Przetwarzanie C/C

Przetwarzanie cyfrowo-cyfrowe (C/C) realizowane jest poprzez

układy cyfrowe (od elementarnych po mikroprocesorowe), które
operują sygnałami cyfrowymi zarówno na wejściu jak i na wyjściu.
Sygnały cyfrowe są najczęściej dwuwartościowe czyli dwójkowe
(binarne).
W zależności od przyporządkowanych poziomów do stanów 0 i 1,
rozróżnia się logikę dodatnią i ujemną. Dokładne wartości
poziomów determinują technologie układów np. TTL, ECL lub
CMOS
Zapis kombinacji cyfr 0 i 1 nosi nazwę słowa cyfrowego, w którym
pierwszy bit z lewej to bit najbardziej znaczący (MSB) a z prawej to
najmniej znaczący (LSB).
Przetworniki C/C
„ Bramki logiczne: AND, OR, NOT, NOR, NAND, XOR
NAND, XOR
„ Przerzutniki bistabilne (pamięciowe): R-S, J-K,
D, T
„ Rejestry (przesuwne, szeregowe, równoległe)
„ Liczniki
„ Dekodery (np. do wyświetlaczy)
„ Komutatory: multipleksery i demultipleksery
„ Mikroprocesory (zaawansowane funkcje

2
 Mierniki cyfrowe
Mierniki, których wskazania są
dyskretną funkcją wartości wielkości
mierzonej.
„ Realizowane głównie jako multimetry
∆X = ∆ p + ∆ d δx = ∆X
X „ Zaciski pomiarowe
a% +: wysoki, High, Hi, Czerwony
∆p = X ‹
100 ‹ -- : niski, Low, Lo, Czarny, Zielony,
b Common, Com
∆ d = % X zakr = n∆ r δr = ∆r
X = 1
N
100
Urządzenie odczytowe: wyświetlacz, liczba cyfr, rozdzielczość
Odczyt: bezpośrednio wartość zmierzona
Błąd wskazań: błąd podstawowy (∆p) i dyskretyzacji (∆d),
rozdzielczość (∆r), liczba niepewnych jednostek ostatniej cyfry
(n) 3
Mierniki cyfrowe - Woltomierz cyfrowy
„ Schemat funkcjonalny woltomierza napięć stałych
Informacja o zakresie i biegunowości

Ux
Układ Przetwornik Dekoder Wskaźnik
wejściowy A/C

Układ sterujący

„ Schemat funkcjonalny woltomierza mikroprocesorowego

Ux
Układ Przetwornik System Wskaźnik
wejściowy A/C mikroprocesorowy

4
 Mierniki cyfrowe - omomierz cyfrowy
„ Zamiana rezystancji na napięcie

I0
U = Rx I o
Rx V

−t
„ Stany nieustalone
uC = U o (1 − e RC
)
R
U0
uC 1 1
C
Nx = Rx C = RC x
Tw Tw
Dla t=RC=τ, otrzymujemy uC=U0(1-e-1)= U00,632.
Wystarczy zmierzyć czas od włączenia klucza do osiągnięcia
5
napięcia (U00,632), czyli czas ładowania kondensatora
Systemy pomiarowe
„ Budowane w celu pomiaru wartości wielu różnych wielkości
„ Inteligentny
czujnik -
wyposażony w
mikroprocesor i
stanowić może
odrębny
podsystem

„ Oprogramowanie
systemów pomiarowych
może być skupione na
jednej jednostce
komputerowej lub
rozproszone na wielu
jednostkach 6
Obiekty pomiarowe - modele i
parametry
„ Sygnały (prąd, napięcie)
‹ Stałe – niezmienne w czasie.
‹ Zmienne – zmieniające swą wartość w czasie:
 Okresowe (sinusoidalne, prostokątne, trójkątne)
 Nieokresowe:
• Krótkotrwałe (impulsowe, zanikające)
• Długotrwałe (prawie okresowe, losowe)
„ Parametry obwodów elektrycznych: impedancja (Z),
rezystancja (R), reaktancja (X), indukcyjność (L), pojemność
(C)
„ Moc (czynna, bierna, pozorna), energia
„ Pola magnetyczne
„ Wielkości nieelektryczne: temperatura, ciśnienie, przepływ,
wymiary geometryczne, siły i momenty, parametry ruchu
7
 Obiekty pomiarowe – sygnały i ich
parametry
u(t)=U
„ Sygnały (prąd, napięcie)
T
U
1
0 t U śr = ∫ u (t )dt
T 0
u(t)=Umsin(2πft)
u(t1) T
Um Up-p
1 2
U sk = ∫ u (t )dt
0 tf t1 t
T=1/f T 0
u(t)=U0+Umsin(2πft) T ↔ 2π ; t f ↔ ϕ
Um
U0 2π
ϕ = tf
0 t
T
8
Obiekty pomiarowe - parametry
„ Uśr – wartość średnia (składowa stała, DC)
„ Usk – wartość skuteczna
„ Um – amplituda
„ Upp – wartość międzyszczytowa
„ u(t1) – wartość chwilowa (w danej chwili)
„ T - okres – czas trwania jednego pełnego cyklu
„ f – częstotliwość – liczba cykli na jednostkę czasu (f=1/T)
„ ϕ - przesunięcie fazowe (tylko dla sygnałów o jednakowych
częstotliwościach)
„ Współczynniki: kształtu krzywej (kk), amplitudy lub szczytu (ka),
odkształcenia (kod)
„ Współczynnik zniekształceń nieliniowych lub zawartości
harmonicznych h, zawartości n-tej harmonicznej hn
9
 Obiekty pomiarowe - parametry
„ Wartości skuteczne sygnałów: sinusoidalnego, trójkątnego, prostokątnego

Um Um U skpr = U m
U sk sin = U sktr =
2 3
U sk Um U1sk
kk = ka = kod =
U śr U sk U sk
U 22m + U 32m + ... U 22sk + U 32sk + ...
h= =
U1m + U 2 m + U 3m + ...
2 2 2
U1sk + U 2 sk + U 3 sk + ...
2 2 2

U 2
+ U + ...
2 U nm U nsk
h1 = 2 sk 3 sk hn = =
U12sk U1m U1sk 10
 Obiekty pomiarowe - modele
„ Model Thevenina
„ Modele rzeczywistych elementów R, L i C
„ Prawa, twierdzenia i zależności
R L
U U 2
E
R= P = UI = =I R2
R I R
Rw
U sk jϕ
C Z= = R + jX =| Z | e
I sk
S = U sk I sk [VA]
S 2 = P2 + Q2
P = U sk I sk cos ϕ [W ]
P
Q = U sk I sk sin ϕ [var] cos ϕ = S 11
 Pomiar częstotliwości
„ Częstościomierz - metoda bezpośrednia
ux t
Nx
fx =
Tw
uw t

Tw=Nx/fx

1
δ f = δT + δ N = δ Tw +
x w x
Nx 12
 Pomiar okresu (czasu)
„ Częstościomierz - metoda pośrednia
uw t
Tx = N xTw

ux t

Tx=NxTw

1
δT = δT + δ N = δ Tw +
x w x
Nx 13
 Pomiar fazy
„ Faza chwilowa
u1 u2
t
tx

t
Tx=NTTw

Nx

tx Nx
Tx = N T Tw t x = N xTw ϕ x = 360 =
Tx NT
360

14
 Pomiar fazy
„ Faza średnia

Tx = N T Tw
u1 u2

tx
t
t x = N xTw
tb = kTw = aTx
t
Tx=NTTw

Nx
tb

tb t x kTw t x ϕx 360
N = aN x = = =k ⇒ ϕx = N
Tx Tw Tx Tw 360 k 15