Opracowane gwnie na podst http://we.pb.edu.pl/~kpo/ins_lato/es_wyklad4.pdf , wiki , elektrody i prezentacji dr Swatowskiej 1.

Co kryje si pod pojciem odnawialnych rde energii, ktre z nich jest obecnie najbardziej eksploatowane na wiecie, a ktre w Polsce?

Do najczciej spotykanych rde energii odnawialnej zaliczamy energi wodn oraz pyww wodnych i falowania wody, energi uzyskiwan z biopaliw i biogazu i biomasy, energi geotermaln, energi soneczn i energi wiatru. Odnawialne rda energii - rda energii, ktrych uywanie nie wie si z dugotrwaym ich deficytem - ich zasb odnawia si w krtkim czasie. Przeciwiestwem ich s nieodnawialne rda energii, czyli rda, ktrych wykorzystanie postpuje znacznie szybciej ni naturalne odtwarzanie. W Polsce procent udziau energii odnawialnej w cakowitej wynosi 10,4% w 2010 r.
2. Co to jest efekt fotowoltaiczny?

Zjawisko fotowoltaiczne (efekt fotowoltaiczny) - zjawisko fizyczne polegajce na powstaniu siy elektromotorycznej w ciele staym pod wpywem promieniowania wietlnego. W zwizku z tym naley do zjawisk fotoelektrycznych wewntrznych. Zjawisko to jest wykorzystywane w ogniwach fotowoltaicznych, ktre coraz czciej zastpuj inne rodzaje rde energii.
3. Jak zbudowane jest ogniwo soneczne i jak dziaa?

Baterie soneczne (ogniwa fotowoltaiczne) s to urzdzenia elektroniczne, ktre wykorzystuj zjawisko fotowoltaiczne do zamiany wiata na prd elektryczny. Kade mae ogniwo wytwarza may prd, ale dua ilo ogniw, wzajemnie poczonych jest w stanie wytworzy prd o uytecznej mocy. Ogniwa s zbudowane z krystalicznego krzemu domieszkowanego warstwami lub z cienkich warstw pprzewodnikw, zwykle uwodnionego krzemu

amorficznego odpowiednio domieszkowanego (czasami arsenku galu). Sprawno ogniw w laboratoriach wynosi okoo 15%, natomiast stosowanych komercyjnie 4 - 8% Zjawisko fotoelektryczne wewntrzne inaczej fotogalwaniczne znalazo zastosowanie w ogniwach fotoelektrycznych powszechnie zwanych bateriami sonecznymi. Na rysunku pokazano budow typowego ogniwa krzemowego. Takie ogniwo wykonuje si z pprzewodnika typu p (wicej jest w nim dziur ni swobodnych elektronw) pokrytego warstw pprzewodnika typu n (przewaaj w nim swobodne elektrony) o gruboci tylko 1mm, a wic wystarczajco cienk, aby mc atwo przepuci wiato dochodzce do warstwy zaporowej. Pochonite fotony wiata wybijaj elektrony z sieci krystalicznej i staj si swobodne, a jednoczenie tworz si dziury. Pod wpywem wewntrznego pola elektrycznego w warstwie nastpuje dyfuzja czyli przejcie dziur do obszaru p pprzewodnika, a elektronw do obszaru n. Elektrony, ktre przeszy do obszaru n aduj t cz pprzewodnika ujemnie, natomiast dziury aduj obszar p pprzewodnika dodatnio. Pomidzy obiema czciami pprzewodnika powstaje wic rnica potencjaw. Jeli obszary p i n poczymy przewodem na zewntrz ogniwa, to popynie prd w kierunku przeciwnym do kierunku przewodzenia diody.

4. Metody diagnozowania jakoci ogniw. Np. za pomoc Aparatury do pomiaru charakterystyk prdowo-napiciowych ogniw sonecznych
wraz z oprogramowaniem I-V Curve Traser for Solar Cells Qualification, v. 4.1.1

5. Najwaniejsze parametry oceny jakoci ogniw, co to s ich charakterystyki I-V (na bazie jakiego modelu s wyznaczane)?

Parametry: Moc max Moc idealna Prd zwarcia Isc Napicie obwodu otwartego Uoc FF (fill factor)= moc max/moc idealna (im warto FF jest blisza 1 ,tym bardziej ksztat ch-ki jest zbliony do prostokta) Wydajno mocy konwersji

6. Rodzaje ogniw fotowoltaicznych, materiay bazowe.

7. Sprawnoci obecnie produkowanych ogniw fotowoltaicznych.

Dla krzemu: sprawnoci w produkcji masowej ok. 14 17% - sprawnoci laboratoryjne ok. 25% -sprawno ogniw p-si jest 1-3% nisza od ogniw m-si - sprawno ogniw na krzemie amorficznym jest nisza od 10% i mog by wykonywane na najtaszych podoach z najgorszej jakoci krzemu w cienkiej warstwie

8. W jaki sposb mona zwiksza sprawno ogniw sonecznych? stosowa kolektory z koncentracj optyczn, czyli wykorzystujce promieniowanie soneczne
rozproszone, ktre w naszych warunkach najczciej wystpuje.

poprzez modyfikacje warstwy aktywnej (uywanie nowych zwizkw do budowy panelu i modyfikacje struktury fizycznej) Moliwo zmniejszenia wspczynnika odbicia wiata (zy parametr, charakterystyczny dla Si) poprzez modyfikacj ogniw za pomoc warstwy antyrefleksyjnej tzw. ARC.

Szczeglnie atrakcyjnym rozwizaniem jest poczenie kolektorw termicznych z fotowoltaicznymi w jeden system, poniewa wikszo budynkw potrzebuje zarwno ciepa, jak i energii elektrycznej. W tym przypadku powierzchnia pochaniajca kolektorw cieplnych jest uformowana czciowo z ogniw sonecznych, ktre przetwarzaj cz promieniowania w energi elektryczn, promieniowania pozostae za okoo 50% promieniowania przeksztacane jest w ciepo uytkowe. Chocia w rezultacie tego poczenia sprawno kolektorw fotowoltaicznych ulega czciowemu zmniejszeniu, to jednak w sumie instalacje takie pozwalaj cznie spoytkowa do 60% promieniowania sonecznego oraz s bardziej efektywne gdy wykorzstywana jest wsplna powierzchnia dla kolektorw cieplnych i fotowoltaicznych.

nowe ogniwa dziaaj z tak du sprawnoci na zasadzie innowacyjnego pomysu mianowicie skadaj sie z trzech warstw czciowo przepuszczalnych, ktre umoliwiaj "absorpcj" energii sonecznej na konkretnych warstwach i w sumie ponad 50 % wzrost dotychczasowej maksymalnej sprawnoci

9. Zastosowanie ogniw przykady. Lampki ogrodowe, zegarki, kalkulatory, zasilanie domw w energi elektryczn

10. Z jakich elementw skadaj si systemy fotowoltaiczne?

Systemy fotowoltaiczne skadaj si z: Panele soneczne wytwarzaj prd elektryczny bezporednio z promieniowania sonecznego Regulator adowania nadzoruje poziom prdu adowania akumulatora Akumulator- gromadzi uzyskan energi do pniejszego uycia Przetwornica zmienia prd stay w prd zmienny

System fotowoltaiczny skada si z moduw, paneli lub kolektorw fotowoltaicznych, oraz elementw dostosowujcych wytwarzany w ogniwach prd stay do potrzeb zasilanych urzdze. Gdy system jest przewidziany do dostarczania energii elektrycznej w nocy, konieczne jest stosowanie odpowiedniego systemu magazynowania energii (akumulator) wyprodukowanej cigu dnia. Jeeli system zasila urzdzenie staoprdowe potrzebny jest kontroler napicia. Do zasilania z systemu fotowoltaicznego urzdze zmiennoprdowych konieczne jest uycie falownika. Potrzebna jest take odpowiednia konstrukcja kierujca moduy lub panele w kierunku Soca oraz zabezpieczajca przed kradzie.

11. Uwarunkowania lokalizacji systemw PV wpyw temperatury i zacienienia na parametry eksploatacyjne ogniw. ??

12. Sposoby gromadzenia energii w systemach PV. Wymienniki , akumulatory 13. Poziom fotowoltaiki w Polsce. Raczkuje 14. Fotowoltaika na wiecie.

15. Obecne ceny produkcji ogniw oraz energii fotowoltaicznej. Co to s systemy hybrydowe?

Wyrnia si trzy podstawowe konfiguracje systemw fotowoltaicznych: - wolnostojce, - hybrydowe - doczone do sieci. Systemy hybrydowe Systemy hybrydowe s kombinacj panelu fotowoltaicznego i innego systemu wytwarzania energii takiego, jak np. generator spalinowy, gazowy lub wiatrowy. Dla zapewnienia efektywnego wykorzystania rnych sposobw wytwarzania energii systemy hybrydowe maj zazwyczaj bardziej skomplikowane ukady kontrolne ni systemy wolnostojce. Dziki wykorzystaniu dodatkowego rda energii panel fotowoltaiczny w systemie hybrydowym moe by mniejszy ni w analogicznych systemie wolnostojcym. Dlatego w niektrych przypadkach system hybrydowy moe by taszy. Odnonie cen nic nie znalazam.