Professional Documents
Culture Documents
\
|
+ + + =
= |
.
|
\
|
+ + =
(b) Wypadkowa sia = 0.
1.3. R
Sia nacigu gwnego drutu, N, jest rwna
ciarowi karmnika i ptaka: N = Q. Sia ta rozkada
si na dwa druty nachylone pod ktem do
poziomu, przymocowane do dachu karmnika:
. Naprenie we wszystkich
trzech drutach wynosi zatem:
sin 2
1
N Q N = =
w drucie gwnym:
2
4
1
d
Q
= ;
w drutach pozostaych:
sin
2
)
4
1
)( sin 2 (
2
2
1
d
Q
d
Q
= = .
Warto zauway, e w przypadku gdy kt = 30, to naprenie we wszystkich trzech
drutach jest jednakowe, rwne
2
1
d
Q 4
= =
. W przypadku, gdy > 30, wwczas
, natomiast gdy < 30. <
1
>
1
1.4. R
Z treci zadania wynika, e linia AB jest pozioma. Przyjmujemy ukad wsprzdnych jak na
rysunku. W rwnowadze wszystkie siy rwnowa si. Rozwaymy punkty A i B
oddzielnie.
A: B:
: X
0 mg S : Y
0 S S : X
y 1
2 x 1
=
= +
0 Mg S : Y
0 S S
y 3
2 x 3
=
=
Po przeksztaceniu otrzymujemy:
Mg S
mg S
S S
S S
=
=
=
=
cos
cos
sin
sin
3
1
2 3
2 1
zatem:
=
tg
tg
M m
.
1.5. R
L
1
y
+
1.6. R
Wypadkowa sia dziaajca na kady odwanik musi by rwna zeru. Zatem: mg =N, oraz,
2
cos 2
N mg = gdzie N jest si nacigu linki, tak sam w kadym jej miejscu. Zatem
o
120 i
2
1
2
cos = =
.
1.7 R
Siy dziaajce odpowiednio na drut nachylony pod ktem i wynosz:
N
tg
mg
N
N N N
6 , 17
sin cos
36 , 14
cos
cos
2
2 1
=
+
=
= =
1.8. R
dla niewakiego prta:
tg G S
G
P L
= ,
cos
S =
gdy prt ma ciar Q: . tg
Q
G S ,
cos
Q
G
S
P L
|
.
|
\
|
+ =
+
=
2
2
1.9. R
tg
L
s
G S
L
s G
S
P L
= = ,
cos
1.10. R
Rysunek pokazuje siy dziaajce w punkcie C, w
ktrym znajduje si pooenie rwnowagi latarni
o ciarze Q. W kadym punkcie liny nacig jest
taki sam (N). Pocztek ukadu wsprzdnych
znajduje si w punkcie A.
Warunki rwnowagi s nastpujce:
0 cos cos :
0 sin sin :
= +
= +
Q N N Y
N N X
Wynika z nich, e:
=
'
oraz:
cos 2
Q
N = .
Kt mona wyznaczy z zalenoci
geometrycznych:
L CB AC
CB
x
AC
x
x x d
CB AC
CB AC
= +
= =
+ =
sin
Po przeksztaceniach otrzymujemy:
L
d
L
AC
d x
AC
L
x
AC
CB
x x d AC x CB x
AC
AC AC AC CB AC
=
=
= + = =
sin
,
Znajc kt moemy rwnie wyznaczy odlegoci x
AC
i y
AC
. Wsprzdna pooenia
rodka stou bdzie :
AC st
x x =
1.11. R
Przyjmiemy ukad wsprzdnych i oznaczenia jak na rysunku i rozwaymy siy dziaajce na
kady arbuz oddzielnie.
Rwnania rwnowagi:
arbuz grny arbuz dolny
0 cos :
0 sin :
= +
=
B
B A
S Q Y
S S X
0 cos :
0 sin :
= +
=
C B
E B
S S G Y
S S X
Z rwna rwnowagi mona wyznaczy siy reakcji podoa S
A
, S
C
i S
E
:
Q G S
tg Q S S S
Q
S
C
B E A
B
+ =
= = =
=
sin
cos
Kt wyznaczymy z zalenoci geometrycznych:
R r
R r D
+
= sin
1.12. R
Rozwamy oddzielnie ciaa M i m. Rysunki przedstawiaj przypadek szukania maksymalnej
wartoci masy m.
Rys. 1.12a Rys. 1.12b
Warunek rwnowagi ciaa M:
0 cos :
0 sin :
= +
= +
N Mg Y
S T Mg X
Maksymalna warto siy tarcia:
cos
2 2 2 2
Mg N T = =
Warunki rwnowagi:
0 cos :
0 sin :
1
1
= +
= +
N Mg Y
S T Mg X
Maksymalna warto siy tarcia:
cos
1 1 1 1
Mg N T = =
Po podstawieniu otrzymujemy:
sin sin cos cos
cos sin cos sin
2 1
1 2
= +
+ = Mg Mg Mg Mg
1.14. R
Rozwaymy przypadek maksymalnej
wartoci siy F. Rwnania rwnowagi
dla tego przypadku (rysunek) sa
nastpujce:
0 cos sin :
0 cos sin :
=
= +
Mg F N Y
F T Mg X
Wiedzc, e maksymalna sia tarcia: T , otrzymujemy: N =
( )
( )
sin cos
cos sin
cos cos sin sin
+
=
= + +
Mg
F
F Mg F Mg
Warto minimaln siy F otrzymamy wtedy, gdy sia tarcia bdzie skierowana w przeciwn
stron. Zatem:
( ) ( )
sin cos
cos sin
sin cos
cos sin
+
+
Mg
F
Mg
.
1.15. R
Na rysunkach przedstawiony jest przypadek maksymalnej siy F.
Opis ciaa na rwni
Opis rwni na podou
0 cos :
0 sin :
1
1
=
= + +
Mg N Y
T Mg S X
(1)
maksymalne tarcie:
1 1 1
N T =
0 cos sin sin :
0 sin cos cos :
2 1 1
2 1 1
= + +
= +
N Q N T S Y
T N T S S F X
(2)
maksymalne tarcie:
T
2 2 2
N =
Wyznaczajc S i T
1
z ukadu rwna (1) i wstawiajc je do (2), otrzymujemy:
( )
( )( ) Q Mg Mg Mg Mg Mg F
Q Mg Q Mg Mg
Q Mg Mg Mg Mg N
Mg Mg S
Mg T
Mg N
+ + + + + =
+ = + + =
= + + + =
+ =
=
=
2
2
1 1
2 2
1 1 2
1
1 1
1
sin cos cos cos 1 cos sin
cos sin
sin cos sin cos cos sin
cos sin
cos
cos
( )
Przypadek minimalnej siy F odpowiada przeciwnie skierowanym siom tarcia. Odpowiednie
wyraenia na warto siy otrzymamy zatem zmieniajc znaki we wszystkich wyrazach
wzorw, w ktrych wystpuj wspczynniki tarcia
1
i
2
.
1.16. R
|
|
.
|
\
|
+ =
=
2
2
1
L
R
W N
L
WR
N
sznurek
ciana
1.17. R
Ukad jest symetryczny wzgldem pionowej osi przechodzcej przez przegub i ciar Q. Siy
reakcji podoa bd zatem po obu stronach identyczne
i skierowane tak jak na rysunku. Skadowe pionowe si
R rwnowa ciar Q.
Q
Q
R
R Q
o
707 , 0
2
45 sin 2
= =
=
1.18. R
Niektre proste zadania ze statyki, szczeglnie polegajce na znajdowaniu pooenia
rwnowagi mona rozwiza korzystajc z tzw. twierdzenia o trzech siach, ktre w pewnym
stopniu zastpuje warunek zerowania si wypadkowej siy oraz wypadkowego momentu siy.
Twierdzenie o trzech siach: Jeeli na ciao sztywne dziaaj trzy siy o nierwnolegych
liniach dziaania, to rwnowaga jest moliwa wtedy, gdy:
a) linie dziaania tych si przecinaj si w jednym punkcie;
b) wielobok si jest zamknity, tzn. stanowi trjkt.
Zadanie powysze jest jednym z tego typu problemw. Sposb rozwizania pokazany jest na
rysunku:
Punkt D jest punktem, w ktrym przecinaj si linie dziaania trzech si: siy cikoci Mg i
dwch si dziaajcych na prt od strony podoa (siy reakcji podoa) N
1
i N
2
.
Z trjkta prostoktnego ABC, wiedzc e , mona wyznaczy: = BCA tg
CB
d
= .
Podobnie, z trjkta CBD: tg
DB
CB
= .
Z kolei, z trjkta CDA: ( )
2
90 cos
L
AD
o
= .
atwo zauway, e AD=d+DB. Zatem:
2
2
2
2
sin
2
1
sin
cos
2
2
sin
L
d
L
d
L
tg
d
d
=
(
+
=
+
= .
W rezultacie, otrzymujemy, e
3
2
L
d
= sin .
Znajc kt mona wyznaczy siy reakcji podoa:
tg
Mg
N
Mg
N
N N Mg N
= =
= =
1 2
1 2 2
,
sin
cos , sin
.
1.19. R
(a) Siy dziaajce na drabin to: sia cikoci i siy reakcji podoa (ciany i podogi).
Skadow pozioma siy reakcji podogi jest sia tarcia. Linie dziaania tych trzech si
przecinaj si w punkcie D (rysunek):
Z rysunku wynika, e:
cos
2
1
2
1
sin
sin
L CE DE
tg L AEtg DE
L AE
= =
= =
=
Z powyszych rwna mona wyznaczy kt :
tg
tg
L tg L
2
1
cos
2
1
sin
=
=
Kt zaley od siy tarcia. W przypadku granicznym tarcie bdzie maksymalne, tzn.
( ) y maks x maks
R R Tarcie
2 2
= =
Z warunku zerowania si wszystkich si mamy ponadto:
2
1
,
0
2
2
2 2 1
2 2
=
= =
= =
= =
tg
R
R
tg
mg R R R
mg R mg R
y
x
x x
y y
Skd wynika, e:
o
x
y
tg
N R R
N R
3 , 51
25 , 1
7 , 117
3 , 294
1 2
2
=
=
= =
=
(b) Warunki zerowania si wszystkich si zostay wyznaczone w punkcie (a) zadania:
mg R
R R
mg R
x
x
y
=
=
=
2
2 1
2
Pozostaje jedynie wyznaczy wypadkowy moment siy i przyrwna go do zera. Moment siy
wzgldem punktu A:
0
2
1
1
= AE R CE mg ,
gdzie:
cos
sin
L CE
L AE
=
=
Zatem, otrzymujemy wynik:
2
1
2 2
1
=
= =
tg
tg mg tg R mg
Jak wida, otrzymany wynik jest identyczny z warunkiem wyznaczonym metod trzech si.
1.20. R
Rysunek pokazuje wszystkie siy dziaajce na drabin.
ciana dziaa na drabin si R
1
prostopad do ciany (poniewa tarcie midzy cian i
drabin mona zaniedba). Podoga natomiast dziaa si R
2
, ktra jest wypadkow siy
poziomej R
2x
wynikajcej z istnienia tarcia midzy podog i drabin oraz skadowej pionowej
R
2y
.
Warunki rwnowagi:
a) wypadkowa wszystkich si musi by rwna zeru, zatem:
0 :
0 :
2
2 1
= +
=
y
x
R mg Mg Y
R R X
(1)
b) wypadkowy moment siy musi by rwny zeru;
Wypadkowy moment siy wzgldem punktu O (punktu oparcia drabiny o podog).
N H L
m M
H
g
R
L
H L
L
mg
L
Mg H R
15 , 147
3 2
cos
0 cos
3
cos
2
2 2
1
2 2
1
= |
.
|
\
|
=
=
=
(2)
Znajc R
1
, mona obliczy skadowe siy R
2
:
( ) N g m M R
N R R
y
x
9 , 882
15 , 147
2
1 2
= + =
= =
1.21. R
Skorzystamy z tego samego rysunku, co w zadaniu 1.19, z tym e czowiek bdzie znajdowa
si teraz wyej ni w poowie dugoci drabiny. Zamy, e czowiek wszed na wysoko h.
Teraz, warunki rwnowagi bd nastpujce:
Warunek zerowania si wypadkowej siy nie zmieni si, czyli bdzie taki sam, jak ukad
rwna (1) z zadania 1.19, z tym e teraz moemy obliczy maksymaln si R
2x
bezporednio, znajc wspczynnik tarcia, zatem:
N R R
N m M g R R
N g m M R
x
y x
y
16 , 353
16 , 353 ) (
9 , 882 ) (
2 1
2 2
2
= =
= + = =
= + =
Zmieni si natomiast warunek zerowania si cakowitego momentu siy wzgldem punktu O.
Bdzie on :
H
H L
ctg
L
H
L
H L
L
mg ctg Mgh H R
2 2
2 2
1
sin , cos
0 cos
3
=
=
=
=
Skd otrzymujemy: m H
H L Mg
H L
mg HR
13 , 10
3
2 2
2 2
1
=
= h
1.22. R
(a) Siy dziaajce na rurk pokazane s na rysunku (a):
Rysunek (a)
Warunki rwnowagi:
1. siy
, cos G R : Y
sin G T S : X
N
0
0
=
= +
gdzie maksymalna sia tarcia jest rwna: T . N =
2. moment siy wzgldem rodka walca
0 = Tr Sr
Rozwizujc powysze rwnania otrzymujemy ukad rwna:
cos
cos sin
G T S
G G S
= =
=
.
Std wynika, e 2 cos 2 sin = = tg i
(b) Aby skorzysta z twierdzenia o trzech siach musimy znale punkt przecicia linii
dziaania trzech nierwnolegych si. W tym przypadku bd to:
sia cikoci, G, sia nacigu tamy, S, oraz sia R, ktra jest wypadkow siy tarcia, T i siy
reakcji na si nacisku, R
N
(rysunki (a) i (b)).
Punktem, w ktrym przecinaj si linie dziaania tych si jest punkt M (rysunek (b)).
Rysunek b
Z zalenoci geometrycznych (Trjkt prostoktny MKL) wynika e:
r
ML
tg MOL
r
ML
tg MKL
= =
= =
,
2
,
Jednoczenie wiemy, e = =
N
T
tg , zatem:
2
2
= =
r
rtg
tg
1.23. R
Przykady dwch sposobw zawieszenia ciarkw przedstawiaj rysunki:
Ukad jest w rwnowadze jeli wypadkowy moment siy wzgldem punktu podparcia prta
jest rwny zeru, zatem:
0
3
2
3
1
2 = L mg L mg , co jest przedstawione na rysunku (a), oraz
0
3
1
6
1
2 = L mg L mg , co jest przedstawione na rysunku (b). Mona zaproponowa cay
szereg innych moliwoci zawieszenie ciarkw.
1.24. R
W przypadku, gdy prt ma mas M i jest on jednorodny, sia cikoci jest przyoona w
rodku prta. Mamy do dyspozycji n ciarkw. Zawiemy, jak pokazano na rysunku, x
ciarkw po prawej i y po lewej stronie prta.
Warunki rwnowagi bd nastpujce:
n y x
L ymg L L Mg L xmg
= +
=
|
.
|
\
|
0
3
2
2
1
3
2
3
1
,
gdzie moment siy liczymy wzgldem punktu podparcia prta. Po przeksztaceniu
otrzymujemy:
0
3
2
6
1
3
1
=
|
.
|
\
|
ym M xm
Po podstawieniu wartoci mas M i m:
5 2
0
30
2
6
1
30
1
=
=
y x
y x
.
X i y to iloci ciarkw, zatem mog by tylko liczbami naturalnymi. Minimalna ilo
ciarkw jest zdeterminowana przez y:
gdy y = 0, wwczas x = 5, cakowita ilo n = 5;
gdy y = 1, wwczas x = 3, cakowita ilo n = 4;
gdy y = 2, wwczas x = 9, cakowita ilo n = 11.
Szukanym rozwizanie jest zatem : jeden ciarek po lewej stronie i trzy po prawej.
1.25. R
Wskazwka: sia reakcji w punkcie A ma skadowe R
AX
i R
AY
, natomiast w punkcie B, gdzie
prt jest podparty, sia reakcji ma tylko skadow skierowana prostopadle do prta R
BY
.
. cos F R , P sin F
n
R
, P sin F
n
R
AX AY
BY
= + =
+
|
.
|
\
|
=
2
1 1
2
1 1
1
1.26. R
Przyjmujc oznaczenia i ukad wsprzdnych takie jak na rysunku:
otrzymujemy:
. 93 , 1
) 180 sin(
6 , 353
) 180 sin(
; 1 , 98 , ) 180 (
3 2
2 1
3
2 1
m
F
d F b F
e
N
F F
F
F
F F
tg
o
o
o
=
+
=
=
+
= =
+
=
1.27. R
Siy dziaajce na skrzyni pokazuje
rysunek. Minimalna sia potrzebna do
tego aby skrzyni przesun wynika z
warunkw rwnowagi:
( ) N g m M F
T F
5 , 4414
0
min
= + =
=
Aby skrzynia przy przesuwaniu si nie
przewrcia, wypadkowy moment siy
wzgldem prawej dolnej krawdzi musi by rwny zeru:
( )
( )
a m
a a
F
g m M
y
a
g m M Fy
> = =
+
=
= +
5 , 2
2 2
0
2
Tej skrzyni nie da si przewrci w ten sposb.
1.28. R
Skrzynia nie przewrci si na pochylni jeeli: = = = 9 , 36 , 75 , 0
2
max max
h
a
tg .
atwo rwnie sprawdzi, e tak duy kt nie jest potrzebny. Skrzynia bdzie si zsuwa ju
przy kcie speniajcym warunek: tg . = = 7 , 16 ,
min min
1.29. R
Siy dziaajce na skrzyni oraz krki przedstawiaj rysunki:
Warunki rwnowagi:
rwnia: 0 cos sin
1
= + + Q Q S
podwjny krek: 0
2 2 1 1
= R S R S
pojedynczy krek: F S =
2
2
Po przeksztaceniach otrzymujemy: ( ) cos sin 2
2
1
+ = Q
R
R
F .
1.30 R.
Siy wystpujce w ukadzie pokazuje rysunek:
Rwnowag belki zapewni spenienie rwna:
1) siy: (1)
0 sin :
0 cos :
= + +
=
BY
BX
R G mg S S Y
R S X
2) moment siy wzgldem punktu A
0
2
1
4
1
4
1
= + L R L G L S L mg
BY
,
zatem:
4
2G S mg
R
BY
+
= .
Po podstawieniu do rwna (1) mamy:
mg N
sin
G mg
S
G S mg G mg S sin S
< =
+
+
=
= + + +
526
3 4
2 3
0 2 4 4 4 4
Ten czowiek bdzie w stanie utrzyma belk w rwnowadze.
Siy reakcji podoa:
N R N R
BY BX
5 , 318 , 263 = = .
1.31.R
Aby obliczy siy dziaajce w poszczeglnych prtach kratownicy, naley najpierw obliczy
siy dziaajce na kratownic w punktach jej pocze z podoem. Kady prt ma dugo a.
Korzystajc z warunkw rwnowagi:
1) siy: , 0 : , 0 : = + =
EY AY AX
R R Y R F X
2) moment si wzgldem punktu A: 0 2 60 sin = a R Fa
EY
otrzymujemy:
4
3
, F R R F R
EY AY AX
= = =
W nastpnym kroku rozwaa si po kolei poszczeglne wzy, w takiej kolejnoci, aby w
wle maksymalnie dwie siy byy nieznane. Zawsze zakada si, e prty s rozcigane.
Wynik ujemny oznacza, e dany prt jest ciskany.
Tutaj mona zacz np. od wza A:
4
3
,
2
0 60 sin
0 60 cos :
2 1
1
1 2
F
S
F
S
S R
S S R A
AY
AX
= =
= +
= + +
2
,
2
0 30 sin 30 sin
0 60 cos 60 cos :
4 3
3 1
3 1 4
F
S
F
S
S S
S S S F B
= =
=
= + +
4
,
2
0 60 cos
0 60 sin :
6 7
7 6
7
F
S
F
S
S S
S R E
EY
= =
=
= +
2
0 60 sin 60 sin
0 60 cos 60 cos :
5
7 5
7 5 4
F
S
S S
S S S D
=
=
= +
1.32. R
Siy reakcji podoa: F R F R F R
B AY AX
2
2
, 2 ,
2
2
= = =
Siy w prtach:
F S S S F S
F S S S S F S
2
2
, 0 ,
2
2
, 0 ,
2
2
9 8 7 6
5 4 3 2 1
= = = =
= = = = =
1.33. R
(a)
rodek cikoci uku ley na jego osi symetrii (o y na rysunku):
Zatem, naley wyznaczy jedynie wsprzdn y
0
rodka
masy.
= = ydl
l
ydm
m
y
1 1
0
(1)
gdzie m jest mas uku, l - jego dugoci.
Element dugoci uku, dl mona wyrazi za pomoc kta :
dl = rd i cos =
r
y
.
Po podstawieniu do wzoru (1) otrzymujemy:
2
sin 2
sin
1
cos
1
2
2
2
2
2
0
r
r
r
rd r
l
y = = =
(b)
3 2 1
3
3 2
1
1
0
3 2 1
3 3
2
2 1
0
2
0
2
2
0
L L L
L
L L
L
L
l
y l
y
L L L
L L
L
L L
l
x l
x
i
i i
i
i i
+ +
+ +
= =
+ +
+ +
= =
(c)
Podzielmy mylowo trjkt na
poziome paski. rodek masy
kadego paska bdzie w jego
rodku, co oznacza, e rodek masy
caego trjkta musi znajdowa si
na rodkowej trjkta. Gdy zrobimy
to samo ale rwnolegle do
drugiego boku trjkta,
stwierdzimy e rodek masy
znajduje si na drugiej rodkowej
trjkta. Podobny wynik
otrzymamy, dzielc trjkt na paski
rwnolege do trzeciego boku
trjkta. Jedynym punktem
speniajcym jednoczenie wszystkie warunki jest punktem przecicia rodkowych trjkta.
(d)
cm cm y
cm cm x
7 . 10
15 25 20 25
3
1
25
2
1
30 25 5 . 12 20 25
75 . 18
15 25 20 25
30
2
1
30 25 10 20 25
0
0
=
+
+
=
=
+
+
=
1.34. R
rodek cikoci pkola znajduje si na jego osi
symetrii , czyli na osi x.
Oznaczmy jego odlego od pocztku ukadu
wsprzdnych przez x
0
(rysunek a). Masa
warstwy o gruboci dx jest rwna:
dx x r
r
m
dm
2 2
2
2
2
1
=
( )
3
4
3
2 2
2
3
2
2
0
r
r
r
x = =
Pkole zawieszone na nitce przymocowanej do naronika A (rysunek b) ustawi si tak, e
linia czca naronik i rodek masy S bd skierowane pionowo. Zatem kt pomidzy
krawdzi pkola a pionem, kt wyznaczymy z zalenoci:
3
4
0
= =
r
x
tg
1.35. R
Na budynek dziaaj siy: sia wiatru, ktra moe spowodowa przewrcenie budynku oraz
sia cikoci. Dodatkowo dziaa jeszcze sia reakcji podoa, przyoona wzdu caej
podstawy budynku przeciwstawiajca si tym siom. W obliczeniach stabilnoci budynku
wane jest, aby sia reakcji podoa "nie musiaa" zapobiega przewrceniu si budynku.
Istotne jest zatem, aby moment siy wiatru nie by wikszy ni moment siy cikoci liczony
wzgldem osi obrotu, czyli punktu O na rysunku.
(a)
Zgodnie ze wskazwk, si wywieran przez wiatr potraktujemy jako wypadkow dwch
si: siy F
w0
przyoonej w rodku szerokoci ciany bocznej wieowca, w poowie jego
wysokoci, oraz siy F
w1
przyoonej rwnie w poowie szerokoci ciany, ale na wysokoci
odpowiadajcej pooeniu rodka cikoci trjkta. F
w0
odpowiada sile wiatru, ktra nie
zmienia si wraz z wysokoci nad poziomem ziemi, natomiast F
w1
skadowej siy
zmieniajcej si od zera na poziomie ziemi do wartoci maksymalnej na wierzchoku domu.
( )
( ) N , m m
m
N
m
N
F
N , m m
m
N
F
w
w
7
2 2
1
7
2
0
10 21 0 70 200 1100 1400
2
1
10 54 1 70 200 1100
=
|
|
.
|
\
|
=
= =
Moment siy wiatru wzgldem punktu O:
Nm Nm ) , , , (
H
F
H
F
w w
7 7
1 0
10 182 10 3 133 21 0 100 54 1
3
2
2
= + = +
Moment siy cikoci wzgldem punktu O:
Nm
a
Q
7
10 280
2
=
Moment siy cikoci jest wikszy ni moment siy wiatru, zatem budynek jeszcze nie bdzie
si przewraca, ale jest ju blisko niebezpiecznej granicy. Zazwyczaj przyjmuje si
wspczynnik 2 jako minimalny czynnik bezpieczestwa.
1.36. R
Siy dziaajce na rk podczas trzymania przedmiotu w doni, w przypadku, gdy rka jest
zgita pod ktem 90
o
pokazuje rysunek (a), natomiast rysunek (b) przedstawia przypadek
135
o
:
(a) (b)
Sia F
M
jest si, z jak dziaa misie, natomiast F
K
- si wywieran przez ko ramienia.
Najprostszym sposobem obliczenia siy F
M
jest zastosowanie warunku zerowania si
momentu siy. Poniewa nie znamy siy F
K
, zatem najlepiej bdzie liczy moment siy
wzgldem punktu przyoenia tej siy.
Wprowadmy oznaczenia: x
0
= 5 cm, x
1
= 15 cm, x
2
= 35 cm, m = 2 kg, M = 5 kg.
Warunki rwnowagi w przypadku (a) i (b):
(a) (b)
( )
N
m
s
m
m kg m kg
F
Mgx mgx x F
M
M
2 , 402
05 , 0
81 , 9 35 , 0 5 15 , 0 2
0
2
2 1 0
=
+
=
=
N F
Mgx mgx x F
M
o o o
M
2 , 402
0 45 cos 45 cos 45 cos
2 1 0
=
=
Jak wida, w obu przypadkach sia wywierana przez misie jest taka sama.
1.37. R
Siy dziaajce w rozwaanym ukadzie, to oprcz si W
1
, W
2
i W
3
take sia mini
prostujcych F
M
oraz sia dziaajca na pity krg krzyowy krgosupa F
K
(rysunek).
Szukan jest sia F
K
. Aby j wyznaczy naley najpierw obliczy rwnie nieznan si
mini F
M
. Wyznaczymy j przyrwnujc do zera cakowity moment siy wzgldem pitego
krgu, oznaczonego na rysunku kolorem tym:
( ) ( ) ( )
( ) ( )
( )
( )
cos 74 , 2
208 , 0 48
cos 72 07 , 0 48 12 , 0 36 46 , 0
12 sin
cos cos cos
0 12 sin cos cos cos
3 2
3 2 1 1 3 2 2 3 3
3 2 3 2 1 1 3 2 2 3 3
W F
W
x x
x x x W x x W x W
F
x x F x x x W x x W x W
M
M
M
=
+ +
=
+
+ + + + +
=
= + + + + + +
Aby wyznaczy skadowe siy dziaajce na krgosup w miejscu pitego krgu,
przyrwnamy do zera cakowit si:
( )
( ) ( )
2 2
3 2 1
0 12 sin :
0 12 cos :
KY KX K
M KY
M KX
F F F
F W W W F Y
F F X
+ =
= + +
=
Po podstawieniu danych otrzymujemy, e obcienie krgosupa w czasie pochylania si pod
ktem 30
o
i 45
o
wynosi:
30
o
45
o
N W F
W F W F
K
KY KX
1600 64 , 2
38 , 1 , 25 , 2
=
= =
N W F
W F W F
K
KY KX
1410 35 , 2
70 , 1 , 63 , 1
=
= =
Jak wida, siy dziaajce na krgosup podczas pochylania si s due (okoo piciokrotnie
wiksze ni w postawie wyprostowanej). Jeli dodatkowo czowiek trzyma co w rkach
obcienie ronie (naley odpowiednio zwikszy si W
2
).