ALGEBRA LINIOWA 1, MAEW 102

Listy zadan na semestr zimowy 2007/08

Opracowanie: doc. Zbigniew Skoczylas
Lista pierwsza - Kombinatoryka
1. Obliczyc: 5!.
10!
6!
.
_
7
3
_
.
_
10
8
_
. (3!)!. 6!!. 7!!. *Ile zer ma na koncu liczba 99! ?
2. Uproscic wyra

zenia:
a) (: + 1)! :!; b)
(n+5)!
(n+3)!
; c)
[(n+1)!]
2
(n!)
2
; d)
(2n)!
[2(n+1)]!
.
3. Napisac w formie rozwini etej nast epuj ace symbole:
a)
6

n=1
n
n+2
; b)
10

n=7
3; c)
4

n=1
,(r
n
); d)
3

n=0
(r 2)
n
;
e)
4

n=2
p
3: + 1; f)
13

n=10
:
n
; g)
5

n=1
f(x
n
)
n+1
; h)
4

n=1
xx
n
x
n+1
x
n
.
4. U

zywaj ac symbolu sumy i/lub iloczynu zapisac podane wyra

zenia w prostszej postaci:

a)
1
2
+
2
2
2
+
3
2
3
+
4
2
4
+
5
2
5
+
6
2
6
+
7
2
7
;
b) 3! (r 1)
2
+ 4! (r 1)
3
+ . . . + 100! (r 1)
99
;
c) c
1
/
11
+ c
2
/
10
+ c
3
/
9
+ . . . + c
11
/
1
;
d)
1
+
1

2
+
1

3
+ . . . +
1

3
. . .
100
;
e)
1
2
2

2
3
2

3
4
2

4
5
2

5
6
2

6
7
2
;
f)
p
r
1

3
p
r
2

4
p
r
3

5
p
r
4

6
p
r
5

7
p
r
6

8
p
r
7

9
p
r
8

10
p
r
9
;
g) [, (r
2
) , (r
1
)] [, (r
3
) , (r
2
)] . . . [, (r
101
) , (r
100
)] ;
h) (c
1
+ c
2
) (c
1
+ c
2
+ c
3
) (c
1
+ c
2
+ c
3
+ c
4
) . . . (c
1
+ c
2
+ . . . + c
22
) .
5. Zastosowac wzr dwumianowy Newtona do wyra

zen:
a) (2r + )
4
; b) (c 1)
7
; c)
_
r +
1
x
3
_
5
; d) (
p
n +
4
p
)
8
.
6. Korzystaj ac ze wzoru dwumianowego Newtona obliczyc sumy:
a)
n

k=0
_
n
k
_
; b)
n

k=0
_
n
k
_
2
k
; c)
n

k=0
_
n
k
_
(1)
k
; d)
n

k=0
_
2n+1
k
_
.
7. Napisac wszystkie permutacje utworzone z elementw zbiorw:
f1. C. 1g . f|. }. ~. g .
8. Wyznaczyc zo

zenia j . j. j j. permutacji:
j =
_
1 2 3 4 5
2 1 5 4 3
_
. =
_
1 2 3 4 5
5 4 3 2 1
_
.
1
9. Znalezc permutacje odwrotne do permutacji:
: =
_
1 2 3 4
3 4 1 2
_
. : =
_
1 2 3 4 5
5 4 3 2 1
_
.
10. Obliczyc liczb e inwersji w permutacjach:
j = (5. 4. 3. 1. 2. 6) . = (8. 6. 5. 4. 1. 3. 7. 2) .
Okreslic znaki tych permutacji.
11. Podane permutacje rozo

zyc na cykle:
j = (4. 3. 2. 6. 5. 1) . = (2. 1. 5. 4. 3. 6. 7. 8) .
12. Uzasadnic,

ze liczba wszystkich permutacji zbioru :-elementowego jest rwna :!. *Opracowac
algorytm do generowania wszystkich permutacji zbioru :-elementowego.
Lista druga - Kombinatoryka (cd.)
13. Wypisac:
a) wszystkie podzbiory 3-elementowe zbioru f4. N. O. Hg ;
b) wszystkie ,sowa 4-literowe, ktre mo

zna utworzyc z liter A, B;

c) wszystkie mo

zliwosci obsady stanowisk: dyrektor, ksi egowy, magazynier, je

zeli na konkurs
zgosili si e Ania, Bartek, Czesaw oraz Dominik. Zao

zyc,

ze wszyscy mog a penic ka

zd a z tych
funkcji. Jaka b edzie odpowiedz, jesli do pracy musi byc przyj eta Ania?
14. Na okr egu umieszczono : > 4 r

znych punktw. Ile czworok atw wypukych mo

zna utworzyc,
wybieraj ac te punkty jako wierzchoki?
15. Na ile sposobw 8 zawodnikw mo

ze zdobyc miejsca medalowe w biegu na 100 m?

16. Tajne Su

zby stwierdziy,

ze w pewnym pomieszczeniu mo

zna zainstalowac ukryt a kamer e (bez

fonii) w 4 miejscach, a ukryty mikrofon w 7 miejscach. Na ile sposobw, TS mog a umiescic w
tym pomieszczeniu 2 kamery oraz 3 mikrofony, aby miec go pod pen a kontrol a?
17. Odtwarzacz MP3 zawiera 100 legalnych utworw muzycznych. W aczono odtwarzanie losowe 20
utworw. Ile jest mo

zliwych realizacji tego polecenia?

18. Numer na banknotach 10 z skada si e z 2 liter (sposrd A, B, ..., Z) oraz z 7 cyfr (od 0 do 9). Ile
banknotw mo

zna oznaczyc takimi numerami?

19. Na ile sposobw, roztargniona sekretarka mo

ze wpi ac 5 dokumentw do 3 pustych segregatorw?

W ka

zdym segregatorze mieszcz a si e 4 dokumenty.

20. W klasie uczy si e 15 chopcw i tyle samo dziewcz at. Na ile sposobw, uczniowie mog a ustawic
si e w pary przed klas a, je

zeli ka

zda para skada si e z dziewczynki i chopca?

21. Dysponujemy trzema pami eciami podr ecznymi o pojemnosciach 500 MB, 1 GB oraz 2 GB. Na
ile sposobw, mo

zna na nich zapisac 10 plikw o wielkosci 100 MB ka

zdy oraz 5 plikw 300 MB?

Plikw nie mo

zna dzielic na mniejsze.

22. Obliczyc, na ile sposobw 100-osobow a wycieczk e mo

zna umiescic w 10-osobowym busie,

40-osobowym autobusie oraz w 50-osobowym autokarze.
2
23. Metodami kombinatorycznymi uzasadnic to

zsamosci:
_
:
/
_
=
_
:
: /
_
.
_
:
/
_
+
_
:
/ + 1
_
=
_
: + 1
/ + 1
_
.
Lista trzecia - Liczby zespolone
24. Obliczyc:
a) (2 5i) +
_
3 + i
p
2
_
; b) (7 + 6i) (8 3i) ; c) (4 i) (3 + 4i) ;
d)
1+i
65i
; e) i
11
; f) (1 + 2i); g) (3i); h) (3 + 4i)
2
; i)
_
(2 + i)
3

.
25. Porwnuj ac cz esci rzeczywiste i urojone obu stron podanych rwnan znalezc ich rozwi azania:
a) . = (2 i).; b) .
2
+ 4 = 0; c) (1 + 3i) . + (2 5i) . = 2i 3; d) .
3
= 1.
26. Na paszczyznie zespolonej narysowac zbiory liczb zespolonych speni acych podane warunki:
a) Re (. + 1) = Im(2. 4i) ; b) Re (.
2
) = 0; c) Im(.
2
) 6 8; d) Re
_
1
z
_
Im(i.) .
27. Uzasadnic to

zsamosci:
a) j.j = j.j ; b) . . = j.j
2
; c) j.
n
j = j.j
n
. gdzie . 2 C oraz : 2 N.
28. Obliczyc moduy podanych liczb zespolonych:
a) 3; b) 5 12i; c)
p
11 + i
p
5; d)
3+4i
43i
; e) (1 + 2i) (i 3) ; f) (1 + 2i)
8
;
g) (sin 4c i cos 4c) . gdzie c 2 R; h) (ctg c + i) . gdzie c 6= ::. : 2 N.
29. Korzystaj ac z interpretacji geometrycznej moduu r

znicy liczb zespolonych wyznaczyc i narysowac

zbiory liczb zespolonych speniaj acych podane warunki:
a) j. 2 + 3ij < 4; b) j. + 5ij > 3; c) j. 1j = j1 + 5i .j . d) j. + 3ij < j. 1 4ij ;
e) ji. + 5 2ij < j1 + ij ; f)

z3i
z

1; g)

z
2
+4
z2i

6 1; h) j.
2
+ 2i. 1j < 9.
Lista czwarta - Liczby zespolone (cd.)
30. Wyznaczyc argumenty gwne podanych liczb zespolonych (w razie potrzeby wykorzystac kalku-
lator):
a) 55; b) :; c)
p
2
2
i; d)
1
3
i; e) 3 + 3
p
3i; f) 2 + 2i; g) 1 + 3i; h) 2 2
p
3i.
31. Podane liczby zespolone przedstawic w postaci trygonometrycznej:
a) 2; b) 10 + 10i; c)
1
2
+ i
p
3
2
; d) :i; e)
p
7 i
p
7; f) 3 i
p
27.
32. Na paszczyznie zespolonej narysowac zbiory liczb zespolonych speniaj acych podane warunki:
a) arg (.) = :; b)

6
< arg (. i) 6

3
; c)

2
< arg (i.) < :;
d) arg (.) =

4
; e) 0 < arg (.) 6
2
3
; f)
3
4
6 arg
_
1
z
_
6
3
2
.
33. Korzystaj ac ze wzoru de Moivrea obliczyc:
a) (1 i)
11
; b)
_
1
2
+ i
p
3
2
_
8
; c)
_
2i
p
12
_
9
; d)
_

5
p
2 i
5
p
2
_
10
.
34. Wyznaczyc i narysowac na paszczyznie zespolonej elementy podanych pierwiastkw:
a)
4
p
16; b)
3
p
8i; c)
3
p
2 2i; d)
4
p
4; e)
6
p
1.
3
35. W zbiorze liczb zespolonych rozwi azac podane rwnania:
a) .
2
2. + 10 = 0; b) .
2
+ 3i. + 4 = 0; c) .
4
+ 5.
2
+ 4 = 0;
d) .
2
+ (1 3i) . 2 i = 0; e) .
6
= (1 i)
6
; f) (. i)
4
= (. + 1)
4
.
36. *Niech .
0
. .
1
. .
2
. . . . . .
n1
oznaczaj a pierwiastki :-tego stopnia z jednosci. Pokazac,

ze
a) .
0
+ .
1
+ .
2
+ . . . + .
n1
= 0; b) .
0
.
1
.
2
. . . .
n1
= (1)
n1
.
Lista pi ata - Wielomiany
37. Dla podanych par wielomianw rzeczywistych lub zespolonych obliczyc 31 Q. 1 Q. 1
2
:
a) 1 (r) = r
2
3r + 2. Q(r) = r
4
1;
b) 1 (.) = .
2
1 + 4i. Q(.) = .
3
+ (1 i) .
2
+ 5.
38. Obliczyc iloraz wielomianu 1 przez Q oraz podac reszt e z tego dzielenia, je

zeli:
a) 1 (r) = r
4
3r
3
2r
2
+ 11r 15. Q(r) = r
3
2r + 5;
b) 1 (r) = r
4
+ r + 16. Q(r) = r
2
3r + 4;
c) 1 (.) = .
3
+ i. + 1. Q(.) = .
2
i.
39. Korzystaj ac ze schematu Hornera wyznaczyc iloczyny 1Q oraz ilorazy i reszty z dzielenia 1 : Q
dla wielomianw z zadan 37 a), 38 a), b).
40. Znalezc wszystkie pierwiastki cakowite podanych wielomianw:
a) r
3
+ 3r
2
4; b) r
4
2r
3
+ r
2
8r 12; c) r
4
r
2
2.
41. Znalezc wszystkie pierwiastki wymierne podanych wielomianw:
a) 6r
3
5r
2
2r + 1; b) 3r
3
2r
2
+ 3r 2; c) 6r
4
+ 7r
2
+ 2.
42. Odczytac pierwiastki rzeczywiste lub zespolone wraz z krotnosciami podanych wielomianw:
a) (r 1) (r + 2)
3
; b) (2r + 6)
2
(1 4r)
5
. c) (.
2
1) (.
2
+ 1)
3
(.
2
+ 9)
4
.
43. Nie wykonuj ac dzielen wyznaczyc reszty z dzielenia wielomianu 1 przez wielomian Q. je

zeli;
a) 1 (r) = r
8
+ 3r
5
+ r
2
+ 4. Q(r) = r
2
1;
b) 1 (r) = r
2007
+ 3r + 2008. Q(r) = r
2
+ 1;
c*) 1 (r) = r
2006
+ r
1002
1. Q(r) = r
4
+ 1;
d*) 1 (r) = r
444
+ r
111
+ r 1. Q(r) = (r
2
+ 1)
2
.
44. Pokazac,

ze je

zeli liczba zespolona .

1
jest pierwiastkiem wielomianu rzeczywistego 1, to liczba
.
2
= .
0
tak

ze jest pierwiastkiem wielomianu 1. Korzystaj ac z tego faktu znalezc pozostae

pierwiastki zespolone wielomianu 1 (r) = r
4
4r
3
+ 12r
2
16r + 15 wiedz ac,

ze jednym z nich
jest r
1
= 1 + 2i.
45. Podane wielomiany rozo

zyc na nierozkadalne czynniki rzeczywiste:

a) r
3
27; b) r
4
+ 16; c) r
4
+ r
2
+ 4; d*) r
6
+ 1.
46. Podane funkcje wymierne rozo

zyc na rzeczywiste uamki proste:

a)
2x+5
x
2
x2
; b)
x+9
x(x+3)
2
; c)
3x
2
+4x+3
x
3
x
2
+4x4
; d)
x
3
2x
2
7x+6
x
4
+10x
2
+9
.
Lista szsta - Macierze
4
47. Dla podanych par macierzy . 1 wykonac (jesli to jest mo

zliwe) wskazane dziaania 3

1
2
1.
T
.
1. 1.
2
:
a) =
_
1 4
2 0
_
. 1 =
_
0 6
8 2
_
;
b) =
_
1 3 2

. 1 =
_
2 4 0

;
c) =
_

_
1
0
3
0
_

_
. 1 =
_
2 1 0 5

;
d) =
_
_
1 0 1
2 1 4
3 0 2
_
_
. 1 =
_
_
2 0
4 1
0 3
_
_
.
48. Rozwi azac rwnanie macierzowe
3
_
_
_
_
1 0
3 3
2 5
_
_
A
_
_
= A+
_
_
4 3
0 6
1 2
_
_
.
49. Znalezc niewiadome r. . . speniaj ace rwnanie
2
_
r + 2 + 3
3 0
_
=
_
3 6
.
_
T
.
50. Podac przykady macierzy kwadratowych . 1. ktre speniaj a podane warunki:
a) 1 6= 1; b) 1 = 0. ale 6= 0. 1 6= 0; c)
2
= 0. ale 6= 0.
51. Uzasadnic,

ze iloczyn
a) macierzy diagonalnych tego samego stopnia jest macierz a diagonaln a;
b) iloczyn macierzy trjk atnych dolnych tego samego stopnia jest macierz a trjk atn a doln a.
52. Pokazac,

ze ka

zd a macierz kwadratow a mo

zna przedstawic jednoznacznie jako sum e macierzy

symetrycznej
_

T
=
_
i antysymetrycznej
_

T
=
_
. Napisac to przedstawienie dla macierzy
1 =
_

_
0 1 4 2
3 5 2 8
2 4 3 4
6 0 0 1
_

_
.
53. Macierze kwadratowe . 1 s a przemienne, tzn. speniaj a rwnosc 1 = 1. Pokazac, to

zsamosci:
a) ( 1) ( + 1) =
2
1
2
; b) (1)
2
=
2
1
2
; c)
2
1
3
= 1
3

2
.
54. Dla podanych macierzy obliczyc
n
dla kilka pocz atkowych wartosci :. nast epnie wysun ac
hipotez e o postaci tych pot eg i uzasadnic j a za pomoc a indukcji matematycznej:
a) =
_
_
1 0 0
0 2 0
0 0 3
_
_
; b) =
_
_
2 0 2
0 2 0
2 0 2
_
_
; c*) =
_
_
1 1 0
0 1 1
0 0 1
_
_
.
55. W zbiorze macierzy rzeczywistych znalezc wszystkie rozwi azania podanych rwnan:
a) A
2
=
_
4 0
0 9
_
; b) A
2
=
_
0 0
0 0
_
c) A
2
=
_
0 1
1 0
_
.
Lista sidma - Wyznaczniki
5
56. Napisac rozwini ecia Laplacea podanych wyznacznikw wg wskazanych kolum lub wierszy (nie
obliczac wyznacznikw w otrzymanych rozwini eciach):
a)

1 4 3
3 1 0
2 5 2

. trzecia kolumna; b)

1 4 3 7
2 4 2 0
5 4 1 6
2 0 0 3

. czwarty wiersz.
57. Obliczyc podane wyznaczniki:
a)

2 5
3 7

; b)

1 1 2
3 2 4
2 2 1

; c)

2 0 0 0
3 3 5 7
4 0 1 4
5 0 2 2

d)

p
2
p
3
p
5
p
3
p
6
p
21
p
10 2
p
3
p
10 2
p
15 5
p
6
2 2
p
6
p
10
p
15

.
58. Korzystaj ac z wasnosci wyznacznikw uzasadnic,

ze podane macierze s a osobliwe:
a)
_
_
2 4 4
1 2 2
3 5 6
_
_
; b)
_
_
1 2 3
4 4 4
3 2 1
_
_
; c)
_

_
1 5 2 2
7 5 2 5
5 7 4 4
3 3 0 3
_

_
.
59. Jakie s a mo

zliwe wartosci wyznacznika macierzy kwadratowej stopnia : speniaj acej podane

warunki:
a)
3
= 4 dla : = 3. 4; b)
T
=
2
dla : = 3. 4 ?
60. Obliczyc wyznaczniki podanych macierzy:
a)
_

_
1 2 3 4 5
2 2 3 4 5
3 3 3 4 5
4 4 4 4 5
6 6 6 6 6
_

_
; b)
_

_
1 1 0 0 0
0 1 1 0 0
0 0 1 1 0
0 0 0 1 1
1 0 0 0 1
_

_
; c)
_

_
5 3 0 . . . 0
2 5 3 . . . 0
0 2 5 . . . 0
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
3
0 0 0 . . . 5
_

_
61. *Uzasadnic,

ze niezale

znie od liczb ukrytych pod znakiem zapytania, podany wyznacznik jest

rwny 0
_

_
? ? ? ? ?
? 0 0 0 ?
? 0 0 0 ?
? 0 0 0 ?
? ? ? ? ?
_

_
.
6