wrzesie 2006

nr 204

Konferencje

Zjazd matematykw w Szklarskiej Porbie

18 - 25 czerwca w orodku konferencyjno-szkoleniowym Politechniki Rado w Szklarskiej Porbie odbya si dua midzynarodowa konferencja Workshop on Ergodic Theory and Dynamical Systems, Szklarska Porba 2006. Dotyczya ona teorii ukadw dynamicznych wanego i w cigu ostatnich kilkudziesiciu lat burzliwie si rozwijajcego dziau matematyki. Najoglniej rzecz ujmujc dzia ten opisuje czasow ewolucj ukadw skadajcych si z przestrzeni wyposaonej w jak struktur matematyczn i dziaajcej na niej pgrupy przeksztace. Ta interdyscyplinarna dziedzina czy w sobie elementy wielu innych dziaw matematyki, takich jak teoria miary, topologia, analiza funkcjonalna i harmoniczna, algebra czy geometria rniczkowa. Dwa poprzednie spotkania dynamikw w Szklarskiej Porbie, w latach 1988 i 1997, byy organizowane przez nieyjcego ju profesora Anzelma Iwanika z naszego Instytutu Matematyki. Obecna konferencja zostaa zwoana przez kontynuatorw zapocztkowanej przez niego serii modszych kolegw z zespou, we wsppracy z partnerem z Niemiec. Ju w fazie organizacji konferencja ta zdobya w rodowisku midzynarodowym ogromn popularno. Organizatorom udao si namwi na przyjazd grup naprawd wybitnych matematykw z wielu krajw i w chwili ogaszania zapisw na licie tzw. zaproszonych wykadowcw (invited speakers) figurowao czternacie wiatowej sawy nazwisk. W odpowiedzi ch udziau zgosio dalsze bardzo liczne grono wysokiej klasy specjalistw z tej dziedziny. To uruchomio lawin zgosze, ktrej nie powstrzymao nawet ogoszenie koca zapisw. Doszo do tego, e nawet bardzo znani matematycy zgaszali si z listem polecajcym od ktrego z zaproszonych, by mimo wszystko doczy ich do listy uczestnikw. Aby umoliwi przyjazd jak najwikszej liczby osb, organizatorzy wynajli jeszcze trzy prywatne wille w pobliu orodka Rado. Zapisy ostatecznie zamknito okrg liczb stu uczestnikw z 20 krajw z czterech kontynentw. Okoo jednej czwartej stanowili Polacy. Na szczcie pewn liczb miejsc zarezerwowano przezornie dla modych matematykw, dla ktrych bya to okazja wejwrzesie 2006

cia w rodowisko i nawizania kontaktw midzypokoleniowych. Niemay problem, komu udzieli gosu podczas obrad, wynika ze znacznej liczby zgoszonych referatw. Zdecydowanie przekraczaa ona moliwoci czasowe i lokalowe konferencji. Ostatecznie midzynarodowe jury (komitet naukowy) wyonio prelegentw w drodze konkursu jest to precedens w historii spotka z ukadw dynamicznych. Na konferencji spotka mona byo legendarne postacie autorw twierdze lecych u podstaw teorii. Wymiemy tu Wolfganga Kriegera autora fundamentalnych w teorii ergodycznej twierdze o generatorach i tzw. twierdzenia Jewetta-Kriegera mwicego o istnieniu modeli topologicznych wszystkich ukadw teorio-miarowych. By Benjamin Weiss autor i wspautor (gwnie z Furstenbergiem, Ornsteinem i Glasnerem) bardzo znanych twierdze z pogranicza teorii ergodycznej i dynamiki topologicznej, a take Micha Misiurewicz twrca wielu podstawowych poj miedzy innymi dotyczcych entropii, autor cytowanego na wszystkie moliwe sposoby eleganckiego dowodu tzw. zasady wariacyjnej. By Mike Keane, ktry zainicjowa niezliczon ilo kierunkw bada, nie tylko zreszt w teorii ukadw dynamicznych i ktry za swoje zasugi zosta niedawno uhonorowany przez krlow holendersk tytuem rycerskim. Modzi matematycy mieli okazj osobicie pozna autorw ksiek stanowicych obowizkowy zestaw dla uczcych si teorii ergodycznej Karla Petersena, Manfreda Denkera, Isaaka Kornfelda, Eli Glasnera. Konferencj zaszczyci wreszcie Anatole Katok uwaany przez wielu za jedn z osb wytyczajcych kierunki rozwoju caej szeroko pojmowanej dziedziny. Zgromadzenie tak wymienitego grona goci stanowio dla organizatorw dodatkow presj by nie uczyni ich wiadkami adnej organizacyjnej poraki. Wszystko musiao zatem pj sprawnie i wzorowo. Cel ten osignito, w duym stopniu dziki udanej wsppracy z kierownictwem i personelem orodka Rado majcym znaczne dowiadczenie w obsudze takich imprez i wykazujcych si naprawd duym zaangaowaniem.

Poziom naukowy konferencji by niezwykle wysoki. Wielu wykadowcw ogosio swoje najnowsze, czsto bardzo wane dla teorii wyniki bada. Kilka referatw miao charakter przegldowy, a e zostay zaprezentowane w mistrzowski sposb przez osoby znane z tej umiejtnoci, pozwalay modym matematykom pozna fascynujce pikno teorii, za dla ekspertw byy prawdziw uczt naukow i rdem dalszej inspiracji. Nawet pobiene omwienie merytoryczne wykracza oczywicie poza ramy tego artykuu. Nie zabrako te akcentu polskiego. Jedna z sesji wykadw powicona bya pamici profesora Anzelma Iwanika, zmarego przed 8 laty lidera wrocawskiego zespou ukadw dynamicznych, matematyka dobrze znanego wszystkim zgromadzonym za swj wkad w teori ergodyczn. Sesj t otworzy profesor Mariusz Lemaczyk, dziekan Wydziau Matematyki i Informatyki UMK w Toruniu, lider licznej grupy dynamikw z Torunia, z ktrym zesp wrocawski utrzymuje stae kontakty naukowe zainicjowane wiele lat temu wanie przez Anzelma Iwanika. Jest jeszcze jeden aspekt tego spotkania, ktry decyduje o jego niecodziennoci. Zgromadzenie w jednym miejscu elity wiata naukowego, matematykw-pasjonatw tworzy niepowtarzaln atmosfer. Ludzie ci w wikszoci wyznaj bowiem bezcenny, a jake obecnie zagroony system wartoci oparty na szacunku do wytonej pracy, skromnoci i bezinteresownoci, a przede wszystkim na poszanowaniu stojcej ponad wszelkimi pogldami religijnymi i politycznymi prawdy naukowej. To twrcy, ktrzy zawsze przy omawianiu swoich osigni gorliwie podkrelaj wkad wspautorw i osb, ktre zainspiroway ich badania. To eksperci chtnie dzielcy si wiedz i dowiadczeniem z modymi, a nie strzegcy zazdronie swoich tajemnic zawodowych. To niezwyke indywidualnoci, przy tym ludzie o ujmujcych osobowociach. Podczas konferencji byo kilka okazji do zakosztowania atmosfery, jak grono to emanuje. Mimo napitego programu wykadw znaleziono czas na wspln uczt na wieym powietrzu, bya te kilkugodzinna wycieczka w gry. W takich chwilach nie istniay bariery pokoleniowe, w rozmowach nie krpowaa czyja sawa czy piastowane stanowiska uczelniane. Dominowa dobry humor i poczucie przynalenoci do tej samej zanikajcej grupy idealistw-teoretykw, a czynnikiem czcym wszystkich zgromadzonych byo wsplne umiowanie dla Krlowej Nauk, jak jest Matematyka.
Tomasz Downarowicz

W numerze
Profesor Janusz Szafran odbiera dyplom doktora honoris causa

Spis treci
Profesor Alan R. Katritzky doktorem honoris causa Politechniki Wrocawskiej.....................5 Spotkanie z Jerzym askawcem...............................................24 Doktorat hc dla prof. Janusza Szafrana...................................28 Tryumf w Paryu. ......................................................................30 Zjazd matematykw w Szklarskiej Porbie.................................3 Narada wadz Uczelni. ................................................................6 Ocena jakoci ksztacenia.........................................................10
Rozmowa z prof. J. witkiem przewodniczcym KAUT Rozmowa z prorektorem prof. Ernestem Kubic

Wydarzenia

Fot.Krzysztof Mazur

Szanowni Pastwo!

Konferencje Wywiad

To prawie nie do wiary, ale podobno przed zim przez plac Grunwaldzki pojad piersze tramwaje. Inwestycje w miecie i na uczelni id szybkim krokiem. O wielu tych politechnicznych opowiada w swom wywiadzie prof. Ernest Kubica. Warto wic uwieczni na zdjciach star Politechnik, pki nie stanie si obiektem dla uczelnianego Muzeum. Prezentujemy te nowe i zachcajce do ksztacenia studentw na odlego studio wideokonferencyjne, dziki ktremu wykadowca bdzie mg bezpiecznie powiedzie ca prawd o poziomie prac swoich podopiecznych. Smutna prawda jest taka, e oni jemu rwnie... Prawdziwym inynierom polecamy natomiast interesujc wypowied prof. Macieja W. Grabskiego na temat ich godnej podziwu profesji. Autor uzasadnia, e inynier to co wicej ni naukowiec, gdy ten pierwszy nie moe pozwoli sobie na luksus stwierdzenia, e nie wie (np. czy most bdzie sta, czy si zawali). Musi zmobilizowa ca wiedz, intuicj (tam gdzie brak podstaw naukowych) i twrczy talent, by znale rozwizanie problemu. Czy czuj si Pastwo na siach?
Redakcja

Zainteresowani wspprac ........................................................8 Wdka technologiczna.............................................................. 11 MNiSW informuje o kierunkach dziaa. ...................................12 Nauka, inynieria i innowacyjno. ...........................................14 Nagroda za wybitne osignicia naukowo-techniczne 2005 ....21 O prof. Kazimierzu Idaszewskim inaczej ..............................16
prof. Zdzisaw Samsonowicz prof. Maciej W. Grabski

Wsppraca midzynarodowa Z prac rzdu

Nauka i badania

Wspomnienia

XI posiedzenie Senatu . ............................................................18 Wyniki i wnioski z oceny nauczycieli akademickich ..................19 Andrzej Oyhar .........................................................................19 Nowe technologie wchodz do dydaktyki ................................20 Nauczanie przedmiotw kierunkowych w jzyku obcym ..........22 Podwjne dyplomy....................................................................29

Z prac cia kolegialnych

Nowi profesorowie Dydaktyka

Pismo Informacyjne Politechniki Wrocawskiej

Politechnika Wrocawska, Wybrzee Wyspiaskiego 27, 50-370 Wrocaw Skad redakcji: Maria Kisza (red.nacz.), Adam Kisielnicki, Maria Lewowska, Krystyna Malkiewicz Redakcja mieci si w bud D-5, pok. 7 tel. 320-22-89 (red.nacz.), 320-21-17, 320-40-67, telefax 320-27-63 e-mail: pryzmat@pwr.wroc.pl, http://pryzmat.pwr.wroc.pl Redakcja techniczna i DTP: Adam Kisielnicki Druk: Drukarnia Oficyny Wydawniczej PWr Nakad 1.700 egz.

Jubileuszowe spotkanie I rocznika cznociowcw................ 26 Zaz Elektroniki .........................................................................27 Pomoc psychologiczna dla studentw. .....................................32 Erasmus Student Network ........................................................33 Midzygrze. Dzieje i architektura ............................................34
Elbieta Trocka-Leszczyska

Jubileusze

ycie studenckie

Co do czytania

nr 204

Wydarzenia

Profesor Alan R. Katritzky doktorem honoris causa PWr

Profesor Alan R. Katritzky z Centrum Chemii Zwizkw Heterocyklicznych Uniwersytetu w Gainesville na Florydzie, mianowany przez Senat Politechniki Wrocawskiej doktorem honoris causa, odbierze doktorski dyplom 2 padziernika 2006 r. podczas uroczystej inauguracji roku akademickiego 2006/2007.
Ten cieszcy si wiatow saw wybitny znawca chemii zwizkw heterocyklicznych znany jest z oryginalnego wkadu w kade z podejmowanych zagadnie naukowych. Jego dokonania znajduj powszechne uznanie. Ceniona jest te jego naukowa rzetelno, obiektywizm i yczliwo dla otoczenia. Znaczc pozycj ma kierowane przez niego Centrum Chemii Zwizkw Heterocyklicznych Uniwersytetu w Gainesville na Florydzie. Jego zainteresowania naukowe dotycz przede wszystkim chemii zwizkw heterocyklicznych (zwaszcza benzotriazoli i pirydyn), metod syntezy z uwzgldnieniem selektywnej transformacji grup funkcyjnych, bada nad mechanizmami reakcji podstawiania nukleofilowego i elektrofilowego. Wyniki jego prac badawczych zawarte s w 1885 artykuach, 3 monografiach, 4 ksikach oraz w licznych wykadach i referatach konferencyjnych. Profesor Alan R. Katritzky prezentujc wyniki swoich prac naukowych wizytowa liczne orodki badawcze i dydaktyczne, midzy innymi w Anglii, Francji, we Woszech, Szwajcarii, Holandii, Belgii, Argentynie, Urugwaju, Japonii, Chinach, Hiszpanii, Kuwejcie, Australii, Izraelu i w Polsce. Wyksztaci liczn midzynarodow kadr pracownikw naukowych i dydaktycznych, do 2001 roku wypromowa 158 doktorw. Jest czonkiem i dziaaczem wielu prestiowych towarzystw naukowych, wrd nich: Royal Society of Chemistry, Royal Institute of Chemistry i International Society of Heterocyclic Chemistry. By rwnie czonkiem komitetw redakcyjnych licznych czasopism naukowych, np.: Tetrahedron, Tetrahedron Letters, Journal fr Praktische Chemie. Za osignicia naukowe i prace organizacyjne zosta uhonorowany wieloma nagrodami, wyrnieniami i tytuami Doktora honoris causa uniwersytetw: Universidad Nacional de Educacion a Distancia w Madrycie (1986), University of East England (1995), Universit Toulouse (1996), St. Petersburg University of Technology (1997), Bucharest University of Technology (1998),

Universiteit Gent (2001), Uniwersytetu w Poznaniu (1989) i Gdaskiej Akademii Medycznej (1994). Jest te honorowym czonkiem Polskiej, Soweskiej i Kataloskiej Akademii Nauk oraz Polskiego i Woskiego Towarzystwa Chemicznego. Profesor Alan Katritzky rozwija od lat wspprac z polskimi orodkami naukowymi w Gdasku i Poznaniu. W 1993 roku nawiza kontakty z Wydziaem Chemicznym Politechniki Wrocawskiej, na ktrym interesujc go tematyk zwizkw heterocyklicznych zajmuje si dr hab. Jadwiga Sooducho. Ta prestiowa wsppraca zaowocowaa kilkoma pobytami wrocawskich chemikw w Centrum Heterocykli Uniwersytetu na Florydzie, a na Politechnice Wrocawskiej rozwojem bada nad syntez ukadw chemicznych stosowanych w nowych technologiach elektronicznych i optoelektronicznych. Wyniki prowadzonych bada stanowi istotny wkad w wiedz tworzc podstawy elektroniki molekularnej. Na uroczysto nadania profesorowi A. R. Katritzkiemu tytuu doktora honoris causa Politechniki Wrocawskiej zaproszono jego dugoletniego przyjaciela prof. Petera Czerneya, dyrektora Dyomics GmbH w Jenie oraz polskich wychowankw Laureata: prof. Jana Michalskiego z Centrum Bada Molekularnych i Makromolekularnych PAN w odzi, prof. Mirosawa Szafrana z Uniwersytetu Adama Mickiewicza w Poznaniu, prof. Janusza Jurczaka z Instytutu Chemii Organicznej PAN w Warszawie, prof. Romana Mazurkiewicza i prof. Jerzego Suwiskiego z Politechniki lskiej w Gliwicach oraz prof. Jana Epsztajna i prof. Andrzeja Jwiaka z Uniwersytetu w odzi.

A to kilka struktur heterocyklicznych. Prawda, e adne?

wrzesie 2006

Wywiad
Rozmowa z Prorektorem ds. Organizacji prof. Ernestem Kubic
Dug dyskusj powicono sprawnemu uruchomieniu zdalnego nauczania. Opracowanie prof. W. Salejdy zawiera propozycje rozwiza. Prof. Adam Grzech zgodzi si przeanalizowa caociowo to zagadnienie. Cigle mamy problem godzin ponadwymiarowych, ktre wynikaj z przyjtych programw nauczania. Wydziay usiuj je zmieni, zminimalizowa liczb godzin odpowiednio do zalece Ministra, ale efekty s wci niewystarczajce. W tym kontekcie istotne s prace dyplomowe. Niektre wydziay nie daj nauczycielom adnego wynagrodzenia ani rekompensaty za ich prowadzenie. Takie rozwizanie jest kopotliwe dla jednostek specjalizujcych si w pracach dyplomowych. Dotyczy to zakadw czy katedr zajmujcych si problematyk specjalistyczn, konstrukcyjn, a take studiami podstawowymi. Mona rozway wprowadzenie niewielkiego odrbnego wynagrodzenia za prace dyplomowe (bez wliczania do pensum), tak jak w przypadku studiw zaocznych. Dyskutowalimy do dugo o studiach podyplomowych. Oczekuje si tego od nas jako od duej uczelni technicznej, ale nie powinnimy si rozdrabnia. Moemy tu zaangaowa rezerwy kadrowe, a take wsk grup specjalistw najwyszej klasy, na ktrych szkolenia jest zapotrzebowanie wrd ustawicznie doksztacajcych si inynierw. (Przykad: szkolenia dla konstruktorw mostw zamawiane przez firmy. Te studia byyby odpowiednio drogie, ale poszukiwane.) Zamiejscowe orodki dydaktyczne wymagaj zmian. Chcielibymy stworzy tam raczej zamiejscowe samodzielne wydziay. Zgodnie z ustaw zamiejscowy wydzia musi spenia wszystkie wymogi formalne, kadrowe. Dlatego dobrym rozwizaniem byoby powoanie makrokierunkw, na przykad teleinformatyki z telekomunikacj. W regionie istnieje zapotrzebowanie na drugi stopie ksztacenia dla absolwentw uczelni wyszych typu zawodowego. Mona z dobrym skutkiem przedstawi im nasz ofert. W tym roku rekrutacja studentw na niektre kierunki, np. na budownictwo daa wspaniae efekty. Na tych wydziaach czas najwyszy zapewni systemy organizacji rekrutacji, system JSOS, ktry si sprawdzi. Ale nie wszystkie wydziay s zachwycone i niektre by chciay robi dodatkow rekrutacj.
nr 204

Narada wadz Uczelni

Od 6 do 8 lipca odbywaa si narada wadz Politechniki Wrocawskiej, na ktrej omwiono wszystkie waniejsze wtki dziaalnoci Uczelni. O czym konkretnie mwiono? Naszkicowano szczegowe plany rozwoju Uczelni na lata 2007 - 2013. Codziennie odbyway si cztery sesje. Powstanie w ten sposb dokument, ktry w skondensowanej formie przedstawi sytuacj. Poprzednie opracowania miay zasadniczo roczny horyzont, cho w perspektywie uwzgldniay dalsze lata. Tym razem uznalimy, e aktualne kierownictwo musi zrealizowa swoje zasadnicze zamierzenia w nadchodzcym roku. Potem zacznie si ju okres wyborczy, a ostatni rok kadencji, jak dowiadczylimy opracowujc Statut, jest trudny do przeprowadzenia jakichkolwiek zamierze. Zaoylimy, e naszymi priorytetami s: dydaktyka, dziaalno naukowo-badawcza, zarzdzanie finansami, rachunkowo i dodatkowo Stowarzyszenie Absolwentw. W dydaktyce najwicej czasu powicilimy Studium Ksztacenia Podstawowego. Dzi SKP jest ju uruchomione, powoano szefa, zatrudniono kadr, przygotowano pomieszczenia.

Wywiad
Bd j robi, chocia mamy pewne obawy co do kompetencji amnestionowanych maturzystw. Ale poniewa kandydaci zapisywali si na kilka kierunkw, bdzie potrzebna uzupeniajca rekrutacja. Pracujemy nad analiz kosztw ksztacenia wymuszaj to zreszt przepisy ministerialne. Ze studentami niestacjonarnymi bd zawierane indywidualne umowy. W najbliszym czasie ukae si pismo oklne w tej sprawie. Tu trzeba zdementowa pogld, e ksztacenie na studiach zaocznych jest bardzo dochodowe. Moe jest tak na masowych kierunkach, na ktrych nie potrzeba laboratoriw i pracowni. Na uczelni technicznej mwi to jako byy dziekan nie bya to dziaalno charytatywna, ale i nie ya zota. Studenci zaoczni pac zwykle sami za swoje studia i licz si z kosztami, wic musz one by skalkulowane rozsdnie. Analiza kosztw to problem-bumerang. Zrobilimy ju pierwsz przymiark. Te dane, ktre prezentowalimy na Senacie, ju byy obliczone w sposb waciwy, odnosiy si do biecych danych ekonomicznych. Bdziemy starali si nadal je ucila, eby stworzy optymalny model podziau pienidzy na wydziay. Obecna przymiarka zostaa przeprowadzona wedug pomysu prorektora witka. Sprawdzamy teraz, czy ten podzia dotacji jest waciwie dopasowany do rzeczywistych kosztw ksztacenia. Spraw podstawow jest koszt zatrudnienia nauczyciela akademickiego. Poniewa ministerstwo nie okrelio ustawowo skadnikw pensji dydaktyka, szacuje si tylko procentowy udzia zada dydaktycznych, badawczych i organizacyjnych. W tym roku przyjto, e z dydaktyk zwizane bdzie 70% pensji, a z badaniami 30%. Obecny Statut PWr i zarzdzenia w nowy sposb okrelaj pensum. Pewne koszty, gwnie godziny nadliczbowe, bd znika. Ale to nie byo tematem narady kierownictwa Uczelni w Kliczkowie. Dziaalno naukowo-badawcza tu mamy bardzo duo do zrobienia. Musimy poprawia stron organizacyjn realizowanych projektw UE. To zreszt powszechny problem, poczynajc od najwyszych czynnikw decyzyjnych. Postanowilimy, e wydamy zarzdzenia okrelajce sposb wykonywania projektw. Powinny by realizowane w jednostkach organizacyjnych Uczelni. Tylko wiksze, midzywydziaowe zadania badawcze bd kierowane przez resortowych prorektorw. W ten sposb sprawa bdzie jasna
wrzesie 2006

od pocztku do koca, kto na wydziale czy w katedrze ma pokierowa pracami. Powstaje biuro, ktre zapewni organizacyjne (formalne) wsparcie zespoom realizujcym projekty unijne. Przygotuje si do tego Kwestura, ktra bdzie miaa do czynienia z wieloma rnymi dokumentami. Oczywicie wdroenie tych rozwiza wymaga stosownych pism, informacji, nawet szkole. Informatyzujemy uczelni. Pierwsza cz Jednolitego Systemu Obsugi Studentw ju si sprawdzia podczas rekrutacji. Dalsze czony bd kolejno uruchamiane. Nastpny system to PROMIS, ktry obsuguje pace, etaty itd. Zawiadomilimy Computerland, e bd nowe przetargi, e musi powsta system NAUKA, w ktrym zgromadzimy wszystkie zdarzenia naukowe, nasze zasoby, moliwoci i osignicia. To bdzie wane, bardzo potrzebne, chocia tu pani prorektor ds. rozwoju prof. M. Hardygra przedstawia inne, wariantowe propozycje. Czy NAUKA bdzie dokumentowaa potencja, czy te przebieg prac badawczych? Tam bdzie wszystko, co dotyczy nauki: wszelkie zestawienia, zbiory publikacji, patenty, osignicia naukowe pracownikw, a take dane dotyczce stara o fundusze, o programy itd. Rozmawialimy rwnie o inwestycjach zwizanych z dziaalnoci naukowo-badawcz. Pierwsza to Technopolis na ul. Dugiej. Budujemy nowy orodek dla Wydziau Elektroniki Mikrosystemw i Fotoniki (W-12), ktry przeniesie si tam z ul. Grabiszyskiej. Wie si to z do znacznymi kosztami, ktrych nie zrwnoway sprzeda starego obiektu. Nastpne jest Centrum GEO. To szeroki temat. Spraw t zajmuje si penomocnik Rektora prof. Antoni Szydo (W-2). Wiemy, e ju na etapie projektowania trzeba bdzie zabiega, by przemys uczestniczy w finansowaniu tej inwestycji o wartoci rzdu 200 mln z. Np. KGHM moe by zainteresowany staymi stanowiskami badawczymi czy caymi laboratoriami. Takie rozwizania s stosowane w innych krajach. Nie wyobraamy sobie, ebymy mogli zdoby ca kwot z jednego rda, std podzia na grupy branowe. W dynamicznej sytuacji gospodarczej naszego regionu Centrum jest coraz bardziej potrzebne. Tym bardziej, e budynki musz obecnie spenia wiele nowych wymogw. Przeciwnie ni dawniej, zapla-

nowanie miejsc parkingowych jest warunkiem uzyskania zgody na budow. Specjalici obliczyli, e tu, w centrum Uczelni, powinno by 7.000 miejsc dla aut, a ostatecznie co najmniej 3.000. Musz to by parkingi wielopoziomowe na dolnych kondygnacjach budynkw, ktre maj powsta w latach 2007-2013. Pierwsze 50 miejsc bdzie pod D-20 (Centrum Naukowo-Badawczym Wydziau Elektrycznego), potem 200 przy C-13 (Zintegrowanym Centrum Studenckim). Troch jeszcze bdzie miejsc po rozebranym D-6. Obecnie mamy 500 miejsc na terenie wasnym i 500 na przylegych ulicach. Uzupeniajc inwestycj badawcz byoby zapewne laboratorium z komor bezodbiciow, poniewa prawie pewna jest obietnica finansowania. W dalszej perspektywie mamy, jak wiadomo, Bibliotek Nauk cisych i Technicznych, DS przy pl. Grunwaldzkim (penicy te rol trzygwiazdkowego hotelu midzynarodowego) oraz basen i hal sportow przy ul. Chemoskiego. Wystpimy do miasta o przyznanie terenu na basen i hal, bo zabrano nam niespodziewanie uytkowany dotd grunt w zwizku z planowan budow obwodnicy. Z raportu min. T. Szulca wynika, e w stosunku do innych polskich uczelni mamy wyjtkowo ma powierzchni dydaktyczn na 1 studenta. My mamy 1,20 m2, rednia krajowa wynosi 2,4 m2, a Warszawa ma 3,9 m2. Std wynika, e musimy inwestowa. Studenci otrzymaj wkrtce budynek C13, w ktrym bd zlokalizowane wszystkie organizacje studenckie, miejsce na spotkania, komputery, kawiarenki internetowe itd. Mam nadziej, e to wszystko si dobrze sprawdzi. Co prawda nie mamy jeszcze zapewnionego finansowania drugiego etapu budowy. Obecny, I etap, oddamy 15 lutego 2007 roku. Natomiast budynek D-20 przekaemy uroczycie 2 padziernika, tu przed inauguracj. Odbiory s zrobione, budynek w znacznej czci jest ju wyposaony, biblioteka, pokoje pracownikw itd. Problemem jest sala kongresowa, a waciwie takie zarzdzanie jej eksploatacj, by stanowia korzy, a nie obcienie. Zakadamy obecnie, e nie bdzie to raczej wyspecjalizowana jednostka Uczelni, ale podmiot zewntrzny. Moe Fundacja Rozwoju PWr? Wiele si mwi o nowej sali konferencyjnej. Sala na 620 miejsc jest pikna, komfortowa, z penym wyposaeniem elektronicz-

Wywiad
nym, z kompletem suchawek (koszt: 2 mln z). Najwyszy standard. Bardzo atwo si dzieli na trzy mniejsze pomieszczenia: jedno na 320 miejsc i dwa po 150 miejsc. W kadym z nich moe by oddzielna katedra, monitor opuszczany z sufitu, ekran, wszystko dziaa wspaniale. Nie wiemy tylko, czy wszystko to wytrzymaoby zderzenie ze studentami, dlatego boimy si tam standardowych wykadw studenckich. Nastpnym punktem narady byo zarzdzanie finansami, rachunkowo. Wiadomo, e ze wzgldu na zmiany w funduszach europejskich bdziemy musieli wprowadzi nowy model rozlicze FC czyli full cost. Nie jestemy do tego przyzwyczajeni, cho jako budowlaniec wiem, na czym polega kosztorysowanie w budownictwie. Tam kada czynno jest normatywnie ustalona. Ponownie omawialimy spraw obiegu dokumentw. Dokument ma kry sam. (Jeeli administracja jest wyczana z waciwych jej zada, to potem nie jest zorientowana w przebiegu sprawy.) artobliwie wymylilimy kart obiegu dokumentu, z ktrej mona odczyta, gdzie i jak dugo by dokument. Chcemy opracowa system jakoci w administracji. Po duszych pracach przekazalimy spraw nowemu kanclerzowi. Doprowadzi to do stworzenia systemu motywacyjnego, ktry bdzie mia wpyw na pace. Na tym polu jest wiele do udoskonalenia. W tak duej instytucji jak Politechnika wprowadzenie systemu jakoci jest do trudne, cho Kwestura czy Dzia Spraw Pracowniczych maj do jasno okrelone zakresy obowizkw. Zdolno do realizacji tych obowizkw pozwoli okreli warto pracownika. Liczba pracownikw chwilowo chyba wzronie, bo gdy w styczniu 2007 bdzie wprowadzony nowy system PROMIS, rachunkowo bdzie prowadzona podwjnie rcznie i elektronicznie przez pierwsze trzy miesice. Oczekuj wic gwnie uatwienia w zarzdzaniu i w podejmowaniu decyzji. Podobn korzy daje dzi Biuro Analiz Ekonomicznych, dziki ktremu wiem, ile dopacamy do transportu, ile kosztuj zamiejscowe orodki dydaktyczne, ile studia, znam liczebno grup w SJO i stopie wykorzystania miejsc. Zwiksza to tempo i moliwo skutecznego kierowania Uczelni. Nie sdz natomiast, by ta informatyzacja pozwolia zmniejszy zatrudnienie, chyba e generalnie zmieni si przepisy. A jest raczej od-

Wsppraca midzynarodowa
wrotnie. Wemy system full cost. Przecie kto go musi przygotowa, sprawdzi prawidowo obcie przypisanych poszczeglnym zadaniom. Te prace mog wymaga dodatkowych pracownikw. Ale powinny doprowadzi do wyjanienia stanu faktycznego. Oczywicie. Cay czas chodzi o to, eby uzyskiwane wyniki pozwalay wycig waciwe wnioski i poprawia system zarzdzania. Dugo dyskutowalimy o Stowarzyszeniu Absolwentw, ktre po okresie szybkich zmian troch przykucno. Ale trudnoci zostay ju moim zdaniem przezwycione. Chcemy doprowadzi do powstania Konwentu Uczelni, ktry byby lepsz wersj Rady Spoecznej Szkoy. Teraz ju s bogate firmy, ktre mog chcie si wczy w kontakty z Uczelni, zwaszcza gdyby miay gos stanowicy. Nie chcemy, co prawda, dla Konwentu a tak szerokich uprawnie, ale zaley nam, by nasz absolwent czu si doceniony, a Uczelnia miaa z tego profity zwaszcza finansowe, w formie pierwotnej lub wtrnej. To by nam bardzo pomogo. A czy s sprawy, ktre Pana niepokoj? Moj najwiksz trosk jest racjonalno wydatkw. Tymczasem mamy znaczne kopoty z przetargami, ktre po kolei padaj, bo albo oferty s kiepskie, albo s nieliczne i drogie. Uniewanilimy ostatnio przetarg, bo praca oceniana przez nas na 1,4 mln znajduje (jedynego!) wykonawc za 2,6 mln z. Remont dachw mia by za 1,5 mln z, bdzie za 1,86 mln. Uniewaniem przetarg na wind w Szklarskiej Porbie. By moe bdziemy szuka wykonawcw z wolnej rki. Nasi pracownicy nie s na tyle liczni, by mona bazowa na nich. Cztery lata temu wszystkie kwoty przetargowe byy o 20% nisze od inwestorskich. Dzi nawet podwyszone stawki nie gwarantuj sukcesu. Przetarg na C-13 przy wyjciowej cenie 34,5 mln z skoczy si na 44 mln, a razem z obsug, ktra jest przypisana przepisami unijnymi 48 mln z!. Skd moemy bra takie pienidze? W takim stanie rzeczy trudno nie niepokoi si o moliwoci realizacji remontw i inwestycji. Dzikuj Panu za te wiadomoci.
Rozmawiaa Maria Kisza

Stypendialny program Herberta Quandta

Zainteresowani wspprac
Mowie zaufania oraz przedstawiciele dziaw wsppracy z zagranic uczelni z Europy rodkowo-Wschodniej uczestniczcy w realizacji programu stypendialnego Fundacji Herberta Quandta, finansowanego przez koncern ALTANA AG spotykaj si co roku, by podsumowa miniony rok akademicki, wymieni dowiadczenia z rekrutacji kandydatw i omwi efektywno studiw za granic. Jest to te okazja do przekazania informacji o zamierzeniach i ustale formalnych, jakie obowizywa bd w nowym roku akademickim. Gospodarzami tegorocznego spotkania byy Politechnika i Uniwersytet Wrocawski. Odbyo si ono od 30 czerwca do 3 lipca. Ze strony Politechniki odpowiedzialni za jego organizacj byli prof. Joachim Potrykus i mgr Krystyna Galiska z Dziau Wsppracy Midzynarodowej. Tradycj tych spotka jest wczenie do programu krtkiej sesji naukowej i caodziennej wycieczki krajoznawczej. Nasi gocie na czele z Peterem Fendelem, szefem dziau personalnego koncernu ALTANA, sponsorujcego cae spotkanie, mieli okazj w niedziel (2 lipca), przy piknej pogodzie, pozna uroki Dolnego lska. Sesja naukowa odbya si w starej Sali Senatu Politechniki. Wygoszono na niej dwa wykady. Prof. Jan Koch z Politechniki mwi na temat Innowacje si napdow rozwoju, a prof. Michael Berthold z Uniwersytetu w Konstancy (nad Jeziorem Bodeskim) dzieli si swym wieloletnim dowiadczeniem w zakresie wdraania innowacji. Zdoby je jako pracownik naukowy i wykadowca w czasie swego wieloletniego pobytu w USA. W spotkaniu w Sali Senatu PWr uczestniczya rwnie prof. Monika Hardygra, prorektor ds. rozwoju Politechniki, ktra zaprezentowaa uczelni jako uniwersytet realizujcy zalecenia programu boloskiego i dcy do umidzynarodowienia studiw. Gocie interesowali si podejmowanymi przez uczestniczce w programie uczelnie wysikami na rzecz wprowadzenia wykadw w jzykach obcych. Nie ukrywali, e spjne systemy ksztacenia po angielsku lub jeszcze chtniej niemiecku zachnr 204

Wsppraca midzynarodowa
cayby niemieckich studentw do udziau w programie stypendialnym Quandta. Program ten przewiduje bowiem pewn pul stypendialn, z ktrej mogliby skorzysta niemieccy studenci podejmujc studia na ktrej z uczelni Europy rodkowo-Wschodniej, z jakimi w przeszoci (przed rokiem 1989) Techniczny Uniwersytet w Drenie i Uniwersytet w Konstancy prowadziy oywion wspprac naukow. Trudno jednak obecnie znale kandydatw do studiowania po polsku (wgiersku, bugarsku etc.). Najchtniej studenci niemieccy wybieraj studia w Czechach, poniewa w Pradze w znacznej skali rozwinito studia niemieckojzyczne mwi pan Peter Fendel, przedstawiciel koncernu ALTANA AG. Twrcy programu nie stawiaj adnych ogranicze co do kierunkw wybieranych przez stypendystw studiw. Ograniczeniem istotnym jest jedynie to, e stypendia przyznaje si wycznie na studia w Technicznym Uniwersytecie w Drenie oraz Uniwersytecie w Konstancy. Oczywistym jest, e od kandydatw oczekuje si dobrej znajomoci jzyka niemieckiego lub angielskiego. Na jaki odzew liczy fundator stypendiw? Rozpoczynajc nowy program stypendialny Herberta Quandta ALTANA AG chce umoliwi modym, energicznym i wyrniajcym si z siln motywacj studentom z Europy rodkowo-Wschodniej studia w Niemczech. Chodzi teraz konkretnie o Uniwersytet Techniczny w Drenie. wyjania P. Fendel. Od pocztku semestru zimowego 2006/ 07 rozpocznie si na TU Drezno program ksztacenia studentw, doktorantw i osb przygotowujcych habilitacj z wybranych uczelni z Europy Wschodniej, a take poudniowoamerykaskich. Studenci z Niemiec bd mogli take uczestniczy w takiej wymianie wyjedajc na studia na te uczelnie rodkowoeuropejskie, z ktrymi strona niemiecka utrzymuje partnerskie kontakty. Kandydaci do stypendiw i studiw w Drenie lub Konstancy powinni swoje zgoszenia kierowa do uczelnianych dziaw wsppracy z zagranic we wasnym kraju. Materialne podstawy takich studiw stwarzaj nasze stypendia. Wysoko stypendium zaley od charakteru pobytu. Studenci I stopnia ubiegaj si o miesiczne stypendium 600 lub 630 . (maksymalnie przez 2 lata) Na II stopniu studiw lub studiach magisterskich stypendium wynosi: 650 . Doktoranci mog liczy na. 700 - 715 (max. 1 rok) za naukowcy (do 35 lat) i osoby na stau po doktoracie (post-doc) 925 do 1000 (take nie duej ni 1 rok). (kg)
wrzesie 2006

Nowoci z Oficyny Wydawniczej PWr

DRODYSKI Janusz, MONDRY Anna, HRENIAK Dariusz (red.), ICFE 6. 6 th. International Conference on f-elements. Book of Abstracts. Wrocaw, 49 September 2006, 291 s., materiay konferencyjne (architektura) 48 z KARABON Bohdan, Woski naturalne, surowy wosk montanowy i jego przerb, 119 s., monografia, (chemia), 18 z KRLICKI Zbigniew, Termodynamiczne podstawy obniania temperatury, 456 s., dydaktyka (mechanika), 24 z NAMYSOWSKA-WILCZYSKA Barbara, Geostatystyka. Teoria i zastosowanie, 356 s., monografia (geotechnika i grnictwo), 35 z TROCKA-LESZCZYSKA Elbieta, Midzygrze. Dzieje i architektura, 712 s. (w tym 1250 zdj kolorowych), praca popularnonaukowa (architektura), ok. 120 z WITKOWSKI Czesaw, Zbir zada z mechaniki cz. III. Elementy dynamiki i mechaniki analitycznej, 243 s., dydaktyka (mechanika), 24 z Publikacje te mona naby w Ksigarni TECH, ktra zostaa przeniesiona z holu Gmachu Gwnego (A-1) do budynku D-1 (Wydzia Elektryczny).

2 padziernika 2006 odbdzie si ponownie

Piknik Akademicki,
ktry jest integralna czci Dni Aktywnoci Studenckiej. Organizuj je Fundacja MANUS i Samorzd Studencki Politechniki Wrocawskiej. I tym razem wydarzenie to bdzie towarzyszyo inauguracji roku akademickiego. Planujemy ciekawy program rozrywkowy: koncerty, kabarety, pokazy, a przede wszystkim prezentacje organizacji studenckich, ktre bd miay okazj zachci nowych studentw do dziaalnoci. Jestemy w trakcie organizacji przedsiwzicia, dlatego te na stronie: www.das.manus.vel.pl bd sukcesywnie pojawiay si szczegowe informacje na jego temat. Przy pomocy zamieszczonego na stronie formularza mona zgasza ch udziau w DASie, do czego serdecznie zapraszamy wszystkie organizacje studenckie z caego Wrocawia.

Konkurs o Stypendium Maxa Borna dla wybitnych doktorantw

Ogoszono now edycj konkursu o Stypendium Maxa Borna przeznaczonego dla wybitnych doktorantw w 2007 roku. Tym razem przyznane zostan dwa lub trzy stypendia w dziedzinach: fizyki, optyki-optoelektroniki, informatyki. Kandydaci powinni skada aplikacje do koca padziernika. Wszelkie dane dotyczce funduszu stypendialnego i warunkw ubiegania si o stypendium znajduj si na stronie: www.mborn-scholar.wroc.pl

Wywiad
Rozmowa z prof. Jerzym witkiem przewodniczcym KAUT
czy realizujca je jednostka ma profil zgodny z tematyk prowadzonych zaj. Tymczasem dzi nikogo nie dziwi, e np. kursy o charakterze informatycznym bywaj prowadzone przez mechanikw. Niezbdne jest ponowne przedyskutowanie aktualnych kryteriw oceny takich form ksztacenia i mocniejsze skorelowanie tych kryteriw ze strategi uczelni. Bo dobre wyniki na tym polu maj due znaczenie dla oceny pozycji uczelni w regionie, a przede wszystkim oceny realizacji jej wasnych zada. Jeli nawet uczelnia jest maa, ale ma precyzyjnie zdefiniowane zadania w stosunku do lokalnej spoecznoci, moe by znacznie lepiej oceniona ni potna uczelnia, ktra od lat dziaa wedug niezmiennych zasad. Jako ksztacenia to take wany czynnik sucy promocji uczelni. Dobrze wystartowalimy ju na pocztku. Warto uwiadamia kandydatom na studia choby to, e Politechnika Wrocawska ma najwicej w kraju pozytywnych ocen KAUT: 12 kierunkw uzyskao jej pozytywn ocen (11 z nich na 5 lat). PKA ocenia pozytywnie 19 kierunkw ksztacenia na PWr, dwa jako wyrniajce. No, oczywicie trzeba te pamita, e czas, na ktry przyznaje si akredytacj, jest ograniczony i po pewnym czasie trzeba podda si ponownej ocenie. Ale Politechnika Wrocawska rozwija si jako instytucja dydaktyczna. Zintegrowane Centrum Studenckie pozwoli studentom sensownie spdza czas midzy zajciami. Czy mona uzna, e podwyszamy poziom ksztacenia dziki dobrym studentom? O tych coraz trudniej. Teraz jeszcze bdziemy mieli tych z maturaln amnesti. W rzeczywistoci podobno brak wykonawczych przepisw do realizacji takiego rozwizania, ale wkrtce okae si... Co Pan na tak moliwo? Oczywicie pomys nie jest nowy. Przed wojn mona byo zda matur bez jednego przedmiotu. Mona byo i na studia nie zdajc chyba jednego z przedmiotw. Ale pomys jest populistyczny. Skoro matura sabo wypada, mona byo zrobi dodatkowy termin w sierpniu, a we wrzeniu dodatkow rekrutacj na studia. Gdy uwanie przejrzy si statystyki, mona zauway, e rozkad ocen w tradycyjnych liceach nie by zy. Maa skuteczno nauczania bya w tych szkoach zawodowych, technikach
nr 204

Ocena jakoci ksztacenia

Programy nauczania zawieraj stwierdzenia o zakresie wiedzy i umiejtnoci, ktre w wyniku odbycia danych kursw uzyska student. Istniej pewne tradycyjnie przyjte formy sprawdzania, czego si on nauczy. Czy to prawda, e w tym zakresie czekaj nas zmiany? Musimy zapomnie o naszym obecnym stylu egzaminowania. Jeli wykadowca jest jednoczenie egzaminatorem, pyta tylko o to, co wyoy. Natomiast jeli chcemy obiektywnie zweryfikowa pewien deklarowany poziom wiedzy, to przedmiotem egzaminu powinien by te peen deklarowany jej zakres. Pewn namiastk takiego systemu egzaminowania jest ten, ktry wprowadzono ju dawno w Irlandii. Wszyscy studenci, ktrzy u rnych wykadowcw mieli zajcia z danego przedmiotu (np. z przedmiotu bazy danych), zdaj wsplnie egzamin. Wany jest take system oceny, gdy stanowi element szeroko rozumianego systemu zapewnienia jakoci. Obejmuje on ankiety (dla studentw oceniajcych zajcia), hospitacje i inne mechanizmy, ktre doprowadz do zrealizowania deklarowanego programu. Ju wiele krajw wprowadzio takie rozwizania, Irlandczycy robi to wietnie. Czy przewiduje si ksztacenie dydaktykw pod tym ktem? Bo jeli im si narzuca pewien wymg dobrego przekazywania wiedzy, to powinno si ich tego uczy.

Nie, u nas zapomniano o tym. Kiedy istnia pewien system ksztacenia dydaktykw, chociaby w formie kursw pedagogicznych, ktre kady adiunkt by obowizany zaliczy. Potem tego zaniechano. Mwimy, e powinny by seminaria, kursy, czy inne mechanizmy podnoszenia kwalifikacji dydaktycznych. Przykadem takich de s kursy dla suchaczy studiw doktoranckich, a wic przyszych pracownikw naukowych. Staym elementem ksztacenia powinny by seminaria zakadowe, instytutowe lub wydziaowe, na ktrych dowiadczeni dydaktycy mogliby przekaza swoje dowiadczenie modym adiunktom i doktorantom. To jest te jeden ze sposobw rozwijania kadry, cho bardziej strukturalny ni funkcjonalny. Mniej precyzyjnie opisanym problemem jest ocena studiw doktoranckich. Ten stopie ksztacenia wyrasta z pewnej tradycji, ale ostatnia zmiana systemu ksztacenia zmusza nas do wypracowania sposobu oceny, jak i odpowiedniego ulokowania programu studiw III stopnia w toku ksztacenia. Coraz wicej uwagi musimy teraz powica studiom podyplomowym. Ze wzgldu na to, e maj one przede wszystkim aktualizowa wiedz ludzi po studiach wyszych, warto takich studiw zaley od zdolnoci uczelni do staego modyfikowania ich programu. Dzia Nauczania przyj pewne zasady oceny jakoci studiw podyplomowych: ustalanie dokumentacji, monitorowanie ich przebiegu. Ale kluczowe znaczenie ma to,

10

Z prac rzdu
i szkoach prywatnych, ktre oferoway matur w dwa miesice. Ci, ktrzy przeszli normalny cykl ksztacenia, statystycznie wypadli wedug mnie bardzo dobrze. Natomiast tragiczny jest poziom modziey koczcej inne szkoy ni tradycyjne licea. Chyba maa jest szansa, eby kto z dwj z matematyki przyszed na politechnik. Dwja z polskiego nie jest lepsza. Trzeba umie czyta. Naley te rozumie instrukcj do urzdzenia, a nawet umie j opracowa. W tym roku s trudnoci z pozyskaniem kandydatw na studia. Brak nam wybitnych maturzystw. Mwi si, e jest tum chtnych na AR, bo kady chce mie uprawnienia rolnicze i dopaty do hektara. Taka opinia to raczej wynik dziaalnoci promocyjnej uczelni rolniczych. Jeli my rekrutujemy na 10.000 miejsc, a uczelnie rolnicze np. na 3.000, to wskanik chtnych na jedno miejsce bdzie tam wikszy. Trzeba na to obiektywnie, chodno popatrze. Mamy wiele bardzo cenionych kierunkw, np. budownictwo. W tym zawodzie mona mie dobr prac, take za granic. W ogle kierunki inynierskie odywaj. Wydaje mi si, e warto si zastanowi, jak przyciga tych dobrych studentw. Tu si powinien pojawi zorganizowany program dugofalowych dziaa. Istniej ju bardziej lub mniej utrwalone w tradycji uczelni inicjatywy, choby Studium Talent, wykady z fizyki i matematyki dla modziey, czy otwarte laboratoria chemiczne. Ale te warto by wrci do tych wczeniejszych pomysw, czyli do spotka z nauczycielami. Nauczyciele matematyki i fizyki s zwykle absolwentami uniwersytetw. Naleaoby zachca ich do nawizania kontaktu z politechnik, zapoznawa z nasz ofert dydaktyczn, by nastpnie chcieli zachci do niej swoich wychowankw. To jest bardzo wane dla wszystkich zainteresowanych stron. Byy ju dwa spotkania z cyklu Matematyka, fizyka, chemia w szkole i na studiach. Spotkalimy na nich wielu zaangaowanych, kompetentnych dydaktykw, ktrym ley na sercu dalsza droga yciowa ich wychowankw. To s nasi prawdziwi sojusznicy w pracy nad pozyskaniem dobrych studentw. Dzikuj Panu za rozmow.
Rozmawiaa Maria Kisza
wrzesie 2006

Wdka technologiczna
Wdka technologiczna to trzyletni program finansowany przez budet. Ma on uatwi komercjalizacj wynikw bada polskich naukowcw i pozwoli krajowi dobrze zagospodarowa unijne fundusze na badania i rozwj. Zaoenia tego programu przedstawiono 1 czerwca w kancelarii premiera. Wdka technologiczna ma pochon 0,9 mld z ze rodkw budetowych 2007 r., 1,2 mld z w 2008 r. i 1,5 mld z w 2009 r. twierdzi sekretarz stanu w Kancelarii Prezesa Rady Ministrw Teresa Lubiska kierujca Midzyresortowym Zespoem ds. Rozwoju Sektorw Wysokozaawansowanych Technologii, ktry opracowa program. Celem jest wyselekcjonowanie tych projektw, ktre stwarzaj nadziej na skuteczn komercjalizacj. Bd one oceniane przez komisje zoone z naukowcw, przedsibiorcw i przedstawicieli regionw. Do oceny projektw powinni by angaowani ludzie dowiadczeni i wiarygodni. Zasadnicza cz rodkw (90%) pjdzie na badania, 8,5% zostanie przeznaczone na zakadanie spek, a tylko 1,5% - na obsug programu. Zaoeniem jest, e kada wykorzystana w programie zotwka ma zwrci si wielokrotnie. Uczelnie powinny doczeka si prawnych rozwiza, ktre pozwol im czerpa dochody z wasnych rozwiza wdraanych w gospodarce. Minister Teresa Lubiska ocenia, e przeszkod w rozwiniciu skrzyde przez polsk gospodark jest zaniedbana sfera tzw. konwergencji realnej. Dotychczasowy wzrost PKB nie przekada si na miejsca pracy, zwaszcza dla osb o wysokich kwalifikacjach. Brak osigni we wdraaniu nowoczesnych technologii grozi polskiej gospodarce powanymi problemami po wejciu do strefy euro. Bd one np. dotyczy iloci i jakoci miejsc pracy. Minister Krzysztof Kurzydowski (MNiSW) ocenia, e 15-procentowy wzrost budetu na badania naukowe to pierwszy krok w realizacji deklarowanego podwojenia wydatkw na ten cel ze rodkw budetowych. Wadze chc przezwyciy brak powiza midzy ubogim zapleczem badawczorozwojowym a przemysem i skierowa do firm jak najwicej rodkw strukturalnych. Resort nauki i szkolnictwa wyszego ocenia, e obecny stan nauki wymaga zwikszenia efektywnoci i pewnych zmian strukturalnych. Podjto prace nad zaoeniami Narodowego Centrum Bada Naukowych i Prac Rozwojowych. Trwaj prace nad zmianami w ustawie o finansowaniu bada naukowych, a take o jednostkach badawczo-rozwojowych. MNiSW jest zainteresowane uzyskaniem takich instrumentw finansowych, ktre pozwol potraktowa te nakady jako inwestycj w rozwj i przyszo. Minister Tomasz Nowakowski (Ministerstwo Rozwoju Regionalnego) podkreli, e Polska musi wykaza wol budowania nowoczesnej, innowacyjnej gospodarki zdolnej konkurowa na rynku midzynarodowym. eby dobrze wykorzysta wynegocjowane w grudniu 2005 r. 91 mld euro z Unii Europejskiej i rodki wspierajce polityk spjnoci, musimy przygotowywa si do zmiany sposobu wydawania pienidzy z budetu UE po roku 2013. Program Wdki technologicznej jest wanie jednym z instrumentw, ktry bdzie pomaga przygotowa si do tego nowego budetu. Moliwo finansowania bada i rozwoju z pienidzy przyznanych na lata 2004-2006 bya do ograniczona, a pierwsze dowiadczenia nie s w peni zadowalajce. Wnioski z pierwszego okresu wdraania skoniy MRR do wprowadzenia zasadniczych zmian w sposobie wydatkowania rodkw. Wyodrbniono wspieranie jednostek naukowych (na ktre jest wielu chtnych) od projektw celowych, ktre wykorzystano w niewielkim stopniu ze wzgldu na zbyt skomplikowan procedur i ma atrakcyjno dla przedsibiorcw. Potrzeba byo radykalnych dziaa MNiSW oraz MRR, aby zdecydowanie uproci sposb ubiegania si o te rodki i by zainteresowa tymi dziaaniami przedsibiorcw. W latach 2007 2013 bd dostpne trzy rda finansowania bada i rozwoju: Program Operacyjny Innowacyjna Gospodarka, specjalny program wsparcia dla Polski Wschodniej i 16 Regionalnych Programw Operacyjnych. Gwn moliwo wsparcia daje Program Operacyjny Innowacyjna Gospodarka, na ktry rzd wstpnie przeznaczy 7 mld euro z funduszy strukturalnych UE. Istniej ponadto programy regionalne, ktre s rdem 16 mld euro. Co najmniej 40% ma by przeznaczone sfer produkcyjn. Od decyzji poszczeglnych woje-

23

11

Z prac rzdu

MNiSW informuje o kierunkach dziaa

5 lipca MNiSW zorganizowao w Warszawie konferencj prasow adresowan gwnie do mediw akademickich. Sekretarz stanu prof. Stefan Jurga omwi kierunki dziaa resortu w dziedzinie szkolnictwa wyszego, a podsekretarz stanu Krzysztof Kurzydowski realizowane obecnie zadania i zamierzenia dotyczce organizacji bada naukowych.
Pierwszy blok zagadnie, ktry poruszy minister prof. Stefan Jurga, dotyczy integracji regionalnej. Jej wyrazistym przejawem jest powoanie Uniwersytetu Wschodniego w oparciu o uczelnie Rzeszowa, Przemyla i Lublina. Ma on by otwarty na ssiadw wschodnich (gwnie mieszkajcych tam Polakw) i suy im dowiadczeniami kraju nalecego do UE. Mwi te o koniecznoci koncentracji uczelni w innych regionach (np. w wabrzyskim). Drugi blok to wdraanie ustawy o szkolnictwie wyszym. Ministerstwo jest w trakcie opracowania aktw wykonawczych do ustawy (cznie bdzie ich czterdzieci, dziewi ju opracowano, a prace nad pozostaymi s zaawansowane). Wrd ju wydanych istotne s te o kierunkach studiw. Ok. 60 standardw ksztacenia ukae si we wrzeniu i padzierniku (ich projekty zamieszczone s na stronie internetowej ministerstwa). Bd one obowizyway od roku akademickiego 2007/2008. Akty wykonawcze do ustawy wprowadzaj szereg istotnych zmian dotyczcych organizacji uczelni i ycia akademickiego. Dotychczas okrelono 118 kierunkw studiw, z ktrych 10 jest traktowanych jako jednolite, a wic niepodlegajce podziaowi na I i II stopie. Na temat poszerzenia tej listy wci trwa dyskusja z udziaem PKA, KRASP i Parlamentu Studentw RP. Zmieniono liczbowe wymogi dotyczce kadry niezbdnej do prowadzenia kierunku studiw (ograniczono je co do pracownikw samodzielnych, a zwikszono co do osb z doktoratem). W tej chwili niezbdni s: do prowadzenia kierunku licencjackiego: 3 pracownicy samodzielni + 6 doktorw, do prowadzenia kierunku magisterskiego: 6 pracownikw samodzielnych + 6 doktorw. Odstpstwo od tej zasady uczyniono dla kierunkw artystycznych dopuszcza si tam doktorw bez habilitacji, za to z duym dorobkiem. W dziedzinie finansw nowa ustawa wprowadza od padziernika 2006 r stypendia socjalne dla doktorantw. Trwaj te prace nad tak zmian algorytmu finansowania uczelni, ktra bdzie promowa najlepsze uczelnie, ale i wspiera rozwj sabszych orodkw (np. przez wzmocnienie kadrowe oddelegowania pracownikw naukowych do sabszego orodka i przez promowanie kierunkw studiw uwzgldniajcych potrzeby regionu i gospodarki). Ministerstwo nie bdzie odtd finansowa studiw niestacjonarnych. W algorytmie finansowania uczelni wzrosn mnoniki zwizane z liczb tytuw i stopni naukowych. Dodanych te zostanie kilka czonw zwizanych z si naukow instytucji, stopniem mobilnoci pracownikw naukowych i stopniem internacjonalizacji uczelni. Trzecia sprawa poruszona przez ministra Jurg dotyczya kariery akademickiej. Planuje si bliej zwiza na uczelniach habilitacj z profesur, aby doktorzy po habilitacji natychmiast mogli ubiega si o stopie profesora. Ma to za zadanie obniy wiek ludzi aktywnych w nauce i zachci ich do sigania po tytu profesora. Kolejnym omawianym zagadnieniem by postulowany nowy charakter kolegiw nauczycielskich. Tegoroczna matura pokazaa, e system formacji nauczycielskiej w Polsce wymaga rzeczywistej reformy. Nauczycielom brak prawdziwej aplikacji zawodowej

(jak u lekarzy czy prawnikw) i przygotowania do rozwizywania problemw psychologicznych czy organizacyjnych. Rozwaany jest projekt, aby wczy kolegia nauczycielskie do systemu szkolnictwa wyszego, aby mogy koczy si licencjatem honorowanym na uczelniach. Organizatorzy konferencji przedstawili ponadto opracowane przez resort materiay dotyczce nastpujcych zagadnie: 1) dostp do studiw, 2) dotacja na pomoc materialn dla studentw na rok 2006, 3) nowa a stara matura, 4) opaty egzaminacyjne, 5) terminy przekazania pierwszych transz dotacji na pomoc materialn dla studentw, 6) zasady podziau dotacji na pomoc materialn dla studentw, 7) dodatkowe egzaminy na studia, 8) zasady przyj na studia kandydatw z dyplomem midzynarodowej matury. Podsekretarz stanu prof. Krzysztof Jan Kurzydowski zrelacjonowa trwajce prace nad ocen parametryczn jednostek naukowych (28 sierpnia br. MNiSW podao informacj o zatwierdzeniu oceny i ogosio wykaz ocenionych jednostek w grupach jednorodnych). Ma by to pierwszy krok na drodze reformy systemu B+R w Polsce i podstawa modyfikacji systemu podmiotowego finansowania bada naukowych i prac rozwojowych. Modyfikacja ta pozwoli skoncentrowa finansowanie na najlepszych jednostkach naukowych, tj. nalecych do I i II kategorii. Minister mwi rwnie o pracach nad projektem ustawy o Narodowym Centrum Bada Naukowych i Rozwojowych. Bdzie to organizacja zarzdzajca duymi strategicznymi projektami badawczymi w kluczowych dla rozwoju pastwa kierunkach. Powoanie NCBR przyczyni si do koncentracji i lepszego zarzdzania badaniami. Zlecanie NCBR-owi czci zada przewidzianych w polityce naukowej pastwa usprawni realizacj bada o strategicznym znaczeniu. Jednoczenie funkcjonowanie NCBR bdzie sprzyja koncentracji rodkw finansowych na zadaniach priorytetowych dla pastwa oraz stymulowa restrukturyzacj i konsolidacj innych jednostek naukowych. Centrum ma te stanowi dla nich swoisty wzr do naladowania w zarzdzaniu badaniami i ich wynikami. Zadania o charakterze strategicznr 204

12

Z prac rzdu
nym s okrelane w Krajowym Programie Ramowym (KPR). W przyszoci KPR bdzie uwzgldnia wyniki Narodowego Programu Foresight, ktry zosta uruchomiony na pocztku 2006 r. w trzech dziedzinach badawczych, ktrymi s: 1) Zrwnowaony Rozwj, 2) Technologie Informacyjne i Telekomunikacyjne, 3) Bezpieczestwo. Rezultatem NP Foresight w Polsce powinny by: ukierunkowanie rozwoju bada i technologii na dziedziny gwarantujce dynamiczny rozwj gospodarczy, racjonalizacja wydatkw ze rodkw publicznych, a ponadto stworzenie warunkw do debaty spoecznej na temat przyszoci i koordynacja dziaa na rzecz rozwoju gospodarki i poprawy jakoci ycia w naszym kraju. Ministerstwo uczestniczy te w opracowaniu Programu Operacyjnego Innowacyjna Gospodarka 2007 - 2013 jednego z dokumentw strategicznych wymieniajcych cele, na ktre bd przyznawane rodki z funduszy strukturalnych UE. Dwa spord omiu priorytetw programu dotycz bada naukowych: 1) Badania i rozwj nowoczesnych technologii, 2) Infrastruktura sfery B+R. Pierwszy zakada wspieranie tych projektw badawczych, ktre odnosz si do kluczowych kierunkw bada okrelonych w Krajowym Programie Ramowym i ktre pozwol zwikszy wpyw sektora nauki na gospodark. Drugi zapewni rozwj orodkw naukowych o wysokim potencjale badawczym oraz modernizacj infrastruktury naukowo-badawczej i informatycznej jednostek naukowych tak, aby polscy naukowcy mogli prowadzi badania na wiatowym poziomie. Szacowany budet caego programu wynosi ponad 8,2 mld euro (z czego 7 mld euro bdzie pochodzi ze rodkw Europejskiego Funduszu Rozwoju Regionalnego). Prace badawcze oraz infrastruktura sfery badawczorozwojowej zostan dofinanasowane kwot ok. 2,3 mld euro, a pozostaa kwota zostanie przeznaczona na bezporednie wsparcie dla przedsibiorstw i instytucji otoczenia biznesu oraz na rozwj rodowiska instytucjonalnego innowacyjnych przedsibiorstw. Ostateczna wersja programu powinna, zgodnie z harmonogramem Min. Rozwoju Regionalnego, zosta przyjta we wrzeniu br. Kolejnym programem, o ktrym informowa prof. Kurzydowski, jest wspieranie mobilnoci naukowcw, zarwno midzynarodowej, jak i midzysektorowej. Program ma na celu umoliwienie pracownikom krajowych jednostek naukowych zdobywania dowiadcze w najlepszych orodkach zagranicznych. Dofinansowanie udziau w prowrzesie 2006

jektach badawczych wykonywanych za granic powinno obj co najmniej 100 polskich badaczy rocznie. Wsparcie uzyskaj tylko projekty badawcze nalece tematycznie do priorytetowych dziedzin nauki (okrelonych w KPR). Celem programu jest take zwikszenie wskanika udziau naukowcw zatrudnionych w przedsibiorstwach w stosunku do ogu naukowcw (w 2004 r. w Polsce byo to 6,7%, gdy rednia UE wynosia 50%). Program przewiduje dofinansowanie do 50% ponoszonych przez pracodawc kosztw zatrudnienia naukowca ( nie wicej ni 4000 z miesicznie), a take do 35% kosztw szkole osb zatrudnionych przy realizacji projektw badawczo-rozwojowych. Wsparcie bdzie przysugiwao projektom trwajcym nie duej ni 3 lata. MNiSW we wsppracy z Krajowym Punktem Kontaktowym 6. Programu Ramowego UE prowadzi polityk wspierania tworzenia i rozwoju Polskich Platform Technologicznych. W Polsce obecnie dziaa ich 26. skupiaj one najwaniejsze publiczne i prywatne instytucje odpowiedzialne za rozwj technologiczny, wspieraj dziaania zwizane z Europejsk Inicjatyw dla Rozwoju. Platformy Technologiczne maj realizowa skuteczne partnerstwo publiczno-prywatne w dziedzinie bada i rozwoju technologii. Poinformowano take o nowym programie wieloletnim pod nazw Ekspozycja Centrum Nauki Kopernik, ktry zakada stworzenie w latach 2006 - 2008 ekspozycji pierwszego w Polsce centrum nauki. Ma ono powsta na warszawskich bulwarach nadwilaskich. Bdzie popularyzowa nauk i promowa koncepcj ksztacenia ustawicznego. Wypeni w ten sposb postanowienia Strategii Lizboskiej. Stolica poniesie koszt inwestycji budowlanej, a MNiSW pokryje koszt tworzenia ekspozycji. Prof. Kurzydowski pytany o stan prac nad EIT we Wrocawiu odpowiedzia, e stanowisko rzdu jest jednoznaczne Polska bdzie podejmowa wszelkie moliwe dziaania popierajce lokalizacj tej instytucji w Polsce, ze wskazaniem na Wrocaw. Zaznaczy te, e w Brukseli cigle trwa dyskusja, rozpatrywane s rne koncepcje EIT, lecz nawet jeli Unia wycofa si z pomysu zlokalizowania go w Polsce, instytut powstanie we Wrocawiu jako inicjatywa regionalna. Podczas spotkania zaprezentowano rwnie nowy serwis internetowy redagowany przez Polsk Agencj Prasow, finansowany przez Ministerstwo Nauki i Szkolnictwa Wyszego, powicony polskiej nauce: www.naukawpolsce.pap.pl
Oprac. K. Malkiewicz

Rektor Politechniki Wrocawskiej

serdecznie zaprasza na UROCZYSTY KONCERT Z OKAZJI INAUGURACJI ROKU AKADEMICKIEGO 2006/2007 ktry odbdzie si 2 padziernika 2006 roku o godz. 18:00 w Auli Politechniki Wrocawskiej przy Wybrzeu Wyspiaskiego 27 Najpikniejsza ze wszystkich jest muzyka polska PROGRAM KONCERTU Grzegorz Gerwazy Gorczycki In Virtute Tua, Domine Karol Kurpiski Koncert klarnetowy B-dur Tadeusz Baird Colas Breugnon Henryk Wieniawski Legenda Wojciech Kilar Orawa Stanisaw Moniuszko Aria Skouby z Opery STRASZNY DWR Mazur z Opery STRASZNY DWR WYKONAWCY Mariusz Badyga klarnet Jacek Marcinw skrzypce Adam Paka bas-baryton Akademicki Chr Politechniki Wrocawskiej dyr. Magorzata Sapiecha-Muzio Chr Kameralny Politechniki Wrocawskiej CONSONANZA dyr. Marta Kierska-Witczak ORKIESTRA SYMFONICZNA ZESPOU SZK MUZYCZNYCH im. Stanisawa Moniuszki w Wabrzychu DYRYGENT Magorzata Sapiecha-Muzio

13

Nauka i badania

Nauka, inynieria i innowacyjno

Maciej W. Grabski
Ogldajc telewizj lub czytajc gazety mona czsto dowiedzie si, e oto wanie nauka przeamaa jak kolejn barier, gdy NAUKOWCY skonstruowali CO niezwykego. Natomiast gdy stanie si tak, e owo CO ulegnie katastrofie lub spowoduje inne nieszczcie, te same media przedstawiaj zdarzenie jako inyniersk porak, jako kolejny dowd zawodnoci techniki. Tak jest na caym wiecie. U nas dodatkowo wci ywe jest pochodzce z PRL pojcie inteligencja techniczna, ktrej eminentnym wzorcem by czterdziestolatek, przygupi magister inynier Karwowski. Inynieria staa si wic czym podejrzanym. Nie jest przypadkiem, e ta zaszczytna za czasw mojej modoci profesja zostaa w opinii spoecznej stopniowo zdegradowana. W kontekcie dziaania wyszych uczelni jest jednak do zdumiewajce, e inynierowie zaczli uwaa si za co gorszego od naukowcw, a dla polepszenia samopoczucia i uleczenia niezrozumiaych kompleksw w niejednokrotnie mieszny sposb nadaj pozory naukowoci swojej inynierskiej pracy. A przecie nauka i inynieria to co zupenie innego! Wic kt to taki ten inynier? Stara, pochodzca z pocztku XIX wieku angielska definicja okrela t profesj jako sztuk kierowania zasobami i siami natury ku poytkowi czowieka, co sprowadza si do tworzenia uytecznych konstrukcji. Definicja ta jest nadal aktualna i z niej wyprowadzi mona istot rnicy, jaka istnieje midzy nauk i inynieri. A wic zarwno nauka, jak i inynieria opieraj si na wykorzystaniu matematyki, ale nauka stosuje j dla obiektywizacji opisywanych przez siebie praw natury, natomiast inynieria wykorzystuje w celu optymalizowania procesu projektowania. Podstawow trudno, jak napotyka praca inyniera stanowi to, e zakres informacji dostarczonych przez nauk jest zwykle niewystarczajcy, lub te zbyt niejednoznaczny dla stworzenia uytecznych dla celw praktycznych opisw, szczeglnie w przypadku, gdy system jest zoony. Dlatego te inynier stoi przed koniecznoci dokonywania cigych wyborw midzy moliwociami, ktre zwykle nie s ani dostatecznie jednoznaczne, ani te moliwe do dokadnego obliczenia. Naukowcy mog bezpiecznie stwierdzi, e co jest tak albo owak. Inynierowie jednak takiej moliwoci nie maj, gdy musz udziela jednoznacznych odpowiedzi. Aby zmniejszy zakres niepewnoci, sigaj wic do praktycznego sprawdzania przyjtych zaoe na modelach czy prototypach oraz do wykorzystywania coraz bardziej skutecznego inynierskiego narzdzia, jakim s metody modelowania komputerowego. Oczywicie znajomo praw natury odkrywanych i opisywanych przez nauk stanowi warunek konieczny do tego, aby mc je wykorzystywa, ale jest to warunek niewystarczajcy, gdy dla stworzenia

konstrukcji niezbdne jest rwnie dowiadczenie praktyczne, bez ktrego inynierowie byliby prawie cakowicie pozbawieni moliwoci dziaania. Udzia dowiadczenia i intuicji w procesie projektowania jest na tyle wysoki, e zawsze bdzie uzasadnione mwienie o profesji inynierskiej jako o sztuce czy kunszcie, co cakowicie odrnia j od nauki. Znakomitego przykadu dostarczaj mosty, inynierskie dziea stanowice syntez posiadanego dowiadczenia, wiedzy naukowej, umiejtnoci wykorzystania materiaw, ale rwnie w bardzo wielkim stopniu i wizji estetycznej. Dlatego wanie mosty, ktre czowiek buduje od tysicleci, stanowi najbardziej charakterystyczne dla danej epoki pomniki sztuki inynierskiej, bo od niepamitnych czasw dono do tego, aby byy one nie tylko uyteczne, ale i pikne. Inynieria stosuje nie tylko inn od nauki metod, ale te posiada rny od niej cel. Inynier niejako z definicji powinien by wic kreatorem nowego, twrczym innowatorem, co precyzyjnie uj Theodor von Karman mwic, e naukowiec poszukuje poznania tego, co jest, inynier tworzy to, czego jeszcze nie byo. Inynieria nie prowadzi wic do poszukiwania prawdy czy opisu rzeczywistoci, lecz suy do generowania potrzebnych czowiekowi (a wic rynkowi) innowacji, a mwic dokadniej do generowania zysku. T rnic dobrze uchwyci Thomas A. Edison piszc Odkrycie i wynalazek nie s tym samym i nie lubi, kiedy si myli te dwa pojcia. Jeeli Amerykanie pragn nowego produktu, to nie powinni czeka na odkrycie naukowe. By moe wanie to wymierzanie efektw dziaalnoci inynierskiej kupieckim zyskiem stanowi wstydliw skaz na rodzimej, XIX- wiecznej szlacheckiej wizji bezinteresownego inteligenta.
nr 204

14

Nauka i badania
Mwic o naukowych podstawach inynierii wiemy je zwykle z pewnym szczeglnym, obszarem nauki, ktry nazywa si zazwyczaj naukami technicznymi. Jest on jednak trudny do zdefiniowania. Wynika to z ogromnego zamieszania, ktre kilkadziesit lat temu wprowadzili fizycy nazywajc fizyk stosowan t cze swojej dziedziny, ktra bya niejako zbrukana utylitarnoci. Doprowadzio to wkrtce do pojawienia si terminu nauki stosowane, ktry nastpnie odniesiono zosta do o caego obszaru techniki. Tak wic tylko pozornie artobliw jest definicja, e nauki techniczne s to takie nauki, ktre uprawia si na politechnikach, a wic s gorsze, natomiast nauka bez przymiotnika jest na uniwersytetach. To bardzo europejski podzia, nieznany za oceanem. Twierdzenie, e inynieria to po prostu nauki stosowane jest nie tylko bdem wynikajcym z niezrozumienia istoty dziaania inynierskiego, ale rwnie i naduyciem opartym o faszywe zaoenia, e to wanie odkrycia naukowe stanowi podstaw dla rozwoju technologii oraz, idc dalej, e istnieje liniowa zaleno pomidzy odkryciem naukowym a rozwojem gospodarczym. Mimo e w rodowiskach naukowych taki pogld jest powszechny, to w rzeczywistoci wiemy, e nie ma bezporedniej zalenoci midzy odkryciami naukowymi a technologi; wiemy, e nauki techniczne nie stanowi wprost rda innowacji, a na dodatek wiemy, e najbardziej innowacyjne gospodarki wiata powstay niezalenie od rozwoju nauki, gdy miejsca generowania innowacji technicznych s zlokalizowane z zasady poza murami uczelni. Co wicej, mona prowokacyjnie postawi odwrotn tez: e to wanie postp technologiczny, a wic rezultat inynierskiej dziaalnoci stanowi czsto rdo inspiracji dla nauki! Przykadw takiego wanie biegu spraw e najpierw powstawaa konstrukcja, a dopiero pniej znajdowano podstawy teoretyczne jej dziaania jest tak wiele, e nie bd ich przytacza. A wic aby spraw uporzdkowa, moemy zdefiniowa nauki techniczne (engineering science) jako nauki zajmujce si zjawiskami zachodzcymi w obiektach stworzonych przez czowieka. Rozgraniczenie pomidzy wiedz naukow i sztuk inyniersk (inynieri) jest niejednokrotnie trudne: naukowcy bowiem czsto zajmuj si inynieri, a inynierowie notorycznie tworz konstrukcje, ktrych dziaanie nie jest w peni zrozumiae przez naukowcw. Tak wic to, czy kto jest inynierem, czy naukowcem, nie jest okrelone jego edukacj, czy te uzyskanymi stopniami, ale tym, czym si zajmuje. Jak ju wspomniaem, dzisiaj wiemy, e najwaniejsze innowacje powstaj bezporednio w obrbie struktur przemysowych dziaajcych w ostrej konkurencji wolnego rynku. Przedsibiorstwa, ktre mog liczy na budetow kroplwk, nigdy innowacyjne nie bd. Gdy nie ma obawy, e z tego rynku mona zosta wypartym, nie ma te potrzeby innowacyjnoci. Skrajnych przykadw dostarczaj: z jednej strony ZSRR, ktry dysponowa potnie rozbudowan nauk, lecz uleg degradacji wanie w wyniku braku innowacyjnoci, a z drugiej Japonia, ktra wykazaa si niezwyk innowacyjnoci nie posiadajc nauki. To stanowi dodatkowy dowd na to, e sama nauka, bez spenienia jakich dodatkowych warunkw, nie staje si rdem innowacji. Historyczne dowiadczenia pokazuj, e aby czowiek by innowacyjny, musi by wolny, gdy to nie pastwo, ale ludzie, ktrzy s w stanie podj ryzyko na wasn odpowiedzialno, s rdem innowacji. Zgadzam si w peni z tez, e dla zaszczepienia ducha kreatywnoci i innowacyjnoci konieczne jest istnienie cywilizacyjnie uwarunkowanej tkanki spoecznej. Nie wystarcz tu najbardziej nawet wymylne ustawy i przepisy, bo nie w przepisach tkwi sia motoryczna, lecz w ludziach. Przepisy mog jedynie sprzyja jej wyzwoleniu. W spoeczestwie wzajemnej nieyczliwoci, wrogoci i braku zaufania, w spoeczestwie, w ktrym wolno gospodarcza jest ograniczona, kapita spoeczny niezbdny dla innowacyjnoci nie powstanie. Ale potrzebne jest rwnie to, o czym pisa Daniel J. Boorstin szukajc przyczyn dla ktrych w Stanach Zjednoczonych powstaa najbardziej innowacyjna gospodarka wiata. Wskaza on mianowicie, e to gboka demokratyzacja sprawia zanik bariery, ktra w Europie dzieli ludzi nauki od ludzi techniki, a wiec mylcych od dziaajcych. W lad za tym zatara si granica midzy tym, co teoretyczne od tego, co praktyczne. Ale jeeli tak jest, to studia techniczne musz sta si inne ni te, do ktrych przywyklimy. Ale jakie?

Temat ten w nieco innej formie by przedstawiony przez autora podczas seminarium FNP na Politechnice Wrocawskiej (21 maja 2006). Byy prezes FNP M.W. Grabski jest emerytowanym profesorem Politechniki Warszawskiej, czonkiem Rady FNP. wrzesie 2006

15

Wspomnienia

Zdzisaw Samsonowicz o prof. Kazimierzu Idaszewskim inaczej

Gar wspomnie
Profesor Kazimierz Idaszewski jest postaci, o ktrej wiele napisano. Oywione dyskusje po prelekcjach o nim utwierdzaj mnie w przekonaniu, e pami o takich ludziach powinna by utrwalana. Przedstawi gar wspomnie o yciu profesora Idaszewskiego, nie tylko tym oficjalnym, ale rwnie prywatnym. Miaem bowiem szczcie by wiadkiem wejcia profesora na teren naszej uczelni we wrzeniu 1945 roku, czyli w miesicu jego przyjazdu na stae do Wrocawia. W padzierniku zamieszkaem przy ulicy Smoluchowskiego 56 m. 8. Pastwo Idaszewscy zajmowali mieszkanie nr 4. Miaem 22 lata. Byem czonkiem Stray Akademickiej Politechniki i studentem I roku Wydziau Mechaniczno-Elektrotechnicznego, ktrego dziekanem by profesor Idaszewski. Prof. Dionizy Smoleski poleci mi, bym jako czonek Stray udziela pomocy i ochrony majcemu wwczas 67 lat profesorowi Idaszewskiemu, ktry mieszka wraz z on Elbiet, pochodzenia austriackiego, mwic po polsku z twardym niemieckim akcentem, oraz z jego bliskim krewnym Michaem Masiakiem, studentem farmacji. Czwart zamieszka tam osob bya pomoc domowa Marynia. Moja przyja z Michaem przyczynia si do bliszej znajomoci z pastwem Idaszewskimi, ktrzy do czsto zapraszali mnie na kaw. Przyrzdza j tylko profesor. wedug zoonego ceremoniau. W zalenoci od iloci filianek dobiera odpowiedniej pojemnoci blaszane kubeczki (przywiezione ze Lwowa), ktre napenia kaw ziarnist. Kaw mieli w poniemieckim mynku przytwierdzonym do framugi kuchennych drzwi, po czym zmielon kaw lekko podgrzewa w emaliowanym naczyniu przeznaczonym wycznie do tego celu. Zalewa j wrztkiem, podgrzewa na gazie do pierwszego wrzenia i po odstawieniu na kilka minut rozlewa do filianek. Taki by codzienny rytua profesora we Lwowie, Krakowie i we Wrocawiu. Rozmowy przy kawie sprowadzay si do tego, e ja opowiadaem o fabryczce mego ojca, o swojej rodzinie (na yczenie pani profesorowej) oraz o moich okupacyjnych przeyciach, za profesor o swojej pracy przed wojn i rnych zdarzeniach w czasie i po okupacji. Oto kilka skrtw tych opowiada. Studiowa w Brunszwiku w latach 1898 1903. Tam otrzyma dyplom inyniera elektryka z wyrnieniem, po czym przenis si do pracy na Politechnice Lwowskiej. W 1904 roku na politechnice w Brunszwiku obroni prac doktorsk z elektrochemii i zosta zwerbowany do pracy w fabryce maszyn elektrycznych firmy Siemens Schuckertwerke. Firma ta produkowaa m.in. silniki prdu staego do napdu odzi podwodnych, co byo objte cis tajemnic. Ale nie jeden raz inyniera Idaszewskiego wzywano rwnie do odzi podwodnych celem wykonania pomiarw lub ekspertyz, ktre decydoway o wypyniciu jednostki w morze. Pod koniec 1919 r. profesor zdecydowa si na powrt na Politechnik Lwowsk, poniewa zaproponowano mu stanowisko profesora. Tam piastowa wiele funkcji, by kierownikiem katedry maszyn elektrycznych. O swych sukcesach i kopotach czsto mi opowiada. Jako specjalista z dziedziny maszyn elektrycznych by niejednokrotnie proszony o porady i ekspertyzy w rnych fabrykach. Pewnego razu zwrcono si do niego o odwiedzenie nowej, duej fabryki. Pojecha tam przysanym samochodem, zosta przyjty w gabinecie dyrektora, ktry przedstawi mu problem nadmiernego grzania si kilku duych silnikw. Zmusza to fabryk do ich czstego wyczania. Std due przestoje i straty. Podczas ogldzin tych silnikw profesor stwierdzi, e s one zamontowane w szeregu blisko ciany hali. Po tym spacerze jak si wyrazi zaproponowa powrt do gabinetu. Dyrektor zapyta, w jakim terminie przyjad jego asystenci celem przeprowadzenia pomiarw. Nie przyjad odpowiedzia. Odpowiednie zalecenia zaraz powiem. Silniki naley odsun od ciany na odlego minimum jednego metra by bya lepsza przestrze wentylacyjna oto cae pomiary i ekspertyza, ktrej nie bd pisa. Napisz tylko rachunek. Naley si tysic sto zotych. Czek na t sum zaraz otrzymaem i kazaem si odwie do domu. Fabryka bya zadowolona, a ja te zakoProf. Zdzisaw Samsonowicz

czy swoje opowiadanie. A mnie poucza: Niech pan pamita, kochany kolego: sw wiedz naley dobrze sprzeda! Wtedy pana doceni. Pastwo Idaszewscy traktowali mnie wyjtkowo przyjanie. Gdy po raz pierwszy przyszedem zoy imieninowe yczenia pani profesorowej, profesor oznajmi: Drogi kolego, naszym yczeniem jest, by pan bra udzia nie tylko w naszych imieninach, ale bdziemy pana zaprasza na inne uroczyste okazje. Chyba ma pan zamiar pozosta akademikiem, to powinien pan pozna rodowisko akademickie. Podzikowaem, lecz wyszedem zaenowany. Sowa o pozostaniu akademikiem oznaczay karier naukow. Odtd profesor powiadamia mnie, kiedy mam przyj na przyjcie, np. z okazji imienin, na ktre s zaproszeni profesorowie z onami, lub na uroczyst kolacj z okazji 70-lecia, na ktre zapowiedzieli si gocie spoza Wrocawia i z zagranicy. Na jednym z przyj imieninowych Kazimierza (4 marca) byli midzy innymi obecni profesorowie: prorektor Edward Sucharda, Pawe Nowacki, Mieczysaw Ssiadek oraz mieszkajcy w tej samej kamienicy profesorowie medycyny Wiktor Bross i Andrzej Klisiecki. W salonie wyznaczono mi miejsce w ssiedztwie pana profesora Suchardy, ktrego miaem przyjemno pozna wczeniej jako czonek Stray Akademickiej Politechniki i kierownik transportu. W pewnej chwili nasza rozmowa miaa nastpujc tre: Jak ci id studia? zapyta prof. Sucharda. Do dobrze, panie rektorze odpowiedziaem. W tym momencie obok nas stan profesor Idaszewski. A oblae ju jaki egzamin? kontynuowa pan rektor. Tak, elementy maszyn, u pana profesora Eugeniusza Kuczyskiego, ale ju mam ten egzamin zdany w drugim terminie.
nr 204

16

Wspomnienia
Teraz do rozmowy przyczy si sole- by pomie znalaz si na grze. Ta opo- nia wznoszono toasty za zdrowie nowego nizant i zwracajc si do rektora z umie- wie bya lekcj rwnie dla mnie. inyniera, profesora i Jego ony, nastpnechem zapyta: Mj udzia w przyjciu z okazji 70. rocz- go bdcego w kolejce dyplomanta; zebra A elektrotechnik ile razy pan kole- nicy urodzin profesora Idaszewskiego mg- nych goci itd., itd. Im wicej toastw, tym ga zdawa? by by osobnym artykuem. Prcz wymie- atmosfera stawaa si gortsza, a wypowie Chyba te dwa razy z penym umie- nionych osb przyjecha przedstawiciel dzi mielsze. chem odpowiedzia rektor. firmy Siemens z NRF, jeden z profesorw Ju od 1946 roku byem posiadaczem sa Jak pamitam, to chyba trzy razy z uniwersytetu w Rzymie, kilku wycho- mochodu i prowadziem dla kolegw zrze miejc si poprawi profesor Idaszew- wankw profesora, ktrzy piastowali wy- szonych w AZS kursy samochodowe. Proski i klepic mnie po ramieniu, patrzc mi sokie stanowiska w przemyle oraz profe- fesor Idaszewski zaproponowa, abymy w oczy powiedzia: A dzisiaj i tak jest rek- sor Koek z AGH w Krakowie. Na chwil pojechali w tras jego rodzinnych miejscotorem. profesor usiad obok mnie, a pokazujc na woci rozsianych w wojewdztwie poznaBya to okazja do wzniesienia toastu niektrych swoich wychowankw z zado- skim. Kilkakrotnie odwiedzalimy, take za zdrowie studentw i ich profesorw, woleniem wymienia ich stanowiska, lecz i z Michaem, rodziny zamieszkujce Leszpo czym panowie profesorowie wspomi- na kocu ze zami w oczach powiedzia: no, rem, Nochow, Dolsk i inne. Wszdzie nali dobre lwowskie czasy i niektre we- A ja jestem teraz tylko profesorem. Wyda- dziadek Idaszewski by witany bardzo sersoe lub ciekawe wydarzenia na tamtej Po- je mi si, e to by jeden z momentw, kt- decznie, nie tylko przez rodzin, ale czasem litechnice. ry przypomina, e odejcie na emerytur to przez starszych ludzi, ktrzy go znali w laNa tym samym przyjciu pani profe- jednoczenie czasem konieczna zmiana try- tach modoci. Czsto podczas tych spotka sorowa zawoaa: Pawe! wspominano nieatwe, a naZagraj co, co grae u nas wet tragiczne losy czonkw we Lwowie. Profesor Norodziny profesora. Do niego wacki ucaowa rk pani przylgna nazwa remiak, profesorowej, podszed poniewa w tym miecie do fortepianu, zagra kilukoczy gimnazjum i uzyka akordw, jakby chcia ska matur, a pniej wywyprbowa jego brzmiejecha na studia do Niemiec. nie i przyzwyczai palce Witano Go nie tylko z mirk do gry. Kilka osb oci, ale i z niekamanym zajo miejsca w pobliu szacunkiem. grajcego, ktry umieOd 1950 roku po moim chajc si zapyta pani lubie z Janin odwiedzalidomu: Czy pamita pani my si nawzajem. Ale paprofesorowa t melodi? stwu Idaszewskim nie byo Po czym zagra i zapieatwo wchodzi na III piwa ludow piosenk, tro, dlatego czasem przysyktr ci, co j znali, raali po nas Maryni. Panie zem z nim cichutko nucizazwyczaj czstoway si li Oj, Kasiu Kasieko, na wzajem swymi wypiece za dziewczyna... kami podawanymi do kawy, Nastrj zrobi si dla niez czego najbardziej by zadoktrych wspomnieniowy, Elbieta i Kazimierz Idaszewscy na jednym ze spotka towarzyskich. wolony profesor. a dla niektrych modych Podwieczorek w akademiku przy ul. Stanisawskiego, 1946 r. ( Dar Krystyny Baron, Pewnego razu mieszkagoci bardzo miy. Po tej Muzeum Politechniki Wrocawskiej, sygn. MPWR-S-26/3). cy trzeciego pitra dostali piosence pani profesorowa zawoaa: Pa- bu ycia, a czsto odejcie od tej pracy, kt- wiadomo, e z powodu remontu stropu we! Poczstuj mnie papierosem! Pro- r si kochao. i dachu musz na kilka miesicy przenie fesor Nowacki poczstowa dobrym paWielu studentw wydziau elektryczne- si do wyznaczonych mieszka zastppierosem, zapali zapak i poda ogie. go, ktrzy rozpoczli studia jeszcze przed czych. Dowiedziawszy si o tym profesor A pani profesorowa zapytaa: Pawe! pa- wojn miao moliwo uzyskania dyplo- zareagowa w sposb stanowczy: Nigdzie mitasz? mu w latach 1946-48. Kady taki egza- nie pjdziecie mieszka w jakim miesz Tak, pamitam i serdecznie dzikuj. min dyplomowy by okazj do uroczyste- kaniu zastpczym. Ju od jutra bdziecie Zwracajc si do nas wyjani: U pa- go witowania, na ktre ju tradycyjnie by mieszka u nas w pierwszym pokoju. Tylstwa Idaszewskich we Lwowie raz na mie- zapraszany profesor Idaszewski wraz z o- ko co do spania prosz sobie zorganizosic odbyway si herbatki dla modszych n. Dwukrotnie i ja braem udzia w takim wa, no i trzeba sobie dorobi dodatkowe pracownikw katedry profesora. Te herbatki witowaniu, ktre odbywao si w domach klucze. Serdecznie podzikowaem za okato byy lekcje dobrych manier. W czasie jed- akademickich przy ulicy Stanisawskiego. zan wielkoduszno. Przez kilka miesinej z tych herbatek podawaem ogie do za- Czasem witowano jeden, a czasem kil- cy bylimy wspmieszkacami lokalu nr palenia papierosa i dostaem po apach jak ka egzaminw rwnoczenie. Organizato- 4. Podobno nie bylimy uciliwymi lokasi wyrazi od pani profesorowej, bo le rzy przyjcia stawali na gowie, by st by torami. A po zakoczonym remoncie nasze trzymaem zapak. Zostaem pouczony, e suto zastawiony, chocia w tamtych cza- ycie wrcio do poprzedniej formy. (opr.mk) podajc ogie naley tak trzyma zapak, sach nie byo to atwe. Podczas ucztowawrzesie 2006

17

XI

Z prac cia kolegialnych

posiedzenie Senatu
JM Rektor zwrci si do SKO o opracowanie projektu nowego regulaminu. Prof. J. Jeowiecki stwierdzi, e powinna istnie moliwo odnotowania szczeglnego nakadu pracy ocenianej osoby. Odpowiadajc dr. J. Kroikowi na pytanie o moliwo zaocznej oceny pracownikw, JM Rektor stwierdzi, e istniej szczeglne regulacje dotyczce osb, ktre nie chc podda si ocenie z wasnej woli. Odnoszc si do uwag prof. E. Rusiskiego i prof. M. Chorowskiego, ktrzy dostrzegli dysonans midzy licznymi bardzo dobrymi i dobrymi ocenami a odsetkiem osb publikujcych prace naukowe, JM Rektor owiadczy, e niedopuszczalna jest wysoka ocena pracownika mao aktywnego w badaniach (czsto wie si to z jego dodatkowym zatrudnieniem). Prof. S. Medeksza poruszy kwesti szczeglnych kryteriw wobec pracownikw Wydziau Architektury (dziaalno twrcza), lecz JM Rektor widzi raczej potrzeb wypracowania jednolitego systemu. Stwierdzi, e modzi pracownicy zwracaj si do niego z prob o stworzenie jasnych kryteriw ocen. Prof. L. Gadysiewicz zauway, e najniej ocenieni pracownicy pogarszaj swoje moliwoci rozwoju podejmujc dodatkowe zatrudnienie. JM Rektor wyrazi nadziej, e dziekani opiniujc skadane mu wnioski o zgod na dodatkowe zatrudnienie bd przedstawiali wkad pracy poszczeglnych osb w realizacj grantw i w rozwj kadry. Prof. E. Rusiski poruszy problem zaduenia silnego kadrowo Wydziau Mechanicznego (70% z ocen bdb). W ocenie JM Rektora trudnoci te s skutkiem obowizujcych zasad rozdziau subwencji, ktre niedostatecznie premiuj rozwj. Wyrniajca ocena akredytacyjna daje wzrost dotacji o 0,5%. KRASP zaleca ministerstwu zmian algorytmu podziau dotacji budetowej i podniesienie nakadw na szkolnictwo wysze przy jednoczesnym zwiksze-

(13.07.2006)
Senat uczci pami zmarej 8 lipca 2006 em. prof. dr Teresy Greckiej. Jej sylwetk przypomnia dziekan Wydziau Geoinynierii, Grnictwa i Geologii prof. L. Gadysiewicz. Przyjto recenzje dorobku prof. Wadysawa K. Wosiskiego i podjto uchwa o nadaniu tytuu doktora honoris causa PWr (59:0:0). Prof. B. Licznerski jako promotor przedstawi opinie: prof. dr. hab. in. Leszka A. Dobrzaskiego (Pl) i prof. dr. hab. in. Jana Szlagowskiego (PW). Zatwierdzono opinie o dorobku naukowym i zasugach kandydatw do tytuu doktora hc: prof. Jana Strelaua (przygotowan przez prof. Cz. Nosala na wniosek UAM; 59:0:0) i prof. Tadeusza wirko-Godyckiego (autorstwa prof. Mieczysawa Kamiskiego, z inicjatywy P; 58:0:0) Pozytywnie zaopiniowano wnioski WPPT o ponowne mianowanie na stanowisko profesora nadzwyczajnego PWr dr hab. Krystyny Zitak i dr. hab. Michaa Morayne. Prorektor ds. studenckich dr K. RudnoRudziski przedstawi dziaalno spoeczn studentw. W 79 koach czynnie udziela si 700 studentw, opiekuje si nimi 60 pracownikw naukowych. W agendach, organizacjach i stowarzyszeniach studenckich dziaa 1000 studentw. cznie funkcjonuje 110 podmiotw. Studenckie media docieraj do ok. 50 tys. odbiorcw (Semestr, ak, Radio Luz, TV Styk). Prorektor omwi zasady finansowania organizacji, zwizane z tym problemy i zadania. Podkreli, e wsppraca wydziaw z samorzdem studenckim ksztatuje pozytywny wizerunek uczelni. JM Rektor zachca do propagowania wrd studentw wakacyjnej pracy naukowej w laboratoriach, ktr uczelnia gratyfikowaaby specjalnymi stypendiami. Przewodniczcy Senackiej Komisji Oceniajcej (SKO) prof. L. Komorowski przedstawi wnioski z zakoczonej wanie oceny nauczycieli akademickich (szerzej na ten temat w numerze).

niu udziau lepszych uczelni. Kategoria I to 12 najlepszych uczelni (wrd nich PWr) speniajcych najwysze kryteria dotyczce liczby studentw i doktorantw, grantw i uprawnie akademickich. Dzi dobra marka szkoy pozwala zwikszy dotacj budetow o 2%, a powinna minimum o 20%. Takie rozwizanie daoby Politechnice Wrocawskiej przyrost rodkw o ok. 15 mln z. Przyjto tre Regulaminu studiw uzgodnion z Konwentem Uczelnianym Samorzdu Studenckiego. (51:0:0). Prorektor ds. Organizacji prof. E. Kubica zreferowa proponowane zmiany w Regulaminie Koa Emerytw i Rencistw (52:0:2). Uzupeniono skad komisji senackich. Miejsce studenta P. Bronowickiego zaja w senacie Elbieta Wujciw (W-9). Bdzie ona czonkini Komisji ds. Studiw i Studentw (53:0:0) Dr in. J. Kroik zgosi interpelacj dotyczc zmiany zasad finansowania Studium Nauk Humanistycznych. Przestano je rozlicza za usugi wiadczone na rzecz innych wydziaw. Powstaje problem, czy i wedug jakiej formuy zapewni si konkurencyjno usug dydaktycznych z przedmiotw humanistyczno - menederskich wobec innych oferentw takich usug. Mgr J. Borowiec (penomocnik Rektora ds. osb niepenosprawnych) poinformowa, e dziki dotacji z Fundacji Rozwoju PWr przyznano 6 niepenosprawnym studentom roczne stypendia. Prorektor ds. rozwoju prof. M. Hardygra przedstawia rezultaty internetowej rekrutacji na studia. Zarejestrowano 8535 kandydatw. Najpopularniejsze kierunki: teleinformatyka (6 osb/miejsce), informatyka (3 osoby/miejsce), architektura i urbanistyka (3,5 osoby/miejsce). JM Rektor powiadomi o powoaniu wadz Studium Ksztacenia Podstawowego. Obowizki dyrektora obj dr K. Rudno-Rudziski, prorektor ds. studenckich. Jego zastpc jest doc. J. Grniak. Rada Studium przyja zasady ksztacenia wg indywidualnego toku studiw. Pastwowa Komisja Akredytacyjna wyrnia kierunek Architektury i Urbanistyki PWr. Nastpi odbir techniczny bud. D-20 (przeznaczonego na Centrum Kongresowe i Centrum Naukowo-Badawcze Wydziau Elektrycznego). Rozpocznie on dziaalno w nowym roku akademickim. Oficjalne przekazanie nastpi w dniu inauguracji. Nastpne posiedzenie Senatu: 21 wrzenia, godz. 9.30. (mk)
nr 204

18

Z prac cia kolegialnych

Wyniki i wnioski z oceny nauczycieli akademickich

30 czerwca 2006 r. zakoczya si usankcjonowana ustaw ocena nauczycieli akademickich. Sposb jej prowadzenia okrela Regulamin ocen nauczycieli akademickich Politechniki Wrocawskiej. Przewodniczcy Senackiej Komisji Oceniajcej (SKO) prof. L. Komorowski omwi na lipcowym posiedzeniu Senatu wnioski z prac prowadzonych przez poszczeglne wydziay i jednostki dydaktyczne.
Spord 1920 nauczycieli oceniono 1788 osb. To znaczy, e 6% nauczycieli nie poddao si procedurze. Ocen bardzo dobr uzyskao a 72,5% osb, dobr 16,1%, dostateczn 4%, niedostateczn 1,5% (32 osoby). Dane z wydziaw wiadcz o rnicach w sposobie prowadzenia oceny. Zdaniem SKO najsurowiej oceniano pracownikw Wydziau Mechaniczno-Energetycznego i Studium Nauk Humanistycznych. Wydzia Informatyki i Zarzdzania moe poszczyci si najwyszym wskanikiem ocenionych. SKO przedoya szereg wnioskw i uwag: 1. Poniewa Regulamin ocen nie przewiduje procedury odwoawczej, odwoania 2 pracownikw do SKO zostan przekazane JM Rektorowi jako skargi pracownikw. 2. W dwch wypadkach stwierdzono niewystarczajcy nadzr wydziau nad przebiegiem akcji ocen w instytutach. Wydziaowe Komisje Oceniajce powinny analizowa oceny czstkowe i sprawdzi prawidowo wystawiania oceny oglnej lub rezygnacji z oceny. 3. Komisja postuluje, aby kryteria oceny dziaalnoci naukowej pracownikw zaleay od ich statusu. 4. Liczne wydziay i Studium Jzykw Obcych podnosz problem parametryzacji oceny za dziaalno dydaktyczn (nikt nie podnosi problemu trudnoci oceny dziaalnoci naukowej). Jednolity system oceny dziaalnoci dydaktycznej powinien bra pod uwag ocen studenck (wymg ustawowy) i wyniki hospitacji. Potrzebny jest te jednolity i sparametryzowany system ocen za dziaalno organizacyjn. 5. Dziekan Wydziau Inynierii rodowiska przedstawi propozycj trzystopniowej nicznej i Fizycznej PWr na podstawie rozprawy Biako wice hormon juwenilny z hemolimfy larw Galeria mellonella; izolacja i charakterystyka, ktrej promotorem by prof. dr hab. Marian Kochman. Doktorat z nauk biologicznych w zakresie biologii-biochemii nadaa mu Rada Wydziau Nauk Przyrodniczych Uniwersytetu Wrocawskiego w 1995 r. na podstawie rozprawy Interakcja receptora ekdysteroidowego z DNA. Od 1979 r. jest pracownikiem PWr od 2000 r. na stanowisku profesora nadzwyczajnego. Odby trzyletni (1989 - 1991) dugoterminowy sta naukowy w Instytucie Biochemii Wydziau Chemicznego Uniwersytetu w Bochum (Niemcy) pocztkowo jako stypendysta Fundacji im. H. Hertza (1989 - 1990), a nastpnie jako pracownik naukowy instytutu. W latach 2002 - 2005 by kierownikiem Zakadu Biochemii w Instytucie Chemii Organicznej, Biochemii i Biotechnologii. 6.

7.

8.

9.

skali ocen: (wyrniajca, pozytywna, negatywna). Propozycja ta jest zgodna z ustaw, ktra wie dziaania dyscyplinujce z ocen negatywn. Komisja widzi potrzeb rozwaenia tego problemu przy pracach nad nowym regulaminem ocen. Widoczny jest brak cisych kryteriw zwalniania pracownikw z oceny. Powinny one by jednoznacznie wymienione w regulaminie (moe np. dotyczy to: osb zatrudnionych na okres zamknity, na etatach uamkowych lub w wieku przedemerytalnym). Poddawane ocenie powinny by czteroletnie okresy pracy efektywnej (po odliczeniu urlopw macierzyskich, wychowawczych, zdrowotnych itp.). To prowadzi do indywidualizacji terminw oceny, ktre powinny by nadzorowane przez Dzia Spraw Pracowniczych. Niespjno w Regulaminie ocen stanowi p. 8.4, ktry pozwala oceni jako dobrych lub bardzo dobrych pracownikw dydaktycznych z niedostateczn ocen za dziaalno dydaktyczn. (Natomiast pracownik naukowo-dydaktyczny z ocen dostateczn lub niedostateczn za dziaalno naukow nie moe otrzyma oceny dobrej). Kryteria kolejnej oceny pracownikw i nowy Regulamin ocen powinny by niezwocznie opracowane (w oparciu o wnioski z zakoczonej akcji) i ogoszone pracownikom. (mk)

Nowy profesor

Andrzej Oyhar
Andrzej Oyhar urodzi si w 1954 r. we Wrocawiu. W roku 1978 r. ukoczy studia na Wydziale Chemicznym PWr, jako magister inynier chemii ze specjalnoci fizykochemia organiczna. Doktoryzowa si w Instytucie Chemii Orga-

W tym samym czasie peni funkcj wicedyrektora ds. naukowych tego instytutu. Poczwszy od 2005 roku jest kierownikiem Wydziaowego Zakadu Biochemii oraz kierownikiem studiw doktoranckich na Wydziale Chemicznym. Jego zainteresowania naukowe w ostatnich latach dotycz wyjanienia molekularnych podstaw transmisji sygnaw biologicznych, gwnie przez receptory jdrowe biaka kontrolujce ekspresj genw kluczowych dla funkcjonowania organizmw eukariotycznych. Dorobek naukowy prof. Andrzeja Oyhara obejmuje 41 publikacji, w tym 5 w jzyku polskim, pozostae w jzyku angielskim, w renomowanych czasopismach o zasigu midzynarodowym. By promotorem szeciu zakoczonych prac doktorskich, z ktrych pi zostao wyrnionych. Laureat 4 nagrd Rektora PWr i 6 nagrd Dziekana Wydziau Chemicznego.

wrzesie 2006

19

Dydaktyka

Nowe technologie wchodz do dydaktyki

Instytut Telekomunikacji, Teleinformatyki i Akustyki PWr uruchomi profesjonalne wideokonferencyjne studio przystosowane do prowadzenia zaj dydaktycznych na odlego. Bdzie ono odpatnie udostpniane rwnie do innych celw, jak zdalne obrony prac doktorskich czy rozmowy z firmami. Nowe studio powstao z niewielkiej sali konferencyjnej, ktr wyizolowano akustycznie i wyposaono w terminal wideokonferencyjny firmy SONY. czno jest dwustronna, tzn. dydaktyk moe odda gos studentom usysze ich pytania lub odpowiedzi. Jedn z osb zaangaowanych w stworzenie nowego studia jest dr Janusz Klink z I-28. Podkrela, e rozwizania techniczne suce prowadzeniu wideokonferencji rozwijane s od wielu lat. Pocztkowo istniaa tylko moliwo nawizania cznoci midzy dwoma punktami w sieci. Teraz jeden punkt moe by jednoczenie poczony z wieloma innymi. Takie rozwizanie bywa atrakcyjne dla firm o duym zasigu terytorialnym czy koordynujcych due projekty. Komunikacja odbywa si za porednictwem cyfrowej sieci z integracj usug (ISDN), ktrej zalet jest dobra standaryzacja (ITU-T H.320) lub sieci IP (wg standardu ITU-T H.323 lub IETF SIP). Pierwszy z systemw jest droszy: poczenie kosztuje 2 do 6 razy wicej ni poczenie telefoniczne. Drugi taszy, ale nie daje takiej gwarancji jakoci usug jak poprzedni (co nie oznacza jednak, e w wielu wypadkach mu nie dorwnuje). Liczne grono w sali 105 C-5 mogo przyjrze si pracownikowi wydziau siedzcemu w studiu pitro wyej, zada mu pytania i usysze odpowiedzi, a nawet ucisn mu rk. Mona byo obserwowa to, co pisa na tablicy elektronicznej i obiekty pokazywane do kamery. Studio jest niewielkie, ale dobrze wyposaone (patrz ramka). Dyrektor ITTA dr B. togrski podkrela wszechstronno zastosowa nowego wyposaenia: W listopadzie mamy ju zaplanowany doktorat zagraniczny (co-tutelle), w ktrym dziki naszemu studiu wezm udzia naukowcy z obu odlegych od siebie orodkw. Prorektor Wickowski pyta o nakady, jakie byyby niezbdne w orodkach zamiejscowych, by mona byo z nowego studia prowadzi dla nich zaj dydaktyczne. Jakie wyposaenie byoby tam potrzebne? Okazuje si, e konieczny jest terminal o wartoci okoo 50 tys. z i odpowiednio przygotowana sala, co kosztuje okoo 60 tys. z.
Fot. J. Drzazga
nr 204

Wirtualny ucisk doni

Koszt ten mona ograniczy jeeli suchacze byliby tylko odbiorcami wykadu, ale przy zachowaniu dwukierunkowej wideocznoci. Nowe studio pozwala zarchiwizowa sesj (wykad, pokaz etc.), a wic wykorzysta j wielokrotnie. Istotnym elementem wyposaenia systemu jest elektroniczna przystawka skanujca, ktra pozwala na przeniesienie wszystkich informacji umieszczonych na tradycyjnej tablicy (tekstu, rysunkw lub schematw) poprzez sie i zaprezentowanie ich natychmiast drugiej stronie wideokonferencji. Na pytania, czy prowadzenie wykadu w tym nowoczesnym studio nie bdzie zbyt skomplikowanym zadaniem dla osoby, ktra nie zajmuje si na co dzie elektronik, gospodarze zapewniali, e studio ma wasn obsug techniczn, za wykadowca musi przede wszystkim odpowiednio operowa pilotem. A wic warto sprbowa nowych moliwoci. (mk)

Na koszt udostpnienia studia skadaj si: 1. opaty za poczenie telefoniczne wedug cennika TP SA (tylko w przypadku pocze ISDN), 2. koszt wynajmu studia i jego obsuga, ktra dla jednostek PWr wynosi 200 z/godz., a dla firm zewntrznych 300 z/godz. Studio wyposaone jest w: 1. terminal wideokonferencyjny typu SONY PCS-1P, ktry umoliwia: poczenia przez sie IP (H.323) z maksymaln prdkoci transmisji 2 Mb/s, poczenia przez sie ISDN z dynamiczn alokacj pasma w trakcie nawizywania poczenia poprzez wykorzystanie od 2 do 6 kanaw o przepustowoci 64 kb/s kady (tj. od

128 do 384 kb/s) tzw. tryb IMUX BONDING, obsug konferencji danych zgodnie z protokoem T.120, szyfrowanie pocze realizowanych poprzez sie IP w standardzie AES (klucz 128-bitowy), zaawansowane funkcje jakoci obsugi (QoS), odbir transmisji dwustrumieniowej w standardzie H.239, obsug trybu dwumonitorowego np. jednoczesny przekaz prezentacji z programu PowerPoint i pokazywanie na innym monitorze lub w okienku podgldu obrazu osoby prowadzcej spotkanie, sterowanie kamer odleg, podczenie przystawki skanujcej Mimio Xi,

2. przystawk skanujc Mimio Xi umoliwiajc bezporedni przekaz graficzny z tablicy do odlegego terminala oraz moliwo rejestracji (w postaci elektronicznych plikw, na komputerze klasy PC) zamieszczonych na tablicy informacji. 3. kamer dokumentow umoliwiajc prezentacj materiaw w formie papierowej lub foliogramw, 4. system transmisji prezentacji multimedialnych (PC z oprogramowaniem). Studio znajduje si w ITTA PWr, ul. Janiszewskiego 7/9 (sala 245 C-4). W sprawie udostpnienia studia naley kontaktowa si z in. Wojciechem Brzeziskim: tel. (71) 320 30 71, e-mail: wojciech.brzezinski@pwr.wroc.pl

20

Nauka i badania
Znaleziono konsumentw zanieczyszcze ropopochodnych. S to drobnoustroje atwo dostpne i nieszkodliwe dla otoczenia. Wystarczy stworzy im sprzyjajce warunki, a mno si obficie i chtnie wykorzystuj wglowodory w charakterze substratu pokarmowego. Tak w uproszczeniu mona przedstawi rzeczywiste osignicie zespou z Politechniki Wrocawskiej, ktre uwieczono nagrod WRFSNT NOT.
produktami naftowymi lub wglowodorami przemysowymi i ich pochodnymi, a wic w bazach lotniczych, magazynach paliw, na poligonach, przy rurocigach przesyowych paliw i rampach przeadunkowych, na stacjach benzynowych, w warsztatach naprawczych pojazdw, w rejonie uszkodzenia cystern samochodowych i kolejowych itp. Nasi laureaci zastosowali do oczyszczania tak skaonych gruntw mikroflor autochtoniczn. Oznacza to, e mikroorganizmy zdolne do aktywnego rozkadu zanieczyszcze ropopochodnych izolowane s bezporednio z zanieczyszczonego gruntu. Wglowodory wchodzce w skad zanieczyszcze naftowych s dla nich substratem pokarmowym. Innowacyjnym i niezwykle istotnym czynnikiem jest waciwa stymulacja aktywnoci degradacyjnej drobnoustrojw. Osiga si j tworzc optymalne warunki rozwoju mikroorganizmw w skaonym rodowisku i zapewniajc im maksymalny dostp (biodostpno) do substratu. Stosowane przez autorw biopreparaty s cakowicie bezpieczne dla czowieka i rodowiska. Kadorazowo ich zastosowanie jest poprzedzone procedur uzyskania atestu Pastwowego Zakadu Higieny. Opracowany ukad technologiczny dziaa niezawodnie w zamknitym obiegu wodnym, w sposb cigy lub okresowy. Umoliwia to znaczne obnienie zuycia wody niezbdnej do utrzymania odpowiedniego poziomu wilgotnoci oczyszczanego gruntu, eliminuje niebezpieczestwo wtrnego skaenia rodowiska i pozwala na wykorzystywanie odciekw z pryzmy i wd podziemnych do namnaania mikroorganizmw. Zalet zaproponowanej technologii jest atwo modyfikacji procesu i dopasowania szczegowych rozwiza do rodzaju i zasigu zanieczyszczenia, budowy geologicznej terenu i warunkw hydrogeologicznych. Technologia bioremediacji zostaa wdroona i zrealizowana wsplnie z firm SEGI AT sp. z o.o. z Warszawy w jednostce wojskowej w Krlewie Malborskim, przystosowywanej do standardw NATO (w 2005r. oczyszczono tam ok. 5000 m 3 skaonej gleby i gruntu metod ex situ, a na 2006 r. przewidziano oczyszczanie ok. 4000 m3) oraz w rejonie dworca kolejowego Warszawa Gdaska na terenie budowy centrum handlowego ARKADIA (oczyszczenie ok. 7000 m3 skaonej gleby i gruntu metod ex situ). Uroczyste wrczenie nagrd odbdzie si na zakoczenie Dni Nauki i Techniki NOT.
Prof. dr in. Kazimierz Bany Przewodniczcy Kapituy Konkursw i Nagrd NOT

Nagroda za wybitne osignicia naukowotechniczne w roku 2005

W dorocznym konkursie na wybitne osignicie w dziedzinie techniki Wrocawska Rada Federacji Stowarzysze NaukowoTechnicznych NOT nagrodzia interdyscyplinarny zesp pracownikw Politechniki Wrocawskiej. Opracowali oni i wdroyli Technologi bioremediacji rodowisk gruntowo-wodnych skaonych wglowodorami i ich pochodnymi. W skad zespou badawczego kierowanego przez dr hab. Barbar Kowzan weszli pracownicy Wydziau Inynierii rodowiska i Wydziau Chemicznego: dr Kazimierz Grabas, dr Adam Paweczyk, dr Mieczysaw Steininger oraz uczestniczca w pracach mikrobiologicznych mgr Maria Pawlik. Opracowane przez nich technologie podejmuj niezwykle aktualn problematyk eliminacji zanieczyszcze naftowych ze rodowisk gruntowo-wodnych. Zaproponowane rozwizania mog by stosowane wszdzie tam, gdzie nastpio skaenie rodowiska

Zesp autorski: dr in. Kazimierz Grabas, dr in. Mieczysaw Steininger, mgr Maria Pawlik, dr hab. Barbara Kowzan, dr in. Adam Paweczyk,

wrzesie 2006

21

Dydaktyka

Nauczanie przedmiotw kierunkowych w jzyku obcym

Spotkanie w Studium Jzykw Obcych

By tumacz, co rozumia jzyki w swej pracy I ten z ktrego, i ten na ktry tumaczy. Powszechnie znane s opowieci o tumaczu, ktry nie wiedzia, e baba to kafar, a conductor to niekoniecznie konduktor. Co zrobi, by problemy tego typu nie stanowiy istotnej przeszkody w umidzynarodowieniu studiw i rozwoju kontaktw zagranicznych? Coraz czciej zwracamy si w tych sprawach o rad do pracownikw Studium Jzykw Obcych, ktre staje si miejscem konsultacji, porad i wymiany pogldw. Dobrym przykadem jest zorganizowana 3 czerwca dyskusja Nauczanie przedmiotw kierunkowych w jzyku obcym. Uczestniczyli w niej: prorektor ds. nauczania prof. Janusz Szafran, prof. Andrzej Wiszniewski (jako moderator), wykadowcy naszej uczelni, ktrzy prowadz swoje zajcia w jzyku obcym, lektorzy SJO, a take przedstawiciele Dziau Wsppracy Midzynarodowej i Samorzdu Studenckiego. Spotkanie umoliwio wymian dowiadcze i opinii na temat nauczania specjalistycznej wiedzy w jzyku obcym. Dyskutowano nad skutecznymi formami wsppracy midzy lektorami a wykadowcami reprezentujcymi nauki cise lub techniczne. Otwierajcy spotkanie prof. Andrzej Wiszniewski dowid na barwnych przykadach, jak zgubne s braki terminologii w jzykach obcych, w tym i w specjalistycznym sownictwie zawodowym. Dzi koniecznoci dla studentw jest ksztacenie si za granic (zwaszcza korzystanie z programw europejskich), a dla uczelni przyjmowania obcokrajowcw na studia. Uczelnia zrobia ju wiele, by sprosta takiemu zadaniu. wiadczya o tym prezentacja dziaalnoci SJO (mgr Magorzata Stawska) i jego oferta kursw dla pracownikw uczelni (mgr Renata Kasprzak). Lektorzy Studium (mgr Beata Jakowska-Derechowska, mgr Janusz Derechowski, mgr Alicja Jankowska) przedstawili take wyniki przeprowadzonej gwnie wrd studentw ankiety dotyczcej zapotrzebowania na nauczanie specjalistycznego jzyka obcego na lektoratach. Za takim profilem nauczania opowiedziaa si poowa ankietowanych! Majcy ju dowiadczenie w prowadzeniu zaj w jzyku obcym wykadowcy przedmiotw cisych i technicznych chtnie dzielili si swoimi uwagami, proponowali konkretne wnioski. Podkrelano potrzeb doskonalenia przepywu informacji o ewentualnych ofertach edukacyjnych i o moliwoci jzykowej weryfikacji monograficznych wykadw. Zastanawiano si, jak przezwyciy problem hermetycznoci jzyka technicznego i upowszechnia ogln terminologi potrzebn dydaktykom. Dr Magorzata Pawowska poruszya istotn dla Dziau Wsppracy Midzynarodowej kwesti procedur rekrutacji cudzoziemcw na studia. Odnoszc si do propozycji poszerzania oferty obcojzycznych wykadw dla polskich studentw (co uatwioby im poznanie obcej terminologii) prof. J. Szafran przypomnia dowiadczenia z innych krajw: w konsekwencji polskie sownictwo techniczne bdzie wypierane przez obce (angielskie) terminy. Zainteresowanie wzbudzia oferta polonistw z Zespou Jzyka Polskiego prowadzcych dla cudzoziemcw zajcia poszerzone o zarys kultury i historii Polski. Warto wiedzie, e lektorzy ZJP prowadz te poyteczne zajcia z emisji gosu i kultury jzyka. Dr Romualda Kumiska ocenia, e z dyskusji wynikaj trojakie wnioski:

obcych i zwikszenie oferowanych zaj dydaktycznych (z wybranego kierunku studiw) w jzyku obcym. Kady wydzia powinien oferowa spjny program ksztacenia w obcym jzyku przynajmniej na jednym kierunku. 2. Osoby nauczajce przedmiotw kierunkowych w obcych jzykach powinny mie moliwo uzyskania pomocy lektorw (filologw) w doskonaleniu warsztatu jzykowego. Realizacja takiego zadania powinna nalee do zada Studium Jzykw Obcych. Niezbdna jest te pomoc uczelni, ktra powinna stworzy mechanizmy uatwiajce wprowadzenie w ycie ksztacenia w jzykach obcych. 3. Piln potrzeb s kursy dydaktycznometodyczne dla nauczycieli akademickich. 4. Bardzo przydatna byaby pomoc uczelni wobec wykadowcw przygotowujcych si do wyjazdw zagranicznych na wykady lub konferencje, np. przez finansowanie pomocy jzykowej (pomocy w przygotowaniu materiaw, konsultacji jzykowych). 5. Bardzo istotna jest troska o poprawno jzykow w opisach kursw, we wszelkiego rodzaju materiaach opisujcych specjalnoci, kierunki itp. Niezbdna wydaje si korekta takich tekstw przez specjalistw-filologw, np. dysponujcych specjalistycznym sownictwem lektorw SJO. Powstaje jednak problem zwizanych z tym kosztw. 6. Wymg znajomoci jzykw obcych wrd pracownikw uczelni nie moe ogranicza si do nauczycieli akademickich. Musz mwi nimi wszyscy, z ktrymi styka si student-cudzoziemiec, (np. administracja uczelni).

II. Wsppraca wykadowcw nauczajcych w jzyku obcym i lektorw SJO:

1. Bardzo poyteczne byyby konwersatoria dla pracownikw uczelni z poszczeglnych dziedzin jzyka naukowo-technicznego. 2. Wizyty lektorw na zajciach (wykadach) prowadzonych w jzyku obcym pozwoliyby podnie jzykowy poziom osb prowadzcych zajcia, a jednoczenie sprzyjayby doskonaleniu znajomoci jzyka specjalistycznego lektorw. 3. Wskazane jest, by lektorzy wspomagali wykadowcw-specjalistw w doskonaleniu wymowy i poprawnoci jzykowej.
nr 204

I. Zadania oglnouczelniane
1. Proces Boloski zmusza do podjcia dziaa na rzecz umidzynarodowienia uczelni. Suy temu podnoszenie kompetencji jzykowych (studentw i pracownikw) przez nauczanie jzykw

22

4. Poyteczne mogyby by wsplne seminaria (spotkania) lektorw i wykadowcw prowadzcych obcojzyczne wykady, a powicone wybranym specjalistycznym tematom. Pozwoliyby to oceni ich komunikatywno (w danym jzyku). 5. Filolodzy wraz ze specjalistami poszczeglnych kierunkw mog wsplnie opracowa odpowiednie mini-sowniki.

III. Nauczanie studentw:

1. Na lektoratach dla studentw naley wprowadza jzyk naukowo-techniczny (pracowa na tekstach z rnych specjalnoci) i przygotowywa studentw do wypowiedzi pisemnych i ustnych na temat specjalnoci. 2. Naley dba o jako egzaminw powiadczajcych znajomo jzyka we wszystkich umiejtnociach (weryfikacja znajomoci jzykw jest bardzo wana, szczeglnie w grupie doktorantw), 3. Jedn z form przygotowania studentw do udziau w kierunkowych zajciach w jzyku obcym mogyby by zajcia wprowadzajce (proseminaria) z danej dziedziny, prowadzone przez lektorw (przy cisej wsppracy z danym wykadowc). Spotkanie okazao si bardzo rzeczowe i potrzebne. mwi kierujca SJO mgr Magorzata Stawska. Mamy nadziej, e sformuowane tu wnioski dadz podstaw do opracowania zasad wspdziaania Studium z kadr dydaktykw, twrcw programw ksztacenia i szeroko pojt administracj uczelni na rzecz podnoszenia poziomu znajomoci jzykw obcych. Sprawa dotyczy waciwie wszystkich, gdy jak przypomniano eby cudzoziemiec porusza si swobodnie po uczelni, musi mie moliwo porozumienia si take w szatni, na portierni i w bufecie.
Maria Kisza Zdjcia ze spotkania na okadce numeru.

wdztw zaley, jaka cz tych rodkw zostanie przeznaczona na innowacyjno, badania i rozwj. Dodatkowych moliwoci wsparcia naley poszukiwa w VII Programie Ramowym. Tu gwnym problemem jest nastawienie na bardzo due projekty badawcze. To oznacza, e jeli nie przygotujemy si odpowiednio do tego konkursu, do ktrego staj wszystkie pastwa czonkowskie Unii Europejskiej, stracimy na tym. Konkurs jest otwarty i bd startowali wszyscy. Nie bdzie limitu kwot przypadajcych na poszczeglne pastwa czonkowskie. Jeli nie stworzymy silnych orodkw badawczych, ktre bd w stanie ubiega si o due projekty badawcze, to grozi, e nasz udzia w VII Programie Ramowym moe by jeszcze mniejszy ni w szstym. Doradca Prezydenta RP profesor Micha Kleiber zauway, e po raz pierwszy dziaania proinnowacyjne przybieraj realny wymiar. Stwarzaj nadziej na podniesienie produktywnoci, ktra jest w Polsce za maa (bo mao jest pracujcych i miejsc pracy, i to z reguy dla osb o niskich kwalifikacjach). Naley tworzy stabilne, trwae miejsca pracy wykwalifikowanej najlepiej w sektorze wysokich technologii. Bez zasadniczej zmiany w tej dziedzinie za 10 lat bdziemy jeszcze dalej w ogonie Unii Europejskiej. Dyskusja wrd uczestnikw spotkania prowadzia w kilku kierunkach. Oto niektre z wtkw. Poza oglnymi uwarunkowaniami (np. niskie nakady na badania, rosnca konkurencja poza UE) przedstawiano potrzeb odpowiednich regulacji prawnych dotyczcych wasnoci intelektualnej, relacji midzy instytucj a autorem wynalazku, trudnoci kredytowe, brak dowiadczenia naukowcw we wdraaniu wynalazkw i przecienie uczelni innymi zadaniami. Stwierdzono te, e dla rozwoju technologii potrzebne s: bliska wsppraca z Europ (sami jestemy na wielu polach za sabi) i wzrost nakadw na patentowanie rozwiza. Rzd dysponuje ograniczon iloci pienidzy, ale moe wspiera podmioty informacj gospodarcz. Wdroeniom bd sprzyja te tani kredyt, redukcja podatkw i podzia ryzyka inwestycyjnego. Te trzy elementy zapewniaj kademu przedsibiorcy stabilno rozwoju inwestycji i firmy.. (mk)

11

Wdka ...

E-mail
Pewien bezrobotny stara si o stanowisko sprztacza w Microsofcie. Dyrektor personelu przyjmuje go i kae zaliczy test zamiatania podogi, po czym stwierdza: Jeste przyjty, daj mi twj email, wyl Ci formularz do wypenienia, oraz dat i godzin, na ktra masz si stawi w pracy. Zrozpaczony czowiek odpowiada: Nie mam komputera, ani tym bardziej emaila... Wtedy personalny mwi mu, e jest mu przykro, ale poniewa nie ma e-maila, wic wirtualnie nie istnieje, a poniewa nie istnieje, wic nie moe dosta tej pracy. Czowiek wychodzi przybity; w kieszeni ma tylko 10 $ i nie wie, co ma zrobi... Przechodzi koo supermarketu. Postanawia kupi dziesiciokilowa skrzynk pomidorw. Potem chodzc od drzwi do drzwi sprzedaje cay towar po kilogramie i w cigu dwch godzin podwaja swj kapita. Powtarza te transakcje jeszcze trzy razy i wraca do domu z 60$ w kieszeni. Uwiadamia sobie, e w ten sposb moe z powodzeniem przey. Wychodzi z domu coraz wczeniej, wraca coraz pniej i tak kadego dnia pomnaa swj kapita. Wkrtce kupuje wz, pniej ciarwk, a po jakim czasie posiada caa kolumn samochodw dostawczych. Po piciu latach mczyzna jest wacicielem jednej z najwikszych sieci dystrybucyjnych w Stanach. Postanawia zabezpieczy przyszo swojej rodziny i wykupuje polis ubezpieczeniow. Wzywa agenta ubezpieczeniowego, Wybiera polis i wtedy agent prosi go o adres e-mail, aby mg wysa mu propozycje kontraktu. Mczyzna odpowiada mu wtedy, e nie ma e-maila. Ciekawe mwi agent. Nie ma pan e-maila, a zbudowa pan to imperium? Niech pan sobie wyobrazi, czego dokonaby, gdyby go pan mia! Mczyzna zamyli si i odpowiada: Zamiatabym w Microsofcie. Mora nr 1 tej historii: Internet nie jest rozwizaniem dla problemw twojego ycia. Mora nr 2 tej historii: Nawet, jeli nie masz e-maila, a pracujesz wytrwale, moesz zosta milionerem. Mora nr 3 tej historii: Jeli dostae t histori przez e-maila, to znaczy, e jestes bliej sprztacza, ni milionera... Miego dnia! P.S. Nie odpowiadaj na tego maila. Poszam po pomidory...

Post scriptum
Pierwszym efektem opisanego spotkania jest zorganizowany przez SJO 3-tygodniowy kurs dla 12 pracownikw, ktrzy prowadz zajcia po angielsku. Kurs sponsorowany przez Prorektora ds. Rozwoju prof. M. Hardygr zosta wysoko oceniony przez uczestnikw. Ze strony pracownikw PWr pojawiaj si pytania o dalsze szkolenia tego typu.
wrzesie 2006

23

Wydarzenia

Spotkanie z Jerzym askawcem

Tradycj stay si spotkania w Starej Kotowni z absolwentami Politechniki Wrocawskiej z cyklu Nasi najlepsi. Tym razem zaproszono Jerzego askawca. Jest on obecnie czonkiem Zarzdu BOT Grnictwo i Energetyka SA i dyrektorem ds. energetyki i paliw, by przez wiele lat prezesem Zarzdu Kopalni Turw. Od niedawna jest take prezesem Stowarzyszenia Absolwentw PWr, ktre obchodzi swoje 30-lecie. Prof. Monika Hardygra, prorektor ds. rozwoju, witajc gocia podkrelia znaczenie faktu, e kolejny znakomity absolwent Politechniki zrobi karier w kraju. Uczelni zaley, aby dzisiejsi absolwenci wanie w Polsce odnaleli swoje miejsce i mieli szanse na rozwj. Jerzy askawiec zapewni, e jest bardzo dumny z ukoczenia Politechniki Wrocawskiej i opowiedzia licznie zebranym suchaczom o swoich latach studenckich spdzonych we Wrocawiu i pniejszej karierze zawodowej. W 1967 r., gdy zdawa matur, budowano wizj Polski jako przyszej potgi przemysowej. By moe to zadecydowao, e wybra studia techniczne. Przyjecha do Wrocawia ze Lwwka lskiego i zamieszka w akademiku na Podwalu. Wspomina te lata jako do godne, ale spdzone w dobrej koleeskiej atmosferze akademickiej. Gdy nadszed marzec 1968 r. i modziecza wiara w wolno zderzya si z ostrymi represjami wadzy komunistycznej, w grupie 28 studentw zosta wydalony z uczelni. Cz jego kolegw zostaa wtedy wcielona do wojska (jeden z nich nie wrci potem z Czechosowacji). On sam pracowa przez rok w banku jako kasjer, a gdy w 1969 r. wczesny rektor prof. Tadeusz Porbski zadecydowa o ponownym przyjciu czci relegowanych studentw, powrci na uczelni. Studia ukoczy w indywidualnym trybie w 1973 roku i rozpocz prac w kopalni Turw. W latach siedemdziesitych w Polsce szybko rozwija si przemys energetyczny, budowano wiele elektrowni dziki temu modzi inynierowie mieli szanse szybkiego awansu. Jerzy aska-

Prorektor prof. Monika Hardygra i Jerzy askawiec podczas spotkania w Starej Kotowni

wiec wspomina jako wane dowiadczenia zim stulecia 1978/79, gdy zamarzay bloki energetyczne, militaryzacj zakadu w stanie wojennym, czy budow osiedla mieszkaniowego dla projektowanej nowej elektrowni Zatonie (ktra ostatecznie nigdy nie powstaa). Wobec stagnacji i narastajcego w kraju kryzysu zdecydowa si w 1986 roku na wyjazd do Budapesztu. Po powrocie, w 1989 roku wystartowa w konkursie na dyrektora elektrowni Turw i konkurs ten wygra. Kolejne lata byy walk o przetrwanie zakadu, o jego modernizacj poprzez inwestycje proekologiczne, o zdobycie kredytw, o gwarancje rzdowe. To wszystko si powiodo. Elektrownia Turw zrealizowaa unikalny w skali wiatowej program cakowitej rekonstrukcji technologicznej. W 2000 r. Jerzy askawiec zosta prezesem Zarzdu i Dyrektorem Generalnym Elektrowni Turw S.A. By jednym z twrcw Grupy Energetycznej BOT GiE S.A. najwikszej w Polsce organizacji gospodarczej w sektorze elektroenergetyki skupiajcej elektrownie: Bechatw, Opole i Turw oraz kopalnie wgla brunatnego: Bechatw i Turw. Bohater spotkania opowiedzia studentom o planowanym przez BOT doinwestowaniu energetycznym ciany wschodniej, o deniach Stowarzyszenia Absolwentw PWr do stworzenia sprzenia zwrotnego w relacjach midzy absolwentami a uczelni i o swojej rodzinie: jest szczliwym dziadkiem czterech wnuczek! Na pytanie, dlaczego nie wyjecha za granic, odpowiedzia, e jest przede wszystkim Polakiem i chce mieszka w Polsce. Doradza studentom wyjazdy, ale szkoleniowe, nauk jzykw i powrt do kraju (jak uczyni Kopernik!). Jego cenne rady dla modszych kolegw, ktrzy zamierzaj osign sukces zawodowy, to: pracowito, rnorodno podejmowanych dziaa (apanie piciu srok za ogon), nauka jzykw, podejcie do ycia z du odwag i wysok samoocen. Zauway, e dobry inynier zaczyna by w Europie zjawiskiem coraz rzadszym i coraz bardziej poszukiwanym, a to zwiksza szans na sukces dobrych absolwentw PWr. Znajca od lat Jerzego askawca prof. Monika Hardygra dodaa do jego charakterystyki kilka cech, ktre jej zdaniem zadecydoway o sukcesie, a ktre mona byo zaobserwowa bardzo wyranie na wanej europejskiej konferencji w Atenach, gdy prezentowa projekt modernizacji Turowa. S to: determinacja, optymizm i wytrwae denie do celu. (km)
nr 204

Fot. K. Mazur

24

Symposium on Photonics Technologies for Framework Programme 7

Opera-2015

Organizatorzy: Instytut Fizyki Wrocawskie Centrum Transferu Technologii Centrum Materiaw Zaawansowanych i Nanotechnologii Politechnika Wrocawska

12-14 padziernika 2006 r. Instytut Fizyki Politechniki Wrocawskiej, Budynek A-1, Wybrzee Wyspiaskiego 27
(szczegy dostpne pod adresem http://www.if.pwr.wroc.pl/~opera2015) Tematyka:
OPERA-2015 jest europejskim programem, ktrego gwnym celem jest stworzenie wsplnej wizji rozwoju optyki i fotoniki w Europie, a take poszerzenie moliwoci wsppracy przemysu z orodkami badawczymi i wyszymi uczelniami w tych dziedzinach. Jednym ze sposobw osignicia tych celw jest organizowanie seminariw, w ktrych uczestnicz zarwno naukowcy, jak i przedstawiciele czoowych firm przemysowych zainteresowanych t tematyk. Politechnice Wrocawskiej powierzono zorganizowanie kolejnego wanego spotkania, ktrego celem jest wyznaczenie priorytetw badawczych 7. Programu Ramowego Unii Europejskiej w obszarze szeroko rozumianej optoelektroniki i fotoniki. Swj udzia zapowiedziay bardzo wane osobistoci ycia naukowego, politycznego, przedstawiciele krajowego i europejskiego przemysu fotonicznego, a take przedstawiciele Komisji Europejskiej i Parlamentu Europejskiego. W sumie bdziemy goci okoo 160 osb. Spotkanie ma suy opracowaniu wsplnej, oglnoeuropejskiej strategii rozwoju w dziedzinie optoelektroniki, optyki, inynierii materiaowej, komunikacji, biooptyki, metrologii optycznej i fotonicznej, a take fotonicznych technologii high-tech. Znakomicie wic wpisuje si w ambitne zamierzenia wrocawskiego rodowiska naukowego, zwizane midzy innymi z propozycj budowy we Wrocawiu Europejskiego Instytutu Technologicznego. Komitet honorowy: Prezes Rady Ministrw RP Minister Nauki i Szkolnictwa Wyszego RP Doradca Prezydenta RP ds. Bada Naukowych Prezydent Wrocawia Marszaek Sejmiku Wojewdztwa Dolnolskiego Rektor Politechniki Wrocawskiej, Przewodniczcy Konferencji Rektorw Akademickich Szk Polskich Komitet programowy: Jan Misiewicz Thomas Pearsall Krzysztof Abramski Katarzyna Chaasiska -Macukow Krassimir Krastev Magorzata Kujawiska Benedykt Licznerski Halina Podbielska Antoni Rogalski Hugo Thienpont Wacaw Urbaczyk Markus Wilkens Wiesaw Strk Politechnika Wrocawska, przewodniczcy Europejskie Konsorcjum Przemysu Fotonicznego (EPIC), przewodniczcy Politechnika Wrocawska Rektor Uniwersytetu Warszawskiego Optics Valley Politechnika Warszawska Politechnika Wrocawska Politechnika Wrocawska Wojskowa Akademia Techniczna, Warszawa Vrije University, Bruksela Politechnika Wrocawska VDI Techno-logie-zentrum GmbH Instytut Niskich Temperatur i Bada Strukturalnych, Polska Akademia Nauk, Wrocaw Komitet organizacyjny: Wacaw Urbaczyk Artur Podhorodecki Przemysaw Poloczek Krzysztof Ryczko Agnieszka Popioek -Masajada Marcin Syperek Referaty plenarne: Jerzy Buzek Roman Burgess Alfred Forchel Yasuhiko Arakawa Andy Clarkson Richard De La Rue Politechnika Wrocawska, przewodniczcy Politechnika Wrocawska, sekretarz Politechnika Wrocawska Politechnika Wrocawska Politechnika Wrocawska Politechnika Wrocawska Czonek Parlamentu Europejskiego Komisja Europejska, Bruksela University of Wrzburg, Niemcy University of Tokyo, Japonia University of Southampton, UK University of Glasgow, UK

Hans Joachim Eichler Niemcy Joseph Zyss Cachan, Francja Sylwester Porowski Philip S. J. Russell Niemcy Tomas Udem Frank Schulte

Technische Universitt, Berlin, Ecole Normale Suprieure de

Instytut Wysokich Cinie, Polska Akademia Nauk, Polska University of Erlangen-Nurnmberg, Max-Planck-Institute of Quantum Optics, Niemcy Aixtron AG, Niemcy

wrzesie 2006

25

Jubileusze

Jubileuszowe spotkanie pierwszego rocznika cznociowcw

1 - 4 wrzenia 2006 r.
Wydzia cznoci, pniejszy Wydzia Elektroniki, formalnie powsta 1 wrzenia 1952 roku. *) Jednake starania o jego wyodrbnienie z Oddziau Telekomunikacyjnego Wydziau Elektrycznego trway od 1951 roku. 16 padziernika 1951 r. rektor D. Smoleski powierzy prof. Zygmuntowi Szparkowskiemu funkcj organizatora i dziekana tego wydziau. Std do absolwentw wydziau zaliczane s osoby studiujce pocztkowo na Wydziale Elektrycznym. Dwch pierwszych absolwentw doliczono si ju w roku Uczestnicy zjazdu (z osobami towarzyszcymi) 1951, w 1952 r. dalszych 33. Liczebno kolejnych rocznikw powo- giela i wymienionego ju organizatora Ryli rosa. Jednake pierwszych w peni wa- szarda Zmonarskiego (Zmory), ktrzy ju snych absolwentw, tj. studiujcych od po- po raz trzeci pokryli z wasnych funduszy cztku na cznoci, dorobi si wydzia wszystkie zwizane z koleeskimi zjazw 1956 roku. Byo ich osiemdziesiciu. dami wydatki. Jan Czekajewski z ujmujZ okazji przypadajcego obecnie jubi- c skromnoci odpowiada na podzikoleuszu tego wydarzenia odbyo si w Ld- wania: Przecie tego, co mam, do grobu ku Zdroju towarzyskie spotkanie integra- z sob nie zabior!. cyjne (TSI). Dziki takiej yczliwoci uczestnicy Goszczce 90-osobow grup dostojnych take i tym razem dysponowali wygodnym absolwentw, czonkw rodzin i ich goci autobusem, ktry uatwi przejazdy midzy Centrum Konferencji i Rekreacji GEOVI- Wrocawiem a Ldkiem Zdrojem oraz wyTA stao si na 4 dni miejscem wielu atrak- cieczki do Stronia lskiego (Huta Szka) cyjnych wydarze. i Jaskini Niedwiedziej. Dawni koledzy ze studiw spotkali si Stay te przed nami otworem restauracja ju po raz pity. Geovity, jej bar i Domek Myliwski, gdzie podczas balu i posikw moglimy si cieszy muzyk dobrych zespow. SponsoOrganizatorzy i sponsorzy rzy sfinansowali ponadto bilety wstpu do Podkreli tu naley wysiek organiza- zwiedzanych miejsc. Umiechnity zawsze cyjny kilku osb. Trud korespondencji wi- kol. Ryszard Zmonarski dyrygowa sprawcej si ze zjazdem i sprawy zakwaterowa- nie caoci wydarze i sprawia wraenie nia zaatwiali i negocjowali nie pierwszy obecnego w kilku miejscach jednoczenie. ju raz in. Ryszard Zmonarski z maonk. Moliwo tak licznego i atrakcyj- Program zjazdu nego spotkania zawdzicza nasza spoeczno sponsorom w osobach Laury i Jana Ciekawy program zjazdu budzi niedoCzekajewskich (obecnie mieszkajcych syt tylko pod tym wzgldem, e nie mona w Stanach Zjednoczonych), Ryszarda Pre- byo przedstawi ogromnie interesujcych

referatw na forum szerszym ni zjazdowe. Od Jubilatw modzi ludzie wiele mogliby si nauczy, a nawet pozazdroci przede wszystkim kondycji umysowej i psychicznej, wiczonej nieustannie stawianymi sobie wysokimi wymaganiami. Bowiem wiele z tych osb mimo wieku jeszcze bardzo intensywnie pracuje. Szczeglnie dotyczy to osb prowadzcych wasne przedsibiorstwa za granic lub w kraju, ale te osb parajcych si prac naukow. Ju pierwszego dnia (1 wrzenia) od rana mona byo dziki kol. Zenono-

Profesor Karol Pelc

nr 204

26

Fot. Zenon Babiak

Fot. Zenon Babiak

Jubileusze

Fot. Zenon Babiak

Dr in. Jan Czekajewski

Wsplne piewanie

wi Antoniewiczowi zwiedzi Nastawni Elektrociepowni Wrocaw (przy ul. owieckiej). W Ldku nastpio oficjalne powitanie uczestnikw zjazdu i wsplny obiad. Usyszelimy szereg interesujcych prelekcji. Przybyy ze Stanw prof. Karol Pelc w referacie Od ndzy do pienidzy mwi o strategiach zarzdzania w firmach japoskich. Jego ona Ryszarda przedstawia pogawdk podrnicz. Jan Czekajewski zapozna nas z Pozytywami i kopotami prowadzenia ma-

ego przedsibiorstwa w USA, ktre zna z wasnego dowiadczenia jako amerykaski przedsibiorca, za Ryszard Pregiel poruszy temat naszej najnowszej historii: Midzy nauk, biznesem a polityk. Oprcz uroczystych obiadw odbyo si wielkie grillowanie ze piewaniem piosenek z przezornie przygotowanych piewnikw i uroczysta kolacja z tacami do rana. (To bya ostra prba dla naszej kondycji.) A ju w niedzielny ranek w Parku Zdrojowym mona byo w Sanktuarium Matki Boej uczestniczy we mszy w. w intencji uczestnikw TSI 2006. Poniedziakowe poegnalne wsplne niadanie i odjazd autokaru do Wrocawia zakoczyy to nadzwyczaj udane spotkanie.

Zaz Elektroniki
Absolwenci Wydziau Elektroniki rocznika dyplomowego 1974 spotykaj si na kolejnym zazie, czyli turystycznym, kameralnym zjedzie koleeskim. Od kilku lat odbywaj si one na przemian z waciwymi zjazdami w terenach, ktre znane s ze studenckich rajdw. Po Jurze Krakowsko-Czstochowskiej (2002), Midzygrzu (2003) i Karowie (2005) przygotowano spotkanie w Rzeczce w Grach Sowich. Odbdzie si w dniach 22-24 wrzenia 2006. Zapowiedzieli si koledzy z zagranicy, i to nawet z dalekiej Australii. (mk)

Bd dalsze spotkania
Na szczeglne podkrelenie zasuguje serdeczna, wrcz rodzinna atmosfera i widoczna rado z przeywanych wsplnie chwil. Uczestnicy zjazdu pozostawali w kontakcie telefonicznym z osobami, ktre nie mogy wzi udziau w spotkaniu. Nic dziwnego, e przy poegnaniu panowao wzruszenie, wrczano sobie pamitki. egnano si z nadziej spotkania za dwa lata. Oby tak byo!
Krystyna M. B. Leonowicz-Babiak (APAJTE)
) 50 lat Wydziau Elektroniki PWr, Wrocaw 2003. Oficyna Wyd. PWr

Errata
W numerze 203 na str. 37 zamiecilimy bdne sformuowanie okrelajce funkcj mgr Ryszarda ukowskiego jako dyrektora administracyjnego. Oczywicie jest on kanclerzem uczelni. Za bd wyniky z naszych wieloletnich nawykw przepraszamy Zainteresowanego i Czytelnikw. Zamieszczone w tym samym numerze na stronach 2 i 3 zdjcia z sejmowej sesji Nauka dla Polski zostay udostpnione przez jej uczesztnikw, za autorem zdj jest Piotr Mulak.
Redakcja

Fot. Ludwik Pikua

Prof. dr hab. in. Ryszard Pregiel

wrzesie 2006

27

Fot. Ludwik Pikua

Wydarzenia
Doktor hc prof. dr hab. in. Janusz Szafran Urodzi si w 1943 roku w Krakowie, ale od 1946 roku mieszka we Wrocawiu. W 1966 r. ukoczy Wydzia cznoci PWr. Doktoryzowa si w Instytucie Energoelektryki PWr (1975), a habilitowa przed RW Elektrycznego PWr (1990). Stanowisko profesora nadzwyczajnego uzyska w 1995 r., a tytu profesora w 2002 r. W latach 1990-2005 kierowa Zakadem Automatyki i Sterowania w I-8, dwie kadencje (1999 - 2005) by dziekanem Wydziau Elektrycznego. Jego domen naukow s zastosowania automatyki w elektroenergetyce, zwaszcza problemy pomiaru i podejmowania decyzji w sterowaniu i zabezpieczeniach, zastosowania ukadw inteligentnych i adaptacyjnych w automatyce elektroenergetycznej oraz zastosowania urzdze cyfrowych do sterowania systemem elektroenergetycznym. Ma w dorobku przeszo 110 prac publikowanych (2 rozprawy naukowe, 83 artykuy i referaty, 5 skryptw uczelnianych i 9 patentw). Jest wspautorem monografii Algorytmy pomiarowe i decyzyjne cyfrowej automatyki elektroenergetycznej (WNT 2001). Jako dydaktyk prowadzi zajcia dla kierunkw Elektrotechnika oraz Automatyka i robotyka. Oferuje zajcia w jzykach polskim i angielskim. Uczestniczy w opracowaniu licznych programw nauczania i uruchamianiu nowych kierunkw i specjalnoci. Aktywnie wspiera midzynarodow wymian nauczycieli akademickich i studentw. Jest laureatem nagrd: Prezesa Rady Ministrw i Ministra Edukacji, licznych nagrd Rektora, Dziekana i Dyrektora Instytutu. Odznaczony Zotym Krzyem Zasugi i Zot Odznak PWr. Z on Beat (z domu Lewask, biologiem), ma troje dzieci i szecioro wnuczt. Lubi turystyk, sport i rekreacj. Staymi towarzyszami ycia rodziny s przygarnite psy. Stara si stosowa maksym Benjamina Franklina: U innych ludzi naley poszukiwa zalet, a wad u siebie.

Doktorat hc dla prof. Janusza Szafrana

3 lipca br. prorektor PWr ds. nauczania prof. Janusz Szafran odebra dyplom doktora honoris causa niemieckiego Uniwersytetu Ottona von Guericke (Otto-von-Guericke-Universitt) w Magdeburgu.
Przyznana godno jest wyrazem uznania dla jego dorobku naukowego i zasug na polu wsppracy dydaktycznej. Jej przejawem jest realizowany przez uczelnie wrocawsk i magdebursk program podwjnych dyplomw (Doppeldiplom). Kolejni czterej absolwenci odebrali przy tej okazji swoje podwjne dyplomy. PWr gocia w zwizku z tymi wydarzeniami licznych przedstawicieli Otto-vonGuericke-Universitt na czele z rektorem uniwersytetu prof. Klausem E. Pollmannem i dziekanem Wydziau Elektrotechniki i Technologii Informacyjnych prof. Zbigniewem Styczyskim, a take wicekonsula generalnego Niemiec Michaela Morgensterna. Promotorem przewodu doktorskiego honoris causa by prof. Gnter Wollenberg. Prof. Janusz Szafran jest pitym doktorem hc tej uczelni mianowanym przez jej senat. Uroczysto obejmowaa szereg interesujcych wystpie. Prof. E. Kubica przypomnia tradycj wrocawskiej uczelni i wyzwania, jakie niesie globalizacja. Prof. K. E. Pollmann wyrazi nadziej, e poczenie si obu wsppracujcych uczelni otworzy im drog do europejskich pienidzy i przyspieszy drog ku wyynom. Sprzyjajcym czynnikiem w takich staraniach jest wsppraca z przemysem. Dla OvGU takim partnerem nr 1 jest firma Siemens dziaajca w Magdeburgu od XIX wieku. Wystpienie promotora przewodu doktorskiego honoris causa, prof. Gntera Wollenberga, podkrelao zarwno dokonania naukowe w dziedzinie technologii ukadw energetycznych, osignicia we wsppracy midzynarodowej, jak i na forum wydziaw elektrycznych rnych uczelni. Zwracajc si do nowego doktora hc prof. Andrzej Wiszniewski zacytowa myl Alberta Hubbarda, e niektrzy odnosz sukcesy dziki swej wiedzy, inni dziki swoim czynom, a niektrzy nieliczni dziki temu, jacy s. Twj sukces mona przypisa kademu z wymienionych wyej walorw, ale szczeglnie temu ostatniemu: caej Twojej spjnej osobowoci. powiedzia prof. Wiszniewski i doda, e To wyrnienie jest zaszczytem dla nas wszystkich. Stanie si ono dla nas czym w rodzaju dodatniego sprzenia, ktre przyczyni si do powstania trwaej, silnej i sucej oglnemu rozwojowi wsppracy.

Prof. Gnter Wollenberg, prof. Klaus E. Pollmann, prof. Zbigniew Styczyski i dr hc prof. Janusz Szafran w momencie wrczania dyplomu doktorskiego.

28

nr 204

Fot. K. Mazur

Wydarzenia Gratulacje od prof. Wojbora A. Woyczyskiego

17 lipca 2006 Cze Janusz, Gratulacje z okazji honorowego doktoratu na Uniwersytecie w Magdeburgu. Jak pewnie wiesz, kontynuujesz najlepsze tradycje polsko-magdeburskie, ktre sigaj X wieku. Nasz wity Wojciech (w. Adalbert praski wito obchodzimy w najbliszy czwartek) studiowa w Magdeburgu w latach 970 - 980 u w. Adalberta (magdeburskiego), ktry tam by biskupem. Ale z magdeburczykami musisz te by ostrony [:-)] bo w roku 1000, ju po zaoeniu biskupstwa poznaskiego i pocztkowym podporzdkowaniu go arcybiskupstwu w Gnienie, cesarz Otton uwizi w Magdeburgu biskupa poznaskiego Ungera zmuszajc go do uznania wyszoci arcybiskupa magdeburskiego. Z drugiej strony przychodzi na myl historia z czasw nowszych, czyli uwolnienie Pisudskiego i Sosnkowskiego z twierdzy magdeburskiej w listopadzie 1916 r., co oczywicie miao pozytywne rezultaty cho nie takie, jakie Kaiser Willi planowa. Serdecznoci i gratulacje raz jeszcze
Wojbor
Wojbor A. Woyczyski dyrektor Centrum Procesw Stochastycznych i Chaotycznych w Nauce i Technice (Center for Stochastic and Chaotic Processes in Sciences and Technology) Case Western Reserve University w Cleveland (Ohio, USA), absolwent Wydz. cznoci PWr (sawny rocznik 1966).

Prof. Janusz Szafran z on Beat i wnuczkiem

Prof. Janusz Szafran dzikowa wszystkim, ktrzy doprowadzili do nadania mu akademickiego wyrnienia. Przypomnia dorobek 7-letnich kontaktw z Uniwersytetem w Magdeburgu. Jako pocztkujcy dziekan Wydziau Elektrycznego nawiza owocn wspprac z tamtejszym dziekanem analogicznego wydziau prof. Zbigniewem Styczyskim. Rozpoczto rozmowy o moliwoci podwjnego dyplomowania studentw. Inicjatywa Doppeldiplom rozwija si, wkrtce osignie wiksz skal. Prof. Szafran widzi rdo sukcesu we wsppracy z szerokim gronem osb, dlatego dzikowa osobicie prof. A. Wiszniewskiemu, prof. E. Rosoowskiemu, prof. J. Iykowskiemu, dr hab. E. Rebizantowi, dr Z. Okraszewskiemu i dr K. Herlenderowi, a take swej onie Beacie za cierpliwie znoszon nieobecno ma.

Fot. K. Mazur

Podwjne dyplomy
W tym roku po raz trzeci nadano podwjne dyplomy O-v-G-U i Politechniki Wrocawskiej. Na jednej uczelni odbywa si egzamin dyplomowy, na drugiej wrczenia dyplomw. Uroczysto promocji odbywa si na przemian we Wrocawiu i Magdeburgu. Dziekan Wydziau Elektrotechniki i Technologii Informacyjnych O-v-G-U prof. Z. Styczyski przedstawi zebranym skal trudnoci, ktre trzeba byo przezwyciy przy wprowadzaniu w ycie programu. Barier byy na przykad niemieckie procedury uznawania zalicze i egzaminw,
wrzesie 2006

poniewa to nie dziekan, ale wykadajcy dany przedmiot profesor musi osobicie uzna wiedz studenta za wystarczajc. Dlatego przygotowania trway trzy lata. Znaczn pomoc uzyskano ze strony wczesnego prorektora prof. Jerzego witka. Wysiek nie poszed na marne. Nasi podwjni absolwenci potrafi sprawnie operowa technicznym jzykiem polskim i niemieckim, gdy zdali egzamin w obu jzykach. Walorem ich wyksztacenia jest te praktyczne dowiadczenie wsppracy z przemysem. Chodzi zwaszcza o Siemensa firm blisko wsppracujc z magdebursk uczelni i zainteresowan dwujzycznymi absolwentami. W tym roku mamy ich czterech: Mateusza Kozdb, Adama Kwanic, ukasza Mleczk i Wojciecha Stpaka. Tematy prac dyplomowych tych very successfull students (jak mwi rektor Pollmann) dotycz aktualnej problematyki.

Wicekonsul generalny RFN wyrazi inicjatorom zintegrowanych studiw uznanie i wdziczno. Podkreli, e jeszcze kilka lat temu nie byyby one moliwe. A i dzi w Zjednoczonej Europie s to studia wzgldnie rzadkie, bo pozostao wiele przeszkd formalnych. Wyrazi nadziej, e udana inicjatywa zostanie rozszerzona na dalsze kierunki ksztacenia, a czterem absolwentom yczy dobrego wykorzystania tego ogromnego handicapu, ktry uzyskali. Mgr Wojciech Stpak w imieniu absolwentw podzikowa polskim i niemieckim pracownikom uczelni, ktrych wysiek pozwoli studentom doj do udanego finau. Modzi ludzie zostali obdarowani koszulkami Uniwersytetu Ottona von Guericke. Muzyczn opraw uroczystoci przygotowa chr Consonanza, ktry odpiewa Gaudeamus igitur, Psalm radosny, Plurimos Annos i Od do radoci.
Maria Kisza

Dziekan i rektor (O-v-G-U) z podwjnymi absolwentami w koszulkach magdeburskiego uniwersytetu.

29

Fot. K. Mazur

Wydarzenia

Tryumf w Paryu

W dniach 25 i 26 sierpnia 2006 roku odby si w Cite Internationale Universitaire de Paris fina jubileuszowych Midzynarodowych Mistrzostw w Grach Matematycznych i Logicznych (MMwGMiL). Wzio w nim udzia 230 uczestnikw z 10 krajw: Belgii, Francji, Kanady, Luksemburga, Nigerii, Polski, Szwajcarii, Tunezji, Ukrainy i Woch, przy tym najliczniejsze byy reprezentacje modzieowe Belgii, FranKategoria Imi i nazwisko Miasto, szkoa/uczelnia/zawd miejsce cji, Polski, Szwajcarii i Woch .
CE (kl. 3 SP) CM (kl. IV SP) Beniamin Stecua Kamil Musia Kamil Rychlewicz Maks Brandt Ewelina Bednarz Tomasz Skalski Tomasz Ws Maciej Dulba Martyna Szczurowska Magorzata Mielczarek Patryk Drobiski Tomasz Dobrzycki Andrzej Dorobisz Piotr Godlewski Daniel Malinowski Radosaw Burny Krzysztof Dorobisz Maciej Machulec Baej Bauer Marcin Dublaski Aleksander Kubica Artur Hibner Sawomir Wjcik Micha Rams Micha Karwaski Bytom, SP 28 rem, SP 6 d, SP 172 Bolesawiec, SP 4 Wrocaw, SSP Optimum Wrocaw, SP 76 d, SP 65 Wrocaw, SP 1 Wrocaw, SP 91 Szczecin, SP 10 Bydgoszcz, G 50 Leszno, G 1 Krakw, G 2 Radom, G 23 Mikow, G 1 Pock, I LO Krakw, V LO Katowice, V LO Warszawa, XIV LO Krosno Odrz., I LO Bystra, V LO Bielsko-Biaa Bielsko-Biaa, AGH Krakw Wrocaw, redaktor Warszawa, IM PAN Warszawa, programista 1 2 4 5 15 1 2 3 12 37 1 2 3 5 18 1 4 5 6 8 9 8 14 2 13

C1 (kl. V-VI SP)

C2 (gimnazjum)

L1 (ponadgimnazj.)

L2 (studenci) GP (otwarta) HC (profesjonalici)

W skadzie liczcej 25 zawodnikw polskiej reprezentacji wikszo stanowili uczniowie szk podstawowych (SP), gimnazjw i licew byo ich a dwudziestu jeden. To wanie ta modzie zdobya a 10 medali (4 zote, 4 srebrne i 2 brzowe) w piciu kategoriach odpowiadajcych ich wiekowi i wyrnienia dla finalistw nalecych do pierwszej dziesitki. Uzyskany przez Polakw w paryskich finaach wynik jest najlepszy od 15 lat i wiadczy o wybitnych uzdolnieniach matematycznych i logicznych uczniw, ktrzy przebrnli gadko przez trzystopniowe eliminacje konkursu i jako najlepsi krajowi finalici zostali czonkami naszej reprezentacji. Wyrazy uznania i podziwu nale si rwnie naszemu zotemu medalicie w kategorii HC XII MMwGMiL z 1998 roku Michaowi Ramsowi, ktry w tej samej kategorii (profesjonalni matematycy i informatycy) zdoby tym razem srebrny medal mimo bardzo silnej konkurencji w najtrudniejszej ze wszystkich omiu kategorii.
nr 204

30

Wydarzenia Wydarzenia
W tabeli umieszczono list laureatw i wyrnionych finalistw XX MM w GMiL: Fina odbywa si w dobrych warunkach lokalowych i mia uroczyste zakoczenie w ogromnej sali audytoryjnej, gdzie laureaci i wyrnieni finalici otrzymali, na podium, dyplomy oraz raczej skromne nagrody w postaci multimedialnej Encyclopaedia Universalis oraz albumw. Warto doda, e tak duy sukces naszej reprezentacji by zaskoczeniem dla organizatorw finau i dla reprezentacji pozostaych krajw, ktre na tle Polakw wypady sabo, a zwaszcza najliczniejsza reprezentacja Francji. Zawodnicy i osoby towarzyszce zwiedzili przy okazji Pary, poniewa wyjazd na zawody mia charakter wycieczki turystyczno-krajoznawczej.
dr R. Rabczuk

Polska ekipa: doc. J. Grniak, dr hab. Marian Hotlo i dr R. Rabczuk z zawodnikami. Najmniejszy zawodnik w I rzdzie to Beniamin Stecua. Na prawo od niego Tomasz Skalski.

Przykady zada
Uwaga! Aby zadanie byo kompletnie rozwizane, naley poda liczb jego rozwiza i poda rozwizanie, jeli jest jedyne, albo dwa rozwizania, jeeli jest ich wicej ni jedno.
WYCIG NA CZAS (zadanie dla klas 5 i 6)

Czterech kolarzy: Alexy, Bruce, Carlo i Dawid startuje indywidualnie w wycigu na czas. Pierwszy start jest o godz. 8. ; pniej starty nastpuj po sobie w regularnych odstpach co 5 minut. Godziny przybycia na met s: 8 , 9 , 9 , 9 . Ten kolarz, ktry wystartowa tu przed Brucem i tu po Dawidzie, mia czas o 2 minuty gorszy od najszybszego. Alexy przyby na met przed Carlem. Poda klasyfikacj wycigu wiedzc, ze nie byo w nim rozstrzygni ex-aequo.
00 59 02 04 08

Doc. J. Grniak, dr R. Rabczuk i Marcin Maciski wrd uczestnikw mistrzostw.

PRODUCENT KARMELKW (zadanie dla licealistw)

Masa karmelkowa zostaa rozoona w dwch identycznych prostoktnych foremkach do ciasta, a nastpnie wysuszona. Maszyna do krojenia obnia si pionowo, aby poci zawarto foremek na kwadratowe karmelki. Z myl o dzieciach w drugiej foremce mas podzielono na mniejsze karmelki, jest ich za to o 2006 wicej.

Ile jest ogem karmelkw (obu rodzajw)?

Polski Komitet Organizacyjny Midzynarodowych Mistrzostw GMiL to kadra z Wydziau PPT PWr: doc. Janusz Grniak (przewodniczcy), dr Rocisaw Rabczuk (honorowy przewodniczcy), dr hab. Marian Hotlo (przewodniczcy jury), dziekan WPPT prof. J. Misiewicz, dyrektor Inst. Matematyki i Informatyki prof. Zbigniew Olszak. Sekretarzem komitetu jest mgr Monika Maciska.

Laureaci kategorii C1 (od lewej): Tomasz Skalski, Tomasz Ws i Maciej Dulba

wrzesie 2006

Wrd zotych medalistw jest 11-letni wrocawianin Tomasz Skalski ze szkoy podstawowej nr 76. Powany sukces odnis startujcy w tej samej konkurencji wiekowej 13-letni Maciej Dulba, syn dwojga pracownikw Instytutu Informatyki, Automatyki i Robotyki (I-6) Politechniki Wrocawskiej. Dr hab. in. Ignacy Dulba, prof. nzw. zajmuje si robotyk, a dr in. Iwona Karcz-Dulba automatyk. Ich syn znany w szkole jako Kalkulator nie ogranicza swoich zainteresowa do matematyki. Uprawia nawet karate. Uzyska zielony pas.

31

ycie studenckie

Pomoc psychologiczna dla studentw

jednak kopoty w relacjach z rwienikami niemiao, trudnoci w nawizywaniu kontaktw towarzyskich, lk i obawa przed negatywn ocen, nieumiejtno odnalezienia si w nowym miecie i rodowisku (w przypadku osb, ktre przyjechay na studia z innych miejscowoci) oraz kopoty w relacjach z pci przeciwn. Kolejna grupa problemw jest zwizana z uczelni i nauk. Szczeglnie trudny pod tym wzgldem jest okres sesji, kiedy nieumiejtno radzenia sobie ze stresem W lutym br. powstao Biuro Porad Psychologicznych dla studentw Politechniki Wrocawskiej. Ma ono wiadczy nieodpatn i profesjonaln pomoc wszystkim potrzebujcym jej studentom. Kolejki do psychologa w poradniach zdrowia psychicznego lub innych placwkach s bardzo dugie na wizyt czsto trzeba czeka 3-4 tygodnie, a wizyta w gabinecie prywatnym wie si z kosztami, ktre dla wielu studentw s barier nie do pokonania. Politechnika Wrocawska postanowia wic wyj naprzeciw potrzebom swoich studentw i udostpni im darmow pomoc na uczelni. Studenci mog korzysta z pomocy psychologicznej zarwno podczas spotka w cztery oczy w gabinecie, gdzie w bezpiecznej i przyjaznej atmosferze maj okazj porozmawia o swoich trudnociach lub, jeli wol kontakt bardziej anonimowy, porozumie si przez poczt elektroniczn. Uruchomiono rwnie telefon zaufania, pod ktrym peni dyury psycholog. Oczywicie tre rozmw oraz wszystkie dane personalne s poufne i znane jedynie psychologowi. Pomys okaza si strzaem w dziesitk, bo zainteresowanie studentw przeszo oczekiwania wszystkich zaangaowanych w tworzenie projektu. Studenci rnych lat i kierunkw zaczli zgasza si szukajc dla siebie wsparcia i pomocy. Spektrum zgaszanych problemw jest bardzo szerokie. Do najczstszych nale Pomoc psychologiczna wiadczona jest przez psychologa pani Magdalen Senderowsk Kontakt z psychologiem: Gdzie: Budynek D-5 pokj 26 Dyur: Wtorek od 13 do 15 oraz w indywidualnie umwionych terminach Telefon: 320 4321 e-mail: psycholog@pwr.wroc.pl Koordynator projektu: Micha Skalny specjalista ds. studentw w Dziale Studenckim

Ile osb skorzystao z Poradni Psychologicznej?

Spotkania indywidualne: 123 godziny Liczba osb objtych pomoc: w czasie spotka indywidualnych ok. 90 osb, w czasie dyurw ok. 70 osb, porady przez telefon lub Internet ok. 150 osb. mocy w rozwizywaniu rnych osobistych problemw. Do najczstszych nale problemy rodzinne konflikty z lub midzy rodzicami, uzalenienie od alkoholu jednego lub obojga rodzicw, trudnoci finansowe, rozwd lub odejcie ktrego z rodzicw, czasem mier kogo wanego i bliskiego, rozstanie, wyjazd z rodzinnego domu, czasem przemoc fizyczna i/lub psychiczna. Wiele osb przychodzi z nadziej, e naucz si, jak sobie radzi z niskim poczuciem wasnej wartoci, z dokami, w ktre wpadaj, stanami depresyjnymi, kiedy dominuje smutek, przygnbienie, poczucie braku sensu i celu w yciu. Szukaj pomocy, bo trapi ich liczne objawy i niepokoje, a rozmowa z przyjacielem ju nie wystarcza. Przychodz do gabinetu z oczekiwaniem pomocy, porady, konsultacji, czasem z gotowoci do podjcia psychoterapii, szukaj sposobw rozwizania swoich problemw i odpowiedzi na trapice je pytania. Ale s te osoby, ktre pragn pracowa nad wasnym rozwojem lub ktre chc same siebie lepiej pozna, aby mc peniej wykorzystywa swoje moliwoci. Niejednokrotnie po pomoc zgaszaj si rwnie studenci innych wrocawskich uczelni, co dowodzi tylko, jak due jest zapotrzebowanie na tego typu pomoc.

skutkuje nawet pojawieniem si objaww nerwicowych. S to na przykad kopoty ze snem i apetytem, trudnoci z koncentracj uwagi i zapamitywaniem, jak rwMagdalena Senderowska Psycholog nie dolegliwoci somatyczne: nerwoble, poczucie cigego zmczenia, ble gowy, dolegliwoci ze strony ukadu pokarmowego itp. Studenci czsto borykaj si rwnie z poczuciem rozczarowania studiami, kiedy ich wyobraenie i oczekiwania dotyczce wybranego kierunku nie pokrywaj si z rzeczywistoci lub gdy nie czuj si na siach, eby sprosta stawianym im wymaganiom. Nie w tym rzecz ebym ja, czy inni w ciebie wierzyli. Ponadto zgaszajce si Ty sam musisz w siebie uwierzy! do mnie osoby szukaj po-

32

nr 204

ycie studenckie
tem jest, e w 1987 roku organizacja zostaa oficjalnie zatwierdzona przez Komisj Europejsk, a dzi skupia ju okoo 60.000 studentw zgrupowanych w ponad 180 lokalnych sekcjach ESN w caej Europie. Dziaaj oni na szczeblu lokalnym, krajowym i midzynarodowym. W lutym tego roku do ESN doczya rwnie Politechnika Wrocawska tworzc pierwsz tak sekcj we Wrocawiu. W Polsce organizacja dziaa ju na 21 uczelniach. Pierwszym sprawdzianem dla nowo powstaej organizacji byy tzw. Dni Wstpne, ktre co roku odbywaj si w formie oficjalnego spotkania studentw zagranicznych z pracownikami Dziau Wsppracy Midzynarodowej i koordynatorami wydziaowymi oferujcymi im materiay informacyjne. Z inicjatywy ESN i Dziau Wsppracy Midzynarodowej poszerzono w tym roku program Dni Wstpnych o projekcj filmu o Politechnice Wrocawskiej, zwiedzanie miasta, imprez integracyjn oraz wsplny obiad. Przyjezdni studenci mogli rwnie liczy na przywiezienie z lotniska i pomoc w zaatwieniu niezbdnych formalnoci w domu studenckim czy dziekanacie. O tym, e projekt zakoczy si sukcesem, najlepiej wiadcz sowa samych studentw, ktrzy z wdzicznoci wyraali si o swoich polskich przewodnikach i o zorganizowanej pomocy, jak uzyskali podczas pierwszych dni we Wrocawiu. Dziaalno ESN to rwnie imprezy cykliczne, spotkania integracyjne i kulturowe, wycieczki i wiele innych ciekawych wydarze o zasigu krajowym i europejskim. Sekcja ESN-PWr bawia si wraz ze studentami Erasmusa na oglnopolskiej imprezie ESN Ski Night Fun w Krakowie organizowanej przez ESN-UJ. Prawdziwie midzynarodowe towarzystwo studentw Erasmusa z caej Polski miao okazj do nawizania kontaktw i zawierania znajomoci podczas zwiedzania kulturalnej stolicy Polski i uczestniczc w biaym szalestwie w pobliskim Sieprawiu. Niektrzy z nich, szczeglnie ci z Hiszpanii i Portugalii, nie tylko pierwszy raz zjedali na nartach, ale nawet po raz pierwszy widzieli nieg!!! Podobne imprezy odbywaj si cyklicznie take w innych miastach Polski. Ostatnia z nich miaa miejsce w Poznaniu, teraz moe przyjdzie kolej na Wrocaw. W rodowisku ESN jest szeroko dyskutowany projekt Rzecznikw Boloskich dotyczcy promocji Procesu Boloskiego, a realizowany w porozumieniu z Parlamentem Studentw Rzeczpospolitej Polskiej. Inn ciekaw inicjatyw jest karta ESN ID dostpna dla wszystkich, ktrzy skorzystali jako studenci z programu wymiany Socrates-Erasmus (lub innego programu), przebywaj aktualnie na wymianie lub s czonkami sekcji ESN. Upowania ona do wielu atrakcyjnych zniek w klubach, pubach, restauracjach, kinach, hotelach, kafejkach internetowych i takswkach. Od przyszego roku sekcja zamierza uruchomi rwnie projekt Mentor, ktry pozwoli kadej przybywajcej na wymian osobie przydzieli polskiego studenta pomocnego nie tylko w rozwizywaniu wszelkich problemw, ale i w nauce podstaw jzyka polskiego! Mimo swej krtkiej historii sekcja ESN na Politechnice ju zaznaczya swoj obecno na szczeblu krajowym i midzynarodowym. Prezydent ESN-PWr Karol Kardach reprezentowa j na oglnopolskim zjedzie (National Platform) w Katowicach (17-19 lutego 2006 r.) i na dorocznym Annual General Meeting of ESN (AGM), ktre jest walnym zgromadzeniem przedstawicieli wszystkich europejskich sekcji i w ktrym bierze udzia ponad 300 osb. Sekcja ESN-PWr ma rwnie swoj stron internetow www.esn.wroc.pl i biuro (w budynku D5, pok.14) zapraszamy wszystkich studentw, ktrzy chc wczy si w dziaalno tej organizacji. Biuro otwarte jest take dla osb, ktre wyjedaj na wymian i chciayby dowiedzie si czego wicej o studiach, ktre umoliwia program Socrates/Erasmus.
Agata Miniewicz

Erasmus Student Network

By rok 1987, godzina 23.00. Dwch studentw ostatniego roku prawa na jednym z mniej znanych belgijskich uniwersytetw z oywieniem dyskutowao o swoich wraeniach z zagranicznego wyjazdu. By on wynikiem studenckiej wymiany zrealizowanej dziki rozpocztemu wanie programowi Socrates/Erasmus. Ich entuzjazm sprawi, e postanowili przeduy swoj przygod z Socratesem nawizujc na wasnej uczelni kontakty z przyjedajcymi z zagranicy studentami. Byli skonni pomaga im w aklimatyzacji w obcym kraju, w zaatwieniu wszelkich formalnoci i w organizowaniu rnego rodzaju imprez. I tak przy drugim tego wieczoru Leffe Blond zrodzia si idea Erasmus Student Network organizacji studenckiej, ktrej dziaalno polega na udzielaniu pomocy oraz reprezentowaniu interesw studentw z zagranicy. To, czy opisana wyej historia jest prawdziwa, nie ma wikszego znaczenia. Fak-

Dni Wstpne odbywaj si w formie oficjalnego spotkania studentw zagranicznych z pracownikami Dziau Wsppracy Midzynarodowej i koordynatorami wydziaowymi.

Fot. K. Mazur
wrzesie 2006

33

Co do czytania

KSIKI, ktre polecamy...

Midzygrze. Dzieje i architektura
Elbieta Trocka-Leszczyska Oficyna Wydawnicza Politechniki Wrocawskiej Wrocaw 2006 712 str., cena ok. 120 z Obszerna i bardzo starannie wydana monografia zainteresuje na pewno wszystkich wielbicieli Kotliny Kodzkiej, a zwaszcza okolic Midzygrza. Pierwsza jej cz powicona jest historii regionu i rozwojowi tytuowej miejscowoci. Pocztki Midzygrza sigaj XVI wieku, gdy ziemia kodzka zostaa wczona do posiadoci Habsburgw. Pocztkowo bya to osada lena, ktr zamieszkiwali drwale i wglarze (wyrabiajcy wgiel drzewny). W kocu XVIII w. staa si bardziej znana dziki malowniczemu wodospadowi i ptniczemu kocikowi na grze Iglicznej. Gwatowny rozwj Midzygrze przeywao od poowy XIX wieku, kiedy now wacicielk okolicznych ziem zostaa ksina Marianna Oraska, ona Fryderyka Henryka Albrechta Hohenzollerna. Zauroczona piknem grskich krajobrazw chciaa udostpni je rwnie innym. Z jej inicjatywy wybudowano wiele drg, koowych i turystycznych, pierwsze pensjonaty i gospody. Chtnie budowano wwczas domy podobne w charakterze do architektury alpejskiej, z ozdobnymi galeriami. W latach siedemdziesitych XIX wieku z polecenia ksinej wzniesiono na Hali pod nienikiem schronisko zwane Szwajcark (od pierwszego gospodarza Szwajcara). Ksika zawiera bardzo bogaty materia ilustracyjny; s tam zarwno archiwalne mapy, pocztwki i zdjcia, jak i oryginalne projekty i rysunki inwentaryzacyjne zabytkowych budowli. Omwiono typy miejscowej zabudowy wiejskiej i uzdrowiskowej, a zasadnicz cz opracowania stanowi szczegowa charakterystyka ponad 90 obiektw Midzygrza i okolic domw mieszkalnych, pensjonatw i kociow. Opisano take wodospad, zapor wodn, i cmentarz i nieistniejc ju wie widokow na nieniku. Opracowanie zaopatrzono w streszczenia po niemiecku i angielsku. Ogrom pracy wykonanej nad ksik dobrze ilustruj liczby: bibliografia i rda 443 pozycje i 1242 ilustracje. W aneksach do opracowania zawarto wykaz polskich i niemieckich nazw (geograficznych, miejscowoci, drg i ulic, pensjonatw itp.) oraz kroniki i artykuy dokumentujce histori Midzygrza. Szczeglnie ciekawe s dokumenty znalezione w puszkach wie kocielnych podczas kolejnych remontw. (km)

Rektor i Senat Politechniki Wrocawskiej

serdecznie zapraszaj na

INAUGURACJ ROKU AKADEMICKIEGO 2006/2007

oraz

uroczysto nadania Profesorowi Alanowi R. Katritzkiemu tytuu doktora honoris causa Politechniki Wrocawskiej
Uroczysto odbdzie si 2 padziernika 2006 roku o godzinie 11:00 w Auli Politechniki Wrocawskiej Wybrzee St. Wyspiaskiego 27

Wystpienie inauguracyjne Rektora prof. Tadeusza Lutego Przyjcie w poczet studentw immatrykulacja Wrczenie Nagrody Senatu Wrczenie Nagrody Rektora wyrnionym absolwentom Wystpienie zaproszonych goci Wykad inauguracyjny pt. Polska polityka naukowa w kontekcie nowych inicjatyw europejskich Profesora Krzysztofa Kurzydowskiego, Politechnika Warszawska, Ministerstwo Nauki i Szkolnictwa Wyszego Nadanie tytuu doktora honoris causa Profesorowi Alanowi R. Katritzkiemu Uroczysto uwietni Akademicki Chr Politechniki Wrocawskiej oraz Orkiestra Symfoniczna Zespou Szk Muzycznych im. Stanisawa Moniuszki w Wabrzychu pod dyrekcj Magorzaty Sapiechy-Muzio Dzie Inauguracji Roku Akademickiego 2006/2007 godz. 8:00 Msza w. w intencji spoecznoci akademickiej Politechniki Wrocawskiej i caego rodowiska akademickiego godz. 9:30 Otwarcie Centrum Naukowo-Badawczego (ul. Z. Janiszewskiego 8) godz. 11:00 Uroczysto Inauguracji godz. 18:00 - Koncert z okazji Inauguracji Roku Akademickiego (Aula Politechniki Wrocawskiej) Serdecznie zapraszamy do udziau w Mszy witej w Katedrze w. Jana we Wrocawiu na Ostrowie Tumskim, 2 padziernika 2006 r. o godz. 8, w intencji spoecznoci akademickiej Politechniki Wrocawskiej i caego rodowiska akademickiego Wrocawia. Msz odprawi Jego Ekscelencja Ks. Arcybiskup Marian Gobiewski, Metropolita Wrocawski. Homili wygosi Ks. Prof. Jzef Pater, J.M. Rektor Papieskiego Wydziau Teologicznego.

PROGRAM UROCZYSTOCI

34

nr 204

wrzesie 2006

35

36

nr 204