JAROSAW WIDEKA

ZAWD OCHRONIARZ

CZYLI PRAKTYCZNY PORADNIK DLA PRACOWNIKW OCHRONY I NIE TYLKO

Jarosaw Wideka: Zawd ochroniarz

|3

Copyright by Jarosaw Wideka & e-bookowo Grafika i projekt okadki: Piotr Rzepecki ISBN 978-83-62480-45-6

Wydawca: Wydawnictwo internetowe e-bookowo www.e-bookowo.pl Kontakt: wydawnictwo@e-bookowo.pl

Wszelkie prawa zastrzeone. Kopiowanie, rozpowszechnianie czci lub caoci bez zgody wydawcy zabronione Wydanie I 2011

www.e-bookowo.pl

Jarosaw Wideka: Zawd ochroniarz

|4

Spis treci: WSTP 1. PODSTAWY PRAWNE DZIAALNOCI FIRM ZAJMUJCYCH SI OCHRON OSB I MIENIA 1.1. ZASADY FUNKCJONOWANIA AGENCJI OCHRONY OSB I MIENIA NA RYNKU 1.2.OBSZARY, OBIEKTY I URZDZANIA PODLEGAJCE OBOWIZKOWEJ OCHRONIE 1.3.NORMY I PRZEPISY REGULUJCE POZIOM KWALIFIKACJI KADRY KIEROWNICZEJ ORAZ PRACOWNIKW AGENCJI OCHRONY OSB I MIENIA 1.4.SPIS USTAW I ROZRORZDZEO REGULUJCYCH WYKONYWANIE ZADAO OCHRONY OSB I MIENIA 1.5.UMOWA O PRAC, A UMOWY CYWILNO-PRAWNE 2.UPRAWNIENIA LICENCJONOWANYCH PRACOWNIKW OCHRONY 2.1.UPRAWNIENIA PRACOWNIKW OCHRONY W GRANICACH CHRONIONYCH OBIEKTW 2.2.STOSOWANIE RODKW PRZYMUSU BEZPOREDNIEGO 2.3.UYCIE BRONI PALNEJ 3.ZAWD - OCHRONIARZ 3.1.WEWNTRZNE SUBY OCHRONY 3.2. SUFO - SPECJALISTYCZNE UZBROJONE FORMACJE OCHRONNE 3.3.KONWOJOWANIE WARTOCI PIENINYCH 3.4. BODYGUARD, CZYLI PRACOWNIK OCHRONY OSOBISTEJ ANEKS BIBLIOGRAFIA 5 7 7 14

20 29 35 39 39 47 55 59 59 64 70 79 84 117

www.e-bookowo.pl

Jarosaw Wideka: Zawd ochroniarz

|5

WSTP

"ZAWD OCHRONIARZ" tytu, ktry mwi sam za siebie. Czyli: do kogo kierowana jest niniejsza publikacja. Na pewno pozycja ta zainteresuje tych, ktrzy ju w ochronie pracuj, albo tych, ktrzy dopiero do tego zawodu si szkol. Nacisk zosta tu pooony przede wszystkim na zagadnienia prawne dotyczce wykonywania tego niezwykle niebezpiecznego, ale przez wielu niedocenianego zawodu. Tekst zosta podzielony na trzy czci. Pierwsza z nich omawia podstawy dziaalnoci, czyli jak uzyskad koncesj oraz jakie naley przy tym zoyd dokumenty. Pokazuje rwnie, ktre obiekty, zgodnie z ustaw podlegaj obowizkowej ochronie i na jakich zasadach. Ponadto pokae, z ktrymi aktami prawnymi warto si zapoznad lub jak uzyskad licencj pracownika ochrony. Dodatkowo dowiesz si tutaj, czym rni si umowa o prac od umowy zlecenie, tak chtnie wykorzystywanej przez firmy z "brany".

www.e-bookowo.pl

Jarosaw Wideka: Zawd ochroniarz

|6

W drugiej czci pooono nacisk na dziaania pracownika ochrony w trakcie wykonywania obowizkw subowych, w tym: jakie masz prawo w granicach chronionych obiektw, czy chociaby - jak stosowad i w jakich przypadkach rodki przymusu bezporedniego z uyciem broni palnej wcznie. Trzecia czd zostaa za powicona opisowi wewntrznych sub ochrony, specjalistycznych uzbrojonych formacji ochronnych z naciskiem na wykonywanie obowizkw na terenach podlegych Ministrowi Obrony Narodowej, wykonywania zadao ochrony jako tzw. bodyguard, czy te opisane s prawne aspekty konwojowania wartoci pieninych.

www.e-bookowo.pl

Jarosaw Wideka: Zawd ochroniarz

| 55

2.3.UYCIE BRONI PAL NEJ

Pracownik ochrony moe uyd broni palnej tylko i wycznie: w celu odparcia bezporedniego i bezprawnego zamachu na ycie lub zdrowie pracownika ochrony albo innej osoby, przeciwko osobie, ktra nie zastosowaa si do wezwania natychmiastowego porzucenia broni lub innego niebezpiecznego narzdzia, ktrego uycie zagrozid moe yciu lub zdrowiu pracownika ochrony albo innej osoby, przeciwko osobie, ktra usiuje bezprawnie, przemoc odebrad broo paln pracownikowi ochrony, w celu odparcia gwatownego bezporedniego i bezprawnego zamachu na ochraniane osoby, wartoci pienine oraz inne przedmioty wartociowe lub niebezpieczne.

www.e-bookowo.pl

Jarosaw Wideka: Zawd ochroniarz

| 56

Uycie broni palnej powinno nastpowad po uprzednim ostrzeeniu o jej uyciu, w sposb wyrzdzajcy moliwie najmniejsz szkod osobie, wzgldem ktrej j zastosowano i nie moe zmierzad do pozbawienia jej ycia, a take naraad na niebezpieczeostwo utraty ycia lub zdrowia innych osb. Zgodnie z rozporzdzeniem uycie broni palnej polega na oddaniu strzau w kierunku danej osoby w celu jej obezwadnienia. Zatem zgodnie z t definicj oddanie strzau ostrzegawczego (w bezpieczne miejsce) nie stanowi uycia broni palnej. Strza ostrzegawczy natomiast moe nastpid dopiero po wykonaniu wszystkich czynnoci ustawowych, czyli ostrzeenia o moliwoci uycia broni palnej, poprzez komendy Stj, suba ochrony, a nastpnie Stj, bo strzelam. Z procedury ostrzegawczej pracownik ochrony moe zrezygnowad, jeeli zwoka w zastosowaniu broni palnej, grozi bezporednim niebezpieczeostwem utraty ycia wasnego lub innej osoby. Jeeli wskutek uycia broni palnej nastpio zranienie osoby, pracownik ochrony jest obowizany natychmiast udzielid tej osobie pomocy przedmedycznej, a w razie

www.e-bookowo.pl

Jarosaw Wideka: Zawd ochroniarz

| 57

potrzeby - podjd niezwoczne dziaania w celu zapewnienia pomocy lekarskiej. Gdy w wyniku uycia broni palnej nastpio zranienie lub mierd osoby, albo szkoda w mieniu, pracownik ochrony jest obowizany do: zabezpieczenia, w miar moliwoci, ladw na miejscu zdarzenia i niedopuszczenia na to miejsce, do czasu przybycia Policji, osb postronnych, ustalenia, w miar moliwoci, tosamoci osb bdcych wiadkami zdarzenia, niezwocznego wezwania lekarza, w przypadku gdy nastpia mierd lub podejrzenie mierci osoby. W kadym przypadku uycia broni palnej lub podjcia czynnoci zmierzajcych do jej uycia pracownik ochrony jest obowizany sporzdzid pisemny meldunek, ktry powinien w szczeglnoci zawierad: wskazanie numeru licencji, imi i nazwisko pracownika ochrony, dat, godzin i miejsce uycia broni palnej,

informacj dotyczc okolicznoci poprzedzajcych uycie broni palnej,

www.e-bookowo.pl

Jarosaw Wideka: Zawd ochroniarz

| 58

informacj o skutkach uycia broni palnej, pomocy

informacj o udzieleniu pierwszej przedmedycznej i jej zakresie.

W kadym przypadku uycia broni palnej oraz oddania strzau ostrzegawczego pracownik ochrony jest obowizany niezwocznie powiadomid o tym bezporedniego przeoonego oraz najblisz jednostk Policji.

www.e-bookowo.pl

Jarosaw Wideka: Zawd ochroniarz

| 70

3.3.KONWOJOWANIE WARTOCI PIENINYCH

Przedsibiorcy i kierownicy innych jednostek organizacyjnych, w celu ochrony wartoci pieninych, s obowizani zapewnid bezporedni fizyczn ochron budynkw, pomieszczeo i pojazdw przeznaczonych do ich przechowywania lub transportu lub wykonad techniczne zabezpieczenie tych budynkw, pomieszczeo i pojazdw. Transport wartoci pieninych nie przekraczajcych 1 jednostki obliczeniowej1 moe byd wykonywany pieszo, jeeli uycie pojazdu mechanicznego nie jest uzasadnione ze wzgldu na odlegod dzielc jednostk, w ktrej wartoci pienine s pobierane, od jednostki,

jednostka okrelajca dopuszczalny limit stale lub jednorazowo przechowywanych i transportowanych wartoci pieninych, wynoszc 120-krotnod przecitnego miesicznego wynagrodzenia za ubiegy kwarta, ogaszanego przez Prezesa Gwnego Urzdu Statystycznego w Dzienniku Urzdowym Rzeczypospolitej Polskiej "Monitor Polski"

www.e-bookowo.pl

Jarosaw Wideka: Zawd ochroniarz

| 71

do ktrej s transportowane, a do przenoszenia wartoci pieninych uywa si odpowiedniego zabezpieczenia technicznego. W przypadku gdy przenoszone wartoci pienine przekraczaj 0,3 jednostki obliczeniowej, osoba transportujca musi byd chroniona przez co najmniej jednego pracownika ochrony, ktry moe byd nie uzbrojony. Wartoci pienine wiksze ni 1 jednostka obliczeniowa transportuje si pojazdami specjalnymi lub przystosowanymi. Samochd osobowy przystosowany do transportu wartoci pieninych powinien byd wyposaony w: drzwi z mechanizmem automatycznego blokowania, elektromechaniczny zawr odcicia dopywu paliwa lub prdu, radiowy, optyczny lub akustyczny system alarmowy,

www.e-bookowo.pl

Jarosaw Wideka: Zawd ochroniarz

| 72

rodki cznoci wewntrznej i zewntrznej2,

pojemnik stalowy lub walizk specjalistyczn ze stojakiem sucym do przechowywania wartoci pieninych podczas transportu, zamontowane w przedziale adunkowym. Pojemnik stalowy i stojak powinny byd zamontowane w sposb uniemoliwiajcy ich odczenie od podoa przy zamknitych zamkach i ryglach. Pokrywa pojemnika powinna byd zamykana co najmniej na jeden zamek trjpunktowy jednokluczowy, o minimum piciu zastawkach w peni zamiennych. Samochd dostawczy przystosowany do przewozu wartoci pieninych powinien dodatkowo byd wyposaony w: okna wykonane z materiau o zwikszonej odpornoci na przebicie i rozbicie, bez moliwoci ich otwierania,

rodki wewntrzne, to rodki suce do nawizywania cznoci w obrbie chronionego obiektu lub midzy czonkami konwoju, natomiast rodki zewntrzne, to rodki suce do nawizywania cznoci z instytucjami zewntrznymi

www.e-bookowo.pl

Jarosaw Wideka: Zawd ochroniarz

| 73

wydzielony przedzia adunkowy do przewozu wartoci pieninych, wykonany z blachy stalowej o gruboci co najmniej 1 mm, czonej w sposb trway, z odrbnymi drzwiami z zamkiem o wysokiej klasie odpornoci na wamanie (co najmniej klasa "A"), Transport wartoci pieninych powyej 20 jednostek obliczeniowych wykonuje si przy uyciu pojazdw specjalnych. Samochd specjalny powinien speniad co najmniej nastpujce warunki techniczne: posiadad seryjn konstrukcj skrzyniow z wyodrbnionym przedziaem adunkowym i wzmocnionym zawieszeniem, posiadad opancerzony przedzia osobowy z 5 miejscami oraz cakowicie odrbny przedzia adunkowy, wzmocniony stal konstrukcyjn wyszej jakoci, czon w sposb trway, przedzia adunkowy powinien posiadad tylko jedne drzwi zewntrzne, np. drzwi tylne dwuskrzydowe z blokad ryglowania jednego skrzyda przez drugie i moliwoci mocowania do cian przedziau w pooeniu otwartym z zawiasami o sworzniach zabezpieczonych przed wybiciem; drzwi powinny byd

www.e-bookowo.pl

Jarosaw Wideka: Zawd ochroniarz

| 74

wyposaone w dodatkowy zamek wierzchni jednostronny przerabialny o minimum siedmiu paskich zastawkach, wyoenie wewntrznej powierzchni przedziau adunkowego powinno byd ognioodporne i trwae, w szczeglnoci odporne na uszkodzenia w czasie zaadunku i wyadunku wartoci pieninych, przedzia adunkowy powinien byd owietlony tak, aby istniaa moliwod jego obserwacji przez szklany wziernik o rednicy 60 mm z przedziau osobowego,

powinien byd wyposaony w:

a) sygnalizator alarmowy o zmiennym tonie mocowany w przedziale silnikowym; wcznik sygnalizatora powinien byd atwo dostpny dla kierowcy lub czonka zespou konwojujcego oraz samoczynnie wczajcy si przy prbie niepowoanego otwarcia kadych drzwi, b) sygnalizacj alarmow poczon ze wiatami awaryjnymi i sygnalizatorem alarmowym o zmiennym

www.e-bookowo.pl

Jarosaw Wideka: Zawd ochroniarz

| 75

tonie oraz wcznikiem rozrusznika i blokad dopywu paliwa, c) elektromechaniczny zawr odcinajcy dopyw paliwa lub inne urzdzenie dajce taki sam skutek, d) urzdzenia cznoci radiowej, przedzia osobowy, zbiornik paliwa, oszklenie kabiny powinny byd odporne na przestrzelenie pociskami kalibru 7,62 mm z rdzeniem stalowym, wystrzeliwanymi z karabinka AK 47. Silnik powinien mied system ganiczy oraz zbiornik paliwa wykonany w sposb zabezpieczajcy przed wybuchem. System kontroli zamknicia drzwi powinien byd poczony z oglnym systemem zamknicia z sygnalizowaniem dla kadych drzwi alarmowym sygnaem dwikowym oraz wiatami, a take elektryczn blokad drzwi sterowan z kabiny kierowcy. Wszystkie urzdzenia elektryczne powinny posiadad instalacj uniemoliwiajc zakcenie przez urzdzenia zewntrzne.

www.e-bookowo.pl

Jarosaw Wideka: Zawd ochroniarz

| 76

Koa powinny posiadad wkadki masywowe umoliwiajce dalsz jazd po zniszczeniu opony do 15 km z prdkoci 50 km/godz. Samochd do przewozu wartoci pieninych powinien posiadad wiadectwo homologacji oraz atesty na opancerzenie i oszklenie przedziau osobowego. Ochron wartoci pieninych transportowanych pojazdami mechanicznymi wykonuj konwojenci wyposaeni w wewntrzne i zewntrzne rodki cznoci. Konwojenci powinni byd wyposaeni w rodki ochrony osobistej3. Transport wartoci pieninych jest chroniony co najmniej przez: jednego konwojenta - przy przewozie wartoci pieninych do 5 jednostek obliczeniowych, dwch konwojentw - przy przewozie wartoci pieninych powyej 5 do 15 jednostek obliczeniowych,

wyposaenie kuloodporne skadajce si co najmniej z kamizelki i hemu

www.e-bookowo.pl

Jarosaw Wideka: Zawd ochroniarz

| 77

trzech konwojentw - przy przewozie wartoci pieninych powyej 15 do 50 jednostek obliczeniowych, czterech konwojentw - przy przewozie wartoci pieninych powyej 50 jednostek obliczeniowych. Przy transporcie wartoci pieninych powyej 30 jednostek obliczeniowych samochodem specjalnym naley do transportu przydzielid samochd ubezpieczajcy. W przypadku transportowania wartoci pieninych kolumn samochodw naley do transportu przydzielid dwa samochody ubezpieczajce, ustalajc liczebnod grupy konwojowej, liczcej po dwch konwojentw na samochd ubezpieczajcy i po jednym konwojencie na kady samochd przewocy wartoci pienine. Konwj wartoci pieninych transportowanych drog lotnicz wykonuje co najmniej dwch pracownikw ochrony, ktrzy mog byd nie uzbrojeni. Ochrona bankowych transportw wartoci pieninych organizowanych przez jednostki organizacyjne Narodowego Banku Polskiego i innych bankw lub transportw specjalnych moe byd wzmocniona przez funkcjonariuszy Policji lub onierzy Nadwilaoskich Jednostek Wojskowych Ministerstwa Spraw Wewntrznych i Administracji,

www.e-bookowo.pl

Jarosaw Wideka: Zawd ochroniarz

| 78

na zasadach okrelonych w umowie zawartej pomidzy Prezesem Narodowego Banku Polskiego lub prezesem innego banku a Komendantem Gwnym Policji lub Dowdc Nadwilaoskich Jednostek Wojskowych Ministerstwa Spraw Wewntrznych i Administracji. Jeden z konwojentw, wyznaczony przez dowdc konwoju, asystuje osobie przenoszcej wartoci pienine. Samochody specjalne przewoce wartoci pienine mog byd wyposaone w przepustk specjaln "W", zwan dalej "przepustk", bdc dokumentem umoliwiajcym zwolnienie od kontroli drogowej. Przepustk wydaje Komendant Gwny Policji, na wniosek kierownika jednostki organizacyjnej chronionej przez wewntrzn sub ochrony lub przedsibiorcy, ktry uzyska koncesj na prowadzenie dziaalnoci gospodarczej w zakresie usug ochrony osb i mienia w formie konwojowania wartoci pieninych.

www.e-bookowo.pl

Jarosaw Wideka: Zawd ochroniarz

| 117

BIBLIOGRAFIA:

Ustawa z dnia 22 sierpnia 1997 roku o ochronie osb i mienia (Dz. U. nr 114, poz. 740); Ustawa z dnia 22 sierpnia 1997 roku o bezpieczeostwie imprez masowych (Dz. U. nr 106, poz. 680); Ustawa z dnia 19 listopada 1999 roku Prawo dziaalnoci gospodarczej (Dz. U. nr 101, poz. 1178); Rozporzdzenie Rady Ministrw z dnia 30 czerwca 1998 roku w sprawie szczegowych warunkw i sposobw postpowania pracownikw ochrony przy uyciu broni palnej (Dz. U. nr 86, poz. 543); Rozporzdzenie Rady Ministrw z dnia 30 czerwca 1998 roku w sprawie szczegowych warunkw i sposobu uycia przez pracownikw ochrony rodkw przymusu bezporedniego (Dz. U. nr 89, poz. 563); Rozporzdzenie Rady Ministrw z dnia 18 listopada 1998 roku w sprawie szczegowego trybu dziaao pracownikw ochrony, podejmowanych wobec osb znajdujcych si

www.e-bookowo.pl

Jarosaw Wideka: Zawd ochroniarz

| 118

w granicach chronionych obiektw i obszarw (Dz. U. nr 144, poz. 933); Rozporzdzenie Rady Ministrw z dnia 2 lipca 2002 roku w sprawie wymogw, jakie powinny speniad suby porzdkowe organizatora imprezy masowej w zakresie wyszkolenia i wyposaenia, oraz szczegowych warunkw i sposobw ich dziaania (Dz. U. nr 113, poz. 986); Rozporzdzenie Ministra Spraw Wewntrznych i Administracji z dnia 14 padziernika 1998 roku w sprawie szczegowych zasad i wymagao, jakim powinna odpowiadad ochrona wartoci pieninych, przechowywanych i transportowanych przez przedsibiorcw i inne jednostki organizacyjne (Dz. U. nr 129, poz. 858); Rozporzdzenie Ministra Obrony Narodowej z dnia 19 czerwca 1999 roku w sprawie ochrony przez specjalistyczne uzbrojone formacje ochronne terenw komrek i jednostek organizacyjnych resortu obrony narodowej (Dz. U nr 60, poz.647). Mens Health Nr 06 (59); Czerwiec 2009

www.e-bookowo.pl

O autorze Z wyksztacenia jestem specjalist ds. zarzdzania zasobami ludzkimi. Ukooczyem uzupeniajce studia magisterskie o specjalizacji zarzdzania zasobami ludzkimi na Wydziale Zarzdzania, Administracji i Informatyki WWSZiP w Wabrzychu. Posiadam rwnie dyplom licencjata zdobyty na wydziale Pedagogiki PWSZ, take w Wabrzychu. Mam 31 lat. Swoj karier zawodow rozpoczynaem w brany ochrony, w ktrej poznaem wiele stanowisk, a do kierowania prac zespou ponad 30-tu pracownikw. Byem odpowiedzialny, poza sprawami ochronnymi, rwnie za atmosfer pracy oddziau i za sprawy oglnokadrowe. Aktualnie jestem funkcjonariuszem Suby Wiziennej oraz prowadz dziaalnod gospodarcz. Wolny czas powicam rodzinie, mam on i crk. Ponadto pielgnuj swoje pasje, czyli paintball oraz pik non. Obie dyscypliny rwnie z zamiowaniem aktywnie uprawiam. Celem na najblisz przyszod s podyplomowe studia na kierunku coaching, a nastpnie studia doktoranckie.