You are on page 1of 16

Asymetria półkul mózgowych

Jakub Szewczyk
Instytut Psychologii UJ
Krótka historia poglądów na asymetrię (XIX wiek)

F. Gall; Spurzheim
– Frenologia

Paul Broca
– Na podstawie przypadków afazji motorycznej – „mówimy lewą
półkulą”

J. H. Jackson
– U większości ludzi lewa półkula pełni rolę dominującą
– Lewa półkula = wola; nadrzędna
– Prawa półkula = automatyzm; podporządkowana
Metody badań asymetrii

• badanie skutków uszkodzeń mózgu


• elektrostymulacja w czasie operacji
• badania nad rozszczepionym mózgiem
• badania przy użyciu neuroobrazowania
• test Wada – wstrzykiwanie do tętnicy szyjnej roztworu soli
sodowej amytalu
Metody badań asymetrii

• metoda lateralnej prezentacji bodźców

LVF RVF
kot
Metody badań asymetrii

• metody elektrofizjologiczne

LVF

RVF
Anatomiczna asymetria półkul mózgowych

• asymetria bruzdy Sylwiusza


Anatomiczna asymetria półkul mózgowych

• wielkość planum temporale


Anatomiczna asymetria półkul mózgowych

• „skręcenie” mózgu

PRAWA LEWA
Asymetria mowy

• to, co czym już była mowa – badania Broci, Wernickego,


Penfielda, Ojemana

• to o czym będzie mowa za tydzień - badania nad pacjentami


z rozszczepionym mózgiem

• Funkcje mowy nie są ograniczone do lewej półkuli

• Badania przy użyciu testu Wada – u 96% osób


praworęcznych kontrola mowy w lewej półkuli; u
leworęcznych; u leworęcznych częściej reprezentacja
obupółkulowa, a czasem prawopółkulowa
Funkcje językowe prawej półkuli

Prawa półkula też okazuje się kompetentna językowo:

– największy problem – nie ma bezpośredniego dostępu do


aparatu ekspresji mowy
– posiada słownik (ograniczony, inna zasada organizacji
leksykonu)
– rozumie krótkie wypowiedzi (do 3-4 słów) – frazy
– wyspecjalizowana w przetwarzaniu prozodii – niektóre
uszkodzenia prawopółkulowe prowadzą do aprozodii
– wyspecjalizowana w rozumieniu informacji metaforycznych,
dowcipów, itp.
Asymetria półkulowa w procesach emocjonalnych

Asymetria ekspresji emocji (silniejsze wpływy prawopółkulowe)


Asymetria półkulowa w procesach emocjonalnych

- asymetria recepcji emocji – badania na twarzach


chimerycznych

- asymetria przeżywania emocji – płaty czołowe obydwu półkul


są związane z kontrolą nastroju
- uszkodzenie lewego płata czołowego – tendencja do nastroju
depresyjnego
- uszkodzenie prawego płata czołowego – tendencja do nastrojów
hypomaniakalnych – utrata negatywnych przeżyć, niepoprawny
optymizm
Asymetria w procesach wzrokowo-przestrzennych
• badania na pacjentach cierpiących na hemineglect

• asymetria procesów uwagi u zdrowych osób


Asymetria w procesach wzrokowo-przestrzennych

• prozopagnozja – zaburzenie w rozpoznawaniu twarzy


– brak problemów z porównywaniem twarzy
– lewa półkula bardziej związana z twarzami znanymi
– prawa bardziej związana z kategoryzacją nieznanych twarzy
Asymetria w procesach wzrokowo-przestrzennych

• Hipoteza Sergent
Asymetria w procesach wzrokowo-przestrzennych

• Skutki lewo- i prawo- stronnych uszkodzeń mózgu – zadanie:


„przerysuj obrazek”

You might also like