ROZPORZDZENIE MINISTRA INFRASTRUKTURY z dnia 12 kwietnia 2002 r.

w sprawie warunkw technicznych, jakim powinny odpowiada budynki i ich usytuowanie Dzia I. Przepisy oglne
1. [Okrelenie warunkw] Rozporzdzenie ustala warunki techniczne, jakim powinny odpowiada budynki i zwizane z nimi urzdzenia, ich usytuowanie na dziace budowlanej oraz zagospodarowanie dziaek przeznaczonych pod zabudow, zapewniajce spenienie wymaga art. 5 i 6 ustawy z dnia 7 lipca 1994 r. - Prawo budowlane. 2. [Zastosowanie przepisw] 1.[1] Przepisy rozporzdzenia stosuje si przy projektowaniu, budowie i przebudowie oraz przy zmianie sposobu uytkowania budynkw oraz budowli nadziemnych i podziemnych speniajcych funkcje uytkowe budynkw, a take do zwizanych z nimi urzdze budowlanych, z zastrzeeniem 207 ust. 2. 2.[2] Przy nadbudowie, rozbudowie, przebudowie i zmianie sposobu uytkowania: 1) budynkw o powierzchni uytkowej nieprzekraczajcej 1 000 m2, 2) budynkw o powierzchni uytkowej przekraczajcej 1 000 m2, o ktrych mowa w art. 5 ust. 7 pkt 1-4 i 6 ustawy z dnia 7 lipca 1994 r. - Prawo budowlane - wymagania, o ktrych mowa w 1, mog by spenione w sposb inny ni okrelony w rozporzdzeniu, stosownie do wskaza ekspertyzy technicznej waciwej jednostki badawczorozwojowej albo rzeczoznawcy budowlanego oraz do spraw zabezpiecze przeciwpoarowych, uzgodnionych z waciwym komendantem wojewdzkim Pastwowej Stray Poarnej lub pastwowym wojewdzkim inspektorem sanitarnym, odpowiednio do przedmiotu tej ekspertyzy. 3. [3] (uchylony) 3a.[4] Przy nadbudowie, rozbudowie, przebudowie i zmianie sposobu uytkowania budynkw istniejcych o powierzchni uytkowej przekraczajcej 1 000 m2 wymagania, o ktrych mowa w 1, z wyczeniem wymaga charakterystyki energetycznej, mog by spenione w sposb inny ni okrelony w rozporzdzeniu, stosownie do wskaza, o ktrych mowa w ust. 2, uzgodnionych z waciwym komendantem wojewdzkim Pastwowej Stray Poarnej lub pastwowym wojewdzkim inspektorem sanitarnym, odpowiednio do przedmiotu tej ekspertyzy. 4. Dla budynkw i terenw wpisanych do rejestru zabytkw lub obszarw objtych ochron konserwatorsk na podstawie ustale miejscowego planu zagospodarowania przestrzennego ekspertyza, o ktrej mowa w ust. 2, podlega rwnie uzgodnieniu z wojewdzkim konserwatorem zabytkw. 5. Przepisy rozporzdzenia odnoszce si do budynku o okrelonym przeznaczeniu stosuje si take do kadej czci budynku o tym przeznaczeniu. 6. Do budynkw wielorodzinnych zawierajcych dwa mieszkania stosuje si, z zastrzeeniem 217 ust. 1 pkt 1 lit. a) i pkt 2, przepisy rozporzdzenia odnoszce si do budynkw jednorodzinnych. 3. [Objanienia] [5] Ilekro w rozporzdzeniu jest mowa o: 1) zabudowie rdmiejskiej - naley przez to rozumie zgrupowanie intensywnej zabudowy na obszarze funkcjonalnego rdmiecia, ktry to obszar stanowi faktyczne lub przewidywane w miejscowym planie zagospodarowania przestrzennego centrum miasta lub dzielnicy miasta, 2) zabudowie jednorodzinnej - naley przez to rozumie jeden budynek mieszkalny jednorodzinny lub zesp takich budynkw, wraz z budynkami garaowymi i gospodarczymi,

3) zabudowie zagrodowej - naley przez to rozumie w szczeglnoci budynki mieszkalne, budynki gospodarcze lub inwentarskie w rodzinnych gospodarstwach rolnych, hodowlanych lub ogrodniczych oraz w gospodarstwach lenych, 4) budynku mieszkalnym - naley przez to rozumie: a) budynek mieszkalny wielorodzinny, b) budynek mieszkalny jednorodzinny, 5) budynku zamieszkania zbiorowego - naley przez to rozumie budynek przeznaczony do okresowego pobytu ludzi, w szczeglnoci hotel, motel, pensjonat, dom wypoczynkowy, dom wycieczkowy, schronisko modzieowe, schronisko, internat, dom studencki, budynek koszarowy, budynek zakwaterowania na terenie zakadu karnego, aresztu ledczego, zakadu poprawczego, schroniska dla nieletnich, a take budynek do staego pobytu ludzi, w szczeglnoci dom dziecka, dom rencistw i dom zakonny, 6) budynku uytecznoci publicznej - naley przez to rozumie budynek przeznaczony na potrzeby administracji publicznej, wymiaru sprawiedliwoci, kultury, kultu religijnego, owiaty, szkolnictwa wyszego, nauki, wychowania, opieki zdrowotnej, spoecznej lub socjalnej, obsugi bankowej, handlu, gastronomii, usug, w tym usug pocztowych lub telekomunikacyjnych, turystyki, sportu, obsugi pasaerw w transporcie kolejowym, drogowym, lotniczym, morskim lub wodnym rdldowym, oraz inny budynek przeznaczony do wykonywania podobnych funkcji; za budynek uytecznoci publicznej uznaje si take budynek biurowy lub socjalny, 7) budynku rekreacji indywidualnej - naley przez to rozumie budynek przeznaczony do okresowego wypoczynku, 8) budynku gospodarczym - naley przez to rozumie budynek przeznaczony do niezawodowego wykonywania prac warsztatowych oraz do przechowywania materiaw, narzdzi, sprztu i podw rolnych sucych mieszkacom budynku mieszkalnego, budynku zamieszkania zbiorowego, budynku rekreacji indywidualnej, a take ich otoczenia, a w zabudowie zagrodowej przeznaczony rwnie do przechowywania rodkw produkcji rolnej i sprztu oraz podw rolnych, 9) mieszkaniu - naley przez to rozumie zesp pomieszcze mieszkalnych i pomocniczych, majcy odrbne wejcie, wydzielony staymi przegrodami budowlanymi, umoliwiajcy stay pobyt ludzi i prowadzenie samodzielnego gospodarstwa domowego, 10) pomieszczeniu mieszkalnym - naley przez to rozumie pokoje w mieszkaniu, a take sypialnie i pomieszczenia do dziennego pobytu ludzi w budynku zamieszkania zbiorowego, 11) pomieszczeniu pomocniczym - naley przez to rozumie pomieszczenie znajdujce si w obrbie mieszkania lub lokalu uytkowego suce do celw komunikacji wewntrznej, higieniczno-sanitarnych, przygotowywania posikw, z wyjtkiem kuchni zakadw ywienia zbiorowego, a take do przechowywania ubra, przedmiotw oraz ywnoci, 12) pomieszczeniu technicznym - naley przez to rozumie pomieszczenie przeznaczone dla urzdze sucych do funkcjonowania i obsugi technicznej budynku, 13) pomieszczeniu gospodarczym - naley przez to rozumie pomieszczenie znajdujce si poza mieszkaniem lub lokalem uytkowym, suce do przechowywania przedmiotw lub produktw ywnociowych uytkownikw budynku, materiaw lub sprztu zwizanego z obsug budynku, a take opau lub odpadw staych, 14) lokalu uytkowym - naley przez to rozumie jedno pomieszczenie lub zesp pomieszcze, wydzielone staymi przegrodami budowlanymi, niebdce mieszkaniem, pomieszczeniem technicznym albo pomieszczeniem gospodarczym, 15) poziomie terenu - naley przez to rozumie przyjt w projekcie rzdn terenu w danym miejscu dziaki budowlanej, 16) kondygnacji - naley przez to rozumie poziom nadziemn lub podziemn cz budynku, zawart pomidzy powierzchni posadzki na stropie lub najwyej pooonej warstwy podogowej na gruncie a powierzchni posadzki na stropie bd warstwy osaniajcej izolacj ciepln stropu, znajdujcego si nad t czci budynku, przy czym za kondygnacj uwaa si take poddasze z pomieszczeniami przeznaczonymi na pobyt ludzi oraz poziom cz budynku stanowic przestrze na urzdzenia techniczne, majc redni wysoko w wietle wiksz ni 2 m; za kondygnacj nie uznaje si nadbudwek ponad dachem, takich jak

maszynownia dwigu, centrala wentylacyjna, klimatyzacyjna lub kotownia, 17) kondygnacji podziemnej - naley przez to rozumie kondygnacj zagbion ze wszystkich stron budynku, co najmniej do poowy jej wysokoci w wietle poniej poziomu przylegajcego do niego terenu, a take kad usytuowan pod ni kondygnacj, 18) kondygnacji nadziemnej - naley przez to rozumie kad kondygnacj niebdc kondygnacj podziemn, 19) antresoli - naley przez to rozumie grn cz kondygnacji lub pomieszczenia znajdujc si nad przedzielajcym je stropem porednim o powierzchni mniejszej od powierzchni tej kondygnacji lub pomieszczenia, niezamknit przegrodami budowlanymi od strony wntrza, z ktrego jest wydzielona, 20) suterenie - naley przez to rozumie kondygnacj budynku lub jej cz zawierajc pomieszczenia, w ktrej poziom podogi w czci lub caoci znajduje si poniej poziomu projektowanego lub urzdzonego terenu, lecz co najmniej od strony jednej ciany z oknami poziom podogi znajduje si nie wicej ni 0,9 m poniej poziomu terenu przylegajcego do tej strony budynku, 21) piwnicy - naley przez to rozumie kondygnacj podziemn lub najnisz nadziemn bd ich cz, w ktrych poziom podogi co najmniej z jednej strony budynku znajduje si poniej poziomu terenu, 22) terenie biologicznie czynnym - naley przez to rozumie teren z nawierzchni ziemn urzdzon w sposb zapewniajcy naturaln wegetacj, a take 50% powierzchni tarasw i stropodachw z tak nawierzchni, nie mniej jednak ni 10 m2, oraz wod powierzchniow na tym terenie, 23) powierzchni wewntrznej budynku - naley przez to rozumie sum powierzchni wszystkich kondygnacji budynku, mierzon po wewntrznym obrysie przegrd zewntrznych budynku w poziomie podogi, bez pomniejszenia o powierzchni przekroju poziomego konstrukcji i przegrd wewntrznych, jeeli wystpuj one na tych kondygnacjach, a take z powikszeniem o powierzchni antresoli, 24) kubaturze brutto budynku - naley przez to rozumie sum kubatury brutto wszystkich kondygnacji, stanowic iloczyn powierzchni cakowitej, mierzonej po zewntrznym obrysie przegrd zewntrznych i wysokoci kondygnacji brutto, albo midzy podog na stropie lub warstw wyrwnawcz na gruncie a grn powierzchni podogi bd warstwy osaniajcej izolacj ciepln stropu nad najwysz kondygnacj, przy czym do kubatury brutto budynku: a) wlicza si kubatur przej, przewitw i przejazdw bramowych, poddaszy nieuytkowych oraz przekrytych czci zewntrznych budynku, takich jak: loggie, podcienia, ganki, kruganki, werandy, a take kubatur balkonw i tarasw, obliczan do wysokoci balustrady, b) nie wlicza si kubatury aw i stp fundamentowych, kanaw i studzienek instalacyjnych, studzienek przy oknach piwnicznych, zewntrznych schodw, ramp i pochylni, gzymsw, daszkw i oson oraz kominw i attyk ponad paszczyzn dachu. 4. [Pomieszczenia dla ludzi] Pomieszczenia przeznaczone na pobyt ludzi dziel si na: 1) pomieszczenia przeznaczone na stay pobyt ludzi, w ktrych przebywanie tych samych osb w cigu doby trwa duej ni 4 godziny, 2) pomieszczenia przeznaczone na czasowy pobyt ludzi, w ktrych przebywanie tych samych osb w cigu doby trwa od 2 do 4 godzin wcznie. 5. [Pomieszczenia inne] 1. Nie uwaa si za przeznaczone na pobyt ludzi pomieszcze, w ktrych: 1) czny czas przebywania tych samych osb jest krtszy ni 2 godziny w cigu doby, a wykonywane czynnoci maj charakter dorywczy bd te praca polega na krtkotrwaym przebywaniu zwizanym z dozorem oraz konserwacj maszyn i urzdze lub utrzymaniem czystoci i porzdku, 2) maj miejsce procesy technologiczne niepozwalajce na zapewnienie warunkw przebywania osb stanowicych ich obsug, bez zastosowania indywidualnych urzdze ochrony osobistej i zachowania specjalnego reimu organizacji pracy, 3) jest prowadzona hodowla rolin lub zwierzt, niezalenie od czasu przebywania w nich osb

zajmujcych si obsug. 2. Przepis ust. 1 nie narusza przepisw dotyczcych bezpieczestwa i higieny pracy. 6. [Wysoko budynku] [6] Wysoko budynku, suc do przyporzdkowania temu budynkowi odpowiednich wymaga rozporzdzenia, mierzy si od poziomu terenu przy najniej pooonym wejciu do budynku lub jego czci, znajdujcym si na pierwszej kondygnacji nadziemnej budynku, do grnej powierzchni najwyej pooonego stropu, cznie z gruboci izolacji cieplnej i warstwy j osaniajcej, bez uwzgldniania wyniesionych ponad t paszczyzn maszynowni dwigw i innych pomieszcze technicznych, bd do najwyej pooonego punktu stropodachu lub konstrukcji przekrycia budynku znajdujcego si bezporednio nad pomieszczeniami przeznaczonymi na pobyt ludzi. 7. [7] (uchylony) 8. [Grupy wysokoci] W celu okrelenia wymaga technicznych i uytkowych wprowadza si nastpujcy podzia budynkw na grupy wysokoci: 1) niskie (N) - do 12 m wcznie nad poziomem terenu lub mieszkalne o wysokoci do 4 kondygnacji nadziemnych wcznie, 2) redniowysokie (SW) - ponad 12 m do 25 m wcznie nad poziomem terenu lub mieszkalne o wysokoci ponad 4 do 9 kondygnacji nadziemnych wcznie, 3) wysokie (W) - ponad 25 m do 55 m wcznie nad poziomem terenu lub mieszkalne o wysokoci ponad 9 do 18 kondygnacji nadziemnych wcznie, 4) wysokociowe (WW) - powyej 55 m nad poziomem terenu. 9. [Objanienia] [8] 1. Wymagane w rozporzdzeniu wymiary naley rozumie jako uzyskane z uwzgldnieniem wykoczenia powierzchni elementw budynku, a w odniesieniu do szerokoci drzwi - jako wymiary w wietle ocienicy. 2. Grubo skrzyda drzwi po otwarciu nie moe pomniejsza wymiaru szerokoci otworu w wietle ocienicy. 3. Okrelone w rozporzdzeniu odlegoci budynkw od innych budynkw, urzdze budowlanych lub granicy dziaki budowlanej mierzy si w poziomie w miejscu ich najmniejszego oddalenia. 4. Dla budynkw istniejcych dopuszcza si przyjmowanie odlegoci, o ktrych mowa w ust. 3, bez uwzgldnienia gruboci warstw izolacji termicznej, tynkw lub okadzin zewntrznych, przy czym nie dotyczy to ciany budynku usytuowanej bezporednio przy granicy dziaki. 5. Wykaz Polskich Norm powoanych w rozporzdzeniu okrela zacznik nr 1 do rozporzdzenia.

Dzia II. Zabudowa i zagospodarowanie dziaki budowlanej Rozdzia 1. Usytuowanie budynku

10. [9] (uchylony) 11. [Uciliwoci] 1. Budynek z pomieszczeniami przeznaczonymi na pobyt ludzi powinien by wznoszony poza zasigiem zagroe i uciliwoci okrelonych w przepisach odrbnych, przy czym dopuszcza si wznoszenie budynkw w tym zasigu pod warunkiem zastosowania rodkw technicznych zmniejszajcych uciliwoci poniej poziomu ustalonego w tych przepisach bd zwikszajcych odporno budynku na te zagroenia i uciliwoci, jeeli nie jest to sprzeczne z warunkami ustalonymi dla obszarw ograniczonego uytkowania, okrelonych w przepisach odrbnych. 2. Do uciliwoci, o ktrych mowa w ust. 1, zalicza si w szczeglnoci: 1) szkodliwe promieniowanie i oddziaywanie pl elektromagnetycznych, 2) haas i drgania (wibracje), 3) zanieczyszczenie powietrza,

4) zanieczyszczenie gruntu i wd, 5) powodzie i zalewanie wodami opadowymi, 6) osuwiska gruntu, lawiny skalne i niene, 7) szkody spowodowane dziaalnoci grnicz. 12. [Warunki usytuowania] [10] 1. Jeeli z przepisw 13, 60 i 271-273 lub przepisw odrbnych okrelajcych dopuszczalne odlegoci niektrych budowli od budynkw nie wynikaj inne wymagania, budynek na dziace budowlanej naley sytuowa w odlegoci od granicy z ssiedni dziak budowlan nie mniejszej ni: 1) 4 m - w przypadku budynku zwrconego cian z otworami okiennymi lub drzwiowymi w stron tej granicy, 2) 3 m - w przypadku budynku zwrconego cian bez otworw okiennych lub drzwiowych w stron tej granicy. 2. Sytuowanie budynku w przypadku, o ktrym mowa w ust. 1 pkt 2, dopuszcza si w odlegoci 1,5 m od granicy lub bezporednio przy tej granicy, jeeli wynika to z ustale planu miejscowego albo decyzji o warunkach zabudowy i zagospodarowania terenu. 3. W zabudowie jednorodzinnej, uwzgldniajc przepisy odrbne oraz zawarte w 13, 60 i 271273, dopuszcza si: 1) sytuowanie budynku cian bez otworw okiennych lub drzwiowych bezporednio przy granicy z ssiedni dziak budowlan lub w odlegoci mniejszej ni okrelona w ust. 1 pkt 2, lecz nie mniejszej ni 1,5 m, na dziace budowlanej o szerokoci mniejszej ni 16 m, 2) sytuowanie budynku bezporednio przy granicy z ssiedni dziak budowlan, jeeli bdzie on przylega ca powierzchni swojej ciany do ciany budynku istniejcego na ssiedniej dziace lub do ciany budynku projektowanego, dla ktrego istnieje ostateczna decyzja o pozwoleniu na budow, pod warunkiem e jego cz leca w pasie o szerokoci 3 m wzdu granicy dziaki bdzie miaa dugo i wysoko nie wiksze ni ma budynek istniejcy lub projektowany na ssiedniej dziace budowlanej, 3) rozbudow budynku istniejcego, usytuowanego w odlegoci mniejszej ni okrelona w ust. 1 od granicy z ssiedni dziak budowlan, jeeli w pasie o szerokoci 3 m wzdu tej granicy zostan zachowane jego dotychczasowe wymiary, a take nadbudow tak usytuowanego budynku o nie wicej ni jedn kondygnacj, przy czym w nadbudowanej cianie, zlokalizowanej w odlegoci mniejszej ni 4 m od granicy nie moe by otworw okiennych lub drzwiowych, 4) sytuowanie budynku gospodarczego i garau o dugoci mniejszej ni 5,5 m i o wysokoci mniejszej ni 3 m bezporednio przy granicy z ssiedni dziak budowlan lub w odlegoci nie mniejszej ni 1,5 m cian bez otworw okiennych lub drzwiowych. 4. Usytuowanie budynku na dziace budowlanej w sposb, o ktrym mowa w ust. 2 i 3, powoduje objcie ssiedniej dziaki budowlanej obszarem oddziaywania w rozumieniu art. 3 pkt 20 ustawy z dnia 7 lipca 1994 r. - Prawo budowlane. 5. Odlego od granicy z ssiedni dziak budowlan nie moe by mniejsza ni: 1) 1,5 m do okapu, gzymsu, balkonu lub daszku nad wejciem, a take do takich czci budynku jak galeria, taras, schody zewntrzne, pochylnia lub rampa, 2) 4 m do zwrconego w stron tej granicy otworu okiennego umieszczonego w dachu lub poaci dachowej. 6. Budynek inwentarski lub budynek gospodarczy, uwzgldniajc przepisy odrbne oraz zawarte w 13, 60 i 271-273, nie moe by sytuowany cian z otworami okiennymi lub drzwiowymi w odlegoci mniejszej ni 8 m od ciany istniejcego na ssiedniej dziace budowlanej budynku mieszkalnego, budynku zamieszkania zbiorowego lub budynku uytecznoci publicznej, lub takiego, dla ktrego istnieje ostateczna decyzja o pozwoleniu na budow, z zastrzeeniem ust. 3 pkt 4. 7. Odlegoci od granicy z ssiedni dziak budowlan do podziemnej czci budynku, a take budowli podziemnej speniajcej funkcje uytkowe budynku, znajdujcych si cakowicie poniej poziomu otaczajcego terenu, nie ustala si.

 13. [Odlego od innych obiektw] [11] 1. Odlego budynku z pomieszczeniami przeznaczonymi na pobyt ludzi od innych obiektw powinna umoliwia naturalne owietlenie tych pomieszcze - co uznaje si za spenione, jeeli: 1) midzy ramionami kta 60 st., wyznaczonego w paszczynie poziomej, z wierzchokiem usytuowanym w wewntrznym licu ciany na osi okna pomieszczenia przesanianego, nie znajduje si przesaniajca cz tego samego budynku lub inny obiekt przesaniajcy w odlegoci mniejszej ni: a) wysoko przesaniania - dla obiektw przesaniajcych o wysokoci do 35 m, b) 35 m - dla obiektw przesaniajcych o wysokoci ponad 35 m, 2) zostay zachowane wymagania, o ktrych mowa w 57 i 60. 2. Wysoko przesaniania, o ktrej mowa w ust. 1 pkt 1, mierzy si od poziomu dolnej krawdzi najniej pooonych okien budynku przesanianego do poziomu najwyszej zacieniajcej krawdzi obiektu przesaniajcego lub jego przesaniajcej czci. 3. Dopuszcza si sytuowanie obiektu przesaniajcego w odlegoci nie mniejszej ni 10 m od okna pomieszczenia przesanianego, takiego jak maszt, komin, wiea lub inny obiekt budowlany, bez ograniczenia jego wysokoci, lecz o szerokoci przesaniajcej nie wikszej ni 3 m, mierzc j rwnolegle do paszczyzny okna. 4. Odlegoci, o ktrych mowa w ust. 1 pkt 1, mog by zmniejszone nie wicej ni o poow w zabudowie rdmiejskiej.

Rozdzia 2. Dojcia i dojazdy

14. [Dojcie, dojazd] 1. Do dziaek budowlanych oraz do budynkw i urzdze z nimi zwizanych naley zapewni dojcie i dojazd umoliwiajcy dostp do drogi publicznej, odpowiednie do przeznaczenia i sposobu ich uytkowania oraz wymaga dotyczcych ochrony przeciwpoarowej, okrelonych w przepisach odrbnych. Szeroko jezdni nie moe by mniejsza ni 3 m. 2. Dopuszcza si zastosowanie dojcia i dojazdu do dziaek budowlanych w postaci cigu pieszo-jezdnego, pod warunkiem e ma on szeroko nie mniejsz ni 5 m, umoliwiajc ruch pieszy oraz ruch i postj pojazdw. 3. Do budynku i urzdze z nim zwizanych, wymagajcych dojazdw, funkcj t mog spenia dojcia, pod warunkiem e ich szeroko nie bdzie mniejsza ni 4,5 m. 4. Dojcia i dojazdy do budynkw, z wyjtkiem jednorodzinnych, zagrodowych i rekreacji indywidualnej, powinny mie zainstalowane owietlenie elektryczne, zapewniajce bezpieczne ich uytkowanie po zapadniciu zmroku. 15. [Rozmiary dojazdw] 1.9 Szeroko, promienie ukw dojazdw, nachylenie podune i poprzeczne oraz nono nawierzchni naley dostosowa do wymiarw gabarytowych, ciaru cakowitego i warunkw ruchu pojazdw, ktrych dojazd do dziaki budowlanej i budynku jest konieczny ze wzgldu na ich przeznaczenie, zgodnie z warunkami okrelonymi w przepisach odrbnych. 2. Dojcia suce rwnoczenie do ruchu pojazdw gospodarczych i uprzywilejowanych o masie cakowitej do 2,5 tony powinny mie nawierzchni o nonoci co najmniej dostosowanej do masy tych pojazdw. 16. [Rozmiary doj i dojazdw do budynkw] 1. Do wej do budynku mieszkalnego wielorodzinnego, zamieszkania zbiorowego i uytecznoci publicznej powinny by doprowadzone od doj i dojazdw, o ktrych mowa w 14 ust. 1 i 3, utwardzone dojcia o szerokoci minimalnej 1,5 m, przy czym co najmniej jedno dojcie powinno zapewnia osobom niepenosprawnym dostp do caego budynku lub tych jego czci, z ktrych osoby te mog korzysta. 2.10 Wymaganie dostpnoci osb niepenosprawnych, o ktrym mowa w ust. 1, nie dotyczy budynkw na terenach zamknitych, a take budynkw w zakadach karnych, aresztach ledczych, zakadach poprawczych i schroniskach dla nieletnich oraz budynkw w zakadach pracy, niebdcych zakadami pracy chronionej, z wyjtkiem budynkw, o ktrych mowa w 3 pkt 6.

 17. 11 (uchylony)

Rozdzia 3. Miejsca postojowe dla samochodw osobowych

18. [Miejsca postojowe, organizacja] 1. Zagospodarowujc dziak budowlan, naley urzdzi, stosownie do jej przeznaczenia i sposobu zabudowy, miejsca postojowe dla samochodw uytkownikw staych i przebywajcych okresowo, w tym rwnie miejsca postojowe dla samochodw, z ktrych korzystaj osoby niepenosprawne. 2. Liczb i sposb urzdzenia miejsc postojowych naley dostosowa do wymaga ustalonych w decyzji o warunkach zabudowy i zagospodarowania terenu, z uwzgldnieniem potrzebnej liczby miejsc, z ktrych korzystaj osoby niepenosprawne. 19. [Odlego od zabudowa] [15] 1.[16] Odlego wydzielonych miejsc postojowych, w tym rwnie zadaszonych, lub otwartego garau wielopoziomowego dla samochodw osobowych od okien pomieszcze przeznaczonych na stay pobyt ludzi w budynku mieszkalnym, budynku zamieszkania zbiorowego, z wyjtkiem hotelu, budynku opieki zdrowotnej, owiaty i wychowania, a take od placu zabaw i boiska dla dzieci i modziey, nie moe by mniejsza ni: 1) 7 m - w przypadku do 4 stanowisk wcznie, 2) 10 m - w przypadku 5 do 60 stanowisk wcznie, 3) 20 m - w przypadku wikszej liczby stanowisk, z uwzgldnieniem 276 ust. 1. 2.[17] Odlego wydzielonych miejsc postojowych lub otwartego garau wielopoziomowego dla samochodw osobowych od granicy dziaki budowlanej nie moe by mniejsza ni: 1) 3 m - w przypadku do 4 stanowisk wcznie, 2) 6 m - w przypadku 5-60 stanowisk wcznie, 3) 16 m - w przypadku wikszej liczby stanowisk. 3. Odlegoci, o ktrych mowa w ust. 1 i 2, stosuje si do sytuowania wjazdw do zamknitego garau w stosunku do okien budynku opieki zdrowotnej, owiaty i wychowania, a take placw zabaw i boisk dla dzieci i modziey. 4. Zachowanie odlegoci, o ktrych mowa w ust. 1 i 2, nie jest wymagane przy sytuowaniu miejsc postojowych midzy liniami rozgraniczajcymi ulic. 20. [Miejsca dla niepenosprawnych] Miejsca postojowe dla samochodw, z ktrych korzystaj wycznie osoby niepenosprawne, mog by usytuowane w odlegoci nie mniejszej ni 5 m od okien budynku mieszkalnego wielorodzinnego i zamieszkania zbiorowego oraz zblione bez adnych ogranicze do innych budynkw. Miejsca te wymagaj odpowiedniego oznakowania. 21. [Organizacja stanowisk] 1. Stanowiska postojowe dla samochodw osobowych powinny mie co najmniej szeroko 2,3 m i dugo 5 m, przy czym dla samochodw uytkowanych przez osoby niepenosprawne szeroko stanowiska powinna wynosi co najmniej 3,6 m i dugo 5 m, a w przypadku usytuowania wzdu jezdni - dugo co najmniej 6 m i szeroko co najmniej 3,6 m, z moliwoci jej ograniczenia do 2,3 m w przypadku zapewnienia moliwoci korzystania z przylegajcego dojcia lub cigu pieszo-jezdnego. 2. Stanowiska postojowe i dojazdy manewrowe dla samochodw osobowych powinny mie nawierzchni utwardzon lub co najmniej gruntow stabilizowan, ze spadkiem zapewniajcym spyw wody. 3. Stanowiska przeznaczone do mycia i niezawodowego przegldu samochodw w zgrupowaniach miejsc postojowych powinny mie doprowadzenie wody oraz tward nawierzchni ze spadkami zapewniajcymi spyw wody do wpustw kanalizacyjnych z osadnikami bota i apaczami oleju.

Rozdzia 4. Miejsca gromadzenia odpadw staych

22. [Miejsca na odpadki] 1. Na dziakach budowlanych naley przewidzie miejsca na pojemniki suce do czasowego gromadzenia odpadw staych, z uwzgldnieniem moliwoci ich segregacji.

2. Miejscami, o ktrych mowa w ust. 1, mog by: 1) zadaszone osony lub pomieszczenia ze cianami penymi bd aurowymi, 2) wyodrbnione pomieszczenia w budynku, majce posadzk powyej poziomu nawierzchni dojazdu rodka transportowego odbierajcego odpady, lecz nie wyej ni 0,15 m, w tym take dolne komory zsypu z bezporednim wyjciem na zewntrz, zaopatrzonym w daszek o wysigu co najmniej 1 m i przeduony na boki po co najmniej 0,8 m, majce ciany i podogi zmywalne, punkt czerpalny wody, kratk ciekow, wentylacj grawitacyjn oraz sztuczne owietlenie, 3) utwardzone place do ustawiania kontenerw z zamykanymi otworami wrzutowymi. 3. Midzy wejciami do pomieszcze lub placami, o ktrych mowa w ust. 2, a miejscem dojazdu samochodw mieciarek wywocych odpady powinno by utwardzone dojcie, umoliwiajce przemieszczanie pojemnikw na wasnych koach lub na wzkach. 4. Miejsca do gromadzenia odpadw staych przy budynkach wielorodzinnych powinny by dostpne dla osb niepenosprawnych. 23. [Odlego od budynkw] 1. Odlego miejsc na pojemniki i kontenery na odpady stae, o ktrych mowa w 22 ust. 2 pkt 1 i 3, powinna wynosi co najmniej 10 m od okien i drzwi do budynkw z pomieszczeniami przeznaczonymi na pobyt ludzi oraz co najmniej 3 m od granicy z ssiedni dziak. Zachowanie odlegoci od granicy dziaki nie jest wymagane, jeeli osony lub pomieszczenia stykaj si z podobnymi urzdzeniami na dziace ssiedniej. 2. W przypadku przebudowy istniejcej zabudowy, odlegoci, o ktrych mowa w ust. 1, mog by pomniejszone, jednak nie wicej ni o poow, po uzyskaniu opinii pastwowego wojewdzkiego inspektora sanitarnego. 3. W zabudowie jednorodzinnej, zagrodowej i rekreacji indywidualnej dopuszcza si zmniejszenie odlegoci okrelonych w ust. 1 od okien i drzwi do 3 m, od granicy dziaki do 2 m, a take sytuowanie zadaszonych oson lub pomieszcze na granicy dziaek, jeeli stykaj, si one z podobnymi urzdzeniami na dziace ssiedniej bd te przy linii rozgraniczajcej od strony ulicy. 4. Odlego miejsc na pojemniki i kontenery na odpady stae, o ktrych mowa w 22 ust. 2 pkt 1 i 3, nie powinna wynosi wicej ni 80 m od najdalszego wejcia do obsugiwanego budynku mieszkalnego wielorodzinnego, zamieszkania zbiorowego i uytecznoci publicznej. Wymaganie to nie dotyczy budynkw na terenach zamknitych. 24. [Zbiorniki stacjonarne] 1. Na terenach niezurbanizowanych dopuszcza si stosowanie zbiornikw na odpady stae, przystosowanych do okresowego oprniania, pod warunkiem usytuowania ich w odlegociach okrelonych w 23 ust. 1. 2. Zbiorniki, o ktrych mowa w ust. 1, powinny mie nieprzepuszczalne ciany i dno, szczelne przekrycie z zamykanym otworem wsypowym oraz zamykanym otworem bocznym do usuwania odpadw. Do zbiornikw tych naley doprowadzi utwardzony dojazd. 25. [Usytuowanie trzepakw] Przy budynkach wielorodzinnych trzepaki naley sytuowa przy miejscach do gromadzenia odpadw staych, z zachowaniem odlegoci nie mniejszej ni 10 m od okien i drzwi do pomieszcze przeznaczonych na pobyt ludzi.

Rozdzia 5. Uzbrojenie techniczne dziaki i odprowadzenie wd powierzchniowych

26. [Przyczanie do sieci] 1. Dziaka budowlana, przewidziana pod zabudow budynkami przeznaczonymi na pobyt ludzi, powinna mie zapewnion moliwo przyczenia uzbrojenia dziaki lub bezporednio budynku do sieci wodocigowej, kanalizacyjnej, elektroenergetycznej i ciepowniczej. 2. Za rwnorzdne z przyczeniem do sieci elektroenergetycznej i ciepowniczej uznaje si zapewnienie moliwoci korzystania z indywidualnych rde energii elektrycznej i ciepa, odpowiadajcych przepisom odrbnym dotyczcym gospodarki energetycznej i ochrony rodowiska. 3. W razie braku warunkw przyczenia sieci wodocigowej i kanalizacyjnej dziaka, o ktrej mowa w ust. 1, moe by wykorzystana pod zabudow budynkami przeznaczonymi na pobyt ludzi, pod warunkiem zapewnienia moliwoci korzystania z indywidualnego ujcia wody, a take zastosowania zbiornika bezodpywowego lub przydomowej oczyszczalni ciekw, jeeli

ich ilo nie przekracza 5 m3 na dob. Jeeli ilo ciekw jest wiksza od 5 m3, to ich gromadzenie lub oczyszczanie wymaga pozytywnej opinii waciwego terenowo inspektora ochrony rodowiska. 4. Na dziakach budowlanych przeznaczonych dla szpitali i sanatoriw, niezalenie od zasilania z sieci, naley zapewni dodatkowo wasne ujcie wody oraz wasne rdo energii elektrycznej i cieplnej. 5. Spenienie warunkw okrelonych w ust. 1 i 2 nie jest wymagane w przypadku dziaek przeznaczonych pod budow budynkw rekreacji indywidualnej oraz budynkw inwentarskich i gospodarczych na wsi, jeeli waciwy organ w decyzji o warunkach zabudowy i zagospodarowania terenu nie okreli takich wymaga. 27. [Czerpanie wody spoza dziaki] Dopuszcza si wykorzystanie pod zabudow zagrodow lub rekreacji indywidualnej dziaki budowlanej, ktra nie moe by zaopatrzona w wod przeznaczon do spoycia przez ludzi z sieci lub wasnego ujcia, pod warunkiem zapewnienia moliwoci czerpania lub dostawy wody z uj pooonych poza granicami dziaki. 28. [Kanalizacja deszczowa] 1. Dziaka budowlana, na ktrej sytuowane s budynki, powinna by wyposaona w kanalizacj umoliwiajc odprowadzenie wd opadowych do sieci kanalizacji deszczowej lub oglnospawnej. 2. W razie braku moliwoci przyczenia do sieci kanalizacji deszczowej lub oglnospawnej, dopuszcza si odprowadzanie wd opadowych na wasny teren nieutwardzony, do dow chonnych lub do zbiornikw retencyjnych. 29. [Zakaz dokonywania zmian spywu wd] Dokonywanie zmiany naturalnego spywu wd opadowych w celu kierowania ich na teren ssiedniej nieruchomoci jest zabronione. 30. [Zgodno z przepisami] Usytuowanie na dziace budowlanej uj wody, urzdze do gromadzenia i oczyszczania ciekw oraz odpadw staych powinno by zgodne z wymaganiami rozporzdzenia oraz z przepisami dotyczcymi ochrony gruntu, wd i powietrza.

Rozdzia 6. Studnie
31. [Usytuowanie] 1. Odlego studni dostarczajcej wod przeznaczon do spoycia przez ludzi, niewymagajcej, zgodnie z przepisami dotyczcymi ochrony uj i rde wodnych, ustanowienia strefy ochronnej, powinna wynosi - liczc od osi studni - co najmniej: 1) do granicy dziaki - 5 m, 2) do osi rowu przydronego - 7,5 m, 3) do budynkw inwentarskich i zwizanych z nimi szczelnych silosw, zbiornikw do gromadzenia nieczystoci, kompostu oraz podobnych szczelnych urzdze - 15 m, 4) do najbliszego przewodu rozsczajcego kanalizacji indywidualnej, jeeli odprowadzane s do niej cieki oczyszczone biologicznie w stopniu okrelonym w przepisach dotyczcych ochrony wd - 30 m, 5) do nieutwardzonych wybiegw dla zwierzt hodowlanych, najbliszego przewodu rozsczajcego kanalizacji lokalnej bez urzdze biologicznego oczyszczania ciekw oraz do granicy pola filtracyjnego - 70 m. 2. Dopuszcza si sytuowanie studni w odlegoci mniejszej ni 5 m od granicy dziaki, a take studni wsplnej na granicy dwch dziaek, pod warunkiem zachowania na obydwu dziakach odlegoci, o ktrych mowa w ust. 1 pkt 2-5. 32. [Konstrukcja] 1. Obudowa studni kopanej, dostarczajcej wod przeznaczon do spoycia przez ludzi, powinna by wykonana z materiaw nieprzepuszczalnych i niewpywajcych ujemnie na jako wody, a zcza elementw obudowy powinny by naleycie uszczelnione. Przy zastosowaniu krgw betonowych warunek szczelnoci uznaje si za speniony, jeeli wykonane zostanie ich spoinowanie od wewntrz na caej wysokoci studni, a ponadto od zewntrz do gbokoci co najmniej 1,5 m od poziomu terenu. 2. Cz nadziemna studni kopanej, niewyposaonej w urzdzenie pompowe, powinna mie wysoko co najmniej 0,9 m od poziomu terenu oraz by zabezpieczona trwaym i nieprzepuszczalnym przykryciem, ochraniajcym wntrze studni i urzdzenia do czerpania wody.

3. Cz nadziemna studni kopanej, wyposaonej w urzdzenie pompowe, powinna mie wysoko co najmniej 0,2 m od poziomu terenu. Przykrycie jej powinno by dopasowane do obudowy i wykonane z materiau nieprzepuszczalnego oraz mie nono odpowiedni do przewidywanego obcienia. 4. Teren otaczajcy studni kopan, w pasie o szerokoci co najmniej 1 m, liczc od zewntrznej obudowy studni, powinien by pokryty nawierzchni utwardzon, ze spadkiem 2% w kierunku zewntrznym. 33. [Zabezpieczenie studni] Przy ujciu wd podziemnych za pomoc studni wierconej teren w promieniu co najmniej 1 m od wprowadzonej w grunt rury naley zabezpieczy w sposb okrelony w 32 ust. 4, a przejcie rury studziennej przez nawierzchni utwardzon naley uszczelni.

Rozdzia 7. Zbiorniki bezodpywowe na nieczystoci cieke

34. [Zastosowanie] Zbiorniki na nieczystoci cieke mog by stosowane tylko na dziakach budowlanych niemajcych moliwoci przyczenia do sieci kanalizacyjnej, przy czym nie dopuszcza si ich stosowania na obszarach podlegajcych szczeglnej ochronie rodowiska i naraonych na powodzie oraz zalewanie wodami opadowymi. 35. [Zbiorniki bezodpywowe] Zbiorniki bezodpywowe na nieczystoci cieke, doy ustpw nieskanalizowanych oraz urzdzenia kanalizacyjne i zbiorniki do usuwania i gromadzenia wydalin pochodzenia zwierzcego powinny mie dno i ciany nieprzepuszczalne, szczelne przekrycie z zamykanym otworem do usuwania nieczystoci i odpowietrzenie wyprowadzone co najmniej 0,5 m ponad poziom terenu. 36. [Pokrywy i wyloty wentylacyjne] 1. Odlego pokryw i wylotw wentylacji ze zbiornikw bezodpywowych na nieczystoci cieke, dow ustpw nieskanalizowanych o liczbie miejsc nie wikszej ni 4 i podobnych urzdze sanitarno-gospodarczych o pojemnoci do 10 m3 powinna wynosi co najmniej: 1) od okien i drzwi zewntrznych do pomieszcze przeznaczonych na pobyt ludzi oraz do magazynw produktw spoywczych - 15 m, 2) od granicy dziaki ssiedniej, drogi (ulicy) lub cigu pieszego - 7,5 m. 2. W zabudowie jednorodzinnej, zagrodowej i rekreacji indywidualnej odlegoci urzdze sanitarno-gospodarczych, o ktrych mowa w ust. 1, powinny wynosi co najmniej: 1) od okien i drzwi zewntrznych do pomieszcze przeznaczonych na pobyt ludzi - 5 m, przy czym nie dotyczy to dow ustpowych w zabudowie jednorodzinnej, 2) od granicy dziaki ssiedniej, drogi (ulicy) lub cigu pieszego - 2 m. 3. Odlegoci pokryw i wylotw wentylacji z dow ustpw nieskanalizowanych o liczbie miejsc wikszej ni 4 oraz zbiornikw bezodpywowych na nieczystoci cieke i kompostownikw o pojemnoci powyej 10 m3 do 50 m3 powinny wynosi co najmniej: 1) od okien i drzwi zewntrznych do pomieszcze wymienionych w ust. 1 pkt 1 - 30 m, 2) od granicy dziaki ssiedniej - 7,5 m, 3) od linii rozgraniczajcej drogi (ulicy) lub cigu pieszego - 10 m. 4. Waciwy organ w decyzji o warunkach zabudowy i zagospodarowania terenu, w porozumieniu z pastwowym wojewdzkim inspektorem sanitarnym, moe ustali dla dziaek budowlanych pooonych przy zabudowanych dziakach ssiednich odlegoci mniejsze ni okrelone w ust. 1 i 2. 5. Kryte zbiorniki bezodpywowe na nieczystoci cieke oraz doy ustpowe mog by sytuowane w odlegoci mniejszej ni 2 m od granicy, w tym take przy granicy dziaek, jeeli ssiaduj z podobnymi urzdzeniami na dziace ssiedniej, pod warunkiem zachowania odlegoci okrelonych w 31 i 36. 6. Odlegoci zbiornikw bezodpywowych na nieczystoci cieke i kompostownikw o pojemnoci powyej 50 m3 od budynkw przeznaczonych na pobyt ludzi naley przyjmowa zgodnie ze wskazaniem ekspertyzy technicznej, przyjtej przez pastwowego wojewdzkiego inspektora sanitarnego.

 37. [Usytuowanie osadnikw podziemnych] Przepywowe, szczelne osadniki podziemne, stanowice cz przydomowej oczyszczalni ciekw gospodarczo-bytowych, suce do wstpnego ich oczyszczania, mog by sytuowane w bezporednim ssiedztwie budynkw jednorodzinnych, pod warunkiem wyprowadzenia ich odpowietrzenia przez instalacj kanalizacyjn co najmniej 0,6 m powyej grnej krawdzi okien i drzwi zewntrznych w tych budynkach. 38. [Inne] Odlego osadnikw bota, apaczy olejw mineralnych i tuszczu, neutralizatorw ciekw i innych podobnych zbiornikw od okien otwieralnych i drzwi zewntrznych do pomieszcze przeznaczonych na pobyt ludzi powinna wynosi co najmniej 5 m, jeeli przepisy odrbne nie stanowi inaczej.

Rozdzia 8. Ziele i urzdzenia rekreacyjne

39. [Urzdzanie terenw zieleni] Na dziakach budowlanych, przeznaczonych pod zabudow wielorodzinn, budynki opieki zdrowotnej (z wyjtkiem przychodni) oraz owiaty i wychowania co najmniej 25% powierzchni dziaki naley urzdzi jako powierzchni terenu biologicznie czynnego, jeeli inny procent nie wynika z ustale miejscowego planu zagospodarowania przestrzennego. 40. [Miejsca zabaw dla dzieci] 13 1. W zespole budynkw wielorodzinnych objtych jednym pozwoleniem na budow naley, stosownie do potrzeb uytkowych, przewidzie place zabaw dla dzieci i miejsca rekreacyjne dostpne dla osb niepenosprawnych, przy czym co najmniej 30% tej powierzchni powinno znajdowa si na terenie biologicznie czynnym, chyba e przepisy odrbne stanowi inaczej. 2. Nasonecznienie placu zabaw dla dzieci powinno wynosi co najmniej 4 godziny, liczone w dniach rwnonocy (21 marca i 21 wrzenia) w godzinach 1000-1600. W zabudowie rdmiejskiej dopuszcza si nasonecznienie nie krtsze ni 2 godziny. 3. Odlego placw i urzdze, o ktrych mowa w ust. 1, od linii rozgraniczajcych ulic, od okien pomieszcze przeznaczonych na pobyt ludzi oraz od miejsc gromadzenia odpadw powinna wynosi co najmniej 10 m.

Rozdzia 9. Ogrodzenia
41. [Bezpieczestwo ludzi i zwierzt] 1. Ogrodzenie nie moe stwarza zagroenia dla bezpieczestwa ludzi i zwierzt. 2. Umieszczanie na ogrodzeniach, na wysokoci mniejszej ni 1,8 m, ostro zakoczonych elementw, drutu kolczastego, tuczonego szka oraz innych podobnych wyrobw i materiaw jest zabronione. 3. Przepisy ust. 1 i 2 nie dotycz ogrodze wewntrznych w zakadach karnych i aresztach ledczych. 42. [Wymg bezpieczestwa] 14 1. Bramy i furtki w ogrodzeniu nie mog otwiera si na zewntrz dziaki. 2. Furtki w ogrodzeniu przy budynkach mieszkalnych wielorodzinnych i budynkach uytecznoci publicznej nie mog utrudnia dostpu do nich osobom niepenosprawnym poruszajcym si na wzkach inwalidzkich.

Dzia III. Budynki i pomieszczenia

Rozdzia 1. Wymagania oglne
44. [Projekt] Budynek, jego ukad funkcjonalny i przestrzenny, ustrj konstrukcyjny oraz rozwizania techniczne i materiaowe elementw budowlanych powinny by zaprojektowane i wykonane w sposb odpowiadajcy wymaganiom wynikajcym z jego usytuowania i przeznaczenia oraz z odnoszcych si do niego przepisw rozporzdzenia i przepisw odrbnych. 45. [Zaopatrzenie w wod] Budynek z pomieszczeniami przeznaczonymi na pobyt ludzi powinien by zaopatrzony co najmniej w wod do spoycia przez ludzi oraz do celw

przeciwpoarowych, jeeli wymagaj tego przepisy odrbne, a odpowiednio do ich przeznaczenia - take na inne cele. W innych budynkach zaopatrzenie w wod powinno wynika z ich przeznaczenia i potrzeb ochrony przeciwpoarowej. 46. [Instalacja ciepej wody] Budynek mieszkalny, zamieszkania zbiorowego, opieki zdrowotnej, opieki spoecznej i socjalnej, owiaty, nauki, zakadu ywienia, produkcji i handlu ywnoci, a take inne budynki, jeeli s wyposaone w wanny, natryski lub umywalki, powinny mie indywidualn lub centraln instalacj ciepej wody. Warunek doprowadzenia ciepej wody do umywalek nie dotyczy budynkw w zabudowie zagrodowej i rekreacji indywidualnej. 47. [Odprowadzanie ciekw] Budynek wyposaony w instalacj wodocigow powinien mie zapewnione odprowadzenie ciekw bytowo-gospodarczych oraz ciekw technologicznych, jeeli one wystpuj. 48. [Miejsce na odpadki] 1. Kady budynek przeznaczony na pobyt ludzi oraz inne budynki, w ktrych w trakcie uytkowania powstaj odpady i nieczystoci stae, powinny mie miejsca przystosowane do czasowego gromadzenia tych odpadw i nieczystoci, usytuowane w samym budynku lub w jego otoczeniu. 2. Budynki, o ktrych mowa w ust. 1, z wyjtkiem wysokociowych, mog by wyposaone w wewntrzne urzdzenia (zsypy) do usuwania odpadw i nieczystoci staych. 49. [Urzdzenia do ogrzewania] Budynek i pomieszczenia przeznaczone na pobyt ludzi oraz inne budynki, jeeli wynika to z ich przeznaczenia, powinny by wyposaone w instalacje (urzdzenia) do ogrzewania pomieszcze w okresie obnionych temperatur, umoliwiajce utrzymanie temperatury powietrza wewntrznego odpowiedniej do ich przeznaczenia. Wymaganie to nie dotyczy budynkw rekreacyjnych, uytkowanych wycznie w sezonie letnim. 50. [Przewody kominowe] Budynek i pomieszczenia, w ktrych s zainstalowane paleniska na paliwo stae lub komory spalania z palnikami na paliwo pynne lub gazowe, powinny mie przewody kominowe do odprowadzania dymu i spalin. 51. [Wentylacja] Budynek i pomieszczenia powinny mie zapewnion wentylacj lub klimatyzacj, stosownie do ich przeznaczenia. 52. [Gaz] Budynek z pomieszczeniami przeznaczonymi na pobyt ludzi moe by zaopatrywany w gaz z sieci gazowej, baterii butli lub zbiornikw staych gazu pynnego, zgodnie z warunkami okrelonym w 156 ust. 1 i 157. 53. [Instalacje elektryczne] 1. Budynek, odpowiednio do potrzeb wynikajcych z jego przeznaczenia, powinien by wyposaony w wewntrzn instalacj elektryczn. 2. Budynek naley wyposay w instalacj chronic od wyadowa atmosferycznych. Obowizek ten odnosi si do budynkw wyszczeglnionych w Polskiej Normie dotyczcej ochrony odgromowej obiektw budowlanych. 54. [Dwigi] [20] 1.[21] Budynek uytecznoci publicznej, budynek mieszkalny wielorodzinny, budynek zamieszkania zbiorowego niebdcy budynkiem koszarowym oraz kady inny budynek majcy najwysz kondygnacj z pomieszczeniami przeznaczonymi na pobyt wicej ni 50 osb, w ktrych rnica poziomw posadzek pomidzy pierwsz i najwysz kondygnacj nadziemn, niestanowic drugiego poziomu w mieszkaniu dwupoziomowym, przekracza 9,5 m, a take majcy dwie lub wicej kondygnacji nadziemnych budynek opieki zdrowotnej i budynek opieki spoecznej naley wyposay w dwig osobowy. 2. W budynku mieszkalnym wielorodzinnym, budynku zamieszkania zbiorowego oraz budynku uytecznoci publicznej, wyposaanym w dwigi, naley zapewni dojazd z poziomu terenu i dostp na wszystkie kondygnacje uytkowe osobom niepenosprawnym. 3. W przypadku wbudowywania lub przybudowywania szybu dwigowego do istniejcego budynku dopuszcza si usytuowanie drzwi przystankowych na poziomie spocznika midzypitrowego, jeeli zostanie zapewniony dostp do kondygnacji uytkowej osobom niepenosprawnym. 55. [Urzdzenia dla niepenosprawnych] [22] 1. W budynku mieszkalnym wielorodzinnym niewyposaanym w dwigi naley wykona pochylni lub zainstalowa odpowiednie urzdzenie techniczne, umoliwiajce dostp osobom niepenosprawnym do mieszka pooonych na pierwszej kondygnacji nadziemnej oraz do kondygnacji podziemnej

zawierajcej miejsca postojowe dla samochodw osobowych. 2. W niskim budynku zamieszkania zbiorowego i budynku uytecznoci publicznej, niewymagajcym wyposaenia w dwigi, o ktrych mowa w 54 ust. 1, naley zainstalowa urzdzenia techniczne zapewniajce osobom niepenosprawnym dostp na kondygnacje z pomieszczeniami uytkowymi, z ktrych mog korzysta. Nie dotyczy to budynkw koszarowych, zakwaterowania w zakadach karnych, aresztach ledczych oraz zakadach poprawczych i schroniskach dla nieletnich. 3. Dopuszcza si niewyposaenie w dwigi budynku mieszkalnego wielorodzinnego do 5. kondygnacji nadziemnej wcznie, jeeli wszystkie pomieszczenia na ostatniej kondygnacji s czci mieszka dwupoziomowych. 4. W budynku niewyposaonym w dwigi, na ktrego budow zostaa wydana decyzja o pozwoleniu na budow przed dniem 1 kwietnia 1995 r., na poddaszu usytuowanym bezporednio nad 4. kondygnacj dopuszcza si zmian sposobu uytkowania pomieszcze na mieszkania. 56. [Inne instalacje] [23] Budynek mieszkalny wielorodzinny, budynek zamieszkania zbiorowego i budynek uytecznoci publicznej powinien by wyposaony w instalacj telekomunikacyjn, a w miar potrzeby rwnie w inne instalacje, takie jak: telewizji przemysowej, sygnalizacji dzwonkowej lub domofonowej, w sposb umoliwiajcy zapewnienie ochrony instalacji przed dostpem osb nieuprawnionych.

Rozdzia 2. Owietlenie i nasonecznienie

57. [Owietlenie naturalne] 1. Pomieszczenie przeznaczone na pobyt ludzi powinno mie zapewnione owietlenie dzienne, dostosowane do jego przeznaczenia, ksztatu i wielkoci, z uwzgldnieniem warunkw okrelonych w 13 oraz w oglnych przepisach bezpieczestwa i higieny pracy. 2. W pomieszczeniu przeznaczonym na pobyt ludzi stosunek powierzchni okien, liczonej w wietle ocienic, do powierzchni podogi powinien wynosi co najmniej 1:8, natomiast w innym pomieszczeniu, w ktrym owietlenie dzienne jest wymagane ze wzgldw na przeznaczenie co najmniej 1:12. 58. [Owietlenie wiatem sztucznym] 1. Dopuszcza si owietlenie pomieszczenia przeznaczonego na pobyt ludzi wycznie wiatem sztucznym, jeeli: 1) owietlenie dzienne nie jest konieczne lub nie jest wskazane ze wzgldw technologicznych, 2) jest uzasadnione celowoci funkcjonaln zlokalizowania tego pomieszczenia w obiekcie podziemnym lub w czci budynku pozbawionej owietlenia dziennego. 2. W przypadku gdy pomieszczenie, o ktrym mowa w ust. 1, jest pomieszczeniem staej pracy w rozumieniu oglnych przepisw bezpieczestwa i higieny pracy, dla zastosowania wycznie owietlenia wiatem sztucznym, w tym elektrycznym, jest wymagane uzyskanie zgody waciwego pastwowego wojewdzkiego inspektora sanitarnego, wydanej w porozumieniu z waciwym okrgowym inspektorem pracy. 3. Uzgodnienie, o ktrym mowa w ust. 2, nie dotyczy budynkw sucych obronnoci pastwa. 59. [Zgodno z normami] 1.[24] Pomieszczenia przeznaczone na pobyt ludzi oraz do ruchu oglnego (komunikacji) powinny mie zapewnione owietlenie wiatem sztucznym odpowiednio do potrzeb uytkowych. 2. Oglne owietlenie wiatem sztucznym pomieszczenia przeznaczonego na stay pobyt ludzi powinno zapewnia odpowiednie warunki uytkowania caej jego powierzchni. 3. Owietlenie wiatem sztucznym poczonych ze sob pomieszcze przeznaczonych na stay pobyt ludzi oraz do ruchu oglnego (komunikacji) nie powinno wykazywa rnic natenia, wywoujcych olnienie przy przejciu midzy tymi pomieszczeniami. 60. [Wymagany czas nasonecznienia] 1. Pomieszczenia przeznaczone do zbiorowego przebywania dzieci w obku, przedszkolu i szkole, z wyjtkiem pracowni chemicznej, fizycznej i plastycznej, powinny mie zapewniony czas nasonecznienia co najmniej 3 godziny w dniach rwnonocy (21 marca i 21 wrzenia) w godzinach 800-1600, natomiast pokoje mieszkalne - w godzinach 700-1700.

2. W mieszkaniu wielopokojowym dopuszcza si ograniczenie wymagania okrelonego w ust. 1 co najmniej do jednego pokoju, przy czym w rdmiejskiej zabudowie uzupeniajcej dopuszcza si ograniczenie wymaganego czasu nasonecznienia do 1,5 godziny, a w odniesieniu do mieszkania jednopokojowego w takiej zabudowie nie okrela si wymaganego czasu nasonecznienia.

Rozdzia 3. Wejcia do budynkw i mieszka

61. [Wejcia] 1. Pooenie drzwi wejciowych do budynku oraz ksztat i wymiary pomieszcze wejciowych powinny umoliwia dogodne warunki ruchu, w tym rwnie osobom niepenosprawnym. 2. Wymaganie przystosowania wej dla osb niepenosprawnych nie dotyczy budynkw mieszkalnych w zabudowie jednorodzinnej i zagrodowej oraz budynkw rekreacji indywidualnej, budynkw koszarowych, a take budynkw w zakadach karnych i aresztach ledczych oraz w zakadach poprawczych i schroniskach dla nieletnich. 62. [Wymiary] 1. Drzwi wejciowe do budynku i oglnodostpnych pomieszcze uytkowych oraz do mieszka powinny mie w wietle ocienicy co najmniej: szeroko 0,9 m i wysoko 2 m. W przypadku zastosowania drzwi zewntrznych dwuskrzydowych szeroko skrzyda gwnego nie moe by mniejsza ni 0,9 m. 2. W wejciach do budynku i oglnodostpnych pomieszcze uytkowych mog by zastosowane drzwi obrotowe lub wahadowe, pod warunkiem usytuowania przy nich drzwi rozwieranych lub rozsuwanych, przystosowanych do ruchu osb niepenosprawnych, oraz spenienia wymaga 240. 3.17 W drzwiach, o ktrych mowa w ust. 1, oraz w drzwiach do mieszka i pomieszcze mieszkalnych w budynku zamieszkania zbiorowego wysoko progw nie moe przekracza 0,02 m. 63. [Ochrona przed chodem] Wejcia z zewntrz do budynku i pomieszcze przeznaczonych na pobyt ludzi naley chroni przed nadmiernym dopywem chodnego powietrza przez zastosowanie przedsionka, kurtyny powietrznej lub innych rozwiza nieutrudniajcych ruchu. Wymagania te nie dotycz dodatkowych wej nieprzewidzianych do staego uytkowania. 64. [Wymg owietlenia] Wejcie do budynku i do kadej klatki schodowej powinno mie elektryczne owietlenie zewntrzne. Nie dotyczy to budownictwa zagrodowego i rekreacyjnego. 65. 18 (uchylony)

Rozdzia 4. Schody i pochylnie

66. [Schody stae i pochylnie] W celu zapewnienia dostpu do pomieszcze pooonych na rnych poziomach naley stosowa schody stae, a w zalenoci od przeznaczenia budynku rwnie pochylnie odpowiadajce warunkom okrelonym w rozporzdzeniu. 67. [Rozwinicie] Zainstalowanie w budynku schodw lub pochylni ruchomych nie zwalnia z obowizku zastosowania schodw lub pochylni staych. 68. [Wymiary] 1.[27] Graniczne wymiary schodw staych w budynkach o rnym przeznaczeniu okrela tabela: Przeznaczenie budynkw Minimalna szeroko uytkowa (m) bieg spocznik u a 1 Budynki mieszkalne 2 0,8 3 0,8 4 0,19 Maksymalna wysoko stopni (m)

jednorodzinne i w zabudowie zagrodowej oraz mieszkania dwupoziomowe Budynki mieszkalne 1,2 wielorodzinne, budynki zamieszkania zbiorowego*) oraz budynki uytecznoci publicznej*), z wyczeniem budynkw zakadw opieki zdrowotnej, a take budynki produkcyjne*), magazynowoskadowe oraz usugowe, w ktrych zatrudnia si ponad 10 osb Przedszkola i obki Budynki opieki zdrowotnej*) Garae wbudowane i wolno stojce (wielostanowiskowe) oraz budynki usugowe, w ktrych zatrudnia si do 10 osb We wszystkich budynkach niezalenie od ich przeznaczenia schody do kondygnacji podziemnej, pomieszcze technicznych i poddaszy nieuytkowych 1,2 1,4 0,9 1,5 0,175

1,3 1,5 0,9

0,15 0,15 0,19

0,8

0,8

0,2

*) W przypadku tych budynkw szeroko uytkow biegu schodowego i spocznika naley przyjmowa z uwzgldnieniem wymaga okrelonych w ust. 2."; 2. W budynkach uytecznoci publicznej oraz budynkach produkcyjnych czn szeroko uytkow biegw oraz czn szeroko uytkow spocznikw w klatkach schodowych, stanowicych drog ewakuacyjn, naley oblicza proporcjonalnie do liczby osb mogcych przebywa rwnoczenie na kondygnacji, na ktrej przewiduje si obecno najwikszej ich liczby, przyjmujc co najmniej 0,6 m szerokoci na 100 osb, lecz nie mniej ni okrelono to w ust. 1. 3. Szeroko uytkowa schodw zewntrznych do budynku powinna wynosi co najmniej 1,2 m, przy czym nie moe by mniejsza ni szeroko uytkowa biegu schodowego w budynku, przyjta zgodnie z wymaganiami okrelonymi w ust. 1 i 2. 4. Szeroko uytkow schodw staych mierzy si midzy wewntrznymi krawdziami porczy, a w przypadku balustrady jednostronnej - midzy wykoczon powierzchni ciany a wewntrzn krawdzi porczy tej balustrady. Szerokoci te nie mog by ograniczane przez zainstalowane urzdzenia oraz elementy budynku. 69. [Stopnie] 1.[28] Liczba stopni w jednym biegu schodw staych powinna wynosi nie wicej ni: 1) 14 stopni - w budynku opieki zdrowotnej, 2) 17 stopni - w innych budynkach. 2.[29] Wymaganie, o ktrym mowa w ust. 1 pkt 2, nie dotyczy budynkw w zabudowie jednorodzinnej i w zabudowie zagrodowej oraz budynkw rekreacji indywidualnej, mieszka dwupoziomowych oraz doj do urzdze technicznych. 3. Liczba stopni w jednym biegu schodw zewntrznych nie powinna wynosi wicej ni 10. 4. Szeroko stopni staych schodw wewntrznych powinna wynika z warunku okrelonego

wzorem: 2h + s = 0,6 do 0,65 m, gdzie h oznacza wysoko stopnia, s - jego szeroko. 5.[30] Szeroko stopni schodw zewntrznych przy gwnych wejciach do budynku powinna wynosi w budynkach mieszkalnych wielorodzinnych i budynkach uytecznoci publicznej co najmniej 0,35 m. 6. Szeroko stopni schodw wachlarzowych powinna wynosi co najmniej 0,25 m, natomiast w schodach zabiegowych i krconych szeroko tak naley zapewni w odlegoci nie wikszej ni 0,4 m od porczy balustrady wewntrznej lub supa stanowicego koncentryczn konstrukcj schodw. 7. W budynku zakadu opieki zdrowotnej stosowanie schodw zabiegowych i wachlarzowych, jako przeznaczonych do ruchu pacjentw, jest zabronione. 8. W budynkach opieki zdrowotnej, a take budynkach zamieszkania zbiorowego przeznaczonych dla osb starszych oraz niepenosprawnych zabrania si stosowania stopni schodw z noskami i podciciami. 70. [Usytuowanie pochylni] Maksymalne nachylenie pochylni zwizanych z budynkiem nie moe przekracza wielkoci okrelonych w poniszej tabeli: Przeznaczenie pochylni Usytuowanie pochylni na zewntrz, bez przekrycia % nachylenia wewntrz budynku lub pod dachem % nachylenia 3

1 Do ruchu pieszego i dla osb niepenosprawnych poruszajcych si przy uyciu wzka inwalidzkiego, przy wysokoci pochylni: a) do 0,15 m b) do 0,5 m c) ponad 0,5 m*) Dla samochodw w garaach wielostanowiskowych: a) jedno- i dwupoziomowych b) wielopoziomowych Dla samochodw w garaach indywidualnych

15 8 6

15 10 8

15 15 25

20 15 25

*) Pochylnie do ruchu pieszego i dla osb niepenosprawnych o dugoci ponad 9 m powinny by podzielone na krtsze odcinki, przy zastosowaniu spocznikw o dugoci co najmniej 1,4 m. 71. [Pochylnie dla niepenosprawnych] 1. Pochylnie przeznaczone dla osb niepenosprawnych powinny mie szeroko paszczyzny ruchu 1,2 m, krawniki o wysokoci co najmniej 0,07 m i obustronne porcze odpowiadajce warunkom okrelonym w 298, przy czym odstp midzy nimi powinien mieci si w granicach od 1 m do 1,1 m. 2. Dugo poziomej paszczyzny ruchu na pocztku i na kocu pochylni powinna wynosi co

najmniej 1,5 m. 3.[31] Powierzchnia spocznika przy pochylni dla osb niepenosprawnych poruszajcych si na wzkach inwalidzkich powinna mie wymiary co najmniej 1,5 1,5 m poza polem otwierania skrzyda drzwi wejciowych do budynku. 4.[32] Krawdzie stopni schodw w budynkach mieszkalnych wielorodzinnych i uytecznoci publicznej powinny wyrnia si kolorem kontrastujcym z kolorem posadzki.

Rozdzia 5. Pomieszczenia przeznaczone na pobyt ludzi

72. [Wysoko pomieszcze] 1. Wysoko pomieszcze przeznaczonych na pobyt ludzi powinna odpowiada wymaganiom okrelonym w poniszej tabeli, jeeli przepisy odrbne, w tym dotyczce pomieszcze pracy i pomieszcze suby zdrowia, nie okrelaj innych wymaga: Rodzaj pomieszczenia (sposb uytkowania) Minimalna wysoko w wietle (m) 1 2

Pokoje w budynkach mieszkalnych oraz sypialnie 1-4-osobowe w 2,5*) budynkach zamieszkania zbiorowego Pokoje na poddaszu w budynkach jednorodzinnych i mieszkalnych zagrodowych oraz pomieszczenia w budynkach rekreacji indywidualnej Pomieszczenia do pracy **), nauki i innych celw, w ktrych nie wystpuj czynniki uciliwe lub szkodliwe dla zdrowia, przeznaczone na stay lub czasowy pobyt: a) nie wicej ni 4 osb b) wicej ni 4 osb 2,5 3,0 2,2*)

Pomieszczenia jak wyej, lecz usytuowane na antresoli, jeeli nie 2,2 wystpuj czynniki szkodliwe dla zdrowia Pomieszczenia do pracy **) i innych celw, w ktrych wystpuj czynniki uciliwe lub szkodliwe dla zdrowia Pomieszczenia przeznaczone na stay pobyt ludzi, jak dyurki, portiernie, kantory, kioski, w tym kioski usytuowane w halach dworcowych, wystawowych, handlowych, sportowych, jeeli nie wystpuj czynniki szkodliwe dla zdrowia Pomieszczenia przeznaczone na czasowy pobyt ludzi: a) jeeli nie wystpuj czynniki szkodliwe dla zdrowia b) jeeli wystpuj czynniki szkodliwe dla zdrowia 2,2*) 2,5 3,3

2,2*)

*) Przy stropach pochyych jest to wysoko rednia liczona midzy najwiksz a najmniejsz

wysokoci pomieszczenia, lecz nie mniejsz ni 1,9 m. Przestrzeni o wysokoci poniej 1,9 m nie zalicza si do odpowiadajcej przeznaczeniu danego pomieszczenia. **) Wymagania dotyczce minimalnej wysokoci pomieszcze w zakadach pracy okrelaj przepisy o bezpieczestwie i higienie pracy. 2. Pomieszczenia, ktrych wysoko powinna, zgodnie z ust. 1, wynosi co najmniej 3 m i 3,3 m, mog by obnione do wysokoci nie mniejszej ni 2,5 m w przypadku zastosowania wentylacji mechanicznej nawiewno-wywiewnej lub klimatyzacji, pod warunkiem uzyskania zgody pastwowego wojewdzkiego inspektora sanitarnego. 73. [Poziom podogi] 1.W pomieszczeniu mieszkalnym poziom podogi od strony ciany z otworami okiennymi i drzwiowymi nie powinien znajdowa si poniej poziomu terenu przy budynku. 2. W pomieszczeniach przeznaczonych na pobyt ludzi w budynku zakadu opieki zdrowotnej, opieki spoecznej, owiaty, wychowania i nauki poziom podogi powinien znajdowa si co najmniej 0,3 m powyej terenu urzdzonego przy budynku. 3. W pomieszczeniu produkcyjnym i usugowym poziom podogi moe znajdowa si na poziomie terenu urzdzonego przy budynku. Obnienie poziomu podogi poniej terenu wymaga uzyskania zgody pastwowego wojewdzkiego inspektora sanitarnego wydanej w porozumieniu z waciwym okrgowym inspektorem pracy. 74. [Niepenosprawni] W budynku uytecznoci publicznej pomieszczenia oglnodostpne ze zrnicowanym poziomem podg powinny by przystosowane do ruchu osb niepenosprawnych. 75. [Szeroko drzwi] 1. Drzwi do pomieszczenia przeznaczonego na stay pobyt ludzi oraz do pomieszczenia kuchennego powinny mie co najmniej szeroko 0,8 m i wysoko 2 m w wietle ocienicy. 2. W budynku uytecznoci publicznej drzwi wewntrzne, z wyjtkiem drzwi do pomieszcze technicznych i gospodarczych, powinny mie co najmniej szeroko 0,9 m i wysoko 2 m w wietle ocienicy. 3. Drzwi, o ktrych mowa w ust. 1 i 2, nie powinny mie progw.

Rozdzia 6. Pomieszczenia higienicznosanitarne

76. [Objanienia] Wymagania dotyczce pomieszcze higienicznosanitarnych okrelaj przepisy rozporzdzenia, a take przepisy dotyczce bezpieczestwa i higieny pracy oraz obrony cywilnej. Do pomieszcze higienicznosanitarnych zalicza si anie, sauny, natryski, azienki, ustpy, umywalnie, szatnie, przebieralnie, pralnie, pomieszczenia higieny osobistej kobiet, jak te pomieszczenia suce do odkaania, oczyszczania oraz suszenia odziey i obuwia, a take przechowywania sprztu do utrzymania czystoci. 77. [Wysoko] 1. Pomieszczenie higienicznosanitarne powinno mie wentylacj speniajc wymagania przepisw rozporzdzenia oraz przepisw odrbnych. 2. Pomieszczenie higienicznosanitarne powinno mie wysoko w wietle co najmniej 2,5 m, z wyjtkiem ani oglnodostpnej, ktrej wysoko powinna wynosi co najmniej 3 m. 3. Dopuszcza si zmniejszenie wysokoci pomieszczenia higienicznosanitarnego w budynku mieszkalnym oraz w hotelu, motelu i pensjonacie do 2,2 m w wietle, w przypadku gdy jest ono wyposaone w wentylacj mechaniczn wywiewn lub nawiewno-wywiewn. 78. [Organizacja pomieszczenia] 1. ciany pomieszczenia higienicznosanitarnego powinny mie do wysokoci co najmniej 2 m powierzchnie zmywalne i odporne na dziaanie wilgoci. 2. Posadzka pralni, azienki, umywalni, kabiny natryskowej i ustpu powinna by zmywalna, nienasikliwa i nieliska. 79. [Drzwi] 1. Drzwi do azienki, umywalni i wydzielonego ustpu powinny otwiera si na zewntrz pomieszczenia, mie, z zastrzeeniem 75 ust. 2, co najmniej szeroko 0,8 m i wysoko 2 m w wietle ocienicy, a w dolnej czci - otwory o sumarycznym przekroju nie mniejszym ni 0,022 m2 dla dopywu powietrza. 2. W azienkach i ustpach, z wyjtkiem oglnodostpnych, dopuszcza si stosowanie drzwi

przesuwnych lub skadanych. 80. [Kubatura] 1. Kubatura pomieszczenia azienki z wentylacj grawitacyjn powinna wynosi co najmniej: 1) 8 m3 - przy zastosowaniu w tym pomieszczeniu urzdzenia gazowego, o ktrym mowa w 172 ust. 3 pkt 1. 2) 6,5 m3 - przy doprowadzeniu centralnej ciepej wody lub zastosowaniu elektrycznego urzdzenia do ogrzewania wody bd urzdzenia gazowego, o ktrym mowa w 172 ust. 3 pkt 2, a take gdy urzdzenie gazowe znajduje si poza tym pomieszczeniem. 2. Dopuszcza si zmniejszenie kubatury, o ktrej mowa w ust. 1 pkt 2, jednake nie poniej 5,5 m3, jeeli pomieszczenie azienki jest wyposaone co najmniej w wentylacj mechaniczn wywiewn. 81. [Natryski] 1. Kabina natryskowa niezamknita, stanowica wydzielon cz pomieszcze natryskw i umywalni zbiorowych, powinna mie powierzchni nie mniejsz ni 0,9 m2 i szeroko co najmniej 0,9 m. 2. Kabina natryskowa zamknita, wydzielona ciankami na ca wysoko pomieszczenia, powinna mie powierzchni nie mniejsz ni 1,5 m2 i szeroko co najmniej 0,9 m oraz by wyposaona w wentylacj mechaniczn wywiewn. 3.[33] Kabina natryskowa zamknita, z urzdzeniami przystosowanymi do korzystania przez osoby niepenosprawne poruszajce si na wzkach inwalidzkich, powinna mie powierzchni nie mniejsz ni 2,5 m2 i szeroko co najmniej 1,5 m oraz by wyposaona w urzdzenia wspomagajce, umoliwiajce korzystanie z kabiny zgodnie z przeznaczeniem. 4.[34] Bezporednio przy kabinach natryskowych i umywalniach zbiorowych powinna znajdowa si kabina ustpowa. 82. [Wyposaenie azienki] 1. W budynku zamieszkania zbiorowego azienki zwizane z pomieszczeniami mieszkalnymi powinny by wyposaone w wann lub natrysk oraz umywalk. Miska ustpowa moe by usytuowana w azience lub w wydzielonej kabinie ustpowej wyposaonej w umywalk. 2. W budynku, o ktrym mowa w ust. 1, bez azienek i ustpw zwizanych z pomieszczeniami mieszkalnymi naley przewidzie na kadej kondygnacji umywalnie i ustpy przeznaczone do wsplnego uytku, wyposaone co najmniej w: 1) 1 misk ustpow dla 10 kobiet, 2) 1 misk ustpow i 1 pisuar dla 20 mczyzn, 3) 1 urzdzenie natryskowe dla 15 osb, 4) 1 umywalk dla 5 osb. 83. [Kabina ustpowa] Kabina ustpowa (ustp wydzielony), nieprzeznaczona dla osb niepenosprawnych, powinna mie najmniejszy wymiar poziomy (szeroko) w wietle co najmniej 0,9 m i powierzchni przed misk ustpow co najmniej 0,6 0,9 m w rzucie poziomym, speniajc rwnie funkcj powierzchni przed umywalk - w przypadku jej zainstalowania w kabinie ustpowej. 84. [Ustpy oglnodostpne] 1. W budynku uytecznoci publicznej i zakadu pracy naley urzdzi ustpy oglnodostpne. Jeeli liczba osb w pomieszczeniach przeznaczonych na pobyt ludzi na danej kondygnacji jest mniejsza od 10, dopuszcza si umieszczenie ustpu na najbliszej, wyszej lub niszej kondygnacji. 2. W budynkach, o ktrych mowa w ust. 1, w ustpach oglnodostpnych powinna przypada co najmniej jedna umywalka na 20 osb, co najmniej jedna miska ustpowa i jeden pisuar na 30 mczyzn oraz jedna miska ustpowa na 20 kobiet, jeeli przepisy dotyczce bezpieczestwa i higieny pracy nie stanowi inaczej. W przypadku gdy w pomieszczeniach przeznaczonych na stay pobyt ludzi liczba osb jest mniejsza ni 10, dopuszcza si umieszczenie wsplnego ustpu dla kobiet i mczyzn. 3. W budynkach, o ktrych mowa w ust. 1, odlego od stanowiska pracy lub miejsca przebywania ludzi do najbliszego ustpu nie moe by wiksza ni 75 m, a od stanowiska pracy chronionej - ni 50 m.

 85. [Organizacja] 1. Ustpy oglnodostpne w budynkach zamieszkania zbiorowego, uytecznoci publicznej i zakadw pracy powinny mie wejcia z drg komunikacji oglnej. 2.[35] W ustpach oglnodostpnych naley stosowa: 1) przedsionki, oddzielone cianami penymi na ca wysoko pomieszczenia, w ktrych mog by instalowane tylko umywalki, 2) drzwi o szerokoci co najmniej 0,9 m, 3) drzwi do kabin ustpowych otwierane na zewntrz, o szerokoci co najmniej 0,8 m, a do kabin przystosowanych dla potrzeb osb niepenosprawnych, co najmniej 0,9 m, 4) przegrody dzielce ustp damski od mskiego, wykonane jako ciany pene na ca wysoko pomieszczenia, 5) miski ustpowe umieszczone w oddzielnych kabinach o szerokoci co najmniej 1 m i dugoci 1,10 m, ze ciankami i drzwiami o wysokoci co najmniej 2 m z przewitem nad podog 0,15 m; oddzielenia nie wymagaj ustpy dla dzieci w obkach i przedszkolach, 6) wpusty kanalizacyjne podogowe z syfonem oraz armatur czerpaln ze zczk do wa w pomieszczeniach z pisuarem lub majcych wicej ni 4 kabiny ustpowe, 7) wentylacj grawitacyjn lub mechaniczn - w ustpach z oknem i jedn kabin, a w innych mechaniczn o dziaaniu cigym lub wczan automatycznie. 3. Przedsionkw, o ktrych mowa w ust. 2 pkt 1, nie wymagaj ustpy przy salach zaj w obkach i przedszkolach oraz przy pokojach dla chorych w szpitalach. 86. [Przystosowanie dla niepenosprawnych] 1. W budynku, na kondygnacjach dostpnych dla osb niepenosprawnych, co najmniej jedno z oglnodostpnych pomieszcze higienicznosanitarnych powinno by przystosowane dla tych osb przez: 1) zapewnienie przestrzeni manewrowej o wymiarach co najmniej 1,5 1,5 m, 2) stosowanie w tych pomieszczeniach i na trasie dojazdu do nich drzwi bez progw, 3) zainstalowanie odpowiednio przystosowanej, co najmniej jednej miski ustpowej i umywalki, a take jednego natrysku, jeeli ze wzgldu na przeznaczenie przewiduje si w budynku takie urzdzenia, 4) zainstalowanie uchwytw uatwiajcych korzystanie z urzdze higienicznosanitarnych. 2. Dopuszcza si stosowanie pojedynczego ustpu dla osb niepenosprawnych bez przedsionka oddzielajcego od komunikacji oglnej. 87. [Ustpy publiczne] 1. Ustpy publiczne naley sytuowa na terenach wyposaonych w sie wodocigow i kanalizacyjn. 2. Dopuszcza si sytuowanie ustpw publicznych na terenach nieskanalizowanych, jako budynki wolno stojce ze szczelnymi zbiornikami nieczystoci. 3. Dopuszcza si sytuowanie tymczasowych, nieskanalizowanych ustpw publicznych na terenach skanalizowanych, za zgod waciwego terenowo pastwowego inspektora sanitarnego. 4. Ustp publiczny powinien odpowiada wymaganiom okrelonym w 85 oraz mie kabiny ustpowe o wymiarach co najmniej 1,5 m dugoci i 1 m szerokoci. 5. W ustpie publicznym naley zainstalowa co najmniej jeden wpust kanalizacyjny podogowy z syfonem oraz armatur czerpaln ze zczk do wa. 6. W ustpie publicznym co najmniej jedna kabina powinna by przystosowana do potrzeb osb niepenosprawnych, zgodnie z 86. 88. [Organizacja] 1. Wejcie do ustpu publicznego, wbudowanego w inny obiekt, nie moe prowadzi bezporednio z klatki schodowej lub innej drogi komunikacji oglnej w budynku ani z pomieszczenia przeznaczonego na pobyt ludzi. 2. Odlego od okien i drzwi ustpu publicznego do okien i drzwi do pomieszcze przeznaczonych na pobyt ludzi oraz do produkcji i magazynowania artykuw ywnociowych i farmaceutycznych nie moe by mniejsza ni 10 m. 89. [Wyczenia] 1. Przepisw 73 ust. 1, 75, 79 ust. 1, 82 i 83 oraz w przypadkach

przebudowy take 77 ust. 2 niniejszego dziau nie stosuje si do budynkw zakwaterowania osb tymczasowo aresztowanych, skazanych lub ukaranych, zwanych dalej "osadzonymi". 2. Przepisw 75 i 79 ust. 1 nie stosuje si do zakadw poprawczych i schronisk dla nieletnich.

Rozdzia 7. Szczeglne wymagania dotyczce mieszka w budynkach wielorodzinnych

90. [Wymogi do spenienia] Mieszkanie w budynku wielorodzinnym powinno spenia wymagania dotyczce pomieszcze przeznaczonych na pobyt ludzi, a ponadto wymagania okrelone w niniejszym rozdziale. 91. [Przewietrzanie] Mieszkanie, z wyjtkiem jedno- i dwupokojowego, powinno by przewietrzane na przestrza lub naronikowo. Nie dotyczy to mieszkania w budynku podlegajcym przebudowie, a take mieszkania wyposaonego w wentylacj mechaniczn o dziaaniu cigym wywiewn lub nawiewno-wywiewn. 92. [Organizacja mieszkania] 1. Mieszkanie, oprcz pomieszcze mieszkalnych, powinno mie kuchni lub wnk kuchenn, azienk, ustp wydzielony lub misk ustpow w azience, przestrze skadowania oraz przestrze komunikacji wewntrznej. 2. Kuchnia i wnka kuchenna powinny by wyposaone w trzon kuchenny, zlewozmywak lub zlew oraz mie ukad przestrzenny, umoliwiajcy zainstalowanie chodziarki i urzdzenie miejsca pracy. 3. W budynku mieszkalnym wielorodzinnym w azienkach powinno by moliwe zainstalowanie wanny lub kabiny natryskowej, umywalki, miski ustpowej (jeeli nie ma ustpu wydzielonego), automatycznej pralki domowej, a take usytuowanie pojemnika na brudn bielizn. Sposb zagospodarowania i rozmieszczenia urzdze sanitarnych powinien zapewnia do nich dogodny dostp. 4. Ustp wydzielony naley wyposay w umywalk. 93. [Owietlenie kuchni] 1. Pomieszczenie mieszkalne i kuchenne powinno mie bezporednie owietlenie wiatem dziennym. 2. W mieszkaniu jednopokojowym dopuszcza si pomieszczenie kuchenne bez okien lub wnk kuchenn poczon z przedpokojem, pod warunkiem zastosowania co najmniej wentylacji: 1) grawitacyjnej - w przypadku kuchni elektrycznej, 2) mechanicznej wywiewnej - w przypadku kuchni gazowej. 3. W mieszkaniu wielopokojowym kuchnia moe stanowi cz pokoju przeznaczonego na pobyt dzienny, pod warunkiem zastosowania w tym pomieszczeniu wentylacji grawitacyjnej lub mechanicznej z podczeniem do niej okapu wywiewnego nad trzonem kuchennym, a take z zapewnieniem odprowadzenia powietrza z pomieszczenia dodatkowym otworem wywiewnym, usytuowanym nie wicej ni 0,15 m poniej paszczyzny sufitu. 94. [Minimalna szeroko] 1. W budynku wielorodzinnym szeroko w wietle cian pomieszcze powinna wynosi co najmniej: 1) pokoju sypialnego przewidzianego dla jednej osoby - 2,2 m, 2) pokoju sypialnego przewidzianego dla dwch osb - 2,7 m, 3) kuchni w mieszkaniu jednopokojowym - 1,8 m, 4) kuchni w mieszkaniu wielopokojowym - 2,4 m. 2. W mieszkaniu co najmniej jeden pokj powinien mie powierzchni nie mniejsz ni 16 m2. 95. [Przedpokj, korytarz] 1. Ksztat i wymiary przedpokoju powinny umoliwia przeniesienie chorego na noszach oraz wykonanie manewru wzkiem inwalidzkim w miejscach zmiany kierunku ruchu. 2. Korytarze stanowice komunikacj wewntrzn w mieszkaniu powinny mie szeroko w wietle co najmniej 1,2 m, z dopuszczeniem miejscowego zwenia do 0,9 m na dugoci korytarza nie wikszej ni 1,5 m.

Rozdzia 8. Pomieszczenia techniczne i gospodarcze

96. [Usytuowanie] 1.[36] Pomieszczenie techniczne, w ktrym s zainstalowane urzdzenia emitujce haasy lub drgania, moe by sytuowane w bezporednim ssiedztwie pomieszcze przeznaczonych na stay pobyt ludzi, pod warunkiem zastosowania rozwiza konstrukcyjnomateriaowych, zapewniajcych ochron ssiednich pomieszcze przed uciliwym oddziaywaniem tych urzdze, zgodnie z wymaganiami 323 ust. 2 pkt 2 i 327 oraz Polskich Norm dotyczcych dopuszczalnych wartoci poziomu dwiku w pomieszczeniach oraz oceny wpywu drga na budynki i na ludzi w budynkach. 2. Podpory, zamocowania i zcza urzdze, o ktrych mowa w ust. 1, powinny by wykonane w sposb uniemoliwiajcy przenoszenie niedopuszczalnego haasu i drga na elementy budynku i instalacje. 97. [Wysoko] 1. Wysoko pomieszczenia technicznego i gospodarczego nie powinna by mniejsza ni 2 m, jeeli inne przepisy rozporzdzenia nie okrelaj wikszych wymaga. 2. W pomieszczeniach, o ktrych mowa w ust. 1, wysoko drzwi i przej pod przewodami instalacyjnymi powinna wynosi w wietle co najmniej 1,9 m, z zastrzeeniem 242 ust. 3. 3. Wysoko kanaw i przestrzeni instalacyjnych w budynku oraz studzienek rewizyjnych powinna wynosi w wietle co najmniej 1,9 m, przy czym na odcinkach o dugoci do 4 m wysoko kanaw moe by obniona do 0,9 m. 4. Odlego midzy wazami kontrolnymi w kanaach instalacyjnych nie moe przekracza 30 m. Wazy te powinny znajdowa si na kadym zaamaniu kanau i mie wymiary co najmniej 0,6 m0,6 m lub rednic 0,6 m. 5.[37] Pomieszczenia techniczne przeznaczone do ukadania kabli w budynku (tunele i pomieszczenia kablowe) powinny spenia wymagania wynikajce z normy Stowarzyszenia Elektrykw Polskich nr N SEP-E-004:2003 Elektroenergetyczne i sygnalizacyjne linie kablowe. Projektowanie i budowa. 98. [Podogi] 1. Podogi w pomieszczeniach technicznych i gospodarczych powinny by wykonane w sposb zapewniajcy utrzymanie czystoci, stosownie do ich przeznaczenia. 2. Pomieszczenia techniczne i gospodarcze powinny by wyposaone w instalacje i urzdzenia elektryczne dostosowane do ich przeznaczenia, zgodnie z wymaganiami Polskich Norm dotyczcych tych instalacji i urzdze.

Rozdzia 9. Dojcia i przejcia do urzdze technicznych

99. [Wymagania oglne] 1. Dojciami i przejciami do dwignic i innych urzdze technicznych mog by korytarze, pomosty, podesty, galerie, schody, z zastrzeeniem 68 ust. 1, drabiny i klamry, wykonane z materiaw niepalnych. 2. Oglne wymagania dotyczce doj i przej do dwignic naley stosowa rwnie w razie wykonania doj roboczych do pomieszcze i czci budynku nieprzeznaczonych na pobyt ludzi, zwizanych z okresow obsug maszyn i urzdze oraz przegldem i utrzymaniem stanu technicznego budynku. 100. [Organizacja] 1. Dojcia i przejcia powinny mie wysoko w wietle co najmniej 1,9 m i mog by usytuowane nad stanowiskiem pracy na wysokoci co najmniej 2,5 m, liczc od poziomu podogi tego stanowiska. 2. Nawierzchnia podogi w dojciach i przejciach nie moe by liska. 3. Podogi aurowe nie mog mie otworw o powierzchni wikszej ni 1700 mm2 i wymiarw umoliwiajcych przejcie przez nie kuli o rednicy wikszej ni 36 mm. 4. Poziome dojcia i przejcia od strony przestrzeni otwartej powinny by zabezpieczone balustrad o wysokoci 1,1 m z poprzeczk umieszczon w poowie jej wysokoci i krawnikiem o wysokoci co najmniej 0,15 m. 101. [Drabiny, klamry] 1. W wyjtkowych przypadkach, uzasadnionych wzgldami uytkowymi, jako dojcie i przejcie midzy rnymi poziomami mog suy drabiny lub

klamry, trwale zamocowane do konstrukcji. 2. Szeroko drabin lub klamer, o ktrych mowa w ust. 1, powinna wynosi co najmniej 0,5 m, a odstpy midzy szczeblami nie mog by wiksze ni 0,3 m. Poczynajc od wysokoci 3 m nad poziomem podogi, drabiny lub klamry powinny by zaopatrzone w urzdzenia zabezpieczajce przed upadkiem, takie jak obrcze ochronne, rozmieszczone w rozstawie nie wikszym ni 0,8 m, z pionowymi prtami w rozstawie nie wikszym ni 0,3 m. 3. Odlego drabiny lub klamry od ciany bd innej konstrukcji, do ktrej s umocowane, nie moe by mniejsza ni 0,15 m, a odlego obrczy ochronnej od drabiny, w miejscu najbardziej od niej oddalonym, nie moe by mniejsza ni 0,7 m i wiksza ni 0,8 m. 4. Spoczniki z balustrad powinny by umieszczone co 8-10 m wysokoci drabiny lub cigu klamer. Grne koce podunic (bocznic) drabin powinny by wyprowadzone co najmniej 0,75 m nad poziom wejcia (pomostu), jeeli nie zostay zastosowane inne zabezpieczenia przed upadkiem.

Rozdzia 10. Garae dla samochodw osobowych

102. [Organizacja] Gara do przechowywania i biecej, niezawodowej obsugi samochodw osobowych, stanowicy samodzielny obiekt budowlany lub cz innego obiektu, bdcy garaem zamknitym - z pen obudow zewntrzn i zamykanymi otworami, bd garaem otwartym - bez cian zewntrznych albo ze cianami niepenymi lub aurowymi, powinien mie: 1) wysoko w wietle konstrukcji co najmniej 2,2 m i do spodu przewodw i urzdze instalacyjnych 2 m, 2) wjazdy lub wrota garaowe co najmniej o szerokoci 2,3 m i wysokoci 2 m w wietle, 3) elektryczn instalacj owietleniow, 4) zapewnion wymian powietrza, zgodnie z 108, 5) wpusty podogowe z syfonem i osadnikami w garau z instalacj wodocigow lub przeciwpoarow tryskaczow, w garau podziemnym przed wjazdem do niego oraz w garau nadziemnym o pojemnoci powyej 25 samochodw, 6) instalacj przeciwpoarow, wymagan przepisami dotyczcymi ochrony przeciwpoarowej, zabezpieczon przed zamarzaniem. 103. [Pochylnie] 1. Do garau pooonego poniej lub powyej terenu naley zapewni dojazd dla samochodw za pomoc pochylni o maksymalnym nachyleniu nie wikszym ni okrelone w 70 lub zastosowa odpowiednie urzdzenia do transportu pionowego. 2. W garau przeznaczonym dla wicej ni 25 samochodw na kadej kondygnacji, naley stosowa pochylnie o szerokoci co najmniej 5,5 m, umoliwiajce ruch dwukierunkowy, lub osobne, jednopasmowe pochylnie o szerokoci co najmniej 2,7 m dla wjazdu i wyjazdu samochodw. 3. W garau przeznaczonym dla nie wicej ni 25 samochodw na kondygnacji, dopuszcza si zastosowanie wycznie pochylni jednopasmowych, pod warunkiem zainstalowania sygnalizacji do regulacji kierunkw ruchu. 4. W garau jedno- i dwupoziomowym, przeznaczonym dla nie wicej ni 10 samochodw na kondygnacji, dopuszcza si zastosowanie pochylni jednopasmowej bez sygnalizacji wietlnej. 104. [Droga manewrowa] 1. Dojazd (droga manewrowa) do stanowisk postojowych w garau jednoprzestrzennym (bez cian wewntrznych) powinien mie szeroko dostosowan do warunkw ruchu takich samochodw, jakie maj by przechowywane, oraz do sposobu ich usytuowania w stosunku do osi drogi, ale co najmniej: 1) przy usytuowaniu prostopadym - 5,7 m, 2) przy usytuowaniu pod ktem 60 st. - 4 m, 3) przy usytuowaniu pod ktem 45 st. - 3,5 m, 4) przy usytuowaniu rwnolegym - 3 m. 2. Dopuszcza si zmniejszenie wymiaru, o ktrym mowa w ust. 1 pkt 1, do 5,0 m, jeeli

stanowiska postojowe maj szeroko co najmniej 2,5 m. 3. Stanowiska postojowe w garau powinny mie co najmniej szeroko 2,3 m i dugo 5,0 m, z zachowaniem odlegoci midzy bokiem samochodu a cian lub supem - co najmniej 0,5 m. 4. Stanowiska postojowe w garau, przeznaczone dla samochodw, z ktrych korzystaj osoby niepenosprawne, powinny mie zapewniony dojazd na wzku inwalidzkim z drogi manewrowej do drzwi samochodu co najmniej z jednej strony, o szerokoci nie mniejszej ni 1,2 m. 105. [Garae podziemne i wielopoziomowe] 1. W garau podziemnym i wielopoziomowym nadziemnym jako dojcia naley stosowa schody odpowiadajce warunkom okrelonym w 68. 2. W garau jednopoziomowym podziemnym i nadziemnym dopuszcza si wykorzystanie jako dojcia pochylni przeznaczonych do ruchu samochodw, jeeli ich nachylenie nie przekracza 10% oraz istnieje moliwo wydzielenia bezpiecznego pasma ruchu pieszego o szerokoci co najmniej 0,75 m. 3. Nie wymaga si wydzielenia pasma ruchu pieszego na pochylni dwupasmowej, a w garau o pojemnoci do 25 samochodw wcznie na kondygnacji - take na pochylni jednopasmowej. 4.[38] Stanowiska postojowe dla samochodw, z ktrych korzystaj osoby niepenosprawne, naley sytuowa na poziomie terenu lub na kondygnacjach dostpnych dla tych osb z pochylni, z uwzgldnieniem warunkw, o ktrych mowa w 70. 5.[39] W garau wielopoziomowym lub stanowicym kondygnacj w budynku mieszkalnym wielorodzinnym oraz budynku uytecznoci publicznej naley zainstalowa urzdzenia dwigowe lub inne urzdzenia podnone umoliwiajce transport pionowy osobom niepenosprawnym poruszajcym si na wzkach inwalidzkich na inne kondygnacje, ktre wymagaj dostpnoci dla tych osb. 106. [Wymogi bezpieczestwa] 1. Gara znajdujcy si w budynku o innym przeznaczeniu powinien mie ciany i stropy, zapewniajce wymagan izolacj akustyczn, o ktrej mowa w 326, oraz szczelno uniemoliwiajc przenikanie spalin lub oparw paliwa do ssiednich pomieszcze, przeznaczonych na pobyt ludzi, usytuowanych obok lub nad garaem. 2. Dopuszcza si sytuowanie nad garaem otwartym kondygnacji z pomieszczeniami przeznaczonymi na pobyt ludzi, z wyjtkiem pomieszcze mieszkalnych, opieki zdrowotnej oraz owiaty i nauki, przy spenieniu jednego z warunkw: 1) lico ciany zewntrznej tych kondygnacji z oknami otwieranymi jest cofnite w stosunku do lica ciany garau otwartego lub do krawdzi jego najwyszego stropu co najmniej o 6 m, a konstrukcja dachu i jego przekrycie nad garaem speniaj wymagania okrelone w 218, 2) usytuowanie cian zewntrznych tych kondygnacji w jednej paszczynie z licem cian zewntrznych czci garaowej lub z krawdziami jej stropw wymaga zastosowania w tych pomieszczeniach okien nieotwieranych oraz wentylacji mechanicznej nawiewno-wywiewnej lub klimatyzacji. 3. Wymaganie, o ktrym mowa w ust. 2, nie dotyczy budynkw jednorodzinnych, zagrodowych i rekreacji indywidualnej. 107. [Posadzki] 1. Posadzka w garau powinna mie spadki do wewntrznego lub zewntrznego wpustu kanalizacyjnego. W zabudowie jednorodzinnej, zagrodowej i rekreacji indywidualnej dopuszcza si wykonywanie spadku posadzki skierowanego bezporednio na nieutwardzony teren dziaki. 2. W garau krawdzie paszczyzny posadzki, a take znajdujcych si w niej otworw, naley, z uwzgldnieniem ust. 1, ograniczy progiem (obrzeem) o wysokoci 30 mm, uniemoliwiajcym spyw wody lub innej cieczy na zewntrz i na niszy poziom garaowania. Na drodze ruchu pieszego prg ten powinien by wyprofilowany w sposb umoliwiajcy przejazd wzkiem inwalidzkim. 108. [Wentylacja] 1.[40] W garau zamknitym naley stosowa wentylacj: 1) co najmniej naturaln, przez przewietrzanie otworami wentylacyjnymi umieszczonymi w cianach przeciwlegych lub bocznych, bd we wrotach garaowych, o cznej powierzchni netto otworw wentylacyjnych nie mniejszej ni 0,04 m2 na kade, wydzielone przegrodami budowlanymi, stanowisko postojowe - w nieogrzewanych garaach nadziemnych wolno stojcych, przybudowanych lub wbudowanych w inne budynki,

2) co najmniej grawitacyjn, zapewniajc 1,5-krotn wymian powietrza na godzin - w ogrzewanych garaach nadziemnych lub czciowo zagbionych, majcych nie wicej ni 10 stanowisk postojowych, 3) mechaniczn, sterowan czujkami niedopuszczalnego poziomu stenia tlenku wgla - w innych garaach, niewymienionych w pkt 1 i 2, oraz w kanaach rewizyjnych, sucych zawodowej obsudze i naprawie samochodw bd znajdujcych si w garaach wielostanowiskowych, z zastrzeeniem 150 ust. 5, 4) mechaniczn, sterowan czujkami niedopuszczalnego poziomu stenia gazu propan-butan - w garaach, w ktrych dopuszcza si parkowanie samochodw zasilanych gazem propanbutan i w ktrych poziom podogi znajduje si poniej poziomu terenu. 2. W garau otwartym naley zapewni przewietrzanie naturalne kondygnacji speniajce nastpujce wymagania: 1) czna wielko niezamykanych otworw w cianach zewntrznych na kadej kondygnacji nie powinna by mniejsza ni 35% powierzchni cian, z dopuszczeniem zastosowania w nich staych przeson aluzjowych, nieograniczajcych wolnej powierzchni otworu, 2) odlego midzy par przeciwlegych cian z niezamykanymi otworami nie powinna by wiksza ni 100 m, 3) zagbienie najniszego poziomu posadzki nie powinno by wiksze ni 0,6 m poniej poziomu terenu bezporednio przylegajcego do ciany zewntrznej garau, a w przypadku wikszego zagbienia - naley zastosowa fos o nachyleniu zboczy nie wikszym ni 1:1.

Rozdzia 11. Szczeglne wymagania dotyczce pomieszcze inwentarskich

109. [Wymg bezpieczestwa] Pomieszczenie przeznaczone dla inwentarza ywego powinno odpowiada potrzebom wynikajcym z zasad racjonalnego utrzymywania zwierzt oraz odpowiednich warunkw pracy obsugi, a take powinno spenia wymagania dotyczce bezpieczestwa poarowego budynkw inwentarskich i ewakuacji zwierzt, okrelone w dziale VI rozdziale 9. 110. [Organizacja] W pomieszczeniu przeznaczonym dla inwentarza ywego naley zapewni: 1) owietlenie wiatem dziennym lub sztucznym, przystosowane do gatunku i grupy zwierzt, 2) wymian powietrza, wymagan dla okrelonego gatunku i grupy zwierzt, 3) utrzymanie waciwej temperatury, 4) zabezpieczenie przed wpywami atmosferycznymi oraz wilgoci z podoa i zalegajcych odchodw zwierzcych, 5) odprowadzenie ciekw ze stanowisk dla zwierzt do zewntrznych lub wewntrznych zbiornikw szczelnych, 6) wyposaenie w instalacje i urzdzenia elektryczne, dostosowane do przeznaczenia pomieszcze, oraz odpowiednie warunki do pracy obsugi. 111. [41] (uchylony) 112. [Instalacje i urzdzenia elektryczne] Dopuszcza si niewyposaenie pomieszczenia przeznaczonego dla inwentarza ywego, uytkowanego okresowo, w instalacje i urzdzenia elektryczne.

Dzia IV. Wyposaenie techniczne budynkw

Rozdzia 1. Instalacje wodocigowe zimnej i ciepej wody
113. [Organizacja] 1. [42] (uchylony) 2. [43] (uchylony)

3. [44] (uchylony) 3a.[45] Instalacja wodocigowa ciepej wody przygotowywanej: 1) centralnie - rozpoczyna si bezporednio za armatur odcinajc t instalacj od indywidualnego wza ciepowniczego, od grupowego wza ciepowniczego lub od kotowni, a koczy punktami czerpalnymi, 2) miejscowo - rozpoczyna si bezporednio za armatur odcinajc na przewodzie zasilajcym zimn wod urzdzenia do przygotowywania ciepej wody, a koczy punktami czerpalnymi. 4. Instalacja wodocigowa powinna by zaprojektowana i wykonana w sposb zapewniajcy zaopatrzenie w wod budynku, zgodnie z jego przeznaczeniem, oraz spenia wymagania okrelone w Polskiej Normie dotyczcej projektowania instalacji wodocigowych. 5.[46] Instalacja wodocigowa zimnej wody powinna spenia wymagania okrelone w przepisach odrbnych dotyczcych ochrony przeciwpoarowej. 6.[47] Wyroby zastosowane w instalacji wodocigowej powinny by dobrane z uwzgldnieniem korozyjnoci wody, tak aby nie nastpowao pogarszanie jej jakoci oraz trwaoci instalacji, a take aby takich skutkw nie wywoywao wzajemne oddziaywanie materiaw, z ktrych wykonano te wyroby. 7.[48] Instalacja wodocigowa powinna mie zabezpieczenia uniemoliwiajce wtrne zanieczyszczenie wody, zgodnie z wymaganiami dla przepyww zwrotnych, okrelonymi w Polskiej Normie dotyczcej zabezpieczenia przed przepywem zwrotnym. 8. [49] (uchylony) 114. [Cinienie wody] 1. Cinienie wody w instalacji wodocigowej w budynku, poza hydrantami przeciwpoarowymi, powinno wynosi przed kadym punktem czerpalnym nie mniej ni 0,05 MPa (0,5 bara) i nie wicej ni 0,6 MPa (6 barw). 2. Jeeli minimalne cinienie, okrelone w ust. 1, nie moe by uzyskane ze wzgldu na wystpujce stale lub okresowo niedostateczne cinienie wody w sieci wodocigowej, naley zastosowa odpowiednie urzdzenia techniczne, zapewniajce wymagan jego wielko w instalacji wodocigowej w budynku. 115. [Instalacja wodomierza] 1. Na poczeniu wewntrznej instalacji wodocigowej zimnej wody w budynku lub zewntrznej na terenie dziaki budowlanej z sieci wodocigow powinien by zainstalowany zestaw wodomierza gwnego, zgodnie z wymaganiami Polskich Norm dotyczcych zabudowy zestaww wodomierzowych w instalacjach wodocigowych oraz wymaga instalacyjnych dla wodomierzy. 2. Za kadym zestawem wodomierza gwnego od strony instalacji naley zainstalowa zabezpieczenie, o ktrym mowa w 113 ust. 7. 3. W przypadku poczenia wewntrznej instalacji wodocigowej zimnej wody w budynku lub zewntrznej na terenie dziaki budowlanej z sieci wodocigow w wicej ni jednym miejscu naley na kadym z tych pocze zainstalowa zestaw wodomierza gwnego i zabezpieczenie, o ktrych mowa w ust. 1 i 2. 116. [Usytuowanie wodomierza] 1. Zestaw wodomierza gwnego, na poczeniu z sieci wodocigow, powinien by umieszczony w piwnicy budynku lub na parterze, w wydzielonym, atwo dostpnym miejscu, zabezpieczonym przed zalaniem wod, zamarzaniem oraz dostpem osb niepowoanych. W budynkach mieszkalnych wielorodzinnych, zamieszkania zbiorowego i uytecznoci publicznej miejscem tym powinno by odrbne pomieszczenie. 2. Dopuszcza si umieszczenie zestawu wodomierza gwnego w studzience poza budynkiem, jeeli jest on niepodpiwniczony i nie ma moliwoci wydzielenia na parterze budynku miejsca, o ktrym mowa w ust. 1. 3. Instalacj wodocigow, wykonan z materiaw przewodzcych prd elektryczny, naley przed i za wodomierzem poczy przewodem metalowym, zgodnie z Polsk Norm dotyczc uziemie i przewodw ochronnych. 117. [Studzienka] 1. Pomieszczenie lub studzienka, w ktrej jest zainstalowany zestaw wodomierza gwnego, powinny mie: 1) w przypadku umieszczenia w piwnicy budynku - wpust do kanalizacji, zabezpieczony zamkniciem przeciwzalewowym, jeeli warunki lokalne tego wymagaj, a take wentylacj,

2) w przypadku umieszczenia w studzience wodomierzowej poza budynkiem - zabezpieczenie przed napywem wd gruntowych i opadowych, zagbienie do wyczerpywania wody oraz wentylacj. 2. Studzienka wodomierzowa powinna by wykonana z materiau trwaego, mie stopnie lub klamry do schodzenia oraz otwr wazowy o rednicy co najmniej 0,6 m w wietle, zaopatrzony w dwie pokrywy, z ktrych wierzchnia powinna by dostosowana do przewidywanego obcienia ruchem pieszym lub koowym. 118. [Instalacja ciepej wody] 1. Instalacja ciepej wody powinna by zaprojektowana i wykonana w taki sposb, aby ilo energii cieplnej potrzebna do przygotowania tej wody bya utrzymywana na racjonalnie niskim poziomie. 2. Urzdzenia do przygotowania ciepej wody instalowane w budynkach powinny odpowiada wymaganiom okrelonym w przepisie odrbnym dotyczcym efektywnoci energetycznej. 3.[50] Straty ciepa na przesyle ciepej wody uytkowej i w przewodach cyrkulacyjnych powinny by na racjonalnie niskim poziomie. Izolacja cieplna tych przewodw powinna spenia wymagania okrelone w zaczniku nr 2 do rozporzdzenia. 119. [Podgrzewanie wody] W budynkach, w ktrych do przygotowania ciepej wody korzysta si z instalacji ogrzewczej, naley w okresie przerw w jej dziaaniu zapewni inny sposb podgrzewania wody. 120. [Ciepa woda] 1. W budynkach, z wyjtkiem jednorodzinnych, zagrodowych i rekreacji indywidualnej, w instalacji ciepej wody powinien by zapewniony stay obieg wody, take na odcinkach przewodw o objtoci wewntrz przewodu powyej 3 dm3 prowadzcych do punktw czerpalnych. 2.[51] Instalacja wodocigowa ciepej wody powinna umoliwia uzyskanie w punktach czerpalnych wody o temperaturze nie niszej ni 55 st.C i nie wyszej ni 60 st. C. 2a.[52] Instalacja wodocigowa ciepej wody powinna umoliwia przeprowadzanie cigej lub okresowej dezynfekcji metod chemiczn lub fizyczn (w tym okresowe stosowanie metody dezynfekcji cieplnej), bez obniania trwaoci instalacji i zastosowanych w niej wyrobw. Do przeprowadzenia dezynfekcji cieplnej niezbdne jest zapewnienie uzyskania w punktach czerpalnych temperatury wody nie niszej ni 70 st. C i nie wyszej ni 80 st. C. 3. Izolacja cieplna przewodw instalacji ciepej wody, w ktrych wystpuje stay obieg wody, powinna zapewni spenienie wymaga okrelonych w ust. 2 i 267 ust. 8. 4. Instalacja ciepej wody powinna mie zabezpieczenie przed przekroczeniem, dopuszczalnych dla danych instalacji, cinienia i temperatury, zgodnie z wymaganiami Polskiej Normy dotyczcej zabezpiecze instalacji ciepej wody. 5. W armaturze mieszajcej i czerpalnej przewd ciepej wody powinien by podczony z lewej strony. 121. [Urzdzenia do pomiaru ciepa] 1. W budynku mieszkalnym wielorodzinnym, zamieszkania zbiorowego i uytecznoci publicznej naley stosowa urzdzenia do pomiaru iloci ciepa lub paliwa zuywanego do przygotowania ciepej wody. 2. W budynku mieszkalnym wielorodzinnym do pomiaru iloci zimnej i ciepej wody, dostarczanej do poszczeglnych mieszka oraz pomieszcze sucych do wsplnego uytku mieszkacw, naley stosowa zestawy wodomierzowe, zgodnie z wymaganiami Polskich Norm, o ktrych mowa w 115 ust. 1. 3. W zespoach budynkw mieszkalnych wielorodzinnych, zaopatrywanych w ciep wod ze wsplnej kotowni lub grupowego wza ciepowniczego, urzdzenie do pomiaru iloci ciepa lub paliwa zuywanego do przygotowania ciepej wody moe by umieszczone poza tymi budynkami, jeeli w budynkach tych s zastosowane zestawy wodomierzowe, o ktrych mowa w ust. 2.

Rozdzia 2. Kanalizacja ciekowa i deszczowa

122. [Organizacja] 1. Instalacj kanalizacyjn stanowi ukad poczonych przewodw wraz z urzdzeniami, przyborami i wpustami odprowadzajcymi cieki oraz wody opadowe do pierwszej studzienki od strony budynku.

2. Instalacja kanalizacyjna budynku powinna umoliwia odprowadzanie ciekw, a take wd opadowych z tego budynku, jeeli nie s one odprowadzane na teren dziaki, oraz spenia wymagania okrelone w Polskich Normach dotyczcych tych instalacji. 3. [53] (uchylony) 123. [Oczyszczanie ciekw] Instalacja kanalizacyjna budynku, do ktrej s wprowadzane cieki nieodpowiadajce warunkom dotyczcym ochrony ziemi i wd oraz odprowadzania ciekw do sieci kanalizacyjnej, okrelonym w przepisach odrbnych, powinna by wyposaona w urzdzenia suce do ich oczyszczania do stanu zgodnego z tymi przepisami. 124. [Urzdzenia przeciwzalewowe] [54] Instalacja kanalizacyjna grawitacyjna w pomieszczeniach budynku, z ktrych krtkotrwale nie jest moliwy grawitacyjny spyw ciekw, moe by wykonana pod warunkiem zainstalowania zabezpieczenia przed przepywem zwrotnym ciekw z sieci kanalizacyjnej przez zastosowanie przepompowni ciekw, zgodnie z wymaganiami Polskiej Normy dotyczcej projektowania przepompowni ciekw w kanalizacji grawitacyjnej wewntrz budynkw lub urzdzenia przeciwzalewowego zgodnie z wymaganiami Polskiej Normy dotyczcej urzdze przeciwzalewowych w budynkach. 125. [Wentylacja] 1.[55] Przewody spustowe (piony) grawitacyjnej instalacji kanalizacyjnej powinny by wyprowadzone jako przewody wentylujce ponad dach, a take powyej grnej krawdzi okien i drzwi znajdujcych si w odlegoci poziomej mniejszej ni 4 m od wylotw tych przewodw. 2. Nie jest wymagane wyprowadzanie ponad dach wszystkich przewodw wentylujcych piony kanalizacyjne, pod nastpujcymi warunkami: 1) zastosowania na pionach kanalizacyjnych niewyprowadzonych ponad dach urzdze napowietrzajcych te piony i przeciwdziaajcych przenikaniu wyzieww z kanalizacji do pomieszcze, 2) wyprowadzenia ponad dach przewodw wentylujcych: a) ostatni pion, liczc od podczenia kanalizacyjnego na kadym przewodzie odpywowym, b) co najmniej co pity z pozostaych pionw kanalizacyjnych w budynku. 3.[56] Wprowadzanie przewodw wentylujcych piony kanalizacyjne do przewodw dymowych i spalinowych oraz do przewodw wentylacyjnych pomieszcze jest zabronione. 4.[57] W przypadku gdy wysoko przewodu spustowego (pionu) grawitacyjnej instalacji kanalizacyjnej przekracza 10 m, podczenia podej na najniszej kondygnacji powinny spenia wymagania Polskiej Normy dotyczcej projektowania instalacji kanalizacyjnych. 126. [Kanalizacja dachw i tarasw] 1. Dachy i tarasy, a take zagbienia przy cianach zewntrznych budynku powinny mie odprowadzenie wody opadowej do wyodrbnionej kanalizacji deszczowej lub kanalizacji oglnospawnej, a w przypadku braku takiej moliwoci zgodnie z 28 ust. 2. 2. Przewody odprowadzajce wody opadowe przez wntrze budynku w przypadku przyczenia budynku do sieci kanalizacji oglnospawnej naley czy z instalacj kanalizacyjn poza budynkiem. 3. W przypadku wykorzystywania wd opadowych, gromadzonych w zbiornikach retencyjnych, do spukiwania toalet, podlewania zieleni, mycia drg i chodnikw oraz innych potrzeb gospodarczych naley dla tego celu wykona odrbn instalacj, niepoczon z instalacj wodocigow. 127. [Drena terenu] Przyczenie drenau terenu przy budynku do przewodw odprowadzajcych cieki do kanalizacji oglnospawnej lub deszczowej wymaga zastosowania urzdze zapobiegajcych zamulaniu tych przewodw oraz przedostawaniu si ciekw i gazw z sieci kanalizacyjnej do ziemi.

Rozdzia 3. Wewntrzne urzdzenia do usuwania odpadw staych

128. [Wymg bezpieczestwa] Wewntrzne urzdzenia zsypowe do usuwania odpadw i nieczystoci staych mog by stosowane w budynkach mieszkalnych o wysokoci do 55 m i

powinny odpowiada wymaganiom higienicznym, by wykonane w sposb zapewniajcy bezpieczestwo poarowe, by zabezpieczone pod wzgldem akustycznym i nie powodowa uciliwoci dla mieszkacw. 129. [Instalacja urzdzenia zsypowego] Urzdzenie zsypowe zainstalowane w budynku powinno odpowiada nastpujcym warunkom: 1) nie moe by usytuowane bezporednio przy cianach pomieszcze przeznaczonych na stay pobyt ludzi oraz w odlegoci mniejszej ni 2 m od drzwi wejciowych do tych pomieszcze, 2) powinno by zabezpieczone przed zamarzaniem, 3) komora wsypowa powinna by wydzielona penymi cianami, speniajcymi wymagania 216 ust. 1, a take mie drzwi o szerokoci co najmniej 0,8 m, umieszczone w sposb umoliwiajcy dostp osobom niepenosprawnym, 4) otwr wsypowy powinien mie zamknicie chronice przed wydzielaniem si woni z rury zsypowej, 5) rura zsypowa powinna mie rednic wewntrzn co najmniej 0,4 m, 6) rura zsypowa powinna by prowadzona pionowo bez zaama oraz wentylowana przewodem wyprowadzonym ponad dach, wyposaonym w filtr oraz wentylator wywiewny, 7) rura zsypowa powinna by gadka wewntrz, wykonana z materiaw trwaych, niepalnych, nienasikliwych i odpornych na niszczce oddziaywania chemiczne odpadw oraz uderzenia przy ich spadaniu. 130. [Grna i dolna komora zsypw] 1. Nad najwyej pooonym otworem wsypowym powinna znajdowa si grna komora zsypu z urzdzeniami do czyszczenia i dezynfekcji urzdzenia zsypowego. 2. Pod najniej pooonym otworem wsypowym powinna znajdowa si dolna komora zsypu z pojemnikami do gromadzenia odpadw. Pojemno dolnej komory zsypu, warunki dojazdu i szeroko otworu drzwiowego do niej powinny umoliwia stosowanie ruchomych pojemnikw na mieci o wielkoci uywanej w danym rejonie oczyszczania. 3. Grna i dolna komora zsypu powinny mie: 1) ciany i posadzk z materiau nienasikliwego, atwo zmywalnego, 2) urzdzenia do spukiwania zimn i ciep wod, 3) wpust kanalizacyjny, 4) dopyw powietrza oraz niezalen wentylacj wywiewn, 5) wejcia bez progw, zamykane drzwiami penymi, otwieranymi na zewntrz, 6) elektryczn instalacj owietleniow. 131. [Zgodno z Polskimi Normami] Rozwizania techniczne urzdze zsypowych powinny spenia wymagania Polskich Norm dotyczcych tych urzdze.

Rozdzia 4. Instalacje ogrzewcze

Rozdzia 4. Instalacje ogrzewcze 132. [Urzdzenia grzewcze] 1. Budynek, ktry ze wzgldu na swoje przeznaczenie wymaga ogrzewania, powinien by wyposaony w instalacj ogrzewcz lub inne urzdzenia ogrzewcze, niebdce piecami, trzonami kuchennymi lub kominkami. 2. Dopuszcza si stosowanie piecw i trzonw kuchennych na paliwo stae w budynkach o wysokoci do 3 kondygnacji nadziemnych wcznie, jeeli nie jest to sprzeczne z ustaleniami miejscowego planu zagospodarowania przestrzennego, przy czym w budynkach zakadw opieki zdrowotnej, opieki spoecznej, przeznaczonych dla dzieci i modziey, lokalach gastronomicznych oraz pomieszczeniach przeznaczonych do produkcji ywnoci i rodkw farmaceutycznych - pod warunkiem uzyskania zgody waciwego pastwowego inspektora sanitarnego. 3. Kominki opalane drewnem z otwartym paleniskiem lub zamknitym wkadem kominkowym

mog by instalowane wycznie w budynkach jednorodzinnych, mieszkalnych w zabudowie zagrodowej i rekreacji indywidualnej oraz niskich budynkach wielorodzinnych, w pomieszczeniach: 1) o kubaturze wynikajcej ze wskanika 4 m3/kW nominalnej mocy cieplnej kominka, lecz nie mniejszej ni 30 m3, 2) speniajcych wymagania dotyczce wentylacji, o ktrych mowa w 150 ust. 9, 3) posiadajcych przewody kominowe okrelone w 140 ust. 1 i 2 oraz 145 ust. 1, 4) w ktrych moliwy jest dopyw powietrza do paleniska kominka w iloci: a) co najmniej 10 m3/h na 1 kW nominalnej mocy cieplnej kominka - dla kominkw o obudowie zamknitej, b) zapewniajcej nie mniejsz prdko przepywu powietrza w otworze komory spalania ni 0,2 m/s - dla kominkw o obudowie otwartej. 133. [Budowa instalacji ogrzewczej] 1. Instalacj ogrzewcz wodn stanowi ukad poczonych przewodw wraz z armatur, pompami obiegowymi, grzejnikami i innymi urzdzeniami, znajdujcy si za zaworami oddzielajcymi od rda ciepa, takiego jak kotownia, wze ciepowniczy indywidualny lub grupowy, kolektory soneczne lub pompa ciepa. 2. Instalacj ogrzewcz powietrzn stanowi ukad poczonych kanaw i przewodw powietrznych wraz z nawiewnikami i wywiewnikami oraz elementami regulacji strumienia powietrza, znajdujcy si pomidzy rdem ciepa podgrzewajcym powietrze a ogrzewanymi pomieszczeniami. Funkcj ogrzewania powietrznego moe take peni instalacja wentylacji mechanicznej. 3. Instalacja ogrzewcza wodna powinna by zabezpieczona przed nadmiernym wzrostem cinienia i temperatury, zgodnie z wymaganiami Polskich Norm dotyczcych zabezpiecze instalacji ogrzewa wodnych. 4.[58] Wyroby zastosowane w instalacji ogrzewczej wodnej powinny by dobrane z uwzgldnieniem wymaga Polskiej Normy dotyczcej jakoci wody w instalacjach ogrzewania oraz z uwzgldnieniem korozyjnoci wody i moliwoci zastosowania ochrony przed korozj. 5. Instalacja ogrzewcza wodna powinna by zaprojektowana w taki sposb, aby ilo wody uzupeniajcej mona byo utrzymywa na racjonalnie niskim poziomie. 6. Instalacja ogrzewcza wodna systemu zamknitego lub wyposaona w armatur automatycznej regulacji powinna mie urzdzenia do odpowietrzania miejscowego, zgodnie z wymaganiami Polskiej Normy dotyczcej odpowietrzania instalacji ogrzewa wodnych. 7.[59] Zabrania si stosowania kota na paliwo stae do zasilania instalacji ogrzewczej wodnej systemu zamknitego, wyposaonej w przeponowe naczynie wzbiorcze, z wyjtkiem kota na paliwo stae o mocy nominalnej do 300 kW, wyposaonego w urzdzenia do odprowadzania nadmiaru ciepa. 8. Instalacja ogrzewcza wodna systemu zamknitego z grzejnikami, w czci albo w caoci moe by przystosowana do dziaania jako wodna instalacja chodnicza, pod warunkiem spenienia wymaga Polskich Norm dotyczcych jakoci wody w instalacjach ogrzewania i zabezpieczania instalacji ogrzewa wodnych systemu zamknitego z naczyniami wzbiorczymi przeponowymi. 9.[60] Straty ciepa na przewodach zasilajcych i powrotnych instalacji wodnej centralnego ogrzewania powinny by na racjonalnie niskim poziomie. Izolacja cieplna tych przewodw powinna spenia wymagania okrelone w zaczniku nr 2 do rozporzdzenia. 10.[61] Straty ciepa na przewodach ogrzewania powietrznego powinny by na racjonalnie niskim poziomie. Izolacja cieplna tych przewodw powinna spenia wymagania okrelone w zaczniku nr 2 do rozporzdzenia. 134. [Regulacja dopywu ciepa] 1. Instalacje i urzdzenia do ogrzewania budynku powinny mie szczytow moc ciepln okrelon zgodnie z Polskimi Normami dotyczcymi obliczania zapotrzebowania na ciepo pomieszcze, a take obliczania oporu cieplnego i wspczynnika przenikania ciepa przegrd budowlanych. 2. Do obliczania szczytowej mocy cieplnej naley przyjmowa temperatury obliczeniowe

zewntrzne zgodnie z Polsk Norm dotyczc obliczeniowych temperatur zewntrznych, a temperatury obliczeniowe ogrzewanych pomieszcze - zgodnie z ponisz tabel: Temperatury Przeznaczenie lub sposb obliczeniowe wykorzystywania *) pomieszcze 1 +5oC 2 - nieprzeznaczone na pobyt ludzi, Przykady pomieszcze

3 magazyny bez staej obsugi, garae indywidualne, hale postojowe (bez remontw), akumulatornie, maszynownie i szyby dwigw osobowych

- przemysowe - podczas dziaania ogrzewania dyurnego (jeeli pozwalaj na to wzgldy technologiczne) +8oC - w ktrych nie wystpuj klatki schodowe w zyski ciepa, a jednorazowy budynkach mieszkalnych, pobyt osb znajdujcych si w ruchu i w okryciach zewntrznych nie przekracza 1 h, - w ktrych wystpuj zyski ciepa od urzdze technologicznych, owietlenia itp., przekraczajce 25 W na 1 m3 kubatury pomieszczenia +12oC - w ktrych nie wystpuj zyski ciepa, przeznaczone do staego pobytu ludzi, znajdujcych si w okryciach zewntrznych lub wykonujcych prac fizyczn o wydatku energetycznym powyej 300 W, - w ktrych wystpuj zyski ciepa od urzdze technologicznych, owietlenia itp., wynoszce od 10 do 25 W na 1 m3 kubatury pomieszczenia hale sprarek, pompownie, kunie, hartownie, wydziay obrbki cieplnej

magazyny i skady wymagajce staej obsugi, hole wejciowe, poczekalnie przy salach widowiskowych bez szatni,

hale pracy fizycznej o wydatku energetycznym powyej 300 W, hale formierni, maszynownie chodni, adownie akumulatorw, hale targowe, sklepy rybne i misne

+16oC

- w ktrych nie wystpuj sale widowiskowe bez zyski ciepa, przeznaczone na szatni, ustpy publiczne, pobyt ludzi: szatnie okry

zewntrznych, hale produkcyjne, sale gimnastyczne, - w okryciach zewntrznych w pozycji siedzcej i stojcej, - bez okry zewntrznych, kuchnie indywidualne znajdujcych si w ruchu lub wyposaone w paleniska wykonujcych prac fizyczn wglowe o wydatku energetycznym do 300 W, - w ktrych wystpuj zyski ciepa od urzdze technologicznych, owietlenia itp., nieprzekraczajce 10 W na 1 m3 kubatury pomieszczenia +20oC - przeznaczone na stay pobyt ludzi bez okry zewntrznych, niewykonujcych w sposb cigy pracy fizycznej pokoje mieszkalne, przedpokoje, kuchnie indywidualne wyposaone w paleniska gazowe lub elektryczne, pokoje biurowe, sale posiedze

+24oC

- przeznaczone do rozbierania,

azienki, rozbieralnie, szatnie, umywalnie, natryskownie, hale - przeznaczone na pobyt ludzi pywalni, gabinety lekarskie z rozbieraniem bez odziey pacjentw, sale niemowlt i sale dziecice w obkach, sale operacyjne

*) Dopuszcza si przyjmowanie innych temperatur obliczeniowych dla ogrzewanych pomieszcze ni jest to okrelone w tabeli, jeeli wynika to z wymaga technologicznych. 3. Urzdzenia zastosowane w instalacji ogrzewczej, o ktrych mowa w przepisie odrbnym dotyczcym efektywnoci energetycznej, powinny odpowiada wymaganiom okrelonym w tym przepisie. 4. Grzejniki oraz inne urzdzenia odbierajce ciepo z instalacji ogrzewczej powinny by zaopatrzone w regulatory dopywu ciepa. Wymaganie to nie dotyczy instalacji ogrzewczej w budynkach zakwaterowania w zakadach karnych i aresztach ledczych. 5. W budynku zasilanym z sieci ciepowniczej oraz w budynku z wasnym (indywidualnym) rdem ciepa na olej opaowy, paliwo gazowe lub energi elektryczn, regulatory dopywu ciepa do grzejnikw powinny dziaa automatycznie, w zalenoci od zmian temperatury wewntrznej w pomieszczeniach, w ktrych s zainstalowane. Wymaganie to nie dotyczy budynkw jednorodzinnych, mieszkalnych w zabudowie zagrodowej i rekreacji indywidualnej, a take poszczeglnych mieszka oraz lokali uytkowych wyposaonych we wasne instalacje ogrzewcze. 6. Urzdzenia, o ktrych mowa w ust. 5, powinny umoliwia uytkownikom uzyskanie w pomieszczeniach temperatury niszej od obliczeniowej, przy czym nie niszej ni 16 st. C w pomieszczeniach o temperaturze obliczeniowej 20 st. C i wyszej. 7. Instalacje ogrzewcze zasilane z sieci ciepowniczej powinny by sterowane urzdzeniem do regulacji dopywu ciepa, dziaajcym automatycznie, odpowiednio do zmian zewntrznych

warunkw klimatycznych. 8. Jeeli zapotrzebowanie na ciepo lub sposb uytkowania poszczeglnych czci budynku s wyranie zrnicowane, instalacja ogrzewcza powinna by odpowiednio podzielona na niezalene gazie (obiegi). 9. W budynku, w ktrym w sezonie grzewczym wystpuj okresowe przerwy w uytkowaniu, instalacja ogrzewcza powinna by zaopatrzona w urzdzenia pozwalajce na ograniczenie dopywu ciepa w czasie tych przerw. 10. Poszczeglne czci instalacji ogrzewczej powinny by wyposaone w armatur umoliwiajc zamknicie dopywu ciepa do nich i oprnienie z czynnika grzejnego bez koniecznoci przerywania dziaania pozostaej czci instalacji. 135. [Aparatura pomiarowa] 1. Instalacje ogrzewcze powinny by zaopatrzone w odpowiedni aparatur kontroln i pomiarow, zapewniajc ich bezpieczne uytkowanie. 2. W budynkach z instalacj ogrzewcz wodn zasilan z sieci ciepowniczej powinny znajdowa si urzdzenia suce do rozliczania zuytego ciepa: 1) ciepomierz (ukad pomiarowo-rozliczeniowy) do pomiaru iloci ciepa dostarczanego do instalacji ogrzewczej budynku, 2) urzdzenia umoliwiajce indywidualne rozliczanie kosztw ogrzewania poszczeglnych mieszka lub lokali uytkowych w budynku. 3. W przypadku zasilania instalacji ogrzewczej wodnej z kotowni w budynku majcym wicej ni jedno mieszkanie lub lokal uytkowy naley zastosowa nastpujce urzdzenia suce do rozliczania kosztw zuytego ciepa: 1) urzdzenie do pomiaru iloci zuytego paliwa w kotowni, 2) urzdzenia umoliwiajce indywidualne rozliczanie kosztw ogrzewania poszczeglnych mieszka lub lokali uytkowych w budynku. 4. Izolacja cieplna instalacji ogrzewczej wodnej powinna odpowiada wymaganiom Polskiej Normy dotyczcej izolacji cieplnej rurocigw, armatury i urzdze oraz przepisom 267 ust. 8. 5. W pomieszczeniach przeznaczonych na pobyt ludzi zabrania si stosowania ogrzewania parowego oraz wodnych instalacji ogrzewczych o temperaturze czynnika grzejnego przekraczajcego 90 st.C. 6. [62] (uchylony) 136. [Instalacja kotw] 1.[63] Pomieszczenia przeznaczone do instalowania kotw na paliwo stae i pomieszczenia skadu paliwa i ulowni oraz pomieszczenia przeznaczone do instalowania kotw na olej opaowy i pomieszczenia magazynu oleju opaowego powinny odpowiada przepisom rozporzdzenia, w tym okrelonym w 220 ust. 1. 2.[64] Koty na paliwo stae o mocy cieplnej nominalnej do 25 kW powinny by instalowane w wydzielonych pomieszczeniach technicznych zlokalizowanych na kondygnacji podziemnej, na poziomie ogrzewanych pomieszcze lub w innych pomieszczeniach, w ktrych mog by instalowane koty o wikszych mocach cieplnych nominalnych. Skad paliwa powinien by umieszczony w wydzielonym pomieszczeniu technicznym w pobliu kota lub w pomieszczeniu, w ktrym znajduje si kocio. Pomieszczenia, w ktrych instalowane s koty, oraz pomieszczenia skadu paliwa powinny odpowiada wymaganiom okrelonym w Polskiej Normie dotyczcej kotowni wbudowanych na paliwo stae. 2a.[65] Koty na paliwo stae o mocy cieplnej nominalnej do 10 kW mog by instalowane w budynkach, o ktrych mowa w 132 ust. 3, na poziomie ogrzewanych pomieszcze, w pomieszczeniach niebdcych pomieszczeniami mieszkalnymi: 1) o kubaturze wynikajcej ze wskanika 4 m3/kW nominalnej mocy cieplnej kota, lecz nie mniej ni 30 m3, 2) speniajcych wymagania dotyczce wentylacji, o ktrych mowa w 150 ust. 9, 3) posiadajcych przewody kominowe okrelone w 140 ust. 1 i 2 oraz 145 ust. 1, 4) zapewniajcych dopyw powietrza do spalania w iloci co najmniej 10 m3/h na 1 kW nominalnej mocy cieplnej kota

- odpowiadajcych wymaganiom okrelonym w Polskiej Normie dotyczcej kotowni wbudowanych na paliwo stae. 3.[66] Koty na paliwo stae o cznej mocy cieplnej nominalnej powyej 25 kW do 2000 kW powinny by instalowane w wydzielonych pomieszczeniach technicznych zlokalizowanych na kondygnacji podziemnej lub na poziomie terenu. Skad paliwa i ulownia powinny by umieszczone w oddzielnych pomieszczeniach technicznych znajdujcych si bezporednio obok pomieszczenia kotw, a take mie zapewniony dojazd dla dostawy paliwa oraz usuwania ula i popiou. Pomieszczenia, w ktrych instalowane s koty, oraz pomieszczenia skadu paliwa powinny odpowiada wymaganiom okrelonym w Polskiej Normie dotyczcej kotowni wbudowanych na paliwo stae. 4. Koty na olej opaowy o cznej mocy cieplnej nominalnej do 30 kW mog by instalowane w pomieszczeniach nieprzeznaczonych na stay pobyt ludzi, w tym rwnie w pomieszczeniach pomocniczych w mieszkaniach, a take w innych miejscach, o ktrych mowa w ust. 5. 5. Koty na olej opaowy o cznej mocy cieplnej nominalnej powyej 30 kW do 2000 kW powinny by instalowane w wydzielonych pomieszczeniach technicznych, przeznaczonych wycznie do tego celu w piwnicy lub na najniszej kondygnacji nadziemnej w budynku lub w budynku wolno stojcym przeznaczonym wycznie na kotowni. 6. Koty na paliwo stae lub olej opaowy o cznej mocy cieplnej nominalnej powyej 2000 kW powinny by instalowane w budynku wolno stojcym przeznaczonym wycznie na kotowni. 7. W pomieszczeniu, w ktrym s zainstalowane koty na paliwo stae lub olej opaowy, znajdujcym si nad inn kondygnacj uytkow, podoga, a take ciany do wysokoci 10 cm oraz progi drzwiowe o wysokoci 4 cm powinny by wodoszczelne. Warunek wodoszczelnoci dotyczy rwnie wszystkich przej przewodw w pododze oraz w cianach do wysokoci 10 cm. 8. Maksymalne, czne obcienie cieplne, suce do okrelania wymaganej kubatury pomieszczenia, w ktrym bd zainstalowane koty o mocy do 2000 kW, na olej opaowy, nie moe by wiksze ni 4650 W/m3. 9. Kubatura pomieszczenia z kotami na olej opaowy, o ktrym mowa w ust. 6, powinna by okrelona indywidualnie z uwzgldnieniem wymaga technicznych i technologicznych, a take eksploatacyjnych. 10. Wysoko pomieszczenia, w ktrym instaluje si koty na olej opaowy nie moe by mniejsza ni 2,2 m, a kubatura nie mniejsza ni 8 m3. 11. W pomieszczeniu, w ktrym zainstalowane s koty na paliwo stae lub olej opaowy, powinien by zapewniony nawiew niezbdnego strumienia powietrza dla prawidowej pracy kotw z moc ciepln nominaln, a take nawiew i wywiew powietrza dla wentylacji kotowni. 12.[67] Odprowadzenie spalin z kotw na olej opaowy powinno spenia wymagania dla urzdze gazowych okrelone w 174 ust. 1, 2, 5, 6, 8 i 9. 137. [Magazynowanie oleju opaowego] 1. Magazynowanie oleju opaowego o temperaturze zaponu powyej 55 st. C moe si odbywa w bezcinieniowych, staych zbiornikach naziemnych i podziemnych przy budynku lub w przeznaczonym wycznie na ten cel pomieszczeniu technicznym w piwnicy lub na najniszej kondygnacji nadziemnej budynku, zwanym dalej "magazynem" oleju opaowego. 2. Pojedyncze zbiorniki lub baterie zbiornikw w magazynach oleju opaowego w budynku powinny by wyposaone w ukad przewodw do napeniania, odpowietrzania i czerpania oleju oraz w sygnalizator poziomu napenienia, przekazujcy sygna do miejsca, w ktrym jest zlokalizowany krciec do napeniania. 3. W baterii zbiornikw w magazynie oleju opaowego w budynku wszystkie zbiorniki powinny by tego samego rodzaju i wielkoci, przy czym czna objto tych zbiornikw nie powinna przekracza 100 m3. 4. W magazynie oleju opaowego powinna by wykonana, na czci lub caoci pomieszczenia, izolacja szczelna na przenikanie oleju w postaci wanny wychwytujcej, mogcej w przypadku awarii pomieci olej o objtoci jednego zbiornika. 5. Dopuszcza si w pomieszczeniu, w ktrym s zainstalowane koty na olej opaowy, ustawienie zbiornika tego oleju o objtoci nie wikszej ni 1 m3 pod warunkiem:

1) umieszczenia zbiornika w odlegoci nie mniejszej ni 1 m od kota, 2) oddzielenia zbiornika od kota ciank murowan o gruboci co najmniej 12 cm i przekraczajc wymiary zbiornika co najmniej o 30 cm w pionie i o 60 cm w poziomie, 3) umieszczenie zbiornika w wannie wychwytujcej olej opaowy. 6. Wanna wychwytujca, o ktrej mowa w ust. 4 i 5 pkt 3, nie jest wymagana w przypadku stosowania zbiornikw oleju opaowego o konstrukcji uniemoliwiajcej wydostawanie si oleju na zewntrz w przypadku awarii, w tym typu dwupaszczowego. 7. Magazyn oleju opaowego powinien by wyposaony w: 1) wentylacj nawiewno-wywiewn zapewniajc od 2 do 4 wymian powietrza na godzin, 2) okno lub pstae urzdzenie ganicze pianowe. 8. W magazynie oleju opaowego moe by stosowane wycznie centralne ogrzewanie wodne. 9. Stosowane do magazynowania oleju opaowego zbiorniki, wykadziny zbiornikw oraz przewody wykonane z tworzywa sztucznego powinny by chronione przed elektrycznoci statyczn, zgodnie z warunkami okrelonymi w Polskich Normach dotyczcych tej ochrony. 138. [Wymiana instalacji] Obudowa przewodw instalacji ogrzewczej powinna umoliwia wymian instalacji bez naruszania konstrukcji budynku. 139. [Ochrona przed zamarzaniem] Elementy wodnych instalacji ogrzewczych, naraone na intensywny dopyw powietrza zewntrznego w zimie, powinny by chronione przed zamarzaniem i mie, w miejscach tego wymagajcych, izolacj ciepln, zabezpieczajc przed nadmiernymi stratami ciepa.

Rozdzia 5. Przewody kominowe

140. [Konstrukcja] 1. Przewody (kanay) kominowe w budynku: wentylacyjne, spalinowe i dymowe, prowadzone w cianach budynku, w obudowach, trwale poczonych z konstrukcj lub stanowice konstrukcje samodzielne, powinny mie wymiary przekroju, sposb prowadzenia i wysoko, stwarzajce potrzebny cig, zapewniajcy wymagan przepustowo, oraz speniajce wymagania okrelone w Polskich Normach dotyczcych wymaga technicznych dla przewodw kominowych oraz projektowania kominw. 2. Przewody kominowe powinny by szczelne i spenia warunki okrelone w 266. 3. [68] (uchylony) 4. Wewntrzna powierzchnia przewodw odprowadzajcych spaliny mokre powinna by odporna na ich destrukcyjne oddziaywanie. 5. Przewody kominowe do wentylacji grawitacyjnej powinny mie powierzchni przekroju co najmniej 0,016 m2 oraz najmniejszy wymiar przekroju co najmniej 0,1 m. 141. [Zakazy] Zabrania si stosowania: 1) grawitacyjnych zbiorczych przewodw spalinowych i dymowych, z zastrzeeniem 174 ust. 3, 2) zbiorczych przewodw wentylacji grawitacyjnej, 3) indywidualnych wentylatorw wycigowych w pomieszczeniach, w ktrych znajduj si wloty do przewodw spalinowych. 142. [Wyprowadzenie przewodw spalinowych] 1. Przewody kominowe powinny by wyprowadzone ponad dach na wysoko zabezpieczajc przed niedopuszczalnym zakceniem cigu. 2. Wymaganie ust. 1 uznaje si za spenione, jeeli wyloty przewodw kominowych zostan wyprowadzone ponad dach w sposb okrelony Polsk Norm dla kominw murowanych. 3. Dopuszcza si wyprowadzanie przewodw spalinowych od urzdze gazowych z zamknit komor spalania bezporednio przez ciany zewntrzne budynkw, przy zachowaniu warunkw okrelonych w 175. 143. [Nasady kominowe] 1. W budynkach usytuowanych w II i III strefie obcienia

wiatrem, okrelonych Polskimi Normami, naley stosowa na przewodach dymowych i spalinowych nasady kominowe zabezpieczajce przed odwrceniem cigu, przy zachowaniu wymaga 146 ust. 1. 2. Nasady kominowe, o ktrych mowa w ust. 1, naley rwnie stosowa na innych obszarach, jeeli wymagaj tego pooenie budynkw i lokalne warunki topograficzne. 3. Wymagania ust. 1 i 2 nie dotycz palenisk i komr spalania z mechanicznym pobudzaniem odpywu spalin. 144. [Obcienie stropami] 1. ciany, w ktrych znajduj si przewody kominowe, mog by obcione stropami, pod warunkiem spenienia wymaga dotyczcych bezpieczestwa konstrukcji, a take jeeli nie spowoduje to nieszczelnoci lub ograniczenia wiata przewodw. 2. Trzonw kominowych wydzielonych lub oddylatowanych od konstrukcji budynku nie mona obcia stropami ani te uwzgldnia ich w obliczeniach jako czci tej konstrukcji. 145. [Przyczenie do przewodu dymowego] 1. Trzony kuchenne i koty grzewcze na paliwo stae oraz kominki z otwartym paleniskiem lub zamknitym wkadem kominkowym o wielkoci otworu paleniskowego kominka do 0,25 m2 mog by przyczone wycznie do wasnego, samodzielnego przewodu kominowego dymowego, posiadajcego co najmniej wymiary 0,14 0,14 m lub rednic 0,15 m, a w przypadku trzonw kuchennych typu restauracyjnego oraz kominkw o wikszym otworze paleniskowym - co najmniej 0,14 0,27 m lub rednic 0,18 m, przy czym dla wikszych przewodw o przekroju prostoktnym naley zachowa stosunek wymiarw bokw 3:2. 2. Piece na paliwo stae, posiadajce szczelne zamknicie, mog by przyczone do jednego przewodu kominowego dymowego o przekroju co najmniej 0,14 0,14 m lub rednicy 0,15 m, pod warunkiem zachowania rnicy poziomu wczenia co najmniej 1,5 m oraz nieprzyczania wicej ni 3 piecw do tego przewodu. 3. Piece, o ktrych mowa w ust. 2, usytuowane na najwyszej kondygnacji powinny by przyczone do odrbnego przewodu dymowego. 4. Przyczenia urzdze gazowych do przewodw spalinowych powinny odpowiada warunkom okrelonym w 174 i 175. 146. [Okresowe kontrole] 1. Wyloty przewodw kominowych powinny by dostpne do czyszczenia i okresowej kontroli, z uwzgldnieniem przepisw 308. 2. Przewody spalinowe i dymowe powinny by wyposaone, odpowiednio, w otwory wycierowe lub rewizyjne, zamykane szczelnymi drzwiczkami, a w przypadku wystpowania spalin mokrych - take w ukad odprowadzania skroplin.

Rozdzia 6. Wentylacja i klimatyzacja

147. [Zapewnienie wentylacji] 1. Wentylacja i klimatyzacja powinny zapewnia odpowiedni jako rodowiska wewntrznego, w tym wielko wymiany powietrza, jego czysto, temperatur, wilgotno wzgldn, prdko ruchu w pomieszczeniu, przy zachowaniu przepisw odrbnych i wymaga Polskich Norm dotyczcych wentylacji, a take warunkw bezpieczestwa poarowego i wymaga akustycznych okrelonych w rozporzdzeniu. 2. Wentylacj mechaniczn lub grawitacyjn naley zapewni w pomieszczeniach przeznaczonych na pobyt ludzi, w pomieszczeniach bez otwieranych okien, a take w innych pomieszczeniach, w ktrych ze wzgldw zdrowotnych, technologicznych lub bezpieczestwa konieczne jest zapewnienie wymiany powietrza. 3. Klimatyzacj naley stosowa w pomieszczeniach, w ktrych ze wzgldw uytkowych, higienicznych, zdrowotnych lub technologicznych konieczne jest utrzymywanie odpowiednich parametrw powietrza wewntrznego okrelonych w przepisach odrbnych i w Polskiej Normie dotyczcej parametrw obliczeniowych powietrza wewntrznego. 4. Instalowane w budynkach urzdzenia do wentylacji i klimatyzacji, o ktrych mowa w przepisie odrbnym dotyczcym efektywnoci energetycznej, powinny odpowiada wymaganiom okrelonym w tym przepisie. 148. [Wentylacja mechaniczna i grawitacyjna] 1. Wentylacj mechaniczn wywiewn

lub nawiewno-wywiewn naley stosowa w budynkach wysokich i wysokociowych oraz w innych budynkach, w ktrych zapewnienie odpowiedniej jakoci rodowiska wewntrznego nie jest moliwe za pomoc wentylacji grawitacyjnej. W pozostaych budynkach moe by stosowana wentylacja grawitacyjna. 2. W pomieszczeniu, w ktrym jest zastosowana wentylacja mechaniczna lub klimatyzacja, nie mona stosowa wentylacji grawitacyjnej. Wymaganie to nie dotyczy pomieszcze z urzdzeniami klimatyzacyjnymi niepobierajcymi powietrza zewntrznego. 3. W pomieszczeniu zagroonym wydzieleniem si lub przenikaniem z zewntrz substancji szkodliwej dla zdrowia bd substancji palnej, w ilociach mogcych stworzy zagroenie wybuchem, naley stosowa dodatkow, awaryjn wentylacj wywiewn, uruchamian od wewntrz i z zewntrz pomieszczenia oraz zapewniajc wymian powietrza dostosowan do jego przeznaczenia, zgodnie z przepisami o bezpieczestwie i higienie pracy. 4. W pomieszczeniu, w ktrym proces technologiczny jest rdem miejscowej emisji substancji szkodliwych o niedopuszczalnym steniu lub uciliwym zapachu, naley stosowa odcigi miejscowe wsppracujce z wentylacj ogln, umoliwiajce spenienie w strefie pracy wymaga jakoci rodowiska wewntrznego okrelonych w przepisach o bezpieczestwie i higienie pracy. 149. [Powietrze zewntrzne] 1. Strumie powietrza zewntrznego doprowadzanego do pomieszcze, niebdcych pomieszczeniami pracy, powinien odpowiada wymaganiom Polskiej Normy dotyczcej wentylacji, przy czym w mieszkaniach strumie ten powinien wynika z wielkoci strumienia powietrza wywiewanego, lecz by nie mniejszy ni 20 m3/h na osob przewidywan na pobyt stay w projekcie budowlanym. 2. Strumie powietrza zewntrznego doprowadzonego do pomieszcze pracy powinien odpowiada wymaganiom okrelonym w przepisach o bezpieczestwie i higienie pracy. 3. Powietrze zewntrzne doprowadzone do pomieszcze za pomoc wentylacji mechanicznej lub klimatyzacji, zanieczyszczone w stopniu przekraczajcym wymagania okrelone dla powietrza wewntrznego w przepisach odrbnych w sprawie dopuszczalnych ste i nate czynnikw szkodliwych dla zdrowia, powinno by oczyszczone przed wprowadzeniem do wentylowanych pomieszcze, z uwzgldnieniem zanieczyszcze wystpujcych w pomieszczeniu. Wymaganie to nie dotyczy budynkw jednorodzinnych, mieszkalnych w zabudowie zagrodowej i rekreacji indywidualnej. 4. W pomieszczeniach przeznaczonych na stay pobyt ludzi, wentylowanych w sposb mechaniczny lub klimatyzowanych, wartoci temperatury, wilgotnoci wzgldnej i prdkoci ruchu powietrza w pomieszczeniach naley przyjmowa do oblicze zgodnie z Polsk Norm dotyczc parametrw obliczeniowych powietrza wewntrznego. 5. Dla pomieszcze przeznaczonych na stay pobyt ludzi, wentylowanych w sposb naturalny, wartoci temperatury wewntrznej w okresach ogrzewczych naley przyjmowa do oblicze zgodnie z tabel w 134 ust. 2. 150. [Wentylowanie rnych pomieszcze] 1. W przypadku zastosowania w budynku przepywu powietrza wentylacyjnego midzy pomieszczeniami lub strefami wentylacyjnymi, w pomieszczeniu naley zapewni kierunek przepywu od pomieszczenia o mniejszym do pomieszczenia o wikszym stopniu zanieczyszczenia powietrza. 2. Przepyw powietrza wentylacyjnego w mieszkaniach powinien odbywa si z pokoi do pomieszczenia kuchennego lub wnki kuchennej oraz do pomieszcze higienicznosanitarnych. 3.[69] W instalacjach wentylacji i klimatyzacji nie naley czy ze sob przewodw z pomieszcze o rnych wymaganiach uytkowych i sanitarno-zdrowotnych. Nie dotyczy to budynkw jednorodzinnych i rekreacji indywidualnej oraz wydzielonych lokali mieszkalnych lub uytkowych z indywidualn zorganizowan wentylacj nawiewno-wywiewn. 4. W instalacjach wentylacji i klimatyzacji przewody z pomieszczenia zagroonego wybuchem nie mog czy si z przewodami z innych pomieszcze. 5. Dopuszcza si wentylowanie garay oraz innych pomieszcze nieprzeznaczonych na pobyt ludzi powietrzem o mniejszym stopniu zanieczyszczenia, niezawierajcym substancji szkodliwych dla zdrowia lub uciliwych zapachw, odprowadzanym z pomieszcze niebdcych pomieszczeniami higienicznosanitarnymi, jeeli przepisy odrbne nie stanowi inaczej.

6. W pomieszczeniach w budynkach uytecznoci publicznej i produkcyjnych, ktrych przeznaczenie wie si z ich okresowym uytkowaniem, instalacja wentylacji mechanicznej powinna zapewnia moliwo ograniczenia intensywnoci dziaania lub jej wyczenia poza okresem uytkowania pomieszcze, z zachowaniem warunku normalnej pracy przez co najmniej jedn godzin przed i po ich uytkowaniu. 7. W pomieszczeniach, o ktrych mowa w ust. 6, w przypadku wystpowania rde zanieczyszcze szkodliwych dla zdrowia lub rde pary wodnej, naley zapewni sta, co najmniej pkrotn wymian powietrza w okresie przerw w ich wykorzystywaniu, przyjmujc do obliczania wentylowanej kubatury nominaln wysoko pomieszcze, lecz nie wiksz ni 4 m, lub zapewni okresow wymian powietrza sterowan poziomem stenia zanieczyszcze. 8. Instalowane w pomieszczeniu urzdzenia, w szczeglnoci zuywajce powietrze, nie mog wywoywa zakce ograniczajcych skuteczno funkcjonowania wentylacji. 9. W pomieszczeniu z paleniskami na paliwo stae, pynne lub z urzdzeniami gazowymi pobierajcymi powietrze do spalania z pomieszczenia i z grawitacyjnym odprowadzeniem spalin przewodem od urzdzenia stosowanie mechanicznej wentylacji wycigowej jest zabronione. 10. Przepisu ust. 9 nie stosuje si do pomieszcze, w ktrych zastosowano wentylacj nawiewno-wywiewn zrwnowaon lub nadcinieniow. 11. W pomieszczeniach, ktre naley chroni przed wpywem zanieczyszcze z pomieszcze ssiadujcych i z otoczenia zewntrznego, naley stosowa wentylacj mechaniczn nadcinieniow. 151. [Urzdzenia do odzyskiwania ciepa] 1.[70] W instalacjach wentylacji mechanicznej oglnej nawiewno-wywiewnej lub klimatyzacji komfortowej o wydajnoci 2 000 m3/h i wicej naley stosowa urzdzenia do odzyskiwania ciepa z powietrza wywiewanego o skutecznoci co najmniej 50% lub recyrkulacj, gdy jest to dopuszczalne. W przypadku zastosowania recyrkulacji strumie powietrza zewntrznego nie moe by mniejszy ni wynika to z wymaga higienicznych, jednak nie mniej ni 10% powietrza nawiewanego. Dla wentylacji technologicznej zastosowanie odzysku ciepa powinno wynika z uwarunkowa technologicznych i rachunku ekonomicznego. 2. Urzdzenia do odzyskiwania ciepa powinny mie zabezpieczenia ograniczajce przenikanie midzy wymieniajcymi ciepo strumieniami powietrza do: 1) 0,25% objtoci strumienia powietrza wywiewanego z pomieszczenia - w przypadku wymiennika pytowego oraz wymiennika z rurek cieplnych, 2) 5% objtoci strumienia powietrza wywiewanego z pomieszczenia - w przypadku wymiennika obrotowego, w odniesieniu do rnicy cinienia 400 Pa. 3. Recyrkulacj powietrza mona stosowa wwczas, gdy przeznaczenie wentylowanych pomieszcze nie wie si z wystpowaniem bakterii chorobotwrczych, z emisj substancji szkodliwych dla zdrowia, uciliwych zapachw, przy zachowaniu wymaga 149 ust. 1 oraz wymaga dotyczcych ochrony przeciwpoarowej. 4. W budynku opieki zdrowotnej recyrkulacja powietrza moe by stosowana tylko za zgod i na warunkach okrelonych przez waciwego pastwowego inspektora sanitarnego. 5.[71] W przypadku stosowania recyrkulacji powietrza w instalacjach wentylacji mechanicznej nawiewno-wywiewnej lub klimatyzacji naley stosowa ukady regulacji umoliwiajce w korzystnych warunkach pogodowych zwikszanie udziau powietrza zewntrznego do 100%. 6.[72] Przepisu ust. 5 nie stosuje si w przypadkach, gdy zwikszanie strumienia powietrza wentylacyjnego uniemoliwiaoby dotrzymanie poziomu czystoci powietrza wymaganego przez wzgldy technologiczne. 7.[73] Wymaga ust. 1 mona nie stosowa w przypadku instalacji uywanych krcej ni przez 1 000 godzin w roku. 152. [Czerpnie i wyrzutnie powietrza] 1. Czerpnie powietrza w instalacjach wentylacji i klimatyzacji powinny by zabezpieczone przed opadami atmosferycznymi i dziaaniem wiatru oraz by zlokalizowane w sposb umoliwiajcy pobieranie w danych warunkach jak

najczystszego i, w okresie letnim, najchodniejszego powietrza. 2. Czerpni powietrza nie naley lokalizowa w miejscach, w ktrych istnieje niebezpieczestwo napywu powietrza wywiewanego z wyrzutni oraz powietrza z rozpylon wod pochodzc z chodni kominowej lub innych podobnych urzdze. 3. Czerpnie powietrza sytuowane na poziomie terenu lub na cianie dwch najniszych kondygnacji nadziemnych budynku powinny znajdowa si w odlegoci co najmniej 8 m w rzucie poziomym od ulic i zgrupowania miejsc postojowych dla wicej ni 20 samochodw, miejsc gromadzenia odpadw staych, wywiewek kanalizacyjnych oraz innych rde zanieczyszczenia powietrza. Odlego dolnej krawdzi otworu wlotowego czerpni od poziomu terenu powinna wynosi co najmniej 2 m. 4. Czerpnie powietrza sytuowane na dachu budynku powinny by tak lokalizowane, aby dolna krawd otworu wlotowego znajdowaa si co najmniej 0,4 m powyej powierzchni, na ktrej s zamontowane, oraz aby zostaa zachowana odlego co najmniej 6 m od wywiewek kanalizacyjnych. 5. Powietrze wywiewane z budynkw lub pomieszcze, zanieczyszczone w stopniu przekraczajcym wymagania okrelone w przepisach odrbnych, dotyczcych dopuszczalnych rodzajw i iloci substancji zanieczyszczajcych powietrze zewntrzne, powinno by oczyszczone przed wprowadzeniem do atmosfery. 6. Wyrzutnie powietrza w instalacjach wentylacji i klimatyzacji powinny by zabezpieczone przed opadami atmosferycznymi i dziaaniem wiatru oraz by zlokalizowane w miejscach umoliwiajcych odprowadzenie wywiewanego powietrza bez powodowania zagroenia zdrowia uytkownikw budynku i ludzi w jego otoczeniu oraz wywierania szkodliwego wpywu na budynek. 7. Dolna krawd otworu wyrzutni z poziomym wylotem powietrza, usytuowanej na dachu budynku, powinna znajdowa si co najmniej 0,4 m powyej powierzchni, na ktrej wyrzutnia jest zamontowana, oraz 0,4 m powyej linii czcej najwysze punkty wystajcych ponad dach czci budynku, znajdujcych si w odlegoci do 10 m od wyrzutni, mierzc w rzucie poziomym. 8. Usytuowanie wyrzutni powietrza na poziomie terenu jest dopuszczalne tylko za zgod i na warunkach okrelonych przez waciwego pastwowego inspektora sanitarnego. 9. Dopuszcza si sytuowanie wyrzutni powietrza w cianie budynku, pod warunkiem e: 1) powietrze wywiewane nie zawiera uciliwych zapachw oraz zanieczyszcze szkodliwych dla zdrowia, 2) przeciwlega ciana ssiedniego budynku z oknami znajduje si w odlegoci co najmniej 10 m lub bez okien w odlegoci co najmniej 8 m, 3) okna znajdujce si w tej samej cianie s oddalone w poziomie od wyrzutni co najmniej 3 m, a poniej lub powyej wyrzutni - co najmniej 2 m, 4) czerpnia powietrza, usytuowana w tej samej cianie budynku, znajduje si poniej lub na tym samym poziomie co wyrzutnia, w odlegoci co najmniej 1,5 m. 10. Czerpnie i wyrzutnie powietrza na dachu budynku naley sytuowa poza strefami zagroenia wybuchem, zachowujc midzy nimi odlego nie mniejsz ni 10 m przy wyrzucie poziomym i 6 m przy wyrzucie pionowym, przy czym wyrzutnia powinna by usytuowana co najmniej 1 m ponad czerpni. 11. Odlego, o ktrej mowa w ust. 10, moe nie by zachowana w przypadku zastosowania zblokowanych urzdze wentylacyjnych, obejmujcych czerpni i wyrzutni powietrza, zapewniajcych skuteczny rozdzia strumienia powietrza wieego od wywiewanego z urzdzenia wentylacyjnego. Nie dotyczy to przypadku usuwania powietrza zawierajcego zanieczyszczenia szkodliwe dla zdrowia, uciliwe zapachy lub substancje palne. 12. Odlego wyrzutni dachowych, mierzc w rzucie poziomym, nie powinna by mniejsza ni 3 m od: 1) krawdzi dachu, poniej ktrej znajduj si okna, 2) najbliszej krawdzi okna w poaci dachu, 3) najbliszej krawdzi okna w cianie ponad dachem.

13. Jeeli odlego, o ktrej mowa w ust. 12 pkt 2 i 3, wynosi od 3 m do 10 m, dolna krawd wyrzutni powinna znajdowa si co najmniej 1 m ponad najwysz krawdzi okna. 14. W przypadku usuwania przez wyrzutni dachow powietrza zawierajcego zanieczyszczenia szkodliwe dla zdrowia lub uciliwe zapachy, z zastrzeeniem ust. 5, odlegoci, o ktrych mowa w ust. 12 i 13, naley zwikszy o 100%. 153. [Przewody wentylacyjne - wymogi] [74] 1. Przewody i urzdzenia wentylacji mechanicznej i klimatyzacji powinny by zaprojektowane i wykonane w taki sposb, aby zminimalizowa odkadanie si zanieczyszcze na ich powierzchniach wewntrznych kontaktujcych si z powietrzem wentylacyjnym. 2. Przewody powinny mie przekrj poprzeczny waciwy dla przewidywanych przepyww powietrza oraz konstrukcj przystosowan do maksymalnego cinienia i wymaganej szczelnoci instalacji, z uwzgldnieniem Polskich Norm dotyczcych wytrzymaoci i szczelnoci przewodw. 3. Waciwoci materiaw przewodw lub sposb zabezpieczania ich powierzchni powinny by dobrane odpowiednio do parametrw przepywajcego powietrza oraz do warunkw wystpujcych w miejscu ich zamontowania. 4. Przewody instalowane w miejscach, w ktrych mog by naraone na uszkodzenia mechaniczne, powinny by zabezpieczone przed tymi uszkodzeniami. 5. Przewody powinny by wyposaone w otwory rewizyjne speniajce wymagania Polskiej Normy dotyczcej elementw przewodw uatwiajcych konserwacj, umoliwiajce oczyszczenie wntrza tych przewodw, a take innych urzdze i elementw instalacji, o ile ich konstrukcja nie pozwala na czyszczenie w inny sposb ni poprzez te otwory, przy czym nie naley ich sytuowa w pomieszczeniach o podwyszonych wymaganiach higienicznych. 6. Przewody prowadzone przez pomieszczenia lub przestrzenie nieogrzewane powinny mie izolacj ciepln, z uwzgldnieniem wymaga okrelonych w 267 ust. 1. 7. Przewody instalacji klimatyzacji, przewody stosowane do recyrkulacji powietrza oraz prowadzce do urzdze do odzyskiwania ciepa, a take przewody prowadzce powietrze zewntrzne przez ogrzewane pomieszczenia, powinny mie izolacj ciepln i przeciwwilgociow. 154. [Rozwinicie] 1.[75] Urzdzenia i elementy wentylacji mechanicznej i klimatyzacji powinny by stosowane w sposb umoliwiajcy uzyskanie zakadanej jakoci rodowiska w pomieszczeniu przy racjonalnym zuyciu energii do ogrzewania i chodzenia oraz energii elektrycznej. 2. Instalacje klimatyzacji powinny by wyposaone w odpowiednie urzdzenia pomiarowe suce do sprawdzania warunkw pracy i kontroli zuycia energii. 3. Urzdzenia wentylacji mechanicznej i klimatyzacji, takie jak centrale, klimakonwektory wentylatorowe, klimatyzatory, aparaty ogrzewcze i chodzco-wentylacyjne, powinny by tak instalowane, aby bya zapewniona moliwo ich okresowej kontroli, konserwacji, naprawy lub wymiany. 4. Centrale wentylacyjne i klimatyzacyjne usytuowane na zewntrz budynku powinny mie odpowiedni obudow lub inne zabezpieczenie przed wpywem czynnikw atmosferycznych. 5. W przypadku pomieszcze o specjalnych wymaganiach higienicznych naley stosowa centrale wentylacyjne i klimatyzacyjne umoliwiajce utrzymanie podwyszonej czystoci wewntrz obudowy, wyposaone w owietlenie wewntrzne i wzierniki do kontroli stanu centrali z zewntrz. 6. Urzdzenia wentylacji mechanicznej i klimatyzacji powinny by zabezpieczone przed zanieczyszczeniami znajdujcymi si w powietrzu zewntrznym, a w szczeglnych przypadkach w powietrzu obiegowym (recyrkulacyjnym), za pomoc filtrw: 1) nagrzewnice, chodnice i urzdzenia do odzyskiwania ciepa - co najmniej klasy G4, 2) nawilacze - co najmniej klasy F6, okrelonych w Polskiej Normie dotyczcej klasyfikacji filtrw powietrza. 7. Nawilacze w instalacji wentylacji mechanicznej i klimatyzacji powinny by zabezpieczone przed przeciekaniem wody na zewntrz oraz przed przenoszeniem kropel wody przez powietrze

wentylacyjne do dalszych czci instalacji. 8. Poczenia wentylatorw z przewodami wentylacyjnymi powinny by wykonane za pomoc elastycznych elementw czcych, z zachowaniem wymaga okrelonych w 267 ust. 7. 9.[76] Instalacje wentylacji mechanicznej i klimatyzacji powinny by wyposaone w przepustnice zlokalizowane w miejscach umoliwiajcych regulacj instalacji, a take odcicie dopywu powietrza zewntrznego i wypywu powietrza wewntrznego. Wymaganie to nie dotyczy instalacji mechanicznej wywiewnej, przewidzianej do okresowej pracy jako wentylacja grawitacyjna. 10.[77] Moc waciwa wentylatorw stosowanych w instalacjach wentylacyjnych i klimatyzacyjnych powinna nie przekracza wartoci okrelonych w poniszej tabeli: Lp. Rodzaj i zastosowanie wentylatora Maksymalna moc waciwa wentylatora [kW/(m3/s)] 3

2 Wentylator nawiewny:

a) zoona instalacja klimatyzacji b) prosta instalacja wentylacji

1,60 1,25

Wentylator wywiewny: a) zoona instalacja klimatyzacji b) prosta instalacja wentylacji c) instalacja wywiewna 1,00 1,00 0,80

11.[78] Dopuszcza si zwikszenie mocy waciwej wentylatora w przypadku zastosowania wybranych elementw instalacji do wartoci okrelonej w poniszej tabeli: Lp. Dodatkowe elementy instalacji wentylacyjnej lub klimatyzacyjnej Dodatkowa moc waciwa wentylatora [kW/(m3/s)] 3 0,3 0,6

1 1 2

2 Dodatkowy stopie filtracji powietrza Dodatkowy stopie filtracji powietrza z filtrami klasy H10 i wyszej Filtry do usuwania gazowych zanieczyszcze powietrza Wysoko skuteczne urzdzenie do odzysku ciepa (sprawno

3 4

0,3 0,3

temperaturowa wiksza ni 90%) 155. [Konstrukcja okien] 1. W budynkach mieszkalnych, zamieszkania zbiorowego, owiaty, wychowania, opieki zdrowotnej i opieki spoecznej, a take w pomieszczeniach biurowych przeznaczonych na pobyt ludzi, niewyposaonych w wentylacj mechaniczn lub klimatyzacj, okna, w celu okresowego przewietrzania, powinny mie konstrukcj umoliwiajc otwieranie co najmniej 50% powierzchni wymaganej zgodnie z 57 dla danego pomieszczenia. 2. Skrzyda okien, wietliki oraz nawietrzaki okienne, wykorzystywane do przewietrzania pomieszcze przeznaczonych na pobyt ludzi, powinny by zaopatrzone w urzdzenia pozwalajce na atwe ich otwieranie i regulowanie wielkoci otwarcia z poziomu podogi lub pomostu, take przez osoby niepenosprawne, jeeli nie przewiduje si korzystania z pomocy innych wspuytkownikw. 3.[79] W przypadku zastosowania w pomieszczeniach innego rodzaju wentylacji ni wentylacja mechaniczna nawiewna lub nawiewno-wywiewna, dopyw powietrza zewntrznego, w iloci niezbdnej dla potrzeb wentylacyjnych, naley zapewni przez urzdzenia nawiewne umieszczane w oknach, drzwiach balkonowych lub w innych czciach przegrd zewntrznych. 4. Urzdzenia nawiewne, o ktrych mowa w ust. 3, powinny by stosowane zgodnie z wymaganiami okrelonymi w Polskiej Normie dotyczcej wentylacji w budynkach mieszkalnych, zamieszkania zbiorowego i uytecznoci publicznej.

Rozdzia 7. Instalacja gazowa na paliwa gazowe

156. [Wymogi oglne] 1. Zaopatrzenie budynkw w gaz oraz instalacje gazowe powinny odpowiada potrzebom uytkowym i warunkom wynikajcym z wasnoci fizykochemicznych gazu oraz warunkom technicznym przyczenia do sieci gazowej, okrelonym przez dostawc gazu. 2. Instalacj gazow zasilan z sieci gazowej stanowi ukad przewodw za kurkiem gwnym, prowadzonych na zewntrz lub wewntrz budynku, wraz z armatur, ksztatkami i innym wyposaeniem, a take urzdzeniami do pomiaru zuycia gazu, urzdzeniami gazowymi oraz przewodami spalinowymi lub powietrzno-spalinowymi, jeeli s one elementem wyposaenia urzdze gazowych. 3.[80] Instalacj gazow zasilan gazem pynnym ze staych zbiornikw lub baterii butli, znajdujcych si na dziace budowlanej na zewntrz budynku, stanowi ukad przewodw za gwnym zaworem odcinajcym instalacj zbiornikow, butle lub kolektor butli prowadzonych na zewntrz lub wewntrz budynku, wraz z armatur, ksztatkami i innym wyposaeniem, a take urzdzenia do pomiaru zuycia gazu, urzdzenia gazowe z wyposaeniem oraz przewody spalinowe lub powietrzno-spalinowe odprowadzajce spaliny bezporednio poza budynek lub do przewodw w cianach. 4. Instalacj gazow zasilan gazem pynnym z indywidualnej butli, znajdujcej si wewntrz budynku, stanowi butla gazowa, urzdzenie redukcyjne przy butli, przewd z armatur, ksztatkami i innym wyposaeniem, a take urzdzenie gazowe wraz z przewodami spalinowymi lub powietrzno-spalinowymi, jeeli stanowi one element skadowy urzdze gazowych. 5.[81] Instalacj zbiornikow gazu pynnego stanowi zesp urzdze skadajcy si ze zbiornika albo grupy zbiornikw z armatur i osprztem oraz z przycza gazowego z gwnym zaworem odcinajcym. 6.[82] Wymagania dla instalacji gazowych, o ktrych mowa w rozporzdzeniu, nie dotycz instalacji przeznaczonych dla celw rolniczych i produkcyjno-przemysowych (technologicznych). 157. [Zasilanie] 1. W przewodach gazowych, doprowadzajcych gaz do zewntrznej ciany budynku mieszkalnego, zamieszkania zbiorowego, uytecznoci publicznej i rekreacji indywidualnej, nie powinno by cinienia wyszego ni 500 kPa, a do cian zewntrznych pozostaych budynkw wyszego ni 1600 kPa. 2. Instalacja gazowa w budynku powinna zapewnia doprowadzenie paliwa gazowego w iloci odpowiadajcej potrzebom uytkowym oraz odpowiedni warto cinienia przed urzdzeniami

gazowymi, zalen od rodzaju paliwa gazowego zastosowanego do zasilania budynku, okrelon Polsk Norm dotyczc paliw gazowych, przy czym cinienie to nie powinno by wysze ni 5 kPa. 3. Instalacja gazowa w budynku o wysokoci wikszej ni 35 m ponad poziomem terenu moe by doprowadzona tylko do pomieszcze technicznych, w ktrych s zainstalowane urzdzenia gazowe, usytuowanych w piwnicy lub na najniszej kondygnacji nadziemnej, a take na najwyszej kondygnacji budynku lub nad t kondygnacj, pod warunkiem zastosowania urzdze stabilizujcych cinienie gazu. 4. Zastosowanie instalacji gazowej w budynkach o wysokoci ponad 25 m wymaga uzyskania pozytywnej opinii wydanej przez waciwego komendanta wojewdzkiego Pastwowej Stray Poarnej. 5. Instalacje gazowe zasilane gazem pynnym mog by wykonywane tylko w budynkach niskich. 6. Zabrania si stosowania w jednym budynku gazu pynnego i gazu z sieci gazowej. 7. W budynku niskim, majcym w mieszkaniach instalacj zasilan gazem pynnym, dopuszcza si usytuowanie kotowni gazowej zasilanej z sieci gazowej. 8. Instalacje gazowe zasilane gazem o gstoci wikszej od gstoci powietrza nie mog by stosowane w pomieszczeniach, ktrych poziom podogi znajduje si poniej otaczajcego terenu oraz w ktrych znajduj si studzienki lub kanay instalacyjne i rewizyjne poniej podogi. 158. [Instalacje alarmowe] 1. Instalacje sygnalizujce niedopuszczalny poziom stenia gazu mog by stosowane w budynkach, w ktrych jest ustanowiony stay nadzr, zapewniajcy podejmowanie dziaa zaradczych, a take w budynkach jednorodzinnych. 2. Czujki sygnalizujce niedopuszczalny poziom stenia gazu w budynkach, o ktrych mowa w ust. 1, powinny by instalowane w piwnicach i suterenach oraz w pomieszczeniach, w ktrych istnieje moliwo nagromadzenia gazu przy stanach awaryjnych instalacji lub przycza gazowego. 3. Sygnay alarmowe stanu zagroenia wybuchem w budynkach, z wyczeniem budynkw jednorodzinnych, powinny by kierowane do sub lub osb zobowizanych do podjcia skutecznej akcji zapobiegawczej. 4. Zabrania si instalowania urzdze sygnalizacyjno-odcinajcych dopyw gazu do czci mieszkalnej budynku wielorodzinnego. Nie dotyczy to indywidualnych urzdze sygnalizacyjnoodcinajcych dopyw gazu do odrbnych mieszka. 5. Urzdzenia sygnalizacyjno-odcinajce dopyw gazu naley stosowa w tych pomieszczeniach, w ktrych czna nominalna moc cieplna zainstalowanych urzdze gazowych jest wiksza ni 60 kW. 6. Zawr odcinajcy dopyw gazu do budynku, bdcy elementem skadowym urzdzenia sygnalizacyjno-odcinajcego, powinien by instalowany poza budynkiem, midzy kurkiem gwnym a wprowadzeniem przewodu do budynku. 7.[83] Instalacja gazowa przyczona do sieci gazowej wykonanej z przewodw metalowych powinna by zabezpieczona przed wpywem prdw bdzcych przez zainstalowanie wstawki izolacyjnej na wprowadzeniu metalowej rury gazowej do budynku. 159. [Kurek gwny] 1. Instalacja gazowa budynku zasilanego z sieci gazowej powinna mie zainstalowany na przyczu kurek gwny, umoliwiajcy odcicie dopywu gazu. 2. Kurek gwny powinien by zainstalowany na zewntrz budynku w wentylowanej szafce co najmniej z materiau trudnozapalnego przy cianie, we wnce ciennej lub w odlegoci nieprzekraczajcej 10 m od zasilanego budynku, w miejscu atwo dostpnym i zabezpieczonym przed wpywami atmosferycznymi, uszkodzeniami mechanicznymi i dostpem osb niepowoanych. 3. W zabudowie jednorodzinnej, zagrodowej i rekreacji indywidualnej dopuszcza si instalowanie kurka gwnego w odlegoci wikszej ni 10 m od zasilanego budynku, w wentylowanej szafce, usytuowanej w linii ogrodzenia od ulicy lub oglnego cigu pieszego z dostpem do niej od strony zewntrznej dziaki budowlanej.

4. W budynkach o charakterze monumentalnym dopuszcza si instalowanie kurkw gwnych w miejscach atwo dostpnych z zewntrz, niebdcych pomieszczeniami, np. w podcieniach, przewitach, bramach, w odlegoci nie wikszej ni 2 m od lica zewntrznego budynku. 5. Odlego kurka gwnego, montowanego przy cianie lub we wnce ciany budynku, od poziomu terenu oraz najbliszej krawdzi okna, drzwi lub innego otworu w budynku powinna wynosi co najmniej 0,5 m. 6. W uzasadnionych przypadkach, wynikajcych z rozwizania funkcjonalno-przestrzennego budynku, moe by zainstalowany wicej ni jeden kurek gwny. W takim przypadku instalacje zasilane z oddzielnych przyczy nie mog by ze sob poczone. 7. W zwartej zabudowie rdmiejskiej dopuszcza si instalowanie kurka gwnego przed budynkiem, poniej poziomu terenu, pod warunkiem zachowania wymaga waciwych dla armatury zaporowej montowanej na gazocigach sieci gazowych. 8. Miejsce usytuowania kurka gwnego powinno by jednoznacznie oznakowane. Na budynku majcym wicej ni jeden kurek gwny naley umieci informacj o liczbie i miejscach ich zainstalowania. 160. [Zawory odcinajce] 1. W przypadku gdy z jednego przycza jest zasilany wicej ni jeden budynek, oprcz kurka gwnego, naley zastosowa odrbne zawory niebdce kurkami gwnymi, odcinajce dopyw gazu do kadego z tych budynkw. 2. W zabudowie jednorodzinnej, zagrodowej i rekreacji indywidualnej, gdy kurek gwny jest zainstalowany w linii ogrodzenia w odlegoci wikszej ni 10 m, naley na cianie budynku dodatkowo zastosowa zawr odcinajcy. 3. Zawory odcinajce, o ktrych mowa w ust. 1 i 2, powinny spenia wymagania okrelone w 158 ust. 6. 161. [Kurek odcinajcy] 1. W przypadku instalacji gazowej, zasilanej z sieci gazowej o cinieniu do 500 kPa, z ktrej korzysta wicej ni jeden odbiorca lub w ktrej nominalne zuycie gazu jest wiksze ni 10 m3/h, w przeliczeniu na gaz ziemny wysokometanowy, przed urzdzeniem redukcyjnym naley zainstalowa zawr odcinajcy, a za tym urzdzeniem zawr odcinajcy bdcy kurkiem gwnym. 2. W przypadku instalacji gazowej, zasilanej ze wsplnej sieci o cinieniu do 500 kPa, z ktrej korzysta jeden odbiorca, a nominalne zuycie gazu jest mniejsze ni 10 m3/h, dopuszcza si, aby zawr odcinajcy zainstalowany przed urzdzeniem redukcyjnym by traktowany jako kurek gwny. Przepis ten stosuje si take, jeeli urzdzenie redukcyjne jest poczone w jeden zesp z gazomierzem. 162. [Zabezpieczenia] Urzdzenia redukcyjne mog by instalowane wycznie na zewntrz budynku i powinny by zabezpieczone przed dostpem osb niepowoanych i uszkodzeniami mechanicznymi. 163. [Przewody - prowadzenie] 1. Przewody instalacji gazowej, prowadzone poniej poziomu terenu, poza budynkiem w odlegoci wikszej ni 0,5 m od jego ciany zewntrznej, powinny spenia wymagania okrelone w przepisach odrbnych dotyczcych sieci gazowych. 1a.[84] Przewody instalacji gazowej powinny by wykonane w sposb zapewniajcy spenienie wymaga szczelnoci i trwaoci okrelonych w Polskiej Normie dotyczcej przewodw gazowych dla budynkw. 2. Przewody instalacji gazowej, poczwszy od 0,5 m przed zewntrzn cian budynku do kurkw odcinajcych przed gazomierzami w budynkach mieszkalnych wielorodzinnych lub do odgazie lokali uytkowych w budynkach uytecznoci publicznej, powinny by wykonane z rur stalowych bez szwu bd z rur stalowych ze szwem przewodowych, zgodnych z wymaganiami przedmiotowych Polskich Norm, czonych przez spawanie. 3. Przewody instalacji gazowej w budynkach mieszkalnych jednorodzinnych, zagrodowych i rekreacji indywidualnej, poczwszy od 0,5 m przed zewntrzn cian budynku do wyprowadzenia poza lico wewntrzne tej ciany, powinny by wykonane z rur, o ktrych mowa w ust. 2. 4.[85] W budynkach mieszkalnych jednorodzinnych, budynkach w zabudowie zagrodowej i budynkach rekreacji indywidualnej przewody instalacji gazowej, a w pozostaych budynkach tylko przewody za gazomierzami lub odgazieniami prowadzcymi do odrbnych mieszka lub

lokali uytkowych, powinny by wykonane z rur, o ktrych mowa w ust. 2, czonych rwnie z zastosowaniem pocze gwintowanych lub z rur miedzianych czonych przez lutowanie lutem twardym. Dopuszcza si stosowanie innych sposobw czenia rur, jeeli speniaj one wymagania szczelnoci i trwaoci okrelone w Polskiej Normie dotyczcej przewodw gazowych dla budynkw. 5. Po zewntrznej stronie cian budynku nie mog by prowadzone przewody gazowe wykonane: 1) z rur stalowych, jeeli su do rozprowadzania paliw gazowych zawierajcych par wodn lub inne skadniki ulegajce kondensacji w warunkach eksploatacyjnych, 2) z rur miedzianych. 6. Przewody instalacji gazowej dla gazu pynnego mog by prowadzone powyej poziomu terenu midzy zbiornikiem, butl lub bateri butli a budynkiem, a take po zewntrznej cianie budynku, jeeli dugo tego przewodu nie jest wiksza ni 10 m, a skadniki gazu nie podlegaj kondensacji w warunkach eksploatacyjnych. 164. [Rozwinicie] 1. Przewodw instalacji gazowych nie naley prowadzi przez pomieszczenia mieszkalne oraz pomieszczenia, ktrych sposb uytkowania moe spowodowa naruszenie stanu technicznego instalacji lub wpywa na parametry eksploatacyjne gazu. 2.[86] Zabrania si prowadzenia przez pomieszczenia mieszkalne przewodw instalacji gazowej z zastosowaniem pocze gwintowanych, a take z zastosowaniem innych sposobw czenia rur, jeeli mog one stanowi zagroenie dla bezpieczestwa mieszkacw. 3. Przewody instalacji gazowej, w stosunku do przewodw innych instalacji stanowicych wyposaenie budynku (ogrzewczej wodocigowej, kanalizacyjnej, elektrycznej, piorunochronnej itp.), naley lokalizowa w sposb zapewniajcy bezpieczestwo ich uytkowania. Odlego midzy przewodami instalacji gazowej a innymi przewodami powinna umoliwia wykonywanie prac konserwacyjnych. 4. Poziome odcinki instalacji gazowych powinny by usytuowane w odlegoci co najmniej 0,1 m powyej innych przewodw instalacyjnych, natomiast jeeli gsto gazu jest wiksza od gstoci powietrza - poniej przewodw elektrycznych i urzdze iskrzcych. 5. Przewody instalacji gazowej krzyujce si z innymi przewodami instalacyjnymi powinny by od nich oddalone co najmniej o 0,02 m. 6. Dopuszcza si prowadzenie przewodw gazowych z rur stalowych bez szwu i rur stalowych ze szwem przewodowych, czonych za pomoc spawania przez jedn kondygnacj garau, znajdujc si bezporednio pod kondygnacj nadziemn budynku, pod warunkiem zabezpieczenia tych przewodw przed uszkodzeniem mechanicznym. 165. [Rozwizania techniczne] 1. Rozwizania techniczne instalacji gazowej powinny umoliwia samokompensacj wydue cieplnych oraz eliminowa ewentualne odksztacenia instalacji, wywoane deformacj lub osiadaniem budynku. 2. Przewody instalacji gazowych w piwnicach i suterenach naley prowadzi na powierzchni cian lub pod stropem, natomiast na pozostaych kondygnacjach nadziemnych dopuszcza si prowadzenie ich take w bruzdach osonitych nieuszczelnionymi ekranami lub wypenionych po uprzednim wykonaniu prby szczelnoci instalacji - atwo usuwaln mas tynkarsk, niepowodujc korozji przewodw. Wypenianie bruzd, w ktrych s prowadzone przewody z rur miedzianych, jest zabronione. 3. Przewody gazowe z rur stalowych, po wykonaniu prby szczelnoci, powinny by zabezpieczone przed korozj. 166. [Gazomierze - lokalizacja] 1.[87] Urzdzenia pomiarowe zuycia gazu, zwane dalej "gazomierzami", speniajce wymagania okrelone w Polskiej Normie dotyczcej gazomierzy, powinny by zainstalowane oddzielnie dla kadego z odbiorcw i zabezpieczone przed dostpem osb nieupowanionych. 2. Lokalizacja gazomierzy powinna zapewnia atwy dostp do ich kontroli lub wymiany. 3. Przed kadym gazomierzem naley zainstalowa zawr odcinajcy. Jeeli gazomierz jest instalowany w jednej szafce z kurkiem gwnym, uznaje si, e wymaganie to jest spenione. 4. Gazomierze mog by instalowane:

1) w szafkach z materiaw co najmniej trudnozapalnych, z otworami wentylacyjnymi: a) na klatkach schodowych lub korytarzach oglnych, b) na zewntrz budynku, razem z kurkiem gwnym instalacji gazowej, z zachowaniem warunkw okrelonych w 159 i 160, 2) w szybach wentylowanych przeznaczonych dla pionw instalacyjnych, z drzwiczkami bez otworw wentylacyjnych, dostpnymi od strony pomieszcze niemieszkalnych. 5. Dopuszcza si instalowanie gazomierzy, take bez szafek, w kuchniach stanowicych samodzielne pomieszczenie oraz w przedpokojach w istniejcych budynkach mieszkalnych, podlegajcych przebudowie lub w ktrych nastpuje remont instalacji gazowej. 6. Gazomierze mog by ponadto instalowane w wydzielonych i zamykanych pomieszczeniach piwnicznych, jeeli maj one otwr okienny oraz przewd wentylacji grawitacyjnej wyprowadzony ponad dach lub przez cian zewntrzn na wysoko co najmniej 2,5 m powyej terenu, w odlegoci nie mniejszej ni 0,5 m od bocznej krawdzi okien, drzwi i innych otworw. 167. [Zakaz instalowania] Gazomierzy nie mona instalowa: 1) w pomieszczeniach mieszkalnych, azienkach lub innych, w ktrych wystpuje zagroenie korozyjne (wilgo, opary zwizkw chemicznych itp.), 2) we wsplnych wnkach z licznikami elektrycznymi, 3) w odlegoci mniejszej w rzucie poziomym ni 1 m od palnika gazowego lub innego paleniska, 4) w odlegoci mniejszej ni 3 m od urzdzenia gazowego, mierzc w rozwiniciu dugoci przewodu. 168. [Instalacja] 1. Gazomierze naley instalowa w przedziale wysokoci od 0,3 m do 1,8 m od poziomu podogi do spodu gazomierza lub co najmniej 0,5 m od poziomu terenu. 2. Gazomierze do pomiaru przepywu gazu o gstoci mniejszej od gstoci powietrza powinny by umieszczone powyej licznika elektrycznego i innych urzdze mogcych iskrzy, a do gazu o gstoci wikszej od gstoci powietrza - o co najmniej 0,3 m poniej licznika i takich urzdze. 3. Gazomierze instalowane bez szafek, na tym samym poziomie co liczniki elektryczne lub inne mogce iskrzy urzdzenia, powinny by od nich oddalone co najmniej o 1 m. 4. Dopuszcza si zmniejszenie odlegoci, o ktrej jest mowa w ust. 3, jeeli midzy tymi urzdzeniami zostanie wykonana przegroda z materiau niepalnego o wysokoci co najmniej 0,5 m powyej i poniej gazomierza oraz wysigu wikszym o co najmniej 0,1 m od odlegoci lica gazomierza od ciany, na ktrej jest zainstalowany. 169. [Moliwo odczenia] Rozwizania techniczne pocze gazomierzy i urzdze gazowych z instalacj powinny umoliwia ich odczenie bez koniecznoci demontau czci instalacji. 170. [Warunki] 1. Urzdzenia gazowe mog by instalowane wycznie w pomieszczeniach speniajcych warunki dotyczce ich wysokoci, kubatury, wentylacji i odprowadzenia spalin, a take dopywu powietrza do spalania okrelone w rozporzdzeniu, w Polskich Normach i przepisach odrbnych. 2. Urzdzenia gazowe z otwart komor spalania, przez co rozumie si urzdzenia typu A i B, nie mog by instalowane w pomieszczeniach mieszkalnych, z zastrzeeniem 93 ust. 2 i 3. 3. Urzdzenia gazowe z zamknit komor spalania, przez co rozumie si urzdzenia typu C, mog by instalowane w pomieszczeniach mieszkalnych, niezalenie od rodzaju wystpujcej w nich wentylacji, pod warunkiem zastosowania koncentrycznych przewodw powietrznospalinowych, z zachowaniem wymaga 175. 171. [Zabezpieczenie] Urzdzenia gazowe, pozostajce bez staego dozoru w czasie ich uytkowania, takie jak koty gazowe lub ogrzewacze pomieszcze, powinny by wyposaone w samoczynnie dziaajce zabezpieczenia przed skutkami spadku cinienia lub przerw w dopywie gazu. 172. [Obcienie cieplne] 1. Maksymalne, czne obcienie cieplne przypadajce na 1 m3

kubatury, suce do okrelania wymaganej kubatury pomieszczenia, w ktrym s zainstalowane urzdzenia gazowe, pobierajce powietrze do spalania z tego pomieszczenia, nie moe przekracza wartoci okrelonych w poniszej tabeli: Rodzaje pomieszcze Maksymalne obcienie cieplne urzdze gazowych na 1 m3 kubatury pomieszczenia typ A - bez odprowadzenia spalin 1 Pomieszczenia przeznaczone na stay pobyt ludzi oraz wnki kuchenne poczone z przedpokojem 2 175 W (150 kcal/h) typ B - z odprowadzeniem spalin 3 350 W (300 kcal/h)

Pomieszczenia nie przeznaczone 930 W na stay pobyt ludzi, w tym (800 kcal/h) pomieszczenia kuchenne w mieszkaniach

4650 W (4000 kcal/h)

2. W przypadku instalowania w jednym pomieszczeniu urzdze gazowych bez odprowadzenia spalin i z odprowadzeniem spalin, czne obcienie cieplne pochodzce od tych urzdze przypadajce na 1 m3 kubatury pomieszczenia nie moe przekracza wielkoci podanych w tabeli w ust. 1, kolumna 2. 3. Kubatura pomieszcze, w ktrych instaluje si urzdzenia gazowe, nie powinna by mniejsza ni: 1) 8 m3 - w przypadku urzdze pobierajcych powietrze do spalania z tych pomieszcze, 2) 6,5 m3 - w przypadku urzdze z zamknit komor spalania. 4. Pomieszczenia, w ktrych instaluje si urzdzenia gazowe, powinny mie wysoko co najmniej 2,2 m. 5. W budynkach jednorodzinnych, mieszkalnych w zabudowie zagrodowej i rekreacji indywidualnej, wzniesionych przed dniem wejcia w ycie rozporzdzenia, dopuszcza si instalowanie gazowych kotw grzewczych w pomieszczeniach technicznych o wysokoci co najmniej 1,9 m, z zachowaniem warunkw okrelonych w ust. 1 i 170 ust. 1 i 2. 173. [Warunki instalacji] 1. Przy instalowaniu urzdze gazowych naley speni nastpujce warunki: 1) urzdzenia gazowe naley poczy ze stalowymi lub miedzianymi przewodami instalacji gazowej na stae lub z zastosowaniem elastycznych przewodw metalowych, 2) zawr odcinajcy dopyw gazu do urzdzenia naley umieci w pomieszczeniu, w ktrym jest zainstalowane urzdzenie gazowe, w miejscu atwo dostpnym, w odlegoci nie wikszej ni 1 m od krca przyczeniowego, 3) kuchnie i kuchenki gazowe naley instalowa w odlegoci co najmniej 0,5 m od okien do boku urzdzenia, liczc w rzucie poziomym, 4) ogrzewacze pomieszcze, ktrych temperatura oson moe przekroczy 60 st. C, naley instalowa w odlegoci co najmniej 0,3 m od cian z materiaw atwo zapalnych, otynkowanych oraz w odlegoci 0,6 m od elementw cian z materiaw atwo zapalnych, nieosonitych tynkiem, 5) grzejniki gazowe wody przepywowej naley instalowa na cianach z materiaw niepalnych bd odizolowa je od ciany z materiaw palnych pyt z materiau niepalnego.

2. Urzdzenia gazowe, wymagajce przemieszczania, takie jak palniki, kolby, lutownice, mog by instalowane za pomoc przewodw elastycznych przeznaczonych do takich celw. 174. [Poczenie z kanaem spalinowym] 1.[88] Grzewcze urzdzenia gazowe, takie jak: koty ogrzewcze, grzejniki wody przepywowej, niezalenie od ich obcie cieplnych, powinny by podczone na stae z indywidualnymi kanaami spalinowymi, z uwzgldnieniem instrukcji technicznej producenta urzdzenia, o ktrej mowa w przepisach dotyczcych zasadniczych wymaga dla urzdze spalajcych paliwa gazowe. 2. Przewody i kanay spalinowe odprowadzajce spaliny od urzdze gazowych na zasadzie cigu naturalnego powinny posiada przekroje wynikajce z oblicze oraz zapewnia podcinienie cigu w wysokoci odpowiedniej dla typu urzdzenia i jego mocy cieplnej. 3. Dopuszcza si stosowanie zbiorczych przewodw systemw powietrzno-spalinowych przystosowanych do pracy z urzdzeniami z zamknit komor spalania, wyposaonymi w zabezpieczenia przed zanikiem cigu kominowego. 4. Dopuszcza si stosowanie indywidualnych przewodw powietrznych i spalinowych jako zestawu wyrobw sucych do doprowadzenia powietrza do urzdzenia gazowego i odprowadzenia spalin na zewntrz. 5. Dopuszcza si w pomieszczeniu kotowni przyczenie kilku kotw do wsplnego kanau spalinowego w przypadku: 1) kotw pobierajcych powietrze do spalania z pomieszczenia, pod warunkiem zastosowania skrzyniowego przerywacza cigu lub wyposaenia kotw w czujniki zaniku cigu kominowego wyczajcych rwnoczenie wszystkie koty, 2) wykonania dla kotw z palnikami nadmuchowymi przewodu spalinowego o przekroju poprzecznym nie mniejszym ni 1,6 sumy przekrojw przewodw odprowadzajcych spaliny z poszczeglnych kotw, a take wyposaenie wylotu przewodu spalinowego w czujnik zaniku cigu kominowego, wyczajcego rwnoczenie wszystkie koty. 6.[89] Przewody i kanay spalinowe, odprowadzajce spaliny od grzewczych urzdze gazowych, powinny by dostosowane do warunkw pracy danego typu urzdzenia. 7. Przewody i kanay spalinowe odprowadzajce spaliny od urzdze gazowych, z wyczeniem kotw, powinny spenia nastpujce wymagania: 1) przekroje poprzeczne przewodu, a take kanau spalinowego powinny by stae na caej dugoci, 2) dugo pionowych przewodw spalinowych powinna by nie mniejsza ni 0,22 m, a przewodw poziomych uoonych ze spadkiem co najmniej 5% w kierunku urzdzenia - nie wiksza ni 2 m, 3) dugo kanau spalinowego mierzona od osi wlotu przewodu spalinowego do krawdzi wylotu kanau nad dachem powinna by nie mniejsza ni 2 m, 4) wyloty kanaw spalinowych, jeeli wynika to z warunkw pracy urzdze, powinny by zaopatrzone w wywietrzniki dobrane do iloci spalin, dugoci odcinkw pionowych, pooenia w okrelonej strefie wiatrowej i warunkw lokalnych. 8. Dopuszcza si instalowanie przepustnic w przewodach odprowadzajcych spaliny z poszczeglnych urzdze, jeeli ich dziaanie nie zakca przepywu spalin. 9. Urzdzenia gazowe wyposaone w palniki nadmuchowe powinny by poczone przewodami z kanaami spalinowymi, ktrych przekroje naley dobiera z uwzgldnieniem nadcinie wystpujcych w komorach spalania tych urzdze. 10. Nad urzdzeniami gazowymi typu restauracyjnego z odprowadzeniem spalin do pomieszczenia naley umieszcza okapy odprowadzajce te spaliny do kanaw spalinowych, przy czym dla urzdze o mocy cieplnej wikszej ni 30 kW naley instalowa czujniki, wyczajce urzdzenie w przypadku zaniku cigu kominowego. 175. [Przewody powietrzne i spalinowe] 1. Indywidualne koncentryczne przewody powietrzno-spalinowe lub oddzielne przewody powietrzne i spalinowe od urzdze gazowych z zamknit komor spalania mog by wyprowadzone przez zewntrzn cian budynku, jeeli urzdzenia te maj nominaln moc ciepln nie wiksz ni: 1) 21 kW - w wolno stojcych budynkach jednorodzinnych, zagrodowych i rekreacji

indywidualnej, 2) 5 kW - w pozostaych budynkach mieszkalnych. 2.[90] Wyloty przewodw, o ktrych mowa w ust. 1 pkt 2, powinny znajdowa si wyej ni 2,5 m ponad poziomem terenu. Dopuszcza si sytuowanie tych wylotw poniej 2,5 m, lecz nie mniej ni 0,5 m ponad poziomem terenu, jeeli w odlegoci do 8 m nie znajduje si plac zabaw dla dzieci lub inne miejsca rekreacyjne. 3.[91] Odlego midzy wylotami przewodw, o ktrych mowa w ust. 1, powinna by nie mniejsza ni 3 m, a odlego tych wylotw od najbliszej krawdzi okien otwieranych i ryzalitw przesaniajcych nie mniejsza ni 0,5 m. 4. W budynkach produkcyjnych i magazynowych oraz halach sportowych i widowiskowych nie ogranicza si nominalnej mocy cieplnej urzdze z zamknit komor spalania, od ktrych indywidualne koncentryczne przewody powietrzno-spalinowe lub oddzielne przewody powietrzne i spalinowe s wyprowadzone przez zewntrzn cian budynku, jeeli odlego tej ciany od granicy dziaki budowlanej wynosi co najmniej 8 m, a od ciany innego budynku z oknami nie mniej ni 12 m, a take jeeli wyloty przewodw znajduj si wyej ni 3 m ponad poziomem terenu. 176. [Koty na paliwa gazowe] 1. Pomieszczenia przeznaczone do instalowania kotw na paliwa gazowe powinny odpowiada wymaganiom 172 oraz innym przepisom rozporzdzenia, a take odpowiada wymaganiom okrelonym w Polskiej Normie dotyczcej kotowni wbudowanych na paliwa gazowe o gstoci wzgldnej mniejszej ni 1. 2. Koty na paliwa gazowe o cznej mocy cieplnej do 30 kW mog by instalowane w pomieszczeniach nieprzeznaczonych na stay pobyt ludzi oraz w miejscach, o ktrych mowa w ust. 3. 3. Koty na paliwa gazowe o cznej mocy cieplnej powyej 30 kW do 60 kW naley instalowa w pomieszczeniu technicznym lub w przewidzianym wycznie na kotowni budynku wolno stojcym. 4. Koty na paliwa gazowe o cznej mocy cieplnej powyej 60 kW do 2000 kW naley instalowa w sucym wycznie do tego celu pomieszczeniu technicznym lub w budynku wolno stojcym przeznaczonym wycznie na kotowni. 5. Koty na paliwa gazowe o cznej mocy cieplnej powyej 2000 kW mog by instalowane wycznie w budynku wolno stojcym przeznaczonym na kotowni. 6. Kubatura pomieszcze z kotami na paliwa gazowe o cznej mocy cieplnej do 60 kW oraz z kotami o mocy cieplnej powyej 60 kW pobierajcymi powietrze z pomieszcze powinna odpowiada wymaganiom okrelonym w 172. 7. Kubatura pomieszcze z kotami, o ktrych mowa w ust. 4 i 5, z zamknit komor spalania, powinna by okrelana indywidualnie, przy uwzgldnieniu warunkw technicznych i technologicznych, a take wymaga eksploatacyjnych. 8. W pomieszczeniu z zainstalowanymi kotami, o ktrych mowa w ust. 4 i 5, zabrania si instalowania urzdze przeznaczonych do pomiaru zuycia gazu. 9. Do pomieszcze technicznych z zainstalowanymi kotami o cznej mocy cieplnej powyej 60 kW do 2000 kW, zlokalizowanych w budynku o innym przeznaczeniu ni kotownia, naley doprowadzi odrbny przewd gazowy, z ktrego nie mog by zasilane pozostae urzdzenia gazowe w tym budynku. 177. [Gaz w butlach] Urzdzenia gazowe instalowane w budynku mog by zasilane gazem pynnym z indywidualnych butli o nominalnej zawartoci gazu do 11 kg, pod warunkiem spenienia nastpujcych wymaga: 1) w jednym mieszkaniu, warsztacie lub lokalu uytkowym nie naley instalowa wicej ni dwch butli, 2) w pomieszczeniu, w ktrym instaluje si butl, naley zachowa temperatur nisz ni 35 st. C, 3) butl naley instalowa wycznie w pozycji pionowej, 4) butl naley zabezpieczy przed uszkodzeniami mechanicznymi,

5) midzy butl a urzdzeniem promieniujcym ciepo, z wyczeniem zestaww urzdze gazowych z butlami, naley zachowa odlego co najmniej 1,5 m, 6) butli nie naley umieszcza w odlegoci mniejszej ni 1 m od urzdze mogcych powodowa iskrzenie, 7) urzdzenia gazowe naley czy z reduktorem cinienia gazu na butli za pomoc elastycznego przewodu o dugoci nieprzekraczajcej 3 m i wytrzymaoci na cinienie co najmniej 300 kPa, odpornego na skadniki gazu pynnego, uszkodzenia mechaniczne oraz temperatur do 60 st. C, 8) urzdzenie gazowe o mocy cieplnej przekraczajcej 10 kW naley czy z przewodem elastycznym, o ktrym mowa w pkt 7, rur stalow o dugoci co najmniej 0,5 m. 178. [Rozwinicie] Instalacje gazowe w budynku lub w zespole budynkw mog by zasilane gazem pynnym z butli gazowej o nominalnej zawartoci gazu do 33 kg lub z baterii takich butli, pod warunkiem spenienia nastpujcych wymaga: 1) butle powinny by umieszczone na zewntrz budynku, w miejscu oznakowanym, na utwardzonym podou, pod zadaszeniem chronicym od wpywu czynnikw atmosferycznych, 2) liczba butli w baterii nie moe przekracza 10, 3) butle w baterii powinny by podczone do kolektora wykonanego z rury stalowej bez szwu lub rury przewodowej czonej przez spawanie, 4) odlego butli od najbliszych otworw okiennych lub drzwiowych w cianie zewntrznej budynku nie powinna by mniejsza ni 2 m, 5) butle nie mog by sytuowane w zagbieniach terenu. 179. [Zbiorniki gazu pynnego] [92] 1. Instalacje gazowe w budynku lub w zespole budynkw mog by zasilane z jednego zbiornika z gazem pynnym lub grupy takich zbiornikw. 2. Liczba zbiornikw naziemnych w grupie nie powinna przekracza 6 sztuk, a ich czna pojemno 100 m3. Odlego pomidzy grupami zbiornikw naziemnych powinna wynosi: 1) 7,5 m - w przypadku, gdy czna pojemno zbiornikw w grupie nie przekracza 30 m3, 2) 15 m - w przypadku, gdy czna pojemno zbiornikw w grupie przekracza 30 m3. 3. Zbiorniki gazu pynnego nie mog by sytuowane w zagbieniach terenu, w miejscach podmokych oraz w odlegoci mniejszej ni 5 m od roww, studzienek lub wpustw kanalizacyjnych. 4. Dopuszczaln odlego zbiornikw z gazem pynnym od budynkw mieszkalnych, budynkw zamieszkania zbiorowego oraz budynkw uytecznoci publicznej, a take midzy zbiornikami, okrela ponisza tabela: Nominalna pojemno zbiornika w m3 Odlego budynkw mieszkalnych, Odlego od budynkw zamieszkania zbiorowego i ssiedniego zbiornika budynkw uytecznoci publicznej od: naziemnego lub podziemnego w m zbiornika naziemnego w m 1 do 3 powyej 3 do 5 powyej 5 do 7 2 3 5 7,5 zbiornika podziemnego w m 3 1 2,5 3 4 1 1 1,5

powyej 7 do 10

10

5 10

1,5 1/4 sumy rednic dwch ssiednich zbiornikw

powyej 10 do 20 40 powyej 40 do 30 65 powyej 65 do 40 100

15 20

5. Dopuszczalna odlego zbiornikw z gazem pynnym od budynkw produkcyjnych i magazynowych powinna wynosi dla zbiornikw o pojemnoci: 1) do 10 m3 - nie mniej ni odlego okrelona w tabeli w ust. 4 w kolumnach 2 i 3, 2) powyej 10 m3 - nie mniej ni poowa odlegoci okrelonej w tabeli w ust. 4 w kolumnach 2 i 3. 6. Odlego zbiornikw z gazem pynnym od granicy z ssiedni dziak budowlan powinna by nie mniejsza ni poowa odlegoci okrelonej w tabeli w ust. 4 w kolumnach 2 i 3, przy zachowaniu wymaganej odlegoci od budynku danego rodzaju. 7. Odlegoci okrelone w tabeli w ust. 4 w kolumnie 2 mog by zmniejszone do 50% w przypadku zastosowania wolno stojcej ciany oddzielenia przeciwpoarowego o klasie odpornoci ogniowej co najmniej RE I 120, usytuowanej pomidzy zbiornikiem z gazem pynnym a budynkiem. Wymiary wolno stojcej ciany oraz jej odlego od zbiornika powinny by tak dobrane, aby osoni zbiornik od tej czci budynku, ktra znajduje si w odlegoci mniejszej ni okrelona w tabeli w ust. 4 w kolumnie 2 od dowolnego punktu zbiornika. 8. Dla zbiornika z gazem pynnym o pojemnoci do 10 m3 zmniejszenie jego odlegoci od budynku, o ktrej mowa w ust. 7, moe mie miejsce rwnie wwczas, gdy pionowy pas ciany tego budynku o szerokoci co najmniej rwnej rzutowi rwnolegemu zbiornika, powikszonej po 2 m z obu jego stron, oraz o wysokoci rwnej wysokoci budynku bdzie mia klas odpornoci ogniowej co najmniej R E I 120 i w tym pasie ciany nie bd znajdoway si otwory okienne i drzwiowe. 9. Odlego zbiornika z gazem pynnym od rzutu poziomego skrajnego przewodu elektroenergetycznej linii napowietrznej, a take od szyny zelektryfikowanej linii kolejowej lub tramwajowej powinna wynosi co najmniej: 1) 3 m - przy napiciu linii elektroenergetycznej lub sieci trakcyjnej do 1 kV, 2) 15 m - przy napiciu linii elektroenergetycznej lub sieci trakcyjnej rwnym lub wikszym od 1 kV.

Rozdzia 8. Instalacja elektryczna

180. [Wymogi oglne] Instalacja i urzdzenia elektryczne, przy zachowaniu przepisw rozporzdzenia, przepisw odrbnych dotyczcych dostarczania energii, ochrony przeciwpoarowej, ochrony rodowiska oraz bezpieczestwa i higieny pracy, a take wymaga Polskich Norm odnoszcych si do tych instalacji i urzdze, powinny zapewnia: 1) dostarczanie energii elektrycznej o odpowiednich parametrach technicznych do odbiornikw, stosownie do potrzeb uytkowych, 2) ochron przed poraeniem prdem elektrycznym, przepiciami czeniowymi i atmosferycznymi, powstaniem poaru, wybuchem i innymi szkodami, 3) ochron przed emisj drga i haasu powyej dopuszczalnego poziomu oraz przed szkodliwym oddziaywaniem pola elektromagnetycznego. 180a. [Maksymalna warto mocy jednostkowej] [93] W budynku uytecznoci publicznej, o ktrym mowa w poniszej tabeli, warto mocy jednostkowej owietlenia nie moe przekracza okrelonych wielkoci dopuszczalnych:

Typ budynku

Maksymalna warto mocy jednostkowej [W/m2] Klasa kryteriw*) A B 20 20 25 25 20 25 C 25 25 35 35 30 35

Biura Szkoy Szpitale Restauracje Sportoworekreacyjne Handlowousugowe

15 15 15 10 10 15

*) Ustala si nastpujce klasy kryteriw: A - spenianie kryteriw owietlenia w stopniu podstawowym B - spenianie kryteriw owietlenia w stopniu rozszerzonym C - spenienie kryteriw owietlenia w stopniu penym z uwzgldnieniem komunikacji wizualnej 181. [Owietlenie awaryjne] [94] 1. Budynek, w ktrym zanik napicia w elektroenergetycznej sieci zasilajcej moe spowodowa zagroenie ycia lub zdrowia ludzi, powane zagroenie rodowiska, a take znaczne straty materialne, naley zasila co najmniej z dwch niezalenych, samoczynnie zaczajcych si rde energii elektrycznej oraz wyposaa w samoczynnie zaczajce si owietlenie awaryjne (zapasowe lub ewakuacyjne). W budynku wysokociowym jednym ze rde zasilania powinien by zesp prdotwrczy. 2. Awaryjne owietlenie zapasowe naley stosowa w pomieszczeniach, w ktrych po zaniku owietlenia podstawowego istnieje konieczno kontynuowania czynnoci w niezmieniony sposb lub ich bezpiecznego zakoczenia, przy czym czas dziaania tego owietlenia powinien by dostosowany do uwarunkowa wynikajcych z wykonywanych czynnoci oraz warunkw wystpujcych w pomieszczeniu. 3. Awaryjne owietlenie ewakuacyjne naley stosowa: 1) w pomieszczeniach: a) widowni kin, teatrw i filharmonii oraz innych sal widowiskowych, b) audytoriw, sal konferencyjnych, czytelni, lokali rozrywkowych oraz sal sportowych, przeznaczonych dla ponad 200 osb, c) wystawowych w muzeach, d) o powierzchni netto ponad 1000 m2 w garaach owietlonych wycznie wiatem sztucznym, e) o powierzchni netto ponad 2000 m2 w budynkach uytecznoci publicznej, budynkach zamieszkania zbiorowego oraz w budynkach produkcyjnych i magazynowych, 2) na drogach ewakuacyjnych: a) z pomieszcze wymienionych w pkt 1, b) owietlonych wycznie wiatem sztucznym, c) w szpitalach i innych budynkach przeznaczonych przede wszystkim do uytku osb o

ograniczonej zdolnoci poruszania si, d) w wysokich i wysokociowych budynkach uytecznoci publicznej i zamieszkania zbiorowego. 4. Awaryjne owietlenie ewakuacyjne nie jest wymagane w pomieszczeniach, w ktrych awaryjne owietlenie zapasowe spenia warunek okrelony w ust. 5 dla awaryjnego owietlenia ewakuacyjnego. 5. Awaryjne owietlenie ewakuacyjne powinno dziaa przez co najmniej 1 godzin od zaniku owietlenia podstawowego. 6. W pomieszczeniu, ktre jest uytkowane przy wyczonym owietleniu podstawowym, naley stosowa owietlenie dodatkowe, zasilane napiciem nieprzekraczajcym napicia dotykowego dopuszczalnego dugotrwale, suce uwidocznieniu przeszkd wynikajcych z ukadu budynku, drg komunikacji oglnej lub sposobu jego uytkowania, a take podwietlane znaki wskazujce kierunki ewakuacji. 7. Owietlenie awaryjne naley wykonywa zgodnie z Polskimi Normami dotyczcymi wymaga w tym zakresie. 182. [Stacja transformatorw] Pomieszczenie stacji transformatorowej moe by sytuowane w budynkach o innym przeznaczeniu, jeeli s spenione warunki okrelone w 96 oraz: 1) zostanie zachowana odlego pozioma i pionowa od pomieszcze przeznaczonych na stay pobyt ludzi co najmniej 2,8 m, 2) ciany i stropy bd stanowiy oddzielenia przeciwpoarowe oraz bd miay zabezpieczenia przed przedostawaniem si cieczy i gazw. 183. [Instalacje elektryczne - wymogi techniczne] 1.[95] W instalacjach elektrycznych naley stosowa: 1) zcza instalacji elektrycznej budynku, umoliwiajce odczenie od sieci zasilajcej i usytuowane w miejscu dostpnym dla dozoru i obsugi oraz zabezpieczone przed uszkodzeniami, wpywami atmosferycznymi, a take ingerencj osb niepowoanych, 2) oddzielny przewd ochronny i neutralny, w obwodach rozdzielczych i odbiorczych, 3) urzdzenia ochronne rnicowoprdowe uzupeniajce podstawow ochron przeciwporaeniow i ochron przed powstaniem poaru, powodujce w warunkach uszkodzenia samoczynne wyczenie zasilania; 4) wyczniki nadprdowe w obwodach odbiorczych, 5) zasad selektywnoci (wybirczoci) zabezpiecze, 6) przeciwpoarowe wyczniki prdu, 7) poczenia wyrwnawcze gwne i miejscowe, czce przewody ochronne z czciami przewodzcymi innych instalacji i konstrukcji budynku, 8) zasad prowadzenia tras przewodw elektrycznych w liniach prostych, rwnolegych do krawdzi cian i stropw, 9) przewody elektryczne z yami wykonanymi wycznie z miedzi, jeeli ich przekrj nie przekracza 10 mm2, 10) urzdzenia ochrony przeciwprzepiciowej. 1a.[96] Poczeniami wyrwnawczymi, o ktrych mowa w ust. 1 pkt 7, naley obj: 1) instalacj wodocigow wykonan z przewodw metalowych, 2) metalowe elementy instalacji kanalizacyjnej, 3) instalacj ogrzewcz wodn wykonan z przewodw metalowych, 4) metalowe elementy instalacji gazowej, 5) metalowe elementy szybw i maszynowni dwigw, 6) metalowe elementy przewodw i wkadw kominowych,

7) metalowe elementy przewodw i urzdze do wentylacji i klimatyzacji, 8) metalowe elementy obudowy urzdze instalacji telekomunikacyjnej. 2. Przeciwpoarowy wycznik prdu, odcinajcy dopyw prdu do wszystkich obwodw, z wyjtkiem obwodw zasilajcych instalacje i urzdzenia, ktrych funkcjonowanie jest niezbdne podczas poaru, naley stosowa w strefach poarowych o kubaturze przekraczajcej 1000 m3 lub zawierajcych strefy zagroone wybuchem. 3. Przeciwpoarowy wycznik prdu powinien by umieszczony w pobliu gwnego wejcia do obiektu lub zcza i odpowiednio oznakowany. 4. Odcicie dopywu prdu przeciwpoarowym wycznikiem nie moe powodowa samoczynnego zaczenia drugiego rda energii elektrycznej, w tym zespou prdotwrczego, z wyjtkiem rda zasilajcego owietlenie awaryjne, jeeli wystpuje ono w budynku. 184. [Uziemienie] 1. Jako uziomy instalacji elektrycznej naley wykorzystywa metalowe konstrukcje budynkw, zbrojenia fundamentw oraz inne metalowe elementy umieszczone w niezbrojonych fundamentach stanowice sztuczny uziom fundamentowy. 2. Dopuszcza si wykorzystywanie jako uziomy instalacji elektrycznej metalowych przewodw sieci wodocigowej, pod warunkiem zachowania wymaga Polskiej Normy dotyczcej uziemie i przewodw ochronnych oraz uzyskania zgody jednostki eksploatujcej t sie. 3.[97] Instalacja piorunochronna, o ktrej mowa w 53 ust. 2, powinna by wykonana zgodnie z wymaganiami Polskich Norm dotyczcych ochrony odgromowej obiektw budowlanych. 185. [Liczniki pomiaru zuycia] 1. Instalacja odbiorcza w budynku i w samodzielnym lokalu powinna by wyposaona w urzdzenia do pomiaru zuycia energii elektrycznej, usytuowane w miejscu atwo dostpnym i zabezpieczone przed uszkodzeniami i ingerencj osb niepowoanych. 2. W budynku wielorodzinnym liczniki pomiaru zuycia energii elektrycznej naley umieszcza poza lokalami mieszkalnymi, w zamykanych szafkach. 186. [Zgodno z normami] 1. Prowadzenie instalacji i rozmieszczenie urzdze elektrycznych w budynku powinno zapewnia bezkolizyjno z innymi instalacjami w zakresie odlegoci i ich wzajemnego usytuowania oraz uwzgldnia warunki okrelone w 164. 2.[98] Gwne cigi instalacji elektrycznej w budynku mieszkalnym wielorodzinnym, budynku zamieszkania zbiorowego i budynku uytecznoci publicznej naley prowadzi poza mieszkaniami i pomieszczeniami przeznaczonymi na pobyt ludzi, w wydzielonych kanaach lub szybach instalacyjnych, zgodnie z Polsk Norm dotyczc wymaga w tym zakresie. 187. [Prowadzenie przewodw] 1. Przewody i kable elektryczne naley prowadzi w sposb umoliwiajcy ich wymian bez potrzeby naruszania konstrukcji budynku. 2. Dopuszcza si prowadzenie przewodw elektrycznych wtynkowych, pod warunkiem pokrycia ich warstw tynku o gruboci co najmniej 5 mm. 3.[99] Przewody i kable elektryczne oraz wiatowodowe wraz z ich zamocowaniami, zwane dalej "zespoami kablowymi", stosowane w systemach zasilania i sterowania urzdzeniami sucymi ochronie przeciwpoarowej, powinny zapewnia cigo dostawy energii elektrycznej lub przekazu sygnau przez czas wymagany do uruchomienia i dziaania urzdzenia, z zastrzeeniem ust. 7. Ocena zespow kablowych w zakresie cigoci dostawy energii elektrycznej lub przekazu sygnau, z uwzgldnieniem rodzaju podoa i przewidywanego sposobu mocowania do niego, powinna by wykonana zgodnie z warunkami okrelonymi w Polskiej Normie dotyczcej badania odpornoci ogniowej. 4.[100] Zespoy kablowe umieszczone w pomieszczeniach chronionych staymi wodnymi urzdzeniami ganiczymi powinny by odporne na oddziaywanie wody. Jeeli przewody i kable uoone s w ognioochronnych kanaach kablowych, to wwczas wymaganie odpornoci na dziaanie wody uznaje si za spenione. 5.[101] Przewody i kable elektryczne w obwodach urzdze alarmu poaru, owietlenia awaryjnego i cznoci powinny mie klas PH odpowiedni do czasu wymaganego do dziaania tych urzdze, zgodnie z wymaganiami Polskiej Normy dotyczcej metody bada palnoci cienkich przewodw i kabli bez ochrony specjalnej stosowanych w obwodach zabezpieczajcych.

6.[102] Zespoy kablowe powinny by tak zaprojektowane i wykonane, aby w wymaganym czasie, o ktrym mowa w ust. 3 i 5, nie nastpia przerwa w dostawie energii elektrycznej lub przekazie sygnau spowodowana oddziaywaniami elementw budynku lub wyposaenia. 7.[103] Czas zapewnienia cigoci dostawy energii elektrycznej lub sygnau do urzdze, o ktrych mowa w ust. 3, moe by ograniczony do 30 minut, o ile zespoy kablowe znajduj si w obrbie przestrzeni chronionych staymi samoczynnymi urzdzeniami ganiczymi wodnymi. 188. [Obwody] 1. Obwody odbiorcze instalacji elektrycznej w budynku wielorodzinnym naley prowadzi w obrbie kadego mieszkania lub lokalu uytkowego. 2. W instalacji elektrycznej w mieszkaniu naley stosowa wyodrbnione obwody: owietlenia, gniazd wtyczkowych oglnego przeznaczenia, gniazd wtyczkowych w azience, gniazd wtyczkowych do urzdze odbiorczych w kuchni oraz obwody do odbiornikw wymagajcych indywidualnego zabezpieczenia. 189. [Instalacja owietleniowa] 1. Pomieszczenia w mieszkaniu naley wyposaa w wypusty owietleniowe oraz w niezbdn liczb odpowiednio rozmieszczonych gniazd wtyczkowych. 2. Instalacja owietleniowa w pokojach powinna umoliwia zaczanie rde wiata za pomoc cznikw wieloobwodowych. 190. [Zasilanie z tablic] W budynku wielorodzinnym owietlenie i odbiorniki w pomieszczeniach komunikacji oglnej oraz technicznych i gospodarczych powinny by zasilane z tablic administracyjnych. 191. [Sygnalizacja dzwonkowa] Mieszkania w budynku wielorodzinnym i odrbne mieszkania w budynku zamieszkania zbiorowego naley wyposay w instalacj wejciowej sygnalizacji dzwonkowej, a w razie przeznaczenia ich dla osb niepenosprawnych - rwnie w odpowiedni sygnalizacj alarmowo-przyzywow. 192. [Warunki bezpieczestwa] [104] 1. Instalacj telekomunikacyjn budynku, o ktrej mowa w 56, stanowi elementy infrastruktury telekomunikacyjnej, w szczeglnoci kable i przewody wraz z osprztem instalacyjnym i urzdzeniami telekomunikacyjnymi, poczwszy od punktu poczenia z publiczn sieci telekomunikacyjn (przecznica kablowa) lub od urzdzenia systemu radiowego do gniazda abonenckiego. 2. Poczenie sieci telekomunikacyjnej z instalacj telekomunikacyjn budynku powinno by usytuowane na pierwszej podziemnej lub pierwszej nadziemnej kondygnacji budynku, a w przypadku systemu radiowego - na jego najwyszej kondygnacji, w odrbnym pomieszczeniu lub szafce. 3. Gwne cigi instalacji telekomunikacyjnej powinny by prowadzone w wydzielonych kanaach lub szybach instalacyjnych poza mieszkaniami i lokalami uytkowymi oraz innymi pomieszczeniami, ktrych sposb uytkowania moe powodowa przerwy lub zakcenia przekazywanego sygnau. 4. Prowadzenie instalacji telekomunikacyjnej i rozmieszczenie urzdze telekomunikacyjnych w budynku powinno zapewnia bezkolizyjno z innymi instalacjami w zakresie ich wzajemnego usytuowania i bezpieczestwo osb korzystajcych z czci wsplnych budynku. 5. Miejsce lub pomieszczenie przeznaczone na osprzt i urzdzenia instalacyjne powinno by atwo dostpne dla obsugi technicznej i oznakowane w sposb jednoznacznie okrelajcy operatora sieci telekomunikacyjnej. 6. W instalacji telekomunikacyjnej naley zastosowa urzdzenia ochrony przeciwprzepiciowej, a elementy instalacji wyprowadzone ponad dach poczy z instalacj piorunochronn, o ktrej mowa w 184 ust. 3, lub bezporednio uziemi w przypadku braku instalacji piorunochronnej.

Rozdzia 9. Urzdzenia dwigowe

193. [Warunki oglne] 1. W budynkach, o ktrych mowa w 54 ust. 1 i 2, liczb i parametry techniczno-uytkowe dwigw naley ustala z uwzgldnieniem przeznaczenia budynku, jego wysokoci oraz liczby i rodzaju uytkownikw. 2. Co najmniej jeden z dwigw sucych komunikacji oglnej w budynku z pomieszczeniami

przeznaczonymi na pobyt ludzi, a take w kadej wydzielonej w pionie, odrbnej czci (segmencie) takiego budynku, powinien by przystosowany do przewozu mebli, chorych na noszach i osb niepenosprawnych. 2a.[105] Kabina dwigu osobowego dostpna dla osb niepenosprawnych powinna mie szeroko co najmniej 1,1 m i dugo 1,4 m, porcze na wysokoci 0,9 m oraz tablic przyzywow na wysokoci od 0,8 m do 1,2 m w odlegoci nie mniejszej ni 0,5 m od naroa kabiny z dodatkowym oznakowaniem dla osb niewidomych i informacj gosow. 3. W rdmiejskiej zabudowie uzupeniajcej w redniowysokim budynku mieszkalnym wielorodzinnym, majcym nie wicej ni 3 mieszkania dostpne z klatki schodowej na kondygnacji, dopuszcza si instalowanie dwigu niespeniajcego wymaga, okrelonych w ust. 2, poza przystosowaniem do potrzeb osb niepenosprawnych. 4. Dwigi przeznaczone dla ekip ratowniczych powinny spenia wymagania okrelone w 253 oraz w przepisach odrbnych dotyczcych ochrony przeciwpoarowej. 194. [Dostp do dwigu] 1. Dostp do dwigu powinien by zapewniony z kadej kondygnacji uytkowej. Nie dotyczy to kondygnacji nadbudowanej lub powstaej w wyniku adaptacji strychu na cele mieszkalne lub inne cele uytkowe. 2.[106] Rnica poziomw podogi kabiny dwigu, zatrzymujcego si na kondygnacji uytkowej, i posadzki tej kondygnacji przy wyjciu z dwigu nie powinna by wiksza ni 0,02 m. 195. [Odlego od ciany] Odlego pomidzy zamknitymi drzwiami przystankowymi dwigu a przeciwleg cian lub inn przegrod powinna wynosi co najmniej: 1) dla dwigw osobowych - 1,6 m, 2) dla dwigw towarowych maych - 1,8 m, 3) dla dwigw szpitalnych i towarowych - 3 m. 196. [Zastosowanie dylatacji] 1. Szyby dwigw z napdem elektrycznym w budynku mieszkalnym wielorodzinnym i zamieszkania zbiorowego powinny by oddylatowane od cian i stropw budynku. 2.[107] W budynkach, o ktrych mowa w ust. 1, dopuszcza si instalowanie dwigw z napdem elektrycznym bez wykonywania dylatacji szybw dwigowych, pod warunkiem ich oddzielenia od pomieszcze mieszkalnych pomieszczeniami nieprzeznaczonymi na stay pobyt ludzi oraz zastosowania w nieoddylatowanym szybie dwigowym zabezpiecze przed przenoszeniem drga z prowadnic jezdnych na konstrukcj budynku, tak aby poziomy haasu i drga przenikajcych do pomieszcze mieszkalnych nie przekraczay wartoci okrelonych w Polskich Normach dotyczcych dopuszczalnych wartoci poziomu dwiku w pomieszczeniach oraz oceny wpywu drga na ludzi w budynkach. 3.[108] Wymaganie, o ktrym mowa w ust. 1, nie dotyczy dwigw z napdem hydraulicznym, dwigw towarowych maych, dwigw z maszynowni doln lub boczn oraz dwigw z wcigarkami bezreduktorowymi, z zastrzeeniem 96 ust. 1, w szczeglnoci zastosowania w nieoddylatowanym szybie dwigowym zabezpiecze przed przenoszeniem drga z prowadnic jezdnych na konstrukcj budynku, tak aby poziomy haasu i drga przenikajcych do pomieszcze mieszkalnych nie przekraczay wartoci okrelonych w Polskich Normach, o ktrych mowa w ust. 2. 197. [Maszynownia] 1. Zespoy napdowe dwigu powinny by zamocowane w sposb uniemoliwiajcy przenoszenie si drga na konstrukcj budynku. 2. Sytuowanie maszynowni dwigw obok pokojw mieszkalnych jest zabronione. Nie dotyczy to kondygnacji nadbudowanej lub powstaej w wyniku adaptacji strychu na cele mieszkalne, z zachowaniem warunkw okrelonych w 96. 3. Maszynownia dwigw powinna by wyposaona w urzdzenia umoliwiajce podnoszenie elementw instalacji dwigowych. 198. [Lokalizacja] 1. Szyby i maszynownie dwigw mog by umieszczane poza obrbem budynkw, pod warunkiem zapewnienia w nich minimalnej temperatury +5oC. 2. Szyby dwigu powinny by wykonane z materiaw niepylcych lub by zabezpieczone powok niepylc.

3. [109] (uchylony) 199. [Wymg bezpieczestwa] Prowadzenie bezporednio pod szybami dwigowymi drg komunikacyjnych oraz sytuowanie pomieszcze przeznaczonych na pobyt ludzi jest zabronione. Nie dotyczy to przypadkw, gdy strop pod szybem dwigu wytrzymuje obcienie zmienne co najmniej 5000 N/m2, a pod tras jazdy przeciwwagi znajduje si filar oparty na staym podou lub gdy przeciwwaga wyposaona jest w chwytacze. 200. [Dwigi w szpitalach] W szpitalach i budynkach opieki spoecznej kady dwig powinien by umieszczony w odrbnym szybie. W innych budynkach w jednym szybie mona umieszcza nie wicej ni 3 dwigi. 201. [Szyby dwigowe] W szybach dwigowych mona umieszcza wycznie urzdzenia i przewody zwizane z prac i konserwacj dwigu. 202. [Normy techniczne] Szczegowe wymagania, jakim powinny odpowiada pomieszczenia maszynowni, linowni oraz szyby dwigw, w tym nadszybia i podszybia, okrelaj przepisy o dozorze technicznym.

Dzia V. Bezpieczestwo konstrukcji

203. [Dopuszczalne obcienia] Budynki i urzdzenia z nimi zwizane powinny by projektowane i wykonywane w taki sposb, aby obcienia mogce na nie dziaa w trakcie budowy i uytkowania nie prowadziy do: 1) zniszczenia caoci lub czci budynku, 2) przemieszcze i odksztace o niedopuszczalnej wielkoci, 3) uszkodzenia czci budynkw, pocze lub zainstalowanego wyposaenia w wyniku znacznych przemieszcze elementw konstrukcji, 4) zniszczenia na skutek wypadku, w stopniu nieproporcjonalnym do jego przyczyny. 204. [Warunki bezpieczestwa konstrukcji] 1. Konstrukcja budynku powinna spenia warunki zapewniajce nieprzekroczenie stanw granicznych nonoci oraz stanw granicznych przydatnoci do uytkowania w adnym z jego elementw i w caej konstrukcji. 2. Stany graniczne nonoci uwaa si za przekroczone, jeeli konstrukcja powoduje zagroenie bezpieczestwa ludzi znajdujcych si w budynku oraz w jego pobliu, a take zniszczenie wyposaenia lub przechowywanego mienia. 3. Stany graniczne przydatnoci do uytkowania uwaa si za przekroczone, jeeli wymagania uytkowe dotyczce konstrukcji nie s dotrzymywane. Oznacza to, e w konstrukcji budynku nie mog wystpi: 1) lokalne uszkodzenia, w tym rwnie rysy, ktre mog ujemnie wpywa na przydatno uytkow, trwao i wygld konstrukcji, jej czci, a take przylegych do niej niekonstrukcyjnych czci budynku, 2) odksztacenia lub przemieszczenia ujemnie wpywajce na wygld konstrukcji i jej przydatno uytkow, wczajc w to rwnie funkcjonowanie maszyn i urzdze, oraz uszkodzenia czci niekonstrukcyjnych budynku i elementw wykoczenia, 3) drgania dokuczliwe dla ludzi lub powodujce uszkodzenia budynku, jego wyposaenia oraz przechowywanych przedmiotw, a take ograniczajce jego uytkowanie zgodnie z przeznaczeniem. 4. Warunki bezpieczestwa konstrukcji, o ktrych mowa w ust. 1, uznaje si za spenione, jeeli konstrukcja ta odpowiada Polskim Normom dotyczcym projektowania i obliczania konstrukcji. 5. Wzniesienie budynku w bezporednim ssiedztwie obiektu budowlanego nie moe powodowa zagroe dla bezpieczestwa uytkownikw tego obiektu lub obnienia jego przydatnoci do uytkowania. 6. W zakresie stanw granicznych przydatnoci do uytkowania budynkw projektowanych na terenach podlegajcych wpywom eksploatacji grniczej, wymaganie okrelone w ust. 4 nie dotyczy tych odksztace, uszkodze oraz drga konstrukcji, ktre wynikaj z oddziaywa powodowanych eksploatacj grnicz.

7.[110] Budynki uytecznoci publicznej z pomieszczeniami przeznaczonymi do przebywania znacznej liczby osb, takie jak: hale widowiskowe, sportowe, wystawowe, targowe, handlowe, dworcowe powinny by wyposaone, w zalenoci od potrzeb, w urzdzenia do staej kontroli parametrw istotnych dla bezpieczestwa konstrukcji, takich jak: przemieszczenia, odksztacenia i naprenia w konstrukcji. 205. [Zabezpieczenia grnicze] Na terenach podlegajcych wpywom eksploatacji grniczej powinny by stosowane zabezpieczenia konstrukcji budynkw, odpowiednie do stanu zagroenia, wynikajcego z prognozowanych oddziaywa powodowanych eksploatacj grnicz, przez ktre rozumie si wymuszone przemieszczenia i odksztacenia oraz drgania podoa. 206. [Ocena stanu konstrukcji i podoa] 1. W przypadku, o ktrym mowa w 204 ust. 5, budowa powinna by poprzedzona ekspertyz techniczn stanu obiektu istniejcego, stwierdzajcego jego stan bezpieczestwa i przydatnoci do uytkowania, uwzgldniajc oddziaywania wywoane wzniesieniem nowego budynku. 2. Rozbudowa, nadbudowa, przebudowa oraz zmiana przeznaczenia budynku powinny by poprzedzone ekspertyz techniczn stanu konstrukcji i elementw budynku, z uwzgldnieniem stanu podoa gruntowego.

Dzia VI. Bezpieczestwo poarowe

Rozdzia 1. Zasady oglne
207. [Lokalizacja budynku] 1. Budynek i urzdzenia z nim zwizane powinny by zaprojektowane i wykonane w sposb zapewniajcy w razie poaru: 1) nono konstrukcji przez czas wynikajcy z rozporzdzenia, 2) ograniczenie rozprzestrzeniania si ognia i dymu w budynku, 3) ograniczenie rozprzestrzeniania si poaru na ssiednie budynki, 4) moliwo ewakuacji ludzi, a take uwzgldniajcy bezpieczestwo ekip ratowniczych. 2.[111] Przepisy rozporzdzenia dotyczce bezpieczestwa poarowego, wymiarw schodw, o ktrych mowa w 68 ust. 1 i 2, a take owietlenia awaryjnego, o ktrym mowa w 181, stosuje si, z uwzgldnieniem 2 ust. 2 i 3a, rwnie do uytkowanych budynkw istniejcych, ktre na podstawie przepisw odrbnych uznaje si za zagraajce yciu ludzi. 208. [Wymogi bezpieczestwa] 1. Przepisy niniejszego dziau okrelaj wymagania dotyczce bezpieczestwa poarowego budynkw lub ich czci, wynikajce z ich przeznaczenia i sposobu uytkowania, wysokoci lub liczby kondygnacji, a take pooenia w stosunku do poziomu terenu oraz do innych obiektw budowlanych. 2.[112] Stosowanie przepisw rozporzdzenia wymaga uwzgldnienia: 1) przepisw odrbnych dotyczcych ochrony przeciwpoarowej, okrelajcych w szczeglnoci: a) zasady oceny zagroenia wybuchem i wyznaczania stref zagroenia wybuchem, b) warunki wyposaania budynkw lub ich czci w instalacje sygnalizacyjno-alarmowe i stae urzdzenia ganicze, c) zasady przeciwpoarowego zaopatrzenia wodnego, d) wymagania dotyczce drg poarowych, 2) wymaga Polskich Norm i warunkw okrelonych w zaczniku nr 3 do rozporzdzenia, dotyczcych w szczeglnoci zasad ustalania: a) gstoci obcienia ogniowego pomieszcze i stref poarowych, b) klas odpornoci ogniowej elementw budynku, c) klas dymoszczelnoci zamkni otworw,

d) waciwoci funkcjonalnych urzdze sucych do wentylacji poarowej, e) stopnia rozprzestrzeniania ognia przez elementy budynku, f) reakcji na ogie wyrobw (materiaw) budowlanych, g) toksycznoci produktw rozkadu spalania materiaw. 208a. [Odporno na ogie, klasyfikacja] [113] 1. Okreleniom uytym w rozporzdzeniu: niepalny, niezapalny, trudno zapalny, atwo zapalny, niekapicy, samogasncy, intensywnie dymicy odpowiadaj klasy reakcji na ogie zgodnie z zacznikiem nr 3 do rozporzdzenia. 2. Elementy budynku okrelone w rozporzdzeniu jako nierozprzestrzeniajce ognia, sabo rozprzestrzeniajce ogie lub silnie rozprzestrzeniajce ogie powinny spenia, z zastrzeeniem ust. 3, wymagania zgodnie z zacznikiem nr 3 do rozporzdzenia. 3. W przypadku cian zewntrznych budynku, w tym z ociepleniem i okadzin zewntrzn lub tylko z okadzin zewntrzn, przez elementy budynku: 1) nierozprzestrzeniajce ognia - rozumie si elementy budynku nierozprzestrzeniajce ognia zarwno przy dziaaniu ognia wewntrz, jak i od zewntrz budynku, 2) sabo rozprzestrzeniajce ogie - rozumie si elementy budynku, ktre z jednej strony s sabo rozprzestrzeniajce ogie, natomiast przy dziaaniu ognia z drugiej strony s sabo rozprzestrzeniajce ogie lub nierozprzestrzeniajce ognia, 3) silnie rozprzestrzeniajce ogie - rozumie si elementy budynku, ktre przy dziaaniu ognia z jednej strony sklasyfikowane s jako silnie rozprzestrzeniajce ogie, niezalenie od klasyfikacji uzyskanej przy dziaaniu ognia z drugiej strony - dla ktrych wymagania przy dziaaniu ognia wewntrz budynku okrela si zgodnie z zacznikiem nr 3 do rozporzdzenia, a przy dziaaniu ognia od zewntrz budynku okrela si zgodnie z Polsk Norm dotyczc metody badania stopnia rozprzestrzeniania ognia przez ciany. 4. Wystpujca w rozporzdzeniu klasa E I odpornoci ogniowej drzwi lub innych zamkni otworw oznacza klas E I1, lub E I2 zgodnie z Polsk Norm dotyczc klasyfikacji ogniowej ustalanej na podstawie bada odpornoci ogniowej, z wyczeniem instalacji wentylacyjnej; dla drzwi przystankowych do dwigu dopuszcza si okrelenie odpornoci ogniowej zgodnie z Polsk Norm dotyczc wykonywania prby odpornoci ogniowej drzwi przystankowych. 5. Dymoszczelno drzwi oznacza klas dymoszczelnoci Sm ustalon zgodnie z Polsk Norm dotyczc klasyfikacji ogniowej ustalanej na podstawie bada odpornoci ogniowej, z wyczeniem instalacji wentylacyjnej. 209. [Rozwinicie] 1. Budynki oraz czci budynkw, stanowice odrbne strefy poarowe w rozumieniu 226, z uwagi na przeznaczenie i sposb uytkowania, dzieli si na: 1) mieszkalne, zamieszkania zbiorowego i uytecznoci publicznej charakteryzowane kategori zagroenia ludzi, okrelane dalej jako ZL, 2) produkcyjne i magazynowe, okrelane dalej jako PM, 3) inwentarskie (suce do hodowli inwentarza), okrelane dalej jako IN. 2. Budynki oraz czci budynkw, stanowice odrbne strefy poarowe, okrelane jako ZL, zalicza si do jednej lub do wicej ni jedna spord nastpujcych kategorii zagroenia ludzi: 1) ZL I - zawierajce pomieszczenia przeznaczone do jednoczesnego przebywania ponad 50 osb niebdcych ich staymi uytkownikami, a nieprzeznaczone przede wszystkim do uytku ludzi o ograniczonej zdolnoci poruszania si, 2) ZL II - przeznaczone przede wszystkim do uytku ludzi o ograniczonej zdolnoci poruszania si, takie jak szpitale, obki, przedszkola, domy dla osb starszych, 3) ZL III - uytecznoci publicznej, niezakwalifikowane do ZL I i ZL II, 4) ZL IV - mieszkalne, 5) ZL V - zamieszkania zbiorowego, niezakwalifikowane do ZL I i ZL II. 3. Wymagania dotyczce bezpieczestwa poarowego budynkw oraz czci budynkw

stanowicych odrbne strefy poarowe, okrelanych jako PM, odnosz si rwnie do garay, hydroforni, kotowni, wzw ciepowniczych, rozdzielni elektrycznych, stacji transformatorowych, central telefonicznych oraz innych o podobnym przeznaczeniu. 4. Wymagania dotyczce bezpieczestwa poarowego budynkw oraz czci budynkw stanowicych odrbne strefy poarowe, okrelanych jako IN, odnosz si rwnie do takich budynkw w zabudowie zagrodowej o kubaturze brutto nieprzekraczajcej 1500 m3, jak stodoy, budynki do przechowywania podw rolnych i budynki gospodarcze. 5. Strefy poarowe zaliczone, z uwagi na przeznaczenie i sposb uytkowania, do wicej ni jednej kategorii zagroenia ludzi, powinny spenia wymagania okrelone dla kadej z tych kategorii. 210. [Rozwinicie] Czci budynku wydzielone cianami oddzielenia przeciwpoarowego w pionie - od fundamentu do przekrycia dachu - mog by traktowane jako odrbne budynki. 211. [Wyczenia] 1. Przepisw 242 ust. 1, 243 ust. 1, 245 pkt 2 oraz 256 ust. 3, w zakresie kategorii ZL V, nie stosuje si do budynkw i pomieszcze przeznaczonych do zakwaterowania osb osadzonych. 2. Przepisw 236 ust. 4 oraz 239 ust. 2 pkt 3 i 4 nie stosuje si do budynkw zlokalizowanych na terenie zakadw karnych i aresztw ledczych. 3. Przepisw 239 ust. 2 pkt 3 i 4 nie stosuje si do zakadw poprawczych i schronisk dla nieletnich.

Rozdzia 2. Odporno poarowa budynkw

212. [Klasa odpornoci] 1. Ustanawia si pi klas odpornoci poarowej budynkw lub ich czci, podanych w kolejnoci od najwyszej do najniszej i oznaczonych literami: "A", "B", "C", "D" i "E", a scharakteryzowanych w 216. 2. Wymagan klas odpornoci poarowej dla budynku, zaliczonego do jednej kategorii ZL, okrela ponisza tabela: Budynek ZL I ZL II ZL III 2 3 4 "C" "B" "B" "A" ZL IV ZL V

1 niski (N)

5 "D" "C" "B" "B"

6 "C" "B" "B" "A"

"B" "B"

redniowysoki (SW) "B" "B" wysoki (W) "B" "B"

wysokociowy (WW) "A" "A"

3.[114] Dopuszcza si obnienie wymaganej klasy odpornoci poarowej w budynkach wymienionych w poniszej tabeli do poziomu w niej okrelonego. Liczba kondygnacji nadziemnych 1 1 2*) ZL I ZL II ZL III

4 "D"

"D" D"

"C" "C" "D"

*) Gdy poziom stropu nad pierwsz kondygnacj nadziemn jest na wysokoci nie wikszej ni 9 m nad poziomem terenu. 4.[115] Wymagan klas odpornoci poarowej dla budynku PM oraz IN, z zastrzeeniem 282, okrela ponisza tabela: Maksymalna gsto obcienia ogniowego strefy poarowej w budynku Q [MJ/m2] Budynek o jednej kondygnacji nadziemnej (bez ograniczenia wysokoci) Budynek wielokondygnacyjny

niski redniowysok wysoki wysokociowy (N) i (W) (WW) (SW) 1 Q500 500 <Q 1000 2 "E" D" 5 "D" "D" 4 "C" "C" 5 "B" "B" 6 "B" "B"

1000<Q200 "C" 0 2000<Q400 "B" 0 Q > 4000 "A"

"C"

"C"

"B"

"B"

"B"

"B"

"A"

"A"

* - Zgodnie z 228 ust. 1 nie mog wystpowa takie budynki."; 5. Jeeli cz podziemna budynku jest zaliczona do ZL, klas odpornoci poarowej budynku ustala si, przyjmujc jako liczb jego kondygnacji lub jego wysoko odpowiednio: sum kondygnacji lub wysokoci czci podziemnej i nadziemnej, przy czym do tego ustalenia nie bierze si pod uwag tych czci podziemnych budynku, ktre s oddzielone elementami oddzielenia przeciwpoarowego o klasie odpornoci ogniowej co najmniej R E I 120, zgodnie z oznaczeniem pod tabel w 216 ust. 1, i maj bezporednie wyjcia na zewntrz. 6. W budynku wielokondygnacyjnym, ktrego kondygnacje s zaliczone do rnych kategorii ZL lub PM, klasy odpornoci poarowej okrela si dla poszczeglnych kondygnacji odrbnie, zgodnie z zasadami okrelonymi w ust. 2-4. 7. Klasa odpornoci poarowej czci budynku nie powinna by nisza od klasy odpornoci poarowej czci budynku pooonej nad ni, przy czym dla czci podziemnej nie powinna by ona nisza ni "C". 8. Jeeli w budynku znajduj si pomieszczenia produkcyjne, magazynowe lub techniczne, niepowizane funkcjonalnie z czci budynku zaliczon do ZL, pomieszczenia te powinny stanowi odrbn stref poarow, dla ktrej oddzielnie ustala si klas odpornoci poarowej, zgodnie z zasadami okrelonymi w ust. 4, z zastrzeeniem 220. 9. Pomieszczenia, w ktrych s umieszczone przeciwpoarowe zbiorniki wody lub innych rodkw ganiczych, pompy wodne instalacji przeciwpoarowych, maszynownie wentylacji do celw przeciwpoarowych oraz rozdzielnie elektryczne, zasilajce, niezbdne podczas poaru, instalacje i urzdzenia, powinny stanowi odrbn stref poarow.

 213. [Wyczenia] Wymagania dotyczce klasy odpornoci poarowej budynkw okrelone w 212 nie dotycz budynkw: 1) do trzech kondygnacji nadziemnych wcznie: a) mieszkalnych: jednorodzinnych, zagrodowych i rekreacji indywidualnej, b) mieszkalnych i administracyjnych w gospodarstwach lenych, 2) wolno stojcych do dwch kondygnacji nadziemnych wcznie: a) o kubaturze brutto do 1500 m3 przeznaczonych do celw turystyki i wypoczynku, b) gospodarczych w zabudowie jednorodzinnej i zagrodowej oraz w gospodarstwach lenych, c) o kubaturze brutto do 1000 m3 przeznaczonych do wykonywania zawodu lub dziaalnoci usugowej i handlowej, take z czci mieszkaln, 3) wolno stojcych garay o liczbie stanowisk postojowych nie wikszej ni 2. 214. [Obnienie klasy odpornoci] [116] W budynkach wyposaonych w stae samoczynne urzdzenia ganicze wodne, z wyjtkiem budynkw ZL II oraz wielokondygnacyjnych budynkw wysokich (W) i wysokociowych (WW), dopuszcza si: 1) obnienie klasy odpornoci poarowej budynku o jedn w stosunku do wynikajcej z 212, 2) przyjcie klasy "E" odpornoci poarowej dla budynku jednokondygnacyjnego. 215. [Rozwinicie] 1. Dopuszcza si przyjcie klasy "E" odpornoci poarowej dla jednokondygnacyjnego budynku PM o gstoci obcienia ogniowego przekraczajcej 500 MJ/m2, pod warunkiem zastosowania: 1) wszystkich elementw budynku nierozprzestrzeniajcych ognia, 2) samoczynnych urzdze oddymiajcych w strefach poarowych o powierzchni przekraczajcej 1000 m2. 2. Obnienie klasy odpornoci poarowej budynku, w przypadkach wymienionych w ust. 1 oraz w 214, nie zwalnia z zachowania wymaganej pierwotnie klasy odpornoci ogniowej elementw oddzielenia przeciwpoarowego, okrelonej w 232. 216. [Warunki odpornoci] [117] 1. Elementy budynku, odpowiednio do jego klasy odpornoci poarowej, powinny spenia, z zastrzeeniem 213 oraz 237 ust. 9, co najmniej wymagania okrelone w poniszej tabeli: Oznaczenia w tabeli: Klasa odpornoc i poarowej budynku gwna konstrukcj strop ciana ciana przekrycie konstrukcj a dachu 1) zewntrzna wewntrzna dachu3) a nona , 1),2) 1) 1 "A" 2 R 240 3 R 30 4 RE I 120 RE I 60 RE I 5 E I 120 (oi) E I 60 (oi) E I 30 6 E I 60 7 R E 30 Klasa odpornoci ogniowej elementw budynku5)*)

"B"

R 120

R 30

E I 304)

R E 30

"C"

R 60

R 15

E I 154)

RE15

60 "D" R 30 (-) RE I 30 (-)

(oi) E I 30 (oi) (-) (-) (-)

"E"

(-)

(-)

(-)

(-)

*) Z zastrzeeniem 219 ust. 1. Oznaczenia w tabeli: R - nono ogniowa (w minutach), okrelona zgodnie z Polsk Norm dotyczc zasad ustalania klas odpornoci ogniowej elementw budynku, E - szczelno ogniowa (w minutach), okrelona jw., I - izolacyjno ogniowa (w minutach), okrelona jw., (-) - nie stawia si wymaga. 1) Jeeli przegroda jest czci gwnej konstrukcji nonej, powinna spenia take kryteria nonoci ogniowej (R) odpowiednio do wymaga zawartych w kol. 2 i 3 dla danej klasy odpornoci poarowej budynku. 2) Klasa odpornoci ogniowej dotyczy pasa midzykondygnacyjnego wraz z poczeniem ze stropem. 3) Wymagania nie dotycz nawietli dachowych, wietlikw, lukarn i okien poaciowych (z zastrzeeniem 218), jeli otwory w poaci dachowej nie zajmuj wicej ni 20% jej powierzchni; nie dotycz take budynku, w ktrym nad najwysz kondygnacj znajduje si strop albo inna przegroda, speniajca kryteria okrelone w kol. 4. 4) Dla cian komr zsypu wymaga si klasy E I 60, a dla drzwi komr zsypu klasy E I 30. 5) Klasa odpornoci ogniowej dotyczy elementw wraz z uszczelnieniami zczy i dylatacjami. 2. Elementy budynku, o ktrych mowa w ust. 1, powinny by nierozprzestrzeniajce ognia, przy czym dopuszcza si zastosowanie sabo rozprzestrzeniajcych ogie: 1) elementw budynku o jednej kondygnacji nadziemnej ZL IV oraz PM, o maksymalnej gstoci obcienia ogniowego strefy poarowej do 500 MJ/m2, 2) cian wewntrznych i zewntrznych oraz elementw konstrukcji dachu i jego przekrycia w budynku PM niskim o maksymalnej gstoci obcienia ogniowego strefy poarowej do 1000 MJ/m2, 3) cian zewntrznych w budynku niskim ZL IV. 3. Dopuszcza si stosowanie w budynku PM cian zewntrznych klasy D z rdzeniem klasy E z uwagi na reakcj na ogie, jeeli okadzina wewntrzna jest niepalna, a ciana jest nierozprzestrzeniajca ognia przy dziaaniu ognia od strony elewacji. 4. Dopuszcza si stosowanie w budynku PM cian wewntrznych klasy D z uwagi na reakcj na ogie. 5. W cianach zewntrznych budynku ZL II dopuszcza si, z zastrzeeniem ust. 8, zastosowanie izolacji cieplnej palnej, jeeli osaniajca j od wewntrz okadzina jest niepalna i ma klas odpornoci ogniowej co najmniej: 1) w budynku klasy odpornoci poarowej "B" - E I 60, 2) w budynku klasy odpornoci poarowej "C" i "D" - E I 30. 6. Dopuszcza si stosowanie klap dymowych z materiaw atwo zapalnych w dachach i stropodachach. 7. Strop tworzcy w pomieszczeniu dodatkowy poziom - antresol, przeznaczon do uytku dla wicej ni 10 osb, a take jej konstrukcja nona, powinny odpowiada wymaganiom wynikajcym z klasy odpornoci poarowej budynku, lecz nie mniejszym ni dla klasy "D", z zastrzeeniem 214. 8. W budynku, na wysokoci powyej 25 m od poziomu terenu, okadzina elewacyjna i jej

zamocowanie mechaniczne, a take izolacja cieplna ciany zewntrznej, powinny by wykonane z materiaw niepalnych. 9. Dopuszcza si ocieplenie ciany zewntrznej budynku mieszkalnego, wzniesionego przed dniem 1 kwietnia 1995 r., o wysokoci do 11 kondygnacji wcznie, z uyciem samogasncego polistyrenu spienionego, w sposb zapewniajcy nierozprzestrzenianie ognia. 217. [Odporno ogniowa cian] 1. W budynkach ZL IV i ZL V klasa odpornoci ogniowej przegrd wewntrznych oddzielajcych mieszkania lub samodzielne pomieszczenia mieszkalne od drg komunikacji oglnej oraz od innych mieszka i samodzielnych pomieszcze mieszkalnych, z zastrzeeniem 216 ust. 1, powinna wynosi co najmniej: 1) dla cian w budynku: a) niskim i redniowysokim - E I 30, b) wysokim i wysokociowym - E I 60, 2) dla stropw w budynku zawierajcym 2 mieszkania - R E I 30. 2. Klasa odpornoci ogniowej ciany oddzielajcej segmenty jednorodzinnych budynkw ZL IV: bliniaczych, szeregowych lub atrialnych, powinna wynosi co najmniej - R E I 60. 3. W mieszkaniach oraz w samodzielnych pomieszczeniach mieszkalnych dopuszcza si wykonywanie cian wewntrznych nierozprzestrzeniajcych ognia, bez wymaganej w 216 ust. 1 w kolumnie 6 tabeli klasy odpornoci ogniowej. 218. [Odporno ogniowa przekry dachowych] 1.[118] Przekrycie dachu budynku niszego, usytuowanego bliej ni 8 m lub przylegego do ciany z otworami budynku wyszego, z wyjtkiem przypadkw wymienionych w 273 ust. 1, w pasie o szerokoci 8 m od tej ciany powinno by nierozprzestrzeniajce ognia oraz w pasie tym: 1) konstrukcja dachu powinna mie klas odpornoci ogniowej co najmniej R 30, 2) przekrycie dachu powinno mie klas odpornoci ogniowej co najmniej R E 30. 2. Warunki okrelone w ust. 1 nie maj zastosowania, jeeli najbliej pooony otwr w cianie budynku wyszego znajduje si w odlegoci nie mniejszej ni 10 m od dachu budynku niszego, a gsto obcienia ogniowego w budynku niszym nie przekracza 2000 MJ/m2. 3. Postanowienia ust. 1 i 2 odnosz si rwnie do czci niszej budynku, jeeli cz ta stanowi odrbn stref poarow. 4. Dopuszcza si sytuowanie wylotw kanaw wentylacyjnych i spalinowych od urzdze gazowych oraz rur wentylujcych piony kanalizacyjne w czci poaci dachu lub stropodachu budynku niszego, o ktrej mowa w ust. 1. 219. [Adaptacja poddasza] 1.[119] Przekrycie dachu o powierzchni wikszej ni 1000 m2 powinno by nierozprzestrzeniajce ognia, a palna izolacja cieplna przekrycia powinna by oddzielona od wntrza budynku przegrod o klasie odpornoci ogniowej nie niszej ni R E 15. 2. W budynkach ZL III, ZL IV i ZL V poddasze uytkowe przeznaczone na cele mieszkalne lub biurowe powinno by oddzielone od palnej konstrukcji i palnego przekrycia dachu przegrodami o klasie odpornoci ogniowej: 1) w budynku niskim - E I 30, 2) w budynku redniowysokim i wysokim - E I 60. 220. [Kotownie - warunki bezpieczestwa] 1.[120] ciany wewntrzne i stropy wydzielajce kotownie, skady paliwa staego, ulownie i magazyny oleju opaowego, a take zamknicia otworw w tych elementach, powinny mie klas odpornoci ogniowej nie mniejsz ni okrelona w tabeli: Rodzaj pomieszczenia Klasa odpornoci ogniowej cian stropw drzwi lub wewntrznych innych zamkni

1 Kotownia z kotami na paliwo stae, o cznej mocy cieplnej powyej 25 kW

2 E I 60

3 REI60

4 E I 30

Kotownia z kotami na olej E I 60 opaowy, o cznej mocy cieplnej powyej 30 kW Kotownia z kotami na paliwo gazowe, o cznej mocy cieplnej powyej 30 kW: - w budynku niskim (N) i redniowysokim (SW) - w budynku wysokim (W) i wysokociowym (WW) E I 60

R E I 60 E I 30

R E I 60 E I 30

E I 120

REI 120 RE I 120*)

E I 60

Skad paliwa staego i ulownia E I 120*)

E I 60*)

Magazyn oleju opaowego

E I 120

RE I 120 E I 60

*) Wymaganie nie dotyczy budynkw mieszkalnych jednorodzinnych, budynkw mieszkalnych w zabudowie zagrodowej oraz budynkw rekreacji indywidualnej."; 2. Dla pomieszcze, o ktrych mowa w ust. 1, klas odpornoci ogniowej cian zewntrznych naley przyjmowa zgodnie z 216. 3. Nie stawia si wymaga w zakresie klasy odpornoci ogniowej dla przegrd zewntrznych kotowni z kotami na paliwo gazowe, zlokalizowanej ponad dachem budynku, przy zachowaniu warunku, i przegrody te powinny by wykonane z materiaw niepalnych. 221. [Pomieszczenie zagroone wybuchem] 1. Nad pomieszczeniem zagroonym wybuchem naley stosowa lekki dach, wykonany z materiaw co najmniej trudno zapalnych, o masie nieprzekraczajcej 75 kg/m2 rzutu, liczc bez elementw konstrukcji nonej dachu, takich jak podcigi, wizary i belki. 2. Przepis ust. 1 nie dotyczy pomieszczenia, w ktrym czna powierzchnia urzdze odciajcych (przeciwwybuchowych), jak przepony, klapy oraz otwory oszklone szkem zwykym, jest wiksza ni 0,065 m2/m3 kubatury pomieszczenia. 3. ciany oddzielajce pomieszczenie zagroone wybuchem od innych pomieszcze powinny by odporne na parcie o wartoci 15 kN/m2 (15 kPa). 222. [Usytuowanie] 1. Pomieszczenie zagroone wybuchem naley sytuowa na najwyszej kondygnacji budynku. Wymaganie to nie dotyczy budynkw na terenach zamknitych. 2. Dopuszcza si inne usytuowanie pomieszcze, o ktrych mowa w ust. 1, pod warunkiem zastosowania odpowiednich instalacji i urzdze przeciwwybuchowych, uzgodnionych z waciwym komendantem wojewdzkim Pastwowej Stray Poarnej. 223. [Rozwizania techniczne] 1. W cianach zewntrznych budynku wielokondygnacyjnego, z zastrzeeniem 224, powinny by pasy midzykondygnacyjne o wysokoci co najmniej 0,8 m. 2. Za rwnorzdne rozwizania uznaje si oddzielenia poziome w formie daszkw, gzymsw i balkonw o wysigu co najmniej 0,5 m lub te inne oddzielenia poziome i pionowe o sumie wysigu i wymiaru pionowego co najmniej 0,8 m.

3. Elementy poziome, wymienione w ust. 2, powinny mie klas odpornoci ogniowej wymagan w stosunku do cian zewntrznych budynku i by wykonane z materiaw niepalnych. 4. Warunki okrelone w ust. 1 i 2 nie dotycz cian holu i drg komunikacji oglnej. 224. [Rozwinicie] 1. W cianach zewntrznych budynku wielokondygnacyjnego nad stref poarow PM, o gstoci obcienia ogniowego powyej 1000 MJ/m2, wysoko pasa midzykondygnacyjnego powinna wynosi co najmniej 1,2 m. 2. Za rwnorzdne rozwizanie uznaje si oddzielenie poziome w formie daszkw, gzymsw i balkonw o wysigu co najmniej 0,8 m lub te inne oddzielenie poziome i pionowe o sumie wymiaru pionowego i wysigu co najmniej 1,2 m, z zachowaniem warunkw okrelonych w 223 ust. 3. 225. [Okadziny elewacyjne] Elementy okadzin elewacyjnych powinny by mocowane do konstrukcji budynku w sposb uniemoliwiajcy ich odpadanie w przypadku poaru w czasie krtszym ni wynikajcy z wymaganej klasy odpornoci ogniowej dla ciany zewntrznej, okrelonej w 216 ust. 1, odpowiednio do klasy odpornoci poarowej budynku, w ktrym s one zamocowane.

Rozdzia 3. Strefy poarowe i oddzielenia przeciwpoarowe

226. [Definicja] 1. Stref poarow stanowi budynek albo jego cz oddzielona od innych budynkw lub innych czci budynku elementami oddzielenia przeciwpoarowego, o ktrych mowa w 232 ust. 4, bd te pasami wolnego terenu o szerokoci nie mniejszej ni dopuszczalne odlegoci od innych budynkw, okrelone w 271 ust. 1-7. 2. Czci budynku, o ktrej mowa w ust. 1, jest take jego kondygnacja, jeeli klatki schodowe i szyby dwigowe w tym budynku speniaj co najmniej wymagania okrelone w 256 ust. 2 dla klatek schodowych. 3. Powierzchnia strefy poarowej jest obliczana jako powierzchnia wewntrzna budynku lub jego czci, przy czym wlicza si do niej take powierzchni antresoli. 227. [Powierzchnie stref poarowych] 1. Dopuszczalne powierzchnie stref poarowych ZL okrela ponisza tabela: Kategoria Dopuszczalna powierzchnia strefy poarowej w m2 zagroenia ludzi w budynku o w budynku wielokondygnacyjnym jednej kondygnacji nadziemnej (bez ograniczenia wysokoci) niskim redniowysoki (N) m (SW) 1 2 3 8000 4 5000 wysokim i wysokociowym (W) i (WW) 5 2500

ZL I, ZL III, 10000 ZL IV, ZL V ZL II 8000

5000

3500

2000

2. Dopuszczalna powierzchnia strefy poarowej ZL, obejmujcej podziemn cz budynku, nie powinna przekracza 50% dopuszczalnej powierzchni strefy poarowej tej samej kategorii zagroenia ludzi, okrelonej w ust. 1 dla pierwszej nadziemnej kondygnacji tego budynku.

3. Zmniejszenie dopuszczalnej powierzchni strefy poarowej, o ktrej mowa w ust. 2, nie dotyczy przypadku, gdy wyjcia ewakuacyjne z kondygnacji podziemnej prowadz bezporednio na zewntrz budynku. 4.[121] Dopuszcza si powikszenie powierzchni stref poarowych, o ktrych mowa w ust. 1, z wyjtkiem stref poarowych w wielokondygnacyjnych budynkach wysokich (W) i wysokociowych (WW), pod warunkiem zastosowania: 1) staych urzdze ganiczych tryskaczowych - o 100%, 2) samoczynnych urzdze oddymiajcych uruchamianych za pomoc systemu wykrywania dymu - o 100%. Przy jednoczesnym stosowaniu urzdze wymienionych w pkt 1 i 2 dopuszcza si powikszenie powierzchni stref poarowych o 200%. 5. Ze strefy poarowej ZL II o powierzchni przekraczajcej 750 m2 w budynku wielokondygnacyjnym, powinna by zapewniona moliwo ewakuacji ludzi do innej strefy poarowej na tej samej kondygnacji. 228. [Rozwinicie] 1. Dopuszczalne powierzchnie stref poarowych PM, z wyjtkiem garay, okrela ponisza tabela: Rodzaj stref poarowych Gsto Dopuszczalna powierzchnia strefy poarowej obcienia w m2 ognioweg o Q [MJ/m2] w budynku w budynku wielokondygnacyjnym o jednej kondygnacji nadziemnej (bez ograniczeni a wysokoci) niskim i redniowysoki m (N) i (SW) 1 2 3 4 * wysokim i wysokociowym (W) i (WW)

5 *

Strefy Q > 4 000 1 000 poarowe z pomieszczenie m zagroonym wybuchem 2 000 < Q 2 000 4 000 1 000 < Q 4 000 2 000 500 < Q 6 000 1 000 Q 500 8 000

1 000

2 000

500

3 000

1 000

Strefy poarowe pozostae

Q > 4 000 2 000

1 000

2 000 < Q 4 000 4 000 1 000 < Q 8 000 2 000 500 < Q 15 000 1 000 Q 500 20 000

2 000

4 000

1 000

8 000

2 500

10 000

5 000

* Nie dopuszcza si takich przypadkw. 2. Strefy poarowe, o ktrych mowa w ust. 1, w podziemnej czci budynkw nie powinny przekracza 50% powierzchni okrelonych w tabeli. 229. [Rozwinicie] [122] 1. Dopuszcza si powikszenie powierzchni stref poarowych, o ktrych mowa w 228, pod warunkiem ich ochrony: 1) staymi samoczynnymi urzdzeniami ganiczymi wodnymi - o 100%, 2) samoczynnymi urzdzeniami oddymiajcymi - o 50%. 2. Przy jednoczesnym stosowaniu urzdze wymienionych w ust. 1 dopuszcza si powikszenie stref poarowych o 150%. 230. [Rozwinicie] 1. W budynku jednokondygnacyjnym lub na ostatniej kondygnacji budynku wielokondygnacyjnego wielkoci stref poarowych PM, z wyjtkiem garay, mona powikszy o 100%, jeeli budynek nie zawiera pomieszczenia zagroonego wybuchem i jest wykonany z elementw nierozprzestrzeniajcych ognia oraz zastosowano samoczynne urzdzenia oddymiajce. 2.[123] W budynku jednokondygnacyjnym wielkoci stref poarowych PM, z wyjtkiem garau, nie ogranicza si, pod warunkiem zastosowania staych samoczynnych urzdze ganiczych wodnych i samoczynnych urzdze oddymiajcych. 231. [Budynki inwentarskie] 1. Dopuszczalne powierzchnie stref poarowych IN okrela ponisza tabela: Liczba kondygnacji budynku Dopuszczalna powierzchnia strefy poarowej w m2 przy hodowli cikowej 1 Jedna Dwie Powyej dwch 2 5 000 2 500 1 000 przy hodowli bezcikowej 3 nie ogranicza si 5 000 2 500

2. W przypadku stosowania w budynku cian silnie rozprzestrzeniajcych ogie, stref

poarow naley zmniejszy do 25% wartoci podanej w ust. 1, a w przypadku jednokondygnacyjnego budynku przeznaczonego do hodowli bezcikowej, stref ogranicza si do 5 000 m2. 232. [Wymg odpornoci ogniowej] 1. ciany i stropy stanowice elementy oddzielenia przeciwpoarowego powinny by wykonane z materiaw niepalnych, a wystpujce w nich otwory - obudowane przedsionkami przeciwpoarowymi lub zamykane za pomoc drzwi przeciwpoarowych bd innego zamknicia przeciwpoarowego. 2. W cianie oddzielenia przeciwpoarowego czna powierzchnia otworw, o ktrych mowa w ust. 1, nie powinna przekracza 15% powierzchni ciany, a w stropie oddzielenia przeciwpoarowego - 0,5% powierzchni stropu. 3.[124] Przedsionek przeciwpoarowy powinien mie wymiary rzutu poziomego nie mniejsze ni 1,41,4 m, ciany i strop, a take osony lub obudowy przewodw i kabli elektrycznych z wyjtkiem wykorzystywanych w przedsionku - o klasie odpornoci ogniowej co najmniej E I 60 wykonane z materiaw niepalnych oraz by zamykany drzwiami i wentylowany co najmniej grawitacyjnie, z zastrzeeniem 246 ust. 2 i 3. 4. Wymagan klas odpornoci ogniowej elementw oddzielenia przeciwpoarowego oraz zamkni znajdujcych si w nich otworw okrela ponisza tabela: Klasa Klasa odpornoci ogniowej odpornoc i poarowej budynku elementw oddzielenia przeciwpoaroweg o drzwi drzwi z przedsionka przeciwpoarowyc przeciwpoarowego h lub innych zamkni przeciwpoarowyc h na korytarz i na klatk do schodow* pomieszczeni ) a

cian i stropw stropw, z w ZL wyjtkiem stropw w ZL 1 "A" 2 R E I 240 3 REI 120 4 E I 120

5 E I 60

6 E 60

"B" i "C" "D" i "E"

R E I 120 R E I 60

R E I 60 E I 60 R E I 30 E I 30

E I 30 E I 15

E 30 E 15

*) Dopuszcza si osadzenie tych drzwi w cianie o klasie odpornoci ogniowej, okrelonej dla drzwi w kol. 6, znajdujcej si midzy przedsionkiem a klatk schodow. 5. Klasa odpornoci ogniowej elementw oddzielenia przeciwpoarowego oraz zamkni znajdujcych si w nich otworw w budynkach, o ktrych mowa w 213, powinna by nie mniejsza od okrelonej w ust. 4 dla budynkw o klasie odpornoci poarowej "D" i "E". 6. W cianie oddzielenia przeciwpoarowego dopuszcza si wypenienie otworw materiaem przepuszczajcym wiato, takim jak luksfery, cega szklana lub inne przeszklenie, jeeli powierzchnia wypenionych otworw nie przekracza 10% powierzchni ciany, przy czym klasa odpornoci ogniowej wypenie nie powinna by nisza ni:

Wymagana klasa odpornoci ogniowej ciany oddzielenia przeciwpoarowego

Klasa odpornoci ogniowej wypenienia otworu w cianie

bdcej obudow drogi innej ewakuacyjnej 1 R E I 240 R E I 120 R E I 60 2 E I 120 E I 60 E I 30 3 E 120 E 60 E 30

7.[125] Dopuszcza si stosowanie w strefach poarowych PM otworu w cianie oddzielenia przeciwpoarowego, sucego przeprowadzeniu urzdze technologicznych, chronionego w sposb rwnowany wymaganym dla tej ciany drzwiom przeciwpoarowym pod wzgldem moliwoci przeniesienia si przez ten otwr ognia lub dymu, w przypadku poaru. 233. [Kurtyna przeciwpoarowa] 1. Stosowanie kurtyny przeciwpoarowej jest wymagane do oddzielenia: 1) widowni, o liczbie miejsc przekraczajcej 600, od sceny teatralnej o powierzchni wewntrznej przekraczajcej 150 m2 lub o kubaturze brutto przekraczajcej 1200 m3, 2) kieszeni scenicznej, o powierzchni przekraczajcej 100 m2, od sceny teatralnej o powierzchni wewntrznej przekraczajcej 300 m2 lub o kubaturze brutto przekraczajcej 6 000 m3. 2. Sceny, o ktrych mowa w ust. 1, powinny by wyposaone w samoczynne urzdzenia oddymiajce uruchamiane za pomoc systemu wykrywania dymu. 234. [Przepusty instalacyjne] 1. Przepusty instalacyjne w elementach oddzielenia przeciwpoarowego powinny mie klas odpornoci ogniowej (E I) wymagan dla tych elementw. 2. Dopuszcza si nieinstalowanie przepustw, o ktrych mowa w ust. 1, dla pojedynczych rur instalacji wodnych, kanalizacyjnych i ogrzewczych, wprowadzanych przez ciany i stropy do pomieszcze higienicznosanitarnych. 3.[126] Przepusty instalacyjne o rednicy wikszej ni 0,04 m w cianach i stropach pomieszczenia zamknitego, dla ktrych wymagana klasa odpornoci ogniowej jest nie nisza ni E I 60 lub R E I 60, a niebdcych elementami oddzielenia przeciwpoarowego, powinny mie klas odpornoci ogniowej (E I) cian i stropw tego pomieszczenia. 4. Przejcia instalacji przez zewntrzne ciany budynku, znajdujce si poniej poziomu terenu, powinny by zabezpieczone przed moliwoci przenikania gazu do wntrza budynku. 235. [Odzielenie przeciwpoarowe] 1. cian oddzielenia przeciwpoarowego naley wznosi na wasnym fundamencie lub na stropie, opartym na konstrukcji nonej o klasie odpornoci ogniowej nie niszej od odpornoci ogniowej tej ciany. 2. cian oddzielenia przeciwpoarowego naley wysun na co najmniej 0,3 m poza lico ciany zewntrznej budynku lub na caej wysokoci ciany zewntrznej zastosowa pionowy pas z materiau niepalnego o szerokoci co najmniej 2 m i klasie odpornoci ogniowej E I 60. 3.[127] W budynku z przekryciem dachu rozprzestrzeniajcym ogie ciany oddzielenia przeciwpoarowego naley wyprowadzi ponad pokrycie dachu na wysoko co najmniej 0,3 m lub zastosowa wzdu ciany pas z materiau niepalnego o szerokoci co najmniej 1 m i klasie odpornoci ogniowej E I 60, bezporednio pod pokryciem; przekrycie na tej szerokoci powinno by nierozprzestrzeniajce ognia. 4. W budynku, z wyjtkiem zabudowy jednorodzinnej, w dachu ktrego znajduj si wietliki lub

klapy dymowe, ciany oddzielenia przeciwpoarowego usytuowane od nich w odlegoci poziomej mniejszej ni 5 m, naley wyprowadzi ponad grn ich krawd na wysoko co najmniej 0,3 m, przy czym wymaganie to nie dotyczy wietlikw nieotwieranych o klasie odpornoci ogniowej co najmniej E 30.

Rozdzia 4. Drogi ewakuacyjne

236. [Wymogi bezpieczestwa] 1. Z pomieszcze przeznaczonych na pobyt ludzi powinna by zapewniona moliwo ewakuacji w bezpieczne miejsce na zewntrz budynku lub do ssiedniej strefy poarowej, bezporednio albo drogami komunikacji oglnej, zwanymi dalej "drogami ewakuacyjnymi". 2. Ze strefy poarowej, o ktrej mowa w ust. 1, powinno by wyjcie bezporednio na zewntrz budynku lub przez inn stref poarow, z zastrzeeniem 227 ust. 5. 3. Wyjcia z pomieszcze na drogi ewakuacyjne powinny by zamykane drzwiami. 4. Drzwi stanowice wyjcie ewakuacyjne z budynku przeznaczonego dla wicej ni 50 osb powinny otwiera si na zewntrz. Wymaganie to nie dotyczy budynku wpisanego do rejestru zabytkw. 5. W wyjciu ewakuacyjnym z budynku dopuszcza si stosowanie drzwi rozsuwanych speniajcych wymagania okrelone w 240 ust. 4. 6.[128] Okrelajc wymagan szeroko i liczb przej, wyj oraz drg ewakuacyjnych w budynku, w ktrym z przeznaczenia i sposobu zagospodarowania pomieszcze nie wynika jednoznacznie maksymalna liczba ich uytkownikw, liczb t naley przyjmowa w odniesieniu do powierzchni tych pomieszcze, dla: 1) sal konferencyjnych, lokali gastronomiczno-rozrywkowych, poczekalni, holi, wietlic itp. - 1 m2/osob, 2) pomieszcze handlowo-usugowych - 4 m2/osob, 3) pomieszcze administracyjno-biurowych - 5 m2/osob, 4) archiww, bibliotek itp. - 7 m2/osob, 5) magazynw - 30 m2/osob. 237. [Przejcie ewakuacyjne] 1. W pomieszczeniach, od najdalszego miejsca, w ktrym moe przebywa czowiek, do wyjcia ewakuacyjnego na drog ewakuacyjn lub do innej strefy poarowej albo na zewntrz budynku, powinno by zapewnione przejcie, zwane dalej "przejciem ewakuacyjnym", o dugoci nieprzekraczajcej: 1) w strefach poarowych ZL - 40 m, 2) w strefach poarowych PM o gstoci obcienia ogniowego przekraczajcej 500 MJ/m2 w budynku o wicej ni jednej kondygnacji nadziemnej - 75 m, 3) w strefach poarowych PM, o obcieniu ogniowym nieprzekraczajcym 500 MJ/m2, w budynku o wicej ni jednej kondygnacji nadziemnej oraz w strefach poarowych PM w budynku o jednej kondygnacji nadziemnej bez wzgldu na wielko obcienia ogniowego - 100 m. 2. W pomieszczeniu zagroonym wybuchem dugo przejcia ewakuacyjnego, o ktrym mowa w ust. 1 pkt 2 i 3, nie powinna przekracza 40 m. 3. Dopuszcza si prowadzenie przez pomieszczenie zagroone wybuchem przejcia ewakuacyjnego z innego pomieszczenia, jeeli pomieszczenia te s powizane funkcjonalnie. 4. Jeeli z przewidywanego przeznaczenia pomieszczenia nie wynika jednoznacznie sposb jego zagospodarowania, projektowa dugo przejcia ewakuacyjnego nie moe by wiksza ni 80% dugoci okrelonej w ust. 1 i 2. 5. W pomieszczeniach o wysokoci przekraczajcej 5 m dugo przej, o ktrych mowa w ust. 1 i 2, moe by powikszona o 25%. 6.[129] Dugoci przej, o ktrych mowa w ust. 1 i 2, mog by powikszone pod warunkiem zastosowania: 1) staych samoczynnych urzdze ganiczych wodnych - o 50%,

2) samoczynnych urzdze oddymiajcych uruchamianych za pomoc systemu wykrywania dymu - o 50%. 7. Powikszenia, o ktrych mowa w ust. 5 i 6 pkt 1 i 2, podlegaj sumowaniu. 8. Przejcie, o ktrym mowa w ust. 1, nie powinno prowadzi cznie przez wicej ni trzy pomieszczenia. 9. cianek dziaowych oddzielajcych od siebie pomieszczenia, dla ktrych okrela si cznie dugo przejcia ewakuacyjnego, nie dotycz wymagania okrelone w 216 ust. 1. 10. Szeroko przejcia ewakuacyjnego w pomieszczeniu przeznaczonym na pobyt ludzi, z zastrzeeniem 261, naley oblicza proporcjonalnie do liczby osb, do ktrych ewakuacji ono suy, przyjmujc co najmniej 0,6 m na 100 osb, lecz nie mniej ni 0,9 m, a w przypadku przejcia sucego do ewakuacji do 3 osb - nie mniej ni 0,8 m. 238. [Wymogi techniczne] Pomieszczenie powinno mie co najmniej dwa wyjcia ewakuacyjne oddalone od siebie o co najmniej 5 m w przypadkach, gdy: 1) jest przeznaczone do jednoczesnego przebywania w nim ponad 50 osb, a w strefie poarowej ZL II - ponad 30 osb, 2) znajduje si w strefie poarowej ZL, a jego powierzchnia przekracza 300 m2, 3) znajduje si w strefie poarowej PM o gstoci obcienia ogniowego powyej 500 MJ/m2, a jego powierzchnia przekracza 300 m2, 4) znajduje si w strefie poarowej PM o gstoci obcienia ogniowego do 500 MJ/m2, a jego powierzchnia przekracza 1 000 m2, 5) jest zagroone wybuchem, a jego powierzchnia przekracza 100 m2. 239. [Rozwinicie] 1. czn szeroko drzwi w wietle, stanowicych wyjcia ewakuacyjne z pomieszczenia, naley oblicza proporcjonalnie do liczby osb mogcych przebywa w nim rwnoczenie, przyjmujc co najmniej 0,6 m szerokoci na 100 osb, przy czym najmniejsza szeroko drzwi w wietle ocienicy powinna wynosi 0,9 m, a w przypadku drzwi sucych do ewakuacji do 3 osb - 0,8 m. 2. Drzwi stanowice wyjcie ewakuacyjne powinny otwiera si na zewntrz pomieszcze: 1) zagroonych wybuchem, 2) do ktrych jest moliwe niespodziewane przedostanie si mieszanin wybuchowych lub substancji trujcych, duszcych bd innych, mogcych utrudni ewakuacj, 3) przeznaczonych do jednoczesnego przebywania ponad 50 osb, 4) przeznaczonych dla ponad 6 osb o ograniczonej zdolnoci poruszania si. 3. Wyjcia ewakuacyjne z pomieszczenia zagroonego wybuchem na drog ewakuacyjn powinny prowadzi przez przedsionki przeciwpoarowe odpowiadajce wymaganiom 232. 4. Szeroko drzwi stanowicych wyjcie ewakuacyjne z budynku, z zastrzeeniem ust. 1, a take szeroko drzwi na drodze ewakuacyjnej z klatki schodowej, prowadzcych na zewntrz budynku lub do innej strefy poarowej, powinna by nie mniejsza ni szeroko biegu klatki schodowej, okrelona zgodnie z 68 ust. 1 i 2. 5. Szeroko drzwi w wietle na drodze ewakuacyjnej, niewymienionych w ust. 4, naley oblicza proporcjonalnie do liczby osb, do ktrych ewakuacji s one przeznaczone, przyjmujc co najmniej 0,6 m szerokoci na 100 osb, przy czym najmniejsza szeroko drzwi powinna wynosi 0,9 m w wietle ocienicy. 6. Wysoko drzwi, o ktrych mowa w ust. 1, 4 i 5, powinna odpowiada wymaganiom 62 ust. 1. 240. [Drzwi wieloskrzydowe] 1. Drzwi wieloskrzydowe, stanowice wyjcie ewakuacyjne z pomieszczenia oraz na drodze ewakuacyjnej, powinny mie co najmniej jedno, nieblokowane skrzydo drzwiowe o szerokoci nie mniejszej ni 0,9 m. 2. Szeroko skrzyda drzwi wahadowych, stanowicych wyjcie ewakuacyjne z pomieszczenia oraz na drodze ewakuacyjnej, powinna wynosi co najmniej dla drzwi jednoskrzydowych - 0,9 m, a dla drzwi dwuskrzydowych - 0,6 m, przy czym oba skrzyda drzwi dwuskrzydowych musz mie t sam szeroko.

3. Zabrania si stosowania do celw ewakuacji drzwi obrotowych i podnoszonych. 4.[130] Drzwi rozsuwane mog stanowi wyjcia na drogi ewakuacyjne, a take by stosowane na drogach ewakuacyjnych, jeeli s przeznaczone nie tylko do celw ewakuacji, a ich konstrukcja zapewnia: 1) otwieranie automatyczne i rczne bez moliwoci ich blokowania, 2) samoczynne ich rozsunicie i pozostanie w pozycji otwartej w wyniku zasygnalizowania poaru przez system wykrywania dymu chronicy stref poarow, do ewakuacji z ktrej te drzwi s przeznaczone, a take w przypadku awarii drzwi. 5. W bramach i cianach przesuwanych na drogach ewakuacyjnych powinny znajdowa si drzwi otwierane rcznie albo w bezporednim ssiedztwie tych bram i cian powinny by umieszczone i wyranie oznakowane drzwi przeznaczone do celw ewakuacji. 6. Drzwi, bramy i inne zamknicia otworw o wymaganej klasie odpornoci ogniowej lub dymoszczelnoci powinny by zaopatrzone w urzdzenia, zapewniajce samoczynne zamykanie otworu w razie poaru. Naley te zapewni moliwo rcznego otwierania drzwi sucych do ewakuacji. 7. Drzwi stanowice wyjcie ewakuacyjne z pomieszczenia, w ktrym moe przebywa jednoczenie wicej ni 300 osb, oraz drzwi na drodze ewakuacyjnej z tego pomieszczenia, powinny by wyposaone w urzdzenia przeciwpaniczne. 241. [Klasa odpornoci ogniowej] 1. Obudowa poziomych drg ewakuacyjnych powinna mie klas odpornoci ogniowej wymagan dla cian wewntrznych, nie mniejsz jednak ni E I 15, z uwzgldnieniem 217. Wymaganie klasy odpornoci ogniowej dla obudowy poziomych drg ewakuacyjnych nie dotyczy obudowy krytego cigu pieszego - pasau, o ktrym mowa w 247 ust. 2. 2. W cianach wewntrznych, stanowicych obudow drg ewakuacyjnych w strefach poarowych ZL III i PM, dopuszcza si umieszczenie nieotwieranych nawietli powyej 2 m od poziomu posadzki, jeeli przylegajce pomieszczenia nie s zagroone wybuchem i jeeli gsto obcienia ogniowego w tych pomieszczeniach nie przekracza 1000 MJ/m2. 3. W cianach zewntrznych budynkw, przy ktrych znajduje si galeria, bdca jedyn drog ewakuacyjn, dopuszcza si umieszczenie nawietli powyej 2 m od posadzki tej galerii. 242. [Rozmiary poziomych drg ewakuacyjnych] 1. Szeroko poziomych drg ewakuacyjnych naley oblicza proporcjonalnie do liczby osb mogcych przebywa jednoczenie na danej kondygnacji budynku, przyjmujc co najmniej 0,6 m na 100 osb, lecz nie mniej ni 1,4 m. 2. Dopuszcza si zmniejszenie szerokoci poziomej drogi ewakuacyjnej do 1,2 m, jeeli jest ona przeznaczona do ewakuacji nie wicej ni 20 osb. 3. Wysoko drogi ewakuacyjnej powinna wynosi co najmniej 2,2 m, natomiast wysoko lokalnego obnienia 2 m, przy czym dugo obnionego odcinka drogi nie moe by wiksza ni 1,5 m. 4. Skrzyda drzwi, stanowicych wyjcie na drog ewakuacyjn, nie mog, po ich cakowitym otwarciu, zmniejsza wymaganej szerokoci tej drogi. 243. [Korytarze] 1. Korytarze stanowice drog ewakuacyjn w strefach poarowych ZL powinny by podzielone na odcinki nie dusze ni 50 m przy zastosowaniu przegrd z drzwiami dymoszczelnymi lub innych urzdze technicznych, zapobiegajcych rozprzestrzenianiu si dymu. 2. Wymaganie, o ktrym mowa w ust. 1, nie dotyczy korytarzy, na ktrych zastosowano rozwizania techniczno-budowlane zabezpieczajce przed zadymieniem. 3. Przegrody, o ktrych mowa w ust. 1, nad sufitami podwieszonymi i pod podogami podniesionymi powyej poziomu stropu lub podoa, powinny by wykonane z materiaw niepalnych. 244. [Schody] 1. Na drogach ewakuacyjnych jest zabronione stosowanie: 1) spocznikw ze stopniami, 2) schodw ze stopniami zabiegowymi, jeeli schody te s jedyn drog ewakuacyjn.

2. Na drogach ewakuacyjnych dopuszcza si stosowanie schodw wachlarzowych, pod warunkiem zachowania najmniejszej szerokoci stopni okrelonych w 69 ust. 6. 3. Na drogach ewakuacyjnych miejsca, w ktrych zastosowano pochylnie lub stopnie umoliwiajce pokonanie rnicy poziomw, powinny by wyranie oznakowane. 245. [Klatki schodowe] W budynkach: 1) niskim (N), zawierajcym stref poarow ZL II, 2) redniowysokim (SW), zawierajcym stref poarow ZL I, ZL II, ZL III lub ZL V, 3) niskim (N) i redniowysokim (SW), zawierajcym stref poarow PM o gstoci obcienia ogniowego powyej 500 MJ/m2 lub pomieszczenie zagroone wybuchem, naley stosowa klatki schodowe obudowane i zamykane drzwiami oraz wyposaone w urzdzenia zapobiegajce zadymieniu lub suce do usuwania dymu. 246. [Rozwinicie] 1. W budynku wysokim (W) i wysokociowym (WW) powinny by co najmniej dwie klatki schodowe obudowane i oddzielone od poziomych drg komunikacji oglnej oraz pomieszcze przedsionkiem przeciwpoarowym, odpowiadajcym wymaganiom 232. Dopuszcza si dodatkowe pionowe drogi komunikacji oglnej, niespeniajce tych wymaga, jeeli cz one kondygnacje w obrbie jednej strefy poarowej. 2.[131] Klatki schodowe i przedsionki przeciwpoarowe, stanowice drog ewakuacyjn w budynku wysokim (W) dla stref poarowych innych ni ZL IV i PM oraz w budynku wysokociowym (WW), powinny by wyposaone w urzdzenia zapobiegajce ich zadymieniu. 3.[132] Klatki schodowe i przedsionki przeciwpoarowe, stanowice drog ewakuacyjn w budynku wysokim (W) dla strefy poarowej PM, powinny by wyposaone w urzdzenia zapobiegajce zadymieniu lub samoczynne urzdzenia oddymiajce uruchamiane za pomoc systemu wykrywania dymu. 4. W budynku wysokim (W) niezawierajcym strefy poarowej ZL II dopuszcza si stosowanie tylko jednej klatki schodowej, jeeli powierzchnia rzutu poziomego budynku nie przekracza 750 m2. 5. W budynku wysokim (W) i wysokociowym (WW) dopuszcza si wykonywanie klatek schodowych, stanowicych drog ewakuacyjn wycznie dla stref poarowych ZL IV, bez przedsionkw oddzielajcych je od poziomych drg komunikacji oglnej, jeeli: 1) kade mieszkanie lub pomieszczenie jest oddzielone od poziomej drogi komunikacji oglnej drzwiami o klasie odpornoci ogniowej co najmniej E I 30, 2) klatki schodowe s zamykane drzwiami dymoszczelnymi, 3) klatki schodowe s wyposaone w urzdzenia zapobiegajce zadymieniu lub w samoczynne urzdzenia oddymiajce uruchamiane za pomoc systemu wykrywania dymu. 6. W budynku redniowysokim (SW) i wyszym, w strefie poarowej ZL V, drzwi z pomieszcze, z wyjtkiem higienicznosanitarnych, prowadzce na drogi komunikacji oglnej, powinny mie klas odpornoci ogniowej co najmniej E I 30. 247. [Zabezpieczenie przed zadymieniem] 1. W budynku wysokim (W) i wysokociowym (WW), w strefach poarowych innych ni ZL IV, naley zastosowa rozwizania technicznobudowlane zabezpieczajce przed zadymieniem poziomych drg ewakuacyjnych. 2. W krytym cigu pieszym (pasau), do ktrego przylegaj lokale handlowe i usugowe, oraz w przekrytym dziedzicu wewntrznym, naley zastosowa rozwizania techniczno-budowlane zabezpieczajce przed zadymieniem drg ewakuacyjnych. 3. W podziemnej kondygnacji budynku, w ktrej znajduje si pomieszczenie przeznaczone dla ponad 100 osb, oraz budowli podziemnej z takim pomieszczeniem, naley zastosowa rozwizania techniczno-budowlane zapewniajce usuwanie dymu z tego pomieszczenia i z drg ewakuacyjnych. 248. [Inne schody] Schody wewntrzne w mieszkaniach w budynku wielorodzinnym oraz w budynku jednorodzinnym, zagrodowym i rekreacji indywidualnej, a take budynku tymczasowym nieprzeznaczonym na cele widowiskowe lub inne zgromadzenia ludzi, mog nie spenia wymaga stawianych drogom ewakuacyjnym. 249. [Odporno ogniowa drg ewakuacji] 1. ciany wewntrzne i stropy stanowice

obudow klatki schodowej lub pochylni powinny mie klas odpornoci ogniowej okrelon zgodnie z 216, jak dla stropw budynku. 2. Wymaganie, o ktrym mowa w ust. 1, nie dotyczy pionowych drg komunikacji oglnej przebiegajcych wycznie w obrbie jednej strefy poarowej, z zastrzeeniem 256 ust. 2. 3. Biegi i spoczniki schodw oraz pochylnie suce do ewakuacji powinny by wykonane z materiaw niepalnych i mie klas odpornoci ogniowej co najmniej: 1) w budynkach o klasie odpornoci poarowej "A", "B" i "C" - R 60, 2) w budynkach o klasie odpornoci poarowej "D" i "E" - R 30. 4. Wymaganie klasy odpornoci ogniowej, o ktrym mowa w ust. 3, nie dotyczy klatek schodowych wydzielonych na kadej kondygnacji przedsionkami przeciwpoarowymi oraz schodw na antresol w pomieszczeniu, w ktrym si ona znajduje, jeeli antresola ta jest przeznaczona do uytku nie wicej ni 10 osb. 5. W budynku niskim o klasie odpornoci poarowej "D" lub "E" w obudowanych klatkach schodowych, zamykanych drzwiami o klasie odpornoci ogniowej co najmniej E I 30, dopuszcza si wykonanie biegw i spocznikw schodw z materiaw palnych. 6. Odlego midzy cian zewntrzn, stanowic obudow klatki schodowej, a inn cian zewntrzn tego samego lub innego budynku powinna by ustalona zgodnie z 271, jeeli co najmniej jedna z tych cian nie spenia wymaga klasy odpornoci ogniowej okrelonej wedug 216 jak dla stropu budynku z t klatk schodow. 250. [Piwnice] 1. Piwnice powinny by oddzielone od pozostaej czci budynku, z wyjtkiem budynkw ZL IV niskich (N) i redniowysokich (SW) stropami i cianami o klasie odpornoci ogniowej co najmniej R E I 60 i zamknite drzwiami o klasie odpornoci ogniowej co najmniej E I 30. Jeeli drzwi do piwnic znajduj si poniej poziomu terenu, schody prowadzce z tego poziomu powinny by zabezpieczone w sposb uniemoliwiajcy omykowe zejcie ludzi do piwnic w przypadku ewakuacji (np. ruchom barier). 2. W budynku wysokim (W) i wysokociowym (WW) piwnice powinny by oddzielone od klatki schodowej przedsionkiem przeciwpoarowym. 251. [Wyjcia na dach] Wyjcie z klatki schodowej na strych lub poddasze powinno by zamykane drzwiami lub klap wyjciow o klasie odpornoci ogniowej co najmniej: 1) w budynkach niskich (N) - E I 15, 2) w budynkach redniowysokich (SW) i wyszych - E I 30. 252. [Wyczenia] Schodw i pochylni ruchomych nie zalicza si do drg ewakuacyjnych. 253. [Dwig dla ekipy ratowniczej] [133] 1. W budynku ZL I, ZL II, ZL III lub ZL V, majcym kondygnacj z posadzk na wysokoci powyej 25 m ponad poziomem terenu przy najniej pooonym wejciu do budynku oraz w budynku wysokociowym (WW) ZL IV, przynajmniej jeden dwig w kadej strefie poarowej powinien by przystosowany do potrzeb ekip ratowniczych, speniajc wymagania Polskiej Normy dotyczcej dwigw dla stray poarnej. 2. Dojcie do dwigu dla ekip ratowniczych powinno prowadzi przez przedsionek przeciwpoarowy speniajcy wymagania okrelone w 232. 3. ciany i stropy szybu dwigu dla ekip ratowniczych powinny mie klas odpornoci ogniowej wymagan jak dla stropw budynku, zgodnie z 216. 4. Szyb dwigu dla ekip ratowniczych powinien by wyposaony w urzdzenia zapobiegajce zadymieniu. 254. [134] (uchylony) 255. [135] (uchylony) 256. [Dojcia ewakuacyjne - dugo] 1. Dugo drogi ewakuacyjnej od wyjcia z pomieszczenia na t drog do wyjcia do innej strefy poarowej lub na zewntrz budynku, zwanej dalej "dojciem ewakuacyjnym", mierzy si wzdu osi drogi ewakuacyjnej. W przypadku zakoczenia dojcia ewakuacyjnego przedsionkiem przeciwpoarowym, dugo t mierzy si do pierwszych drzwi tego przedsionka.

2. Za rwnorzdne wyjciu do innej strefy poarowej, o ktrym mowa w ust. 1, uwaa si wyjcie do obudowanej klatki schodowej, zamykanej drzwiami o klasie odpornoci ogniowej co najmniej E I 30, wyposaonej w urzdzenia zapobiegajce zadymieniu lub suce do usuwania dymu, a w przypadku, o ktrym mowa w 246 ust. 5 - zamykanej drzwiami dymoszczelnymi. 3. Dopuszczalne dugoci doj ewakuacyjnych w strefach poarowych okrela ponisza tabela: Rodzaj strefy poarowej Dugo dojcia w m przy jednym dojciu 1 2 przy co najmniej 2 dojciach1)

3 40 60

Z pomieszczeniem zagroonym wybuchem 10 PM o gstoci obcienia ogniowego Q > 302) 500 MJ/m2 bez pomieszczenia zagroonego wybuchem PM o gstoci obcienia ogniowego Q < 602) 500 MJ/m2 bez pomieszczenia zagroonego wybuchem ZL I, II i V ZL III ZL IV 10 302) 602)

100

40 60 100

1) Dla dojcia najkrtszego, przy czym dopuszcza si dla drugiego dojcia dugo wiksz o 100% od najkrtszego. Dojcia te nie mog si pokrywa ani krzyowa. 2) W tym nie wicej ni 20 m na poziomej drodze ewakuacyjnej. 4.[136] Dugoci doj ewakuacyjnych, o ktrych mowa w ust. 3, mog by powikszone pod warunkiem ochrony: 1) strefy poarowej staymi samoczynnymi urzdzeniami ganiczymi wodnymi - o 50%, 2) drogi ewakuacyjnej samoczynnymi urzdzeniami oddymiajcymi uruchamianymi za pomoc systemu wykrywania dymu - o 50%. Przy jednoczesnym stosowaniu tych urzdze dugo dojcia moe by powikszona o 100%. 5. Wyjcie z klatki schodowej, o ktrej mowa w ust. 2, powinno prowadzi na zewntrz budynku, bezporednio lub poziomymi drogami komunikacji oglnej, ktrych obudowa odpowiada wymaganiom 249 ust. 1, a otwory w obudowie maj zamknicia o klasie odpornoci ogniowej co najmniej E I 30. 6. Dopuszcza si przeprowadzenie drogi ewakuacyjnej do wyjcia na zewntrz budynku z klatki schodowej oraz z poziomych drg komunikacji oglnej przez hol, mogcy spenia take funkcje uzupeniajce do funkcji wynikajcych z przeznaczenia budynku, takie jak: recepcyjna, ochrony budynku, drobnej sprzeday, pod warunkiem e: 1) przez jeden hol moliwe jest przeprowadzenie drogi ewakuacyjnej tylko z jednej klatki schodowej, przy czym ograniczenie to nie odnosi si do klatek schodowych z odrbnym, nieprowadzcym przez ten hol, wyjciem ewakuacyjnym, 2) hol nie znajduje si w strefie poarowej PM o gstoci obcienia ogniowego powyej 500 MJ/m2 ani te zawierajcej pomieszczenie zagroone wybuchem,

3) hol jest oddzielony od poziomych drg komunikacji oglnej, tak jak jest to wymagane dla klatki schodowej, o ktrej mowa w pkt 1, 4) wolna szeroko drogi ewakuacyjnej jest co najmniej o 50% wiksza od szerokoci poziomej drogi ewakuacyjnej w budynku, prowadzcej do tego wyjcia, okrelonej zgodnie z 242 ust. 1, dla kondygnacji budynku o najwikszej liczbie przewidywanych osb, znajdujcych si tam jednoczenie, 5) wysoko holu w miejscu, w ktrym przebiega droga ewakuacyjna, jest nie mniejsza ni 3,3 m, 6) szeroko drzwi wyjciowych na zewntrz budynku jest wiksza o 50% od minimalnej szerokoci drzwi wyjciowych okrelonej zgodnie z 239 ust. 4. 7. Dopuszczaln dugo drogi od wyjcia z klatki schodowej, o ktrej mowa w ust. 2, do wyjcia na zewntrz budynku okrela si zgodnie z ust. 3. 257. [Stosowanie drabin] 1. W budynku PM, w ktrym jest wymagana druga droga ewakuacyjna dla ludzi z wyszej kondygnacji, dopuszcza si stosowanie na tej drodze drabiny ewakuacyjnej, prowadzcej na dach nad nisz kondygnacj lub na poziom terenu, jeeli liczba osb przebywajcych jednoczenie na wyszej kondygnacji nie przekracza 50, a w budynku z pomieszczeniem zagroonym wybuchem - 15. Nie dotyczy to zakadw pracy chronionej. 2. Drabiny ewakuacyjne naley umieszcza w miejscach atwo dostpnych. Sytuowanie drabin naprzeciw wietlikw i okien jest zabronione. 3. Dopuszcza si wykonywanie drabin ewakuacyjnych bez obrczy ochronnych, gdy rnica wysokoci nie przekracza 3 m, z uwzgldnieniem wymaga 101.

Rozdzia 5. Wymagania przeciwpoarowe dla elementw wykoczenia wntrz i wyposaenia staego

258. [Materiay wykoczenia wntrz] 1.[137] W strefach poarowych ZL I, ZL II, ZL III i ZL V stosowanie do wykoczenia wntrz materiaw i wyrobw atwo zapalnych, ktrych produkty rozkadu termicznego s bardzo toksyczne lub intensywnie dymice, jest zabronione. 1a.[138] W przypadku stosowania materiaw wykoczeniowych luno zwisajcych, w szczeglnoci w kurtynach, zasonach, draperiach, kotarach oraz aluzjach, za atwo zapalne uwaa si materiay, ktrych waciwoci okrelone w badaniach zgodnych z Polskimi Normami odnoszcymi si do zapalnoci i rozprzestrzeniania pomienia przez wyroby wkiennicze nie speniaj co najmniej jednego z kryteriw: 1) ti\u8805 4s, 2) ts\u8804 30 s, 3) nie nastpuje przepalenie trzeciej nitki, 4) nie wystpuj ponce krople. 2. Na drogach komunikacji oglnej, sucych celom ewakuacji, stosowanie materiaw i wyrobw budowlanych atwo zapalnych jest zabronione. 259. [Podogi] 1. Podogi podniesione o wicej ni 0,2 m ponad poziom stropu lub innego podoa powinny mie: 1) niepaln konstrukcj non oraz co najmniej niezapalne pyty podogi od strony przestrzeni podpodogowej, majce klas odpornoci ogniowej co najmniej R E I 30, a w budynku wysokociowym (WW) lub ze stref poarow o gstoci obcienia ogniowego ponad 4 000 MJ/m2 oraz w strefach poarowych ZL II - co najmniej R E I 60, 2) przestrze podpodogow podzielon na sektory o powierzchni nie wikszej ni 1 000 m2 przegrodami o klasie odpornoci ogniowej co najmniej E I 30, a w budynku wysokociowym (WW) lub ze stref poarow o gstoci obcienia ogniowego ponad 4 000 MJ/m2 - co najmniej E I 60. 2.[139] Przewody i kable elektryczne oraz inne instalacje wykonane z materiaw palnych,

prowadzone w przestrzeni podpodogowej podogi podniesionej i w przestrzeni ponad sufitami podwieszonymi, wykorzystywanej do wentylacji lub ogrzewania pomieszczenia, powinny mie oson lub obudow o klasie odpornoci ogniowej co najmniej E I 30, a w budynku wysokociowym (WW) lub w budynkach ze stref poarow o gstoci obcienia ogniowego ponad 4000 MJ/m2 - co najmniej E I 60. 3. Na drogach ewakuacyjnych wykonywanie w pododze podniesionej otworw do wentylacji lub ogrzewania jest zabronione. 260. [Zakaz stosowania] 1. W pomieszczeniach, przeznaczonych do jednoczesnego przebywania ponad 50 osb oraz w pomieszczeniach produkcyjnych, stosowanie atwo zapalnych przegrd, staych elementw wyposaenia i wystroju wntrz oraz wykadzin podogowych jest zabronione. 2. W pomieszczeniach stref poarowych ZL II, pomieszczeniach magazynowych oraz w pomieszczeniach z podogami podniesionymi, stosowanie wykadzin podogowych atwo zapalnych jest zabronione. 261. [Wymagania co do sal] [140] Pomieszczenia przeznaczone do jednoczesnego przebywania ponad 200 osb dorosych lub 100 dzieci, w ktrych miejsca do siedzenia s ustawione w rzdach, powinny mie: 1) fotele i inne siedzenia trudno zapalne oraz niewydzielajce produktw rozkadu i spalania, okrelonych jako bardzo toksyczne, zgodnie z Polsk Norm dotyczc bada wydzielania produktw toksycznych; okrelenie trudno zapalny przypisuje si fotelom i innym siedzeniom, ktre nie ulegaj postpujcemu tleniu i spalaniu pomieniowemu w warunkach okrelonych Polsk Norm dotyczc badania zapalnoci mebli tapicerowanych, 2) szeroko przej pomidzy rzdami siedze nie mniejsz ni 0,45 m, przy czym odlego t naley ustala, biorc pod uwag odstp midzy staymi elementami siedze, 3) liczb siedze w rzdzie nie wiksz ni 16 pomidzy przejciami oraz 8 w rzdzie przyciennym, przy czym dopuszcza si zwikszenie liczby miejsc w rzdach odpowiednio do 40 i 20 pod warunkiem zwikszenia odstpu midzy rzdami siedze o 1 cm na kade dodatkowe siedzenie odpowiednio powyej 16 lub 8, 4) szeroko przej komunikacyjnych nie mniejsz ni 1,2 m przy liczbie osb do 150, a przy wikszej ich liczbie szeroko t naley zwikszy proporcjonalnie o 0,6 m na 100 osb, 5) rzdy siedze lub awek trwale umocowane do podogi albo siedzenia sztywno czone ze sob w rzdy oraz midzy rzdami. 262. [Sufity podwieszone] 1. Okadziny sufitw oraz sufity podwieszone naley wykonywa z materiaw niepalnych lub niezapalnych, niekapicych i nieodpadajcych pod wpywem ognia. Wymaganie to nie dotyczy mieszka. 2. Przestrze midzy sufitem podwieszonym i stropem powinna by podzielona na sektory o powierzchni nie wikszej ni 1000 m2, a w korytarzach - przegrodami co 50 m, wykonanymi z materiaw niepalnych. 263. [Okadziny w azienkach i saunach] 1. W azienkach i saunach z piecykami gazowymi oraz termami gazowymi i elektrycznymi dopuszcza si stosowanie okadzin ciennych z materiaw palnych, z tym e odlego tych urzdze od okadzin powinna wynosi co najmniej 0,3 m. 2. Stosowanie okadzin ciennych z materiaw atwo zapalnych w azienkach i saunach z piecem na paliwo stae jest zabronione. 264. [Elementy palne] Palne elementy wystroju wntrz budynku, przez ktre lub obok ktrych s prowadzone przewody ogrzewcze, wentylacyjne, dymowe lub spalinowe, powinny by zabezpieczone przed moliwoci zapalenia lub zwglenia.

Rozdzia 6. Wymagania przeciwpoarowe dla palenisk i instalacji

265. [Usytuowanie] 1. Palenisko powinno by umieszczone na podou niepalnym o gruboci co najmniej 0,15 m, a przy piecach metalowych bez nek - 0,3 m. Podoga atwo zapalna przed drzwiczkami palenisk powinna by zabezpieczona pasem materiau niepalnego o

szerokoci co najmniej 0,3 m, sigajcym poza krawdzie drzwiczek co najmniej po 0,3 m. 2. Palenisko otwarte moe by stosowane tylko w pomieszczeniu, w ktrym nie wystpuje zagroenie wybuchem, w odlegoci co najmniej 0,6 m od atwo zapalnych czci budynku. W pomieszczeniach ze stropem drewnianym palenisko otwarte powinno mie okap wykonany z materiaw niepalnych, wystajcy co najmniej 0,3 m poza krawd paleniska. 3. Piec metalowy lub w ramach metalowych, rury przyczeniowe oraz otwory do czyszczenia powinny by oddalone od atwo zapalnych, nieosonitych czci konstrukcyjnych budynku co najmniej 0,6 m, a od osonitych okadzin z tynku o gruboci 25 mm lub inn rwnorzdn okadzin - co najmniej 0,3 m. 4. Piec z kamienia, cegy, kafli i podobnych materiaw niepalnych oraz przewody spalinowe i dymowe powinny by oddalone od atwo zapalnych, nieosonitych czci konstrukcyjnych budynku co najmniej 0,3 m, a od osonitych okadzin z tynku o gruboci 25 mm na siatce albo rwnorzdn okadzin - co najmniej 0,15 m. 266. [Przewody spalinowe] 1.[141] Przewody spalinowe i dymowe powinny by wykonane z wyrobw niepalnych. 2. Przewody lub obudowa przewodw spalinowych i dymowych powinny spenia wymagania okrelone w Polskiej Normie dotyczcej bada ogniowych maych kominw. 3. Dopuszcza si wykonanie obudowy, o ktrej mowa w ust. 2, z cegy penej gruboci 12 cm, murowanej na zaprawie cementowo-wapiennej, z zewntrznym tynkiem lub spoinowaniem. 4. Midzy wylotem przewodu spalinowego i dymowego a najbliszym skrajem korony drzew dorosych naley zapewni zachowanie odlegoci co najmniej 6 m, z zastrzeeniem 271 ust. 8. 267. [Przewody wentylacyjne] 1. Przewody wentylacyjne powinny by wykonane z materiaw niepalnych, a palne izolacje cieplne i akustyczne oraz inne palne okadziny przewodw wentylacyjnych mog by stosowane tylko na zewntrznej ich powierzchni w sposb zapewniajcy nierozprzestrzenianie ognia. 2. Dopuszcza si w budynkach PM, z wyjtkiem garay, wykonanie przewodw wentylacyjnych nierozprzestrzeniajcych ognia, pod warunkiem e nie s one prowadzone przez drogi ewakuacyjne oraz nie przepywa nimi powietrze o temperaturze powyej 85 st. C lub zanieczyszczenia mogce si odkada. 3. Odlego nieizolowanych przewodw wentylacyjnych od wykadzin i powierzchni palnych powinna wynosi co najmniej 0,5 m. 4. Drzwiczki rewizyjne stosowane w kanaach i przewodach wentylacyjnych powinny by wykonane z materiaw niepalnych. 5. W pomieszczeniu kuchennym lub wnce kuchennej w mieszkaniu dopuszcza si stosowanie przewodw wentylacji wywiewnej z materiaw co najmniej trudno zapalnych. 6. Elastyczne elementy czce, suce do poczenia sztywnych przewodw wentylacyjnych z elementami instalacji lub urzdzeniami, z wyjtkiem wentylatorw, powinny by wykonane z materiaw co najmniej trudno zapalnych, posiada dugo nie wiksz ni 4 m, przy czym nie powinny by prowadzone przez elementy oddzielenia przeciwpoarowego. 7. Elastyczne elementy czce wentylatory z przewodami wentylacyjnymi powinny by wykonane z materiaw co najmniej trudno zapalnych, przy czym ich dugo nie powinna przekracza 0,25 m. 8. Izolacje cieplne i akustyczne zastosowane w instalacjach: wodocigowej, kanalizacyjnej i ogrzewczej powinny by wykonane w sposb zapewniajcy nierozprzestrzenianie ognia. 268. [Odporno ogniowa wentylacji] 1. Instalacje wentylacji mechanicznej i klimatyzacji w budynkach, z wyjtkiem budynkw jednorodzinnych i rekreacji indywidualnej, powinny spenia nastpujce wymagania: 1) przewody wentylacyjne powinny by wykonane i prowadzone w taki sposb, aby w przypadku poaru nie oddziayway si wiksz ni 1 kN na elementy budowlane, a take aby przechodziy przez przegrody w sposb umoliwiajcy kompensacje wydue przewodu, 2) zamocowania przewodw do elementw budowlanych powinny by wykonane z materiaw niepalnych, zapewniajcych przejcie siy powstajcej w przypadku poaru w czasie nie

krtszym ni wymagany dla klasy odpornoci ogniowej przewodu lub klapy odcinajcej, 3) w przewodach wentylacyjnych nie naley prowadzi innych instalacji, 4) filtry i tumiki powinny by zabezpieczone przed przeniesieniem si do ich wntrza palcych si czstek, 5) maszynownie wentylacyjne i klimatyzacyjne w budynkach mieszkalnych redniowysokich (SW) i wyszych oraz w innych budynkach o wysokoci powyej dwch kondygnacji nadziemnych powinny by wydzielone cianami o klasie odpornoci ogniowej co najmniej E I 60 i zamykane drzwiami o klasie odpornoci ogniowej co najmniej E I 30; nie dotyczy to obudowy urzdze instalowanych ponad dachem budynku. 2.[142] Dopuszcza si instalowanie w przewodzie wentylacyjnym nagrzewnic elektrycznych oraz nagrzewnic na paliwo cieke lub gazowe, ktrych temperatura powierzchni grzewczych przekracza 160 st. C, pod warunkiem zastosowania ogranicznika temperatury, automatycznie wyczajcego ogrzewanie po osigniciu temperatury powietrza 110 st. C oraz zabezpieczenia uniemoliwiajcego prac nagrzewnicy bez przepywu powietrza. 3. Dopuszcza si zainstalowanie w przewodzie wentylacyjnym wentylatorw i urzdze do uzdatniania powietrza pod warunkiem wykonania ich obudowy o klasie odpornoci ogniowej E I 60. 4.[143] Przewody wentylacyjne i klimatyzacyjne w miejscu przejcia przez elementy oddzielenia przeciwpoarowego powinny by wyposaone w przeciwpoarowe klapy odcinajce o klasie odpornoci ogniowej rwnej klasie odpornoci ogniowej elementu oddzielenia przeciwpoarowego z uwagi na szczelno ogniow, izolacyjno ogniow i dymoszczelno (E I S), z zastrzeeniem ust. 5. 5.[144] Przewody wentylacyjne i klimatyzacyjne samodzielne lub obudowane prowadzone przez stref poarow, ktrej nie obsuguj, powinny mie klas odpornoci ogniowej wymagan dla elementw oddzielenia przeciwpoarowego tych stref poarowych z uwagi na szczelno ogniow, izolacyjno ogniow i dymoszczelno (E I S) lub powinny by wyposaone w przeciwpoarowe klapy odcinajce zgodnie z ust. 4. 6. W strefach poarowych, w ktrych jest wymagana instalacja sygnalizacyjno-alarmowa, przeciwpoarowe klapy odcinajce powinny by uruchamiane przez t instalacj, niezalenie od zastosowanego wyzwalacza termicznego. 269. [Pomieszczenia zagroone wybuchem] 1. W pomieszczeniach zagroonych wybuchem naley stosowa urzdzenia wstrzymujce automatycznie prac wentylatorw w razie powstania poaru i sygnalizujce ich wyczenie, jeeli dziaanie wentylatorw mogoby przyczyni si do jego rozprzestrzeniania. 2. W pomieszczeniach zagroonych wybuchem naley stosowa oddzieln dla kadego pomieszczenia instalacj wycigow. 3. Usytuowanie wentylacyjnych otworw wycigowych powinno uwzgldnia gsto wzgldn par cieczy i gazw wystpujcych w pomieszczeniu w stosunku do powietrza oraz przewidywany kierunek ruchu zanieczyszczonego powietrza. 4. W pomieszczeniach, w ktrych mog wystpowa palne pyy, tworzce z powietrzem mieszaniny wybuchowe, otwory wentylacji nawiewnej powinny by usytuowane oraz wykonane tak, aby nie powodoway unoszenia pyw osiadych. 5. Filtry, komory pyowe i cyklony do palnych pyw powinny by zlokalizowane w pomieszczeniach wydzielonych elementami oddzielenia przeciwpoarowego lub te na zewntrz budynku, w miejscu bezpiecznym dla tych urzdze oraz dla otoczenia. 6. Wymagania, o ktrych mowa w ust. 5, nie dotycz przypadkw uzasadnionych wzgldami technologicznymi, w ktrych filtry, komory pyowe i cyklony stanowi bezporednie wyposaenie urzdze i agregatw produkcyjnych. 7. Przewody wentylacyjne przed miejscem wprowadzenia do komr pyowych i cyklonw powinny by wyposaone w urzdzenia zapobiegajce przeniesieniu si ognia. 8. Komory pyowe i cyklony dla pyw tworzcych z powietrzem mieszaniny wybuchowe powinny by wyposaone w klapy lub przepony przeciwwybuchowe, zabezpieczajce konstrukcj cyklonu i komory, a take konstrukcj budynku przed skutkami wybuchu.

 270. [Wymogi techniczne dotyczce wentylacji] [145] 1. Instalacja wentylacji oddymiajcej powinna: 1) usuwa dym z intensywnoci zapewniajc, e w czasie potrzebnym do ewakuacji ludzi na chronionych przejciach i drogach ewakuacyjnych nie wystpi zadymienie lub temperatura uniemoliwiajce bezpieczn ewakuacj, 2) mie stay dopyw powietrza zewntrznego uzupeniajcego braki tego powietrza w wyniku jego wypywu wraz z dymem. 2. Przewody wentylacji oddymiajcej, obsugujce: 1) wycznie jedn stref poarow, powinny mie klas odpornoci ogniowej z uwagi na szczelno ogniow i dymoszczelno - E600 S, co najmniej tak jak klasa odpornoci ogniowej stropu okrelona w 216, przy czym dopuszcza si stosowanie klasy E300 S, jeeli wynikajca z oblicze temperatura dymu powstajcego w czasie poaru nie przekracza 300 st. C, 2) wicej ni jedn stref poarow, powinny mie klas odpornoci ogniowej E I S, co najmniej tak jak klasa odpornoci ogniowej stropu okrelona w 216. 3. Klapy odcinajce do przewodw wentylacji oddymiajcej, obsugujce: 1) wycznie jedn stref poarow, powinny by uruchamiane automatycznie i mie klas odpornoci ogniowej z uwagi na szczelno ogniow i dymoszczelno - E600 S AA, co najmniej tak jak klasa odpornoci ogniowej stropu okrelona w 216, przy czym dopuszcza si stosowanie klasy E300 S AA, jeeli wynikajca z oblicze temperatura dymu powstajcego w czasie poaru nie przekracza 300 st. C, 2) wicej ni jedn stref poarow, powinny by uruchamiane automatycznie i mie klas odpornoci ogniowej E I S AA, co najmniej tak jak klasa odpornoci ogniowej stropu okrelona w 216. 4. Wentylatory oddymiajce powinny mie klas: 1) F600 60, jeeli przewidywana temperatura dymu przekracza 400 st. C, 2) F400 120 w pozostaych przypadkach, przy czym dopuszcza si inne klasy, jeeli z analizy obliczeniowej temperatury dymu oraz zapewnienia bezpieczestwa ekip ratowniczych wynika taka moliwo. 5. Klapy dymowe w grawitacyjnej wentylacji oddymiajcej powinny mie klas: 1) B300 30 - dla klap otwieranych automatycznie, 2) B600 30 - dla klap otwieranych wycznie w sposb rczny.

Rozdzia 7. Usytuowanie budynkw z uwagi na bezpieczestwo poarowe

271. [Odlego midzy budynkami] 1. Odlego midzy zewntrznymi cianami budynkw niebdcymi cianami oddzielenia przeciwpoarowego, a majcymi na powierzchni wikszej ni 65% klas odpornoci ogniowej (E), okrelon w 216 ust. 1 w 5 kolumnie tabeli, nie powinna, z zastrzeeniem ust. 2 i 3, by mniejsza ni odlego w metrach okrelona w poniszej tabeli: Rodzaj budynku oraz dla budynku PM maksymalna gsto obcienia ogniowego strefy poarowej PM Q w MJ/m2 Rodzaj budynku oraz dla budynku PM maksymalna gsto obcienia ogniowego strefy poarowej PM Q w MJ/m2

ZL

IN

PM Q 1000 1000 < Q Q > 4000 4000

1 ZL IN PM Q 1000 PM 1000 < Q 4000 PM Q > 4000

2 8 8 8 15 20

3 8 8 8

4 8 8 8

5 15 15 15 15 20

6 20 20 20 20 20

15 15 20 20

2. Jeeli jedna ze cian zewntrznych usytuowana od strony ssiedniego budynku lub przekrycie dachu jednego z budynkw jest rozprzestrzeniajce ogie, wwczas odlego okrelon w ust. 1 naley zwikszy o 50%, a jeeli dotyczy to obu cian zewntrznych lub przekrycia dachu obu budynkw - o 100%. 3. Jeeli co najmniej w jednym z budynkw znajduje si pomieszczenie zagroone wybuchem, wwczas odlego midzy ich zewntrznymi cianami nie powinna by mniejsza ni 20 m. 4. Jeeli ciana zewntrzna budynku ma na powierzchni nie wikszej ni 65%, lecz nie mniejszej ni 30%, klas odpornoci ogniowej (E), okrelon w 216 ust. 1 w 5 kolumnie tabeli, wwczas odlego midzy t cian lub jej czci a cian zewntrzn drugiego budynku naley zwikszy w stosunku do okrelonej w ust. 1 i 2 o 50%. 5. Jeeli ciana zewntrzna budynku ma na powierzchni mniejszej ni 30% klas odpornoci ogniowej (E), okrelon w 216 ust. 1 w 5 kolumnie tabeli, wwczas odlego midzy t cian lub jej czci a cian zewntrzn drugiego budynku naley zwikszy w stosunku do okrelonej w ust. 1 i 2 o 100%. 6. Odlego midzy cianami zewntrznymi budynkw lub czciami tych cian moe by zmniejszona o 50%, w stosunku do okrelonej w ust. 1-5, jeeli we wszystkich strefach poarowych budynkw, przylegajcych odpowiednio do tych cian lub ich czci, s stosowane stae urzdzenia ganicze wodne. 7. Odlego od ciany zewntrznej budynku lub jej czci do ciany zewntrznej drugiego budynku moe by zmniejszona o 25%, w stosunku do okrelonej w ust. 1-5, jeeli we wszystkich strefach poarowych budynku, przylegajcych odpowiednio do tej ciany lub jej czci, s stosowane stae urzdzenia ganicze wodne. 8. Najmniejsz odlego budynkw ZL, PM, IN od granicy lasu naley przyjmowa, jak odlego cian tych budynkw od ciany budynku ZL z przekryciem dachu rozprzestrzeniajcym ogie. 9.[146] Odlegoci, o ktrych mowa w ust. 1, dla budynkw wymienionych w 213, bez pomieszcze zagroonych wybuchem, mona zmniejszy o 25%, jeeli s zwrcone do siebie cianami i dachami z przekryciami nierozprzestrzeniajcymi ognia, niemajcymi otworw. 10. W pasie terenu o szerokoci okrelonej w ust. 1-7, otaczajcym ciany zewntrzne budynku, niebdce cianami oddzielenia przeciwpoarowego, ciany zewntrzne innego budynku powinny spenia wymagania okrelone w 232 ust. 4 i 5 dla cian oddzielenia przeciwpoarowego obu budynkw. 11. Wymaganie, o ktrym mowa w ust. 10, dotyczy pasa terenu o szerokoci zmniejszonej o 50% w odniesieniu do tych cian zewntrznych obu budynkw, ktre tworz midzy sob kt 60 st. lub wikszy, lecz mniejszy ni 120 st.. 12. Wymaganie, o ktrym mowa w ust. 10, nie dotyczy budynkw, ktre: 1) s oddzielone od siebie cian oddzielenia przeciwpoarowego, speniajc dla obu budynkw wymagania okrelone w 232 ust. 4 i 5, z zastrzeeniem 218, lub 2) maj ciany zewntrzne tworzce midzy sob kt nie mniejszy ni 120 st.. 13. Otwarte skadowisko, ze wzgldu na usytuowanie, naley traktowa jak budynek PM.

 272. [Rozwinicie] 1. Odlego ciany zewntrznej wznoszonego budynku od granicy ssiedniej niezabudowanej dziaki budowlanej powinna wynosi co najmniej poow odlegoci okrelonej w 271 ust. 1-7, przyjmujc, e na dziace niezabudowanej bdzie usytuowany budynek o przeznaczeniu okrelonym w miejscowym planie zagospodarowania przestrzennego, przy czym dla budynkw PM naley przyjmowa, e bdzie on mia gsto obcienia ogniowego strefy poarowej Q wiksz od 1000 MJ/m2, lecz nie wiksz ni 4000 MJ/m2, a w przypadku braku takiego planu - budynek ZL ze cian zewntrzn, o ktrej mowa w 271 ust. 1. 2.[147] Budynki mieszkalne jednorodzinne, rekreacji indywidualnej oraz budynki mieszkalne zagrodowe i gospodarcze, ze cianami i dachami z przekryciami nierozprzestrzeniajcymi ognia, powinny by sytuowane w odlegoci nie mniejszej od granicy ssiedniej, niezabudowanej dziaki, ni jest to okrelone w 12. 3. Budynek usytuowany bezporednio przy granicy dziaki powinien mie od strony ssiedniej dziaki cian oddzielenia przeciwpoarowego o klasie odpornoci ogniowej okrelonej w 232 ust. 4 i 5. 273. [Odlego od zbiornikw paliwa] [148] 1. Odlegoci midzy cianami zewntrznymi budynkw pooonych na jednej dziace budowlanej nie ustala si, z zastrzeeniem 249 ust. 6, jeeli czna powierzchnia wewntrzna tych budynkw nie przekracza najmniejszej dopuszczalnej powierzchni strefy poarowej wymaganej dla kadego ze znajdujcych si na tej dziace rodzajw budynkw. 2. Odlego zbiornika naziemnego oleju opaowego zasilajcego kotowni od budynku ZL powinna wynosi co najmniej 10 m. 3. Dopuszcza si zmniejszenie odlegoci, o ktrych mowa w ust. 2, do 3 m, pod warunkiem wykonania ciany zewntrznej budynku od strony zbiornika jako ciany oddzielenia przeciwpoarowego o klasie odpornoci ogniowej co najmniej R E I 120 lub wykonania takiej ciany pomidzy budynkiem a zbiornikiem. 4. Zbiorniki, o ktrych mowa w ust. 3, powinny by wykonane jako stalowe dwupaszczowe lub by lokalizowane na terenie uksztatowanym w formie niecki, o pojemnoci wikszej od pojemnoci zbiornika, z izolacj uniemoliwiajc przedostawanie si oleju do gruntu. 5. Odlego budynku ZL od zbiornika podziemnego oleju opaowego, przykrytego warstw ziemi o gruboci nie mniejszej ni 0,5 m, powinna wynosi co najmniej 3 m, a od urzdzenia spustowego, oddechowego i pomiarowego tego zbiornika - co najmniej 10 m. 6. Odlegoci budynkw PM i IN wykonanych z materiaw niepalnych od zbiornikw i ich urzdze, o ktrych mowa w ust. 5, powinny wynosi co najmniej 3 m.

Rozdzia 8. Wymagania przeciwpoarowe dla garay

274. [Zakres stosowania przepisw] 1. Wymagania przeciwpoarowe, okrelone w niniejszym rozdziale, dotycz garay zamknitych i otwartych, o ktrych mowa w 102-108. 2. W przypadku gdy przepis rozporzdzenia nie okrela rodzaju garau, naley rozumie, e dotyczy on garay zamknitych i otwartych. 3.[149] Jednokondygnacyjny, nadziemny gara otwarty, majcy form zadaszenia miejsc postojowych z odkrytymi drogami manewrowymi, powinien mie elementy konstrukcji i przekrycia dachu niekapice pod wpywem wysokiej temperatury. 275. [Gara otwarty] 1. Klas odpornoci poarowej garau naley przyjmowa, jak dla budynku PM o gstoci obcienia ogniowego do 500 MJ/m2, pod warunkiem wykonania jego elementw jako nierozprzestrzeniajcych ognia, niekapicych i nieodpadajcych pod wpywem ognia, jeeli przepisy rozporzdzenia nie stanowi inaczej. 2. Dopuszcza si, z zastrzeeniem 277 ust. 5, wykonanie nad najwysz kondygnacj garau otwartego, bdcego budynkiem niskim (N), dodatkowego poziomu miejsc postojowych bez zadaszenia lub z zadaszeniem speniajcym wymagania okrelone w 274 ust. 3. 3. Gara otwarty, ktrego najwyszy poziom parkowania znajduje si nie wyej ni 25 m nad poziomem otaczajcego terenu, moe by wykonany w klasie D odpornoci poarowej, jeeli nad kondygnacj przeznaczon do parkowania samochodw nie znajduj si inne pomieszczenia.

 276. [Usytuowanie garau] 1. Usytuowanie garau zamknitego i otwartego powinno odpowiada warunkom okrelonym w 271 jak dla budynkw PM o gstoci obcienia ogniowego do 1 000 MJ/m2, z zastrzeeniem 19. 2. Przepisu ust. 1 nie stosuje si do garau o liczbie stanowisk postojowych nie wikszej ni 3, w zabudowie jednorodzinnej i rekreacji indywidualnej. 277. [Powierzchnia strefy poarowej] [150] 1. Powierzchnia strefy poarowej w nadziemnym lub podziemnym garau zamknitym nie powinna przekracza 5 000 m2. 2. Powierzchnia, o ktrej mowa w ust. 1, moe by powikszona o 100%, jeeli jest speniony jeden z poniszych warunkw: 1) zastosowano ochron strefy poarowej staymi samoczynnymi urzdzeniami ganiczymi wodnymi, 2) wykonano, oddzielajce od siebie nie wicej ni po 2 stanowiska postojowe, ciany o klasie odpornoci ogniowej, w czci penej co najmniej E I 30, od posadzki do poziomu zapewniajcego pozostawienie przewitu pod stropem o wysokoci 0,1 do 0,5 m na caej ich dugoci. 3. W garau zamknitym strefa poarowa obejmujca wicej ni jedn kondygnacj podziemn powinna spenia jeden z warunkw okrelonych w ust. 2. 4. W garau zamknitym o powierzchni cakowitej przekraczajcej 1 500 m2 naley stosowa samoczynne urzdzenia oddymiajce. 5. W przypadku zastosowania rozwizania, o ktrym mowa w ust. 2 pkt 1, klasa odpornoci ogniowej przewodw wentylacji oddymiajcej powinna odpowiada wymaganiom okrelonym w 270 ust. 2 - jedynie z uwagi na kryterium szczelnoci ogniowej (E). 278. [Wyjcia ewakuacyjne z garau] 1.[151] Na kadej kondygnacji garau, ktrej powierzchnia cakowita przekracza 1 500 m2, powinny znajdowa si co najmniej dwa wyjcia ewakuacyjne, przy czym jednym z tych wyj moe by wjazd lub wyjazd. Dugo przejcia do najbliszego wyjcia ewakuacyjnego nie moe przekracza: 1) w garau zamknitym - 40 m, 2) w garau otwartym - 60 m. 2. Dugo przejcia, o ktrym mowa w ust. 1, w przypadku garau zamknitego, moe by powikszona zgodnie z zasadami okrelonymi w 237 ust. 6 i 7. 3. Wyjcie ewakuacyjne powinno by dostpne take w przypadku zamknicia bram midzy strefami poarowymi. 4. Jeeli poziom parkowania ley nie wyej ni 3 m nad poziomem terenu urzdzonego przy budynku, za wyjcie ewakuacyjne mog suy nieobudowane schody zewntrzne. 5. W garau podziemnym kondygnacje o powierzchni powyej 1500 m2 powinny, w razie poaru, mie moliwo oddzielenia ich od siebie i od kondygnacji nadziemnej budynku za pomoc drzwi, bram lub innych zamkni o klasie odpornoci ogniowej nie mniejszej ni E I 30. 279. [Gara zamknity] 1. W garau zamknitym, znajdujcym si w budynku ZL, odlego w pionie midzy wrotami garau a oknami tego budynku powinna wynosi co najmniej 1,5 m. Odlego ta moe wynosi 1,1 m, jeeli wykonano nad wjazdem do garau daszek z materiaw niepalnych o wysigu co najmniej 0,6 m od lica ciany, wysunity obustronnie 0,8 m poza boczne krawdzie wrt garau, lub jeeli wrota garau s cofnite o 0,8 m od lica ciany. 2. W budynku, o ktrym mowa w ust. 1, odlego wrt garau wbudowanego lub przybudowanego od najbliszej krawdzi okien pomieszcze przeznaczonych na pobyt ludzi w tym samym budynku nie moe by mniejsza ni 1,5 m w rzucie poziomym. 280. [Dopuszczalno poczenia] 1. Poczenie garau z budynkiem wymaga zastosowania przedsionka przeciwpoarowego zamykanego drzwiami o klasie odpornoci ogniowej co najmniej E I 30. 2. Nie wymaga si zastosowania przedsionka, o ktrym mowa w ust. 1, przed dwigiem oddzielonym od garau drzwiami o klasie odpornoci ogniowej co najmniej E I 60. 3. Wymaganie, o ktrym mowa w ust. 1, nie dotyczy budynkw mieszkalnych jednorodzinnych i

rekreacji indywidualnej. 281. [Zakazy] Instalowanie w garau studzienek rewizyjnych, urzdze i przewodw gazowych, z zastrzeeniem 164 ust. 6, oraz umieszczanie otworw od palenisk lub otworw rewizyjnych przeznaczonych do czyszczenia kanaw dymowych, spalinowych i wentylacyjnych, jest zabronione.

Rozdzia 9. Wymagania przeciwpoarowe dla budynkw inwentarskich

282. [Zwolnienie od wymaga] Od wymaga dotyczcych klasy odpornoci poarowej budynkw, okrelonych w 212, zwalnia si budynki IN o kubaturze brutto do 1500 m3. 283. [Wymogi techniczne] Paszarnie, kotownie i inne pomieszczenia wyposaone w paleniska lub trzony kuchenne, znajdujce si w budynkach IN, powinny mie podogi, ciany i stropy wykonane z materiaw niepalnych. 284. [Przepisy ewakuacyjne] Budynek IN powinien spenia nastpujce wymagania ewakuacyjne: 1) odlego od najdalszego stanowiska dla zwierzt do wyjcia ewakuacyjnego nie powinna przekracza przy cikowym utrzymaniu zwierzt - 50 m, a przy bezcikowym - 75 m, 2) w bezcikowym chowie byda, trzody chlewnej i owiec, jeeli liczba byda i trzody chlewnej nie przekracza 15 sztuk, a owiec - 200 sztuk, naley stosowa co najmniej jedno wyjcie ewakuacyjne, 3) w budynku przeznaczonym dla wikszej liczby zwierzt anieli wymieniona w pkt 2 naley stosowa co najmniej dwa wyjcia, a z pomieszcze podzielonych na sekcje - co najmniej jedno wyjcie ewakuacyjne z kadej sekcji, 4) wrota i drzwi w budynku inwentarskim powinny otwiera si na zewntrz pomieszczenia. 285. [Poczenie czci mieszkalnej i gospodarczej] Dopuszcza si umieszczenie w jednym budynku czci mieszkalnej i gospodarczej pod nastpujcymi warunkami: 1) cz mieszkalna oraz cz gospodarcza maj odrbne wejcia, 2) midzy czci mieszkaln a gospodarcz zostanie wykonana ciana o klasie odpornoci ogniowej co najmniej R E I 60.

Rozdzia 10. Wymagania przeciwpoarowe dla budynkw tymczasowych

286. [Wymogi techniczne i bezpieczestwa] 1. Budynek tymczasowy przeznaczony na stay pobyt ludzi powinien by wykonany co najmniej w klasie "E"; odpornoci poarowej. Budynek taki nie powinien mie kondygnacji podziemnych i wicej ni 2 kondygnacje nadziemne. 2. Do wyznaczania minimalnej odlegoci budynku tymczasowego od innego budynku maj zastosowanie przepisy okrelajce odlegoci midzy budynkami ZL, PM lub IN, o ktrych mowa w 271 i 273 ust. 1. 3. Tymczasowy budynek wykonany z materiaw palnych lub z paln izolacj naley przegradza w odstpach nieprzekraczajcych 24 m cianami oddziele przeciwpoarowych o klasie odpornoci ogniowej co najmniej R E I 60; nie dotyczy to przypadkw okrelonych w 287 i 288. 4. ciana oddzielenia przeciwpoarowego powinna by wysunita co najmniej o 0,6 m poza lico cian zewntrznych i ponad palne pokrycie dachu. 5. Dostp do poddasza tymczasowego budynku wykonanego z materiaw palnych powinien by umoliwiony za pomoc wewntrznego wyazu z klap, o ktrej mowa w 251 pkt 1, o wymiarach co najmniej 0,60,6 m, lub przez drabin i drzwi zewntrzne o wymiarach co najmniej 0,61,6 m, umieszczone w szczytowej cianie budynku. 6. Stosowanie instalacji elektrycznych lub gazowych na strychu tymczasowego budynku

wykonanego z materiaw palnych jest zabronione. 287. [Cel widowiskowy] [152] Budynek tymczasowy moe by przeznaczony na cele widowiskowe lub inne zgromadzenia ludzi, jeeli: 1) jest jednokondygnacyjny, 2) widownia jest dostpna z poziomu terenu, 3) dach lub stropodach maj przekrycie co najmniej trudno zapalne, 4) ma wyjcia, przejcia i dojcia ewakuacyjne o liczbie i wymiarach okrelonych w przepisach rozporzdzenia, oznakowane - zgodnie z Polskimi Normami - znakami bezpieczestwa, 5) ma owietlenie awaryjne, 6) ma instalacj elektryczn wykonan zgodnie z Polskimi Normami. 288. [Wykorzystanie pomieszcze z obudow pneumatyczn] [153] Pomieszczenie z obudow pneumatyczn moe by wykorzystywane jako tymczasowy budynek PM o gstoci obcienia ogniowego strefy poarowej nie wyszej od 1 000 MJ/m2, pod warunkiem: 1) zachowania odlegoci co najmniej 20 m od innych obiektw budowlanych, 2) uycia powoki z materiau co najmniej trudno zapalnego, 3) zastosowania wycznie ogrzewania powietrznego, 4) zapewnienia liczby i wymiarw wyj, doj i przej ewakuacyjnych, okrelonych w przepisach rozporzdzenia, 5) oznakowania wyj ewakuacyjnych - zgodnie z Polskimi Normami - znakami bezpieczestwa, 6) wyposaenia w owietlenie awaryjne, 7) wyposaenia w instalacj elektryczn wykonan zgodnie z Polskimi Normami. 289. [Warunki bezpieczestwa] Pomieszczenie, o ktrym mowa w 288, przeznaczone do celw widowiskowych, wystawowych, rekreacyjnych lub sportowych, powinno by dodatkowo wyposaone w: 1) konstrukcje umieszczone wewntrz lub na zewntrz budynku do awaryjnego podwieszenia powoki pneumatycznej, 2) awaryjne urzdzenie do utrzymania cinienia w powoce, zasilane z niezalenego rda energii, 3) awaryjn wentylacj mechaniczn do wymiany powietrza, zasilan z niezalenego rda energii, 4) wyjcia ewakuacyjne rozmieszczone moliwie rwnomiernie na obwodzie, 5) krzesa poczone ze sob w sposb trway i unieruchomione w rzdach co najmniej po 8 sztuk, ustawione zgodnie z wymaganiami okrelonymi w 261. 290. [Namiot] Tymczasowy budynek typu namiotowego przeznaczony do celw widowiskowych powinien spenia wymagania okrelone w 288 i 289, z wyjtkiem wymaga dotyczcych urzdze do utrzymywania cinienia w powoce.

Dzia VII. Bezpieczestwo uytkowania

291. [Wymogi bezpieczestwa] Budynek i urzdzenia z nim zwizane powinny by projektowane i wykonane w sposb niestwarzajcy niemoliwego do zaakceptowania ryzyka wypadkw w trakcie uytkowania, w szczeglnoci przez uwzgldnienie przepisw niniejszego dziau. 292. [Zadaszenie wejcia] 1. Wejcia do budynku o wysokoci powyej dwch kondygnacji nadziemnych, majcego pomieszczenia przeznaczone na pobyt ludzi, naley ochrania daszkiem lub podcieniem ochronnym o szerokoci wikszej co najmniej o 1 m od szerokoci drzwi oraz o wysigu lub gbokoci nie mniejszej ni 1 m w budynkach niskich (N) i 1,5 m w budynkach wyszych. Wymaganie to nie dotyczy budynkw na terenie zakadw karnych, aresztw ledczych oraz zakadw poprawczych i schronisk dla nieletnich.

2. Daszek, o ktrym mowa w ust. 1, powinien mie konstrukcj umoliwiajc przeniesienie ewentualnych obcie, jakie w prawdopodobnym zakresie moe spowodowa upadek okadzin elewacyjnych, skrzyde okiennych lub szyb. 293. [Wymogi bezpieczestwa - rozwinicie] 1. Tablice informacyjne, reklamy i podobne urzdzenia oraz dekoracje powinny by tak usytuowane, wykonane i zamocowane, aby nie stanowiy zagroenia bezpieczestwa dla uytkownikw budynku i osb trzecich. 2. Daszki, balkony oraz stae i ruchome osony przeciwsoneczne mog by umieszczane na wysokoci co najmniej 2,4 m nad poziomem chodnika, z pozostawieniem nieosonitego pasma ruchu od strony jezdni o szerokoci co najmniej 1 m. 3. Wystawy sklepowe, gabloty reklamowe, a take obudowy urzdze technicznych nie mog by wysunite poza paszczyzn ciany zewntrznej budynku o wicej ni 0,5 m - przy zachowaniu uytkowej szerokoci chodnika nie mniejszej ni 2 m oraz zapewnieniu bezpieczestwa ruchu dla osb z dysfunkcj narzdu wzroku. 4. Skrzyda drzwiowe i okienne oraz kraty, okiennice lub inne osony, w pozycji otwartej lub zamknitej, nie mog zawa szerokoci uytkowej chodnika usytuowanego bezporednio przy cianie zewntrznej budynku, w ktrej si znajduj. 5. Wymaganie okrelone w ust. 4 dotyczy take zewntrznych schodw i pochylni. 6.[154] Urzdzenia owietleniowe, w tym reklamy, umieszczone na zewntrz budynku lub w jego otoczeniu nie mog powodowa uciliwoci dla jego uytkownikw ani te przechodniw i kierowcw. Jeeli wiato skierowane jest na elewacj budynku zawierajc okna, natenie owietlenia na tej elewacji nie moe przekracza 5 luksw w przypadku wiata biaego i 3 luksw w przypadku wiata kolorowego lub wiata o zmieniajcym si nateniu, byskowego, ewentualnie pulsujcego. 294. [Usytuowanie wpustw kanalizacyjnych] 1. Wpusty kanalizacyjne, pokrywy urzdze sieci uzbrojenia terenu i instalacji podziemnych oraz inne osony otworw, usytuowane na trasie przejcia lub przejazdu, powinny znajdowa si w paszczynie chodnika lub jezdni. 2. Wpusty kanalizacyjne oraz aurowe osony otworw w paszczynie chodnika lub przejcia przez jezdni powinny mie odstpy midzy prtami lub rednice otworw nie wiksze ni 20 mm. 3. Umieszczenie odbojw, skrobaczek, wycieraczek do obuwia lub podobnych urzdze wystajcych ponad poziom paszczyzny dojcia w szerokoci drzwi wejciowych do budynku jest zabronione. 295. [Drzwi szklane] Skrzyda drzwiowe, wykonane z przezroczystych tafli, powinny by oznakowane w sposb widoczny i wykonane z materiau zapewniajcego bezpieczestwo uytkownikw w przypadku stuczenia. 296. [Schody - konstrukcja] 1. Schody zewntrzne i wewntrzne, suce do pokonania wysokoci przekraczajcej 0,5 m, powinny by zaopatrzone w balustrady lub inne zabezpieczenia od strony przestrzeni otwartej. 2. W budynku mieszkalnym jednorodzinnym, zagrodowym i rekreacji indywidualnej warunek okrelony w ust. 1 uwaa si za speniony rwnie wwczas, gdy schody i pochylnie o wysokoci do 1 m, niemajce balustrad, s obustronnie szersze w stosunku do drzwi lub innego przejcia, do ktrego prowadz, co najmniej po 0,5 m. 3. Schody zewntrzne i wewntrzne, o ktrych mowa w ust. 1, w budynku uytecznoci publicznej powinny mie balustrady lub porcze przycienne, umoliwiajce lewo- i prawostronne ich uytkowanie. Przy szerokoci biegu schodw wikszej ni 4 m naley zastosowa dodatkow balustrad poredni. 297. [Odporno na drgania] Konstrukcja schodw, pochylni, pomostw i galerii, sucych komunikacji oglnej w budynku mieszkalnym, zamieszkania zbiorowego i uytecznoci publicznej, nie moe by podatna na wywoywane przez uytkownikw drgania. 298. [Porcze, balustrady] 1.[155] Balustrady przy schodach, pochylniach, portfenetrach, balkonach i loggiach nie powinny mie ostro zakoczonych elementw, a ich konstrukcja powinna zapewnia przeniesienie si poziomych, okrelonych w Polskiej Normie dotyczcej podstawowych obcie technologicznych i montaowych. Wysoko i wypenienie paszczyzn

pionowych powinny zapewnia skuteczn ochron przed wypadniciem osb. Szklane elementy balustrad powinny by wykonane ze szka o podwyszonej wytrzymaoci na uderzenia, tukcego si na drobne, nieostre odamki. 2. Wysoko i przewity lub otwory w wypenieniu balustrad powinny mie wymiary okrelone w tabeli: Rodzaj budynkw (przeznaczenie uytkowe) Minimalna wysoko balustrady, mierzona do wierzchu porczy (m) 2 0,9 Maksymalny przewit lub wymiar otworu pomidzy elementami wypenienia balustrady (m) 3 nie reguluje si

1 Budynki jednorodzinne i wntrza mieszka wielopoziomowych

Budynki wielorodzinne i zamieszkania 1,1 zbiorowego, owiaty i wychowania oraz zakadw opieki zdrowotnej Inne budynki 1,1

0,12

0,2

3. W budynku, w ktrym przewiduje si zbiorowe przebywanie dzieci bez staego nadzoru, balustrady powinny mie rozwizania uniemoliwiajce wspinanie si na nie oraz zsuwanie si po porczy. 4. Przy balustradach lub cianach przylegych do pochylni, przeznaczonych dla ruchu osb niepenosprawnych, naley zastosowa obustronne porcze, umieszczone na wysokoci 0,75 i 0,9 m od paszczyzny ruchu. 5. Porcze przy schodach zewntrznych i pochylniach, przed ich pocztkiem i za kocem, naley przeduy o 0,3 m oraz zakoczy w sposb zapewniajcy bezpieczne uytkowanie. 6. Porcze przy schodach i pochylniach powinny by oddalone od cian, do ktrych s mocowane, co najmniej 0,05 m. 7. Balustrady oddzielajce rne poziomy w halach sportowych, teatrach, kinach, a take w innych budynkach uytecznoci publicznej powinny zapewnia bezpieczestwo uytkownikw take w przypadku paniki. Dopuszcza si obnienie pionowej czci balustrady do 0,7 m, pod warunkiem uzupenienia jej grn czci poziom o szerokoci dajcej cznie z czci pionow wymiar co najmniej 1,2 m. 299. [Okna - wymogi techniczne] 1. Okna w budynku powyej drugiej kondygnacji nadziemnej, a take okna na niszych kondygnacjach, wychodzce na chodniki lub inne przejcia dla pieszych, powinny mie skrzyda otwierane do wewntrz. 2. Dopuszcza si stosowanie okien otwieranych na zewntrz, o poziomej osi obrotu i maksymalnym wychyleniu skrzyda do 0,6 m, mierzc od lica ciany zewntrznej, pod warunkiem zastosowania w nich szyb zapewniajcych bezpieczestwo uytkowania oraz umoliwienia ich mycia, konserwacji i naprawy od wewntrz pomieszcze lub z urzdze technicznych instalowanych na zewntrz budynku. 3. Przepisw okrelonych w ust. 1 i 2 nie stosuje si do budynku wpisanego do rejestru zabytkw. 4. Okna w budynku wysokociowym, na kondygnacjach pooonych powyej 55 m nad terenem, powinny mie zabezpieczenia umoliwiajce ich otwarcie tylko przez osoby majce upowanienia waciciela lub zarzdcy budynku. 5.[156] Okna w pomieszczeniach przewidzianych do korzystania przez osoby niepenosprawne powinny mie urzdzenia przeznaczone do ich otwierania, usytuowane nie wyej ni 1,2 m nad poziomem podogi. 300. [Kraty] 1. Kraty zewntrzne, zastosowane w otworach okiennych i balkonowych,

powinny by wykonane w sposb zapobiegajcy moliwoci wspinania si po nich do pomieszcze pooonych na wyszych kondygnacjach. 2. Kraty i okiennice, w co najmniej jednym otworze okiennym, powinny otwiera si od wewntrz: 1) mieszkania, 2) pomieszczenia mieszkalnego znajdujcego si w budynku innym ni mieszkalnym, 3) pomieszczenia przeznaczonego na pobyt ludzi w suterenie lub w budynku tymczasowym z materiaw palnych, 4) pomieszcze, o ktrych mowa w 239 ust. 2. 3. Wymagania, o ktrych mowa w ust. 1 i 2, nie dotycz zakadw karnych i aresztw ledczych oraz zakadw poprawczych i schronisk dla nieletnich. 301. [Podokienniki] 1. W budynku na kondygnacjach pooonych poniej 25 m nad terenem odlego midzy grn krawdzi wewntrznego podokiennika a podog powinna wynosi co najmniej 0,85 m, z wyjtkiem przyziemia oraz cianek podokiennych w loggii, na tarasie lub galerii, gdzie nie podlega ona ograniczeniom. 2. W budynku na kondygnacjach pooonych powyej 25 m nad terenem midzy grn krawdzi podokiennika a podog naley zachowa odlego co najmniej 1,1 m, z wyjtkiem okien wychodzcych na loggie, tarasy lub galerie. 3. Wysoko pooenia podokiennika, okrelona w ust. 1 i 2, moe by pomniejszona, pod warunkiem zastosowania zabezpieczenia okna balustrad do wymaganej wysokoci lub zastosowania w tej czci okna skrzyda nieotwieranego i szka o podwyszonej wytrzymaoci. 302. [Grzejniki centralnego ogrzewania] 1. W budynku z pomieszczeniami przeznaczonymi na pobyt ludzi temperatura na powierzchni elementw centralnego ogrzewania, niezabezpieczonych przed dotkniciem przez uytkownikw, nie moe przekracza 90 st. C. 2. W budynku, o ktrym mowa w ust. 1, lecz z ogrzewaniem powietrznym, temperatura strumienia powietrza w odlegoci 1 cm od wylotu do pomieszczenia nie moe przekracza 70 st. C - jeeli znajduje si on na wysokoci ponad 3,5 m od poziomu podogi i 45 st. C - w pozostaych przypadkach. 3. W pomieszczeniu przeznaczonym na zbiorowy pobyt dzieci oraz osb niepenosprawnych na grzejnikach centralnego ogrzewania naley umieszcza osony, ochraniajce od bezporedniego kontaktu z elementem grzejnym. 4.[157] W budynkach przeznaczonych na zbiorowy pobyt dzieci i osb niepenosprawnych, w instalacji wody ciepej powinny by stosowane termostatyczne zawory mieszajce z ograniczeniem maksymalnej temperatury do 43 st. C, a w instalacjach prysznicowych do 38 st. C, zapobiegajce poparzeniu. 303. [Balkony i loggie] 1. W budynku na kondygnacjach pooonych powyej 25 m nad terenem zabrania si stosowania balkonw. Nie dotyczy to balkonw o przeznaczeniu technologicznym. 2. W budynku na kondygnacjach pooonych powyej 25 m nad terenem mona stosowa loggie wycznie z balustradami penymi. Stosowanie logii powyej 55 m nad terenem jest zabronione. 3. W budynku na kondygnacjach pooonych powyej 12 m, lecz nie wyej ni 25 m nad terenem, mona stosowa portfenetry, pod warunkiem zastosowania w nich progw o wysokoci co najmniej 0,15 m. 304. [Okna poaciowe] 1. Przeszklenie okien poaciowych, ktrych krawd jest usytuowana na wysokoci ponad 3 m nad poziomem podogi, wietlikw oraz dachw w budynkach uytecznoci publicznej i zakadw pracy, powinno by wykonane ze szka lub innego materiau o podwyszonej wytrzymaoci na uderzenie. 2. Okadzina szklana cian zewntrznych budynku wysokiego i wysokociowego powinna by wykonana ze szka o podwyszonej wytrzymaoci na uderzenia, tukcego si na drobne, nieostre odamki.

 305. [Nawierzchnie antypolizgowe] 1. Nawierzchnia doj do budynkw, schodw i pochylni zewntrznych i wewntrznych, cigw komunikacyjnych w budynku oraz podg w pomieszczeniach przeznaczonych na pobyt ludzi, a take posadzki w garau, powinna by wykonana z materiaw niepowodujcych niebezpieczestwa polizgu. 2. Posadzki i wykadziny w pomieszczeniach przeznaczonych na pobyt ludzi powinny by wykonane z materiaw antyelektrostatycznych, speniajcych warunki okrelone w Polskich Normach dotyczcych ochrony przed elektrycznoci statyczn. 3. Nawierzchnia zewntrznej pochylni samochodowej o nachyleniu wikszym ni 15% powinna by karbowana. 306. [Oznaczenie rnicy poziomw] 1. W budynku uytecznoci publicznej, produkcyjnym i magazynowym, w miejscach, w ktrych nastpuje zmiana poziomu podogi, naley zastosowa rozwizania techniczne, plastyczne lub inne sygnalizujce t rnic. 2. W budynkach, o ktrych mowa w ust. 1, powierzchnie spocznikw schodw i pochylni powinny mie wykoczenie wyrniajce je odcieniem, barw bd faktur, co najmniej w pasie 30 cm od krawdzi rozpoczynajcej i koczcej bieg schodw lub pochylni. 307. [Obcienie stropw] W budynku produkcyjnym i magazynowym, w ktrych mog wystpi zmienne obcienia uytkowe stropw, schodw lub pomostw roboczych, naley w widocznym miejscu umieci tablic informacyjn, okrelajc dopuszczaln wielko obcienia tych elementw. 308. [Dojcia na dach] 1. W budynkach o dwch lub wicej kondygnacjach nadziemnych naley zapewni wyjcie na dach co najmniej z jednej klatki schodowej, umoliwiajce dostp na dach i do urzdze technicznych tam zainstalowanych. 2. W budynkach wysokich (W) i wysokociowych (WW) wyjcia, o ktrych mowa w ust. 1, naley zapewni z kadej klatki schodowej. 3. Jako wyjcie z klatki schodowej na dach naley stosowa drzwi o szerokoci 0,8 m i wysokoci co najmniej 1,9 m lub klapy wyazowe o wymiarze 0,80,8 m w wietle, do ktrych dostp powinien odpowiada warunkom okrelonym w 101. 4. Na dachu o spadku ponad 25% oraz na dachu pokrytym materiaami amliwymi (tukcymi) naley wykona stae dojcia do kominw, urzdze technicznych oraz anten radiowych i telewizyjnych. 5. Dojcia, o ktrych mowa w ust. 4, na odcinkach o nachyleniu ponad 25% powinny mie zabezpieczenia przed polizgiem. 6. Na dachu o spadku ponad 100% powinny by zamocowane stae uchwyty dla lin bezpieczestwa lub bariery ochronne nad doln krawdzi dachu.

Dzia VIII. Higiena i zdrowie

Rozdzia 1. Wymagania oglne
309. [Bezpieczestwo w budynku] Budynek powinien by zaprojektowany i wykonany z takich materiaw i wyrobw oraz w taki sposb, aby nie stanowi zagroenia dla higieny i zdrowia uytkownikw lub ssiadw, w szczeglnoci w wyniku: 1) wydzielania si gazw toksycznych, 2) obecnoci szkodliwych pyw lub gazw w powietrzu, 3) niebezpiecznego promieniowania, 4) zanieczyszczenia lub zatrucia wody lub gleby, 5) nieprawidowego usuwania dymu i spalin oraz nieczystoci i odpadw w postaci staej lub ciekej, 6) wystpowania wilgoci w elementach budowlanych lub na ich powierzchniach, 7) niekontrolowanej infiltracji powietrza zewntrznego, 8) przedostawania si gryzoni do wntrza,

9) ograniczenia nasonecznienia i owietlenia naturalnego.

Rozdzia 2. Ochrona czystoci powietrza

310. [Czynniki szkodliwe] 1. Budynek przeznaczony na pobyt ludzi i urzdzenia z nim zwizane powinny by zaprojektowane i wykonane tak, aby w pomieszczeniach zawarto w powietrzu ste i nate czynnikw szkodliwych dla zdrowia, wydzielanych przez grunt, materiay i stae wyposaenie oraz powstajcych w trakcie uytkowania zgodnego z przeznaczeniem pomieszcze, nie przekraczaa wartoci dopuszczalnych, okrelonych w przepisach sanitarnych oraz bezpieczestwa i higieny pracy. 2. Wymagania, o ktrych mowa w ust. 1, stosuje si odpowiednio do pomieszcze przeznaczonych dla zwierzt. 3. W pomieszczeniu przeznaczonym na pobyt ludzi, w ktrym jest wymagane zachowanie szczeglnej czystoci, stosowanie grzejnikw z rur oebrowanych jest zabronione. 311. [Urzdzenia zabezpieczajce] Jeeli w powietrzu wywiewanym z pomieszczenia wystpuj niedopuszczalne stenia substancji szkodliwych, naley zastosowa urzdzenia unieszkodliwiajce je przed wyemitowaniem do atmosfery. 312. [Materiay szkodliwe dla zdrowia] 1. Budynek z pomieszczeniami przeznaczonymi na pobyt ludzi, dla inwentarza ywego, a take do produkcji i przechowywania artykuw spoywczych oraz farmaceutycznych nie moe by wykonany z materiaw emitujcych zwizki (gazy, pary, pyy) szkodliwe dla zdrowia lub zapachowe w stopniu przekraczajcym ich dopuszczalne stenia. 2. Jeeli zwizki, o ktrych mowa w ust. 1, s emitowane przez materiay w niedopuszczalnym steniu jedynie przez ograniczony czas, dopuszcza si ich stosowanie pod warunkiem, e uytkowanie budynku lub pomieszcze, w ktrych materiay te zostay zastosowane, nastpi dopiero po upywie terminu karencji, a w przypadku materiaw emitujcych zanieczyszczenia pyliste lub wkniste - po stwierdzeniu przez waciwego pastwowego inspektora sanitarnego osignicia stanu zanieczyszczenia powietrza, zgodnego z przepisami odrbnymi w sprawie dopuszczalnych ste i nate czynnikw szkodliwych dla zdrowia wydzielanych przez materiay budowlane, urzdzenia i elementy wyposaenia.

Rozdzia 3. Ochrona przed promieniowaniem jonizujcym i polami elektromagnetycznymi

313. [Wymogi bezpieczestwa] 1. Budynek z pomieszczeniami przeznaczonymi na pobyt ludzi i dla inwentarza ywego nie moe by wykonany z materiaw i elementw wyposaenia niespeniajcych wymaga przepisw odrbnych w sprawie dopuszczalnych ste i nate czynnikw szkodliwych dla zdrowia. 2. rednie wartoci roczne ekwiwalentnego stenia radonu w pomieszczeniach budynku przeznaczonego na stay pobyt ludzi nie mog przekracza dopuszczalnej wartoci, okrelonej w przepisach odrbnych dotyczcych dawek granicznych promieniowania. 314. [Rozwinicie] Budynek z pomieszczeniami przeznaczonymi na pobyt ludzi nie moe by wzniesiony na obszarach stref, w ktrych wystpuje przekroczenie dopuszczalnego poziomu oddziaywania pola elektromagnetycznego, okrelonego w przepisach odrbnych dotyczcych ochrony przed oddziaywaniem pl elektromagnetycznych.

Rozdzia 4. Ochrona przed zawilgoceniem i korozj biologiczn

315. [Rozwizania konstrukcyjne] Budynek powinien by zaprojektowany i wykonany w taki sposb, aby opady atmosferyczne, woda w gruncie i na jego powierzchni, woda uytkowana w budynku oraz para wodna w powietrzu w tym budynku nie powodoway zagroenia zdrowia i higieny uytkowania. 316. [Drena] 1. Budynek posadowiony na gruncie, na ktrym poziom wd gruntowych moe powodowa przenikanie wody do pomieszcze, naley zabezpieczy za pomoc drenau

zewntrznego lub w inny sposb przed infiltracj wody do wntrza oraz zawilgoceniem. 2. Uksztatowanie terenu wok budynku powinno zapewnia swobodny spyw wody opadowej od budynku. 317. [Izolacja przeciwwilgociowa] 1. ciany piwnic budynku oraz stykajce si z gruntem inne elementy budynku, wykonane z materiaw podcigajcych wod kapilarnie, powinny by zabezpieczone odpowiedni izolacj przeciwwilgociow. 2. Czci cian zewntrznych, bezporednio nad otaczajcym terenem, tarasami, balkonami i dachami, powinny by zabezpieczone przed przenikaniem wody opadowej i z topniejcego niegu. 318. [Uszczelnianie przegrd zewntrznych] Rozwizania konstrukcyjno-materiaowe przegrd zewntrznych i ich uszczelnienie powinny uniemoliwia przenikanie wody opadowej do wntrza budynkw. 319. [Konstrukcje dachw i tarasw] 1. Dachy i tarasy powinny mie spadki umoliwiajce odpyw wd opadowych i z topniejcego niegu do rynien i wewntrznych lub zewntrznych rur spustowych. 2. Dachy w budynkach o wysokoci powyej 15 m nad poziomem terenu powinny mie spadki umoliwiajce odpyw wody do wewntrznych rur spustowych. Wymaganie to nie dotyczy budynkw kultu religijnego, budynkw widowiskowych, hal sportowych, a take produkcyjnych i magazynowych, w ktrych taki sposb odprowadzenia wody jest niemoliwy ze wzgldw technologicznych. 3. W budynku wolno stojcym o wysokoci do 4,5 m i powierzchni dachu do 100 m2 dopuszcza si niewykonywanie rynien i rur spustowych, pod warunkiem uksztatowania okapw w sposb zabezpieczajcy przed zaciekaniem wody na ciany. 320. [Posadzki na balkonach] Balkony, loggie i tarasy powinny mie posadzki wykonane z materiaw nienasikliwych, mrozoodpornych i nieliskich. 321. [Kondensacja pary wodnej] [56] 1. Na wewntrznej powierzchni nieprzezroczystej przegrody zewntrznej nie moe wystpowa kondensacja pary wodnej umoliwiajca rozwj grzybw pleniowych. 2. We wntrzu przegrody, o ktrej mowa w ust. 1, nie moe wystpowa narastajce w kolejnych latach zawilgocenie spowodowane kondensacj pary wodnej. 3. Warunki okrelone w ust. 1 i 2 uwaa si za spenione, jeli przegrody odpowiadaj wymaganiom okrelonym w pkt 2.2.4. zacznika nr 2 do rozporzdzenia. 322. [Ochrona przed zawilgoceniem] 1. Rozwizania materiaowo-konstrukcyjne zewntrznych przegrd budynku, warunki cieplno-wilgotnociowe, a take intensywno wymiany powietrza w pomieszczeniach, powinny uniemoliwia powstanie zagrzybienia. 2. Do budowy naley stosowa materiay, wyroby i elementy budowlane odporne lub uodpornione na zagrzybienie i inne formy biodegradacji, odpowiednio do stopnia zagroenia korozj biologiczn. 3. Przed podjciem przebudowy, rozbudowy lub zmiany przeznaczenia budynku, w przypadku stwierdzenia wystpowania zawilgocenia i oznak korozji biologicznej, naley wykona ekspertyz mykologiczn i na podstawie jej wynikw - odpowiednie roboty zabezpieczajce.

Dzia IX. Ochrona przed haasem i drganiami

323. [Dopuszczalny poziom haasu] 1. Budynek i urzdzenia z nim zwizane powinny by zaprojektowane i wykonane w taki sposb, aby poziom haasu, na ktry bd naraeni uytkownicy lub ludzie znajdujcy si w ich ssiedztwie, nie stanowi zagroenia dla ich zdrowia, a take umoliwia im prac, odpoczynek i sen w zadowalajcych warunkach. 2.[159] Pomieszczenia w budynkach mieszkalnych, zamieszkania zbiorowego i uytecznoci publicznej naley chroni przed haasem: 1) zewntrznym przenikajcym do pomieszczenia spoza budynku, 2) pochodzcym od instalacji i urzdze stanowicych techniczne wyposaenie budynku,

3) powietrznym i uderzeniowym, wytwarzanym przez uytkownikw innych mieszka, lokali uytkowych lub pomieszcze o rnych wymaganiach uytkowych, 4) pogosowym, powstajcym w wyniku odbi fal dwikowych od przegrd ograniczajcych dane pomieszczenie. 324. [Emisja haasu] [160] Budynek, w ktrym ze wzgldu na prowadzon w nim dziaalno lub sposb eksploatacji mog powstawa uciliwe dla otoczenia haasy lub drgania, naley ksztatowa i zabezpiecza tak, aby poziom haasw i drga przenikajcych do otoczenia z pomieszcze tego budynku nie przekracza wartoci dopuszczalnych okrelonych w odrbnych przepisach dotyczcych ochrony rodowiska, a take nie powodowa przekroczenia dopuszczalnego poziomu haasu i drga w pomieszczeniach innych budynkw podlegajcych ochronie przeciwhaasowej i przeciwdrganiowej okrelonego w Polskich Normach dotyczcych dopuszczalnych wartoci poziomu dwiku w pomieszczeniach oraz oceny wpywu drga na budynki i na ludzi w budynkach. 325. [Lokalizacja budynkw] [161] 1. Budynki mieszkalne, budynki zamieszkania zbiorowego i budynki uytecznoci publicznej naley sytuowa w miejscach najmniej naraonych na wystpowanie haasu i drga, a jeeli one wystpuj i ich poziomy bd powodowa w pomieszczeniach tych budynkw przekroczenie dopuszczalnego poziomu haasu i drga, okrelonych w Polskich Normach dotyczcych dopuszczalnych wartoci poziomu dwiku w pomieszczeniach oraz oceny wpywu drga na budynki i na ludzi w budynkach, naley stosowa skuteczne zabezpieczenia. 2. Budynki z pomieszczeniami wymagajcymi ochrony przed zewntrznym haasem i drganiami naley chroni przed tymi uciliwociami poprzez zachowanie odpowiednich odlegoci od ich rde, usytuowanie i uksztatowanie budynku, stosowanie elementw amortyzujcych drgania oraz osaniajcych i ekranujcych przed haasem, a take racjonalne rozmieszczenie pomieszcze w budynku oraz zapewnienie izolacyjnoci akustycznej przegrd zewntrznych okrelonej w Polskiej Normie dotyczcej wymaganej izolacyjnoci akustycznej przegrd w budynkach oraz izolacyjnoci akustycznej elementw budowlanych. 326. [Izolacja akustyczna] [162] 1. Poziom haasu oraz drga przenikajcych do pomieszcze w budynkach mieszkalnych, budynkach zamieszkania zbiorowego i budynkach uytecznoci publicznej, z wyczeniem budynkw, dla ktrych jest konieczne spenienie szczeglnych wymaga ochrony przed haasem, nie moe przekracza wartoci dopuszczalnych, okrelonych w Polskich Normach dotyczcych ochrony przed haasem pomieszcze w budynkach oraz oceny wpywu drga na ludzi w budynkach, wyznaczonych zgodnie z Polskimi Normami dotyczcymi metody pomiaru poziomu dwiku A w pomieszczeniach oraz oceny wpywu drga na ludzi w budynkach. 2. W budynkach, o ktrych mowa w ust. 1, przegrody zewntrzne i wewntrzne oraz ich elementy powinny mie izolacyjno akustyczn nie mniejsz od podanej w Polskiej Normie dotyczcej wymaganej izolacyjnoci akustycznej przegrd w budynkach oraz izolacyjnoci akustycznej elementw budowlanych, wyznaczonej zgodnie z Polskimi Normami okrelajcymi metody pomiaru izolacyjnoci akustycznej elementw budowlanych i izolacyjnoci akustycznej w budynkach. Wymagania odnosz si do izolacyjnoci: 1) cian zewntrznych, stropodachw, cian wewntrznych, okien w przegrodach zewntrznych i wewntrznych oraz drzwi w przegrodach wewntrznych - od dwikw powietrznych, 2) stropw i podg - od dwikw powietrznych i uderzeniowych, 3) podestw i biegw klatek schodowych w obrbie lokali mieszkalnych - od dwikw uderzeniowych. 3. Prowadzone w budynku przewody i kanay instalacyjne (w tym kanay wentylacyjne) nie mog powodowa pogorszenia izolacyjnoci akustycznej midzy pomieszczeniami poniej wartoci wynikajcych z wymaga zawartych w Polskiej Normie dotyczcej izolacyjnoci akustycznej przegrd w budynkach oraz izolacyjnoci akustycznej elementw budowlanych. 4. W budynku mieszkalnym wielorodzinnym: 1) izolacja akustyczna stropw midzymieszkaniowych powinna zapewnia zachowanie przez te stropy waciwoci akustycznych, o ktrych mowa w ust. 2 pkt 2, bez wzgldu na rodzaj zastosowanej nawierzchni podogowej, 2) naley unika takich ukadw funkcjonalnych, przy ktrych pomieszczenia sanitarne jednego

mieszkania przylegaj do pokoju ssiedniego mieszkania; jeeli to wymaganie nie zostanie spenione, ciana midzymieszkaniowa oddzielajca pokj jednego mieszkania od pomieszczenia sanitarnego i kuchni ssiedniego mieszkania, do ktrej s mocowane przewody i urzdzenia instalacyjne, musi mie konstrukcj zapewniajc ograniczenie przenoszenia przez cian dwikw materiaowych, co w szczeglnoci mona uzyska przy zastosowaniu ciany o masie powierzchniowej nie mniejszej ni 300 kg/m2, 3) przy mocowaniu urzdze i przewodw instalacyjnych wewntrz mieszkania, stanowicych jego wyposaenie techniczne, naley stosowa zabezpieczenia przeciwdrganiowe niezalenie od konstrukcji i usytuowania przegrody, do ktrej s mocowane, 4) w uzasadnionych przypadkach dopuszcza si lokalizowanie: a) urzdze obsugujcych inne budynki - w pomieszczeniach technicznych, b) zakadw usugowych wyposaonych w haaliwe maszyny i urzdzenia, c) zakadw gastronomicznych i innych prowadzcych dziaalno rozrywkow - pod warunkiem zastosowania specjalnych zabezpiecze przeciwdwikowych i przeciwdrganiowych, tak aby w najniekorzystniejszych warunkach ich uytkowania poziomy haasu i drga przenikajcych do pomieszcze chronionych nie przekraczay wartoci dopuszczalnych okrelonych w Polskiej Normie dotyczcej dopuszczalnego poziomu dwiku w pomieszczeniach, zmierzonych zgodnie z Polsk Norm dotyczc metody pomiaru poziomu dwiku w pomieszczeniach, oraz okrelonych w Polskiej Normie dotyczcej oceny wpywu drga na ludzi w budynkach. 5. W pomieszczeniach budynkw uytecznoci publicznej, ktrych funkcja zwizana jest z odbiorem mowy lub innych podanych sygnaw akustycznych, naley stosowa takie rozwizania budowlane oraz dodatkowe adaptacje akustyczne, ktre zapewni uzyskanie w pomieszczeniach odpowiednich warunkw okrelonych odrbnymi przepisami. Adaptacje akustyczne naley wykonywa z materiaw o potwierdzonych wasnociach pochaniania dwiku wyznaczonych zgodnie z Polsk Norm okrelajc metod pomiaru pochaniania dwiku przez elementy budowlane. 327. [Urzdzenia techniczne - wymogi] 1. Zabrania si sytuowania przy pomieszczeniach mieszkalnych pomieszcze technicznych o szczeglnej uciliwoci, takich jak szyby i maszynownie dwigowe lub zsypy mieciowe. Wymaganie to nie dotyczy przypadkw, o ktrych mowa w 196 ust. 2 oraz w 197 ust. 2 - przy nadbudowie lub adaptacji strychu na cele mieszkalne. 2. Instalacje i urzdzenia, stanowice techniczne wyposaenie budynku mieszkalnego, zamieszkania zbiorowego i uytecznoci publicznej, nie mog powodowa powstawania nadmiernych haasw i drga, utrudniajcych eksploatacj lub uniemoliwiajcych ochron uytkownikw pomieszcze przed ich oddziaywaniem. 3. Sposb posadowienia urzdze, o ktrych mowa w ust. 1, oraz sposb ich poczenia z przewodami i elementami konstrukcyjnymi budynku, jak rwnie sposb poczenia poszczeglnych odcinkw przewodw midzy sob i z elementami konstrukcyjnymi budynku, powinien zapobiega powstawaniu i rozchodzeniu si haasw i drga do pomieszcze podlegajcych ochronie lub do otoczenia budynku. 4. ciany i stropy oraz inne elementy budowlane pomieszcze technicznych i garay w budynkach mieszkalnych wielorodzinnych i zamieszkania zbiorowego powinny mie konstrukcj uniemoliwiajc przenikanie z tych pomieszcze haasw i drga do pomieszcze wymagajcych ochrony.

Dzia X. Oszczdno energii i izolacyjno cieplna

328. [Zuycie energii cieplnej - oszczdnoci] [57] 1. Budynek i jego instalacje ogrzewcze, wentylacyjne i klimatyzacyjne, ciepej wody uytkowej, a w przypadku budynku uytecznoci publicznej rwnie owietlenia wbudowanego, powinny by zaprojektowane i wykonane w taki sposb, aby ilo ciepa, chodu i energii elektrycznej, potrzebnych do uytkowania budynku zgodnie z jego przeznaczeniem, mona byo utrzyma na racjonalnie niskim poziomie.

2. Budynek powinien by zaprojektowany i wykonany w taki sposb, aby ograniczy ryzyko przegrzewania budynku w okresie letnim. 329. [Normy energetyczne] [58] 1. Wymaganie okrelone w 328 ust. 1 uznaje si za spenione dla budynku mieszkalnego, jeeli: 1) przegrody zewntrzne budynku oraz technika instalacyjna odpowiadaj wymaganiom izolacyjnoci cieplnej oraz powierzchnia okien spenia wymagania okrelone w pkt 2.1. zacznika nr 2 do rozporzdzenia, przy czym dla budynku przebudowywanego dopuszcza si zwikszenie redniego wspczynnika przenikania ciepa osony budynku o nie wicej ni 15% w porwnaniu z budynkiem nowym o takiej samej geometrii i sposobie uytkowania, lub 2) warto wskanika EP [kWh/(m2 rok)] okrelajcego roczne obliczeniowe zapotrzebowanie na nieodnawialn energi pierwotn do ogrzewania, wentylacji i przygotowania ciepej wody uytkowej oraz chodzenia jest mniejsza od wartoci granicznych okrelonych odpowiednio w ust. 3 pkt 1 i 2, a take jeeli przegrody zewntrzne budynku odpowiadaj przynajmniej wymaganiom izolacyjnoci cieplnej niezbdnej dla zabezpieczenia przed kondensacj pary wodnej, okrelonym w pkt 2.2. zacznika nr 2 do rozporzdzenia, przy czym dla budynku przebudowywanego dopuszcza si zwikszenie wskanika EP o nie wicej ni 15% w porwnaniu z budynkiem nowym o takiej samej geometrii i sposobie uytkowania. 2. Wymaganie okrelone w 328 ust. 1 uznaje si za spenione dla budynku uytecznoci publicznej, zamieszkania zbiorowego, budynku produkcyjnego, magazynowego i gospodarczego, jeeli: 1) przegrody zewntrzne budynku oraz technika instalacyjna odpowiadaj wymaganiom izolacyjnoci cieplnej oraz powierzchnia okien spenia wymagania okrelone w pkt 2.1. zacznika nr 2 do rozporzdzenia, przy czym dla budynku przebudowywanego dopuszcza si zwikszenie redniego wspczynnika przenikania ciepa osony budynku o nie wicej ni 15% w porwnaniu z budynkiem nowym o takiej samej geometrii i sposobie uytkowania, lub 2) warto wskanika EP [kWh/(m2 rok)] okrelajcego roczne obliczeniowe zapotrzebowanie na nieodnawialn energi pierwotn do ogrzewania, wentylacji i chodzenia oraz przygotowania ciepej wody uytkowej i owietlenia wbudowanego jest mniejsza od wartoci granicznej okrelonej w ust. 3 pkt 3, a take jeeli przegrody zewntrzne budynku odpowiadaj przynajmniej wymaganiom izolacyjnoci cieplnej niezbdnej dla zabezpieczenia przed kondensacj pary wodnej, okrelonym w pkt 2.2. zacznika nr 2 do rozporzdzenia, przy czym dla budynku przebudowywanego dopuszcza si zwikszenie wskanika EP o nie wicej ni 15% w porwnaniu z budynkiem nowym o takiej samej geometrii i sposobie uytkowania. 3. Maksymalne wartoci EP rocznego wskanika obliczeniowego zapotrzebowania na nieodnawialn energi pierwotn do ogrzewania, wentylacji i przygotowania ciepej wody uytkowej oraz chodzenia, w zalenoci od wspczynnika ksztatu budynku A/Ve' wynosz: 1) w budynkach mieszkalnych do ogrzewania i wentylacji oraz przygotowania ciepej wody uytkowej (EPH+W) w cigu roku: a) dla A/Ve \u8804 0,2; EPH+W = 73 + \u916EP; [kWh/(m2 rok)], b) dla 0,2 \u8804 A/Ve \u8804 1,05; EPH+W = 55 + 90 (A/Ve) + \u916EP; [kWh/(m2 rok)], 1. dla A/Ve \u8805 1,05; EPH+W = 149,5 + \u916EP; [kWh/(m2 rok)] gdzie: EP = EPW - dodatek na jednostkowe zapotrzebowanie na nieodnawialn energi pierwotn do przygotowania ciepej wody uytkowej w cigu roku,

EPW = 7800/(300 + 0,1 Af); [kWh/(m2 rok)], A - jest sum pl powierzchni wszystkich przegrd budynku, oddzielajcych cz ogrzewan budynku od powietrza zewntrznego, gruntu i przylegych pomieszcze nieogrzewanych, liczon po obrysie zewntrznym,

Ve - jest kubatur ogrzewanej czci budynku, pomniejszon o podcienia, balkony, loggie, galerie itp., liczon po obrysie zewntrznym, Af - powierzchnia uytkowa ogrzewana budynku (lokalu); 2) w budynkach mieszkalnych do ogrzewania, wentylacji i chodzenia oraz przygotowania ciepej wody uytkowej (EPHC+W) w cigu roku: EPHC+w = EPH+W + (5 + 15 Aw,e/Af) (1 - 0,2 A/Ve) Af,c/Af; [kWh/(m2 rok)] gdzie: EPH+ - wartoci wedug zalenoci podanej w pkt 1, W Aw,e - powierzchnia cian zewntrznych budynku, liczona po obrysie zewntrznym, Af,c Af Ve - powierzchnia uytkowa chodzona budynku (lokalu), - powierzchnia uytkowa ogrzewana budynku (lokalu), - jest kubatur ogrzewanej czci budynku, pomniejszon o podcienia, balkony, loggie, galerie itp., liczon po obrysie zewntrznym;

3) w budynkach zamieszkania zbiorowego, uytecznoci publicznej i produkcyjnych do ogrzewania, wentylacji i chodzenia oraz przygotowania ciepej wody uytkowej i owietlenia wbudowanego (EPHC+W+L) w cigu roku: EPHC+W+L = EPH+W + (10 + 60 Aw,e/Af) (1 - 0,2 A/Ve) Af,c/Af[kWh/(m2 rok)] gdzie: Aw,e - powierzchnia cian zewntrznych budynku, liczona po obrysie zewntrznym, Af,c - powierzchnia uytkowa chodzona budynku (lokalu),

EPH+ - wartoci wedug zalenoci okrelonej w pkt 1, przy czym W EP = EPW + EPL, EPW - dodatek na jednostkowe zapotrzebowanie na nieodnawialn energi pierwotn do przygotowania ciepej wody uytkowej w cigu roku; dla budynku z wydzielonymi czciami o rnych funkcjach uytkowych wyznacza si warto redni EPW dla caego budynku, przy czym:

EPW = 1,56 19,10 VCW bt/a1; [kWh/(m2 rok)] gdzie: VCW - jednostkowe dobowe zuycie ciepej wody uytkowej [dm3/ ((j.o.) doba)] naley przyjmowa z zaoe projektowych,

a1

- udzia powierzchni Af na jednostk odniesienia (j.o.), najczciej na osob [m2/(j.o.)], naley przyjmowa z zaoe projektowych, - bezwymiarowy czas uytkowania w cigu roku systemu ciepej wody uytkowej naley przyjmowa z zaoe projektowych.

bt

W przypadku braku wartoci w zaoeniach projektowych, naley je przyjmowa wedug poniszej tabeli: Lp. Typ budynku Dobowe Udzia zuycie ciepej powierzchni wody uytkowej na uytkowej osob a1[m2/ Vcw [dm3/ (j.o.)] ((j.o.) doba)] 5 8 15 10 Bezwymiarowy czas uytkowania bt [dni/rok]

1 2

Biura, urzdy Szkoy, bez natryskw Hotele - cz noclegowa Hotele z gastronomi Szpitale Restauracje, gastronomia Dworce kolejowe, autobusowe, lotnicze Handlowousugowe

0,60 0,55

75

20

0,60

112

25

0,65

5 6

325 50

20 10

0,90 0,80

25

0,80

15

25

0,80

EPL - dodatek na jednostkowe zapotrzebowanie na nieodnawialn energi pierwotn do owietlenia wbudowanego w cigu roku (dotyczy budynkw uytecznoci publicznej); dla budynku z wydzielonymi czciami o rnych funkcjach uytkowych wyznacza si warto redni EPL dla caego budynku, przy czym:

EPL = 2,7 PN t0/1000; [kWh/(m2 rok)] gdzie: PN - moc elektryczn referencyjn [W/m2] naley przyjmowa z zaoe projektowych,

t0

- czas uytkowania owietlenia [h/rok] naley przyjmowa z zaoe projektowych.

W przypadku braku wartoci w zaoeniach projektowych, naley je przyjmowa wedug poniszej tabeli: Lp. Typ budynku Moc elektryczna referencyjna PN [W/m2] 20 20 25 25 20 Czas uytkowania owietlenia t0 [h/rok] 2500 2000 5000 2500 4000

1 2 3 4 5

Biura, urzdy Szkoy Szpitale Restauracje, gastronomia Dworce kolejowe, autobusowe, lotnicze Handlowo-usugowe Sportowo-rekreacyjne

6 7

25 20

5000 2500

uwaga: jeeli wystpuje w danym budynku tylko ogrzewanie i wentylacja, to wyznacza si jedynie EPH+W, podobnie postpuje si w innych sytuacjach - gdy nie wszystkie rodzaje instalacji wystpuj; 4) jeeli w budynku wystpuj rne funkcje uytkowe, to wyznacza si redni warto wskanika EPm wedug oglnej zalenoci: EPm = i (EPi Af,i) / i Af,i;[kWh/(m2 rok)] gdzie: EPi - warto wskanika okrelajcego roczne obliczeniowe zapotrzebowanie na nieodnawialn energi pierwotn do ogrzewania, wentylacji i przygotowania ciepej wody uytkowej oraz chodzenia, dla czci budynku o jednolitej funkcji uytkowej, Af,i - powierzchnia uytkowa ogrzewana (chodzona) czci budynku o jednolitej funkcji uytkowej.

4. Wymagania okrelone w 328 ust. 2 uznaje si za spenione, jeeli okna oraz inne przegrody przeszklone i przezroczyste odpowiadaj przynajmniej wymaganiom okrelonym w pkt 2.1.4. zacznika nr 2 do rozporzdzenia.

Dzia XI. Przepisy przejciowe i kocowe

330. [Wyczenia] 41 Przepisw rozporzdzenia nie stosuje si, z zastrzeeniem 2 ust. 1 i 207 ust. 2, jeeli przed dniem wejcia w ycie rozporzdzenia:

1) zosta zoony wniosek o pozwolenie na budow lub odrbny wniosek o zatwierdzenie projektu budowlanego i wnioski te zostay opracowane na podstawie dotychczasowych przepisw, 2) zostao dokonane zgoszenie budowy lub wykonania robt budowlanych w przypadku, gdy nie jest wymagane uzyskanie decyzji o pozwoleniu na budow. 331. [Derogacja] Traci moc rozporzdzenie Ministra Gospodarki Przestrzennej i Budownictwa z dnia 14 grudnia 1994 r. w sprawie warunkw technicznych, jakim powinny odpowiada budynki i ich usytuowanie (Dz.U. z 1999 r. Nr 15, poz. 140 i Nr 44, poz. 434, z 2000 r. Nr 16, poz. 214 oraz z 2001 r. Nr 17, poz. 207). 332. [Wejcie w ycie] Rozporzdzenie wchodzi w ycie po upywie 6 miesicy od dnia ogoszenia42 .

Zacznik 2. Wymagania izolacyjnoci cieplnej i inne wymagania zwizane z oszczdnoci energii

1. Izolacyjno cieplna przegrd i podg na gruncie 1.1. Wartoci wspczynnika przenikania ciepa U cian, stropw i stropodachw, obliczone zgodnie z Polskimi Normami dotyczcymi obliczania oporu cieplnego i wspczynnika przenikania ciepa, nie mog by wiksze ni wartoci U(max) okrelone w tabelach: Budynek mieszkalny i zamieszkania zbiorowego Lp. Rodzaj przegrody i temperatura w pomieszczeniu Wspczynnik przenikania ciepa U(max) [W/(m2 K)] 3

1 1

2 ciany zewntrzne (stykajce si z powietrzem zewntrznym, niezalenie od rodzaju ciany): a)przy ti > 16&cir;C b)przy ti 16&cir;C

0,30 0,80 1,00

ciany wewntrzne pomidzy pomieszczeniami ogrzewanymi a nieogrzewanymi, klatkami schodowymi lub korytarzami ciany przylege do szczelin dylatacyjnych o szerokoci:

a)do 5 cm, trwale zamknitych i wypenionych izolacj ciepln na 1,00 gbokoci co najmniej 20 cm b)powyej 5 cm, niezalenie od przyjtego sposobu zamknicia i 0,70 zaizolowania szczeliny 4 5 ciany nieogrzewanych kondygnacji podziemnych Dachy, stropodachy i stropy pod nieogrzewanymi poddaszami lub nad przejazdami: a)przy ti > 16&cir;C 0,25 bez wymaga

b)przy 8&cir;C < ti 16&cir;C 6 Stropy nad piwnicami nieogrzewanymi i zamknitymi przestrzeniami podpodogowymi, podogi na gruncie Stropy nad ogrzewanymi kondygnacjami podziemnymi ciany wewntrzne oddzielajce pomieszczenie ogrzewane od nieogrzewanego

0,50 0,45

7 8

bez wymaga 1,00

ti - Temperatura obliczeniowa w pomieszczeniu zgodnie z 134 ust. 2 rozporzdzenia. Budynek uytecznoci publicznej Lp. Rodzaj przegrody i temperatura w pomieszczeniu Wspczynnik przenikania ciepa U(max) [W/(m2 K)] 3

1 1

2 ciany zewntrzne (stykajce si z powietrzem zewntrznym, niezalenie od rodzaju ciany): a)przy ti > 16&cir;C b)przy ti 16&cir;C

0,30 0,65 3,00[1]

ciany wewntrzne midzy pomieszczeniami ogrzewanymi a klatkami schodowymi lub korytarzami ciany przylegajce do szczelin dylatacyjnych o szerokoci:

a)do 5 cm, trwale zamknitych i wypenionych izolacj 3,00 ciepln na gboko co najmniej 20 cm b)powyej 5 cm, niezalenie od przyjtego sposobu zamknicia i zaizolowania szczeliny 4 5 ciany nieogrzewanych kondygnacji podziemnych Dachy, stropodachy i stropy pod nieogrzewanymi poddaszami lub nad przejazdami: a)przy ti > 16&cir;C b)przy 8&cir;C < ti 16&cir;C 0,25 0,50 0,70

bez wymaga

Stropy nad nieogrzewanymi kondygnacjami podziemnymi i zamknitymi przestrzeniami podpodogowymi, posadzki na gruncie Stropy nad piwnicami ogrzewanymi

0,45

bez wymaga

ti - Temperatura obliczeniowa w pomieszczeniu zgodnie z 134 ust. 2 rozporzdzenia. Budynek produkcyjny, magazynowy i gospodarczy Lp. Rodzaj przegrody i temperatura w pomieszczeniu Wspczynnik przenikania ciepa U(max) [W/(m2 K)] 3

1 1

2 ciany zewntrzne (stykajce si z powietrzem zewntrznym, niezalenie od rodzaju ciany): a)przy ti > 16&cir;C b)przy 8&cir;C < ti 16&cir;C c)przy ti 8&cir;C

0,30 0,65 0,90

ciany wewntrzne i stropy midzykondygnacyjne: a)przy ti > 16&cir;C b)przy 8&cir;C < ti 16&cir;C c)przy ti 8&cir;C 1,00 1,40 bez wymaga

Dachy, stropodachy i stropy pod nieogrzewanymi poddaszami lub nad przejazdami: a)przy ti > 16&cir;C b)przy 8&cir;C < ti 16&cir;C c)przy ti 8&cir;C 0,25 0,50 0,70

Stropy nad nieogrzewanymi kondygnacjami podziemnymi i zamknitymi przestrzeniami podpodogowymi, posadzki na gruncie: a)przy ti > 16&cir;C 0,80

b)przy 8&cir;C < ti 16&cir;C c)przy ti 8&cir;C 5 Stropy nad piwnicami ogrzewanymi

1,20 1,50 bez wymaga

ti - Temperatura obliczeniowa w pomieszczeniu zgodnie z 134 ust. 2 rozporzdzenia lub okrelana indywidualnie w projekcie technologicznym. ti - Rnica temperatur obliczeniowych w pomieszczeniach. 1.2. Wartoci wspczynnika przenikania ciepa U okien, drzwi balkonowych i drzwi zewntrznych nie mog by wiksze ni wartoci U(max) okrelone w tabelach: Budynek mieszkalny i zamieszkania zbiorowego Lp. Okna, drzwi balkonowe i drzwi zewntrzne Wspczynnik przenikania ciepa U(max) [W/(m2 K)] 3

1 1

2 Okna (z wyjtkiem poaciowych), drzwi balkonowe i powierzchnie przezroczyste nieotwieralne w pomieszczeniach o ti 16&cir;C: a)w I, II i III strefie klimatycznej b)w IV i V strefie klimatycznej

1,8 1,7

Okna poaciowe (bez wzgldu na stref klimatyczn) w 1,8 pomieszczeniach o ti 16&cir;C Okna w cianach oddzielajcych pomieszczenia ogrzewane od nieogrzewanych Okna pomieszcze piwnicznych i poddaszy nieogrzewanych oraz nad klatkami schodowymi nieogrzewanymi Drzwi zewntrzne wejciowe 2,6

bez wymaga

2,6

ti - Temperatura obliczeniowa w pomieszczeniu zgodnie z 134 ust. 2 rozporzdzenia. Budynek uytecznoci publicznej Lp. Okna, drzwi balkonowe, wietliki i drzwi zewntrzne Wspczynnik przenikania ciepa U(max) [W/(m2 K)]

1 1

2 Okna (z wyjtkiem poaciowych), drzwi balkonowe i powierzchnie przezroczyste nieotwieralne (fasady): a)przy ti > 16&cir;C b)przy 8 &cir;C < ti 16&cir;C c)przy ti 8&cir;C

1,8 2,6 bez wymaga 1,7 1,8

2 3

Okna poaciowe i wietliki Okna i drzwi balkonowe w pomieszczeniach o szczeglnych wymaganiach higienicznych (pomieszczenia przeznaczone na stay pobyt ludzi w szpitalach, obkach i przedszkolach)

Okna pomieszcze piwnicznych i poddaszy bez wymaga nieogrzewanych oraz wietliki nad klatkami schodowymi nieogrzewanymi Drzwi zewntrzne wejciowe do budynkw 2,6

ti - Temperatura obliczeniowa w pomieszczeniu zgodnie z 134 ust. 2 rozporzdzenia. Budynek produkcyjny, magazynowy i gospodarczy Lp. Okna, wietliki, drzwi i wrota Wspczynnik przenikania ciepa U(max) [W/(m2 K)] 3

1 1

2 Okna (z wyjtkiem poaciowych), drzwi balkonowe i powierzchnie przezroczyste nieotwieralne w pomieszczeniach o ti > 16 &cir;C: a)w I, II i III strefie klimatycznej b)w IV i V strefie klimatycznej

1,9 1,7

Okna poaciowe (bez wzgldu na stref klimatyczn) w 1,8 pomieszczeniach o ti >16&cir;C Okna w cianach oddzielajcych pomieszczenia ogrzewane od nieogrzewanych Drzwi i wrota w przegrodach zewntrznych 2,6

2,6

ti - Temperatura obliczeniowa w pomieszczeniu zgodnie z 134 ust. 2 rozporzdzenia. 1.3. Dopuszcza si dla budynku produkcyjnego, magazynowego i gospodarczego wiksze wartoci wspczynnika U ni U(max) okrelone w pkt 1.1. i 1.2., jeli uzasadnia to rachunek efektywnoci ekonomicznej inwestycji, obejmujcy koszt budowy i eksploatacji budynku. 1.4. W budynku mieszkalnym, budynku zamieszkania zbiorowego, budynku uytecznoci publicznej, a take budynku produkcyjnym, magazynowym i gospodarczym podoga na gruncie w ogrzewanym pomieszczeniu powinna mie izolacj ciepln obwodow z materiau izolacyjnego w postaci warstwy o oporze cieplnym co najmniej 2,0 (m2 K)/W, przy czym opr cieplny warstw podogowych oblicza si zgodnie z Polsk Norm dotyczc obliczania oporu cieplnego i wspczynnika przenikania ciepa. 1.5. Izolacja cieplna przewodw rozdzielczych i komponentw w instalacjach centralnego ogrzewania, ciepej wody uytkowej (w tym przewodw cyrkulacyjnych), instalacji chodu i ogrzewania powietrznego powinna spenia nastpujce wymagania minimalne okrelone w poniszej tabeli: Wymagania izolacji cieplnej przewodw i komponentw Lp. Rodzaj przewodu lub komponentu Minimalna grubo izolacji cieplnej (materia 0,035 W/(m K)[2] 20 mm 30 mm rwna rednicy wewntrznej rury 100 mm 1/2wymaga z poz. 1-4

1 2 3

rednica wewntrzna do 22 mm rednica wewntrzna od 22 do 35 mm rednica wewntrzna od 35 do 100 mm

4 5

rednica wewntrzna ponad 100 mm Przewody i armatura wg poz. 1-4 przechodzce przez ciany lub stropy, skrzyowania przewodw

Przewody ogrzewa centralnych wg poz. 1-4, uoone w 1/2 wymaga z poz. komponentach budowlanych midzy ogrzewanymi 1-4 pomieszczeniami rnych uytkownikw Przewody wg poz. 6 uoone w pododze 6 mm

7 8

Przewody ogrzewania powietrznego (uoone wewntrz 40 mm izolacji cieplnej budynku) Przewody ogrzewania powietrznego (uoone na zewntrz izolacji cieplnej budynku) 80 mm

10 Przewody instalacji wody lodowej prowadzone wewntrz budynku[3] 11 Przewody instalacji wody lodowej prowadzone na zewntrz budynku[3]

50% wymaga z poz. 1-4 100% wymaga z poz. 1-4

Uwaga: 2. Inne wymagania zwizane z oszczdnoci energii 2.1. Powierzchnia okien. 2.1.1. W budynku mieszkalnym i zamieszkania zbiorowego pole powierzchni A0, wyraone w m2, okien oraz przegrd szklanych i przezroczystych, o wspczynniku przenikania ciepa nie mniejszym ni 1,5 W/(m2 K), obliczone wedug ich wymiarw modularnych, nie moe by wiksze ni warto A0max obliczone wedug wzoru: A0max = 0,15 AZ + 0,03 AW gdzie: Az - jest sum pl powierzchni rzutu poziomego wszystkich kondygnacji nadziemnych (w zewntrznym obrysie budynku) w pasie o szerokoci 5 m wzdu cian zewntrznych,

AW - jest sum pl powierzchni pozostaej czci rzutu poziomego wszystkich kondygnacji po odjciu AZ. 2.1.2. W budynku uytecznoci publicznej pole powierzchni A0, wyraone w m2, okien oraz przegrd szklanych i przezroczystych, o wspczynniku przenikania ciepa nie mniejszym ni 1,5 W/(m2 K), obliczone wedug ich wymiarw modularnych, nie moe by wiksze ni warto A0max obliczona wedug wzoru okrelonego w pkt 2.1.1., jeli nie jest to sprzeczne z warunkami dotyczcymi zapewnienia niezbdnego owietlenia wiatem dziennym, okrelonymi w 57 rozporzdzenia. 2.1.3. W budynku produkcyjnym, magazynowym i gospodarczym czne pole powierzchni okien oraz cian szklanych w stosunku do powierzchni caej elewacji nie moe by wiksze ni: 1) w budynku jednokondygnacyjnym (halowym) - 15%; 2) w budynku wielokondygnacyjnym - 30%. 2.1.4. We wszystkich rodzajach budynkw wspczynnik przepuszczalnoci energii cakowitej okna oraz przegrd szklanych i przezroczystych gc liczony wedug wzoru: gc = fc gg gdzie: gG - wspczynnik przepuszczalnoci energii cakowitej dla rodzaju oszklenia, fc - wspczynnik korekcyjny redukcji promieniowania ze wzgldu na zastosowane urzdzenia przeciwsoneczne, nie moe by wikszy ni 0,5, z wyczeniem okien oraz przegrd szklanych i przezroczystych, ktrych udzia fG w powierzchni ciany jest wikszy ni 50% powierzchni ciany - wwczas naley speni ponisz zaleno: gc fG 0,25 gdzie: fG - udzia powierzchni okien oraz przegrd szklanych i przezroczystych w powierzchni ciany. 2.1.5. Wartoci wspczynnika przepuszczalnoci energii cakowitej dla rodzaju oszklenia okrela ponisza tabela: Lp. Rodzaj oszklenia Wspczynnik gG przepuszczalnoci energii cakowitej

1 1 2 3

2 Pojedynczo szklone Podwjnie szklone Podwjnie szklone z powok selektywn Potrjnie szklone

3 0,85 0,75 0,67

4 5

0,7

Potrjnie szklone z powok 0,5 selektywn Okna podwjne 0,75

2.1.6. Wartoci wspczynnika korekcyjnego redukcji promieniowania ze wzgldu na zastosowane urzdzenia przeciwsoneczne okrela ponisza tabela: Lp. Typ zason Waciwoci optyczne Wspczynnik korekcyjny redukcji promieniowania fc

wspczynni wspczynnik osona osona k absorpcji przepuszczalno wewntrzn zewntrzna ci a 1 1 2 3 4 0,05 0,1 0,3 5 0,25 0,30 0,45 6 0,10 0,15 0,35

Biae 0,1 aluzje o lamelach nastawnyc h Zasony biae 0,1

0,5 0,7 0,9 0,1 0,3 0,5 0,05

0,65 0,80 0,95 0,42 0,57 0,77 0,20

0,55 0,75 0,95 0,17 0,37 0,57 0,08

Tkaniny kolorowe

0,3

tkaniny z 0,2 powok aluminiow

2.1.7. Pkt 2.1.4. nie stosuje si w odniesieniu do powierzchni pionowych oraz powierzchni nachylonych wicej ni 60 stopni do poziomu, skierowanych w kierunkach od pnocnozachodniego do pnocno -wschodniego (kierunek pnocy +/- 45 stopni), okien chronionych przed promieniowaniem sonecznym przez sztuczn przegrod lub naturaln przegrod budowlan oraz do okien o powierzchni mniejszej ni 0,5 m2.

2.2. Warunki spenienia wymaga dotyczcych powierzchniowej kondensacji pary wodnej. 2.2.1. W celu zachowania warunku, o ktrym mowa w 321 ust. 1 rozporzdzenia, w odniesieniu do przegrd zewntrznych budynkw mieszkalnych, zamieszkania zbiorowego, uytecznoci publicznej i produkcyjnych, rozwizania przegrd zewntrznych i ich wzw konstrukcyjnych powinny charakteryzowa si wspczynnikiem temperaturowym fRsi o wartoci nie mniejszej ni wymagana warto krytyczna, obliczona zgodnie z Polsk Norm dotyczc metody obliczania temperatury powierzchni wewntrznej koniecznej do uniknicia krytycznej wilgotnoci powierzchni i kondensacji midzywarstwowej. 2.2.2. Wymagan warto krytyczn wspczynnika temperaturowego fRsi w pomieszczeniach ogrzewanych do temperatury co najmniej 20 &cir;C w budynkach mieszkalnych, zamieszkania zbiorowego i uytecznoci publicznej naley okrela wedug rozdziau 5 Polskiej Normy, o ktrej mowa w pkt 2.2.1., przy zaoeniu, e rednia miesiczna warto wilgotnoci wzgldnej powietrza wewntrznego jest rwna = 50%, przy czym dopuszcza si przyjmowanie wymaganej wartoci tego wspczynnika rwnej 0,72. 2.2.3. Warto wspczynnika temperaturowego charakteryzujcego zastosowane rozwizanie konstrukcyjno-materiaowe naley oblicza: 1) dla przegrody - wedug Polskiej Normy, o ktrej mowa w pkt 2.2.1.; 2) dla mostkw cieplnych: a) przy zastosowaniu przestrzennego modelu przegrody - wedug Polskiej Normy dotyczcej obliczania strumieni cieplnych i temperatury powierzchni, lub b) metod uproszczon - wedug Polskiej Normy dotyczcej obliczania strumieni cieplnych i temperatury powierzchni, korzystajc z katalogw mostkw cieplnych. 2.2.4. Sprawdzenie warunku, o ktrym mowa w 321 ust. 3 rozporzdzenia, naley przeprowadza wedug rozdziau 6 Polskiej Normy, o ktrej mowa w pkt 2.2.1. Nie dotyczy to przegrd, w odniesieniu do ktrych praktyka wykazaa, e zjawisko kondensacji wewntrznej w tych przegrodach nie wystpuje, jak na przykad murowane ciany jednowarstwowe. 2.2.5. Dopuszcza si kondensacj pary wodnej, o ktrej mowa w 321 ust. 2 rozporzdzenia, wewntrz przegrody w okresie zimowym, o ile struktura przegrody umoliwi wyparowanie kondensatu w okresie letnim i nie nastpi przy tym degradacja materiaw budowlanych przegrody na skutek tej kondensacji. 2.3. Szczelno na przenikanie powietrza. 2.3.1. W budynku mieszkalnym, zamieszkania zbiorowego, budynku uytecznoci publicznej, a take w budynku produkcyjnym przegrody zewntrzne nieprzezroczyste, zcza midzy przegrodami i czciami przegrd oraz poczenia okien z ocieami naley projektowa i wykonywa pod ktem osignicia ich cakowitej szczelnoci na przenikanie powietrza. 2.3.2. W budynku mieszkalnym, zamieszkania zbiorowego i budynku uytecznoci publicznej wspczynnik infiltracji powietrza dla otwieranych okien i drzwi balkonowych powinien wynosi nie wicej ni 0,3 m3/(m h daPa2/3), z zastrzeeniem 155 ust. 3 i 4 rozporzdzenia. Zaleca si przeprowadzenie sprawdzenia szczelnoci powietrznej budynku. Wymagana szczelno wynosi: 1) budynki z wentylacj grawitacyjn - n50 3,0 h-1; 2) budynki z wentylacj mechaniczn - n50 1,5 h-1.

Zacznik 3. Stosowane w rozporzdzeniu okrelenia dotyczce palnoci i rozprzestrzeniania ognia oraz odpowiadajce im europejskie klasy reakcji na ogie i klasy odpornoci dachw na ogie zewntrzny[1]
1. Palno wyrobw (materiaw) budowlanych 1.1. Stosowanym w rozporzdzeniu okreleniom: niepalny, niezapalny, trudno zapalny, atwo zapalny, niekapicy, samogasncy, intensywnie dymicy (z wyczeniem posadzek - w tym

wykadzin podogowych) odpowiadaj klasy reakcji na ogie, zgodnie z Polsk Norm PN-EN 13501-1:2008 "Klasyfikacja ogniowa wyrobw budowlanych i elementw budynkw - Cz 1: Klasyfikacja na podstawie bada reakcji na ogie", podane w kolumnie 2 tabeli 1. Tabela 1 Okrelenia dotyczce palnoci stosowane w rozporzdzeniu Niepalne Klasy reakcji na ogie zgodnie z PNEN 13501-1:2008 A1; A2-sl,d0; A2-s2,d0; A2-s3,d0; niezapalne A2-sl,dl; A2-s2,dl; A2-s3,dl; A2-sl,d2; A2-s2,d2; A2-s3,d2; B-sl,d0; B-s2,d0; B-s3, d0; B-sl,dl; B-s2,dl; B-s3,dl; B-sl,d2; B-s2, d2; B-s3, d2; C-sl,d0; C-s2,d0; C-s3,d0; C-s,dl; C-s2,dl; C-s3,dl; C-sl,d2; C-s2,d2; C-s3,d2; D-sl,d0; D-sl,dl; D-sl,d2; D-s2,d0; D-s3,d0; D-s2,dl; D-s3,dl; D-s2,d2; D-s3,d2; E-d2; E; F A1; A2-sl,d0; A2-s2,d0; A2-s3,d0; B-sl,d0; B-s2,d0; B-s3,d0; C-sl,d0; C-s2,d0; C-s3,d0; D-sl,d0; D-s2,d0; D-s3,d0; co najmniej E A2-s3,d0; A2-s3,dl; A2-s3,d2; B-s3,d0; B-s3,dl; B-s3,d2; C-s3,d0; C-s3,dl; C-s3,d2; D-s3,d0; D-s3,dl; D-s3,d2; E-d2; E; F

Palne

trudno zapalne

atwo zapalne

Niekapice

Samogasnce Intensywnie dymice

1.2. Stosowanym w rozporzdzeniu okreleniom: niepalny, niezapalny, trudno zapalny, intensywnie dymicy dotyczcym posadzek (w tym wykadzin podogowych) odpowiadaj klasy reakcji na ogie, zgodnie z Polsk Norm PN-EN 13501-1:2008 "Klasyfikacja ogniowa wyrobw budowlanych i elementw budynkw - Cz 1: Klasyfikacja na podstawie bada reakcji na ogie", podane w kolumnie 2 tabeli 2. Tabela 2 Okrelenia dotyczce palnoci stosowane Klasy reakcji na ogie zgodnie z PNw rozporzdzeniu EN 13501-1:2008 Niepalne A1fl; A2fl-sl; A2fl-s2

Trudno zapalne atwo zapalne Intensywnie dymice

Bfl-sl; Bfl-s2; Cfl-s1; Cfl-s2 Df1-s1; Dfl-s2; Efl; Ffl A2fl-s2; Bfl-s2; Cfl-s2; Dfl-s2; Efl; Ffl

Uwaga: Stosowane w pkt 1.1. i 1.2. okrelenia odnosz si take do wyrobw (materiaw) budowlanych uznanych za speniajce wymagania w zakresie reakcji na ogie, bez potrzeby prowadzenia bada, ktrych wykazy zawarte s w decyzjach Komisji Europejskiej publikowanych w Dzienniku Urzdowym Unii Europejskiej. 2. Rozprzestrzenianie ognia przez elementy budynku z wyczeniem cian zewntrznych przy dziaaniu ognia z zewntrz budynku 2.1. Nierozprzestrzeniajcym ognia elementom budynku odpowiadaj elementy: - wykonane z wyrobw klasy reakcji na ogie: A1; A2-s1,d0 A2-s2,d0; A2-s3,d0; B-s1,d0; Bs2,d0 oraz Bs-3,d0; - stanowice wyrb o klasie reakcji na ogie: A1; A2-s1,d0; A2-s2,d0; A2-s3,d0; B-s1,d0; Bs2,d0 oraz B-s3,d0, przy czym warstwa izolacyjna elementw warstwowych powinna mie klas reakcji na ogie co najmniej E; 2.2. Sabo rozprzestrzeniajcym ogie elementom budynku odpowiadaj elementy: - wykonane z wyrobw klasy reakcji na ogie: C-s1,d0; C-s2,d0; C-s3,d0 oraz D-s1,d0; - stanowice wyrb o klasie reakcji na ogie: C-s1,d0; C-s2,d0; C-s3, d0 oraz D-s1,d0, przy czym warstwa izolacyjna elementw warstwowych powinna mie klas reakcji na ogie co najmniej E. 3. Rozprzestrzenianie ognia przez przewody i izolacje cieplne przewodw instalacyjnych stosowanych wewntrz budynku Nierozprzestrzeniajcym ognia przewodom wentylacyjnym, wodocigowym, kanalizacyjnym i grzewczym oraz ich izolacjom cieplnym odpowiadaj: - przewody i izolacje wykonane z wyrobw klasy reakcji na ogie: A1L; A2L-s1,d0; A2L-s2,d0; A2L-s3,d0; BL-s1,d0; BL-s2,d0 oraz BL-s3,d0; - przewody i izolacje stanowice wyrb o klasie reakcji na ogie wg PN-EN 13501-1:2008: A1L; A2L-s1,d0; A2L-s2,d0; A2L-s3,d0; BL-s1,d0; BL-s2,d0 oraz BL-s3,d0, przy czym warstwa izolacyjna elementw warstwowych powinna mie klas reakcji na ogie co najmniej E. 4. Rozprzestrzenianie ognia przez przekrycia dachw 4.1. Nierozprzestrzeniajcym ognia przekryciom dachw odpowiadaj przekrycia: 1) klasy BROOF (t1) badane zgodnie z Polsk Norm PN-ENV 1187:2004 "Metody bada oddziaywania ognia zewntrznego na dachy"; badanie 1. 2) klasy BROOF, uznane za speniajce wymagania w zakresie odpornoci wyrobw na dziaanie ognia zewntrznego, bez potrzeby przeprowadzenia bada, ktrych wykazy zawarte s w decyzjach Komisji Europejskiej publikowanych w Dzienniku Urzdowym Unii Europejskiej. Warunki i kryteria techniczne dla przekry klasy BROOF (t1), o ktrych mowa w pkt 1, podano w tabeli 3. Tabela 3 Grupy kryteriw Warunki i kryteria dla klasy BROOF(tl) (konieczne spenienie wszystkich wymienionych poniej)

Grupa a powierzchniowe rozprzestrzenianie ognia

zasig zniszczenia (na zewntrz i wewntrz dachu) w gr dachu < 0,70 m

zasig zniszczenia (na zewntrz i wewntrz dachu) w d dachu < 0,60 m maksymalny zasig zniszczenia na skutek spalania (na zewntrz i wewntrz dachu) < 0,80 m brak palcych si materiaw (kropli lub odpadw staych) spadajcych od strony eksponowanej boczny zasig ognia nie osiga krawdzi mierzonej strefy (pasa) maksymalny zasig (promie) zniszczenia na dachach paskich (na zewntrz i wewntrz dachu) < 0,20 m Grupa b penetracja ognia do wewntrz budynku brak palcych si lub arzcych si czstek penetrujcych konstrukcj dachu

brak pojedynczych otworw przelotowych o powierzchni > 25 mm2 suma powierzchni wszystkich otworw przelotowych < 4500 mm2 brak wewntrznego spalania w postaci arzenia 4.2. Przekrycia dachw speniajce kryteria grupy b i niespeniajce jednego lub wicej kryteriw grupy a klasyfikuje si jako sabo rozprzestrzeniajce ogie. 4. Przekrycia dachw klasy FROOF(t1) klasyfikuje si jako przekrycia silnie rozprzestrzeniajce ogie.