Error: Reference source not found

Tytu pakietu: Grupa tematyczna: Autor pakietu: Data opracowania:

Faza zalkowa i faza rozruchu przedsibiorstw Innowacyjno ConsulTriX Krystyna Grak 20/12/2007

1. Jak przebiega proces zaoycielski przedsibiorstwa?

1.1 Rozpoczynanie prowadzenia dziaalnoci gospodarczej Przedsibiorczo jest najczciej definiowana jako rozpoczynanie procesu dziaalnoci gospodarczej, polegajcego na zorganizowaniu niezbdnych zasobw i podjciu ryzyka w celu uzyskania godziwej rekompensaty. Do cech szczeglnie wyrniajcych przedsibiorc, zwaszcza indywidualnego, naley zaliczy [1]: zupeny brak, wzgldnie posiadanie niewielkiego kapitau wasnego lub kapitau poyczonego, podejmowanie dziaa w warunkach niepewnoci i ryzyka, pokrywanie ewentualnych strat z wasnego kapitau, cige inwestowanie zdobywanych pienidzy w okrelone przedsiwzicia skierowane na rozwj swojego biznesu, uczenie si przez wasne dziaanie, czyli eksperymentowanie i ponawianie wysikw, a take obserwowanie i uczenie si zarwno z pozytywnych, jak i negatywnych dziaa swoich i cudzych. Gwn drog materializacji przedsibiorczego potencjau jednostek jest zakadanie wasnych przedsibiorstw. Decyzja o podjciu samodzielnej dziaalnoci gospodarczej wynika z indywidualnego wyboru jednostki. Jednoczenie proces tworzenia nowego przedsibiorstwa jest wypadkow cech psychologicznych przedsibiorcy (przede wszystkim kreatywnoci) oraz charakterystyk ekonomiczno-spoecznych otoczenia (np.: tradycje gospodarcze w regionie, dostpno zasobw, otwarto spoeczestwa na nowe inicjatywy biznesowe, polityka gospodarcza, czy lokalny klimat wok dziaa biznesowych). W praktyce mona wskaza na wiele drg, ktrymi przedsibiorca dy do posiadania i prowadzenia wasnej firmy. Potencjalny przedsibiorca moe [2]: 1. utworzy przedsibiorstwo bazujc na dowiadczeniach zdobytych na praktykach zawodowych, stau lub w poprzednim miejscu pracy, 2. wej na rynek z cakowicie nowym lub udoskonalonym produktem (usug), budujc firm w oparciu o wiedz i umiejtnoci zdobyte w szkole lub na uczelni (dobr podstaw s na przykad dowiadczenia zwizane z samodzielnym przygotowaniem pracy magisterskiej, dyplomowej lub doktorskiej) czy w oparciu o hobby lub zainteresowania, 3. zidentyfikowa luk rynkowej, czyli wykorzysta szans zidentyfikowan przez uwan obserwacj otoczenia oraz wsuchiwanie si w potrzeby i oczekiwania innych, 4. zakupi istniejc firm lub przej biznes rodzinny. Powysze przykady pokazuj due zrnicowane sytuacji, w ktrych jednostka staje si przedsibiorc. Naley jednak pamita, e weryfikacj rynkow wytrzymuje tylko cz nowo uruchomionych biznesw. Z dziaalnoci gospodarcz nierozcznie zwizane jest ryzyko niepowodzenia i utraty wasnych rodkw zaangaowanych w przedsiwzicie. 1.2 Fazy rozwoju przedsibiorstwa
UNIA EUROPEJSKA Europejski Fundusz Rozwoju Regionalnego

www.parp.gov.pl

Analiza przedsibiorstw funkcjonujcych na rynku pokazuje, e ich sytuacja nie jest stabilna. W tym samym czasie wiele firm powstaje, ale te wiele upada. Pozostae rozwijaj si lub popadaj w kopoty. Cz z nich trwa w stagnacji. Warunkami niezbdnymi dla istnienia kadego przedsibiorstwa w przyszoci s: rozwj i wzrost. W literaturze przedmiotu rozwj przedsibiorstwa definiowany jest jako celowe, skuteczne i skoordynowane zmiany systemw przedsibiorstwa, polegajce na wprowadzaniu do nowych elementw, poprawy jakoci ju istniejcych, zmiany struktur tych systemw, wzrost wielkoci przedsibiorstwa oraz zmiany otoczenia zapewniajce mu przewag konkurencyjn w dugim okresie [2]. Rozwj i wzrost s uznawane za pojcia komplementarne, przy czym pierwsze jest traktowane jako kategoria jakociowa, natomiast drugie jako kategoria ilociowa. Relacj midzy wzrostem a rozwojem najlepiej wyjania zwizek pomidzy celem nadrzdnym a celem podrzdnym przedsibiorstwa. Oglnym celem przedsibiorstwa jest jego rozwj, natomiast celem rodkiem wiodcym do jego realizacji jest jego wzrost [2]. Wielu autorw traktuje rozwj przedsibiorstwa jako proces skadajcy si z logicznie uporzdkowanych faz i etapw, przez ktre przechodz normalnie rozwijajce si organizacje. Operuje si pojciem cyklu ycia organizacji, ktry oznacza og zjawisk bd procesw tworzcych zamknity krg rozwojowy organizacji w pewnym okresie [2]. Najprostsze modele rozwoju przedsibiorstwa wyrniaj trzy podstawowe fazy w yciu organizacji: narodziny i modo (formowanie si i wstpny rozwj), dojrzao (stabilizacja i dynamiczna rwnowaga) oraz zmian (odrodzenie i dalszy wzrost) lub kryzys (schyek i rozpad). Koncepcja ta zostaa zaprezentowana na Rysunku 1.2.1. Punkty A, B, C to punkty zwrotne w rozwoju organizacji w odniesieniu do kolejnych faz cyklu ycia. Punkt A to moment zakoczenia pierwszej fazy wzrostowej i rozpoczcia fazy stabilizacji, ktr punkt B dzieli na dwa etapy: (1) uporzdkowanie dziaalnoci po etapie wzrostowym oraz (2) jej doskonalenie i przygotowanie do podwyszenia poziomu sprawnoci dziaania wzrost wartoci dodanej1. Punkt C to moment rozpoczcia kolejnej fazy wzrostowej, zdefiniowania luki rozwojowej lub, w przeciwnym wypadku, ujawnienia si zjawisk kryzysowych.
Rys. 1.2.1 Etapy i punkty zwrotne rozwoju przedsibiorstwa

rdo: Platonoff A., Sysko-Romaczuk S. Dynamiczne modelowanie funkcjonowania przedsibiorstwa [2]

Warto dodana w znaczeniu oglnym okrela przyrost wartoci w czasie (w wyniku zamierzonych procesw) oraz mierzy poziom spenienia oczekiwa strony, ktra je formuowaa.

Etap formowania si i wstpnego rozwoju charakteryzuje si szybkim tempem zmian organizacyjnych, majcych na celu adaptacj przedsibiorstwa do wymaga wszystkich jego stakeholders (wacicieli, zarzdu, pracownikw, odbiorcw, dostawcw, instytucji finansowych, samorzdowych, rzdowych, spoecznych, spoecznoci lokalnej, konkurencji itp.), przy wykorzystaniu zgromadzonych zasobw i umiejtnoci [2]. Jest to etap szybkiego uczenia si przedsibiorstwa, nabywania wiedzy i nowych umiejtnoci oraz stymulowania zachowa przedsibiorczych (nabywanie kapitau ludzkiego i strukturalnego, czyli tworzenie fundamentw kapitau intelektualnego). Wzrost wartoci dodanej na jednostk czasu mierzy efektywno dziaa podejmowanych przez przedsibiorstwo. Coraz mniejsze przyrosty wartoci dodanej (symptom zjawiska zmczenia zasobw) wiadcz o zblianiu si przedsibiorstwa do punktu zwrotnego A, czyli rozpoczcia fazy stabilizacji i wejcia w okres zmian ewolucyjnych. Utworzenie wasnego przedsibiorstwa nie jest jednorazowym aktem, potocznie kojarzonym z rejestracj firmy. Jest rozoonym w czasie procesem, na ktry skadaj si rne decyzje i dziaania natury technologicznej, ekonomicznej, spoecznej, psychologicznej, prawnej i administracyjnej. Faza formowania si i wstpnego rozwoju przedsibiorstwa trwa przecitnie okoo trzech lat [4]. Proces zaoycielski koczy si osigniciem zdolnoci nowego przedsibiorstwa do generowania trwaych zyskw. Do tego momentu przedsibiorca zmuszony jest do cigego inwestowania rodkw finansowych w rozwijane przedsiwzicie, a okresowe nadwyki finansowe s w caoci reinwestowane w firm. Tworzenie nowego przedsibiorstwa skada si z trzech faz, pokazanych na Rysunku 1.2.2: 1. faza zalkowa 2. faza rozruchu 3. faza urynkowienia Kada z faz rni si od pozostaych odmiennymi dziaaniami, rodzajami finansowania oraz napotykanymi barierami.
Rys. 1.2.2 Fazy tworzenia nowego przedsibiorstwa na tle cyklu ycia

rdo: opracowanie wasne

2. Faza zalkowa
W trakcie fazy zalkowej nastpuje uksztatowanie przyszego przedsibiorcy, inkubacja pomysu i wstpna ocena moliwoci realizacji przedsiwzicia. Dla kadego podejmujcego dziaalno gospodarcz najwaniejsze, a zarazem najtrudniejsze, jest znalezienie miejsca na
3

rynku i ocena realnoci pomysu na biznes. Poszukujc pomysu na dziaalno mona sprbowa zastosowa dwa podejcia [5]: Pierwsze oparte jest na wasnym potencjale materialnym (obiekty, urzdzenia, wyposaenie) i niematerialnym (wiedza, kwalifikacje, umiejtnoci, talenty, hobby). Mona rwnie uwzgldni zasoby, jakie maj inni ludzie lub firmy, jeeli mona wykorzysta je przy realizacji wasnego biznesu. Po przeanalizowaniu zasobw naley znale odpowied na pytanie: gdzie i w jaki sposb mona znale klientw na dany towar lub usug, ktre w oparciu o dany potencja chcemy zaoferowa na rynku. Druga metoda polega na zdiagnozowaniu potrzeb istniejcych na rynku i analizie moliwoci ich zaspokojenia. Tak analiz mona przeprowadzi na przykad przy pomocy uzyskania odpowiedzi na nastpujce, przykadowe pytania [5]: jakie s potrzeby poszczeglnych grup do ktrych nale (np. inynierowie, ekonomici, nauczyciele i inni) oraz innych grup spoeczno - zawodowych? czy w okolicy ktr zamieszkuj znajduj si jakie szczeglne zasoby (np. atrakcyjne turystycznie miejsca, ludzie o szczeglnych umiejtnociach i in.)? jakie s gwne kierunki rozwoju lokalnego, regionalnego lub krajowego? Jeli w wyniku odpowiedzi na powysze pytania pomys na biznes nie pojawi si, inspiracj mog by moliwoci, jakie tworzy rynek: wymylenie i zaprojektowanie nowego produktu lub usugi i wykreowanie popytu na nie, zaspokojenie potrzeb specyficznych segmentw rynku, wykorzystanie okazji rynkowej (np. nowe preferencje konsumentw), wykorzystanie gwatownego rozwoju niektrych bran, wykorzystanie nowych trendw w modzie, przeniesienie produktu cieszcego si popularnoci do innego segmentu rynku. Aby ustrzec si poraki na pocztku funkcjonowania firmy, naley kolejno przeanalizowa i podj kroki wyszczeglnione na Rysunku 2.1.
Rys. 2.1 Etapy fazy zalkowej

rdo: Matusiak K., Maewska M. Inkubacja pomysw biznesowych, Zasobnik pocztkujcego przedsibiorcy witryna internetowa gminy Puszcza Mariaska [4]

3. Faza rozruchu
Faza rozruchu rozpoczyna si w momencie rejestracji firmy oraz wypracowania podstaw organizacyjnych, finansowych, technologicznych i prawnych. Gwnymi problemami na tym etapie rozwoju przedsibiorstwa s: brak koncepcji marketingowej, pozyskiwanie zewntrznych rodkw finansowych, znalezienie pierwszego klienta. Kolejn faz wstpnego rozwoju przedsibiorstwa jest faza urynkowienia, stanowica prb weryfikacji rynkowej sprawdzenia, na ile oferta zaproponowana przez now firm odpowiada potrzebom rynku. W przypadku pozytywnej reakcji ze strony rynku, pojawiaj si w przedsibiorstwie pierwsze przychody ze sprzeday, a po jakim czasie rwnie zysk netto (patrz Rysunek 1.2.2).

4. Podsumowanie i wnioski kocowe

Utworzenie wasnego przedsibiorstwa jest rozoonym w czasie procesem, na ktry skadaj si decyzje i dziaania rnej natury. Proces zaoycielski koczy si osigniciem zdolnoci nowego przedsibiorstwa do generowania trwaych zyskw. Do tego momentu przedsibiorca zmuszony jest do cigego inwestowania rodkw finansowych w rozwijane przedsiwzicie, a okresowe nadwyki finansowe s w caoci reinwestowane w firm. W praktyce tworzenie nowego przedsibiorstwa skada si z trzech faz: 1. faza zalkowa, w trakcie ktrej nastpuje uksztatowanie przyszego przedsibiorcy, inkubacja pomysu i wstpna ocena moliwoci realizacji przedsiwzicia, 2. faza rozruchu, nastpujca w momencie rejestracji firmy oraz wypracowania podstaw organizacyjnych, finansowych, technologicznych i prawnych, 3. faza urynkowienia, stanowica prb weryfikacji rynkowej. Kady z etapw rni si od pozostaych odmiennymi dziaaniami, rodzajami finansowania oraz napotykanymi barierami.

5. Literatura, rda informacji

1.

2.

3.

4.

5.

Bieniok H. Wspczesne problemy i uwarunkowania rozwoju przedsibiorczoci, witryna internetowa Wydawnictwa Instytutu Analiz i Prognoz Gospodarczych, artyku dostpny pod adresem: http://globaleconomy.pl/content/view/131/2/, Platonoff A., Sysko-Romaczuk S. Dynamiczne modelowanie funkcjonowania przedsibiorstwa, Zesp Badawczy Integracja, Wydzia Nauk Ekonomicznych i Zarzdzania Uniwersytetu Szczeciskiego, artyku dostpny pod adresem: http://www.integracja.szczecin.pl/files/pdf/publikacje_naukowe_022.pdf Lozano A., Sysko-Romaczuk S. Bariery rozwoju w cyklu ycia maych i rednich firm teoria a praktyka, Zesp Badawczy Integracja, Wydzia Nauk Ekonomicznych i Zarzdzania Uniwersytetu Szczeciskiego, artyku dostpny pod adresem: http://www.integracja.szczecin.pl/files/pdf/publikacje_naukowe_024.pdf, Matusiak K., Maewska M. Droga do wasnej firmy, Zasobnik pocztkujcego przedsibiorcy witryna internetowa gminy Puszcza Mariaska, artyku dostpny na stronie: http://www.puszcza-marianska.pl/zasobnik/zasobnik1.php, Matusiak K., Maewska M. Inkubacja pomysw biznesowych, Zasobnik pocztkujcego przedsibiorcy witryna internetowa gminy Puszcza Mariaska, artyku dostpny na stronie: http://www.puszcza-marianska.pl/zasobnik/zasobnik4.php.