Alicja Matura: Procedury naboru pracownikw

PROCEDURY NABORU PRACOWNIKW W PRZEDSIBIORSTWIE

AlicjaMatura

www.e-bookowo.pl

Alicja Matura: Procedury naboru pracownikw

Alicja Matura
Procedury naboru pracownikw w przedsibiorstwie

Copyright by e-bookowo & Alicja Matura 2008

ISBN 978-83-61184-15-7

Internetowe Wydawnictwo e-bookowo www.e-bookowo.pl Kontakt: wydawnictwo@e-bookowo.pl

Wszelkie prawa zastrzeone. Kopiowanie, rozpowszechnianie czci lub caoci bez zgody wydawcy zabronione

Wydanie I 2008 www.e-bookowo.pl

Alicja Matura: Procedury naboru pracownikw

3 SPIS TRECI WSTP ............................................................................................................. 4 ROZDZIA I Nabr pracownikw jako funkcja personalna ................................................ 6
1. P OJCIE I CELE POLITYKI PERSONALNEJ 2. F UNKCJE
W FIRMIE ............................................................................... 6 POLITYKI PERSONALNEJ ........................................................................................................ 11

2.1 Klasyfikacja funkcji polityki personalnej ....................................................................................... 12 2.2 Planowanie potrzeb personalnych .................................................................................................... 14 3. Z NACZENIE NABORU
PRACOWNIKW W ASPEKCIE REALIZACJI CELW POLITYKI PERSONALNEJ

24

ROZDZIA II Elementy systemu naboru pracownikw ........................................................30

1. N ABR PRACOWNIKW .......................................................................................................................... 30 2. P ROCEDURA REKRUTACJI ...................................................................................................................... 38 3. M ETODY SELEKCJI .................................................................................................................................. 44 3.1 Rozmowa kwalifikacyjna ................................................................................................................... 49 3.2 Testy ...................................................................................................................................................... 52 3.3 Orodki oceny ...................................................................................................................................... 55 4. W ARUNKI
EFEKTYWNEGO NABORU PRACOWNIKW ( KRYTERIA WIELOSTRONNE )

........................ 58

ROZDZIA III Ocena procedury naboru w przedsibiorstwie X ...........................................62

1. C HARAKTERYSTYKA PRZEDSIBIORSTWA X ....................................................................................... 62 2. A NALIZA PROCESU NABORU
PRACOWNIKW W FIRMIE

X ................................................................. 63

2.1 Metody selekcji pracownikw przeprowadzanej przez firmy zewntrzne i porednictwa ..... 72 2.2 Metody selekcji pracownikw przeprowadzanej przez przedsibiorstwo X w rekrutacji zewntrznej i wewntrznej ....................................................................................................................... 73 3. W NIOSKI WYPYWAJCE Z BADA PRZEPROWADZONYCH
W PRZEDSIBIORSTWIE

X ................... 78

ZAKOCZENIE ..............................................................................................79 BIBLIOGRAFIA ..............................................................................................82 Aneks ...............................................................................................................87

www.e-bookowo.pl

Alicja Matura: Procedury naboru pracownikw

WSTP

Zarzdzanie zasobami ludzkimi w przedsibiorstwie polega na optymalnym wykorzystaniu umiejtnoci pracownikw na drodze do osignicia celw caej organizacji przy rwnoczesnym zaspokajaniu potrzeb tyche pracownikw. Chodzi tu o ich rozwj zawodowy poprzez szkolenia i drogi awansu. Zadaniem skutecznego zarzdzania zasobami ludzkimi jest takie oddziaywanie na pracownikw, by firma osigaa zamierzone cele. W skad procesu zarzdzania kadrami wchodz takie elementy jak: planowanie zasobw ludzkich, rekrutacja, selekcja, ocenianie pracownikw, ich wynagradzanie oraz szkolenie i dbanie o ich rozwj. Jest to szeroki zakres czynnoci. Jedn z podstawowych funkcji zarzdzania zasobami ludzkimi w firmie jest zatrudnianie pracownikw. Profesjonalne podejcie do rekrutacji personelu powinno zarzdzania zasobami ludzkimi wychodzi od gwnych celw i uwzgldnia nadrzdne cele

organizacji oraz zapewnia firmie kompetentnych pracownikw zatrudnionych na korzystnych warunkach finansowych. Znaczcym elementem dostpnych charakterowi funkcji procedur danego personalnej naboru jest efektywne aktualnym wykorzystanie potrzebom pracownikw, odpowiadajcych

stanowiska,

przedsibiorstwa oraz warunkom na rynku pracy. Celem niniejszej pracy jest ocena efektywnoci poszczeglnych metod naboru w przedsibiorstwie oraz wskazanie najbardziej

www.e-bookowo.pl

Alicja Matura: Procedury naboru pracownikw

przydatnej z nich dla realizacji nadrzdnych celw badanej firmy. Uwagi na temat procesu naboru s dostpne w literaturze przy okazji problematyki zarzdzania zasobami ludzkimi. Niniejsza praca zbiera dostpne informacje, dokonujc ich syntezy i wzbogacajc je o wnioski pynce z zastosowania dostpnych metod rekrutacji i selekcji w praktycznym dziaaniu podczas przeprowadzania naboru w jednym z przedsibiorstw. Praca skada si z trzech rozdziaw. W pierwszym rozdziale omwiono problematyk polityki personalnej w kontekcie naboru pracownikw, majcych realizowa cele dziaalnoci firmy. Na podstawie dostpnej literatury przedmiotu zaprezentowano cele polityki tu poszczeglne funkcje, jakie peni w przedsibiorstwie polityka kadrowa. Zostay tu take przedstawione personalnej realizowane poprzez odpowiednio przeprowadzony nabr nowych pracownikw. Drugi rozdzia dotyczy poszczeglnych elementw procesu rekrutacji i selekcji pracownikw. Omwiono w nim procedury zwizane z rekrutacj oraz metody selekcji pracownikw starajcych si o przyjcie do pracy. Zaprezentowano rwnie warunki efektywnego naboru pracownikw. Trzeci rozdzia prezentuje praktyczne zastosowanie wybranych metod rekrutacji i selekcji na podstawie naboru przeprowadzanego w szwajcarskiej firmie X z siedzib w Dbrowie Grniczej. Dokonano take oceny skutecznoci zastosowanych metod wraz ze wskazaniem tej, dziki ktrej nabr osiga najbardziej optymalne rezultaty. Wnioski zostay wycignite na podstawie danych statystycznych oraz wasnej dziaalnoci w dziale kadr w przedsibiorstwie X. Std maj one wymiar nie tylko teoretyczny, ale rwnie praktyczny.

www.e-bookowo.pl

Alicja Matura: Procedury naboru pracownikw

ROZDZIA I Nabr pracownikw jako funkcja personalna

1. Pojcie i cele polityki personalnej w firmie

Nieustannie rosnca konkurencja na rynku pracy powoduje, e coraz wikszego znaczenia nabiera nie tylko elastyczno dziaania i umiejtno wprowadzania koniecznych zmian, ale przede wszystkim ilo i jako zatrudnianych przez firm pracownikw. 1 Nowoczesna praktyka zarzdzania zasobami ludzkimi opiera si na odpowiednich dla firmy i pracujcych w niej ludzi procedurach doboru, selekcji i rozwoju kadr, systemach wynagradzania, szkolenia i oceny pracy. W takim kontekcie polityka personalna jest rozumiana jako jedno z niezbdnych narzdzi sucych firmie do osignicia podanych, wynikajcych ze specyfiki jej strategii wynikw. 2 Polityka kadrowa realizuje dwa rwnorzdne cele: 1. podstawowy (biznesowy), jest zwizany z organizowaniem pracy i zwikszaniem jej efektywnoci, zapewnia sprawne kierowanie
W. Chojnacki, A. Banasiewicz, Czowiek w nowoczesnej organizacji. Wybrane problemy doradztwa personalnego i zawodowego, Wydawnictwo Adam Marszaek, Toru 2005, s. 195. 2 J. Marciniak, Audyt funkcji personalnej w przedsibiorstwie, Wydawnictwo Oficyna Ekonomiczna, Krakw 2005, s. 11.
1

www.e-bookowo.pl

Alicja Matura: Procedury naboru pracownikw

przedsibiorstwem ekonomicznych,

osiganie

przez

nie

lepszych

wynikw

2. zwizany z czowiekiem (socjalny), ktry uwaany jest powszechnie za drugorzdny, jest jednak wany dla osignicia celu biznesowego, a polega na zaspokojeniu indywidualnych i grupowych potrzeb, aspiracji i oczekiwa pracownikw. Skuteczno polityki personalnej zaley od tego, by dziaania podejmowane w dziaach personalnych wynikay zarwno z obecnych potrzeb, jak i strategii rozwoju firmy. Dziaania te musz tworzy spjny system, nie mie charakteru jedynie okazjonalnego, a cele i zasady polityki kadrowej musz by jawne, jasne, zrozumiae i akceptowane przez pracownikw. Obecnie polityka personalna koncentruje si na waciwym i penym wykorzystaniu istniejcego potencjau pracownikw oraz elastycznych formach zatrudnienia. Dziki temu przedsibiorstwo zachowuje zdolno do efektywnego dziaania i racjonalnego wykorzystania wszystkich posiadanych zasobw. Tak wic zadaniem dziau personalnego jest pomaganie pracownikom w ich funkcjonowaniu w organizacji, koordynacja i wykonywanie prac zwizanych z osobowymi i formalnymi aspektami pracy oraz pomoc kierownikom praca w przeprowadzaniu utosamiana z dziaa funkcj si do dotyczcych zatrudnionych. 3 Podsumowujc: personaln, to zbir kadrowa, wszystkich dziaa odnoszcych

pracownikw, nastawionych na osiganie celw organizacji oraz na zaspokajanie potrzeb pracownikw. 4 Funkcja personalna jest jedn z podstawowych funkcji w kadej organizacji, ktre s niezbdne do osigania jej celw. Funkcja
3 4

J. Marciniak, op.cit. s. 11-12. Ibidem, s. 18.

www.e-bookowo.pl

Alicja Matura: Procedury naboru pracownikw

personalna dotyczy efektywnego pozyskiwania i wykorzystywania zasobw ludzkich firmy. Funkcja ta, okrelana wspczenie najczciej terminem zarzdzania zasobami ludzkimi, speniana jest zarwno przez specjalistyczne suby jak i przez menederw liniowych, przy coraz czstszym korzystaniu z usug doradcw personalnych. Konkretne rozwizania organizacyjne zale od strategii, wielkoci i specyfiki firmy, jak rwnie organizacyjnej. 5 Nowe metody zarzdzania zasobami ludzkimi opracowywane s w zwizku z rosnc konkurencj na rynku i pojawianiem si nowych technologii, ktre wymuszaj na pracodawcach nowe sposoby organizacji firm, by mc szybko i skutecznie odpowiada na zapotrzebowania klientw. Celem zarzdzania zasobami ludzkimi jest dobr takich pracownikw, ktrzy najlepiej bd realizowa plany przedsibiorstwa, przy czym oczekuje si, e organizacja stworzy swoim ludziom warunki pracy gwarantujce maksymalny rozwj ich zdolnoci i umiejtnoci. Rekrutacja ma na celu nie tylko utrzymanie odpowiedniej liczby zatrudnionych, lecz przede wszystkim selekcj osb, ktrych charakter i osobowo doskonale podkrela image firmy i odpowiada jej tradycji. 6 Tak wic celem polityki personalnej jest rekrutacja i selekcja takich pracownikw, ktrzy poprowadz firm do sukcesu dziki swoim umiejtnociom i odpowiedniej postawie. Przy czym nie chodzi tu wcale o dobr ludzi speniajcych jedynie standardowe oczekiwania. Czasem dobrze jest dla rozwoju firmy zatrudni ludzi, ktrzy nie s konformistami, ale ludmi mogcymi jej kultury

A. Pocztowski, Zarzdzanie zasobami ludzkimi, op.cit., s. 11. M. Armstrong, Zarzdzanie zasobami ludzkimi. Strategia i dziaanie, Wydawnictwo Profesjonalnej Szkoy Biznesu, 1998, s. 164.
6

www.e-bookowo.pl

Alicja Matura: Procedury naboru pracownikw

wpyn na dalszy rozwj caej firmy dziki swoim oryginalnym pomysom i odwadze. Zasoby ludzkie traktowane s w procesie zarzdzania jako zasoby strategiczne. W zwizku z tym planowanie strategiczne jest w duej mierze zwizane z okreleniem, jacy pracownicy bd potrzebni do osignicia przyjtej przez przedsibiorstwo strategii oraz w jaki sposb bdzie mona tych ludzi pozyska. Tym zajmuje si kierownictwo danego dziau lub komrki organizacyjnej zgasza zapotrzebowanie na przyjcie pracownikw. Z kolei pracownik personalny opracowuje strategi personaln, wsptworzy plan zatrudnienia, przygotowuje proces rekrutacji pracownikw, w tym odpowiada za ogoszenia prasowe; udziela informacji kandydatom, analizuje nadesane dokumenty, dokonuje wstpnej selekcji, prowadzi pierwsze rozmowy kwalifikacyjne, peni rol doradcz na wszystkich etapach doboru, zaatwia formalnoci zwizane z przyjciem do pracy; ocenia potencja pracownikw, uczestniczy w identyfikowaniu potrzeb szkoleniowo-rozwojowych, organizuje przedsiwzicia szkolenioworozwojowe, ocenia efektywno tych dziaa. 7 Wszystkie te zadania zwizane z realizacj funkcji personalnej wymagaj od pracownikw przygotowania merytorycznego i wysokich kompetencji, ktre zapewni skuteczne wykonanie zada bez ponoszenia przez firm zbdnych kosztw. Celem strategicznego zarzdzania zasobami ludzkimi jest stworzenie takiej strategii personalnej, ktra pozwoli na wykorzystanie silnych stron zasobw ludzkich dla umoliwienia realizacji strategii oglnej organizacji. Strategia personalna musi stanowi przemylan i dugofalow koncepcj wykorzystania kluczowego zasobu firmy,
B. Nogalski, H. Czubasiewicz, Rola kierownikw w procesie pozyskiwania i rozwoju pracownikw w przedsibiorstwie XXI wieku [w:] Przyszo pracy w XXI wieku, pod red. Stanisawy Borkowskiej, Instytut Pracy i Spraw Socjalnych, Warszawa 2004, s. 206
7

www.e-bookowo.pl

Alicja Matura: Procedury naboru pracownikw

10

jakim

jest

kapita

ludzki,

decydujcy

sukcesie

walce

konkurencyjnej. 8 Warto zatem podkreli, e celem zarzdzania zasobami ludzkimi jest pene wykorzystanie rozmaitych kompetencji, kwalifikacji, umiejtnoci, okolicznoci osobistych oraz zasobw psychicznych pracownikw z uwzgldnieniem rnic indywidualnych midzy nimi. 9 Polityka personalna firmy opiera si na zaoeniu, e to wanie pracownicy wcielaj w ycie gwne zadania i cele firmy. W zwizku z tym niezbdna w procesie rekrutacji jest integracja strategii firmy z planem zatrudnienia. Proces pozyskiwania i wykorzystywania zasobw ludzkich skada si z kilku specjalistycznych dziaa, ktre maj za zadanie zapewnienie osignicia zaoonych przez przedsibiorstwo celw wyraonych w jego misji. Punktem wyjcia jest okrelenie potrzeb kadrowych w aspekcie podanych kwalifikacji i kompetencji pracownikw oraz ustalenie poziomu i struktury zatrudnienia. 10

Zarzdzanie potencjaem spoecznym w nowoczesnej organizacji, pod red. Waldemara Baki, Szkoa Wysza im. Pawa Wodkowica w Pocku, Pock 2005, s. 85 i 96. 9 M. Adamiec, Zarzdzanie zasobami ludzkimi. Aktor, kreator, inspirator, Wydawnictwo Akademickie, Katowice 2000, s. 105. 10 W. Chojnacki A. Banasiewicz, Czowiek w nowoczesnej organizacji. op.cit., s. 195.

www.e-bookowo.pl