You are on page 1of 2

Organelle komórkowe

Komórka – podstawowa, najmniejsza jednostka budulcowa i funkcjonalna organizmu


pełniąca wszystkie jego funkcje: wydalanie, wydzielanie, rozmnażanie, oddychanie,
odżywianie, a także ruch i transport.

Cytoplazma -żółtko bezbarwne ,ciągliwe, bezzapachowe, bezsmarowa


substancja(podobna do białka jaj) na terenie cytoplazmy znajdują się składniki plazmatyczne
komórki. Skład chemiczny woda do90% , białka , tłuszcze , cukry, rożnego rodzaju jony.
Wykazuje ruchy pulsacyjne, rotacyjne, cyrkulacyjne. W wyniku ruchów transportowanesa
sybstanmcje z jednej komórki do drugiej
Funkcje cytoplazmy: transport, środowisko wielu reakcji chemicznych, jest materia komórki
w której zawieszona jest organella

Cytoplazma podstawowa jest wypełniającą komórki substancją o pozornie jednolitej


strukturze, mogącą przyjmować różną postać od cieczy do galaretki (żelu). W niektórych
typach cytoplazmy (np. u pierwotniaków) można zaobserwować wyraźnie rozróżnienie na
dwa obszary:

• przylegającą do błony komórkowej ektoplazmę


• "bardziej wewnętrzną" endoplazmę.

Reticulum endoplazmatyczne:
Retikulum endoplazmatyczne, siateczka śródplazmatyczna, siateczka
wewnątrzplazmatyczna, ergastoplazma, ER - wewnątrzkomórkowy i międzykomórkowy
system kanałów odizolowanych od cytoplazmy podstawowej błonami (membranami)
biologicznymi. Tworzy nieregularną sieć cystern, kanalików i pęcherzyków. Siateczka
śródplazmatyczna jest szczególnie rozbudowana w komórkach, w których zachodzi
intensywna synteza białek.

Rozróżnia się dwa typy retikulum:

• Retikulum endoplazmatyczne szorstkie - charakteryzujące się obecnością licznych


rybosomów, osadzonych na jego zewnętrznej powierzchni.
• Retikulum gładkie - niezwiązane z rybosomami, stąd jego nazwa - gładkie. Jest
odpowiedzialne m. in. za syntezę tłuszczów - tworzenie sferosomów.
Funkcje ER:

• synteza białek (szorstkie) i tłuszczów (gładkie)


• uczestniczy w przemianach węglowodanów
• przeprowadza unieczynnianie toksyn i leków (szczególnie w komórkach wątroby).
• pozwala na szybkie transporty wewnątrzkomórkowe (cytoplazma jest w nim rzadsza)
• dzieli cytoplazmę komórki na przedziały (kompartmenty), co pozwala na
przeprowadzenie w różnych przedziałach reakcji, które przeszkadzałyby sobie
wzajemnie.

W procesie wirowania frakcjonującego lizatu komórkowego błony retikulum


endoplazmatycznego tworzą frakcję mikrosomalną.

Struktura ta (reticulum endoplazmatyczne) została odkryta w latach 40-tych XX w. przez


Claude'a i Portera przy pomocy mikroskopu elektronowego. Zobaczyli oni złożony,
trójwymiarowy system błon elementarnych tworzących: kanaliki, cysterny i niewielkie
wakuole. Całość nazwano siateczką śródplazmatyczną. Ta skomplikowana struktura jest
niezwykle powszechna u Eucaryota (nie występuje jedynie w dojrzałych erytrocykach
ssaków).W komórkach prokariotycznych nie występuje. ER jest organellum dynamicznym i
jego rozwój zależy od wieku komórki, jej stanu czynnościowego i pełnionych w organizmie
funkcji. Całość tworzą cienkie (5-6 nm) błony o niewyraĽnie trójwarstwowej strukturze.
Błony ER, w przeciwieństwie do błony komrkówej, nie są spolaryzowane. Z chemicznego
punktu widzenia retikulum składa się z lipidów (35-52% masy) oraz z białek (48-65%) masy.
Błony siateczki śródplazmatycznej występują w dwóch zasadniczych postaciach: siateczki
wewnątrzplazmatycznej szorstkiej ( retikulum endoplazmatyczne granularne, w skrócie
ERg ); w preparatach mikroskopowych pojawiają się ziarnistości, ponieważ do powierzchni
błon przytwierdzone są liczne rybosomy; siateczki wewnątrzplazmatycznej gładkiej
( retikulum endoplazmatyczne agranularne, w skrócie ERa ), na której błonach nie występują
rybosomy. Funkcję ER można przedstawić następująco: zwiększa powierzchnię wewnętrzną
komórki; umożliwia jednoczesne przeprowadzenie obok siebie różnych procesów, często
wzajemnie się wykluczających procesów biochemicznych np. wymagających innego pH,
innego stężenia jonów Ca2+ itd.; tworzy kanały wewnętrznej "łączności" pomiędzy różnymi
strukturami; resyntetyzuje: białka (ERg), sterydy (szczególnie ERa), tłuszcze, uczestniczy w
przemianach węglowodanów; przeprowadza unieczynnianie toksyn i leków (szczególnie w
komórkach wątroby); resytetyzuje triglicerydy obojętne - odtwarza je z pochłoniętych kropli
kwasów tłuszczowych i glicerolu; we wszystkich typach komórek mięśniowych nazywana
jest siateczką sarkoplazmatyczną i uczestniczy w nich w przekazywaniu bodĽców do wnętrza
komórki, umożliwiając w ten sposób skurcz miofibryli; w komórkach nerwowych występują
skupienia ERg otaczające wolne rybosomy; odbywa się w nich intensywna biosynreza białka.

You might also like