Ciecze fluorowe stanowi grup rozpuszczalnikw apolarnych spord ktrych dostpne w handlu i czsto stosowane s: Charakterystyka cieczy fluorowych

Waciwoci cieczy fluorowych Cechy te powoduj e ciecze fluorowe maj sporo interesujcych waciwici Np: s Fluorowe ukady dwufazowe Ciecze fluorowe wykazuj ograniczon zdolno rozpuszczania wielu typowych rozpuszczalnikw organicznych tworzc z nimi w temperaturze otoczenia ukady dwufazowe. Rozpuszczalno wielu zwizkw organicznych w cieczach fluorowych zwiksza si wraz ze wzrostem temperatury, tworzc ukady jednofazowe, ktre po ochodzeniu do temp. pokojowej powracaj do ukadu dwufazowego. Ta waciwo cieczy fluorowych zostaa wykorzystana w reakcjach wykorzystujcych katalizatory homogeniczne. Fluorowy ukad dwufazowy skada si z cieczy fluorowej, w ktrej rozpuszczaj si niepolarne lub maopolarne reagenty i fluorofilowy katalizator oraz z drugiej faz polarnej, ktra zawiera produkt lub produkt rozpuszczony w rozpuszczalniku organicznym. Reakcja hydroformylowania dec-1-enu W tej reakcji uywany jest katalizator zawierajcy ligand z acuchem perfluorowglanowym dziki czemu katalizator jest rozpuszczalny w cieczy fluorowej ktr jest trifluorometyloperfluorocykloheksan. Reakcja jest prowadzona w temp. 100oC w ktrej powstaje jedna faza cieka a nastpnie ukad jest ochadzany do temp. pokojowej w ktrej znowu tworz si dwie fazy cieke. W jednej fazie znajduj si produkty, a w drugiej ciecz fluorowa oraz katalizator ktry nie utraci aktywnoci i moe by ponownie uyty. Mona take prowadzi reakcj w jednej niefluorowej fazie ciekej z udzialem perfluorofosfin jako katalizatorw. Reakcja addycji alkoholi alifatycznych do estru metylowego kwasu propargilowego Zastosowany w tej reakcji katalizator nierozpuszczalny w n-oktanie w temp. otoczenia staje si ok. 1500 krotnie bardziej rozpuszczalny w miar podwyszania temp. 0d -20oC do 100oC. Reakcja prowadzona jest w temp.65oC zapewniajcej homogeniczno ukadu. Po zakoczeniu reakcji i ochodzeniu ukadu reakcyjnego z roztworu wytrca si katalizator. Jak wida reakcja przebiega z wykorzystanie tylko jednego rozpuszczalnika w ktrym rozpuszczone s reagenty. Warto jeszcze tutaj zauway e ta reakcja moe przebiega bez udziau rozpuszczalnika jeeli mieszanin reagentw i katalizatora podgrzeje si do temp. powyej temp. topnienia katalizatora. Synteza fluorowa Termin Synteza fluorowa oznacza wprowadzenie do ukadu reakcyjnego cieczy fluorowej

jako dodatkowego jako dodatkowej fazy uczestniczcej w procesach rozdziau mieszanin reakcyjnych. Aby taki ukad woda-rozpuszczalnik organiczny-ciecz fluorowa mg skutecznie oddzieli podany produkt reakcji od nieprzereagowanych reagentw i produktw ubocznych trzeba substrat lub reagent lub katalizator uczyni zdolnym do rozpuszczenia si w cieczy fluorowej. Osiga si toprzez wprowadzenia do czsteczki substratu lub reagentu fragmentu zwanego przywieszk fluorow ktra zmienia jego podobiestwo fazowe i czyni go zdolnym do rozpuszczenia w cieczy fluorowej. Dziki temu substrat lub reagent oddziela si od skadnikw rozpuszczalnych w pozostaych fazach czyli wodnej i organicznej. Redukcja bromku adamantylu Przykadem reakcji nalecej do grupy syntez fluorowych jest Redukcja bromku adamantylu. Czynnikiem redukujcym w tej reakcji jest cyjanoborowodorek sodu. Jak widzimy katalizator zawiera przywieszk fluorow. Reakcja prowadzona jest w trifluorometylobenzenie ktry zapewnia niezbdn homogeniczno ukadu. Po zakoczeniu reakcji mieszanina rozdzielana jest za pomoc wody, chlorku metylenu itrifluorometyloperfluorocykloheksanu. Synteza wodorku tris-(2-perfluoroheksylo)etylo)cyny Przykadem syntezy z udziaem substratu zawierajcego przywieszk fluorow jest Synteza wodorku tris-(2-perfluoroheksylo)etylo)cyny. W tej reakcji jeden z substratw zawiera przywieszk tris(perfluoroalkilo)sililow. W pierwszym etapie syntezy alkohol allilowy poddano reakcji z bromkiem tris(perfluoroalkilo)sililowym i ekstrakcji za pomoc wody, chlorku metylenu, perfluorobutylotetrahydrofuranu. Nastpnie t wydzielon pochodn poddano reakcji cyklizacji z N-tlenkiem alkilonitryli. Nastpnie po kolejnej ekstrakcji otrzymujemy pochodn perfluorosilioizoksazoliny ktra jest poddawana procedurze odszczepiania przywieszki perfluorosililowej uzyskujc oczekiwany produkt. Z porwnania obydwu przedstawionych schematw reakcji wida e stosowanie substratw z przywieszk fluorow wymaga na etapie kocowym zastosowania dodatkowej procedury jej odszczepienia od produktu, podczas gdy katalizatory zawierajce acuchy perfluorowe mog by od razu uyte ponownie w reakcji. Podsumowanie Jak wida zastosowanie cieczy fluorowych w syntezie organicznej ma wiele zalet ktre s zbiene z zasadami zielonej chemii. Jednak w wykorzystaniu ich w syntezach w skali przemysowej przeszkadzaj dwa czynniki: ich wysoka cena oraz niewielka wiedza na temat ich zachowania w rodowisku naturalnym.