Podzia chorb skry Ze wzgldu na etiologi, mona podzieli choroby skry na bakteryjne, grzybicze, pasoytnicze, wirusowe, autoimmunologiczne, alergiczne,

uwarunkowane genetycznie, wywoane czynnikami fizykalnymi, zawodowe, osutki polekowe. Ze wzgldu na charakter wykwitw pierwotnych lub typ zmian skrnych wyrnia si dermatozy: rumieniowe, rumieniowo-zuszczajce, grudkowe, choroby pcherzowe, uszczyc i choroby uszczycopodobne. Ze wzgldu na charakterystyczny obraz mikroskopowy zostay wyodrbnione ziarniniaki, nowotwory zoliwe, choniaki. Ze wzgldu na skonno do zajmowania poszczeglnych struktur wyrniono: choroby bon luzowych, choroby naczyniowe skry, zaburzenia barwnikowe, choroby gruczow potowych, ojowych, wosw i paznokci. Wyrniamy: Albinizm (bielactwo) - brak pigmentu w skrze, tworach skrnych, wosach i tczwce oka. Chorzy nie majcy pigmentu w skrze s wraliwi na dziaanie promieni sonecznych, maj bardzo jasn skr, biae wosy, rzsy i brwi. Dziecko z albinizmem rodzi si rowawe, co jest spowodowane przewitywaniem naczy krwiononych. Tczwka ich oka jest bezbarwna, przewiecaj przez ni naczynia krwionone, co nadaje oku czerwon barw. Albinizm wywoany jest przez brak enzymu tyrozynazy przeksztacajcego prekursor melaniny w barwnik melanin. Warunkuje go gen recesywny homozygotyczny. Cech t zaliczamy do genetycznych anomalii pigmentacji, ktra jest niekorzystna dla osobnika. Atopowe zapalenie skry, zwane te egzem, wypryskiem atopowym, lub wierzbiczk jest chorob zaliczan do chorb atopowych, psychosomatycznych. Skra chorego pod wpywem substancji dranicych, alergenw lub pewnych pokarmw (jajka, mleko, biako pszenicy, czekolada, truskawki), traci barier ochronn zbudowan z lipidw i pada ofiar innych szkodliwych substancji pochodzenia zewntrznego. Gwnymi objawami atopowego zapalenia skry s zaczerwienienie i sucho skry, jej swdzenie i skonno do nawrotowych zakae bakteryjnych. Zmiany najczciej lokalizuj si na zgiciach okciowych i kolanowych, na twarzy i szyi, ale mog obejmowa cae ciao. Choroba Bowena (ac. morbus Bowen) - posta raka przedinwazyjnego (carcinoma in situ) skry; pojedyncze lub mnogie ogniska, dobrze odgraniczone od skry zdrowej, brunatnawej barwy, o hiperkeratotycznej lub gadkiej powierzchni. Choroba Dariera (ac. keratosis follicularis, dyskeratosis follicularis) - rzadka, genetycznie uwarunkowana choroba skry, spowodowana zaburzeniem rogowacenia w obrbie mieszkw wosowych i poza nimi. Zmiany dotycz skry, paznokci i bon luzowych. Choroba Hecka (ac. hyperplasia epithelialis mucosae oris) - choroba skry, objawiajca si zmianami grudkowymi w obrbie bon luzowych jamy ustnej. Choroba Rittera - cika choroba skry wystpujca gwnie u noworodkw, zapalenie pcherzowe i zuszczajce skry noworodkw, efekt dziaania wytwarzanej przez gronkowca zocistego egzotoksyny epidermolitycznej - eksfoliatyny. Toksyna ta powoduje powstawanie rozlegych pcherzy, zuszczanie naskrka i odsanianie skry waciwej na duych przestrzeniach. Choroba Webera-Christiana (choroba Pfeifera-Christiana-Webera) - choroba, bdca jedn z postaci zapalenia tkanki tuszczowej (posta samoistna). Ciemieniucha - czsta przypado wystpujca u niemowlt wkrtce po urodzeniu w postaci nadmiernie zuszczania si owosionej skry gwki. Mog te tworzy tawe uski; miejsca te nie swdz. Nie jest grona. Przyczyn s przejciowe zaburzenia w pracy gruczow ojowych, ktre mijaj koo 3. miesica ycia. Najczciej zwalcza si j za pomoc codziennego mycia gowy szamponem i nacierania skry oliwk lub

wazelin. Czyrak - ropne zapalenie okoomieszkowe z wytworzeniem czopa martwiczego, ma posta z pocztku guzka, potem krosty, spowodowane zakaeniem gronkowcowym. W przypadku mnogich czyrakw stosuje si termin czyraczno (ac. furunculosis). Dermatofity ? grzyby atakujce wycznie skr, paznokcie i wosy. Maj rzadk zdolno do rozkadania keratyny. Zakaenie nastpuje przez kontakt z chorymi zwierztami (np. winka morska, mysz, bydo) lub ludmi (porednio przez uywanie wplnych butw, skarpetek itp). Choroby wywoywane przez dermatofity: grzybica powierzchowna, grzybica woszczynowa ? moe pozostawi trwae wyysienie lub wosy mog by matowe i poamane, grzybica gboka ? nastpuje przez kontakt z chorymi zwierztami, grzybica stp ? wystpuje najczeciej i rozwija si w przestrzeniach miedzypalcowych. Drodyca to grzybicza infekcja skry, bon luzowych, paznokci i wyjtkowo rzadko infekcja uoglniona. Choroba ta najczciej jest wywoana drodakami chorobotwrczymi z rodzaju Candida. Drodyc rozpoznaje si gwnie poprzez badania mikroskopowe i hodowlane. Erythema gyratum repens jest to rzadko wystpujcy skrny marker nowotworw narzdw wewntrznych. W kadym przypadku istnieje konieczno poszukiwania nowotworu. Erytroplazja Queyrata - posta raka przedinwazyjnego skry; pojedyncza odgraniczona zmiana, sinoczerwonej barwy, o gadkiej, byszczcej powierzchni, zlokalizowana na odzi prcia. T jednostk chorobow uwaa si za szczegln posta choroby Bowena, lub okrela jako chorob Bowena odzi prcia. Grzybice, mikozy - grupa wysoce zaraliwych chorb zakanych ludzi i zwierzt wywoywana przez mikroskopijne grzyby. Do zakaenia si grzybic moe doj w wyniku kontaktu z chorym czowiekiem, lub zwierzciem a take przez kontakt z przedmiotami, ktrych uywa chory. Rodzaje grzybic skrnych: upie pstry, Grzybice skry gadkiej, Grzybice skry owosionej gowy, Grzybica paznokci Kurzajki (Brodawki) - mae, przypominajce pcherze lub odciski narola wywoane przez wirusa brodawczaka ludzkiego HPV. Najczciej wystpuj na skrze, zwaszcza okolicach doni i stp, pojawiaj si take na luzwkach, jak i narzdach pciowych. Liszaj paski (ac. lichen planus) to przewleka choroba skry i paznokci czsto rwnie bon luzowych cechujca si powstaniem drobnych czerwonych grudek, ktre nierzadko wywouj silny wid. Miczak zakany (molluscum contagiosum) - choroba wywoywana przez wirus z grupy ospy (Poxvirus), objawiajca si zmianami na skrze o charakterze twardych woskowobiaych guzkw. Zesp Peutza-Jeghersa - charakteryzuje si plamami melanocytowymi w okolicach warg i policzkw oraz obecnoci polipw w przewodzie pokarmowym (gwnie o typie hamartoma). Polipy mog wystpowa w kadym odcinku przewodu pokarmowego, ale najczciej dotycz jelita cienkiego. Ujawniaj si zwykle u modych dorosych, u ktrych bywaj przyczyn krwawienia z odbytnicy, niedokrwistoci, a nawet wgobienia jelit. Pleniawkami nazywa si powierzchown infekcj bony luzowej jamy ustnej drodakiem. Wystpuj one w jamie ustnej, na jzyku i na podniebieniu w postaci biaych plamek przypominajcych cite mleko. Pojedyncze plamki mog zlewa si w wiksze wysepki, niekiedy tworzy si jednolita biaa warstwa grzyba, ktry jest przyczyn pleniawek. W niektrych przypadkach zakaenie moe przej na przeyk, krta, tchawic i oskrzela. Pokrzywka (ac. Urticaria) - jest to niejednolity zesp chorobowy, w ktrym wykwitem pierwotnym jest bbel pokrzywkowy, charakteryzuje si obrzkiem, zabarwieniem

rowym lub porcelanowobiaym. Zmiana skrna powstaje szybko i ustpuje bez pozostawienia ladw po kilku - kilkunastu godzinach. Zwykle towarzyszy temu wid. Bble s rnej wielkoci uoone symetrycznie. Ppasiec (ac. Herpes zoster) to ostra wirusowa choroba zakana, ktrej czynnikiem wywoujcym jest wirus varicella zoster. Jest to ten sam wirus, ktry wywouje osp wietrzn. Czciej zapadaj na ppasiec osoby dorose, a zachorowalno wzrasta z wiekiem. Schorzenie wystpuje u osb, ktre przebyy w przeszoci osp wietrzn i u ktrych doszo do reaktywacji utajonego zakaenia w zwojach czuciowych lub zakaenie nastpio w wyniku zetknicia si z chorym na wietrzn osp. Pcherzyca - to grupa schorze autoimmunologicznych, ktrych wiodcym objawem jest tworzenie si pcherzy rdnaskrkowych, ktrych powstawanie jest uzalenione od utraty pocze midzy komrkami naskrka (lub komrek nabonka wielowarstwowego bony luzowej), wskutek dziaania przeciwcia skierowanych przeciwko czsteczkom wicych te komrki. Rogowacenie mieszkowe (Keratosis pilaris), choroba skry, polegajca na nadmiernym rogowaceniu uj mieszkw wosowych. Wok nich pojawiaj si grudki przymieszkowe, opatrzone czopem rogowym. Skra pokryta hiperkeratotycznymi grudkami jest sucha i szorstka, sprawia wraenie tarki, przypomina trwa "gsi skrk". Najczciej wystpuje na koczynach. Choroba ta moe by dziedziczna lub moe by wywoana niedoborem witaminy A. Rumie guzowaty (Erythema nodosum) - s to due ostrozapalne, bolesne, czerwone guzy lokalizujce si najczciej po stronie wyprostnej podudzi, ale pojedyncze guzy mog wystpowa rwnie na udach i przedramionach. Nie podlegaj rozpadowi, ustpuj bez pozostawiania blizn. Czsto s objawem innych chorb lub jako nadwraliwo na leki. Chorobie towarzyszy temperatury i ble stawowe. Rumie wielopostaciowy (erythrema multiforme, EM) - zesp nadwraliwoci na rnorodne czynniki (infekcyjne, chemiczne, leki) o rnym nasileniu. W zalenoci od przebiegu rozrnia si trzy formy: erythrema multiforme minor, Zesp StevensaJohnsona, Zesp Lyella Rybia uska nabyta (ac. Ichtyosis acquisita) - naley do zespow paraneoplastycznych. Charakteryzuje si uoglnionym nadmiernym rogowaceniem z towarzyszcym tworzeniem si rybiopodobnych usek na skrze. Pojawia si w starszym wieku. Nasilenie zmian koreluje dodatnio z rozwojem nowotworu. Czsto towarzyszy nowotworom narzdw wewntrznych (m.in. raki puc) oraz chorobie Hodgkina. Ra to najpowaniejsza choroba skry wywoana przez paciorkowce. Jest ostrym stanem zapalnym skry i tkanki podskrnej charakteryzujcym si wysok temperatur ciaa i szybkim przebiegiem. Ra moe powodowa powane zaburzenia oglnoustrojowe. Skra pergaminowa (skra pergaminowata i barwnikowa) - bardzo rzadkie schorzenie dziedziczone autosomalnie recesywnie, spowodowane genetycznym defektem polimerazy DNA ? skutkiem czego dochodzi do niereperowanych uszkodze DNA w komrkach skry naraonych na dziaanie promieni UV. Tocze rumieniowaty ukadowy - choroba autoimmunologiczna. System odpornociowy uszkadza tkanki oraz komrki wasnego organizmu. Dochodzi do uszkodzenia skry, staww, nerek, serca, puc, mzgu. Trdzik chlorowy - dermatologiczny zesp chorobowy zwizany z ekspozycj na dioksyny. Skra twarzy i maowin usznych jest nieregularnie wzniesiona, na niej stwierdza si wystpowanie licznych zaskrnikw, tworzcych stwardniae skupienia i zgrubienia. Gruczoy ojowe s poszerzone, ich ujcia s zaczopowane przez masy rogowo-ojowe, istnieje tendencja do tworzenia torbieli ojowo-rogowych. Trdzik modzieczy (Acne vulgaris), choroba skry, ktrej pocztek wystpuje w wieku

pokwitania. Zaskrniki i grudki, popularnie nazywane pryszczami, s objawem trdziku. Ich powstawanie wie si z nadmiernym wytwarzaniem oju i wzmoonym rogowaceniem komrek przewodu wyprowadzajcego gruczow ojowych skry. Nakadajce si na siebie warstwy zrogowaciaego naskrka wypeniaj przewd wyprowadzajcy i zamykaj jego ujcie. Zablokowane ujcie kanau gruczou ojowego czopem oju i zrogowaciaych komrek to tzw. zaskrnik, ktry jest niezapaln postaci trdziku. W takim nagromadzeniu naskrka zrogowaciaego i oju niektre bakterie, zawsze obecne na powierzchni skry, rozwijaj si szczeglnie dobrze i wywouj proces zapalny, ktry moe powodowa pknicie ciany przewodu wyprowadzajcego i rozwj zapalenia w okolicy gruczou ojowego. Grudki staj si wtedy due, czerwone i bolesne. Wyprysk (albo egzema) ? choroba skry o podou alergicznym polegajca na zapaleniu jej wierzchniej warstwy. Zajady (rhagades) - kandydoza ktw ust - zmiany polegajce na popkaniach z tworzeniem si naderek w ktach ust, mog by wywoane przez drodaki, a take mog powsta w wyniku kiy wrodzonej wczesnej; s zwykle dwustronne i nieleczone mog si utrzyma dugo. Czynnikami sprzyjajcymi s: dranienie przez protezy dentystyczne, choroby przebiegajce z niedoborami odpornoci, niedobr witamin grupy B, gwnie B2, a take cukrzyca. Opryszczka wargowa to wykwity opryszczkowe w okolicy czerwieni wargowej. Choroba ujawnia si w postaci powierzchownych zapalnych pcherzykw uformowanych w skupiska, na granicy bony luzowej jamy ustnej i warg (herpes labialis), niekiedy wychodzc poza granic rbka czerwieni wargowej. Pocztkowo pcherzyki s wypenione treci surowicz, nastpnie ropn i w cigu kilku dni pokrywaj si strupami. Zwykle towarzyszy im lekkie pieczenie lub niewielka bolesno; niekiedy objawy te poprzedzaj wystpienie opryszczki o 2-3 dni. Czasem pcherzyki mog te wystpi w okolicy otworw nosowych. Wykwity opryszczkowe pojawiaj si zwykle w momencie osabienia odpornoci komrkowej organizmu. Czsto wystpuj przed ujawnieniem si objaww innej choroby lub w trakcie powrotu do zdrowia. uszczyca - naley do najczciej wystpujcych chorb skry ? dotyka 2-4% populacji. Przyczyna powstania nie jest do koca znana, lecz przypuszcza si ,e jest uwarunkowana genetycznie. uszczyca jest schorzeniem niezakanym i niezoliwym. Cechuje si przewlekym przebiegiem, z tendencj do samoistnego ustpowania i pojawiania si nawrotw. Naukowcy wskazuj na zwizek choroby z bdnym funkcjonowaniem ukadu odpornociowego. Charakterystycznym objawem uszczycy s czerwonobrunatne lub zarowione, paskie, o wyrazistych brzegach i zrnicowanej wielkoci grudki, pokryte srebrzyst lub srebrzystoszar, nawarstwiajc si usk, majce czasem tendencj do zlewania si. wierzb (ac. Scabies) - jest chorob zakan spowodowan przez wierzbowca ludzkiego (ac. Sarcoptes hominis) objawiajc si dokuczliwym widem i zmianami skrnymi w postaci przeczosw, grudek i plam. Witaminy Dla budowy i regeneracji tkanek skry niezbdne s witaminy: A, B, C, E, D. Witaminy A, C i E dziaaj ponadto antyutleniajco, co chroni skr przed uszkodzeniami i przedwczesnym starzeniem si. We wntrzu skry dokonuje si intensywna przemiana materii. ywe komrki skry nieustannie przetwarzaj substancje energetyczne, budulcowe i pomocnicze - dostarczone im drog krwi. Od ich pracy zaley budowa i regeneracja skry (jak te wosw i paznokci), czyli jej wytrzymao i szczelno, jak rwnie uroda i zdrowie. Jednym z najwaniejszych czynnikw pomocniczych metabolizmu skrnego s witaminy. Witaminy w skrze s niezbdne dla procesw wzrostu i podziau komrek, procesw regeneracji tkanek skry oraz do zwalczania

wolnych rodnikw niszczcych i postarzajcych skr. WITAMINY DLA BUDOWY TKANKI CZNEJ Tkank czn z aminokwasw wytwarzaj ywe komrki skry ? fibroblasty Fibroblasty zabudowuj wntrze skry tkank czn. Stanowi ona ?rusztowanie? z silnych wkien sprystych. Wkna te zbudowane s z biaek kolagenowych, niekiedy elastylowych i innych. W sumie wknisto-biakowe ?rusztowanie? wntrza skry cechuje bardzo dua wytrzymao i elastyczno. Witaminy B 1 i B 6 wspomagaj zaopatrzenie w budulec do wkien Aby wytworzy wknist tkank czn - komrki budowniczowie zaopatrywane s drog krwi w budulec - aminokwasy niezbdne do syntezy kolagenu i elastyny. Powiedzmy wic w tym momencie, e wanymi pomocnikami fibroblastw s witaminy B 1 i B 6, ktre w ukadzie trawiennym wspomagaj wchanianie z biaka pokarmowego aminokwasw - cegieek budulcowych dla konstrukcji kolagenu. Witamina C wzmacnia wkna kolagenowe Witamina C ? kwas askorbowy uczestniczy aktywnie w tkankowej syntezie wknistego kolagenu ? podstawowego budulca tkanki cznej skry. Warto w tym kontekcie zauway, e skra jest czsto uszkadzana przez kontuzje, stuczenia i rany. Poniewa witamina C jest rwnie aktywnym przeciwutleniaczem tkankowym szybko zuywa si w neutralizacji wolnych rodnikw, ktrych nadmiar towarzyszy pourazowych stanom zapalnym, jak te stanom zapalnym wywoanym przez inne choroby (alergie, wirusy przezibienia i grypy, reumatyzm, itp.). Tote dla szybkiej regeneracji jej tkanki cznej, dobrze jest poczy dziaanie witaminy C z innym antyoksydantem - rutyn, ktrej obecno osania kwas askorbowy przed wolnymi rodnikami i znaczco przedua jego dziaanie. Witamina A przypiesza regeneracj kolagenu Gdy i witaminie C towarzyszy nie tylko rutyna, ale i witamina A ? substancje te wspomagaj si w regeneracji tkanki cznej. Jeli jeszcze dodamy do tego zastawu wap ? otrzymamy zesp substancji wzmacniajcych procesy metaboliczne niezbdne dla regeneracji tkanki acznej koci, zbw, naczy krwiononych oraz pomocny w agodzeniu stanw zapalnych towarzyszcym wielu chorobom infekcyjnym. WITAMINY DLA REGENERACJI NASKRKA I WOSW Zrogowaciay naskrek jest zbudowany z biaka zwanego kreatyn Podstawna warstwa naskrka jest zoona z kilku warstw ywych komrek keratynocytw. Keratynocyty te przemieszczajc si ku powierzchni skry przez warstw kolczyst i ziarnist naskrka ulegaj przemianom polegajcym na odwodnieniu i rogowaceniu. Biaka tych pocztkowo ywych komrek naskrka - przeksztacaj si stopniowo w tzw. skleroproteiny - zrogowaciae biaka zawierajce gwnie keratyn, substancj odporn na wpywy chemiczne i nierozpuszczaln w wodzie., jak te w niewielkim stopniu w inne biaka (invohirkin, filargin). Ponadto s sklejone ze sob silnie kleistym spoiwem tuszczowym (lipidowym). Jak atwo si domyli podstawowym budulcem keratyny s aminokwasypozyskiwane przez organizm z biaek pokarmowych. Najwaniejszym z tych aminokwasw jest aminokwas siarkowy ? tzw. cystyna Witaminy B 1 i B 6 uatwiaj wchanianie aminokwasw budulcowych Witaminy B 1 i B 6 uatwiaj wchanianie aminokwasw budulcowych w jelitach. Ponadto,wraz z witamin A wspomagaj odywianie komrek wastwy podstawnej naskrka (oraz komrek macierzy wosa i paznokcia). Tym samym pobudzaj wzrost i warunkuj poprawn budow naskrka

Witamina B5 warunkuje prawidowy metabolizm komrek skry Witamina B5 znana pod nazw D-Pantenol zamienia si w skrze w kwas pantotenowy nalecy do grupy witamin B, bez ktrego nie mogaby prawidowo przebiega przemiana materii w komrkach skry. Witamina odgrywa podstawow rol podczas podziaw komrek w warstwie podstawnej naskrka, paznokci, w mieszku wosowym, itp. strukturach skry. Moe by dostarczana z pokarmu ? drog krwi lub te w preparatach stosowanych na skr, gdy atwo wchania si przez barier warstwy rogowej naskrka. Witamina B5 uatwia walk z chorobami i poparzeniami skry Dziaa pobudzajco na podziay komrek naskrka. Dziki temu przyspiesza jego regeneracj, gojenie. Dlatego jej obecno jest niezbdna dla prawidowej regeneracji struktur skry. Chocia przyspiesza opalanie dziki pobudzaniu pigmentacji, to jednoczenie chroni skr przed skutkami nadmiernego dziaania promieni UV. Dziaa bowiem te przeciwzapalnie i agodzi podranienia. Dzieki dziaaniu przeciwzapalnemu zmniejsza rumie oraz agodzi posoneczne zaczerwienienia i podranienia skry. Witamina B5 wzmacnia i podnosi urod skry (i wosw) Witamina ta uczestniczy w budowaniu struktur keratyny naskrka i wosa odpowiedzialnych za wasnoci mechaniczne. Jest te wanym skadnikiem spoiwa wypeniajcego przestrzenie midzykomrkowe i utrzymujcym odpowiedni wilgotno skry. Podwysza wilgotno skry, uelastycznia j i poprawia jdrno i urod. Witaminy z grupy B zapobiegaj ojotokowi Nadmierna aktywno gruczow ojowych skry bywa powodowana brakiem witamin z grupy B. Witaminy z grupy B zapobiegaj ojotokowi i zwizanym z tym zmianom zapalnymi osabiajcym skr i wosy.Tote przetuszczanie si skry i wosw moe by wizane z brakiem tych witamin w diecie. Chocia powiedzmy te, e decydujcy wpyw na wystpowanie ojotoku maj hormony pciowe WITAMINY SYNTETYZOWANE W SKRZE Witamina D - kalcyferol W wydzielinie oju skrnego znajduj si prekursory witaminy D w postaci tzw. prowitamin (np. cholekalcyferolu, czyli witaminy D3). S to pochodne cholesterolu, ktre pod wpywem promieni ultrafioletowych soca staj si aktywn witamin D. Witamina D zapewnia zdrowy i atrakcyjny wygld skry Ale ponadto warunkuje prawidowy rozwj koca u dzieci oraz regeneracj koci u dorosych. Jednak zim, gdy dni s krtkie i rzadko soneczne, atwo o jej niedobr, ktry u dorosych objawia si nerwowoci, bezsennoci. HIGIENA,PIELEGNACJA,ORAZ ZAPOBIEGANIE CHOROBOM SKRY. Na powierzchni skory gromadzi si brud, ktry skada si z potu, oju, zuszczonych komrek naskrka, kurzu i licznych bakterii. W razie uszkodze skry bakterie z powierzchni mog przenika do organizmu, dlatego naley codziennie zmywa ca powierzchni skry ciep wod i mydem. Codzienna pielgnacja skry ma tez znaczenie estetyczne i wpywa na dobre samopoczucie. Po umyciu dobrze jest ciao nasmarowa balsamem, aby si nie uszczya oraz eby nie bya sucha. Nasza skra, aby stanowi wizytwk zdrowia i dobrego samopoczucia, wymaga dbaoci i starannej pielgnacji. Bdc sama produktem w stu procentach naturalnym,

najchtniej poddaje si dziaaniu delikatnych produktw, ktre rwnie pochodz wprost od natury. Delikatne nawilanie, kojenie podranie, skutecznie zabezpiecza przed szkodliwymi wpywami rodowiska zewntrznego ZASADY LECZENIA CHORB SKRY 1. W kadym przypadku leczenie musi by poprzedzone drobiazgowym badaniem wszystkich moliwych przyczyn choroby. 2. Liczba objaww chorb skry zaley od funkcjonowania orodkowego ukadu nerwowego lub neurohormonalnego. W tym przypadku korzystne Jest dziaanie zarwno na orodki nerwowe, jak i na sam chorob. 3. Leczenie powinno by podporzdkowane bezwzgldnej zasadzie - nie stosowa rodkw, ktrych uycie nie jest uzasadnione stanem patologii, a wic - unika leczenia si na wasn rk, bez zasignicia opinii lekarza.