Niniejszy darmowy ebook zawiera fragment penej wersji pod tytuem: Matura ustna z jzyka angielskiego Aby przeczyta

informacje o penej wersji, kliknij tutaj

Darmowa publikacja dostarczona przez ProgramPartnerski.biz.pl

Niniejsza Wydawc. publikacji

publikacja Zabronione bez

moe s

by

kopiowana, zmiany

oraz w

dowolnie zawartoci si jej

rozprowadzana tylko i wycznie w formie dostarczonej przez jakiekolwiek zgody pisemnej wydawcy. Zabrania

odsprzeday, zgodnie z regulaminem Wydawnictwa Zote Myli.

Copyright for Polish edition by ZloteMysli.pl Data: 12.04.2006 Tytu: Matura ustna z jzyka angielskiego (fragment utworu) Autor: Karolina Halczuk
Projekt okadki: Marzena Osuchowicz Korekta: Sylwia Fortuna Skad: Anna Grabka Internetowe Wydawnictwo Zote Myli Zote Myli s.c. ul. Daszyskiego 5 44-100 Gliwice WWW: www.ZloteMysli.pl EMAIL: kontakt@zlotemysli.pl Wszelkie prawa zastrzeone. All rights reserved.

SPIS TRECI
WSTP..........................................................................................................................5

CZ I INFORMACJE OGLNE.....................................................................7
I.1. OPIS EGZAMINU...................................................................................................8 I.2. WYMAGANIA EGZAMINACYJNE.......................................................................11 I.3. RODZAJE ZADA EGZAMINACYJNYCH..........................................................22 I.4. KRYTERIA OCENY I PUNKTACJA.....................................................................28 I.5. OBAWY ZWIZANE Z OBIEKTYWN OCEN..................................................35

CZ II. ROZMOWY STEROWANE...............................................................39

II.1. UZYSKIWANIE I UDZIELANIE INFORMACJI.................................................40

II.1.1. Uzyskiwanie informacji.............................................................41 II.1.2. Uzyskiwanie informacji wiczenia........................................56 II.1.3. Udzielanie informacji...............................................................61 II.1.4. Udzielanie informacji wiczenia............................................71 II.1.5. Przykadowe wypowiedzi z komentarzem i punktacj............76 II.1.6. Przykadowe zadania do samodzielnego opracowania............87
II.2. RELACJONOWANIE WYDARZE....................................................................89

II.2.1. Czasy uywane podczas relacji.................................................92 II.2.2. Zwroty uyteczne podczas relacjonowania............................101 II.2.3. Jak rozbudowa opis wydarze.............................................102 II.2.4. Rodzaje wydarze..................................................................107 II.2.5. Relacjonowanie wydarze przeszych wiczenia................114 II.2.6. Przykadowe wypowiedzi z komentarzem i punktacj...........117 II.2.7. Zadania do samodzielnego opracowania...............................127
II.3. NEGOCJOWANIE.............................................................................................129

II.3.1. Typowe wyraenia..................................................................130 II.3.2. Negocjowanie wiczenia.....................................................138 II.3.3. Przykadowe wypowiedzi z komentarzem i punktacj..........142 II.3.4. Zadania do samodzielnego opracowania...............................155
CZ III. ROZMOWY NA PODSTAWIE ILUSTRACJI....................................158
III.1. WPROWADZENIE...........................................................................................159 III.2. ILUSTRACJA....................................................................................................161 III.3. OCENA ZA OPIS ILUSTRACJI........................................................................163 III.4. PIERWSZA ANALIZA ILUSTRACJI...............................................................169 III.5. ROZMIESZCZENIE ELEMENTW ILUSTRACJI..........................................172 III.6. OPIS OSOBY....................................................................................................175 III.7. PIERWSZY ETAP OPISU ILUSTRACJI..........................................................189 III.8. OPIS TA.........................................................................................................195

III.8.1. Elementy ta zdjcia plenerowe.........................................197 III.8.2. Przykady opisu ta zdj plenerowych.................................211 III.8.3. Elementy ta pomieszczenia zamknite...........................218 III.8.4. Przykady opisu ta pomieszczenia zamknite.................225
III.9. PRZYKADY OPISU ILUSTRACJI Z KOMENTARZEM I OCEN.................231 III.10. NIETYPOWE ILUSTRACJE..........................................................................246 III.11. SAMODZIELNE PRZYGOTOWANIE OPISU ILUSTRACJI..........................254 III.12. PYTANIA DO ILUSTRACJI...........................................................................267 III.13. PRZYKADOWE PYTANIA Z ODPOWIEDZIAMI, KOMENTARZEM I OCEN ..................................................................................................................270 III.14. ZESTAW PYTA ZWIZANYCH Z ILUSTRACJ........................................275

CZ IV. PRZYKADOWY EGZAMIN USTNY Z JZYKA ANGIELSKIEGO...278

MATURA USTNA Z JZYKA ANGIELSKIEGO darmowy fragment kliknij po wicej

Karolina Halczuk

str. 5

Wstp
Z roku na rok pojawia si coraz wicej ksiek na temat egzaminu maturalnego z jzyka angielskiego. Trzeba przyzna, e nie brakuje wrd nich publikacji naprawd wartociowych, ktre stanowi cenn pomoc dla ucznia i nauczyciela. Po c zatem kolejna ksika? Ot autorzy wydawanych do tej pory pozycji stawiaj sobie za cel rzetelne ugruntowanie wiedzy przyszego maturzysty. Przyjmuj zaoenie ktre dla wielu spord Was nie jest wcale takie oczywiste - e przyszy maturzysta ma do czasu, by rzetelnie przygotowa si do egzaminu. Rzeczywisto czsto jednak wyglda zupenie inaczej. Spora cz uczniw zaczyna powanie traktowa matur dopiero na miesic czy dwa przed egzaminem. Wierz mi, e jest to okres zbyt krtki, by w znaczcy sposb poszerzy swoje umiejtnoci jzykowe. Jednak podrcznik ten tym rni si od innych publikacji, e nie zosta napisany z myl o ugruntowaniu czy poszerzeniu Twojej wiedzy. Zaoenie, jakie przyjam w trakcie jego pisania jest nastpujce: Masz tak wiedz, jak masz i nie da si tego zmieni w krtkim okresie czasu. Umiejtnoci jzykowe niektrych z Was s bardzo dobre, innych rednie, a jeszcze innych wrcz opakane. Celem tej ksiki jest pokazanie Ci, w jaki sposb ow wiedz bez wzgldu na to, jaka by ona nie bya najlepiej wykorzysta w trakcie egzaminu. Ksika pisana jest zatem nie tyle z pozycji nauczyciela, co raczej egzaminatora. Nauczyciel stara si poszerza, pogbia i ugruntowywa wiedz swojego ucznia. Dla egzaminatora wane jest, jak Twoja wiedza przekada si na realizacj poszczeglnych zada maturalnych. Co to oznacza w praktyce? Oznacza to, e ilo punktw
Copyright by Wydawnictwo Zote Myli & Karolina Halczuk

MATURA USTNA Z JZYKA ANGIELSKIEGO darmowy fragment kliknij po wicej

Karolina Halczuk

str. 6

zdobytych na egzaminie nie musi by odzwierciedleniem oceny kocowej uzyskanej na wiadectwie. C z tego, e posiadasz bogaty zasb sw, jeli nie potrafisz wykorzysta ich w trakcie egzaminu? Odwrmy sytuacj: c z tego, e posiadasz ubogi zasb sw, skoro w trakcie egzaminu potrafie bysn kilkoma ciekawymi sformuowaniami? Kady egzamin ma swoj specyfik. Osoby dobrze znajce techniki egzaminacyjne potrafi na egzaminie lepiej sprzeda swoj wiedz. Ksika ta ma na celu wyrobi w Tobie takie nawyki jzykowe, ktre odgrywaj bardzo wan, a czasami decydujc rol w trakcie egzaminu maturalnego. Dla osb, ktre posiadaj bardzo sab znajomo jzyka angielskiego, bdzie ona koem ratunkowym. Koem, dodajmy, rzuconym toncemu na morzu. Przy szalejcym sztormie. Noc. Moe si uda. Ci za, ktrzy opanowali jzyk na dobrym czy bardzo dobrym poziomie, znajd w niej wiele rad i poytecznych wskazwek, w jaki sposb najlepiej zaprezentowa swoj wiedz w trakcie egzaminu. W sami podrczniku swoich znajdziesz sporo co jest przykadowych zreszt zupenie wypowiedzi naturalne.

opatrzonych komentarzem i ocen. Uczniowie czsto nie potrafi oceni umiejtnoci, Porwnujc punktacj przyznan wypowiedziom na rnym poziomie, zorientujesz si z pewnoci, ile punktw zdobyby za swoj. Jestem przekonana, e okae si to dla Ciebie bardzo pomocne. Koniecznie przeczytaj jednak uwagi dotyczce przyznawania punktw, ktre zamieszczone s w rozdziale powiconym punktacji i kryteriom oceny. Tyle tytuem wstpu. A teraz do roboty! K.H.
Copyright by Wydawnictwo Zote Myli & Karolina Halczuk

CZ I Informacje oglne

MATURA USTNA Z JZYKA ANGIELSKIEGO darmowy fragment kliknij po wicej

Karolina Halczuk

str. 8

I.1. Opis egzaminu

Jak si pewnie domylasz, egzamin maturalny z jzyka angielskiego zdaje si w jzyku angielskim. W praktyce oznacza to, e zdajcy na sali egzaminacyjnej odzywa si wycznie po angielsku. Po angielsku, nie po polsku czy hebrajsku. Jeli chcesz o co zapyta, pytaj po angielsku. Kiedy wchodzisz, wypada si przywita. Przywitaj si po angielsku. Od strony jest formalnej pocztkiem przekroczenie egzaminu. progu Nie sali egzaminacyjnej ju stracisz

oczywicie adnych punktw, jeli powiesz Dzie dobry zamiast Good morning, Good day czy Good afternoon. Warto jednak ju na wstpie wywrze na komisji egzaminacyjnej dobre wraenie. I pozostawi je po sobie. Kiedy wychodzisz, poegnaj si po angielsku - na kad okoliczno jest jaki uyteczny zwrot, chocia odradzam stosowania zwrotw w rodzaju See you next year sugerowanie komisji wyniku egzaminu nie jest w dobrym gucie. A teraz powanie. Po wejciu na sal losujesz w obecnoci komisji numer zestawu egzaminacyjnego. Po jego wylosowaniu otrzymujesz zestaw zdajcego, ktry skada si z pojedynczej kartki. Na jednej stronie znajduj si scenariusze rozmw sterowanych, na drugiej ilustracja. Twj zestaw rni si od zestawu, ktrym dysponuje komisja na Twoim nie ma pyta do ilustracji. Po otrzymaniu zestawu masz pi minut na przygotowanie. adnych sownikw, leksykonw, czy
Copyright by Wydawnictwo Zote Myli & Karolina Halczuk

MATURA USTNA Z JZYKA ANGIELSKIEGO darmowy fragment kliknij po wicej

Karolina Halczuk

str. 9

innych

materiaw

pomocniczych.

Tylko

Ty,

Twj

zestaw

i ostemplowana kartka papieru, ktra moe Ci posuy jako brudnopis. Po piciu minutach usyszysz miy, ciepy gos: Its time... Sam egzamin trwa dziesi minut. Bez wzgldu na to, czy egzamin trwa dziesi minut czy dwie godziny, jego wynik zawsze stanowi wypadkow trzech czynnikw: wiedzy, kondycji psychicznej i szczcia. Kolejno zapisu nie jest przypadkowa od szczcia zaley najmniej, a od posiadanej wiedzy najwicej. Ujm to tak: jeli w Twoim yciu przynajmniej trzy razy potrci Ci samochd, kiedy przechodzie przez ulic na zielonym wietle, to czynnik szczcia (czy raczej jego braku) moe mie w Twoim przypadku znaczenie, ktrego bym nie lekcewaya. Z drugiej jednak strony, fakt, e nadal yjesz, moe przemawia na Twoj korzy. Tak czy owak, radz nie liczy na szczcie i nie obawia si pecha. Duo waniejsze jest Twoje opanowanie podczas egzaminu. Jak sdzisz, jakie wywrzesz na komisji wraenie opowiadajc trzscym si gosem i z rozpacz w oczach o wspaniaej imprezie, ktr zorganizowae dla przyjaci w czasie pobytu w Londynie? Zdarzaj si zdajcy, ktrzy swoje zdenerwowanie staraj si pokry nadmiern swobod. Nie wiadomo co gorsze.

Copyright by Wydawnictwo Zote Myli & Karolina Halczuk

MATURA USTNA Z JZYKA ANGIELSKIEGO darmowy fragment kliknij po wicej

Karolina Halczuk

str. 10

Pamitaj, e egzaminatorzy to te ludzie. Doskonale zdaj sobie spraw, e masz prawo si denerwowa. Nie znam egzaminatora, ktry nabyby swoje uprawnienia z myl o sobie. Praktycznie wszyscy z nas zrobili to z myl o Tobie, swoim uczniu, by czu si w obecnoci znanego Ci nauczyciela nieco pewniej. Sprbuj wic si opanowa. Z pewnoci popenisz wtedy mniej bdw. Pozosta nam ostatni czynnik wiedza, czyli w tym wypadku Twoja znajomo jzyka angielskiego. Wierz mi, e aby j sprawdzi, wystarczy okres duo krtszy ni dziesi minut. Jeli Twj angielski jest kiepski, to nawet gdyby siedzia przez cay dzie na sali egzaminacyjnej, nie przekonasz komisji, e jest inaczej. Jednak kad wiedz i t marn, i bardzo dobr mona sprzeda na rne sposoby. Wiele zaley od opakowania. Jestem przekonana, e ksika ta pomoe Ci zaprezentowa na egzaminie Twoj wiedz w sposb najkorzystniejszy. Najpierw jednak sprawdmy, jakiej wiedzy wymaga si od zdajcych egzamin ustny na poziomie podstawowym.

Copyright by Wydawnictwo Zote Myli & Karolina Halczuk

MATURA USTNA Z JZYKA ANGIELSKIEGO darmowy fragment kliknij po wicej

Karolina Halczuk

str. 11

I.2. Wymagania egzaminacyjne

Ponisze zestawienie odnosi si do egzaminu ustnego na poziomie podstawowym. Przeczytanie tej listy pozwoli Ci zorientowa si, w jakim stopniu opanowae zagadnienia wymagane na egzaminie.

GRAMATYKA Skadnia
1. Zdania oznajmujce i pytajce w czasach: - Simple Present, - Present Continuous, - Present Perfect, - Present Perfect Continuous, - Simple Past, - Past Continuous, - Past Perfect, - Simple Future, - Future Continuous, - Future Simple in the Past. 2. Zdania rozkazujce, np.: Open the window, please. Dont do it!

Copyright by Wydawnictwo Zote Myli & Karolina Halczuk

MATURA USTNA Z JZYKA ANGIELSKIEGO darmowy fragment kliknij po wicej

Karolina Halczuk

str. 12

3. Zdania z podmiotem it: - dla okrelenia czasu, pogody, temperatury i odlegoci, np.: Its two oclock. Its raining. It isnt cold today. How far is it from here? - w konstrukcji z for/of + dopenienie + bezokolicznik, np.: Its difficult for me to understand it. Its kind of you to help him. - w konstrukcji z bezokolicznikiem, np.: Its nice to meet you. Its time to go.

4. Zdania z podmiotem there + be, ograniczone do: There is/are... There was/were... There will be...

5. Pytania typu Question Tags, np. She is ill, isnt she? You dont like her, do you? Im late, arent I?

Copyright by Wydawnictwo Zote Myli & Karolina Halczuk

MATURA USTNA Z JZYKA ANGIELSKIEGO darmowy fragment kliknij po wicej

Karolina Halczuk

str. 13

6. Zdania z dwoma dopenieniami, np.: I bought her some flowers. I bought some flowers for her. 7. Zdania w stronie biernej w czasach: - Simple Present, - Simple Past, - Present Perfect, - Simple Future, - Past Perfect. 8. Pytania porednie, np.: Could you tell me where you live, please? I have no idea what time it is. 9. Zdania w mowie zalenej (twierdzenia, pytania i rozkazy) z czasownikami typu say, tell, ask i nastpstwo czasw, np.: He told me that he was busy. He asked me to help him. 10.Zdania wsprzdnie zoone, czyli zdania zoone z dwch lub wicej niezalenych zda pojedynczych, np.: It was cold and the wind was blowing. The dress is beautiful but its too expensive.

Copyright by Wydawnictwo Zote Myli & Karolina Halczuk

MATURA USTNA Z JZYKA ANGIELSKIEGO darmowy fragment kliknij po wicej

Karolina Halczuk

str. 14

11. Zdania podrzdnie zoone: - podmiotowe, np.: What you did was awful. - dopenieniowe, np.: I think that hell come. - przydawkowe ograniczajce i opisujce, np.: The train that we wanted to take was delayed. Mary, who is sitting next to Robert, lives in London. - okolicznikowe celu, np.: He came to help you. - okolicznikowe czasu, np.: Youll do it when I tell you. - okolicznikowe miejsca, np.: This is where I live. - okolicznikowe porwnawcze, np.: Your house is not as big as Roberts. - okolicznikowe przyczyny, np.: I helped him because he asked me to. - okolicznikowe skutku, np.: There was a traffic jam so we were late. - okolicznikowe warunku ( 0, I i II okres warunkowy).

Copyright by Wydawnictwo Zote Myli & Karolina Halczuk

MATURA USTNA Z JZYKA ANGIELSKIEGO darmowy fragment kliknij po wicej

Karolina Halczuk

str. 15

12.Konstrukcje bezokolicznikowe i gerundialne: - czasownik + bezokolicznik, np.: I used to play football. I want to play football. - czasownik + gerund, np.: I like playing football. - czasownik + dopenienie + bezokolicznik, np.: He wanted us to play football. - czasownik + dopenienie + bezokolicznik bez to, np.: He saw me play football - konstrukcje typu: Im glad to see you. too + przymiotnik to + czasownik, np.: Hes too short to play basketball. - wyraenie to be going to 13.Konstrukcja have something done. 14.Zdania wykrzyknikowe, np.: What a nice house!

Copyright by Wydawnictwo Zote Myli & Karolina Halczuk

MATURA USTNA Z JZYKA ANGIELSKIEGO darmowy fragment kliknij po wicej

Karolina Halczuk

str. 16

Czasownik
1. Bezokolicznik i formy osobowe. 2. Czasowniki posikowe. 3. Czasowniki modalne (must, can, could, may, might, will, shall, would) z bezokolicznikiem zwykym. 4. Tryb rozkazujcy. 5. Czasowniki regularne i nieregularne. 6. Imiesw czynny i bierny (np.: interesting interested) 7. Czasowniki wyraajce stany i czynnoci. 8. Czasowniki zoone (Phrasal Verbs). 9. Budowa sowotwrcza czasownika. 10.Czasy gramatyczne Simple Present, Present Continuous, Present Perfect, Present Perfect Continuous, Simple Past, Past Continuous, Past Perfect, Simple Future, Future Continuous, Future Simple in the Past.

Rzeczownik

Rzeczowniki policzalne i niepoliczalne. Liczba mnoga regularna i nieregularna. Forma dzierawcza - of (np.: Hes a friend of mine.) - Saxon Genitive (np.: This is Roberts room.)

Rodzaj. Rzeczowniki zoone. Rzeczowniki uyte przymiotnikowo, np.: a night train. Budowa sowotwrcza rzeczownika.

Copyright by Wydawnictwo Zote Myli & Karolina Halczuk

MATURA USTNA Z JZYKA ANGIELSKIEGO darmowy fragment kliknij po wicej

Karolina Halczuk

str. 17

Przedimek
Przedimek nieokrelony (a/an), okrelony (the) i zerowy.

Przymiotnik
1. Stopniowanie regularne i nieregularne uywane do porwna w stopniu rwnym, wyszym i najwyszym, np.: She is as tall as me. Your composition is better than mine. Hes the best player of all. 2. Uycie przymiotnikw z wyraeniami so, such, how, what. 3. Przymiotnik dzierawczy. 4. Budowa sowotwrcza przymiotnika.

Przyswek
1. Stopniowanie regularne i nieregularne. 2. Przyswek too i enough. 3. Miejsce przyswka w zdaniu.

Zaimek

Zaimek osobowy. Zaimek dzierawczy. Zaimek zwrotny i emfatyczny. Zaimek wskazujcy. Zaimek pytajcy. Zaimek wzgldny. Zaimek wzajemny.
Copyright by Wydawnictwo Zote Myli & Karolina Halczuk

MATURA USTNA Z JZYKA ANGIELSKIEGO darmowy fragment kliknij po wicej

Karolina Halczuk

str. 18

Zaimek nieokrelony - some, any, no, every i zoenia z nimi (np.: somebody, everywhere), - none, either, neither, - many, much, few, a few, little, a little, - another, other, others, the other, the others, - every, each, - both, all, - enough. Zaimek bezosobowy you.

Liczebnik
Liczebniki gwne i porzdkowe.

Przyimek
1. Przyimki okrelajce miejsce, kierunek, odlego. 2. Przyimki okrelajce czas. 3. Przyimki przyczyny. 4. Przyimki sposobu. 5. Przyimki po niektrych czasownikach i przymiotnikach.

Spjnik
Spjniki: and, or, but, if, unless, that, till, until, when, where, while, after, before, because, (al)though, so.

Copyright by Wydawnictwo Zote Myli & Karolina Halczuk

MATURA USTNA Z JZYKA ANGIELSKIEGO darmowy fragment kliknij po wicej

Karolina Halczuk

str. 19

KATALOGI TEMATYCZNE
Zdajcy zna proste struktury leksykalno-gramatyczne umoliwiajce formuowanie wypowiedzi w zakresie nastpujcych tematw: 1. CZOWIEK dane personalne, wygld zewntrzny, cechy charakteru, uczucia i emocje. 2. DOM miejsce zamieszkania, opis domu, pomieszcze domu i ich wyposaenia, wynajmowanie mieszkania. 3. SZKOA przedmioty nauczania, oceny i wymagania, ycie szkoy, ksztacenie pozaszkolne. 4. PRACA popularne zawody i zwizane z nimi czynnoci, warunki pracy i zatrudnienia, praca dorywcza. 5. YCIE RODZINNE I TOWARZYSKIE okresy ycia, czonkowie rodziny, czynnoci ycia codziennego, formy spdzania czasu wolnego, wieta i uroczystoci, styl ycia. 6. YWIENIE artykuy spoywcze, przygotowanie potraw, posiki, lokale gastronomiczne. 7. ZAKUPY I USUGI rodzaje sklepw, towary, sprzedawanie i kupowanie, reklama, korzystanie z usug.

Copyright by Wydawnictwo Zote Myli & Karolina Halczuk

MATURA USTNA Z JZYKA ANGIELSKIEGO darmowy fragment kliknij po wicej

Karolina Halczuk

str. 20

8. TURYSTYKA I PODROWANIE rodki transportu, baza noclegowa, informacja turystyczna, wycieczki, zwiedzanie, wypadki i awarie. 9. KULTURA podstawowe dziedziny kultury, twrcy i ich dziea, uczestnictwo w kulturze. 10.SPORT popularne dyscypliny sportu, podstawowy sprzt sportowy, imprezy sportowe. 11.ZDROWIE higieniczny tryb ycia, podstawowe schorzenia, ich objawy i leczenie, niepenosprawni, uzalenienia. 12.NAUKA I TECHNIKA odkrycia naukowe, wynalazki, obsuga i korzystanie z podstawowych urzdze technicznych. 13.WIAT PRZYRODY klimat, wiat rolin i zwierzt, krajobraz, zagroenie i ochrona rodowiska naturalnego, klski ywioowe. 14.PASTWO I SPOECZESTWO struktura pastwa, urzdy, organizacje midzynarodowe, konflikty wewntrzne i midzynarodowe, przestpczo. 15.ELEMENTY WIEDZY O KRAJACH OBSZARU JZYKA ANGIELSKIEGO wszystkie powysze zagadnienia dotyczce podstawowej wiedzy na temat krajw angielskiego obszaru jzykowo-kulturowego, a w szczeglnoci Wysp Brytyjskich i USA.
Copyright by Wydawnictwo Zote Myli & Karolina Halczuk

MATURA USTNA Z JZYKA ANGIELSKIEGO darmowy fragment kliknij po wicej

Karolina Halczuk

str. 21

Tak wyglda zakres zakres zagadnie gramatycznych i tematycznych. Jak pewnie zauwaye, katalogi tematyczne obejmuj praktycznie wszystkie dziedziny ycia. Kade zagadnienie od spywu kajakowego po wypraw na Marsa znajdzie w nich swoje odzwierciedlenie. Rzecz bardzo istotn jest jednak gboko tych katalogw. Wemy na przykad katalog 11 Zdrowie: higieniczny tryb ycia, podstawowe schorzenia, ich objawy i leczenie, niepenosprawni, uzalenienia. Nie sdzisz chyba, e moesz by zapytany o objawy czerwonki pezakowatej i w jaki sposb mona j leczy. Chodzi przecie o Twoje dowiadczenia yciowe, a nie wiedz medyczn. Z pewnoci znasz kogo kto chorowa lub sam chorowae na zapalenie puc, gryp, przezibienie, bola Ci pewnie zb, moe zamae rk czy nog, itd. Objawy? Typowe objawy rnych schorze to bl gowy, temperatura, bl brzucha, dreszcze, wysypka czy nudnoci. Leczenie najczciej polega na zaywaniu lekarstw (czasami w formie zastrzykw) i leeniu w ku. Dodajmy do tego gips, opatrunek czy kompres. Nikt nie bdzie wymaga od Ciebie znajomoci stosowanych lekarstw, chocia takie wyrazy jak aspiryna czy tabletka przeciwblowa naley oczywicie zna. Jak widzisz, nie taki diabe straszny, jak go maluj.

Copyright by Wydawnictwo Zote Myli & Karolina Halczuk

MATURA USTNA Z JZYKA ANGIELSKIEGO darmowy fragment kliknij po wicej

Karolina Halczuk

str. 22

I.3. Rodzaje zada egzaminacyjnych

Egzamin ustny na poziomie podstawowym dzieli si na dwie czci.

Cz pierwsza
Cz pierwsza, to tak zwane rozmowy sterowane. W trakcie egzaminu bdziesz musia odby trzy takie rozmowy. Kada z nich ma z gry narzucony scenariusz przedstawiony w postaci trzech podpunktw. Twoje zadanie polega na zrealizowaniu scenariusza kadej takiej rozmowy poprzez odegranie okrelonej roli. Sytuacje przedstawione w zadaniach odpowiada bd twoim dowiadczeniom yciowym lub bd to hipotetyczne sytuacje, w ktrych mgby uczestniczy. Sytuacje te mog odnosi si do przeszoci, teraniejszoci bd przyszoci. Rozmowy sterowane sprawdzaj nastpujce umiejtnoci: A. Uzyskiwanie i udzielanie informacji. B. Relacjonowanie wydarze przeszych. C. Negocjowanie. Zacznijmy od pierwszego zadania, czyli uzyskiwania i udzielania informacji. Najczciej w zadaniu tym sprawdzane s obie umiejtnoci, to znaczy zarwno umiejtno uzyskania informacji jak i jej udzielenia. Oto przykad:

Copyright by Wydawnictwo Zote Myli & Karolina Halczuk

MATURA USTNA Z JZYKA ANGIELSKIEGO darmowy fragment kliknij po wicej

Karolina Halczuk

str. 23

Jeste w Londynie. Dzwonisz do kasy biletowej kina. Dowiedz si: - jaki film jest grany w najbliszy weekend, - czy istnieje moliwo rezerwacji biletu, - poinformuj, w jakim miejscu sali chciaaby/chciaby siedzie. (Rozmow rozpoczyna zdajcy.)

Jak widzisz, zadanie skada si z trzech podpunktw. Musisz zrealizowa kady z nich. Pierwsze dwa sprawdzaj Twoj umiejtno uzyskania konkretnych informacji, trzeci za umiejtno udzielenia wymaganej informacji. Zadanie to ma form dialogu, ktry prowadzisz z egzaminatorem. Polecenia w zestawie egzaminacyjnym zapisane s w jzyku polskim. Z przykadowego zadania jasno wynika, e Twj rozmwca na drugie pytanie odpowie twierdzco. Niektre wypowiedzi egzaminatora moesz na podstawie scenariusza zadania atwo przewidzie, a niektre nie maj dla Ciebie praktycznie adnego znaczenie (np. odpowied na Twoje pierwsze pytanie). Pod zadaniem znajduje si informacja o tym, kto rozpoczyna rozmow. Drugie zadanie, to relacjonowanie wydarze. W zadaniu tym sprawdza si midzy innymi Twoj umiejtno stosowania czasw przeszych. Oto przykadowe zadanie:

Copyright by Wydawnictwo Zote Myli & Karolina Halczuk

MATURA USTNA Z JZYKA ANGIELSKIEGO darmowy fragment kliknij po wicej

Karolina Halczuk

str. 24

Znajomemu Opowiedz:

Australii

opowiadasz z

imprezie, swoich

ktr

zorganizowae/zorganizowaa

okazji

urodzin.

- kiedy odbya si impreza i ile osb zostao zaproszonych, - jakie dostae/dostaa prezenty, - o nieprzyjemnym incydencie, jaki mia miejsce w trakcie imprezy. (Rozmow rozpoczyna zdajcy.)

Ponownie musisz zrealizowa wszystkie trzy podpunkty zadania. Nadal mamy do czynienia z rozmow sterowan, chocia w tym wypadku rola egzaminatora sprowadza si jedynie do wypowiadania zda wyraajcych zainteresowanie, zdziwienie, rozbawienie, itd. W zadaniu tym warto wykaza si nie tylko umiejtnoci stosowania czasw przeszych, ale take mow zalen praktycznie w kadej relacji moesz przecie przytoczy wypowiedzi innych osb. Komisja z ca pewnoci zwrci te uwag na to, czy potrafisz w swojej relacji stosowa odpowiednie spjniki. Zadanie trzecie, to negocjowanie. W tym zadaniu sprawdzana jest Twoja umiejtno wyraania zgody, prb, ofert i odmw. Zdarza si, e w zadaniu musisz wyrazi skarg lub przyj zaalenie. Podobnie jak dwa poprzednie, take i to zadanie skada si z trzech podpunktw. Spjrzmy na przykad.

Copyright by Wydawnictwo Zote Myli & Karolina Halczuk

MATURA USTNA Z JZYKA ANGIELSKIEGO darmowy fragment kliknij po wicej

Karolina Halczuk

str. 25

Wraz z koleg ze Szkocji planujecie wsplne spdzenie popoudnia. - Zaproponuj pjcie do kina. - Nie zgd si na propozycj pjcia na koncert jazzowy i podaj . uzasadnienie. - Zgd si na kolejn propozycj, ale pod pewnym warunkiem. (Rozmow rozpoczyna zdajcy.)

Na pierwszy rzut oka powyszy scenariusz moe wydawa si nielogiczny. Wraenie to wywoane jest brakiem w nim reakcji Twojego rozmwcy, czyli egzaminatora, ktry: - odrzuci Twoj propozycj pjcia do kina i zaproponuje pjcie na koncert jazzowy, - po Twojej odmowie wysunie kolejn propozycj (trudno przewidzie jak). Dopiero na t ostatni propozycj rozmwcy zgodzisz si, ale pod jakim warunkiem.

Rwnie dobrze pod takim zadaniem mgby znale informacj: Rozmow rozpoczyna egzaminujcy. Nie martw si, e swoim wprowadzeniem egzaminator moe popsu Ci propozycje, ktre przygotowae sobie wczeniej. Egzaminujcy nie zawzi w aden spsb obszaru moliwych propozycji. Po jednym czy dwch zdaniach wstpu, zapyta, jakie masz propozycje na spdzenie popoudnia.

Copyright by Wydawnictwo Zote Myli & Karolina Halczuk

MATURA USTNA Z JZYKA ANGIELSKIEGO darmowy fragment kliknij po wicej

Karolina Halczuk

str. 26

Podsumowujc: Na rozmowy sterowane skadaj si trzy zadania, z ktrych kade zawiera trzy podpunkty. Zadanie pierwsze sprawdza umiejtno uzyskiwania i udzielania informacji, drugie relacjonowania wydarze przeszych, a trzecie negocjowania. Twoim zadaniem jest zrealizowanie scenariusza kadej rozmowy. Przyjmuje si, e rozmowy sterowane trwaj okoo piciu - szeciu minut, czyli po okoo dwie minuty na kade zadanie.

Cz druga
Druga cz egzaminu skada si z opisu ilustracji i odpowiedzi na dwa pytania do ilustracji. W zestawie, ktry otrzymasz, zamieszczona bdzie jedynie ilustracja. Zwizane z ni pytania znajduj si w zestawie, ktrym dysponuje komisja egzaminacyjna. Twoje pierwsze zadanie to opis ilustracji. W tym wypadku nie mamy do czynienia z rozmow, a zatem egzaminujcy jedynie przysuchuj si Twojej wypowiedzi, formuujc tylko zdania porzdkowe (np.: Is that all?) po Twojej przeduajcej si pauzie. Zdajcy powinien jak najdokadniej opisa zdjcie, to znaczy wystpujce na nim osoby i przedmioty. Naley take opisa czynnoci, ktre osoby na ilustracji wykonuj. Im wicej szczegw bdzie zawiera Twj opis, tym lepiej. Ilustracja zajmuje poow kartki formatu A4. O tym, jakich ilustracji moesz si spodziewa, powiemy sobie dokadniej w czci III powiconej temu etapowi egzaminu. Ilustracja nawizuje do ktrego z katalogw tematycznych i moe wyglda na przykad tak:
Copyright by Wydawnictwo Zote Myli & Karolina Halczuk

MATURA USTNA Z JZYKA ANGIELSKIEGO darmowy fragment kliknij po wicej

Karolina Halczuk

str. 27

Postaraj si, by nie bya to ilustracja Twojego egzaminatora po zakoczonym egzaminie. Po zakoczeniu opisu zostan Ci zadane dwa pytania. W tym wypadku nie masz czasu na przygotowanie, musisz odpowiada z biegu. Pierwsze z nich ma bezporedni zwizek z ilustracj i zwykle dotyczy Twojej opinii na temat jakiego szczegu przedstawionego na ilustracji. Swoj opini bdziesz musia oczywicie uzasadni. Pytanie drugie ma z ilustracj zwizek jedynie poredni i odnosi si raczej do katalogu tematycznego, ktrego ilustracja jest reprezentacj. Pytanie to zawiera prob o wyraenie Twojej opinii lub preferencji. W odniesieniu do naszej przykadowej ilustracji, pytania mogyby brzmie nastpujco: 1. Do you think the man in the picture is hot? Why do you think so? 2. What is your favourite season? Why? Przyjmuje si, e ta cz egzaminu trwa okoo czterech, piciu minut, czyli mniej wicej po dwie minuty na opis ilustracji i odpowied na kade z pyta.
Copyright by Wydawnictwo Zote Myli & Karolina Halczuk

MATURA USTNA Z JZYKA ANGIELSKIEGO darmowy fragment kliknij po wicej

Karolina Halczuk

str. 28

I.4. Kryteria oceny i punktacja

Za cay egzamin ustny na poziomie podstawowym zdajcy moe otrzyma maksymalnie 20 punktw. Aby zda egzamin ustny na poziomie podstawowym, musisz uzyska przynajmniej 30% z oglnej iloci punktw, czyli 6 punktw. Za rozmowy sterowane przyznaje si maksymalnie 9 punktw, czyli po 3 punkty za kad rozmow (po 1 punkcie za realizacj kadego podpunktu zadania). Za rozmow na podstawie ilustracji, czyli jej opis i odpowiedzi na dwa zadane pytania, mona otrzyma 6 punktw po dwa za kade zadanie. Przedstawiona punktacja odnosi si do tak zwanej treci wypowiedzi i uwzgldnia ich zgodno z podanymi scenariuszami rozmw, umiejtno opisu osb, miejsc i czynnoci oraz umiejtno udzielania odpowiedzi na pytania dotyczce ilustracji. Upraszczajc mona powiedzie, e oceniana jest tu Twoja komunikatywno. Jak pewnie zdye ju policzy, za tre wypowiedzi moesz uzyska maksymalnie 15 punktw. Pozostae 5 punktw przyznawanych jest za umiejtnoci jzykowe, czyli Twoj umiejtno posugiwania si poprawn angielszczyzn w realizacji wszystkich zada. Schematycznie punktacj mona przedstawi nastpujco:

Copyright by Wydawnictwo Zote Myli & Karolina Halczuk

MATURA USTNA Z JZYKA ANGIELSKIEGO darmowy fragment kliknij po wicej

Karolina Halczuk

str. 29

CZCI EGZAMINU

PUNKTACJA Umiejtnoci jzykowe

Tre wypowiedzi Rozmowy sterowane 1. Uzyskiwanie i udzielanie informacji 2. Relacjonowanie wydarze 3. Negocjowanie Rozmowa na podstawie ilustracji 1. Opis ilustracji 2. Odpowied na pierwsze pytanie 3. Odpowied na drugie pytanie Razem 6 2 2 2 20 9 3 3 3

Jak widzisz, za kad z trzech rozmw sterowanych moesz otrzyma 3 punkty. Kada z rozmw oceniana jest oddzielnie. Owe trzy punkty odpowiadaj trzem poleceniom zawartym w zadaniu (podpunktom). Za realizacj kadego z nich moe uzyska jeden punkt.

Copyright by Wydawnictwo Zote Myli & Karolina Halczuk

MATURA USTNA Z JZYKA ANGIELSKIEGO darmowy fragment kliknij po wicej

Karolina Halczuk

str. 30

Kryteria oceny realizacji polecenia

0 punktw 1 punkt

brak komunikacji; komunikat niezrozumiay, niezgodny z poleceniem lub niekompletny komunikat kompletny, zgodny z poleceniem

Zamy, e jedno z polece na Twoim zestawie egzaminacyjnym brzmi: - Zapytaj znajomego, o ktrej moecie si spotka i gdzie. Jeli powiesz: - When and where we can meet? to za tre wypowiedzi uzyskasz 1 punkt, gdy Twj komunikat jest kompletny i zgodny z poleceniem. Jak by moe zauwaye, bd jzykowy wystpujcy w tym zdaniu nie jest brany pod uwag, gdy oceniamy tre wypowiedzi, a nie Twoje umiejtnoci jzykowe. Gdyby natomiast zapyta: - What time can we meet? i na tym zakoczy swoj wypowied, uzyskaby 0 punktw za tre wypowiedzi, gdy Twj komunikat jest niepeny (nie zapytae gdzie). Za opis ilustracji mona maksymalnie uzyska 2 punkty.

Copyright by Wydawnictwo Zote Myli & Karolina Halczuk

MATURA USTNA Z JZYKA ANGIELSKIEGO darmowy fragment kliknij po wicej

Karolina Halczuk

str. 31

Kryteria oceny opisu ilustracji

0 punktw 1 punkt 2 punkty

- brak wypowiedzi lub opis niezgodny z ilustracj - niepeny opis ilustracji i/lub brak logicznego porzdku - peny opis ilustracji, w ktrym zachowany jest logiczny porzdek

Na usta cinie si od razu pytanie, jak wypowied mona uzna za pen, a jak za niepen? Nie ma sensu rozpatrywa tego zagadnienia teoretycznie. W czci ksiki powiconej opisowi ilustracji znajdziesz

komentarze do przykadowych opisw wraz z punktacj. Wtedy zorientujesz si, jak wypowied mona uzna za pen. Po zakoczeniu opisu ilustracji, egzaminujcy zada Ci jeszcze dwa pytania zwizane ze zdjciem. Kade pytanie oceniane jest osobno i za kade moesz otrzyma maksymalnie 2 punkty.

Kryteria oceny odpowiedzi zwizanej z ilustracj

0 punktw 1 punkt 2 punkty

- brak odpowiedzi lub odpowied w znacznym stopniu odbiegajca od treci pytania - odpowied niepena i/lub czciowo odbiegajca od treci zadanego pytania - odpowied pena, zgodna z treci zadanego pytania

Copyright by Wydawnictwo Zote Myli & Karolina Halczuk

MATURA USTNA Z JZYKA ANGIELSKIEGO darmowy fragment kliknij po wicej

Karolina Halczuk

str. 32

Jaka odpowied w znacznym stopniu odbiega od treci zadanego pytania, a jaka tylko czciowo? Nie martw si, przykadowe odpowiedzi rozwiej Twoje wtpliwoci. 25% oglnej liczby punktw, czyli 5 punktw, moesz otrzyma za umiejtnoci jzykowe. Umiejtnoci jzykowe oceniane w trakcie egzaminu to: - znajomo sownictwa, - znajomo struktur gramatycznych, - pynno wypowiedzi, - poprawna wymowa i intonacja. Punktacja z umiejtnoci jzykowe przyznawana jest

z uwzgldnieniem wszystkich zada egzaminacyjnych.

Kryteria oceny umiejtnoci jzykowych

0 1 punkt - bardzo ograniczona znajomo sownictwa i struktur jzykowych - bardzo liczne bdy jzykowe - brak pynnoci wypowiedzi - liczne bdy w wymowie i intonacji - zadowalajcy poziom znajomoci sownictwa i struktur jzykowych - liczne bdy jzykowe - zakcenia w pynnoci wypowiedzi - bdy w wymowie i intonacji - dobry poziom znajomoci sownictwa i struktur jzykowych - nieliczne bdy jzykowe - wypowied pynna - poprawna wymowa i intonacja

2 3 punkty

4 5 punktw

Copyright by Wydawnictwo Zote Myli & Karolina Halczuk

MATURA USTNA Z JZYKA ANGIELSKIEGO darmowy fragment kliknij po wicej

Karolina Halczuk

str. 33

Ocena

umiejtnoci

jzykowych

wymaga

nieco

duszego

komentarza. Ju pierwsza umiejtno, czyli znajomo sownictwa, moe rodzi sporo pyta. Czy zdajcy matur na poziomie podstawowym powinien wiedzie, jak po angielsku powiedzie: mae dziecko? Bez wtpienia. Ptak? Ptak z pewnoci tak. A bocian? I tu rodz si wtpliwoci. Chcc wykaza si dobrym poziomem znajomoci sownictwa, powiniene raczej takie sowo zna; na poziomie zadowalajcym, niekoniecznie. Nie sd jednak, e brak znajomoci jakiego pojedynczego, kontrowersyjnego sowa, zaway na tym, czy Twoje sownictwo ocenione zostanie jako dobre lub zadowalajce. Egzaminujcy bior pod uwag wszystkie zadania. Jeli w przekroju caego egzaminu wykazae si bogatym sownictwem, nieznajomo sowa stork nie zaway na Twojej ocenie. Musisz w tym wzgldzie zawierzy dowiadczeniu egzaminatorw. Jak zapewne zauwaye, nawet otrzymujc maksymaln ilo punktw za umiejtnoci jzykowe, masz prawo popeni nieliczne bdy. Wypowied ustna jest bez porwnania trudniejsza od wypowiedzi pisemnej. Nie masz czasu na zastanowienie. Do tego dochodzi zdenerwowanie. Nieliczne bdy s zatem rzecz naturaln. Pamitaj jednak, e inne wnioski wycignie egzaminator syszc ten sam bd powtrzony wielokrotnie, a inne syszc bd i zauwaajc, e nie powtarza si on ju w dalszej czci wypowiedzi. W pierwszym wypadku bd jest wynikiem niewiedzy, w drugim za raczej zdenerwowania.
Copyright by Wydawnictwo Zote Myli & Karolina Halczuk

MATURA USTNA Z JZYKA ANGIELSKIEGO darmowy fragment kliknij po wicej

Karolina Halczuk

str. 34

Jeeli chodzi o pynno wypowiedzi, proponuj nastpujce wiczenie. Sprbuj teraz, z biegu, mwi po polsku przez ponad minut na temat: Czy uwaasz, e podrczniki w formie elektronicznej stan si w przyszoci bardziej popularne? Nie jest to takie proste, prawda? Wypowiadajc si w jzyku ojczystym, poprawiamy si, zmieniamy rozpoczte ju zdanie i stosujemy mas wypeniaczy w rodzaju: to znaczy, chodzi mi o to, e..., no wiesz, itd. Wypowied w jzyku obcym jest bez porwnania trudniejsza. Nikt nie oczekuje od Ciebie, e bez najmniejszego zajknicia wygosisz pynnie dwadziecia kwiecistych zda. Bdzie jednak le, kiedy w trakcie Twojej wypowiedzi egzaminatorzy czciej i wyraniej sysze bd brzczc na sali much, ni Ciebie. I wreszcie zagadnienie poprawnej wymowy i intonacji. W tym wzgldzie niniejszy podrcznik w aden sposb nie jest w stanie Ci pomc. Sam musisz szczerze odpowiedzie sobie na pytanie, na ile Twoja wymowa jest poprawna. Przypomnij sobie oceny uzyskiwane za czytanie i jak czsto musia poprawia Ci nauczyciel. Czy zdarzao si, e nie bye rozumiany? Odpowiedzi na te pytania s bardzo wane jeli podczas rozmowy nie bdziesz rozumiany, otrzymasz 0 punktw. W ksice znajduje si wiele przykadowych wypowiedzi wraz z przyznan punktacj. Odnonie punktacji przyjto dwa bardzo wane zaoenia:

Copyright by Wydawnictwo Zote Myli & Karolina Halczuk

MATURA USTNA Z JZYKA ANGIELSKIEGO darmowy fragment kliknij po wicej

Karolina Halczuk

str. 35

- w ocenie treci zadania przyjto, e Twoja wypowied jest zrozumiaa - w ocenie umiejtnoci jzykowych przyjto, i prezentujesz poprawn wymow i intonacj, i e Twoje umiejtnoci jzykowe w konkretnym, ocenianym zadaniu odzwierciedlaj umiejtnoci jzykowe zaprezentowane w innych zadaniach. Nie moesz bowiem zapomina, e ocena za umiejtnoci jzykowe wystawiana jest cznie za wszystkie zadania egzaminacyjne. W praktyce oznacza to, e jeli Twoja wymowa pozostawia wiele do yczenia, musisz odj sobie punkty z oceny za umiejtnoci jzykowe. Nie zapominaj o tym.

Copyright by Wydawnictwo Zote Myli & Karolina Halczuk

CZ II. ROZMOWY STEROWANE

MATURA USTNA Z JZYKA ANGIELSKIEGO darmowy fragment kliknij po wicej

Karolina Halczuk

str. 37

II.2. Relacjonowanie wydarze

Kolejne zadanie egzaminacyjne sprawdza Twoj umiejtno relacjonowania przeszych wydarze. Bez wtpienia ten typ zada jest trudniejszy ni udzielanie i uzyskiwanie informacji i w sposb duo peniejszy daje obraz Twoich umiejtnoci jzykowych. Zadanie skada si z trzech podpunktw za poprawn realizacj kadego z nich otrzymujesz po jednym punkcie. Maksymalnie zatem za tre swojej wypowiedzi moesz uzyska trzy punkty.

Teoretycznie mona wic przyj, e Twoja relacja skadajaca si zaledwie z trzech zda pozwoli uzyska Ci trzy punkty za tre wypowiedzi. Taka wypowied z pewnoci nie zapewni Ci jednak adnych punktw za umiejtnoci jzykowe. Opowiadasz w kocu o pewnych wydarzeniach, wic Twoja historia powinna mie pocztek, rozwinicie i zakoczenie. Nawet minimalici powinni zatem pomyle o sformuowaniu co najmniej piciu zda: - jedno zdanie wstpu - trzy zdania realizujce podpunkty zadania - jedno zdanie zakoczenia. Osoby o nieco wikszych ambicjach i umiejtnociach jzykowych powinny sprbowa odnie si do kadego podpunktu przynajmniej w trzech zdaniach, co razem ze wstpem i zakoczeniem da
Copyright by Wydawnictwo Zote Myli & Karolina Halczuk

MATURA USTNA Z JZYKA ANGIELSKIEGO darmowy fragment kliknij po wicej

Karolina Halczuk

str. 38

wypowied skadajc si z okoo jedenastu zda. Przyjmujc, e wypowiedzenie jednego zdania zajmuje okoo piciu sekund, caa wypowied trwaaby okoo minuty. Szacunki te nie uwzgldniaj oczywicie ewentualnych pauz.

Jeli jednak Twoja znajomo jzyka jest na przyzwoitym poziomie, to relacjonowanie wydarze jest typem zadania, ktre pozwoli Ci rozwin skrzyda. Jeli tylko w Twojej relacji pojawia si jaka osoba, dlaczego nie miaby jej opisa? Nawet najbardziej podstawowy opis osoby to okoo piciu zda. Wydarzenia, ktre bdziesz relacjowa, rozgrywaj si przecie w jakim miejscu. Opisz to miejsce! Czsto w kolejnych rozdziaach odsyany bdziesz do III czci podrcznika powiconej opisowi ilustracji. Znajdziesz tam wiele zwrotw, ktre bez obawy moesz wykorzysta podczas relacjonowania wydarze.

Copyright by Wydawnictwo Zote Myli & Karolina Halczuk

MATURA USTNA Z JZYKA ANGIELSKIEGO darmowy fragment kliknij po wicej

Karolina Halczuk

str. 39

ZAPAMITAJ Relacjonujc wydarzenia przesze pamitaj, by

zrealizowa wszystkie zawarte w zadaniu polecenia. Zwr uwag, e niektre podpunkty zawieraj dwa polecenia. Twoja wypowied powinna mie wstp, rozwinicie i zakoczenie. Staraj si wykorzysta podczas relacji znane Ci sownictwo. Nie prbuj formuowa w mylach zda po polsku i przekada je sowo po sowie na jzyk angielski. Bardzo atwo wtedy o bd. Przypomnij sobie raczej znane Ci angielskie wyraenia i sowa, i pomyl, w jaki sposb utworzy z nich swoj wypowied. Swoj relacj moesz rozbudowa wplatajc w ni opisy miejsc i osb

Mam swoj

nadziej, wypowied

nastpne polegajc

rozdziay na

przekonaj

nawet

minimalistw, e wcale nie jest trudno nieco bardziej rozbudowa relacjonowaniu wydarze przeszych. Scenariusz rozmowy pozostawia zwykle bardzo duo swobody, jeli chodzi o tre Twojej wypowiedzi i szczegy, ktre w niej poruszasz. Mona wic duo wczeniej przygotowa sobie par zda, ktre bdziesz mg uy przy relacjonowaniu dowolnych wydarze. Wane jest take, by waciwie stosowa czasy przesze. Od tego wanie zaczniemy.
Copyright by Wydawnictwo Zote Myli & Karolina Halczuk

MATURA USTNA Z JZYKA ANGIELSKIEGO darmowy fragment kliknij po wicej

Karolina Halczuk

str. 40

II.2.1. Czasy uywane podczas relacji

Trzy podstawowe czasy uywane podczas relacjonowania wydarze przeszych to: - Pas Simple - Past Continuous - Past Perfect Nie oznacza to oczywicie, e w Twojej wypowiedzi nie mog znale si take inne czasy. Jednak te, ktre wymienilimy wyej, stanowi bd podstaw Twojej relacji. Przypomnijmy sobie bardzo skrtowo konstrukcj i uycie kadego z tych czasw.

Past Simple

W najwikszym skrcie, czas Past Simple stosujemy mwic o wydarzeniach, ktre dokonay si w okresie zakoczonym w przeszoci. Zeszy rok si zakoczy, wic mwic o tym, co dokonao si w zeszym roku (last year), uyjesz czasu Past Simple. Dzie wczorajszy (yesterday) si zakoczy? Zakoczy, a zatem stosujesz Past Simple.

Copyright by Wydawnictwo Zote Myli & Karolina Halczuk

MATURA USTNA Z JZYKA ANGIELSKIEGO darmowy fragment kliknij po wicej

Karolina Halczuk

str. 41

Nie zawsze musimy dokadnie okrela okres, w ktrym wydarzenie si odbyo. Zamy, e kto mwi: Miaem piknego psa, kiedy byem dzieckiem. W taki sposb moe wyrazi si jedynie osoba, ktra dzieckiem ju nie jest, a zatem okres, o ktrym mowa, zakoczy si w przeszoci. Zdanie to zostanie wic wyraone w czasie Past Simple.Podobnie bdzie na przykad ze zdaniem: Spotkaem go, kiedy byem w Paryu. Analogicznie, takie zdanie moe wypowiedzie jedynie osoba, ktra w Paryu ju nie jest, a zatem okres, podczas ktrego przebywaa w Paryu, zakoczy si w przeszoci. Na potrzeby relacji zapamitaj dwie zasady. Past Simple uywasz, mwic o - wydarzeniach, ktre dokonay si w okresie zakoczonym w przeszoci, - sekwencji wydarze przeszych. Na to, e mamy do czynienia z okresem zakoczonym w przeszoci, najlepiej wskaza w pierwszym zdaniu naszej relacji, mwic, kiedy opisywane przez nas wydarzenia miay miejsce wczoraj, dwa dni temu, w zeszym tygodniu, itp. Jeli chcesz teraz powiedzie, e jakie wydarzenie dokonao si w tym okresie, to stosuj Past Simple. Dokonao si, a zatem uywasz form dokonanych czasownika np.: kupiem (a nie: kupowaem), wyszedem (a nie: wychodziem), przeskoczyem (a nie: przeskakiwaem), itd. Sekwencja wydarze przeszych (czyli seria nastpujcych po sobie wydarze) oczywicie take wyraana jest przy uyciu form
Copyright by Wydawnictwo Zote Myli & Karolina Halczuk

MATURA USTNA Z JZYKA ANGIELSKIEGO darmowy fragment kliknij po wicej

Karolina Halczuk

str. 42

dokonanych. Mwisz przecie: Otworzyem drzwi, wszedem do rodka i zdjem paszcz. (A nie: Otwieraem drzwi, wchodziem do rodk i zdejmowaem paszcz). Pamitaj wic, aby take sekwencj wydarze zawsze przedstawia w czasie Past Simple. Ponisza tabela przedstawia dla przypomnienia konstrukcj czasu Past Simple
Zdania twierdzce saw talked to met Zdanie przeczce see didnt talk to meet Zdanie pytajce I/ you/ she/he/ it/ we/ they did I/ you/ she/ he/ it/ we/ they

I / You/ She/ He/ It/ We/ They

Robert yesterday.

I/ You/ She/ He/ It/ We/ They Did Where When What time

Robert yesterday

see Robert yesterday? see Robert yesterday?

Z powyszego zestawienia wynika, e w czasie Past Simple operator did pojawia si tylko w zdaniach przeczcych i pytajcych, i towarzyszy mu wwczas czasownik gwny w formie podstawowej. W zdaniach twierdzcych operator nie wystpuje, natomiast czasownik przybiera form past, czyli dodajemy do niego kocwk ed, jeli jest to czasownik regularny. Naley pamita, e czasownik be (by) wystpuje w czasie Past Simple bez operatora did i w kadym typie zda (twierdzcym, przeczcym i pytajcym) przybiera form was lub were.

Copyright by Wydawnictwo Zote Myli & Karolina Halczuk

MATURA USTNA Z JZYKA ANGIELSKIEGO darmowy fragment kliknij po wicej

Karolina Halczuk

str. 43

Zdanie twierdzce I/ She/ He/ It You/ We/ They I/ She/ He/ It You/ We/ They Was Were Why What time was were was were Zdanie przeczce wasnt werent Zdanie pytajce I/ she/ he/ it You/ we/ they I/ she/ he/ it You/ we/ they at home last Monday? at home last Monday. at home last Monday.

Past Continuous W przypadku relacjonowania wydarze przeszych, korzysta bdziesz z czasu Past Continuous praktycznie w jednej sytuacji: tworzc to dla jakiego wydarzenia przeszego. Jest to czas typu continuous, czyli stosujemy go tylko z czasownikami wyraajcymi czynnoci (nie stany). Jeli pamitasz konstrukcj czasu Present Continuous, to nie bdziesz mia problemw z konstrukcj czasu Past Continuous. W tym ostatnim czasie operator ma form was lub were, a do czasownika gwnego dodajemy kocwk ing.
Zdanie twierdzce I/ She/ He/ It You/ We/ They was were
sleeping

yesterday at 5.00.

Copyright by Wydawnictwo Zote Myli & Karolina Halczuk

MATURA USTNA Z JZYKA ANGIELSKIEGO darmowy fragment kliknij po wicej

Karolina Halczuk

str. 44

Zdania przeczce I/ She/ He/ It You/ She/ He/ It Was Were What was were wasnt werent I/ she/ he/ it you/ we/ they I/ she/ he/ it you/ we/ they sleeping yesterday at 5.00.

Zdania pytajce
sleeping

yesterday at 5.00?
reading

To moemy tworzy albo dla czynnoci, ktra si dokonaa w okrelonym momencie, albo dla czynnoci, ktra w tym momencie trwaa. W tym pierwszym przypadku, czasowi Past Continuous towarzyszy bdzie czas Simple Past. Np.: Kiedy otworzyem drzwi (wydarzenie, ktre si dokonao), moja siostra graa na pianinie (to tego wydarzenia). When I opened the door, my sister was playing the piano. Ogldaem telewizj (to), kiedy usyszaem dziwny haas

(wydarzenie, ktre si dokonao). I was watching TV when I heard a strange noise. W drugim przypadku, to znaczy kiedy jednak czynno trwajca jest tem dla innej czynnoci trwajcej, w obu zdaniach stosujemy czas Past Continuous. Np.: Mocno padao (jedna czynno trwajca) kiedy szed ulic (inna czynno trwajaca). It was raining heavily when he was walking down the street.
Copyright by Wydawnictwo Zote Myli & Karolina Halczuk

MATURA USTNA Z JZYKA ANGIELSKIEGO darmowy fragment kliknij po wicej

Karolina Halczuk

str. 45

W relacjonowaniu czsto stosujemy zdania pojedyncze w Past Continuous, a dopiero pniej przechodzimy do wydarzenia, dla ktrego byy one tem. Np.: It was raining heavily. I was walking along an empty street.. Suddenly I heard a strange noise.

Analizujc te przykady mona doj do wniosku, e tam, gdzie czasownik przybiera form dokonan (usyszaem, otwarem), stosujemy czas Past Simple, natomiast tam, gdzie czasownik przybiera form niedokonan (graa, ogldaem, szedem), stosujemy Past Continuous. Wniosek ten nie jest wprawdzie do koca suszny, ale sprawdzi si w ogromnej wikszoci wypadkw.

Past Perfect Past Perfect jest czasem, ktrego uycie na maturze na poziomie podstawowym wiadczy zwykle o niezych umiejtnociach jzykowych zdajcego. Jest to czas uprzedni, a zatem stosujemy go mwic o wydarzeniu, ktre poprzedzio jakie inne wydarzenie przesze. Oczywicie w swojej relacji moesz oby si bez czasu Past Perfect. Pod tabel przedstawiajc konstrukcje czasu znajdziesz jednak jedno z jego zastosowa, ktre bez trudu bdziesz mg wykorzysta w swojej relacji.

Copyright by Wydawnictwo Zote Myli & Karolina Halczuk

MATURA USTNA Z JZYKA ANGIELSKIEGO darmowy fragment kliknij po wicej

Karolina Halczuk

str. 46

Zdania twierdzce I/ You/ She/ He/ It/ We/ They I/ You/ She/ He/ It/ We/ They Had had seen the man before.

Zdania przeczce hadnt seen the man before

Zdania pytajace I/ you/ she/ he/ it/ we/ they seen seen Where had I/ you/ she/he/ it/ we/ they the man before?

W czasie Past Perfect mamy zatem we wszystkich typach zda operator had (taka sama forma dla wszystkich osb) i czasownik gwny w formie imiesowu biernego (kocwka ed dla czasownikw regularnych, a dla nieregularnych np.: seen, been, bought, itd.). Zastosowanie, o ktrych wspominaam wczeniej, to konstrukcja typu: I had never............... before.

Kiedy relacjonujesz wydarzenia przesze, zawsze w jakiej sytuacji bdziesz mg powiedzie, e jedna z opisywanych czynnoci przytrafia Ci si po raz pierwszy, czyli e nigdy wczeniej Ci si nie przytrafia. Jeli opowiadasz o czym, co przytrafio Ci si w Londynie, moesz przecie powiedzie:
Copyright by Wydawnictwo Zote Myli & Karolina Halczuk

MATURA USTNA Z JZYKA ANGIELSKIEGO darmowy fragment kliknij po wicej

Karolina Halczuk

str. 47

I had never been to London before. Nigdy wczeniej nie byem w Londynie. Jeli w Twojej relacji pojawia si jaki czowiek o specyficznych cechach, moesz powiedzie: I had never seen such a man before. Nigdy wczeniej nie spotkaem takiego czowieka. Jeli opowiadasz o zakupach robionych w jakim sklepie, moesz przecie doda: I had never done the shopping there before. Nigdy wczeniej nie zrobiem tam zakupw.

Mowa niezalena i zalena Relacjonujc przesze wydarzenia, czsto musimy przytoczy jak rozmow. W przypadku mowy niezalenej, przytaczamy zdania w takiej formie, w jakiej zostay one wypowiedziane, np.: Spojrza na mnie i zapyta: Co robisz? He looked at me and asked: What are you doing?

Copyright by Wydawnictwo Zote Myli & Karolina Halczuk

MATURA USTNA Z JZYKA ANGIELSKIEGO darmowy fragment kliknij po wicej

Karolina Halczuk

str. 48

Duo czciej stosujemy mow zalen: Spojrza na mnie i zapyta co robi. He looked at me and asked what I was doing. Omwienie mowy zalenej wykracza poza ramy tego podrcznika. Jeli znasz ten problem (a powiniene), to dobrze. Wykorzystaj swoj wiedz i przedstaw w swojej relacji wymian dwch, trzech zda w mowie zalenej. Jednak take osoby, ktre nie czuj si zbyt pewnie w mowie zalenej, mog z atwoci zaprezentowa w swojej relacji przynajmniej jedn, prost konstrukcj. Mam na myli konstrukcje bezokolicznikowe. Spjrz na ponisze przykady: She told me to come later. Kazaa mi przyj pniej./Powiedziaa, bym przyszed pniej. He told me not to leave the room. Powiedzia, bym nie wychodzi z pokoju./Kaza mi nie wychodzi z pokoju. They asked me to bring all documents. Poprosili, bym przynis wszystkie dokumenty. They asked me not to open the window. Poprosili, bym nie otwiera okna. Tego typu konstrukcje zawsze bdziesz mg wykorzysta w swojej relacji. Nawet jeli scenariusz rozmowy nie przewiduje przytoczenia jakiej wypowiedzi, nic nie stoi na przeszkodzie, by to zrobi.
Copyright by Wydawnictwo Zote Myli & Karolina Halczuk

MATURA USTNA Z JZYKA ANGIELSKIEGO darmowy fragment kliknij po wicej

Karolina Halczuk

str. 49

II.2.2. Zwroty uyteczne podczas relacjonowania

Wspominalimy ju o tym, e nasza relacja powinna mie wstp, rozwinicie i zakoczenie. Jak rozpocz nasz wypowied? Oto najprostsza konstrukcja, ktr moesz wykorzysta:
funny interesting horrible zabawnego ciekawego okropnego yesterday. last year. when I was in London. wczoraj w zeszym roku kiedy byem w Londynie.

Something Co

happened to me przytrafio mi si

Opisujc kolejne wydarzenia, stosuj spjniki:

At first, ... Then,... Next,.... After that,... In the end,... Finally,... W kocu/Ostatecznie... Nastpnie/Potem... Najpierw/ Na pocztku...

Podtrzymuj take zainteresowanie swojego rozmwcy:

And do you know what he told me? And do you know what they did? Can you imagine that? Would you believe it?
Wiesz, co mi powiedzia?

I wiesz, co zrobili? Moesz to sobie wyobrazi? Uwierzyby w to?

Copyright by Wydawnictwo Zote Myli & Karolina Halczuk

MATURA USTNA Z JZYKA ANGIELSKIEGO darmowy fragment kliknij po wicej

Karolina Halczuk

str. 50

Koczc nasz relacj, moemy uy ktrego z poniszych wyrae:

Thats how it finished. Ill always remember that day. Ill never forget that trip. I tak to si skoczyo. Zapamitam ten dzie na zawsze. Nigdy nie zapomn tej wycieczki.

Moemy oczywicie poczy dwa wyraenia: Thats how it finished. Ill never forget that day. W przypadku relacjonowania wydarze, nie mamy waciwie do czynienia z klasyczn rozmow. Egzaminujcy bd Ci przede wszystkim sucha, sam zatem musisz zadba o to, by zrealizowa wszystkie trzy polecenia. Od czasu do czasu, egzaminujcy moe wtrci jakie zdanie, eby okaza swoje zainteresowanie. Np.: Thats funny. Really? And? What did you do then?

II.2.3. Jak rozbudowa opis wydarze

Przyjrzymy

si

przykadowi

zadania

sprawdzajcego

Twoj

umiejtno relacjonowania wydarze przeszych.

Copyright by Wydawnictwo Zote Myli & Karolina Halczuk

MATURA USTNA Z JZYKA ANGIELSKIEGO darmowy fragment kliknij po wicej

Karolina Halczuk

str. 51

W trakcie pobytu w Anglii skradziono Ci torb. Powiedz znajomemu: W jakich okolicznociach doszo do kradziey. Co znajdowao si w torbie. Czy zgosie kradzie na policj. (Rozmow rozpoczyna zdajcy.)

Przykadowe okolicznoci (przede wszystkim miejsce i czas): np. wczoraj, pobyt na dworcu, w ksigarni, jazda pocigiem, itp. Ten podpunkt zadania moesz wic zrealizowa prostym zdaniem: Yesterday someone stole my bag when I was at the station. Zawarto torby: paszport, pienidze, odzie, ksiki, itp. Zdanie odnoszce si do tego polecenia moe zatem brzmie: I had two books, a jacket and a street map in the bag. Zgoszenie kradziey. I went to the nearst police station and reported the theft. I called the police but they didnt find the thief. Twoja trzyzdaniowa relacja uwzgldnia wszystkie podpunkty zadania, otrzymasz zatem trzy punkty za tre swojej wypowiedzi.
Copyright by Wydawnictwo Zote Myli & Karolina Halczuk

MATURA USTNA Z JZYKA ANGIELSKIEGO darmowy fragment kliknij po wicej

Karolina Halczuk

str. 52

Nie moesz jednak liczy na to, i wpynie ona na wysok ocen Twoich umiejtnoci jzykowych. Wypowied t mona nieco rozbudowa, korzystajc z podanych wczeniej zwrotw. Na przykad:

Something horrible happened to me when I was at the station yesterday. Someone stole my bag! Can you imagine that?! I had two books, a jacket and a street map in the bag.Of course I called the police but they didnt find the thief. And do you know what they did? They told me to be more careful. Ill never forget that day. Ta wypowied liczy ju sobie osiem zda. Brzmiaaby ona duo lepiej, gdyby doprecyzowa nieco sytuacj, w ktrej doszo do kradziey. Co wtedy robie? Powiedzmy, e kupowae bilet i postawie torb na pododze. Najlepiej wyrazi to zdaniem: When I was buying a ticket, I put my bag on the floor. Caa wypowied brzmiaaby wwczas nastpujco: Something horrible happened to me when I was at the station yesterday. When I was buying a ticket I put my bag on the a jacket and a street map in the floor. And then someone stole it! Can you imagine that?! I had two books, bag. Of course I called the police but they didnt find the thief. And do you know what they did? They told me to be more careful. Ill never forget that day.

Copyright by Wydawnictwo Zote Myli & Karolina Halczuk

MATURA USTNA Z JZYKA ANGIELSKIEGO darmowy fragment kliknij po wicej

Karolina Halczuk

str. 53

Aby dalej rozbudowa nasz relacj, moemy zawsze wykorzysta przynajmniej jeden z poniszych elementw, czsto poruszanych przy opisie ilustracji (zapoznaj si z rozdziaem powiconym temu zagadnieniu w czci III): - opis osoby - opis miejsca, przedmiotw - odczucia - pogoda W naszej przykadowej relacji moemy uwzgldni trzy elementy. - opis osoby: moemy opisa, jak wygladali policjanci. Np.: Of course I called the police. They came after a few minutes. One of them was about fifty. He was tall and well built. looked tired and bored. They didnt His partner was much younger. He seemed to be in his late twe nties. They both find the thief.

- opis miejsca, przedmiotu: moemy choby jednym zdaniem opisa dworzec i jednym torb, np.: ...when I was at the station yesterday. The place was very crowded and noisy. Can you imagine that? It was a black, leather bag. My favourite one. - odczucia: I was shocked.

Copyright by Wydawnictwo Zote Myli & Karolina Halczuk

MATURA USTNA Z JZYKA ANGIELSKIEGO darmowy fragment kliknij po wicej

Karolina Halczuk

str. 54

- pogoda: nasza relacja dotyczy wydarze, ktre rozgryway si w budynku, rezygnujemy wic z tego sposobu rozbudowy naszej wypowiedzi. Po uwzgldnieniu przedstawionych wyej zda, nasza relacja mogaby brzmie nastpujco: Something horrible happened to me when I was at the station yesterday. The place was very crowded and noisy. When I was buying a ticket I put my bag on the floor. And then someone stole it! Can you imagine that?! I was shocked! It was a black, leather bag. My favourite one. I had two books, a jacket and a street map in the bag. Of course I called the police. They came after a few minutes. One of them was about fifty. He was tall and well built. His partner was much younger. He seemed to be in his late twenties. They both looked tired and bored. They didnt find the thief. And do you know what they did? They told me to be more careful. Ill never forget that day. Caa wypowied zoona jest z bardzo prostych zda. Jeli twoje sownictwo jest nieco bogatsze, postaraj si uy w swojej relacji wicej przyswkw i przymiotnikw. Sprawi one, e Twoja relacja bdzie duo bardziej interesujca. Zajmiemy si t kwesti w nastpnym rozdziale.

Copyright by Wydawnictwo Zote Myli & Karolina Halczuk

MATURA USTNA Z JZYKA ANGIELSKIEGO darmowy fragment kliknij po wicej

Karolina Halczuk

str. 55

Jak skorzysta z wiedzy zawartej w penej wersji ebooka?

W penej wersji ebooka poznasz techniki, ktre w znacznym stopniu uatwi Ci zdanie egzaminu ustnego z jzyka angielskiego. Ebook Matura ustna z angielskiego pokae Ci, w jaki sposb moesz najlepiej wykorzysta posiadan wiedz bez wzgldu na to, jaka by ona nie bya i zda matur.

Nie musisz by orem z angielskiego, aby zda matur. Poznaj techniki, ktre w znacznym stopniu Ci to uatwi.

Copyright by Wydawnictwo Zote Myli & Karolina Halczuk

 POLECAMY TAKE PORADNIKI:

Poznaj sekrety, dziki ktrym zdasz matur zupenie bezstresowo i przyjemnie.
Szkoa nie uczy, jak radzi sobie ze stresem, ktry paraliuje mylenie i zania wyniki... "Psychologiczne przygotowanie do matury" zawiera zbir metod wywodzcych si z NLP, zaprojektowanych z myl o specyficznej sytuacji matury. Jest to praktyczny poradnik dla maturzystw, powstay w oparciu o praktyk psychologiczn, przystosowany do samodzielnego uytku. Wicej o tym poradniku przeczytasz na stronie: http://matura.zlotemysli.pl "Ebook na 6! Byam spokojna a stres doda mi tylko mobilizacji nie tylko w czasie matur ale te przez cay rok szkolny a metody wizualizacji przyday mi si rwnie przed egzaminem na prawo jazdy." Irena Lasoczyk studentka historii sztuki, psychologii i teologii na Uniwersytecie w Passau (Niemcy)

W jaki sposb 1000 formu konwersacyjnych pozwoli Ci opanowa jzyk angielski i sprawn komunikacj?
Pamitaj, e wystarczy zaledwie 15-20 minut dziennie, aby po paru miesicach bysn przed nauczycielami i znajomymi duo lepsz znajomoci angielskiego, a u Anglosasw zacz wzbudza uznanie, zamiast politowania. Wicej o tym poradniku przeczytasz na stronie: http://angielski-konwersacje.zlotemysli.pl

"Wspaniaa ksika zawierajca zwroty, ktrych trudno byoby znale w sowniku. Bardzo przydaje si w nauce moich uczniw do matury." Elbieta Kasprzyszak tumacz angielskiego, udziela korepetycji

Zobacz peen katalog naszych praktycznych poradnikw na stronie www.zlotemysli.pl

 POLECAMY TAKE PORADNIKI:

Jak zapamita 200 angielskich sw, zwrotw i wyrae w 100 minut?
Ebook zawiera skuteczn metod wspomagajc nauk obcego sownictwa, na przykadzie angielskich sw i wyrae. Dziki tej metodzie, przyswajanego przez kilkukrotnie! moesz Ciebie zwikszy szybko sownictwa nawet

Wicej o tym poradniku przeczytasz na stronie: http://angielski.zlotemysli.pl "Naprawd atwy i zabawny pomys na zapamitywanie swek (...) od razu zostaj w pamici, polecam kademu!" Czytelniczka serwisu Zote Myli dane do wiadomoci redakcji

Poznaj komplet angielskich przyimkw, na 1000 praktycznych przykadach

Przyimki nale do kluczowych wyrazw w kadym jzyku. To wanie od ich znajomoci zaley zazwyczaj moliwo zrozumienia sensu wypowiedzi czy tekstu. W poradniku Angielskie przyimki w przykadach znajdziesz niezmienn ju w zasadzie list 94 przyimkw jednowyrazowych oraz 55 przyimkw zoonych, wielowyrazowych. Wicej o tym poradniku przeczytasz na stronie: http://angielski-przyimki.zlotemysli.pl Kady przyimek zosta przedstawiony za pomoc kilku-kilkunastu przykadw ilustrujcych typowe zastosowania w sumie jest ok. 1000 przykadw.

Zobacz peen katalog naszych praktycznych poradnikw na stronie www.zlotemysli.pl