You are on page 1of 23

Organizacja ruchów dowolnych

Jakub Szewczyk
Instytut Psychologii UJ
organizacja systemu ruchowego
SYSTEMY ZSTĘPUJĄCE
Górne neurony motoryczne

Kora motoryczna JĄDRA PODSTAWY


(planowanie, inicjacja i kierowanie ruchami dowolnymi)

Ośrodki pnia mózgu


(podstawowe ruchy i kontrola postawy ciała) MÓŻDŻEK

Lokalne obwody neuronów Motoneurony


niskopoziomowa integracja motoryczna niskopoziomowe neurony ruchowe

Obwody rdzenia kręgowego i pnia mózgu

Wejście sensoryczne Mięśnie szkieletowe


Jądra podstawy
zwoje podstawy – ogólna budowa
+
Kora

Istota czarna Jądro ogoniaste


(część zbita) i skorupa

-
Jądro Gałka blada
niskowzgórzowe i istota czarna
(część siatkowata)
+

Wzgórze

Wzgórki czworacze
górne
zwoje podstawy
połączenia wchodzące
zwoje podstawy
połączenia wychodzące

Kora

Jądro ogoniaste +
i skorupa
Wzgórze
- -
- -
Istota czarna Gałka blada
(część siatkowata) część wewn.

Wzgórki czworacze
górne
zwoje podstawy
droga bezpośrednia

Kora mózgowa Kora czołowa

+ (przejściowo) + (przejściowo)

Istota czarna +
D1 Jądro ogoniaste i skorupa Wzgórze
(część zbita)

- (przejściowo) - (tonicznie)
(przejściowo)

Gałka blada
część wewnętrzna
zwoje podstawy
droga pośrednia

Kora mózgowa Kora czołowa

+ (przejściowo) + (przejściowo) + (przejściowo)


+
Istota czarna D1
Jądro ogoniaste i skorupa Wzgórze
(część zbita) D2
- - -
(przejściowo) (przejściowo)
(przejściowo)

Gałka blada Gałka blada -


część zewn. - część wewn. (tonicznie)

- +
(tonicznie) (przejściowo)

Jądro
niskowzgórzowe
choroba Parkinsona
objawy
• początek: 50-70 rż
• tremor w spoczynku
• bradykinezja
• sztywność kończyn i szyi
• minimalna ekspresja twarzowa
• chodzenie małymi krokami
• pochylona pozycja ciała
• niedostatek przyruchów takich jak ruchy ręki przy chodzeniu
• każdy ruch trudny do zainicjowania, a raz rozpoczęty - do
zahamowania
• postępująca demencja
• śmierć w ciągu 10-20 lat
choroba Parkinsona
schemat

Kora mózgowa Kora czołowa

+ (przejściowo) + (przejściowo) + (przejściowo)


+
Istota czarna D1
Jądro ogoniaste i skorupa Wzgórze
(część zbita) D2
- - -
(przejściowo) (przejściowo)

Gałka blada Gałka blada -


część zewn. część wewn. (tonicznie)

- +
(tonicznie) (przejściowo)

Jądro
niskowzgórzowe
choroba Huntingtona
objawy
• przynajmniej część dziedziczna –dominujący autosomalny wzorzec
dziedziczenia choroby

Objawy:
• zaburzenia nastroju (depresja zwłaszcza)
• zmiana w osobowości, zwiększona irytowalność, podejrzliwość,
impulsywność, ekscentryczne zachowanie
• występują zaburzenia pamięci i uwagi
• jednak najwidoczniejsze w obrazie tej choroby – zaburzenia
ruchowe:
– nagłe, komiczne ruchy bez wyraźnego celu:
– mogą być ograniczone do palca lub obejmować całą kończynę, mięśnie
twarzy lub nawet glos,
– ruchy są niewolicjonalne, ale pacjent włącza je w działania świadome,
(prawdopodobnie próbując ukryć problem),
– brak słabości, ataksji lub deficytów czuciowych,

Etiologia:
• degeneracja pośrednich komórek kolczastych (medium spiny
neurons) które wysyłają projekcie do gałki bladej zewnętrznej
choroba Huntingtona
schemat
Kora mózgowa Kora czołowa

+ (przejściowo) + (przejściowo) + (przejściowo)


+
Istota czarna D1
Jądro ogoniaste i skorupa Wzgórze
(część zbita) D2
- - -
(przejściowo) (przejściowo)

Gałka blada Gałka blada -


część zewn. - część wewn. (tonicznie)

- +
(tonicznie) (przejściowo)

Jądro
niskowzgórzowe
Móżdżek
Móżdżek
Kora móżdżku
podstawowe struktury móżdżku
kora móżdżku
Kora móżdżkowa – 3 funkcjonalne części:
• część korowo-móżdżkowa
• bardzo rozwinięta u naczelnych
• liczne projekcje z kory mózgowej
• regulacja wysoko wyspecjalizowanych ruchów, wymagających złożonej
koordynacji przestrzennej i czasowej
• część rdzeniowo-móżdżkowa
• jako jedyna otrzymuje projekcje bezpośrednio z rdzenia kręgowego
• część boczna i przyśrodkowa (robak)
• część boczna zaangażowana w kontrolę ruchów dystalnych części ciała
• część przyśrodkowa – kontrola mięśni przyśrodkowych, a także regulacja
ruchów oczu w reakcji na bodźce z jądra przedsionkowego
• część przedsionkowo-móżdżkowa
• ewolucyjnie najstarsza część móżdżku
• składa się grudki i kłaczka
• wejścia z jądra przedsionkowego
• regulacja ruchów posturalnych i utrzymywania pozycji ciała
Móżdżek
podstawowe struktury móżdżku
konary móżdżku
Konary móżdżku:
• górny konar
• niemal w całości droga eferentna
• neurony projektują do górnych motoneuronów i jądra czerwiennego,
wzgórków czworaczych górnych i grzbietowej części wzgórza
• środkowy konar
• droga aferentna
• większość aksonów pochodzi z jąder mostowych (te otrzymują
połączenia z większości kory mózgowej i wzgórków czworaczych
górnych)
• dolny konar
• najmniejszy z konarów
• przewodzi informacje w obydwu kierunkach
• wyjścia do jądra przedsionkowego i tworu siatkowatego
• wejścia z z jądra przedsionkowego, rdzenia kręgowego i innych
obszarów pnia mózgu
Aferenty móżdżku

• kora mózgowa

… za pośrednictwem
jąder mostu:
podstawowe struktury móżdżku
jądra móżdżku
• jądro zębate
– połączenia do kory ruchowej i przedruchowej (przez
wzgórze), jądra czerwiennego
• jądro wstawkowe
– połączenia do bocznego systemu zstępującego
rdzenia
• jądro wierzchu
– połączenia do przyśrodkowego systemu zstępującego
rdzenia, jądra przedsionkowego, tworu siatkowatego
organizacja móżdżku
część rdzeniowo-móżdżkowa
rola móżdżku

Kora mózgowa

Kora móżdżku Informacje z ciała

Neurony pośredniczące

Wzgórze
zaburzenia w wyniku uszkodzeń móżdżku
ogólny obraz zaburzeń po uszkodzeniach móżdżku:
• trudności w wykonywaniu płynnych i skoordynowanych ruchów
• ruchy stają się nieporadne i niezborne (ataksja móżdżkowa)
• wynik zaburzenia systemu komparatora i korekcji błędów
• problemy zawsze po tej samej stronie, co uszkodzenia móżdżku

przykładowe szczegółowe zaburzenia

– degeneracja przedniej części kory móżdżku


• wpływ na ruchy kończyn dolnych
• problemy z utrzymaniem równowagi przy chodzeniu
– uszkodzenie części przedsionkowo-móżdżkowej
• problemy z utrzymaniem wyprostowanej pozycji ciała
• problemy z fiksacją wzroku
• zaburzenia napięcia mięśni
– uszkodzenie części rdzeniowo-móżdżkowej
• problemy z chodzeniem
• problemy z testem „palec do nosa”
• dysmetria
• uszkodzenie robaka: dyzartria
– uszkodzenia części korowo-móżdżkowej *lub jądra zębatego)
• problemy w wyuczeniu bardzo skomplikowanych czynności (np. gra na pianinie)
• problemy w wykonywaniu ruchów naprzemiennych

You might also like