Zadania z Programowania I

w języku C++
w środowisku systemu Linux
z dnia 27 grudnia 2005

Środowisko pracy. Program make. Edytor emacs. Debugger ddd.

Zad. 1. Dokonaj kompilacji pliku źródłowego hello.cc1 do pliku z pro-

gramem binarnym hello. Uruchom program.
Zad. 2. Dokonaj kompilacji pliku żródłowego hello.cc do pliku hello.o,
a następnie do pliku hello. Uruchom program.
Zad. 3. Dokonaj kompilacji plików źródłowych main.cc i fun.c w celu
otrzymania programu main. Uruchom program.
Zad. 4. Napisz plik Makefile z jawnymi zasadami kompilacji programów
hello i main. Dodatkowo zdefiniuj regułę clean usuwającą wszystkie pliki
pośrednie .o oraz wynikowe (hello i main).
Zad. 5. Napisz plik Makefile2 z domyślnymi zasadami kompilacji progra-
mów w językach C i C++. Następnie korzystając z tych zasad dopisz reguły
związane z przygotowaniem programów hello i main.
Zad. 6. Wykorzystując predefiniowane reguły kompilacji napisz plik Ma-
kefile3 przygotowujący programy hello i main w sposób wymagany dla
śledzenia ich pracy debuggerem.
Zad. 7. Na przykładzie programów hello, main i pierwsze porównaj ja-
kość kodu (rozmiar, szybkość wykonania) wygenerowanego przez kompilator
z opcją -O0 i -O2. Dla pomiaru czasu skorzystaj z polecenia time.
Zad. 8. Dokonaj kompilacji programów hello, main i pierwsze z poziomu
edytora emacs.
Zad. 9. Przy pomocy debuggera ddd prześledź wykonanie programów hello,
main i pierwsze. W programie pierwsze zatrzymaj wykonanie dla 17 obli-
czonej liczby pierwszej, a następnie odczytaj wartości zmiennych i i j.

Operacje wejścia/wyjścia

Zad. 10. Korzystając ze stałej M_PI zdefiniowanej w pliku nagłówkowym

cmath napisz program pi wypisujący do standardowego strumienia wyjścio-
wego 5 kolejnych potęg liczby π z dokładnością liczby cyfr po przecinku równą
wykładnikowi potęgi
1
Wersje źródłowe programów dostępne są w katalogu ~pablo/progs.

1
potęga wartość
----------------
1 3.1
2 9.87
3 31.006
4 97.4091
5 306.01968

Przygotuj dwie werjse rozwiązania: pierwszą w oparciu o funkcję printf

charakterystyczną dla języka C i drugą korzystającą z biblioteki iostream
języka C++.
Zad. 11. Napisz program liczby odczytujący ze standardowego stru-
mienia wejściowego dwie liczby całkowite (int) i zapisujący do standardo-
wego strumienia wyjściowego wartości odczytanych liczb, ich iloraz i sumę.
Sprawdź działanie programu dla następujących danych wejściowych

• 1, 3

• 2, 0

• 3, 1.5

• 7, a

Następnie dokonaj zmiany odczytywanych liczb na rzeczywiste (double) i

ponownie sprawdź działanie programu.
Zad. 12. Począwszy od bieżącego semestru nasz wydziałowy barek wpro-
wadził nowy sposób obsługi dla klientów będących studentami zapisanymi
w systemie USOS. Barek udziela kredytu, pod warunkiem, że osoba zamówi
dokładnie 3 rzeczy. W celu rozliczenia przesyła następnie studentowi maila
z rachunkiem, np. w pliku rachunek.txt
kanapka: 2.50
szarlotka: 1.50
woda mineralna: 1.50

Treść listu składa się zawsze z 3 wierszy. Każdy wiersz zawiera nazwę towaru,
dwukropek, cenę w złotych. Nazwa towaru może się składać z dowolnej liczby
słów oddzielonych odstępami, a słowa wyłącznie z liter.
Napisz program suma obliczający całkowitą należność do zapłaty. Podaj
dwa rozwiązania: pierwsze charakterystyczne dla języka C, drugie dla języka
C++.

% ./suma < rachunek.txt

2.50+1.50+1.50=5.50

2
Zad. 13. Plik 2pi.txt zawiera dwa wiersze. W każdym wierszu zapisana
jest wyłącznie wartość liczby π z losowo wybraną liczbą cyfr po przecinku
∈ h100, ∞). Napisz program zamiana, który zamieni kolejność tych liczb
w pliku. Podaj dwa rozwiązania: pierwsze charakterystyczne dla języka C,
drugie dla języka C++.

Instrukcje warunkowe i iteracje

Zad. 14. Napisz program znaczace sprawdzajacy liczbę cyfr znaczących

typów float i double.
Wskazówka: obliczaj sumę i=0 101 i .
P

Zad. 15. Napisz program kwadraty obliczający sumę

100 X
000 000
1
i=1
i2

Dokonaj sumowania w kolejności

1 1 1 1
2
+ 2 + 2 + ... +
1 2 3 100 000 0002
oraz w kolejności odwrotnej
1 1 1
2
+ 2
+ ... 2
100 000 000 99 999 999 1
Obliczenia przeprowadź posługując się zmiennymi typu
• float

• double
Wytłumacz różnice. Który z wyników jest najbliższy prawdzie?
Wskazówka: ∞ 1 π2
P
i=1 i2 = 6
Zad. 16. Napisz program anagram, który odczytuję nazwę pliku podaną
przez użytkownika, a następnie odwraca kolejność bajtów w tym pliku.
% ./anagram
Podaj nazwę pliku
a.txt
%

Zad. 17. Korzystając z instrukcji iteracyjnych napisz program pi3 wypi-

sujący w kolejnych wierszach wartość π z dokładnością do i miejsc po prze-
cinku.

3
3.1
3.14
3.141
3.1415
3.14159

Zad. 18. Korzystając z instrukcji iteracyjnych napisz program pi4 wy-

pisujący w kolejnych wierszach wartość π i z dokładnością do i miejsc po
przecinku.
potęga wartość
----------------
1 3.1
2 9.87
3 31.006
4 97.4091
5 306.01968

Zad. 19. Napisz program tworzący zadany rysunek. Warunek: instrukcję

wypisującą znak (np. *) lub liczbę w tabelce można użyć tylko jeden raz.
• **********
** *
* * *
* * *
* * *
* * *
* * *
* * *
* **
**********

• -------------------------
| 1 | 2 | 3 | 4 |
-------------------------
| 2 | 4 | 6 | 8 |
-------------------------
| 3 | 6 | 9 | 12 |
-------------------------
| 4 | 8 | 12 | 16 |
-------------------------

Zad. 20. Napisz program slowa odczytujący liczbę słów ze strumienia

wejściowego i wypisujący ich liczbę oraz średnią długość. Obliczenia przepro-
wadź dla tekstów Pana Tadeusza i Hamleta.2
2
Teksty utworów dostępne są w plikach ~pablo/pt.txt i ~pablo/h.txt.

4
Zad. 21. Napisz program licz będące odpowiednikiem systemowego po-
lecenia wc, zliczającego liczbę znaków, słów i wierszy w standardowym stru-
mieniu wejściowym. Działanie programu sprawdź na jego pliku źródłowym
licz.cc i porównaj z programem wc.
Zad. 22. Napisz program rzeczywista, który liczbę a podaną jako argu-
ment wypisuje w postaci

p · 2w

Skorzystaj z operacji na bitach i funkcji frexp, ldexp.

% ./rzeczywista 2005
0.9790039062500000*2^11

Nie uwzględniaj szczególnej reprezentacji wartości 0.

Zad. 23. Mając daną zmienną typu rzeczywistego double i wiedząc, że
jest postaci

p · 2w

oraz posługując się operacjami bitowymi i funkcjami frexp, ldexp skonstruuj

liczbę
w
p · 2b 2 c

Nie uwzgędniaj szczególnej reprezentacji wartości 0.

Zad. 24. Napisz program pierwiastek, który oblicza pierwiastek kwa-
dratowy zadanej liczby. Nie korzystaj z istniejącej funkcji sqrt lecz zaimple-
mentuj wzór Newtona, dla którego
√
x = lim an ,
n→∞

gdzie (an ) jest ciągiem zadanym rekurencyjnie an+1 = 12 (an + axn ). Wykonaj
10 iteracji przez kopiowanie fragmentu programu. Zwróć uwagę, na
a) szybkość zbiegania w zależności od początkowej wartości a0 ,
b) zachowanie dla ujemnych x.
Dla ustalenia wartości a0 skorzystaj z poprzedniego zadania.
Zad. 25. Korzystając ze wzoru Gaussa napisz program dzien, który ob-
licza dzień tygodnia na podstawie daty.
Numer dnia określony jest następującym wzorem

r/4 − r/100 + r/400 + 367m/12 + d + 365r ,

5
gdzie d ∈ {1, . . . } jest dniem miesiąca, m ∈ {1, . . . , 12} – miesiącem, r –
rokiem. Dzielenie jest typu całkowitego. Ponadto za początek roku należy
przyjąć dzień 1 marca.
Zad. 26. Napisz program podatki obliczający wysokość podatku docho-
dowego w 2003 roku. Przyjmij następujące dane: skala 19 % dla dochodów
poniżej 37024 zł, 30 % dla dochodów poniżej 74048 zł, 40 % dla dochodów
poniżej 600000 zł, 50 % dla pozostałych. Kwota wolna od podatku to 530.08
zł.
Dane dotyczące wysokości kwot i podatku odpowiadające poszczególnym
progom zapisz w tablicy.
Zad. 27. Napisz program dziennik, który oblicza ile dni upłynęło od po-
danej daty do dnia uruchomienia programu. Skorzystaj z doświadczeń pro-
gramu dzien i funkcji time przekazującej liczbę sekund jakie upłynęły od
godziny 000 dnia 1 stycznia 1970 roku.
W zależności od wprowadzonych danych wynikiem działania programu
powinno być wypisanie jednego sposród poniższych komunikatów:

a) Dziś masz mały jubileusz!

b) Jutro masz mały jubileusz!

c) Pojutrze masz mały jubileusz!

d) Do najbliższej 1000-nicy zostało Ci n dni.

e) Czy na pewno się już urodziłeś?

Zad. 28. Korzystając z liczb całkowitych typu int napisz program silnia
obliczający silnię zadanej liczby oraz liczbę wystąpień cyfry 7 w jej zapisie
dziesiętnym. Silnie jakiej największej liczby możemy policzyć tym progra-
mem?
Zad. 29. Napisz program podzielne znajdujący wszystkie liczby z za-
kresu od 1 do 1000, które są podzielne przez sumę swoich cyfr.
Zad. 30. Napisz program podzielne2 znajdujący wszystkie liczby z za-
kresu od 1 do 1000, które są jednocześnie podzielne przez sumy swoich pa-
rzystych i nieparzystych cyfr.
Zad. 31. Napisz program cezar, który czyta bajty ze standardowego stru-
mienia wejściowego (funkcja cin.get) i przepisuje do standardowego stru-
mienia wyjściowego (cout.put) zastępując litery alfabetu łacińskiego lite-
rami znajdującymi się w alfabecie o n pozycji dalej. Wartość n odczytaj z
parametru uruchomienia programu.

6
Zad. 32. Napisz program wielomian obliczający wartość wielomianu

w(x) = 100x3 − 625x2 + 1183.19x − 660.489 = 100(x − 3.19)(x − 2.05)(x − 1.01)

w zadanym punkcie. Obliczenie wartości wielomianu różnymi sposobami

a) 100 * x * x * x - 625 * x * x + 1183.19 * x - 660.489

b) ( ( 100 * x - 625 ) * x + 1183.19 ) * x - 660.489

c) 100 * ( x - 3.19 ) * ( x - 2.05 ) * ( x - 1.01 )

d) 100 * pow( x, 3 ) - 625 * pow( x, 2 ) +

1183.19 * x - 660.489

zapisz w postaci osobnych funkcji w1, w2, w3. Porównaj wyniki obliczeń zre-
alizowanych różnymi sposobami.
Następnie zapisując na kartce wyniki i traktując program jako programo-
walny kalkulator, dzięki któremu mamy łatwość liczenia wartości wielomianu
w poszczególnych punktach, znajdź metodą bisekcji miejsca zerowe.
Zad. 33. Napisz program bisekcja – rozwinięcie programu wielomian –
umożliwiający obliczanie miejsc zerowych wielomianu

w(x) = 100x3 − 625x2 + 1183.19x − 660.489

metodą bisekcji.
Uzyskane wyniki porównaj z dokładnymi wartościami miejsc zerowych
wielomianu.
Zad. 34. Napisz program styczne będący modyfikacją programu bisek-
cja, znajdujący metodą stycznych, w której „kandydata” xn na miejsce ze-
rowe funkcji f (x) zastępujemy „kandydatem lepszym”

f (xn )
xn+1 = xn −
f 0 (xn )

Zad. 35. Napisz program rekurencja porównujący rekurencyjne i itera-

cyjne obliczanie

a) silni,

b) liczb Fibonacciego.

7
Liczby Fibonacciego zadane są rekurencyjnie fn+2 = fn+1 + fn oraz f0 =
f1 = 1.
Następnie oblicz 10!, 20!, 50!, f10 , f20 , f50 . Skomentuj uzyskane wyniki.
Zad. 36. Napisz program euklides znajdujący największy wspólny dziel-
nik korzystając z algorytmu Euklidesa: znalezienie N W D(a, b), gdzie a > b
sprowadza się do (poza przypadkiem kiedy a jest wielokrotnością b) do zna-
lezienia N W D(b, reszta z dzielenia a przez b). Rozwiązanie zapisz na dwa
sposoby: iteracyjnie i rekurencyjnie.
Zad. 37. Napisz program newton znajdujący dla zadanego punktu x0
miejsce zerowe wielomianu w(x) = (x − 1)(x − 2)(x − 3)(x − 4) przy po-
mocy metody Newtona (stycznych; polegającej na „zastąpieniu” kandydata
xi na miejsce zerowe na ogół „lepszym” kandydatem xi+1 = xi − ww(x i)
0 (x ) ). Obli-
i
czenia wykonaj w dziedzinie zespolonej. Następnie oblicz miejsca zerowe dla
następujących wartości początkowych x0 :
a) 1.05, 2.1, 2.9, 4.1,
b) 2.5,
c) 2.4, 2.6.
Poniżej przedstawiono działanie przykładowego rozwiązania.
% ./newton (0.95,0.1)
w((9.4999999999999996e-01,1.0000000000000001e-01)) =
(2.0920625000000023e-01,-7.0835000000000004e-01)
w((1.0080677933838893e+00,1.8067861263060966e-02)) =
(-5.1237462461980618e-02,-1.0518620817044756e-01)
w((1.0005141051464106e+00,-5.2136674958264129e-04)) =
(-3.0847118896539993e-03,3.1223053063340199e-03)
w((1.0000000151267927e+00,9.8408636207405684e-07)) =
(-9.0771406412290008e-08,-5.9045178449450769e-06)
w((1.0000000000017750e+00,-5.4577759886899162e-14)) =
(-1.0650147430589576e-11,3.2746655931926366e-13)
%

Tworzenie rysunków przy wykorzystaniu programu gnuplot

Zad. 38. Korzystając z doświadczeń programu cezar napisz program litery1
obliczający częstość występowania poszczególnych znaków (spacji i małych
liter alfabetu łacińskiego) oraz przygotowujący plik z danymi dla programu
gnuplot. Następnie korzystając z tego programu przygotuj wykres słupkowy.

Zad. 39. Rozbuduj program litery1 do programu litery2 aby przykła-

dowe obliczenia

8
% ./litery2 pt.txt h.txt

przygotowały dane (pliki pt.txt.dat, h.txt.dat oraz skrypt.gp) dla otrzy-

mania rysunku programem gnuplot:
% gnuplot -persist skrypt.gp

"pt.txt.dat"
"h.txt.dat"

0.2

0.15

0.1

0.05

0
_ a b c d e f g h i j k l m n o p q r s t u v w x y z

Zad. 40. Napisz program kopiuj kopiujący maksymalnie n znaków pomię-

dzy standardowym strumieniem wejściowym, a standardowym strumieniem
wyjściowym. Następnie korzystając z tego programu stwórz pliki pt100.txt,
pt1000.txt i pt10000.txt zawierające odpowiednio 100, 1000 i 10000 pierw-
szych znaków Pana Tadeusza i przy pomocy programu litery2 stwórz wy-
kres porównawczy częstotliwości występowania liter.
Program gnuplot (w wersji 4) umożliwia kolorowanie płaszczyzny. Dane w
pliku składają się z trójek (x, y, z) gdzie x, y są współrzędnymi punktu zaś
wartości z zostanie przyporządkowany kolor. Ciągi trójek (x, y, z) wyznaczają
izolinie (w terminologii gnuplotowo–fizycznej scan’y), a ciągi izolinii rysunek.
Poszczególne izolinie rozdzielają puste wiersze.
Program test przygotowuje dane kolorujące kwadrat o współrzędnych
przeciwległych wierzchołków (−50, −50) i (50, 50) kolorem w zależności od
odległości od środka układu współrzędnych.
// Program przygotowuje dane dla programu gnuplot kolorujące punkty kwadratu
// w funkcji odległości od środka układu współrzędnych.
//

9
// Paweł Klimczewski, 27 listopada 2005

#include <iostream>
#include <cmath>

using namespace std;

int main()
{
for ( int y = -50; y <= 50; ++y )
{
for ( int x = -50; x <= 50; ++x )
{
double r = sqrt( x * x + y * y );
cout << x << ’ ’ << y << ’ ’ << r << endl;
}
cout << endl;
}
return 0;
}

Dokonując obliczeń i wczytując dane do programu gnuplot

% ./test > test.dat
% gnuplot

G N U P L O T
Version 4.0 patchlevel 0
last modified Thu Apr 15 14:44:22 CEST 2004
System: Linux 2.4.26
> set pm3d map
> splot "test.dat"

otrzymujemy rysunek

10
 "test.dat"

60

80
40 70
60
50
20
40
30
0 20
10
0
-20

-40

-60
-60 -40 -20 0 20 40 60

Zad. 41. Napisz program newton2 przygotowujący dane dla pokolorawa-

nia prostokątnego obszaru płaszczyzny w następujący sposób. Dla każdego
punktu (x, y) wyznaczonego przez podział siatką N na N oczek staraj się
znaleźć (metodą Newtona) miejsce zerowe wielomianu z n = 1 wykonując nie
więcej niż maxcnt iteracji. Jeżeli po wykonaniu i-tej iteracji znajdziemy się
nie dalej niż  od j-tego miejsca zerowego to przerywamy iteracje i jako war-
tość z (odpowiadającą kolorowi punktu) przyjmujemy j. Jeżeli po maxcnt
iteracjach nie znajdziemy się odpowiednio blisko żadnego z miejsc zerowych
jako wartość z przyjmujemy 0. Program powinien pytać o współrzędne ob-
szaru xmin, ymin, xmax, ymax, stopień wielomianu n, maksymalną liczbę
iteracji maxcnt i liczbę oczek siatki N .
Zad. 42. Napisz program mandelbrot rysujący bodajże najsłynniejszego
fraktala jakim jest zbiór Mandelbrota. Punkt P (x, y) płaszczyzny należy do
zbioru Mandelbrota jeżeli ciąg (ak ) : ak ∈ Z, a0 = 0, ak+1 = ak 2 + x + iy jest
ograniczony. Okazuje się, że jeżeli ∃k, |ak | > 2 to ciąg nie jest ograniczony.
W programie obliczenia są skończone, zatem generowany rysunek będzie od-
powiednim przybliżeniem.
Dla każdego punktu zbadaj nie więcej niż n wyrazów ciągu (ak ). Jeżeli
wszystkie wyrazy spełniają warunek |ak | ≤  to przyjmij, że punkt należy do
zbioru Mandelbrota i pokoloruj go wartością 0. Pozostałe punkty pokoloruj w
zależności od szybkości rozbiegania (najmniejszej liczbie i, dla której |ai | > ).
Jako parametry początkowe przyjmij środek kwadratu x = −0.5, y = 0,

11
długość boku a = 3, n = 100,  = 2.

Biblioteka STL

Zad. 43. Napisz program filtr odczytujący ze standardowego strumienia

wejściowego liczby rzeczywiste xi i wypisujący do standardowego strumienia
wyjściowego, te które należą do przedziału (x̄ − σ, x̄ + σ). Skorzystaj z klasy
vector.
sP
n 2
i=1 (x̄ − xi )
σ=
n−1

jest średnim odchyleniem standardowym, a

x1 + . . . + xn
x̄ =
n
jest średnią arytmetyczną.
Zad. 44. Napisz program pierwsze obliczający wszystkie liczby pierw-
sze mniejsze od 1 000 000. Sprawdzenie czy i jest liczbą pierwszą wykonaj
przez√obliczanie reszt z dzielenia i przez kolejne liczby całkowite z przedziału
h2, b ici. Następnie zmodyfikuj program tak, aby zapamiętywał obliczane
liczby pierwsze na liście (klasa list) i √sprawdzał jedynie reszty z dzielenia i
przez liczby pierwsze nie większe od b ic. Porównaj szybkość obliczeń obu
wersji. (bxc oznacza największą liczbę całkowitą nie większą od x.)
Zad. 45. Napisz program totolotek losujący 6 różnych liczb z 49 i wy-
pisujący je do standardowego strumienia wyjściowego w sposób uporządko-
wany. Skorzystaj z klasy set. Dla wylosowania liczby skorzystaj z funkcji
rand i srand. Ograniczenie zakresu do przedziału 1, . . . , 49 wykonaj przy
pomocy reszty z dzielenia.
Zad. 46. Wprowadzając słownik (klasa map) dla zapamiętywana już ob-
liczonych wartości wyrazów ciągu Fibonacciego popraw efektywność liczenia
n–tego wyrazu tego ciągu metodą rekurencyjną.
int fibonacci( int n )
{
return n > 1 ? fibonacci( n - 1 ) + fibonacci( n - 2 ) ? 1;
}

Zad. 47. Napisz program lustro odczytujący ze standardowego strumie-

nia wejściowego wiersze i wypisujący je w kolejności odwrotnej, a każdy wiersz
od końca do początku. Zadbaj o „wyrównanie” do prawego marginesu tak
aby dla danych

12
1
23
456

otrzymać następujący wynik

654
32
1

Zad. 48. Napisz program ciagi obliczający liczbę, parami różnych, n–

elementowych ciągów znaków w standardowym strumieniu wejściowym. Do-
konaj obliczeń dla tekstów Pana Tadeusza i Hamleta.
Zad. 49. Napisz program najczestsze odczytujący ze standardowego
strumienia wejściowego słowa i wypisujący pierwszą dziesiątkę najczęściej
powtarzających się słów wraz z odpowiadającymi liczbami powtórzeń. Do-
konaj obliczeń dla tekstów Pana Tadeusza i Hamleta.
Zad. 50. Poszczególnym literom alfabetu łacińskiego przyporządkowujemy
liczby w następujący sposób: a 7→ 17, . . . , j 7→ 26, k 7→ 1, l 7→ 2, . . . , z 7→ 16.
Każdemu słowu przyporządkowujemy liczbę równą iloczynowi liczb odpo-
wiadających literom. Napisz program milion odczytujący słowa (składające
się wyłącznie z małych liter alfabetu łacińskiego) i znajdujący te o warto-
ściach najbliższych 1000000. Dokonaj obliczeń dla tekstów Pana Tadeusza i
Hamleta.
Zad. 51. Na półce ustawiono obok siebie w sposób losowy 4 zielone, 5
czerwonych i 8 niebieskich książek. Oblicz prawdopodobieństwo zdarzenia,
że losowo wybrana książka posiada z każdej strony po n bezpośrednich sąsia-
dów tego samego koloru. Kolory książek sąsiadujących ze strony lewej mogą
być różne od książek ze strony prawej. Przykładowo zaznaczona nawiasami
kwadratowymi książka
n c z z n [ c ] c c c z c c n z

posiada bezpośrednio ze strony lewej jednego sąsiada w kolorze niebieskim, a

ze strony prawej trzech sąsiadów w kolorze czerwonym. Skorzystaj z funkcji
next_permutation i prev_permutation.
Zad. 52. Napisz program kalkulator będący kalkulatorem liczącym w
Odwrotnej Notacji Polskiej. Program powinien czytać dane ze standardo-
wego strumienia wejściowego. Jeżeli wprowadzona dana jest liczbą program
dopisuje ją na wierzchołku stosu. Jeżeli jest jednym z symboli działań arytme-
tycznych (+,-,*,/) program odczytuje i usuwa z wierzchołka stosu dwie liczby,
które traktuje jak argumenty działania, oblicza wynik działania i umieszcza

13
na wierzchołku stosu. Po każdej operacji wypisuje na ekranie wartość ele-
mentu z wierzchołka stosu. Skorzystaj z klasy stack.
Zad. 53. Napisz program odleglosci odczytujący ze standardowego stru-
mienia wejściowego liczby zespolone zi i przepisujący je do plików:

a) do pliku z1.txt uporządkowane względem odległości od początku układu

współrzędnych (najpierw liczby bliższe potem dalsze),

b) do pliku z2.txt uporządkowane względem odległości od prostej y = x

(najpierw liczby dalsze potem bliższe).

Zad. 54. Napisz program poeta dopisujący kontynuację zadanego tekstu.

Program uruchomiony w sposób
% ./poeta n < pt.txt

powinien odczytać ze standardowego strumienia wejściowego wszystkie k zna-

ków zi obliczając statystykę Sn (k) częstości wystąpień n–elementowych pod-
ciągów znaków. Następnie program powinien obliczyć taki znak zk+1 , dla
którego odległość d(Sn (k), Sn (k + 1)) będzie najmniejsza. I kolejno obliczać
dalsze znaki zk+2 , zk+3 itd.
Statystyka Sn jest n! składnikowym wektorem. Odległość d jest zwykłą
odległością kartezjańską w przestrzeni n! wymiarowej unormowanych wekto-
rów Sn . (Jako miarę identyczności statystyk można także przyjąć euklidesowy
iloczyn skalarny hSn (k), Sn (k + 1)i unormowanych wektorów Sn .)

14
 Rozwiązania zadań

Zad. 1.
% g++ -o hello hello.cc
% ./hello
Programowanie w C++ jest proste i przyjemne!
%

Zad. 2.
% g++ -c -o hello.o hello.cc
% g++ -o hello hello.o
% ./hello
Programowanie w C++ jest proste i przyjemne!
%

Zad. 3.
% g++ -c -o main.o main.cc
% gcc -c -o fun.o fun.c
% g++ -o main main.o fun.o
% ./main
Hello world
%

Zad. 4.
all: hello main

hello: hello.cc
g++ -o hello hello.cc

main: main.cc fun.c fun.h

g++ -c -o main.o main.cc
gcc -c -o fun.o fun.c
g++ -o main main.o fun.o

.PHONY: clean
clean:
rm -f *.o hello main

15
Zad. 5.
%.o: %.c
gcc -c -o $@ $<

%.o: %.cc
g++ -c -o $@ $<

%: %.o
g++ -o $@ $^

all: hello main

hello: hello.o

main: main.o fun.o

Zad. 6.
CCFLAGS += -g
CXXFLAGS += -g

all: hello main

hello: hello.o
$(CXX) -o $@ $<

main: main.o fun.o

$(CXX) -o $@ $^

Zad. 7.
% g++ -O0 -o pierwsze pierwsze.cc
% time pierwsze > /dev/null
7.900u 0.000s 0:07.90 100.0% 0+0k 0+0io 265pf+0w
% g++ -O2 -o pierwsze pierwsze.cc
% time pierwsze > /dev/null
7.490u 0.000s 0:07.49 100.0% 0+0k 0+0io 268pf+0w

Zad. 10.
// Program wypisuje kolejne potęgi liczby pi z zadaną dokładnością
// korzystając z biblioteki języka C.
//
// Paweł Klimczewski, 10 października 2005

#include <cstdio>
#include <cmath>

16
int main()
{
printf("potęga wartość\n"
"----------------\n");
printf("1 %5.1f\n",M_PI);
printf("2 %6.2f\n",M_PI*M_PI);
printf("3 %7.3f\n",M_PI*M_PI*M_PI);
printf("4 %8.4f\n",M_PI*M_PI*M_PI*M_PI);
printf("5 %9.5f\n",M_PI*M_PI*M_PI*M_PI*M_PI);
return 0;
}

// Program wypisuje kolejne potęgi liczby pi z zadaną dokładnością

// korzystając z biblioteki języka C++.
//
// Paweł Klimczewski, 10 października 2005

#include <iostream>
#include <iomanip>
#include <cmath>

using namespace std;

int main()
{
cout<<"potęga wartość"<<endl;
cout<<"-----------------"<<endl<<fixed;
cout<<"1 "<<setw(5)<<setprecision(1)<<M_PI<<endl;
cout<<"2 "<<setw(6)<<setprecision(2)<<M_PI*M_PI<<endl;
cout<<"3 "<<setw(7)<<setprecision(3)<<M_PI*M_PI*M_PI<<endl;
cout<<"4 "<<setw(8)<<setprecision(4)<<M_PI*M_PI*M_PI*M_PI<<endl;
cout<<"5 " <<setprecision(5)<<M_PI*M_PI*M_PI*M_PI*M_PI<<endl;
return 0;
}

Zad. 11.
// Program odczytuje dwie liczby i wypisuje ich iloraz i sumę.
// Wersja w stylu C++.
//
// Paweł Klimczewski, 10 października 2005

#include <iostream>

using namespace std;

int main()
{
cout<<"Podaj pierwszą liczbę"<<endl;

17
 int i;
cin>>i;
cout<<"Podaj drugą liczbę"<<endl;
int j;
cin>>j;
cout<<"Pierwsza odczytana liczba "<<i<<endl;
cout<<"Druga odczytana liczba "<<j<<endl;
cout<<"Iloraz "<<i/j<<endl;
cout<<"Suma "<<i+j<<endl;
return 0;
}

// Program odczytuje dwie liczby i wypisuje ich iloraz i sumę.

// Wersja w stylu C.
//
// Paweł Klimczewski, 10 października 2005

#include <cstdio>

int main()
{
printf("Podaj pierwszą liczbę\n");
int i;
scanf("%d",&i);
printf("Podaj drugą liczbę\n");
int j;
scanf("%d",&j);
printf("Pierwsza odczytana liczba %d\n",i);
printf("Druga odczytana liczba %d\n",j);
printf("Iloraz %d\n",i/j);
printf("Suma %d\n",i+j);
return 0;
}

Zad. 12.
// Program oblicza zadłużenie wobec barku wydziałowego na podstawie rachunku
// nadesłanego w pliku;)
//
// Paweł Klimczewski, 10 października 2005

#include <cstdio>

int main()
{
double cena1;
scanf("%*[A-Za-z ]:%lf\n",&cena1);
double cena2;
scanf("%*[A-Za-z ]:%lf\n",&cena2);

18
 double cena3;
scanf("%*[A-Za-z ]:%lf\n",&cena3);
printf("%.2f+%.2f+%.2f=%.2f\n",cena1,cena2,cena3,cena1+cena2+cena3);
return 0;
}

Zad. 13.
// Program zamienia miejscami liczby zapisane w pliku 2pi.txt.
//
// Paweł Klimczewski, 10 października 2005

#include <fstream>
#include <string>

using namespace std;

int main()
{
fstream f("2pi.txt");
string s1, s2;
f>>s1>>s2;
f.seekp(0,ios::beg);
f<<s2<<endl<<s1<<endl;
return 0;
}

Zad. 14.
// Program sprawdza liczbę cyfr znaczących dla zmiennych typu float, double
// i long double.
//
// Paweł Klimczewski, 19 października 2005

#include <iostream>
#include <iomanip>
#include <cmath>

using namespace std;

int main()
{
// dla łatwiejszego porównania wyników
cout << setprecision( 40 );

// float
cout << "----- float" << endl;
float fsuma = 0, poprzednia_fsuma;
int i = 0;

19
 do
{
poprzednia_fsuma = fsuma;
fsuma = fsuma + pow( 10.f, -i );
i = i + 1;
cout << setw( 2 ) << i << ": " << fsuma << endl;
}
while ( poprzednia_fsuma != fsuma );

// double
cout << "----- double" << endl;
double dsuma = 0, poprzednia_dsuma;
i = 0;
do
{
poprzednia_dsuma = dsuma;
dsuma = dsuma + pow( 10., -i );
i = i + 1;
cout << setw( 2 ) << i << ": " << dsuma << endl;
}
while ( poprzednia_dsuma != dsuma );

// long double
cout << "----- long double" << endl;
long double ldsuma = 0, poprzednia_ldsuma;
i = 0;
do
{
poprzednia_ldsuma = ldsuma;
ldsuma = ldsuma + pow( 10.l, -i );
i = i + 1;
cout << setw( 2 ) << i << ": " << ldsuma << endl;
}
while ( poprzednia_ldsuma != ldsuma );

return 0;
}

Zad. 15.
// Program oblicza sumę odwrotności kwadratów z zakresu 1...10^8 posługując
// się zmiennymi typu float, double i long double.
//
// Paweł Klimczewski, 19 października 2005

#include <iostream>
#include <iomanip>
#include <cmath>

20
using namespace std;

int main()
{
cout << setprecision( 40 ); // dla łatwiejszego porównania wyników

// float, od 1 w górę
float fsuma = 0;
for ( int i = 1; i <= 100000000; ++i )
{
float f = i;
fsuma = fsuma + 1.f / f / f;
}
cout << fsuma << endl;

// float, od 10^8 w dół

fsuma = 0;
for ( int i = 100000000; i >= 1; --i )
{
float f = i;
fsuma = fsuma + 1.f / f / f;
}
cout << fsuma << endl;

// double, od 1 w górę
double dsuma = 0;
for ( int i = 1; i <= 100000000; ++i )
{
double d = i;
dsuma = dsuma + 1. / d / d;
}
cout << dsuma << endl;

// double, od 10^8 w dół

dsuma = 0;
for ( int i = 100000000; i >= 1; --i )
{
double d = i;
dsuma = dsuma + 1. / d / d;
}
cout << dsuma << endl;

// long double, od 1 w górę

long double ldsuma = 0;
for ( int i = 1; i <= 100000000; ++i )
{
long double ld = i;
ldsuma = ldsuma + 1.l / ld / ld;
}

21
 cout << ldsuma << endl;

// long double, od 10^8 w dół

ldsuma = 0;
for ( int i = 100000000; i >= 1; --i )
{
long double ld = i;
ldsuma = ldsuma + 1.l / ld / ld;
}
cout << ldsuma << endl;

// suma szeregu nieskończonego

cout << M_PI * M_PI / 6 << endl;

return 0;
}

Zad. 16.
// Program zamienia kolejność znaków w pliku.
//
// Paweł Klimczewski, 4 listopada 2005

#include <iostream>
#include <fstream>
#include <string>

using namespace std;

int main()
{
cout << "Podaj nazwę pliku" << endl;
string nazwa;
cin >> nazwa;
fstream f( nazwa.c_str() );
f.seekg( 0, ios::end );
int n = f.tellg();
for ( int i = 0; i < n / 2; ++i )
{
f.seekg( i, ios::beg );
char c1 = f.get();
f.seekg( -( i + 1 ), ios::end );
char c2 = f.get();
f.seekp( i, ios::beg );
f.put( c2 );
f.seekp( -( i + 1 ), ios::end );
f.put( c1 );
}
return 0;
}

22
Zad. 17.
// Program wypisuje w kolejnych wierszach coraz dokładniejszą wartość
// liczby pi.
//
// Paweł Klimczewski, 4 listopada 2005

#include <iostream>
#include <iomanip>
#include <cmath>

using namespace std;

int main()
{
cout << "Podaj liczbę wierszy" << endl;
int i;
cin >> i;
if ( !cin || i <= 0 || i > 9 )
{
cout << "Nierozsądna odpowiedź" << endl;
}
else
{
for ( int j = 0; j < i; ++j )
{
cout << setprecision( 1 + j ) << fixed << M_PI << endl;
}
}
return 0;
}

Zad. 18.
// Program wypisuje w kolejnych wierszach coraz dokładniejszą wartość
// kolejnej potęgi liczby pi.
//
// Paweł Klimczewski, 4 listopada 2005

#include <iostream>
#include <iomanip>
#include <cmath>

using namespace std;

int main()
{
cout << "Podaj liczbę wierszy" << endl;
int i;

23
 cin >> i;
if ( !cin || i <= 0 || i > 9 )
{
cout << "Nierozsądna odpowiedź" << endl;
}
else
{
cout << "potęga wartość" << endl
<< "-------------------------" << endl;
for ( int j = 0; j < i; ++j )
{
double potega = pow( M_PI, j + 1 );
int cyfr = int( log10( potega ) );
cout << setw( 10 - cyfr ) << left << j + 1
<< setprecision( j + 1 ) << fixed << potega
<< endl;
}
}
return 0;
}

Zad. 19.
// Program rysuje kwadrat z przekątną.
//
// Paweł Klimczewski, 4 listopada 2005

#include <iostream>

using namespace std;

int main()
{
cout << "Podaj rozmiar kwadratu" << endl;
int n;
cin >> n;
if ( !cin || n <= 0 || n > 20 )
{
cout << "Niepoprawne dane!" << endl;
}
else
{
for ( int y = 0; y < n; ++y )
{
for ( int x = 0; x < n; ++x )
{
char znak = ’ ’;
if ( !x || !y || x == n - 1 || y == n - 1 || x == y )
{

24
 znak = ’*’;
}
cout << znak;
}
cout << endl;
}
}
return 0;
}

// Program rysuje tabelkę.

//
// Paweł Klimczewski, 4 listopada 2005

#include <iostream>
#include <iomanip>

using namespace std;

int main()
{
const int n = 4;
for ( int y = 0; y < n; ++y )
{
cout << "---------------------" << endl;
for ( int x = 0; x < n; ++x )
{
cout << "| " << setw(2) << ( x + 1 ) * ( y + 1 ) << " ";
}
cout << "|" << endl;
}
cout << "---------------------" << endl;
return 0;
}

Zad. 20.
// Program oblicza liczbę odczytanych słów i średnią długość słowa
//
// Paweł Klimczewski, 4 listopada 2005

#include <iostream>
#include <string>

using namespace std;

int main()
{
int n = 0, znakow = 0;

25
 string s;
while ( cin >> s )
{
++n;
znakow += s.size();
}
cout << "Liczba słów: " << n << endl
<< "Średnia długość słowa: " << 1. * znakow / n << endl;
return 0;
}

Zad. 21.
// Program stara się naśladować systemowe polecenie wc.
//
// Paweł Klimczewski, 4 listopada 2005

#include <iostream>
#include <sstream>
#include <string>

using namespace std;

int main()
{
int wierszy = 0, slow = 0, znakow = 0;
string s;
while ( getline( cin, s ) )
{
++wierszy;
istringstream is( s );
while ( is >> s )
{
++slow;
znakow += s.size();
}
}
cout
<< "Wierszy " << wierszy
<< ", słów " << slow
<< ", znaków " << znakow << endl;
return 0;
}

Zad. 22.
// Program wypisuje wartość podanej liczby w postaci c*2^m.
//
// Paweł Klimczewski, 11 listopada 2005

26
#include <iostream>
#include <iomanip>
#include <sstream>
#include <cmath>

using namespace std;

// Odczytanie wartości na podstawie napisu p wraz ze sprawdzeniem

// zapisuję w osobnej funkcji.
template <class T>
void czytaj_z_napisu( T& x, const char* p )
{
if ( !p )
{
cerr << "Należy podać liczbę!" << endl;
exit( 1 );
}
istringstream is( p );
is >> x;
if ( !is )
{
cerr << "To nie jest liczba!" << endl;
exit( 1 );
}
int i = is.tellg();
is.seekg( 0, ios::end );
int j = is.tellg();
if ( i != j )
{
// np. 1x lub 1.2.3 itd.
cerr << "W danej jest coś więcej niż liczba!" << endl;
exit( 1 );
}
}

int main( int argc, char* argv[] )

{
double x;
czytaj_z_napisu( x, argc < 2 ? NULL : argv[ 1 ] );
int m;
double c = frexp( x, &m );
cout << fixed << setprecision( 16 ) << c << "*2^" << m << endl;
return 0;
}

Zad. 23.
// Program odczytuje podaną wartość x=c*2^m, a następnie konstruuje liczbę
// c*2^(m/2).

27
//
// Paweł Klimczewski, 11 listopada 2005

#include <iostream>
#include <iomanip>
#include <cmath>
#include "czytaj.h"

using namespace std;

int main( int argc, char* argv[] )

{
// Dla odczytania wartości podanej przez użytkownika korzystam
// z funkcji czytaj_double z programu rzeczywista.
double x;
czytaj_z_napisu( x, argc < 2 ? NULL : argv[ 1 ] );
int m;
double c = frexp( x, &m );
m >>= 1;
x = ldexp( c, m );
cout << fixed << setprecision( 16 ) << x << endl;
return 0;
}

Zad. 24.
// Program oblicza pierwiastek zadanej liczby metodą Newtona.
//
// Paweł Klimczewski, 11 listopada 2005

#include <iostream>
#include <iomanip>
#include <cmath>
#include "czytaj.h"

using namespace std;

int main( int argc, char* argv[] )

{
// Odczytuję liczbę pierwiastkowaną x. Korzystam z funkcji
// czytaj_z_napisu z programu rzeczywista.
double x ;
czytaj_z_napisu( x, argc < 2 ? NULL : argv[ 1 ] );
// Obliczam początkowe przybliżenie pierwiastka.
int m;
double c = frexp( x, &m );
m >>= 1;
double p = ldexp( c, m );
cout << "Kandydat na wartość pierwiastka = " << p << endl;

28
 cout << "Kolejne iteracje" << endl;
cout << left << scientific << setprecision( 16 );
// Iteracyjnie znajduję piewiastek.
for ( int i = 1; ; ++i )
{
double q = 1. / 2 * ( p + x / p );
if ( p == q )
{
// Iteracja nie przyniosła zmian. Przerywam pętlę.
break;
}
cout << setw( 6 ) << i << q << endl;
p = q;
}
return 0;
}

Zad. 25.
// Program oblicza dzień tygodnia.
//
// Paweł Klimczewski, 11 listopada 2005

#include <iostream>
#include <iomanip>
#include <sstream>
#include <cmath>

using namespace std;

// Zadaniem funkcji jest odczytanie ze strumienia cin liczby

// i odpowiednie reagowanie na ewentualne błędy. System operacyjny przesyła
// do programu całe wprowadzone wiersze w momencie naciśnięcia klawisza Enter.
template <class T>
void czytaj_z_wejscia( T& x, const char* p = "Podaj liczbę" )
{
while ( true )
{
cout << p << endl;
string s;
getline( cin, s );
if ( !cin )
{
if ( cin.eof() )
{
cerr << "Koniec danych?! Kończę pracę programu!" << endl;
exit( 1 );
}
cerr << "Błąd przy czytaniu wiersza!" << endl;

29
 cin.clear();
continue;
}
istringstream is( s );
is >> x;
if ( !is )
{
cerr << "To nie była liczba!" << endl;
continue;
}
is >> ws;
int j = is.tellg();
if ( j != -1 && j != s.size() )
{
cerr << "To nie była tylko liczba!" << endl;
continue;
}
break;
}
}

int main()
{
int r;
czytaj_z_wejscia( r, "Podaj rok" );
int m;
czytaj_z_wejscia( m, "Podaj miesiąc" );
int d;
czytaj_z_wejscia( d, "Podaj dzień" );
if ( m < 3 )
{
m += 10;
r -= 1;
}
else
{
m -= 2;
}
int n = r / 4 - r / 100 + r / 400 + 367 * m / 12 + d + r * 365;

const char* dni_tygodnia[]=

{
"niedziela", "poniedziałek", "wtorek", "środa", "czwartek",
"piątek", "sobota"
};
cout << "To jest " << dni_tygodnia[ n % 7 ] << "." << endl;
return 0;
}

30
Zad. 26.
// Program oblicza wielkość podatku na podstawie podanego dochodu. zgodnie
// ze skalą z 2005 roku.
//
// Paweł Klimczewski, 13 listopada 2005

#include <iostream>
#include "czytaj.h"

using namespace std;

int main( int argc, char* argv[] )

{
double podstawa;
czytaj_z_napisu( podstawa, argc < 2 ? NULL : argv[ 1 ] );
double progi[] =
{
600000 , 50,
74048 , 40,
37024 , 30,
int( 530.08 / 0.19 * 100 + 0.5 ) / 100., 19,
0
};
double podatek = 0;
for ( int i = 0; progi[ i ]; i += 2 )
{
if ( podstawa > progi[ i ] )
{
podatek += ( podstawa - progi[ i ] ) * progi[ i + 1 ] / 100.;
podstawa = progi[ i ];
}
}
cout << "Należny podatek wynosi " << int( podatek + 0.5 ) << " zł" << endl;
return 0;
}

Zad. 27.
// Program oblicza liczbę dni jakie upłynęły od zadanej daty.
//
// Paweł Klimczewski, 11 listopada 2005

#include <iostream>
#include <ctime>
#include "czytaj.h"

using namespace std;

31
int main()
{
int r;
czytaj_z_wejscia( r, "Podaj rok" );
int m;
czytaj_z_wejscia( m, "Podaj miesiąc" );
int d;
czytaj_z_wejscia( d, "Podaj dzień" );
// Konwersja podanej daty do postaci wymaganej we wzorze Gaussa, czyli
// rok zaczyna się w marcu.
if ( m > 2 )
{
m = m - 2;
}
else
{
m = m + 10;
r = r - 1;
}

// Obliczamy numer podanego dnia ze wzoru Gaussa.

int t = r / 4 - r / 100 + r / 400 + 367 * m / 12 + d + r * 365;

// 1 stycznia 1970 odpowiada we wzorze Gaussa dacie 1 listopada 1969.

// Obliczamy numer tego dnia.
int t0 = 1969 / 4 - 1969 / 100 + 1969 / 400 + 367 * 11 / 12 + 1 + 1969 * 365;

// Zatem od 1 stycznia 1970 do podanego dnia upłynelo t - t0 dni.

// Z drugiej strony funkcja time podaje liczbę sekund jakie upłynęły
// od 1 stycznia 1970 roku od godziny 0.00 do chwili obecnej.
// Razem upłynęło:
int n = t0 - t + time( NULL ) / 3600 / 24;

if ( n > 0 )
{
cout << "Żyjesz już " << n << " dni." << endl;

if ( n % 1000 == 0 )
{
cout << "Dziś masz mały jubileusz!" << endl;
}
else
{
long p = 1000 - n % 1000;
if ( p == 1 )
{
cout << "Jutro masz mały jubileusz!" << endl;

32
 }
else if ( p == 2 )
{
cout << "Pojutrze masz mały jubileusz!" << endl;
}
else
{
cout << "Do najblizszej 1000-nicy zostalo Ci " << p << " dni." << endl;
}
}
}
else
{
cout << "Na pewno już się urodziłeś?" << endl;
}
return 0;
}

Zad. 28.
// Program oblicza silnię zadanej liczby oraz ilość cyfr 7 w jej zapisie.
//
// Paweł Klimczewski, 11 listopada 2005

#include <iostream>
#include <sstream>
#include <cmath>
#include "czytaj.h"

using namespace std;

int silnia( int n )

{
return n > 1 ? n * silnia( n - 1 ) : 1;
}

int main()
{
// Dla odczytania wartości podanej przez użytkownika korzystam
// z funkcji czytaj_z_wejscia z programu rzeczywista.
int x;
czytaj_z_wejscia( x );
int s = silnia( x );
ostringstream os;
os << s;
string t = os.str();
int n = 0;
for ( int i = 0; i < t.size(); ++i )
{

33
 if ( t[ i ] == ’7’ ) ++n;
}
cout << x << "!=" << s << endl;
cout << "Liczba siódemek w zapisie = " << n << endl;
return 0;
}

Zad. 29.
// Program znajduje wszystkie liczby całkowite z zakresu 1..1000 podzielne
// przez sumę swoich cyfr.
//
// Paweł Klimczewski, 13 listopada 2005

#include <iostream>
#include <sstream>

using namespace std;

int main()
{
for ( int i = 1; i <= 1000; ++i )
{
ostringstream os;
os << i;
const string& s = os.str();
int suma = 0;
for ( int j = 0; j < s.size(); ++j )
{
suma += s[ j ] - ’0’;
}
if ( i % suma == 0 ) cout << i << " ";
}
cout << endl;
return 0;
}

Zad. 30.
// Program znajduje wszystkie liczby całkowite z zakresu 1..1000 podzielne
// jednocześnie przez sumy swoich parzystych i nieparzystych cyfr.
//
// Paweł Klimczewski, 13 listopada 2005

#include <iostream>
#include <sstream>

using namespace std;

34
int main()
{
for ( int i = 1; i <= 1000; ++i )
{
ostringstream os;
os << i;
const string& s = os.str();
int suma_p = 0, suma_n = 0;
for ( int j = 0; j < s.size(); ++j )
{
int c = s[ j ] - ’0’;
( c % 2 ? suma_n : suma_p ) += c;
}
if ( suma_p && i % suma_p == 0 &&
suma_n && i % suma_n == 0 )
cout << i << " ";
}
cout << endl;
return 0;
}

Zad. 31.
// Program szyfruje dane stosując szyfr cezara.
//
// Paweł Klimczewski, 13 listopada 2005

#include <iostream>
#include "czytaj.h"

using namespace std;

int main( int argc, char* argv[] )

{
int n;
czytaj_z_napisu( n, argc < 2 ? NULL : argv[ 1 ] );
if ( n < 0 || n >= 26 )
{
cerr << "Wartość parametru powinna należeć do zakresu 0..25!" << endl;
return 1;
}
while ( true )
{
int znak = cin.get();
if ( znak < 0 ) break; // koniec danych
if ( znak >= ’a’ && znak <= ’z’ )
znak = ( znak - ’a’ + n ) % 26 + ’a’;
else if ( znak >= ’A’ && znak <= ’Z’ )
znak = ( znak - ’A’ + n ) % 26 + ’A’;

35
 cout.put( znak );
}
return 0;
}

Zad. 32.
// Program oblicza wartość wielomianu
//
// w( x ) = 100 x^3 - 625 x^2 + 1183.19 x - 660.489
//
// w zadanym punkcie.
//
// Paweł Klimczewski, 13 listopada 2005

#include <iostream>
#include <iomanip>
#include <cmath>
#include "czytaj.h"

using namespace std;

double w1( double x )

{
return 100 * x * x * x - 625 * x * x + 1183.19 * x - 660.489;
}

double w2( double x )

{
return ( ( 100 * x - 625 ) * x + 1183.19 ) * x - 660.489;
}

double w3( double x )

{
return 100 * pow( x, 3 ) - 625 * pow( x, 2 ) + 1183.19 * x - 660.489;
}

int main( int argc, char* argv[] )

{
double x;
czytaj_z_napisu( x, argc < 2 ? NULL : argv[ 1 ] );
cout
<< scientific << setprecision( 16 )
<< "w(" << x << ")=" << endl
<< w1( x ) << endl
<< w2( x ) << endl
<< w3( x ) << endl;
return 0;
}

36
Zad. 33.
// Program oblicza miejsca zerowe wielomianu
//
// w( x ) = 100 x^3 - 625 x^2 + 1183.19 x - 660.489
//
// metodą bisekcji.
//
// Paweł Klimczewski, 13 listopada 2005

#include <iostream>
#include <iomanip>
#include <cmath>
#include "czytaj.h"

using namespace std;

double w1( double x )

{
return 100 * x * x * x - 625 * x * x + 1183.19 * x - 660.489;
}

double w2( double x )

{
return ( ( 100 * x - 625 ) * x + 1183.19 ) * x - 660.489;
}

double w3( double x )

{
return 100 * ( x - 3.19 ) * ( x - 2.05 ) * ( x - 1.01 );
}

double w4( double x )

{
return 100 * pow( x, 3 ) - 625 * pow( x, 2 ) + 1183.19 * x - 660.489;
}

// Aby porównać miejsca zerowe znalezione dla różnych funkcji obliczających

// wartość wielomianu w punkcie, metodę bisekcji zapisuję w osobnej funkcji.
void bisekcja( double x1, double x2, double (*w)(double) )
{
double y1 = w( x1 ), y2 = w( x2 );
if ( y1 * y2 == 0 )
{
cout << "Masz szczęście - podałeś miejsce zerowe!" << endl;
return;
}
if ( y1 * y2 > 0 )
{
cout << "W obu punktach w(x) ma ten sam znak!. Spróbuj ponownie." << endl;

37
 return;
}
if ( x1 > x2 )
{
double tmp = x1;
x1 = x2;
x2 = tmp;
}
while ( true )
{
double xs = ( x1 + x2 ) / 2, ys = w( xs );
if ( ys == 0 || xs == x1 || xs == x2 )
{
cout << "x = " << xs << ", w(x) = " << ys << endl;
break;
}
if ( ys * y1 > 0 )
{
x1 = xs;
}
else
{
x2 = xs;
}
}
}

int main( int argc, char* argv[] )

{
double x1;
czytaj_z_napisu( x1, argc < 3 ? NULL : argv[ 1 ] );
double x2;
czytaj_z_napisu( x2, argc < 3 ? NULL : argv[ 2 ] );
cout << scientific << setprecision( 16 );
bisekcja( x1, x2, w1 );
bisekcja( x1, x2, w2 );
bisekcja( x1, x2, w3 );
bisekcja( x1, x2, w4 );
return 0;
}

Zad. 34.
// Program oblicza miejsca zerowe wielomianu
//
// w( x ) = 100 x^3 - 625 x^2 + 1183.19 x - 660.489
//
// metodą stycznych.
//

38
// Paweł Klimczewski, 13 listopada 2005

#include <iostream>
#include <iomanip>
#include <cmath>
#include "czytaj.h"

using namespace std;

double w( double x )
{
return 100 * x * x * x - 625 * x * x + 1183.19 * x - 660.489;
}

double dw( double x )

{
return 300 * x * x - 1250 * x + 1183.19;
}

int main( int argc, char* argv[] )

{
double x;
czytaj_z_napisu( x, argc < 2 ? NULL : argv[ 1 ] );
cout << scientific << setprecision( 16 );
const double EPSILON = 1e-15;
while ( true )
{
cout << "w(" << x << ") = " << w( x ) << endl;
double lepsze_x = x - w( x ) / dw( x );
if ( abs( x - lepsze_x ) < EPSILON )
break;
x = lepsze_x;
}
return 0;
}

Zad. 35.
// Program oblicza silnię i wyraz ciągu Fibonacciego iteracyjnie
// i rekurencyjnie.
//
// Paweł Klimczewski, 11 listopada 2005

#include <iostream>
#include <sys/time.h>
#include <unistd.h>
#include "czytaj.h"

using namespace std;

39
int silnia_r( int n )
{
return n > 1 ? n * silnia_r( n - 1 ) : 1;
}

int silnia_i( int n )

{
int iloczyn = 1;
for ( ; n > 1; --n )
{
iloczyn *= n;
}
return iloczyn;
}

int fib_r( int n )

{
return n > 1 ? fib_r( n - 1 ) + fib_r( n - 2 ) : 1;
}

int fib_i( int n )

{
int poprzedni = 1, biezacy = 1;
for ( ; n >= 2; --n )
{
int nastepny = biezacy + poprzedni;
poprzedni = biezacy;
biezacy = nastepny;
}
return biezacy;
}

// Funkcja przekazuje aktualny czas w mikrosekundach. W tym celu korzystam

// z funkcji systemowej gettimeofday.
unsigned int t()
{
timeval tv;
gettimeofday( &tv, NULL );
return tv.tv_sec * 1000000 + tv.tv_usec;
}

int main()
{
// Dla odczytania wartości podanej przez użytkownika korzystam
// z funkcji czytaj_z_wejscia z programu rzeczywista.
int x;
czytaj_z_wejscia( x );

40
 cout << "Silnia iteracyjnie" << endl;
unsigned int t0 = t();
int i = silnia_i( x );
unsigned int t1 = t();
cout << i << ", " << t1 - t0 << endl;

cout << "Silnia rekurencyjnie" << endl;

t0 = t();
i = silnia_r( x );
t1 = t();
cout << i << ", " << t1 - t0 << endl;

cout << "Wyraz ciągu Fibonacciego iteracyjnie" << endl;

t0 = t();
i = fib_i( x );
t1 = t();
cout << i << ", " << t1 - t0 << endl;

cout << "Wyraz ciągu Fibonacciego rekurencyjnie" << endl;

t0 = t();
i = fib_r( x );
t1 = t();
cout << i << ", " << t1 - t0 << endl;

return 0;
}

Zad. 36.
// Program znajduje największy wspólny dzielnik metodą Euklidesa.
//
// Paweł Klimczewski, 11 listopada 2005

#include <iostream>
#include "czytaj.h"

using namespace std;

// iteracyjnie
int nwd1( int a, int b )
{
while ( b )
{
int r = a % b;
a = b;
b = r;
}
return a;

41
}

// rekurencyjnie
int nwd2( int a, int b )
{
if ( b != 0 )
return nwd2( b, a % b );
else
return a;
}

int main()
{
int a;
czytaj_z_wejscia( a, "Podaj pierwszą liczbę" );
int b;
czytaj_z_wejscia( b, "Podaj drugą liczbę" );
cout
<< "NWD( " << a << ", " << b << " ) = "
<< nwd1( a, b ) << " = "
<< nwd2( a, b ) << endl;
return 0;
}

Zad. 37.
// Program oblicza miejsca zerowe wielomianu
//
// w( x ) = (x-1)(x-2)(x-3)(x-4)
//
// metodą stycznych.
//
// Paweł Klimczewski, 13 listopada 2005

#include <iostream>
#include <iomanip>
#include <cmath>
#include <complex>
#include "czytaj.h"

using namespace std;

complex<double> w( complex<double> x )
{
return ( x - 1. ) * ( x - 2. ) * ( x - 3. ) * ( x - 4. );
}

complex<double> dw( complex<double> x )

{

42
 // [ ( x - 1 ) ( x - 2 ) ( x - 3 ) ( x - 4 ) ]’ =
// = [ x^4 - 10 x^3 + 35 x^2 - 50 x + 24 ]’ =
// = 4 x^3 - 30 x^2 + 70 x - 50 = ( ( 4 x - 30 ) x + 70 ) x - 50
return ( ( 4. * x - 30. ) * x + 70. ) * x - 50.;
}

int main( int argc, char* argv[] )

{
complex<double> x;
czytaj_z_napisu( x, argc < 2 ? NULL : argv[ 1 ] );
cout << scientific << setprecision( 16 );
const double EPSILON = 1e-15;
while ( true )
{
cout << "w(" << x << ") = " << w( x ) << endl;
complex<double> lepsze_x = x - w( x ) / dw( x );
if ( norm( x - lepsze_x ) < EPSILON )
break;
x = lepsze_x;
}
return 0;
}

Zad. 38.
// Program oblicza częstotliwość występowania liter w tekście odczytanym
// ze standardowego strumienia danych
//
// Paweł Klimczewski, 25 listopada 2005

#include <iostream>

using namespace std;

int main()
{
int liter = 0; // licznik wszystkich znaków
// Wystąpienia poszczególnych znaków zliczam w komórkach tablicy.
// Pierwsza komórka (indeks 0) odpowiada spacji, druga literze ’a’,...,
// dwudziesta siódma literze ’z’.
int tab[ 27 ];
for ( int i = 0; i < 27; ++i )
{
tab[ i ] = 0;
}
// Odczytuję dane ze strumienia
while ( true )
{
int z = cin.get();

43
 if ( z == -1 )
break; // koniec danych w strumieniu
if ( z == ’ ’ || ( z >= ’a’ && z <= ’z’ ) )
{
tab[ z == ’ ’ ? 0 : z - ’a’ + 1 ]++;
liter++;
}
}
// Wyniki zapisuję w na ekranie w formacie "dwukolumnowym"
for ( int i = 0; i < 27; ++i )
{
cout << i << " " << 1. * tab[ i ] / liter << endl;
}
return 0;
}

Przy pomocy przekierowań strumieni dokonuję obliczeń (np. dla tekstu

Pana Tadeusza)
% ./litery1 < pt.txt > pt.dat

Następnie przy pomocy programu gnuplot tworzę wykres

% gnuplot

G N U P L O T
Version 4.0 patchlevel 0
last modified Thu Apr 15 14:44:22 CEST 2004
System: Linux 2.4.26

> plot "pt.dat" with boxes

44
 0.18
"pt.dat"

0.16

0.14

0.12

0.1

0.08

0.06

0.04

0.02

0
0 5 10 15 20 25 30

Przy pomocy poleceń set xrange, set xtics itd. możemy ustalić zakres
zmiennych, opisać osie itd.

% gnuplot

G N U P L O T
Version 4.0 patchlevel 0
last modified Thu Apr 15 14:44:22 CEST 2004
System: Linux 2.4.26

> set xrange [-0.5:26.5]

> set style fill solid
> set boxwidth 0.8
> set xtics ("_" 0,"a" 1,"b" 2,"c" 3,"d" 4,"e" 5,"f" 6,"g" 7,"h" 8,"i" 9,
"j" 10,"k" 11,"l" 12,"m" 13,"n" 14,"o" 15,"p" 16,"q" 17,"r" 18,"s" 19,"t" 20,
"u" 21,"v" 22,"w" 23,"x" 24,"y" 25,"z" 26)
> plot "pt.dat" with boxes

45
 0.18
"pt.dat"

0.16

0.14

0.12

0.1

0.08

0.06

0.04

0.02

0
_ a b c d e f g h i j k l m n o p q r s t u v w x y z

Zad. 39.
// Program oblicza częstotliwość występowania liter w tekście
// i przygotowuje pliki z danymi oraz poleceniami dla programu gnuplot.
//
// Paweł Klimczewski, 26 listopada 2005

#include <iostream>
#include <fstream>

using namespace std;

int n; // liczba wszystkich wykresów

double mx=0; // największa z obliczonych częstości

// Policzenie znaków zapisuję w postaci osobnej funkcji.

int policz( const string& nazwa_pliku, int numer_pliku )
{
int liter = 0; // licznik wszystkich znaków
int tab[ 27 ]; // licznik poszczególnych znaków
for ( int i = 0; i < 27; ++i )
{
tab[ i ] = 0;
}
ifstream is( nazwa_pliku.c_str() );
// Czytam znaki z pliku.
while ( true )
{

46
 int z = is.get();
if ( z == -1 )
break; // koniec danych
if ( z == ’ ’ || ( z >= ’a’ && z <= ’z’ ) )
{
tab[ z == ’ ’ ? 0 : z - ’a’ + 1 ]++;
liter++;
}
}
// Tworzę plik z danymi dla programu gnuplot.
ofstream os( ( nazwa_pliku + ".dat" ).c_str() );
for ( int i = 0; i < 27; ++i )
{
double x = i + 0.05 + 0.9 / n * ( numer_pliku + 0.5 );
double y = 1. * tab[ i ] / liter;
if ( y > mx )
mx = y;
os << x << " " << y << endl;
}
}

int main( int argc, char* argv[] )

{
n = argc - 1;
if ( n < 1 )
{
cerr << "Podaj nazwy plików z danymi!" << endl;
return 0;
}
for ( int i = 1; i < argc; ++i )
{
policz( argv[ i ], i - 1 );
}
ofstream skrypt( "skrypt.gp" );
skrypt
<< "set term aqua" << endl
<< "set xrange [0:27]" << endl
<< "set yrange [0:" << 1.2 * mx << "]" << endl
<< "set style fill solid" << endl
<< "set boxwidth " << 0.9/n << endl
<< "set xtics (";
for ( int i = 0; i < 27; ++i )
{
if ( i > 0 )
skrypt << ",";
skrypt << "\"" << ( i == 0 ? ’_’ : char( ’a’ + i - 1 ) ) << "\" " << i;
}
skrypt << ")" << endl;

47
 skrypt << "plot ";
for ( int i = 1; i < argc; ++i )
{
if ( i > 1 )
skrypt << ", ";
skrypt << "\"" << argv[ i ] << ".dat\" with boxes";
}
skrypt << endl;
return 0;
}

Zad. 40.
// Program kopiuje maksymalnie zadanąliczbę znaków.
//
// Paweł Klimczewski, 26 listopada 2005

#include <iostream>
#include <sstream>

using namespace std;

int main( int argc, char* argv[] )

{
// Sprawdzam czy użytkownik podał argument.
if ( argc < 2 )
{
cerr << "Należy podać liczbę!" << endl;
return 1;
}
// Jeżeli tak to odczytuję liczbę całkowitą.
istringstream is( argv[ 1 ] );
int n;
is >> n;
if ( !is )
{
cerr << "Błąd przy odczytaniu liczby!" << endl;
return 1;
}
// Kopiuję maksymalnie n znaków.
for ( ; n > 0; --n )
{
int z = cin.get();
if ( z == -1 )
break; // koniec danych
cout.put( z );
}
return 0;
}

48
Zad. 41.
// Program przygotowuje dane dla programu gnuplot dla rysunku dorzeczy
// pierwiastków równania z^n=1.
//
// Paweł Klimczewski, 26 listopada 2005

#include <iostream>
#include <sstream>
#include <complex>
#include <cmath>

using namespace std;

int n; // stopień wielomianu: z^n - 1

int maxcnt; // maksymalna liczba iteracji dla pojedynczego
// punktu
double eps = 1e-3; // satysfakcjonująca odległość od miesca zerowego

int newton( double x, double y )

{
complex<double> p( x, y );
for ( int i = 0; i < maxcnt; ++i )
{
for ( int j = 0; j < n; ++j )
{
if ( norm( p - polar( 1., 2 * j * M_PI / n ) ) < eps )
{
return j + 1;
}
}

complex<double> u( 1, 0 );
for ( int j = 1; j < n; ++j ) u *= p;

p -= ( p * u - 1. ) / ( 1. * n * u );
}
return 0;
}

int main()
{
cerr << "Podaj n ";
cin >> n;
cerr << "Podaj maxcnt ";
cin >> maxcnt;
cerr << "Podaj obszar x_min y_min x_max y_max ";
double x_min, y_min, x_max, y_max;
cin >> x_min >> y_min >> x_max >> y_max;

49
 cerr << "Podaj rozmiar siatki ";
int N;
cin >> N;

for ( int x = 0; x < N; ++x )

{
for ( int y = 0; y < N; ++y )
{
double px = x_min + ( double( x - N ) / N + 1 ) * ( x_max - x_min );
double py = y_min + ( double( y - N ) / N + 1 ) * ( y_max - y_min );
cout
<< px
<< ’ ’
<< py
<< ’ ’
<< newton( px, py )
<< endl;
}
cout << endl;
}
return 0;
}

% ./newton > newton.dat

Podaj n 5
Podaj maxcnt 100
Podaj obszar x_min y_min x_max y_max -1 -1 1 1
Podaj rozmiar siatki 600
% gnuplot

G N U P L O T
Version 4.0 patchlevel 0
last modified Thu Apr 15 14:44:22 CEST 2004
System: Linux 2.4.26
> set pm3d map
> splot "newton.dat"

50
 "newton.dat"

0.8 5
0.6 4
0.4 3
0.2 2

0 1

-0.2 0

-0.4

-0.6

-0.8

-1
-1 -0.8 -0.6 -0.4 -0.2 0 0.2 0.4 0.6 0.8 1

Zad. 42.
// Program rysuje zbiór Mandelbrota.
//
// Paweł Klimczewski, 27 listopada 2005.

#include <iostream>
#include <sstream>
#include <complex>
#include <cmath>

using namespace std;

const int n=100; // maksymalna liczba iteracji dla pojedynczego punktu

const double eps = 2;

int zbadaj_punkt( double x, double y, int n, double eps)

{
double eps2 = eps * eps;
complex< double > z( 0, 0 );
for ( int i = 0; i < n; ++i )
{
// z = z^2 + x + i * y;
z = z * z + complex< double >( x, y );
// if ( |z| > eps )
if ( norm(z) > eps2 )
{

51
 // Ciąg jest rozbieżny. Kolor punktu będzie odpowiadał szybkości
// rozbiegania.
return 1 + i;
}
}
return 0;
}

int main()
{
cerr << "Podaj obszar x_min y_min x_max y_max ";
double x_min, y_min, x_max, y_max;
cin >> x_min >> y_min >> x_max >> y_max;
cerr << "Podaj rozmiar siatki ";
int N;
cin >> N;

for ( int x = 0; x < N; ++x )

{
for ( int y = 0; y < N; ++y )
{
double px = x_min + ( double( x - N ) / N + 1 ) * ( x_max - x_min );
double py = y_min + ( double( y - N ) / N + 1 ) * ( y_max - y_min );
cout
<< px
<< ’ ’
<< py
<< ’ ’
<< zbadaj_punkt( px, py, n, eps )
<< endl;
}
cout << endl;
}
return 0;
}

52
 "mandelbrot.dat"

1.5

100
1
80

0.5 60

40

0 20

0
-0.5

-1

-1.5
-2 -1.5 -1 -0.5 0 0.5 1

Zad. 43.
#include <iostream>
#include <vector>
#include <iterator>
#include <cmath>
#include <numeric>

using namespace std;

int main()
{
// Liczby będę pamiętał w wektorze.
vector< double > v;
// Odczytuję liczby.
copy( istream_iterator< double >( cin ),
istream_iterator< double >(),
back_insert_iterator< vector< double > >( v ) );
// Obliczam średnią.
double srednia = accumulate( v.begin(), v.end(), 0. ) / v.size();
// Obliczam średnie odchylenie standardowe.
// Korzystam z iteratorów do odczytania elementów wektora.
vector< double >::const_iterator it;
double sigma = 0;
for ( it = v.begin(); it != v.end(); ++it )
{
sigma += pow( *it - srednia, 2 );

53
 }
sigma = sqrt( sigma / ( v.size() - 1 ) );
// Wypisuję wyniki.
// Korzystam z indeksów do odczytania elementów wektora.
for ( int idx = 0; idx < v.size(); ++idx )
{
if ( srednia - sigma < v[ idx ] &&
v[ idx ] < srednia + sigma )
{
cout << v[ idx ] << endl;
}
}
return 0;
}

Zad. 44.
#include <iostream>
#include <list>
#include <cmath>

using namespace std;

// Znalezione liczby pierwszę będę zapisywał na liście.

list< int > primes;

// Funkcja oblicza czy liczba i jest pierwsza.

void is_prime( int i )
{
int p = int( sqrt( i ) );
list< int >::const_iterator it;
for ( it = primes.begin(); it != primes.end() && *it <= p; ++it )
{
if ( i % *it == 0 ) return;
}
primes.push_back( i );
cout << i << " ";
}

int main()
{
for ( int i = 2; i < 1000000; ++i )
{
is_prime( i );
}
return 0;
}

54
Zad. 45.
#include <iostream>
#include <set>
#include <iterator>
#include <cstdlib>

using namespace std;

int main()
{
// Na podstawie aktualnego wskazania zegara inicjuję parametr związany
// z generowaniem liczb pseudolosowych.
srand( time( 0 ) );
// Wylosowane liczby będę pamiętał w zbiorze.
set< int > s;
// Losuję.
while ( s.size() < 6 )
{
s.insert( 1 + rand() % 49 );
}
// Wypisuję wyniki.
copy( s.begin(), s.end(), ostream_iterator< int >( cout, "\n" ) );
return 0;
}

Zad. 46.
#include <iostream>
#include <map>

using namespace std;

// W słowniku f będę pamiętał już obliczone wartości wyrazów ciągu.

// Wartości wszystkich wyrazów ciągu są dodatnie.
map< int, int > f;

int fibonacci( int n )

{
// Jeżeli klucz n nie występuje jeszcze w słowniku to wartością f[ n ]
// będzie 0.
if ( f[ n ] == 0 )
{
// Obliczam f[ n ].
f[ n ] = fibonacci( n - 1 ) + fibonacci( n - 2 );
}
return f[ n ];
}

55
int main()
{
f[ 0 ] = f[ 1 ] = 1;
cout << "Podaj numer wyrazu ciągu" << endl;
int n;
cin >> n;
cout << "f(" << n << ")=" << fibonacci( n ) << endl;
return 0;
}

Zad. 47.
#include <iostream>
#include <string>
#include <vector>
#include <iterator>

using namespace std;

// Funkcja porównuje dwa napisy względem ich długości. Skorzystam z niej

// dla znalezienia najdłuższego wiersza.
bool f( const string& l, const string& r )
{
return l.size() < r.size();
}

int main()
{
// Wiersze będę pamiętał w wektorze.
vector< string > v;
// Czytam kolejne wiersze ze strumienia wejściowego.
while ( true )
{
string s;
getline( cin, s );
if ( !cin ) break;
v.push_back( s );
}
if ( v.size() > 0 )
{
// Znajduje rozmiar najdłuższego wiersza.
int mx = max_element( v.begin(), v.end(), f )->size();
// Wyrównuję rozmiar wszystkich wierszy dopisując końcowe spacje
// i odwracam kolejność znaków.
vector< string >::iterator it;
for ( it = v.begin(); it != v.end(); ++it )
{
it->resize( mx, ’ ’ );
reverse( it->begin(), it->end() );

56
 }
// Wypisuję wynik.
copy( v.rbegin(), v.rend(), ostream_iterator< string >( cout, "\n" ) );
}
return 0;
}

Zad. 48.
#include <iostream>
#include <sstream>
#include <deque>
#include <set>

using namespace std;

int main( int argc, char* argv[] )

{
if ( argc < 2 )
{
cout << "Należy podać długość podciągu!" << endl;
return 1;
}
// Odczytuję parametr n.
istringstream is( argv[ 1 ] );
int n;
is >> n;
if ( !is || n <= 0 )
{
cout << "Błędnie podana długość podciągu!" << endl;
return 1;
}
// Obiekt d służy do konstruowania n-elementowego podciągu.
deque< char > d;
// Podciągi wpisuję do zbioru s.
set< deque< char > > s;
while ( true )
{
// Czytam kolejne znaki.
int i = cin.get();
if ( i == -1 ) break; // Koniec danych.
char c = i;
d.push_back( c ); // Dopisuję kolejny znak do podciągu.
if ( d.size() < n ) continue; // Ciąg jest jeszcze za krótki.
s.insert( d ); // Dopisuję podciąg do zbioru.
d.pop_front(); // Usuwam początkowy znak podciągu.
}
cout << "liczba różych " << n << "-elementowych podciągów wynosi "
<< s.size() << endl;

57
 return 0;
}

Zad. 49.
#include <iostream>
#include <map>
#include <set>

using namespace std;

int main()
{
// W słowniku będę zliczał wystąpienia poszczególnych słów.
map< string, int > m;
// Odczytuje kolejne słowa i zapisuję w słowniku.
while ( true )
{
string s;
cin >> s;
if ( !cin ) break;
m[ s ]++;
}
// Na podstawie zawartości słownika tworzę zbiór, którego elementy są
// uporządkowane względem liczby występień słów.
set< pair< int, string > > s;
map< string, int >::iterator it;
for ( it = m.begin(); it != m.end(); ++it )
{
s.insert( make_pair( it->second, it->first ) );
}
set< pair< int, string > >::const_reverse_iterator jt;
// Wypisuję wyniki.
int n = 10;
for ( jt = s.rbegin(); jt != s.rend() && n; ++jt, --n )
{
cout << jt->second << ": " << jt->first << endl;
}
return 0;
}

Zad. 50.
#include <iostream>
#include <string>
#include <set>

using namespace std;

58
// Literze przyporządkowujemy liczbę.
int c2i( char c )
{
return 1 + ( c - ’a’ + 16 ) % 26;
}

// Całemu słowu przyporządkowujemy iloczyn liczb odpowiadających literom.

int s2i( const string& s )
{
int i = 1;
for ( string::const_iterator it = s.begin(); it != s.end(); ++it )
i *= c2i( *it );
return i;
}

int main()
{
// Słowa zapamiętuję w zbiorze jako pary { wartość bezwzględna różnicy
// liczby przyporządkowanej danemu słowu minus 1000000, dane słowo }.
// ,,Najlepsze’’ słowa będą znajdowały się na początku.
set< pair< int, string > > m;
// Odczytuję słowa.
while ( true )
{
string s;
cin>>s;
if (!cin) break;
m.insert( make_pair( abs( s2i( s ) - 1000000 ), s ) );
}
// Wypisuję 10 najlepszych wartości.
int n = 10;
set< pair< int, string > >::const_iterator it;
for ( it = m.begin(); n && it != m.end(); ++it, --n )
{
cout << s2i( it->second ) << ": " << it->second << endl;
}
return 0;
}

Zad. 51.
#include <iostream>
#include <vector>
#include <algorithm>
#include <iterator>
#include <numeric>
#include <list>
#include <cmath>

59
using namespace std;

// Sprawdzam czy n-ta ksiązka ma taką samą liczbę sąsiadów z każdej strony.
bool sprzyjajace( const vector<int>& v, int n )
{
// Zliczam sąsiadów po lewej stronie.
int l = 0;
if ( n > 0 )
{
l = 1;
for ( int i = n - 2; i >= 0; --i )
{
if ( v[ i ] != v[ n - 1 ] ) break;
++l;
}
}
// Zliczam sąsiadów po prawej stronie.
int p = 0;
if ( n + 1 < v.size() )
{
p = 1;
for ( int i = n + 2; i < v.size(); ++i )
{
if ( v[ i ] != v[ n + 1 ] ) break;
++p;
}
}
return l == p;
}

int main()
{
int z = 4; // liczba książek zielonych
int c = 5; // czerwonych
int n = 8; // niebieskich
int a = 0, omega = 0; // liczba zdarzeń sprzyjających i wszystkich.
// Poszczególne ustawienia zapamiętuję w wektorze.
vector< int > v;
for ( int i = 0; i < z; ++i ) v.push_back( 1 );
for ( int i = 0; i < c; ++i ) v.push_back( 2 );
for ( int i = 0; i < n; ++i ) v.push_back( 3 );

// Obliczam pierwszą permutację.

while ( prev_permutation( v.begin(), v.end() ) );
next_permutation( v.begin(), v.end() );

// Przeglądam wszystkie permutacje. Jeżeli permutacja jest zdarzeniem

// sprzyjającym zwiększam zmienną a.
do

60
 {
for ( int i = 0; i < v.size(); ++i )
{
if ( sprzyjajace( v, i ) ) ++a;
++omega;
}
}
while ( next_permutation( v.begin(), v.end() ) );

// Wypisuję wartość prawdopodobieństwa.

cout << a << "/" << omega << endl;
return 0;
}

Zad. 52.
#include <iostream>
#include <sstream>
#include <stack>

int main()
{
// Liczby zapamiętuję na stosie.
stack< double > stos;
// W pętli odczytuje dane wprowadzone przez użytkownika: liczby i symbole
// operacji arytmetycznych.
while ( true )
{
// Wypisuję wartość liczby ze szczytu stosu.
if ( !stos.empty() )
{
cout << "[" << stos.top() << "]" << endl;
}
// Odczytuję dane.
string s;
cin >> s;
if ( s != "+" && s != "-" && s != "*" && s != "/" )
{
// Skoro nie jest to symbol operacji arytmetycznej to powinna być
// to liczba.
istringstream is( s );
double d;
if ( is >> d )
{
stos.push( d );
}
else
{
cout << "Błędne dane!" << endl;

61
 }
continue;
}
// Dla każdej operacji potrzebuję dwóch liczb na stosie.
if ( stos.size() < 2 )
{
cout << "Za mało danych na stosie!" << endl;
continue;
}
// Obliczam wynik działania i zapamiętuję na stosie.
if ( s == "+" )
{
double suma = stos.top();
stos.pop();
suma += stos.top();
stos.pop();
stos.push( suma );
}
else if ( s == "-" )
{
double roznica = stos.top();
stos.pop();
roznica -= stos.top();
stos.pop();
stos.push( roznica );
}
else if ( s == "*" )
{
double iloczyn = stos.top();
stos.pop();
iloczyn *= stos.top();
stos.pop();
stos.push( iloczyn );
}
else if ( s == "/" )
{
double iloraz = stos.top();
stos.pop();
iloraz = stos.top() / iloraz;
stos.pop();
stos.push( iloraz );
}
}
return 0;
}

Zad. 53.
#include <iostream>
#include <fstream>

62
#include <complex>
#include <vector>
#include <cmath>

using namespace std;

// Funkcje f i g służą do zadania relacji porządkującej wymaganej dla funkcji

// sort.

bool f( const complex< double >& l, const complex< double >& r )

{
return abs( l ) < abs( r );
}

bool g( const complex< double >& l, const complex< double >& r )

{
// odległość punktu (x1,y1) od prostej y=x wynosi
// abs( x1 - y1 ) / sqrt( 2 )
return abs( l.real() - l.imag() ) / sqrt( 2 ) >
abs( r.real() - r.imag() ) / sqrt( 2 );
}

int main()
{
// Liczby zapamiętuję w wektorze.
vector< complex< double > > v;
// Odczytuję je ze strumienia wejściowego.
copy( istream_iterator< complex< double > >( cin ),
istream_iterator< complex< double > >(),
back_insert_iterator< vector< complex< double > > >( v ) );
// Porządkuje względem odległości od początku układu.
sort( v.begin(), v.end(), f );
// Zapisuję do pliku z1.txt.
fstream f1( "z1.txt" );
copy( v.begin(), v.end(),
ostream_iterator< complex< double > >( f1, "\n" ) );
// Porządkuję względem odległości od prostej y=x.
sort( v.begin(), v.end(), g );
// Zapisuję do pliku z2.txt.
fstream f2( "z2.txt" );
copy( v.begin(), v.end(),
ostream_iterator< complex< double > >( f2, "\n" ) );
return 0;
}

Zad. 54.
#include <iostream>
#include <sstream>

63
#include <cmath>
#include <map>
#include <deque>
#include <set>

using namespace std;

// Na podstawie argumentu uruchomienia programu odczytuję wartość n.

int czytaj_n( int argc, char* argv[] )
{
if ( argc < 2 )
{
cerr << "Brak parametru n!" << endl;
exit( 1 );
}
istringstream is( argv[ 1 ] );
int n;
is >> n;
if ( !is || n <= 0 )
{
cerr << "Błędny parametr n!" << endl;
exit( 1 );
}
return n;
}

// Elementy słownika możemy traktować jako współrzędne wektora w przestrzeni

// 27^n wymiarowej. Funkcja oblicza długość takiego wektora.
double d( const map< deque< char >, int >& v )
{
double s = 0;
map< deque< char >, int >::const_iterator it;
for ( it = v.begin(); it != v.end(); ++it )
{
s += pow( double( it->second ), 2 );
}
return sqrt( s );
}

// Dzieląc współrzędne wektora przez jego długość otrzymujemy wektor jednostkowy,

// którego koniec leży na jednostkowej sferze. Funkcja oblicza odległość pomiędzy
// dwoma punktami sfery odpowiadającymi wektorom u i v. du i dv są odpowiednio
// długościami u i v.
double odleglosc( const map< deque< char >, int >& u, double du,
const map< deque< char >, int >& v, double dv )
{
double s = 0;
map< deque< char >, int >::const_iterator iu = u.begin(), iv = v.begin();

64
 while ( iu != u.end() && iv != v.end() )
{
if ( iu->first < iv->first )
{
s += pow( iu->second / du, 2 );
++iu;
continue;
}
if ( iu->first > iv->first )
{
s += pow( iv->second / dv, 2 );
++iv;
continue;
}
s += pow( iu->second / du - iv->second / dv, 2 );
++iu;
++iv;
}
for ( ; iu != u.end(); ++iu )
{
s += pow( iu->second / du, 2 );
}
for ( ; iv != v.end(); ++iv )
{
s += pow( iv->second / dv, 2 );
}
return sqrt( s );
}

// Rozmiar analizowanych podciągów znaków.

int n;
// Ostatnio odczytany podciąg n znaków.
deque< char > p;
// Statystyka odpowiadająca tekstowi wzorcowemu.
map< deque< char >, int > st0;

// Odczytuję tekst wzorcowy i tworzę jego statystykę.

void czytaj_dane()
{
int zn = 0;
while ( true )
{
int i = cin.get();
if ( i == -1 ) break; // koniec danych
++zn;
p.push_back( char( i ) );
if ( p.size() < n ) continue;
st0[ p ]++;
p.pop_front();

65
 }
cerr
<< "Tekst wzorcowy: znaków " << zn
<< ", ciągów " << n << "-elementowych " << st0.size()
<< endl << endl;
}

int main( int argc, char* argv[] )

{
n = czytaj_n( argc, argv );
czytaj_dane();
// Długość wektora odpowiadającego statystyce tekstu wzorcowego.
double d0 = d( st0 );
// Słownik st1 odpowiada statystyce ,,przedłużanego’’ tekstu.
map< deque< char >, int > st1( st0 );
// W pętli obliczam kolejne znaki.
while ( true )
{
// W zbiorze będę pamiętał pary { odległość pomiędzy statystyką tekstu
// wzorcowego a tekstu przedłużonego o dopisany znak, dopisany znak }.
// Biorąc pod uwagę uporządkowanie elementów zbioru względem wartości
// elementów znak pierwszej pary będzie najlepszym wyborem.
set< pair< double, char > > mn;
// Obliczam odległości dla dopisania każdej litery i spacji.
for ( char idx = ’a’ - 1; idx <= ’z’; ++idx )
{
char c = idx < ’a’ ? ’ ’ : idx;
p.push_back( c );
st1[ p ]++;
double d1 = d( st1 );
mn.insert( make_pair( odleglosc( st0, d0, st1, d1 ), c ) );
st1[ p ]--;
p.pop_back();
}
char naj = mn.begin()->second;
cout << naj << flush;
p.push_back( naj );
st1[ p ]++;
p.pop_front();
}
return 0;
}

66