic ka
IKV (In sty tut Prze twr stwa Two rzyw
Sztucz nych) na RWTH Aachen wy -
gra w tej ka te go rii dzi ki opra co -
wa niu tech no lo gii im pre gna cji
szcze lin w ce lu przy spie sze nia pro -
duk cji kom po nen tw. Im pre gna cja
szcze lin jest wa rian tem pro ce su
RTM (prze to czo ne go for mo wa nia
y wi cy). W po cze niu ze zauto ma -
ty zo wa n pro duk cj jed nost ka im -
pre gna cji szcze li ny zo sta a opra co -
wa na przy wsp pra cy z Hil le en gi -
ne ering i zo sta a za in sta lo wa na
w szko le tech nicz nej IKV. Jed nost -
ka ta, w po cze niu z no wo opra co -
wa n for m umo li wia uzy ska nie
w pe ni zauto ma ty zo wa ne go pro -
ce su. Ta blet ka jest wka da na
do for my, na stp nie jest im pre gno -
wa na cie k y wi c, po czym wul -
ka ni zo wa na. In no wa cyj n ce ch
jest w tym przy pad ku szyb ka im -
pre gna cja dzi ki wy twa rza niu cza -
so wej szcze li ny prze py wu, a na -
stp nie spr a nie za im pre gno wa -
nych ta ble tek po przez ci ska nie
i zgnia ta nie. Opra co wa nie jed nost -
ki au to ma tycz nej im pre gna cji w po -
cze niu z ana li z pro ce su pro duk -
cji umo li wi o im pre gna cj i skom -
pre so wa nie kom po nen tw (500
x 500) o za war to ci w kien do 50%
w ob j to ci w cza sie za le d wie 19
se kund. Przy spie szo ne pro ce du ry
im pre gna cji i kom pre sji umo li wia -
j uzy ska nie cy kli pro duk cji krt -
szych ni 10 mi nut.
Na gro da spe cjal na
Spe cjal n na gro d przy zna no fir -
mie CPM za opra co wa nie nie zwy -
ke go po jaz du re kre acyj ne go
(Spla sh Car). Ten elek trycz ny po -
jazd z mo li wo ci jaz dy w te re nie
(kt ry rw nie mo na uy wa ja ko
am fi bi) zo sta wy ko na ny w for mie
sys te ma tycz nej, lek kiej kon struk cji
w po cze niu z nie zwy kle wy daj -
nym na p dem elek trycz nym z za -
awan so wa n tech no lo gi aku mu la -
to ro w. Pier wot nym kom po nen tem
te go po jaz du jest lek ka mi sa wy ko -
na na z kom po zy tu wk na/two rzyw
sztucz nych ze rdze niem ze sztyw -
nej pian ki, ze zin te gro wa nym, nie -
zwy kle wy daj nym na p dem elek -
trycz nym o mo cy 4 kW. Ul tra no wo -
cze sna, li to wo -po li me ro wa tech no -
lo gia ba te rii za pew nia czas prze jaz -
du do jed nej go dzi ny przy pe nym
otwar ciu prze pust ni cy (z prd ko -
ci mak sy mal n 40 km/h
i przy mak sy mal nej mo cy). Kom fort
i a god ne po ko ny wa nie te re nu
gwa ran tu j du e, ba lo no we ko a.
Spla sh Car jest ste ro wa ny za po mo -
c joy stic ka. Za kr ty s po ko ny wa -
ne wsku tek r nych prd ko ci k.
Wy jt ko w za le t jest nie zwy kle
eko no micz na pra ca po jaz du.
Oprcz te go Spla sh Car w prze ci -
wie stwie do po dob nych po jaz dw
te go ty pu przy czy nia si
do ochro ny ro do wi ska dzi ki bar -
dzo ci chej pra cy, po nie wa ba zu je
na kon cep cie po jaz du umo li wia j -
ce go uzy ska nie ze ro wych emi sji
bez kom pro mi su dla ra do ci z jaz -
dy. Dla te go te po jazd jest ide al ny
dla ce lw re kre acyj nych w par kach
i cen trach wa ka cyj nych, ho te lach,
klu bach oraz dla uyt kow ni kw in -
dy wi du al nych. Oprcz te go Spla -
sh Car zna ko mi cie na da je si do or -
ga ni za cji wy cie czek zwi za nych
z ob ser wa cj przy ro dy.
www.avk -tv.de
Innowacje w dziedzinie kompozytw
Doroczna nagroda Federacji
BMW
CPM
68 tworzywa P2 10 surowce
No wy Go cykl za pro jek to wa ny
przez fir m KKL (Kar bon Ki ne tics
Ltd) za pre zen to wa ny na
NPE 2009 na sto isku fir my Sa bic
In no va ti ve Pla stics jest naj lej -
szym elek trycz nym ro we rem na
wie cie.
Je go wa ga wy no si za le d -
wie 16,2 kg, a po mi mo te go pro -
dukt jest nie zwy kle wy trzy ma y,
w znacz nej mie rze dzi ki wy so kiej
ja ko ci kom po zy to wi Ver ton, 60%
kom po zyt po lia mi do wy z du gi mi
wk na mi, kt ry za pew nia eks tre -
mal n sztyw no, wy trzy ma o
na ude rze nia, wy jt ko w wy trzy -
ma o i nie za wod no.
No wy ska da ny ro wer ofe ru je czy -
st moc elek trycz n oraz es te tycz -
ny pro jekt bez szww, umo li wia j -
cy ro we rzy cie jaz d bez wy si ku
i z ze ro w emi sj. Zo sta on za pro -
jek to wa ny z my l o miej skich pro -
fe sjo na li stach i ich ro dzi nach. Moc
sil ni ka elek trycz ne go jest uzy ski -
wa na po wci ni ciu przy ci sku.
Spe cjal ny zwi zek Ver ton RV00CE
zo sta wy bra ny za miast me ta lu dla
wie lu kom po nen tw kon struk cyj -
nych go cy kla, umo li wia jc kon so -
li da cj bar dzo lek kich cz ci oraz
uzy ska nie uni kal ne go pro jek tu:
przed ni wi de lec/wtycz ka ste row -
ni ka,
ele men ty mo cu j ce pia st,
pier cie to le ran cji
spr y ny, jak rw nie tyl ny
amor ty za tor.
Sto so wa nie ter mo pla stycz ne go
ma te ria u in y nier skie go na o y -
ska i spr y ny w te go ro dza ju apli -
ka cji sta no wi prze om tech no lo -
gicz ny.
www.sa bic -ip.com
Ka de go ro ku w Unii Eu ro pej -
skiej pro du ko wa nych jest oko -
o 25 mi liar dw pie lu szek. Ry nek
pro duk tw jed no ra zo wych do -
star cza po nad 98% wia to we go
za po trze bo wa nia, a to ozna cza
biz nes wart oko o mi liar da eu ro.
red nio 50% jed no ra zo wej pie -
lusz ki jest wy ko na ne z nie bio de -
gra do wal nych po chod nych ro py
naf to wej; po zo sta a cz to ce -
lu lo za z drzew, kt rych r do ni -
gdy nie jest do ku men to wa ne, co
ro dzi po dej rze nie, e mo g one
po cho dzi z la sw pier wot nych.
Je dy nie bar dzo ma a licz ba mi -
dzy na ro do wych firm kon tro lu je
od 80 do 90% te go ryn ku. Ich na -
zwy sta y si sy no ni ma mi so wa
pie lusz ka; to te fir my obec nie wy -
ko nu j ba da nia, ge ne ru j ak tyw -
no lob by stycz n i kon tro lu j
wa sno in te lek tu al n oraz ko -
mu ni ka cj w sek to rze na po zio -
mie mi dzy na ro do wym.
WIP (Wel l ness In no va tion Pro -
ject) ze swo j se ri jed no ra zo -
wych pie lu szek Na tu ra wy ko na -
nych z su row cw bio de gra do -
wal nych, ta kich jak Ma ter -Bi fir -
my No va mont ofe ru je zgod n ze
zrw no wa o nym roz wo jem al ter -
na ty w dla tra dy cyj nych pro duk -
tw jed no ra zo wych wy twa rza -
nych ze r de ko pal nych.
Te bio de gra do wal ne i hi po aler -
gicz ne pie lusz ki b d pro du ko -
wa ne w no wym za ka dzie otwar -
tym pod ko niec stycz nia w Ca stel
San Nic col (Arez zo, Wo chy),
kt ry b dzie si cha rak te ry zo wa
ni skim ob ci e niem dla ro do wi -
ska.
Ce lem fir my jest ofe ro wa nie pro -
duk tw ma j cych wpyw na zdro -
wie i do bre sa mo po czu cie kon -
su men tw, rw no cze nie przy -
czy nia j cych si do ochro ny ro -
do wi ska.
B d one jed no cze nie do wo -
dem, e jest tech no lo gicz nie
i eko no micz nie mo li we wy pro -
du ko wa nie pie lusz ki o nie wiel -
kim wpy wie na ro do wi sko. WIP
pla nu je rw nie uru cho mie nie
kam pa nii ma j cej na ce lu wy edu -
ko wa nie kon su men tw, aby
zmniej sza li ilo od pa dw, co
jest ty po we w przy pad ku pro duk -
tw jed no ra zo wych, oraz aby
przy wra ca li pra wi do w war to
pro duk tom i ma te ria om, kt re
ma j zwi zek ze zdro wiem.
Obec nie Na tu ra jest okre la na
ja ko bio de gra do wal na pie lusz ka
z naj wy szym wsp czyn ni kiem
bio de gra do wal no ci na wie cie
red nio oko o 80%.
Za de kla ro wa nym ce lem jest
zwik sze nie te go wsp czyn ni ka
do 90% i roz po cz cie pro ce du ry
uzy ska nia cer ty fi ka tu kom po sto -
wal no ci. 8 z 14 ele men tw,
z kt rych ska da si pie lusz ka
zo sta o ca ko wi cie prze kon stru -
owa nych i s obec nie zgod ne
z za sa da mi zrw no wa o ne go
roz wo ju.
W war to ciach pro cen to wych
ozna cza to 60% sto so wa nych
ma te ria w two rz cych 80% pro -
duk tu. Ko lej nym ce lem jest wy -
eli mi no wa nie tam, gdzie jest to
tech nicz nie mo li we bez kom -
pro mi su dla gw nej funk cji pro -
duk tu, wszyst kich do dat kw che -
micz nych cz nie z che mi ka lia mi
ko sme tycz ny mi.
Obec nie, ja ko wy nik te stw prze -
pro wa dzo nych przez Uni wer sy tet
w Par mie, Na tu ra jest pro duk -
tem na tu ral nym, hi po aler gicz -
nym, nie dra ni cym i nie cie ral -
nym.
www.no va mont.com
Elektryczny
rower
SABIC
Biologiczna
pieluszka
NOVAMONT
tworzywa P2 10 surowce 69
Za gad nie nie bez pie cze stwa pie -
szych od gry wa dla pro du cen tw
sa mo cho dw co raz bar dziej istot -
n ro l. R ne ty py aku stycz nych
po kryw opra co wa ne ostat ni mi cza -
sy przez nie miec k fir m Wo co In -
du strie tech nik, wy pro du ko wa ne
z ela stycz nej, mik kiej pian ki po li -
ure ta no wej, po zwa la j zop ty ma li -
zo wa pa syw ne wa ci wo ci bez -
pie cze stwa do ty cz ce pie szych.
Pod czas ude rze nia ab sor bu j one
(oprcz ma ski) ener gi ki ne tycz n,
chro nic pie szych przed bez po -
red nim ude rze niem w blok sil ni ka.
To jed no cz cio we roz wi za nie
wy ko na ne z pian ki po li ure ta no wej
umo li wia lep sze wy ko rzy sta nie
prze strze ni sil ni ko wej w po rw na -
niu z twar dy mi po kry wa mi z two rzy -
wa sztucz ne go. Aby ochro ni go -
w i gr n cz cia a pie szych
przed ude rze niem, pro du cen ci sa -
mo cho dw mu sz za cho wa mi ni -
mal n od le go 60 do 80 mm po -
mi dzy ma sk i pierw szym twar -
dym ele men tem, w za le no ci
od ty pu po jaz du. Ma to na ce lu za -
pew nie nie od po wied niej prze strze -
ni dla de for ma cji ma ski oraz ab -
sorp cj ener gii ki ne tycz nej.
Wprze ci wie stwie do twar dych po -
kryw z two rzyw sztucz nych, ostat -
nio za pro jek to wa ne po kry wy aku -
stycz ne zna ko mi cie spraw dza j si
w ob sza rze bez pie cze stwa pie -
szych ze wzgl du na fakt, e zo sta -
y one wy ko na ne wy cz nie z re la -
tyw nie mik kiej pian ki po li ure ta no -
wej. In y nie ro wie od po wie dzial ni
za pro jek to wa nie po jaz dw mo g
za tem wy ko rzy sta wik sz prze -
strze pro jek to w na da jc kom po -
nen tom sil ni kw wy mia ry do sto so -
wa ne do wy ma ga nych li mi tw.
Swo bo da pro jek to wa nia jest istot -
na dla za pew nie nia opty mal nej izo -
la cji wi bra cji i wy wie ra rw nie po -
zy tyw ny wpyw na za cho wa nie ter -
micz ne sil ni ka.
Pian ka przy le ga do sow nie wszyst -
ki mi kon tu ra mi do blo ku sil ni ka
od stro ny we wntrz nej i spo czy wa -
jc na sil ni ku ca ko wi cie obej mu je
gr n je go cz. Po kry wa aku -
stycz na tu mi od go sy wtry ski wa -
czy w no wo cze snych sil ni kach
z bez po red nim wtry skiem pa li wa,
a w przy pad ku sil ni kw wy so ko -
pr nych zmniej sza tzw. kle ko ta -
nie. Wprzy pad ku sto so wa nia kon -
wen cjo nal nych po kryw wy ma ga ne
s spe cjal ne roz wi za nia funk cjo -
nal ne obej mu j ce za sto so wa nie
spie nio nych ma te ria w. Per fek cyj -
ne przy le ga nie po kry wy PUR po -
wo du je, e sil nik wol niej sty gnie
po wy cze niu, dzi ki cze mu po zo -
sta je wci cie py w mo men cie po -
now ne go uru cha mia nia po du o
du szym cza sie; to z ko lei po ma ga
zmniej szy emi sj za nie czysz cze
pod czas po now ne go uru cha mia nia
sil ni ka. Jest to dla pro du cen tw sa -
mo cho dw ko lej na ko rzy ze sto -
so wa nia po kryw PUR: na le y za -
mon to wa tyl ko je den kom po nent
i nie ma ko niecz no ci sto so wa nia
do dat ko wych ele men tw umo li -
wia j cych je go przy mo co wa nie
do sil ni ka. Ele men ty mo cu j ce s
za le wa ne w pian ce pod czas pro ce -
su pro duk cji. Po kry wa jest za trza -
ski wa na na miej scu w przy go to wa -
nych za g bie niach bez ko niecz no -
ci sto so wa nia rub lub in nych na -
rz dzi.
www.wo co gro up.com
Akustyczne
pokrywy
ANADEXIM
.
Mr. Adam Boguslawski
.
Al. Niepodleglosci 39/41 m. 8
.
PL-02653 Warszawa
.
Poland
.
a.boguslawski@k2.pl
.
Mobil: +48 602325126
EREMA Engineering Recycling Maschinen und Anlagen Ges.m.b.H.
.
Unterfeldstr. 3
.
A-4052 Ansfelden
.
Austria
.
erema@erema.at
We know how.

znakomite odgazowanie oraz doskonaa homogenizacja
uplastycznionej masy polimerowej
standard wewntrzny, zapewniajcy
redukcj emisji CO
2
oraz spore oszczdnoci
energetyczne
zaawansowane nowatorstwo granulacyjne,
przy uproszczeniu czynnoci obsugowych oraz
zapewnieniu dugiej ywotnoci elementw
eksploatacyjnych
praktyczna godzinowa wydajno granulacyjna:
od 250 do 2.500 kg/h
(w zalenosci od typu oraz rodzaju przetwarzanych
materiaw wsadowych)
w
w
w
.
e
r
e
m
a
.
a
t
System recyklingowo-granulacyjny do przetwarzania
tworzyw termoplastycznych nawet zadrukowanych
w bardzo silnym stopniu
Twoje bardzo ekonomiczne narzdzie, dajce wysokiej
jakoci regranulat:
EREMA TVEplus

H
a
ll 9
- Sta
n
d
C
0
5

2
7
. O
c
t. - 3
. N
o
v. 2
0
1
0
W
E
L
C
O
M
E
WOCO
70 tworzywa P2 10 surowce
Sys tem po li ure ta nu w spre ju
Mul ti tec Flex fir my Bay er Ma te -
rial Scien ce oka za si hi tem
w syn nym bu dyn ku ope ry La
Sca la w Me dio la nie, gdzie ma te -
ria ten jest sto so wa ny ja ko po -
wo ka za bez pie cza j ca struk tu ry
sce ny i rze by przed uszko dze -
niem me cha nicz nym.
Rze by s wy ko ny wa ne za zwy -
czaj z EPS, po nie wa ma te ria
ten mo na w a twy spo sb for -
mo wa na po da ny ksztat,
a cz ci mo na a two prze no si
ze wzgl du na ich nie wiel k wa -
g.
Wa d sto so wa nia po li sty re nu
eks pan do wal ne go jest to, e
rze by i kon struk cje wy ko na ne
z te go ma te ria u mo na a two
uszko dzi pod czas co dzien ne go
uyt ko wa nia.
Nie wiel ka od por no EPS
na che mi ka lia ozna cza rw nie,
e po wo ki i far by cz sto na ka -
da ne na kon struk cj po wo du j
jej znisz cze nie.
Ma jc na uwa g zna cze nie, ja kie
ma j do brze wy gl da j ce de ko -
ra cje na sce nie, jak rw nie po -
trze b, aby by y one bar dzo wy -
trzy ma e, po nie wa wie le z nich
jest cz sto uy wa nych, tech ni cy
sce nicz ni po sta no wi li zna le
lep sze roz wi za nie.
Nie by o to a twe za da nie, jed -
nak e pro blem uda o si wresz -
cie roz wi za sto su jc sys tem
Mul ti tec Flex, kt ry oka za si
ide al ny ze wzgl du na swo j ela -
stycz no w przyj mo wa niu
kszta tw ka de go sub stra tu
oraz na zdol no two rze nia sil -
ne go, trwa e go wi za nia z nim.
Sys tem po li ure ta no wy po wo du je,
e obec nie kon struk cje sce nicz -
ne s o wie le bar dziej sztyw ne,
po sia da j twar d, od por n
na cie ra nie po wierzch ni, kt ra
jest od por na za rw no na wa run ki
at mos fe rycz ne, jak i na che mi ka -
lia.
Po wo k wy ko na a fir ma Mau ri
& C z za sto so wa niem spe cjal nej
go wi cy mie sza j cej, kt ra umo -
li wia po wle ka nie ka dej po -
wierzch ni, nie za le nie od jej
kszta tu i roz mia ru. Cz ci s na -
stp nie do star cza ne do bu dyn ku
ope ry w sta nie go to wym, a ich
du go mo e wy no si od 5
do 18 m.
www.bay er ma te rial sc in ce.com
Opra co wa ny no wy ela sto me ro wy
ma te ria po li ure ta no wy o od na wial -
nej za war to ci jest obec nie te sto -
wa ny przez fir m Do wPo ly ure tha ne
Sys tems we wsp pra cy z wo skim
pro du cen tem po de szew bu tw
Mon dial Su ole pod wzgl dem mo -
li wo ci za sto so wa w prze my le
obuw ni czym. Tych dwch part ne -
rw pla nu je roz po cz cie pro ce su
ate sta cji ryn ko wej w pierw szym
kwar ta le ro ku 2010. Po li ure ta ny za -
wie ra j ce po lio le pro du ko wa ne
w za ka dach Dow we Wo szech
z wy ko rzy sta niem tech no lo gii Re -
nu va za wie ra j 20-25% su row ca
otrzy my wa ne go ze r de od na -
wial nych. Ten no wy pro dukt za pro -
jek to wa ny spe cjal nie do za sto so -
wa w prze my le obuw ni czym b -
dzie sta no wi krok na przd
pod wzgl dem utwo rze nia bar dziej
przy ja znych dla ro do wi ska prak -
tyk w pro ce sie pro duk cji bu tw.
Pro jekt zwa ny Zie lo nym od ci -
skiem sto py by mo li wy do zre ali -
zo wa nia dzi ki otrzy ma niu do ta cji
pro gra mu Li fe+ Ko mi sji Eu ro pej -
skiej z ro ku 2008, kt re go ce lem
jest zmniej sze nie wpy wu to wa rw
i usug na ro do wi sko oraz pro mo -
cja czy stych, in no wa cyj nych
tech no lo gii. Pro po zy cja zo sta a wy -
bra na z nie mal 325 wnio skw
przed sta wio nych przez in ne ga -
zie prze my su eu ro pej skie go i in -
sty tu cje w ka te go rii Po li ty ka i Re gu -
la cja Ochro ny ro do wi ska.
www.pu sys tems.com
Od po czt ko wych szki cw do
stwo rze nia bu tw z PUR mi n
nie ca y rok. Pro jekt ten kon cen tru je
w jed nym pro duk cie kom pe ten cje,
zbior cz wie dz oraz de ka dy do -
wiad cze. Wraz z wy bra ny mi eks -
per ta mi przed sta wi cie la mi prze -
my su obuw ni cze go z ca ej Eu ro -
py, spe cja li ci z bran y sys te mw
po li ure ta no wych i TPU opra co wa li
r ne wa rian ty pro jek tw oraz ma -
te ria w z po nad tu zi na po szcze -
gl nych cz ci. Pro jekt ra mo wy
stu dium zo sta prze kszta co ny
w za twier dzo ne za sto so wa nia ma -
te ria w Ela sto pan i Ela stol lan fir my
Ela sto gran. Ce chy szcze gl ne,
kt re po wsta y na ba zie stu diw, to
in no wa cyj ne no we pro jek ty, po -
cze nie in te li gent nych ma te ria w
oraz roz wj obu kie run kw, kt ry
rw nie wy war wpyw na roz wj
kon cep tu obu wia. PU RE jest to wi -
zja bu tw po li ure ta no wych przy -
szo ci. De mon stru je on w im po nu -
j cy spo sb ogrom ny po ten cja
pro jek to wy oraz po ten cja roz wo ju
po li ure ta nu.
www.ela sto gran.de
Za in spi ro wa na tech no lo gi, sty -
lem i du chem wo skie go su per -
sa mo cho du, fir ma Black bird Gu -
itars (Ka li for nia) wy pu ci a li mi -
to wa n se ri gi tar Ri der fir mo wa -
nych mar k Fer ra ri. Gi ta ra po sia -
da jed no cz cio wy, wy dr o ny
gryf, kon struk cj z wk na w -
glo we go oraz uni kal ny port
dwi ko wy na gw ce, bez po -
red nio za in spi ro wa ny pro jek tem
bo li du for mu y 1.
Pro jek tant i za o y ciel fir my
Black bird, Joe Lut twark pra co -
wa dla pro du cen ta sa mo cho dw
w Ma ra nel lo we Wo szech, a to
do wiad cze nie po zwo li o po o -
y fun da men ty pod stwo rze nie
gi ta ry, kt ra ska da si z ca ko wi -
cie wy dr o ne go kor pu su, co od -
r nia j od ka dej in nej gi ta ry
na wie cie. Kor pus, gryf i gw ka
s od la ne z jed ne go ele men tu
wraz z pu dem dwi ko wym, pro -
ga mi, stro ika mi itp., kt re s do -
da ne do te go gw ne go kom po -
nen tu. Wy ko na nie gw ne go
kom po nen tu w jed nym ka wa ku
po zwa la na wy eli mi no wa nie sa -
bych i po cha nia j cych dwik
po cze, z kt ry mi ma my do czy -
nie nia w przy pad ku gi tar stan dar -
do wych. Kon struk cja ta ba zu je
na sil nych i sztyw nych wa ci wo -
ciach w kien w glo wych, jak
rw nie i uni kal nych wa ci wo -
ciach pro jek to wych, kt re po -
zwo li y na wy ko na nie naj wy trzy -
mal szej, naj bar dziej re zo nan so -
wej gi ta ry o ma ym kor pu sie, ja ka
jest do stp na na ryn ku.
www.black bird gu itars.com
Zielony lad
Dekoracje
operowe
Wycigowe
gitary
BAYER ELASTOGRAN ARC
tworzywa P2 10 surowce 71
Obec nie zrw no wa o ny roz wj
sta si kon cep tem o naj wa niej -
szym zna cze niu dla pro du cen tw
opa ko wa. Zgod nie z naj cz ciej
przy ta cza n de fi ni cj, jest to roz wj
skie ro wa ny na za spo ko je nie po -
trzeb ludz kich przy za pew nie niu
ochro ny ro do wi ska, dzi ki cze mu
po trze by b d mo gy by za spo ka -
ja ne nie tyl ko obec nie, ale rw nie
w przy szo ci. In ny mi so wy, zrw -
no wa o ny roz wj ma na ce lu ci -
g po pra w ja ko ci y cia obec -
nych i przy szych po ko le: jest to
zo o ne za gad nie nie, kt re wy ma -
ga glo bal ne go po dej cia. Je e li
cho dzi o ry nek opa ko wa pro duk -
tw spo yw czych, roz po wszech -
nio na idea, e ze ro opa ko wa lub
brak two rzyw sztucz nych jest do -
bra dla ochro ny ro do wi ska, jest
nie bez piecz nym uprosz cze niem
pro ble mu.
W rze czy wi sto ci zrw no wa o na
kon sump cja yw no ci mu si sta
si ce lem. Ozna cza to, e ochro na
pro duk tw yw no cio wych przed
ze psu ciem i tra fie niem na miet nik,
kt r mo e za pew ni tyl ko od po -
wied nie opa ko wa nie, jest klu czo -
wym ele men tem ochro ny za so -
bw, przy czy nia j cym si do zrw -
no wa o nej i od po wie dzial nej kon -
sump cji yw no ci. Z te go po wo du,
aby opra co wa przy ja zne dla ro -
do wi ska roz wi za nie opa ko wa nia,
ko niecz ne jest spe nie nie za rw no
gw nych wy mo gw do ty cz cych
ochro ny, jak rw nie aspek tw
ochro ny ro do wi ska. Je e li cho dzi
o te aspek ty, obec nie pro du cen ci
opa ko wa yw no ci ma j za za da -
nie nie tyl ko zwra ca uwa g
na wpyw na ro do wi sko ich cy -
klw pro duk cyj nych, ale rw nie
za pew ni od po wie dzial no za ca -
e y cie pro duk tu a do chwi li je go
re cy klin gu i usu ni cia na ko cu.
Ozna cza to, e fir my nie tyl ko mu sz
zor ga ni zo wa swo j pro duk cj
pod k tem ochro ny ro do wi ska, ale
rw nie skie ro wa swj roz wj
w kie run ku ja ko cio wej i ilo cio wej
ochro ny ro do wi ska. Za tem pro du -
cent opa ko wa mu si wdro y
wszyst kie czyn no ci zwi za ne z re -
duk cj su row cw w zna cze niu ob j -
to ci/wa gi (za po bie ga nie ilo cio we),
re duk cji szko dli wych kom po nen -
tw, po pra wy zdol no ci do re cy klin -
gu (za po bie ga nie ja ko cio we).
Fir ma Ta gh le ef In du stries opra co -
wa a no wy za kres fo lii BOPP sta no -
wi cych do br ba rie r ga zo w w ce -
lu spe nie nia wy ma ga od no nie za -
bez pie cze nia to wa rw i ochro ny ro -
do wi ska. D701 jest prze zro czy st,
za my ka n pod wpy wem cie pa nie -
po wle ka n fo li BOPP za pew nia j -
c uzy ska nie war to ci OTR ni szej
ni 10 cm
3
/m
2
d.
Me ta li zo wa na wer sja (D702) po tra fi
po czy zna ko mi te war to ci OTR
ma te ria u D701 z do sko na y mi war -
to cia mi WVTR ty po wy mi dla me ta -
li zo wa nych ma te ria w BOPP.
W opra co wa niu jest rw nie bia a
pu sta i bia a pu sta me ta li zo wa na
wer sja (D703 i D704). Ta no wa se -
ria fo lii w zna cze niu kry te riw zrw -
no wa o ne go roz wo ju mo e za pew -
ni mniej sze zu y cie su row cw,
przy jed no cze snych zna ko mi tych
wa ci wo ciach ochron nych.
Po li pro py len po sia da ty po wo
mniej sz g sto w po rw na niu
z in ny mi ma te ria a mi, po nad to ba -
rie ra ga zo wa no we go pro duk tu nie
zmniej sza si wraz ze zmniej sza -
niem gru bo ci fo lii. Z tych po wo -
dw mo li wa jest re duk cja za sto so -
wa nia no wych ma te ria w o ta kich
sa mych wa ci wo ciach ba rie ro -
wych. Po nie wa s to fo lie nie po -
wle ka ne, brak jest w tym przy pad -
ku pro ce su la kie ro wa nia. Z te go
po wo du te za pew nia ne s wa ci -
wo ci ba rie ro we ma te ria u na wet
w przy pad ku za dra pa nia lub prze -
tar cia. W wie lu przy pad kach mo li -
we jest za st pie nie struk tu ry po trj -
nej struk tu r po dwj n lub zmniej -
sze nie gru bo ci i wa gi opa ko wa nia
ko co we go.
www.ti -films.com
Ochrona ywnoci
Bariera dla gazw
TI-FILMS
72 tworzywa P2 10 surowce
Spo sb, w ja ki skon stru owa nych
jest wie le sal lek cyj nych w szko -
ach i przed szko lach po wo du je
du gie cza sy po go su, po nie wa
dwik od bi ja si od po wierzch ni
po go so wych, np. od be to nu lub
szka.
W po miesz cze niu o wy so kim po -
zio mie po go su ha as eska lu je
w co raz wik szym stop niu, po nie -
wa na uczy ciel mu si m wi co raz
go niej, aby po ko na po gos.
To jest po wo dem, dla kt re go
opty mal ny czas po go su uwzgld -
nia j cy spo sb, w ja ki po miesz -
cze nie jest uyt ko wa ne, jest klu -
czem do osi gni cia zro zu mia o ci
i zmniej sze nia po zio mu ha a su.
Sys tem Aba cu sti ca opra co wa ny
przez fir m Basf jest w sta nie
w szyb ki spo sb po pra wi aku sty -
k po miesz cze nia przy nie wiel kich
na ka dach, zmniej sza szko dli we
po zio my ha a su i gwa ran tu je, e
lek tor jest le piej sy szal ny.
Na przy kad, w przy pad ku in sta la -
cji w szko ach i w przed szko lach
umo li wia uzy ska nie wik sze go
sku pie nia na uczy cie li i dzie ci.
Sys tem ska da si z pa ne li ab sor -
bu j cych dwi ki wy ko na nych
z pian ki y wi cy me la mi no wej Ba -
so tect. Struk tu ra otwar tych po rw
pa ne li gwa ran tu je, e fa le dwi ko -
we nie s od bi ja ne w po sta ci po -
go su, lecz pe ne tru j struk tu r ko -
mr ko w.
Dla te go te ener gia aku stycz na
jest a ma na, czy li ab sor bo wa na.
Na uczy cie le, ro dzi ce i dzie ci mo g
za o y ta ni sys tem Aba cu sti ca
w a twy i szyb ki spo sb. Nie ma
ko niecz no ci two rze nia zo o nych
Dwa pro duk ty z no wej li nii spe -
cjal nych mie sza nek LNP Ther po -
comp opra co wa nej przez fir m
Sa bic In no va ti ve Pla stics, wy ko -
rzy stu j na tu ral ne wzmoc nie nia
(wk no cu rau i mcz k drzew -
n), kt re s ma te ria a mi od na -
wial ny mi, ule ga j cy mi bio de gra -
da cji i wy ma ga j cy mi mniej ener -
gii pod czas pro duk cji. Po nad to,
cha rak te ry zu j si one mniej sz
wa g, ni szko i in ne wk na tra -
dy cyj ne. Pierw szym z pro duk tw
(PX07444) jest PA 6, kt ry jest
wzmac nia ny 20% wk nem cu -
rau. Ro li na ta jest czon kiem ro -
dzi ny bro me liad i jest upra wia na
w Ame ry ce Po u dnio wej. Wk na
otrzy my wa ne z li ci po sia da j wy -
so k wy trzy ma o me cha nicz n.
Ten no wy ga tu nek po sia da bar -
dzo do bry sto su nek wy trzy ma o -
ci do wa gi oraz cha rak te ry zu je
si do br es te ty k po wierzch ni.
Po nad to wk na cu rau nie s tak
cie ral ne, jak szko czy te
wzmoc nie nia mi ne ral ne, dzi ki
cze mu mo na zre du ko wa zu y -
cie urz dze do for mo wa nia. Pe -
ma tec, naj wik szy pro du cent
oson prze ciw so necz nych z Bra -
zy lii sto su je obec nie spe cjal n
mie szan k PX07444 do pro duk cji
ra my i wspor ni ka no wych oson
prze ciw so necz nych. Dru gi no wy
ga tu nek (MX07442), po li pro py len
wzmac nia ny 30% mcz k drzew -
n, za st pi drew no, po nie wa
oprcz te go, e wy gl da po dob -
nie, jest bar dziej od por ny na grzy -
by i cha rak te ry zu je si lep sz sta -
bil no ci wy mia ro w, ni na tu ral -
ne drew no. W po rw na niu z nie
wy pe nio nym PP lub 30% PP
wzmac nia nym mi ne ra em, ta mie -
szan ka o ni szym ci a rze wa -
ci wym po sia da wik sz wy trzy -
ma o na zgi na nie przy za cho -
wa niu wy trzy ma o ci na ude rze -
nia, dzi ki cze mu cha rak te ry zu je
si lep szym sto sun kiem wy trzy -
ma o ci do wa gi.
www.sa bic -ip.com
Co raz cz ciej do pro duk cji we -
wntrz nych i ze wntrz nych cz ci
sa mo cho do wych wy bie ra ny jest
po li pro py len w jed nym po je -
dzie sto so wa nych jest red nio
od 50 do 70 kg te go po li me ru.
Nie mniej jed nak, tra dy cyj ne
wzmoc nie nia sto so wa ne wraz
z PP al bo po wo du j nie po da ny
wzrost wa gi, al bo spra wia j, e
wy gld nie jest za do wa la j cy.
ro dek wzmac nia j cy Hy per form
HPR -803 do po lio le fin wpro wa -
dzo ny na ry nek przez fir m Mil li -
ken Che mi cal, re du ku je wa g
do 15% w po rw na niu z tra dy cyj -
ny mi sys te ma mi wy pe nia ny mi
mi ne ra a mi, sta no wic zna ko mi t
rw no wa g po mi dzy sztyw no -
ci i wy trzy ma o ci na ude rze -
nia. Po nad to, no wy czyn nik ofe ru -
je po rw ny wal ne wy ko cze nie
po wierzch ni do mie sza nek wy pe -
nia nych tal kiem, kt rych nie da
si osi gn za po mo c wzmoc -
nie nia z w kien szkla nych. Za le ty
ze sto so wa nia Hy per form HPR -
-803 obej mu j: za st pie nie du -
ych ob ci e ci kich wy pe nia -
czy mi ne ral nych, ta kich jak talk,
z mniej szy mi ob ci e nia mi
przy po rw ny wal nej wy daj no ci;
wik sze tem pe ra tu ry wy gi cia
prze kra cza j ce wy so kie po zio my
tal ku; po pra wio ne wy ko cze nie
po wierzch ni, kt re prze kra cza j
wa ci wo ci w kien szkla nych.
Dzi ki za sto so wa niu no wych
wzmoc nie ja ko za mien nik w -
kien szkla nych, prze twr cy mo g
roz sze rzy za sto so wa nia dla PP
i in nych po lio le fin wy kra cza j ce
po za bie ce ukry te cz ci kon -
struk cyj ne i mo to ry za cyj ne, pro -
du ku jc z te go ma te ria u bar dzo
wi docz ne kom po nen ty, ta kie jak
zde rza ki i pa ne le drzwio we.
www.mil li ken che mi cal.com
Fir ma Bay er Ma te rial Scien ce wraz
z hisz pa skim pro du cen tem Zen tia
opra co wa li po dusz k, kt ra ofe ru -
je lep szy kom fort i hi gie n. Do pro -
duk cji te go no we go wy ro bu za sto -
so wa no naj now sz tech no lo gi
wy twa rza nia i pro jek to wa nia. Jest
on wy twa rza ny z za sto so wa niem
no we go wi sko ela stycz ne go sys te -
mu pian ki po li ure ta no wej Bay fit,
kt ra umo li wia cyr ku la cj po wie -
trza po przez pian k, umo li wia jc
jed no cze nie roz pra sza nie si cie -
pa ludz kie go cia a oraz po tu pod -
czas snu.
Bay fit jest ma te ria em do pro duk cji
tak zwa nej pian ki o po wol nej re ge -
ne ra cji, kt ra ada ptu je si do wa gi
ludz kie go cia a nie za le nie od tem -
pe ra tu ry, roz ka da jc j na jak naj -
wik szym ob sza rze po wierzch ni
w ce lu po pra wy kom for tu.
Jej a twa ada pta cja do kszta tu cia -
a za po bie ga nad wy r e niom mi -
ni i po ma ga uyt kow ni ko wi od na -
le od po wied ni po zy cj wy po -
czyn ku.
Pian ka po sia da rw nie zna ko mi te
wa ci wo ci po wro tu do swo je go
pier wot ne go kszta tu po wy war ciu
na ni na ci sku.
a two, z ja k ma te ria ada ptu je
si do kszta tu cia a, w po cze niu
z sys te mem cyr ku la cji po wie trza
prze s dzi o tym, e po dusz ka jest
cz sto sto so wa na w kli ni kach
i w szpi ta lach u pa cjen tw, kt rzy
po zo sta j przy ku ci do ka
na du szy czas.
www.bay er ma te rial scien ce.com
Dwie
alternatywy
Zrelaksowane
nauczanie
Komfort
jak ze snu
BASF BAYER
kon struk cji su fi to wych lub ko rzy -
sta nia z po mo cy fa chow cw. Lek -
kie, ja sno sza re pa ne le wy ko na ne
s z ela stycz ne go ma te ria u,
a pian ki s przy kle ja ne do su fi tw
lub cia nek z za sto so wa niem od -
po wied nie go kle ju.
www.basf.com
tworzywa P2 10
Pierw szym w Eu ro pie ko mer cyj -
nym za sto so wa niem po lia mi du ze
r de od na wial nych Zy tel RS fir -
my Du Pont jest pro duk cja kom po -
nen tw no we go kij ka do nor dic
wal king fir my ESB (Exel Sports
Brands) z Nie miec. Cz ci zo sta y
za pro jek to wa ne i wy pro du ko wa -
ne w pro ce sie for mo wa nia wtry -
sko we go przez MPP (Me tall &
Pla sti kwa ren Putz) w Au strii. Nie -
wzmac nia ny po liamid 610 jest
pro du ko wa ny z za sto so wa niem
kwa su se ba cy no we go otrzy my -
wa ne go z ro lin ne go ole ju ry cy -
no we go. Cz po zy ski wa na ze
r de od na wial nych zaj mu je 58%
wa gi. Do pro duk cji uchwy tu mo -
na za sto so wa ko rek lub drew no
na o o ne na wierzch po lia mi du,
co spra wia, e uchwyt jest przy -
jem niej szy w do ty ku. Na w glik
na ka da ny jest w pro ce sie for mo -
wa nia wtry sko we go ma te ria Zy tel
RS, two rzc ko cw k. Oprcz
zna ko mi te go wy ko cze nia po -
wierzch ni, du gi a cuch PA 610
ofe ru je zna ko mi t od por no
che micz n, nie wiel k ab sorp cj
wil go ci oraz zna ko mi t od por -
no tem pe ra tu ro w w za kre sie
od -40 do 50C.Prze twa rza nie nie -
wzmac nia ne go PA 610 jest po -
dob ne do PA 66. Ma te ria mo na
rw nie bar dzo a two bar wi. Je -
dy ne r ni ce to o oko o 40C ni -
sza tem pe ra tu ra top nie nia oraz
mniej sze r ni ce zwi za ne z ob -
kur cza niem.
www.du pont.com
NA SA (Na tio nal Ae ro nau tics and
Spa ce Ad mi ni stra tion) i Go ody ear
Ti re & Rub ber opra co wa y wspl -
nie no w, nie za wie ra j c po wie -
trza opo n prze zna czo n do trans -
por to wa nia du ych po jaz dw da le -
kie go za si gu po po wierzch ni Ksi -
y ca.
Spr y sta opo na za wie ra j ca 800
spr yn prze no sz cych ob ci e nie
zo sta a za pro jek to wa na do prze no -
sze nia o wie le ci szych po jaz dw
lub na du o wik sze od le go ci, ni
opo na z siat k dru cia n sto so wa na
po przed nio w Apol lo LRV (Lu nar
Ro ving Ve hic le). No wa opo na
umo li wi bar dziej roz le g eks plo -
ra cj i ewen tu al n roz bu do w oraz
ob su g sta cji ksi y co wych. Ze -
sp Go ody ear -NA SA opra co wa
in no wa cyj n, a po mi mo te go pro -
st sie wza jem nie prze pla ta nych
spr y nek, kt re wy ko nu j swo je
za da nie.
Spr y na przy le ga do po wierzch ni
w ce lu za pew nie nia trak cji. Jed nak -
e ca o ener gii sto so wa na do de -
for ma cji opo ny po wra ca, gdy spr -
y ny od ska ku j.
Opo na ta nie ge ne ru je cie pa, jak
w przy pad ku nor mal nej opo ny.
Opra co wa nie ory gi nal nych opon
do mi sji ksi y co wej Apol lo oraz
no wych spr y no wych opon jest
po wo do wa ne fak tem, i tra dy cyj ne
gu mo we pneu ma tycz ne (na pe nia -
ne po wie trzem) opo ny sto so wa ne
na na szej pla ne cie nie na da j si
do za sto so wa na Ksi y cu.
Jest to spo wo do wa ne tym, e wa -
ci wo ci gu my znacz nie zmie nia j
si w wa run kach eks tre mal nych
wy so kich i ni skich tem pe ra tur, z ja -
ki mi ma my do czy nie nia w za cie -
nio nych i wy sta wio nych na bez po -
red nie dzia a nie wia ta so necz -
ne go stre fach srebr ne go glo bu.
Po nad to, nie prze fil tro wa ne pro mie -
nio wa nie so necz ne po wo du je nie -
od wra cal ny i szyb ki roz kad gu my
i opo na pneu ma tycz na wy ka zu je
ry zy ko de fla cji, kt re jest nie do za -
ak cep to wa nia w wa run kach ko -
smicz nych. Spr y no wa opo na nie
ma try bu uster ki po je dyn cze go
punk tu.
Ozna cza to, e twar de ude rze nie,
kt re mo go by spo wo do wa prze -
bi cie opo ny pneu ma tycz nej i jej de -
fla cj uszko dzi o by tyl ko jed n
z 800 spr yn prze no sz cych ob -
ci e nie.
Po nad to, opo na cha rak te ry zu je si
po cze niem ogl nej wy jt ko wej
sztyw no ci, a mi mo to rw nie do -
sko na ej ela stycz no ci, co umo li -
wia po jaz dom off -ro ad na szyb kie
prze miesz cza nie si po trud nym
te re nie przy wzgld nie nie wiel kim
prze no sze niu ru chw i drga
na po jazd.
www.go ody ear.com
first choice
in temperature control
Pasta al dente potrzebuje dokad-
nie dobranych temperatur i perfekcyj-
nie ustawionego czasu gotowania.
Ta zasada dotyczy nie tylko gotowa-
nia makaronu, lecz rwnie regulacji
temperatury formy.
Termostaty SINGLE reguluj tempe-
ratur du moc przy niskim zuy-
ciu energii wod do 200C, olejem
do 350C. Wraz ze wskazaniem prze-
pywu, wielojzycznym regulatorem,
licznymi zczami i opcjami.
Jeli szukasz ekonomicznych rozwi-
za: www.single-temp.de
K
o
m
p
a
k
to
w
e i e
ko
n
o
m
iczn
e
u
rz
d
ze
n
ia
sta
n
d
a
rd
o
w
e
.
W
a
tra
kcyjn
ym
sto
su
n
k
u

ce
n
y d
o
ja
ko
ci.
w
w
w
.easitem
p
.eu
Master Colors
ul. Cybulskiego 37/8, PL-50-205 Wrocaw
Tel.: 00 48 71 350 05 25 26
Fax: 00 48 71 350 03 38
biuro@mastercolors.com.pl
www.mastercolors.com.pl
Odwiedzajcie nas na targach
PLASTPOL 2010 w hali C,
stoisko 11
Nordic
Walking
Opony
na Ksiycu
GOODYEAR
DUPONT
74 tworzywa P2 10 surowce
Do gol fa dys ko we go od mia ny tra -
dy cyj nej gry w gol fa uy wa si la -
ta j cych dys kw za miast pi ek i ki -
jw gol fo wych. Po pu lar no tej
gdy szyb ko wzro sa w ci gu ostat -
nich kil ku dzie si cio le ci, sta jc si
ogl no wia to wym fe no me nem,
ofe ru jc gra czom nie dro g i bar -
dziej do stp na opcj dla tra dy cyj -
nej gry w gol fa. Cel gry, ja kim jest
wrzu ca nie la ta j cych dys kw
do ko sza lub do ce lu, sta si a -
twiej szy dzi ki bar dziej wy trzy ma -
ym i a twiej szym do chwy ce nia no -
wo cze snym dys kom. Gdy Ga te way
Disc Sports, do staw ca wy so kiej ja -
ko ci dys kw gol fo wych i ak ce so -
riw po sta no wi zak tu ali zo wa
swo j li ni pro duk cji Shur -Grip,
zwr ci si do fir my RTP Com pa ny
z pro b o za ofe ro wa nie ide al ne go
ma te ria u, kt ry by by w sta nie za -
ak cep to wa do dat ki mi ne ral ne
w ce lu osi gni cia g sto ci 2,0.
Przy ta kiej g sto ci mo li we jest
za cho wa nie ela stycz no ci dys ku,
tak aby mg on w a twy spo sb
przy sto so wy wa si r nych wa -
run kw gry. Pro jek tan ci wy bra li
mie szan k wul ka ni za tu ter mo pla -
stycz ne go o wy so kim ci a rze
RTP 2800 B. Ma te ria ten cha rak te -
ry zu je si zna ko mi ty mi wa ci wo -
cia mi cie ral no ci po wierzch nio -
wej i od por no ci na ude rze nia, co
prze du a wy trzy ma o dys kw,
pod czas gdy na tu ra ela sto me ru
po zwa la na uzy ska nie wy ma ga nej
ela stycz no ci. Dys ki z TPV za cho -
wu j efek tyw ne wa ci wo ci we
wszyst kich wa run kach gry w wy -
so kich i ni skich tem pe ra tu rach,
na desz czu i na so cu. Ma te ria y
po li ure ta no we mo g by li skie
w kon tak cie z wil go ci, na to miast
dys ki Shur -Grip a two jest chwy ci,
dzi ki cze mu umo li wia j za cho -
wa nie wik szej kon tro li pod czas
rzu ca nia. W przy pad ku sto so wa nia
do dat kw mi ne ral nych w ce lu mo -
dy fi ka cji g sto ci, mik kie kom po -
nen ty ela sto me rw ter mo pla stycz -
nych ma j ten den cj mi gra cji
w kie run ku po wierzch ni cz ci
pod czas for mo wa nia wtry sko we go.
Wwy ni ku te go ka dy dysk po sia da
po wierzch nie ua twia j c je go
chwy ta nie.
www.rtp com pa ny.com
Fir ma Pul mo dy ne opra co wa a
sys tem O2 -Re sq do na tych mia -
sto wej wen ty la cji w przy pad ku
za sto ino wej nie wy dol no ci ser -
ca i in nych za k ce od dy cha -
nia. Sys tem obej mu je ma sk
na twarz z mik ka, za okr glo n
po dusz k ela sto me ro w, kt ra
jest w kom for to wy spo sb do pa -
so wa na do twa rzy pa cjen ta.
Prze zro czy sta po dusz ka lub
uszczel ka jest wy ko na na z ga -
tun ku ela sto me ru me dycz ne go
Me da list fir my Tek nor Apex.
Mik ki ela sto mer 37-Sho re A jest
ob try ski wa ny na prze zro czy st
przed ni cz ma ski, kt ra jest
wy ko na na ze sztyw ne go ma te ria -
u ter po li me ro we go.
www.tek no ra pex.com
Port lot ni czy Fal co ne e Bor sel li no
w Pa ler mo jest jed nym z naj bar -
dziej ru chli wych lot nisk we Wo -
szech, obec nie ob su gu je 4,5 mi lio -
na pa sa e rw rocz nie a licz ba ta
praw do po dob nie po dwoi si do ro -
ku 2015. Jed nak e roz bu do wa ma
na st pi w po sta ci prze pro jek to wa -
nia in fra struk tu ry w ist nie j cych
gra ni cach.
Przy roz sze rze niu in fra struk tu ry
w tej sa mej, ogra ni czo nej prze -
strze ni, kon ser wa cja sta je si trud -
niej sza, dro sza i bar dziej in ge ru j -
ca w dzia al no lot ni ska, a za tem
mu si zo sta zmi ni ma li zo wa na
dla te go te sys tem mu si dzia a
le piej. Oprcz roz bu do wy sys te mu
dys try bu cji wo dy pit nej za ist nia a
rw nie ko niecz no za st pie nia
sta rych rur ist nie j ce go sys te mu.
Po nie wa sys tem zo sta za in sta lo -
wa ny po nad 40 lat te mu, sta lo we
ru ry wo do ci go we sko ro do wa y
i wci po wta rza j si wy cie ki, kt -
re wy ma ga j ci gej kon ser wa cji.
No we ru ry mu sz by od por ne
na ko ro zj i mu sz gwa ran to wa
du g y wot no bez wy cie kw,
aby unik n przy szych za k ce
w funk cjo no wa niu lot ni ska. Aby
spro sta tym za da niom, fir ma Ca ri -
ni Plast za ofe ro wa a swj sys tem
Tur bo PE AD PE 100 na ba zie ma te -
ria u Bor Sa fe HDPE fir my Bo re alis
do in sta la cji 7.700 me trw ru ry
PN 25 o red ni cy ze wntrz -
nej 200 mm. Wa nym po wo dem te -
go wy bo ru by a ela stycz no ga -
tun ku HE 3490 -LS. Umo li wia on
za gi na nie rur wo k prze szkd i in -
nych za ko pa nych ele men tw in fra -
struk tu ry bez ko niecz no ci sto so -
wa nia po cze me cha nicz nych,
co mo e w znacz nym stop niu wy -
eli mi no wa gw ne r do wy cie -
kw. Za sto so wa nie do czo o wych
po cze spa wa nych po mo go
unik n ko niecz no ci sto so wa nia
blo kw ko two wych, kt re cz sto
trud no jest za in sta lo wa w ta kich
obiek tach, jak por ty lot ni cze ze
wzgl du na moc no za go spo da ro -
wa ne oto cze nie pod ziem ne.
www.bo re alis gro up.com
PLAMA
Engineering GmbH
Wytaczarki jedno- i dwulimakowe
Linie wytaczarkowe do rur, proli, pyt i folii
Wtryskarki
Rozdmuchiwarki
Rozdmuchiwarki preform PET
Gwarancja na uywane urzdzenia
www.PLAMA.de
PLAMA Engineering GmbH
Bergische Sr. 15 D-42781 Haan
P: +49-2129-94160 F:+49-2129-941699
e-mail: info@plama.de
BOREALIS
Dyski
golfowe
Maska
na twarz
Woda
na lotnisku
RTP
76 tworzywa P2 10 surowce
Mi dzy na ro do wy trans port lot ni czy
wy ko rzy sty wa przez wie le de kad
kon wen cjo nal ne po jem ni ki z alu mi -
nium do trans por tu car go i ba ga u.
Wraz z wpro wa dze niem no wych
lek kich po jem ni kw wy ko na nych
z ma te ria w kom po zy to wych, glo -
bal ny prze mys lot ni czy jest w sta -
nie uzy ska oszczd no ci zwi za -
ne z mniej szym zu y ciem pa li wa
si ga j ce kil ku dzie si ciu mi lio nw
eu ro rocz nie.
Wtym ce lu Lu fthan sa Car go i Jet ta -
iner stwo rzy y pi lo ta o wy sche mat
su cy do te sto wa nia wpy wu lek -
kich po jem ni kw na ro do wi sko
i kosz ty trans por tu car go.
Pr ba b dzie trwa do na stp nej
je sie ni, a wy ni ki da dz in for ma cje
o za le tach nie wiel kiej wa gi oraz po -
zwo l rzu ci wia to na za cho wa -
nie po jem ni kw wy ko na nych z ma -
te ria w kom po zy to wych w po rw -
na niu z kon wen cjo nal ny mi od po -
wied ni ka mi wy ko na ny mi z alu mi -
nium.
W tym ce lu wy ko rzy sta nych zo sta -
nie w su mie 1000 po jem ni kw
od czte rech pro du cen tw w glo bal -
nych sie ciach ko mu ni ka cji Lu fthan -
sa Car go i Lu fthan sa. Kon wen cjo -
nal ny po jem nik lot ni czy LD -3 wy ko -
na ny z alu mi nium wa y oko -
o 80 kg.
No we po jem ni ki wy ko na ne z ma te -
ria w kom po zy to wych s lej sze
o oko o 15%. Te sty ma j rw nie
za za da nie wy ka za, czy no we po -
jem ni ki wy ma ga j mniej szej ilo ci
na praw oraz czy skr ce nie cza sw
prze sto jw na sku tek na praw nie
b dzie mia o wpy wu na ilo nie -
zbd nych po jem ni kw. No we po -
jem ni ki spo wo du j rw nie zwik -
sze nie bez pie cze stwa pra cy
zmniej sza jc ry zy ko ob ra e.
W prze ci wie stwie do kon wen cjo -
nal nych od po wied ni kw wy ko na -
nych z alu mi nium, te wy ko na ne
z ma te ria w kom po zy to wych
w przy pad ku uszko dze nia nie mie -
wa j wy szczer bio nych kra w dzi.
www.jet ta iner.com
Po raz pierw szy kom plet na po -
kry wa lap to pa zo sta a wy ko na na
z za sto so wa niem ma te ria w
kom po zy to wych, dzi ki za awan -
so wa nej tech no lo gii oraz part -
ner stwie po mi dzy fir ma mi Roc -
To ol i PMC (Per for man ce Ma te -
rials Cor po ra tion), kt re pod pi -
sa y umo w na wy cz n li cen cj
pro duk cyj n kom po nen tw kom -
pu te ro wych. De mon stra cja te go
wy ro bu od by a si na tar gach
JEC Com po si tes Show.
Tech no lo gia Roc To ols Ca ge
Sys tem ogrze wa i ocha dza tyl ko
po wierzch ni for my i to prak -
tycz nie na tych miast. W po cze -
niu z za sto so wa niem ma te ria w
CFRT (two rzy wa ter mo pla stycz -
ne wzmac nia ne wk nem ci -
gym) mo li we jest wy pro du ko -
wa nie po kry wy lap to pa za wie ra -
j cej wszyst kie ele men ty w ci gu
jed ne go wtry sku. Jest to znacz -
ny po stp tech no lo gicz ny w sek -
to rze elek tro ni ki kon su menc kiej:
jak do tej po ry cz ci te by y wy -
twa rza ne z za sto so wa niem two -
rzyw for mo wa nych wtry sko wo
lub ma gne zu. Za sto so wa nie ma -
te ria u CFRT umo li wia pro duk -
cj cie szych cz ci, kt rych
gru bo mo e by zmniej szo na
od 15 do 20% w po rw na niu
z cz cia mi z ma gne zu. Wa ga
lap to pa jest nie mal naj wa niej -
sz ce ch prze s dza j c o je go
sprze da y.
www.roc to ol.com
Uni kal na atrak cja opra co wa na
w Wiel kiej Bry ta nii, na zwa na Cyr -
kiem Pi kar skim, obej mu je se ri
gier zrcz no cio wych, w kt re mo -
e za gra ka dy z wy ko rzy sta niem
praw dzi wych pi ek do pi ki no nej
w wie lu in te rak tyw nych i w pe ni
zauto ma ty zo wa nych grach. -
czc in dy wi du al ne umie jt no ci
pi kar skie z gr ze spo o w w re ali -
stycz nej, sta dio no wej at mos fe rze
gra cze mo g wi dzie swo je punk ty
wy wie tlo ne na ta be lach li go wych
wszyst kich go ci i dru yn.
Cyrk Pi kar ski zo sta za pro jek to wa -
ny przez by e go pi ka rza Ke vi na
Ke ega na, szkoc kie go przed si -
bior c Pe te ra Bar ra i in y nie ra Cli -
vea Mock for da. Ze sp za in we sto -
wa 5 mi lio nw fun tw w ba da nia
i roz wj nad t no w atrak cj. Uni -
kal na na tu ra Cyr ku Pi kar skie go
jest wy ni kiem po cze nia rze czy wi -
stej ak tyw no ci pi kar skiej z za -
awan so wa n tech no lo gi, umo li -
wia j c go ciom roz wi ja nie swo ich
pi kar skich umie jt no ci i wsp za -
wod nic two.
Fir mie Dow Hy per last zle co no
opra co wa nie pian ki ab sor bu j cej
ener gi w przy pad ku ce lw sto so -
wa nych w grach. Pian ka jest w sta -
nie ab sor bo wa ener gi p dz cej
pi ki w ta ki spo sb, e nie od bi ja
si ona od ce lu. Pro dukt ten, kt re -
go za da niem jest mak sy mal na ab -
sorp cja ener gii przez wy trzy ma y
ma te ria o du ej y wot no ci, zo sta
wy ko czo ny mik k, cien k skr -
k po li ure ta no w, umo li wia j c
utwo rze nie wy trzy ma ej po wo ki
ze wntrz nej, kt r mo na po ma lo -
wa w ta ki spo sb, aby mo de le
wy gl da y jak pi ka rze.
www.do why per last.com
Se ria ste ryl nych ela sto me ro -
wych za ty czek do fio lek (fiol ki
na an ty bio ty ki, wle wy i do lio fi li -
za cji) ofe ro wa na przez fir m
Stel mi jest w sta nie spe ni wy -
ma ga nia la bo ra to riw far ma ceu -
tycz nych za rw no pod k tem ja -
ko ci kom po nen tw, jak i do ku -
men ta cji praw nej. Za tycz ki mo g
by uy wa ne na tych miast, umo -
li wia jc lep sz dys try bu cj za so -
bw i eli mi nu jc ko niecz no in -
we sty cji w urz dze nia do ste ry li -
za cji wraz ze wszyst ki mi zwi za -
ny mi z tym ate sta cja mi. Pre pa ra -
ty ba zu j ce na ela sto me rach wy -
bra ne dla ste ryl nych kom po nen -
tw s kom pa ty bil ne z ra dio ste -
ry li za cj. Kom po nen ty ste ryl ne
s my te przed ste ry li za cj, dzi -
ki cze mu uzy ski wa ny jest naj -
wy szy po ziom czy sto ci cz ste -
czek i czy sto ci mi kro bio lo gicz -
nej. Ste ryl ne za tycz ki s do star -
cza ne w tor bach po li ety le no -
wych o po dwj nych cian kach
lub w po jem ni kach do za sto so -
wa w izo la to rze, zmniej sza jc
w ten spo sb ry zy ko za nie czysz -
cze. Ja ko me to d ste ry li za cji
wy bra no pro mie nio wa nie gam -
ma, po nie wa zna ko mi cie si
ono na da je w przy pad ku kom po -
nen tw opa ko wa pier wot nych.
Bar dzo pe ne tru j ce pro mie nie
gam ma umo li wia j ste ry li za cj
kom po nen tw w ich ory gi nal -
nych opa ko wa niach oraz ste ry li -
za cj ca ej pa le ty pod czas jed nej
ope ra cji.
www.stel mi.com
Lekkie
pojemniki
Pokrywa
laptopa
Cyrk pikarski
Sterylne
zatyczki
ARC JETTAINER
Gliwice, ul. Grnych Waw 7 tel. 509719797 kredyty.walor@gmail.com
Specjalizujemy si w leasingu maszyn do przetwrstwa tworzyw sztucznych:
- maszyny nowe i uywane
- maszyny z kraju i z zagranicy
- wsppraca z wieloma renomowanymi dystrybutorami
Porednictwo finansowe take w zakresie:
- kredytw inwestycyjnych
- kredytw samochodowych, hipotecznych, konsolidacyjnych
Ofert wyliczono dla warunkw: pierwsza wpata 20.00%, kaucja
0%, opata manipulacyjna 0%, kwota wykupu po zakoczonej
umowie 1.00 % z ostatni rat, okres leasingu 60 miesicy. Do
zawarcia umowy leasingowej wymagane s dokumenty
rejestrowe: REGON, wpis/KRS, NIP oraz podstawowe dokumenty
nansowe. Niniejsza oferta nie stanowi oferty w rozumieniu
Kodeksu Cywilnego, zostaa przygotowana bez analizy
szczeglnych warunkw i ma jedynie charakter informacyjny.
Warunkiem przygotowania wicej oferty jest przedstawienie
odpowiednich dokumentw i podanie niezbdnych informacji.
Do staw ca:
Obecnie w ofercie leasingowej
rmy WALOR ten samochd
Mercedes ML (rok prod. 2009)
o wartoci 181.150,00 z netto
mona mie od:
miesicznej raty leasingowej
(netto)
www.roczny.pl
Autoryzowany przedstawiciel GETIN LEASING




(
3
9
)

1
3
9

6
6

0
2
Re kla my na te re nie Pol ski (i kra jw in nych ni wy mie nio ne po ni ej)
przyj mu je wy cz nie re dak cja
tel. +48 32 2313031
Na te re nie:
Nie miec, Au strii i Szwaj ca rii Ler ner Me dia Con sul ting GmbH
tel. +49 6226 971515
Woch i po zo sta ych kra jw UE Pro ma plast srl.
tel. +39 02 8228371
Azji Worl dwi de Se rvi ces Co. Ltd. (Taj wan)
tel. +886 4 23251784
Na sza ofer ta do stp na jest w In ter ne cie: www.kwartalnik.two rzy wa.pl
Reklama Strona Strona www
API, TOYO. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 44. . . . . . . . . . . . www.api-pl.pl
ASSOCOMAPLAST. . . . . . . . . . . . . 79. . . . . . . . . . . . www.assocomaplast.org
BAGSIK . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 26. . . . . . . . . . . . www.bagsik.net
BASELL ORLEN POLYOLEFINS . 67. . . . . . . . . . . . www.bop.pl
COLEX. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 63. . . . . . . . . . . . www.colex.com.pl
DARPIN . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 15. . . . . . . . . . . . www.darpin.pl
DEMAG . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 62. . . . . . . . . . . . www.demag.pl
DEPUR PADANA ACQUE . . . . . . . 47. . . . . . . . . . . . www.depurpadana.com
DESMA . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 61. . . . . . . . . . . . www.desma.biz
DEUTSCHE LEASING . . . . . . . . . . 37. . . . . . . . . . . . www.dlp.pl
DOPAK. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 3. . . . . . . . . . . . . www.dopak.pl
ECEBD. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 16. . . . . . . . . . . . www.ecebd.com
ELBI . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 58, 59. . . . . . . . . www.elbi.com.pl
ENGEL. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 80. . . . . . . . . . . . www.engelglobal.com
EREMA . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 69. . . . . . . . . . . . www.erema.at
EXFOLMO. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 65. . . . . . . . . . . . www.exfolmo.de
FRIGOSYSTEM. . . . . . . . . . . . . . . . 51, 53. . . . . . . . . www.frigosystem.it
GAMMA MECCANICA . . . . . . . . . . 57. . . . . . . . . . . . www.gamma-meccanica.it
GRAFE. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 52. . . . . . . . . . . . www.grafe.pl
ITIB. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 9. . . . . . . . . . . . . www.itib-machinery.com
LANXESS. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 2. . . . . . . . . . . . . www.lanxess.com
LUDATEC . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 14. . . . . . . . . . . . www.ludatec.com.pl
MAAG . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 68. . . . . . . . . . . . www.maag.com
MASTERCOLORS. . . . . . . . . . . . . . 10. . . . . . . . . . . . www.mastercolors.com.pl
MBT . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 50. . . . . . . . . . . . www.mbbarter.pl
METALCHEM GLIWICE . . . . . . . . . 4. . . . . . . . . . . . . www.zmchmetalchem.gliwice.pl
MILLENIUM LEASING . . . . . . . . . . 27. . . . . . . . . . . . www.millenium-leasing.pl
MORETTO. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 5. . . . . . . . . . . . . www.moretto.com
MT RECYKLING . . . . . . . . . . . . . . . 46, 71. . . . . . . . . www.mtrecykling.pl
MUEHSAM, GRAHAM-TAHARA . . 75. . . . . . . . . . . . www.muehsam.com.pl
OMYA. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 43. . . . . . . . . . . . www.omya.com
P3SOLUTIONS . . . . . . . . . . . . . . . . 32. . . . . . . . . . . . www.p3s.pl
PIOVAN . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 55. . . . . . . . . . . . www.piovan.com
PLAMA. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 74. . . . . . . . . . . . www.plama.de
PLASTIGO. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 29, 31, 33, 35 . . www.plastigo.pl
PLASTLINE . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 19, 21, 23, 25 . . www.plastline.com.pl
PLASTPOL. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 12. . . . . . . . . . . . www.plastpol.com
POLIVINIL . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 7. . . . . . . . . . . . . www.polivinil.com
PONAR . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 34. . . . . . . . . . . . www.ponarzywiec.com.pl
PTC . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 48. . . . . . . . . . . . www.ptc.as.pl
SGEF . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 39. . . . . . . . . . . . www.sgef.pl
SINGLE . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 73. . . . . . . . . . . . www.easitemp.eu
AZOTY TARNW . . . . . . . . . . . . . . 45. . . . . . . . . . . . www.azoty.tarnow.pl
TOP TECHNIK. . . . . . . . . . . . . . . . . 8. . . . . . . . . . . . . www.toptechnik.pl
TRIA . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 49. . . . . . . . . . . . www.triaplastics.com
TVK . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 11. . . . . . . . . . . . www.tvkpolska.pl
TWORZYWA.PL, PLASTINVENT . . 6. . . . . . . . . . . . . www.plastinvent.pl
WALOR . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 77. . . . . . . . . . . . www.walor.biz
SPIS REKLAMODAWCW
Assocomaplast
Centro Direzionale Milanofiori
Palazzo F/3 - 20090 Assago (Milan) Italy
tel (+39) 028228371 - fax (+39) 0257512490
e-mail: info@assocomaplast.org
http://www.assocomaplast.org
P
R
O
M
A
P
L
A
S
T

S
R
L
ORYGINALNO
DOWIADCZENIE
NIEZAWODNO
MADE IN ITALY
WOSKIE STOWARZYSZENIE PRODUCENTW MASZYN
DO PRZETWRSTWA TWORZYW SZTUCZNYCH I GUMY
ASSOCOMAPLAST
veni. vidi. viper.
be the first.
Maksymalna stabilno, dynamika i atwo obsugi. Nowy robot ENGEL viper
zawiera te wszystkie cechy. Posiada nisk mas wasn dziki innowacyjnej
konstrukcji z zastosowaniem profili stalowych spawanych laserowo, oferujc
jednoczenie znacznie wikszy udwig.
Wiksza wydajno dziki inteligencji. Nowy sterownik z kontrol wibracji
oraz i dentyfi kacj masy pozwal a zredukowa drgani a konstrukcj i nawet
w przypadku duszych osi oraz zoptymalizowa prdkoci i dynamik ruchw
do uzyskani a wi kszej wydaj noci . Imponuj cy rezul tat: ul tra-szybki cykl
i maksymalna produktywno w poczeniu z niskim zuyciem energii.
Nowy wydajny
robot liniowy ENGEL viper.
ENGEL POLSKA Sp. z o.o.
03-289 Warszawa ul. Ostrdzka 50 B
tel.: +48 22 510 38 01 fax: +48 22 510 39 01
e-mail: epl@engel.at www.engelglobal.com/pl
O
d
w
ie
d

n
a
s
n
a
ta
rg
a
c
h
P
L
A
S
T
P
O
L
2
0
1
0
2
5
-
2
8
m
a
ja
2
0
1
0
h
a
la
A
, s
ta
n
o
w
is
k
o
2
1
viper_Tworzywa_pl_A4.indd 1 05.05.2010 14:59:07 Uhr

You might also like