Professional Documents
Culture Documents
Proces technologiczny
- zorganizowany zbir czynnoci zwanych operacjami jednostkowymi albo procesami jednostkowymi, w wyniku ktrych surowiec zostaje przetworzony w podany produkt
Ukad/cig technologiczny
-zesp podstawowych aparatw i urzdze produkcyjnych sucych do przeprowadzenia procesu technologicznego, wspdziaajcych ze sob wg okrelonego planu
kompletna aparatura zoona z urzdze produkcyjnych i pomocniczych Instalacja produkcyjna -przyrzdy do transportowania (przenoniki, pompy) -zbiorniki -aparatura kontrolno-pomiarowa -aparatura sterujca
Urzdzenia, pomieszczenia i place magazynowe do przechowywania surowcw, produktw, pproduktw oraz odpadw:
magazyny, skadowiska otwarte, zamknite zbiorniki cieczy i gazw, itp.
1.
Organizacja procesu w pojedynczym aparacie: czy w trybie cigym czy okresowym, strumienie materiaw wspprd, przeciwprd lub inne
2.
Organizacja ukadu technologicznego zoonego z wielu aparatw (reaktorw), np. ukad szeregowy, rwnolegy, jedno- lub wielostopniowy (kaskada), a take ukad o obiegu powrotnym
3.
Organizacja caego przedsibiorstwa : wymaga zgrania poszczeglnych instalacji zapewnienie racjonalnej gospodarki surowcami i energi ochrona rodowiska (minimalizacja odpadw)
Warunki termiczne:
Wasnoci konstrukcyjne:
reaktory zbiornikowe reaktory rurowe reaktory wieowe (kolumnowe) reaktory pkowe reaktory fluidyzacyjne reaktory specjalne
Podzia reaktorw uwzgldniajcy ich modele matematyczne (poczenie sposobu pracy i wasnoci konstrukcyjnych)
reaktory: okresowe przepywowe, rurowe lub wieowe przepywowe zbiornikowe, kaskada reaktorw pprzepywowe kontaktowe, rurowe, wieowe, pkowe fluidyzacyjne barbotaowe, zawiesinowe, trjfazowe, do prowadzenia reakcji w ukadzie gaz-ciecz
rodzaj reakcji waciwoci termodynamiczne i kinetyczne przemiany efekt cieplny i sposoby wymiany ciepa jako produktu kocowego wielko produkcji sposb doprowadzenia surowcw i odbioru produktw koszty surowcw i aparatury wraz z oprzyrzdowaniem moliwo dostosowania aparatury do zmiennych warunkw technologicznych
Rys. Autoklaw do nitrowania wglowodorw aromatycznych. 1-napd mieszania, 2-pokrywa, 3-korpus, 4-mieszada, 5-paszcz grzejny, 6-wownica do grzania lub chodzenia, 7-otwr zaadowczy, 8-wziernik, 9-osona termometru
Zastosowanie: - reakcje zwyke i katalizowane, - reakcje homogeniczne w fazie ciekej, - reakcje heterogeniczne w ukadzie ciecz-ciao stae - reakcje o maej szybkoci z udziaem oporw dyfuzyjnych - produkcja niskotonaowa - produkcja rnych produktw w tej samej aparaturze Zalety: - moliwo doskonaego mieszania - moliwo dowolnego regulowania czasu pracy
REAKTORY PRZEPYWOWE
Zasada dziaania: - do rektora cigym strumieniem dopywaj substraty i odpywa mieszanina poreakcyjna. Cechy charakterystyczne: - praca w warunkach ustalonych; wszystkie parametry mieszaniny reakcyjnej (zwaszcza temperatura, stenie i stopie przemiany) s funkcj pooenia w aparacie, a nie czasu:
- natenia masowe strumienia wpywajcego i wypywajcego musz by rwne (F1 = F2) Zastosowanie: - dua zdolno produkcyjna, - zwaszcza gdy reakcja zachodzi szybko.
Zastosowanie: - reakcje homogeniczne przebiegajce w fazie gazowej i ciekej - reakcje kontaktowe (pki rur wypenionych katalizatorem; reaktor ma posta wiey) - reakcje w warunkach wysokiej temperatury i cinienia - produkcja wielkotonaowa
Flokulator rurowy
Reaktor rurowy
Zastosowanie: - reakcje kontaktowe ze sta warstw katalizatora (katalizator na pkach lub wypenia ca objto wiey) - szczeglnym typem s absorbery uywane do reakcji midzy gazem a ciecz - rzadziej stosuje si je do reakcji biegncych w rodowisku ciekym (np. reaktory do syntezy mocznika)
Reaktory wieowe
Rys. Przebieg stopnia przemiany i stenia w kaskadzie reaktorw zbiornikowych z mieszadem i w idealnym reaktorze rurowym
REAKTORY PPRZEPYWOWE
Budowa: - zbiornik o stosunku dugoci do rednicy bliskim jednoci, zaopatrzony w mieszado Zasada dziaania: - do reaktora wprowadza si tylko niektre substraty, a pozostae doprowadza stopniowo cigym strumieniem. - w sposb cigy odbiera si produkt reakcji Cecha charakterystyczna: - praca w warunkach nieustalonych; tzn.: Zastosowanie: - reakcje przebiegajce w fazie ciekej i wielofazowe - reakcje odwracalne - reakcje zoone - reakcje silnie egzotermiczne
Reaktor pprzepywowy
REAKTORY KONTAKTOWE
Zasada dziaania: - usytuowane w pozycji pionowej, typu rurowego lub wieowego. Reaktory wieowe - zawieraj pki rusztowe, na ktrych rozoony jest katalizator (w postaci granulek, pastylek, walcw, kul, siatek-kat. metaliczny) Reaktory rurowe - zbudowane z jednej rury lub pku rur o mniejszych rednicach, wypenionych ziarnami katalizatora Cecha charakterystyczna: - rozkad parametrw mieszaniny reakcyjnej jest funkcj wsprzdnej dugoci i wsprzdnej szerokoci reaktora: Zastosowanie: - reakcje przebiegajce w fazie gazowej, rzadziej ciekej.
REAKTORY KONTAKTOWE
Rys. Schemat aparatu kontaktowego z przegrzewaczami pary wodnej: I IV pki z warstw katalizatora, 1 odprowadzenie gazu do wymiennika, 2 powrt gazu z wymiennika ciepa, 3 odprowadzenie gazu do absorpcji SO3, 4 przegrzewacze pary
REAKTOR FLUIDYZACYJNY
Zasada dziaania: - reaktory przepywowe wieowe pracujce ze zoem ziarnistym utrzymywanym w stanie fluidalnym przez przepyw fazy ciekej/gazowej. Cechy charakterystyczne: - stan fluidalny charakteryzuje si dobr wymian ciepa i masy; - staa temperatura w caej warstwie T=const - stenie i stopie przemiany wyrwnuj si dobrze tylko w przekroju poprzecznym, natomiast ich wartoci w kierunku osi s zrnicowane. Zaleta: Moliwo cigej i atwej wymiany kontaktu Wysokie temperatury
Reaktor fluidyzacyjny
Zastosowanie: reakcje heterogeniczne w ukadach ciao stae-gaz lub ciao stae-ciecz reakcje w ukadach trjfazowych ciao stae-ciecz-gaz reakcje kontaktowe, gdy kontakt musi by czsto regenerowany produkcja wielkoprzemysowa dowolna temperatura
kraking katalityczny synteza akrylonitrylu, bezwodnika ftalowego, aniliny, bezwodnika maleinowego polimeryzacja PE, PP
Grupa Zakres temp. Pracy, oC Typy nonikw ciepa Przykady nonikw ciepa
V 260..215 Ciecze organiczne (systemy cinieniowe) Krzemiany alkolowe Silikony Glikole polialkilenowe Oleje mineralne
OBLICZENIA REAKTORW
Bilans materiaowy i cieplny
Celem oblicze reaktora jest okrelenie wydajnoci przemiany osiganej w aparacie danej wielkoci i w zaoonych warunkach pracy lub wyznaczenie objtoci przestrzeni reakcji, niezbdnej do uzyskania zaoonego stopnia przemiany.
Idealny reaktor zbiornikowy: charakteryzuje si idealnym mieszaniem, brakiem gradientw temperatury i stenia w masie reakcyjnej T,ci, aA = (const.),
Idealny reaktor rurowy lub wieowy: Charakteryzuje si przepywem tokowym Okrelona warto redniego czasu przebywania czstek
n0 [ A] nk [ A] V
[mol / m 3 s ]
dn[ A] dV
[mol / m 3 s]
Zmiana wartoci stopnia przemiany x i szybkoci reakcji r w czasie trwania procesu w reaktorze dziaajcym okresowo; t czas; b czas przebywania reagentw w stanie reakcji, x rwnowagowy stopie przemiany; xk kocowy stopie przemiany
x xK
F0 [ A] Fk [ A] F0 [ A]
Rzeczywista szybko reakcji jest staa w czasie i jednakowa w caej objtoci reaktora
Reaktor zbiornikowy, przepywowy o zupenym wymieszaniu reagentw, V objeto czynna reaktora; x stopie przemiany; xo pocztkowy stopie przemiany, xk kocowy stopie przemiany
F0 [ A] Fk [ A] V
[mol / m 3 s ]
Rozkad prdko u w poprzecznym przekroju strumienia pynu: a) przepyw laminarny; b) turbulentny; c) tokowy (model teoretyczny)
Fo [A]
F [A]
F [A] dF [A]
FK [A] FK [B]
Reaktor rurowy o przepywie tokowym; z odlego od miejsca wprowadzenia substratu A; W natenie przepywu skadnika A i B
F [ A] Fk [ A] r 0 V
dF [ A] dV