strona 61

Rozdzia 4
Tworzenie elementw
Niniejszy rozdzia omawia tworzenie w programie ArchiCAD elementw rnego typu. Opisuje rwnie narzdzia i ustawienia dostpne przy konstruowaniu elementw wirtualnego budynku.

Wstp
Elementy ArchiCADa dziel si na cztery podstawowe typy: elementy konstrukcyjne, rysunkowe, opisowe i elementy do tworzenia wizualizacji. Elementy konstrukcyjne to wirtualne odpowiedniki rzeczywistych, trjwymiarowych czci budynku takich jak: ciany, Stropy, Dachy, Drzwi, Okna, Obiekty, itp. ilustracja S one wywietlane w Oknie Rzutu w postaci symboli rysunkowych, w Oknie 3D jako skadowe bryy budynku, natomiast ich przekrj lub widok elewacyjny moe by wywietlony w oknach Przekroju/Elewacji. Wygld tych elementw mona dopracowa, tak by tworzc Fotoprezentacj osign jak najbardziej realistyczny efekt, a ich cechy, m.in. opisy i komponenty, mona wywietla w postaci list w oknach tekstowych. Elementy rysunkowe s wycznie dwuwymiarowe. Maj wiele zastosowa: mog suy jako pomoc rysunkowa przy ustalaniu pooenia elementw konstrukcyjnych, reprezentowa wiksze ksztaty tylko w oknie 2D, uszczegawia rysunki detali itp. Za wyjtkiem Wypenie nie pojawiaj si na listach i zestawieniach. Elementy opisowe to: Wymiarowanie, Bloki tekstowe i Etykiety. Przy pomocy Wymiarowania i Etykiet wywietla si w oknach 2D dane liczbowe lub tekstowe odnoszce si do konkretnych elementw lub bdce niezalenymi elementami informacyjnymi. Szczeglnym przypadkiem jest narzdzie Strefa, zawierajce rwnie informacje 3D. Elementy do tworzenia wizualizacji to narzdzia Przekrj/Elewacja, Detal oraz Kamera. W Oknie Rzutu znaczniki tych elementw wskazuj miejsca i kierunki patrzenia na wybrany fragment Projektu. Paleta narzdziowa odgrywa kluczow rol w tworzeniu powyszych typw elementw. Umieszczono na niej ikony reprezentujce poszczeglne Narzdzia; aby utworzy element danego typu naley wczy odpowiedni ikon. Podwjne kliknicie ikony otwiera okno dialogowe ustawie danego elementu. strona 62 ilustracja

Uywanie narzdzi konstrukcyjnych

W oknie Rzutu oraz w Oknie 3D mona tworzy nastpujce typy elementw: ciany, Supy, Belki, Stropy, Dachy i Siatki. Tworzenie, wywietlanie i uywanie tych elementw podlega oglnym zasadom ArchiCADa; szczegy zostay omwione w kolejnych podrozdziaach podrcznika dotyczcych poszczeglnych typw elementw. Etapy tworzenia elementu Typowe postpowanie przy tworzeniu elementw konstrukcyjnych: 1- Wybierz odpowiednie narzdzie z Palety narzdziowej i poprzez dwukrotne kliknicie na ikon otwrz okno dialogowe ustawie. (Jeeli dane narzdzie jest ju aktywne, najwaniejsze ustawienia dostpne s take na Palecie Info, a okno ustawie mona rwnie otworzy klikajc na umieszczon na tej palecie ikon narzdzia.) 2- Dopasuj ustawienia domylne odpowiednio do potrzeb. Aby wybra lub ustawi predefiniowane wartoci kliknij przycisk Ulubione na grze okna dialogowego. 3- Wybierz z Palety Info odpowiedni Metod geometrii pozwalajc w zalenoci od potrzeb konstruowa proste,

ukowe, acuchowe, lub wieloboczne (z moliwoci wstpnego nadania kierunku) warianty danego elementu. 4- W Oknie Rzutu lub w Oknie 3D okrel pooenie, dugo i ksztat elementu konstrukcyjnego. W oknie 3D mona graficznie zmienia wysoko elementu wpisan wczeniej w oknie dialogowym ustawie. Wywietlanie elementu Wywietlanie elementw konstru oknie Przekroju/Elewacji lub Oknie 3D uzalenione jest od ustawienia atrybutw w odpowiednich oknach dialogowych. Atrybutami zarzdza si przy uyciu polece dostpnych z menu Opcje. Przypieszenie wywietlenia zaley od ustawie reprezentacji 2D niektrych atrybutw, ktre modyfikuje si (upraszcza) w menu Opcje/Opcje wywietlania. strona 63 Ustawienia atrybutw mona zmieni klikajc rozwijalne menu na odpowiedniej zakadce okna ustawie elementu i dokonujc nowego wyboru kursorem. Do atrybutw zaliczaj si:

Pira i kolory dla koloru i gruboci linii obrysu elementu i wzorku wypenienia.

ilustracja

Rodzaje linii dla rodzaju obrysu elementu w oknach Rzutu i P/E. Dla dowolnego elementu mona uywa linii dowolnego typu. Uwaga: Pewne typy linii mog by zdefiniowane jako skalowalne, co oznacza, e sposb ich wywietlania zalee bdzie od skali rysunku w aktywnym oknie.

ilustracja

Rodzaje wypenienia dla kreskowa cian i supw na Rzucie oraz powierzchni przekroju wszystkich typw elementw konstrukcyjnych w oknach P/E. Wzorki wypenie dla elementw konstrukcyjnych ustawia si w oknie dialogowym Opcje/Rodzaje wypenienia. W Opcjach wywietlania ustala si, czy wypenienia elementw konstrukcyjnych wystpowa bd w formie wzorkw bitmapowych czy kreskowania wektorowego. Uwaga: wypenienia wektorowe mog by zdefiniowane jako skalowane, co oznacza, e sposb ich wywietlania zalee bdzie od skali rysunku w aktywnym oknie.

ilustracja Wypenienia mona rwnie stosowa w Oknie 3D jako cz definicji Materiau w postaci Kreskowania 3D i nie ma to zwizku z definicj kreskowania elementu na rzucie. Moliwe do wykorzystania s proste wypenienia.

Struktury warstwowe to ukady skadajce si z kilku predefiniowanych Rodzajw wypenienia. Ze struktur warstwowych mona korzysta wycznie przy tworzeniu cian, Stropw i Dachw. Kad ze Struktur warstwowych dla powyszych typw elementw ustawia si indywidualnie w oknie Opcje/Struktury warstwowe. Sposb wywietlania struktur warstwowych podlega tym samym zasadom, co w przypadku prostych typw wypenie. Materiay pozwalaj uzyska wraenie rzeczywistych powierzchni elementw konstrukcyjnych zarwno w przypadku widokw 3D (bitmapy s widoczne tylko w trybie OpenGL) jak i Fotoprezentacji. Kady materia mona przypisa dowolnemu elementowi. Definicje materiaw mog by do zoone, okrela mona m.in. kolor, tekstur bitmapow, prosty rodzaj wypenienia w postaci kreskowania 3D, a take wartoci odbicia, przezroczystoci i promieniowania.

strona 64

ilustracja Identyfikacja elementw, Tworzenie list i etykiet Ostatnia zakadka w oknie ustawie wszystkich narzdzi tworzcych elementy konstrukcyjne,Tworzenie list i etykiet, pozwala ustawi parametry wykorzystywane przy tworzeniu etykiet i zliczaniu elementw. Uwaga: Zakadk t zawieraj rwnie okna ustawie narzdzi Wypenienie i Strefa, poniewa narzdzia te

tworz elementy, ktre take mog by wyszczeglniane na listach i zestawieniach. ilustracja Pole ID suy do identyfikowania i grupowania elementw na listach i zestawieniach. Dugo tekstu w tym polu nie moe przekracza 15 znakw. Wybr znakw jest dowolny. Jeli ktrymkolwiek znakiem w ID jest cyfra, to po zaznaczeniu w oknie dialogowym Opcje/Preferencje/Rne opcji Automatyczny wzrost numeru ID, przy rysowaniu kadego nastpnego elementu zostanie ona zwikszona o jeden. Kady nowy element bdzie mia odrbny identyfikator.

W przypadku duplikowania lub powielania obiektw identyfikatory kopii pozostan takie same jak oryginau. Wklejenie elementw do Projektu moe spowodowa konflikt identyfikatorw. ArchiCAD nie rozwizuje tego problemu automatycznie, przypisanie elementom rnych identyfikatorw pozostaje w gestii Uytkownika. Identyfikatory mona wprowadza zarwno przed utworzeniem elementw, jak i po zaznaczeniu dowolnej liczby elementw ju istniejcych, w oknie Meneder ID Elementw z menu Przelicz. Zob. Rozdzia 10 Przeliczenia elementw i wielkoci dla projektu. Uwaga: Wszystkie elementy konstrukcyjne posiadaj generowane automatycznie, indywidualne ID wewntrzne, ktre przechowywane jest w pliku Projektu. Mona tego identyfikatora uywa przy tworzeniu etykiet lub list.

Po zaznaczeniu na omawianej zakadce pola Etykieta ciana (Sup, Belka itp.), przy tworzeniu nowych elementw tego typu zostanie obok nich automatycznie wygenerowana odpowiednia etykieta z opisem. Od tej chwili przycisk Ustawienia etykiety staje si aktywny, dziki czemu mona modyfikowa etykiety bez koniecznoci opuszczania okna dialogowego ustawie. Wicej o tworzeniu etykiet zob. dalej w podrozdziale Etykiety. Sekcja Cechy wybrane pozwala poczy Obiekt cech z danym elementem do przelicze. Zob. rozdzia 10: Przeliczenia elementw i wielkoci dla projektu oraz w Pomocy ArchiCADa: Users Guide/Chapter 10 Project Data Calculation/ More Information. strona 61

ciany
Definicja ciana to podstawowy element w praktyce architektonicznej. Tworzc cian w ArchiCADzie, tworzy si rwnoczenie obrys i kreskowanie (szraf) ciany w oknie 2D oraz bry w 3D. ciany mog by proste, ukowe, trapezoidalne i o rzucie wieloboku. Kolejne etapy tworzenia poszczeglnych typw cian omwiono dalej w tym podrozdziale. Kada ciana ma lini bazow i kierunek. Pomaga to dokadnie czy ciany, a nastpnie czyci ich poczenia. Punkty aktywne oraz krawdzie su do zaznaczania, przenoszenia i przeksztacania cian. Linia bazowa to gruba, czarna linia pojawiajca si podczas rysowania ciany. W zalenoci od wybranej Metody konstrukcji, ciana powstanie po jednej, bd po obu jej stronach. Kierunek ciany okrela si wyznaczajc jej punkt pocztkowy i kocowy. Linia bazowa ciany (wraz ze strzak pokazujc kierunek) widoczna jest wycznie na Rzucie, przy wyczonej opcji Czy poczenia cian i belek. Po wczeniu tej opcji wszystkie ciany wygldaj podobnie. ilustracja Kreskowanie wewntrz gruboci ciany odpowiada wzorkowi wypenienia wybranemu do reprezentowania ciany na Rzucie i w Oknach Przekroju. Wiksza ilo wzorkw reprezentuje Struktury warstwowe. ilustracja W widoku 3D i Fotoprezentacji wygld powierzchni ciany zaley od przypisanych jej Materiaw. ilustracja Sposb wywietlania ciany zaley od ustawie w oknie Opcje/Opcje wywietlania. - Mona wcza lub wycza Przecicia cian i belek.

Mona wywietla tylko linie bazowe cian (bez linii obrysu, wypenie, etc).

- Mona wywietla wzorki wypenie cian jako jednolite, bitmapowe lub wektorowe. Zob. take dalej sekcj ciany a inne elementy omawiajc interakcje cian i elementw innego typu. Ustawienia narzdzia ciana Narzdzie ciana znajduje si na grze Palety narzdziowej, poniej dwch innych narzdzi sucych do zaznaczania. Okno dialogowe ustawie Narzdzia ciana zawiera cztery panele: Geometria i pooenie, Rzut i przekrj, Model oraz Tworzenie list i etykiet. Na dole okna dialogowego, jak w przypadku wszystkich narzdzi, z rozwijanego menu wywietlany jest wybr biecej warstwy rysunku. strona 66 ilustracja Ustawienia w panelu Geometria i pooenie obejmuj: wysoko ciany i jej podniesienie, umiejscowienie i przesunicie linii bazowej ciany, podstawowy typ ciany (prosta, trapezoidalna, o rzucie wieloboku) oraz cakowit grubo ciany. ilustracja

Wartoci podniesienia s wspzalene. Pierwsza warto mierzona jest od poziomu kondygnacji biecej, druga od poziomu Zera projektu lub specjalnego Poziomu odniesienia zdefiniowanego w oknie Opcje/Preferencje/Jednostki przy rysowaniu

ilustracja Gdy zastosujemy lini bazow odsunit od lica ciany pozwoli nam to uy stropu jako bazy dla rysowanej pniej ciany, gdy chcemy aby strop styka si z konkretn warstw ciany warstwowej. Po zastosowaniu odsunicia linia bazowa moe przechodzi przez rodek lub krawd danej warstwy ciany warstwowej. W przypadku rysowania ciany osiowej, czyli ustawienia linii bazowej ciany w jej osi geometrycznej, pole wartoci odsunicia nie bdzie aktywne.

ilustracja Poniewa linia bazowa jest zawsze rwnolega do jednej z krawdzi ciany, nie mona konstruowa cian trapezoidalnych korzystajc z metody konstrukcji ciana osiowa. Po wybraniu struktury warstwowej w ustawieniach zakadki Rzut i przekrj, nie mona edytowa gruboci ciany, poniewa warto ta zaley od sumy gruboci poszczeglnych warstw ustawionych w oknie Opcje/Struktury warstwowe.

ilustracja strona 67

Grubo ciany trapezoidalnej zmienia si liniowo na caej dugoci. Konstruuje si j poprzez okrelenie gruboci na obu jej kocach. Przy uyciu struktury warstwowej, adna z obu wartoci nie moe by mniejsza ni grubo struktury warstwowej ustawiona domylnie w oknie Opcje/Struktury warstwowe. Zmiana gruboci zostanie wykonana w rdzeniu ciany warstwowej.

ilustracja Ustawienia gruboci nie stosuj si do cian o rzucie wieloboku, zatem pole to nie bdzie aktywne.

ilustracja

Pole Rogi ciany o rzucie wieloboku mog si zmienia jest aktywne tylko podczas rysowania ciany o rzucie wieloboku. Opcja ta okrela sposb wywietlania obrysw ciany przy poczeniach z prostymi cianami.Szczegy dalej w tekcie.

Druga zakadka suy do ustawiania atrybutw ciany na Rzucie i przekroju. ilustracja Ustawiane tutaj parametry wpywaj na obrysy i kreskowanie wszystkich cian na Rzucie oraz cian przekrojonych w oknach Przekrj/Elewacja. W oknie P/E wntrze ciany nie przecinanej lini przekrojow nie jest przedstawiane w postaci kreskowania, natomiast jej kontur wywietlany jest zgodnie z ustawieniami w zakadce Model. ilustracja Do budowania cian o rzucie wieloboku nie mona uywa struktur warstwowych (tylko proste wypenienia) Moliwa jest zmiana koloru i ta kreskowania wntrza ciany. W przypadku cian warstwowych mona wykorzysta definicje linii, koloru wypenienia i koloru ta danej struktury warstwowej, bd te rcznie zmieni te parametry. W zalenoci od tego odpowiednie pola nie bd wtedy aktywne.

ilustracja Trzecia zakadka, Model, zawiera ustawienia decydujce o sposobie wywietlania ciany w 3D. strona 68 ilustracja Najwaniejsza funkcja tej zakadki dotyczy dwch paszczyzn i przeomu ciany. Wczenie ikonki acucha sprzga wszystkie powierzchnie, przypisujc im wszystkim materia wybrany jako ostatni. Wyczenie acucha przywraca pierwotne ustawienia materiaw dla kadej powierzchni. ilustracja

Przycisk Parametry bali otwiera okno dialogowe, w ktrym ustawia si sposb wywietlania cian konstruowanych z bali. Wicej szczegw w podrozdziale dotyczcym cian z bali. Podczas rysowania nowej ciany przycisk Odwoaj docicie dachem nie jest aktywny. Pozwala on na przywrcenie pierwotnych wysokoci cian, ktre zostay docite dachem. Wicej szczegw w podrozdziale Dach. Podczas tworzenia nowej ciany przycisk Resetowanie tekstury nie jest aktywny. Pozwala on na przywrcenie punktu zaczepienia i kierunku tekstury, po jej ewentualnej modyfikacji w Oknie 3D. Wicej informacji o nakadaniu tekstur w Rozdziale 5 Technika tworzenia elementw i ich edycja.

Czwarta zakadka, Tworzenie list i etykiet, pozwala ustawi parametry wykorzystywane przy tworzeniu etykiet i zliczaniu cian. ilustracja Wikszo funkcji tej zakadki zostaa opisana wczeniej w tym rozdziale w sekcji Identyfikacja elementw, Tworzenie list i etykiet. W rozwijalnym oknie Odniesienie do stref okrela si, czy nowa ciana ma wyznacza granic strefy, czy jej powierzchnia ma by odjta od powierzchni strefy, czy te ma by pomijana przy obliczaniu powierzchni strefy.Wicej informacji w podrozdziale Strefy. Rysowanie cian Po ustaleniu danych parametrw w oknie dialogowym ustawie mona przej do rysowania cian. Nowe ciany mog by tworzone zarwno na rzucie, jak i w oknie 3D. Geometria Do tworzenia prostych i specjalnych konfiguracji cian uywa si jednej z dziesiciu Metod geometrii. strona 69 Wcza si j wybierajc odpowiedni opcj na Palecie Info przed rozpoczciem rysowania ciany. Moliwa jest take

zmiana metody w trakcie rysowania. ilustracja Rysowanie prostego odcinka ciany Przy pomocy metody ciana pojedyncza tworzy si jeden prosty odcinek ciany. ilustracja Na Rzucie definiuje si pooenie ciany i jej dugo wskazujc jej punkt pocztkowy i kocowy. Wstpny zarys ciany widoczny jest od momentu rozpoczcia jej rysowania w punkcie pocztkowym a do wyznaczenia punktu kocowego. ilustracja W oknie 3D mona definiowa dugo ciany, jak rwnie graficznie zmieni warto wysokoci pierwotnie wpisan w oknie dialogowym ustawie ciany. Podobnie jak na Rzucie, wstpny zarys bryy ciany cignie si za kursorem pokazujc jej pierwotnie ustalon wysoko. - Aby zatwierdzi pierwotn (ustawion wczeniej) wysoko ciany, kliknij dwukrotnie w punkcie kocowym ciany. - Aby zmieni wysoko rysowanej ciany przesu odpowiednio kursor Owek w gr lub w d pionowej linii wychodzcej z wyznaczonego jednym klikniciem punktu kocowego ciany i kliknij na odpowiedniej wysokoci. - Nacinicie klawisza Enter wprowadza warto wysokoci ciany zgodnie z aktualnym pooenia kursora. Rysowanie ciany ukowej Na Palecie Info dostpne s trzy metody geometrii do rysowania cian ukowych po uku okrgu (naley przytrzyma klawisz ciana ukowa klikajc na niego myszk rozwin si trzy opcje). Metody te rni si wyborem punktw wyznaczajcych uk. ilustracja

Stosujc pierwsz metod uk wyznacza si okrelajc rodek i promie uku lub okrgu. Pierwsze kliknicie wskazuje rodek. strona 70

Pojawia si wstpny zarys ciany piercieniowej rozszerzajcy si za kursorem a do drugiego kliknicia wyznaczajcego promie. Nastpnie za kursorem cignie si ju tylko czciowy zarys ciany ukowej a do trzeciego kliknicia wyznaczajcego dugo uku ciany. Aby narysowa cian po zamknitym okrgu naley klikn dwukrotnie wyznaczajc jego promie. Po okreleniu wszystkich trzech punktw wyznaczajcych uk ciany w miejsce wstpnego zarysu wywietlany jest obrys ciany wraz z kreskowaniem. ilustracja

Stosujc drug metod uk wyznacza si okrelajc trzy punkty lece na jego obwodzie. Pierwsze dwa kliknicia to punkt pocztkowy i kocowy uku zwykle w miejscach przecicia z innymi elementami na rysunku, wzach siatki lub specjalnych punktach przycigania. Potem pojawia si okrg podajcy za kursorem a do momentu wskazania trzeciego punktu trzecie kliknicie.

ilustracja Czwarte kliknicie okrela dugo ciany ukowej. Podwjne kliknicie przy wyznaczaniu trzeciego punktu spowoduje narysowanie ciany po penym okrgu. Uwaga: Drugi i trzeci punkt maj charakter pomocniczy przy tworzeniu geometrii uku i ostatecznie nie musz nalee do skonstruowanej ciany. ilustracja Po okreleniu dugoci uku w miejsce wstpnego zarysu wywietlany jest obrys ciany ukowej wraz z kreskowaniem. ilustracja

Trzecia metoda pozwala tworzy wycznie ciany po zamknitym okrgu wskazujc trzykrawdzie styczne lub punkty na obwodzie. Punktami wyznaczajcymi okrg mog by: krawd styczna (kursor Mercedes), punkt charakterystyczny (kursor Fajka) lub dowolny (kursor Krzyyk). W przypadku tej metody aby utworzy cian po zamknitym okrgu styczn do krawdzi innych elementw, naley wskaza przynajmniej jedn krawd styczn. Po wskazaniu trzech punktw narysowany zostanie okrg nie styczny, lecz przechodzcy przez wyznaczone punkty (jak w drugiej metodzie). Dozwolona jest wycznie styczno liniowa, tzn. wszystkie punkty styczne musz lee na prostych odcinkach stropw, linii, cian itp. Kliknicie na punkt lecy na uku (kursor Mercedes) utworzy okrg, ktry zamiast by styczny do uku, przejdzie przez wskazany punkt. Nastpny krok zaley od sytuacji: - Jeeli jest jedno rozwizanie automatycznie zostanie narysowany peny okrg ciany. - Jeeli moliwe s dwa lub cztery rozwizania pojawia si kursor Oko, a wstpny zarys ciany wskazuje moliwe pooenia okrgu zgodnie z ruchem kursora. Ostatnie kliknicie w wybranym pooeniu zakoczy proces tworzenia ciany po zamknitym okrgu.

strona 71

ilustracja

Jeeli nie ma rozwizania (np. jako styczne zostay wskazane trzy rwnolege krawdzie) okrg nie zostanie utworzony. Uwagi: Poniewa ciany musz mie punkt pocztkowy i kocowy, ciana zataczajca peny okrg bdzie w rzeczywistoci skadaa si z dwch pokrgw. Nie ma moliwoci bezporedniego tworzenia cian po ksztacie penych elips, ukw eliptycznych czy krzywych. Mona je utworzy wykonujc dane ksztaty przy pomocy innych elementw lub narzdzi rysunkowych, oraz Magicznej Rdki. Zob. opis dalej.

Rysowanie serii cian Metoda ciana zoona pozwala tworzy cigi prostych lub ukowych odcinkw cian o tych samych cechach, z automatycznie czonymi odcinkami linii bazowej. Wyboru tej Metody geometrii dokonuje si na Palecie Info (naciskajc i przytrzymujc ikonk ciana prosta). ilustracja Od chwili rozpoczcia tworzenia pierwszego odcinka ciany pojawia si Paleta pomocnicza oferujca rne opcje rysowania odcinkw prostych lub ukowych. ilustracja Opcje s nastpujce: - Prosty segment. - uk styczny do poprzedniego segmentu (nie mona zastosowa przy rysowaniu pierwszego segmentu). - uk zdefiniowany pocztkow (wyznaczon przed rozpoczciem rysowania segmentu) styczn i punktem kocowym. ilustracja uk zdefiniowany przez trzy punkty. uk zdefiniowany przez rodek i punkt kocowy.

Wybierz kursorem odpowiedni opcj i wyznacz koniec pierwszego odcinka, tak jak w przypadku opisanej powyej metody ciana pojedyncza. Wyznaczony w ten sposb punkt kocowy automatycznie staje si punktem pocztkowym nastpnego odcinka. Aby zakoczy rysowanie kliknij dwukrotnie w punkcie kocowym ostatniego odcinka. W trakcie krelenia wida wstpny zarys odcinkw ciany; po zakoczeniu rysowania wywietlana jest ciana zoona z obrysem i wzorkiem wypenienia.

Aby przerwa rysowanie kliknij na Palecie kontrolnej przycisk Anuluj lub nacinij z klawiatury Delete(oraz ESC). W ten sposb skasowane zostan wszystkie segmenty. Polecenie Odwoaj ciana w menu Zmiany usuwa ca nowoutworzon seri cian, a nie tylko jej ostatni segment.

strona 72

Nacinicie klawisza Backspace z klawiatury usuwa poprzedni segment i pozwala kontynuowa tworzenie ciany zoonej. Zmiana atrybutw ciany na Palecie Info w trakcie jej krelenia powoduje zmodyfikowanie atrybutw wszystkich narysowanych odcinkw (pooenia linii bazowej, rodzaju linii, koloru wypenienia, materiau itp.) Paleta pomocnicza umoliwia zmian metody krelenia ciany zoonej w dowolnej chwili. Po wczeniu funkcji Autogrupowanie (z menu Narzdzia) wszystkie odcinki krelonej ciany bd naleay do jednej grupy.

Rysowanie Prostokta cian Stosujc metod Prostokt tworzy si cztery odcinki ciany ze wsplnymi wzami poprzez wyznaczenie przektnej prostokta. Boki prostokta s zorientowane zgodnie z kierunkami Siatki prostej. Zastosowanie Siatki obrconej nie ma wpywu na zorientowanie kierunkw bokw prostokta. ilustracja Stosujc metod Obrcony prostokt tworzy si element o czterech cianach podobnie jak w metodzie opisanej powyej, z t rnic, e na pocztku okrela si wektor odchylenia linii bazowej podstawy prostokta. ilustracja Rysowanie ciany trapezoidalnej Metoda ciana trapezoidalna, czy te ciana o bokach nierwnolegych, pozwala tworzy ciany proste o zmiennej gruboci. Ten typ ciany rysuje si jak cian prost po wstpnym okreleniu gruboci na obu jej kocach. ilustracja Rysowanie ciany o rzucie wieloboku Do tworzenia ciany o nieregularnym ksztacie suy metoda ciana o rzucie wieloboku wybierana z Palety Info lub okna dialogowego ustawie ciany. W tego typu cianach mona stosowa wycznie jednolite rodzaje wypenie, nie mona wstawia w ni drzwi ani okien. Wyznaczanie konturu ciany o rzucie wieloboku przypomina krelenie ciany zoonej. Mona stosowa krawdzie proste i ukowe. ilustracja Krawdzie wieloboku rysuje si podobnie jak odcinki ciany zoonej (zob. wczeniej). ciana o rzucie wieloboku musi mie przynajmniej cztery boki. strona 73 ilustracja W przypadku wieloboku, ktrego krawdzie si przecinaj, ArchiCAD wywietli odnone ostrzeenie, lecz ciana zostanie utworzona. - W cianach o rzucie wieloboku nie mona umieszcza drzwi ani okien. - ciany tego typu nie mog mie struktury warstwowej. Po zamkniciu wieloboku jego krawdzie zostan podzielone na krawdzie z liniami bazowymi i zwyke krawdzie, wedug ktrych zostan przypisane materiay. W celu edycji ciany o rzucie wieloboku kliknij na krawd lub wze zaznaczonej ciany i skorzystaj z pojawiajcej si Palety pomocniczej. Po najechaniu na punkty kocowe krawdzi z lini bazow (kursor Fajka) Paleta pomocnicza bdzie zawieraa dodatkow ikonk umoliwiajc zmian zasigu linii bazowej poprzez przesunicie punktw kocowych zasigu na inne wierzchoki wieloboku. ilustracja Tworzenie ciany z bali Z bali mona tworzy ciany proste. Szczegy bali pojawiaj si w oknach 3D i P/E.

ilustracja Opcje geometrii i tekstury bali ustawia si w oknie Ustawienia domylne ciany w zakadce Model po klikniciu przycisku Parametry bali. ilustracja

Wysoko bala w tym polu wpisuje si wysoko bala. Jeli jej warto wynosi 0 bale nie zostan wywietlone. Rozpocznij od pbala po zaznaczeniu tej opcji ciana bdzie zaczynaa si na dole od powki bala. Ksztat bali do wyboru s cztery ksztaty bali. strona 74

Promie bali mona wybra jedn z dwch opcji ciana moe by zbudowana z bali okrgych lub nieco citych kwadratowych. Materia powierzchni poziomych trzy opcje do wyboru. Wyrwnaj tekstur do krawdzi ciany zaznaczenie tej opcji spowoduje, e mapowanie tekstury ciany bdzie wyrwnane do ciany aby unikn rozdzielenia tekstury bali (na Fotorenderingu) Uwagi: Konstrukcje z bali moliwe s tylko w przypadku podstawowych, prostych cian. Przy okrelaniu wysokoci bali naley uwaa, aby wpisana wielko nie bya wiksza ni grubo ciany w takim przypadku utworz si przerwy midzy balami.

Rysowanie ciany szczytowej Gdy zachodzi potrzeba utworzenia ciany dopasowanej do skonej poaci dachu lub ciany o citych naroach, mona przyci zwyk, prostoktn cian paszczyzn dachu o odpowiednim nachyleniu, jak to pokazano na rysunku niej do tego celu mona rwnie uy polecenia Dziaania na elementach bryowych Pena procedura opisana zostaa w . podrozdziale Dachy. ilustracja Poczenia cian w 2D Czyste poczenia cian mona uzyska tylko w przypadku prawidowego ich czenia. Przy czeniu cian podstawowe znaczenie ma linia bazowa aby linie bazowe cian poczyy si, musz zosta precyzyjnie dopasowane. Zwyke przecicie si (X) tych linii nie jest wystarczajce, musz one dokadnie styka si punktami kocowymi lub tworzy poczenie typu L bd T. Aby poczy noworysowan cian ze cian istniejc, podczas ustalania punktu kocowego wektora noworysowanej ciany wystarczy klikn na dowoln krawd lub punkt w obrbie kreskowania ciany istniejcej, a linia bazowa nowej ciany zostanie prawidowo poczona. Funkcja ta dziaa rwnie w przypadku czenia modyfikowanej ciany z inn istniejc, lecz jedynie w przypadku rozcigania. Niekiedy przy skomplikowanych poczeniach wygodniej jest pracowa przy wyczonej opcji Czy poczenia cian i belek (menu Opcje) linie bazowe s wtedy doskonale widoczne, co uatwia precyzyjne rysowanie. ilustracja Uwaga: Sposoby pocze pomidzy cianami nie zmieniaj si nawet gdy cz przecinajcych si elementw znajduje si w warstwie ukrytej. Aby to skorygowa naley zmieni grup przeci w Parametrach Warstw. czenie cian o rnych wzorkach wypenienia. W przypadku stykania si rnych cian w poczeniu typu L, wzorki wypenienia cian zostan rozdzielone po przektnej poczenia (zob. ilustracja poniej). W przypadku poczenia typu T obrys gwnej ciany pozostanie cigy. ilustracja Gdy potrzebny jest bardziej szczegowy rysunek detalu skomplikowanego przecicia cian, mona naklei at lub utworzy dodatkowy Rysunek detalu. Mona take retuszowa rysunek w PlotMakerze przed plotowaniem lub drukowaniem.

strona 75 Priorytety czenia trzech cian Ustalenie priorytetw przy takich poczeniach skada si z dwch etapw. Najpierw czone s dwie najgrubsze ciany, potem dopasowywana jest trzecia. Jeeli wszystkie ciany maj identyczn grubo, ciany o strukturze warstwowej bd miay priorytet nad cianami o jednolitych wypenieniach. ilustracja Jeli potrjne poczenie nie wyglda zadowalajco, mona minimalnie odsun punkt kocowy jednej ciany, tak aby w miejsce potrjnego poczenia otrzyma dwa podwjne. Poczenia cian z pionowym przesuniciem Jeeli dwie ciany cz si w widoku z gry lecz nie cz si w pionie, lub tylko stykaj si ze sob, nie bd przecinay si na Rzucie ani w oknie 3D. Automatyczne czenie cian warstwowych W przypadku pocze takich cian ArchiCAD analizuje ukad warstw i tworzy odpowiednie poczenia. ilustracja Naroniki (typu L) cian o identycznych strukturach warstwowych s automatycznie czyszczone, nawet jeli analogiczne warstwy s rnej gruboci. ilustracja Rdzenie cian warstwowych nigdy nie s przecinane innymi warstwami. Tworzenie pocze w punktach przecicia si cian Aby poprawnie poczy przecinajce si ciany naley: 1- Narysowa dwie przecinajce si ciany. 2- Zaznaczy jedn z nich. 3- Przy wczonym narzdziu ciana klikn na lini bazow drugiej ciany trzymajc wcinity klawisz Ctrl (Windows) lub Cmd (MacOs). Zaznaczona ciana zostanie podzielona. ilustracja Uwagi: Ten sposb dziaa rwnie w przypadku kilku cian zaznaczonych rwnoczenie. Mona take uy polecenia Podzia z menu Zmiany. (Powysze moe nie by konieczne w wersji 8.1 i wyszych.) Naroniki ciany o rzucie wieloboku Domylnie, ciany takie poczone ze zwykymi cianami zachowuj swj pierwotny kontur. Jeli niezbdna jest zmiana tego ustawienia, zaznacz opcj Rogi ciany o rzucie wieloboku mog si zmienia w oknie dialogowym Ustawienia domylne ciany w zakadce Geometria i pooenie lub na Palecie Info. strona 76 Poniszy przykad przedstawia czenie ciany pojedynczej ze cian o rzucie wieloboku. Pierwszy rysunek pokazuje wariant z wyczonym poleceniem Czy poczenia cian i belek. ilustracja Wczenie polecenia Czy poczenia cian i belek w menu Opcje da inny rezultat w przypadku aktywnej (po lewej) i nieaktywnej (po prawej) opcji Rogi ciany o rzucie wieloboku mog si zmienia. Modyfikowanie geometrii ciany Przy pomocy polece z hierarchicznego menu Narzdzia/Modyfikuj cian zmienia si grubo, umiejscowienie linii bazowej i kierunek zaznaczonych cian. Przy pomocy polecenia Struktura... mona zmienia kreskowanie zaznaczonych cian nie zmieniajc pooenia danej czci ciany. Rodzaj wypenienia ustawia si na grze okna dialogowego. Jeeli wybrane wypenienie nie jest struktur warstwow, mona ustawi jego grubo, w przeciwnym razie wywietlana jest grubo rdzenia. Zaznaczenie odpowiedniej opcji w dolnej czci okna dialogowego spowoduje,

e dana cz ciany zachowa swoje pooenie po modyfikacji. (Jeeli to moliwe, zostanie to osignite przez wykonanie modyfikacji (np. pogrubienia) bez zmiany pooenia linii bazowej ciany, jeli nie, przez przesunicie linii bazowej.) ilustracja Przy pomocy polecenia O... zmienia si pooenie linii bazowej zaznaczonych cian bez przesuwania samych cian na Rzucie. ilustracja strona 77

Po lewej stronie okna dialogowego zmienia si lico ciany z lini bazow. Po prawej ustala si przesunicie linii bazowej do danej czci ciany. Polecenie Odwr kierunek zmienia kierunek linii bazowej. (Efekt jest widoczny przy wyczonej opcji Czy poczenia cian i belek.) ciany a inne elementy - Supy: automatyczne czenie cian i supw, opcjonalne owijanie cian wok supw. ciany i supy musz nalee do warstw o tym samym numerze grupy przeci. Wicej szczegw i przykady w podrozdziale Supy.

Belki: Gdy belka przecina cian, element o niszym priorytecie zostanie przycity w 3D. Priorytety cian definiuje si oglnie w oknie Opcje/Preferencje/Elementy konstrukcyjne, natomiast priorytety belek ustala si indywidualnie. ciany i belki musz nalee do warstw o tym samym numerze grupy przeci. Wicej szczegw i przykady w podrozdziale Belki. Drzwi i okna: Te elementy mog by umieszczone wycznie w cianie. Staj si jej integraln czci. Wicej szczegw w podrozdziale Drzwi i Okna Stropy: Nakadanie si krawdzi cian i stropw jest automatycznie korygowane w 3D w widokach elewacji i innych widokach 3D fasady zostan wyczyszczone. Wicej szczegw w podrozdziale Stropy. Dachy: Grna lub dolna cz ciany moe by docita poaci dachu. Wicej szczegw i przykady w podrozdziale Dachy. Strefy: ciany zwykle wyznaczaj granice stref. Wicej szczegw w podrozdziale Strefy. Uwaga: Dziaania na bryach cian s wykonywane niezalenie od widocznoci warstwy.

Supy
Definicja W ArchiCADzie supy skadaj si z dwch komponentw rdzenia nonego i opcjonalnej okadziny, reprezentujcej np. zabezpieczenie przeciwpoarowe, czy jakiekolwiek inne wykoczenie supa. Podstawa supa moe by prostoktna lub okrga. Supy mog by wolnostojce lub inteligentnie poczone ze cianami. Na Rzucie supy s widoczne w postaci obrysw rdzenia i zewntrznej okadziny, z opcjonalnym symbolem rdzenia (przekrelony, X) i dwoma rnicymi si wzorkami wypenienia dla rdzenia i okadziny. W oknie 3D wszystkie powierzchnie maj przypisany ten sam materia. W oknie Przekroju widoczny jest wzorek wypenienia rdzenia, natomiast w widoku Elewacji sup wywietlany jest tylko w postaci konturu. ilustracja strona 78

Ustawienia narzdzia Sup Narzdzie Sup ulokowane jest na Palecie narzdziowej poniej narzdzia ciana. Okno dialogowe jego ustawie zawiera cztery zakadki: Geometria i pooenie, Rzut i przekrj, Model oraz Tworzenie list i etykiet. Na dole okna, jak w przypadku wszystkich narzdzi, z rozwijanego menu wywietlany jest wybr biecej warstwy. ilustracja

Zakadka Geometria i pooenie zawiera ustawienia dotyczce wysokoci i podniesienia supa, wymiarw rdzenia, gruboci okadziny i umiejscowienia punktu kotwicznego rdzenia. ilustracja Sup moe by w rzucie prostoktny lub okrgy, a pod wzgldem lokalizacji wolnostojcy lub zintegrowany ze cian. Zob. dalej Supy a inne elementy. ilustracja W przypadku supa prostoktnego, boki podstawy mog mie rne wymiary. Przy tworzeniu supa kwadratowego uatwieniem jest sprzenie wymiarw bokw poprzez kliknicie ikonki acucha. Grubo okadziny wok rdzenia jest staa.

Druga zakadka, Rzut i przekrj, suy do ustawiania wygldu supa na rzucie i przekroju. ilustracja Ustawienia te dotycz symbolu rdzenia (nieoznaczony, przekrelony, X), kreskowania oraz obrysu wszystkich Supw na Rzucie oraz w Oknie Przekroju/Elewacji. - Wybr rodzaju linii dotyczy zarwno obrysu, jak i opcjonalnego symbolu. - Mona wybra rne kolory dla kreskowania i ta. - Nie mona uywa Struktur warstwowych jako wypenienia supw. strona 79

Trzecia zakadka zawiera ustawienia atrybutw Modelu, czyli sposobu wywietlania supa w oknie 3D oraz nie przekrojonych supw w oknach P/E. ilustracja W tej zakadce ustawia si przede wszystkim materia powierzchni supa.

W przypadku supw z opcj integracji ze cian wybrany tu materia dla zostanie zastpiony materiaem powierzchni ciany otulajcej sup. Podczas wstawiania nowych supw polecenie Odwoaj docicie dachem nie jest aktywne. Umoliwia ono na przywrcenie pierwotnych wysokoci zaznaczonych supw docitych paszczyzn dachu.Wicej szczegw w podrozdziale Dach. Podczas wstawiania nowych supw polecenie Resetowanie tekstury nie jest aktywne. Pozwala ono na przywrcenie pierwotnego punktu zaczepienia tekstury po ewentualnych modyfikacjach wOknie 3D. Wicej o nakadaniu tekstur w 3D w Rozdziale 5 Technika tworzenia elementw i ich edycja.

Czwarta zakadka, Tworzenie list i etykiet, pozwala ustawi parametry wykorzystywane przy tworzeniu etykiet i zliczaniu supw. ilustracja Wikszo opcji tej zakadki zostaa opisana wczeniej w tym rozdziale w czci Identyfikacja elementw, Tworzenie list i etykiet. W rozwijanym oknie Odniesienie do stref mona ustawi, czy nowy sup wyznacza granic strefy, czy jego powierzchnia ma by odjta od strefy, czy te ma zosta pominity przy obliczaniu powierzchni strefy.Wicej w podrozdziale Strefy. Rysowanie supw Po ustaleniu parametrw supw w oknie dialogowym ustawie, mona przej do wstawiania supw w Projekcie. Nowe supy mona tworzy zarwno na Rzucie jak i w oknie 3D. Geometria Na Palecie Info znajduj si trzy Metody geometrii suce do wstawiania nowych supw.

strona 80 ilustracja

Sup okrgy metoda pozwalajca na wstawianie supw o podstawie koa. Kt prosty metoda pozwalajca na tworzenie supw o bokach zorientowanych zgodnie z Siatk prost. Sup obrcony metoda pozwalajca na dowolne obracanie supw przed wstawieniem na rzut.

Wstawianie Supw Do chwili kliknicia w wybranym punkcie za kursorem poda wstpny zarys wczeniej zdefiniowanego supa. Gdy wymiary supa s niewielkie, przy maym powikszeniu nie jest widoczny na Rzucie. ilustracja Kliknicie wstawia sup na Rzucie lub w Oknie 3D zgodnie z wyborem punktu wstawienia (kotwicznego) rdzenia zdefiniowanego wczeniej w oknie dialogowym ustawie Narzdzia Sup. W przypadku metody geometrii Sup obrcony pierwsze kliknicie okrela pooenie punktu wstawienia. Nastpnie pojawia si wstpny zarys supa obracajcy si zgodnie z ruchami kursora i uatwiajcy ustalenie jego ostatecznego pooenia. Drugie kliknicie wyznacza kt obrotu i wstawia sup. ilustracja Supy a inne Elementy Podobnie jak ciany, supy mog by docinane od dou lub od gry paszczyzn dachu. Wicej szczegw w podrozdziale Dachy. Przy przeciciu belki ze supem, w oknie 3D zostanie docity element o niszym priorytecie. Priorytet supw definiuje si oglnie w oknie Opcje/Preferencje/Elementy konstrukcyjne, natomiast priorytety poszczeglnych belek ustawia si odrbnie. Wicej szczegw i przykady w podrozdziale Belki. Supy podlegaj Dziaaniom na elementach bryowych z innymi elementami konstrukcyjnymi. Poniej omwiono kilka moliwych relacji supw i cian. Supy wolnostojce (niezintegrowane ze cian) na Rzucie Taki sup nie zmienia ksztatu ciany, a jedynie wycina sobie miejsce przechodzc przez jej warstwy. Linie pocze pomidzy warstwami ciany a supem s usuwane jeli wypenienia s takie same. Kontur rdzenia supa oznaczonego symbolem przekrelenia lub X jest zawsze widoczny. Poniej pokazano ten sam sup w trzech rnych sytuacjach: 1- Sup wolnostojcy 2- Sup wstawiony w cian warstwow 3- Sup wstawiony w cian jednolit. strona 81

ilustracja Wypenienia ciany i okadziny s rne Wypenienia ciany i okadziny s identyczne Wypenienia ciany i rdzenia s identyczne, rdze oznaczony X Wypenienia ciany i rdzenia s rne, rdze nieoznaczony Wypenienia ciany i rdzenia s identyczne, rdze nieoznaczony Supy zintegrowane ze cian na Rzucie Supy takie mog zlewa si tylko z rdzeniem cian warstwowych. Pozostae warstwy ciany otocz sup zachowujc swoje gruboci. Zintegrowanie supa ze cian zachodzi tylko w nastpujcych warunkach:

Sup wstawiony zosta przy uyciu metody Zintegrowany ze cian, Sup pokrywa si (w caoci lub czciowo) ze cian warstwow, Dany rodzaj ciany warstwowej ma warstwy okadziny, Sup dotyka lub przecina rdze (warstwy rdzeniowe) ciany warstwowej.

Na poniszym rysunku wida, e rdze ciany zachowuje si tak jak w przypadku supa wolnostojcego i linie poczenia s czyszczone, natomiast pozostae warstwy ciany otaczaj sup. ilustracja opis jak wyej Uwaga: Opcja Zintegrowania nie jest dostpna dla cian ukowych i o rzucie wieloboku. Supy w widokach 3D Supy wstawione przy pomocy metody konstrukcyjnej Zintegrowany ze cian przejmuj materia powierzchni ciany, nawet jeeli adne warstwy ciany nie zostay skonfigurowane do otaczania supw. Jeeli powierzchnia supa styka si z powierzchni ciany, stropu lub innego supa na tej samej paszczynie 3D, to w widoku 3D usunite zostan linie poczenia. ilustracja strona 82

Belki
Definicja W ArchiCADzie Belki to proste poziome elementy konstrukcyjne o pionowych paszczyznach kocw. Najlepiej uywa ich do konstruowania elementw wspornikowych, ktrych dugo osi jest znacznie wiksza od ich szerokoci i/lub wysokoci, np. prostoktnych betonowych lub drewnianych belek. Podczas tworzenia Belki ArchiCAD generuje obrys i o odniesienia elementu na Rzucie, obrys w widoku Elewacji, obrys i kreskowanie na przekroju, oraz bry w oknie 3D. ilustracja Wszystkie typy Belek mog mie otwory, ktre definiowane s po utworzeniu Belki. Parametry otworw w zaznaczonej Belce ustawiane s w zakadce Model w oknie dialogowym ustawie. Otwory mog by okrge bd prostoktne. W jednej Belce mog wystpowa otwory rnych typw i rozmiarw. ilustracja Kada Belka ma o odniesienia i kierunek. O odniesienia suy do precyzyjnego czenia Belek aby uzyska czyste poczenia, pozwala take ustali punkty aktywne oraz krawdzie do zaznaczania, przenoszenia i przeksztacania Belek. O odniesienia to gruba czarna linia widoczna zawsze podczas rysowania Belki. Kierunek Belki okrela kolejno umiejscawiania jej kocw. O odniesienia (wraz ze strzak wskazujc kierunek) widoczna jest tylko na Rzucie, przy wyczonej opcji Czy poczenia cian i belek. ilustracja Sposb wywietlania Belek zaley od aktualnych ustawie w oknie Opcje/Opcje wywietlania. - Czyszczenie pocze cian i Belek moe by wczane i wyczane. - Mona wywietla tylko osie odniesienia lub tylko linie obrysw Belek. - Wzorki wypenienia mog by wywietlane w postaci wypenienia penego, bitmapowego lub wektorowego. Ustawienia narzdzia Belka Narzdzie Belka zlokalizowane jest na Palecie narzdziowej poniej narzdzia Sup. Okno dialogowe jego ustawie zawiera sze zakadek: Geometria i pooenie, Rzut pitra, Przekrj, Model, Otwr oraz Tworzenie list i etykiet. Na dole okna dialogowego, jak w przypadku wszystkich narzdzi, z rozwijanego menu wywietlany jest wybr biecej warstwy. strona 83

ilustracja Zakadka Geometria i pooenie pozwala ustawia takie wielkoci jak rzeczywista wysoko i podniesienie Belki, grubo i opcjonalne przesunicie linii odniesienia. Mona tu rwnie wybiera, na ktrych kondygnacjach bdzie widoczny obrys Belki.

ilustracja

Domylnie o odniesienia Belki przebiega przez rodek jej grnej powierzchni. Mona jednak okrela przesunicie osi zgodnie z potrzebami, a nawet umiejscowi j poza obrysem Belki.

ilustracja Druga zakadka, Rzut pitra, zawiera ustawienia sposobu wywietlania Belki na Rzucie. Mona wybra rne rodzaje i kolory linii obrysu i osi odniesienia. Te same ustawienia zostan uyte do pokazania pooenia otworw i ich osi. ilustracja

Trzecia zakadka, Przekrj, zawiera ustawienia atrybutw Belki (wzorki wypenienia, kolory pir) w oknie Przekroju. Wybra mona rne kolory obrysu, kreskowania wntrza przecitej Beli oraz jego ta. ilustracja strona 84

Nie mona uywa Struktur warstwowych jako wypenienia belek. Kreskowanie widoczne jest wycznie na przekroju. W widoku Elewacji Belki maj tylko obilustracja

Czwarta zakadka zawiera ustawienia atrybutw Modelu. Oprcz wyboru materiau dla piciu powierzchni Belki, okrela si tu jej priorytet w przypadku przecicia z innymi elementami w 3D. Kliknicie ikonki acucha obok nazw Materiaw powoduje przypisanie materiau wybranego jako ostatni do wszystkich powierzchni. Wyczenie acucha przywraca pierwotny wybr materiaw dla poszczeglnych powierzchni. ilustracja

Priorytety przecicia Belek w 3D omwiono poniej, w sekcji Poczenia belek. Podczas krelenia nowej Belki przycisk Odwoaj docicie dachem nie jest aktywny. Pozwala on na przywrcenie pierwotnych wysokoci zaznaczonych Belek, ktre zostay docite poaci dachu. Wicej szczegw w podrozdziale Dach. Podczas krelenia nowej Belki przycisk Resetowanie tekstury nie jest aktywny. Pozwala on na przywrcenie pierwotnego punktu zaczepienia i kierunku tekstury, po ewentualnej modyfikacji w Oknie 3D. Wicej informacji o nakadaniu tekstur w Rozdziale 5 Technika tworzenia elementw i ich edycja.

Pita zakadka, Otwr, suy do definiowania otworw w belce. ilustracja Otwory mog mie ksztat prostoktny lub okrgy. W polu Pooenie ustala si odlego otworu od grnej powierzchni belki. Pole Symbol na rzucie pozwala decydowa czy widoczny bdzie obrys otworu, czy tylko o.

Mona modyfikowa ustawienia domylne Otworw po zaznaczeniu ich wewntrz Belki. W jednej Belce mog znajdowa si otwory o rnych ksztatach i rozmiarach. Wicej szczegw zob. Definiowanie otworw.

Szsta zakadka, Tworzenie list i etykiet, pozwala ustawi parametry wykorzystywane przy tworzeniu etykiet i zliczaniu Belek. strona 85

ilustracja Opcje tej zakadki zostay opisane wczeniej w tym rozdziale, w podrozdziale Identyfikacja elementw, Tworzenie list i etykiet.

Rysowanie belek Po okreleniu danych parametrw w oknie Ustawienia domylne belki mona przystpi do krelenia Belek. Nowe Belki mona tworzy w oknie Rzutu oraz w oknie 3D. Geometria Na Palecie Info dostpne s cztery Metody geometrii do rysowania Belek. Przed rozpoczciem krelenia naley wybra jedn z nich. ilustracja

Metoda Belka pojedyncza pozwala kreli belk wskazujc na arkuszu roboczym dwoma klikniciami pocztek i koniec jej osi odniesienia. Metoda Belki poczone pozwala tworzy cig poczonych belek z automatycznie uzgadnianymi punktami kocowymi ich osi odniesienia. Proces tworzenia Belek poczonych jest taki sam jak w przypadku cian zoonych (szczegowy opis zob. Rysowanie cian). W trakcie tworzenia Belek poczonych nie pojawia si jednak Paleta pomocnicza, poniewa, w odrnieniu do cian, rcznie mona rysowa tylko proste odcinki. Po klikniciu w punkcie kocowym pierwszej belki automatycznie rozpoczyna si rysowanie drugiej, itd. Podwjne kliknicie koczy tworzenie ostatniego odcinka. Metoda Prostokt belek pozwala tworzy prostokt z czterech stykajcych si kocami Belek, o bokach rwnolegych odpowiednio do osi X i Y. Prostokt wyznacza si klikajc w punkcie pocztkowym i kocowym jednej z jego przektnych. Metoda Obrcony prostokt belek pozwala tworzy prostokt z czterech stykajcych si kocami Belek dwa pierwsze kliknicia wyznaczaj jego pierwszy bok, trzecie bok prostopady.

Uwaga: Rcznie mona tworzy wycznie proste belki, jednak Magiczna Rdka pozwala obrysowa element rysunkowy lub konstrukcyjny o dowolnych krzywiznach i w ten sposb utworzy acuch krtkich prostych odcinkw wzdu zadanego ksztatu. Opis zob. Uywanie Magicznej Rdki. Definiowanie otworw w Belce Otwory wyznacza mona dopiero po narysowaniu belki. Po zaznaczeniu wybranej Belki upewnij si, e naPalecie narzdziowej wcinity jest przycisk Narzdzie Belka. Na Rzucie otwory w Belce tworzy si klikajc jej o odniesienia. Podczas tego procesu pojawia si Paleta pomocnicza z moliwymi opcjami zmian. strona 86

Kliknicie ikonki Wykonaj otwr w belce utworzy otwr o parametrach ustawionych w zakadce Otwr w oknie dialogowym ustawie domylnych belki. ilustracja W oknie 3D Otwory tworzy si klikajc kursorem Mercedesem o odniesienia lub grn krawd zaznaczonej Belki. ilustracja Zaznaczanie i modyfikowanie otworw Jeeli potrzebne s otwory o rnych parametrach, praktycznym sposobem jest utworzenie w pierwszej kolejnoci serii otworw przy pomocy powielania, a nastpnie skorygowanie ksztatu, rozmiaru czy pooenia poszczeglnych otworw. Otwr zaznacza si klikajc jego rodek kursorem Fajka przy wczonym narzdziu Belka i wcinitym z klawiatury klawiszu Shift, ewentualnie uywajc narzdzia Strzaka. Zaznaczy i modyfikowa mona tylko jeden otwr, natomiast po zaznaczeniu samej Belki moliwe jest rwnoczesne modyfikowanie parametrw wszystkich otworw. Ksztat i rozmiar otworw zmienia si w oknie dialogowym Ustawienia domylne belki lub na Palecie Info. Mona rwnie rcznie zmienia pooenie otworu w oknie Rzutu zaznaczone otwory mog by przesuwane wzdu belki, a w oknie 3D mona przy pomocy Palety pomocniczej przesuwa otwory take w paszczynie pionowej. czenie belek Po wczeniu w menu Opcje funkcji Czy poczenia cian i belek ArchiCAD automatycznie czyci przecicia oraz poczenia belek typu T lub L. Belki utworzone przy, odpowiednio, wyczonej lub wczonej funkcji Czy poczenia cian i belek wygldaj jak na rysunkach poniej. ilustracja

W odrnieniu od cian, nie ma potrzeby podziau przecinajcych si Belek aby otrzyma czyste poczenie typu X. Podczas czenia Belek przy wczonej funkcji Czy poczenia cian i belek precyzyjne czenie ich osi odniesienia nie jest konieczne. Wystarczy, eby jeden koniec doczanej Belki znalaz si w obrysie drugiej, a koniec ten zostanie automatycznie przycignity do osi. Przy wyczonej funkcji Czy poczenia cian i belek Belka zostanie zakoczona si w miejscu kliknicia myszk. ilustracja W oknie 3D sposb przecinania si Belek zaley od ustawie priorytetw poszczeglnych Belek w zakadce Model w oknie dialogowym Ustawienia domylne belki. Aby w widoku 3D uzyska idealne przecicie typu X naley ustawi rne priorytety. ilustracja Poczenia Belek s czyszczone rwnie wtedy, gdy przecinajce lub czce si Belki maj rne podniesienie. Nie jest ono czyszczone w oknie Rzutu gdy Belki mijaj si w przestrzeni bez czci wsplnej. ilustracja strona 87 Belki zakoczone s zawsze paszczyznami prostopadymi do osi odniesienia belki. Aby utworzy Belk, ktrej paszczyzna koca znajduje si pod dowolnym ktem: 1- Narysuj waciw Belk 2- W oknie Ustawienia domylne belki ustaw grubo 0 w celu narysowania drugiej (wirtualnej) Belki. 3- Narysuj pod odpowiednim ktem drug (wirtualn) Belk o zerowej gruboci zaczynajc si na kocu osi odniesienia pierwszej Belki, tak jak pokazano na rysunku niej. Na Palecie kontrolnej wybierz opcj przycigania poziomego. ilustracja

4- Przebuduj widok. Na Rzucie i w oknie 3D powinny znale si widoki przypominajce odpowiednio ponisze.
ilustracja

5- Rcznie uzupenij lini krawdzi belki na Rzucie. Podobn technik mona rwnie zastosowa do cian zamiennie
z narzdziem zakoczenie ciany wprowadzonym w wersji 8.1. Belki a inne elementy Gdy Belka przecina cian lub Sup, w 3D element o niszym priorytecie zostanie przecity, co oznacza, e poczenie zostanie usunite. Element o wyszym priorytecie pozostanie nienaruszony. Stosuje si to take do przelicze objtoci.

Numery priorytetu cian i Supw s zawsze parzyste; mona je ustawia tylko oglnie w menu Opcje/Preferencje/Elementy konstrukcyjne. - Numery priorytetu Belek s zawsze nieparzyste; definiuje si je dla poszczeglnych Belek w oknie dialogowym ustawie narzdzia Belka. W poniszym przykadzie wysoko priorytetu Supa zostaa ustawiona w oknie Preferencje jako 8. Priorytet grnej Belki to 3, za dolnej 11. Wynik przecicia pokazano z ukrywaniem linii i w postaci szkieletu. ilustracja Belka zawsze przecina Strop kiedy oba elementy cz si w przestrzeni (o ile ich Warstwy nale do grupy o tym samym priorytecie przekroju 3D). Odnosi si to do Okna 3D, oraz do przelicze objtoci. ilustracja Belki mog by docinane paszczyzn dachu. Zob. dalej podrozdzia Dachy. Belki mog bra udzia we wszystkich rodzajach dziaa bryowych z innymi elementami konstrukcyjnymi.

Stropy
Definicja W ArchiCADzie, Stropy s podstawowymi horyzontalnymi blokami konstrukcyjnymi. Stosowane s zwykle do formowania pyt kondygnacji i ppiter. Stropy mona rysowa na Rzucie oraz w oknie 3D. strona 88

Na rzucie strop wywietlany jest w postaci konturu, w oknie 3D jako brya ktrej trzy powierzchnie (grna, dolna i krawdzie) mog mie przypisane rne materiay. Na przekroju stropu wida wzorek wypenienia, natomiast w widoku Elewacji tylko kontur. ilustracja Ustawienia narzdzia Strop Narzdzie Strop zlokalizowane jest w dolnej czci Palety narzdziowej zawierajcej narzdzia konstrukcyjne. Okno dialogowe jego ustawie zawiera pi zakadek: Geometria i pooenie, Rzut pitra, Przekrj, Model, Tworzenie list i etykiet. Na dole okna dialogowego, jak w przypadku wszystkich narzdzi, z rozwijanego menu wywietlany jest wybr biecej warstwy. ilustracja Zakadka pierwsza, Geometria i pooenie, pozwala okreli grubo i podniesienie stropu, oraz kondygnacje, na ktrych ma by wywietlany obrys stropu. ilustracja Uwaga: W ustawieniach domylnych poziom grnej powierzchni pyty pokrywa si z poziomem zerowym kondygnacji (lub Zera projektu), co oznacza, e warto podniesienia dolnej powierzchni stropu uzyskuje si odejmujc jego grubo od wartoci wywietlonej w polu podniesienia. Zakadka druga, Rzut pitra, pozwala ustawi rodzaj linii i kolor pir uywanych do wywietlania obrysu stropu na Rzucie. ilustracja W zakadce trzeciej, Przekrj, okrela si rodzaj wzorku wypenienia uywanego do wywietlania stropu w oknach P/E. Do wyboru s rne kolory pir dla obrysu, kreskowania i jego ta. ilustracja Do wypenienia stopw mona stosowa Struktury warstwowe. Po wybraniu takiego wypenienia uaktywniaj si dwa pola umieszczone poniej rozwijalnego menu. Pozwalaj one zmieni ustawiony na tej zakadce rodzaj i kolor linii dla przekroju stropu i uy oryginalnych ustawie dla danej Struktury warstwowej okrelonych w oknie Opcje/Struktury warstwowe.

Zakadka Model suy przede wszystkim do przypisywania materiaw do poszczeglnych powierzchni stropu wywietlanych w oknie 3D. ilustracja

Mona przyporzdkowa trzy rne materiay dla poszczeglnych czci stropu (grnej, dolnej i przeomu), lub poprzez kliknicie ikonki z acuchem przypisa materia wybrany jako ostatni wszystkim powierzchniom. Po wyczeniu ikonki z acuchem przywrcone zostan pierwotne ustawienia powierzchni stropu. Podczas tworzenia nowego Stropu przycisk Resetowanie tekstury nie jest aktywny. Pozwala on na przywrcenie pierwotnego punktu zaczepienia i kierunku tekstury, po ewentualnej modyfikacji woknie 3D. Wicej informacji o nakadaniu tekstur w Rozdziale 5 Technika tworzenia elementw i ich edycja.

Pita zakadka, Tworzenie list i etykiet, pozwala ustawi parametry wykorzystywane przy tworzeniu etykiet i zliczaniu Belek.

ilustracja Opcje tej zakadki zostay opisane wczeniej w podrozdziale Identyfikacja elementw, Tworzenie list i etykiet. Rysowanie stropw Po ustaleniu danych parametrw w oknie dialogowym Ustawienia domylne pyty mona przej do krelenia stropw przy uyciu dostpnych na Palecie Info Metod geometrii. Nowe stropy mog by tworzone zarwno na rzucie jak i w oknie 3D. strona 90

Geometria Na Palecie Info dostpne s trzy Metody geometrii do rysowania stropw. ilustracja

Pierwsza ikonka po lewej umoliwia tworzenie Stropu wielobocznego. Tak jak w przypadku cian, pojawia si Paleta pomocnicza pozwalajca na rysowanie prostych bd ukowych odcinkw obrysu Stropu. Wicej informacji o stosowaniu odnonych narzdzi znajduje si w podrozdziale ciany.

ilustracja W przypadku wieloboku, ktrego krawdzie si przecinaj, ArchiCAD wywietli odpowiednie ostrzeenie, lecz strop zostanie utworzony.

Druga i trzecia ikonka pozwala tworzy odpowiednio Prostokt i Obrcony prostokt analogicznie jak w poprzednio omawianych narzdziach. Prostokt definiuje si wskazujc punkty kocowe jego przektnej; jest zawsze zorientowany zgodnie z liniami siatki. Stosujc metod Obrconego prostokta okrela si najpierw wektor odniesienia pyty, a nastpnie jej wielko.

Otwory w stropie W przypadku koniecznoci wycicia otworu w stopie np. na schody, atrium czy te przebicia, naleywczy narzdzie Strop, zaznaczy dany strop i narysowa kontur w jego obrbie. Program zinterpretuje nowy ksztat jako otwr w stropie. ilustracja Jeeli przed rysowaniem otworu nie zaznaczysz stropu, program zinterpretuje nowy ksztat, nawet znajdujcy si w obrysie innego stropu, jako now pyt. Aby to sprawdzi zaznacz dany strop w oknie Rzutu. Jeeli program utworzy otwr, punkty zaznaczania bd wywietlane na zewntrznym i wewntrznym konturze Stropu. Umoliwia to zaznaczenie i usunicie pomykowo utworzonego stropu. Jeeli obrys otworu wychodzi poza kontur danego Stropu lub nachodzi na obrysy innych otworw, ArchiCAD wywietli odpowiednie ostrzeenie, lecz otwr zostanie wycity. Strop wieloboczny o przecinajcych si krawdziach zostanie skorygowany automatycznie po uyciu dowolnego narzdzia edycji stropu z Palety pomocniczej.

Stropy a inne Elementy Po utworzeniu na stropie ciany, ktrej krawd pokrywa si z dowolnym odcinkiem obrysu Stropu, wsplna krawd zostanie wyczyszczona w Oknie 3D. Funkcja ta zapewnia prawidowe wywietlanie widokw zewntrznych z ukrywaniem linii. ilustracja strona 91

Stropy mog bra udzia w we wszystkich rodzajach Dziaa na elementach bryowych. Tak jak inne elementy konstrukcyjne mog by docinane paszczyzn dachu, cho istnieje istotna rnica w przeciwiestwie do cian, Supw czy Belek, nie mona odwoa tego polecenia w oknie dialogowym Ustawienia domylne pyty. Wicej informacji zob. Dachy poniej.

Dachy
Definicja Dachy ArchiCADa mog suy do tworzenia abstrakcyjnych, trjwymiarowych ksztatw i mog mie wielorakie zastosowanie, wykraczajce daleko poza tradycyjne pojcie dachu. Na Rzucie obrys dachu widoczny jest wraz z jego liniami osi (muratami). S to elementy dachu widoczne tylko na rzucie planie (nie zostan wydrukowane), ktre okrelaj lin odniesienia, symbolicznie obrazujc o obrotu, wzgldem ktrej paszczyzna dachu zostaa podniesiona i obrcona w stosunku do poziomu. Nachylenie dachu to kt (ostry) obrotu wok linii osi zawarty pomidzy poziomem a paszczyzn dolnej poaci dachu, a podniesienie dolnej krawdzi dachu definiowanie jest przez okrelenie wysokoci podniesienia linii osi (muraty). ilustracja Uwaga: Mona ukry linie osi dachu w oknie Opcje/Opcje Wywietlania. W oknie 3D dachy wywietlane s jako trjwymiarowe bryy. W oknie P/E wida wewntrzne wypenienia przekrojonych powierzchni, natomiast nie przecite poacie dachu wywietlane s tylko w postaci obrysu. ilustracja Ustawienia narzdzia Dach Narzdzie Dach zlokalizowane jest w rodkowej czci Palety narzdziowej. Okno dialogowe jego ustawie zawiera pi zakadek: Geometria i pooenie, Rzut pitra, Przekrj, Model oraz Tworzenie list i etykiet. Na dole okna dialogowego, jak w przypadku wszystkich narzdzi, z rozwijanego menu wywietlany jest wybr biecej warstwy. ilustracja strona 92 Zakadka Geometria i pooenie pozwala okreli grubo dachu, kt nachylenia poaci i podniesienie muraty. Tutaj rwnie ustala si, na ktrych kondygnacjach widoczny bdzie obrys dachu. ilustracja

Jednostka kta nachylenia dachu zaley od ustawie w rozwijalnym menu znajdujcym si obok pola edycji kta nachylenia poaci. Mog to by stopnie, procenty albo przyrost wysokoci na 12 stp lub 12 cali biecych dachu (przy przesuwaniu si w paszczynie poziomej). Kt nachylenia poaci jest zazwyczaj dodatni, cho moe by te ujemny, co daje np. efekt dachu pogronego. W tym przypadku kierunek poaci dachowej wskazany kursorem Oko bdzie wskazywa w d, a nie jak zazwyczaj do gry. (Analogicznie potem bdzie si zachowywa znacznik kierunku na osi dachu.) Grubo dachu moe by okrelona jako wymiar pionowy lub prostopady do paszczyzny dachu. W przypadku wybrania na zakadce Przekrj Struktury warstwowej jako wypenienia dachu, nie mona zmienia ustawie w obu tych polach, jako e grubo dachu wyznaczana jest wtedy przez grubo Struktury warstwowej okrelon w menu Opcje/Struktury warstwowe.

Na zakadce Rzut pitra okna dialogowego ustawie okrela si rodzaj i kolor linii wywietlanego obrysu dachu na Rzucie oraz w oknach Elewacji i widokach 3D. ilustracja Na zakadce Przekrj okrela si rodzaj wzorku wypenienia uywanego do przedstawiania przecitych czci dachu w oknie P/E. Do wyboru s rne kolory pir dla obrysu przekroju, kreskowania i jego ta. ilustracja Do wypenienia dachw mona uywa Struktur warstwowych. Po wybraniu takiego wypenienia aktywne staj si dwa pola poniej rozwijalnego menu, pozwalajce zmieni ustawiony na tej zakadce rodzaj i koloru linii dla przekroju dachu i uy atrybutw waciwych danej strukturze warstwowej okrelonych w oknie Opcje/Struktury warstwowe.

Zakadka Model suy przede wszystkim do przypisywania materiaw poszczeglnym powierzchniom dachu wywietlanych w oknie 3D. Ustawia si tu rwnie cicie krawdzi dachu. strona 93 ilustracja Dla poszczeglnych powierzchni dachu mona uy rnych materiaw lub klikn ikonk acucha by przypisa do wszystkich powierzchni materia wybrany jako ostatni. Ustawienia sposobu zakoczenia dachu (okapu) okrelaj pooenie deski czoowej. Zaznaczajc odpowiednie pole wybiera si prostopade lub pionowe okapy. Pole Inne jest aktywne tylko wtedy, gdy Uytkownik dostosowa wczeniej ustawienia okapu lub kta pochylenia do swoich potrzeb (zob. dalej). Po zaznaczeniu okrgego przycisku Inne mona zmieni to ustawienie na pionowe lub prostopade. W tym oknie dialogowym nie wprowadza si ustawie Uytkownika dla krawdzi dachu.

ilustracja

Podczas rysowania nowego dachu przycisk Resetowanie tekstury nie jest aktywny. Pozwala on na przywrcenie pierwotnego punktu zaczepienia i kierunku tekstury, po ewentualnej modyfikacji woknie 3D. Wicej informacji o nakadaniu tekstur w 3D w Rozdziale 5 Technika tworzenia elementw i ich edycja.

Pita zakadka, Tworzenie list i etykiet, pozwala ustawi parametry wykorzystywane przy tworzeniu etykiet i zliczaniu Dachw. ilustracja Opcje tej zakadki zostay opisane wczeniej w podrozdziale Identyfikacja elementw, Tworzenie list i etykiet. Rysowanie dachu Po ustaleniu odpowiednich parametrw w oknie dialogowym mona przystpi do krelenia dachu. Nowe dachy mog by tworzone zarwno na rzucie jak i w oknie 3D, cho niektre opcje rni si lub s ograniczone. strona 94 Geometria Na Palecie Info dostpnych jest sze Metod geometrii pozwalajcych na tworzenie zarwno prostych jak i skomplikowanych poaci dachw: Wielobok, Prostokt, Obrcony prostokt, Dach o rzucie wielokta (wielospadowy), Kopua i Sklepienie beczkowe (Dach pofalowany). Uwaga: Na Palecie Info widoczne s tylko cztery Metody geometrii. Pozostae wywietlaj si po klikniciu i przytrzymaniu maej strzaki na dole dwch ikonek. ilustracja Rysowanie prostego dachu na Rzucie Wybierz z Palety Info jedn z trzech pierwszych trzech Metod geometrii (Wielobok, Prostokt lub Obrcony prostokt), a nastpnie dwoma klikniciami wyznacz pooenie linii osi dachu (wysoko dachu podana w oknie dialogowym odnosi si do pooenia osi). W przypadku metody Prostokt dach bdzie zawsze prostopady. W wikszoci przypadkw wane jest, aby linia osi dachu pokrywaa si z lini bazow ciany lub krawdzi stropu. Zmiana wygldu kursora uatwia precyzyjne krelenie. Po narysowaniu linii osi kursor zmienia si w Oko. Wska nim ktr ze stron linii osi okrelajc kierunek podniesienia poaci dachowej, a nastpnie wykrel kontur klikajc wszystkie wzy nowego dachu. Rysowanie prostego dachu w oknie 3D Wybierz z Palety Info jedn z trzech pierwszych Metod geometrii (Wielobok, Prostokt lub Obrcony Prostokt) i wskazujc trzy punkty wyznacz paszczyzn dachu. ArchiCAD automatycznie wyznaczy lini osi dachu. ilustracja

Narysuj kontur dachu. Po powrocie do pierwszego wza kursor zmienia si w Motek. Kliknicie nim zamyka wielobok poaci dachu, a ArchiCAD generuje dach. ilustracja Rysowanie dachw zoonych Metoda Dach o rzucie wielokta (wielospadowy) pozwala tworzy dachy o takim samym nachyleniu poaci opartych na wieloboku lub uku. Stosujc t metod uzyskuje si zbir oddzielnych poaci dachowych. Przy wczonej opcji Autogrupowanie wszystkie tak utworzone poacie zostan zgrupowane. Proces tworzenia Dachu wielospadowego przebiega tak samo na rzucie i w oknie 3D. Narysuj wielokt o wycznie prostych bokach. Boki te wyznaczaj linie osi poszczeglnych segmentw dachu. Nastpnie otwiera si okno dialogowe Parametry dachu. strona 95 ilustracja Ostateczny obrys dachu ustalony zostanie po okreleniu wartoci nadwieszenia poza lini osi (murat). Dachy wielospadowe mog mie najwyej cztery poziomy. Mona okrela wartoci wysokoci i nachylenia poszczeglnych segmentw. ilustracja Aby utworzy ksztaty ukowe metod Dach wielospadowy narysuj dany ksztat korzystajc z paskich narzdzi rysunkowych, a nastpnie przy pomocy Czarodziejskiej Rdki zdefiniuj wielobok linii osi. Upewnij si, e metoda Dach wielospadowy jest wczona. Zob. take Uywanie Magicznej Rdki dalej w tym rozdziale. Uwaga: Do okrelenia paszczyzn poaci dachu opartych na dowolnym wielokcie i wyznaczenia najlepszego rozwizania ArchiCAD uywa podstawowych algorytmw geometrii wykrelnej. Wysoko ustawiona w oknie dialogowym ustawie jest wielkoci graniczn. Jeeli dach napotka inn poa przed osigniciem tej wanie wysokoci zatrzyma si i nie zostanie poprowadzony wyej. Jeeli dach osignie ustawion wysoko maksymaln, a poacie dachu si nie spotkaj, program wstawi poa poziom. Po zakoczeniu tworzenia dachu mona edytowa poszczeglne jego elementy. Rysowanie Kopuy Aby utworzy Kopu wybierz z Palety Info odpowiedni Metod geometrii. Kopua to zbir niezalenych poaci, ktre zostan automatycznie zgrupowane po wczeniu opcji Autogrupowanie. Proces tworzenia Kopuy przebiega tak samo na rzucie i w oknie 3D. Pierwsze kliknicie wyznacza rodek uku, drugie pocztek, a trzecie koniec obrysu kopuy. Podwjne kliknicie pocztku uku tworzy pen kopu. Po zdefiniowaniu obrysu otwiera si okno dialogowe Parametry kopuy. ilustracja Na grze po lewej stronie znajduje si pole, w ktrym wpisuje si wysoko kopuy mierzon od jej punktu rodkowego. Domylnie wywietlana jest maksymalna dopuszczalna warto, czyli wysoko pkopuy. strona 96 Wpisanie mniejszej wartoci spowoduje spaszczenie kopuy. Nastpne pole okrela warto podniesienia podstawy kopuy. Poniej znajduj si pola pozwalajce ustali ilo segmentw w poziomie (maks. 90) i w pionie (maks. 360). Kolejne pole pozwala okreli grubo dachu kopuy mierzon prostopadle do podstawy kopuy. Po prawej stronie znajduj si przeczniki definiujce cicie okapu kopuy: prostopade, pionowe i poziome. Raz utworzonej kopuy nie mona zmienia jako caoci, moliwe s za to zmiany pojedynczych skadowych poaci dachowych. Tworzenie Dachu pofalowanego (Sklepienia beczkowego) Dach taki moe by utworzony zarwno na Rzucie jak i w oknie 3D, lecz w nieco inny sposb. Na Rzucie narysowana krzywa interpretowana jest jako przekrj poprzeczny Dachu. Narysuj seri ukw podczas rysowania przekroju sklepienia pojawia si Paleta podrczna umoliwiajca rysowanie odcinkw prostych i ukowych lub zaznacz dowolny ksztat Magiczn Rdk. Po zakoczeniu nacinij OK lub Anuluj. Po zdefiniowaniu krzywej pojawia si rozcigalny obszar ograniczony z jednej strony krzyw profilu przekroju dachu.

Przeciganie tego obszaru na jedn ze stron krzywej profilu przekroju okrela sposb zorientowania profilu przekroju dachu, i rwnoczenie pooenie pierwszej krawdzi dachu (jego rozmiar w rzucie). ilustracja Pierwszym klikniciem okrela si punkt pocztkowy i ksztat, drugim dugo dachu pofalowanego. ilustracja ArchiCAD wywietla okno dialogowe Parametry pofalowanego dachu, w ktrym okrela si podniesienie podstawy dachu, rodzaj cicia okapu, a jeeli zastosowano proste wypenienie grubo dachu. ilustracja W rezultacie powstaje dach, ktrego poszczeglne poacie mona edytowa. Przy wczonej opcji Autogrupowanie bd one automatycznie zgrupowane. Krzywa narysowana na Rzucie jest wyranie widoczna w widoku 3D dachu. ilustracja Uwaga: ArchiCAD tworzy tylko takie konstrukcje zakrzywionych dachw, na ktre w rzeczywistoci mgby pionowo spa deszcz. Dziki temu unika si tworzenia dachw przecinajcych si lub zakrzywionych pod spd. Oznacza to take, e ta sama krzywa moe by akceptowana lub nie jako profil przekroju dachu w zalenoci od orientacji kta rozcigalnego obszaru granicznego dachu. strona 97 Dzieje si tak dlatego, e ksztat dachu okrela nie tylko krzywa profilu przekroju, na podstawie ktrej jest tworzony, lecz take kt obszaru granicznego, z ktrym jest zwizany. Punkty pocztkowy i kocowy dachu musz zosta okrelone w ten sposb, aby bok rozcigalnego obszaru wywietlany w postaci grubej linii nie przecina pierwotnej krzywej przekroju. Istniej trzy moliwe metody tworzenia dachu pofalowanego w oknie 3D: zaokrglony, symetryczny (w polskiej wersji programu dwuspadowy) i nieregularny (zoony). Narysuj pierwszy bok prostokta dachu na odpowiedniej wysokoci. W tym momencie pojawia si Paleta pomocnicza. Przekrj definiuje si odmiennie przy kadej z trzech metod do wyboru. Aby skonstruowa dach pofalowany o przekroju zaokrglonym: 1- Kliknij pierwsz ikon na Palecie pomocniczej. 2- Okrel geometri przekroju dachu ustalajc jego wysoko klikniciem. ilustracja 3- Rozcignij dach na odpowiedni dugo i wstaw go klikniciem. ilustracja Aby skonstruowa dach symetryczny: ilustracja 1- Kliknij drug ikonk na Palecie pomocniczej. Pojawi si okno dialogowe Dach symetryczny pofadowany, w ktrym okrela si liczb segmentw dachu symetrycznego. 2- Okrel geometri dachu wyznaczajc jego wysoko klikniciem. ilustracja 3- Rozcignij dach na dan dugo i wstaw go klikniciem. ilustracja Uwaga: Tworzony t metod dach ma w przekroju poacie rwnej dugoci. Aby skonstruowa dach nieregularny (zoony): 1- Wybierz trzeci metod z Palety pomocniczej i kliknij.

ilustracja 2- Zdefiniuj ksztat dachu klikajc dowoln ilo razy aby utworzy nowe paszczyzny. Podwjne kliknicie zakoczy tworzenie dachu. ilustracja strona 98 3- Rozcignij dach na dan dugo i wstaw go klikniciem. ilustracja Tworzenie przeci dachw Niekiedy zachodzi potrzeba dopasowania prostych poaci dachowych do siebie lub zmodyfikowania zoonego dachu (np. eby wstawi okno poaciowe lub lukarn). W poniszym przykadzie rozpatrzmy dwie poacie: ilustracja Aby poczy te dwie poacie: 1- W oknie Rzutu zaznacz doln poa i przy wcinitym klawiszu Ctrl (Windows) lub Cmd (MacOs) kliknij lini kalenicy drugiej poaci. 2- Zaznacz drug poa i przy wcinitym klawiszu Ctrl (Windows) lub Cmd (MacOs) kliknij lini kalenicy dolnej poaci 3- W ten sposb poacie zostay dopasowane do siebie. ilustracja Jeeli dwie linie kalenic spotykaj si na Rzucie, oznacza to, e faktycznie przecinaj si w 3D. ilustracja W bardziej zoonych przypadkach, gdy spotyka si wicej poaci ni dwie (np. przecicie Dachu pofalowanego z prost poaci dachow), naley wstawi dodatkowe wzy aby utrzyma ksztat dachu, jednak sam proces czenia jest podobny. ArchiCAD umoliwia ustawianie dowolnego kta zakoczenia dolnej i grnej krawdzi dachu. Z tej przyczyny dwa dachy mog nie zosta prawidowo poczone, nawet jeli stykaj si na Rzucie. W tym miejscu mona utworzy poczenie z zaprawy murarskiej lub czy dachy pionowymi listwami. ilustracja Kty krawdzi dachu ustawia si w nastpujcy sposb: zaznacz wszystkie poacie, ktre maj si przeci, umie kursor na wsplnej kalenicy i przytrzymaj wcinity przycisk myszki. Pojawi si Paleta pomocnicza, z ktrej naley wybra opcj Ustal kt krawdzi dachu. Otwiera si okno dialogowe. ilustracja strona 99

Ustawienia poczynione w tym oknie zostan zastosowane do wszystkich zaznaczonych poaci, ktre na Rzucie spotykaj si z lini wsplnej kalenicy. Otwory w Dachach Niekiedy zachodzi potrzeba wykonania otworu w Dachu. W tym celu zaznacz dan poa i zacznij rysowa nowy kontur w obrbie jej granic. Nowy ksztat zostanie zinterpretowany jako otwr. Uwaga: Jeeli obrys otworu wychodzi poza obrys danej poaci lub zachodzi na obrysy innych otworw, ArchiCAD wywietli odnone strzeenie, lecz mimo tego bdu otwr zostanie wycity. Utwrz linie poziomu Dachu Aby na zaznaczonym dachu doda linie poziomu na okrelonych wysokociach, naley z hierarchicznego menu

Narzdzia/Wykoczenia linii wybra polecenie Utwrz linie poziomu dachu. Przez zaznaczenie odpowiedniej opcji w grnej czci wywietlonego okna dialogowego okrela si, czy linie poziomic maj by umieszczane na grnej, czy spodniej paszczynie dachu (dachw). ilustracja W polach na rodku tego okna okrela si, na jakiej wysokoci maj zosta umieszczone poziomice. Wysoko ta moe odnosi si do poziomu danej kondygnacji lub Zera Projektu. Po zaznaczeniu pola Pomi linie poza poaciami dachowymi nie zostan narysowane linie poziomu wykraczajce na Rzucie poza wielobok Dachu, do ktrego nale. Jeeli opcja ta jest wyczona, wszystkie takie linie zostan narysowane. W tym przypadku linie wykraczajce poza wielobok dachu bd miay rwn dugo w stosunku do linii osi dachu, do ktrego nale. Wczenie opcji Grupuj z Dachem spowoduje, e poziomice zostan zgrupowane z dachem, do ktrego nale. Uwaga: Pole to nie jest dostpne, gdy aktywna jest opcja Zawie grupowanie. Dachy a inne elementy konstrukcyjne Jedynie dachami mona docina od gry lub spodu ciany, Belki, Supy, Stropy, Drzwi, Okna i inne Obiekty, tak by pasoway do danej powierzchni Dachw. Docinanie nie jest przeprowadzane automatycznie. Z menu Zmiany naley wybra polecenie Dotnij do dachu i okreli, ktre elementy maj zosta docite. Aby polecenie to byo dostpne, naley zaznaczy przynajmniej jeden dach lub jeden z wymienionych powyej elementw. Zaznaczone ciany, Belki, Supy, Stropy i Elementy Biblioteczne zostan docite do Dachw, ktre je przecinaj. Jeeli wraz z nimi zaznaczy si jeden lub wicej dachw, to elementy zostan docite tylko do tych wanie dachw. Docinane s tylko te obiekty, ktre czciowo lub cakowicie znajduj si pod danym dachem. W pojawiajcym si oknie dialogowym trzeba wskaza ktre z elementw maj by docite. ilustracja Jeeli zaznaczono tylko dachy, to w oknie dialogowym naley wybra typ elementw do docicia. Nastpnie trzeba okreli, czy docita ma zosta grna czy dolna cz elementw i klikn przycisk Wyrwnanie. Mona docina tylko te elementy, ktre przecinaj si z dachem, i ktre znajduj si pod lub ponad wielobokiem jego obrysu. ilustracja strona 100

Docicie elementu moe by tymczasowe, dla potrzeb wizualizacji, lub na stae. Na dole okna dialogowego Dotnij do dachu znajduje si pole umoliwiajce zmian wysokoci lub podniesienia podstawy modyfikowanego elementu. Na przykadzie poniej pokazano dwa przypadki: przy nie zaznaczonym i zaznaczonym polu Ustaw gr ciany/supa w najwyszym punkcie. W drugim przypadku punkty aktywne zaznaczania pokazuj, e faktyczna wysoko ciany zwikszya si do najwyszego punktu przycinanego elementu. ilustracja Po klikniciu przycisku Dotnij d, pole Ustaw gr ciany/supa w najwyszym punkcie zmienia si na Ustaw podstaw ciany/supa w najniszym punkcie. W tym przypadku zmieni si podniesienie podstawy modyfikowanego elementu. Elementy pozostaj docite nawet gdy Dach lub one same zostan ukryte lub odsunite od siebie, a nawet gdy dach, do ktrego zostay docite, zostanie usunity. Pozwala to na tworzenie np. cian szczytowych. W poniszym przykadzie utworzono ukon cian przez docicie zarwno jej gry jak i podstawy przez dwa dachy, ktre nastpnie usunito. Punkty zaznaczania wskazuj pierwotne podniesienie ciany. ilustracja Mona przywrci pierwotne ksztaty elementw poddanych tymczasowemu dociciu. Jeeli element zosta docity dachem, w dolnej czci zakadki Model w oknie dialogowym ustawie danego elementu pojawia si dodatkowy przycisk pozwalajcy cofn docicie. Wyjtek stanowi Stropy ich docicie mona cofn wycznie poleceniem Odwoaj z menu Zmiany zaraz po przyciciu. Docinanie cian, Belek, Supw i Elementw Bibliotecznych Poprzez docinanie cian, belek, czy supw do paszczyzn dachu mona tworzy do skomplikowane ksztaty. Niezalenie od iloci segmentw dachu (dachw), ciana zawsze bdzie podaa za jego ksztatem. Naley pamita, e dach moe tworzy jedynie rwnolege wcicia w cianach (rysunek po prawej).

ilustracja strona 101

Jeeli poa dachowa przecina cian na caej jej wysoko, w efekcie zostanie ona rozdzielona na dwie jedn z docitym kocem i drug oddzieln, bez adnego docicia. Ta druga ciana bdzie zaczynaa si w punkcie, w ktrym dach si koczy. Wyjtek stanowi sytuacja, gdy w cianie jest otwr znajdujcy si po obu stronach paszczyzny docinajcego dachu wtedy ciana nie zostanie rozdzielona. ilustracja Docinanie Stropw Polecenie Dotnij do dachu umoliwia take docinanie stropw grn lub doln paszczyzn nachylonego dachu. Zdecydowana rnica midzy przyciciem stropu a innych elementw konstrukcyjnych polega na tym, e te ostatnie mog by docite czciowo, natomiast strop jest docinany wzdu caej dugoci linii przecicia dachu i stropu, co w efekcie usuwa odcit czci stropu. ilustracja Docinanie Dachem oddalonym Do przycinania elementw mona take uywa dachw znajdujcych si w pewnej odlegoci od nich, lub nawet znajdujcych si na innych kondygnacjach, a ktrych obrys pokazywany jest na danym pitrze. Wystarczy zaznaczy elementy do przycicia, nastpnie trzymajc wcinity klawisz Ctrl (Windows) lub Cmd (MacOs) klikn na krawd lub wze dachu, ktrym maj zosta docite. Mona te na odwrt: najpierw zaznaczy dach, ktrym bd przycite kolejno klikane myszk elementy przy wcinitym klawiszu Ctrl (Windows) lub Cmd (MacOs). ilustracja Uwaga: ciana, belka czy sup zostan docite niezalenie od tego, czy znajduj si pod dachem, czy nie. Aby uzyska prawidowe docicie naley upewni si, e pierwotne prostoktne ciany/belki/supy maj wystarczajc wysoko.

strona 102

Siatka
Definicja Siatki to powierzchnie o dowolnym ksztacie przestrzennym tworzone przez okrelanie usytuowania i wysokoci punktw charakterystycznych i ich ewentualn interpolacj. Na rzucie wywietlany jest tylko obrys i grzbiety Siatki. W oknie 3D, w zalenoci od Metody geometrii wybranej z Palety Info oraz parametrw ustawionych w oknie dialogowym Ustawienia domylne siatki, Siatka wywietlana jest jako powierzchnia, powierzchnia z cokoem (pionowymi bokami) lub brya. Siatki konstruuje si okrelajc ksztat i podniesienie ich paszczyzny odniesienia, oraz ich grzbiety. Po narysowaniu oglnego obrysu siatki rzutowanego na paszczyzn odniesienia podnosi si z niej punkty charakterystyczne powierzchni siatki. S dwa typy grzbietw siatki definiowane przez uytkownika i generowane automatycznie. ilustracja Grzbiety generowane automatycznie/Grzbiety uytkownika Grzbiety definiowane przez uytkownika s zawsze widoczne, poniewa stanowi cz obrysu siatki. Po zaznaczeniu opcji Poka wszystkie grzbiety ArchiCAD wywietla grzbiety utworzone poprzez poczenie wzw siatki majcych rne wysokoci. Program nie generuje pocze midzy wzami, ktre maj t sam wysoko. Ustawienia narzdzia Siatka Narzdzie Siatka zlokalizowane jest w rodkowej czci Palety narzdziowej. Okno dialogowe jego ustawie zawiera pi zakadek: Geometria i pooenie, Rzut pitra, Przekrj, Model, Tworzenie list i etykiet. Na dole okna dialogowego, jak w przypadku wszystkich narzdzi, z rozwijalnego menu wywietlany jest biecy wybr warstwy rysunku.

ilustracja Zakadka Geometria i pooenie pozwala okreli grubo Siatki, podniesienie jej paszczyzny odniesienia, oraz kondygnacje, na ktrych widoczny bdzie jej obilustracja Tutaj te okrela si, czy Narzdzie Siatka ma utworzy powierzchni, powierzchni z cokoem lub bry. ilustracja Zakadka Rzut pitra pozwala ustawi rodzaj linii i kolor pir uywanych do wywietlania obrysu Siatki na Rzucie oraz jej konturw w oknie 3D i oknie Elewacji. strona 103 ArchiCAD uywa tych samych rodzajw linii dla obu typw grzbietw siatki definiowanych przez uytkownika i generowanych automatycznie. Mona je zrnicowa przy pomocy rozwijalnej palety Kolor pira. Dwa okrge pola umoliwiaj wybr wywietlanych grzbietw tylko uytkownika lub wszystkich. ilustracja Na zakadce Przekrj znajduj si ustawienia wzorku wypenienia uywanego do wywietlania przekroju Siatki w oknie P/E. Do wyboru s rne kolory pir dla obrysu przekroju Siatki, kreskowania i jego ta. Te ustawienia stosuj si tylko do Siatek-Bry (nie do Powierzchni i Powierzchni z cokoem). ilustracja Na zakadce Model przypisuje si materia powierzchniom Siatki. W zalenoci od zastosowanej Metody geometrii (powierzchnia, powierzchnia z cokoem lub brya) dostpne s wszystkie lub tylko niektre pola. Mona uy rnych materiaw dla poszczeglnych powierzchni Siatki, lub poprzez zaznaczenie ikony z acuchem przypisa wszystkim materia wybrany jako ostatni. Wyczenie acucha przywraca pierwotne ustawienia. Zakadka umoliwia take ustawienie sposobu wywietlania w oknie Fotoprezentacji generowanych automatycznie grzbietw Siatki. Po wybraniu opcji Wszystkie grzbiety gadkie w widoku 3D widoczne bd tylko krawdzie grzbietw uytkownika. ilustracja Pita zakadka, Tworzenie list i etykiet, pozwala ustawi parametry wykorzystywane przy tworzeniu etykiet i zliczaniu Siatek. Opcje tej zakadki zostay opisane wczeniej w podrozdziale Identyfikacja elementw, Tworzenie list i etykiet. strona 104 ilustracja Rysowanie Siatki Po ustaleniu danych parametrw w oknie dialogowym Ustawienia domylne siatki, mona przej do rysowania Siatki. Nowe Siatki mog by tworzone zarwno na Rzucie jak i w oknie 3D. Geometria Na Palecie Info dostpne s cztery Metody geometrii: Wielobok, Prostokt, Obrcony prostokt oraz Regularna siatka prostoktna. ilustracja Trzy pierwsze metody dziaaj analogicznie jak w przypadku innych narzdzi konstrukcyjnych cian czy Stropw. Zob. odpowiednie podrozdziay. Naley jednak pamita, e te Metody geometrii okrelaj tylko obrys Siatki; podniesienie punktw charakterystycznych Siatki ustawia si rcznie. Rysowanie Siatki przy pomocy Metody Wielobok i Prostokt Przy zastosowaniu metody geometrii Wielobok, Prostokt lub Obrcony prostokt wystpuj dwie fazy krelenia Siatki. Narysuj wielobok wyznaczajcy paszczyzn odniesienia, ktrej podniesienie zostao wczeniej zdefiniowane w oknie dialogowym ustawie narzdzia Siatka. Nastpnie zaznacz wielobok i wprowad zmiany. Kliknicie jego obrysu przy wczonym Narzdziu Siatka otwiera Palet pomocnicz. Po wybraniu odpowiedniej ikonki (Podnie punkt siatki) mona klikn jeden z wzw aby zmieni podniesienie zaznaczonych punktw. ilustracja

Powoduje to otwarcie okna dialogowego Wysoko wza siatki, w ktrym w polu tekstowym wprowadza si now warto wysokoci. ilustracja

Zaznaczenie pola Zastosuj do wszystkich spowoduje ustawienie wszystkich punktw Siatki na nowej wysokoci. Zmiana podniesienia jednego punktu nie wpywa na pooenie punktw ssiednich. Kliknicie na strzak poniej pola tekstowego rozwija menu, w ktrym naley ustali poziom odniesienia dla modyfikowanej wysokoci.

strona 105 ilustracja Rysowanie Regularnej siatki prostoktnej Regularna siatka prostoktna to czwarta metoda geometrii pozwalajca na szybkie tworzenie powierzchni w postaci regularnej siatki. Po okreleniu prostokta obrysu siatki automatycznie otwiera si okno dialogoweRegularna siatka prostoktna. ilustracja W pierwszej czci tego okna okrela si ilo podziaw siatki w obu kierunkach jej krawdzi. Nastpnie naley ustawi podniesienie trzech rogw siatki (czwarty zostanie wygenerowany automatycznie). Po naciniciu OK Siatka zostanie narysowana. Dodawanie nowych punktw i wycinanie otworw Po wczeniu Narzdzia Siatka zaznacz Siatk, do ktrej maj by dodane punkty. Nastpnie narysuj lini lub zamknity wielobok. Podwjne kliknicie ostatniego wza lub nacinicie OK na Palecie Kontrolnej koczy ten etap i powoduje wywietlenie okna dialogowego Nowe wzy siatki. Okrela si w nim nowe wzy jako punkty dodane do powierzchni Siatki, lub wzy otworu. Jeeli dodatkowy obrys wychodzi poza kontur pierwotnego wieloboku, jedynie wzy w obrbie tego konturu zostan dodane do Siatki. ilustracja Siatki mona modyfikowa w dowolnej chwili, dodajc do nich wzy, wieloboki i zmieniajc ich podniesienie. Podczas dodawania nowych punktw do Siatki, czy wycinania w niej otworu, ArchiCAD umoliwia okrelenie relacji miedzy nowymi a istniejcymi punktami na kilka sposobw. Umieszczajc nowe punkty na zaznaczonej siatce naley w oknie Nowe wzy siatki zdefiniowa, czy zostan dodane do siatki, czy te utworz otwr. Poniej dwch okrgych przyciskw znajduje si rozwijalne menu zawierajce trzy rne opcje dopasowania powierzchni. ilustracja

Bez dopasowania powierzchni wysoko nowych punktw bdzie zgodna z biecymi ustawieniami w oknie dialogowym Ustawienia domylne siatki. Przecite grzbiety uytkownika zachowaj swoj wysoko. W przypadku tworzenia otworu nachylone w kierunku otworu paszczyzny siatki zostan poczone z podstaw Siatki.

strona 106

ilustracja Dopasuj do grzbietw uytkownika nowe punkty zostan umieszczone na biecej powierzchni Siatki i jedynie grzbiety uytkownika zachowaj swoj wysoko. Ta metoda zalecana jest do tworzenia Fotoprezentacji.

ilustracja Dopasuj do wszystkich grzbietw nowe punkty zostan umieszczone na powierzchni Siatki i wszystkie grzbiety

zachowaj swoj wysoko. Jest to najdokadniejsza metoda, jednak przy jej uyciu program generuje du ilo krawdzi. ilustracja W dwch ostatnich przypadkach, przy wycinaniu otworu (np. aby umieci budynek) nie zostan utworzone nachylone fragmenty powierzchni czce si z podstaw Siatki, co umoliwia precyzyjnie wstawienie budynku w wycitym otworze. ilustracja

Uywanie Magicznej Rdki

Magiczna Rdka to narzdzie uatwiajce prac, ktre trasuje wielobok istniejcego elementu i w oparciu o niego tworzy nowy element. Magiczna Rdka pozwala tworzy ksztaty normalnie nieosigalne przy pomocy danego narzdzia, lub przy pomocy ktrego byoby to niezwykle mudne. Zastosowanie jej to metoda uniwersalna w przypadku okrelania ksztatw wielobocznych przy pomocy wszystkich narzdzi i metod do tego sucych. Poniewa Magiczna Rdka zawsze tworzy wieloboki, ustawienia metody geometrii biecego narzdzia (np. Obrcony prostokt) nie maj znaczenia. Magiczna Rdka dziaa zarwno na Rzucie jak i w oknie 3D, i rozpoznaje nastpujce typy elementw: ciana, Belka, Strop, Dach, Wypenienie, Siatka, Linia, uk, Polilinia, Krzywa. Magiczna Rdka rozpoznaje rwnie elementy zablokowane, elementy jedynie widoczne na danej kondygnacji, a faktycznie wstawione na innych, elementy kondygnacji widocznej w Podrysie, a w przypadku pracy w zespole take elementy zarezerwowane przez innych uytkownikw oraz spoza arkusza roboczego.

Tworzenie elementu przy uyciu Magicznej Rdki

1- Zaznacz dany typ elementu. Z Palety narzdziowej wybierz dany typ elementu. 2- Wcz Magiczn Rdk. Kliknij ikonk Magicznej Rdki na Palecie kontrolnej lub przytrzymaj wcinit spacj. - Magiczna Rdka wywietlana jest w trzech rnych postaciach do identyfikowania krawdzi [wstawi], wzw [wstawi] i pustego obszaru [wstawi] (m.in. powierzchnie). 3- Kliknij Magiczn Rdk aby znale i obrysowa ksztat wieloboczny. - Kliknicie na krawd lub wze ksztatu wielobocznego spowoduje wygenerowanie wieloboku poprzez trasowanie krawdzi danego elementu i/lub serii elementw poczonych ze sob krawdzi lub wzem. strona 107 ilustracja Kliknicie w pusty obszar lub powierzchni spowoduje poszukiwanie i trasowanie zamknitych obszarw geometrycznych wyznaczonych przez najblisze elementy (tworzce seri lub tylko przecinajce si) i wygenerowanie odpowiedniego wieloboku.

ilustracja Mona ograniczy dziaanie Magicznej Rdki do jednego lub kilku zaznaczonych elementw. W tym przypadku przy poszukiwaniu serii elementw lub ograniczonych obszarw zostan uwzgldnione wyczne zaznaczone elementy.

ilustracja 4- Nowe elementy. - Nowe elementy nie s poczone z oryginaami i mog by niezalenie modyfikowane. - Jeli pierwotne ksztaty miay charakter wycznie pomocniczy mona je usun. - W przypadku wczenia wczeniej opcji Przesunicie lub Przesunicie kopii mona dokoczy przesunicia elementu po utworzeniu przez Magiczn Rdk nowego wieloboku. - W przypadku tworzenia pojedynczej poaci dachowej, oprcz narysowania wieloboku przy pomocy Magicznej Rdki trzeba rwnie wykreli lini osi i zdefiniowa nachylenie dachu. Wszystkie atrybuty nowych elementw okrelaj ustawienia domylne danego narzdzia. Naley zawsze sprawdzi te ustawienia, przed lub tu po uyciu Magicznej Rdki, zwaszcza wtedy, gdy poszczeglne elementy maj w zamierzeniach specyficzne relacje, np. Dach spoczywajcy na cianie.

Uywanie Magicznej Rdki wraz z Palet pomocnicz Mona trasowa ksztaty w celu wycicia otworu w dowolnym elemencie wielobocznym. Mona te doda lub odj ksztaty od danego wieloboku dziki poczeniu funkcji Magicznej Rdki i Palety pomocniczej. Zob. Modyfikowanie rozmiarw elementw w rozdziale 5 Technika tworzenia elementw i ich edycja. Uywanie Magicznej Rdki w oknie 3D W oknie 3D Magiczna Rdka dziaa podobnie jak w oknie Rzutu, dodatkowo jednak, oprcz wykorzystania widoku elementw z gry, analizowane jest ich pooenie w przestrzeni. W trakcie poszukiwania ksztatu nowego elementu ArchiCAD rozpatruje wycznie elementy przecite przez zaznaczon klikniciem paszczyzn. Zaznaczona paszczyzna zawsze przechodzi poziomo przez wybrany klikniciem punkt na powierzchni lub przez Pocztek ukadu wsprzdnych Uytkownika (np. w przypadku kliknicia przestrzeni wewntrz cian/belek ustawionych na obrysie wieloboku). strona 108 Uwaga: Jeli tworzy si ciany przy pomocy trasowania konturu dachu i ustawi si ich wysoko tak, byy wysze od poaci dachu, automatycznie wywietli si okno dialogowe Dotnij do dachu umoliwiajce docicie cian. ilustracja Przyblianie krzywych W trakcie tworzenia cian ukowych i elementw typu wielobocznego z ukw, Okrgw czy Krzywychprzyblianie krzywych zachodzi zgodnie z ustawieniami w oknie dialogowym Ustawienia rdki dostpnym z menu Narzdzia/Parametry Magicznej Rdki. ilustracja Przy pomocy ustawie z prawej strony okna wybiera si jedn z dwch metod segmentacji:

Najlepsze dopasowanie zakrzywione odcinki wieloboku bd jak najdokadniej przybliay ksztat Okrgw, ukw czy Krzywych. Odcinki proste zastosowane zostan wycznie proste odcinki.

Cztery przyciski z lewej strony pozwalaj na wybr opcji dotyczcych przyblienia krzywych za pomoc odcinkw prostych. - Pierwszy przycisk pozwala okreli maksymalne odchylenie wieloboku od pierwotnej krzywej. - Dwa przyciski porodku pozwalaj okreli ilo krawdzi wieloboku wzdu uku bd penego Okrgu. W tym drugim przypadku uki zostan przeksztacone w pewn ilo odcinkw odpowiadajcych tej czci okrgu, ktr przybliaj. - Czwarty przycisk pozwala na wykonanie przyblienia odcinkami o rwnej dugoci. Uwaga: Jeeli wybrano metod Najlepsze dopasowanie, a utworzenie krzywych okazao si niemoliwe, automatycznie zostanie wybrana kolejna metoda przyblienia, zgodnie z ich porzdkiem w tym oknie dialogowym. strona 109 Tworzenie Duplikatw Elementw Czsto zachodzi potrzeba utworzenia dokadnych duplikatw danego elementu. W ArchiCADzie istnieje szereg sposobw pobierania ustawie elementw wczeniej wstawionych lub zdefiniowanych. Niektre sposoby mona zastosowa tylko w zakresie danego Projektu, inne rwnie midzy Projektami. Kopiuj-Wklej Najprostszym sposobem tworzenia dokadnych duplikatw elementw jest: zaznaczenie, skopiowanie i wklejenie. Elementy konstrukcyjne mona kopiowa i wkleja tylko w oknie Rzutu, natomiast elementy rysunkowe w oknach Rzutu, Przekroju/Elewacji i Rysunku Detalu. Po skopiowaniu elementw konstrukcyjnych w oknie P/E, wklei mona tylko paski odpowiednik biecego widoku kopiowanych elementw. Funkcja Kopiuj-Wklej pozwala wkleja duplikaty na innych kondygnacjach i do innych Projektw. Elementy mona zaznacza Narzdziem Strzaka lub Narzdziem Obszar zaznaczania. Podczas wklejania elementw Rzutu zachowuj one swe pierwotne pooenie wzgldem osi X i Y. Przed wybraniem ostatecznego punktu wstawienia mona je przeciga, obraca i odbija.

Jeeli wklejane elementy nie mog zosta wywietlone z uwagi na biece ustawienia okna wywietlania, pojawia si okno dialogowe, w ktrym ustala si, czy element zostanie wklejony w oryginalnym pooeniu czy w biecym

widoku, oraz czy dopasowa do niego okno wywietlania.

Podczas wklejania przy pomocy Obszaru zaznaczenia wielokondygnacyjnego (wszystkie kondygnacje), pojawia si proba o ustalenie wzajemnej relacji pomidzy pitrami kopiowanymi a istniejcymi na Projekcie, do ktrego maj zosta wklejone. Uwaga: Jeli wykonano operacj Wytnij lub Kopiuj, a nastpnie Wklej pomidzy kondygnacjami przy takim samym powikszeniu okna wywietlania, zawarto Schowka zostanie wklejona w tym samym pooeniu co na rzucie, z ktrego zostaa wycita lub skopiowana. Pomidzy operacjami Kopiuj i Wklej mona zmienia kondygnacje, co bardzo uatwia duplikowanie elementw. W przypadku wklejania elementw do innego Projektu naley pamita, e atrybuty elementw s identyfikowane przy pomocy nazwy.

Jeeli wklejone elementy odnosz si do atrybutw, ktrych nie ma w Projekcie docelowym, niezbdne atrybuty zostan doczone. Jeeli elementy maj atrybuty istniejce w docelowym Projekcie, lecz rnice si od atrybutw okrelonych w Projekcie rdowym, przyjm one atrybuty Projektu docelowego.

Przesunicie, Obr, Odbicie lustrzane kopii Dokadne kopie elementw mona rwnie tworzy wewntrz danego Projektu poprzez przeciganie kopii (jednej lub wielu) zaznaczonego elementu. Wyboru elementu mona dokona Narzdziem Strzaka lub Obszar zaznaczania.

Po wybraniu polecenia Przesunicie, Obr lub Odbicie lustrzane z menu Zmiany, naley przy wcinitym klawiszu Ctrl (Windows) lub Cmd (MacOs) przenie, obrci lub odbi utworzon kopi zaznaczonego elementu. Kliknicie wstawi kopi. (Te same operacje wykona mona wybierajc z menu Zmiany polecenia Przesunicie kopii, Obrt kopii, Odbicie lustrzane kopii).

ilustracja strona 110

Jeeli w trakcie przemieszczania elementw zostanie wybrana komenda Przesunicie lub Obr z menu Zmiany, to poprzez przytrzymanie rwnoczenie klawiszy Ctrl (Cmd) i Alt mona przemieszcza kilka kopii tych elementw. Poszczeglne kopie wstawia si klikniciem, podwjne kliknicie umieszcza ostatni kopi. Funkcja ta nie jest dostpna dla Odbicia lustrzanego.

ilustracja Funkcja ta dziaa w oknie Rzutu i oknie 3D. Naley zauway, e w oknie 3D mona przed wstawieniem kopii zmieni ich wysoko. W oknie P/E funkcja ta dziaa tylko w odniesieniu do dodatkowych elementw rysunkowych umieszczonych w tym oknie, oraz do Drzwi i Okien (ale tylko w zakresie przenoszenia i powielania). Na Rysunkach Detali funkcj t mona zastosowa do wszystkich elementw rysunkowych. Rada: Jeeli operacja Przesunicie kopii, Obrt kopii lub Odbicie lustrzane kopii jest czsto uywana, warto w oknie Zmiany/Preferencje/Rne zaznaczy opcj Pokazuj komendy zmian kopii elementu w menu zmian. Wszystkie utworzone w ten sposb elementy bd miay te same wymiary i atrybuty. Uwaga:Tylko korzystajc z Narzdzia Strzaka mona uy Palety pomocniczej do tworzenia przeksztaconych kopii elementw. Zaznacz elementy, zacznij je przemieszcza przy pomocy Palety pomocniczej, a nastpnie nacinij klawisz Ctrl (Cmd) aby wstawi pojedyncze kopie, lub Ctrl (Cmd)+ Alt by wstawi wiksz ilo kopii. Powielenie Jeeli zachodzi potrzeba utworzenia pewnej liczby identycznych elementw w obrbie jednego Projektu, pozostajcych w okrelonej relacji wzgldem siebie (np. w rwnych odstpach), naley uy funkcji Powielenie z menu Zmiany. Funkcja ta dziaa zarwno na Rzucie jak i w oknie 3D. Naley zauway, e w oknie 3D mona przed wstawieniem kopii zmieni ich wysoko. W oknie P/E funkcja ta dziaa tylko w odniesieniu do dodanych elementw rysunkowych oraz Drzwi i Okien. Na Rysunkach Detali funkcj t mona zastosowa do wszystkich elementw rysunkowych. Funkcja Powielenie pozwala tworzy na biecej kondygnacji dowoln liczb identycznych kopii zaznaczonych elementw na kilka sposobw: - Przesunicie kopii wzdu zadanej linii prostej. - Obrt kopii o zadany kt. - Podniesienie (ukadanie w stos) kopii o pewn wysoko w pionie. - Tworzenie macierzy kopii wzdu dwch wskazanych linii odniesienia (z okreleniem skokowym). - Podniesienie i przemieszczenie lub obrt kopii (spitrzanie z przesuniciem) przy uyciu zarwno linii odniesienia (lub uku), jak i przesunicia w pionie. Jest to funkcja przydatna np. przy tworzeniu wznoszcych si liniowo lub spiralnie stopniach schodw lub nachylonych elementw architektury krajobrazu (pyty ukadane w stos i

przesunite). Uwaga: Obracane bloki tekstowe, etykiety, wymiary i etykiety obszaru wypenienia wielobokw s ustawiane tak, by byy czytane od dou i od lewej strony rysunku. W celu zastosowania polecenia Powielenie naley ustawi parametry w oknie dialogowym Powielenie, a nastpnie zastosowa je krelc lini bazow lub uk. Kolejne etapy powielania zachodz po zaznaczeniu jednego z przyciskw w tym oknie, okrelajcych rodzaj operacji Powielenia, jaka ma zosta wykonana. strona 111 ilustracja

Przesu ArchiCAD umieszcza zadan liczb kopii wzdu linii prostej. Obr powiela elementy po uku. Kt obrotu okrelony jest przez uk odniesienia. Podniesienie ukada kopie w stos z okrelonym pionowym przesuniciem. Uwaga: ta opcja nie jest dostpna w trakcie pracy w oknie P/E lub Rysunki Detali.

Macierz umieci kopie zaznaczonych elementw w szyku okrelonym przez dwie prostopade linie odniesienia. Naley okreli liczb kopii w obu kierunkach, mona take wprowadzi dwa parametry definiujce przesunicie w pionie. W dolnej czci okna dialogowego, opcje dystrybucji pozwalaj okreli jak interpretowane bd pocztek i koniec linii odniesienia.

Skokowo powiela okrelon liczb kopii oddalonych od siebie o okrelony odcinek lub kt. Rozoenie rozmieszcza okrelon liczb kopii rwnomiernie pomidzy pocztkiem i kocem linii lub uku odniesienia. Rozoenie -1 podobnie jak wyej, rozmieszcza okrelon liczb kopii rwnomiernie pomidzy punktem pocztkowym i kocowym linii lub uku odniesienia, z tym, e odlego dzielona jest przez liczb kopii + 1 i adna kopia nie zostanie umieszczona na kocu linii lub uku odniesienia.

Dokadaj powiela kopie w rwnych odlegociach na caej dugoci linii lub uku odniesienia. W tym przypadku nie okrela si iloci kopii, lecz odlego lub kt midzy ssiednimi kopiami. Pole Przesunicie w pionie pozwala okreli warto dodawan do podniesienia kadej kolejnej kopii powielanego elementu podczas przesuwania, obracania czy rozkadania kopii. Podczas powielania elementu (elementw) w oknie 3D przesunicie w pionie okrela si wektorem odniesienia, a nie poprzez wpisanie wartoci w oknie dialogowym. W takim przypadku wystarczy w oknie dialogowym zaznaczy okrgy przycisk pozwalajcy zastosowa przesunicie w pionie. Po ustaleniu parametrw kliknij OK w oknie dialogowym Powielenie i wykonaj operacj przecigajc kursor w odpowiednie miejsce zgodnie z wybran opcj. ilustracja Uwaga: ArchiCAD bdzie powiela Okna i Drzwi tylko w macierzystej cianie na biecej kondygnacji (a nie pitro wyej czy niej), nawet jeeli w opcjach Powielania podano warto przesunicia w pionie wykraczajc poza biec kondygnacj. strona 112

Transfer Parametrw

ArchiCAD pozwala na pobieranie ustawie jednego elementu konstrukcyjnego i przenoszenie ich na inne przy pomocy dwch prostych skrtw klawiaturowych. Uatwia to modyfikowanie domylnych wartoci w oknie dialogowym ustawie lub ustawie ju istniejcych elementw bez wybierania danego narzdzia i otwierania jego okien dialogowych. Transfer Parametrw mona stosowa: - Zarwno na Rzucie jak i w Oknie 3D dla wikszoci typw elementw. - W oknach Przekroju/Elewacji i Rysunku Detalu wycznie dla elementw rysunkowych. Po wciniciu klawisza Alt (Opcja) kursor zmienia si w Pipet. Ksztat Pipety zaley od charakterystyki punktw do ktrych jest przycigana: - Pipeta pena wze osi lub linii bazowej. - Pipeta wypeniona do poowy Punkty aktywne i pozostae wzy. - Pipeta z podziak wypeniona czciowo o lub linia bazowa - Pipeta z podziak krawd

- Pipeta pusta w pustym obszarze roboczym. Kliknicie na element kursorem w ksztacie Pipety penej lub z podziak pobiera ustawienia tego elementu i wprowadza jako domylne w oknie ustawie danego Narzdzia. Narzdzie to jest wczane automatycznie i nastpnym klikniciem myszki mona rozpocz rysowanie klonu kliknitego (rdowego) elementu. Aby zastosowa ustawienia z okna dialogowego do elementu naley klikajc na niego trzyma wcinite klawisze Alt i Ctrl (Windows) lub Alt i Cmd (MacOs). W tym momencie kursor zmienia si wStrzykawk, ktra reaguje na punkty charakterystyczne elementu w podobny sposb jak Pipeta (pena, wypeniona do poowy etc). Kliknicie kursorem w ksztacie Strzykawki wprowadza domylne ustawienia wartoci i atrybutw (rodzaj linii, kolor pira, materia etc) jako parametry danego elementu. ilustracja W poniszym przykadzie ustawienia ciany na grze zostay zastosowane do ciany na dole. ilustracja Uwagi: W przypadku nakadania si elementw rnego typu naley sprawdzi na Palecie Info jakiego typu element zosta wybrany. Atrybuty tego elementu zostan take zaadowane do odpowiednich pl w oknie dialogowym Znajd i zaznacz pod warunkiem, e jest ono aktualnie otwarte, a odpowiedni przycisk wczony. Pobrane atrybuty zostan take od razu wywietlone po otwarciu odpowiednich okien dialogowych (rodzaje linii, pira i kolory, rodzaje wypenienia, materiay, struktury warstwowe, kategorie stref).

Ulubione
Funkcja Ulubione pozwala na zapisanie i atwe przywoanie domylnych ustawie narzdzi. Po wybraniu zachowanego elementu Ulubionego mona rysowa element o takich samych parametrach i atrybutach. Ulubione zapisywanie s wraz z Projektem. Mona zapisywa Ulubione w oddzielnym pliku do wykorzystania w innych Projektach. - Po zamkniciu biecego Projektu i rozpoczciu nowego, zapisane Ulubione bd nadal dostpne, podobnie jak materiay, kolory pir, rodzaje linii.

Przy otwieraniu nowego Projektu z menu Plik/Nowy, po wybraniu opcji Uyj ustawie domylnych lub Uyj wzorca, Ulubione zostan usunite. Mona zaadowa zapisane Ulubione wybierajc aduj ulubione z rozwijalnego menu na Palecie Ulubione (otwieranej z menu Okna/Palety/Poka ulubione). Uwaga: Podczas importowania Ulubionych z innego Projektu naley pamita, e atrybuty elementw s identyfikowane przy pomocy ich nazw.

strona 113 Jeeli Ulubione odnosz si do atrybutw, ktrych nie ma w Projekcie docelowym, potrzebne atrybuty nie zostan znalezione. Jeeli Ulubione odnosz si do atrybutw istniejcych w docelowym Projekcie, lecz rni si od atrybutw Projektu rdowego, to zostan przyjte atrybuty Projektu docelowego.

Dostp do Ulubionych zapewnia:

Paleta Ulubione, ktra przechowuje wszystkie zapisane ulubione ustawienia, niezalenie od tego jakimi narzdziami zostay utworzone. Domylnie paleta jest ukrywana. Aby j wywietli naley w menu Okna/Palety wybra Poka ulubione. Od tej chwili bdzie wywietlana na wierzchu.

ilustracja

Przycisk Ulubione znajduje si w grnym lewym rogu okna ustawie domylnych Narzdzia (za wyjtkiem Kamery). Po naciniciu go, wywietli si lista ulubionych ustawie zapisanych dla tego narzdzia.

ilustracja Zachowane ustawienia zawieraj: - Atrybuty elementu, wcznie z rodzajem linii, wzorkiem wypenienia, kolorem pira czy materiaem powierzchni. - W przypadku Elementw Bibliotecznych take ich nazwy.

Wszystkie wymiary elementu, ktre wprowadza si w oknie dialogowym ustawie, czyli np. dla ciany grubo i wysoko (ale nie dugo). Mona dostosowa przechowywanie ulubionych ustawie dla kadego narzdzia lub typu parametru przy pomocy rozwijalnego menu Preferencje :ulubionych na palecie Ulubione. W wywietlonym oknie dialogowym Wyjtki z parametrw Ulubionych zaznacza si te parametry, ktre NIE ZOSTAN ZAPISANE w Ulubionych. ilustracja Funkcje palety Ulubione Na palecie Ulubione znajduje si lista Nazw i Typw wszystkich zachowanych ustawie domylnych. Aktualne ustawienia mona zweryfikowa na Palecie Info. Jeeli wczeniej nie zosta zaznaczony aden element, to kliknicie na nazw z listy palety Ulubione spowoduje wywietlenie na Palecie Info odnonych ustawie. Podwjne kliknicie na nazw z listy uruchomi odnone narzdzie z Palety narzdziowej. strona 114 Jeeli w danym momencie zaznaczone bd elementy, ktrych typ odpowiada typowi wybranego elementu Ulubionego, podwjne kliknicie nazwy tego elementu na licie Ulubionych zastosuje jego domylne ustawienia do zaznaczonych elementw. Ulubione mona sortowa wedug nazwy lub typu wystarczy klikn na odpowiedni nagwek. Po prawej stronie w nagwku listy znajduje si strzaka otwierajca rozwijane menu z poleceniami umoliwiajcymi opracowanie Ulubionych. ilustracja Zawiera ono nastpujce opcje:

Usu zaznaczone Ulubione (po jednym). Przemianuj nazw zaznaczonego Ulubionego (wpisz now nazw w pojawiajcym si oknie dialogowym Przemianuj ulubione). Jeeli ktre narzdzie z Palety narzdziowej jest wczone, to aby zapisa biece ustawienia jako Ulubione naley wybra opcj Zapisz dane ustawienia domylne i wpisa odpowiedni nazw w wywietlonym polu Nowe ulubione. Ta opcja nie jest dostpna w przypadku wczenia narzdzia Strzaka, Obszar zaznaczania lub Kamera.

ilustracja

Jeeli zaznaczony jest ktry z elementw, to aby zapisa jego ustawienia jako Ulubione, naley wybra polecenie Zapisz ostatnio zaznaczone. Polecenie nie jest dostpne jeeli aden element nie zosta zaznaczony. Jeeli ktre narzdzie z Palety narzdziowej jest wczone, to aby zmieni zaznaczone ustawienia w Ulubionych na biece ustawienia domylne tego narzdzia, naley wybra komend Przedefiniuj z biecymi ustawieniami domylnymi. Polecenie to nie jest dostpne w przypadku wczenia narzdzia Strzaka, Obszar zaznaczania lub Kamera. Jeeli zaznaczony jest ktry z elementw, to aby zmieni wybrane ustawienia Ulubione na ustawienia zaznaczonego elementu, naley wybra komend Przedefiniuj z ostatnim zaznaczeniem. Aby zapisa wszystkie Ulubione w oddzielnym pliku naley wybra polecenie Zapisz Ulubione. Plik bdzie mia rozszerzenie.prf Aby zaadowa zachowane Ulubione naley wybra polecenie aduj Ulubione. Uwaga: W trakcie adowania Ulubionych, po zlokalizowaniu pliku i klikniciu OK w oknie dialogowym, pojawi si pytanie czy naley zastpi biec list Ulubionych t z adowanego pliku, czy poczy obie listy.

ilustracja W przypadku zaistnienia konfliktu identycznych nazw w trakcie czenia dwch list Ulubionych pojawi si pytanie czy zignorowa, czy zmieni pierwotn definicj. ilustracja Wyjtki z parametrw okrela si wybierajc polecenie Preferencje :ulubionych, jak to opisano powyej.

Zapisywanie i stosowanie Ulubionych w oknach ustawie narzdzi Po naciniciu przycisku Ulubione znajdujcego si w grnej czci okna ustawie wszystkich narzdzi (oprcz Kamery), wywietli si okno dialogowe z list Ulubionych ustawie zdefiniowanych dla danego narzdzia. strona 115 ilustracja Mona albo: - Wybra z listy nazw zachowanego elementu Ulubionego i klikn przycisk Zastosuj aby zaadowa jego ustawienia do okna dialogowego ustawie, albo

Klikn na przycisk Zachowaj obecne ustawienia jako Ulubione, wpisa nazw w pojawiajcym si oknie i tym samym utworzy nowe Ulubione. Uwaga: Ulubione s identyfikowane przy pomocy nazwy. Przy prbie utworzenia nowego elementu Ulubionego o istniejcej nazwie (nawet utworzonego innym narzdziem) pojawi si odpowiednie ostrzeenie.

Obiekty Parametryczne

Niektre typy elementw konstrukcyjnych s umieszczane w ArchiCADzie jako przykady predefiniowanych elementw rezydujcych w zewntrznych plikach zwanych Obiektami GDL lub Elementami Bibliotecznymi. Obiekty GDL przechowywane s w bibliotekach obiektw, ktre mona wstawia do Projektw. Obiekty GDL okrelone s przez dane tekstowe i rysunkowe 2D oraz dane tekstowe i rysunkowe 3D w jzyku GDL (Geometric Description Language). Wicej o Elementach Bibliotecznych w Rozdziale 7 Zarzdzanie Bibliotekami, w Rozdziale 8 Praca z obiektami GDL oraz w Podrczniku GDL Przy wstawianiu Obiektu GDL do Projektu w rzeczywistoci importuje si przykad zewntrznego pliku. Mona go dowolnie modyfikowa w obrbie dopuszczalnych parametrw ograniczajcych Element Biblioteczny, bez zmieniania pliku rdowego.

Typy Obiektw GDL

Obiekty GDL wstawia si bezporednio do Projektu przy pomocy narzdzi ArchiCADa. W zalenoci od podtypu Obiektw GDL, narzdziem rozpoznajcym i wstawiajcym je moe by albo narzdzie Obiekt, albo konkretne narzdzie, np. Drzwi, Okno, Okno narone, wietlik, Lampa, Schody. Zwykle wstawianie Obiektu GDL przebiega nastpujco: 1- Wybierz odpowiednie narzdzie z Palety narzdziowej i poprzez dwukrotne kliknicie jego ikonki otwrz okno dialogowe jego ustawie. 2- Wyszukaj odpowiedni element w dostpnych folderach bibliotek. 3- Zmie ustawienia obiektu zgodnie z wymaganiami i kliknij OK. 4- Kliknij w odpowiednim miejscu na Projekcie aby wstawi dostosowany przykad Elementu Bibliotecznego. strona 116 Naley pamita, e istniej specjalne ograniczenia dla rnych typw i podtypw Obiektw GDL. Zob. opisy szczegowe poszczeglnych elementw. Ostrzeenie: Jeeli po otwarciu Projektu paleta Raport adowania biblioteki informuje, e brakuje elementw bibliotecznych w Aktywnej Bibliotece, znaczy to, e te elementy nie mog by wywietlane ani na Rzucie, ani w Oknie 3D, ani w listach i zestawieniach elementw. Wicej szczegw w Rozdziale 7. Ustawienia narzdzia Obiekt Typu GDL Okna dialogowe ustawie Elementw Bibliotecznych s bardziej zoone ni okna podstawowych elementw konstrukcyjnych przedstawionych wczeniej. Dziel si na dwie czci: po lewej przegldarka pozwala na zlokalizowanie w zaadowanych bibliotekach poszczeglnych elementw bibliotecznych odpowiadajcych aktywnemu narzdziu, po prawej znajduje si znaczna liczba rozwijalnych zakadek podobnych do opisanych wczeniej w przypadku elementw konstrukcyjnych. ilustracja W obszarze przegldarki wywietlane s biblioteki zaadowane do ArchiCADa. Nie mona w tym oknie zmienia zbioru folderw bibliotecznych. Wicej szczegw w Rozdziale 7. Foldery bibliotek mona rozwin poprzez kliknicie na symbol + (MacOS symbol fioletowej strzaki) znajdujcy si po lewej stronie nazwy. W zakadce po prawej zawsze wywietlana jest zawarto folderu zaznaczonego po lewej stronie okna dialogowego. Po zaznaczeniu konkretnego elementu (a nie folderu), jego ustawienia wywietlone zostan na rozwijalnych zakadkach po prawej stronie okna dialogowego.

ilustracja W lewym grnym rogu okna dialogowego ustawie domylnych obiektu mona wybra sposb wywietlania zakadek przegldarki pionowo lub poziomo. Klikajc przycisk aduj inny... (Obiekt, Drzwi, Okno etc) mona zaadowa element biblioteczny spoza aktywnej biblioteki. Obok przyciskw nawigacyjnych przegldarki znajduj si trzy przyciski dotyczce opcji wywietlania zawartoci przegldanego folderu. Mog to by ikonki due, mae, lub zwyky spis alfabetyczny penych nazw elementw.

strona 117 ilustracja Kliknicie strzaki skierowanej w d znajdujcej si w kolumnie po rodku ukryje pole przegldarki, przez co okno dialogowe zajmowa bdzie mniej miejsca. ilustracja Zakadki poszczeglnych elementw bibliotecznych szczegowo omwiono w odpowiednich sekcjach poniej.

Okna i Drzwi

Stosowanie i sposb zachowania Okien i Drzwi jest do podobne, dlatego omwione zostan razem. Definicja W ArchiCADzie Okna i Drzwi symuluj wygld i zachowanie si prawdziwych okien lub drzwi. Elementy te wycinaj prawdziwe otwory (na wylot) w cianach, przez co wizualizacje trjwymiarowe s dokadniejsze i bardziej zblione do rzeczywistoci. W zwykych oknach widoku 3D szklenie reprezentowane jest przez nieprzezroczyste tafle, natomiast na obrazkach Fotoprezentacji ma ju wiele cech prawdziwego szka (szyby przepuszczaj wiato, mona zaglda do wntrza przez Okna i szklane Drzwi). ilustracja Na Rzucie Okna i Drzwi reprezentuj standardowe symbole. W zalenoci od skryptu Elementu Bibliotecznego, przy rnych ustawieniach skali Rzutu dostpna jest rna ilo detali. ilustracja Dodatkowo w menu Opcje/Opcje wywietlania mona ustali, czy Okna i Drzwi na Rzucie maj by wywietlane w penej postaci, czy tylko jako obrys, z pokazaniem czy ukryciem znacznika wymiarowania, a wybierajc polecenie Poka uproszczenie jedynie z lini progu dla drzwi lub parapetu dla okna (Przydatne np. w przypadku opracowywaniu rzutu sufitu). Ustawienia narzdzia Okna i Drzwi Przy oryginalnych ustawieniach ArchiCADa na Palecie narzdziowej jedna ikonka reprezentuje narzdzia Okno i Drzwi oraz Okno narone i wietlik. Zaznaczenie opcji Rozszerzona w menu Opcje/Dostosuj/Ksztaty palet zmienia widok Palety narzdziowej tak, by wszystkie ikonki byy widoczne rwnoczenie. ilustracja Uwaga: Dodatkowe ikonki reprezentuj specjalne otwory okienne. W przykadzie powyej wida dodatkow ikonk Okno narone. Zob. Wstawianie Okien naronych dalej w tym podrozdziale. strona 118 Okna ustawie narzdzi Okno i Drzwi s podobne. Podobnie jak to opisano wyej, skadaj si z przegldarki i rozwijanych zakadek. W tym podrozdziale opisano tylko zakadki. (Aby zobaczy przegldark wystarczy klikn strzak znajdujc si na grze po lewej). ilustracja W oknie dialogowym ustawie Okna i Drzwi znajduje si dziesi zakadek: Podgld i pooenie, Parametry, Zmiana parametrw, Rzut pitra, Przekrj, Model, Wgarek, Znacznik wymiarowania, Ustawienia znacznika uytkownika,

Tworzenie list i etykiet. Zakadka Podgld i pooenie zawiera, oprcz podgldu elementu do wstawienia, proste narzdzia nawigacyjne do przechodzenia do nastpnego lub poprzedniego elementu z biecej biblioteki bez koniecznoci uywania przegldarki, oraz opcje wstawiania Okna lub Drzwi w cian. Po prawej stronie w Obszarze podgldu wywietlany jest symbol 2D, widok boczny, widok z ukrytymi liniami, obrazek z kolorowaniem, obrazek podgldu lub opcjonalna informacja tekstowa o wybranym Oknie lub Drzwiach. Obok Obszaru podgldu znajduje si zestaw ikonek, ktrymi wybiera si odpowiedni widok. Po najechaniu na Obszar podgldu kursor zmienia si w strzak umoliwiajc obracanie danego Elementu Bibliotecznego. ilustracja Klikajc przycisk Pusty otwr usuwa si wybrany wczeniej Element Biblioteczny i tworzy zwyky otwr okienny lub drzwiowy. Zob. Tworzenie pustego otworu dalej. Przy wstawianiu Elementu Bibliotecznego typu Okno lub Drzwi pomocna jest opcja Punkt wstawienia oraz Metody konstrukcji. Ustawienia Punktu wstawienia decyduj o tym, czy element bdzie wstawiany osiowo czy poprzez wskazanie jednego z naronikw, natomiast Metoda konstrukcji definiuje sposb umieszczania elementu w cianie. Uycie tych opcji omwiono w sekcji Wstawianie Okna lub Drzwi Pole Szeroko parapetu pozwala okreli gboko osadzenia okna lub drzwi od lica ciany w kierunku okrelonym przez kliknicie kursorem w ksztacie Oka. (Pole nie bdzie aktywne w przypadku wyboru metody wstawiania w licu ciany). Przycisk Odbicie jest aktywny tylko w przypadku zmiany strony otwierania wstawionych wczeniej Drzwi lub Okna bez zmiany pozycji ramy. strona 119 Druga zakadka, Parametry, zawiera wymiary nominalne otworu oraz zbir parametrw zdefiniowanych dla Elementu Bibliotecznego. ilustracja Wymiary elementu okrelaj wartoci w czterech polach po prawej stronie. Pierwsze dwa pola definiuj wysoko i szeroko otworu, dwa poniej pooenie nadproa oraz parapetu lub progu (te dwie wartoci s sprzone, zmiana jednej wpywa na drug). Po wprowadzeniu zmiany wysokoci otworu automatycznie zostanie dopasowane pooenie nadproa albo parapetu/progu wybr zaley od ustawie w oknie dialogowym Opcje/Preferencje/Elementy konstrukcyjne. W ostatnim polu wprowadza si wysoko nominaln progu lub parapetu od poziomu biecej kondygnacji. Uwaga: W zalenoci od lokalnych standardw, fizyczne wymiary otworw w cianach mog by wiksze ni ich nominalne wartoci. Zob. Powikszenie otworu dalej w tekcie. Zbir parametrw wywietlanych po lewej decyduje o wygldzie Elementu Bibliotecznego zarwno na Rzucie jak i w widokach 3D. Rne Okna (lub Drzwi) mog mie rne zestawy parametrw. Wicej szczegw w Rozdziale 8 Praca z obiektami GDL. ilustracja Zakadka Rzut pitra zawiera ustawienia obrysu elementu. Ustawiony tu kolor pira obrysu bdzie uywany take w widokach elewacji i innych widokach 3D. strona 120 ilustracja Opcje Uyj kolorw symboli oraz Uyj typu linii symboli pozwalaj zignorowa powysze ustawienia koloru pira oraz typu linii i uy tych samych ustawie, co przy tworzeniu symbolu 2D tego elementu. Gdy pola te nie s zaznaczone, dla symbolu 2D elementu mona wybra dowolne pojedyncze piro i rodzaj linii. ArchiCAD automatycznie rysuje krawdzie otworu ciany i oferuje detale obramowania drzwi i okien wstawianych do Projektu. Mona wcza lub wycza t opcj wybierajc odpowiednie ustawienia po naciniciu rozwijalnego przycisku Obilustracja Po wyczeniu automatycznego krelenia otworw mona rcznie dodawa dowolne wgarki lub parapety do odwzorowania drzwi lub okna na Rzucie. ilustracja Uwaga: Aby zmiany w 2D zostay odwzorowane przy tworzeniu modelu 3D naley doda rzeczywiste elementy

trjwymiarowe do niekompletnego otworu lub zmodyfikowa makro GDL danego Okna lub Drzwi. Zakadka Przekrj zawiera ustawienia obrysu i wypenienia przekrojonych powierzchni Okien lub Drzwi. ilustracja Opcja Uyj atrybutw symbolu pozawala na uycie rodzaju pira i wypenie ze skryptu GDL danego elementu. Zakadka Model umoliwia wybr materiaw dla Okna lub Drzwi. Materiay przypisa mona do powierzchni okna lub drzwi korzystajc z rozwijalnego menu na grze zakadki. Dodatkowo do poszczeglnych czci okna lub drzwi przypisa mona kilka innych materiaw wyspecyfikowanych w opisie GDL przy uyciu dodatkowych parametrw otworu. Zaznaczenie opcji Uyj materiaw obiektu pozwala zignorowa powysze ustawienia materiaw i zastosowa materia wykorzystany do utworzenia Elementu bibliotecznego. Wicej informacji o opisach GDL w Rozdziale 8 Praca z obiektami GDL. strona 121 ilustracja Materiay powierzchni ciany mog by zastosowane do powierzchni otworu na dwa sposoby:

Aby zastosowa materia przeomu ciany na przeomie otworu wybierz opcj Ten sam co przeomu ciany.

Aby zastosowa materia powierzchni ciany zewntrznej i wewntrznej na przeomie otworu (lini rozdziau okreli grubo wgarka) wybierz opcj Ten sam co boku ciany. W przypadku cian ukowych granica materiaw na przeomie moe przebiega wzdu linii prostej lub krzywej. Zakadka Wgarek jest aktywna tylko w przypadku wybrania w zakadce Podgld i pooenie metody konstrukcyjnej Z wgarkiem. ilustracja Zakadka pozwala okreli wielko wgarka nadproa, wgarka parapetu lub progu, wgarkw bocznych oraz grubo wgarka. Uwaga: W przypadku ciany o strukturze warstwowej, jeli grubo wgarka jest wiksza od gruboci zewntrznej warstwy ciany, to warstwa ta zostanie zawinita do otworu. Zakadka Znacznik wymiarowania pozwala dostosowa do wasnych potrzeb sposb wywietlania znacznika Okien lub Drzwi. Naley pamita, e wywietlanie wymiarw i znacznika ustawia si oglnie dla caego Projektu w menu Opcje/Opcje wywietlania. Jeli znacznik zosta tam wyczony, rwnie w tym oknie jego podgld nie zostanie wywietlony. strona 122 ilustracja Znaczniki wymiarowania to parametryczne obiekty GDL poczone z otworem na stae. Poniej pokazano Znacznik podstawowy i Znacznik ArchiCADa 8.1. ilustracja Zakadka Ustawienia znacznika uytkownika zawiera ustawienia opcji znacznika wymiarowania typu Element Biblioteczny. Zakadka ta jest aktywna tylko w przypadku wybrania na wczeniejszej zakadce (Znacznik wymiarowania) znacznika odpowiedniego typu. Ostatnia zakadka to Tworzenie list i etykiet pozwala ustawi parametry wykorzystywane przy tworzeniu etykiet i zliczaniu Okien i Drzwi. ilustracja Opcje tej zakadki zostay opisane wczeniej w podrozdziale Identyfikacja elementw, Tworzenie list i etykiet. Wstawianie Okien i Drzwi Po ustaleniu danych parametrw w oknie dialogowym ustawie narzdzia Okno lub Drzwi mona przej do wstawiania otworw. Okna i Drzwi mog by umieszczane wycznie w cianach, nie ma moliwoci niezalenego

wstawiania ich do Projektu. Na Rzucie Okna lub Drzwi mona wstawia w cianach w miejscu, w ktrym kursor przyjmuje ksztatFajki lub Mercedesa. strona 123 Po wczeniu w menu Opcje polecenia Czy poczenia cian i belek otwory mona wycina uywajc jako punktu zaczepienia miejsca zbiegu dwch lub wicej obrysw cian. W oknie 3D Okna i Drzwi mona wstawia dowolnie na caej dugoci ciany. W oknie Przekroju/Elewacji mona jedynie duplikowa istniejce Okna lub Drzwi przy uyciu polecenia Powielenie lub Przesunicie kopii. Po wczeniu narzdzia Okno lub Drzwi i klikniciu w miejscu, gdzie element ma zosta wstawiony, pojawia si wstpny zarys Okna lub Drzwi podajcy za kursorem. Funkcj t mona wyczy w menu Opcje/Preferencje/Rne. ilustracja Przy prbie wstawienia Okna lub Drzwi w taki sposb, e element wychodzi bdzie poza cian, pojawia si okno dialogowe z odpowiednim ostrzeeniem i opcj zrezygnowania z wycicia otworu. Mimo to mona kontynuowa i okno lub drzwi zostan wstawione wycinajc le umiejscowiony otwr. Geometria Geometri Okna lub Drzwi definiuj dane, ktre zawiera wybrany Element Biblioteczny. Rozmiary i ksztaty podstawowych elementw mona modyfikowa z du swobod, przed czy po wstawieniu ich do Projektu, natomiast modele konkretnych obiektw (z katalogw producentw) wstawia si bez moliwoci, lub z ograniczon moliwoci zmian. Puste otwory Aby wyci pusty otwr w cianie, bez wstawiania adnego elementu bibliotecznego typu Drzwi lub Okno, wystarczy klikn przycisk Pusty otwr na zakadce Podgld i pooenie w oknie dialogowym ustawie Okna lub Drzwi. Nastpnie w zakadce Parametry naley poda wysoko i szeroko otworu. Na kocu wskazuje si lokalizacj otworu klikajc dowoln krawd istniejcej ciany. ilustracja Wycinajc puste otwory mona np. modyfikowa wygld cian w 3D. ilustracja Wstawianie Okna lub Drzwi Aby umieci realistyczne Okno lub Drzwi, naley ustali parametry danego Narzdzia oraz wybra metod konstrukcji i geometrii (punkt wstawienia) elementu. Metod geometrii mona te wybra bd zmieni na Palecie Info. Pierwsze kliknicie umiejscawia Okno lub Drzwi, drugie ustala orientacj pooenia: - Okna Kliknicie okrela zewntrzn stron Okna. Od tej strony mierzy si gboko parapetu. ilustracja

Drzwi Kliknicie okrela kierunek otwierania Drzwi. Od tej strony mierzy si gboko progu w przypadku drzwi bez niemieckiego wgarka; w przypadku drzwi z niemieckim wgarkiem z przeciwnej strony.

strona 124 Sposb mocowania w otworze Okna lub Drzwi okrela jedna z trzech Metod konstrukcji.

W licu w przypadku tej metody Okno lub Drzwi wstawia si w licu ciany, ktre wskazuje si klikniciem kursorem Oko. Po wybraniu tej metody gboko parapetu/progu jest automatycznie ustawiana na zero

ilustracja

Z parapetem/progiem ArchiCAD wstawia Okno lub Drzwi w otwr na gboko parapetu/progu zgodnie z biecym ustawieniem w oknie Ustawienia domylne okna/drzwi, po wybranej stronie otworu. Wybr strony umoliwia kursor Oko.

ilustracja

Z wgarkiem program tworzy otwr z wgarkiem zgodnie z biecymi wartociami w oknie dialogowym Ustawienia domylne okna/drzwi. Przy pomocy kursora Oko wybiera si bok ciany, po ktrej ma by umieszczony wgarek.

ilustracja Okna i Drzwi mog by wstawiane osiowo lub krawdziowo, zgodnie z wyborem Punktu wstawienia. Podczas wstawiania Okna lub Drzwi przy uyciu metody krawdziowej, kursor zmienia si wPodwjne Oko, za ktrym wstpny zarys otworu bdzie przeskakiwa z jednej strony Punktu wstawienia (1) na drug (2); kliknicie (3) wstawia element. W ten sam sposb okrela si pooenie elementu z punktem zaczepienia w naroniku cian. ilustracja Wstawianie Okien naronych Okna narone mona wstawia w naronikach cian prostych. Wikszo Okien ze standardowej Biblioteki ArchiCADa mona wstawia w naroach cian. Okno dialogowe ustawie Okna naronego jest podobne do okna ustawie domylnych Okna lub Drzwi. Aby umieci Okno narone w naroniku cian wystarczy klikn w dowolne miejsce na cianie ArchiCAD automatycznie wstawi je w najbliszym naroniku tworzc bliniacze odbicie w przylegej cianie. ilustracja Okno odbite ma takie same parametry i waciwoci jak pierwsze. Program automatycznie dopasowuje kt i pooenie obu okien. - W jednym naroniku mona wstawi tylko jedn par okien. - Kt miedzy cianami nie moe by rwny 0 ani 180 stopni. - Wstawione okna mona rozciga rcznie, niezalenie od siebie, nie przerywajc ich poczenia. ilustracja strona 125 Okna narone zostaj przeksztacone w proste gdy: - Jedno z okien zostanie przesunite, odbite lub obrcone. - Kt midzy cianami zostanie zmieniony na 0 lub 180 stopni. - Jedna ze cian zostanie podniesiona (poniewa okna przynale do cian podniesienie obu cian bdzie si rnio). - Jedna ze cian zostanie usunita lub przesunita.

wietliki

Definicja wietliki to inteligentne obiekty typu GDL automatycznie wstawiane w Dach. Umiejscowiony w obrbie dachu wietlik zostanie automatycznie wstawiony na odpowiedniej wysokoci w poa dachow i dopasowany do jej kta nachylenia. W dachu zostanie wycity odpowiednio zorientowany otwr (rwnolegle do linii osi poaci dachowej). Uwaga: wietlik musi mieci si w obrysie pojedynczej poaci. ilustracja Obiekty typu wietliki zapisane s w standardowej bibliotece ArchiCADa w Katalogu Lukarny i wietliki; pobiera si je przy pomocy narzdzia wietlik. ilustracja Zakadki w oknie dialogowym ustawie narzdzia wietlik s podobne jak w przypadku narzdzi: Okno, Drzwi, Obiekt i Lampa. Wstawianie wietlika wietliki mona wstawia na Rzucie oraz w widoku 3D. - Na rzucie wietlik umieszcza si w obrbie obrysu poaci dachowej. - W widoku 3D naley klikn na dan poa ArchiCAD przeanalizuje wskazan lokalizacj i umieci wietlik w

poaci dachowej. wietliki wstawione w Dach zachowuj si podobnie jak okna w cianach, np. przesuwanie wietlika moe odbywa si wycznie w obrbie (i paszczynie) poaci dachowej. Po modyfikacji poaci (np. zmianie jej nachylenia) pooenie wietlika zostanie automatycznie dopasowane. strona 126

ilustracja

Obiekty i Lampy
Definicja Obiekty to predefiniowane zoone elementy parametryczne, ktre mona dowolnie wstawia do Projektu. Lampy to Obiekty specjalne uywane w Projekcie jako rdo wiata. W Bibliotece ArchiCADa znajduje si znaczna liczba predefiniowanych Obiektw, poczwszy od prostych ksztatw geometrycznych, a skoczywszy na skomplikowanych meblach czy urzdzeniach. W Internecie oraz na pytach CD dostpne s take biblioteki Obiektw sporzdzone przez producentw rzeczywistych wyrobw. Szczegy dotyczce koncepcji lecych u podstaw Obiektw GDL znajduj si w Rozdziale 8 Praca z obiektami GDL. Tworzenie Obiektw GDL zostao dokadnie wyjanione w Podrczniku GDL. Na rzucie Obiekty i Lampy wywietlane s w postaci symbolu 2D, w widokach 3D modelu wygenerowanego ze skryptu GDL biorcego pod uwag ustawienia parametrw dokonane przez uytkownika. Zmiany parametrw dokonane w oknie ustawie narzdzia modyfikuj zarwno symbol 2D w Rzucie, jak trjwymiarowy model. ilustracja Niektre paskie obiekty oprcz symbolu 2D (w rzucie) maj take wygenerowane symbole 2D do wykorzystania w oknach P/E. ilustracja Ustawienia narzdzia Obiekt Podobnie jak w przypadku narzdzi Okno i Drzwi, przy domylnym ustawieniu Palety narzdziowej narzdzie Obiekt i Lampa reprezentuje jeden przycisk. Ikonka przedstawia narzdzie uywane w danej chwili. Aby przej do drugiego, naley klikn ma strzak w jej dolnym rogu. Okna ustawie narzdzia Obiekt i Lampa s podobne. Skada si ono z przegldarki i zbioru rozwijalnych zakadek, podobnie jak w przypadku okna ustawie narzdzia Obiekt. Omawiajc Obiekty GDL przedstawiono funkcje przegldarki; poniej omwione zostan opcje zakadek. (Aby zobaczy przegldark wystarczy klikn strzak znajdujc si na grze po lewej stronie okna zakadek.) ilustracja W oknie dialogowym ustawie domylnych Obiektu i Lampy znajduje si siedem zakadek:Podgld i pooenie, Parametry, Zmiana parametrw, Rzut pitra, Przekrj, Model oraz Tworzenie list i etykiet. Zakadka Podgld i pooenie zawiera podgld elementu do wstawienia, oraz proste narzdzia nawigacyjne pozwalajce przechodzi do nastpnego lub poprzedniego elementu z biecej biblioteki bez koniecznoci uywania przegldarki. strona 127

Tak jak w przypadku innych elementw konstrukcyjnych mona tutaj ustawi podniesienie oraz zdecydowa, na ktrych kondygnacjach Obiekt lub Lampa maj by wywietlane. ilustracja Po prawej stronie w Obszarze podgldu wywietlany jest symbol 2D, widok boczny, aksonometria z ukrytymi liniami, aksonometria 3D z kolorowaniem, predefiniowany obrazek podgldu lub opcjonalna informacja tekstowa o wybranym Obiekcie lub Lampie. Zestaw przyciskw sucych do wyboru widoku znajduje si obokObszaru podgldu. Po najechaniu na Obszar podgldu kursor zmienia si w strzak umoliwiajc obracanie Symbolu 2D lub Widoku 3D danego Elementu Bibliotecznego. ilustracja

Obiekty wstawia si przy pomocy punktw aktywnych okrelonych w symbolu 2D danego Elementu Bibliotecznego. Jeden z tych punktw jest wstpnie zaznaczony (kwadracikiem) i suy jako domylny punkt kotwiczny przy wstawianiu danego Obiektu. Pozostae punkty oznaczone s symbolem X. Kliknicie na taki punkt czyni z niego punkt kotwiczny Elementu Bibliotecznego. Umoliwia to atwe wybieranie najdogodniejszego punktu wstawienia, a std szybkie i dokadne wstawianie obiektu do Projektu. ilustracja Druga zakadka, Parametry, zawiera ustawienia wymiarw Obiektu oraz zbir parametrw charakterystycznych dla danego Elementu Bibliotecznego. ilustracja Kliknicie ikonki acuch po prawej stronie pl edycji dugoci i szerokoci sprzga wymiary poziome i pionowe, przez co Obiekt bdzie skalowany proporcjonalnie (z zachowaniem proporcji oryginau). strona 128

Mona take wprowadzi warto kta obrotu w paszczynie poziomej. Poniej znajduje si pole umoliwiajce wstawienie odbicia lustrzanego Elementu Bibliotecznego (mona te odbi dany element po wstawieniu). Ta opcja wprowadza odbicie lustrzane caej geometrii 3D obiektu po osi Y wzgldem punktu kotwicznego wybranego w obszarze podgldu w oknie Ustawienia domylne obiektu. Pewne parametry Elementw Bibliotecznych typu Lampa s waciwe tylko dla tego typu obiektw. ilustracja Kolor wiata lampy wybiera si poprzez podwjne kliknicie w polu Kolor (standardowe okno dialogowe edycji koloru Windows lub MacOs). - Jasno wiata ustalana jest przy pomocy suwaka. Maksymalna warto znajduje si po prawej stronie. - Obok pola Kolor znajduje si przecznik umoliwiajcy wczenie lub wyczenie danej Lampy przy tworzeniu Fotoprezentacji. Uwaga: Aby Lampy mogy by wykorzystane jako rdo wiata przy tworzeniu Fotoprezentacji naley zaznaczy odpowiedni opcj w menu Obraz/Ustawienia fotoprezentacji/Efekty. Pozostae zakadki: Zmiana parametrw, Rzut pitra, Przekrj, Model oraz Tworzenie list i etykiet s podobne do omawianych wczeniej dla Okien i Drzwi. ilustracja Wstawianie Obiektw i Lamp Po wybraniu odpowiedniego Obiektu lub Lampy i dostosowaniu parametrw w oknie dialogowym ustawie, mona przej do wstawiania elementu do Projektu. strona 129 Mona tego dokona zarwno na Rzucie jak i w oknie 3D. Moliwe jest take umieszczenie symbolu 2D Obiektu w oknie Przekroju/Elewacji lub Rysunku Detalu. Naley zauway, e wiele paskich elementw ma specjalne symbole 2D przeznaczone do uycia w oknie Rzutu i widoku Elewacji. Przed wstawieniem elementu do Projektu naley wybra odpowiedni widok w zakadce Podgld i pooenie. Aby wstawi Obiekt lub Lamp mona wprowadza dane liczbowe, uy funkcji Grawitacji, ogranicze ruchu myszki lub siatek. Wszystko to suy precyzyjnemu wstawianiu np. armatury lub mebli do naronikw czy w okrelone miejsca, pozwala take dopasowa do siebie obiekty z du dokadnoci. Geometria W odrnieniu od cian czy innych elementw tworzonych na bieco, symbol Obiektu ma predefiniowan geometri i kursor jest przycigany jedynie do punktw aktywnych danego symbolu. Kursor nie reaguje na krawdzie symbolu. Obiekty mog by wstawiane, zaznaczane i dopasowywane do innych elementw wycznie przy uyciu tych punktw aktywnych. Punkt wstawienia okrela si w oknie ustawie, w zakadce Podgld i pooenie. Przed wstawieniem Obiektu lub Lampy naley upewni si co do wyboru odpowiedniego punktu wstawienia. Po wczeniu Narzdzia Obiekt lub Lampa i umieszczeniu kursora w obszarze okna konstrukcyjnego, pojawia si

wstpny zarys elementu podajcy za ruchami myszki. Pozwala to sprawdzi, czy punkt wstawienia zosta prawidowo wybrany. Mona t funkcj wyczy w menu Opcje/Preferencje/Rne. ilustracja Wstawiajc do Projektu Obiekt lub Lamp korzysta mona z czterech metod geometrii wywietlanych na Palecie Info. ilustracja

Metoda umieszczania prostopadego automatycznie umieszcza Elementy Biblioteczne wyrwnane wzgldem linii siatki, z wyjtkiem przypadku, gdy w oknie ustawie zmieniono wczeniej kt obrotu. Aby umieci obrcony Element Biblioteczny naley najpierw ustali punkt odniesienia (pierwsze kliknicie), nastpnie rozcigajc lini okreli wektor obrotu elementu (drugie kliknicie). Podczas wyznaczania kta obrotu mona uy dowolnych metod konstrukcyjnych lub wczy ograniczenia ruchw myszki. Metoda okrelania przektnej dziaa podobnie do metody Prostokt uywanej do krelenia elementw wielobocznych (cian, stropw, dachw). Metoda przektnej z obrotem dziaa podobnie do metody Obrcony prostokt w przypadku cian, stropw, itp.

Dwie ostatnie metody pozwalaj graficznie okreli parametry A i B Obiektu lub Lampy. Naley zauway, e jest to moliwe tylko dla tych Obiektw GDL, ktre mona dowolnie rozciga; niektre Obiekty mog mie wymiary zablokowane lub sprzone. Rezultat tej techniki zaley take od wyboru aktywnego punktu wstawienia. Zwykle jest tak, e gdy punkt wstawienia znajduje si w naroniku elementu, to w trakcie wstawiania mona okrela graficznie zarwno parametr A jaki B. Jeeli punkt wstawienia znajduje si na boku elementu, zwykle tylko jeden parametr mona ustawi graficznie, drugi bdzie pobrany z okna ustawie elementu. Jeeli jako Punkt wstawienia zosta wybrany punk lecy wewntrz obrysu symbolu, to podczas wstawiania aden parametr nie moe by zmieniany graficznie i element zostanie wstawiony do Projektu tak samo jak przy pomocy prostych metod geometrii (prostopadej lub obrconej). Obiekty a inne elementy Tak jak i inne elementy konstrukcyjne, Obiekty mog by docinane poaci dachu. Wicej informacji znajduje si w podrozdziale Dachy. strona 130

Schody

Definicja Schody to szczeglny podtyp Obiektw. W ArchiCADzie schody mog by tworzone przy pomocy StairMakera zintegrowanego dodatku do ArchiCADa. StairMaker umoliwia atwe Projektowanie i konstruowanie wszelkich rodzajw schodw poprzez modyfikowanie predefiniowanych w programie typw schodw lub definiowanie przez uytkownika gwnej geometrii schodw i edycj odpowiednich parametrw. Uwaga: Aby mc wstawia lub tworzy schody, StairMaker musi znajdowa si w katalogu Dodatkw ArchiCADa, ktry znajduje si w Teczce ArchiCADa (dla MacOS w katalogu systemowym) lub musi mie lokalizacj okrelon w pliku rejestru systemowego Windows (dla Windows). W wikszoci przypadkw Schody zachowuj si tak jak Obiekty, cho mog by tworzone i modyfikowane jedynie za pomoc narzdzia Schody. Na Rzucie, Schody wywietlane s w postaci symbolu 2D zgodnie ze standardami architektonicznymi. Zwykle symbolem schodw na rzucie jest obrys caego ich biegu. Schody mog by widoczne na wielu kondygnacjach, a uszczegowienie detali na symbolu 2D zaley od skali rysunku. Parametry decydujce o pooeniu schodw i wywietlaniu ich symbolu na rzutach kondygnacji ustawia si w oknie dialogowym Ustawienia domylne schodw na zakadce Podgld i pooenie. Opis dalej w tekcie. Uwaga: W ArchiCADzie mona rwnie tworzy pochylnie (rampy). Nale one take do Obiektw podtypu Schody i maj wiele podobnych opcji. Schody mona tworzy na dwa sposoby: - Wybierajc predefiniowany szablon i odpowiednio go dopasowujc.

Tworzc nowe schody uytkownika rysujc narzdziami 2D ich kontur i lini biegu. Uwaga: Oprcz Schodw utworzonych w StairMakerze, w Bibliotece mog si znajdowa obiekty typu Schody o ksztatach i geometriach nie dostpnych w StairMakerze.

Geometria W StairMakerze zdefiniowano 18 typw schodw.

Po rozpoczciu tworzenia nowych schodw pojawia si okno dialogowe zawierajce 17 standardowych typw schodw jakie mona tworzy przy pomocy StairMakera. Ostatni przycisk pozwala kreli Schody Uytkownika narzdziami rysunkowymi 2D. Poniszy rysunek przedstawia schematy dostpnych typw schodw, ktrym odpowiadaj widoki w obszarze podgldu. ilustracja Bieg prosty Bieg prosty ze spocznikiem Bieg prosty, zabiegi na obu kocach Bieg-L z zabiegiem u gry Bieg-L z zabiegiem u dou Zabieg C na obu kocach Bieg-Z z zabiegami u gry i u dou Bieg z zaamaniami Bieg kaczy Schody-L ze spocznikiem Schody-U z zabiegiem Schody-U ze spocznikiem Schody-U trjbiegowe ze spocznikami Spiralne z trzonem Spiralne z dusz Bieg-U ze spocznikiem i zabiegiem zaczynajcy si zabiegiem Bieg-U ze spocznikiem i zabiegiem zaczynajcy si spocznikiem Schody uytkownika

Schody o rnej geometrii naley zachowywa w rnych folderach Obiektu Schody. Poniewa zwykle schody tworzy si odrbnie do kadego Projektu, dlatego zalecane jest zapisywanie wasnych Schodw w oddzielnym katalogu zwizanym z konkretnym Projektem, a nie w oglnym katalogu Biblioteki. strona 131 Ustawienia narzdzia Schody Narzdzie Schody zlokalizowane jest na Palecie narzdziowej, poniej narzdzia Obiekt. Okno dialogowe jego ustawie zawiera te same zakadki co w przypadku narzdzia Obiekt i Lampa, czyli: Podgld i pooenie, Parametry, Zmiana parametrw, Rzut pitra, Przekrj, Model oraz Tworzenie list i etykiet. Szczegy w podrozdziale Obiekty i Lampy. ilustracja Jedyna rnica miedzy oknami ustawie tych narzdzi to maa strzaka obok Obszaru podgldu na zakadce Podgld i pooenie. Strzaka ta otwiera menu, w ktrym do wyboru s dwa polecenia Modyfikuj schody oraz Utwrz nowe schody. ilustracja Ksztat i symbol schodw okrela si w dwch miejscach w programie:

W StairMakerze ustala si typ schodw, ksztat, struktur, balustrady i inne parametry opisane dalej. W ArchiCADzie ustala si parametry wywietlania symbolu schodw na Rzucie.

Parametr Uwzgldnianie kondygnacji w zakadce Parametry w oknie ustawie Schodw definiuje oglny widok symbolu Schodw na Rzucie. ilustracja Po zaczeniu tego parametru symbol schodw bdzie wyglda nastpujco: - Na kondygnacji macierzystej wywietlana bdzie dolna cz schodw poniej linii przekrojowej. - Na kondygnacji bezporednio powyej (po zaznaczeniu odpowiedniej opcji w polu Poka na na zakadce Podgld i pooenie) wywietlana jest grna cz lub cae schody. - Na kondygnacjach poniej (po zaznaczeniu odpowiedniej opcji w polu Poka na na zakadce Podgld i pooenie) obrys caego biegu schodw w postaci linii przerywanej. - Dowolna kondygnacja powyej (po zaznaczeniu odpowiedniej opcji w polu Poka na na zakadce Podgld i pooenie) wywietlany jest cay bieg schodw. ilustracja cztery opisy: Na kondygnacji macierzystej; Na kondygnacji bezporednio powyej; Na kondygnacjach poniej; Na dalszych kondygnacjach powyej. strona 132

Na kondygnacji macierzystej schodw mona take pokaza obrys schodw znajdujcych si powyej linii

przekrojowej. Suy do tego opcja Linia przerywana za lini przekroju. Na pierwszej kondygnacji powyej kondygnacji macierzystej mona pokaza cay bieg schodw poprzez opcj Bez linii przekrojowej pitro wyej. Jeeli wyczona jest oglna opcja Uwzgldnianie kondygnacji to cay bieg schodw bdzie wywietlony na wszystkich tych kondygnacjach, na ktrych schody maj by wywietlane, bez linii przekroju. Poziom detalu Schodw na Rzucie zaley od ustawie grupy parametrw w opcji Nie uwzgldniaj skali Projektu. Jeeli opcja Nie uwzgldniaj skali Projektu jest wczona, to przy pomocy czterech parametrw znajdujcych si poniej ustawi mona sposb wywietlania symbolu schodw na Rzucie. Jeeli wczona jest opcja strzaka wskazujca kierunek biegu schodw, to mona opcjonalnie doda opis Gra / D - Gdy opcja Strzaka jest wyczona, to wszystkie strzaki zawsze wskazuj gr biegu (zgodnie np. ze standardem w Polsce) - Gdy opcja Strzaka jest wczona, to wszystkie strzaki zawsze wskazuj kierunek od obecnej kondygnacji i opis Gra lub D zostanie automatycznie dodany dla jednoznacznoci rysunku (zgodnie np. ze standardem amerykaskim). Kolejne trzy opcje steruj innymi detalami symbolu i s aktywne tylko wtedy, gdy wczona jest gwna opcja Nie uwzgldniaj skali Projektu. Jeeli gwna opcja Nie uwzgldniaj skali Projektu jest wyczona, to poziom detalu schodw bdzie odpowiednio zalea od skali Rzutu: - Skale od 1:50 lub = 1-0 w gr: symbol schodw bdzie zawiera nastpujce dane: dugo i wysoko stopni, linia przerywana dla noskw - Skale od 1:200 i 1:100 lub 1/16= 1-0 lub 1/8=1-0: symbol schodw bdzie zawiera krawdzie stopni. - Skale mniejsze ni 1:200 lub 1/16= 1-0: tylko obrys biegu i strzaka (ewentualnie opis Gra/D) Rozmiar tekstu opisu wysokoci i dugoci stopni wynosi zawsze 2 mm, co dla odnonych skal jest wielkoci optymaln. Wstawianie standardowych Schodw Aby utworzy nowe schody w oparciu o jeden ze standardowych typw, naley wczy narzdzie Schody na Paletcie narzdziowej, a nastpnie w oknie dialogowym ustawie po naciniciu strzaki w zakadce Podgld i pooenie wybra polecenie Utwrz nowe Schody. Inn metod jest wybranie polecenia z menu Plik/Obiekty GDL/Nowy z.../StairMaker. ilustracja strona 133

Najpierw naley wybra pomidzy tworzeniem schodw lub pochylni. Po naciniciu przycisku pochylni symbole typw schodw, ktrych geometria moe zosta przeksztacona w pochylni, automatycznie zmieni si w symbole pochylni; wszystkie pozostae nie bd aktywne. Nastpnie naley wybra typ schodw/pochylni i nacisn OK, co spowoduje pojawienie si okna edycji wybranego typu schodw/pochylni. Zakadki w tym oknie umoliwiaj konstruowanie konkretnych schodw. Okna edycji poszczeglnych typw schodw nieco si rni, ale dziaaj podobnie. Po lewej stronie okna znajduje si pi duych przyciskw otwierajcych zakadki, ktre umoliwiaj edycj dokumentu schodw:Geometria, Struktura, Stopnica, Porcze i Supki i Listowanie schodw. Kada zmiana na jednej zakadce wpywa take na ustawienia na czterech pozostaych. Po zakoczeniu ustawiania parametrw, naley zapisa nowe schody w odpowiednim folderze klikajcOK lub Zachowaj jako.... Parametry geometrii Schodw Pierwsza zakadka okna edycji schodw zawiera predefiniowane wartoci dostpnych parametrw oraz obszar podgldu, w ktrym wywietlany jest symbol schodw na Rzucie. ilustracja Parametry s podzielone na trzy grupy: Geometria, Bieg, Stopie. W lewej grnej czci znajduj si pola edycji, w ktrych wprowadza si wartoci parametrw ustawie Geometrii schodw. Tutaj ustala si gwne parametry geometryczne schodw: cakowit wysoko biegu, szeroko biegu, szeroko schodw, dugo dolnej czci schodw, dugo grnej czci schodw i dugo osi schodw. W polach ustawie Biegu schodw okrela si parametry biegu: liczb stopni, sposb ksztatowania stopni zabiegowych (dla niektrych typw schodw), wymiary spocznikw, umiejscowienie (warto przesunicia) osi schodw, itp. Wartoci parametrw ksztatujcych geometri i bieg schodw wpywaj na wygld symbolu 2D schodw w obszarze podgldu po prawej stronie. W dolnej czci zakadki z ustawieniami Biegu StairMaker pozwala doda opcjonalny, grny stopie schodw. Moe on mie tak sam gboko (w programie dugo) jak inne stopnie, mona te wprowadzi gboko dodatkow.

ilustracja Wcinicie przycisku po prawej spowoduje dodanie grnego stopnia do poziomu kondygnacji, jak pokazano na rysunku poniej. ilustracja Opcjonalny grny stopie Jeeli w polu obok tej ikonki zostanie wprowadzona warto zero, to gboko dodanego stopnia bdzie taka sama jak pozostaych. Aby zmieni jego gboko naley wpisa dodatni warto. strona 134 ilustracja Stopie (tread) Stopie/Dodatkowa gboko stopnia W tym samym oknie na dole po prawej znajduj si ustawienia Stopnia. Ustawiajc tu parametry okrela si geometri Stopni lub, w oparciu o t sam geometri, kt nachylenia Pochylni. Po prawej stronie wzmiankowanych pl edycji znajduje si fragment przekroju podunego, na ktrym wywietlane s efekty wprowadzanych zmian. ilustracja Wszystkie te parametry definiuj cznie Schody jak pokazano na rysunku poniej. ilustracja Szeroko biegu (Fligth width) Dugo biegu (run length), Stopie, Podstopnice 1 (Risers) Wysoko kondygnacji Dolny strop (Lower slab) Grny strop (Upper slab) Podstopnica Przyjto, e wygodne Schody speniaj nastpujcy warunek: suma dwch wysokoci stopnia i jednej szerokoci (gbokoci), czyli 2h+s (w programie 2*St.+Bieg) mieci si w przedziale 6063cm (2425 cali). Aby tworzone schody speniay ten warunek, naley w polach ustawie Stopnia poda odpowiednie wartoci graniczne dla sumy dwch wysokoci stopnia i jednej gbokoci (2*St.+Bieg). ilustracja Ostatniego pola nie mona edytowa, wywietla ono aktualn warto parametru 2h+s (2*St.+Bieg). Uwaga: Definiowanie parametrw geometrycznych Schodw przebiega zgodnie ze cile okrelon hierarchi, dziki temu ich edycja jest atwa i intuicyjna. Definicja geometrii schodw oparta jest na zasadzie 2h+s (2*St.+Bieg). Przy kadej zmianie parametru StairMaker sprawdza czy parametr 2h+s(2*St.+Bieg) mieci si w okrelonym przedziale wartoci. Oprcz zachowania hierarchii czynnoci, ArchiCAD umoliwia take zablokowanie parametru (jednego lub wicej) klikniciem ikonki kdki. Zablokowane parametry nie bd modyfikowane. W przypadku zmiany ustawie parametrw schodw StairMaker pominie zablokowane parametry i zmieni warto nastpn w hierarchii. Jeeli modyfikacja nie bdzie niemoliwa bez zmiany zablokowanego parametru, lub z powodu zbyt duej iloci zablokowanych parametrw, program wywietli odpowiednie ostrzeenie. Na Rzucie zwykle tylko dolna cz Schodw widoczna jest na kondygnacji macierzystej; grna cz wywietlana jest na kondygnacji bezporednio powyej. Podwjna ukona linia na symbolu 2D pokazuje gdzie przechodzi umown linia a przekroju. ilustracja Pooenie linii przekroju na rzucie mona dowolnie ksztatowa w obrbie symbolu schodw. strona 135 ilustracja Niektre z dostpnych typw schodw maj jeden lub dwa zabiegi. Sposb tworzenia schodw zabiegowych omwiony zostanie na poniszym przykadzie Schody-U z zabiegiem. ilustracja Jak wida, cz schodw jest zaznaczona na czarno i wszystkie stopnie w tym obsz arze s zabiegowe. Zaznaczone stopnie to obszar zabiegu. Jeli cay bieg jest zaznaczony, to wszystkie stopnie zostan zorientowane skone wzgldem osi schodw, zgodnie z przyjtym w sekcji Bieg sposobem konstruowania.

Krawdzie stopni poza zabiegiem pozostaj prostopade do linii biegu schodw. (Wygodne schody maj zwykle schody zabiegowe przynajmniej na caym zabiegowym odcinku linii biegu schodw, tak aby na prostych odcinkach biegu wszystkie stopnie byy proste.). Zasig zabiegu mona zmienia przy pomocy myszki. Naley przesun kursor na schody (kursor przyjmie ksztat krzyyka jak w arkuszach kalkulacyjnych). ilustracja Przytrzymujc wcinity klawisz myszy przesuwa si nastpnie wzdu schodw. Przy skracaniu obszaru zabiegu na jego kocu cz stopni zmieni kolor na biay. Po zwolnieniu przycisku myszy wywietlony zostanie nowy ukad stopni. Z praktycznych wzgldw naley unika nadmiernego ukosowania stopni. ilustracja Na rysunku wida, e stopnie wywietlone na biao nie s ju zabiegowe. Mona rwnie zmienia konkretny stopie na zabiegowy lub prosty przy pomocy kliknicia myszk. Dla przykadu aby zmieni krawd dolnego stopnia na prosty wystarczy klikn na drugi stopie. Pierwszy stopie zostanie zmieniony i wywietlony na biao. ilustracja Minimalny zasig czci zabiegowej jest trwale przypisany do rodkowego stopnia uku, co oznacza, e nie mona skrci zabiegu z jednej bd drugiej strony poza ten stopie. strona 136 Na rysunku poniej przedstawiono sytuacj gdy skrcono obie strony zabiegu a do rodkowego stopnia. ilustracja W przypadku schodw tworzonych w StairMakerze krawdzie stopni przed i za odcinkiem zabiegu s prostopade do osi schodw. Te dwie krawdzie okrelaj odcinek linii biegu schodw oraz odcinek wewntrznego obrysu schodw. ilustracja Pierwszy rysunek: Odcinek zabiegu (Winder section) / Stopie rodkowy (Middle tread) Odcinek linii wchodzenia/Odcinek linii wewntrznego obrysu schodw Rysunek drugi: Dwa stopnie rodkowe (jeli ilo stopni zabiegowych jest rwna) Odcinek wewntrznego obrysu podzielony jest na stopnie jak poniej: ilustracja ilustracja Wymiar krawdzi najwszego stopnia s Podzia odcinka wewntrznego (linii wewntrznej krawdzi schodw) W czci rodkowej zakadki, w sekcji ustawie Biegu Schodw naley wprowadzi wymiary w polu tekstowym odpowiedniego parametru. Warto ta okreli minimaln gboko wewntrznej krawdzi rodkowego stopnia biegu (lub dwch rodkowych stopni, jeeli liczba stopni zabiegowych jest parzysta). Oprcz zabiegu standardowego mona take utworzy zabieg wachlarzowy. W tym drugim przypadku przeduenia krawdzi wszystkich stopni zabiegowych spotykaj si w jednym punkcie. Aby wybra t metod naley zaznaczy okrgy przycisk zabiegu wachlarzowego. Istnieje moliwo zmiany pooenia punktu obrotu zabiegu wachlarzowego. Po klikniciu na punkt obrotu otwiera si okno dialogowe Ustawienie rodka, w ktrym wpisuje si odpowiednie wartoci. ilustracja Pooenie i przesunicie punktu obrotu zabiegu wachlarzowego pokazuj linie przerywane. Nawet jeli naronik stopnia jest skonie przycity lub zaokrglony, przesunicie i tak mierzone jest od wyznaczonego geometrycznie prostoktnego naronika. Przykadowe przesunicie punktu obrotu zabiegu dla schodw o biegu zaamanym pod dowolnym ktem wyglda nastpujco: ilustracja W przypadku Schodw-U z zabiegiem, StairMaker automatycznie ustawia rodek zabiegu wachlarzowego w punkcie rodkowym zakrzywionego odcinka linii biegu schodw.

ilustracja strona 137 Po wybraniu schodw typu Bieg prosty, zabiegi na obu kocach dodatkowo naley doda odrbne dugoci dla obu krawdzi schodw i w ten sposb zdefiniowa kt pooenia pierwszego i ostatniego stopnia. Uwaga: W przypadku tego typu schodw nie mona wybra zabiegu wachlarzowego. ilustracja Schody typu zabiegowego mona na rogach ukonie cina lub zaokrgla. W tym celu naley przesun kursor w poblie naronika, a przyjmie on ksztat znaku prostopadoci. ilustracja Po klikniciu wybranego rogu otwiera si okno dialogowe Parametry rogu oferujce trzy sposoby ksztatowania naronika. ilustracja Opcja Prosty ustawia prosty naronik. Na pocztku edytowania nowych schodw wszystkie naroniki maj przyjty ksztat prosty. Po zaznaczeniu opcji cicie w polu poniej wprowadza si numerycznie jego dugo i zatwierdza klikniciem OK. ilustracja Po zaznaczeniu opcji Zaokrglenie w polu poniej wpisuje si warto jego promienia. ilustracja Ksztat naronika mona zmienia w dowolnym momencie. Gdy kursor znajduje si w pobliu citego lub zaokrglonego naronika przybiera ksztat znaku prostopadoci. ilustracja Parametry Struktury schodw Drugi przycisk w kolumnie po lewej stronie okna ustawie nowych schodw otwiera zakadk Struktura Schodw. strona 138 ilustracja Zawarto tej zakadki zaley od wybranego typu konstrukcji schodw. W obszarze Struktura mona wybra jeden z piciu sposobw konstruowania schodw w 3D i modyfikowa zwizane z nimi parametry. ilustracja Moliwe sposoby modelowania schodw w 3D: - Schody pene ze stopnicami

Schody siodowe - Schody policzkowe - Same stopnice - Schody pene Ponisze przykady ilustruj kolejne typy metod konstrukcji schodw. Pi rysunkw Schody pene ze stopnicami: od lewej Grubo stopnia (Tread thickness), Podstopnica, Stopie, Nosek, Grubo pyty schodw///Grny stopie na poziomie kondygnacji Schody siodowe: jw. Grubo stopnia, Podstopnica, stopie, Nosek, Grubo pyty schodw /// Nawis stopnia (Tread overhang), Grubo belki nonej (Carriage thickness), Szeroko schodw (Stair width) ///Grny stopie na poziomie kondygnacji