TERRORYZM

W MEDIACH
 Terroryzm to zamierzone
Terroryzm to zjawisko użycie przemocy (bądź
subiektywne, którego groźba użycia przemocy),
nie sposób zdefiniować; przeciwko ludności
wszystko zależy od cywilnej w celu
punktu widzenia. wymuszenia konkretnych,
politycznych korzyści.
MEDIA TRADYCYJNE A TERRORYZM
1972 - „Krwawy piątek” w Belfaście
MEDIA TRADYCYJNE A TERRORYZM
1972 - Olimpiada w Monachium
MEDIA TRADYCYJNE A TERRORYZM
1979 - zajęcie ambasady USA w Teheranie
 TERRORYZM A ROZWÓJ NOWYCH MEDIÓW

grupy odbiorców terrorystycznych

stron internetowych

istniejący i potencjalni
sympatycy/członkowie

międzynarodowa opinia
publiczna

„wrogowie publiczni”
 TERRORYZM A ROZWÓJ NOWYCH MEDIÓW

sposoby wykorzystania
internetu przez terrorystów

wojna psychologiczna
propaganda
fundraising
rekrutacja
zdobywanie danych
koordynacja akcji
networking
dzielenie się informacją
TERRORYZM A ROZWÓJ NOWYCH MEDIÓW
przykładowe witryny

• alneda.com
• 7hj.7hj.com
• assam.com
• aloswa.org
• almuhrajiroun.com
• drasat.com
• qassam.net
• jehad.net, alsaha.com,
• jihadunspun.net islammemo.com
TERRORYZM A ROZWÓJ NOWYCH MEDIÓW
przykładowe witryny
 NI A
Ą D A ÓW
Ż W C
C H O
MA
ZA zwolnienie czeczeńskich
rebeliantów schwytanych
podczas ataku na Inguszetię

bezpośrednie negocjacje
z prezydentami
Inguszetii i Północnej
Osetii
wycofanie rosyjskich
wojsk federalnych
z Czeczenii

uznanie niepodległości
Czeczenii
 NI A
Ą D A ÓW
Ż W C
C H O
MA
ZA zwolnienie czeczeńskich
rebeliantów schwytanych
podczas ataku na Inguszetię

bezpośrednie negocjacje
z prezydentami
Inguszetii i Północnej
Osetii
wycofanie rosyjskich
wojsk federalnych
z Czeczenii

uznanie niepodległości
Czeczenii
 NI A
Ą D A ÓW
Ż W C
C H O
MA
ZA zwolnienie czeczeńskich
rebeliantów schwytanych
podczas ataku na Inguszetię

bezpośrednie negocjacje
z prezydentami
Inguszetii i Północnej
Osetii
wycofanie rosyjskich
wojsk federalnych
z Czeczenii

uznanie niepodległości
Czeczenii
 NI A
Ą D A ÓW
Ż W C
C H O
MA
ZA zwolnienie czeczeńskich
rebeliantów schwytanych
podczas ataku na Inguszetię

bezpośrednie negocjacje
z prezydentami
Inguszetii i Północnej
Osetii
wycofanie rosyjskich
wojsk federalnych
z Czeczenii

uznanie niepodległości
Czeczenii
 A NS
BIL ACHU
ZAM

ofiary wśród cywilów

339 osób zabitych

(156 dzieci)

176 osób uznanych

za zaginione

około 700 osób

rannych
 A NS
BIL ACHU
ZAM

straty zamachowców

30 zabitych

1 schwytany
 A NS
BIL ACHU
ZAM

straty sił rosyjskich

11 żołnierzy sił
specjalnych
zabitych

kilkudziesięciu
rannych
WYDARZENIA W BIESŁANIE
JAKO ZAMACH TERRORYSTYCZNY

użycie przemocy

działanie skierowane
przeciwko cywilom
i obiektom cywilnym

dążenie do realizacji
celów
politycznych
 bandyci

„bombiarze”

KTO UWIĘZIŁ ekstremiści

DZIECI
ZE SZKOŁY kryminaliści
W
łowcy zakładników
BIESŁANIE
? napastnicy

porywacze

sprawcy
 atakujący

KTO UWIĘZIŁ
DZIECI buntownicy
ZE SZKOŁY
W
BIESŁANIE radykałowie

?
separatyści
 grupa
KTO UWIĘZIŁ
DZIECI
ZE SZKOŁY komandosi
W
BIESŁANIE
? wojujący
 aktywiści

bojownicy
KTO UWIĘZIŁ
DZIECI
partyzanci
ZE SZKOŁY
W
BIESŁANIE powstańcy
?
zdobywcy
 1470 tekstów

motywacja
zamachowców
w Biesłanie

4400 tekstów
CO WPŁYWA NA SPOSÓB
W JAKI MEDIA
PRZEDSTAWIAJĄ TERRORYZM?

interesy państw, w których

funkcjonują media

polityka przedsiębiorstw
medialnych

postawa dziennikarzy
przygotowujących przekaz

oczekiwania odbiorców
przekazu
INTERESY PAŃSTW A TERRORYZM W MEDIACH
państwa niedemokratyczne
INTERESY PAŃSTW A TERRORYZM W MEDIACH
Watykan
INTERESY PAŃSTW A TERRORYZM W MEDIACH
USA
INTERESY PAŃSTW A TERRORYZM W MEDIACH
Izrael
INTERESY PAŃSTW A TERRORYZM W MEDIACH
Unia Europejska
POLITYKA PRZEDSIĘBIORSTW
MEDIALNYCH

bezstronność?

wiarygodność?

obiektywizm?

polityczna
poprawność?

koniunkturalizm?
POLITYKA BBC
WOBEC TERRORYZMU

podstawowe założenia
brak formalnego zakazu używania kategorii
„terrorysta”

w praktyce, niezależnie od
sytuacji, BBC za wszelką cenę stara się
uniknąć określenia „terrorysta”

słowo „terrorysta” nie jest parafrazowane

w wypowiedziach stron trzecich cytowanych
przez BBC
POLITYKA BBC
WOBEC TERRORYZMU

uzasadnienie przyjętych założeń

wymogi wiarygodnego
i bezstronnego medium

brak powszechnie akceptowanej

definicji terroryzmu i zamachu
terrorystycznego

nazwanie kogoś „terrorystą” nie

ułatwia zrozumienia problemu

konieczność zachowania spójności

między rożnymi przekazami BBC
POLITYKA BBC
WOBEC TERRORYZMU

przykłady niekonsekwencji

reakcja na zamordowanie
kamerzysty BBC Simona
Cumbersa w
czerwcu 2004 roku przez
Al-Kaidę

postawa BBC wobec

zamachów w Londynie
w lipcu 2005 roku
POLITYKA BBC
WOBEC TERRORYZMU

Pasażer mógł widzieć terrorystę

„Pasażer autobusu twierdzi, że mógł widzieć

jedną z osób odpowiedzialnych za
terrorystyczny atak bombowy w Londynie”

Czwartek, 7 lipca, godzina 22

POLITYKA BBC
WOBEC TERRORYZMU

Pasażer mógł widzieć zamachowca

„Pasażer autobusu twierdzi, że mógł widzieć

jedną z osób odpowiedzialnych za atak
bombowy w Londynie”

Piątek, 8 lipca, godzina 10.00

POLITYKA BBC
WOBEC TERRORYZMU

„Najgorsze terrorystyczne okrucieństwo

jakie widziała Wielka Brytania”

Piątek, 8 lipca, godzina 9.00

POLITYKA BBC
WOBEC TERRORYZMU

„Najgorszy zamach bombowy w czasie pokoju

jaki widziała Wielka Brytania”

Piątek, 8 lipca, godzina 12.00

POPRAWNOŚĆ POLITYCZNA
A TERRORYZM

National Public Radio i Los Angeles

Times „poprawiają” nawet
cytowane wypowiedzi

CNN i Boston Globe, wyznają

zasadę, że „terrorysta dla jednego
człowieka, może być dla innej
osoby bojownikiem o wolność”

Reuters przyznaje, że na jego

politykę edytorską wpływa strach
przed zemstą ekstremistów
POPRAWNOŚĆ POLITYCZNA
A TERRORYZM

„policjant zdejmuje odciski palców

martwego Palestyńczyka, będącego
jedną z ofiar, które wczoraj zostały
zabite z Strefie Gazy”
POPRAWNOŚĆ POLITYCZNA
A TERRORYZM

Australian Broadcast Corporation

„to co brytyjski rząd określa

mianem zamachów
terrorystycznych w
Londynie”

New York Times

„Hamas - islamska
grupa łącząca filantropię
z wojowniczością”
ORIENTACJA IDEOLOGICZNA
MEDIUM A TERRORYZM
ORIENTACJA IDEOLOGICZNA
MEDIUM A TERRORYZM

media lewicowe
oskarżenie prawicowego rządu
o próbę ukrywania
prawdziwych sprawców zamachu

media prawicowe

oskarżenie socjalistów o
koniunkturalne podejście do
zamachu
teoria spisku ETA, wywiadu
marokańskiego i polityków z
partii socjalistycznej
ORIENTACJA IDEOLOGICZNA
MEDIUM A TERRORYZM

To, że al-Kaida może mówić

jeszcze o jakichś sukcesach,
jest skutkiem jedynie godnego
pożałowania oportunizmu
niektórych europejskich
przywódców. (...)

Premier Zapatero uległ szantażowi

terrorystów (...), wyrządził tym
samym Zachodowi dużo większą
szkodę niż sami autorzy
barbarzyńskich ataków z 11
marca zeszłego roku
DZIENNIKARZ
osobiste poglądy

Informacje zawarte w materiale dziennikarskim

nie są bogatsze niż wiedza i informacje
dziennikarza, który je zbierał.

Dobór faktów zależy

także od jego
światopoglądu
i ideologii zawodowej.

T. Goban-Klas
Nick Cohen

We all know who

was to blame
for Thursday’s
murders…
and it wasn’t
Bush and Blair.
Robert Fisk

It was crystal clear

Britain would be
a target ever since
Tony Blair decided
to join George
Bush’s "war on
terror" and his
invasion of Iraq.
 Ludwik Stomma

Nieprawdą jest, że w Afganistanie

trwa walka między złymi talibami,
a dobrymi, przynoszącymi wolność ocalicielami.

To, co się dzieje

na tej odległej
ziemi, to walka
narodowowyzwo-
leńcza.
DZIENNIKARZ
brak profesjonalizmu
DZIENNIKARZ
brak profesjonalizmu

media są znakomicie
D A
A W
przygotowane

P R
I E
do relacjonowania
N
kryzysów
DZIENNIKARZ
brak profesjonalizmu

D
media mają reporterów A
A W
z doświadczeniem

P R
I E
w relacjonowaniu
N
kryzysów
DZIENNIKARZ
brak profesjonalizmu

D
reporterzy szczegółowo A
A W
weryfikują informacje

P R
NI E
na temat kryzysu
DZIENNIKARZ
brak profesjonalizmu

reporterzy D A
A W
R
pracują niezależnie
P
NI E
Izrael wiedział?

niesprawdzona
informacja podana
do publicznej
wiadomości
„stadne myślenie”
Atak na libańskie karetki

Informacja w mediach:

2 libańskie karetki
Czerwonego
Krzyża

celowy atak Izraela

(rakiety)

zbrodnia wojenna
i złamanie
Konwencji
Genewskiej
Atak na libańskie karetki

Informacja Czerwonego Krzyża:

2 libańskie karetki
Czerwonego
Krzyża

atak

niewymienieni
sprawcy, rodzaj
broni, zniszczeń,
liczba ofiar
Atak na libańskie karetki

www.zombietime.com/fraud/ambulance
DZIENNIKARZ
brak profesjonalizmu

1. pogoń za sensacją

2. poważne oskarżenia na podstawie

wątpliwych, niesprawdzonych dowodów

3. „stadne myślenie” i powtarzanie za innymi

4. brak trzeźwego osądu i krytycznego myślenia

5. brak późniejszego sprostowania

DZIENNIKARZ
etyka zawodowa

porwanie statku
„Achille Lauro”
przez terrorystów
Abu Abbasa

śmierć Amerykanina

wywiad NBC
z Abbasem
DZIENNIKARZ
strach
ODBIORCY
oczekiwania

kraj pochodzenia

zamachy w Londynie

„Bus man may have

seen terrorist”

„Passanger beleives
he saw a bomber”
ODBIORCY
oczekiwania

treść i formuła informacji

Każą nam pchać więcej

bajeru na antenę,
robić policyjne widowiska,
nie po to, żeby
współzawodniczyć
z wiadomościami innego programu,
tylko z programami rozrywkowymi…

Dan Rather
www.media-terror.patrz.pl