Ognik szkarłatny

Pyracantha coccinea

WYSTĘPOWANIE:
Ognik szkarłatny na stanowiskach naturalnych występuje na południu Europy (Włochy), poprzez
Krym, Kaukaz, aż do Azji Mniejszej. Jest gatunkiem bardzo zmiennym, w uprawie oprócz odmian z
czystego gatunku ( "Kasan" , "Lalandei") spotyka się najczęściej mieszańce ognika szkarłatnego z
gatunkami azjatyckimi ( "Orange Glow"). W Polsce gatunek bardzo popularny i od lat sadzony i
uprawiany.

CHARAKTERYSTYKA:
Ognik szkarłatny jest krzewem zwykle dorastającym do 2-3 metrów wysokości. Nie przycinany
rośnie swobodnie, osiągając szerokość do 2 metrów. Jest silnie ciernisty. W młodości długopędy są
szarawo owłosione, z licznymi cierniami bocznymi. Krótkopędy na końcu są także bardzo ostro
zakończone.

Ognik jest krzewem półzimozielonym. Liście są wąskolancetowate, do 4-5 cm. długości. Po bokach
są lekko karbowane lub piłkowane, na końcu tępo zakończone. Są ciemnozielone, skórzaste, z
wierzchu błyszczące, zaś od spodu jaśniejsze, matowe, w młodości owłosione.

Budowa kwiatu jest charakterystyczna dla rodziny różowatych (Rosaceae). Kwiaty zebrane są w
dość duże baldachy, pojedynczy kwiat ma 8 mm średnicy, jest biały. Kwitnie na przełomie maja i
czerwca. Owoce pojawiają się od końca sierpnia i mogą utrzymać się na krzewie przez całą zimę, co
wprowadza do ogrodu więcej koloru. Owoce zebrane są w baldachy lekko przewieszające się.
Pojedynczy owoc jest kulisty, średnicy 6-7 mm. Do złudzenia przypomina jarzębinę. W zależności
od odmiany przyjmują barwę od żółtej, przez pomarańczową, aż po jasno i ciemno czerwoną.

WYMAGANIA
Ognik jest bardzo szeroko rozpowszechniony i chętnie uprawiany w krajach o cieplejszym klimacie
niż Polska a zwłaszcza o łagodniejszych zimach. Właśnie mroźne i ostre zimy są najgroźniejsze dla
krzewów rosnących u nas. Jeśli przemarzną należy jest przyciąć do żywej tkanki, na wiosnę
zregenerują się i wypuszczą nowe pędy, regeneracja następuję jednak powoli. Dlatego ważne jest
aby sadzić go w miejscach osłoniętych od wiatrów, zimą można także osłonić je matą słomianą.
Starsze krzewy niezbyt dobrze znoszą przesadzanie. Dlatego sadzić należy osobniki młode, po
wyjęciu z pojemnika najlepiej na miejsce stałe. Wymaga gleb dość żyznych, gliniastych lub
piaszczysto-gliniastych, zasobnych w próchnicę. Dość dobrze czuje się w miastach i na skwerach
osiedlowych, nie jest wymagający jeśli chodzi o wodę, wykazuje znaczną wytrzymałość na suszę.
Preferuje stanowiska słoneczne i ciepłe.

ZASTOSOWANIE:
Zastosowanie ognika jest bardzo szerokie. Dostępne na polskim rynku odmiany charakteryzują się
dużą tolerancją na mrozy, a więc z powodzeniem możemy je sadzić prawie w całej Polsce ( na
obszarach Polski północno-wschodniej zalecana jest osłona krzewów zimą). Jest bardzo
dekoracyjny zarówno w okresie kwitnienia jak i owocowania. Od jesieni jest bardzo chętnie
odwiedzany przez ptaki, które także zimą korzystają z dostępności owoców tegoż gatunku. Sadzić
należy go pojedynczo lub w niewielkich grupach jedno lub wielogatunkowych. Bardzo ładnie
prezentują się obok siebie ogniki kilku odmian ( o owocach żółtych, pomarańczowych, czerwonych).
Komponując je z innymi gatunkami można dobrać rośliny o różnym kolorze i kształcie owoców.
Bardzo ładnie prezentują się także żywopłoty z ognika. Można jest formować lub pozwolić im
swobodnie rosnąć. Jeśli zrobimy mu odpowiednie rusztowanie i będziemy odpowiednio prowadzić to
doskonale może służyć do osłaniania murów i parkanów. W tym celu gałęzie należy prowadzić
płasko wzdłuż ściany, w niedługim czasie zrobi się zwarty parawan.

ODMIANY:
Z ciekawszych i najbardziej cenionych odmian cisa należy wymienić:
» 'Soleil d'Or' - szeroko rozrastający się krzew, owoce złocistożółte. Jest dość odporna na choroby i
mróz. Z tego też względu jest bardzo często i chętnie sadzona, jedna z najpiękniejszych odmian
ognika. (zdjęcie z prawej)

» 'Red Column' - dorasta do 2 metrów wysokości. Pędy są dość sztywne, wyprostowane. Owoce
intensywnie czerwone, bardzo licznie występujące.

» 'Orange Glow' - wyprostowany krzew, dorastający do 3 metrów, szeroko się rozgałęziający.

Owoce ma pomarańczowoczerwone. Owocuje bardzo obficie, dośc odporny na choroby. (zdjęcie z
lewej)

Odmiany 'Kasan' i 'Lalanderi' obecnie są bardzo rzadko uprawiane ze względu na duża wrażliwość
na choroby, zwłaszcza na parcha.

UWAGI:
Ognik należy do tej samej rodziny co jabłoń, grusza ( rodzina Rosaceae) dlatego też jest bardzo
chętnie i często atakowany przez bardzo groźne choroby drzew owocowych. Chodzi o parcha jabłoni
i zarazę ogniową. Obie tez choroby są chorobami kwarantannowymi tzn. wymagają bezwzględnego
zwalczania i niszczenia roślin porażonych nimi. Dlatego też bezwzględnie nie można rozmnażać
ognika z nasion. Najlepszą i najbezpieczniejsza metoda jest rozmnażanie wegetatywne, pobieranie
sadzonek lub zrazów z osobników zdrowych i obficie owocujących.