Propagacja wielodrogowa sygnau radiowego

Pawe Kuakowski Linie radiowe 2006 www.kt.agh.edu.pl/~brus/linie_radiowe

1

Plan wykadu
1. Wprowadzenie zjawisko propagacji wielodrogowej, modele kanau radiowego 2. Strefy odbicia w przsach linii radiowych - gbokoci zanikw w zale noci od rodzaju terenu - wyznaczanie stref odbicia dla przse linii radiowych - sposoby unikania lub zmniejszania gbokoci zanikw wielodrogowych 3. Systemy wieloantenowe MIMO 4. Analiza wielodrogowej propagacji fal radiowych - Ray Tracing
2

Propagacja wielodrogowa w terenie otwartym - outdoor multipath propagation

Propagacja wielodrogowa wewntrz budynkw - indoor multipath propagation

Modele kanau radiowego

LoS (Line-of-Sight) NLoS (Non-Line-of-Sight) model Rayleigha - propagacja wielodrogowa, - brak fali bezporedniej, - nie istnieje promie o mocy znaczco wikszej od pozostaych model Ricea (model Rayleigha + fala bezporednia)

Strefy odbicia w przsach linii radiowych

Linie radiowe wybr wysokoci zawieszenia anten

Pierwsza strefa Fresnela:

r1 =

d1 d 2 d

Wybr wysokoci zawieszenia anten zale y od: wysokoci przeszkd terenowych, wzgldnej krzywizny Ziemi z uwzgldnieniem wspczynnika nasilenia refrakcji, rozmiaru pierwszej strefy Fresnela okrelajcej przestrze propagacji fali radiowej.
7

Linie radiowe interferencja fal odbitych

Fale radiowe docierajce od anteny nadawczej do anteny odbiorczej : fala bezporednia fale propagujce przez wy sze warstwy atmosfery fale odbite od powierzchni Ziemi

Gbokoci zanikw
Typ terenu Gboko zanikw [dB]

Gsty las Pojedyncze drzewa, krzewy Wysokie trawy Niskie trawy Gadka powierzchnia Ziemi lub morza

0-2 2-5 5 - 10 10 - 20 20 - 40
9

Wspczynnik nasilenia refrakcji

10

Wyznaczanie stref odbicia

11

Wyznaczanie stref odbicia

Granice strefy odbicia : DI = d nI DG = d nG

DI, DG - odlegoci granic strefy odbicia od ni szej anteny d dugo przsa h1 wysoko zawieszenia ni szej anteny h2 wysoko zawieszenia wy szej anteny

12

Wyznaczanie stref odbicia

13

Wyznaczanie stref odbicia

nI = 1

1 h1 = ... = h h1 + h2 1+ 1 h2

nG = 1 1+

1 h1 h2

= ... =

h1 h1 + h2

DI = d

h1 h1 + h2

DG = d

h1 h1 + h2

14

Wyznaczanie stref odbicia

15

Wyznaczanie stref odbicia

16

Wyznaczanie stref odbicia

17

Wyznaczanie stref odbicia

18

Wyznaczanie stref odbicia

Uwzgldnienie : nachylenia terenu przesaniania stref odbicia

odbicia.cpp i odbicia.exe na stronie www

19

Wyznaczanie stref odbicia

Procedura powtarzana dla ka dego prostego odcinka przsa radiowego : obrt ukadu i obliczenie nowych wsprzdnych sprawdzenie przesaniania strefy sprawdzenie odbicia

20

Wyznaczanie stref odbicia

21

Wyznaczanie stref odbicia

22

Wyznaczanie stref odbicia

Strefy odbicia : 3.33 5.00 km, 7.78 7.90 km, 16.36 16.66 km
23

Wyznaczanie stref odbicia

Strefy odbicia : 4.78 5.00 km, 16.05 16.92 km

24

Wyznaczanie stref odbicia

Strefa odbicia : 16.00 17.00 km

25

Sposoby unikania lub zmniejszania gbokoci zanikw wielodrogowych

1. Regulacja wysokoci zawieszenia anten 2. Zwikszenie kta inklinacji przsa radiowego 3. Zwikszenie ktw elewacji obu anten 4. Osonicie anteny przed fal odbit 5. Wykorzystanie polaryzacji wertykalnej fali radiowej w przsach znajdujcych si nad zbiornikami wodnymi 6. Zastosowanie odbioru zbiorczego

26

Pozytywne aspekty propagacji wielodrogowej - systemy wieloantenowe MIMO (Multiple Input Multiple Output)

27

Systemy MIMO

Tradycyjny system radiokomunikacyjny :

28

Systemy MIMO
System (1,1) :

y ( f ) = h( f ) x ( f ) + n
gdzie: f czstotliwo sygnau radiowego y(f) sygna wyjciowy h(f) transmitancja kanau radiowego x(f) sygna wejciowy n poziom szumu

29

Systemy MIMO
System wieloantenowy :

30

Systemy MIMO
System wieloantenowy :

31

Systemy MIMO
System (m,m) :

Y ( f ) = H m m ( f ) X ( f ) + N
f = const

Y = H mm X + N

X H 1 Y
32

Systemy MIMO
Zao enia :
1. Transmitancje poszczeglnych kanaw nie zmieniaj si albo zmieniaj si powoli. 2. Wskie pasmo czstotliwoci charakterystyki (transmitancje) kanaw s niezale ne od czstotliwoci. 3. Charakterystyki kanaw s znane w odbiorniku. 4. Transmisja odbywa si w rodowisku z du iloci obiektw odbijajcych i rozpraszajcych nadawane sygnay. 5. Odlegoci pomidzy poszczeglnymi antenami nadawczymi i odbiorczymi s rwne co najmniej /2. 6. Szum jest typu AWGN (Additive White Gaussian Noise)

33

Przepustowo systemu MIMO

System (1,1) : System (m,m) :

= log 2 (1 + SNR )
= log 2 (det( I m +
SNR HH * )) m

- wspczynnik wykorzystania pasma [b/s/Hz]

SNR redni stosunek mocy sygnau do mocy szumu na zaciskach anteny odbiorczej Im macierz jednostkowa mm H* macierz H sprz ona i transponowana

Wspczynnik wykorzystania pasma mo e wzrosn nawet m-krotnie

34

Ray Tracing
- metoda analizy propagacji wielodrogowej w rodowisku indoor

35

Ray Tracing

36

Ray Tracing

37

Ray Tracing

38

Ray Tracing

39

Ray Tracing

40

Ray Tracing

41

Ray Tracing

42

Ray Tracing

43

Ray Tracing

44

Ray Tracing

45

Ray Tracing

46

Ray Tracing

47

Ray Tracing
Transmitancja kanau radiowego :

H = H 1 + H 2 + ... + H n
Transmitancja pojedynczego promienia radiowego :
j 2 rn

H n = Gn P R i
i
P wektor polaryzacji anteny nadawczej,

rn

Gn zysk anteny nadawczej na kierunku transmisji,

R1 - Ri wspczynniki odbicia dla n-tego promienia, rn dugo drogi pokonywanej przez n-ty promie radiowy, dugo fali nonej.
48

Ray Tracing
- podsumowanie 1. Analiza mo liwych drg propagacji midzy anten nadawcz i odbiorcz 2. Odbicie fali radiowej : dwie polaryzacje fali r ne wspczynniki odbicia wspczynniki odbicia zale ne od kta padania fali radiowej i przenikalnoci dielektrycznej paszczyzny odbicia 3. Ograniczenie liczby odbi fali radiowej 4. Inne zjawiska : rozproszenie, dyfrakcja 5. Superpozycja (sumowanie) fal radiowych w odbiorniku
49

Dzikuj za cierpliwo

www.kt.agh.edu.pl/~brus/linie_radiowe

50