Cz 6

Przepisy dotyczce budowy i bada dla opakowa, DPPL, opakowa duych, cystern przenonych, cystern metalowych i kontenerw-cystern z tworzyw sztucznych wzmocnionych wknem

RID

6-1

01.01.2007 r.

Dzia 6.1 Przepisy dotyczce budowy i badania opakowa

6.1.1 6.1.1.1 Przepisy oglne Przepisy tego dziau nie dotycz: a) sztuk przesyek z materiaami promieniotwrczymi klasy 7, o ile nie okrelono inaczej (patrz 4.1.9); b) sztuk przesyek z materiaami zakanymi klasy 6.2, o ile nie okrelono inaczej (patrz: uwaga w dziale 6.3 i instrukcja pakowania P621 w 4.1.4.1); c) naczy cinieniowych z gazami klasy 2; d) sztuk przesyek, ktrych masa netto przekracza 400 kg; e) opakowa o pojemnoci wikszej ni 450 litrw. 6.1.1.2 Przepisy rozdziau 6.1.4 opieraj si na obecnie stosowanych opakowaniach. Biorc pod uwag postp naukowy i techniczny, mona zastosowa opakowania, ktrych specyfikacje rni si od wymienionych w 6.1.4, pod warunkiem, e bd tak samo skuteczne, uznane przez wadz waciw oraz pozytywnie przejd badania przedstawione w 6.1.1.3 i 6.1.5. Dopuszcza si inne badania, ni przedstawione w tym dziale, pod warunkiem, e bd tak samo skuteczne i zostan uznane przez wadz waciw. Kade pojedyncze opakowanie stosowane do materiaw ciekych powinno przej pozytywnie odpowiednie badania szczelnoci i spenia wymagania odpowiednich poziomw bada podanych w 6.1.5.4.3: a) przed pierwszym zastosowaniem w transporcie; b) po przebudowie lub renowacji przed ponownym zastosowaniem w transporcie. Dla przeprowadzenia tych bada, opakowania nie musz by wyposaone w swoje waciwe zamknicia. Naczynia wewntrzne opakowania zoonego mog by badane bez opakowania zewntrznego, pod warunkiem, e nie wpynie to na wynik badania. Badanie to nie jest potrzebne dla: 6.1.1.4 opakowa wewntrznych z opakowa kombinowanych; naczy wewntrznych opakowa zoonych (szko, porcelana lub kamionka), ktre stosownie do 6.1.3.1a) (ii) s oznaczone symbolem RID / ADR; opakowa metalowych lekkich, ktre stosownie do 6.1.3.1a) (ii) s oznaczone symbolem RID/ADR.

6.1.1.3

Opakowania powinny by wyprodukowane, naprawiane i zbadane zgodnie z programem zapewnienia jakoci zatwierdzonym przez wadz waciw, dla zapewnienia, e kade opakowanie odpowiada przepisom tego dziau. Producenci i dystrybutorzy opakowa powinni dostarcza informacje dotyczce odpowiednich procedur oraz opisy typw i wymiarw zamkni (wcznie z wymaganymi uszczelkami) oraz innych elementw, niezbdne do zapewnienia, e sztuka przesyki przygotowana jak do przewozu jest w stanie speni wymagane badania wytrzymaociowe opisane w niniejszym dziale. Kodowanie dla okrelenia typw opakowa Kod skada si z: a) jednej cyfry arabskiej dla rodzaju opakowania, np. bben, kanister itd., nastpnie b) jednej lub kilku wielkich liter aciskich dla rodzaju materiau, np. stal, drewno itd., lub c) jednej cyfry arabskiej dla kategorii opakowania wrd rodzaju opakowania.

6.1.1.5

6.1.2 6.1.2.1

RID 6.1.2.2 6.1.2.3 6.1.2.4

6-2

01.01.2007 r.

Dla opakowa zoonych naley zastosowa kod z dwoma wielkimi literami aciskimi na drugim miejscu. Pierwsza okrela materia naczynia wewntrznego, druga opakowania zewntrznego. Dla opakowa kombinowanych stosuje si jedynie kod dla opakowania zewntrznego. Za kodem opakowania mona stosowa litery T, V, lub W. Litera T oznacza opakowanie awaryjne wedug 6.1.5.1.11. Litera V oznacza opakowanie specjalne wedug 6.1.5.1.7. Litera W oznacza, e opakowanie wprawdzie rozpoznaje si przez kod okrelonego typu opakowania, jednake zostao wyprodukowane zgodnie ze specyfikacj odmienn od 6.1.4 i wedug przepisw 6.1.1.2 ma by uwaane jako rwnowane. Dla rodzaju opakowa stosuje si nastpujce cyfry: 1 2 3 4 5 6 7 0 bben (zarezerwowany) kanister skrzynia worek opakowanie zoone (pozostaje wolna) opakowanie metalowe lekkie.

6.1.2.5

6.1.2.6

Dla rodzaju materiau stosuje si nastpujce wielkie litery: A B C D F G H L M N P stal (wszystkie typy i rodzaje obrbki powierzchniowej) aluminium drewno sklejka materia drewnopochodny tektura tworzywo sztuczne tkanina wkiennicza papier wielowarstwowy metal (oprcz stali i aluminium) szko, porcelana lub kamionka.

6.1.2.7

W poniszej tabeli podane s kody dla oznaczenia typu opakowania w zalenoci od rodzaju opakowania, materiau zastosowanego do produkcji i stosowanej kategorii; wskazane s rwnie podrozdziay, w ktrych znajduj si odpowiednie przepisy:

Rodzaj opakowania 1. Bbny

Materia A. Stal B. Aluminium D. Sklejka G. Tektura H. Tworzywo sztuczne N. Metal (oprcz stali lub aluminium)

Kategoria wieko nie zdejmowane wieko zdejmowane wieko nie zdejmowane wieko zdejmowane wieko nie zdejmowane wieko zdejmowane wieko nie zdejmowane wieko zdejmowane wieko nie zdejmowane wieko zdejmowane wieko nie zdejmowane wieko zdejmowane wieko nie zdejmowane wieko zdejmowane

Kod 1A1 1A2 1B1 1B2 1D 1G 1H1 1H2 1N1 1N2 3A1 3A2 3B1 3B2 3H1 3H2

Podrozdzia 6.1.4.1 6.1.4.2 6.1.4.5 6.1.4.7 6.1.4.8 6.1.4.3

2. (zarezerwowany) 3. Kanistry A. Stal B. Aluminium H. Tworzywo sztuczne

6.1.4.4 6.1.4.4 6.1.4.8

RID 4. Skrzynie A. Stal B. Aluminium C. Drewno

6-3

01.01.2007 r. 4A 4B 4C1 4C2 4D 4F 4G 4H1 4H2 5H1 5H2 5H3 5H4 5L1 5L2 5L3 5M1 5M2 6HA1 6HA2 6HB1 6HB2 6HC 6HD1 6HD2 6HG1 6HG2 6HH1 6PH2 6PA1 6PA2 6PB1 6PB2 6PC 6PD1 6PD2 6PG1 6PG2 6PH1 6PH2 0A1 0A2 6.1.4.22 6.1.4.20 6.1.4.14 6.1.4.14 6.1.4.9 6.1.4.10 6.1.4.11 6.1.4.12 6.1.4.13 6.1.4.16

zwyke z ciankami pyoszczelnymi

D. Sklejka F. Materia drewnopochodny G. Tektura H. Tworzywo sztuczne 5. Worki H. Tkanina z tworzywa sztucznego H. Folia z tworzywa sztucznego L. Tkanina wkiennicza

tworzywo piankowe tworzywo sztuczne sztywne bez wykadziny wewntrznej lub bez powoki pyoszczelna wodoodporna

bez wykadziny wewntrznej lub bez powoki pyoszczelna wodoodporna M. Papier wielowarstwowy wielowarstwowy, wodoodporny 6. Opakowania H. Pojemnik z tworzywa w bbnie stalowym zoone sztucznego w koszu lub w skrzyni stalowej w bbnie aluminiowym w koszu lub w skrzyni aluminiowej w skrzyni drewnianej w bbnie ze sklejki w skrzyni ze sklejki w bbnie tekturowym w skrzyni tekturowej w bbnie z tworzywa sztucznego w skrzyni ze sztywnego tworzywa sztucznego P. Pojemnik z porcelany, szka lub w bbnie stalowym kamionki w koszu lub w skrzyni stalowej w bbnie aluminiowym w koszu lub w skrzyni aluminiowej w skrzyni drewnianej w bbnie ze sklejki w koszu wiklinowym w bbnie tekturowym w skrzyni tekturowej w opakowaniu zewntrznym z tworzywa piankowego w opakowaniu zewntrznym ze sztywnego tworzywa sztucznego 0. Opakowania A. Stal wieko nie zdejmowane metalowe lekkie wieko zdejmowane

6.1.4.17 6.1.4.15

6.1.4.18 6.1.4.19

RID 6.1.3 Oznakowanie

6-4

01.01.2007 r.

Uwaga 1. Oznakowanie na opakowaniu wskazuje, e odpowiada ono zbadanemu, z wynikiem pozytywnym, typowi konstrukcyjnemu i spenia wymagania tego dziau, o ile odnosz si one do produkcji, a nie do zastosowania opakowania. Wobec tego oznakowanie nie mwi bezwarunkowo, e opakowanie mona zastosowa do jakiegokolwiek materiau: rodzaj opakowania (np. bben stalowy), maksymalna pojemno i/lub maksymalna masa opakowania, jak rwnie ewentualne przepisy specjalne, okrelone s dla kadego materiau w dziale 3.2 tabela A. 2. Oznakowanie przeznaczone jest dla uatwienia wykonania zadania przez producenta opakowania, przedsibiorstwo renowacyjne, uytkownika opakowania, przewonika i wadz waciw. Przy uyciu nowego opakowania oryginalne oznakowanie stanowi rodek pomocniczy dla producenta lub producentw dla okrelenia typu i ustalenia, jakie przepisy dotyczce bada spenia to opakowanie. 3. Oznakowanie nie zawsze dostarcza kompletnych szczegw dotyczcych na przykad poziomu bada; z tego punktu widzenia konieczne moe by powoanie si take na certyfikat badania, sprawozdanie z badania lub list opakowa zbadanych z wynikiem pozytywnym. Na przykad, opakowanie opatrzone znakiem X lub Y moe zosta zastosowane dla materiaw, ktrym jest przyporzdkowana grupa pakowania dla niszego stopnia zagroenia i dla ktrych najwysza dopuszczalna gsto wzgldna1), podana w przepisach badania opakowa w 6.1.5, zostaa okrelona przy uwzgldnieniu odpowiednich wspczynnikw 1,5 lub 2,25; tj. opakowania z grupy pakowania I, ktre s badane dla materiaw o gstoci wzgldnej 1,2, wolno stosowa jako opakowania z grupy pakowania II dla materiaw o gstoci wzgldnej 1,8 albo jako opakowania z grupy pakowania III dla materiaw o gstoci wzgldnej 2,7, naturalnie pod warunkiem, e wszystkie kryteria funkcjonalne zostan spenione rwnie przez materia o wyszej gstoci wzgldnej. 6.1.3.1 Kade opakowanie przeznaczone do stosowania zgodnie z RID, powinno by zaopatrzone w oznakowania, ktre s trwae i czytelne i umieszczone w takim miejscu, e ich rozmiar jest odpowiedni dla opakowania i s przez to atwo widoczne. Dla sztuk przesyek o masie brutto wikszej ni 30 kg, oznakowania lub ich kopie powinny by umieszczone na wierzchu lub na boku opakowania. Litery, cyfry i symbole powinny mie co najmniej 12 mm wysokoci, z wyjtkiem opakowa o pojemnoci najwyej 30 litrw lub 30 kg, dla ktrych wysoko ta powinna wynosi 6 mm oraz z wyjtkiem opakowa o pojemnoci maksimum 5 litrw lub 5 kg, dla ktrych powinny mie stosown wielko. Oznakowanie skada si z: a) (i) symbolu opakowaniowego Narodw Zjednoczonych Powinien by on stosowany wycznie w celu potwierdzenia, e opakowanie spenia odpowiednie przepisy tego rozdziau. W opakowaniach metalowych zamiast symbolu mog by zastosowane wytoczone wielkie litery UN; lub (ii) symbolu RID/ADR dla opakowa dopuszczonych do transportu kolejowego, jak i drogowego; dla opakowa zoonych (szko, porcelana lub kamionka) oraz opakowa metalowych lekkich, odpowiadajcych warunkom uproszczonym [patrz 6.1.1.3, 6.1.5.3.1e), 6.1.5.3.5 c), 6.1.5.4, 6.1.5.5.1 i 6.1.5.6]; b) kodu okrelajcego rodzaj opakowania zgodnie z 6.1.2; c) kodu skadajcego si z dwch czci: (i) litery okrelajcej grup(y) pakowania, dla ktrej typ konstrukcyjny zosta dopuszczony: X dla grupy pakowania I, II i III; Y dla grupy pakowania II i III; Z tylko dla grupy pakowania III;

1)

Gsto wzgldna (d) uwaana jest za synonim ciaru waciwego i jest stosowane w caym tekcie.

RID

6-5

01.01.2007 r.

(ii) danej o gstoci wzgldnej zaokrglonej do jednej dziesitej dla opakowa bez opakowa wewntrznych, przeznaczonych dla materiaw ciekych, dla ktrej by badany typ konstrukcyjny; informacja ta moe by pominita, jeeli gsto wzgldna jest mniejsza ni 1,2; danej o maksymalnej masie brutto w kg dla opakowa przeznaczonych dla materiaw staych lub opakowa wewntrznych; danej o maksymalnej masie brutto w kg dla opakowa metalowych lekkich oznakowanych symbolem RID/ADR, zgodnie z 6.1.3.1a) (ii), przeznaczonych do materiaw ciekych o lepkoci przekraczajcej 200 mm2/s w 23C; d) albo z litery S, jeli opakowanie przeznaczone jest do przewozu materiaw staych lub opakowa wewntrznych, albo z wartoci cinienia prbnego w kPa zaokrglonego do dziesitek cinienia w kPa, jeli opakowanie (za wyjtkiem opakowa kombinowanych) przeznaczone jest dla materiaw ciekych i przeszo z wynikiem pozytywnym badanie wytrzymaoci na cinienie hydrauliczne; litery S dla opakowa metalowych lekkich oznakowanych symbolem RID/ADR, zgodnie z 6.1.3.1 a) przeznaczonych do materiaw ciekych o lepkoci przekraczajcej 200 mm2/s w 23C; e) dwch ostatnich cyfr roku produkcji opakowania. Dla opakowa typw 1H i 3H dodatkowo miesicem produkcji; ta cz oznakowania moe by rwnie naniesiona w innym miejscu, ni pozostae dane. Odpowiednim do tego sposobem jest

f) znaku pastwa, w ktrym dopuszczono przyporzdkowanie oznaczenia, przez podanie znaku wyrniajcego pojazdy w ruchu midzynarodowym2); g) nazwy producenta lub innego znaku rozpoznawczego opakowania, ustalonego przez wadz waciw. 6.1.3.2 Dodatkowo, oprcz trwaego oznakowania opisanego w 6.1.3.1, nowe bbny metalowe o pojemnoci ponad 100 litrw powinny posiada znaki, opisane w 6.1.3.1 a) do e), naniesione na dnie w sposb trway (np. przez wytaczanie), wraz z podaniem nominalnej gruboci materiau, przynajmniej gruboci blachy metalowej uytej na pobocznic (w mm 0,1 mm). Jeeli nominalna grubo materiau w co najmniej jednym z den w bbnie metalowym jest mniejsza ni grubo blachy pobocznicy, to naley poda na dnie w sposb trway (np. przez wytaczanie) nominalne gruboci materiau wieka, pobocznicy oraz dna. Przykad: 1,0 1,2 1,0 lub 0,9 1,0 1,0. Nominalne gruboci materiau metalowego powinny by oznaczone z odpowiedni norm ISO, np. 3574:1999 dla stali. Znaki opisane w 6.1.3.1 f) i g), z wyjtkiem przypadkw okrelonych w 6.1.3.5, mog by naniesione w formie nietrwaej. Kade opakowanie, inne ni wymienione pod 6.1.3.2, ktre przeszo pozytywnie proces naprawiania, powinno by zaopatrzone w sposb trway w oznakowania podane pod 6.1.3.1 a) do e). Oznakowania uwaa si za trwae, jeeli wytrzymuj one proces naprawiania (np. jeeli s wytaczane). Dla opakowa innych ni bbny metalowe o pojemnoci wikszej ni 100 litrw, te trwae oznakowania mog by zastpione innym odpowiednio trwaym oznakowaniem podanym pod 6.1.3.1. Dla regenerowanych bbnw metalowych, jeeli nie dokonano zmiany typu opakowania oraz wymiany lub usunicia wmontowanych na stae czci konstrukcyjnych, nie jest wymagane trwae oznakowanie (np. przez wytaczanie). Inne zregenerowane bbny metalowe powinny by zaopatrzone na pokrywie lub boku w trwae znaki, zgodnie z 6.1.3.1 a) do e). Bbny metalowe z materiaw (takich, jak stal nierdzewna), ktre s przeznaczone do wielokrotnego stosowania, powinny by zaopatrzone w trwae znaki (np. przez wytaczanie), zgodnie z 6.1.3.1 f) i g).

6.1.3.3

6.1.3.4

6.1.3.5

2)

Znak wyrniajcy pojazdy w ruchu midzynarodowym, wprowadzony przez Konwencj Wiedesk o Ruchu Drogowym (Wiede 1968).

RID 6.1.3.6

6-6

01.01.2007 r.

Oznakowanie zgodne z 6.1.3.1 jest wane tylko dla jednego typu konstrukcyjnego lub jednej serii typu konstrukcyjnego. Rne obrbki powierzchni stanowi cz tego samego typu konstrukcyjnego. Przez seri typw konstrukcyjnych rozumie si opakowania tej samej konstrukcji, tej samej gruboci cianki, tego samego materiau i tego samego przekroju, rnice si tylko mniejszymi wysokociami konstrukcji w stosunku do zatwierdzonego typu konstrukcji. Zamknicia naczy powinny odpowiada zamkniciom okrelonym w sprawozdaniu z bada.

6.1.3.7

Oznakowanie powinno by naniesione w kolejnoci zgodnej z punktami podanymi pod 6.1.3.1; kady element oznakowania wymaganego na podstawie tych punktw, a take, o ile jest konieczne odpowiednich liter h) do j) podanych pod 6.1.3.8, powinien by oddzielony w widoczny sposb od innych, np. za pomoc ukonej kreski lub wolnej przestrzeni, aby mg by atwo zidentyfikowany. Patrz przykad pod 6.1.3.11. Jakiekolwiek dodatkowe oznakowanie dopuszczone przez wadz waciw nie powinno zakca prawidowej identyfikacji elementw oznakowania, o ktrych mowa pod 6.1.3.1.

6.1.3.8

Dokonujcy renowacji opakowania, po renowacji opakowania, powinien umieci, obok trwaych znakw, dodatkowe znaki w nastpujcej kolejnoci: h) znak pastwa, w ktrym zostaa przeprowadzona renowacja, przez podanie znaku przynalenoci pastwowej dla pojazdw mechanicznych w komunikacji midzynarodowej2); i) nazw naprawiajcego lub inn identyfikacj opakowa ustalon przez wadz waciw; j) rok, w ktrym dokonano renowacji, liter R oraz dla kadego opakowania, ktre przeszo z wynikiem pomylnym badanie szczelnoci wedug 6.1.1.3 dodatkow liter L.

6.1.3.9

Jeeli po renowacji, znaki wymagane w 6.1.3.1 a) do d), nie s ju widoczne ani na wieku, ani na boku bbna metalowego, wwczas dokonujcy renowacji powinien rwnie nanie trwae znaki wymagane w 6.1.3.8 h), i) oraz j). Oznakowanie to nie powinno podawa wikszej wytrzymaoci ni ta, ktra zostaa zbadana i oznakowana dla pierwotnego typu konstrukcyjnego. Opakowania wykonane z tworzywa sztucznego z recyklingu zgodnie z definicj w 1.2.1, powinny by oznakowane literami REC. Znak ten powinien by umieszczony obok znaku opisanego w 6.1.3.1. Przykady oznakowania dla opakowa NOWYCH: 4G/Y145/S/02 NL/VL 823 wg 6.1.3.1 a) (i), b), c), d) i e) wg 6.1.3.1 f) i g) dla nowej skrzyni tekturowej

6.1.3.10

6.1.3.11

1A1/Y1.4/150/98 wg 6.1.3.1 a) (i), b), c), d) i e) NL/VL 824 wg 6.1.3.1 f) i g) 1A2/Y150/S/01 NL/VL 825 4HW/Y136/S/98 NL/VL 826 1A2/Y/100/01 USA/MM5 RID/ADR/0A1/Y/100/05 NL/VL 123 RID/ADR/0A2/Y20/S/04 NL/VL 124 wg 6.1.3.1 a) (i), b), c), d) i e) wg 6.1.3.1 f) i g) wg 6.1.3.1 a) (i), b), c), d) i e) wg 6.1.3.1 f) i g) wg 6.1.3.1 a) (i), b), c), d) i e) wg 6.1.3.1 f) i g) wg 6.1.3.1 a) (ii), b), c), d) i e) wg 6.1.3.1 f) i g) wg 6.1.3.1 a) (ii), b), c), d) i e) wg 6.1.3.1 f) i g)

dla nowego bbna stalowego dla przewozu materiaw ciekych dla nowego bbna stalowego dla przewozu materiaw staych lub opakowa wewntrznych dla nowej skrzyni z tworzywa sztucznego o rwnowanej specyfikacji dla bbna stalowego regenerowanego do przewozu materiaw ciekych dla nowego metalowego lekkiego opakowania z wiekiem nie zdejmowanym dla nowego opakowania metalowego lekkiego z wiekiem zdejmowanym, do materiaw staych lub ciekych o lepkoci w 23C powyej 200 mm2/s

RID 6.1.3.12

6-7 Przykady oznakowania dla opakowa REGENEROWANYCH 1A1/Y1.4/150/97 wg 6.1.3.1 a) (i), b), c), d) i e) NL/RB/05 RL wg 6.1.3.8 h), i) i j) 1A2/Y150/S/99 USA/RB/04 R wg 6.1.3.1 a) (i), b), c), d) i e) wg 6.1.3.8 h), i) i j)

01.01.2007 r.

6.1.3.13

Przykady oznakowania dla opakowa AWARYJNYCH 1A2T/Y300/S/01 wg 6.1.3.1 a) (i), b), c), d) i e) USA/abc wg 6.1.3.1 f) i g) Uwaga. Oznakowania, ktrych przykady podano w 6.1.3.11, 6.1.3.12 i 6.1.3.13, mog by umieszczone w jednej lub w kilku liniach, pod warunkiem przestrzegania prawidowej kolejnoci.

6.1.3.14

wiadectwo Przez naniesienie oznakowania zgodnie z 6.1.3.1 zawiadcza si, e opakowania produkowane seryjnie odpowiadaj zatwierdzonemu typowi konstrukcyjnemu i spenione s warunki podane w dopuszczeniu.

6.1.4 6.1.4.1

Przepisy dotyczce opakowa Bbny stalowe 1A1 z wiekiem nie zdejmowanym 1A2 z wiekiem zdejmowanym

6.1.4.1.1

Pobocznica i dna powinny by wykonane z odpowiedniej blachy stalowej, a jej grubo powinna by dostosowana do pojemnoci i przeznaczenia bbna. Uwaga. W przypadku bbnw ze stali wglowej odpowiednie stale wykazane s w normach ISO 3573:1999 Tama i blacha walcowana na gorco z mikkiej stali niestopowej i ISO 3574:1999 Tama i blacha walcowana na zimno z mikkiej stali niestopowej. Dla bbnw ze stali wglowej o pojemnoci poniej 100 litrw, odpowiednie stale wykazane s, oprcz w wyej wymienionych normach, take dodatkowo w normach ISO 11949:1995 Biaa blacha walcowana na zimno cynowana elektrolitycznie, ISO 11950:1995 Stal walcowana na zimno chromowana elektrolitycznie i ISO 11951:1995 Blacha cienka w rolach walcowana na zimno dla wyrobu blachy biaej lub stali chromowanej elektrolitycznie.

6.1.4.1.2

Szwy pobocznicy bbnw, przeznaczonych do materiaw ciekych o pojemnoci ponad 40 litrw powinny by spawane. Szwy pobocznicy bbnw przeznaczonych do materiaw staych lub ciekych o pojemnoci nie wikszej ni 40 litrw, powinny by maszynowo zawalcowane lub spawane. Zcza pomidzy dnami a pobocznic powinny by maszynowo zawalcowane lub spawane. Mog by zastosowane oddzielne piercienie wzmacniajce. Pobocznica bbnw o pojemnoci powyej 60 litrw powinna by, generalnie, zaopatrzona w co najmniej dwa obienia toczne lub co najmniej dwie nasadzane obrcze toczne. Jeeli przewidziane s nasadzane obrcze toczne, to powinny by one szczelnie naoone na pobocznic i tak przymocowane, aby nie mogy si przemieszcza. Obrcze toczne nie mog by przymocowane przez spawanie punktowe. rednice otworw do napeniania, oprniania i odpowietrzania na pobocznicy lub w dnach bbnw z wiekiem nie zdejmowanym (1A1) nie mog przekracza 7 cm. Bbny o wikszych otworach s uwaane za bbny z wiekiem zdejmowanym (1A2). Zamknicia otworw na pobocznicy lub w dnach bbnw powinny by tak zaprojektowane i wykonane, aby byy mocno zamknite i pozostaway szczelne podczas normalnych warunkw przewozu. Konierze powinny by poczone przez maszynowe walcowanie lub przyspawane. Zamknicia powinny by uywane z uszczelkami lub innymi rodkami uszczelniajcymi, o ile zamknicia same w sobie nie s szczelne.

6.1.4.1.3 6.1.4.1.4

6.1.4.1.5

RID 6.1.4.1.6

6-8

01.01.2007 r.

Zamknicia bbnw ze wiekiem zdejmowanym (1A2) powinny by tak zaprojektowane i wykonane, aby byy mocno zamknite i bbny pozostaway szczelne podczas normalnych warunkw przewozu. Zdejmowane wieka powinny by uywane z uszczelkami lub innymi rodkami uszczelniajcymi. Jeeli zastosowane materiay konstrukcyjne dla pobocznicy, den, zamkni i czci wyposaenia nie s zgodne z przewoonym materiaem, to powinna by zaoona wewntrzna, odpowiednia powoka ochronna lub wykonana odpowiednia obrbka powierzchniowa. Powoki lub obrbki powierzchniowe powinny zachowywa swoje waciwoci ochronne podczas normalnych warunkw przewozu. Maksymalna pojemno bbnw: 450 litrw. Maksymalna masa netto: 400 kg. Bbny aluminiowe 1B1 z wiekiem nie zdejmowanym 1B2 z wiekiem zdejmowanym

6.1.4.1.7

6.1.4.1.8 6.1.4.1.9 6.1.4.2

6.1.4.2.1

Pobocznica i dna powinny by wykonane z aluminium o czystoci co najmniej 99 % lub ze stopu aluminium. Materia powinien by odpowiedniego rodzaju, a jego grubo powinna by dostosowana do pojemnoci i przeznaczenia bbna. Wszystkie szwy powinny by spawane. Szwy krawdzi, jeeli wystpuj, powinny zosta wzmocnione przez nasadzenie piercieni wzmacniajcych. Pobocznica bbnw o pojemnoci powyej 60 litrw powinna by, generalnie, zaopatrzona w co najmniej dwa obienia toczne lub co najmniej dwie nasadzane obrcze toczne. Jeeli przewidziane s nasadzane obrcze toczne, to powinny by one szczelnie naoone na pobocznic i tak przymocowane, aby nie mogy si przemieszcza. Obrcze toczne nie mog by przymocowane przez spawanie punktowe. rednice otworw do napeniania, oprniania i odpowietrzania na pobocznicy lub w dnach bbnw z wiekiem nie zdejmowanym (1B1) nie mog przekracza 7 cm. Bbny o wikszych otworach s uwaane za bbny z wiekiem zdejmowanym (1B2). Zamknicia otworw na pobocznicy lub w dnach bbnw powinny by tak zaprojektowane i wykonane, aby byy mocno zamknite i pozostaway szczelne podczas normalnych warunkw przewozu. Konierze powinny by przyspawane, a spaw powinien utworzy szczelne poczenie. Zamknicia powinny by uywane z uszczelkami lub innymi rodkami uszczelniajcymi, o ile te zamknicia same w sobie nie s szczelne. Zamknicia bbnw ze wiekiem zdejmowanym (1B2) powinny by tak zaprojektowane i wykonane, aby byy mocno zamknite i bbny pozostaway szczelne podczas normalnych warunkw przewozu. Zdejmowane wieka powinny by uywane z uszczelkami lub innymi rodkami uszczelniajcymi. Maksymalna pojemno bbnw: 450 litrw. Maksymalna masa netto: 400 kg. Bbny metalowe inne ni stalowe lub aluminiowe 1N1 z wiekiem nie zdejmowanym 1N2 z wiekiem zdejmowanym

6.1.4.2.2 6.1.4.2.3

6.1.4.2.4

6.1.4.2.5

6.1.4.2.6 6.1.4.2.7 6.1.4.3

6.1.4.3.1

Pobocznica i dna powinny by wykonane z metalu lub stopu metalu innego ni stal lub aluminium. Materia powinien by odpowiedniego rodzaju, a jego grubo powinna by dostosowana do pojemnoci i przeznaczenia bbna. Szwy krawdzi, jeeli wystpuj, powinny zosta wzmocnione przez nasadzenie piercieni wzmacniajcych. Wszystkie szwy, jeeli wystpuj, powinny by wykonane (przez spawanie, lutowanie, itp.) wedug ostatniego stanu techniki stosowanego dla danego metalu lub stopu metalu.

6.1.4.3.2

RID 6.1.4.3.3

6-9

01.01.2007 r.

Pobocznica bbnw o pojemnoci powyej 60 litrw powinna by, generalnie, zaopatrzona w co najmniej dwa obienia toczne lub co najmniej dwie nasadzane obrcze toczne. Jeeli przewidziane s nasadzane obrcze toczne, to powinny by one szczelnie naoone na pobocznic i tak przymocowane, aby nie mogy si przemieszcza. Obrcze toczne nie mog by przymocowane przez spawanie punktowe. rednice otworw do napeniania, oprniania i odpowietrzania na pobocznicy lub w dnach bbnw z wiekiem nie zdejmowanym (1N1) nie mog przekracza 7 cm. Bbny o wikszych otworach s uwaane za bbny z wiekiem zdejmowanym (1N2). Zamknicia otworw na pobocznicy lub w dnach bbnw powinny by tak zaprojektowane i wykonane, aby byy mocno zamknite i pozostaway szczelne podczas normalnych warunkw przewozu. Konierze powinny by zamocowane (przez spawanie, lutowanie, itp.) wedug ostatniego stanu techniki stosowanego dla danego metalu lub stopu metalu tak, aby bya zabezpieczona szczelno. Zamknicia powinny by uywane z uszczelkami lub innymi rodkami uszczelniajcymi, o ile te zamknicia same w sobie nie s szczelne. Zamknicia bbnw ze wiekiem zdejmowanym (1N2) powinny by tak zaprojektowane i wykonane, aby byy mocno zamknite i bbny pozostaway szczelne podczas normalnych warunkw przewozu. Zdejmowane wieka powinny by uywane z uszczelkami lub innymi rodkami uszczelniajcymi. Maksymalna pojemno bbnw: 450 litrw. Maksymalna masa netto: 400 kg. Kanistry stalowe lub aluminiowe 3A1 stalowe z wiekiem nie zdejmowanym 3A2 stalowe z wiekiem zdejmowanym 3B1 aluminiowe z wiekiem nie zdejmowanym 3B2 aluminiowe z wiekiem zdejmowanym

6.1.4.3.4

6.1.4.3.5

6.1.4.3.6 6.1.4.3.7 6.1.4.4

6.1.4.4.1

Blacha na pobocznic i dna powinna by ze stali lub aluminium o czystoci co najmniej 99 % lub ze stopu aluminium. Materia powinien by odpowiedniego rodzaju, a jego grubo powinna by dostosowana do pojemnoci i przeznaczenia kanistra. Krawdzie wszystkich kanistrw stalowych powinny by maszynowo zawalcowane lub spawane. Szwy pobocznicy kanistrw stalowych o pojemnoci powyej 40 litrw, przeznaczonych do przewozu cieczy, powinny by spawane. Szwy pobocznicy kanistrw stalowych o pojemnoci do 40 litrw, przeznaczonych do przewozu cieczy, powinny by maszynowo zawalcowane lub spawane. W kanistrach aluminiowych wszystkie szwy powinny by spawane. Szwy krawdzi, jeeli wystpuj, powinny zosta wzmocnione przez oddzielny piercie wzmacniajcy. rednica otworw kanistrw z wiekiem nie zdejmowanym (3A1 i 3B1) nie powinna by wiksza ni 7 cm. Kanistry o wikszych otworach uwaane s za kanistry z wiekiem zdejmowanym (3A2 i 3B2). Zamknicia powinny by tak wykonane, aby byy mocno zamknite i kanistry pozostaway szczelne podczas normalnych warunkw przewozu. Zamknicia powinny by uywane z uszczelkami lub innymi rodkami uszczelniajcymi, o ile te zamknicia same w sobie nie s szczelne. Jeeli zastosowane materiay konstrukcyjne dla pobocznicy, den, zamkni i czci wyposaenia nie s zgodne z przewoonym materiaem, to powinna by zaoona wewntrzna, odpowiednia powoka ochronna lub wykonana odpowiednia obrbka powierzchniowa. Powoki lub obrbki powierzchniowe powinny zachowa swoje waciwoci ochronne podczas normalnych warunkw przewozu. Maksymalna pojemno kanistra: 60 litrw Maksymalna masa netto: 120 kg.

6.1.4.4.2

6.1.4.4.3

6.1.4.4.4

6.1.4.4.5 6.1.4.4.6

RID 6.1.4.5 Bbny ze sklejki 1D 6.1.4.5.1

6 - 10

01.01.2007 r.

Zastosowane drewno powinno by dobrze wysezonowane, wysuszone w sposb przyjty w handlu i bez wad mogcych ograniczy przydatno bbna do przewidywanego zastosowania. Jeeli do produkcji den zosta uyty inny materia ni sklejka, to powinien mie waciwoci podobne do sklejki. Zastosowana sklejka powinna posiada co najmniej dwie warstwy na pobocznicy i co najmniej trzy warstwy dla den; pojedyncze warstwy powinny by uoone na krzy w stosunku do przebiegu wkien i sklejone ze sob klejem wodoodpornym. Rozmieszczenie pobocznicy i den oraz ich poczenia powinny by dostosowane do pojemnoci i przeznaczenia bbna. Aby uniemoliwi przenikanie zawartoci, wieka powinny by wyoone papierem siarczanowym lub innym rwnowanym materiaem, ktry powinien by dokadnie przymocowany do wieka i wok niego wystawa. Maksymalna pojemno bbnw: 250 litrw. Maksymalna masa netto: 400 kg. (skrelony) Bbny tekturowe 1G Pobocznica beczki powinna skada si z kilku warstw papieru siarczanowego lub tektury litej (nie falistej), trwale sklejonych lub sprasowanych oraz moe zawiera kilka warstw ochronnych z bitumu, woskowanego papieru siarczanowego, folii metalowej, tworzywa sztucznego itp. Dna powinny by wykonane z drewna, tektury, metalu, sklejki, tworzywa sztucznego lub innego odpowiedniego materiau oraz mog zawiera jedn lub kilka warstw ochronnych z bitumu, woskowanego papieru siarczanowego, folii metalowej, tworzywa sztucznego itp. Konstrukcja pobocznicy i den oraz ich poczenia powinny by dostosowane do pojemnoci i przeznaczenia bbna. Zmontowane opakowania powinny by wystarczajco wodoodporne tak, aby nie wystpio oddzielenie poszczeglnych warstw w normalnych warunkach przewozu. Maksymalna pojemno bbnw: 450 litrw Maksymalna masa netto: 400 kg. Bbny i kanistry z tworzywa sztucznego 1H1 bbny z wiekiem nie zdejmowanym 1H2 bbny z wiekiem zdejmowanym 3H1 kanistry z wiekiem nie zdejmowanym 3H2 kanistry z wiekiem zdejmowanym

6.1.4.5.2

6.1.4.5.3 6.1.4.5.4

6.1.4.5.5 6.1.4.5.6 6.1.4.6 6.1.4.7 6.1.4.7.1

6.1.4.7.2

6.1.4.7.3 6.1.4.7.4 6.1.4.7.5 6.1.4.7.6 6.1.4.8

6.1.4.8.1

Opakowanie powinno by wykonane z odpowiedniego tworzywa sztucznego, a jego wytrzymao dostosowana do pojemnoci i przeznaczenia. Z wyjtkiem regenerowanego tworzywa sztucznego zgodnego z definicj w 1.2.1, nie mog by stosowane inne materiay uywane, poza pozostaociami produkcyjnymi lub granulatem tworzyw sztucznych z tego samego procesu wytwarzania. Opakowanie powinno by wystarczajco wytrzymae na starzenie i utrat jakoci spowodowan albo przewoonym towarem albo promieniowaniem ultrafioletowym. Ewentualne wystpienie przesikalnoci przewoonego towaru lub tworzywa sztuczne z recyklingu, uyte do produkcji nowego opakowania, nie mog przedstawia zagroenia dla normalnych warunkw przewozu.

RID 6.1.4.8.2

6 - 11

01.01.2007 r.

Wymagane zabezpieczenie przed promieniowaniem ultrafioletowym nastpuje przez domieszk sadzy lub innego odpowiedniego pigmentu lub inhibitora. Dodatki te powinny by zgodne z przewoonym towarem i zachowa swoje dziaanie podczas caego okresu uytkowania opakowania. Przy zastosowaniu sadzy, pigmentw lub inhibitorw, ktre rni si od zastosowanych w produkcji zbadanego typu konstrukcyjnego, mona zaniecha powtrzenia badania, jeeli zawarto masowa nie przekracza 2% dla sadzy lub 3% dla pigmentw; nie ogranicza si zawartoci inhibitorw dla ochrony przed promieniowaniem ultrafioletowym. Dodatki suce do innych celw ni ochrona przed promieniowaniem ultrafioletowym, mog wchodzi w skad tworzywa sztucznego pod warunkiem, e nie wpyn ujemnie na waciwoci chemiczne i fizyczne materiau opakowania. W tym przypadku mona zrezygnowa z ponownego przeprowadzania bada. Grubo cianek w kadym miejscu opakowania powinna by dostosowana do jego pojemnoci i przeznaczenia, przy czym naley uwzgldni obcienia, na jakie mog by naraone poszczeglne miejsca. rednica otworw do napeniania, oprniania i odpowietrzania w pobocznicy i dnach bbnw z wiekiem nie zdejmowanym (1H1) i kanistrw z wiekiem nie zdejmowanym (3H1) nie powinna by wiksza ni 7 cm. Bbny i kanistry o wikszych otworach uwaane s za bbny i kanistry z wiekiem zdejmowanym (1H2 i 3H2). Zamknicia otworw w pobocznicy i dnach bbnw i kanistrw powinny by tak zaprojektowane i wykonane, aby byy mocno zamknite i pozostaway szczelne podczas normalnych warunkw przewozu. Zamknicia powinny by uywane z uszczelkami lub innymi rodkami uszczelniajcymi, o ile te zamknicia same w sobie nie s szczelne. Urzdzenia zamykajce bbny i kanistry z wiekiem zdejmowanym (1H2 i 3H2) powinny by tak zaprojektowane i wykonane, aby byy mocno zamknite i pozostaway szczelne podczas normalnych warunkw przewozu. Przy wszystkich zdejmowanych wiekach powinny by zastosowane uszczelki, chyba, e bben lub kanister jest z zaoenia szczelny, jeeli zdejmowane wieko zostao prawidowo przymocowane. Maksymalna dopuszczalna przenikalno przy materiaach ciekych zapalnych wynosi g przy 23C (patrz 6.1.5.7). 0,008 l h Jeeli do produkcji nowych opakowa zastosowane zostaj tworzywa sztuczne z recyklingu, to ich szczeglne waciwoci powinny by gwarantowane i regularnie dokumentowane, jako cz programu zapewnienia jakoci uznanego przez wadz waciw. Program ten powinien obejmowa zapisy o odpowiednim sortowaniu wstpnym, jak rwnie ustalenie, czy kada partia tworzywa sztucznego z recyklingu wykazuje odpowiedni warto szybkoci pynicia, gstoci i wytrzymaoci na rozciganie, odpowiadajcej typowi konstrukcyjnemu wyprodukowanego z takiego materiau z recyklingu. Dane jakociowe obejmuj niezbdne dane o materiale opakowania, ktry uzyskany zosta z tworzywa sztucznego z recyklingu, jak rwnie znajomo wczeniejszego materiau zawartego w opakowaniu, o ile ta zawarto mogaby zmniejszy przydatno nowych opakowa wyprodukowanych z tego materiau. Ponadto program zapewnienia jakoci, stosowany przez producenta opisany w 6.1.1.4, powinien obejmowa przeprowadzenie bada mechanicznych na opakowaniach z kadej partii tworzywa sztucznego z recyklingu, zgodnie z 6.1.5. W badaniu tym, wytrzymao na pitrzenie moe by sprawdzona przez odpowiednie badanie dynamicznego nacisku, zamiast badania odpornoci na nacisk przy pitrzeniu, wskazanego w 6.1.5.6. Uwaga. Norma EN-ISO-16103:2005 Opakowania Opakowania do transportu towarw niebezpiecznych Tworzywa sztuczne do recyklingu zawiera dodatkowe wytyczne do postpowania, ktre powinny by przestrzegane przy zatwierdzaniu uywania tworzyw sztucznych podlegajcych recyklingowi.

6.1.4.8.3

6.1.4.8.4

6.1.4.8.5

6.1.4.8.6

6.1.4.8.7

6.1.4.8.8

6.1.4.8.9

Maksymalna pojemno bbnw i kanistrw: 1H1 i 1H2: 450 litrw; 3H1 i 3H2: 60 litrw. Maksymalna masa netto: 1H1 i 1H2: 400 kg; 3H1 i 3H2: 120 kg.

6.1.4.8.10

RID 6.1.4.9 Skrzynie drewniane 4C1 zwyke 4C2 ze ciankami pyoszczelnymi 6.1.4.9.1

6 - 12

01.01.2007 r.

Zastosowane drewno powinno by dobrze wysezonowane, wysuszone w sposb przyjty w handlu i bez wad, mogcych znacznie zmniejszy wytrzymao kadej poszczeglnej czci skrzyni. Wytrzymao zastosowanego materiau i rodzaj konstrukcji powinny by dostosowane do pojemnoci i przeznaczenia skrzyni. Grne i dolne czci mog by wykonane z wodoodpornych materiaw drewnopochodnych, jak: pyty wirowe lub pilniowe lub inne odpowiednie materiay. Elementy mocujce powinny by odporne na wibracje, ktre zgodnie z dowiadczeniem wystpuj w normalnych warunkach przewozu. W miar moliwoci naley unika wbijania gwodzi w kierunku wkien na kocu deski. Poczenia, w ktrych nastpuje niebezpieczestwo silnych obcie, powinny zosta wykonane z uyciem zagitych lub obkowanych gwodzi lub innych rwnowanych zamocowa. Skrzynie 4C2: kada cz skrzyni powinna skada si z jednej sztuki lub by jej rwnowan. Czci skrzyni uwaa si za rwnowane jednej sztuce, jeeli zastosowane zostay nastpujce poczenia klejowe: Lindermanna (na jaskczy ogon), na wpust i piro, na zakadk lub na styk z co najmniej dwoma falistymi metalowymi elementami mocujcymi na kadym zczu. Maksymalna masa netto: 400 kg. Skrzynie ze sklejki 4D

6.1.4.9.2

6.1.4.9.3

6.1.4.9.4 6.1.4.10

6.1.4.10.1

Zastosowana sklejka powinna by co najmniej trzywarstwowa. Powinna by wykonana z dobrze wysezonowanego forniru uszczonego, skrawanego lub tartego, wysuszona w sposb przyjty w handlu i bez wad, ktre mogyby pogorszy wytrzymao skrzyni. Wytrzymao zastosowanego materiau i rodzaj konstrukcji powinny by dostosowane do pojemnoci i przeznaczenia skrzyni. Poszczeglne warstwy w sklejce powinny by ze sob poczone klejem wodoodpornym. Do produkcji skrzy, razem ze sklejk, mog by zastosowane inne odpowiednie materiay. Na listwach naronych lub powierzchniach czoowych skrzynie powinny by mocno zbite gwodziami lub mocno poczone albo zczone w inny rwnowany sposb. Maksymalna masa netto: 400 kg. Skrzynie z materiaw drewnopochodnych 4F

6.1.4.10.2 6.1.4.11

6.1.4.11.1

cianki skrzy powinny by wykonane z materiaw drewnopochodnych odpornych na wod, jak: pyty pilniowe lub wirowe albo inne odpowiednie materiay. Wytrzymao zastosowanego materiau i rodzaj konstrukcji powinny by dostosowane do pojemnoci i przeznaczenia skrzyni. Pozostae czci skrzy mog by wykonane z innych odpowiednich materiaw. Skrzynie powinny by mocno zczone za pomoc odpowiednich rodkw. Maksymalna masa netto: 400 kg. Skrzynie tekturowe 4G

6.1.4.11.2 6.1.4.11.3 6.1.4.11.4 6.1.4.12

6.1.4.12.1

Skrzynie powinny by wykonane z tektury penej lub dwustronnej falistej (jedno- lub wielowarstwowej) o dobrej i trwaej jakoci, dostosowanej do pojemnoci i przeznaczenia skrzyni. Wodoodporno powierzchni zewntrznej powinna by taka, aby przyrost masy zmierzony podczas trwajcego 30 minut badania absorpcji wody metod Cobba, nie by wikszy ni 155 g/m (patrz norma ISO 535:1991). Tektura powinna by odpowiednio wytrzymaa na zginanie. Tektura powinna by tak wykrojona, uformowana i nacita, aby przy skadaniu nie pkaa, powierzchnia zewntrzna nie rozrywaa si lub nadmiernie nie wybrzuszaa si. Fale tektury falistej powinny by trwale sklejone z warstw zewntrzn.

RID 6.1.4.12.2

6 - 13

01.01.2007 r.

cianki czoowe skrzy mog posiada drewnian ram lub mog by cakowicie wykonane z drewna lub z innego odpowiedniego materiau. Dla wzmocnienia mona zastosowa drewniane listwy lub inne odpowiednie materiay. Zcza w skrzyniach powinny by sklejone tam klejc, sklejone na zakadk lub sklejone na zakadk i zszyte metalowymi zszywkami. Przy poczeniu na zakadk, zakadka powinna by odpowiednio dua. Jeeli zamknicie jest wykonane przez sklejenie lub za pomoc tamy klejcej, to klej powinien by wodoodporny. Wymiary skrzy powinny by dostosowane do ich zawartoci. Maksymalna masa netto: 400 kg. Skrzynie z tworzywa sztucznego 4H1 skrzynie z piankowego tworzywa sztucznego 4H2 skrzynie ze sztywnego tworzywa sztucznego

6.1.4.12.3

6.1.4.12.4 6.1.4.12.5 6.1.4.12.6 6.1.4.13

6.1.4.13.1

Skrzynie powinny by wykonane z odpowiedniego tworzywa sztucznego, a ich wytrzymao dostosowana do pojemnoci i przeznaczenia skrzyni. Skrzynie powinny by wystarczajco odporne na starzenie i degradacj spowodowan dziaaniem przewoonego towaru lub promieniowaniem ultrafioletowym. Skrzynie z piankowego tworzywa sztucznego powinny skada si z dwch uformowanych czci z piankowego tworzywa sztucznego, z czci dolnej z gniazdami dla umieszczenia opakowa wewntrznych i z czci grnej, ktra zazbiajc si przykrywa cz doln. Cz grna i dolna powinny by tak wykonane, aby opakowania wewntrzne byy mocno wpasowane. Pokrywy zamkni opakowa wewntrznych nie powinny styka si z powierzchni wewntrzn grnej czci skrzyni. Przy nadawaniu do przewozu skrzynie z piankowego tworzywa sztucznego powinny by zamknite tam samoprzylepn, wytrzyma na rozerwanie, zapobiegajc otwarciu si skrzyni. Tama samoprzylepna powinna by odporna na wpywy atmosferyczne, a rodek klejcy powinien by zgodny z piankowym tworzywem sztucznym. Mog by rwnie zastosowane inne sposoby zamykania, jeeli zapewniaj co najmniej tak sam skuteczno. W skrzyniach ze sztywnego tworzywa sztucznego, jeeli wymagane jest zabezpieczenie przed promieniowaniem ultrafioletowym, to nastpuje ono przez dodatek sadzy lub innych odpowiednich pigmentw lub inhibitorw. Domieszki te powinny by zgodne z zawartoci i zachowa swoje dziaanie podczas caego okresu uytkowania skrzyni. Przy zastosowaniu sadzy, pigmentw lub inhibitorw, ktre rni si od zastosowanych w produkcji zbadanego typu konstrukcyjnego, mona zaniecha powtrzenia badania, jeeli zawarto masowa nie przekracza 2% dla sadzy lub 3% dla pigmentw; nie ogranicza si zawartoci inhibitorw dla ochrony przed promieniowaniem ultrafioletowym. Dodatki suce do innych celw ni ochrona przed promieniowaniem ultrafioletowym, mog wchodzi w skad tworzywa sztucznego pod warunkiem, e nie wpyn ujemnie na waciwoci chemiczne i fizyczne materiau opakowania. W tym przypadku mona zrezygnowa z ponownego przeprowadzania bada. Skrzynie ze sztywnego tworzywa sztucznego powinny by zaopatrzone w urzdzenia zamykajce z odpowiedniego materiau o wystarczajcej wytrzymaoci i wykluczajce przypadkowe otwarcie si skrzyni. Jeeli do produkcji nowych opakowa zastosowane zostaj tworzywa sztuczne z recyklingu, to ich szczeglne waciwoci powinny by gwarantowane i regularnie dokumentowane, jako cz programu zapewnienia jakoci uznanego przez wadz waciw. Program ten powinien obejmowa zapisy o odpowiednim sortowaniu wstpnym, jak rwnie ustalenie, czy kada partia tworzywa sztucznego z recyklingu wykazuje odpowiedni warto szybkoci pynicia, gstoci i wytrzymaoci na rozrywanie, odpowiadajcej typowi konstrukcyjnemu wyprodukowanego z takiego materiau z recyklingu. Dane jakociowe obejmuj niezbdne dane o materiale opakowania, ktry uzyskany zosta z tworzywa sztucznego z recyklingu, jak rwnie znajomo wczeniejszego materiau zawartego w opakowaniu, o ile ta zawarto mogaby zmniejszy

6.1.4.13.2

6.1.4.13.3

6.1.4.13.4

6.1.4.13.5

6.1.4.13.6

6.1.4.13.7

RID

6 - 14

01.01.2007 r.

przydatno nowych opakowa wyprodukowanych z tego materiau. Ponadto program zapewnienia jakoci, stosowany przez producenta, opisany w 6.1.1.4, powinien obejmowa przeprowadzenie bada mechanicznych na opakowaniach z kadej partii tworzywa sztucznego z recyklingu, zgodnie z 6.1.5. W badaniu tym, wytrzymao na pitrzenie moe by sprawdzona przez odpowiednie badanie dynamicznego nacisku, zamiast badania odpornoci na nacisk przy pitrzeniu, wskazanego w 6.1.5.6. 6.1.4.13.8 Maksymalna masa netto: 4H1 60 kg 4H2 400 kg 6.1.4.14 Skrzynie stalowe lub aluminiowe 4A stalowe 4B aluminiowe 6.1.4.14.1 6.1.4.14.2 Wytrzymao metalu i konstrukcja skrzy powinny by dostosowane do ich pojemnoci i przeznaczenia. Skrzynie, o ile jest to wymagane, powinny by wyoone tektur lub filcem albo wyposaone w inn wykadzin wewntrzn z odpowiedniego materiau. Jeeli zastosowana jest wykadzina metalowa, poczona na podwjn zakadk, to naley uniemoliwi przenikanie materiaw, szczeglnie wybuchowych, w szczeliny zczy. Dopuszcza si stosowanie kadego odpowiedniego typu zamkni; powinny one pozostawa zamknite w normalnych warunkach przewozu. Maksymalna masa netto: 400 kg. Worki z tkanin wkienniczych 5L1 bez wykadziny wewntrznej lub bez powoki 5L2 pyoszczelne 5L3 wodoodporne 6.1.4.15.1 6.1.4.15.2 Zastosowane tkaniny powinny by dobrej jakoci. Wytrzymao tkaniny i wykonanie worka powinny by dostosowane do jego pojemnoci i przeznaczenia. Worki pyoszczelne (5L2): pyoszczelno worka powinna by osignita przez np.: a) papier, przyklejony do wewntrznej powierzchni worka przy uyciu wodoodpornego rodka klejcego, jak bitum; b) foli z tworzywa sztucznego przyklejon do wewntrznej powierzchni worka; c) jedn lub kilka wykadzin wewntrznych z papieru lub tworzywa sztucznego. 6.1.4.15.3 Worki wodoodporne (5L2): szczelno worka na przenikanie wilgoci powinna by osignita przez np.: a) oddzielne wykadziny wewntrzne z wodoodpornego papieru (np. woskowanego papieru siarczanowego, papieru bitumicznego lub papieru siarczanowego powlekanego tworzywem sztucznym); b) foli z tworzywa sztucznego przyklejon do wewntrznej powierzchni worka; c) jedn lub kilka wewntrznych wykadzin z tworzywa sztucznego. 6.1.4.15.4 6.1.4.16 Maksymalna masa netto: 50 kg. Worki z tkaniny z tworzywa sztucznego 5H1 bez wykadziny wewntrznej lub bez powoki 5H2 pyoszczelne 5H3 wodoodporne

6.1.4.14.3 6.1.4.14.4 6.1.4.15

RID 6.1.4.16.1

6 - 15

01.01.2007 r.

Worki powinny by wykonane z rozcigliwych tam lub rozcigliwych pojedynczych wkien z odpowiedniego tworzywa sztucznego. Wytrzymao zastosowanego materiau i wykonanie worka powinno by dostosowane do pojemnoci i przeznaczenia. Przy stosowaniu paskich brytw tkaniny, worki powinny by tak wykonane, aby zamknicie dna i jednego boku byo zabezpieczone przez szycie lub innym sposobem. Jeeli tkanina jest w ksztacie rkawa, to dno worka powinno by zamknite przez zaszycie, przeplatanie lub innym sposobem, zapewniajcym tak sam wytrzymao zamknicia. Worki pyoszczelne (5H2): pyoszczelno worka powinna by osignita przez np.: a) papier lub foli z tworzywa sztucznego przyklejon do wewntrznej powierzchni worka; b) jedn lub kilka wykadzin wewntrznych z papieru lub tworzywa sztucznego.

6.1.4.16.2

6.1.4.16.3

6.1.4.16.4

Worki wodoodporne (5H2): szczelno worka na przenikanie wilgoci powinna by osignita przez np.: a) oddzielne wykadziny wewntrzne z wodoodpornego papieru (np. woskowanego papieru siarczanowego, papieru bitumicznego lub papieru siarczanowego powlekanego tworzywem sztucznym); b) foli z tworzywa sztucznego przyklejon do wewntrznej powierzchni worka; c) jedn lub kilka wewntrznych wykadzin z tworzywa sztucznego.

6.1.4.16.5 6.1.4.17

Maksymalna masa netto: 50 kg. Worki z folii z tworzywa sztucznego 5H4

6.1.4.17.1

Worki powinny by wykonane z odpowiedniego tworzywa sztucznego. Wytrzymao zastosowanego materiau i wykonanie worka powinno by dostosowane do jego pojemnoci i przeznaczenia. Szwy i zamknicia powinny by odporne na obcienia i wstrzsy, wystpujce podczas normalnych warunkw przewozu. Maksymalna masa netto: 50 kg. Worki papierowe 5M1 wielowarstwowe 5M2 wielowarstwowe, wodoodporne

6.1.4.17.2 6.1.4.18

6.1.4.18.1

Worki powinny by wykonane z co najmniej trzech warstw odpowiedniego papieru siarczanowego lub rwnie mocnego papieru, przy czym warstw rodkow moe by tkanina siatkowa poczona klejem z warstwami zewntrznymi. Wytrzymao papieru i wykonanie workw powinno by dostosowane do ich pojemnoci i przeznaczenia. Szwy i zamknicia powinny by pyoszczelne. Worki papierowe 5M2: dla uniemoliwienia przedostania si wilgoci worek skadajcy si z czterech lub wicej warstw powinien by wykonany jako wodoodporny przez zastosowanie jednej warstwy wodoodpornej zamiast jednej z dwch warstw zewntrznych albo przez zastosowanie jednej warstwy wodoodpornej z odpowiedniego materiau ochronnego umieszczonego pomidzy dwiema zewntrznymi warstwami; worek trzywarstwowy powinien by wykonany jako wodoodporny przez zastosowanie jednej warstwy wodoodpornej zamiast warstwy zewntrznej. Jeeli istnieje niebezpieczestwo reakcji adunku z wilgoci lub zosta on zapakowany w stanie wilgotnym, to powinna zosta zastosowana wodoodporna warstwa lub powoka, np. podwjnie smoowany papier siarczanowy, powlekany tworzywem sztucznym papier siarczanowy, folia z tworzywa sztucznego, ktrymi pokryta jest wewntrzna powierzchnia worka albo jedna lub wicej wewntrznych powok, ktre pozostaj w bezporednim kontakcie z adunkiem. Szwy i zamknicia powinny by wodoodporne. Maksymalna masa netto: 50 kg.

6.1.4.18.2

6.1.4.18.3

RID 6.1.4.19

6 - 16 Opakowania zoone (tworzywo sztuczne) 6HA1 - naczynie z tworzywa sztucznego w bbnie stalowym; 6HA2 - naczynie z tworzywa sztucznego w koszu lub skrzyni stalowej; 6HB1 - naczynie z tworzywa sztucznego w bbnie aluminiowym; 6HB2 - naczynie z tworzywa sztucznego w koszu lub skrzyni aluminiowej; 6HC - naczynie z tworzywa sztucznego w skrzyni drewnianej; 6HD1 - naczynie z tworzywa sztucznego w bbnie ze sklejki; 6HD2 - naczynie z tworzywa sztucznego w skrzyni ze sklejki; 6HG1 - naczynie z tworzywa sztucznego w bbnie tekturowym; 6HG2 - naczynie z tworzywa sztucznego w skrzyni tekturowej; 6HH1 - naczynie z tworzywa sztucznego w bbnie z tworzywa sztucznego;

01.01.2007 r.

6HH2 - naczynie z tworzywa sztucznego w bbnie ze sztywnego tworzywa sztucznego. 6.1.4.19.1 Naczynie wewntrzne

6.1.4.19.1.1 Naczynie wewntrzne z tworzywa sztucznego powinno spenia warunki okrelone w 6.1.4.8.1 i 6.1.4.8.4 do 6.1.4.8.7. 6.1.4.19.1.2 Naczynie wewntrzne z tworzywa sztucznego powinno by cile dopasowane do opakowania zewntrznego, ktre nie moe mie wystajcych elementw, mogcych powodowa cieranie tworzywa sztucznego. 6.1.4.19.1.3 Maksymalna pojemno naczynia wewntrznego: 6HA1, 6HB1, 6HD1, 6HG1, 6HH1: 6HA2, 6HB2, 6HC, 6HD2, 6HG2, 6HH2: 6.1.4.19.1.4 Maksymalna masa netto: 6HA1, 6HB1, 6HD1, 6HG1, 6HH1: 6HA2, 6HB2, 6HC, 6HD2, 6HG2, 6HH2: 6.1.4.19.2 Opakowanie zewntrzne 400 kg; 75 kg. 250 litrw; 60 litrw.

6.1.4.19.2.1 Naczynie z tworzywa sztucznego w bbnie stalowym (6HA1) lub aluminiowym (6HB1): opakowanie zewntrzne powinno spenia odpowiednie wymagania konstrukcyjne okrelone w 6.1.4.1 lub 6.1.4.2. 6.1.4.19.2.2 Naczynie z tworzywa sztucznego w koszu lub w skrzyni stalowej (6HA2) lub w koszu lub skrzyni aluminiowej (6HB2): opakowanie zewntrzne powinno spenia odpowiednie wymagania konstrukcyjne okrelone w 6.1.4.14. 6.1.4.19.2.3 Naczynie z tworzywa sztucznego w skrzyni drewnianej (6HC): opakowanie zewntrzne powinno spenia odpowiednie wymagania konstrukcyjne okrelone w 6.1.4.9. 6.1.4.19.2.4 Naczynie z tworzywa sztucznego w bbnie ze sklejki (6HD1): opakowanie zewntrzne powinno spenia odpowiednie wymagania konstrukcyjne okrelone w 6.1.4.5. 6.1.4.19.2.5 Naczynie z tworzywa sztucznego w skrzyni ze sklejki (6HD2): opakowanie zewntrzne powinno spenia odpowiednie wymagania konstrukcyjne okrelone w 6.1.4.10. 6.1.4.19.2.6 Naczynie z tworzywa sztucznego w bbnie tekturowym (6HG1): opakowanie zewntrzne powinno spenia odpowiednie wymagania konstrukcyjne okrelone w 6.1.4.7.1 do 6.1.4.7.4. 6.1.4.19.2.7 Naczynie z tworzywa sztucznego w skrzyni tekturowej (6HG2): opakowanie zewntrzne powinno spenia odpowiednie wymagania konstrukcyjne okrelone w 6.1.4.12.

RID

6 - 17

01.01.2007 r.

6.1.4.19.2.8 Naczynie z tworzywa sztucznego w bbnie z tworzywa sztucznego (6HH1): opakowanie zewntrzne powinno spenia odpowiednie wymagania konstrukcyjne okrelone w 6.1.4.8.1 do 6.1.4.8.6. 6.1.4.19.2.9 Naczynie z tworzywa sztucznego w skrzyni ze sztywnego tworzywa sztucznego (wcznie z falistym tworzywem sztucznym) (6HH2): opakowanie zewntrzne powinno spenia odpowiednie wymagania konstrukcyjne okrelone w 6.1.4.13.1 i 6.1.4.13.4 do 6.1.4.13.6. 6.1.4.20 Opakowania zoone (szko, porcelana, kamionka) 6PA1 - naczynie w bbnie stalowym; 6PA2 - naczynie w koszu lub skrzyni stalowej; 6PB1 - naczynie w bbnie aluminiowym; 6PB2 - naczynie w koszu lub skrzyni aluminiowej: 6PC - naczynie w skrzyni drewnianej: 6PD1 - naczynie w bbnie ze sklejki; 6PD2 - naczynie w koszu wiklinowym; 6PG1 - naczynie w bbnie tekturowym; 6PG2 - naczynie w skrzyni tekturowej; 6PH1 - naczynie w opakowaniu zewntrznym z tworzywa piankowego; 6PH2 - naczynie w opakowaniu zewntrznym ze sztywnego tworzywa sztucznego. 6.1.4.20.1 Naczynie wewntrzne

6.1.4.20.1.1 Naczynia powinny posiada odpowiedni ksztat (cylindryczny lub gruszkowaty) oraz powinny by wykonane z materiau o dobrej jakoci i bez wad mogcych zmniejszy ich wytrzymao. ciany w kadym miejscu powinny by wystarczajco grube i wolne od napre wewntrznych. 6.1.4.20.1.2 Jako zamknicia naczy naley stosowa zamknicia gwintowane z tworzyw sztucznych, szlifowane korki szklane lub inne zamknicia o tej samej skutecznoci. Kada cz zamknicia majca styczno z towarem, powinna by odporna na jego dziaanie. Naley uwaa, aby zamknicia byy szczelne; powinny by tak zabezpieczone przy uyciu odpowiednich rodkw, aby zapobiec jakiemukolwiek obluzowaniu podczas przewozu. Jeeli wymagane s zamknicia z odpowietrzeniem, to powinny one odpowiada wymaganiom 4.1.1.8. 6.1.4.20.1.3 Naczynie powinno by mocno osadzone i zabezpieczone w opakowaniu zewntrznym przy uyciu materiaw amortyzacyjnych o wasnociach przeciwwstrzsowych i / lub chonnych. 6.1.4.20.1.4 Maksymalna pojemno naczynia: 60 litrw. 6.1.4.20.1.5 Maksymalna masa netto: 75 kg. 6.1.4.20.2 Opakowanie zewntrzne

6.1.4.20.2.1 Naczynie w bbnie stalowym (6PA1): opakowanie zewntrzne powinno spenia odpowiednie wymagania konstrukcyjne okrelone w 6.1.4.1. Zdejmowana pokrywa, niezbdna dla tego rodzaju opakowania, moe mie posta kopaka. 6.1.4.20.2.2 Naczynie w koszu lub skrzyni stalowej (6PA2): opakowanie zewntrzne powinno spenia odpowiednie wymagania konstrukcyjne okrelone w 6.1.4.14. Przy naczyniu cylindrycznym, opakowanie zewntrzne powinno wystawa w kierunku pionowym ponad naczynie i jego zamknicie. Jeeli naczynie gruszkowate umieszczone jest w opakowaniu zewntrznym w formie kosza, o ksztacie dopasowanym do naczynia, to takie opakowanie zewntrzne naley wyposay w pokryw ochronn (kopak). 6.1.4.20.2.3 Naczynie w bbnie aluminiowym (6PB1): opakowanie zewntrzne powinno spenia odpowiednie wymagania konstrukcyjne okrelone w 6.1.4.2. 6.1.4.20.2.4 Naczynie w koszu lub skrzyni aluminiowej (6PB2): opakowanie zewntrzne powinno spenia odpowiednie wymagania konstrukcyjne okrelone w 6.1.4.14.

RID

6 - 18

01.01.2007 r.

6.1.4.20.2.5 Naczynie w skrzyni drewnianej (6PC): opakowanie zewntrzne powinno spenia odpowiednie wymagania konstrukcyjne okrelone w 6.1.4.9. 6.1.4.20.2.6 Naczynie w bbnie ze sklejki (6PD1): opakowanie zewntrzne powinno spenia odpowiednie wymagania konstrukcyjne okrelone w 6.1.4.5. 6.1.4.20.2.7 Naczynie w koszu wiklinowym (6PD2): kosze wiklinowe powinny by wykonane z materiau o dobrej jakoci. W celu uniknicia uszkodzenia naczy, kosze powinny by wyposaone w pokryw ochronn (kopak). 6.1.4.20.2.8 Naczynia w bbnie tekturowym (6PG1): opakowanie zewntrzne powinno spenia odpowiednie wymagania konstrukcyjne okrelone w 6.1.4.7.1 do 6.1.4.7.4. 6.1.4.20.2.9 Naczynie w skrzyni tekturowej (6PG2): opakowanie zewntrzne powinno spenia odpowiednie wymagania konstrukcyjne okrelone w 6.1.4.12. 6.1.4.20.2.10 Naczynie w opakowaniu zewntrznym z tworzywa piankowego (6PH1) lub ze sztywnego tworzywa sztucznego (6PH2): opakowanie zewntrzne powinno spenia odpowiednie wymagania konstrukcyjne okrelone w 6.1.4.13. Opakowania zewntrzne ze sztywnego tworzywa sztucznego powinno by wykonane z polietylenu o duej gstoci lub innego rwnowanego tworzywa sztucznego. Zdejmowana pokrywa, niezbdna dla tego rodzaju opakowania, moe mie posta kopaka. 6.1.4.21 Opakowania kombinowane Dla opakowa zewntrznych stosuje si odpowiednie przepisy rozdziau 6.1.4. Uwaga. Odnonie uywanych opakowa zewntrznych i wewntrznych, patrz odpowiednie instrukcje pakowania w dziale 4.1. 6.1.4.22 Opakowania metalowe lekkie 0A1 z wiekiem nie zdejmowanym 0A2 z wiekiem zdejmowanym 6.1.4.22.1 6.1.4.22.2 6.1.4.22.3 6.1.4.22.4 Blacha pobocznicy i den powinna by z odpowiedniej stali; jej grubo powinna by dostosowana do pojemnoci i przeznaczenia opakowa. Szwy powinny by spawane, poczone co najmniej na podwjn zakadk lub wykonane innym sposobem zapewniajcym rwnorzdn wytrzymao i szczelno. Wykadziny wewntrzne cynkowe, cynowe, lakierowane itp. powinny by trwae i wszdzie, rwnie w zamkniciach, szczelnie przylega do stali. rednica otworw do napeniania, oprniania i odpowietrzania w pobocznicy lub w dnach opakowa z wiekiem nie zdejmowanym (0A1) nie moe przekracza 7 cm. Opakowania z wikszymi otworami uwaane s za opakowania z wiekiem zdejmowanym (0A2). Zamknicia opakowa z wiekiem nie zdejmowanym (0A1) powinny by gwintowane albo zabezpieczone gwintowan nasadk lub innym urzdzeniem co najmniej tak samo skutecznym. Urzdzenia zamykajce opakowa z wiekiem zdejmowanym powinny by tak rozmieszczone i odpowiednie, aby byy mocno zamknite i pozostaway szczelne podczas normalnych warunkw przewozu. Maksymalna pojemno opakowa: 40 litrw Maksymalna masa netto: 50 kg.

6.1.4.22.5

6.1.4.22.6 6.1.4.22.7

RID 6.1.5 6.1.5.1 6.1.5.1.1 6.1.5.1.2

6 - 19 Przepisy dotyczce bada opakowa Wykonywanie i okresowo bada

01.01.2007 r.

Typ konstrukcyjny kadego opakowania powinien by, zgodnie z 6.1.5, poddany badaniom ustalonym przez wadz waciw i przez t wadz dopuszczony do uytku. Przed zastosowaniem opakowania, typ konstrukcyjny tego opakowania powinien przej badania z wynikiem pozytywnym. Typ konstrukcyjny opakowania okrelony jest przez konstrukcj, wielko, zastosowany materia i jego grubo, sposb produkcji i monta, lecz moe te obejmowa rnorodn obrbk powierzchni. Dotyczy to rwnie opakowa, ktre tylko nieznacznie rni si od danego typu konstrukcyjnego swoj mniejsz wysokoci konstrukcyjn. Badania powinny by przeprowadzone na wzorze z produkcji w odstpach czasu ustalonych przez wadz waciw. Jeli takie badania przeprowadza si na opakowaniu papierowym lub tekturowym, obowizuje przygotowanie w warunkach otoczenia, jako rwnowane przepisom podanym w 6.1.5.2.3. Badania powinny by powtrzone po kadej zmianie konstrukcji, materiau lub sposobu produkcji opakowania. Wadza waciwa moe zezwoli na selektywne badania opakowa, ktre rni si tylko nieznacznie od zbadanych typw konstrukcyjnych: np. opakowania, ktrych opakowanie wewntrzne posiada mniejsze wymiary lub mniejsz mas netto, lub te opakowania, jak bbny, worki i skrzynie, przy ktrych nieco zmniejszony jest jeden lub wicej wymiarw zewntrznych. (zarezerwowany) Uwaga. W odniesieniu do przepisw dla stosowania rnych opakowa wewntrznych w jednym opakowaniu zewntrznym i dopuszczalnych kombinacji opakowa wewntrznych - patrz 4.1.1.5.1.

6.1.5.1.3

6.1.5.1.4 6.1.5.1.5

6.1.5.1.6

6.1.5.1.7

Przedmioty lub opakowania wewntrzne rnych typw dla materiaw staych lub ciekych mog by czone razem i przewoone, bez badania w opakowaniu zewntrznym, jeeli speniaj ponisze warunki: a) opakowanie zewntrzne z kruchymi opakowaniami wewntrznymi (np. ze szka) zawierajcymi materiay cieke powinno, zgodnie z 6.1.5.3, przej pozytywnie badania na uderzenie przy swobodnym spadku, dla wysokoci odpowiadajcej grupie pakowania I; b) cakowita masa brutto wszystkich opakowa wewntrznych nie moe przekracza poowy masy brutto opakowa wewntrznych, ktre zostay poddane, okrelonemu w ust. a), badaniu na uderzenie przy swobodnym spadku; c) grubo materiau amortyzujcego znajdujcego si pomidzy opakowaniami wewntrznymi oraz pomidzy opakowaniami wewntrznymi i ciank opakowania zewntrznego, nie moe by zmniejszona do wartoci poniej odpowiedniej gruboci w opakowaniu pierwotnie zbadanym; jeeli w badaniu pierwotnym zastosowano opakowanie pojedyncze, to grubo materiau amortyzujcego pomidzy opakowaniami wewntrznymi nie moe by mniejsza ni grubo materiau amortyzujcego pomidzy cian opakowania zewntrznego a opakowaniem wewntrznym w badaniu pierwotnym. Przy zastosowaniu opakowa wewntrznych w mniejszej iloci lub o mniejszych wymiarach (w porwnaniu do opakowa wewntrznych uytych w badaniu na uderzenie przy swobodnym spadku), naley doda dostateczn ilo materiau amortyzujcego dla wypenienia wolnych przestrzeni; d) prne opakowanie zewntrzne powinno przej z wynikiem pozytywnym badanie na odporno na nacisk przy pitrzeniu okrelone w 6.1.5.6. Cakowita masa brutto rwnowanej sztuki przesyki wynika z cakowitej masy opakowa wewntrznych uytych w badaniu na uderzenie przy swobodnym spadku, okrelonym w ust. a); e) opakowania wewntrzne, zawierajce materiay cieke, powinny by cakowicie otoczone materiaem chonnym w iloci wystarczajcej do przyjcia caej cieczy, znajdujcej si w opakowaniach wewntrznych; f) jeeli opakowanie zewntrzne przewidziane jest dla opakowa wewntrznych dla materiaw ciekych i nie jest szczelne lub przewidziane jest dla opakowa wewntrznych dla materiaw staych i nie jest pyoszczelne, to dla zabezpieczenia przed uwolnieniem materiau ciekego lub staego, wymagane jest zastosowanie szczelnej powoki, worka z tworzywa sztucznego lub

RID

6 - 20

01.01.2007 r.

innego, rwnie skutecznego, rodka. Dla opakowa zawierajcych materiay cieke, materia chonny, wymagany pod e), powinien znajdowa si wewntrz rodka zabezpieczajcego przed wydostaniem si zawartoci; g) opakowania powinny by oznakowane zgodnie z przepisami 6.1.3, z ktrego wynika, e opakowanie zostao poddane badaniom funkcjonalnoci dla grupy pakowania I dla opakowa kombinowanych. Maksymalna masa brutto, podana w kilogramach, powinna by sum masy opakowania zewntrznego i poowy masy opakowania wewntrznego (opakowa wewntrznych), uytych w badaniu na uderzenie przy swobodnym spadku, opisanym pod a). Oznakowanie opakowania, zgodnie z 6.1.2.4, powinno zawiera rwnie liter V. 6.1.5.1.8 Wadza waciwa moe w dowolnym czasie zada sprawdzenia za pomoc bada, wedug postanowie tego rozdziau, czy opakowania z produkcji seryjnej speniaj wymagania badanego typu konstrukcyjnego. Wyniki tych bada powinny by przechowywane dla celw kontrolnych. Jeeli ze wzgldw bezpieczestwa wymagana jest wykadzina lub obrbka powierzchni wewntrznej, to powinna ona zachowa swoje wasnoci ochronne take po badaniach. Pod warunkiem, e prawdziwo wynikw bada nie zostanie naruszona i za zezwoleniem wadzy waciwej, mona przeprowadzi kilka bada na jednej prbce. Opakowania awaryjne Opakowania awaryjne (patrz 1.2.1) powinny by zbadane i oznakowane zgodnie z wymaganiami stosowanymi do opakowa grupy pakowania II, przeznaczonych do przewozu materiaw staych lub opakowa wewntrznych, przy czym: a) w przeprowadzanych badaniach uywan substancj badawcz jest woda, opakowania powinny by napenione do co najmniej 98% ich maksymalnej pojemnoci. Dla uzyskania wymaganej cakowitej masy sztuki przesyki, dopuszcza si stosowanie np. workw ze rutem oowianym, o ile bd one tak umieszczone, e nie spowoduj zmiany wyniku bada. Alternatywnie, podczas bada na uderzenie przy swobodnym spadku, wysoko spadku moe by rnicowana zgodnie z 6.1.5.3.5 b); b) ponadto, opakowania powinny przej z wynikiem pozytywnym badanie szczelnoci przy cinieniu 30 kPa, a wyniki tego badania powinny by zapisane w sprawozdaniu, zgodnie z 6.1.5.8; c) opakowania powinny by, wedug 6.1.2.4, oznakowane liter T. 6.1.5.2 6.1.5.2.1 Przygotowanie opakowa do bada Badania powinny by przeprowadzone na opakowaniach przygotowanych do przewozu, wcznie z opakowaniami wewntrznymi opakowa kombinowanych. Opakowania lub naczynia wewntrzne albo opakowania lub naczynia jednostkowe z wyjtkiem workw, powinny by napenione do co najmniej 98% ich maksymalnej pojemnoci dla materiaw ciekych i do co najmniej 95% ich maksymalnej pojemnoci dla materiaw staych. Worki powinny by napeniane do maksymalnej masy, przy ktrej mog by uytkowane. Dla opakowa kombinowanych, w ktrych opakowanie wewntrzne przeznaczone jest do przewozu materiaw ciekych lub staych, wymagane jest oddzielne badanie dla zawartoci ciekej i staej. Materiay lub przedmioty przeznaczone do przewozu w opakowaniu, mog by zastpione przez inne materiay lub przedmioty, o ile wyniki bada nie bd przez to zafaszowane. Jeeli materiay stae zostan zastpione przez inne materiay, to powinny mie one takie same waciwoci fizyczne (masa, ziarnisto, itp.), jak materia przewoony. Dla osignicia wymaganej masy oglnej sztuki przesyki, dopuszcza si zastosowanie dodatkw, jak worki ze rutem oowianym, o ile zostan one tak umieszczone, e nie wpyn na wyniki bada. Jeeli w badaniu wytrzymaoci na uderzenie przy swobodnym spadku opakowania przeznaczonego do przewozu materiaw ciekych zostanie uyty inny materia, to powinien on mie porwnywaln gsto wzgldn i lepko, jak materia przeznaczony do przewozu. Na warunkach podanych w 6.1.5.3.5 do badania tego moe by zastosowana rwnie woda. Opakowania papierowe lub tekturowe powinny by przez co najmniej 24 godziny klimatyzowane w atmosferze regulowanej temperatury i wilgotnoci wzgldnej. Istniej trzy moliwoci, z ktrych naley wybra jedn. Preferowana jest atmosfera 23C 2C i wilgotno wzgldna 50% 2%. Dwie inne moliwoci to: temperatura 20C 2C i wilgotno wzgldna 65% 2% lub temperatura 27 2C i wilgotno wzgldna 65% 2%.

6.1.5.1.9 6.1.5.1.10 6.1.5.1.11

6.1.5.2.2

6.1.5.2.3

RID

6 - 21

01.01.2007 r.

Uwaga. Wartoci rednie powinny lee w obrbie powyszych wartoci granicznych. W przecigu krtkiego czasu pomiary graniczne mog waha si i powodowa odchylenia indywidualnych pomiarw wilgotnoci wzgldnej do 5%, bez znaczcego wpywu na powtarzalno wynikw bada. 6.1.5.2.4 6.1.5.2.5 (zarezerwowany) Beczki i kanistry z tworzywa sztucznego zgodne z 6.1.4.8 i, o ile jest to konieczne, opakowania zoone (tworzywo sztuczne) zgodne z 6.1.4.19, dla stwierdzenia ich zgodnoci chemicznej z materiaami ciekymi powinny by przetrzymywane przez sze miesicy w temperaturze otoczenia; w czasie tego czasu prbki do badania pozostaj napenione towarami przeznaczonymi do przewozu. W cigu pierwszych i ostatnich 24 godzin przetrzymywania, badane prbki ustawia si zamkniciem do dou. Jednake opakowania wyposaone w odpowietrzniki powinny by ustawiane kadorazowo w tym pooeniu, w podanych wyej okresach, tylko przez 5 minut. Po przetrzymywaniu badane prbki powinny by poddane badaniom okrelonym w 6.1.5.3 do 6.1.5.6. W odniesieniu do naczy wewntrznych opakowa zoonych (tworzywo sztuczne) nie jest wymagane stwierdzenie zgodnoci chemicznej, jeeli jest wiadomo, e wasnoci wytrzymaociowe tworzywa sztucznego nie ulegaj istotnym zmianom wskutek oddziaywania pakowanego towaru. Za istotn zmian wasnoci wytrzymaociowych uwaa si: a) wyran utrat elastycznoci lub b) znaczne zmniejszenie naprenia sprystego, chyba, e jest ono zwizane z co najmniej proporcjonalnym wydueniem sprystym pod obcieniem. Jeeli zachowanie si tworzywa sztucznego zostao ustalone inn metod, to z przedstawionego badania zgodnoci mona zrezygnowa. Takie metody powinny by co najmniej rwnowane do wyej wymienionego badania zgodnoci i uznane przez wadz waciw. Uwaga. W odniesieniu do bbnw i kanistrw z tworzywa sztucznego oraz opakowa zoonych (tworzywo sztuczne) z polietylenu - patrz rwnie 6.1.5.2.6. 6.1.5.2.6 Dla bbnw i kanistrw zgodnych z 6.1.4.8 i, o ile jest to niezbdne, dla polietylenowych opakowa zoonych zgodnych z 6.1.4.19, chemiczna zgodno z materiaami napeniania, przyporzdkowanymi zgodnie z 4.1.1.19, moe by zbadana z cieczami wzorcowymi (patrz 6.1.6) w poniszy sposb. Ciecze wzorcowe s reprezentatywne dla procesw niszczenia polietylenu, to znaczy zmikczania przez pcznienie, powstawania pkni napreniowych, reakcji zmniejszajcych mas czsteczkow i ich kombinacji. Dostateczna zgodno chemiczna opakowa moe by badana przez przetrzymywanie wymaganych prbek z waciw(-mi) ciecz(-ami) wzorcow (ymi) przez trzy tygodnie w 40C; jeli ciecz wzorcow jest woda wwczas przetrzymywanie zgodnie z t procedur nie jest wymagane. Przy stosowaniu cieczy wzorcowych Roztwr rodka zwilajcego i Kwas octowy, dla wzorw typu uywanych do badania na spitrzanie nie jest wymagane magazynowanie. Podczas pierwszych i ostatnich 24 godzin przetrzymywania, badane prbki ustawia si zamkniciem do dou. Jednake opakowania wyposaone w odpowietrzniki powinny by ustawiane kadorazowo w tym pooeniu, w podanych wyej okresach, tylko przez 5 minut. Po przetrzymywaniu badane prbki powinny by poddane badaniom okrelonym w 6.1.5.3 do 6.1.5.6. Nie naley przeprowadza badania zgodnoci chemicznej przy uyciu cieczy wzorcowej dla wodoronadtlenku tert-butylu, zawierajcego ponad 40% nadtlenku oraz kwasu nadoctowego klasy 5.2. Dla tych materiaw dostateczna zgodno chemiczna powinna by sprawdzona przez przechowywanie badanych prbek wypenionych materiaami przeznaczonymi do przewozu, przez okres 6 miesicy, w temperaturze otoczenia. Wyniki badania wedug tego ustpu dla opakowa z polietylenu mog by zastosowane dla opakowa takiego samego typu konstrukcyjnego, ktrych powierzchnia wewntrzna jest fluorowana.

RID 6.1.5.2.7

6 - 22

01.01.2007 r.

Dla opakowa wykonanych z polietylenu zgodnie z 6.1.5.2.6, ktre przeszy badanie zgodnie z 6.1.5.2.6. mog by rwnie zastosowane materiay napenienia inne ni porwnywane w 4.1.1.19. Dopuszczenie nastpuje na podstawie bada laboratoryjnych3), ktre powinny sprawdzi, czy oddziaywanie tych materiaw napenienia na prbki jest mniejsze ni efekt oddziaywania waciwych cieczy wzorcowej (-ych), biorc pod uwag odnone mechanizmy niszczenia. Przy tym dla gstoci wzgldnej i prnoci pary naley zachowa te same warunki jak w 4.1.1.19.2. Jeeli wasnoci wytrzymaociowe opakowa wewntrznych z tworzyw sztucznych w opakowaniach zoonych nie ulegaj istotnym zmianom pod wpywem zapakowanego materiau, nie jest wymagane sprawdzenie wystarczajcej zgodnoci chemicznej. Za istotne zmiany wasnoci wytrzymaociowych uwaa si: a) wyran utrat elastycznoci lub b) znaczne zmniejszenie naprenia sprystego, chyba, e jest ono zwizane z co najmniej proporcjonalnym wydueniem sprystym pod obcieniem.

6.1.5.2.8

6.1.5.3 6.1.5.3.1

Badanie wytrzymaoci na uderzenie przy swobodnym spadku4) Liczba prbek do badania (dla kadego typu konstrukcyjnego i producenta) i ustawienie prbki przy badaniu na swobodny spadek: Przy innych prbach ni spadek na pask, rodek cikoci powinien znajdowa si prostopadle nad miejscem uderzenia. Jeeli moliwe jest wicej ni jedno ustawienie do badania na swobodny spadek, to naley wybra takie ustawienie, przy ktrym uszkodzenie opakowania bdzie najwiksze. Opakowanie a) Bbny stalowe Bbny aluminiowe Bbny z innego metalu ni stal lub aluminium Kanistry stalowe Kanistry aluminiowe Bbny ze sklejki Bbny tekturowe Bbny i kanistry z tworzywa sztucznego Opakowania zoone w ksztacie bbna Opakowania metalowe lekkie b) Skrzynie drewniane Skrzynie ze sklejki Skrzynie z materiaw drewnopochodnych Skrzynie tekturowe Skrzynie z tworzywa sztucznego Skrzynie stalowe lub aluminiowe Opakowania zoone w ksztacie skrzyni c) Worki - jednowarstwowe ze szwem bocznym Liczba prbek do bada sze (po trzy na kady spadek) Ustawienie prbki Pierwszy spadek (dla trzech prbek): opakowanie powinno spa na pyt uderzeniow ukosem na obrzee dna lub gdy nie ma takowego - na szew obwodowy lub na krawd. Drugi spadek (dla trzech innych prbek): opakowanie powinno trafi swoim najsabszym miejscem, ktre nie zostao zbadane przy pierwszej prbie spadku, np. zamkniciem lub przy niektrych bbnach cylindrycznych, spawanym szwem podunym pobocznicy bbna. Pierwszy spadek: pasko na dno Drugi spadek: pasko na cz grn Trzeci spadek: pasko na duszy bok Czwarty spadek: pasko na bok poprzeczny Pity spadek: na jedno z naroy

pi (po jednej na kady spadek)

trzy (trzy spadki dla kadego worka)

Pierwszy spadek: pasko na szerszy bok worka. Drugi spadek: pasko na krtszy bok worka Trzeci spadek: na dno worka

3)

4)

Metody laboratoryjne dla sprawdzania chemicznej zgodnoci polietylenu zgodnie z definicj w 6.1.5.2.6 wzgldem materiaw napeniania (materiay, mieszaniny i preparaty) w porwnaniu z cieczami wzorcowymi wedug 6.1.6, patrz wytyczne w nieoficjalnej czci RID Patrz norma ISO 2248.

RID d) Worki jednowarstwowe bez szwu bocznego lub wielowarstwowe

6 - 23

01.01.2007 r.

dwie (dwa Pierwszy spadek: pasko na szerszy bok spadki dla worka. kadego worka) Drugi spadek: na dno worka

e) Opakowania zoone (szko, por- trzy (po jednym Ukosem do pyty zderzeniowej na szew celana lub kamionka) oznakowa- na kady poprzeczny albo, gdy nie ma takowego, ne symbolem RID/ADR spadek) na szew obwodowy lub na krawd dna. wedug 6.1.3.1 a) (ii), w ksztacie bbna lub skrzyni 6.1.5.3.2 Specjalne przygotowanie prbek do badania odpornoci na uderzenie przy swobodnym spadku: Dla niej podanych opakowa prbka i jej zawarto powinny by klimatyzowane w minus 18C lub niszej: a) bbny z tworzywa sztucznego (patrz 6.1.4.8); b) kanistry z tworzywa sztucznego (patrz 6.1.4.8); c) skrzynie z tworzywa sztucznego, z wyjtkiem skrzy z tworzywa piankowego (patrz 6.1.4.13); d) opakowania zoone (tworzywo sztuczne) (patrz 6.1.4.19); e) opakowania kombinowane z opakowaniem wewntrznym z tworzywa sztucznego, z wyjtkiem workw i toreb z tworzywa sztucznego do materiaw staych lub przedmiotw. Jeeli badane prbki bd w ten sposb klimatyzowane, to mona zrezygnowa z klimatyzacji wedug 6.1.5.2.3. Ciecze do bada powinny by utrzymywane w stanie ciekym, gdy jest to konieczne, przez dodanie rodka przeciw zamarzaniu. 6.1.5.3.3 Dla opakowa ze zdejmowanymi wiekami dla materiaw ciekych, po napenieniu i zamkniciu, badanie na spadek przeprowadza si dopiero po upywie 24 godzin, aby uwzgldni moliwe osabienie uszczelki. Pyta zderzeniowa: Pyta zderzeniowa powinna mie powierzchni sztywn, niespryst, pask i poziom. 6.1.5.3.5 Wysoko spadku: Dla materiaw staych i ciekych, jeeli badanie prowadzone jest z materiaami staymi i ciekymi przeznaczonymi do przewozu lub innymi materiaami majcymi zasadniczo te same waciwoci fizyczne: grupa pakowania I 1,8 m grupa pakowania II 1,2 m grupa pakowania III 0,8 m

6.1.5.3.4

Dla materiaw ciekych w opakowaniach jednostkowych i dla opakowa wewntrznych opakowa kombinowanych, jeeli badanie przeprowadzone jest z wod: Uwaga. Pojcie woda obejmuje roztwory wody ze rodkiem przeciw zamarzaniu o gstoci wzgldnej 0,95 dla badania przy minus 18C. a) jeeli materia przeznaczony do przewozu ma gsto wzgldn nie wiksz ni 1,2: grupa pakowania I 1,8 m grupa pakowania II 1,2 m grupa pakowania III 0,8 m

b) jeeli materia przeznaczony do przewozu ma gsto wzgldn wiksz ni 1,2, to wysoko spadku powinna by obliczona na podstawie gstoci wzgldnej materiau przeznaczonego do przewozu i zaokrglona do pierwszego miejsca po przecinku: grupa pakowania I gsto wzgldna x 1,5 (m) grupa pakowania II gsto wzgldna x 1,0 (m) grupa pakowania III gsto wzgldna x 0,67 (m)

RID

6 - 24

01.01.2007 r.

c) dla opakowa metalowych lekkich przeznaczonych do przewozu materiaw o lepkoci przy 23C wikszej ni 200 mm2/s (zgodnie z 6.1.3.1 a) (ii), oznaczonych symbolem RID/ADR (odpowiada to czasowi wypywu 30 sekund ze znormalizowanego kubka z dysz o rednicy 6 mm wedug normy ISO 2431:1984), (i) ktrych gsto wzgldna nie przekracza 1,2: grupa pakowania II 0,6 m grupa pakowania III 0,4 m

(ii) ktrych gsto wzgldna przekracza 1,2, to wysoko spadku powinna by obliczona na podstawie gstoci wzgldnej materiau przeznaczonego do przewozu i zaokrglona do pierwszego miejsca po przecinku: grupa pakowania II gsto wzgldna x 0,5 (m) 6.1.5.3.6 6.1.5.3.6.1 Kryterium pozytywnego wyniku badania: Kade opakowanie z zawartoci ciek powinno by szczelne po przywrceniu rwnowagi pomidzy cinieniem wewntrznym i zewntrznym; jednake dla opakowa wewntrznych z opakowa kombinowanych lub zoonych (szko, porcelana, kamionka), oznakowanych symbolem RID/ADR, zgodnie z 6.1.3.1 a) (ii), wyrwnywanie cinie nie jest konieczne. Jeeli opakowanie przeznaczone do materiaw staych zostao poddane badaniu odpornoci na uderzenie przy swobodnym spadku i trafio w pyt uderzeniow grn czci, to uznaje si, e prbka przesza badanie z wynikiem pomylnym, jeeli zawarto opakowania wewntrznego (np. worka z tworzywa sztucznego) zostaa cakowicie zatrzymana, nawet kiedy zamknicie zachowujc swoj funkcj utrzymania, nie pozostao pyoszczelne. Opakowanie lub opakowanie zewntrzne opakowania zoonego lub opakowania kombinowanego nie moe wykazywa uszkodze, ktre mog zagrozi bezpieczestwu przewozu. Zawarto naczynia wewntrznego lub opakowania (opakowa) wewntrznego(ych) nie moe wydosta si na zewntrz. Ani zewntrzna warstwa workw, ani opakowanie zewntrzne nie moe wykazywa uszkodze, ktre mog zagrozi bezpieczestwu przewozu. Nieznaczne wydostawanie si zapakowanego towaru z zamknicia (zamkni) przy uderzeniu nie jest uszkodzeniem opakowania, pod warunkiem braku dalszego wydostawania si zapakowanego towaru. W opakowaniach towarw klasy 1 niedopuszczalne jest adne pknicie, przez ktre materiay wybuchowe lub przedmioty z materiaami wybuchowymi mogyby wydosta si z opakowania zewntrznego. Badanie szczelnoci Badanie szczelnoci naley przeprowadza na wszystkich rodzajach opakowa przeznaczonych do pakowania materiaw ciekych; badanie nie jest jednak wymagane w odniesieniu do: 6.1.5.4.1 6.1.5.4.2 opakowa wewntrznych w opakowaniach kombinowanych; naczy wewntrznych w opakowaniach zoonych (szko, porcelana lub kamionka), oznakowanych symbolem RID/ADR, zgodnie z 6.1.3.1 a) (ii); opakowa metalowych lekkich, oznakowanych symbolem RID/ADR, zgodnie z 6.1.3.1 a) (ii) przeznaczonych do pakowania materiaw o lepkoci przy 23C wikszej ni 200 mm2/s. grupa pakowania III gsto wzgldna x 0,33 (m)

6.1.5.3.6.2

6.1.5.3.6.3

6.1.5.3.6.4 6.1.5.3.6.5

6.1.5.3.6.6

6.1.5.4

Liczba prbek do badania: trzy prbki na kady typ konstrukcyjny i producenta. Specjalne przygotowanie prbek do badania: Zamknicia opakowa wyposaonych w urzdzenia odpowietrzajce powinny by zastpione przez podobne zamknicia bez urzdze odpowietrzajcych lub urzdzenia odpowietrzajce powinny by szczelnie zamknite.

RID 6.1.5.4.3

6 - 25 Metoda badania i stosowane cinienie:

01.01.2007 r.

Opakowania wraz z zamkniciami powinny by, przy zaoonym cinieniu wewntrznym, zanurzone pod wod przez 5 minut; metoda zanurzenia nie powinna wpywa na wyniki badania. Stosowane cinienie powietrza: grupa pakowania I co najmniej 30 kPa (0,3 bar) grupa pakowania II co najmniej 20 kPa (0,2 bar) grupa pakowania III co najmniej 20 kPa (0,2 bar)

Mog by stosowane inne metody badania, o ile s co najmniej tak efektywne. 6.1.5.4.4 Kryterium pozytywnego wyniku badania: Nie powinno stwierdzi si adnej nieszczelnoci. 6.1.5.5 6.1.5.5.1 Badanie wytrzymaoci na cinienie wewntrzne (hydrauliczne) Opakowania do badania: Badanie hydrauliczne powinno by przeprowadzone na wszystkich rodzajach opakowa metalowych, z tworzywa sztucznego oraz na wszystkich opakowaniach zoonych przeznaczonych do pakowania materiaw ciekych. Badanie nie jest jednak wymagane w odniesieniu do: 6.1.5.5.2 6.1.5.5.3 opakowa wewntrznych w opakowaniach kombinowanych; naczy wewntrznych w opakowaniach zoonych (szko, porcelana lub kamionka), oznakowanych symbolem RID/ADR, zgodnie z 6.1.3.1 a) (ii); opakowa metalowych lekkich, oznakowanych symbolem RID/ADR, zgodnie z 6.1.3.1 a) (ii) przeznaczonych do pakowania materiaw o lepkoci przy 23C wikszej ni 200 mm2/s.

Liczba prbek do badania: trzy prbki na kady typ konstrukcyjny i producenta. Specjalne przygotowanie prbek do badania: Zamknicia opakowa wyposaonych w urzdzenia odpowietrzajce powinny by zastpione przez podobne zamknicia bez urzdze odpowietrzajcych lub urzdzenia odpowietrzajce powinny by szczelnie zamknite.

6.1.5.5.4

Metoda badania i stosowane cinienie: Opakowania metalowe i opakowania zoone (szko, porcelana lub kamionka) wraz z zamkniciami poddane zostaj cinieniu wewntrznemu przez 5 minut. Opakowania z tworzywa sztucznego i opakowania zoone (tworzywo sztuczne) wraz z zamkniciami, poddane zostaj cinieniu wewntrznemu przez 30 minut. Cinienie to powinno by czci oznakowania, zgodnie z 6.1.3.1 d). Sposb podparcia opakowa do bada cinienia nie powinien faszowa wyniku badania. Cinienie powinno by podwyszane w sposb cigy i rwnomierny; w czasie badania cinienie prbne powinno by utrzymywane na staym poziomie. Stosowane nadcinienie hydrauliczne, okrelone nastpujcymi metodami, nie moe by mniejsze ni: a) zmierzone w 55C cakowite nadcinienie w opakowaniu (tj. cinienie pary materiau ciekego przewidzianego do przewozu i cinienie czstkowe powietrza lub innych gazw obojtnych, zmniejszone o 100 kPa), pomnoone przez wspczynnik bezpieczestwa 1,5; dla ustalenia tego cakowitego nadcinienia naley wzi za podstaw maksymalny stopie napenienia, zgodnie z 4.1.1.4 oraz temperatur napenienia wynoszc 15C, lub b) zmniejszona o 100 kPa 1,75-krotno cinienia pary przy 55C materiau ciekego przewidzianego do przewozu, nie mniej jednak ni 100 kPa, lub c) zmniejszona o 100 kPa 1,5-krotno cinienia pary przy 55C materiau ciekego przewidzianego do przewozu, nie mniej jednak ni 100 kPa.

6.1.5.5.5

Ponadto, opakowania przeznaczone dla materiaw ciekych grupy pakowania I, powinny by badane w czasie 5 lub 30 minut pod minimalnym cinieniem prbnym (nadcinienie) 250 kPa; czas badania uzaleniony jest od materiau konstrukcyjnego opakowania.

RID 6.1.5.5.6

6 - 26 Kryterium pozytywnego wyniku badania: adne opakowanie nie moe wykazywa nieszczelnoci.

01.01.2007 r.

6.1.5.6

Badanie wytrzymaoci na nacisk przy pitrzeniu Badanie wytrzymaoci na nacisk przy pitrzeniu powinno by przeprowadzone na wszystkich rodzajach opakowa, z wyjtkiem workw i nie podlegajcych pitrzeniu opakowaniach zoonych (szko, porcelana lub kamionka), oznakowanych symbolem RID/ADR, zgodnie z 6.1.3.1 a) (ii).

6.1.5.6.1 6.1.5.6.2

Liczba prbek do badania: trzy prbki na kady typ konstrukcyjny i producenta. Metoda badania: Badana prbka powinna by naciskana na grn powierzchni si odpowiadajc cakowitej masie takiej samej sztuki przesyki, ktra moe by pitrzona w stosie w czasie transportu; jeeli badana prbka zawiera materia cieky, ktrego gsto wzgldna rni si od gstoci materiau ciekego przeznaczonego do przewozu, to sia powinna by obliczona w zalenoci od materiau ostatnio wymienionego. Wysoko stosw, wczajc badan prbk, powinna wynosi co najmniej 3 metry. Czas badania powinien wynosi 24 godziny, z wyjtkiem bbnw i kanistrw z tworzywa sztucznego, a dla opakowa zoonych 6HH1 i 6HH2 dla materiaw ciekych, poddawanych badaniu odpornoci na nacisk przy pitrzeniu, czas badania powinien wynosi 28 dni w temperaturze co najmniej 40C. Do badania wedug 6.1.5.2.5 zaleca si stosowanie oryginalnego towaru przeznaczonego do przewozu. Dla badania wedug 6.1.5.2.6, badanie odpornoci na nacisk przy pitrzeniu powinno by przeprowadzone z ciecz wzorcow.

6.1.5.6.3

Kryterium pozytywnego wyniku badania: adna badana prbka nie moe wykazywa nieszczelnoci. W opakowaniach zoonych i kombinowanych towar zawarty w naczyniu lub opakowaniu wewntrznym nie moe wydostawa si na zewntrz. adna badana prbka nie powinna wykazywa uszkodze mogcych zagraa bezpieczestwu przewozu lub mie odksztace, ktre zmniejszyyby jej wytrzymao lub spowodoway niestabilno przy uoeniu sztuki przesyki w stosie. Przed ocen wynikw badania opakowanie z tworzywa sztucznego powinno by ochodzone do temperatury otoczenia.

6.1.5.7

Dodatkowe badanie przenikalnoci dla bbnw i kanistrw z tworzywa sztucznego wymienionych w 6.1.4.8 oraz opakowa zoonych (tworzywo sztuczne) - z wyjtkiem 6HA1 - wymienionych w 6.1.4.19, przeznaczonych do przewozu cieczy majcych temperatur zaponu 60C Opakowania z polietylenu powinny by badane tylko wtedy, gdy maj zosta dopuszczone do przewozu benzenu, toluenu, ksylenu lub mieszanin i preparatw zawierajcych te materiay.

6.1.5.7.1 6.1.5.7.2

Liczba prbek do badania: trzy opakowania na kady typ konstrukcyjny i producenta. Szczeglne przygotowanie prbek do badania: Badana prbka powinna by uprzednio przechowywana albo z oryginalnym towarem przeznaczonym do przewozu, zgodnie z 6.1.5.2.5 albo w odniesieniu do opakowa z polietylenu o duej gstoci, zgodnie z 6.1.5.2.6, z ciecz wzorcow mieszanina wglowodorw (white spirit).

6.1.5.7.3

Metoda badania: Opakowania z materiaem, do przewozu ktrego maj by zatwierdzone, powinny zosta zwaone przed i po 28 - dniowym magazynowaniu w 23C i przy wilgotnoci wzgldnej powietrza 50%. Dla opakowa z polietylenu o duej masie czsteczkowej, badanie moe by przeprowadzone przy uyciu cieczy wzorcowej mieszanina wglowodorw (white spirit), zamiast benzenu, toluenu lub ksylenu.

6.1.5.7.4

Kryterium pozytywnych wynikw bada: Przenikalno nie moe przekracza 0,008

g . l h

RID 6.1.5.8 6.1.5.8.1 Sprawozdanie z badania

6 - 27

01.01.2007 r.

Z badania sporzdza si sprawozdanie, ktre powinno zawiera co najmniej nastpujce dane i powinno by dostpne dla uytkownikw opakowania: Nazwa i adres instytucji badawczej; Nazwa i adres wnioskodawcy (o ile jest to wymagane); Nadawany jednorazowo numer identyfikacyjny sprawozdania z badania; Data sporzdzenia sprawozdania z badania; Producent opakowania; Opis prototypu opakowania (np. wymiary, materiay, zamknicia, grubo, itp.), obejmujcy metod wytwarzania (np. wytaczanie z rozdmuchiwaniem); do opisu mog by zaczone rysunki i/lub zdjcia; 7. Maksymalna pojemno; 8. Charakterystyczne cechy badanej zawartoci, np. lepko i gsto wzgldna dla materiaw ciekych oraz wielko czsteczek dla materiaw staych; 9. Opis i wyniki badania; 10. Sprawozdanie z badania powinno zosta podpisane z podaniem nazwiska i stanowiska osoby podpisujcej. 1. 2. 3. 4. 5. 6.

6.1.5.8.2

Sprawozdanie z bada powinno zawiera stwierdzenie, e opakowanie przygotowane jak do przewozu byo badane zgodnie z odpowiednimi przepisami niniejszego dziau, i e zastosowanie innych metod pakowania lub elementw opakowania moe spowodowa jego uniewanienie. Kopia sprawozdania powinna by dostpna dla wadzy waciwej. Ciecze wzorcowe do badania zgodnoci chemicznej opakowa z polietylenu, wcznie z DPPL, zgodnie 6.1.5.2.6 wzgldnie 6.5.6.3.5. Dla polietylenu stosuje si nastpujce ciecze wzorcowe: a) Roztwr rodka zwilajcego dla materiaw powodujcych silne pkanie napreniowe polietylenu, w szczeglnoci do wszystkich roztworw i preparatw zawierajcych rodki zwilajce. Naley stosowa albo 1% roztwr wodny sulfonianu alkilobenzenu lub 5% roztwr wodny etoksylanu nonylofenolowego, ktre przed pierwszym uyciem do bada powinny by magazynowane przez 14 dni w 40C. Napicie powierzchniowe tych roztworw w 23C powinno wynosi 3135 mN/m. Badanie odpornoci na nacisk przy pitrzeniu przeprowadza si przy gstoci wzgldnej co najmniej 1,2. Jeeli wykazana zostaa wystarczajca zgodno chemiczna z roztworem rodka zwilajcego, to nie jest wymagane badane zgodnoci z kwasem octowym. Dla materiaw napeniania powodujcych silniejsze pkanie napreniowe polietylenu ni roztwr rodka zwilajcego, wystarczajca zgodno chemiczna moe zosta wykazana po uprzednim przechowywaniu przez trzy tygodnie w 40C, zgodnie z 6.1.5.2.6, lecz z oryginalnym materiaem napeniania. b) Kwas octowy dla materiaw i preparatw powodujcych pkanie napreniowe polietylenu, w szczeglnoci do kwasw jednokarboksylowych i alkoholi jednowartociowych. Naley stosowa 98 do 100% kwas octowy. Gsto wzgldna = 1,05. Badanie odpornoci na nacisk przy pitrzeniu przeprowadza si przy gstoci wzgldnej co najmniej 1,1. Dla materiaw napeniania powodujcych spcznienie polietylenu wiksze ni kwas octowy i wzrost masy co najwyej 4%, wystarczajca zgodno chemiczna moe zosta wykazana po uprzednim przechowywaniu przez trzy tygodnie w 40C, zgodnie z 6.1.5.2.6, lecz z oryginalnym materiaem napeniania. c) Octan n-butylu / octan n-butylu nasycony roztworem rodka zwilajcego dla materiaw i preparatw powodujcych spcznienie polietylenu i wzrost masy do okoo 4% oraz jednoczenie powodujcych pkanie napreniowe, w szczeglnoci do pestycydw, farb ciekych i niektrych estrw.

6.1.6. 6.1.6.1

RID

6 - 28

01.01.2007 r.

Do przechowywania wstpnego naley stosowa 98 do 100% octan n-butylu, zgodnie z 6.1.5.2.6. Badanie odpornoci na nacisk przy pitrzeniu zgodnie z 6.1.5.6, przeprowadza si przy zastosowaniu cieczy zoonej z 2% octanem n-butylu i 1 do 10% roztworu wodnego rodka zwilajcego, zgodnie z a). Badanie odpornoci na nacisk przy pitrzeniu przeprowadza si przy gstoci wzgldnej co najmniej 1,0. Dla materiaw napeniania powodujcych spcznienie polietylenu wiksze ni octan n-butylu i wzrost masy do 7,5%, wystarczajca zgodno chemiczna moe zosta wykazana po uprzednim przechowywaniu przez trzy tygodnie w 40C, zgodnie z 6.1.5.2.6, lecz z oryginalnym materiaem napeniania. d) Mieszanina wglowodorw (white spirit) dla materiaw i preparatw powodujcych spcznianie polietylenu, w szczeglnoci do wglowodorw, niektrych estrw i ketonw. Naley stosowa mieszanin wglowodorw o temperaturze wrzenia 160C 200C, gstoci wzgldnej 0,780,80, temperaturze zaponu powyej 50C i zawartoci zwizkw aromatycznych 16%-21%. Badanie odpornoci na nacisk przy pitrzeniu przeprowadza si przy gstoci wzgldnej co najmniej 1,0. Dla materiaw napeniania powodujcych wzrost masy polietylenu o wicej ni 7,5%, wystarczajca zgodno chemiczna moe zosta wykazana po uprzednim przechowywaniu przez trzy tygodnie w 40C, zgodnie z 6.1.5.2.6, lecz z oryginalnym materiaem napeniania. e) Kwas azotowy dla wszystkich materiaw i preparatw powodujcych utlenianie polietylenu lub obnienie ciaru czsteczkowego w stopniu rwnym lub mniejszym ni 55% kwas azotowy. Naley stosowa co najmniej 55% kwas azotowy. Badanie odpornoci na nacisk przy pitrzeniu przeprowadza si przy gstoci wzgldnej co najmniej 1,4. Dla materiaw napeniania powodujcych utlenianie silniejsze ni 55% kwas azotowy lub powodujcych obnienie ciaru czsteczkowego, naley postpowa zgodnie z 6.1.5.2.5. Oprcz tego, w takich przypadkach, uwzgldniajc stopie uszkodzenia, naley okreli okres stosowania (np. 2 lata dla co najmniej 55% kwasu azotowego). f) Woda dla materiaw nie atakujcych polietylenu, jak w przypadkach podanych od a) do e), w szczeglnoci do kwasw i zasad nieorganicznych, wodnych roztworw soli, alkoholi wielowodorotlenowych i roztworw wodnych materiaw organicznych. Badanie odpornoci na nacisk przy pitrzeniu przeprowadza si przy gstoci wzgldnej minimum 1,2. Badanie typu z wod nie jest wymagane, jeli zostaa wykazana odpowiednia zgodno chemiczna z roztworem rodka zwilajcego lub z kwasem azotowym.

RID

6 - 29

01.01.2007 r.

Dzia 6.2 Przepisy dotyczce budowy i bada naczy cinieniowych, pojemnikw aerozolowych, naczy cinieniowych maych zawierajcych gaz (nabojw gazowych)
6.2.1 Przepisy oglne Uwaga. Odnonie pojemnikw aerozolowych i naczy cinieniowych maych zawierajcych gaz (nabojw gazowych) patrz 6.2 4. 6.2.1.1 6.2.1.1.1 Projektowanie i budowa Naczynia cinieniowe i ich zamknicia powinny by tak zaprojektowane, obliczone, wyprodukowane, zbadane i wyposaone, aby wytrzymay wszystkie obcienia, wcznie ze zmczeniem, wystpujcym w normalnych warunkach uytkowania i przewozu. Przy projektowaniu naczy cinieniowych naley wzi pod uwag wszystkie istotne czynniki, takie jak: - cinienie wewntrzne, - temperatury otoczenia i eksploatacji, rwnie podczas przewozu, - obcienia dynamiczne. Grubo cianki powinna by okrelona na podstawie wylicze, uzupenianych jeli to konieczne, analiz dowiadczaln napre. Grubo cianki moe by okrelona sposobami dowiadczalnymi. Przy projektowaniu cianek zewntrznych i czci nonych naley zastosowa waciwe obliczenia, aby zapewni bezpieczestwo naczy cinieniowych. Minimalna grubo cianki wytrzymujcej cinienie powinna by obliczana z uwzgldnieniem w szczeglnoci: - cinienia obliczeniowego, ktre nie powinno by mniejsze ni cinienie prbne, - temperatur obliczeniowych dajcych zaoony zapas bezpieczestwa, - maksymalnego naprenia i jeeli to konieczne, maksymalnej koncentracji napre, - wspczynnikw zwizanych z waciwociami materiaw. Do budowy naczy cinieniowych spawanych powinny by uywane tylko metale o dobrej jakociowo spawalnoci, gwarantujce odpowiedni udarno w temperaturze otoczenia minus 20C. Dla butli, zbiornikw rurowych, bbnw cinieniowych i wizek butli, cinienie prbne naczy cinieniowych jest podane w instrukcji pakowania P200 w 4.1.4.1. Cinienie prbne dla naczy cinieniowych kriogenicznych zamknitych nie powinno by nisze ni 1,3-krotno maksymalnego cinienia roboczego, powikszonego o 1 bar dla naczy cinieniowych w izolacji prniowej. Naley wzi pod uwag, jeli wystpuj, waciwoci materiaw: - granic plastycznoci, - wytrzymao na rozerwanie przy rozciganiu, - zaleno wytrzymaoci od czasu, - wytrzymao zmczeniowa, - modu sprystoci (modu Younga), - odpowiednia warto odksztacenia plastycznego, - udarno, - odporno na pkanie.

RID 6.2.1.1.2

6 - 30

01.01.2007 r.

Naczynia cinieniowe dla UN 1001 ACETYLEN ROZPUSZCZONY powinny by cakowicie wypenione materiaem porowatym, zatwierdzonym przez wadz waciw, rozmieszczonym rwnomiernie, ktry: a) nie atakuje naczynia cinieniowego, a take nie tworzy szkodliwych lub niebezpiecznych zwizkw z acetylenem lub rozpuszczalnikiem, b) zapobiega rozprzestrzenianiu si rozkadu acetylenu w materiale porowatym. Rozpuszczalnik powinien by neutralny naczy cinieniowych. Powysze wymagania, z wyjtkiem wymaga dotyczcych rozpuszczalnikw, stosuje si rwnie do naczy cinieniowych do UN 3374 ACETYLEN BEZ ROZPUSZCZALNIKA.

6.2.1.1.3

Naczynia cinieniowe zestawione w wizki, powinny by konstrukcyjnie poczone i zestawione razem w postaci jednostki. Naczynia cinieniowe powinny by zabezpieczone w taki sposb, aby uniemoliwi ich przemieszczanie si w stosunku do konstrukcji, w wyniku ktrego mogyby wystpi koncentracje lokalnych napre. Kolektory powinny by zaprojektowane w taki sposb, aby byy zabezpieczone przed uderzeniem. W odniesieniu do gazw skroplonych trujcych o kodach klasyfikacyjnych 2T, 2TF, 2TC, 2TO, 2TFC lub 2TOC, zastosowane rodki powinny zapewnia oddzielne napenianie kadego naczynia cinieniowego i uniemoliwia wzajemne wyrwnanie cinienia pomidzy nimi w czasie przewozu. Powinno si unika stycznoci pomidzy rnymi metalami, mogcej doprowadzi do uszkodze w wyniku dziaania korozji elektrochemicznej. Do konstrukcji naczy cinieniowych kriogenicznych zamknitych, przeznaczonych do gazw skroplonych silnie schodzonych, stosuje si nastpujce wymagania: Dla kadego naczynia cinieniowego powinny by ustalone waciwoci mechaniczne uytych metali, wcznie z udarnoci i wspczynnikiem zginania; w odniesieniu do badania udarnoci, patrz 6.8.5.3; Naczynia cinieniowe powinny by izolowane termicznie. Izolacja termiczna powinna by zabezpieczona przed uderzeniami za pomoc paszcza. Jeeli przestrze pomidzy naczyniem cinieniowym a paszczem jest pozbawiona powietrza (izolacja prniowa), to paszcz powinien by tak zaprojektowany, aby by odporny bez trwaej deformacji na cinienie zewntrzne co najmniej 100 kPa (1 bar), w zgodnoci z uznanymi reguami technicznymi, lub obliczony dla obliczeniowego krytycznego cinienia deformujcego wynoszcego co najmniej 200 kPa (2 bar) nadcinienia. Jeeli paszcz jest gazoszczelny (np. w przypadku izolacji prniowej), to powinien by zaopatrzony w odpowiednie urzdzenie zapobiegajce powstaniu niebezpiecznego cinienia w warstwie izolacyjnej w przypadku niedostatecznej szczelnoci naczynia cinieniowego lub jego wyposaenia. Urzdzenie to powinno zapobiega przenikaniu wilgoci do izolacji. Naczynia cinieniowe kriogeniczne zamknite zaprojektowane do przewozu gazu silnie schodzonego skroplonego o temperaturze wrzenia poniej minus 182C przy cinieniu atmosferycznym, nie powinny zawiera materiaw mogcych reagowa niebezpiecznie z tlenem lub atmosfer bogat w tlen, jeli te materiay znajduj si w czciach izolacji termicznej, gdzie istnieje niebezpieczestwo kontaktu z tlenem lub ciecz bogat w tlen. Naczynia cinieniowe kriogeniczne zamknite powinny by zaprojektowane i wyprodukowane z odpowiednimi urzdzeniami do podnoszenia i mocowania. Materiay na naczynia cinieniowe Materiay, z ktrych wykonane s naczynia cinieniowe i ich zamknicia oraz wszystkie materiay mogce wej w kontakt z zawartoci, nie powinny by podatne na jej dziaanie lub tworzy z ni zwizkw szkodliwych lub niebezpiecznych. Mog by wykorzystane nastpujce materiay: a) stal wglowa dla gazw spronych, skroplonych, silnie schodzonych skroplonych lub rozpuszczonych, oraz dla materiaw nie nalecych do klasy 2 wymienionych w tabeli 3 instrukcji pakowania P 200 podanej pod 4.1.4.1;

6.2.1.1.4 6.2.1.1.5 6.2.1.1.5.1

6.2.1.1.5.2

6.2.1.1.5.3

6.2.1.1.5.4 6.2.1.2

RID

6 - 31

01.01.2007 r.

b) stal stopowa, nikiel i stopy niklu (np. monel) dla gazw spronych, skroplonych, silnie schodzonych skroplonych lub rozpuszczonych, oraz dla materiaw nie nalecych do klasy 2 wymienionych w tabeli 3 instrukcji pakowania P 200 podanej pod 4.1.4.1; c) mied dla (i) gazw z kodami klasyfikacyjnymi 1A, 1O, 1F i 1TF, ktrych cinienie napeniania w 15C nie jest wiksze ni 2 MPa (20 bar);

(ii) gazw z kodem klasyfikacyjnym 2A, a take UN 1033 ETER DIMETYLOWY, UN 1037 CHLOREK ETYLU, UN 1063 CHLOREK METYLU, UN 1079 DITLENEK SIARKI, UN 1085 BROMEK WINYLU STABILIZOWANY, UN 1086 CHLOREK WINYLU STABILIZOWANY oraz UN 3300 TLENEK ETYLENU i DITLENEK WGLA, MIESZANINA, zawierajca wicej ni 87% tlenku etylenu; iii) gazw z kodami klasyfikacyjnymi: 3A, 3O i 3F; d) stopy aluminium: patrz przepis specjalny a) instrukcji pakowania P 200 (10) z 4.1.4.1; e) materia kompozytowy dla gazw spronych, skroplonych, silnie schodzonych skroplonych lub rozpuszczonych; f) tworzywa sztuczne dla gazw silnie schodzonych skroplonych; g) szko dla gazw z kodem klasyfikacyjnym 3A, z wyjtkiem UN 2187 DITLENEK WGLA, silnie schodzony skroplony lub mieszanin z ditlenkiem wgla, silnie schodzonych skroplonych, oraz gazw z kodem klasyfikacyjnym 3O. 6.2.1.3 6.2.1.3.1 Wyposaenie obsugowe Otwory Bbny cinieniowe mog by zaopatrzone w otwory do napeniania i rozadowywania, take w inne otwory przeznaczone dla poziomowskazw, zaworw cinieniowych lub urzdze obniajcych cinienie. Liczba otworw powinna by zminimalizowana, aby zapewni bezpieczestwo dziaania. Bbny cinieniowe mog by take wyposaone w otwr inspekcyjny, ktre powinien by zamykany za pomoc skutecznego zamknicia. 6.2.1.3.2 Wyposaenie a) Jeli butle s wyposaone w urzdzenia zapobiegajce toczeniu, to urzdzenia te nie powinny stanowi caoci z kopakiem ochronnym. b) Bbny cinieniowe, ktre mog by przetaczane, powinny by wyposaone w obrcze lub w inny sposb chronione przed uszkodzeniem podczas toczenia (np. metaliczne pokrycie antykorozyjne na powierzchni naczynia cinieniowego). c) Bbny cinieniowe i naczynia cinieniowe kriogeniczne, ktre nie mog by toczone, powinny by wyposaone w urzdzenia (pozy, piercienie, haki), ktre zapewniaj bezpieczne manipulowanie przy uyciu urzdze mechanicznych, a ktre ani nie osabiaj wytrzymaoci cianki naczynia cinieniowego, ani nie powoduj niedopuszczalnego dla niej obcienia. d) Wizki butli powinny by wyposaone w odpowiednie urzdzenia dla bezpiecznego manipulowania i przewozu. Kolektor powinien mie co najmniej takie cinienie prbne, jak butle. Kolektor oraz zawr gwny powinny by tak usytuowane, aby byy chronione przed uszkodzeniem. e) Jeeli s zainstalowane poziomowskazy, manometry lub urzdzenia zabezpieczajce, to powinny by one zabezpieczone w taki sam sposb, jaki wymagany jest pod 4.1.6.8 dla zaworw. f) Naczynia cinieniowe, ktre napeniane s objtociowo, powinny by zaopatrzone we wskanik poziomu.

RID 6.2.1.3.3 6.2.1.3.3.1

6 - 32 Przepisy dodatkowe dla naczy cinieniowych kriogenicznych zamknitych

01.01.2007 r.

Kady otwr do napeniania i oprniania naczy cinieniowych kriogenicznych zamknitych, dla przewozu gazw zapalnych silnie schodzonych skroplonych, powinien by wyposaony w co najmniej dwa lece jedno po drugim niezalene od siebie zamknicia, przy czym pierwsze powinno by urzdzeniem odcinajcym a drugie kopakiem lub urzdzeniem rwnorzdnym. Odcinki przewodw rurowych mogce by obustronnie zamknite i w ktrych moe by zamknita ciecz, powinny by zaopatrzone w samoczynne urzdzenie do obniania cinienia, aby unikn nadmiernego wzrostu cinienia wewntrz przewodu. Kade zcze w naczyniach cinieniowych kriogenicznych zamknitych powinno posiada jednoznacznie oznaczon jego funkcj (np. faza gazowa lub faza cieka). Urzdzenia obniajce cinienie

6.2.1.3.3.2

6.2.1.3.3.3 6.2.1.3.3.4

6.2.1.3.3.4.1 Naczynia cinieniowe kriogeniczne zamknite powinny by wyposaone w jedno lub kilka urzdze obniajcych cinienie, aby chroni naczynie przed nadcinieniem. Za nadcinienie uwaa si cinienie przekraczajce 110% maksymalnego cinienia roboczego, wynikajce z normalnej przenikalnoci cieplnej lub cinienie przekraczajce cinienie prbne, wynikajce z utraty prni w naczyniach cinieniowych z izolacj prniow lub z awarii w pozycji otwartej systemu podnoszenia cinienia. 6.2.1.3.3.4.2 Naczynia cinieniowe kriogeniczne zamknite mog by zaopatrzone, rwnolegle do zaworu(w) sprynowego(ych), dodatkowo w pytk bezpieczestwa, aby odpowiada przepisom ustpu 6.2.1.3.3.5. 6.2.1.3.3.4.3 Przycza urzdze obniajcych cinienie powinny mie odpowiednie wymiary, aby ilo gazu, ktra powinna by wypuszczona, moga bez przeszkd przedosta si do tych urzdze. 6.2.1.3.3.4.4 Wszystkie otwory wlotowe urzdzenia obniajcego cinienie, przy maksymalnym napenieniu, powinny znajdowa si w fazie gazowej naczynia cinieniowego kriogenicznego zamknitego; urzdzenie naley tak umieci, aby para moga by usuwana bez przeszkd. 6.2.1.3.3.5 Przepustowo i nastawienie urzdzenia obniajcego cinienie Uwaga. W przypadku urzdze obniajcych cinienie naczy cinieniowych kriogenicznych zamknitych, maksymalne cinienie robocze oznacza maksymalne efektywne nadcinienie w najwyszym miejscu napenionego naczynia cinieniowego kriogenicznego zamknitego w pozycji roboczej, wcznie z najwyszym rzeczywistym cinieniem podczas napeniania i oprniania. 6.2.1.3.3.5.1 Urzdzenia obniajce cinienie powinny otwiera si samoczynnie przy cinieniu, ktre nie moe by mniejsze ni maksymalne cinienie robocze, i by cakowicie otwarte przy cinieniu 110% maksymalnego cinienia roboczego. Po obnieniu cinienia powinny zamyka si ponownie przy cinieniu co najwyej 10% mniejszym od cinienia otwarcia, a przy wszystkich cinieniach niszych pozostawa zamknite. 6.2.1.3.3.5.2 Pytki bezpieczestwa powinny by tak wyregulowane, aby pkay przy okrelonym cinieniu, niszym zarwno od cinienia prbnego, jak i 150% maksymalnego cinienia roboczego. 6.2.1.3.3.5.3 Przy utracie prni w naczyniu kriogenicznym zamknitym z izolacj prniow czna przepustowo wszystkich zainstalowanych urzdze obniajcych cinienie powinna by wystarczajca dla utrzymania cinienia (wcznie z jego wzrostem) w naczyniu kriogenicznym poniej 120% maksymalnego cinienia roboczego. 6.2.1.3.3.5.4 Wymagana przepustowo urzdze obniajcych cinienie powinna by okrelona na podstawie uznanych przez wadz waciw dobrze uzasadnionych regu technicznych1).

1)

Patrz np. CGA broszura S-1.2-2003 Pressure Relief Device Standarts Part 2 Cargo and Portale Tanks for Compressed Gases (Normy dla urzdze obniajcych cinienie Cz 2 Cysterny towarowe i cysterny przenone dla gazw spronych) i S-1.1-2003 Pressure Relief Device Standarts Part 1 Cylinder for Compressed Gases (Normy dla urzdze obniajcych cinienie Cz 1 naczynia dla gazw spronych).

RID 6.2.1.4 6.2.1.4.1

6 - 33 Dopuszczenie naczy cinieniowych

01.01.2007 r.

Zgodno naczy cinieniowych, ktrych iloczyn cinienia prbnego i pojemnoci jest wikszy ni 150 MPa x litr (1500 bar x litr), ze stosownymi przepisami dla klasy 2 powinna by oceniona przy uyciu jednej z nastpujcych metod: a) pojedyncze naczynia cinieniowe powinny by zbadane, skontrolowane i dopuszczone przez jednostk prowadzc badania i certyfikacj upowanion przez wadz waciw pastwa dopuszczenia2), na podstawie dokumentacji technicznej i deklaracji, zoonej przez producenta i powiadczajcej o zgodnoci naczynia cinieniowego z odpowiednimi przepisami dla klasy 2. Dokumentacja techniczna powinna zawiera wszystkie szczegy techniczne dotyczce projektowania i budowy, jak rwnie pen dokumentacj zwizan z wytwarzaniem i przeprowadzaniem badania; lub b) konstrukcja naczy cinieniowych powinna by zbadana i dopuszczona, przez jednostk prowadzc badania i certyfikacj upowanion przez wadz waciw pastwa dopuszczenia2), na podstawie dokumentacji technicznej, z punktu widzenia zgodnoci z odpowiednimi przepisami dla klasy 2. Oprcz tego, naczynia cinieniowe powinny by zaprojektowane, wyprodukowane i zbadane zgodnie z oglnym programem zapewnienia jakoci dla projektowania, produkcji, kontroli kocowej oraz badania. Program zapewnienia jakoci powinien gwarantowa zgodno naczy cinieniowych z odpowiednimi wymaganiami dla klasy 2 i powinien by zatwierdzany i nadzorowany przez jednostk prowadzc badania i certyfikacj upowanion przez wadz waciw pastwa dopuszczenia2); lub c) typ naczynia cinieniowego powinien by dopuszczony przez jednostk prowadzc badania i certyfikacj upowanion przez wadz waciw pastwa dopuszczenia2). Kade naczynie cinieniowe tego typu powinno by wyprodukowane i zbadane zgodnie z programem zapewnienia jakoci dla produkcji, kontroli kocowej i przeprowadzenia badania, ktry powinien by zatwierdzany i nadzorowany przez jednostk prowadzc badania i certyfikacj upowanion przez wadz waciw; lub d) typ naczynia cinieniowego powinien by dopuszczony przez jednostk prowadzc badania i certyfikacj upowanion przez wadz waciw pastwa dopuszczenia2). Kade naczynie cinieniowe danego typu powinno by zbadane pod nadzorem jednostki prowadzcej badania i certyfikacj upowanion przez wadz waciw pastwa dopuszczenia2), na podstawie deklaracji producenta powiadczajcej zgodno naczynia cinieniowego z dopuszczonym typem i odpowiednimi przepisami dla klasy 2.

6.2.1.4.2

Zgodno naczy cinieniowych, ktrych iloczyn cinienia prbnego i pojemnoci jest wikszy ni 30 MPa x litr (300 bar x litr) ale nie przekracza 150 MPa x litr (1500 bar x litr), z przepisami dla klasy 2, powinna by oceniona na podstawie jednej z metod, opisanych w 6.2.1.4.1 lub jednej z nastpujcych metod: a) naczynia cinieniowe powinny by zaprojektowane, wytwarzane i badane zgodnie z oglnym programem zapewnienia jakoci dla projektowania, produkcji, kontroli kocowej i badania, ktry powinien by zatwierdzony i nadzorowany przez jednostk prowadzc badania i certyfikacj upowanion przez wadz waciw pastwa dopuszczenia2); lub b) typ naczynia cinieniowego powinien by dopuszczony do stosowania przez jednostk prowadzc badania i certyfikacj upowanion przez wadz waciw pastwa dopuszczenia2). Zgodno kadego naczynia cinieniowego z zatwierdzon konstrukcj powinna by potwierdzona pisemnie przez producenta na podstawie jego programu zapewnienia jakoci w zakresie kontroli kocowej i badania, ktry powinien by zatwierdzony i nadzorowany przez jednostk prowadzc badania i certyfikacj upowanion przez wadz waciw; lub c) typ naczynia cinieniowego powinien by dopuszczony przez jednostk prowadzc badania i certyfikacj upowanion przez wadz waciw pastwa dopuszczenia2). Zgodno kadego naczynia cinieniowe z zatwierdzonym typem powinna by potwierdzona pisemnie, przez producenta, a wszystkie naczynia cinieniowe tego typu powinny by zbadane pod nadzorem jednostki prowadzcej badania i certyfikacj upowanion przez wadz waciw pastwa dopuszczenia2).

2)

Jeeli pastwo dopuszczenia nie jest Pastwem czonkowskim COTIF i nie jest Stron ADR, to przez wadz waciw Pastwa czonkowskiego COTIF lub Strony nalecej do ADR.

RID 6.2.1.4.3

6 - 34

01.01.2007 r.

Zgodno naczy cinieniowych, ktrych iloczyn cinienia prbnego i pojemnoci nie jest wikszy ni 30 MPa x litr (300 bar x litr), ze stosownymi przepisami dla klasy 2, powinna by oceniona na podstawie jednej z metod opisanych w 6.2.1.4.1 lub 6.2.1.4.2 albo jednej z nastpujcych metod: a) zgodno kadego naczynia cinieniowego z typem, ktry jest cakowicie wyspecyfikowany w dokumentacji technicznej, powinna by zadeklarowana pisemnie przez producenta, a wszystkie naczynia cinieniowe tego typu powinny by zbadane pod kontrol jednostki prowadzcej badania i certyfikacj upowanion przez wadz waciw pastwa dopuszczenia2); lub b) typ naczynia cinieniowego powinien by dopuszczony przez jednostk prowadzc badania i certyfikacj upowanion przez wadz waciw pastwa dopuszczenia2). Zgodno wszystkich naczy cinieniowych z dopuszczonym typem powinna by potwierdzona pisemnie przez producenta, a wszystkie naczynia cinieniowe tego typu powinny by zbadane oddzielnie.

6.2.1.4.4

Uznaje si za spenione przepisy 6.2.1.4.1 do 6.2.1.4.3: a) jeeli programy zapewnienia jakoci, wskazane w 6.2.1.4.1 i 6.2.1.4.2 s zgodne z norm europejsk EN ISO 9000, b) jeeli stosuje si w caoci procedury oceny zgodnoci wedug Dyrektywy Rady 99/36/WE3), cznie z moduami: (i) dla naczy cinieniowych wymienionych w 6.2.1.4.1: G lub H1, lub B w poczeniu z D, lub B w poczeniu z F;

(ii) dla naczy cinieniowych wymienionych w 6.2.1.4.2: H lub B w poczeniu z E, lub B w poczeniu z C1, lub B1w poczeniu z F, lub B1 w poczeniu z D; (iii) dla naczy cinieniowych wymienionych w 6.2.1.4.3: A1 lub D1, lub E1. 6.2.1.4.5 Wymagania dla producenta Producent powinien by przygotowany pod wzgldem technicznym i dysponowa wszystkimi rodkami, ktre s potrzebne dla waciwego wytwarzania naczy cinieniowych; niezbdny jest specjalnie wykwalifikowany personel: a) do nadzoru nad caym procesem wytwarzania; b) do wykonywania poczenia materiaw; c) do wykonywania stosownych bada. Ocena zdolnoci producenta powinna by dokonywana w kadym przypadku przez jednostk prowadzc badania i certyfikacj upowanion przez wadz waciw pastwa dopuszczenia2). Pod uwag powinna by wzita w szczeglnoci procedura certyfikacji, ktr producent ma zamiar zastosowa. 6.2.1.4.6 Wymagania dla jednostek prowadzcych badania i certyfikacj Jednostki prowadzce badania i certyfikacj powinny by dostatecznie niezalene od przedsibiorstw produkujcych i posiada niezbdne, waciwe przygotowanie techniczne. Wymagania te uwaa si za spenione, jeeli jednostki uzyskay zezwolenie na podstawie procedury akredytacji wedug normy europejskiej serii EN 45 000. 6.2.1.5 6.2.1.5.1 Badania i prby odbiorcze Nowe naczynia cinieniowe, za wyjtkiem naczy cinieniowych kriogenicznych zamknitych, powinny podlega prbom i badaniom podczas i po zakoczeniu produkcji, zgodnie z nastpujc procedur: Na odpowiedniej liczbie naczy cinieniowych: a) bada si waciwoci mechaniczne materiau konstrukcyjnego; b) sprawdza si minimaln grubo cianki;
3)

Dyrektywa Rady 99/36/WE dotyczca cinieniowych urzdze transportowych (Dz. Urz. WE L 138 z 1 czerwca 1999 r.).

RID

6 - 35 c) sprawdza si jednorodno materiau dla kadej wytworzonej partii produktw; d) sprawdza si stan zewntrzny i wewntrzny naczynia cinieniowego; e) sprawdza si podtoczenia gwintw; f) sprawdza si zgodno z norm dotyczc projektowania. We wszystkich naczyniach cinieniowych:

01.01.2007 r.

g) przeprowadza si hydrauliczn prb cinieniow. Naczynia cinieniowe powinny wytrzyma prb bez trwaego odksztacenia lub widocznego pknicia; Uwaga. Jeeli nie stwarza to zagroenia, to za zgod wadzy waciwej prb hydrauliczn mona przeprowadzi z zastosowaniem gazu. h) sprawdza si i ocenia wady produkcyjne i kieruje si naczynie cinieniowe do naprawy lub uznaje za nienaprawialne; w przypadku naczy cinieniowych spawanych powinna by zwrcona szczeglna uwaga na jako spoin; i) sprawdza si oznakowanie naczy cinieniowych; j) ponadto naczynia cinieniowe przeznaczone do przewozu UN 1001 ACETYLEN ROZPUSZCZONY oraz UN 3374 ACETYLEN BEZ ROZPUSZCZALNIKA, powinny by sprawdzane w celu zapewnienia waciwego rozmieszczenia materiau porowatego, jego jakoci i o ile ma to zastosowanie, iloci rozpuszczalnika. 6.2.1.5.2 Na odpowiedniej prbce naczy cinieniowych kriogenicznych zamknitych, oprcz kontroli i bada okrelonych w ustpach 6.2.1.5.1 a), b), d) i f), spoiny powinny by sprawdzane metodami rentgenowskimi, ultradwikowymi lub innymi odpowiednimi metodami nieniszczcymi, zgodnie z obowizujc norm dla konstrukcji i wytwarzania. Ta kontrola nie dotyczy spoin paszcza. Poza tym wszystkie naczynia cinieniowe kriogeniczne zamknite powinny podlega pierwszym kontrolom i prbom okrelonym w ustpie 6.2.1.5.1 g), h) i i), jak rwnie, po zmontowaniu, badaniu szczelnoci i prbie dostatecznego funkcjonowania wyposaenia obsugowego. 6.2.1.5.3 Przepisy szczeglne stosowane dla naczy cinieniowych ze stopw aluminium a) Poza kontrol wstpn opisan w 6.2.1.5.1, naley jeszcze przeprowadzi badanie wewntrznej cianki naczynia cinieniowego ze wzgldu na korozj midzykrystaliczn, o ile zastosowano stop aluminium zawierajcy mied lub stop aluminium zawierajcy magnez lub mangan, jeeli zawarto magnezu przekracza 3,5%, lub manganu wynosi mniej ni 0,5%. b) Badanie stopu aluminiowo-miedziowego powinno by przeprowadzane przez producenta przy homologacji nowego stopu przez wadz waciw, a nastpnie powtarzane podczas kadego nowego wytopu. c) Badanie stopu aluminiowo-magnezowego powinno by przeprowadzane przez producenta przy homologacji przez wadz waciw nowego stopu i procesu wytwarzania. W przypadku zmiany w skadzie stopu lub w procesie wytwarzania, badanie naley powtrzy. 6.2.1.6 6.2.1.6.1 Badanie i prby okresowe Naczynia cinieniowe wielokrotnego napeniania powinny podlega badaniom okresowym pod nadzorem jednostki bada i certyfikacji upowanionej przez wadz waciw pastwa dopuszczenia2), w okresach ustalonych w odpowiedniej instrukcji pakowania P 200 lub P 203 podanych w 4.1.4.1, i obejmujcym: a) ogldziny zewntrzne naczynia cinieniowego oraz sprawdzenie osprztu i oznakowania; b) ogldziny wntrza naczynia cinieniowego (np. sprawdzenie stanu wntrza, sprawdzenie minimalnej gruboci cianek, itd.); c) sprawdzenie gwintw, jeeli istniej lady korozji lub jeeli wyposaenie zostao usunite; d) wykonanie hydraulicznej prby cinieniowej i w razie potrzeby kontroli parametrw materiau za pomoc odpowiednich bada; Uwaga 1. Za zgod jednostki bada i certyfikacji upowanionej przez wadz waciw pastwa dopuszczenia2), hydrauliczna prba cinieniowa moe by zastpiona badaniem z uyciem gazu, jeli ten sposb nie stwarza zagroenia, lub rwnowanym badaniem ultradwikowym.

RID 2.

6 - 36

01.01.2007 r.

3.

Za zgod jednostki bada i certyfikacji upowanionej przez wadz waciw pastwa dopuszczenia2), hydrauliczna prba cinieniowa butli lub zbiornikw rurowych moe by zastpiona rwnowanym badaniem akustycznym, badaniem ultradwikowym lub kombinacj tych metod.. Za zgod jednostki bada i certyfikacji upowanionej przez wadz waciw pastwa dopuszczenia2), hydrauliczna prba cinieniowa butli stalowej spawanej przeznaczonej do przewozu gazu UN 1965 WGLOWODORY GAZOWE, MIESZANINA SKROPLONA, I.N.O., o pojemnoci mniejszej ni 6,5 litra, moe by zastpiona innym badaniem zapewniajcym rwnowany poziom bezpieczestwa.

6.2.1.6.2

W przypadku naczy cinieniowych przeznaczonych do przewozu UN 1001 ACETYLEN ROZPUSZCZONY oraz UN 3374 ACETYLEN BEZ ROZPUSZCZALNIKA, wymagane jest tylko sprawdzenie stanu zewntrznego (korozja, deformacja) oraz stanu materiau porowatego (rozlunienie, ubicie). W odstpstwie od wymaga 6.2.1.6.1d), naczynia cinieniowe kriogeniczne zamknite powinny by poddane sprawdzeniu stanu zewntrznego, stanu i sprawnoci urzdze obniajcych cinienie oraz powinny by poddane prbie szczelnoci. Prba szczelnoci powinna by przeprowadzona gazem znajdujcym si w naczyniu lub gazem obojtnym. Sprawdzenie powinno by wykonane przy uyciu manometru lub przez pomiar prni. Izolacja termiczna nie musi by usuwana. Oznakowanie naczy cinieniowych wielokrotnego napeniania Naczynia cinieniowe wielokrotnego napeniania powinny by oznakowane w sposb trway i czytelny znakami certyfikacyjnymi, eksploatacyjnymi i producenta. Znaki powinny by trwale naniesione na naczynie cinieniowe (np. za pomoc wytaczania, grawerowania lub wytrawiania). Znaki powinny by umieszczone na konierzu, grnym dnie lub szyjce naczynia cinieniowego, lub na zamocowanym trwale elemencie naczynia cinieniowego (np. przyspawanej obrczy lub na pytce odpornej na korozj przyspawanej do zewntrznego paszcza naczynia cinieniowego kriogenicznego zamknitego). Minimalny wymiar oznakowania powinien wynosi 5 mm dla naczynia cinieniowego o rednicy rwnej lub wikszej ni 140 mm i 2,5 mm dla naczynia cinieniowego o rednicy mniejszej ni 140 mm.

6.2.1.6.3

6.2.1.7

6.2.1.7.1

Powinny by stosowane nastpujce znaki certyfikacyjne: a) numer normy technicznej stosowanej do projektowania, konstrukcji i badania, jak podano w tabeli pod 6.2.2, lub numer dopuszczenia; b) symbol(i) identyfikacji pastwa zatwierdzajcego stosowany(e) w odniesieniu do pojazdw w midzynarodowym ruchu drogowym; c) znak identyfikacyjny lub stempel jednostki kontrolnej, zarejestrowanej przez wadz waciw pastwa autoryzujcego oznakowanie; d) dat badania odbiorczego, tj. rok (cztery cyfry) i nastpujcy po nim miesic (dwie cyfry), oddzielone ukon kresk (tj. / ).

6.2.1.7.2

Powinny by stosowane nastpujce znaki eksploatacyjne: e) cinienie prbne w barach poprzedzone literami PH i nastpujce po nim litery BAR; f) masa naczynia cinieniowego prnego, cznie ze wszystkimi zamocowanymi na stae integralnymi czciami (np. konierz, stopa, itp.) w kilogramach i nastpujce po niej litery KG. Masa ta nie powinna obejmowa masy zaworu, kopaka lub ochrony zaworu, ewentualnej powoki lub materiau porowatego do acetylenu. Masa naczynia cinieniowego powinna by wyraona przez trzy cyfry znaczce i zaokrglona do ostatniej cyfry. Dla naczy cinieniowych o masie mniejszej ni 1 kg masa ta powinna by wyraona przez dwie cyfry znaczce i zaokrglona do ostatniej cyfry. Dla naczy cinieniowych do UN 1001 ACETYLEN ROZPUSZCZONY i UN 3374 ACETYLEN BEZ ROZPUSZCZALNIKA, masa powinna by podana z dokadnoci do jednego miejsca po przecinku, a dla naczy cinieniowych o masie mniejszej ni 1 kg z dokadnoci do dwch miejsc po przecinku. Oznaczenie to nie jest wymagane dla naczy cinieniowych do UN 1965 WGLOWODORY GAZOWE, MIESZANIA SKROPLONA, I.N.O. g) minimalna gwarantowana grubo cianki naczynia cinieniowego podana w milimetrach oraz litery MM. Znak ten nie jest wymagany dla naczy cinieniowych uywanych do UN 1965 WGLOWODORY GAZOWE, MIESZANINA SKROPLONA, I.N.O, dla naczy

RID

6 - 37

01.01.2007 r.

h)

i)

j)

k)

cinieniowych o pojemnoci wodnej mniejszej lub rwnej 1 litr, dla butli wykonanych z materiaw kompozytowych lub dla naczy cinieniowych kriogenicznych zamknitych; w przypadku naczy cinieniowych dla gazw spronych UN 1001 ACETYLEN ROZPUSZCZONY oraz UN 3374 ACETYLEN BEZ ROZPUSZCZALNIKA, cinienie robocze w barach, poprzedzone literami PW; dla naczy cinieniowych kriogenicznych zamknitych maksymalne cinienie robocze, poprzedzone literami MAWP; pojemno naczynia cinieniowego w litrach i nastpujca po niej litera L. Dla naczy cinieniowych do gazw skroplonych pojemno powinna by wyraona przez trzy cyfry znaczce i zaokrglona do ostatniej cyfry. Jeeli warto pojemnoci minimalnej lub nominalnej jest liczb cakowit, to cyfry po przecinku mog by pominite; w przypadku naczy cinieniowych dla UN 1001 ACETYLEN ROZPUSZCZONY, masa cakowita prnego naczynia cinieniowego, wyposaenia i akcesoriw nie usuwanych podczas napeniania, ewentualnego pokrycia, materiau porowatego, rozpuszczalnika i gazu nasycajcego, wyraona przez trzy cyfry znaczce i zaokrglona do ostatniej cyfry oraz nastpujce po nich litery KG. Naley poda minimum jedn cyfr po przecinku. Dla naczy cinieniowych o masie mniejszej ni 1 kg, masa cakowita powinna by wyraona przez dwie cyfry znaczce i zaokrglona do ostatniej cyfry; w przypadku naczy cinieniowych dla UN 3374 ACETYLEN BEZ ROZPUSZCZALNIKA, masa cakowita prnego naczynia cinieniowego, wyposaenia i akcesoriw nie usuwanych podczas napeniania, ewentualnego pokrycia i materiau porowatego, wyraona przez trzy cyfry znaczce i zaokrglona do ostatniej cyfry oraz nastpujce po niej litery KG. Naley poda minimum jedn cyfr po przecinku. Dla naczy cinieniowych o masie mniejszej ni 1 kg, masa cakowita powinna by wyraona przez dwie cyfry znaczce i zaokrglona do ostatniej cyfry.

6.2.1.7.3

Powinny by stosowane nastpujce znaki producenta: l) identyfikacja gwintu butli (np. 25E). Znak ten nie jest wymagany dla naczy cinieniowych uywanych do UN 1965 WGLOWODORY GAZOWE, MIESZANINA SKROPLONA, I.N.O. i dla naczy cinieniowych kriogenicznych zamknitych; m) znak producenta zarejestrowany przez wadz waciw. Jeeli pastwo producenta nie jest tosame z pastwem dopuszczajcym, to znak producenta powinien by poprzedzony symbolem wyrniajcym pastwo producenta, stosowanym w odniesieniu do pojazdw w midzynarodowym ruchu drogowym. Symbol pastwa i znak producenta powinny by oddzielone przestrzeni lub ukon kresk; n) numer seryjny ustalony przez producenta; o) litera H wskazujca na zgodno stali (patrz ISO 11114-1:1997), w przypadku naczy cinieniowych stalowych lub naczy cinieniowych z materiaw kompozytowych z wykadzin stalow, przeznaczonych do przewozu gazw stwarzajcych zagroenie korozj wodorow.

6.2.1.7.4

Powysze znaki powinny by umieszczane w trzech grupach: znaki producenta powinny tworzy grn grup i powinny by ukazane w kolejnoci podanej pod 6.2.1.7.3. znaki eksploatacyjne, powinny tworzy rodkow grup i powinny by ukazane w kolejnoci podanej pod 6.2.1.7.2, przy czym cinienie prbne e) poprzedzone jest bezporednio przez cinienie robocze h), o ile jest ono wymagane, znaki certyfikacyjne powinny tworzy doln grup i powinny by naniesione w kolejnoci podanej pod 6.2.1.7.1.

6.2.1.7.5

Dopuszcza si inne znaki w obszarach nie bdcych ciankami bocznymi pod warunkiem, e s naniesione w strefach o niskim napreniu i nie s takiego rozmiaru i gbokoci, e bd powodowa szkodliwe koncentracje napre. W przypadku naczy cinieniowych kriogenicznych zamknitych takie oznakowania powinny by podane na osobnej pytce, umieszczonej na zewntrznym paszczu. Takie oznakowanie nie powinno kolidowa z wymaganym oznakowaniem.

RID 6.2.1.7.6

6 - 38

01.01.2007 r.

Dodatkowo przed wyej wymienionymi znakami, kade naczynie cinieniowe wielokrotnego napeniania speniajce przepisy okresowych kontroli i bada z 6.2.1.6, powinno by zaopatrzone w oznakowanie zawierajce: a) liter(y) znaku wyrniajcego pastwa, ktre dopucio jednostk upowanion do dokonywania okresowych kontroli i bada. Te znaki nie s wymagane, jeli jednostka zostaa dopuszczona przez wadz waciw pastwa, w ktrym nastpio dopuszczenie do wytwarzania; b) naniesione znaki jednostki upowanionej przez wadz waciw do przeprowadzania okresowych kontroli i bada; c) dat okresowej kontroli i bada przez podanie roku (dwie cyfry) poprzedzajce miesic (dwie cyfry) oddzielone ukon kresk (/). Dla podania roku mog by uywane cztery cyfry. Podane wyej oznakowanie powinno by naniesione we wskazanej kolejnoci. Uwaga. Podanie miesica nie jest wymagane dla gazw, dla ktrych odstp midzy badaniami okresowymi wynosi 10 lat lub wicej (patrz 4.1.4.1 instrukcja pakowania P 200 i P 203).

6.2.1.7.7

Za zgod wadzy waciwej data ostatniego badania okresowego oraz znak rzeczoznawcy mog by wybite na piercieniu zamocowanym na butli przy pomocy zaworu. Piercie powinien by tak wykonany, aby mg by usunity z butli tylko po zdjciu zaworu. Oznakowanie naczy cinieniowych jednorazowego napeniania Naczynia cinieniowe jednorazowego napeniania powinny by oznakowane w sposb trway i czytelny znakami certyfikacyjnymi i znakami charakterystycznymi dla gazu lub naczynia cinieniowego. Znaki powinny by trwale naniesione na naczynia cinieniowe (np. za pomoc szablonu, wytaczania, grawerowania lub wytrawiania). Za wyjtkiem znakw naniesionych szablonem, inne znaki powinny by umieszczone na konierzu, grnym dnie lub szyjce naczynia cinieniowego lub na zamocowanym trwale elemencie naczynia cinieniowego (np. przyspawanej obrczy). Za wyjtkiem napisu NIE NAPENIA PONOWNIE, minimalna wysoko oznakowania powinna wynosi 5 mm dla naczynia cinieniowego o rednicy wikszej lub rwnej 140 mm i 2,5 mm dla naczynia cinieniowego o rednicy mniejszej ni 140 mm. Minimalna wysoko napisu NIE NAPENIA PONOWNIE powinna wynosi 5 mm.

6.2.1.8

6.2.1.8.1

Powinny by stosowane znaki wymienione pod 6.2.1.7.1 do 6.2.1.7.3 z wyjtkiem liter f), g) i l). Numer seryjny moe by zastpiony numerem partii. Ponadto wymaga si, aby napis NIE NAPENIA PONOWNIE skada si z liter o wysokoci co najmniej 5 mm. Powinny by spenione przepisy podane pod 6.2.1.7.4. Uwaga. Ze wzgldu na wymiary naczy cinieniowych jednorazowego napeniania, wymagane znaki mog by zastpione odpowiednimi nalepkami.

6.2.1.8.2

6.2.1.8.3

Dopuszcza si inne znaki w obszarach nie bdcych ciankami bocznymi, pod warunkiem, e s one naniesione w strefach o niskim napreniu i nie s one takiego rozmiaru i gbokoci, aby powodowa szkodliwe koncentracje napre. Takie oznakowanie nie powinno kolidowa z wymaganym oznakowaniem. Naczynia cinieniowe zaprojektowane, zbudowane i zbadane zgodnie z normami Wymagania podanych wyej przepisw 6.2.1, uwaa si za spenione, jeeli zastosowano nastpujce normy: Uwaga. Osoby lub jednostki wskazane w normach jako odpowiedzialne zgodnie z RID, powinny przestrzega przepisw RID.

6.2.2

Znak dokumentu dla materiaw EN 1797:2001 EN ISO 11114 -1:1997 EN ISO 11114 -2:2000 EN ISO 11114-4:2005 (z wyjtkiem metody C w 5.3)

Tytu dokumentu Zbiorniki kriogeniczne. Kompatybilno gaz/materia. Butle do gazw. Zgodno materiau butli i zaworu z gazem zawartym w butli. Cz 1: Materiay metalowe Butle do gazw. Zgodno materiau butli i zaworu z gazem zawartym w butli. Cz 1: Materiay niemetaliczne Butle do gazw Zgodno materiau butli i zaworu z gazem zawartym w butli Cz 4: Metody bada i selekcji materiaw metalowych odpornych na krucho wodorow.

Do 6.2.1.2 6.2.1.2 6.2.1.2 6.2.1.2

RID

6 - 39

01.01.2007 r.

dla projektowania i wytwarzania Zacznik I Dyrektywa Rady z dn. 17 wrzenia 1984 r. w sprawie zblienia przepisw Czci 1 do 3 prawnych pastw czonkowskich dotyczcych butli stalowych bez szwu do Dyrektywy Rady gazw, opublikowana w Dz. Urz. WE L 300 z 19.11.1984 84/525/ EWG Zacznik I Dyrektywa Rady z dn. 17 wrzenia 1984 r. w sprawie zblienia przepisw Czci 1 do 3 prawnych pastw czonkowskich dotyczcych butli z aluminium Dyrektywy Rady niestopowego i stopowego bez szwu do gazw, opublikowana w Dz. Urz. 84/526/ EWG WE L 300 z 19.11.1984 Zacznik I Dyrektywa Rady z dn. 17 wrzenia 1984 r. w sprawie zblienia przepisw Czci 1 do 3 prawnych pastw czonkowskich dotyczcych butli ze stali niestopowej Dyrektywy Rady spawanych do gazw, opublikowana w Dz. Urz. WE L 300 z 19.11.1984 84/527/ EWG EN 1442:1998/A2:2005 Butle stalowe, spawane do wielokrotnego napeniania, gazem ciekym ropopochodnym (LPG) -Projektowanie i konstrukcja. EN 1800:1998/AC:1999 Butle do gazw. Butle do acetylenu. Wymagania podstawowe i definicje. EN 1964-1:1999 Butle do gazw. Wytyczne projektowania i konstrukcji bezszwowych stalowych butli do gazw wielokrotnego napeniania, o pojemnoci wodnej od 0,5 litra do 150 litrw wcznie. Cz 1: Butle stalowe bezszwowe ze stali o wartoci Rm mniejszej ni 1100 MPa. EN 1975:1999 Butle do gazw. Wytyczne projektowania i konstrukcji bezszwowych butli + A1:2003 ze stopw aluminium wielokrotnego napeniania, o pojemnoci od 0,5 l do 150 l. EN ISO 11120:1999 Butle do gazw. Bezszwowe stalowe butle wielokrotnego napeniania do transportu spronego gazu, o pojemnoci od 150 litrw do 3000 litrw. Konstrukcja i prby. EN 1964-3:2000 Butle do gazw. Wytyczne projektowania i konstrukcji bezszwowych stalowych butli do gazw wielokrotnego napeniania, o pojemnoci wodnej od 0,5 litra do 150 litrw wcznie. Cz 3: Butle stalowe bezszwowe ze stali nierdzewnej o wartoci Rm mniejszej ni 1100 MPa. EN 1251-2:2000 Zbiorniki kriogeniczne. Zbiorniki przenone o objtoci nie wikszej ni 1000 l izolowane prniowo. Cz 2: Projektowanie, wytwarzanie, kontrole i badania. EN 12862:2000 Butle do gazw - Wytyczne do projektowania i konstrukcji spawanych butli aluminiowych wielokrotnego napeniania. EN 12257:2002 Butle do gazw. Butle z kompozytw bez szwu wzmocnione obwodowo. EN 12807:2001 (z wyjtkiem za. A) EN 1964-2:2001

6.2.1.1 i 6.2.1.5 6.2.1.1 i 6.2.1.5 6.2.1.1 i 6.2.1.5 6.2.1.1 i 6.2.1.5

6.2.1.1.2

6.2.1.1 i 6.2.1.5 6.2.1.1 i 6.2.1.5 6.2.1.1 i 6.2.1.5 6.2.1.1 i 6.2.1.5

EN 13293:2002

EN 13322-1:2003 + A1:2006 EN 13322-2:2003 EN 12245:2002 EN 12205:2001 EN 13110:2002

6.2.1.1 i 6.2.1.5 6.2.1.1 i 6.2.1.5 6.2.1.1 i 6.2.1.5 Butle stalowe, lutowane do wielokrotnego napeniania gazem ciekym 6.2.1.1 ropopochodnym (LPG) Projektowanie i konstrukcja. i 6.2.1.5 Butle do gazw. Wytyczne projektowania i konstrukcji bezszwowych 6.2.1.1 stalowych butli do gazw wielokrotnego napeniania, o pojemnoci wodnej i od 0,5 litra do 150 litrw wcznie. Cz 2: Butle stalowe bezszwowe o 6.2.1.5 wartoci Rm 1100 MPa i wikszej. Butle do gazw. Warunki projektowania i konstrukcji przenonych, 6.2.1.1 znormalizowanych bezszwowych butli do gazw wielokrotnego i napeniania, wykonanych ze stali manganowej o pojemnoci wodnej do 0,5 6.2.1.5 litra do gazw spronych, skroplonych i rozpuszczonych oraz o pojemnoci wodnej do 1 litra do dwutlenku wgla. Butle do gazw. Spawane butle do gazw wielokrotnego napeniania. 6.2.1.1 Projektowanie i konstrukcja. Cz 1: Stale wglowe. i 6.2.1.5 Butle do gazw. Spawane butle do gazw wielokrotnego napeniania. 6.2.1.1 Projektowanie i konstrukcja. Cz 2: Stale nierdzewne. i 6.2.1.5 Butle do gazw. Butle wykonane z kompozytw cakowicie wzmocnione. 6.2.1.1 i 6.2.1.5 Butle do gazw. Metalowe butle do gazw jednorazowego napeniania. 6.2.1.1, 6.2.1.5 i 6.2.1.7 Aluminiowe, spawane butle do gazw wielokrotnego napeniania dla LPG. 6.2.1.1, Projektowanie i konstrukcja. 6.2.1.5 i 6.2.1.7

RID EN 14427:2004 + A1:2005

6 - 40

01.01.2007 r. 6.2.1.1, 6.2.1.5 i 6.2.1.7

EN 14208:2004 EN 14140:2003 EN 13769:2003 / A1:2005

Butle do gazw. Butle wykonane z kompozytw cakowicie wzmocnione butle wielokrotnego napeniania dla LPG. Projektowanie i konstrukcja. Uwaga 1. Ten standard stosuje si tylko do butli wyposaonych w zawory obniajce cinienie. 2. W 5.2.9.2.1 i 5.2.9.3.1 obie butle podlegaj badaniu na rozrywanie, jeli wykazuj uszkodzenia o wielkoci przekraczajcej kryterium odrzucenia. Butle do gazw. Wymagania dotyczce cylindrycznych spawanych cinieniowych zbiornikw o pojemnoci do 1000 litrw do transportu gazw. Projektowanie i konstrukcja. Butle stalowe, spawane do wielokrotnego napeniania gazem ciekym ropopochodnym (LPG). Alternatywne projektowanie i konstrukcja Butle do gazw. Wizki butli do gazw. Projektowanie, wytwarzanie, znakowanie i badanie.

6.2.1.1, 6.2.1.5 i 6.2.1.7 6.2.1.1, 6.2.1.5 i 6.2.1.7 6.2.1.1, 6.2.1.5 i 6.2.1.7 6.2.1.6 6.2.1.6 6.2.1.6 6.2.1.6

powtrne kontrole i prby EN 1251-3:2000 Zbiorniki kriogeniczne. Zbiorniki przenone o objtoci nie wikszej ni 1000 l izolowane prniowo. Cz 3: Wymagania dotyczce uytkowania. EN 1968:2002+ Butle do gazw. Okresowa kontrola i badania stalowych butli do gazw bez A1:2005 (za wyj.za. B) szwu. EN 1802:2002 Butle do gazw. Okresowa kontrola i badania stalowych butli do gazw bez szwu ze stopu aluminium. (z wyjtkiem za. B) Butle do gazw. Okresowa kontrola i konserwacja butli do skroplonego EN 12863:2002 acetylenu. +A1:2005 Uwaga. Pojcie pierwsza kontrola uyte w tej normie oznacza pierwsz powtrn kontrol po upywie dopuszczenia nowej butli acetylenowej. EN 1803:2002 Butle do gazw. Okresowa kontrola i badania butli spawanych ze stali wglowej. (z wyjtkiem za. B) EN ISO 11623:2002 Butle do gazw. Okresowa kontrola i badania butli do gazw wykonanych (z wyjtkiem z kompozytw. rozdziau 4) EN 14189:2003 Butle do gazw. Kontrola i konserwacja zaworw butli w czasie kontroli okresowych. dla zamkni EN ISO 10297:2006 Butle do gazw. Zawory do butli do gazw. Specyfikacja i badanie typu. EN 13152:2001 Specyfikacja techniczna i badanie zaworw butli do skroplonych gazw wglowodorowych C3-C4 (LPG). Zawory samozamykajce si. EN 13153:2001 Specyfikacja techniczna i badanie zaworw butli do skroplonych gazw wglowodorowych C3-C4 (LPG). Zawory uruchamiane rcznie 6.2.3

6.2.1.6 6.2.1.6 6.2.1.6 6.2.1.1 6.2.1.1 6.2.1.1

Przepisy dla naczy cinieniowych projektowanych, budowanych i badanych niezgodnie z normami Naczynia cinieniowe, ktre s projektowane, budowane i badane nie na podstawie norm, wymienionych w tablicy pod 6.2.2 lub 6.2.5, powinny by projektowane, budowane i badane zgodnie z przepisami technicznymi, gwarantujcymi taki sam stopie bezpieczestwa i uznanymi przez wadz waciw. Jednake powinny by spenione wymagania wymienione w 6.2.1 i poniej. Jeeli w tabeli pod 6.2.2 lub 6.2.5 wskazana jest okrelona norma, to wadza waciwa powinna w okresie dwch lat odwoa akceptacj stosowania przepisw technicznych dla tego przypadku. Powysze nie ogranicza prawa wadzy waciwej do uznawania przepisw technicznych, aby uwzgldnia postp gospodarczy i techniczny, lub w przypadkach gdy nie ma adnej normy do dyspozycji, lub aby uwzgldni okrelone aspekty nie podane w normie. Wadza waciwa powinna przekaza do Sekretariatu OTIF wykaz uznanych przez siebie przepisw technicznych. Wykaz powinien zawiera nastpujce dane: nazw i dat przepisu, cel przepisu i dane o zakresie stosowania. Sekretariat powinien udostpni te informacje na swojej stronie internetowej.

RID 6.2.3.1

6 - 41 Butle, zbiorniki rurowe, bbny cinieniowe i wizki butli, wykonane z metalu

01.01.2007 r.

Przy cinieniu prbnym naprenie w metalu w najbardziej naraonym punkcie naczynia cinieniowego nie powinno przekracza wartoci 77% gwarantowanego minimum granicy plastycznoci (Re). Jako granic plastycznoci naley rozumie naprenie, przy ktrym trwae wyduenie osigno 2 (tzn. 0,2%) lub dla stali austenitycznych 1% dugoci badanej. Uwaga. W przypadku blach, o rozcigania prbki badanej powinna by prostopada do kierunku walcowania. Wyduenie przy rozerwaniu powinno by zmierzone na prbce o przekroju koowym, ktrej dugo pomiarowa l jest rwna piciokrotnej rednicy d (l = 5d); jeli do bada uyto prbek o przekroju prostoktnym, to dugo l powinna by obliczona wg wzoru: l = 5,65 F0 gdzie F0 oznacza pole przekroju pierwotnego prbki badanej. Naczynia cinieniowe i ich zamknicia powinny by wykonane z odpowiednich materiaw, ktre powinny by odporne na kruchy przeom i korozj napreniow, w przedziale pomidzy minus 20C i +50C. Spoiny powinny by wykonane zgodnie z zasadami techniki i zapewnia maksimum bezpieczestwa. 6.2.3.2 Przepisy dodatkowe dla naczy cinieniowych ze stopw aluminium do gazw spronych, skroplonych, rozpuszczonych i gazw nie spronych, podlegajcych przepisom specjalnym (prbki gazowe), jak rwnie przedmiotw zawierajcych gaz pod cinieniem, z wyjtkiem pojemnikw aerozolowych i naczy cinieniowych maych zawierajcych gaz (nabojw gazowych) Materiay naczy cinieniowych ze stopw aluminium powinny spenia nastpujce wymagania: A B C D Wytrzymao na rozciganie Rm w MPa 49 - 186 196 - 372 196 - 372 343 - 490 (=N/mm2) Granica plastycznoci Re w MPa 10 - 167 59 - 314 137 - 334 206 - 412 (N/mm2) (wyduenie trwae =0,2%) Wyduenie przy rozerwaniu (1=5d) w % 12 - 40 12 - 30 12 - 30 11 - 16 n=7 n=6 n=6 Prba zginania n=5 (rednica trzpienia) (Rm 98) (Rm 325) (Rm 325) (Rm 392) d = n x e, n=8 n=7 n=7 n=6 e = grubo prbki (Rm > 98) (Rm > 325) (Rm > 325) (Rm > 392) Nr serii wg Aluminium Associationa) 1000 5000 6000 2000 a) Patrz Aluminium Standards and Data, wydanie 5, stycze 1976r., opublikowane przez Aluminium Association, 750, 3rd Avenue, New York. Rzeczywiste waciwoci zale od skadu danego stopu jak rwnie od obrbki finalnej naczynia cinieniowego, ale niezalenie od uytego stopu gruboci cianki oblicza si wedug nastpujcego wzoru : e=

6.2.3.2.1

PMPa xD 2x Re + PMPa 1,30

lub

e=

Pbar xD 20x Re + Pbar 1,30

gdzie: e = minimalna grubo cianki naczynia cinieniowego w mm PMPa Pbar D Re = cinienie prbne w MPa = cinienie prbne w barach = nominalny przekrj zewntrzny naczynia cinieniowego w mm = gwarantowana minimalna granica plastycznoci (przy wydueniu 0,2%) w MPa (N/mm2)

RID

6 - 42

01.01.2007 r.

Podana we wzorze gwarantowana minimalna granica plastycznoci (Re) nie powinna by wysza, niezalenie od uytego stopu, ni 0,85-krotno gwarantowanej minimalnej wytrzymaoci na rozciganie (Rm).
Uwaga 1.

Podane powyej charakterystyki opieraj si na dotychczasowych wynikach, uzyskanych przy zastosowaniu do budowy naczy cinieniowych nastpujcych materiaw: kolumna A: aluminium niestopowe o czystoci 99,5%; kolumna B: stopy aluminium i magnezu; kolumna C: stopy aluminium z krzemem i magnezem, np. ISO/ R209-Al-Si-Mg (American Association 6351); kolumna D: stopy aluminium z miedzi i magnezem.

2. Wyduenie przy rozerwaniu powinno by zmierzone na prbce o przekroju koowym, ktrej dugo pomiarowa l jest rwna piciokrotnej rednicy d (l = 5d); jeli do bada uyto prbek o przekroju prostoktnym, to dugo l powinna by obliczona wedug wzoru:

l = 5,65 F0 gdzie F0 oznacza pole przekroju pierwotnego prbki badanej.

3. a) Prb na zginanie (patrz schemat) przeprowadza si na prbkach stanowicych wycite z cylindra piercienie o szerokoci 3e, jednak nie mniej ni 25 mm, podzielone nastpnie na dwie rwne czci. Prbki powinny mie obrobione tylko krawdzie.

b) Prb na zginanie przeprowadza si midzy trzpieniem o rednicy d i dwoma okrgymi podporami, ktre dzieli odlego d + 3e. Podczas prby paszczyzny wewntrzne powinny by w odlegoci nie wikszej ni wynosi rednica trzpienia. c) Prbka nie powinna wykazywa pkni przy zginaniu wok trzpienia, dopki paszczyzny wewntrzne prbki nie zbli si do siebie na odlego rednicy trzpienia. d) Stosunek (n) rednicy trzpienia do gruboci prbki powinien odpowiada wartociom podanym w tabeli.

Schemat prby na zginanie

6.2.3.2.2

Dopuszcza si mniejsz minimaln warto wyduenia pod warunkiem, e badanie dodatkowe dopuszczone przez wadz waciw pastwa, w ktrym produkuje si naczynia cinieniowe, wykae, e naczynia cinieniowe zapewniaj takie samo bezpieczestwo przewozu jak naczynia cinieniowe wykonane zgodnie z wartociami podanymi w tabeli pod 6.2.3.2.1 (patrz take norma EN 1975:1999 + A1:2003).

RID
6.2.3.2.3

6 - 43

01.01.2007 r.

Minimalna grubo cianki naczynia cinieniowego, w najsabszym miejscu, powinna wynosi: - przy rednicy naczynia cinieniowego poniej 50 mm - co najmniej 1,5 mm, - przy rednicy naczynia cinieniowego od 50 mm do 150 mm - co najmniej 2 mm, - przy rednicy naczynia cinieniowego powyej 150 mm - co najmniej 3 mm.

6.2.3.2.4 6.2.3.3

Dna naczy cinieniowych powinny mie ksztat pkolisty, eliptyczny lub koszowy; powinny one by w takim samym stopniu bezpieczne jak korpus naczynia cinieniowego.
Naczynia cinieniowe z materiaw kompozytowych

Butle, zbiorniki rurowe, bbny cinieniowe i wizki butli, wykonane z materiaw kompozytowych, powinny by albo wyposaone w obrcze wzmacniajce albo by cakowicie owinite materiaem wzmacniajcym i tak zbudowane, aby wspczynnik rozerwania (cinienie rozrywajce podzielone przez cinienie prbne) wynosi minimum: - 1,67 dla naczy cinieniowych wzmacnianych obrczami; - 2,00 dla naczy cinieniowych cakowicie owinitych.
6.2.3.4 Naczynia cinieniowe kriogeniczne zamknite

Przepisy ponisze maj zastosowanie do budowy naczy cinieniowych kriogenicznych zamknitych do gazw skroplonych silnie schodzonych.
6.2.3.4.1 6.2.3.4.2

Jeeli zostay uyte materiay niemetaliczne, to powinny by one odporne na kruche pkanie przy najniszej temperaturze roboczej naczynia cinieniowego i jego wyposaenia. Naczynia cinieniowe powinny by wyposaone w zawr bezpieczestwa, ktry powinien otwiera si przy cinieniu roboczym, podanym na naczyniu cinieniowym. Zawory powinny by tak zbudowane, aby dziaay skutecznie w najniszej temperaturze eksploatacji. Niezawodno ich dziaania w tej temperaturze powinna by ustalana i kontrolowana poprzez badanie kadego zaworu lub wzoru zaworu tego samego typu konstrukcyjnego. Otwory i zawory bezpieczestwa naczy cinieniowych powinny by tak skonstruowane, aby zapobiegay wyciekowi cieczy na zewntrz.
Przepisy oglne dla pojemnikw aerozolowych i naczy cinieniowych maych zawierajcych gaz (nabojw gazowych) Projektowanie i budowa

6.2.3.4.3 6.2.4 6.2.4.1 6.2.4.1.1

Pojemniki aerozolowe (UN 1950), ktre zawieraj tylko gaz lub mieszanin gazw, oraz naczynia cinieniowe mae zawierajce gaz (naboje gazowe) (UN 2037), powinny by zbudowane z metalu. Przepisu tego nie stosuje si do pojemnikw aerozolowych i naczy cinieniowych maych zawierajcych gaz (nabojw gazowych) o maksymalnej pojemnoci 100 ml, przeznaczonych dla UN 1011 BUTAN. Inne pojemniki aerozolowe (UN 1950) powinny by wykonane z metalu, tworzywa sztucznego lub ze szka. Naczynia cinieniowe metalowe o rednicy co najmniej 40 mm powinny mie wklse dno. Pojemno naczy cinieniowych z metalu nie powinna przekracza 1000 ml, a naczy cinieniowych z tworzywa sztucznego lub szka - 500 ml. Kady typ naczynia cinieniowego (pojemnika aerozolowego lub naboju gazowego) przed przekazaniem do uytku powinien by poddany prbie na cinienie hydrauliczne, przeprowadzonej wedug 6.2.4.2. Urzdzenia rozprajce i urzdzenia rozpylajce pojemnikw aerozolowych (UN 1950) oraz zawory naczy cinieniowych maych zawierajcych gaz (nabojw gazowych) (UN 2037) powinny gwarantowa ich szczelne zamknicie i by zabezpieczone przed przypadkowym otwarciem. Zawory i urzdzenia rozpylajce, ktre zamykaj si tylko pod dziaaniem cinienia wewntrznego, nie s dopuszczone.

6.2.4.1.2 6.2.4.1.3

6.2.4.1.4

RID
6.2.4.1.5

6 - 44

01.01.2007 r.

Cinienie wewntrzne w 50C nie powinno przekracza 2/3 cinienia prbnego, ani 1,32 MPa (13,2 bar). Pojemniki aerozolowe i naczynia cinieniowe mae zawierajce gaz (naboje gazowe), powinny by tak napenione, aby w 50C faza cieka zajmowaa maksimum 95% ich pojemnoci.
Hydrauliczna prba cinieniowa

6.2.4.2 6.2.4.2.1 6.2.4.2.2

Zastosowane cinienie wewntrzne (cinienie prbne) powinno stanowi 1,5-krotno cinienia wewntrznego w 50C, ale nie moe by mniejsze ni 1 MPa (10 bar). Prby na cinienie hydrauliczne wykonywane s na co najmniej piciu prnych naczyniach kadego typu: a do osignicia ustalonego cinienia prbnego, nie powinien wystpi jakikolwiek wyciek lub trwae odksztacenie, i a do pojawienia si wycieku lub pknicia, dno wklse jeeli wystpuje, powinno odpa i naczynie powinno utraci szczelnoci lub pkn dopiero przy cinieniu stanowicym 1,2-krotno cinienia prbnego.

6.2.4.3 6.2.4.3.1 6.2.4.3.1.1 6.2.4.3.1.2

Prba szczelnoci Naczynia mae zawierajce gaz (naboje gazowe)

Wszystkie naczynia powinny przechodzi kontrol szczelnoci w gorcej kpieli wodnej. Temperatur kpieli i czas trwania prby dobiera si w taki sposb, aby cinienie wewntrzne kadego naczynia osigao co najmniej 90% tego cinienia, ktre naczynie miaoby w 55C. Jeli jednak zawarto jest czua na temperatur lub naczynia wykonane s z tworzywa sztucznego, ktre miknie w temperaturze tej prby, temperatura kpieli powinna by w przedziale od 20C do 30C. Pomimo tego jedno naczynie na 2000 sprawdza si w 55C. W naczyniach nie powinny wystpowa ani wycieki ani trwae odksztacenia, za wyjtkiem naczy z tworzywa sztucznego, ktre mog ulec odksztaceniu przez zmiknicie, o ile zachowana zostaa szczelno.
Pojemniki aerozolowe

6.2.4.3.1.3

6.2.4.3.2

Kady napeniony pojemnik aerozolowy powinien podlega badaniu w gorcej kpieli wodnej lub dopuszczonym alternatywnym badaniu w kpieli wodnej.
6.2.4.3.2.1

Badanie w gorcej kpieli wodnej

6.2.4.3.2.1.1 Temperatur kpieli i czas trwania badania tak si dobiera, aby cinienie wewntrzne osigno tak warto, jaka moe by osignita w 55C (w 50C jeeli faza cieka zajmuje w 50C maksimum 95% pojemnoci pojemnika aerozolowego). Jeeli jednak zawarto jest czua na temperatur lub naczynia wykonane s z tworzywa sztucznego, ktre miknie w temperaturze tej prby, temperatura kpieli powinna by w przedziale od 20C do 30C. Pomimo tego jedno naczynie na 2000 sprawdza si w wyszej temperaturze. 6.2.4.3.2.1.2 W pojemnikach aerozolowych nie powinny wystpowa ani wycieki ani trwae odksztacenia, za wyjtkiem pojemnikw aerozolowych z tworzywa sztucznego, ktre mog ulec odksztaceniu przez zmiknicie, o ile zachowana zostaa szczelno. 6.2.4.3.2.2

Metody alternatywne Za zgod wadzy waciwej mog by zastosowane metody alternatywne zapewniajce rwnowany poziom bezpieczestwa, o ile bd spenione przepisy 6.2.4.3.2.2.1, 6.2.4.3.2.2.2 i 6.2.4.3.2.2.3.

6.2.4.3.2.2.1 System zapewnienia jakoci

Napeniajcy pojemniki aerozolowe i wytwrca czci skadowych dla pojemnikw aerozolowych powinni dysponowa systemem zapewnienia jakoci. System zapewnienia jakoci powinien wskazywa sposoby postpowania zapewniajce, e wszystkie pojemniki aerozolowe, ktre bd nieszczelne lub zdeformowane, zostan odrzucone i nie bd przekazane do przewozu.

RID

6 - 45 System zapewnienia jakoci powinien obejmowa: a) b) c) d) e) f) g) h) opis struktury organizacyjnej i zakresu odpowiedzialnoci;

01.01.2007 r.

odpowiednie wskazwki uywane dla kontroli i bada, kontroli jakoci, zapewnienia jakoci i procesw roboczych; rejestry jakoci, jak protokoy z kontroli, dane z bada i kalibracji oraz wiadectwa; inspekcje pokontrolne przeprowadzane przez nadzr, dla upewnienia si, czy system zapewnienia jakoci dziaa skutecznie; procedury kontroli dokumentw i ich korekty; rodki dla kontroli pojemnikw aerozolowych nie speniajcych wymaga; programy szkoleniowe i procedury oceny kwalifikacji, dla odpowiedniego personelu; procedury postpowania dla zapewnienia, e produkt kocowy nie wykazuje wad.

Naley przeprowadzi pierwsz ocen i oceny okresowe zgodnie z zaleceniami wadzy waciwej. Oceny te powinny zapewnia, e dopuszczony system jest i pozostaje odpowiedni i wydajny. Wadza waciwa jest uprzedzana o wszystkich zaproponowanych zmianach do dopuszczonego systemu.
6.2.4.3.2.2.2 Badanie cinieniowe i szczelnoci pojemnikw aerozolowych przed napenieniem

Kady prny pojemnik aerozolowy powinien by poddany cinieniu, ktre powinno by co najmniej tak wysokie, jakie moe by w napenionym pojemniku aerozolowym w 55C (50C jeli faza cieka zajmuje w 50C maksimum 95% pojemnoci pojemnika aerozolowego). To cinienie powinno wynosi co najmniej dwie trzecie cinienia projektowego pojemnika aerozolowego. Jeeli pojemnik aerozolowy przy cinieniu prbnym wykazuje nieszczelno wynoszc co najmniej 3,3 x 10-2 mbar x litr x s-1, zdeformowanie lub inne wady, to powinien by on odrzucony.
6.2.4.3.2.2.3 Badanie pojemnika aerozolowego po napenieniu

Przed napenieniem napeniajcy powinien upewni si, e urzdzenie zawalcowujce jest ustawione prawidowo i uywany jest waciwy gaz wyrzutowy. Kady napeniony pojemnik aerozolowy powinien by zwaony i sprawdzony na szczelno. Urzdzenie dla stwierdzenia nieszczelnoci powinno by wystarczajco czue, aby w 20C stwierdzi nieszczelno co najmniej 2,0 x 10-3 mbar x litr x s-1. Wszystkie pojemniki aerozolowe nieszczelne, zdeformowane lub majce przekroczon mas, powinny by odrzucone.
6.2.4.3.3

Za zgod wadzy waciwej pojemniki aerozolowe i naczynia mae zawierajce gaz (naboje gazowe), ktre zawieraj produkty farmaceutyczne i gazy niepalne, i ktre powinny by sterylne, mogce ulec uszkodzeniu w czasie badania w kpieli wodnej, nie podlegaj przepisom 6.2.4.3.1 i 6.2.4.3.2, jeli: a) wykonane s zgodnie z upowanieniem pastwowej administracji odpowiadajcej za zdrowie i, o ile zaleca wadza waciwa, zgodnie z zasadami dobrej praktyki produkcyjnej (GMP) wiatowej Organizacji Zdrowia (WHO1)). metody alternatywne uywane przez producenta dla stwierdzenia nieszczelnoci i wytrzymaoci na cinienie osigaj rwnowany poziom bezpieczestwa, jak helowy wykrywacz nieszczelnoci i badania w kpieli wodnej prbki statystycznej co najmniej jednej na 2000 sztuk z kadej partii produkcyjnej.

b)

6.2.4.4

Odniesienie do norm

Przepisy 6.2.4 uwaa si za spenione, jeeli zastosowano nastpujce normy: dla UN 1950 POJEMNIKI AEROZOLOWE: Zacznik do Dyrektywy Rady 75/324/EWG2), wprowadzony Dyrektyw Komisji 94/1/WE3;

1)

Broszura WHO: Quality assurance of pharmaceuticals. A compendium of guidelines and related materials. Volume 2: Good manufacturing practices and inspection (Bezpieczestwo jakoci wyrobw farmaceutycznych. Przegld wytycznych i dokumentw analogicznych. Cz 2: Dobra praktyka produkcyjna i kontrole).

RID -

6 - 46

01.01.2007 r.

dla UN 2037 NACZYNIA CINIENIOWE MAE ZAWIERAJCE GAZ (NABOJE GAZOWE), UN 1965 WGLOWODORY GAZOWE, MIESZANINA SKROPLONA, I.N.O.: EN 417:2003 Jednorazowe pojemniki metalowe na gaz cieky ropopochodny (LPG) z zaworem lub bez, do przenonych urzdze gazowych. Konstrukcja, kontrole, badania i znakowanie.

6.2.5

Przepisy dotyczce naczy cinieniowych UN

W uzupenieniu do przepisw oglnych podanych pod 6.2.1.1, 6.2.1.2, 6.2.1.3, 6.2.1.5 i 6.2.1.6, naczynia cinieniowe UN powinny spenia przepisy niniejszego rozdziau, wcznie z normami, o ile maj one zastosowanie.
Uwaga. Za zgod wadzy waciwej mona stosowa istniejce nowsze wersje norm. 6.2.5.1 6.2.5.1.1 Wymagania oglne Wyposaenie obsugowe

Z wyjtkiem urzdze obniajcych cinienie, zawory, przewody rurowe, wyposaenie i inne elementy podlegajce cinieniu, powinny by zaprojektowane i zbudowane w taki sposb, aby wytrzymyway co najmniej 1,5-krotne cinienie prbne podczas prby cinieniowej naczynia cinieniowego. Wyposaenie obsugowe powinno by zaprojektowane i wykonane w taki sposb, aby zapobiec uszkodzeniu w normalnych warunkach manipulowania i przewozu, mogcemu spowodowa uwolnienie zawartoci naczynia cinieniowego. Kolektor przewodu rurowego, ktry prowadzi do zaworu zamykajcego, powinien by wystarczajco elastyczny, aby chroni zawory i przewody rurowe przed uszkodzeniem lub uwolnieniem zawartoci naczynia cinieniowego. Zawory napeniajce i oprniajce oraz ich kopaki ochronne powinny by zabezpieczone przed przypadkowym otwarciem. Zawory powinny by zabezpieczone jak podano pod 4.1.6.8 a) do d) lub naczynia cinieniowe powinny by przewoone w opakowaniach zewntrznych, ktre po przygotowaniu jak do przewozu powinny przej z wynikiem pozytywnym badanie na swobodny spadek opisane pod 6.1.5.3, na poziomie grupy pakowania I.
6.2.5.1.2 Urzdzenia obniajce cinienie

Kade naczynie cinieniowe uywane do przewozu UN 1013 DITLENEK WGLA i UN 1070 PODTLENEK AZOTU, powinno by wyposaone w urzdzenia obniajce cinienie; naczynia cinieniowe dla innych gazw, zgodnie z ustaleniem wadzy waciwej pastwa uytkowania, powinny by wyposaone w urzdzenia obniajce cinienie, o ile nie jest to zabronione w instrukcji pakowania P 200 podanej pod 4.1.4.1. Typ urzdzenia obniajcego cinienie, cinienie otwarcia i przepustowo tego urzdzenia, jeeli jest to wymagane, powinny by okrelone przez wadz waciw pastwa uytkowania. Naczynia cinieniowe kriogeniczne zamknite powinny by wyposaone w urzdzenie obniajce cinienie zgodnie z 6.2.1.3.3.4 i 6.2.1.3.3.5. Urzdzenia obniajce cinienie powinny by tak zaprojektowane, aby zapobiec wnikaniu obcych substancji, wyciekowi gazu oraz tworzeniu niebezpiecznego nadcinienia. Urzdzenia obniajce cinienie, jeeli s zamontowane na poziomych naczyniach cinieniowych poczonych kolektorem i napenionych gazem palnym, powinny by umieszczone w sposb umoliwiajcy atwe wypuszczenie zawartoci do otwartej atmosfery, a jednoczenie, aby w normalnych warunkach przewozu uniemoliwiay oddziaywanie wydostajcego si gazu na same naczynie cinieniowe.
6.2.5.2 6.2.5.2.1 Projektowanie, budowa oraz badania odbiorcze i prby

Nastpujce normy maj zastosowanie do projektowania, budowy oraz badania odbiorczego i prb butli UN, za wyjtkiem, gdy przepisy dotyczce kontroli powinny odpowiada 6.2.5.6, w zwizku z systemem oceny zgodnoci i dopuszczania:

2) 3)

Dyrektywa 75/324/EWG Rady Unii Europejskiej z 20 maja 1975 r, w sprawie zblienia przepisw pastw czonkowskich dotyczcych wyrobw aerozolowych, opublikowana w Dz. Urz. WE L 147 z 9.06.1975 r.

Dyrektywa 94/1/UE Komisji Wsplnot europejskich z 6 stycznia 1994 r, dostosowanie do Dyrektywy 75/324/EWG Rady Unii Europejskiej z 20 maja 1975, w sprawie zblienia przepisw pastw czonkowskich dotyczcych wyrobw aerozolowych, opublikowana w Dz. Urz. WE L 23 z 28.01.1994r.

RID ISO 98091:1999 ISO 98092:2000 ISO 98093:2000 ISO 7866:1999

6 - 47

01.01.2007 r.

ISO 11118:1999 ISO 111191:2002 ISO 111192:2002 ISO 111193:2002

Butle do gazw. Bezszwowe butle stalowe. Projektowanie, budowa i badanie. Cz 1: Butle ze stali hartowanej i wyarzanej o wytrzymaoci na rozciganie mniejszej ni 1100 MPa. Uwaga. Uwaga do wspczynnika F w rozdziale 7.3 tej normy nie dotyczy butli UN. Butle do gazw. Bezszwowe butle stalowe. Projektowanie, budowa i badanie. Cz 2: Butle ze stali hartowanej i wyarzanej o wytrzymaoci na rozciganie wikszej ni lub rwnej 1100 MPa. Butle do gazw. Bezszwowe butle stalowe. Projektowanie, budowa i badanie. Cz 3: Znormalizowane butle stalowe. Butle do gazw. Butle bezszwowe ze stopw aluminium. Projektowanie, budowa i badanie. Uwaga. Uwaga do wspczynnika F w rozdziale 7.2 tej normy nie dotyczy butli UN. Stop aluminium 6351A-T6 lub stopy rwnowane nie s dopuszczone. Butle do gazw. Butle do gazw metalowe jednorazowego napeniania. Specyfikacja i metody bada. Butle do gazw wykonane z kompozytw. Okrelenia i metody bada. Cz 1: Butle do gazu wykonane z kompozytw wzmacniane obrczami Butle do gazw wykonane z kompozytw. Okrelenia i metody bada. Cz 2: Butle do gazu wykonane z kompozytw cakowicie owinite wknem wzmacniajcym, z metalowymi obrczami do zaadunku. Butle do gazw wykonane z kompozytw. Okrelenia i metody bada. Cz 3: Butle do gazu wykonane z kompozytw, cakowicie owinite wknem wzmacniajcym, z niemetalicznymi i nie nonymi obrczami.

Uwaga 1. Butle z kompozytw, odpowiadajce wymaganiom wyej wymienionych norm, powinny by zaprojektowane na nieograniczony okres uytkowania. 2. Po pierwszych 15 latach uytkowania, butle wykonane z kompozytw wytworzone wedug tych norm mog by dopuszczone do dalszego uytkowania przez wadz waciw, ktra bya odpowiedzialna za wczeniejsze dopuszczenie butli i ktra decyzj o przedueniu eksploatacji podejmie w oparciu o informacje z bada, dostarczone przez producenta, waciciela lub uytkownika. 6.2.5.2.2

Nastpujce normy maj zastosowanie do projektowania, budowy oraz badania odbiorczego i prb zbiornikw rurowych UN, za wyjtkiem, gdy w zwizku z systemem oceny zgodnoci dopuszczania przepisy dotyczce kontroli powinny odpowiada podrozdziaowi 6.2.5.6: ISO Butle do gazw. Bezszwowe stalowe butle wielokrotnego napeniania do transportu 11120:1999 spronego gazu, o pojemnoci od 100 litrw do 3000 litrw. Konstrukcja i prby. Uwaga. Dotyczy wspczynnika F w rozdziale 7.1 niniejszej normy: nie powinien by on stosowany do zbiornikw rurowych certyfikowanych symbolem UN.

6.2.5.2.3

Nastpujce normy maj zastosowanie do projektowania, budowy oraz badania odbiorczego i prb butli UN do acetylenu, za wyjtkiem, gdy w zwizku z systemem oceny zgodnoci dopuszczania przepisy dotyczce kontroli powinny odpowiada podrozdziaowi 6.2.5.6: Dla zbiornika butli: ISO 98091:1999 ISO 98093:2000 ISO 11118:1999 Butle do gazw. Bezszwowe butle stalowe. Projektowanie, budowa i badanie. Cz 1: Butle ze stali hartowanej i wyarzanej o wytrzymaoci na rozciganie mniejszej ni 1100 MPa. Uwaga. Uwaga do F w rozdziale 7.3 niniejszej normy: nie dotyczy butli UN. Butle do gazw. Bezszwowe butle stalowe. Projektowanie, budowa i badanie. Cz 3: Znormalizowane butle stalowe. Butle do gazw - Metalowe butle do gazw jednorazowego napeniania Specyfikacja i metody bada.

Dla materiau porowatego w butli: ISO 38071:2000 ISO 38072:2000 Butle do acetylenu. Wymagania podstawowe. Cz 1: Butle bez bezpiecznikw topliwych. Butle do acetylenu. Wymagania podstawowe. Cz 2: Butle z bezpiecznikami topliwymi.

RID
6.2.5.2.4

6 - 48

01.01.2007 r.

Dla projektowania, budowy i pierwszego badania i kontroli naczy kriogenicznych UN stosuje si nastpujc norm, za wyjtkiem, gdy w zwizku z systemem oceny zgodnoci dopuszczania przepisy dotyczce kontroli powinny odpowiada podrozdziaowi 6.2.5.6: ISO 210291:2004 Naczynia kriogeniczne Naczynia przenone izolowane prniowo, o objtoci do 1000 litrw Cz 1: Projektowanie, budowanie i badania.

6.2.5.3

Materiay

Dodatkowo w odniesieniu do wymaga dla materiaw wymienionych w normach dotyczcych projektowania i budowy naczy cinieniowych, a take ogranicze wymienionych w majcych zastosowanie instrukcjach pakowania dla gazw przewidzianych do przewozu (np. instrukcja pakowania P 200 w 4.1.4.1), stosuje si nastpujce normy dotyczce zgodnoci materiau: ISO 111141:1997 ISO 111142:2000
6.2.5.4

Butle do gazw. Zgodno materiau butli i zaworu z gazem zawartym w butli. Cz 1: Materiay metalowe. Butle do gazw. Zgodno materiau butli i zaworu z gazem zawartym w butli. Cz 2: Materiay niemetaliczne.

Wyposaenie obsugowe

Do zamkni i ich ochron maj zastosowanie nastpujce normy: ISO 11117:1998 ISO 10297:1999
6.2.5.5

Butle do gazw. Kopaki ochronne zaworw i ochrony zaworw butli do gazw przemysowych i medycznych. Projektowanie, budowa i badanie. Butle do gazw. Zawory butli do gazu wielokrotnego uycia. Specyfikacja i rodzaje bada.

Badania okresowe i prby

Do bada okresowych i prb butli UN maj zastosowanie nastpujce normy: ISO 6406:1992 ISO 10461:1993 ISO 10462:1994 ISO 11623:2002
6.2.5.6 6.2.5.6.1

Badania okresowa i prby bezszwowych butli stalowych do gazu. Butle do gazu ze stopw aluminium bezszwowe. Badania okresowe i prby. Butle do acetylenu rozpuszczonego. Badania okresowe i obsuga. Butle do gazw. Okresowa kontrola i badania butli do gazw wykonanych z kompozytw.

System oceny zgodnoci i dopuszczenie do produkcji naczy cinieniowych Definicje

Dla celw niniejszego podrozdziau:

Wzr typu oznacza typ naczynia cinieniowego opisany w okrelonej normie dotyczcej naczy cinieniowych. System oceny zgodnoci oznacza system dopuszczenia producenta przez wadz waciw, obejmujcy zatwierdzenie typu naczynia cinieniowego, systemu zapewnienia jakoci u producenta oraz dopuszczenie jednostek kontrolujcych. Weryfikacja oznacza potwierdzenie spenienia okrelonych wymaga, dokonane w drodze sprawdzenie stanu faktycznego lub uznania obiektywnych danych. 6.2.5.6.2 Przepisy oglne Wadza waciwa 6.2.5.6.2.1

W celu zapewnienia zgodnoci naczy cinieniowych z wymaganiami RID, wadza waciwa zatwierdzajca naczynie cinieniowe powinna zatwierdzi system oceny zgodnoci. W przypadku, gdy wadza waciwa, ktra dopucia naczynie cinieniowe nie jest wadz waciw pastwa producenta, wwczas na naczyniach cinieniowych powinny by naniesione znaki pastwa dopuszczajcego i pastwa producenta (patrz 6.2.5.8 i 6.2.5.9). Na wniosek wadzy waciwej pastwa uytkowania, wadza waciwa pastwa zatwierdzajcego powinna dostarczy dowody wykazujce spenienie wymaga systemu oceny zgodnoci.

RID
6.2.5.6.2.2 6.2.5.6.2.3

6 - 49

01.01.2007 r.

Wadza waciwa moe przekaza swoje funkcje w zakresie systemu oceny zgodnoci, w caoci lub w czci, innemu podmiotowi. Wadza waciwa powinna zapewni dostpno aktualnego wykazu zatwierdzonych jednostek inspekcyjnych i producentw, oraz ich znakw identyfikacyjnych.
Jednostka kontrolna

6.2.5.6.2.4

W zakresie kontroli naczy cinieniowych jednostka kontrolna powinna by zatwierdzona przez wadz waciw, a ponadto powinna: a) posiada personel o zorganizowanej strukturze, tak przygotowany, wyszkolony, kompetentny i wykwalifikowany, aby waciwie wykonywa swoje funkcje techniczne; b) mie dostp do odpowiednich urzdze i wyposaenia; c) dziaa w sposb bezstronny i wolny od jakichkolwiek wpyww, ktre mogyby t bezstronno naruszy; d) zapewni tajemnic handlow dotyczc aktywnoci handlowej i wacicielskiej producenta i innych organw; e) utrzymywa wyrane rozgraniczenie pomidzy waciwymi funkcjami jednostki kontrolnej a inn nie zwizan z nimi dziaalnoci; f) uywa udokumentowanego systemu zapewnienia jakoci; g) zapewni, aby byy przeprowadzone badania i kontrole wymienione w odpowiednich normach dotyczcych naczy cinieniowych i w RID; oraz h) utrzymywa efektywny i odpowiedni system raportw i ich rejestracji zgodnie z 6.2.5.6.6.

6.2.5.6.2.5

Jednostka kontrolna powinna wykonywa dopuszczenia typu, przeprowadzenie badania wytwarzanego naczynia cinieniowego oraz jego kontrol i certyfikacj na podstawie weryfikacji zgodnoci z odpowiedni norm dotyczc naczy cinieniowych (patrz 6.2.5.6.4 i 6.2.5.6.5).
Producent

6.2.5.6.2.6

Producent powinien: a) stosowa udokumentowany system jakoci zgodnie z 6.2.5.6.3; b) wystpowa o uznanie typu zgodnie z 6.2.5.6.4; c) wybiera jednostk inspekcyjn z wykazu zatwierdzonych jednostek inspekcyjnych, prowadzonego przez wadz waciw pastwa dopuszczajcego; oraz d) prowadzi dokumentacj zgodnie z 6.2.5.6.6.
Laboratorium badawcze

6.2.5.6.2.7

Laboratorium badawcze powinno mie: a) personel o zorganizowanej i wykwalifikowany; strukturze, w dostatecznej liczbie, kompetentny

b) odpowiednie urzdzenia i wyposaenie, do przeprowadzania bada wymaganych przez normy dotyczce wytwarzania, akceptowane przez jednostk inspekcyjn.
6.2.5.6.3 6.2.5.6.3.1 System jakoci producenta

System jakoci powinien zawiera wszystkie elementy, wymagania i przepisy, przyjte przez producenta. Powinien by on udokumentowany w sposb systematyczny i zorganizowany w postaci pisemnych polece, procedur i instrukcji. Zawarto powinna obejmowa w szczeglnoci odpowiednie zapisy dotyczce: a) struktury organizacyjnej i odpowiedzialnoci personelu za projektowanie i jako produktu; b) techniki uywanej do projektowania naczy cinieniowych, procesw i procedur dla kontroli i weryfikacji projektowania;

RID

6 - 50 c) wytycznych stosowanych do wytwarzania naczy zabezpieczenia jakoci i procesw operacyjnych; cinieniowych,

01.01.2007 r. kontroli jakoci,

d) dokumentacji jakoci, takich jak raporty kontrolne, dane z bada i wzorcowania; e) przegldw zarzdzania systemem jakoci poprzez audyty zgodnie z 6.2.5.6.3.2, dla potwierdzenia jego efektywnoci; f) procesu opisujcego rodzaj i sposb speniania wymaga klienta; g) procesu kontroli dokumentw i wnoszenia do nich zmian; h) sposobw kontroli niewaciwych naczy cinieniowych, zakupionych komponentw, pproduktw i produktw gotowych; oraz i) programw szkolenia i procedur kwalifikacyjnych dla odpowiedniego personelu.
6.2.5.6.3.2

Audyt systemu jakoci System jakoci powinien by oceniony w celu upewnienia si, czy wymagania podane w przepisach 6.2.5.6.3.1 speniane s zgodnie z oczekiwaniami wadzy waciwej. Producent powinien by poinformowany o wynikach audytu. Informacja ta powinna zawiera wnioski z audytu oraz wymagane dziaania naprawcze. Audyty okresowe powinny by przeprowadzane w celu upewnienia wadzy waciwej, e producent wdroy i stosuje system jakoci. Raporty z przeprowadzanych audytw okresowych powinny by udostpniane producentowi.

6.2.5.6.3.3

Utrzymanie sytemu jakoci Producent powinien tak utrzymywa zatwierdzony system jakoci, aby by odpowiedni i efektywny. O zamierzonych zmianach producent powinien informowa wadz waciw, ktra zatwierdzia system jakoci. Proponowane zmiany powinny by ocenione w celu okrelenia, czy zmieniony system jakoci bdzie nadal spenia wymagania podane pod 6.2.5.6.3.1.

6.2.5.6.4

Proces zatwierdzania

Wstpne zatwierdzenie typu

6.2.5.6.4.1

Wstpne zatwierdzenie typu powinno zawiera zatwierdzenie systemu jakoci producenta oraz zatwierdzenie naczynia cinieniowego, ktre bdzie produkowane. Wniosek o wstpne zatwierdzenie typu powinien spenia wymagania podane pod 6.2.5.6.3, 6.2.5.6.4.2 do 6.2.5.6.4.6 i 6.2.5.6.4.9. Producent majcy zamiar produkowa naczynia cinieniowe zgodnie z odpowiednimi normami i RID, powinien wystpi o wydanie, a nastpnie otrzyma i posiada Certyfikat Zatwierdzenia Typu, wystawiony przez wadz waciw pastwa zatwierdzenia, przynajmniej na jeden typ naczynia cinieniowego, zgodnie z procedur podan pod 6.2.5.6.4.9. Certyfikat taki powinien by przedstawiony wadzy waciwej pastwa uytkowania, na jej danie. Zgoszenie powinno dotyczy kadego zakadu produkcyjnego i powinno zawiera: a) nazw i adres producenta, a ponadto, jeeli zgoszenie jest skadane przez upowanionego przedstawiciela, to rwnie jego nazw i adres; b) adres zakadu produkcyjnego (jeeli jest inny ni podany powyej); c) nazwisko i tytu osoby (osb) odpowiedzialnej za system jakoci; d) przeznaczenie naczynia cinieniowego i odpowiedni norm dotyczc tego naczynia; e) szczegy ewentualnej odmowy wydania podobnego certyfikatu przez inn wadz waciw; f) dane identyfikacyjne jednostki kontrolnej upowanionej do zatwierdzania typu; g) dokumentacj dotyczc zakadu produkcyjnego, jak podano pod 6.2.5.6.3.1; oraz h) dokumentacj techniczn wymagan do zatwierdzenia typu, ktra pozwoli sprawdzi zgodno naczynia cinieniowego z wymaganiami odpowiedniej normy dotyczcej jego projektowania.

6.2.5.6.4.2

6.2.5.6.4.3

RID

6 - 51

01.01.2007 r.

Dokumentacja techniczna powinna obejmowa metody projektowania i wytwarzania oraz powinna zawiera, o ile jest to niezbdne do oceny, co najmniej: (i) norm dotyczc projektowania naczynia cinieniowego, projekt i rysunki wykonawcze, pokazujce wystpujce elementy i podzespoy;

(ii) opisy i objanienia niezbdne do zrozumienia rysunkw oraz przeznaczenia naczynia cinieniowego; (iii) wykaz norm niezbdnych do penego okrelenia procesu produkcyjnego; (iv) obliczenia projektowe i specyfikacje materiaowe; oraz (v) sprawozdanie z bada zatwierdzenia typu, zawierajce wyniki prb i bada przeprowadzonych zgodnie z 6.2.5.6.4.9.
6.2.5.6.4.4 6.2.5.6.4.5 6.2.5.6.4.6

Audyt wstpny, zgodny z 6.2.5.6.3.2, powinien by przeprowadzony zgodnie z wymaganiami wadzy waciwej. Jeeli producentowi odmwiono zatwierdzenia, to wadza waciwa powinna poda na pimie dokadne przyczyny takiej odmowy. Zmiany w zakresie informacji przedstawionych pod 6.2.5.6.4.3, odnoszcych si do pocztkowego zatwierdzenia, powinny by przekazane wadzy waciwej.
Kolejne zatwierdzenia typu

6.2.5.6.4.7

Zgoszenie dotyczce kolejnego zatwierdzenia typu powinno spenia wymagania podane pod 6.2.5.6.4.8 i 6.2.5.6.4.9, pod warunkiem, e producent posiada wstpne zatwierdzenie typu. W takim przypadku, system jakoci producenta zgodny z 6.2.5.6.3, powinien by zatwierdzony podczas pocztkowego zatwierdzenia typu i powinien by zastosowany do nowego typu. Zgoszenie powinno obejmowa: a) nazw i adres producenta, a ponadto, jeeli zgoszenie jest przedoone przez upowanionego przedstawiciela, to rwnie jego nazw i adres; b) szczegy ewentualnej odmowy wydania podobnego certyfikatu przez inn wadz waciw; c) dowd przyznania wstpnego zatwierdzenia typu; oraz d) dokumentacj techniczn opisan pod 6.2.5.6.4.3 (h).
Procedura zatwierdzania typu

6.2.5.6.4.8

6.2.5.6.4.9

Jednostka kontrolna powinna: a) sprawdzi dokumentacj techniczn w celu upewnienia si, czy: (i) typ jest zgodny z wymaganiami odpowiedniej normy, oraz (ii) partia prototypowa zostaa wykonana zgodnie z dokumentacj techniczn i odpowiada typowi; b) sprawdzi, czy nadzr produkcyjny by przeprowadzany zgodnie z wymaganiami podanymi pod 6.2.5.6.5; c) wybra naczynia cinieniowe z partii prototypowej i nadzorowa badania tych naczy zgodnie z wymaganiami dotyczcymi zatwierdzania typu; d) przeprowadzi badania i prby wymienione w normie dotyczcej naczy cinieniowych w celu okrelenia, e: (i) norma zostaa zastosowana a jej wymagania spenione; (ii) procedury przyjte przez producenta speniaj wymagania normy; oraz e) upewni si, czy inne prby i badania dotyczce zatwierdzenia typu s prawidowe i zostay waciwie przeprowadzone. Po przeprowadzeniu z wynikami pozytywnymi badania typu i spenieniu zadawalajco wszystkich wymaga podanych pod 6.2.5.6.4, powinien by wystawiony Certyfikat Zatwierdzenia Typu, ktry powinien obejmowa nazw i adres producenta, wyniki i wnioski ze sprawdzania oraz dane niezbdne do identyfikacji typu. Jeeli producent otrzyma odmow zatwierdzenia, to wadza waciwa powinna poda na pimie dokadne przyczyny takiej odmowy.

RID

6 - 52

01.01.2007 r.

6.2.5.6.4.10 Modyfikacje do zatwierdzonego typu

Producent powinien: a) albo poinformowa wadz waciw o zmianach w dopuszczonym typie wydajc dopuszczenie, o ile te zmiany wedug definicji norm dla naczy cinieniowych nie s now konstrukcj, b) albo przeprowadzi kolejn procedur dopuszczenia typu, o ile te zmiany wedug definicji norm dla naczy cinieniowych s now konstrukcj. Dopuszczenie uzupeniajce wystawia si w formie zacznika do wczeniejszego Certyfikatu Zatwierdzenia Typu.
6.2.5.6.4.11 Na danie wadza waciwa powinna powiadomi inne wadze waciwe o zatwierdzeniu wzoru typu, modyfikacji zatwierdzenia lub jego cofniciu. 6.2.5.6.5 Kontrola produkcji i certyfikacja

Jednostka kontrolna lub jej przedstawiciel powinni przeprowadza kontrol i certyfikacj kadego naczynia cinieniowego. Jednostka kontrolna wybrana przez producenta do kontroli i badania naczy cinieniowych podczas ich wytwarzania, moe by inna ni jednostka kontrolna biorca udzia w badaniach dotyczcych zatwierdzenia typu. W przypadku, gdy producent wykae jednostce kontrolnej, e wyszkoli i przygotowa pracownikw kontroli jakoci, niezalenych od pionu produkcyjnego, to kontrola moe by przeprowadzona przez tych pracownikw. W takim przypadku producent powinien przechowywa dokumentacj dotyczc ich szkolenia. Jednostka kontrolna powinna sprawdzi, czy kontrole i badania naczy cinieniowych przeprowadzane przez pracownikw producenta s w peni zgodne z normami i wymaganiami RID. W przypadku stwierdzenia nieprawidowoci w zakresie takich kontroli i bada, zezwolenie na ich przeprowadzanie przez pracownikw producenta moe by cofnite. Producent po otrzymaniu zgody od jednostki kontrolnej sporzdza deklaracj zgodnoci naczynia cinieniowego z zatwierdzonym projektem typu. Zastosowanie oznakowania dla certyfikowanego naczynia cinieniowego bdzie uwaane za deklaracj zgodnoci wykonania z odpowiednimi normami, wymaganiami systemu zgodnoci i RID. Jednostka kontrolna powinna nanosi lub upowani producenta do nanoszenia oznakowania certyfikacyjnego i numeru identyfikacyjnego jednostki kontrolnej na kade zatwierdzone naczynie cinieniowe. Przed pierwszym napenieniem naczynia cinieniowego powinien by wystawiony certyfikat zgodnoci podpisany przez jednostk inspekcyjn i producenta.
6.2.5.6.6 Dokumentacja

Zatwierdzenie typu i certyfikaty zgodnoci powinny by przechowywane przez producenta i jednostk inspekcyjn przez co najmniej 20 lat.
6.2.5.7 6.2.5.7.1 System dopuszczania dla okresowych kontroli i bada naczy cinieniowych Definicje

Dla celw tego podrozdziau pod poniszym pojciem rozumie si:

System dopuszcze: system dla dopuszczania jednostki przeprowadzajcej okresow kontrol i badanie naczy cinieniowych (dalej zwan jednostk okresowych kontroli i bada) przez wadz waciw, wcznie z dopuszczeniem systemu zapewnienia jakoci tej jednostki. 6.2.5.7.2 Przepisy oglne Wadza waciwa 6.2.5.7.2.1

Wadza waciwa powinna ustali system dopuszczania, dla zapewnienia, e okresowe kontrole i badania naczy cinieniowych odpowiadaj przepisom RID. W przypadku, gdy wadza waciwa, ktra dopucia jednostk okresowych kontroli i bada, nie jest wadz waciw pastwa, ktre dopucio wytwarzanie naczynia cinieniowego, znak pastwa dopuszczajcego do

RID

6 - 53

01.01.2007 r.

okresowych kontroli i bada powinien by podany w oznakowaniu naczynia cinieniowego (patrz 6.2.5.8). Wadza waciwa pastwa dopuszczajcego do okresowych kontroli i bada powinna na wniosek wadzy waciwej pastwa uytkowania udostpni dowody stwierdzenia zgodnoci z tym systemem dopuszcze, wcznie z protokoami okresowych kontroli i bada. Wadza waciwa pastwa dopuszczajcego moe cofn wiadectwo dopuszczenia zgodnie z 6.2.5.7.4.1, w przypadku dowodw niezgodnoci z systemem dopuszczenia.
6.2.5.7.2.2 6.2.5.7.2.3

Wadza waciwa moe czciowo lub cakowicie delegowa swoje zadania w systemie dopuszcze. Wadza waciwa powinna aktualizowa spis jednostek okresowych kontroli i bada oraz ich znakw.
Jednostki okresowych kontroli i bada

6.2.5.7.2.4

Jednostki okresowych kontroli i bada powinny by dopuszczone przez wadz waciw oraz powinny: a) dysponowa odpowiednim, wyszkolonym, kompetentnym i dowiadczonym personelem znajdujcym si strukturze organizacyjnej, ktry moe wykonywa w sposb zadowalajcy swoje zadania techniczne; b) mie dostp do odpowiednich i niezbdnych urzdze i wyposaenia; c) dziaa w sposb bezstronny i wolny od jakichkolwiek wpyww, ktre mogyby t bezstronno naruszy; d) zapewnia tajemnic handlow; e) utrzymywa wyrane rozgraniczenie pomidzy zadaniami wasnymi jednostki okresowych kontroli i bada, a zadaniami z tym nie zwizanymi; f) posugiwa si udokumentowanym systemem zapewnienia jakoci zgodnie z 6.2.5.7.3; g) posiada dopuszczenie zgodnie z 6.2.5.7.4; h) zapewnia, e okresowe kontrole i badania bd przeprowadzone zgodnie z 6.2.5.7.5, oraz i) utrzymywa efektywny i waciwy system rejestracji i sprawozdawczoci w zgodnoci z 6.2.5.7.6.

6.2.5.7.3 6.2.5.7.3.1

System zapewnienia jakoci i audyt jednostek okresowych kontroli i bada System zapewnienia jakoci

System zapewnienia jakoci powinien zawiera wszystkie elementy, wymagania i przepisy, ktre s przyjte przez jednostk okresowych kontroli i bada. Powinno to by udokumentowane w systematyczny i uporzdkowany sposb, w formie pisemnych decyzji, procedur i instrukcji. System zapewnienia jakoci powinien obejmowa: a) opis struktury organizacyjnej i odpowiedzialnoci; b) odpowiednie zasady dotyczce kontroli i bada, kontroli jakoci, zapewnienia jakoci i przebiegu pracy; c) zapisy dotyczce jakoci, takie jak sprawozdania z kontroli, dane z bada, dane o kalibracji i wiadectwa; d) ocenianie przez kierownictwo skutecznoci systemu zapewnienia jakoci, na podstawie audytw dokonywanych zgodnie z 6.2.5.7.3.2; e) procedur kontroli dokumentw i ich korekt; f) sposoby sprawowania kontroli nad naczyniami cinieniowymi niezgodnymi z wymaganiami, i g) programy szkoleniowe i procedury kwalifikacyjne dla odpowiedniego personelu.

RID
6.2.5.7.3.2 Audyt

6 - 54

01.01.2007 r.

Jednostka okresowych kontroli i bada i jej system zapewnienia jakoci podlega audytowi, aby stwierdzi, czy odpowiada wymaganiom RID w sposb zadowalajcy wadz waciw. Audyt przeprowadza si jako cz wstpnej procedury dopuszczajcej (patrz 6.2.5.7.4.3). Audyt moe by wymagany, jako cz procedury dla zmiany dopuszczenia (patrz 6.2.5.7.4.6). Audyty okresowe powinny by przeprowadzane w sposb zadowalajcy wadz waciw, aby zapewni, e jednostka okresowych kontroli i bada nadal odpowiada przepisom RID. Jednostka okresowych kontroli i bada powinna by informowana o wynikach kadego audytu. Informacja powinna zawiera wnioski z audytu i ewentualne konieczne dziaania korygujce.
6.2.5.7.3.3 Utrzymanie systemu zapewnienia jakoci

Jednostka okresowych kontroli i bada powinna utrzymywa system zapewnienia jakoci w zatwierdzonej formie w taki sposb, aby pozostawa on odpowiedni i skuteczny. Jednostka okresowych kontroli i bada informuje wadz waciw, ktra dopucia system zapewnienia jakoci, o zamierzonych zmianach zgodnie z procedur dla zmian dopuszczenia, wedug 6.2.5.7.4.6.
6.2.5.7.4 Procedura dopuszczenia dla jednostki okresowych kontroli i bada Dopuszczenie wstpne 6.2.5.7.4.1

Jednostka, ktre zamierza przeprowadza okresowe kontrole i badania naczy cinieniowych na zgodno z normami dla naczy cinieniowych i na zgodno z przepisami RID, powinna wystpi z wnioskiem, otrzyma i utrzyma wiadectwo dopuszczenia, wystawione przez wadz waciw. Te wiadectwo powinno by przedkadane wadzy waciwej pastwa uytkowania na jej prob.

6.2.5.7.4.2

Kada jednostka okresowych kontroli i bada przedkada wniosek, ktry powinien zawiera: a) nazw i adres jednostki okresowych kontroli i bada i, jeli wiosek jest przedkadany przez penomocnika, jego nazwisko i adres; b) adres kadego miejsca, gdzie bd przeprowadzane okresowe kontrole i badania; c) nazwisko i tytu osoby(-b) odpowiedzialnej(-ych) za system zapewnienia jakoci; d) okrelenie naczy cinieniowych, metod okresowych kontroli i bada oraz odpowiednich norm dla naczy cinieniowych, na ktre powouje si w systemie zapewnienia jakoci; e) dokumentacj o kadym miejscu, wyposaeniu i opisanym w 6.2.5.7.3.1 systemie zapewnienia jakoci; f) zapisy o szkoleniu i kwalifikowaniu personelu dla okresowych kontroli i bada, i g) szczegy ewentualnej odmowy dopuszczenia podobnego wniosku przez inne wadze waciwe.

6.2.5.7.4.3

Wadza waciwa powinna: a) sprawdzi dokumentacj, aby stwierdzi, czy procedury s zgodne z przepisami odpowiednich norm dla naczy cinieniowych i przepisami RID, i b) przeprowadzi audyt zgodnie z ustpem 6.2.5.7.3.2, aby upewni si, e okresowe kontrole i badania s wykonywane wedug przepisw odpowiednich norm dla naczy cinieniowych i RID w sposb zadowalajcy wadz waciw.

6.2.5.7.4.4

Po przeprowadzeniu audytu z rezultatem zadowalajcym i po wypenieniu wszystkich wymaga z 6.2.5.7.4, wystawia si wiadectwo dopuszczenia. Powinno ono zawiera nazw jednostki okresowych kontroli i bada, jej znak rejestracyjny, adresy kadego miejsca i niezbdne dane dla identyfikacji dopuszczonej dziaalnoci (np. okrelenie naczy cinieniowych, procedur bada i okresowych kontroli i bada oraz normy dla tych naczy).

RID
6.2.5.7.4.5

6 - 55

01.01.2007 r.

W przypadku odmowy przyznania dopuszczenia dla jednostki okresowych kontroli i bada, wadza waciwa powinna pisemnie poda powody odmowy.
Zmiany w dopuszczeniach dla jednostek okresowej kontroli i bada

6.2.5.7.4.6

Po dopuszczeniu jednostka okresowych kontroli i bada powinna informowa wystawc, wadz waciw, o wszystkich zmianach w informacjach podanych zgodnie z ustpem 6.2.5.7.4.2 w ramach wstpnego dopuszczenia. Te zmiany s oceniane, dla stwierdzenia, czy s przestrzegane przepisy odpowiednich norm dla naczy cinieniowych i przepisy RID. Moe by zalecony audyt zgodnie z ustpem 6.2.5.7.3.2. Wadza waciwa powinna te zmiany pisemnie przyj lub odrzuci; o ile jest konieczne, wystawi zmienione wiadectwo dopuszczenia. Wadza waciwa na zapytanie powinna informowa inne wadze waciwe o wstpnym dopuszczeniu, zmianach w dopuszczeniu i cofniciach dopuszczenia.
Okresowa kontrola i badania oraz wiadectwo

6.2.5.7.4.7 6.2.5.7.5

Umieszczenie na naczyniu cinieniowym znaku okresowej kontroli i bada powinno by uwaane jako powiadczenie, e to naczynie cinieniowe odpowiada waciwym normom dla naczy cinieniowych i przepisom RID. Jednostka okresowych kontroli i bada powinna nanosi na kade dopuszczone naczynie cinieniowe znak okresowej kontroli i bada, wcznie z jej zarejestrowanym znakiem (patrz ustp 6.2.5.8.6). Zanim naczynie cinieniowe zostanie napenione, jednostka okresowych kontroli i bada powinna wystawi dokument, w ktrym potwierdza, e naczynie cinieniowe przeszo pomylnie okresow kontrol i badania.
6.2.5.7.6 Zapisy

Jednostka okresowych kontroli i bada powinna przechowywa przez co najmniej 15 lat zapisy o wszystkich okresowych kontrolach i badaniach naczy cinieniowych (niezalenie od ich rezultatu) wcznie z miejscami wykonywania tych bada. Waciciel naczynia cinieniowego powinien przechowywa identyczny zapis do daty nastpnej okresowej kontroli i badania, o ile naczynie cinieniowe nie zostao wyczone trwale z eksploatacji.
6.2.5.8 Oznakowanie naczy cinieniowych UN wielokrotnego napeniania

Naczynia cinieniowe UN wielokrotnego napeniania powinny by oznakowane w sposb trway i czytelny znakami certyfikacyjnymi, eksploatacyjnymi i producenta. Znaki te powinny by trwale naniesione na naczynie cinieniowe (np. przez toczenie, grawerowanie, trawienie lub przy uyciu szablonu). Znaki powinny by umieszczane na konierzu, grnym dnie lub szyjce naczynia cinieniowego lub na zamocowanym trwale elemencie naczynia cinieniowego (np. przyspawanej obrczy lub na pytce odpornej na korozj przyspawanej do zewntrznego paszcza naczynia cinieniowe kriogenicznego zamknitego). Z wyjtkiem symbolu opakowania UN, minimalny wymiar oznakowania powinien wynosi 5 mm dla naczynia cinieniowego o rednicy rwnej lub wikszej ni 140 mm lub 2,5 mm dla naczynia cinieniowego o rednicy mniejszej ni 140 mm. Minimalny wymiar symbolu opakowania UN powinien wynosi 10 mm dla naczynia cinieniowego o rednicy rwnej lub wikszej ni 140 mm i 5 mm dla naczynia cinieniowego o rednicy mniejszej ni 140 mm.
6.2.5.8.1

Powinny by stosowane nastpujce znaki certyfikacyjne: a) symbol ONZ dla opakowa: Symbol ten powinien by nanoszony tylko na naczynia cinieniowe zgodne z przepisami RID dotyczcymi naczy cinieniowych UN; b) numer normy technicznej (np. ISO 9809-1) stosowanej do projektowania, budowy i badania; c) symbol identyfikujcy pastwo zatwierdzajce, zgodny ze znakiem wyrniajcym pojazdy w ruchu midzynarodowym;

RID

6 - 56

01.01.2007 r.

d) znak identyfikujcy lub stempel jednostki kontroli okresowych i bada wskazujcy, e jest on zarejestrowany przez wadz waciw pastwa autoryzujcego znakowanie; e) data pierwszego badania, rok (cztery cyfry), a po nim miesic (dwie cyfry), oddzielone ukon kresk (/).
6.2.5.8.2

Powinny by stosowane nastpujce znaki eksploatacyjne: f) cinienie prbne w barach, poprzedzone literami PH i nastpujce po nim litery BAR; g) masa prnego naczynia cinieniowego, cznie ze wszystkimi zamocowanymi na stae integralnymi czciami (np. konierz, stopa, itp.) w kilogramach i nastpujce po niej litery KG. Masa ta nie powinna obejmowa masy zaworu, kopaka lub osony zaworu, ewentualnej powoki, lub materiau porowatego do acetylenu. Masa prnego naczynia cinieniowego powinna by wyraona przez trzy cyfry znaczce i zaokrglona do ostatniej cyfry. Dla butli o masie mniejszej ni 1 kg, masa ta powinna by wyraona przez dwie cyfry znaczce i zaokrglona do ostatniej cyfry. Dla naczy cinieniowych do UN 1001 ACETYLEN ROZPUSZCZONY i UN 3374 ACETYLEN BEZ ROZPUSZCZALNIKA, masa powinna by podana z dokadnoci do jednego miejsca po przecinku, a dla naczy cinieniowych o masie mniejszej ni 1 kg z dokadnoci do dwch miejsc po przecinku. h) minimalna gwarantowana grubo cianki naczynia cinieniowego podana w milimetrach oraz litery MM. Znak ten nie jest wymagany dla naczy cinieniowych o pojemnoci wodnej mniejszej lub rwnej 1 litr lub dla butli z kompozytw lub dla naczy cinieniowych kriogenicznych zamknitych; i) w przypadku naczy cinieniowych do gazw spronych UN 1001 ACETYLEN, ROZPUSZCZONY oraz UN 3374 ACETYLEN BEZ ROZPUSZCZALNIKA, cinienie robocze w barach, poprzedzone literami PW; dla naczy cinieniowych kriogenicznych zamknitych maksymalne cinienie robocze, poprzedzone literami MAWP; j) w przypadku naczy cinieniowych do gazw skroplonych i gazw silnie schodzonych skroplonych, pojemno wodna w litrach wyraona przez trzy cyfry znaczce zaokrglone na ostatnim miejscu, poprzedzajce liter L. Jeeli warto pojemnoci wodnej minimalnej lub nominalnej jest liczb cakowit, to cyfry po przecinku mog by pominite; k) w przypadku naczy cinieniowych dla UN 1001 ACETYLEN ROZPUSZCZONY, masa cakowita prnego naczynia cinieniowego, wyposaenia i akcesoriw nie usuwanych podczas napeniania, ewentualnego pokrycia, materiau porowatego, rozpuszczalnika i gazu nasycajcego, wyraona przez trzy cyfry znaczce i zaokrglona do ostatniej cyfry, oraz nastpujce po nich litery KG. Naley poda minimum jedn cyfr po przecinku. Dla naczy cinieniowych o masie mniejszej ni 1 kg, masa cakowita powinna by wyraona przez dwie cyfry znaczce i zaokrglona do ostatniej cyfry; l) w przypadku naczy cinieniowych dla UN 3374 ACETYLEN BEZ ROZPUSZCZALNIKA, masa cakowita prnego naczynia cinieniowego, wyposaenia i akcesoriw nie usuwanych podczas napeniania, ewentualnego pokrycia i materiau porowatego, wyraona przez trzy cyfry znaczce i zaokrglona do ostatniej cyfry, oraz nastpujce po nich litery KG. Naley poda minimum jedn cyfr po przecinku. Dla naczy cinieniowych o masie mniejszej ni 1 kg, masa cakowita powinna by wyraona przez dwie cyfry znaczce i zaokrglona do ostatniej cyfry.

6.2.5.8.3

Powinny by stosowane nastpujce znaki producenta: m) identyfikacja gwintu butli (np. 25E). Znak ten nie jest wymagany dla naczy cinieniowych kriogenicznych zamknitych; n) znak producenta zarejestrowany przez wadz waciw. Jeeli pastwo producenta nie jest tosame z pastwem dopuszczajcym, to znak producenta powinien by poprzedzony symbolem wyrniajcym pastwo producenta stosowanym w odniesieniu do pojazdw w midzynarodowym ruchu drogowym. Symbol pastwa i znak producenta powinny by oddzielone przestrzeni lub ukon kresk; o) numer seryjny ustalony przez producenta; p) litera H, ktra wskazuje na zgodno stali (patrz ISO 11114-1:1997), w przypadku naczy cinieniowych stalowych lub naczy cinieniowych z materiaw kompozytowych z wykadzin stalow, przeznaczonych do przewozu gazw stwarzajcych zagroenie korozj wodorow.

RID
6.2.5.8.4

6 - 57

01.01.2007 r.

Powysze znaki powinny by umieszczane w trzech grupach: - znaki producenta powinny tworzy grn grup i powinny by ukazane w kolejnoci podanej pod 6.2.5.8.3. - znaki eksploatacyjne, powinny tworzy rodkow grup i powinny by ukazane w kolejnoci podanej pod 6.2.5.8.2, przy czym cinienie prbne f) poprzedzone jest bezporednio przez cinienie robocze i), o ile jest ono wymagane, znaki certyfikacyjne powinny tworzy doln grup i powinny by naniesione w kolejnoci podanej pod 6.2.5.8.1

Poniej przedstawiony jest przykad oznakowania stosowanego dla butli: m) 25E i) PW200 a) n) D MF o) 765432 j) 50L d)
IB

p) H h) 5,8MM e)
2000/12

f) PH300BAR b)
ISO 9809-1

g) 62,1KG c)
F

6.2.5.8.5

Dopuszcza si inne znaki w obszarach nie bdcych ciankami bocznymi pod warunkiem, e s one naniesione w strefach o niskim napreniu i nie s one takiego rozmiaru i gbokoci, aby powodowa szkodliwe koncentracje napre. W przypadku naczy cinieniowych kriogenicznych zamknitych, takie znaki mog by podawane na osobnej pytce przymocowanej na zewntrznym paszczu. Takie oznakowanie nie powinno kolidowa z wymaganym oznakowaniem. Dodatkowo do powyszych oznakowa kade naczynie cinieniowe wielokrotnego napeniania speniajce przepisy dla okresowych kontroli i bada, wedug podrozdziau 6.2.5.5, powinno by zaopatrzone w oznakowanie zawierajce nastpujce dane: a) liter(y) znaku wyrniajcego pastwa, ktre dopucio jednostk upowanion do wykonywania okresowych kontroli i bada. Te znaki nie jest wymagane, jeli jednostka zostaa dopuszczona przez wadz waciw pastwa, w ktrym nastpio dopuszczenie do wytwarzania; b) naniesione znaki jednostki upowanionej przez wadz waciw do przeprowadzania okresowych kontroli i bada; c) dat okresowej kontroli i bada przez podanie roku (dwie cyfry) poprzedzajce miesic (dwie cyfry) oddzielone ukon kresk (/). Dla podania roku mog by uywane cztery cyfry. Podane wyej znaki powinny by umieszczone we wskazanej kolejnoci.

6.2.5.8.6

6.2.5.8.7

Dla butli do acetylenu, za zgod wadzy waciwej, data ostatniej przeprowadzonej kontroli okresowej i stempel jednostki do wykonywania okresowych kontroli i bada, mog by wybite na piercieniu zamocowanym na butli przy pomocy zaworu. Piercie powinien by tak wykonany, aby mg by usunity z butli tylko po zdjciu zaworu.

RID
6.2.5.9

6 - 58
Oznakowanie naczy cinieniowych UN jednorazowego napeniania

01.01.2007 r.

Naczynia cinieniowe UN jednorazowego napeniania powinny by oznakowane w sposb trway i czytelny znakami certyfikacyjnymi i znakami charakterystycznymi dla gazu i naczynia cinieniowego. Znaki powinny by trwale naniesione na naczynia cinieniowe (np. za pomoc szablonu, wytaczania, grawerowania lub wytrawiania). Za wyjtkiem znakw naniesionych szablonem, inne znaki powinny by umieszczone na konierzu, grnym dnie lub szyjce naczynia cinieniowego lub na zamocowanym trwale elemencie naczynia cinieniowego (np. przyspawanej obrczy). Z wyjtkiem symbolu opakowania UN i napisu NIE NAPENIA PONOWNIE, minimalny wymiar oznakowania powinien wynosi 5 mm dla naczynia cinieniowego o rednicy rwnej lub wikszej ni 140 mm i 2,5 mm dla naczynia cinieniowego o rednicy mniejszej ni 140 mm. Minimalny wymiar symbolu opakowania UN powinien wynosi 10 mm dla naczy cinieniowych o rednicy rwnej lub wikszej ni 140 mm i 5 mm dla naczy cinieniowych o rednicy mniejszej ni 140 mm. Minimalny wymiar napisu NIE NAPENIA PONOWNIE powinien wynosi 5 mm.
6.2.5.9.1

Powinny by stosowane znaki wymienione pod 6.2.5.8.1 do 6.2.5.8.3, z wyjtkiem liter g), h) i m). Numer seryjny o) moe by zastpiony numerem partii. Ponadto wymaga si, aby wyrazy NIE NAPENIA PONOWNIE skaday si z liter o wysokoci co najmniej 5 mm. Powinny by spenione przepisy podane pod 6.2.5.8.4.
Uwaga. Ze wzgldu na wymiary naczy cinieniowych jednorazowego napeniania, wymagane znaki mog by zastpione odpowiednimi nalepkami.

6.2.5.9.2

6.2.5.9.3

Dopuszcza si inne znaki w obszarach nie bdcych ciankami bocznymi pod warunkiem, e s one naniesione w strefach o niskim napreniu i nie s one takiego rozmiaru i gbokoci, aby powodowa szkodliwe koncentracje napre. Takie oznakowanie nie powinno kolidowa z wymaganym oznakowaniem.

RID

6 - 59

01.01.2007 r.

Dzia 6.3 Przepisy dotyczce budowy i bada opakowa dla materiaw klasy 6.2
Uwaga. Przepisw niniejszego dziau nie stosuje si do opakowa, ktre zgodnie z instrukcj pakowania P 621 pod 4.1.4.1 bd uywane do przewozu materiaw klasy 6.2. 6.3.1 6.3.1.1 Przepisy oglne

Opakowanie, ktre spenia wymogi przepisw niniejszego rozdziau i rozdziau 6.3.2, powinno by zaopatrzone w nastpujce oznakowania: a) symbol ONZ dla opakowa b) kod okrelajcy typ opakowania, zgodnie z przepisami 6.1.2; c) informacja KLASA 6.2; d) dwie ostatnie cyfry roku produkcji opakowania; e) symbol pastwa zatwierdzajcego przydzielone oznakowanie, ktrym jest znak wyrniajcy pojazdy w ruchu midzynarodowym1); f) nazw producenta lub inny szczeglny znak identyfikacyjny opakowania, ustalony przez wadz waciw; i g) dla opakowa speniajcych wymogi przepisw 6.3.2.9, liter U, umieszczon bezporednio po informacji figurujcej powyej, pod b). Wszystkie elementy oznakowania stosowane zgodnie z a) do g) powinny by wyranie oddzielone np. przestrzeni lub ukon kresk tak, aby byy atwe do identyfikacji.

6.3.1.2

Przykad oznakowania: 4G/KLASA 6.2/01 S/SP-9989-ERIKSSON wedug 6.3.1.1 a), b), c) i d) wedug 6.3.1.1 e) i f)

6.3.1.3

Producenci i dystrybutorzy opakowa powinni dostarcza informacj dotyczc odpowiednich procedur oraz opisw typw i wymiarw zamkni (wcznie z wymaganymi uszczelkami) oraz innych elementw niezbdnych do zapewnienia, e sztuka przesyki przygotowana jak do przewozu przesza z wynikiem pozytywnym badania wytrzymaociowe opisane w niniejszym dziale.
Przepisy dotyczce bada opakowa

6.3.2 6.3.2.1

Z wyjtkiem opakowa dla zwierzt i organizmw ywych, wzory kadego opakowania powinny by przygotowane do bada zgodnie z przepisami 6.3.2.2, nastpnie poddane badaniom opisanym pod 6.3.2.4 - 6.3.2.6. Jeli rodzaj opakowania tego wymaga, dopuszcza si rwnowane przygotowanie i badania pod warunkiem, e mog by uznane za tak samo skuteczne. Wzory opakowa naley przygotowa tak jak do przewozu, z tym, e materia zakany cieky lub stay powinien by zastpiony wod lub mieszanin wody z dodatkiem rodka przeciw zamarzaniu, gdy jest wymagane utrzymywanie w minus 18C. Kade opakowanie pierwotne powinno by napenione do 98% pojemnoci.

6.3.2.2

1)

Znak wyrniajcy pojazdy w ruchu midzynarodowym, wprowadzony przez Konwencj Wiedesk o Ruchu Drogowym (Wiede 1968).

RID
6.3.2.3 Wymagania dla bada

6 - 60

01.01.2007 r.

Materia Opakowanie zewntrzne Opakowanie wewntrzne Tektura Tworzywo Inne Tworzywo Inne sztuczne sztuczne x x x x x x x x x x x x
6.3.2.4

Wymagane badania Patrz pod 6.3.2.5 Patrz pod 6.3.2.6 a) b) c) d) x x x x x x x gdy jest uywany suchy ld x x x x x x

Opakowania przygotowane jak do przewozu powinny podlega badaniom wskazanym w tabeli 6.3.2.3, ktra dla potrzeb badania klasyfikuje opakowania w zalenoci od rodzajw materiaw z ktrych je wykonano. Dla opakowa zewntrznych rubryki tablicy odnosz si do tektury lub materiaw podobnych, ktrych wytrzymao moe by zmniejszona przez wilgo, do tworzyw sztucznych, ktre mog krusze w niskich temperaturach, i do innych materiaw, takich jak metale, ktrych wytrzymaoci wilgo lub temperatura nie zmniejszaj. Kiedy naczynie pierwotne i opakowanie wtrne tworzce razem opakowanie wewntrzne wykonane s z rnych materiaw, to sposb badania okrelony jest przez materia opakowania pierwotnego. Jeeli opakowanie pierwotne jest wykonane z dwch materiaw, to o zastosowanym badaniu przesdza materia najbardziej podatny na uszkodzenie.

6.3.2.5

a) Wzory powinny by poddawane swobodnemu upadkowi z wysokoci 9 m na sztywn, nie spryst, jednolit, poziom paszczyzn. Jeli wzory maj ksztat skrzyni, to pi wzorw powinno spada sukcesywnie: i) ii) iv) v) vi) pasko na dno, pasko na wieko, pasko na krtszy bok, na rg. ukonie na krawd wieka, ze rodkiem cikoci bezporednio powyej punktu uderzenia,

iii) pasko na duszy bok,

Jeli maj one ksztat bbna, to trzy wzory powinny spada kolejno: vii) ukonie na krawd dna, viii) pasko na bok. Po serii spadkw nie powinien nastpi wyciek z naczy pierwotnych, ktre powinny by ochronione przez materia chonny w opakowaniu wtrnym.
Uwaga. Wzr powinien by upuszczany w pozycji wskazanej, ale dopuszcza si, e upadek nie nastpi w tej samej pozycji z uwagi na prawa aerodynamiki.

b) Wzory powinny by w cigu co najmniej 1 godziny poddawane natryskowi wod, ktry symuluje naraenie na opad deszczu o intensywnoci okoo 5 cm na godzin. Potem wzory powinny by poddane badaniom opisanym pod a); c) Wzory powinny by utrzymywane w minus 18C lub niszej, przez co najmniej 24 godziny, a po 15 minutach od wyjcia z komory powinny by poddane badaniu opisanemu pod a). Jeli wzory zawieraj suchy ld, to okres klimatyzowania moe by skrcony do 4 godzin; d) Jeli opakowanie ma zawiera suchy ld, to wtedy zachodzi konieczno przeprowadzenia dodatkowego badania oprcz tych wyszczeglnionych pod liter a), b) lub c). Jeden wzr powinien by przechowywany a ld wyparuje, a pniej poddany badaniu opisanemu pod a).
6.3.2.6

Opakowania o masie brutto nie wikszej ni 7 kg, powinny by poddane badaniom opisanym pod a), a opakowania o masie brutto wikszej ni 7 kg - badaniom opisanym pod b). a) Wzory powinny by umieszczane na twardej i rwnej powierzchni. Prt stalowy o ksztacie cylindrycznym o masie co najmniej 7 kg i rednicy nie wikszej ni 38 mm, ktrego koniec uderzajcy ma promie zaokrglenia nie wikszy ni 6 mm, powinien by zrzucany swobodnie

RID

6 - 61

01.01.2007 r.

pionowo z wysokoci 1 m, mierzonej od koca uderzajcego do powierzchni uderzanego wzoru. Jeden wzr powinien by postawiony na dnie, a drugi prostopadle do pozycji zajtej przez pierwszy. W kadym przypadku prt stalowy powinien by tak nakierowany, aby uderza w opakowanie pierwotne. Po kadym uderzeniu dopuszcza si przebicie opakowania wtrnego pod warunkiem, e nie wystpi wyciek z naczynia pierwotnego (naczy pierwotnych). b) wzory powinny swobodnie spada na koniec cylindrycznego prta stalowego, ktry powinien by zamocowany pionowo na twardej i rwnej powierzchni. Prt powinien mie rednic 38 mm i grny koniec z zaokrgleniem o promieniu nie wikszym ni 6 mm. Prt powinien wystawa z powierzchni na odlego co najmniej rwn odlegoci pomidzy naczyniem pierwotnym (naczyniami pierwotnymi) a powierzchni zewntrzn opakowania zewntrznego, ale w kadym przypadku co najmniej 200 mm. Wzr powinien by zrzucany swobodnie, pionowo z wysokoci 1m, mierzonej si od grnego koca prta. Inny wzr powinien by zrzucany z tej samej wysokoci, prostopadle do pozycji przyjtej dla pierwszego wzoru. W kadym przypadku sztuka przesyki powinna by tak ustawiana, aby prt stalowy mg przebi naczynie (naczynia) pierwotne. Po kadym uderzeniu nie powinien wystpi wyciek z naczynia pierwotnego (naczy pierwotnych).
6.3.2.7

Wadza waciwa moe zezwoli na selektywne badanie opakowa, ktre rni si tylko w niewielkim zakresie od ju zbadanego wzoru, np. opakowa, zawierajcych opakowania wewntrzne o mniejszym rozmiarze i mniejszej masie netto lub takich jak: bbny, worki i skrzynie, ktre s wykonane z niewiele zmniejszonymi wymiarami zewntrznymi. Pod warunkiem, e zapewniona bdzie rwnowana wytrzymao, zezwala si, bez koniecznoci przeprowadzania nowych bada caej sztuki, na nastpujce odstpstwa dla naczy pierwotnych umieszczonych w opakowaniu wtrnym: a) naczynia pierwotne o wymiarze rwnym lub mniejszym od dopuszczonego mog by uywane, pod warunkiem, e: i) ii) naczynia pierwotne maj budow podobn do tych dopuszczonych (np. co do ksztatu: okrge, prostoktne itp.); materia uyty do budowy naczynia pierwotnego (szko, tworzywo sztuczne, metal itp.) ma odporno na uderzenie i spitrzanie w stosie, rwn lub wysz ni wczeniej dopuszczone naczynie pierwotne;

6.3.2.8

iii) naczynia pierwotne maj otwory o takich samych lub mniejszych wymiarach i w zasadzie takie same zamknicia (np. gwintowana nakrtka, korek, zalepka, itp.); iv) v) do wypenienia pustych przestrzeni i dla zapobieenia ruchom naczy pierwotnych byby stosowany dodatkowy materia wycieajcy; i naczynia pierwotne byyby ustawione w opakowaniach wtrnych tak samo, jak w dopuszczonej sztuce przesyki.

b) mona uywa mniejszej liczby zbadanych naczy pierwotnych lub innych typw naczy pierwotnych, okrelonych w powyszym akapicie a), pod warunkiem, e bdzie dodana dostateczna ilo materiau wypeniajcego dla wypenienia pustej przestrzeni i zapobieenia znaczcym przesuniciom naczy pierwotnych.
6.3.2.9

Naczynia wewntrzne wszystkich typw mog by czone razem w opakowaniu wtrnym (porednim) i bez badania przewoone w opakowaniu zewntrznym na nastpujcych warunkach: a) zesp opakowanie wtrne/opakowanie zewntrzne powinien zosta zbadany, zgodnie z ustpem 6.3.2.5, razem z kruchym naczyniem wewntrznym np. ze szka; b) cakowita masa brutto zoonych naczy wewntrznych nie powinna przekroczy poowy masy brutto naczy wewntrznych, stosowanych w badaniach na spadek, wg powyszego punktu a); c) grubo materiau wypeniajcego pomidzy samymi naczyniami wewntrznymi, a take midzy nimi a zewntrzn stron opakowania poredniego nie powinna by mniejsza od odpowiednich gruboci w opakowaniu wczeniej poddanemu badaniom wstpnym. W przypadku, gdy do badania wstpnego miaoby by uyte pojedyncze naczynie wewntrzne, grubo materiau wypeniajcego pomidzy naczyniami wewntrznymi nie powinna by mniejsza od gruboci materiau wypeniajcego pomidzy stron zewntrzn opakowania wtrnego i naczyniem wewntrznym podczas badania wstpnego. Jeli uywa si naczy wewntrznych w mniejszej liczbie albo o mniejszych rozmiarach w porwnaniu z warunkami badania na spadek, to do wypenienia pustej przestrzeni powinien by uyty dodatkowy materia wypeniajcy;

RID

6 - 62

01.01.2007 r.

d) opakowanie zewntrzne, w stanie prnym, powinno przej pozytywnie badanie na spitrzanie w stosie przewidziane w 6.1.5.6. Masa cakowita jednakowych sztuk opakowa powinna zalee od masy kombinowanych naczy wewntrznych, uytych przy badaniu na spadek, okrelonym w punkcie a); e) naczynia wewntrzne zawierajce ciecze powinny by oboone wystarczajc iloci materiau absorbujcego zdolnego wchon cakowit zawarto cieczy z naczy wewntrznych. f) opakowania zewntrzne, ktre przeznaczone s do umieszczenia naczy wewntrznych dla cieczy i ktre same nie s szczelne dla cieczy, oraz te, ktre przeznaczone s do umieszczenia naczy wewntrznych dla materiaw staych i ktre same nie s pyoszczelne, powinny by wyposaone w szczelne wykadziny, worki z tworzywa sztucznego lub inne rwnie skuteczne rodki dla zapobieenia przenikaniu cieczy i materiaw staych w przypadku wycieku.
6.3.3 6.3.3.1 Sprawozdanie z bada

Powinno by sporzdzone sprawozdanie z bada dostpne dla uytkownikw opakowania i zawierajce co najmniej nastpujce dane: 1. 2. 3. 4. 5. 6. Nazwa i adres instytucji badawczej; Nazwa i adres wnioskodawcy (o ile jest to wymagane); Indywidualny numer identyfikacyjny sprawozdania z badania; Data sporzdzenia sprawozdania z badania; Producent opakowania; Opis typu opakowania (np. wymiary, materiay, zamknicia, grubo cianek, itp.), wcznie z metod wytwarzania (np. wytaczanie z rozdmuchiwaniem); do opisu mog by zaczone rysunki lub zdjcia; Maksymalna pojemno; Charakterystyczne cechy badanej zawartoci, np. lepko i gsto wzgldna dla materiaw ciekych oraz wielko czsteczek dla materiaw staych; Opis i wyniki badania;

7. 8. 9.

10. Sprawozdanie z badania powinno zosta podpisane z podaniem nazwiska i stanowiska osoby podpisujcej.
6.3.3.2

Sprawozdanie z bada powinno zawiera stwierdzenie, e opakowanie przygotowane jak do przewozu byo badane zgodnie z odpowiednimi przepisami niniejszego dziau, i e zastosowanie innych metod pakowania lub elementw skadowych opakowania moe spowodowa jego uniewanienie. Kopia sprawozdania powinna by dostpna dla wadzy waciwej.

RID

6 - 63

01.01.2007 r.

Dzia 6.4 Wymagania dotyczce konstrukcji, bada i zatwierdzania sztuk przesyki i materiaw klasy 7
6.4.1 6.4.2 6.4.2.1

(zarezerwowany)
Wymagania oglne

Sztuka przesyki powinna by tak zaprojektowana, aby biorc pod uwag jej mas, objto i ksztat bya ona atwa i bezpieczna w przewozie. Dodatkowo sztuka przesyki powinna by tak zaprojektowana, aby moga by waciwie zabezpieczona w lub na wagonie podczas przewozu. Wzr sztuki przesyki powinien by taki, aby uchwyty do mocowania znajdujce si na sztuce przesyki nie ulegy rozerwaniu przy prawidowym obchodzeniu si z nimi, a w przypadku ich uszkodzenia nie zmniejszya si zdolno sztuki przesyki odnonie speniania przez ni innych wymaga przepisw RID. W konstrukcji sztuki przesyki powinny by uwzgldnione odpowiednie wspczynniki bezpieczestwa, na wypadek gwatownego szarpnicia. Uchwyty lub inne elementy znajdujce si na zewntrznej powierzchni sztuki przesyki, ktre mog by wykorzystywane do jej podnoszenia, powinny by tak zaprojektowane, aby albo utrzymyway mas sztuki przesyki, zgodnie z wymaganiami podanymi w podrozdziale 6.4.2.2, albo powinny by usuwalne lub w inny sposb zabezpieczone przed moliwoci ich uycia podczas przewozu. Na ile jest to praktycznie moliwe, opakowanie powinno by zaprojektowane i wykonane w taki sposb, aby zewntrzne powierzchnie nie miay wystajcych elementw i byy atwe do odkaenia. Na ile jest to praktycznie moliwe, zewntrzna powoka sztuki przesyki powinna by tak zaprojektowana, aby zabezpieczaa przed zbieraniem si i pozostawaniem na niej wody. Elementy dodane do sztuki przesyki podczas jej przewozu, ktre nie s jej czci skadow, nie powinny zmniejsza jej bezpieczestwa. Sztuka przesyki powinna wytrzymywa dziaanie przyspieszenia, wibracji lub drga rezonansowych, ktre mog wystpi w normalnych warunkach przewozu, bez jakiegokolwiek pogorszenia skutecznoci urzdze zamykajcych rne naczynia lub bez naruszenia integralnoci sztuki przesyki jako caoci. W szczeglnoci nakrtki, ruby i inne urzdzenia zabezpieczajce powinny by tak zaprojektowane, aby nie nastpio przypadkowe ich rozlunienie lub otwarcie, nawet po wielokrotnym uywaniu. Materiay, z ktrych wykonano opakowanie, jego czci skadowe i elementy konstrukcyjne powinny by zgodne fizycznie i chemicznie midzy sob i z zawartoci promieniotwrcz. Naley wzi pod uwag ich zachowanie si po napromieniowaniu. Wszystkie zawory, przez ktre moe wydosta si zawarto promieniotwrcza, powinny by zabezpieczone przed nieuprawnionym uyciem. Konstrukcja sztuki przesyki powinna uwzgldnia zakres temperatur otoczenia i cinienia, ktre mog wystpowa w normalnych warunkach przewozu. W przypadku materiaw promieniotwrczych posiadajcych inne waciwoci niebezpieczne, wzr sztuki przesyki powinien uwzgldnia te waciwoci; patrz 2.1.3.5.3 i 4.1.9.1.5. Producenci i dystrybutorzy opakowa powinni dostarcza informacj dotyczc odpowiednich procedur oraz opisw typw i wymiarw zamkni (wcznie z wymaganymi uszczelkami) oraz innych elementw niezbdnych do zapewnienia, e sztuki przesyki przygotowane jak do przewozu s w stanie speni odpowiednie badania wytrzymaociowe przewidziane w niniejszym dziale. (zarezerwowany)

6.4.2.2

6.4.2.3

6.4.2.4

6.4.2.5 6.4.2.6 6.4.2.7

6.4.2.8

6.4.2.9 6.4.2.10 6.4.2.11 6.4.2.12

6.4.3

RID
6.4.4

6 - 64
Wymagania dla wyczonych sztuk przesyki

01.01.2007 r.

Wyczona sztuka przesyki powinna by tak zaprojektowana, aby speniaa wymagania okrelone w rozdziale 6.4.2.
6.4.5 6.4.5.1 6.4.5.2 Wymagania dla przemysowych sztuk przesyki

Sztuki przesyki Typu IP-1, Typu IP-2 i Typu IP- 3 powinny spenia wymagania okrelone w 6.4.2 i 6.4.7.2. Sztuka przesyki Typu IP-2, po poddaniu jej badaniom okrelonym w 6.4.15.4 i 6.4.15.5, powinna zabezpiecza przed: a) utrat lub rozproszeniem zawartoci promieniotwrczej; i b) wzrostem poziomu promieniowania w dowolnym miejscu na zewntrznej powierzchni sztuki przesyki wicej ni o 20%.

6.4.5.3 6.4.5.4 6.4.5.4.1

Sztuka przesyki Typu IP-3 powinna spenia wymagania okrelone od 6.4.7.2 do 6.4.7.15.
Alternatywne wymagania dla sztuk przesyek Typu IP-2 i Typu IP-3

Sztuki przesyki mog by stosowane jako sztuki Typu IP-2, pod warunkiem, e: a) speniaj wymagania podane w 6.4.5.1; b) c) zaprojektowane s tak, aby odpowiaday przepisom z dziau 6.1 lub innym przepisom co najmniej rwnowanym tym przepisom; i po poddaniu ich badaniom wymaganym dla grupy pakowania I lub II, o ktrych mowa w dziale 6.1, powinny zabezpiecza przed: (i) utrat lub rozproszeniem zawartoci promieniotwrczej; i (ii) wzrostem poziomu promieniowania w dowolnym miejscu na zewntrznej powierzchni sztuki przesyki wicej ni o 20%.

6.4.5.4.2

Kontenery-cysterny i cysterny przenone mog by rwnie stosowane jako sztuki przesyki Typu IP-2 lub Typu IP-3, pod warunkiem, e: a) speniaj wymagania podane w podrozdziale 6.4.5.1; b) zaprojektowane s tak, aby odpowiaday przepisom z dziau 6.7 lub z dziau 6.8, albo innym przepisom co najmniej rwnowanym tym przepisom i aby wytrzymyway cinienie prbne 265 kPa; i zaprojektowane s tak, aby kada ewentualnie istniejca dodatkowa osona wytrzymywaa statyczne i dynamiczne naprenia wystpujce podczas manipulacji i w normalnych warunkach przewozu oraz aby zabezpieczaa przed wzrostem poziomu promieniowania na dowolnej powierzchni zewntrznej kontenerw-cystern lub cystern przenonych wicej ni o 20%.

c)

6.4.5.4.3

Cysterny, inne ni cysterny przenone i kontenery-cysterny mog by rwnie, zgodnie z tabel 4.1.9.2.4, stosowane jako sztuki przesyki Typ IP-2 lub Typu IP-3 do przewozu cieczy i gazw LSA-I i LSA-II, pod warunkiem, e odpowiadaj normom co najmniej rwnowanym normom podanym pod 6.4.5.4.2. Kontenery mog by rwnie stosowane jako sztuki przesyki Typu IP-2 lub Typu IP-3 pod warunkiem, e: a) zawarto promieniotwrcza jest ograniczona do materiaw staych; b) c) speniaj wymagania podane w podrozdziale 6.4.5.1; i zaprojektowane s tak, aby z wyjtkiem wymiarw i mas cakowitych, odpowiaday dokumentowi ISO 1496/1:1990: "Kontenery adunkowe serii 1. Wymagania i metody bada. Kontenery oglnego uytku do rnych adunkw. Powinny by tak zaprojektowane, aby po poddaniu ich badaniom opisanym w tym dokumencie i badaniom na przypieszenia wystpujce w normalnych warunkach przewozu, zabezpieczay przed: (i) (ii) utrat lub rozproszeniem zawartoci promieniotwrczej; wzrostem poziomu promieniowania na dowolnej powierzchni zewntrznej kontenera wicej ni o 20%.

6.4.5.4.4

RID
6.4.5.4.5

6 - 65

01.01.2007 r.

Metalowe DPPL mog by rwnie stosowane jako sztuki przesyki Typu IP-2 lub Typu IP-3, pod warunkiem, e: a) speniaj wymagania podane w podrozdziale 6.4.5.1; i b) zaprojektowane s tak, aby odpowiaday normom i badaniom opisanym w dziale 6.5 dla grup pakowania I lub II, oraz po badaniu na spadek wykonanym w pooeniu dajcym najwiksze uszkodzenie, zabezpieczay przed: (i) (ii) utrat lub rozproszeniem zawartoci promieniotwrczej; i wzrostem poziomu promieniowania na dowolnej powierzchni zewntrznej DPPL wicej ni o 20%.

6.4.6 6.4.6.1

Wymagania dla sztuk przesyki zawierajcych heksafluorek uranu

Sztuki przesyki zaprojektowane dla heksafluorku uranu powinny odpowiada przepisom RID, ktre odnosz si do waciwoci promieniotwrczych i rozszczepialnych materiau. Z wyjtkiem przypadkw okrelonych w 6.4.6.4, heksafluorek uranu w iloci co najmniej 0,1 kg powinien by take pakowany i przewoony zgodnie z dokumentem ISO 7195:1993 "Opakowania dla transportu heksafluorku uranu (UF6)" oraz z wymaganiami podanymi w 6.4.6.2 i 6.4.6.3. Kada sztuka przesyki zaprojektowana dla heksafluorku uranu w iloci 0,1 kg lub wikszej, powinna by tak zaprojektowana, aby: a) wytrzymywaa badanie okrelone w 6.4.21.1, bez wystpienia nieszczelnoci i niedopuszczalnego naprenia, okrelonego w dokumencie ISO 7195:1993; b) c) wytrzymywaa badanie na swobodny spadek okrelone w 6.4.15.4, bez utraty lub rozproszenia heksafluorku uranu; i wytrzymywaa badanie termiczne okrelone w 6.4.17.3, bez pknicia zestawu zapewniajcego szczelno.

6.4.6.2

6.4.6.3 6.4.6.4

Sztuki przesyki zaprojektowane dla heksafluorku uranu w iloci 0,1 kg lub wikszej, nie musz posiada urzdze do obniania cinienia. Sztuki przesyki zaprojektowane dla heksafluorku uranu w iloci 0,1 kg lub wikszej, ktre wymagaj zatwierdzenia przez wadz waciw, mog by przewoone, jeeli: a) sztuki przesyki zaprojektowane s wedug norm krajowych lub midzynarodowych innych ni norma ISO 7195:1993, pod warunkiem, e zostanie zachowany rwnorzdny poziom bezpieczestwa; b) sztuki przesyki zaprojektowane s tak, aby wytrzymyway bez wycieku i niedopuszczalnego naprenia cinienie prbne mniejsze ni 2,76 MPa, okrelone w 6.4.21.5, lub c) sztuki przesyki zaprojektowane dla heksafluorku uranu w iloci 9000 kg lub wikszej, nie speniaj wymagania podanego pod 6.4.6.2 c). Pod kadym wzgldem powinny by spenione wymagania podrozdziaw 6.4.6.1 do 6.4.6.3.

6.4.7 6.4.7.1 6.4.7.2 6.4.7.3 6.4.7.4

Wymagania dla sztuk przesyki Typu A

Sztuki przesyki Typu A powinny by tak zaprojektowane, aby speniay wymagania oglne podane w 6.4.2 i 6.4.7.2 do 6.4.7.17. Najmniejszy zewntrzny wymiar sztuki przesyki nie powinien by mniejszy ni 10 cm. Na zewntrznej powierzchni sztuki przesyki powinna znajdowa si plomba, ktr nie jest atwo zama i ktra, gdy jest nienaruszona, wiadczy, e sztuka przesyki nie bya otwierana. Jakiekolwiek elementy do mocowania znajdujce si na sztuce przesyki powinny by tak zaprojektowane, aby w normalnych jak i awaryjnych warunkach przewozu pojawiajce si w tych elementach naprenia nie zmniejszay zdolnoci sztuki przesyki do spenienia wymaga przepisw RID. Wzr sztuki przesyki powinien uwzgldnia dla czci skadowych opakowania zakres temperatur od minus 40C do +70C. Naley zwrci uwag na temperatur zamarzania cieczy i na moliwo potencjalnego pogorszenia waciwoci materiau opakowania w tym zakresie temperatur.

6.4.7.5

RID
6.4.7.6 6.4.7.7

6 - 66

01.01.2007 r.

Wzr sztuki przesyki i wykonanie powinno odpowiada krajowym lub midzynarodowym normom lub innym wymaganiom akceptowanym przez wadz waciw. Wzr sztuki przesyki powinien zawiera zestaw zapewniajcy szczelno, zamykany za pomoc trwaego i pewnego urzdzenia, ktry nie moe by otworzone przypadkowo lub pod wpywem cinienia mogcego wytworzy si wewntrz sztuki przesyki. Materia promieniotwrczy w specjalnej postaci moe by brany pod uwag jako element zestawu zapewniajcego szczelno. Jeeli zestaw zapewniajcy szczelno stanowi oddzieln cz sztuki przesyki, to powinien by zamykany za pomoc trwaego i pewnego urzdzenia, ktre jest niezalene od kadej innej czci opakowania. Wzr kadej czci zestawu zapewniajcego szczelno powinien uwzgldnia, jeli zachodzi potrzeba, radiacyjny rozkad cieczy i innych podatnych na uszkodzenia materiaw oraz powstawanie gazu w wyniku reakcji chemicznych i radiolizy. Zestaw zapewniajcy szczelno powinien utrzyma zawarto promieniotwrcz przy spadku cinienia otoczenia do 60 kPa. Wszystkie zawory, oprcz zaworw do obniania cinienia, powinny by wyposaone w obudowy mogce przechwyci wszystkie wycieki z zaworu. Osona przed promieniowaniem, wewntrz ktrej znajduje si element sztuki przesyki bdcy czci zestawu zapewniajcego szczelno, powinna by tak zaprojektowana, aby zabezpieczaa przed przypadkowym wydostaniem si tego elementu na zewntrz osony. Jeeli osona przed promieniowaniem i znajdujcy si wewntrz niej element sztuki przesyki bdcy czci zestawu zapewniajcego szczelno s oddzielnymi czciami, to osona przed promieniowaniem powinna by zamykana za pomoc trwaego i pewnego urzdzenia, niezalenego od jakiegokolwiek elementu konstrukcyjnego opakowania. Sztuka przesyki powinna by tak zaprojektowana, aby po poddaniu jej badaniom okrelonym w rozdziale 6.4.15, zabezpieczaa przed: a) utrat i rozproszeniem zawartoci promieniotwrczej; i b) wzrostem poziomu promieniowania w dowolnym miejscu na zewntrznej powierzchni sztuki przesyki wicej ni o 20%.

6.4.7.8 6.4.7.9

6.4.7.10

6.4.7.11 6.4.7.12 6.4.7.13

6.4.7.14

6.4.7.15

Wzr sztuki przesyki dla materiau promieniotwrczego w postaci ciekej powinien zabezpiecza przed ubytkiem cieczy w wyniku zmian temperatury zawartoci, oddziaywania dynamicznego i warunkw napeniania.

Sztuki przesyki Typu A dla cieczy 6.4.7.16

Sztuka przesyki Typu A zaprojektowana dla materiau promieniotwrczego ciekego powinna dodatkowo: a) spenia warunki okrelone powyej w 6.4.7.14 a), jeli bdzie poddawana badaniom okrelonym w 6.4.16; i b) albo (i) zawiera materia pochaniajcy w iloci dostatecznej dla wchonicia podwjnej objtoci zawartoci ciekej. Materia pochaniajcy powinien by tak rozoony, aby w przypadku wycieku mia bezporedni kontakt z ciecz; lub (ii) posiada zestaw zapewniajcy szczelno, zoony z pierwotnych wewntrznych i wtrnych zewntrznych elementw, zaprojektowanych w taki sposb, aby zapewnione byo zatrzymanie zawartoci ciekej we wtrnych zewntrznych elementach, w przypadku upywu z pierwotnych wewntrznych elementw.

Sztuki przesyki Typu A dla gazw 6.4.7.17

Sztuka przesyki zaprojektowana dla gazw powinna zabezpiecza przed utrat lub rozproszeniem zawartoci promieniotwrczej, jeli bdzie poddana badaniom okrelonym w rozdziale 6.4.16.

RID

6 - 67

01.01.2007 r.

Wymagania tego nie stosuje si do sztuki przesyki Typu A zaprojektowanej dla trytu w postaci gazu lub dla gazw szlachetnych.
6.4.8 6.4.8.1 Wymagania dla sztuk przesyki Typu B(U)

Sztuki przesyki Typu B(U) powinny by tak zaprojektowane, aby speniay wymagania okrelone w 6.4.2, i 6.4.7.2 do 6.4.7.15, z wyjtkiem 6.4.7.14 a) i dodatkowo speniay wymagania okrelone w 6.4.8.2 do 6.4.8.15. Sztuka przesyki powinna by tak zaprojektowana, aby w warunkach otoczenia okrelonych w 6.4.8.5 i 6.4.8.6, ciepo wydzielane wewntrz sztuki przesyki przez zawarto promieniotwrcz w normalnych warunkach przewozu, wykazane poprzez badania podane w 6.4.15, nie wpywao na sztuk przesyki w takim stopniu, e przestanie ona spenia odpowiednie wymagania odnonie szczelnoci i osonnoci, jeeli bdzie bez kontroli przez jeden tydzie. Szczeglna uwaga powinna by zwrcona na skutki cieplne, ktre mog: a) zmieni rozmieszczenie, geometri lub stan fizyczny zawartoci promieniotwrczej, lub jeeli materia promieniotwrczy jest zamknity w pojemniku (na przykad elementy paliwowe w koszulkach), spowodowa odksztacenie lub stopienie pojemnika lub materiau promieniotwrczego; lub obniy skuteczno opakowania w wyniku rnego termicznego rozszerzania, albo poprzez pknicie lub topnienie materiau osony; lub przypieszy korozj w poczeniu z wilgoci.

6.4.8.2

b) c)
6.4.8.3

Sztuka przesyki powinna by tak zaprojektowana, aby w warunkach otoczenia okrelonych w 6.4.8.5 i przy braku izolacji, temperatura na dostpnych powierzchniach sztuki przesyki nie przekraczaa 50C, chyba, e sztuka przesyki przewoona jest na warunkach uywania wycznego. Maksymalna temperatura podczas przewozu na kadej atwo dostpnej powierzchni sztuki przesyki na warunkach uywania wycznego nie powinna przekracza 85C w cieniu, w warunkach otoczenia okrelonych w 6.4.8.5. Dla ochrony osb mog by przewidywane bariery i ekrany, ale nie ma potrzeby poddawania tych barier i ekranw jakimkolwiek badaniom. Temperatura otoczenia powinna by przyjmowana jako 38C. Warunki nasonecznienia powinny by przyjmowane tak, jak okrelono w tabeli 6.4.8.6.
Tabela 6.4.8.6 Dane odnonie nasonecznienia

6.4.8.4

6.4.8.5 6.4.8.6

Przypadek 1 2 3 4 5
a)

Ksztat i pooenie powierzchni paskie powierzchnie zewntrzne, ustawione podczas przewozu poziomo skierowane do dou paskie powierzchnie zewntrzne, ustawione podczas przewozu poziomo skierowane do gry powierzchnie zewntrzne przewozu pionowo wszystkie inne powierzchnie ustawione podczas

Nasonecznienie w cigu 12 godzin na dob (W/m2 ) 0 800 200 a) 200 a) 400 a)

inne powierzchnie skierowane do dou (nie poziomo)

Zamiennie moe by zastosowana funkcja sinusoidalna z uwzgldnieniem wspczynnika absorpcji i pominiciem skutkw moliwych odbi od otaczajcych przedmiotw.

6.4.8.7

Sztuka przesyki z oson termiczn dla spenienia wymaga badania termicznego okrelonego w 6.4.17.3, powinna by tak zaprojektowana, aby osona ta zachowaa skuteczno, jeeli sztuka przesyki jest poddana, odpowiednio, badaniom okrelonym w 6.4.15 i 6.4.17.2 a) i b) lub w 6.4.17.2 b) i c). Kada osona termiczna znajdujca si na zewntrz sztuki przesyki nie powinna straci skutecznoci przy rozdzieraniu, rozcinaniu, lizganiu, cieraniu lub nieostronym manipulowaniu przesyk.

RID

6 - 68

01.01.2007 r.

6.4.8.8

Sztuka przesyki powinna by tak zaprojektowana, aby przy poddaniu jej: a) badaniom okrelonym w 6.4.15, utrata zawartoci promieniotwrczej bya ograniczona do wielkoci nie wikszej ni 10-6 A2 na godzin; oraz b) badaniom okrelonym w 6.4.17.1, 6.4.17.2 b), 6.4.17.3, 6.4.17.4 i badaniom okrelonym w: (i) 6.4.17.2 c), jeeli sztuka przesyki ma mas nie wiksz ni 500 kg, ogln gsto okrelon na podstawie rozmiarw zewntrznych nie wiksz ni 1000 kg/m3 i zawarto promieniotwrcz wiksz ni 1000 A2, jeeli nie jest to materia w specjalnej postaci, lub (ii) 6.4.17.2 a) dla wszystkich innych sztuk przesyki, speniaa nastpujce wymagania: dziaanie osony powinno by na tyle skuteczne, aby poziom promieniowania w odlegoci 1 m od powierzchni sztuki przesyki nie przekroczy 10 mSv/h przy maksymalnej zawartoci promieniotwrczej, dla ktrej sztuka przesyki bya zaprojektowana; i sumaryczna aktywno zawartoci promieniotwrczej utraconej w okresie jednego tygodnia nie przekraczaa wartoci 10 A2 dla kryptonu-85 i A2 dla wszystkich innych izotopw promieniotwrczych.

Jeeli wystpuj mieszaniny rnych izotopw promieniotwrczych, to powinny by stosowane przepisy podane pod 2.2.7.7.2.4 do 2.2.7.7.2.6, z wyjtkiem kryptonu-85, dla ktrego moe by stosowana skuteczna warto A2(i) rwna 10 A2. Dla przypadku podanego powyej pod a) ocena powinna uwzgldnia graniczne skaenia zewntrzne, okrelone pod 4.1.9.1.2.
6.4.8.9

Sztuka przesyki dla zawartoci promieniotwrczej o aktywnoci wikszej ni 105 A2 powinna by tak zaprojektowana, aby po poddaniu jej badaniu na gbokie zanurzenie w wodzie, okrelonemu w rozdziale 6.4.18, nie nastpio pknicie zestawu zapewniajcego szczelno. Spenienie dopuszczalnych granicznych wartoci uwalnianej aktywnoci nie powinno zalee ani od filtrw, ani od mechanicznego systemu chodzenia. Sztuka przesyki nie powinna zawiera ukadu do obniania cinienia w zestawie zapewniajcym szczelno, ktry w warunkach bada okrelonych w 6.4.15 i 6.4.17 mgby spowodowa uwolnienie materiau promieniotwrczego do otoczenia. Sztuka przesyki powinna by tak zaprojektowana, aby przy maksymalnym normalnym cinieniu roboczym i poddaniu jej badaniom okrelonym w rozdziaach 6.4.15 i 6.4.17, poziom napre w zestawie zapewniajcym szczelno nie osiga wartoci, ktre niekorzystnie wpywayby na sztuk przesyki w ten sposb, e nie speniaaby ona stosownych wymaga. Maksymalne normalne cinienie robocze w sztuce przesyki nie powinno przekracza nadcinienia 700 kPa. (zarezerwowany) Sztuka przesyki powinna by zaprojektowana dla zakresu temperatur od minus 40C do +38C.
Wymagania dla sztuk przesyki Typu B(M)

6.4.8.10 6.4.8.11

6.4.8.12

6.4.8.13 6.4.8.14 6.4.8.15 6.4.9 6.4.9.1

Sztuki przesyki Typu B(M) powinny spenia wymagania dla sztuk przesyki Typu B(U) okrelone w 6.4.8.1, z wyjtkiem sztuk przesyki przewoonych tylko na obszarze okrelonego pastwa lub midzy okrelonymi pastwami, gdzie zamiast warunkw podanych wyej w 6.4.7.5, 6.4.8.5, 6.4.8.6 i 6.4.8.9 do 6.4.8.15, mog by przyjte inne warunki zatwierdzone przez wadze waciwe tych pastw. Jednak wymagania dla sztuk przesyki Typu B(U) okrelone w 6.4.8.9 do 6.4.8.15 powinny by spenione na tyle, na ile jest to praktycznie moliwe. Okresowy zrzut nadmiernego cinienia ze sztuk przesyki Typu B(M) podczas przewozu moe by dopuszczony pod warunkiem, e kontrole eksploatacyjne obniania cinienia zostay zaakceptowane przez odpowiednie wadze waciwe.

6.4.9.2

RID
6.4.10 6.4.10.1

6 - 69
Wymagania dla sztuk przesyki Typu C

01.01.2007 r.

Sztuki przesyki Typu C powinny by zaprojektowane tak, aby speniay przepisy podane pod 6.4.2 i 6.4.7.2 do 6.4.7.15 - z wyjtkiem przepisu 6.4.7.14 a) - oraz przepisy podane pod 6.4.8.2 do 6.4.8.6, 6.4.8.10 do 6.4.8.15 i dodatkowo pod 6.4.10.2 do 6.4.10.4. Sztuka przesyki powinna spenia kryteria oceny podane dla bada opisanych pod 6.4.8.8(b) i 6.4.8.12 po umieszczeniu jej w rodowisku o przewodnictwie cieplnym 0,33 Wm-1K-1 i temperaturze 38C w stanie rwnowagi. Pocztkowe warunki oceny powinny zakada, e izolacja termiczna sztuki przesyki pozostaje nienaruszona, sztuka przesyki znajduje si pod normalnym maksymalnym cinieniem roboczym, a temperatura otoczenia wynosi 38C. Sztuka przesyki powinna by zaprojektowana tak, aby znajdujc si pod normalnym maksymalnym cinieniem roboczym i przy poddaniu jej: a) b) badaniom wymienionym pod 6.4.15, utrata zawartoci promieniotwrczej bya ograniczona do wielkoci nie wikszej ni 10-6 A2 na godzin; oraz badaniom okrelonym pod 6.4.20.1 speniaa nastpujce wymagania: dziaanie osony powinno by na tyle skuteczne, aby poziom promieniowania w odlegoci 1 m od powierzchni sztuki przesyki nie przekracza 10 mSv/h przy maksymalnej zawartoci promieniotwrczej, dla ktrej sztuka przesyki jest zaprojektowana, i sumaryczna aktywno utraconej zawartoci promieniotwrczej w okresie jednego tygodnia nie przekraczaa wartoci 10 A2 dla kryptonu85 i A2 dla wszystkich innych izotopw promieniotwrczych.

6.4.10.2

6.4.10.3

Jeeli wystpuj mieszaniny rnych izotopw promieniotwrczych, to powinny by stosowane przepisy podane pod 2.2.7.7.2.4 do 2.2.7.7.2.6, z wyjtkiem kryptonu85, dla ktrego moe by stosowana skuteczna warto A2(i) rwna 10 A2. Dla przypadku podanego powyej pod a), ocena powinna uwzgldnia graniczne skaenia zewntrzne, okrelone pod 4.1.9.1.2.
6.4.10.4

Sztuka przesyki powinna by zaprojektowana w taki sposb, aby po poddaniu jej badaniu na gbokie zanurzenie w wodzie okrelonemu pod 6.4.18, nie nastpio pknicie zestawu zapewniajcego szczelno.
Wymagania dla sztuk przesyki zwierajcych materiay rozszczepialne

6.4.11 6.4.11.1

Materiay rozszczepialne powinny by przewoone w taki sposb, aby: a) zachowana bya podkrytyczno w normalnych i awaryjnych warunkach przewozu; szczeglnie powinny by wzite pod uwag nastpujce nieprzewidziane przypadki: (i) (ii) (iii) (iv) (v) (vi) b) (i) (ii) (iii) przeciek lub wyciek wody do/z sztuk przesyki; utrata skutecznoci wbudowanych pochaniaczy lub spowalniaczy neutronw; zmiana rozmieszczenia zawartoci promieniotwrczej, albo wewntrz sztuki przesyki albo w wyniku wydostania si zawartoci poza sztuk przesyki; zmniejszenie odlegoci wewntrz lub pomidzy sztukami przesyki; zanurzenie sztuki przesyki w wodzie lub zakopanie w niegu; i zmiany temperatury; oraz podane w 6.4.7.2 dla sztuk przesyek zawierajcych materiay rozszczepialne; opisane w innych miejscach przepisw RID, odnoszce si do waciwoci promieniotwrczych materiau; i okrelone w 6.4.11.3 do 6.4.11.12, chyba, e materia rozszczepialny jest wyczony zgodnie z 6.4.11.2.

spenione byy wymagania:

6.4.11.2

Dla materiaw rozszczepialnych speniajcych jeden z warunkw a) do d) niniejszego podrozdziau, nie stosuje si wymagania odnonie przewozu w sztukach przesyki zgodnie z 6.4.11.3 do 6.4.11.12, a take innych wymaga przepisw RID, ktre maj zastosowanie do materiaw rozszczepialnych. Na jedn przesyk dopuszczony jest tylko jeden rodzaj wyczenia.

RID

6 - 70 a) graniczn mas na przesyk okrela si nastpujco:

01.01.2007 r.

masa uranu 235 (g ) masa innych materialow rozszczepi a ln ych (g ) + 1 X Y gdzie X i Y s granicznymi masami podanymi w tabeli 6.4.11.2 pod warunkiem, e najmniejszy wymiar zewntrzny kadej sztuki przesyki wynosi minimum 10 cm albo:

(i)

kada pojedyncza sztuka przesyki zawiera nie wicej ni 15 g materiau rozszczepialnego; dla materiaw nie opakowanych ograniczenie iloci stosuje si do adunku przewoonego wewntrz wagonu lub na wagonie, albo

(ii) materia rozszczepialny jest jednorodnym roztworem w rozpuszczalnikach zawierajcych wodr lub jest mieszanin, gdzie stosunek izotopw rozszczepialnych do wodoru jest mniejszy ni 5% masowych, albo (iii) w dowolnych 10 litrach objtoci materiau znajduje si nie wicej ni 5 g materiau rozszczepialnego. Za wyjtkiem deuteru w naturalnej koncentracji w wodorze, ani beryl ani deuter nie powinny wystpowa w ilociach przekraczajcych 1% odpowiednich mas granicznych przesyki wykazanych w tabeli 6.4.11.2. b) uran wzbogacony w uran-235 nie wicej ni do 1% masowego, z ogln zawartoci plutonu i uranu-233 nie przekraczajc 1% masy uranu-235, pod warunkiem, e materiay rozszczepialne s w zasadzie rwnomiernie rozmieszczone w caej masie materiau. Ponadto, jeeli uran-235 wystpuje w postaci metalicznej, tlenku lub wglika, to nie powinien on tworzy regularnej siatki; c) cieke roztwory azotanu uranylu, wzbogaconego w uran-235 nie wicej ni do 2% masowych, z ogln zawartoci plutonu i uranu-233 nie przekraczajc 0,002% masy uranu i ze stosunkiem atomw azotu do uranu (N/U) nie mniejszym ni 2; d) sztuki przesyki, z ktrych kada zawiera cakowit mas plutonu nie wiksz ni 1 kg, w ktrym nie wicej ni 20% masowych stanowi pluton-239, pluton-241 lub dowolne zestawienie tych izotopw promieniotwrczych.
Tabela 6.4.11.2 Masa graniczna w przesyce wyczonej z wymaga dla sztuk przesyki zawierajcych materiay rozszczepialne

Materia rozszczepialny

Masa materiau rozszczepialnego (g) zmieszanego z substancjami majcymi redni gsto wodoru mniejsz lub rwn gstoci w wodzie 400 250

Masa materiau rozszczepialnego (g) zmieszanego z substancjami majcymi redni gsto wodoru wiksz ni w wodzie 290 180

Uran-235 - (X) Inne materiay rozszczepialne - (Y)

6.4.11.3

Jeeli nie jest znana posta chemiczna lub fizyczna, skad izotopowy, masa lub stenie, wspczynnik spowalniania, gsto lub geometria rozmieszczenia, to oceny podane w 6.4.11.7 do 6.4.11.12, powinny by wykonane przy zaoeniu, e kady parametr, ktry nie jest znany, ma tak warto, ktra daje maksymalne mnoenie neutronw, zgodne ze znanymi warunkami i parametrami stosowanymi przy tych ocenach. Dla napromieniowanego paliwa jdrowego, oceny o ktrych mowa w 6.4.11.7 do 6.4.11.12 powinny by oparte na skadzie izotopowym otrzymanym w wyniku: a) zaoenia maksymalnego mnoenia neutronw w historii napromieniowania; lub b) konserwatywnych ocen mnoenia neutronw dla sztuki przesyki. Po napromieniowaniu, lecz przed przewozem, powinny by wykonane pomiary dla potwierdzenia stopnia konserwatyzmu w ocenie skadu izotopowego.

6.4.11.4

6.4.11.5 6.4.11.6

Sztuka przesyki, po poddaniu badaniom okrelonym w rozdziale 6.4.15 powinna by taka, aby nie byo moliwe wprowadzenie do niej szecianu o boku 10 cm. Sztuka przesyki powinna by zaprojektowana dla zakresu temperatur otoczenia od minus 40C do +38C, chyba, e wadza waciwa okreli inaczej w wiadectwie zatwierdzenia wzoru sztuki przesyki.

RID
6.4.11.7

6 - 71

01.01.2007 r.

Dla pojedynczej sztuki przesyki powinno przyjmowa si, e woda moe dosta si do wszystkich pustych przestrzeni sztuki przesyki, w tym do przestrzeni wewntrz zestawu zapewniajcego szczelno lub wyciec z tych przestrzeni. Jednak, jeeli konstrukcja sztuki przesyki zawiera specjalne rodki zabezpieczajce przed przedostaniem si wody w okrelone wolne przestrzenie lub wycieku z nich wody, rwnie w przypadku bdu obsugi, to dla takich pustych przestrzeni mona przyj, e nie bdzie wycieku. Specjalne rodki powinny obejmowa: a) zwielokrotnione, o wysokiej pewnoci bariery chronice przed wod, z ktrych kada pozostaaby wodoszczelna, jeeli sztuka przesyki byaby poddana badaniom opisanym w 6.4.11.12 b); wysoki poziom kontroli jakoci podczas produkcji, konserwacji i napraw opakowa; badania potwierdzajce szczelno kadej sztuki przesyki przed kadym przewozem; lub tylko dla sztuk przesyki zawierajcych heksafluorek uranu o wzbogaceniu w uran-235 do 5% masy: (i) sztuki przesyki, w ktrych po badaniach opisanych w 6.4.11.12 b) nie istnieje fizyczny kontakt pomidzy zaworem i jakimkolwiek innym elementem opakowania, z wyjtkiem oryginalnego ich zamocowania i w ktrych dodatkowo, w zwizku z badaniem opisanym w 6.4.17.3, zawory pozostaj szczelne; i wysoki poziom kontroli jakoci podczas produkcji, konserwacji i naprawy opakowa, powizany z badaniami dla wykazania szczelnoci kadej sztuki przesyki przed kadym przewozem.

b)

(ii)

6.4.11.8

Naley przyj, e system zamknicia powinien by bezporednio otoczony reflektorem odpowiadajcym co najmniej 20 cm wody lub wikszym reflektorem, jakim moe by dodatkowo materia otaczajcy opakowanie. Jeeli jednak mona wykaza, e system zamknicia pozostaje wewntrz opakowania po badaniach opisanych w 6.4.11.12 b), to w 6.4.11.9 c) moe by przyjty bezporedni reflektor sztuki przesyki odpowiadajcy co najmniej 20 cm wody. Sztuka przesyki powinna zachowa podkrytyczno w warunkach okrelonych w 6.4.11.7 i 6.4.11.8 i przy uwzgldnieniu takich warunkw dla sztuki przesyki, ktre daj w wyniku maksymalne mnoenie neutronw, podczas: a) b) c) normalnych warunkw przewozu (bez awarii); bada okrelonych w 6.4.11.11 (b); bada okrelonych w 6.4.11.12 (b).

6.4.11.9

6.4.11.10 6.4.11.11

(zarezerwowany) Dla normalnych warunkw przewozu naley tak wyznaczy liczb N, aby 5 x N dla ustawienia i warunkw sztuk przesyki prowadzcego do maksymalnego mnoenia neutronw, przy spenieniu nastpujcych wymaga dawao stan podkrytyczny: a) odstpy midzy sztukami przesyki nie powinny by niczym wypenione, a reflektor otaczajcy ze wszystkich stron konfiguracj partii sztuk przesyki, powinien odpowiada co najmniej 20 cm wody; i jako stan sztuk przesyki naley przyj ich stan oceniony lub faktyczny, po poddaniu ich badaniom okrelonym w rozdziale 6.4.15.

b)
6.4.11.12

Dla normalnych warunkw przewozu naley tak wyznaczy liczb N, aby 2 x N dla ustawienia i warunkw sztuk przesyki prowadzcego do maksymalnego mnoenia neutronw, przy spenieniu nastpujcych wymaga dawao stan podkrytyczny: a) odstpy pomidzy sztukami przesyki powinny by wypenione spowalniaczem zawierajcym wodr, a reflektor otaczajcy ze wszystkich stron konfiguracj partii sztuk przesyki powinien odpowiada co najmniej 20 cm wody; i po badaniach okrelonych w rozdziale 6.4.15, przeprowadza si te z niej podanych bada, ktre daj surowsze ograniczenia: (i) badania okrelone w 6.4.17.2 b) i albo badania okrelone w 6.4.17.2 c) dla sztuk przesyki majcych mas nie wiksz ni 500 kg i ogln gsto nie wiksz ni 1000 kg/m3 okrelon na podstawie wymiarw zewntrznych, albo badania okrelone w 6.4.17.2 a) dla wszystkich innych sztuk przesyki, po ktrych nastpuje badanie okrelone w 6.4.17.3, a na kocu badania okrelone w 6.4.19.1 do 6.4.19.3; lub

b)

RID (ii) c)

6 - 72 badanie okrelone w 6.4.17.4; i

01.01.2007 r.

jeeli jakakolwiek cz materiau rozszczepialnego, w wyniku bada okrelonych w podrozdziale 6.4.11.12 b), wydostaje si poza zestaw zapewniajcy szczelno, to naley przyj, e materia rozszczepialny wydostaje si z kadej sztuki przesyki w partii i cay materia rozszczepialny naley tak rozmieci i zapewni takie spowalnianie, aby otrzyma maksymalne mnoenie neutronw z bezporednim reflektorem odpowiadajcym co najmniej 20 cm wody.

6.4.12 6.4.12.1

Procedury bada i wykazywanie zgodnoci

Wykazanie zgodnoci z wymaganymi normami wytrzymaociowymi podanymi w 2.2.7.3.3, 2.2.7.3.4, 2.2.7.4.1, 2.2.7.4.2 i w 6.4.2 do 6.4.11, powinny by dokonane jedn z niej podanych metod lub kombinacj tych metod: a) wykonanie bada na prbkach bdcych odpowiednikiem materiaw LSA-III lub materiau promieniotwrczego w specjalnej postaci lub materiau promieniotwrczego sabo rozpraszanego, albo na prototypach lub modelach opakowa, przy czym zawarto promieniotwrcza prbki lub opakowania przeznaczonej do bada powinna moliwie najdokadniej odpowiada przewidywanym zawartociom promieniotwrczym, a badana prbka lub opakowanie powinny by przygotowane w taki sposb, jak bd zgaszane do przewozu; powoanie si na analogiczne wczeniejsze pozytywne wykazania zgodnoci; wykonanie bada na modelach w odpowiedniej skali, posiadajcych wszystkie wane cechy badanego wzoru, jeeli dowiadczenia techniczne wskazuj na to, e wyniki z takich bada s waciwe aby przyj je dla celw projektowych. Jeeli stosowany jest model w odpowiedniej skali, to naley wprowadzi korekt niektrych parametrw bada, takich jak rednica przebijaka lub nacisk; obliczenia lub uzasadniona argumentacja, jeeli metody oblicze i parametry s oglnie uznane za pewne lub typowe.

b) c)

d)
6.4.12.2

Po badaniach wzoru, prototypu lub modelu powinny by stosowane odpowiednie metody oceny dla upewnienia si, e wymagania dla procedur bada zostay w caoci spenione, zgodnie z kryteriami wytrzymaociowymi i zatwierdzenia opisanymi w 2.2.7.3.3, 2.2.7.3.4, 2.2.7.4.1, 2.2.7.4.2, i w 6.4.2 do 6.4.11. Przed rozpoczciem bada wszystkie wzory powinny by sprawdzone w celu wykrycia i zarejestrowania bdw lub uszkodze, w tym: a) b) c) d) odchyle od wzoru; bdw produkcyjnych; korozji lub innych uszkodze pogarszajcych jako; i odksztace elementw.

6.4.12.3

Zestaw zapewniajcy szczelno sztuki przesyki powinien by wyranie oznakowany. Zewntrzne elementy wzoru powinny by wyranie oznakowane, tak aby mona byo jednoznacznie powoa si na dowolny element wzoru.
6.4.13 Badanie integralnoci zestawu zapewniajcego szczelno i integralnoci osony oraz ocena bezpieczestwa krytycznociowego

Po kadym ze stosowanych bada okrelonych w 6.4.15 do 6.4.21: a) b) powinny by zidentyfikowane i zarejestrowane usterki i uszkodzenia; powinno by ustalone, czy dla badanej sztuki przesyki zostaa zachowana integralno zestawu zapewniajcego szczelno i integralno osony, w stopniu wymaganym zgodnie z 6.4.2 do 6.4.11; i dla sztuk przesyki zawierajcych materia rozszczepialny powinno by ustalone, czy s wane zaoenia i warunki stosowane przy ocenach, ktre wymagane s zgodnie z 6.4.11.1 do 6.4.11.12 dla jednej sztuki przesyki lub wikszej ich iloci.

c)

RID
6.4.14

6 - 73
Pyta zderzeniowa do bada na spadek

01.01.2007 r.

Pyta zderzeniowa do bada na spadek okrelona pod 2.2.7.4.5 a), 6.4.15.4, 6.4.16 a) i 6.4.17.2 oraz 6.4.20.2 powinna by pask poziom powierzchni o takich waciwociach, e jakiekolwiek zwikszenie jej odpornoci na uderzenie lub odksztacenie podczas uderzenia w ni prbki, nie spowoduje zwikszenia uszkodze badanej prbki.
6.4.15 6.4.15.1 Badania dla wykazania wytrzymaoci w normalnych warunkach przewozu

Badania te obejmuj badanie odpornoci na: natrysk wod, swobodny spadek, nacisk przy pitrzeniu, przebicie. Wzory sztuk przesyki powinny by poddawane badaniom na swobodny spadek, nacisk przy pitrzeniu i przebicie, przy czym kade z tych bada powinno by poprzedzone badaniem na natrysk wod. Do wszystkich bada moe by uyta ta sama prbka, pod warunkiem, e bd spenione wymagania podane w 6.4.15.2. Odstp czasu midzy zakoczeniem badania na natrysk wod a nastpnym badaniem powinien by taki, aby woda maksymalnie wsika, ale powierzchnie zewntrzne prbki nie zdyy wyranie wyschn. Jeeli nie ma innych przeciwwskaza to odstp czasu powinien wynosi 2 godziny, gdy strumie wody stosuje si jednoczenie z czterech stron. Jeeli strumie wody stosuje si kolejno z kadej strony to nie powinno by adnego odstpu czasu. Badanie na natrysk wod: prbka powinna by poddana badaniu na natrysk wod, ktre symuluje opad deszczu o intensywnoci okoo 5 cm/h, przez co najmniej 1 godzin. Badanie na swobodny spadek: prbka powinna by zrzucona na pyt zderzeniow w taki sposb, aby spowodowa najwiksze uszkodzenie elementw majcych wpyw na bezpieczestwo. a) wysoko zrzutu mierzona midzy najniszym punktem prbki, a grn powierzchni pyty zderzeniowej, powinna by nie mniejsza ni okrelona w tablicy 6.4.15.4 dla odpowiedniej masy sztuki przesyki. Pyta zderzeniowa powinna odpowiada okreleniu podanemu w 6.4.14; b) w przypadku prostopadociennych sztuk przesyki wykonanych z kartonu lub drewna, o masie nie przekraczajcej 50 kg, badaniu na swobodny spadek z wysokoci 0,3 m powinna by poddana odrbna prbka, zrzucana kolejno na kady naronik; w przypadku cylindrycznych sztuk przesyki wykonanych z kartonu, o masie nie przekraczajcej 100 kg, badaniu na swobodny spadek z wysokoci 0,3 m powinna by poddana odrbna prbka, zrzucana na kad wiartk kadego obrzea cylindra.
Wysoko swobodnego spadku przy w normalnych warunkach przewozu badaniach sztuk przesyki

6.4.15.2

6.4.15.3 6.4.15.4

c)

Tabela 6.4.15.4

Masa sztuki przesyki (kg) masa sztuki przesyki 5000 masa sztuki przesyki 10000 masa sztuki przesyki 15000 masa sztuki przesyki
6.4.15.5

< 5000 < 10000 < 15000

Wysoko swobodnego spadku (m) 1,2 0,9 0,6 0,3

Badanie na nacisk przy pitrzeniu: jeeli ksztat opakowania nie wyklucza zdecydowanie pitrzenia, to prbka powinna by poddana przez okres 24 godzin sile ciskania rwnej tej wartoci, ktra jest wiksza z niej podanych: a) b) rwnowanej piciokrotnej masie sztuki przesyki; i rwnowanej wartoci 13 kPa pomnoonej przez wielko powierzchni pionowego przekroju sztuki przesyki.

Sia ciskania powinna by rozoona rwnomiernie na dwie przeciwlege powierzchnie prbki, z ktrych jedn powinna by podstawa, na ktrej sztuka przesyki zwykle stoi.
6.4.15.6

Badanie na przebicie: prbka powinna by ustawiona na sztywnej, paskiej, poziomej powierzchni, ktra nie powinna znaczco przesun si w czasie wykonywania badania. a) prt o rednicy 3,2 cm, o zaokrglonym kocu i masie 6 kg powinien by zrzucony tak, aby spada swobodnie wzdu swojej osi pionowej na rodek najsabszego miejsca prbki, w taki sposb, aby w przypadku dostatecznie gbokiego przebicia trafi w zestaw

RID

6 - 74

01.01.2007 r.

zapewniajcy szczelno. Badanie na wytrzymao nie powinno znaczco odksztaci prta; b)

6.4.16

wysoko zrzutu prta mierzona od jego dolnego koca do zaplanowanego punktu upadku na grnej powierzchni prbki, powinna wynosi 1 m.

Dodatkowe badania dla sztuk przesyki Typu A zaprojektowanych dla cieczy i gazw

Prbka lub odrbne prbki powinny by poddane kademu z niej wymienionych bada, chyba, e wykazano, i jedno z bada jest bardziej wymagajce dla danej prbki ni inne badanie; w tych przypadkach prbka powinna by poddana badaniu bardziej wymagajcemu. a) badanie na swobodny spadek: prbka powinna by zrzucona na pyt zderzeniow w sposb mogcy spowodowa najwiksze uszkodzenie w zestawie zapewniajcym szczelno. Wysoko zrzutu mierzona od najniszej czci prbki do grnej powierzchni pyty zderzeniowej powinna wynosi 9 m. Pyta zderzeniowa powinna odpowiada okreleniu podanemu w 6.4.14; badanie na przebicie: prbka powinna by poddana badaniu okrelonemu w 6.4.15.6, z t rnic, e wysoko zrzutu podana w 6.4.15.6 b), powinna by zwikszona do 1,7 m.

b)
6.4.17 6.4.17.1

Badania do wykazania wytrzymaoci w awaryjnych warunkach przewozu

Prbka powinna by poddana - przy zachowaniu kolejnoci bada - kumulujcym si skutkom bada okrelonych w 6.4.17.2 i 6.4.17.3. Po tych badaniach albo ta sama prbka lub odrbna prbka powinna by poddana badaniu na zanurzenie w wodzie, okrelonemu w 6.4.17.4 i jeeli ma zastosowanie, badaniu okrelonemu w 6.4.18. Badanie na uszkodzenia mechaniczne: badanie na uszkodzenie mechaniczne powinno skada si z trzech rnych bada na spadek. Kada prbka powinna by poddana odpowiednim badaniom na spadek okrelonym w 6.4.8.8 lub 6.4.11.12. Kolejno zrzutw prbki powinna by taka, aby po zakoczeniu bada mechanicznych prbka miaa takie uszkodzenia, aby powstay moliwie najwiksze uszkodzenia podczas nastpujcego po nim badania termicznego. a) Przy zrzucie I prbka powinna upa na pyt zderzeniow w sposb, ktry spowoduje moliwie najwiksze uszkodzenie, a wysoko zrzutu mierzona od najniszego miejsca prbki do grnej powierzchni pyty zderzeniowej powinna wynosi 9 m. Pyta zderzeniowa powinna odpowiada okreleniu podanemu w rozdziale 6.4.14. Przy zrzucie II prbka powinna upa na przebijak zamocowany pionowo w pycie zderzeniowej w sposb, ktry spowoduje moliwie najwiksze uszkodzenie. Wysoko zrzutu mierzona od przewidywanego miejsca uderzenia prbki do grnej powierzchni przebijaka powinna wynosi 1 m. Przebijak powinien by wykonany z uspokojonej mikkiej stali, posiada rednic (1505) mm i dugo 200 mm. Jeeli duszy przebijak spowoduje wiksze uszkodzenie, to w takim przypadku powinien by stosowany przebijak o dugoci wystarczajcej do spowodowania najwikszego uszkodzenia, przy czym jego krawdzie powinny by zaokrglone promieniem co najwyej 6 mm. Pyta zderzeniowa powinna odpowiada okreleniu podanemu w rozdziale 6.4.14. Przy zrzucie III prbk naley podda badaniu na dynamiczne zgniatanie, ustawiajc j na pycie zderzeniowej tak, aby podczas upadku na ni przedmiotu o masie 500 kg, z wysokoci 9 m, wystpio najwiksze uszkodzenie prbki. Przedmiot ten powinien mie ksztat pyty o wymiarach 1 m x 1 m, wykonanej z uspokojonej mikkiej stali i powinien upa poziomo. Wysoko zrzutu mierzy si od dolnej powierzchni zrzucanej pyty do najwyszego miejsca prbki. Pyta zderzeniowa, na ktrej ustawia si prbk, powinna odpowiada okreleniu podanemu w rozdziale 6.4.14.

6.4.17.2

b)

c)

6.4.17.3

Badanie termiczne: prbka powinna znajdowa si w warunkach rwnowagi termicznej, przy temperaturze otoczenia 38C, w warunkach nasonecznienia okrelonych w tabeli 6.4.8.6, przy maksymalnym zaoonym wydzielaniu ciepa pochodzcego od zawartoci promieniotwrczej. Alternatywnie kady z tych parametrw moe mie przed i po badaniu inne wartoci, pod warunkiem wzicia ich pod uwag w kolejnej ocenie wytrzymaoci sztuki przesyki. Badanie termiczne powinno skada si z: a) umieszczenia prbki przez 30 minut w rodowisku, ktre zapewnia strumie ciepa rwnowany co najmniej pomieniowi paliwa wglowodorowego spalanego w powietrzu, w wystarczajco spokojnych warunkach otoczenia, aby uzyska co najmniej redni warto wspczynnika emisji ciepa rwn 0,9 i redni temperatur co najmniej 800C. Strumie ciepa powinien cakowicie obejmowa prbk, przy wartoci wspczynnika

RID

6 - 75

01.01.2007 r.

absorpcji powierzchniowej ciepa 0,8 lub takiej wartoci, ktr charakteryzuje si sztuka przesyki poddana dziaaniu opisanego pomienia, a nastpnie; b) pozostawienie prbki w temperaturze otoczenia 38C przy nasonecznieniu okrelonym w tabeli 6.4.8.6 i maksymalnym zaoonym wydzielaniu ciepa pochodzcego od zawartoci promieniotwrczej, przez okres czasu wystarczajcy dla upewnienia si, e temperatura w sztuce przesyki wszdzie spada i osigna warunki pocztkowe. Alternatywnie kady z tych parametrw moe mie po zaprzestaniu ogrzewania inne wartoci, pod warunkiem wzicia ich pod uwag przy kolejnej ocenie wytrzymaoci sztuki przesyki.

W czasie badania i po badaniu prbka nie powinna by sztucznie chodzona i jakiekolwiek palenie si materiau prbki powinno odbywa si w sposb naturalny.
6.4.17.4

Badanie na zanurzenie w wodzie: prbka powinna by zanurzona w wodzie na gboko co najmniej 15 m, na okres nie krtszy ni 8 godzin, w pooeniu dajcym najwiksze uszkodzenie. Przyjmuje si, e dla wykazania osignicia celu badania, warunki te s spenione przy nadcinieniu zewntrznym wynoszcym co najmniej 150 kPa.
Badanie na gbokie zanurzenie w wodzie dla sztuk przesyki Typu B(U) i Typu B(M) zawierajcych wicej ni 105 A2 oraz dla sztuki przesyki Typu C

6.4.18

Badanie na gbokie zanurzenie w wodzie: prbka powinna by zanurzona w wodzie na gboko co najmniej 200 m, w czasie nie krtszym ni 1 godzina. Przyjmuje si, e dla wykazania osignicia celu badania, warunki te s spenione przy nadcinieniu zewntrznym wynoszcym co najmniej 2 MPa.
6.4.19 6.4.19.1 Badanie na wodoszczelno dla sztuk przesyki zawierajcej materia rozszczepialny

Badaniom tym nie podlegaj sztuki przesyki, dla ktrych przy ocenie, o ktrej mowa w 6.4.11.7 do 6.4.11.12, przyjto tak wielko przecieku wody do lub z wntrza sztuki przesyki, ktra prowadzi do najwikszej reaktywnoci. Przed poddaniem prbki niej opisanemu badaniu na wodoszczelno, naley podda j badaniom okrelonym w 6.4.17.2 b), badaniu okrelonemu w 6.4.17.2 a) lub c) zgodnie z wymaganiem podanym w 6.4.11.12, a take badaniu okrelonemu w 6.4.17.3. Prbka powinna by zanurzona w wodzie na gboko nie mniejsz ni 0,9 m w czasie nie krtszym ni 8 godzin, w pooeniu, przy ktrym przewiduje si najwikszy przeciek.
Badania sztuk przesyki Typu C

6.4.19.2

6.4.19.3 6.4.20 6.4.20.1

Prbki powinny by poddane kademu z nastpujcych bada wymienionych w podanej kolejnoci: a) badania okrelone pod 6.4.17.2 a), 6.4.17.2 c), 6.4.20.2 i 6.4.20.3; oraz b) badanie okrelone pod 6.4.20.4.

Do kadego z bada wymienionych pod a) i b) dopuszczone jest stosowanie odrbnych prbek.

6.4.20.2

Badanie na przebicie/rozdarcie: prbki powinny wykazywa objawy uszkodzenia prbnikiem wykonanym z mikkiej stali. Ustawienie prbnika w stosunku do powierzchni prbki powinno by takie, aby spowodowa maksymalne jej uszkodzenie w wyniku badania okrelonego pod 6.4.20.1a). a) prbki reprezentujce sztuki przesyki o masie poniej 250 kg powinny by umieszczane na pycie zderzeniowej i poddane badaniu na swobodny spadek prbnika o masie 250 kg z wysokoci 3 m na ustalony punkt. Dla potrzeb tego badania powinien by uyty prt cylindryczny o rednicy 20 cm z ostrzem w ksztacie citego stoka o wysokoci 300 mm i rednicy wierzchoka 25 mm, przy czym krawdzie powinny by zaokrglone promieniem co najwyej 6 mm. Pyta zderzeniowa, na ktrej umieszczana jest prbka, powinna spenia wymagania podane pod 6.4.14; b) prbki reprezentujce sztuki przesyki o masie 250 kg lub wikszej powinny by zrzucone na prbnik umieszczony podstaw na pycie zderzeniowej. Wysoko zrzutu, mierzona od punktu uderzenia do grnej powierzchni prbnika powinna wynosi 3 m. W badaniu tym prbnik powinien mie takie same waciwoci i wymiary jak wymienione pod a) powyej,

RID

6 - 76

01.01.2007 r.

za wyjtkiem, e dugo i masa prbnika powinny by takie, aby powodowa on maksymalne uszkodzenie prbki. Pyta zderzeniowa, na ktrej umieszczany jest prbnik, powinna spenia wymagania podane pod 6.4.14.
6.4.20.3

Badanie termiczne: warunki tego badania powinny by zgodne z podanymi pod 6.4.17.3, przy czym naraenie na oddziaywanie rodowiska o podwyszonej temperaturze powinno wynosi co najmniej 60 minut. Badanie na uderzenie: prbki powinny by zrzucane na pyt zderzeniow z prdkoci nie mniejsz ni 90 m/s i powinny by tak ustawione, aby wystpiy najwiksze ich uszkodzenia. Pyta zderzeniowa powinna spenia wymagania podane pod 6.4.14. przy czym powierzchnia pyty zderzeniowej moe mie dowolne ustawienie, o ile pozostaje prostopada do toru ruchu prbki.
Badanie opakowa zaprojektowanych dla heksafluorku uranu w iloci 0,1 kg lub wikszej

6.4.20.4

6.4.21 6.4.21.1

Kade wyprodukowane opakowanie oraz jego wyposaenie eksploatacyjne i konstrukcyjne, w caoci lub czciowo, powinno by poddane badaniu odbiorczemu przed eksploatacj i badaniom okresowym. Badania te powinny by wykonywane i udokumentowane w uzgodnieniu z wadz waciw. Badanie odbiorcze powinno obejmowa sprawdzenie charakterystyk projektowych, wytrzymaoci, szczelnoci, pojemnoci wodnej opakowania oraz sprawdzenie waciwego funkcjonowania wyposaenia eksploatacyjnego. Badania okresowe powinny obejmowa sprawdzenie wizualne, sprawdzenie wytrzymaoci, szczelnoci i waciwego funkcjonowania wyposaenia eksploatacyjnego. Odstp midzy badaniami okresowymi nie moe by wikszy ni pi lat. Opakowania, ktre nie byy badane w okresie piciu lat, powinny by poddane sprawdzeniu przed przewozem, zgodnie z programem zatwierdzonym przez wadz waciw. Nie mog by napenione przed zrealizowaniem penego programu badania okresowego. Sprawdzenie charakterystyk projektowych powinno wykaza zgodno ze specyfikacj typu wzoru i programem produkcji. Odbiorcze badanie wytrzymaoci opakowa zaprojektowanych dla heksafluorku uranu w iloci 0,1 kg lub wikszej, powinno by wykonane jako badanie hydrauliczne przy cinieniu wewntrznym przynajmniej 1,38 MPa (13,8 bar) lecz, gdy cinienie prbne jest mniejsze ni 2,76 MPa (27,6 bar), wzr opakowania wymaga wielostronnego zatwierdzenia. W przypadku okresowych kontroli opakowa wymagajcych wielostronnego zatwierdzenia, moe by stosowane jakiekolwiek inne rwnowane badanie nieniszczce. Badanie szczelnoci powinno by wykonane metod pozwalajc okreli wyciek z zestawu zapewniajcego szczelno z dokadnoci do 0,1 Pa1/s (10-6 bar1/s). Pojemno wodna opakowania powinna by okrelona z dokadnoci do 0,25 % przy zalecanej temperaturze 15C. Pojemno powinna by podana na tabliczce opisanej w 6.4.21.8. Kade opakowanie powinno by zaopatrzone w nie korodujc tabliczk, przymocowan trwale w miejscu atwo dostpnym. Sposb zamocowania tabliczki nie moe zmniejsza wytrzymaoci opakowania. Na tabliczce, na ktrej napisy powinny by naniesione przez wytoczenie lub w inny rwnowany sposb, powinny by podane co najmniej nastpujce dane: - numer zatwierdzenia; fabryczny numer seryjny; maksymalne cinienie robocze (nadcinienie); cinienie prbne (nadcinienie); zawarto: heksafluorek uranu; pojemno w litrach; maksymalna dopuszczalna masa napenienia heksafluorkiem uranu; masa tary; data (miesic, rok) badania odbiorczego i ostatniego badania okresowego; piecz eksperta, ktry przeprowadzi badanie.

6.4.21.2

6.4.21.3

6.4.21.4 6.4.21.5

6.4.21.6 6.4.21.7 6.4.21.8

RID
6.4.22 6.4.22.1

6 - 77
Zatwierdzanie wzorw sztuk przesyki i materiaw

01.01.2007 r.

Dla zatwierdzania wzorw sztuk przesyki zawierajcych 0,1 kg lub wicej heksafluorku uranu wymagane jest, aby: a) b) kady wzr, ktry spenia wymagania podane w 6.4.6.4, by zatwierdzony wielostronnie; kady wzr speniajcy przepisy 6.4.6.1 do 6.4.6.3, by zatwierdzony jednostronne przez wadz waciw pastwa pochodzenia wzoru, chyba, e w innym miejscu przepisw RID wymagane jest zatwierdzenie wielostronne.

6.4.22.2

Kady wzr sztuki przesyki Typu B(U) i Typu C wymaga jednostronnego zatwierdzenia, z wyjtkiem: a) b) wzoru sztuki przesyki dla materiaw rozszczepialnych, dla ktrego stosuje si wymagania 6.4.22.4 i 6.4.23.7 oraz 5.1.5.3.1, i ktry wymaga wielostronnego zatwierdzenia; i wzoru sztuki przesyki Typu B(U) dla materiaw promieniotwrczych sabo rozpraszalnych, ktry wymaga wielostronnego zatwierdzenia.

6.4.22.3

Kady wzr sztuki przesyki Typu B(M), w tym rwnie wzr sztuki przesyki dla materiaw rozszczepialnych, dla ktrego stosuje si rwnie wymagania 6.4.22.4, 6.4.23.7 i 5.1.5.3.1, a take wzr sztuki przesyki dla materiaw promieniotwrczych sabo rozpraszalnych, wymaga wielostronnego zatwierdzenia. Kady wzr sztuki przesyki dla materiaw rozszczepialnych, ktry nie jest wyczony, zgodnie z 6.4.11.2, z wymaga stosowanych szczeglnie dla sztuk przesyki zawierajcych materiay rozszczepialne, wymaga wielostronnego zatwierdzenia. Wzr materiau promieniotwrczego w postaci specjalnej wymaga jednostronnego zatwierdzenia. Wzr materiau promieniotwrczego sabo rozpraszalnego wymaga wielostronnego zatwierdzenia (patrz rwnie 6.4.23.8). Kady wzr pochodzcy z Pastwa czonkowskiego COTIF, wymagajcy jednostronnego zatwierdzenia, powinien by zatwierdzony przez wadz waciw tego Pastwa. Jeeli pastwo, w ktrym sztuka przesyki zostaa wykonana nie jest Pastwem czonkowskim COTIF, to przewz bdzie moliwy pod warunkiem, e: (i) pastwo to przedstawi wiadectwo stwierdzajce, e sztuka przesyki odpowiada warunkom technicznym przepisw RID i wiadectwo to jest potwierdzone przez wadz waciw pierwszego Pastwa czonkowskiego COTIF, do ktrego dociera przesyka; (ii) w razie braku wiadectwa i braku zatwierdzenia wzoru sztuki przesyki przez Pastwo czonkowskie COTIF wzr sztuki przesyki zostanie zatwierdzony przez wadz waciw pierwszego Pastwa czonkowskiego COTIF, do ktrego przesyka dociera.

6.4.22.4

6.4.22.5

6.4.22.6

6.4.22.7 6.4.23 6.4.23.1 6.4.23.2

Odnonie wzorw zatwierdzonych zgodnie z warunkami przejciowymi, patrz 1.6.6.

Wnioski i zatwierdzanie przewozu materiaw promieniotwrczych

(zarezerwowany) Wniosek o zatwierdzenie przewozu powinien zawiera: a) b) c) okres czasu przewozu, na jaki zatwierdzenie ma by wydane; rzeczywist zawarto promieniotwrcz, przewidywane rodzaje transportu, typ wagonu, przewidywan lub proponowan drog przewozu; dokadny opis jak bd realizowane rodki ostronoci oraz kontrole administracyjne i eksploatacyjne, o ktrych mowa w wiadectwie zatwierdzenia wzoru sztuki przesyki, wydanym zgodnie z 5.1.5.3.1.

6.4.23.3

Wniosek o zatwierdzenie przewozw w warunkach specjalnych powinien zawiera wszystkie niezbdne informacje, aby wadza waciwa moga upewni si, e oglny poziom bezpieczestwa przewozu jest co najmniej rwnowany temu, jaki byby zapewniony przy spenieniu wszystkich obowizujcych wymaga przepisw RID.

RID

6 - 78

01.01.2007 r.

We wniosku powinny by rwnie wymienione: a) odstpstwa od stosowanych wymaga i powody dla ktrych przewz nie moe by w peni zgodny z wymaganiami przepisw RID; i b) specjalne rodki ostronoci, lub specjalne kontrole administracyjne lub eksploatacyjne, ktre powinny by zastosowane w czasie przewozu dla zrekompensowania odstpstw od wymaga przepisw RID;

6.4.23.4

Wniosek o zatwierdzenie wzoru sztuki przesyki Typu B(U) lub Typu C powinien zawiera: a) b) c) d) e) szczegowy opis przewidywanej zawartoci promieniotwrczej, z podaniem jej fizycznej i chemicznej postaci oraz rodzaju wysyanego promieniowania; szczegow dokumentacj wzoru wraz z penym kompletem rysunkw konstrukcyjnych, wykazem materiaw oraz metod stosowanych przy produkcji; dokumentacj z przeprowadzonych bada wraz z ich wynikami lub obliczenia, albo inne dowody potwierdzajce, e wzr spenia obowizujce wymagania; proponowane instrukcje eksploatacji i konserwacji opakowania podczas jego stosowania; jeeli sztuka przesyki jest wykonana na maksymalne normalne cinienie robocze wysze ni 100 kPa (nadcinienie) - wyszczeglnienie materiaw konstrukcyjnych, z ktrych wykonano zestaw zapewniajcy szczelno oraz wykaz prbek i bada, ktre maj by wykonane; jeeli przewidywan zawartoci promieniotwrcz jest napromieniowane paliwo jdrowe podanie i uzasadnienie wszystkich zaoe przyjtych do analizy bezpieczestwa, dotyczcych waciwoci tego paliwa i opis wszystkich pomiarw wykonywanych przed przewozem, wymaganych zgodnie z 6.4.11.4 b); wszystkie specjalne warunki rozmieszczenia sztuk przesyki, niezbdne do zapewnienia bezpiecznego odprowadzenia ciepa ze sztuki przesyki, biorc pod uwag rne rodzaje transportu, ktre bd stosowane oraz rodzaj wagonu lub kontenera; szkic o wymiarach nie wikszych ni 210 mm x 300 mm nadajcy si do reprodukcji, ilustrujcy budow sztuki przesyki; i stosowany program zapewnienia jakoci, wymagany zgodnie z 1.7.3.

f)

g)

h) i)
6.4.23.5

Wniosek o zatwierdzenie wzoru sztuki przesyki Typu B(M), oprcz oglnych informacji wymaganych dla zatwierdzenia wzoru sztuk przesyki Typu B(U), podanych w 6.4.23.4, powinien zawiera: a) wykaz wymaga okrelonych w 6.4.7.5, 6.4.8.5, 6.4.8.6 i 6.4.8.9 do 6.4.8.15, ktrych nie spenia sztuka przesyki; b) proponowane dodatkowe kontrole eksploatacyjne, ktre maj by stosowane w czasie przewozu, chocia nie okrelone w przepisach RID, lecz niezbdne dla zapewnienia bezpieczestwa sztuki przesyki lub dla kompensacji brakw wymienionych powyej pod a); c) przedstawienie ewentualnych ogranicze w zakresie rodzaju transportu, specjalnego zaadunku, przewozu, rozadunku lub manipulowania; i d) minimalne i maksymalne warunki otoczenia (temperatura, nasonecznienie), ktre mog wystpi w czasie przewozu i ktre zostay uwzgldnione w projekcie wzoru.

6.4.23.6

Wniosek o zatwierdzenie wzorw sztuk przesyki zawierajcych 0,1 kg lub wicej heksafluorku uranu powinien zawiera wszystkie informacje konieczne, aby wadza waciwa bya przekonana, e wzr spenia wymagania podane w 6.4.6.1, a take stosowany programu zapewnienia jakoci, wymagany zgodnie z 1.7.3. Wniosek o zatwierdzenie wzoru sztuki przesyki dla materiaw rozszczepialnych powinien zawiera wszystkie informacje konieczne, aby wadza waciwa bya przekonana, e wzr spenia wymagania podane w 6.4.11.1, a take zawiera opis stosowanego programu zapewnienia jakoci, wymaganego zgodnie z 1.7.3. Wniosek o zatwierdzenie wzoru materiau promieniotwrczego w postaci specjalnej i wzoru materiau promieniotwrczego sabo rozpraszalnego powinien zawiera: a) b) szczegowy opis materiau promieniotwrczego lub, jeeli jest to kapsua jej zawartoci; szczegln uwag naley zwrci na stan fizyczny i posta chemiczn materiau; szczegowy opis wzoru kapsuy, ktra bdzie uywana;

6.4.23.7

6.4.23.8

RID c)

6 - 79

01.01.2007 r.

dokumentacj z przeprowadzonych bada wraz z ich wynikami lub obliczenia wykazujce, e materia promieniotwrczy spenia normy wytrzymaociowe, lub inne dowody wykazujce, e materia promieniotwrczy w specjalnej postaci lub materia promieniotwrczy sabo rozpraszalny speniaj odpowiednie wymagania przepisw RID; opis stosowanego programu zapewnienia jakoci, wymaganego zgodnie z 1.7.3. i proponowane dziaania przed przewozem, ktre dotycz przesyki z materiaem promieniotwrczym w postaci specjalnej lub materiaem promieniotwrczym sabo rozpraszalnym.

d) e)

6.4.23.9

Kade wiadectwo zatwierdzenia wydane przez wadz waciw powinno posiada znak rozpoznawczy. Znak ten powinien odpowiada nastpujcemu wzorowi: Symbol pastwa / numer / kod typu a) b) symbol pastwa znak wyrniajcy pojazdy w ruchu midzynarodowym, odpowiadajcy pastwu, ktry wydao wiadectwo 1). numer nadany przez wadz waciw; powinien by on jedynym dla okrelonego wzoru lub przewozu. Znak rozpoznawczy zatwierdzenia przewozu powinien wyranie nawizywa do znaku zatwierdzenia wzoru. dla wydanych wiadectw zatwierdzenia powinny by stosowane nastpujce kody w kolejnoci wymienionej niej: AF B(U) B(M) C IF S LD T X wzr sztuki przesyki typu A dla materiaw rozszczepialnych wzr sztuki przesyki typu B(U); [B(U)F w przypadku sztuki przesyki dla materiaw rozszczepialnych] wzr sztuki przesyki typu B(M); [B(M)F w przypadku sztuki przesyki dla materiaw rozszczepialnych] wzr sztuki przesyki Typu C (CF w przypadku sztuki przesyki dla materiaw rozszczepialnych) wzr przemysowej sztuki przesyki dla materiaw rozszczepialnych materia promieniotwrczy w postaci specjalnej materia promieniotwrczy sabo rozpraszalny przewz przesyki. przewz w warunkach specjalnych

c)

W przypadku sztuk przesyki dla nierozszczepialnego lub dla rozszczepialnego wyczonego heksafluorku uranu, jeeli nie stosuje si adnego z powyszych kodw, to powinien by stosowany nastpujcy kod: H(U) H(M) d) zatwierdzenie jednostronne zatwierdzenie wielostronne;

w wiadectwach zatwierdzenia wzoru sztuki przesyki i wzoru materiau promieniotwrczego w postaci specjalnej, innych ni wiadectwa wydane na podstawie warunkw przejciowych dla opakowa zgodnie z 1.6.5.2 do 1.6.5.4 i w wiadectwach zatwierdzenia wzoru materiau promieniotwrczego sabo rozpraszalnego, do kodu typu powinien by dodany symbol -96.

1)

Znak wyrniajcy pojazdy w ruchu midzynarodowym, wprowadzony przez Konwencj Wiedesk o Ruchu Drogowym (Wiede 1968)

RID
6.4.23.10

6 - 80 Typy kodw powinny by uywane w nastpujcy sposb : a)

01.01.2007 r.

kade wiadectwo i kada sztuka przesyki powinny by zaopatrzone w znak rozpoznawczy skadajcy si z oznacze okrelonych wyej w 6.4.23.9, z wyjtkiem sztuk przesyki, gdzie po drugiej kresce skonej powinien wystpowa odpowiedni kod typu wzoru i symbol -96, jeeli ma to zastosowanie. Oznacza to, e litery T lub X nie powinny wystpowa w znaku rozpoznawczym na sztuce przesyki. Jeeli wiadectwa zatwierdzenia wzoru i zatwierdzenia przewozu s poczone w jeden dokument, to nie naley powtarza kodw typu, np. : A/132/B(M)F-96: wzr sztuki przesyki typu B(M), zatwierdzony dla materiau rozszczepialnego, wymagajcy wielostronnego zatwierdzenia, ktremu wadza waciwa Austrii nadaa numer wzoru 132 (powinien by on naniesiony zarwno na sztuk przesyki, jak i w wiadectwie zatwierdzenia wzoru sztuki przesyki);

A/132/B(M)F-96T: zatwierdzenie przewozu wydane na sztuk przesyki ktra ma podany wyej znak rozpoznawczy (kod powinien by umieszczony jedynie w wiadectwie); A/137/X: zatwierdzenie przewozu w warunkach specjalnych, wydane przez wadz waciw Austrii, ktremu nadano numer 137 (kod powinien by on umieszczony jedynie w wiadectwie); wzr przemysowej sztuki przesyki dla materiau rozszczepialnego, zatwierdzony przez wadz waciw Austrii, ktremu nadano numer 139 (kod powinien by naniesiony zarwno na sztuce przesyki, jak i w wiadectwie zatwierdzenia wzoru sztuki przesyki); wzr sztuki przesyki dla rozszczepialnego, wyczonego heksafluorku uranu, zatwierdzony przez wadz waciw Austrii, ktremu nadano numer 145 (kod powinien by naniesiony zarwno na sztuce przesyki jak i w wiadectwie zatwierdzenia wzoru sztuki przesyki);

A/139/IF-96:

A/145/H(U)-96:

b)

Jeeli zatwierdzenia wielostronnego dokonuje si poprzez uznanie, zgodnie z 6.4.23.16, to powinno stosowa si jedynie znak rozpoznawczy nadany przez pastwo pochodzenia wzoru lub pastwo przewozu przesyki. Jeeli przy zatwierdzeniu wielostronnym kolejne pastwa wydaj wiadectwa, to kade wiadectwo powinno by zaopatrzone we wasny znak rozpoznawczy, a sztuka przesyki, ktrej wzr zosta w taki sposb zatwierdzony, powinna by zaopatrzona we wszystkie odpowiednie znaki rozpoznawcze, np. : A/132/B(M)F-96 CH/28/B(M)F-96 Jest to znak rozpoznawczy sztuki przesyki, ktra bya najpierw zatwierdzona przez Austri, a nastpnie zatwierdzona odrbnym wiadectwem przez Szwajcari. Inne znaki rozpoznawcze na sztuce przesyki powinny by podane w podobny sposb.

c)

weryfikacja wiadectwa powinna by podana w nawiasie po numerze rozpoznawczym wiadectwa. Np. A/132/B(M)F-96 (Rev.2) oznacza weryfikacj numer 2 wiadectwa zatwierdzenia wzoru sztuki przesyki wydanego przez Austri, a A/132/B(M)F-96 (Rev.0) oznacza pierwsze wydanie wiadectwa zatwierdzenia wzoru sztuki przesyki wydanego przez Austri. Przy pierwszym wydaniu wiadectwa, oznaczenie w nawiasie traktuje si jako fakultatywne i zamiast Rev.0 mog by rwnie uyte inne sowa takie jak pierwsze wydanie. Numery weryfikacji wiadectwa mog by nadawane tylko przez to pastwo, ktre wydao pierwotne wiadectwo zatwierdzenia. inne symbole (wymagane na podstawie przepisw krajowych) mog by umieszczone w nawiasie po numerze, np. A/132/B(M)F-96 (SP503). nie jest konieczna zmiana znaku rozpoznawczego na opakowaniu przy kadej weryfikacji wiadectwa wzoru. Zmiany takie powinny by naniesione jedynie w takich przypadkach, gdy w wyniku weryfikacji wiadectwa wzoru sztuki przesyki nastpuje zmiana literowych kodw typu wzoru sztuki przesyki, wystpujcych po drugiej poprzecznej kresce.

d) e)

RID
6.4.23.11

6 - 81

01.01.2007 r.

Kade wiadectwo zatwierdzenia materiau promieniotwrczego w postaci specjalnej lub materiau promieniotwrczego sabo rozpraszalnego, wydane przez wadz waciw, powinno zawiera nastpujce dane: a) b) c) d) rodzaj wiadectwa; znak rozpoznawczy wadzy waciwej; data wydania i data wanoci; wykaz stosowanych krajowych i midzynarodowych przepisw, uwzgldniajc wydane przez MAEA Przepisy bezpiecznego przewozu materiaw promieniotwrczych, na podstawie ktrych zatwierdza si materia promieniotwrczy w postaci specjalnej lub materia promieniotwrczy sabo rozpraszalny; znak rozpoznawczy materiau promieniotwrczego w postaci specjalnej lub materiau promieniotwrczego sabo rozpraszalnego; opis materiau promieniotwrczego w postaci specjalnej lub materiau promieniotwrczego sabo rozpraszalnego; specyfikacj wzoru materiau promieniotwrczego w postaci specjalnej lub materiau promieniotwrczego sabo rozpraszalnego, w ktrej moe by odesanie do rysunkw; specyfikacj zawartoci promieniotwrczych, z uwzgldnieniem danych o aktywnoci, w ktrej moe by rwnie podany opis fizycznej i chemicznej postaci zawartoci; opis stosowanego programu zapewnienia jakoci, wymaganego zgodnie z 1.7.3; powoanie si na informacje dostarczone przez wnioskodawc dotyczce specjalnych dziaa, ktre maj by podjte przed przewozem; nazw wnioskodawcy, jeeli wadza waciwa uzna za stosowne; podpis i stanowisko osoby wydajcej wiadectwo.

e) f) g) h) i) j) k) l)
6.4.23.12

Kade wiadectwo wydane przez wadz waciw na przewz w warunkach specjalnych powinno zawiera nastpujce informacje: a) b) c) d) e) f) typ wiadectwa; znak rozpoznawczy wadzy waciwej; data wydania i okres wanoci; rodzaj lub rodzaje przewozu; ograniczenia odnonie sposobu przewozu, rodzaju wagonu, kontenera i niezbdne instrukcje przewozu; wykaz stosowanych krajowych i midzynarodowych przepisw, uwzgldniajc wydane przez MAEA Przepisy bezpiecznego przewozu materiaw promieniotwrczych, na podstawie ktrych zatwierdza si przewz w warunkach specjalnych; nastpujce stwierdzenie: Niniejsze wiadectwo nie zwalnia nadawcy od spenienia wymaga rzdu kadego pastwa, na ktrego terytorium lub przez terytorium ktrego bdzie przewoona sztuka przesyki; h) powoanie si na wiadectwa dla alternatywnych zawartoci promieniotwrczych, na inne uznania wydane przez wadz waciw lub na dodatkowe dane techniczne lub informacje, jeeli wadza waciwa uzna to za stosowne; opis opakowania z powoaniem si na rysunki lub specyfikacj wzoru. Jeeli wadza waciwa uzna za stosowne powinien by doczony rysunek nadajcy si do reprodukcji, o wymiarach nie wikszych ni 210 mm x 300 mm przedstawiajcy budow sztuki przesyki wraz z krtkim opisem opakowania, zawierajcym wyszczeglnienie materiaw uytych do produkcji, mas brutto, oglne wymiary zewntrzne i wygld zewntrzny; specyfikacja zatwierdzonej zawartoci promieniotwrczej z uwzgldnieniem ogranicze odnonie zawartoci promieniotwrczej, ktre w sposb oczywisty nie wynikaj z charakteru opakowania. W specyfikacji powinna by podana posta fizyczna i chemiczna zawartoci, aktywno (uwzgldniajc rne rodzaje izotopw, jeeli potrzeba), ilo w gramach (dla materiaw rozszczepialnych) i jeeli ma to zastosowanie stwierdzenie, czy jest to materia w postaci specjalnej lub materia promieniotwrczy sabo rozpraszalny; oprcz tego, dla sztuk przesyki zawierajcych materia rozszczepialny: (i) (ii) szczegowy opis zatwierdzonej zawartoci promieniotwrczej; maksymaln warto wskanika bezpieczestwa krytycznociowego;

g)

i)

j)

k)

RID (iii) (iv)

6 - 82

01.01.2007 r.

powoanie si na dokumenty, ktre potwierdzaj bezpieczestwo krytycznociowe zawartoci; inne specjalne wasnoci na podstawie ktrych, przy ocenie krytycznoci przyjmowano, e w okrelonych pustych przestrzeniach nie bdzie znajdowaa si woda; dopuszczon [na podstawie 6.4.11.4 b)] zmian mnoenia neutronw, przyjt przy ocenie krytycznoci, jako wynik rzeczywistej historii napromieniowania; zakres temperatury otoczenia, dla ktrej zatwierdzono przewz w warunkach specjalnych;

(v) (vi) l)

szczegowy wykaz dodatkowych kontroli eksploatacyjnych wymaganych przy przygotowaniu, zaadunku, przewozie, rozadunku i manipulacji przesyk, uwzgldniajc specjalne warunki odnonie zaadunku przesyki zwizane z bezpiecznym odprowadzaniem ciepa; uzasadnienie dla przewozu w warunkach specjalnych, jeeli wadza waciwa uzna za stosowne; opis rodkw kompensujcych, ktre powinny by zastosowane, w zwizku z przewozem w warunkach specjalnych; powoanie si na dostarczone przez wnioskodawc informacje dotyczce stosowanego opakowania lub specjalne dziaania, ktre naley przedsiwzi przed rozpoczciem przewozu; okrelenie warunkw otoczenia przyjtych dla wzoru, jeeli nie s one zgodne z warunkami okrelonymi w 6.4.8.5, 6.4.8.6 i 6.4.8.15, o ile ma to zastosowanie; dziaania awaryjne uznane za konieczne przez wadz waciw; opis stosowanego programu zapewnienia jakoci, wymaganego zgodnie z 1.7.3; nazw wnioskodawcy i przewonika, jeeli wadza waciwa uzna za stosowne; podpis i stanowisko osoby wydajcej wiadectwo.

m) n) o)

p) q) r) s) t)
6.4.23.13

Kade wiadectwo zatwierdzenia przewozu wydane przez wadz waciw powinno zawiera nastpujce informacje: a) b) c) d) typ wiadectwa; znak rozpoznawczy wadzy waciwej; data wydania i okres wanoci; wykaz stosowanych krajowych i midzynarodowych przepisw, uwzgldniajc wydane przez MAEA Przepisy bezpiecznego przewozu materiaw promieniotwrczych, na podstawie ktrych zatwierdza si przewz; ograniczenia odnonie rodzaju przewozu, rodzaju wagonu, kontenera i inne niezbdne instrukcje przewozu; nastpujce stwierdzenie: Niniejsze wiadectwo nie zwalnia nadawcy od spenienia wymagania rzdu kadego pastwa na ktrego terytorium lub przez terytorium ktrego bdzie przewoona przesyka; g) szczegowy wykaz dodatkowych kontroli eksploatacyjnych wymaganych przy przygotowaniu, zaadunku, przewozie, rozmieszczeniu, rozadunku i manipulacji przesyk, uwzgldniajc warunki specjalne zaadunku przesyki ze wzgldu na bezpieczne odprowadzanie ciepa; powoanie si na dostarczon przez wnioskodawc informacj dotyczc dziaa specjalnych, ktre naley przedsiwzi przed przewozem; powoanie si na odpowiednie wiadectwo lub wiadectwa zatwierdzenia wzoru; specyfikacj zatwierdzonej zawartoci promieniotwrczej z uwzgldnieniem ogranicze odnonie zawartoci promieniotwrczej, ktre w sposb oczywisty nie wynikaj z charakteru opakowania. W specyfikacji powinna by podana posta fizyczna i chemiczna zawartoci, aktywno (uwzgldniajc rne rodzaje izotopw, jeeli potrzeba), ilo w gramach (dla materiaw rozszczepialnych) i jeeli ma zastosowanie - stwierdzenie, czy jest to materia w postaci specjalnej czy materia promieniotwrczy sabo rozpraszalny;

e) f)

h) i) j)

RID k) l) m) n)
6.4.23.14

6 - 83 dziaania awaryjne uznane za konieczne przez wadz waciw;

01.01.2007 r.

opis stosowanego programu zapewnienia jakoci, wymaganego zgodnie z 1.7.3; nazw wnioskodawcy, jeeli wadza waciwa uzna za stosowne; podpis i stanowisko osoby wydajcej wiadectwo.

Kade wiadectwo zatwierdzenia wzoru sztuki przesyki wydane przez wadz waciw powinno zawiera nastpujce informacje: a) b) c) d) e) typ wiadectwa; znak rozpoznawczy wadzy waciwej; data wydania i okres wanoci; ograniczenia odnonie rodzaju przewozu, jeli jest to wymagane; wykaz krajowych i midzynarodowych przepisw, uwzgldniajc wydane przez MAEA Przepisy bezpiecznego przewozu materiaw promieniotwrczych, na podstawie ktrych zatwierdza si wzr; nastpujce stwierdzenie: Niniejsze wiadectwo nie zwalnia nadawcy od spenienia wymaga rzdu pastwa na ktrego terytorium lub przez terytorium ktrego bdzie przewoona sztuka przesyki; g) powoanie si na wiadectwa dla alternatywnych zawartoci promieniotwrczych, na zatwierdzenia wydane przez inne wadze waciwe lub dodatkowe dane techniczne lub informacje, jeeli wadza waciwa uzna to za konieczne; stwierdzenie o uznaniu przewozu, jeeli zatwierdzenie przewozu jest wymagane zgodnie z 5.1.5.2.2, gdy jest to konieczne; znak rozpoznawczy sztuki przesyki; opis opakowania z powoaniem si na rysunki lub specyfikacj wzoru. Jeeli wadza waciwa uzna za stosowne, powinien by doczony rysunek nadajcy si do reprodukcji o wymiarach nie wikszych ni 210 x 300 mm, przedstawiajcy budow sztuki przesyki z krtkim opisem opakowania, zawierajcym wyszczeglnienie materiaw uytych do produkcji, mas brutto, oglne wymiary zewntrzne i wygld zewntrzny; specyfikacj wzoru z powoaniem si na rysunki; specyfikacj zatwierdzonej zawartoci promieniotwrczej z uwzgldnieniem ogranicze odnonie zawartoci promieniotwrczej, ktre w sposb oczywisty nie wynikaj z charakteru opakowania. W specyfikacji powinna by podana posta fizyczna i chemiczna zawartoci, aktywno (uwzgldniajc rne rodzaje izotopw, jeeli potrzeba), ilo w gramach (dla materiaw rozszczepialnych) i jeeli ma to zastosowanie - stwierdzenie, czy jest to materia w postaci specjalnej czy materia promieniotwrczy sabo rozpraszalny; opis zestawu zapewniajcego szczelno; oprcz tego, dla sztuk przesyki zawierajcych materia rozszczepialny: (i) (ii) (iii) (iv) (v) szczegowy opis zatwierdzonej zawartoci promieniotwrczej; opis systemu zamknicia; maksymaln warto wskanika bezpieczestwa krytycznociowego; powoanie si na dokumenty, ktre potwierdzaj bezpieczestwo krytycznociowe zawartoci; inne specjalne wasnoci na podstawie ktrych przy ocenie krytycznoci przyjmowano, e w okrelonych pustych przestrzeniach nie bdzie znajdowaa si woda; dopuszczon [na podstawie podrozdziau 6.4.11.4 b)] zmian mnoenia neutronw, przyjt przy ocenie krytycznoci, jako wynik rzeczywistej historii napromieniowania; zakres temperatury otoczenia, dla ktrej zatwierdzono wzr sztuki przesyki;

f)

h) i) j)

k) l)

m) n)

(vi)

(vii) o)

dla sztuk przesyki typu B(M), wyszczeglnienie tych wymaga podanych w 6.4.7.5, 6.4.8.5, 6.4.8.6 i 6.4.8.9 do 6.4.8.15, ktrych sztuka przesyki nie spenia

RID

6 - 84

01.01.2007 r.

i podanie dodatkowych informacji, ktre mog by uyteczne dla innych wadz waciwych; p) dla sztuk przesyki zawierajcych wicej ni 0,1 kg heksafluorku uranu, ewentualne dane o majcych zastosowanie przepisach 6.4.6.4 i wszystkich wynikajcych std informacjach, ktre mog by przydatne dla innych wadz waciwych; szczegowy wykaz dodatkowych kontroli eksploatacyjnych wymaganych przy przygotowaniu, zaadunku, przewozie, rozadunku i manipulacji przesyk, uwzgldniajc warunki specjalne odnonie zaadunku, zwizane z bezpiecznym odprowadzaniem ciepa; powoanie si na dostarczone przez wnioskodawc informacje dotyczce stosowania opakowania lub dziaa specjalnych, ktre naley przedsiwzi przed rozpoczciem przewozu; okrelenie warunkw otoczenia przyjtych dla wzoru, jeeli nie s one zgodne z warunkami okrelonymi w 6.4.8.5, 6.4.8.6 i 6.4.8.15, o ile ma to zastosowanie; opis stosowanego programu zapewnienia jakoci, wymaganego zgodnie z 1.7.3; dziaania awaryjne uznane za konieczne przez wadz waciw; nazwa wnioskodawcy, jeeli wadza waciwa uzna za stosowne; podpis i stanowisko osoby wydajcej wiadectwo.

q)

r)

s) t) u) v) w)
6.4.23.15 6.4.23.16

Wadza waciwa powinna by poinformowana o numerze seryjnym kadego opakowania wykonanego zgodnie z zatwierdzonym przez ni wzorem. Wielostronne zatwierdzenie moe by dokonywane przez uznanie pierwotnego wiadectwa wydanego przez wadz waciw pastwa pochodzenia wzoru lub pastwa przewozu. Uznanie takie przez wadz waciw pastwa tranzytowego lub docelowego, moe by dokonane w formie aprobaty na oryginalnym wiadectwie lub na odrbnym dokumencie, zaczniku, dodatku, itp.

RID

6 - 85

01.01.2007 r.

Dzia 6.5 Wymagania dotyczce budowy oraz bada DPPL

6.5.1 6.5.1.1 6.5.1.1.1 Przepisy oglne Zakres

Wymagania niniejszego dziau dotycz DPPL, ktrych zastosowanie do okrelonych materiaw niebezpiecznych jest dopuszczalne zgodnie z instrukcjami pakowania wskazanymi w dziale 3.2 tabela A kolumna 8. Cysterny przenone i kontenery-cysterny odpowiadajce wymaganiom dziau 6.7 lub odpowiednio dziau 6.8, nie s uwaane za DPPL. DPPL odpowiadajce warunkom niniejszego dziau, nie s uwaane za kontenery w rozumieniu przepisw RID. Jako nazw duych pojemnikw do przewozu luzem stosuje si w tekcie wycznie oznaczenie skrtowe DPPL. Wyjtkowo, DPPL i ich wyposaenie obsugowe nie odpowiadajce dokadnie wymaganiom niniejszych przepisw lecz majce dopuszczalne rozwizania alternatywne, mog by brane pod uwag przez wadz waciw w celu ich zatwierdzenia. Oprcz tego mog by brane pod uwag przez wadz waciw rozwizania alternatywne, ktre uwzgldniajc postp naukowotechniczny przedstawiaj w praktyce bezpieczestwo co najmniej rwnowane z uwagi na zgodno z waciwociami przewoonych materiaw oraz przedstawiaj rwnorzdn lub wysz odporno na uderzenia, obcienia i ogie. Konstrukcja, wyposaenie, badanie, znakowanie i dziaanie DPPL powinny by poddane akceptacji wadzy waciwej pastwa, w ktrym DPPL jest dopuszczony. Producenci i dystrybutorzy DPPL powinni dostarcza informacj dotyczc stosowanych procedur oraz opisw typw i wymiarw zamkni (wcznie z wymaganymi uszczelkami) oraz innych elementw skadowych, konieczn do zapewnienia, e DPPL przygotowany jak do przewozu, jest w stanie speni odpowiednie badania jakociowe opisane w niniejszym dziale. (zarezerwowany) (zarezerwowany)
System kodowania DPPL

6.5.1.1.2

6.5.1.1.3 6.5.1.1.4

6.5.1.2 6.5.1.3 6.5.1.4 6.5.1.4.1

Kod powinien skada si z dwch cyfr arabskich podanych w tabeli pod liter a); nastpujcych po nich wielkich liter odpowiednio do zastosowanych materiaw, podanych pod liter b); oraz, w okrelonych przypadkach, nastpujcej po nich cyfry arabskiej wskazujcej typ konstrukcyjny DPPL. a) Materiay stae, napenianie i oprnianie: grawitacyjne pod cinieniem wyszym od 10 kPa (0,1 bar) Sztywne 11 21 Elastyczne 13 b) Materiay A. Stal (wszystkie rodzaje i obrbki powierzchniowe) B. Aluminium C. Drewno naturalne D. Sklejka F Materia drewnopochodny G Tektura H. Tworzywo sztuczne L. Tkanina wkiennicza M. Papier wielowarstwowy N. Metal (inny ni stal lub aluminium) Rodzaj Materiay cieke 31

6.5.1.4.2

Dla DPPL zoonych stosuje si na drugim miejscu kodu dwie wielkie litery aciskie. Pierwsza litera oznacza materia naczynia wewntrznego DPPL, a druga materia opakowania zewntrznego DPPL.

RID
6.5.1.4.3

6 - 86 Poniszym typom przyporzdkowano nastpujce kody DPPL: Odmiany Kod 11A 21A 31A 11B 21B 31B 11N 21N 31N

01.01.2007 r.

Materia
Metal A. Stal

Przepis 6.5.5.1

do materiaw staych, napenianie lub oprnianie grawitacyjne; do materiaw staych, napenianie lub oprnianie pod cinieniem; do materiaw ciekych; B. Aluminium do materiaw staych, napenianie lub oprnianie grawitacyjne; do materiaw staych, napenianie lub oprnianie pod cinieniem; do materiaw ciekych; N. Inne ni stal lub do materiaw staych, napenianie lub oprnianie grawitacyjne; aluminium do materiaw staych, napenianie lub oprnianie pod cinieniem; do materiaw ciekych; Elastyczne H. Tworzywo tkanina z tworzywa sztucznego bez powoki lub wykadziny sztuczne wewntrznej; tkanina z tworzywa sztucznego z powok; tkanina z tworzywa sztucznego z wykadzin wewntrzn; tkanina z tworzywa sztucznego powlekana i z wykadzin wewntrzn; folia z tworzywa sztucznego; L. Tkanina bez powoki lub wykadziny wewntrznej; wkiennicza powlekana; z wykadzin wewntrzn; powlekana i z wykadzin wewntrzn; M. Papier wielowarstwowy; wielowarstwowy, wodoodporny; H. Ze sztywnego do materiaw staych z wyposaeniem konstrukcyjnym, napenianie lub oprnianie grawitacyjne; tworzywa do materiaw staych wolnostojce, napenianie lub oprnianie sztucznego grawitacyjne; do materiaw staych z wyposaeniem konstrukcyjnym, napenianie lub oprnianie pod cinieniem; do materiaw staych wolnostojce, napenianie lub oprnianie pod cinieniem; do materiaw ciekych, z wyposaeniem konstrukcyjnym; do materiaw ciekych, wolnostojce; HZ. Zoony z do materiaw staych z naczyniem wewntrznym ze sztywnego tworzywa sztucznego, napenianie lub oprnianie grawitacyjne; naczyniem wewntrzny do materiaw staych z naczyniem wewntrznym z elastycznego m z tworzywa tworzywa sztucznego, napenianie lub oprnianie grawitacyjne; sztucznego *) do materiaw staych z naczyniem wewntrznym ze sztywnego tworzywa sztucznego, napenianie lub oprnianie pod cinieniem; do materiaw staych z naczyniem wewntrznym z elastycznego tworzywa sztucznego, napenianie lub oprnianie pod cinieniem; do materiaw ciekych z naczyniem wewntrznym ze sztywnego tworzywa sztucznego; do materiaw ciekych z naczyniem wewntrznym z elastycznego tworzywa sztucznego; G. Tektura do materiaw staych, napenianie lub oprnianie grawitacyjne; Drewniane C. Drewno do materiaw staych z wykadzin wewntrzn, napenianie lub naturalne oprnianie grawitacyjne; D. Sklejka do materiaw staych z wykadzin wewntrzn, napenianie lub oprnianie grawitacyjne; F. Materia do materiaw staych z wykadzin wewntrzn, napenianie lub drewnopochodny oprnianie grawitacyjne;
*)

13H1 13H2 13H3 13H4 13H5 13L1 13L2 13L3 13L4 13M1 13M2 11H1 11H2 21H1 21H2 31H1 31H2 11HZ1 11HZ2 21HZ1 21HZ2 31HZ1 31HZ2 11G 11C 11D 11F

6.5.5.2

6.5.5.3

6.5.5.4

6.5.5.5 6.5.5.6

Kod ten powinien by uzupeniony przez zastpienie litery Z inn wielk liter zgodnie z 6.5.1.4.1 b), w celu podania rodzaju materiau uytego do wykonania osony zewntrznej. W kodzie DPPL moe wystpowa litera W. Oznacza ona, e dany DPPL, chocia jest tego samego typu jak wynikajcy z kodu, to zosta wyprodukowany z odstpstwem od wymaga podanych pod 6.5.5, ale jest uwaany za rwnowany DPPL speniajcy te wymagania, zgodnie z ustaleniami podanymi pod 6.5.1.1.2.

6.5.1.4.4

RID
6.5.2 6.5.2.1 6.5.2.1.1 Oznakowanie Oznakowanie podstawowe

6 - 87

01.01.2007 r.

Kady DPPL wyprodukowany i przeznaczony do uytku zgodnie z przepisami tego dziau, powinien by zaopatrzony w trwae, dobrze czytelne i umieszczone w dobrze widocznym miejscu znaki. Oznakowanie z liter, cyfr i symboli, majcych co najmniej 12 mm wysokoci, powinno obejmowa: a) symbol opakowania ONZ: Dla DPPL metalowych, na ktrych znakowanie naniesione jest przez stemplowanie lub wytoczenie, zamiast symbolu mog by stosowane litery UN; wielkie litery wskazujce grup(-y) pakowania materiaw, dla ktrej(-ych) typ konstrukcji zosta zatwierdzony: (i) X dla materiaw grupy pakowania I, II i III (tylko dla DPPL do materiaw staych); (ii) Y dla materiaw grupy pakowania II i III; (iii) Z dla materiaw grupy pakowania III. d) miesic i rok (dwie ostatnie cyfry) produkcji; e) f) symbol pastwa dopuszczajcego, midzynarodowym1); tj. znak wyrniajcy pojazdy w ruchu

b) kod wskazujcy rodzaj DPPL, zgodnie z 6.5.1.4; c)

nazw lub znak producenta albo inny znak rozpoznawczy DPPL, okrelony przez wadz waciw;

g) obcienie uyte przy badaniu wytrzymaoci na spitrzanie w kg. Dla DPPL nie przystosowanych do spitrzania powinien by umieszczony znak 0; h) maksymaln dopuszczaln mas brutto w kg. Oznakowanie podstawowe powinno by naniesione w wyej przedstawionej kolejnoci. Znaki okrelone pod 6.5.2.2 i kady inny znak dopuszczony przez wadz waciw, powinny by tak umieszczone, aby poszczeglne czci znakowania mona byo prawidowo rozpozna. Wszystkie elementy oznakowania stosowane zgodnie z a) do h) oraz 6.5.2.2 powinny by wyranie oddzielone np. przestrzeni lub ukon kresk tak, aby byy atwe do identyfikacji
6.5.2.1.2

Przykady oznakowania dla rnych typw DPPL zgodnie z a) do h) powyej: DPPL metalowy wykonany ze stali rozadowywany grawitacyjnie, do przewozu materiaw staych grupy pakowania II i III, wyprodukowany w lutym 1999 r. dopuszczony do uytku w Holandii, wyprodukowany przez firm Mulder zgodnie z typem konstrukcji, ktremu wadza waciwa nadaa numer seryjny 007, obcienie zastosowane przy badaniu wytrzymaoci na spitrzanie w kg, najwiksza dopuszczalna masa brutto w kg. DPPL elastyczny do przewozu materiaw staych, rozadowywany 13H3/Z/0301 grawitacyjnie, wykonany z tworzywa sztucznego, z wykadzin F/Meunier wewntrzn, nie przystosowany do spitrzania. 1713/ 0/1500 DPPL ze sztywnego tworzywa sztucznego do przewozu materiaw 31H1/Y/0499 ciekych, wykonany z tworzywa sztucznego z wyposaeniem GB/9099/ konstrukcyjnym, ktre wytrzymuje obcienie przy spitrzaniu. 10800/1200 31HA1/Y/0501 DPPL zoony do przewozu materiaw ciekych z naczyniem D/Mller/1683/ wewntrznym ze sztywnego tworzywa sztucznego i stalow oson zewntrzn. 10800/1200 DPPL drewniany dla materiaw staych, z wykadzin wewntrzn, do 11C/X/0102 S/Aurigny/9876 materiaw staych grupy pakowania I, II i III. / 3000/910 11A/Y/02 99 NL/Mulder 007/ 5500/1500

1)

Znak wyrniajcy pojazdy w ruchu midzynarodowym, okrelony w Konwencji Wiedeskiej o Ruchu Drogowym (1968 r.).

RID
6.5.2.2 6.5.2.2.1 Oznakowanie dodatkowe

6 - 88

01.01.2007 r.

Kady DPPL, oprcz oznakowania zgodnie z 6.5.2.1, powinien by zaopatrzony dodatkowo w nastpujce informacje, ktre mog by umieszczone na tabliczce odpornej na korozj przytwierdzonej w sposb trway w miejscu atwo dostpnym dla kontroli:
Oznakowanie dodatkowe Metal Typ DPPL Tworzywo Zoone sztuczne Tektura Drewniane

Pojemno w litrach *) przy 20C Masa wasna w kg

*)

X X

X X X

X X X X X X

Cinienie prbne (nadcinienie) w kPa lub barach*), o ile dotyczy Najwiksze cinienie za-/rozadunku w kPa lub barach*), o ile dotyczy Materia, z ktrego wykonano korpus i jego grubo minimalna w mm Data ostatniego badania szczelnoci, jeeli jest wymagane (miesic i rok) Data ostatniej kontroli (miesic i rok) Numer seryjny producenta
*)

X X X X X

X X

X X

Naley poda jednostki miary

6.5.2.2.2 6.5.2.2.3

Dodatkowo do oznakowania wymaganego pod 6.5.2.1, DPPL elastyczne mog by zaopatrzone w piktogramy wskazujce zalecane sposoby podnoszenia. Naczynia wewntrzne DPPL zoonych z tworzywa sztucznego powinny zawiera co najmniej nastpujce informacje: a) nazw lub symbol producenta i inne wyrniki DPPL ustalone przez wadz waciw zgodnie z 6.5.2.1.1 f); oznakowanie wyrniajce pastwo upowaniajce do umieszczenia znaku, zgodnie z 6.5.2.1.1 e).

b) dat produkcji, zgodnie z 6.5.2.1.1 d); c)

6.5.2.2.4

Jeeli DPPL zoony jest zaprojektowany w taki sposb, e jego obudowa zewntrzna jest przeznaczona do demontau na okres przewozu w stanie oprnionym (np. powrt DPPL do pierwotnego nadawcy do ponownego uywania), to kada z czci przeznaczona do zdemontowania, powinna by oznaczona miesicem i rokiem produkcji oraz nazw lub symbolem producenta, a take innymi wyrnikami dla DPPL, ustalonymi przez wadz waciw (patrz 6.5.2.1.1(f)).
Zgodno z typem konstrukcji

6.5.2.3

Oznakowanie wskazuje, e DPPL odpowiada typowi, ktry przeszed z wynikiem pozytywnym badania typu konstrukcji oraz, e spenia wymagania podane w wiadectwie.
6.5.3 6.5.3.1 6.5.3.1.1 6.5.3.1.2 Wymagania konstrukcyjne Przepisy oglne

DPPL powinny by odporne lub odpowiednio zabezpieczone przed pogorszeniem ich stanu spowodowanym wpywem rodowiska. DPPL zamknite powinny by wykonane tak, aby w normalnych warunkach przewozu nie nastpowao jakiekolwiek uwalnianie zawartoci wskutek drga, zmiany temperatury, wilgotnoci lub cinienia.

RID
6.5.3.1.3

6 - 89

01.01.2007 r.

DPPL i ich zamknicia powinny by wykonane z materiaw, ktre s zgodne z ich zawartoci, lub zabezpieczone od wewntrz tak, aby materiay te: a) nie ulegay niszczcemu dziaaniu zawartoci w takim stopniu, e uycie DPPL staoby si niebezpieczne; b) nie reagoway z zawartoci lub nie powodoway jej rozkadu albo nie tworzyy z ni szkodliwych lub niebezpiecznych zwizkw.

6.5.3.1.4 6.5.3.1.5

Jeeli stosowane s uszczelnienia, to powinny by one wykonane z materiau, ktry nie ulega niszczcemu dziaaniu zawartoci DPPL. Cae wyposaenie obsugowe powinno by umieszczone i zabezpieczone tak, aby ryzyko uwalniania przewoonych materiaw w wyniku uszkodze przy czynnociach manipulacyjnych i w czasie przewozu, byo ograniczone do minimum. DPPL, ich urzdzenia dodatkowe, jak rwnie wyposaenie obsugowe i konstrukcyjne powinny by tak zaprojektowane i wykonane, aby wytrzymyway bez ubytku zawartoci cinienie wewntrzne stwarzane przez zawarto oraz byy odporne na naprenia oddziaujce przy normalnych manipulacjach transportowych i podczas przewozu. DPPL przeznaczone do spitrzania powinny by do tego dostosowane. Urzdzenia do podnoszenia lub mocowania DPPL powinny by dostatecznie wytrzymae tak, aby byy odporne na naraenia w normalnych warunkach obsugi i przewozu, bez wystpienia odksztace lub uszkodze; powinny by one tak umieszczone, aby nie powstay adne nadmierne obcienia w jakiejkolwiek czci DPPL. Jeeli DPPL skada si z korpusu wewntrz ramy, to powinien on by wykonany tak, aby: a) korpus nie obija si lub nie ociera o ram, powodujc uszkodzenie materiau korpusu; b) korpus pozostawa w ramie zawsze odpowiednio zabezpieczony; c) czci wyposaenia byy zamocowane tak, aby nie ulegay uszkodzeniu w przypadkach, gdy poczenia pomidzy korpusem a ram dopuszczaj wzgldne wyduenie lub ruch.

6.5.3.1.6

6.5.3.1.7

6.5.3.1.8

Jeeli DPPL zaopatrzony jest w zawr denny spustowy, to powinno by moliwe zablokowanie zaworu w pozycji zamknitej, a cay ukad oprniania powinien by skutecznie zabezpieczony przed uszkodzeniem. Zawory z zamkniciami dwigniowymi powinny by zabezpieczone przed przypadkowym otwarciem, przy czym pozycje otwarta lub zamknita powinny by atwe do rozpoznania. W DPPL przeznaczonych do przewozu materiaw ciekych, powinno by przewidziane dodatkowe urzdzenie do uszczelnienia otworu spustowego, np. zalepka konierzowa lub inne rwnowane urzdzenie.
Badania, certyfikacja i kontrola

6.5.4 6.5.4.1

Zapewnienie jakoci: DPPL powinny by produkowane i badane wedug programu zapewnienia jakoci, uznanego przez wadz waciw i gwarantujcego zgodno wyprodukowanego DPPL z wymaganiami niniejszego dziau. Wymagane badania: DPPL powinny by poddane badaniom wymaganym dla danego typu konstrukcji i, jeeli jest to wymagane, odbiorczym i okresowym badaniom i kontroli, zgodne z 6.5.4.4. Certyfikacja: do kadego typu konstrukcji DPPL powinno by wystawione wiadectwo i oznakowanie (jak podano pod 6.5.2) stwierdzajce, e typ konstrukcji, wcznie z jego wyposaeniem, sprosta wymaganym prbom typu.
Kontrola i badania Uwaga.

6.5.4.2

6.5.4.3

6.5.4.4

W odniesieniu do kontroli i badania DPPL naprawionych patrz take 6.5.4.5.

6.5.4.4.1

Kady DPPL metalowy, ze sztywnego tworzywa sztucznego i zoony, powinien by kontrolowany i badany w sposb zalecany przez wadz waciw a) przed oddaniem go do eksploatacji, rwnie po regeneracji, a nastpnie nie rzadziej ni raz na 5 lat, pod wzgldem: (i) zgodnoci z typem konstrukcji i prawidowoci oznakowania; (ii) oceny stanu wewntrznego i zewntrznego; (iii) prawidowego dziaania wyposaenia obsugowego.

RID

6 - 90 b) nie rzadziej ni raz na dwa i p roku, pod wzgldem: (i) oceny stanu zewntrznego; (ii) prawidowego dziaania wyposaenia obsugowego.

01.01.2007 r.

Izolacja cieplna, jeli wystpuje, powinna by usunita tylko na tyle, na ile jest to niezbdne dla prawidowego sprawdzenia korpusu DPPL. Kady DPPL powinien odpowiada pod kadym wzgldem swojemu typowi.
6.5.4.4.2

Wszystkie DPPL metalowe, ze sztywnego tworzywa sztucznego i zoone, do materiaw ciekych lub staych, napeniane i oprniane pod cinieniem, powinny podlega odpowiedniemu badaniu szczelnoci i by w stanie osign poziom bada podany w 6.5.6.7.3. a) przed pierwszym uyciem do przewozu;

b) nie rzadziej ni co dwa i p roku. Do tego badania DPPL nie musi by wyposaony w swoje wasne zamknicia. Naczynie wewntrzne DPPL zoonego moe by badane bez osony zewntrznej, o ile nie wpynie to na wyniki bada.
6.5.4.4.3

Sprawozdanie z kadej kontroli i bada powinno by przechowywane przez waciciela DPPL co najmniej do nastpnej kontroli lub badania. Sprawozdanie powinno zawiera wyniki kontroli i bada oraz powinno identyfikowa miejsce kontroli i bada (patrz take wymagania dotyczce oznakowania podane pod 6.5.2.2.1).
DPPL naprawiony

6.5.4.5 6.5.4.5.1

Jeeli DPPL jest uszkodzony w wyniku uderzenia (np. wypadku) lub z innego powodu, to powinien by naprawiony lub w inny sposb wyremontowany (patrz definicja Regularna konserwacja DPPL podana pod 1.2.1) tak, aby by zgodny z typem. Uszkodzone korpusy DPPL ze sztywnego tworzywa sztucznego oraz uszkodzone naczynia wewntrzne DPPL zoonych, powinny by zastpione nowymi. Ponadto, poza innymi badaniami wymaganymi wedug RID, DPPL powinny podlega wszystkim badaniom i kontroli podanym pod 6.5.4.4, a take powinno by sporzdzone wymagane sprawozdanie, ilekro jest on naprawiany. Pastwo dokonujce bada i kontroli po naprawie powinno nanie w sposb trway na DPPL, obok oznakowania UN-typu naniesionego przez producenta, nastpujce dane: a) nazw pastwa, w ktrym przeprowadzono badania i kontrol; b) nazw lub zatwierdzony symbol jednostki przeprowadzajcej badania i kontrol; oraz c) dat (miesic, rok) przeprowadzenia bada i kontroli.

6.5.4.5.2

6.5.4.5.3

6.5.4.5.4

Badania i kontrola przeprowadzone zgodnie z 6.5.4.5.2 mog by uwaane za zgodne z przepisami dotyczcymi okresowych bada i kontroli przeprowadzanych co dwa i p roku i co pi lat. Wadza waciwa moe w kadej chwili zada dowodu, przez przeprowadzenie bada zgodnie z wymaganiami tego dziau, e DPPL spenia wymagania stawiane dla danego typu konstrukcji.
Wymagania szczeglne dotyczce DPPL Wymagania szczeglne dotyczce DPPL metalowych

6.5.4.5.5 6.5.5 6.5.5.1 6.5.5.1.1

Niniejsze wymagania dotycz DPLL metalowych, przeznaczonych do przewozu materiaw staych lub ciekych. Te DPPL dziel si na trzy odmiany: a) przeznaczone do przewozu materiaw staych, napeniane lub oprniane grawitacyjnie (11A, 11B, 11N) b) przeznaczone do przewozu materiaw staych, napeniane lub oprniane przy nadcinieniu wyszym od 10 kPa (0,1 bar) (21A, 21B, 21N); i c) przeznaczone do przewozu materiaw ciekych (31A, 31B, 31N).

RID
6.5.5.1.2

6 - 91

01.01.2007 r.

Korpusy powinny by wykonane z metalu o odpowiedniej cigliwoci i dobrej spawalnoci. Spoiny powinny by wykonane zgodnie z reguami sztuki i zapewnia pene bezpieczestwo. W razie potrzeby powinna by uwzgldniana wytrzymao materiau w niskich temperaturach. Naley unika uszkodze spowodowanych oddziaywaniem elektrochemicznym dwch rnych stykajcych si ze sob metali. DPPL aluminiowe przeznaczone do przewozu materiaw ciekych zapalnych, nie powinny posiada adnych ruchomych czci jak np. wieka, zamknicia itp., wykonanych ze stali nie zabezpieczonej przed korozj, ktre mogyby reagowa niebezpiecznie przy zetkniciu z aluminium wskutek tarcia lub uderzenia. DPPL metalowe powinny by wykonane z metali, ktre speniaj ponisze warunki: a) dla stali wyduenie procentowe po rozerwaniu nie moe by mniejsze ni 10000/Rm z bezwzgldnym minimum 20%, gdzie Rm = gwarantowana minimalna wytrzymao na rozciganie uytej stali w N/mm2, b) dla aluminium i jego stopw wyduenie procentowe przy rozerwaniu nie moe by mniejsze ni 10000/6Rm, przy bezwzgldnym minimum 8%. Prbki do bada wyduenia przy rozerwaniu powinny by pobrane prostopadle do kierunku walcowania, z zapewnieniem, aby: L0 = 5d lub L0 = 5,65

6.5.5.1.3 6.5.5.1.4

6.5.5.1.5

gdzie: L0 = d A
6.5.5.1.6

dugo pomiarowa prbki przed badaniem, rednica prbki, powierzchnia przekroju poprzecznego prbki.

= =

Minimalna grubo cianki: a) dla stali wzorcowej z iloczynem Rm mniejsza ni:

A0 = 10000, grubo cianki nie powinna by

Typy 21A, 21B, 21N, 31A, 31B, 31N Niezabezpieczone Zabezpieczone 2,0 2,5 e = C/2000 + 2,0 e = C/2000 + 1,5 e = C/1000 + 1,0 e = C/2000 + 1,5

Pojemno (C) w litrach C 1000 1000 < C 2000 2000 < C 3000 gdzie:

Grubo cianki (e) w mm Typy 11A, 11B, 11N Niezabezpieczone Zabezpieczone 1,5 2,0 e = C/2000 + 1,5 e = C/2000 + 1,0 e = C/2000 + 1,5 e = C/2000 + 1,0

A0 = wyduenie minimalne (w %) uytej stali wzorcowej po rozerwaniu pod dziaaniem naprenia rozcigajcego (patrz wyej pod 6.5.5.1.5). b) dla metali innych, ni stal wzorcowa wymieniona pod a), minimaln grubo cianki oblicza si za pomoc nastpujcego wzoru:
e1 = 21,4 e 0
3

Rm 1 A1

gdzie: e1 eo = wymagana rwnowana grubo cianki dla uytego metalu (w mm); = wymagana minimalna grubo cianki dla stali wzorcowej (w mm); na rozciganie uytego metalu

Rm1 = gwarantowana minimalna wytrzymao (w N/mm2) (patrz podpunkt c); A1

= wyduenie minimalne (w %) uytego metalu po rozerwaniu pod dziaaniem naprenia rozcigajcego (patrz 6.5.5.1.5).

W adnym wypadku grubo cianki nie powinna by mniejsza ni 1,5 mm.

RID c)

6 - 92

01.01.2007 r.

Do oblicze podanych pod b), gwarantowana minimalna wytrzymao na rozciganie zastosowanego metalu (Rm1) powinna by minimaln wartoci okrelon w krajowych lub midzynarodowych normach materiaowych. Jednake, dla stali austenitycznych okrelona warto Rm zgodna z normami materiaowymi moe by podwyszona do 15%, jeli wysza warto potwierdzona jest w atecie materiaowym. Jeeli brak jest norm materiaowych dla zastosowanego materiau, to warto Rm powinna by minimaln wartoci okrelon w atecie materiaowym.

6.5.5.1.7

Wymagania dotyczce obniania cinienia: DPPL przeznaczone do przewozu materiaw ciekych powinny zapewnia uwolnienie dostatecznej iloci pary, aby nie dopuci do rozerwania korpusu wskutek oddziaywania ognia. W tym celu mog by zastosowane zwyke urzdzenia do obniania cinienia lub inne rozwizania konstrukcyjne. Cinienie powodujce zadziaanie tych urzdze nie powinno by wysze ni 65 kPa (0,65 bar) i nie nisze ni cakowite nadcinienie wystpujce wewntrz DPPL (tj. suma prnoci pary zawartego materiau i cinienia powietrza lub innych gazw obojtnych w przestrzeni gazowej, pomniejszona o 100 kPa (1 bar), w 55C, ustalone przy maksymalnym stopniu napenienia, jak podano pod 4.1.1.4). Wymagane urzdzenia do obniania cinienia powinny by umieszczone w przestrzeni fazy gazowej pojemnika.
Wymagania szczeglne dla DPPL elastycznych

6.5.5.2 6.5.5.2.1

Niniejsze wymagania stosuje si do DPPL elastycznych nastpujcych typw: 13H1 13H2 13H3 13H4 13H5 13L1 13L2 13L3 13L4 13M1 13M2 tkanina z tworzywa sztucznego bez powoki lub wykadziny wewntrznej, tkanina z tworzywa sztucznego, powlekana, tkanina z tworzywa sztucznego, z wykadzin wewntrzn, tkanina z tworzywa sztucznego, powlekana i z wykadzin wewntrzn, folia z tworzywa sztucznego, tkanina wkiennicza, bez powoki i wykadziny wewntrznej, tkanina wkiennicza, powlekana, tkanina wkiennicza z wykadzin wewntrzn, tkanina wkiennicza, powlekana i z wykadzin wewntrzn, papier wielowarstwowy, papier wielowarstwowy, wodoodporny.

DPPL elastyczne przeznaczone s do przewozu tylko materiaw staych.

6.5.5.2.2 6.5.5.2.3

Korpusy powinny by wykonane z odpowiednich materiaw. Wytrzymao materiau i konstrukcja DPPL elastycznego powinny by dostosowane do jego pojemnoci i przeznaczenia. Wszystkie materiay uywane do produkcji DPPL elastycznych typw 13M1 i 13M2, powinny po cakowitym zanurzeniu w wodzie przez co najmniej 24 godziny zachowa jeszcze co najmniej 85% wytrzymaoci na rozerwanie, ktra zostaa wczeniej zmierzona po klimatyzacji materiau przy wilgotnoci wzgldnej nie wikszej ni 67%. Zcza powinny by wykonane przez szycie, zgrzewanie, sklejenie lub inn rwnowan metod. Wszystkie kocwki zcz szytych powinny by odpowiednio zabezpieczone. DPPL elastyczne powinny by wystarczajco odporne na starzenie i zmniejszenie wytrzymaoci pod wpywem promieniowania ultrafioletowego, warunkw klimatycznych lub przewoonego materiau tak, aby byy zgodne z ich przeznaczeniem. Jeeli dla DPPL elastycznych z tworzywa sztucznego jest wymagane zabezpieczenie przed promieniowaniem ultrafioletowym, to powinno by ono zrealizowane przez dodanie sadzy albo innych odpowiednich pigmentw lub inhibitorw. Dodatki te powinny by dostosowane do zawartoci i zachowywa swoje dziaanie przez cay czas uytkowania korpusu DPPL. W razie uycia sadzy, pigmentw lub inhibitorw, innych ni uywane w badanych typach konstrukcji, wymagane przeprowadzenie nowych bada nie jest konieczne, jeeli zawarto sadzy, pigmentw lub inhibitorw nie wpywa na waciwoci fizyczne materiau konstrukcyjnego.

6.5.5.2.4 6.5.5.2.5

6.5.5.2.6

RID
6.5.5.2.7

6 - 93

01.01.2007 r.

Do materiaw, z ktrych wykonany jest korpus, mog by dodane dodatki w celu polepszenia jego odpornoci na starzenie lub w innym celu, o ile te dodatki nie maj niekorzystnego wpywu na waciwoci fizyczne lub chemiczne tych materiaw. Do produkcji korpusw DPPL nie powinny by uywane materiay z naczy ju uywanych. Mog by jednak uyte pozostaoci lub odpady z tego samego procesu produkcyjnego. Mog by uyte czci skadowe takie jak wzmocnienia i podstawy paletowe pod warunkiem, e elementy te nie zostay uszkodzone podczas uytkowania. Jeeli DPPL jest napeniony, to stosunek wysokoci do szerokoci nie powinien wynosi wicej ni 2:1. Wykadzina powinna by wykonana z odpowiedniego materiau. Wytrzymao uytego materiau i konstrukcja wykadziny powinny by odpowiednie do pojemnoci DPPL i jego przeznaczenia. Poczenia i zamknicia powinny by pyoszczelne oraz odporne na naciski i uderzenia wystpujce w normalnych warunkach obsugi i przewozu.
Wymagania szczeglne dla DPPL ze sztywnego tworzywa sztucznego

6.5.5.2.8

6.5.5.2.9 6.5.5.2.10

6.5.5.3 6.5.5.3.1

Niniejsze wymagania stosuje si do DPPL ze sztywnego tworzywa sztucznego, przeznaczonych do przewozu materiaw staych lub ciekych. Takie DPPL dziel si na nastpujce typy: 11H1 do materiaw staych, z wyposaeniem konstrukcyjnym wykonanym tak, aby wytrzymywao cakowite obcienie DPPL przy spitrzaniu, napeniane lub oprniane grawitacyjnie, 11H2 do materiaw staych wolnostojce, napeniane lub oprniane grawitacyjnie, 21H1 do materiaw staych, z wyposaeniem konstrukcyjnym wykonanym tak, aby wytrzymywao cakowite obcienie DPPL przy spitrzaniu, napeniane lub oprniane pod cinieniem, 21H2 do materiaw staych wolnostojce, napeniane lub oprniane pod cinieniem, 31H1 do materiaw ciekych, z wyposaeniem konstrukcyjnym wykonanym tak, aby wytrzymywao cakowite obcienie DPPL przy spitrzaniu, 31H2 do materiaw ciekych, wolnostojce.

6.5.5.3.2

Korpus powinien by wykonany z odpowiedniego tworzywa sztucznego o znanych waciwociach, a jego wytrzymao powinna by dostosowana do jego pojemnoci i przeznaczenia. Tworzywo to powinno by w odpowiedni sposb zabezpieczone przed starzeniem i uszkodzeniem przez przewoony materia albo, jeeli to ma znaczenie, powinno by odporne na promieniowanie ultrafioletowe. W razie potrzeby powinna by uwzgldniana wytrzymao materiau w niskich temperaturach. Jakiekolwiek przenikanie zawartoci nie powinno stwarza adnego zagroenia w normalnych warunkach przewozu. Jeeli jest wymagane zabezpieczenie przed promieniowaniem ultrafioletowym, to powinno by ono zrealizowane przez dodanie sadzy albo innych odpowiednich pigmentw lub inhibitorw. Dodatki te powinny by dostosowane do zawartoci DPPL i zachowywa swoje dziaanie przez cay okres uytkowania korpusu DPPL. W razie uycia sadzy, pigmentw lub inhibitorw, innych ni uywane w badaniach typw konstrukcji, wymagane przeprowadzenie nowych bada nie jest konieczne, jeeli zawarto sadzy, pigmentw lub inhibitorw nie wpywa na waciwoci fizyczne materiau konstrukcyjnego. Do materiaw, z ktrych wykonany jest korpus mog by dodane dodatki w celu polepszenia jego odpornoci na starzenie lub w innym celu, o ile te dodatki nie maj niekorzystnego wpywu na waciwoci fizyczne lub chemiczne tych materiaw. Do produkcji DPPL, oprcz odpadw, pozostaoci lub materiaw z tego samego procesu produkcyjnego, nie powinny by wykorzystywane adne inne materiay uywane.

6.5.5.3.3

6.5.5.3.4

6.5.5.3.5

RID
6.5.5.4 6.5.5.4.1

6 - 94

01.01.2007 r.

Wymagania szczeglne dla DPPL zoonych z naczyniem wewntrznym z tworzywa sztucznego Niniejsze przepisy stosuje si do DPPL zoonych przeznaczonych do przewozu materiaw staych lub ciekych, nastpujcych typw:

11HZ1 DPPL zoony z naczyniem wewntrznym ze sztywnego tworzywa sztucznego, do materiaw staych, napeniany lub oprniany grawitacyjnie, 11HZ2 DPPL zoony z naczyniem wewntrznym z elastycznego tworzywa sztucznego, do materiaw staych, napeniany lub oprniany grawitacyjnie, 21HZ1 DPPL zoony z naczyniem wewntrznym ze sztywnego tworzywa sztucznego, do materiaw staych, napeniany lub oprniany pod cinieniem, 21HZ2 DPPL zoony z naczyniem wewntrznym z elastycznego tworzywa sztucznego do materiaw staych, napeniany lub oprniany pod cinieniem, 31HZ1 DPPL zoony z naczyniem wewntrznym ze sztywnego tworzywa sztucznego, do materiaw ciekych, 31HZ2 DPPL zoony, z naczyniem wewntrznym z elastycznego tworzywa sztucznego, do materiaw ciekych. Kod ten powinien by ucilony przez zastpienie litery Z inn wielk liter zgodnie z 6.5.1.4.1b), w celu podania materiau uytego do wykonania osony zewntrznej.
6.5.5.4.2

Naczynie wewntrzne nie jest przewidziane do speniania swojej funkcji bez osony zewntrznej. Sztywne naczynie wewntrzne jest naczyniem, ktre zachowuje zasadniczy ksztat w stanie prnym bez zamkni i bez wspomagajcych oson zewntrznych. Kade naczynie wewntrzne, ktre nie jest sztywne, jest uznawane za elastyczne. Osona zewntrzna wykonana jest zwykle ze sztywnego materiau uformowanego w taki sposb, e ochrania naczynie wewntrzne przed uszkodzeniami spowodowanymi przeadunkami i przewozem, ale nie jest wykonana dla spenienia funkcji zbiornika. Obejmuje ona rwnie podstaw paletow, jeeli jest stosowana. DPPL zoony z cakowit oson zewntrzn powinien by wykonany tak, aby atwo mona byo oceni stan wntrza naczynia podczas bada szczelnoci i cinieniowej prby hydraulicznej. Maksymalna pojemno DPPL typu 31HZ2 powinna by ograniczona do 1250 litrw. Naczynie wewntrzne powinno by wyprodukowane z odpowiedniego tworzywa sztucznego o okrelonych waciwociach i odpowiedniej wytrzymaoci w stosunku do pojemnoci i jego przeznaczenia. Tworzywo to powinno by w odpowiedni sposb zabezpieczone przed starzeniem i uszkodzeniem przez przewoony materia, a w razie potrzeby powinno by odporne na promieniowanie ultrafioletowe. W razie potrzeby powinna by uwzgldniana wytrzymao materiau w niskich temperaturach. Jakiekolwiek przenikanie zawartoci nie powinno stwarza adnego zagroenia w normalnych warunkach przewozu.
Uwaga. Inne materiay polimerowe, takie jak kauczuk, itp., s uznawane za rwnorzdne tworzywa sztuczne w znaczeniu tych przepisw.

6.5.5.4.3

6.5.5.4.4 6.5.5.4.5 6.5.5.4.6

6.5.5.4.7

Jeeli jest wymagane zabezpieczenie przed promieniowaniem ultrafioletowym, to powinno by ono wykonane przez dodanie sadzy albo innych odpowiednich pigmentw lub inhibitorw. Dodatki te powinny by dostosowane do zawartoci DPPL i zachowywa swoje dziaanie przez cay okres uytkowania naczynia wewntrznego. W razie uycia sadzy, pigmentw lub inhibitorw, innych ni uywane w badaniach typu konstrukcji, wymagane przeprowadzenie nowych bada nie jest konieczne, jeeli zawarto sadzy, pigmentw lub inhibitorw nie wpywa niekorzystnie na waciwoci fizyczne materiau konstrukcyjnego. Do materiaw, z ktrych wykonane jest naczynie wewntrzne, mog by dodane dodatki w celu polepszenia jego odpornoci na starzenie lub w innym celu, o ile te dodatki nie maj niekorzystnego wpywu na waciwoci fizyczne lub chemiczne tych materiaw. Do produkcji DPPL, oprcz odpadw, pozostaoci lub materiaw z tego samego procesu produkcyjnego, nie powinny by wykorzystywane adne inne materiay uywane.

6.5.5.4.8

6.5.5.4.9

RID
6.5.5.4.10 6.5.5.4.11 6.5.5.4.12 6.5.5.4.13 6.5.5.4.14

6 - 95

01.01.2007 r.

cianki naczy wewntrznych DPPL typu 31HZ2 powinny skada si przynajmniej z trzech warstw. Wytrzymao materiau i konstrukcja osony zewntrznej powinny by dostosowane do pojemnoci DPPL zoonego i jego przeznaczenia. Osona zewntrzna nie powinna mie adnych wystajcych czci, ktre mogyby uszkodzi naczynie wewntrzne. Osony zewntrzne z metalowymi ciankami powinny by wykonane z odpowiedniego metalu o wymaganej gruboci. Osony zewntrzne drewniane powinny by wykonane z drewna dobrze wysezonowanego, wysuszonego w sposb przyjty w handlu i bez wad, ktre mogyby pogorszy wytrzymao jakiejkolwiek czci osony. Czci grne i dolne mog by wykonane z wodoodpornych materiaw drewnopochodnych jak: pyta pilniowa, pyta wirowa lub z innych odpowiednich materiaw. Osony zewntrzne ze sklejki powinny by wykonane ze sklejki wyprodukowanej z dobrze wysezonowanego forniru uszczonego, skrawanego lub tartego, technicznie suchego i bez wag, ktre mogyby pogorszy wytrzymao osony. Poszczeglne warstwy w sklejce powinny by ze sob sklejone za pomoc kleju wodoodpornego. Do wykonania osony mog by uyte, cznie ze sklejk, rwnie inne odpowiednie materiay. Osony na listwach naronikowych lub na czoach powinny by mocno poczone gwodziami lub klamrami albo poczone za pomoc innych rwnowanych rodkw. cianki oson zewntrznych z materiaw drewnopochodnych powinny by wykonane z wodoodpornych materiaw drewnopochodnych takich jak: pyta wirowa, pyta pilniowa lub z innych odpowiednich materiaw tego rodzaju. Inne czci osony mog by produkowane z innych odpowiednich materiaw. Osony zewntrzne z tektury powinny by wykonane z tektury litej lub z tektury dwustronnie falistej (pojedynczej lub wielowarstwowej) o dobrej jakoci i powinny by dostosowane do pojemnoci DPPL i jego przeznaczenia. Odporno warstwy zewntrznej na dziaanie wody powinna by taka, aby wzrost masy podczas trwajcego 30 minut badania na chonno wody metod Cobb'a nie wynosi wicej ni 155 g/m2 (patrz norma ISO 535:1991). Tektura powinna by odpowiednio wytrzymaa na zginanie. Tektura powinna by tak wykrojona, uformowana i nacita, aby przy skadaniu nie pkaa, powierzchnia zewntrzna nie rozrywaa si lub nadmiernie nie wybrzuszaa si. Fale tektury falistej powinny by trwale sklejone z warstw zewntrzn. Czoa oson tektury mog mie ramy drewniane lub by wykonane w caoci z drewna. Do wzmocnienia mog by stosowane listwy drewniane. Krawdzie czce w osonach z tektury powinny by sklejone tam przylepn podgumowan, poczone na zakadk i sklejone lub by poczone na zakadk i zszyte zszywkami metalowymi. Przy poczeniach zakadkowych zakadka powinna by odpowiednio dua. Jeeli zamknicie nastpuje przez poczenie klejowe lub za pomoc tamy przylepnej, to klej powinien by wodoodporny. Jeeli osona zewntrzna wykonana jest z tworzywa sztucznego, to obowizuj odpowiednie wymagania podane pod 6.5.5.4.6 do 6.5.5.4.9, przy czym przepisy, ktre maj zastosowanie do naczynia wewntrznego obowizuj dla osony zewntrznej DPPL zoonego. Obudowa zewntrzna DPPL typu 31HZ2 powinna cakowicie obejmowa naczynie wewntrzne. Integralna podstawa paletowa naleca do DPPL lub paleta odejmowana, powinny by przystosowane do mechanicznego przemieszczania DPPL, napenionego do najwikszej dopuszczalnej masy. Paleta odejmowana lub integralna podstawa paletowa powinna by tak zaprojektowana, aby zminimalizowa znieksztacenia dna DPPL, mogce spowodowa uszkodzenia przy manipulacjach transportowych.

6.5.5.4.15

6.5.5.4.16

6.5.5.4.17

6.5.5.4.18 6.5.5.4.19

6.5.5.4.20

6.5.5.4.21 6.5.5.4.22

6.5.5.4.23

RID
6.5.5.4.24

6 - 96

01.01.2007 r.

Osona zewntrzna powinna by tak poczona z palet odejmowan, aby zapewni stabilno w czasie manipulacji i przewozu. Jeeli jest uyta paleta odejmowana, to na jej grnej powierzchni nie moe by adnych nierwnoci, ktre mogyby uszkodzi DPPL. Urzdzenia wzmacniajce, takie jak wsporniki drewniane, mog by uywane dla zwikszenia podatnoci do spitrzania, ale powinny by umieszczone na zewntrz naczynia wewntrznego. Jeeli DPPL s przeznaczone do spitrzania, to ich powierzchnia nona powinna by tego rodzaju, aby jej obcienie mogo by w sposb bezpieczny rozoone. Takie DPPL powinny by wykonane w taki sposb, aby naczynie wewntrzne nie znajdowao si pod obcieniem.
Wymagania szczeglne dla DPPL tekturowych

6.5.5.4.25 6.5.5.4.26

6.5.5.5 6.5.5.5.1

Niniejsze wymagania stosuje si do DPPL tekturowych, przeznaczonych do przewozu materiaw staych, napenianych lub oprnianych grawitacyjnie. Stosuje si nastpujce typ DPPL tekturowych: 11G.

6.5.5.5.2 6.5.5.5.3

DPPL tekturowe nie powinny by wyposaone w urzdzenia do podnoszenia za grn cz. Korpus powinien by wykonany z tektury litej lub dwustronnie falistej (z jedn lub kilkoma warstwami) o dobrej jakoci, dostosowanej do pojemnoci i przeznaczenia DPPL. Odporno warstwy zewntrznej na dziaanie wody powinna by taka, aby wzrost jej masy podczas 30 minutowego badania na chonno wody metod Cobb'a, nie by wikszy ni 155 g/m2 (patrz norma ISO 535:1991). Tektura powinna by odpowiednio wytrzymaa na zginanie. Tektura powinna by tak wykrojona, uformowana i nacita, aby przy skadaniu nie pkaa, powierzchnia zewntrzna nie rozrywaa si lub nadmiernie nie wybrzuszaa si. Fale tektury falistej powinny by trwale sklejone z warstw zewntrzn. cianki, w tym rwnie wieko i dno, powinny mie minimaln wytrzymao na przebicie wynoszc 15 J, mierzon zgodnie z norm ISO 3036:1975. Na krawdziach poczeniowych w korpusie DPPL powinno by zapewnione odpowiednie zachodzenie materiau na siebie, a poczenie powinno by wykonane przez uycie tamy klejcej, sklejane lub zszywane metalowymi zszywkami albo innymi rodkami o co najmniej rwnej skutecznoci. Jeeli poczenie wykonane jest za pomoc sklejania lub tamy klejcej, to klej powinien by wodoodporny. Zszywki metalowe powinny przechodzi przez wszystkie czone czci i by tak uyte lub zabezpieczone, aby nie nastpio przetarcie lub przebicie wykadziny wewntrznej. Wykadzina wewntrzna powinna by wykonana z odpowiedniego materiau. Wytrzymao uytego materiau i konstrukcja wykadziny powinny by dostosowane do pojemnoci i przeznaczenia DPPL. Zcza i zamknicia powinny by pyoszczelne oraz dostatecznie wytrzymae na naciski i uderzenia, ktre mog wystpi w normalnych warunkach manipulowania i podczas przewozu. Integralna podstawa paletowa DPPL lub paleta odejmowana, powinny nadawa si do mechanicznych manipulacji DPPL napenionego do jego najwikszej dopuszczalnej masy. Paleta odejmowana lub integralna podstawa paletowa powinna by tak zaprojektowana, aby zminimalizowa znieksztacenia dna DPPL, mogce spowodowa uszkodzenia przy manipulacjach transportowych. Korpus powinien by poczony z palet odejmowan dla zapewnienia stabilnoci w czasie manipulacji i przewozu. Jeeli jest uyta paleta odejmowana, to na jej grnej powierzchni nie moe by adnych nierwnoci, ktre mogyby uszkodzi DPPL. Urzdzenia wzmacniajce, takie jak wsporniki drewniane, mog by uywane dla zwikszenia podatnoci DPPL do spitrzania, ale powinny by umieszczone na zewntrz wykadziny wewntrznej. Jeeli DPPL s przeznaczone do spitrzania, to ich powierzchnia nona powinna przej obcienie w sposb bezpieczny, aby zapewni stabilno spitrzonych DPPL.

6.5.5.5.4 6.5.5.5.5

6.5.5.5.6

6.5.5.5.7 6.5.5.5.8

6.5.5.5.9

6.5.5.5.10

6.5.5.5.11

RID
6.5.5.6 6.5.5.6.1

6 - 97
Wymagania szczeglne dla DPPL drewnianych

01.01.2007 r.

Niniejsze wymagania stosuje si do DPPL drewnianych przeznaczonych do przewozu materiaw staych napenianych lub oprnianych grawitacyjnie. Stosowane s nastpujce typy DPPL drewnianych: 11C 11F drewno, z wykadzin wewntrzn, materia drewnopochodny, z wykadzin wewntrzn.

11D sklejka, z wykadzin wewntrzn,

6.5.5.6.2 6.5.5.6.3 6.5.5.6.4

DPPL drewniane nie powinny by wyposaone w urzdzenia do podnoszenia za grn cz. Wytrzymao uytych materiaw i typ konstrukcji korpusu powinny by dostosowane do pojemnoci i przeznaczenia DPPL. Drewno powinno by wysezonowane, technicznie suche i bez wad, ktre mogyby pogorszy wytrzymao poszczeglnych czci DPPL. Kada cz DPPL powinna by wykonana z jednej sztuki drewna lub jej rwnowanika. Elementy uwaane s za rwnowane elementom jednolitym, jeeli s czone za pomoc odpowiedniej metody klejenia [jak np. poczenie Lindermanna (na jaskczy ogon), na wpust i piro, na zakadk] lub na styk z zastosowaniem na kadym zczu co najmniej dwch falistych klamer metalowych lub innej rwnie skutecznej metody. Korpus powinien by wykonany ze sklejki co najmniej 3-warstwowej wyprodukowanej z dobrze wysezonowanego forniru uszczonego, skrawanego pasko lub tartego, technicznie suchej i bez wad, ktre mogyby pogorszy wytrzymao korpusu. Poszczeglne warstwy w sklejce powinny by ze sob sklejone za pomoc kleju wodoodpornego. Do wykonania korpusu mog by uyte cznie ze sklejk inne odpowiednie materiay. Jeeli korpusy opakowania wykonane s z materiaw drewnopochodnych, to powinny by wodoodporne, jak pyty wirowe, pyty pilniowe lub inne odpowiednie rodzaje materiaw. DPPL powinny by na krawdziach lub na czoach mocno poczone gwodziami albo klamrami lub poczone innym rwnowanym sposobem. Wykadzina wewntrzna powinna by wykonana z odpowiedniego materiau. Wytrzymao uytego materiau i konstrukcja wykadziny powinny by dostosowane do pojemnoci i przeznaczenia DPPL. Zcza i zamknicia powinny by pyoszczelne i dostatecznie wytrzymae na naciski i uderzenia, ktre mog wystpi w normalnych warunkach manipulowanie i podczas przewozu. Integralna podstawa paletowa DPPL lub paleta odejmowana powinny nadawa si do mechanicznych manipulacji DPPL, napenionych do najwikszej dopuszczalnej masy. Paleta odejmowana lub integralna podstawa paletowa powinna by tak zaprojektowana, aby zminimalizowa znieksztacenia dna DPPL, mogce spowodowa uszkodzenia przy manipulacjach transportowych. Korpus powinien by poczony z palet odejmowan dla zapewnienia stabilnoci DPPL w czasie manipulacji i przewozu. Jeeli jest uyta paleta odejmowana, to na jej grnej powierzchni nie moe by adnych nierwnoci, ktre mogyby uszkodzi DPPL. Urzdzenia wzmacniajce, takie jak wsporniki drewniane, mog by uywane dla zwikszenia podatnoci DPPL na spitrzania, ale powinny by umieszczone na zewntrz wykadziny wewntrznej. Jeeli DPPL s przeznaczone do spitrzania, to ich powierzchnia nona powinna przej obcienie w sposb bezpieczny, aby zapewni stabilno spitrzonych DPPL.

6.5.5.6.5

6.5.5.6.6 6.5.5.6.7 6.5.5.6.8

6.5.5.6.9 6.5.5.6.10

6.5.5.6.11

6.5.5.6.12

6.5.5.6.13

RID
6.5.6 6.5.6.1 6.5.6.1.1

6 - 98
Wymagania dotyczce bada DPPL Wykonanie i czstotliwo bada

01.01.2007 r.

Typ konstrukcji kadego DPPL powinien by zbadany, zgodnie z ustaleniami przyjtymi i zatwierdzonymi przez wadz waciw dla kadego typu DPPL, zanim bdzie on uytkowany. Typ DPPL okrelony jest przez jego budow, wielko, uyty materia i jego grubo, sposb wykonania oraz urzdzenia do napeniania i oprniania, ale moe on rwnie obejmowa rne rodzaje obrbki powierzchniowej. Objte s nim rwnie DPPL, ktre od danego typu konstrukcji rni si jedynie mniejszymi wymiarami zewntrznymi. Badania powinny by wykonane na DPPL przygotowanych jak do przewozu. DPPL powinny by napenione zgodnie ze wskazwkami podanymi w odpowiednich dziaach. Materiay przeznaczone do przewozu w DPPL mog by zastpione przez inne materiay, jeeli wyniki bada nie zostan przez to zafaszowane. Jeeli materiay stae zostan zastpione innymi materiaami, to powinny mie one takie same waciwoci fizyczne (masa, uziarnienie itp.), jak materiay przeznaczone do przewozu. Dozwolone jest stosowanie materiaw dodatkowych, takich jak worki ze rutem oowianym, dla uzyskania wymaganej cakowitej masy sztuki przesyki, pod warunkiem, e materiay te bd umieszczone w taki sposb, aby nie powodoway zafaszowania wynikw badania.
Badania typu konstrukcji

6.5.6.1.2

6.5.6.2 6.5.6.2.1

Po jednym DPPL z kadego typu konstrukcji, wielkoci, gruboci cianki i sposobu budowy powinny by poddane badaniom w sposb podany pod 6.5.6.5 do 6.5.6.12 oraz w kolejnoci okrelonej pod 6.5.6.3.7. Te badania typw konstrukcji powinny by wykonane zgodnie z wymaganiami wadzy waciwej. Aby udowodni wystarczajc chemiczn zgodno z zawartoci DPPL lub z cieczami wzorcowymi zgodnie z 6.5.6.3.3 lub 6.5.6.3.5 dla DPPL ze sztywnego tworzywa sztucznego typu 31H2 i dla DPPL zoonego typu 31HH1 i 31HH2, powinien by uyty drugi DPPL, o ile DPPL s zaprojektowane do spitrzania. W takim przypadku obydwa DPPL powinny by poddane wstpnemu magazynowaniu. Wadza waciwa moe zezwoli na selektywne badania DPPL rnicych si tylko nieznacznie od ju zbadanego typu, np. przy niewielkich zmniejszeniach wymiarw zewntrznych. Jeeli w badaniach uywane s palety odejmowane, to sprawozdanie z badania, zgodnie z 6.5.6.13, powinno zawiera opis techniczny tych palet.
Przygotowanie DPPL do bada

6.5.6.2.2

6.5.6.2.3 6.5.6.2.4 6.5.6.3 6.5.6.3.1

DPPL papierowe, DPPL tekturowe, DPPL zoone z tekturow oson zewntrzn powinny by klimatyzowane przez okres co najmniej 24 godzin w atmosferze o kontrolowanej temperaturze i wilgotnoci wzgldnej. Moliwe s trzy warianty z ktrych powinien by wybrany jeden. Zalecane warunki atmosferyczne to temperatura 23C 2C i wilgotno wzgldna 50% 2%. Dwa pozostae warianty to: temperatura 20C 2C i wilgotno wzgldna 65% 2% lub temperatura 27C 2C i wilgotno wzgldna 65% 2%.
Uwaga. Wartoci rednie powinny by zawarte w tych granicach. Wartoci wilgotnoci wzgldnej mog ulega zmianom do 5% w krtkim okresie czasu, nie wpywajc na wynik badania.

6.5.6.3.2

Naley podj dodatkowe kroki w celu sprawdzenia, czy tworzywa sztuczne zastosowane do produkcji DPPL sztywnych (typu 31H1 i 31H2) oraz DPPL zoonych (typu 31HZ1 i 31HZ2), speniaj wymagania okrelone pod 6.5.5.3.2 do 6.5.5.3.4 i 6.5.5.4.6 do 6.5.5.4.9. Dla udowodnienia wystarczajcej zgodnoci chemicznej z materiaem stanowicym zawarto DPPL, wzorcowy DPPL powinien by wstpnie skadowany przez okres 6 miesicy. Przez ten czas wzorcowy DPPL pozostaje napeniony materiaem napeniania lub materiaami, ktre maj co najmniej identyczne oddziaywanie na dane tworzywo sztuczne w zakresie wywoywania pkni napreniowych, pcznienia lub degradacji polimeru. Nastpnie wzorcowe DPPL powinny by poddane badaniom okrelonym w tabeli pod 6.5.6.3.7.

6.5.6.3.3

RID
6.5.6.3.4

6 - 99

01.01.2007 r.

Jeeli zostanie udowodnione zadawalajce zachowanie si tworzywa sztucznego za pomoc innej metody, to powysze badanie zgodnoci chemicznej nie jest wymagane. Metoda ta powinna by co najmniej rwnowana badaniu zgodnoci chemicznej i dopuszczona przez wadz waciw. Dla DPPL ze sztywnego tworzywa sztucznego (typu 31H1 i 31H2) zgodnie z 6.5.5.3 i zoonych z naczyniem wewntrznym z polietylenu (typu 31HZ1 i 31HZ2) zgodnie z 6.5.5.4, chemiczna zgodno z materiaami napeniania przyrwnanymi w 4.1.1.19, moe by sprawdzona z ciecz wzorcow (patrz 6.1.6) w nastpujcy sposb: Ciecze wzorcowe s reprezentatywne dla procesw niszczenia polietylenu, to znaczy zmikczania przez pcznienie, powstawanie pkni napreniowych, reakcje zmniejszajce mas czsteczkow i ich kombinacji. Dostateczna zgodno chemiczna opakowa moe by badana przez przetrzymywanie wymaganych prbek z waciw(-mi) ciecz(-ami) wzorcow(-ymi) przez trzy tygodnie w 40C; jeli ciecz wzorcow jest woda wwczas przetrzymywanie zgodnie z t procedur, nie jest wymagane. Przy uyciu cieczy wzorcowych roztwr rodka zwilajcego i kwas octowy dla typu uywanego do badania na spitrzanie nie jest wymagane magazynowane. Po tym przetrzymywaniu, prbki testowe powinny przej prby okrelone w 6.5.6.4 do 6.5.6.9. Dla wodoronadtlenku tert-butylu, zawierajcego ponad 40% nadtlenku oraz kwasu nadoctowego klasy 5.2, nie naley przeprowadza badania zgodnoci chemicznej przy uyciu cieczy wzorcowej. Dla tych materiaw dostateczna zgodno chemiczna powinna by sprawdzona przez przechowywanie badanych prbek wypenionych materiaami przeznaczonymi do przewozu, przez okres 6 miesicy, w temperaturze otoczenia. Wyniki procedury wedug tego ustpu dla DPPL z polietylenu mog by zastosowane dla opakowa podobnego typu konstrukcyjnego, ktrych powierzchnia wewntrzna jest fluorowana.

6.5.6.3.5

6.5.6.3.6

Dla typw konstrukcyjnych DPPL wykonanych z polietylenu, okrelonych w 6.5.6.3.5, ktre przeszy badanie zgodnie z 6.5.6.3.5, chemiczna zgodno z materiaami napeniania moe by take sprawdzona przez testy laboratoryjne4) udowadniajce, e wpyw tych materiaw na prbki testowe jest mniejszy ni oddziaywanie cieczy wzorcowych, przy czym powinny by uwzgldnione odnone procesy degradacji. Przy tym dla gstoci wzgldnej i prnoci pary naley zachowa te same warunki jak w 4.1.1.19.2. Wymagane badania typu konstrukcji i kolejno bada:
Spadek z przewrceniem Rozdzieranie Nacisk przy spitrzaniu b) Cinienie hydrauliczne Podnoszenie od dou Podnoszenie od grya) Podnoszenie lecego c)

6.5.6.3.7

Szczelno

Typ DPPL

Metalowy: 11A, 11B, 11N, 21A, 21B, 21N, 31A, 31B, 31N Elastyczny d) Ze sztywnego tworzywa sztucznego: 11H1, 11H2, 21H1, 21H2, 31H1, 31H2 Zoony: 11HZ1, 11HZ2, 21HZ1, 21HZ2, 31HZ1, 31HZ2 Tekturowy Drewniany
a) b) c)

1 a) 1 a) 1 a) 1 a) 1 a) 1 a) 1 1

2 2 x c) 2 2 2 2 -

3 3 x 3 3f) 3 3 f) 2 2

4 4 4 -

5 5 5 -

4 e) 6 e) x 4 6 4 e) 6 e) 3 3

Swobodny spadek

x -

x -

x -

Jeeli DPPL s przystosowane do tego rodzaju manipulacji. Jeeli DPPL s przystosowane do spitrzania. Jeeli DPPL s przystosowane do podnoszenia od gry lub od strony bocznej.

4)

Metody laboratoryjne dla sprawdzania chemicznej zgodnoci polietylenu zgodnie z definicj w ustpie 6.5.6.3.5 wzgldem materiaw napeniania (materiay, mieszaniny i preparaty) w porwnaniu z cieczami wzorcowymi wedug rozdziau 6.1.6, patrz wytyczne w nieoficjalnej czci RID.

RID
d)

6 - 100

01.01.2007 r.

e)
f)

Wymagane badania okrelone liter x; DPPL, ktry przeszed badanie moe by uyty w dowolnej kolejnoci do innych bada. Do badania na swobodny spadek moe by uyty inny DPPL o tej samej konstrukcji. Drugi DPPL okrelony pod 6.5.6.2.2 moe by uyty poza kolejnoci, bezporednio po wstpnym przetrzymywaniu.

6.5.6.4 6.5.6.4.1

Badanie wytrzymaoci na podnoszenie od dou

Zakres stosowania Dotyczy wszystkich DPPL tekturowych i DPPL drewnianych oraz wszystkich typw DPPL wyposaonych w urzdzenia do podnoszenia od dou, jak w badaniach typu konstrukcji.

6.5.6.4.2

Przygotowanie DPPL do bada DPPL powinien by napeniony. adunek powinien by zaadowany i rozmieszczony rwnomiernie. Masa napenionego DPPL i obcienia powinna wynosi 1,25-krotno wartoci maksymalnej dopuszczalnej masy brutto.

6.5.6.4.3

Sposb przeprowadzania badania DPPL powinien by dwukrotnie podniesiony do gry i opuszczony w d przy uyciu podnonika widowego. Widy wzka powinny by ustawione centralnie w stosunku do DPPL, za odstp pomidzy ramionami wide powinien odpowiada 3/4 wymiaru podstawy tego boku DPPL, od strony ktrego wprowadzane s widy wzka (chyba, e punkty wprowadzenia wide ustalone s z gry). Widy wzka powinny by wprowadzone do 3/4 dugoci w kierunku wprowadzania wide. Badanie powinno by powtrzone w kadym moliwym kierunku wprowadzania wide.

6.5.6.4.4

Kryteria pozytywnego wyniku badania Brak jakiegokolwiek trwaego odksztacenia DPPL, wraz z podstaw paletow, ktre pogarszaoby bezpieczestwo przewozu oraz nie wystpienie ubytku materiau stanowicego zawarto DPPL.

6.5.6.5 6.5.6.5.1

Badanie wytrzymaoci na podnoszenie od gry

Zakres stosowania Wszystkie rodzaje DPPL, ktre s przystosowane do podnoszenia od gry oraz DPPL elastyczne zaprojektowane do podnoszenia od gry lub od strony boku, jako badanie typu.

6.5.6.5.2

Przygotowanie DPPL do bada DPPL metalowe, ze sztywnego tworzywa sztucznego i zoone powinny by napenione. Powinno by dodane obcienie, rwnomiernie rozmieszczone. Masa napenionego DPPL i obcienia powinna wynosi dwukrotn warto maksymalnej dopuszczalnej masy brutto. DPPL elastyczne powinny by napenione materiaem reprezentatywnym do szeciokrotnej wartoci ich maksymalnej dopuszczalnej adownoci, adunek powinien by rozmieszczony rwnomiernie.

6.5.6.5.3

Sposb przeprowadzania badania DPPL metalowe i DPPL elastyczne powinny by podnoszone w sposb przewidziany w ich konstrukcji ponad podoe tak, aby nie stykay si z nim w adnym punkcie i pozostaway w tym pooeniu przez 5 minut. DPPL ze sztywnego tworzywa sztucznego i DPPL zoone powinny by podniesione: a) przez 5 minut za pomoc kadej z pary przeciwlegych po przektnej uchwytw w taki sposb, e siy podnoszenia dziaaj pionowo oraz b) przez 5 minut za pomoc kadej z pary przeciwlegych po przektnej uchwytw w taki sposb, e siy podnoszenia dziaaj ku rodkowi pod ktem 45 do pionu.

RID
6.5.6.5.4

6 - 101

01.01.2007 r.

Dla DPPL elastycznych mog by zastosowane inne sposoby przeprowadzania badania wytrzymaoci na podnoszenie od gry i przygotowania DPPL do badania, pod warunkiem, e s tak samo skuteczne. Kryteria pozytywnego wyniku badania a) DPPL metalowe, ze sztywnego tworzywa sztucznego, zoone: DPPL wraz z integraln podstaw paletow, jeli wystpuje, nie wykazuje trwaego odksztacenia, ktre obniaoby bezpieczestwo podczas przewozu i nie wystpuje ubytek zawartoci.

6.5.6.5.5

b) DPPL elastyczne: brak jakiegokolwiek uszkodzenia DPPL lub jego uchwytw, ktre powodowaoby, e DPPL przestaby by bezpieczny podczas przewozu lub przy manipulacjach i brak ubytku zawartoci.
6.5.6.6 6.5.6.6.1 Badanie wytrzymaoci na nacisk przy pitrzeniu

Zakres stosowania Wszystkie rodzaje DPPL, ktre s przystosowane do spitrzania, jako badanie typu.

6.5.6.6.2

Przygotowanie DPPL do bada DPPL powinien by napeniony do jego maksymalnej dopuszczalnej masy brutto. Jeeli gsto produktu, ktry bdzie adowany dla potrzeb badania to uniemoliwia, wwczas DPPL powinien by obciony dodatkowo w taki sposb, e bdzie on mg by badany z maksymaln dopuszczaln mas brutto, przy czym obcienie powinno by rozmieszczone rwnomiernie.

6.5.6.6.3

Sposb przeprowadzania badania a) DPPL powinien by umieszczony swoj podstaw na twardym poziomym podou i poddany dziaaniu rwnomiernie rozoonego, dodatkowo naoonego obcienia pomiarowego (zobacz 6.5.6.6.4). Dla DPPL ze sztywnego tworzywa sztucznego typu 31H2 i zoonych DPPL typu 31HH1 i 31HH2 prba na spitrzanie powinna by przeprowadzana z oryginalnymi napenianymi substancjami lub cieczami wzorcowymi (patrz 6.1.6) zgodnie z 6.5.6.3.3 lub 6.5.6.3.5 z zastosowaniem drugiego DPPL po wstpnym magazynowaniu zgodnie z 6.5.6.2.2. DPPL powinny by poddane prbom obcieniowym przez okres czasu co najmniej: (i) 5 minut dla DPPL metalowych; (ii) 28 dni w 40C, dla DPPL ze sztywnego tworzywa sztucznego typw 11H2, 21H2 i 31H2 oraz dla DPPL zoonych z osonami zewntrznymi z tworzywa sztucznego, ktre przenosz obcienie spitrzania (tj. typy 11HH1, 11HH2, 21HH1, 21HH2, 31HH1 i 31HH2); (iii) 24 godziny dla wszystkich innych typw DPPL; b) Naoenie na DPPL obcienia pomiarowego powinno by dokonane z zastosowaniem jednej z nastpujcych metod: (i) jeden lub wicej DPPL tego samego typu napenione do maksymalnej dopuszczalnej masy brutto ustawia si na badanym DPPL; (ii) na badanym DPPL umieszcza si odpowiednie obciniki ustawione na paskiej pycie lub na odwzorowanym dnie DPPL.

6.5.6.6.4

Obliczenie nakadanego obcienia pomiarowego Obcienie badanego DPPL powinno stanowi co najmniej 1,8-krotno zsumowanej, najwikszej dopuszczalnej masy brutto wszystkich podobnych DPPL, jakie mog zosta na nim spitrzone podczas przewozu.

6.5.6.6.5

Kryteria pozytywnego wyniku badania a) Wszystkie typy DPPL, inne ni DPPL elastyczne: brak trwaego odksztacenia DPPL wraz z podstaw paletow, jeeli wystpuje, ktre obniy bezpieczestwo przewozu, oraz brak ubytku zawartoci.

RID

6 - 102

01.01.2007 r.

b) DPPL elastyczne: brak uszkodzenia korpusu DPPL, ktre obniy bezpieczestwo przewozu, oraz brak ubytku zawartoci.
6.5.6.7 6.5.6.7.1 Badanie szczelnoci

Zakres stosowania Dla wszystkich typw DPPL przystosowanych do materiaw ciekych lub materiaw staych, napenianych lub oprnianych pod cinieniem, jako badania typu konstrukcji i okresowe.

6.5.6.7.2

Przygotowanie DPPL do badania Badanie powinno by przeprowadzone przed zaoeniem izolacji cieplnej. Zamknicia z odpowietrzeniem powinny by zastpione przez takie same zamknicia bez odpowietrzania lub otwr odpowietrzajcy powinien by zalepiony.

6.5.6.7.3

Sposb przeprowadzania badania i cinienie pomiarowe Badanie powinno by wykonane w cigu co najmniej 10 minut przy uyciu powietrza o cinieniu co najmniej 20 kPa (0,2 bar). Szczelno DPPL dla powietrza powinna by okrelona z zastosowaniem jednej z metod dostosowanych do warunkw badania, jak na przykad przez pomiar rnicy cinienia lub przez zanurzenie DPPL w wodzie lub dla DPPL metalowych przez pokrycie szww i pocze roztworem myda. W wypadku zanurzenia powinien by zastosowany wspczynnik korygujcy dla cinienia hydrostatycznego. Mog by zastosowane inne metody, co najmniej rwnie skuteczne.

6.5.6.7.4

Kryteria pozytywnego wyniku badania Powietrze nie wydostaje si na zewntrz.

6.5.6.8 6.5.6.8.1

Badanie wytrzymaoci na cinienie wewntrzne (hydrauliczne)

Zakres stosowania Dla typw DPPL przystosowanych do materiaw ciekych i materiaw staych, napenianych lub oprnianych pod cinieniem, jako badanie typu konstrukcji.

6.5.6.8.2

Przygotowanie DPPL do badania Badanie powinno by przeprowadzone przed zaoeniem izolacji cieplnej. Urzdzenia obniajce cinienie powinny by usunite, za powstae w ten sposb otwory powinny by zamknite, albo urzdzenia te powinny by unieruchomione.

6.5.6.8.3

Sposb przeprowadzania badania Badanie powinno by przeprowadzone w cigu co najmniej 10 minut przy uyciu cinienia hydraulicznego, ktre nie moe by mniejsze od cinienia podanego pod 6.5.4.8.4. Podczas badania DPPL nie powinien podlega oddziaywaniom mechanicznym.

6.5.6.8.4 6.5.6.8.4.1

Cinienie pomiarowe DPPL metalowe: a) Dla DPPL typw 21A, 21B i 21N, przeznaczonych do przewozu materiaw staych grupy pakowania I - nadcinienie 250 kPa (2,5 bar);

b) Dla DPPL typw 21A, 21B, 21N, 31A, 31B i 31N, przeznaczonych do przewozu materiaw grupy pakowania II lub III - nadcinienie 200 kPa (2 bar); c) Dodatkowo, dla DPPL typw 31A, 31B i 31N, cinienie prbne wynosi 65 kPa (0,65 bar); badanie to powinno by przeprowadzone przed badaniem z cinieniem 200 kPa (2 bar).

RID
6.5.6.8.4.2

6 - 103 DPPL ze sztywnego tworzywa sztucznego i DPPL zoonych: a) Dla DPPL typu 21H1, 21H2, 21HZ1 i 21HZ2 - nadcinienie 75 kPa (0,75 bar),

01.01.2007 r.

b) Dla DPPL typu 31H1, 31H2, 31HZ1 i 31HZ2 - kada wysza z dwch wartoci, pierwsza ustalona za pomoc jednej z nastpujcych metod: (i) cakowite nadcinienie zmierzone w DPPL (tj. prno pary zapakowanego materiau oraz cinienie czstkowe powietrza lub innych gazw obojtnych, minus 100 kPa) w 55C, pomnoone przez wspczynnik bezpieczestwa 1,5; to cakowite nadcinienie ustala si na podstawie maksymalnego stopnia napenienia, zgodnie z 4.1.1.4, i na podstawie temperatury napenienia 15C; (ii) 1,75-krotnej wartoci prnoci pary materiau, ktry ma by przewoony, w 50C, minus 100 kPa, jednak przy cinieniu co najmniej 100 kPa; (iii) 1,5-krotnej wartoci prnoci pary materiau, ktry ma by przewoony, w 50C, minus 100 kPa, jednak przy cinieniu co najmniej 100 kPa; i druga okrelona za pomoc nastpujcej metody: (iv) podwjne cinienie statyczne materiau, ktry ma by przewoony, co najmniej jednak podwjna warto cinienia statycznego wody (cinienia hydraulicznego).
6.5.6.8.5

Kryteria pozytywnego wyniku badania a) Dla DPPL typu 21A, 21B, 31A, 31B i 31N, poddanych prbie cinieniowej okrelonej pod 6.5.6.8.4.1 a) lub b): nie ma wycieku;

b) Dla DPPL typu 31A, 31B i 31N poddanych prbie cinieniowej okrelonej pod 6.5.6.8.4.1: nie ma trwaego odksztacenia obniajcego bezpieczestwo podczas przewozu oraz nie ma wycieku; c) Dla DPPL ze sztywnego tworzywa sztucznego i DPPL zoonych: nie ma trwaego odksztacenia obniajcego bezpieczestwo podczas przewozu oraz nie ma wycieku.

6.5.6.9 6.5.6.9.1

Badanie wytrzymaoci na spadek

Zakres stosowania Wszystkie rodzaje DPPL, jako badanie typu konstrukcji.

6.5.6.9.2

Przygotowanie DPPL do badania a) DPPL metalowe: DPPL dla materiaw staych powinny by napenione do minimum 95% swojej pojemnoci i dla materiaw ciekych do minimum 98% swojej pojemnoci, zgodnie z danym typem konstrukcji. Urzdzenia obniajce cinienie powinny by zablokowane albo usunite i wwczas otwory po nich powinny by zalepione;

b) DPPL elastyczne: DPPL powinien by napeniony do swojej maksymalnej dopuszczalnej masy brutto, przy czym zawarto powinna by rozmieszczona rwnomiernie; c) DPPL ze sztywnego tworzywa sztucznego i DPPL zoone: DPPL dla materiaw staych powinny by napenione do minimum 95% swojej pojemnoci i dla materiaw ciekych do minimum 98% swojej pojemnoci, zgodnie z danym typem konstrukcji. Urzdzenia do obnienia cinienia powinny by zablokowane lub usunite i wwczas otwory po nich powinny by zalepione. Badanie DPPL powinno by wykonane dopiero wtedy, gdy temperatura badanego opakowania wraz z zawartoci zostanie obniona do minus 18C lub poniej. W przypadku, gdy opakowania przygotowane s w taki sposb, to przy badaniu DPPL zoonych mona zaniecha klimatyzacji okrelonej pod 6.5.6.3.1. Materiay cieke stosowane do badania powinny by utrzymywane w stanie ciekym, w razie potrzeby - przez dodanie rodkw przeciwzamarzajcych. Klimatyzacji mona zaniecha, jeeli odksztacalno i wytrzymao na rozrywanie uytych w danym przypadku materiaw nie ulegaj istotnemu zmniejszeniu w niskich temperaturach;

d) DPPL tekturowe i DPPL drewniane: DPPL powinny by napenione do minimum 95% swojej maksymalnej pojemnoci.

RID
6.5.6.9.3

6 - 104 Sposb przeprowadzania badania

01.01.2007 r.

DPPL powinien by zrzucony swobodnie na sztywn, nie sprynujc, gadk, pask i poziom powierzchni w takim pooeniu, aby uderzy o ni najsabszym punktem swojej podstawy. DPPL o pojemnoci do 0,45 m3 powinien by rwnie zrzucony: a) DPPL metalowy: na stron najbardziej podatn na uszkodzenie, inn ni podstawa, na ktr zostao dokonane pierwsze takie badanie; DPPL ze sztywnego tworzywa sztucznego, zoone, tekturowe i drewniane: pasko na bok, pasko na cz grn i na naroe.

b) DPPL elastyczny: na bok najbardziej podatny na uszkodzenie; c)

Do badania na spadek mog by stosowane te same lub rne DPPL.

6.5.6.9.4

Wysoko spadku Dla materiaw staych i ciekych, jeeli badanie bdzie przeprowadzane z materiaem staym lub ciekym przewidzianym do przewozu lub innym materiaem majcym te same podstawowe waciwoci fizyczne: grupa pakowania I 1,8 m grupa pakowania II 1,2 m grupa pakowania III 0,8 m

Dla materiaw ciekych, jeli badanie bdzie przeprowadzone z wod: a) jeeli materia przewidziany do przewozu ma gsto wzgldn maksymalnie 1,2: grupa pakowania II 1,2 m grupa pakowania III 0,8 m

b) jeeli materia przewidziany do przewozu ma gsto wiksz ni 1,2, to wysoko spadku na podstawie gstoci wzgldnej (d) materiau przewidzianego do przewozu zaokrglonej do pierwszego miejsca po przecinku, obliczana jest nastpujco: grupa pakowania II d x 1,0 m
6.5.6.9.5

grupa pakowania III d x 0,67 m

Kryteria pozytywnego wyniku badania a) DPPL metalowe: brak jakiegokolwiek ubytku zawartoci.

b) DPPL elastyczne: brak jakiegokolwiek ubytku zawartoci. Nieznaczny ubytek zawartoci przy uderzeniu, np. przez zamknicia lub zcza, nie oznacza wadliwoci DPPL, pod warunkiem, e nie dochodzi do dalszego ubytku zawartoci po podniesieniu DPPL z powierzchni. c) DPPL ze sztywnego tworzywa sztucznego, zoone, tekturowe i drewniane: brak jakiegokolwiek ubytku zawartoci. Nieznaczny ubytek zawartoci przez zamknicia przy uderzeniu, nie oznacza wadliwoci DPPL, pod warunkiem, e nie dochodzi do dalszego ubytku zawartoci.

6.5.6.10 6.5.6.10.1

Badania wytrzymaoci na rozdzieranie

Zakres stosowania Wszystkie typy DPPL elastycznych, jako badanie typu konstrukcji.

6.5.6.10.2

Przygotowanie DPPL do bada DPPL powinien by napeniony do minimum 95% jego pojemnoci i do jego maksymalnej dopuszczalnej masy brutto, zawarto powinna by rozmieszczona rwnomiernie.

RID
6.5.6.10.3

6 - 105 Sposb przeprowadzania badania

01.01.2007 r.

Jeeli DPPL znajduje si na staym podou, to naley wykona na wylot za pomoc noa nacicie o dugoci 100 mm pod ktem 45 do gwnej osi DPPL, w poowie wysokoci pomidzy podstaw i grnym poziomem zawartoci. Nastpnie DPPL powinien by poddany dziaaniu rwnomiernie rozoonego obcienia o masie 2-krotnie wikszej od jego adownoci. Obcienie powinno trwa co najmniej 5 minut. DPPL, ktre s zaprojektowane do podnoszenia od gry lub od strony boku, po usuniciu naoonego na nie obcienia, powinny zosta podniesione do gry a do momentu, gdy przestan dotyka podogi lub gruntu, na ktrym byy ustawione, i pozosta w tym pooeniu przez okres 5 minut.
6.5.6.10.4

Kryteria pozytywnego wyniku badania Nacicie nie powinno zwikszy si wicej ni o 25% swojej pierwotnej dugoci.

6.5.6.11 6.5.6.11.1

Badanie wytrzymaoci na spadek z przewrceniem

Zakres badania Wszystkie typy DPPL elastycznych, jako badanie typu konstrukcji.

6.5.6.11.2

Przygotowanie DPPL do bada DPPL powinien by napeniony do minimum 95% jego pojemnoci i do jego maksymalnej dopuszczalnej masy brutto, zawarto powinna by rozmieszczona rwnomiernie.

6.5.6.11.3

Sposb przeprowadzania badania DPPL powinien by poddany spadkowi w taki sposb, aby dowolnym miejscem czci grnej spad na sztywn, nie sprynujc, gadk, pask i poziom powierzchni.

6.5.6.11.4

Wysoko spadku z przewrceniem grupa pakowania I 1,8 m grupa pakowania II 1,2 m grupa pakowania III 0,8 m

6.5.6.11.5

Kryteria pozytywnego wyniku badania Brak ubytku zawartoci. Nieznaczny ubytek zawartoci przez zamknicia lub zcza przy uderzeniu nie oznacza wadliwoci DPPL, pod warunkiem, e nie dochodzi do dalszego ubytku zawartoci.

6.5.6.12 6.5.6.12.1

Badanie wytrzymaoci przy podnoszeniu lecego DPPL

Zakres stosowania Wszystkie DPPL elastyczne, ktre s przystosowane do podnoszenia od gry lub do podnoszenia od strony boku, jako badanie typu konstrukcji.

6.5.6.12.2

Przygotowanie DPPL do bada DPPL powinien by napeniony do minimum 95% jego pojemnoci i do jego maksymalnej dopuszczalnej masy brutto, zawarto powinna by rozmieszczona rwnomiernie.

6.5.6.12.3

Sposb przeprowadzania badania DPPL lecy na boku powinien by podniesiony do prawidowej pozycji, do utraty kontaktu z podoem, z szybkoci co najmniej 0,1 m/s, za jeden uchwyt, lub za dwa uchwyty gdy s cztery takie uchwyty.

6.5.6.12.4

Kryteria pozytywnego wyniku badania Brak uszkodzenia DPPL lub jego uchwytw, ktre powodowaoby, e przestaby on by bezpieczny podczas przewozu lub manipulacji.

RID
6.5.6.13 6.5.6.13.1 Sprawozdanie z badania

6 - 106

01.01.2007 r.

Naley sporzdzi sprawozdanie z badania, zawierajce co najmniej nastpujce dane, dostpne dla uytkownikw DPPL: Nazwa i adres jednostki przeprowadzajcej badanie; Nazwa i adres zgaszajcego (jeli wystpuje); Numer porzdkowy sprawozdania z bada; Data sprawozdania z bada; Producent DPPL; Opis typu konstrukcji DPPL (np. wymiary, materiay, zamknicia, grubo cian, itp.) wraz z metodami wytwarzania (np. przez odlanie do formy), mogcy zawiera rysunek(i) lub fotografi(e); 7. Maksymalna pojemno; 8. Charakterystyka zawartoci uywanej przy badaniach, np. lepko i gsto wzgldna dla materiaw ciekych i rozmiar czstek dla materiaw staych; 9. Opis i wyniki bada; 10. Sprawozdanie z bada powinno by podpisane z podaniem nazwiska i stanowiska osoby sporzdzajcej. 1. 2. 3. 4. 5. 6.

6.5.6.13.2

Sprawozdanie z badania powinno zawiera stwierdzenie, e DPPL przygotowany tak jak do przewozu, by badany zgodnie z odpowiednimi wymaganiami niniejszego dziau oraz, e stosowanie innych metod pakowania lub materiaw moe uniewani to sprawozdanie. Kopia sprawozdania powinna by dostpna dla wadzy waciwej.

RID

6 - 107

01.01.2007 r.

Dzia 6.6 Przepisy dotyczce budowy i badania opakowa duych

6.6.1 6.6.1.1 Przepisy oglne

Przepisy tego rozdziau nie dotycz: opakowa dla materiaw klasy 2, oprcz opakowa duych dla przedmiotw klasy 2 takich jak pojemniki aerozolowe; opakowa dla materiaw klasy 6.2, oprcz opakowa duych dla UN 3291; sztuk przesyki klasy 7, zawierajcych materiay promieniotwrcze.

6.6.1.2

Opakowania due powinny by wyprodukowane i zbadane wedug programu zapewnienia jakoci zatwierdzonego przez wadz waciw, tak aby kade wyprodukowane opakowanie odpowiadao przepisom tego dziau. Przepisy szczeglne dla opakowa duych podane pod 6.6.4 dotycz opakowa duych obecnie uywanych. Uwzgldniajc postp w nauce i technice, nie ma przeszkd w uywaniu opakowa duych majcych waciwoci rne od okrelonych pod 6.6.4, pod warunkiem, e s one rwnie efektywne, akceptowane przez wadz waciw i przeszy pozytywnie badania wytrzymaociowe opisane pod 6.6.5. Metody badania inne ni opisane w RID s dopuszczalne pod warunkiem, e s rwnowane i zaakceptowane przez wadz waciw. Producenci i dystrybutorzy opakowa duych powinni dostarcza informacje dotyczce odpowiednich procedur oraz opisw typw i wymiarw zamkni (wcznie z wymaganymi uszczelkami) oraz innych elementw niezbdnych do zapewnienia, e sztuka przesyki przygotowana jak do przewozu jest w stanie speni wymagania bada jakoci opisane w niniejszym dziale.
Kodowanie dla okrelenia typw opakowa duych

6.6.1.3

6.6.1.4

6.6.2 6.6.2.1

Dla opakowa duych uywany kod skada si z: a) dwch cyfr arabskich: 50 dla opakowa duych sztywnych 51 dla opakowa duych elastycznych i b) jednej aciskiej wielkiej litery dla rodzaju materiau: drewno, stal, itd., zgodnie z przepisami 6.1.2.6.

6.6.2.2

Kod opakowania duego moe by uzupeniony liter W. Litera W oznacza, e opakowanie due odpowiadajce typowi wskazanemu przez kod, jest jednak produkowane z pewnymi szczeglnymi odstpstwami od wymaga podanych pod 6.6.4 i jest uwaane za rwnowane zgodnie z przepisami podanymi pod 6.6.1.3.
Oznakowanie Oznakowanie podstawowe

6.6.3 6.6.3.1

Kade opakowanie due wyprodukowane i przeznaczone do uytku stosownie do przepisw RID, powinno by zaopatrzone w trwae i czytelne oznakowanie skadajce si z nastpujcych elementw: a) symbolu opakowania ONZ dla opakowa duych z metalu, na ktrych oznakowanie zostaje naniesione przez wyciskanie lub wytoczenie, zamiast symbolu mog zosta uyte litery UN; b) liczby 50 dla opakowa duych sztywnych lub 51 dla opakowa duych elastycznych i kod materiau zgodnie z przepisem 6.5.1.4.1 b); c) wielkiej litery podajcej grup(-y) opakowa, dla ktrej dopuszczono typ konstrukcyjny: X dla grupy pakowania I, II i III; Y dla grupy pakowania II i III;

RID

6 - 108

01.01.2007 r.

d) e) f) g) h)

Z tylko dla grupy pakowania III; miesica i roku (dwie ostatnie cyfry) produkcji; symbol pastwa, w ktrym dopuszczono przyporzdkowanie oznaczenia, przez wskazanie znaku wyrniajcego pojazdy w ruchu midzynarodowym1); nazwy lub znaku producenta, lub kadej innej identyfikacji opakowa duych ustalonej przez wadz waciw; obcienia pomiarowego z badania wytrzymaoci na nacisk przy spitrzaniu w kg. Dla opakowa duych nie zaprojektowanych do spitrzania wskazuje si 0; najwyszej dopuszczalnej masy brutto w kg.

Elementy podstawowego oznakowania powinny by naniesione w kolejnoci przedstawionych podpunktw. Wszystkie elementy oznakowania stosowane zgodnie z a) do h) powinny by wyranie od siebie oddzielone, np. woln przestrzeni lub ukon kresk, aby byy atwe do identyfikacji.
6.6.3.2 Przykady oznakowania

50A/X/0501/N/PQRS 2500/1000 50H/Y/0402/D/ABCD 987 0/800 51H/Z/0601/S/1999 0/500

6.6.4 6.6.4.1

opakowania due ze stali, obcienie przy spitrzaniu: 2500 kg najwiksza dopuszczalna masa brutto: 1000 kg opakowania due z tworzywa sztucznego, nie mona spitrza; najwiksza dopuszczalna masa brutto: 800 kg elastyczne opakowania due, nie mona spitrza; najwiksza dopuszczalna masa brutto: 500 kg

Przepisy szczeglne dla opakowa duych Przepisy szczeglne dla opakowa duych metalowych

50A ze stali 50B z aluminium 50N z metalu innego ni stal i aluminium

6.6.4.1.1

Opakowania due powinny by produkowane z metalu o odpowiedniej cigliwoci i dobrej spawalnoci. Spoiny powinny by wykonane zgodnie z reguami sztuki i zapewnia pene bezpieczestwo. W razie potrzeby powinna by uwzgldniana wytrzymao materiau w niskich temperaturach. Naley zwrci uwag na konieczno zminimalizowania szkd mogcych wynika z korozji elektrochemicznej stykajcych si rnych metali.
Przepisy szczeglne dla opakowa duych z materiaw elastycznych

6.6.4.1.2 6.6.4.2

51H z elastycznych tworzyw sztucznych 51M z papieru

6.6.4.2.1

Opakowania due powinny by wykonane z odpowiednich materiaw. Wytrzymao materiaw i wykonanie elastycznego opakowania duego powinny by dostosowane do pojemnoci i przewidzianego zastosowania. Wszystkie materiay stosowane do produkcji opakowa duych typu 51M po co najmniej 24 godzinnym cakowitym zanurzeniu w wodzie, powinny zachowa jeszcze co najmniej 85% wytrzymaoci na rozerwanie, ktra zostaa zmierzona po klimatyzacji materiau do rwnowagi przy wilgotnoci wzgldnej najwyej 67%. Poczenia powinny by wykonane przez szycie, zgrzewanie, sklejanie lub inne rwnowane metody. Wszystkie poczenia szyte powinny by zabezpieczone.

6.6.4.2.2

6.6.4.2.3

1) Znak wyrniajcy pojazdy w ruchu midzynarodowym, wprowadzony przez Konwencj Wiedesk o Ruchu Drogowym (Wiede 1968).

RID
6.6.4.2.4

6 - 109

01.01.2007 r.

Opakowania due elastyczne powinny by odpowiednio wytrzymae na starzenie i zmniejszanie wytrzymaoci pod wpywem promieniowania ultrafioletowego, warunkw klimatycznych lub oddziaywania zawartoci, tak, aby nadaway si do przewidywanego zastosowania. Opakowania due elastyczne z tworzyw sztucznych, ktre wymagaj zabezpieczenia przed promieniowaniem ultrafioletowym, naley wykona z dodatkiem sadzy lub innego odpowiedniego pigmentu lub inhibitora. Domieszki te powinny by zgodne z zawartoci i zachowa swoje dziaanie podczas caego okresu uytkowania opakowania duego. Przy zastosowaniu sadzy, pigmentu lub inhibitora, ktre rni si od zastosowanego w produkcji zbadanego typu konstrukcyjnego, mona zaniecha powtrzenia bada, jeeli zmiana zawartoci sadzy, pigmentw lub inhibitorw nie wpywa na waciwoci fizyczne materiau. Do materiau opakowania duego mog by domieszane dodatki dla polepszenia trwaoci przed starzeniem lub dla innych celw, pod warunkiem, e nie wpyn ujemnie na waciwoci fizyczne lub chemiczne materiau. W napenionym opakowaniu duym stosunek wysokoci do szerokoci nie moe wynosi wicej ni 2:1.
Przepisy szczeglne dla opakowa duych ze sztywnych tworzyw sztucznych

6.6.4.2.5

6.6.4.2.6

6.6.4.2.7 6.6.4.3

50G ze sztywnych tworzyw sztucznych

6.6.4.3.1

Opakowanie due powinno by wykonane z odpowiedniego tworzywa sztucznego o znanej charakterystyce, a jego wytrzymao powinna by dostosowana do jego pojemnoci i przewidzianego zastosowania. Materia powinien by w odpowiedni sposb uodporniony przed starzeniem i zmniejszeniem wytrzymaoci, spowodowanym przez zawarto lub ewentualnie przez promieniowanie ultrafioletowe. W razie potrzeby powinna by uwzgldniana wytrzymao materiau w niskich temperaturach. Przenikalno zawartoci podczas normalnych warunkw przewozu nie moe stwarza niebezpieczestwa. Wymagane zabezpieczenie przed promieniowaniem ultrafioletowym nastpuje przez dodatek sadzy lub innego odpowiedniego pigmentu lub inhibitora. Domieszki te powinny by zgodne z zawartoci i zachowa swoje dziaanie podczas caego okresu uytkowania opakowania wewntrznego. Przy zastosowaniu sadzy, pigmentw lub inhibitorw, ktre rni si od zastosowanych w produkcji zbadanego typu konstrukcyjnego, mona zaniecha powtrzenia badania, jeeli zmieniona zawarto sadzy, pigmentw lub inhibitorw nie wpywa na waciwoci fizyczne materiau. Do materiau opakowania duego mog by domieszane dodatki dla polepszenia trwaoci przed starzeniem lub dla innych celw, pod warunkiem, e nie wpyn ujemnie na waciwoci fizyczne lub chemiczne materiau.
Przepisy szczeglne dla opakowa duych tekturowych

6.6.4.3.2

6.6.4.3.3

6.6.4.4

50G ze sztywnej tektury

6.6.4.4.1

Opakowanie due powinno by wyprodukowane z mocnej tektury penej lub mocnej dwustronnej tektury falistej (jedno- lub wielowarstwowej) o dobrej jakoci, ktra jest dostosowana do pojemnoci i przewidzianego zastosowania. Wodoodporno powierzchni zewntrznej powinna by taka, aby wzrost masy podczas trwajcego 30 minut badania na pochanianie wody metod Cobba, nie wynis wicej ni 155 g/m (patrz norma ISO 535:1991). Tektura powinna mie odpowiedni wytrzymao na zginanie. Tektura powinna by wykrojona, nacinana i rowkowana bez zadr, tak, aby przy skadaniu konstrukcji (montau) nie amaa si, a jej powierzchnia zewntrzna nie ulegaa pkaniu lub zbyt silnemu wybrzuszeniu. Fale tektury falistej powinny by mocno sklejone z warstw zewntrzn. ciany, wcznie z pokryw i dnem, powinny mie wytrzymao na przebicie minimum 15 J, zmierzon wedug normy ISO 3036:1975. Poczenia opakowania zewntrznego opakowania duego powinny mie wystajce zakadki i powinny by wykonane przez uycie tamy klejcej, sklejenie, zszycie metalowymi zszywkami lub innymi rodkami o co najmniej rwnej skutecznoci. Dla skutecznego poczenia przez sklejenie lub przy uyciu tamy klejcej powinien by zastosowany klej wodoodporny. Metalowe

6.6.4.4.2 6.6.4.4.3

RID

6 - 110

01.01.2007 r.

zszywki powinny przechodzi przez wszystkie czone czci i tak powinny by uyte lub zabezpieczone, aby wykadzina wewntrzna nie zostaa ani obtarta ani przebita.
6.6.4.4.4

Integralna podstawa paletowa opakowania duego lub odejmowana paleta, powinna nadawa si do mechanicznego manipulowania z opakowaniem duym, napenionym do najwikszej dopuszczalnej masy brutto. Odejmowana paleta lub integralna podstawa paletowa powinna by tak zaprojektowana, aby unikn odksztacenia dna opakowania duego, mogcego spowodowa szkody w czasie manipulacji. Przy palecie odejmowanej, korpus opakowania powinien by pewnie poczony z palet dla zapewnienia stabilnoci przy manipulacjach i transporcie. Ponadto powierzchnia palety odejmowanej nie powinna mie nierwnoci, aby nie uszkodzi opakowania duego. Urzdzenia wzmacniajce, jak drewniane wsporniki, dla zwikszenia zdolnoci spitrzania, mog by zastosowane, lecz powinny znajdowa si poza wykadzin wewntrzn. Jeeli opakowania due s przewidziane do spitrzania, to powierzchnia nona powinna by w takim stanie, aby obcienie zostao rwnomiernie rozoone.
Przepisy szczeglne dla opakowa duych drewnianych

6.6.4.4.5

6.6.4.4.6

6.6.4.4.7 6.6.4.4.8 6.6.4.5

50C z drewna naturalnego 50D ze sklejki 50F z materiau drewnopodobnego

6.6.4.5.1 6.6.4.5.2

Wytrzymao zastosowanego materiau i sposb produkcji powinny by przystosowane do pojemnoci i przewidzianego zastosowania opakowania duego. Jeeli opakowanie due jest z drewna naturalnego, to powinno by ono dobrze wysezonowane, technicznie suche i bez wad, aby uniemoliwi istotne zmniejszenie wartoci poszczeglnych czci opakowania duego. Kada cz opakowania duego powinna skada si z jednej sztuki lub by jej rwnowan. Czci uwaa si za rwnowane jednej sztuce, jeeli zastosowane zostanie odpowiednie poczenie klejowe, jak np. zcze Lindermanna (poczenie na jaskczy ogon), poczenie na piro i wpust, poczenie zakadkowe, zcze na styk z co najmniej dwoma falistymi metalowymi elementami mocujcymi na kade poczenie lub inne o rwnie skutecznym dziaaniu. Jeeli opakowanie due wykonane jest ze sklejki, to powinna skada si z co najmniej trzech warstw i by wyprodukowana z dobrze wysezonowanego forniru uszczonego, skrawanego lub tartego, technicznie suchego i bez wad, ktre mogyby pogorszy wytrzymao opakowania duego. Poszczeglne warstwy w sklejce powinny by ze sob poczone klejem wodoodpornym. Do produkcji opakowa duych mog by zastosowane razem ze sklejk inne odpowiednie materiay. Jeeli opakowanie due jest z materiau drewnopodobnego, to powinien by on wodoodporny, jak pyty wirowe, pyty pilniowe lub inne odpowiednie materiay. Naroa i krawdzie pyt w opakowaniach duych powinny by mocno zbite gwodziami lub spite klamrami lub zczone innymi rwnie odpowiednimi rodkami. Integralna podstawa paletowa opakowania duego lub odejmowana paleta, powinna nadawa si do mechanicznego manipulowania opakowaniem duym napenionym do najwikszej dopuszczalnej masy brutto. Odejmowana paleta lub integralna podstawa paletowa powinna by tak zaprojektowana, aby unikn odksztacenia dna opakowania duego, mogcego spowodowa uszkodzenia w czasie manipulacji. Przy palecie odejmowanej, korpus opakowania powinien by pewnie poczony z palet dla zapewnienia stabilnoci przy manipulacjach i transporcie. Ponadto powierzchnia palety odejmowanej nie powinna mie nierwnoci, aby nie uszkodzi opakowania duego.

6.6.4.5.3

6.6.4.5.4 6.6.4.5.5 6.6.4.5.6

6.6.4.5.7

6.6.4.5.8

RID
6.6.4.5.9 6.6.4.5.10 6.6.5 6.6.5.1 6.6.5.1.1 6.6.5.1.2

6 - 111

01.01.2007 r.

Urzdzenia wzmacniajce dla zwikszenia zdolnoci spitrzania, jak drewniane wsporniki,, mog by zastosowane, lecz powinny znajdowa si poza wykadzin wewntrzn. Jeeli opakowania due s przewidziane do spitrzania, to powierzchnia nona powinna by w takim stanie, aby obcienie zostao rwnomiernie rozoone.
Przepisy dotyczce bada opakowa duych Wykonywanie i czstotliwo bada

Typ konstrukcyjny kadego opakowania duego powinien by poddany przewidzianym w 6.6.5.3 badaniom ustalonym przez wadz waciw i przez t wadz dopuszczony do uycia. Przed zastosowaniem opakowania duego, typ konstrukcyjny tego opakowania duego powinien przej badania z wynikiem pozytywnym. Typ konstrukcyjny opakowania duego okrelony jest przez konstrukcj, wielko, zastosowany materia i jego grubo, sposb produkcji i monta, moe te obejmowa rnorodn obrbk powierzchni. Dotyczy to rwnie opakowa duych, ktre tylko nieznacznie rni si od danego typu konstrukcyjnego swoj mniejsz wysokoci konstrukcyjn. Badania powinny by przeprowadzone na typie z produkcji w odstpach czasu ustalonych przez wadz waciw. Podczas takiego badania przeprowadzanego na opakowaniu papierowym lub tekturowym, obowizuj jako rwnowane warunki otoczenia wskazane w przepisach 6.6.5.2.4. Badania powinny by powtrzone po kadej zmianie konstrukcji, materiau lub sposobu produkcji opakowa duych. Wadza waciwa moe zezwoli na selektywne badania opakowa duych, ktre rni si tylko nieznacznie od zbadanych typw konstrukcyjnych: np. opakowania due, ktrych opakowania wewntrzne posiadaj mniejsze wymiary lub mniejsz mas netto, lub te opakowania due, jak beczki, worki i skrzynie, przy ktrych zmniejszony jest jeden lub wicej wymiarw zewntrznych. (zarezerwowany)
Uwaga.

6.6.5.1.3

6.6.5.1.4 6.6.5.1.5

6.6.5.1.6

W odniesieniu do zasad pakowania rnych opakowa wewntrznych do opakowania duego i dopuszczalnych wariantw opakowa wewntrznych, patrz 4.1.1.5.1.

6.6.5.1.7

Wadza waciwa moe w dowolnym czasie zada sprawdzenia za pomoc bada, wedug postanowie tego rozdziau, czy opakowania z produkcji seryjnej speniaj wymagania badanego typu konstrukcyjnego. Za zgod wadzy waciwej moe zosta przeprowadzonych kilka bada na jednej prbce, pod warunkiem, e nie wpynie to na wyniki bada.
Przygotowanie do bada

6.6.5.1.8 6.6.5.2 6.6.5.2.1

Badania przeprowadza si z opakowaniami duymi gotowymi do wysyki, wcznie z opakowaniami wewntrznymi lub przewoonymi przedmiotami. Opakowania wewntrzne powinny zosta napenione materiaami ciekymi do co najmniej 98% swojej maksymalnej pojemnoci, materiaami staymi do co najmniej 95% swojej maksymalnej pojemnoci. Dla opakowa duych, ktrych opakowanie wewntrzne przewidziane jest do ciekych lub staych materiaw, konieczne s odrbne badania dla ciekej i dla staej zawartoci. Zawarte w opakowaniach wewntrznych materiay lub w opakowaniach duych przedmioty do przewozu, mog zosta zastpione przez inne materiay lub przedmioty, o ile wyniki bada nie zostan przez to zafaszowane. Jeli zastosuje si inne opakowania wewntrzne lub przedmioty, to powinny mie one takie same waciwoci fizyczne (masa, uziarnienie, itd.), jak opakowanie wewntrzne lub przedmioty przewidziane do przewozu. Dla osignicia wymaganej masy oglnej sztuki przesyki, dopuszcza si zastosowanie dodatkw, jak worki ze rutem oowianym, o ile zostan one tak umieszczone, e nie wpyn na wyniki bada.

RID
6.6.5.2.2

6 - 112

01.01.2007 r.

Jeeli do bada na swobodny spadek DPPL z materiaem ciekym zostanie uyty materia zastpczy, to powinien mie on analogiczn gsto wzgldn i lepko, jak materia przeznaczony do przewozu. Do takich bada moe by uyta rwnie woda, jeeli: a) materiay przeznaczone do przewozu maj gsto wzgldn nie przekraczajc 1,2, a jako wysokoci spadku powinny by zastosowane te wysokoci, ktre s podane w tabeli pod 6.6.5.3.4.4;

b) materiay nadawane do przewozu maj gsto wzgldn wiksz ni 1,2, a wysokoci spadku powinny by obliczane na podstawie gstoci wzgldnej (d) materiau przeznaczonego do przewozu, zaokrglone do jednej dziesitej, w sposb nastpujcy: grupa pakowania I d x 1,5 m
6.6.5.2.3

grupa pakowania II d x 1,0 m

grupa pakowania III d x 0,67 m

Opakowania due z tworzywa sztucznego lub opakowania due zawierajce opakowania wewntrzne z tworzywa, z wyjtkiem workw przewidzianych do materiaw staych lub przedmiotw, poddaje si badaniu wytrzymaoci na uderzenie przy swobodnym spadku, po obnieniu temperatury badanej prbki i jej zawartoci do temperatury minus 18C lub poniej. Mona zaniecha klimatyzowania, jeli tworzywo opakowania wykazuje wystarczajc odksztacalno i wytrzymao na rozrywanie w niskich temperaturach. Jeeli badana prbka bya klimatyzowana tym sposobem, to nie jest konieczne klimatyzowanie wedug 6.6.5.2.4. Stosowane do badania materiay cieke maj by utrzymywane w stanie ciekym przez dodanie w razie koniecznoci rodkw przeciw zamarzaniu. Opakowania due z tektury powinny by przez co najmniej 24 godziny klimatyzowane w atmosferze regulowanej temperatury i wilgotnoci wzgldnej. Istniej trzy moliwoci, z ktrych naley wybra jedn. Preferowana jest atmosfera o temperaturze 23C 2C i wilgotnoci wzgldnej 50% 2%. Dwa inne warianty to: temperatura 20C 2C i wilgotno wzgldna 65% 2% lub temperatura 27C 2C i wilgotno wzgldna 65% 2%.
Uwaga.

6.6.5.2.4

Wartoci rednie powinny lee w obrbie powyszych wartoci granicznych. W przecigu krtkiego czasu pomiary graniczne mog waha si i powodowa odchylenia indywidualnych pomiarw do 5% wilgotnoci wzgldnej, bez znaczcego wpywu na powtarzalno wynikw bada.

6.6.5.3 6.6.5.3.1 6.6.5.3.1.1

Przepisy dotyczce bada Badanie na podnoszenie od dou

Zakres stosowania Dla wszystkich rodzajw opakowa duych zaopatrzonych w urzdzenia do podnoszenia od dou, jako badanie typu konstrukcyjnego.

6.6.5.3.1.2

Przygotowanie opakowania duego do badania Opakowanie due napenia si do 1,25 wartoci jego maksymalnej dopuszczalnej masy brutto, przy czym ciar rozmieszcza si rwnomiernie.

6.6.5.3.1.3

Sposb przeprowadzenia badania Opakowanie due powinno zosta dwa razy podniesione i opuszczone przy uyciu wzka podnonikowego widowego, przy czym widy powinny by ustawione centralnie, a odstp midzy nimi powinien wynosi wymiaru boku ich wprowadzania (chyba, e punkty wprowadzenia s wskazane). Widy powinny by wprowadzone do ich dugoci w kierunku wprowadzania. Badanie powinno zosta powtrzone w kadym moliwym kierunku wprowadzania.

6.6.5.3.1.4

Kryterium oceny wyniku badania Brak trwaych odksztace opakowania duego, ktre pogorszyyby bezpieczestwo transportu oraz brak ubytkw zawartoci.

RID
6.6.5.3.2 6.6.5.3.2.1 Badanie na podnoszenie od gry

6 - 113

01.01.2007 r.

Zakres stosowania Dla wszystkich rodzajw opakowa duych zaopatrzonych w urzdzenia do podnoszenia od gry, jako badanie typu konstrukcyjnego.

6.6.5.3.2.2

Przygotowanie opakowania duego do badania Opakowanie due powinno by zaadowane do jego dwukrotnej maksymalnej dopuszczalnej masy brutto. Due opakowanie elastyczne powinno by zaadowane do jego szeciokrotnej maksymalnej dopuszczalnej masy brutto, a adunek powinien by rozmieszczony rwnomiernie.

6.6.5.3.2.3

Sposb przeprowadzenia badania Opakowanie due powinno zosta podniesione w sposb przewidziany w jego konstrukcji, a znajdzie si swobodnie nad podoem, i utrzymane w tym pooeniu przez okres 5 minut.

6.6.5.3.2.4

Kryterium oceny wyniku badania a) Opakowania due z metalu, ze sztywnego tworzywa sztucznego: brak trwaego odksztacenia opakowania duego wcznie z ewentualn podstaw paletow, mogcego pogorszy bezpieczestwo przewozu, oraz brak ubytkw zawartoci. b) Opakowania due elastyczne: brak uszkodzenia opakowania duego lub jego urzdze do podnoszenia, wskutek ktrych opakowanie due jest nieprzydatne do przewozu lub manipulacji, oraz brak ubytkw zawartoci.

6.6.5.3.3 6.6.5.3.3.1

Badanie na nacisk przy spitrzaniu

Zakres stosowania Dla wszystkich rodzajw opakowa duych zaprojektowanych do spitrzania, jako badanie typu konstrukcyjnego.

6.6.5.3.3.2

Przygotowanie opakowania duego do badania Opakowania due powinny zosta napenione do swojej maksymalnej dopuszczalnej masy brutto.

6.6.5.3.3.3

Sposb przeprowadzenia badania Opakowanie due powinno zosta ustawione swoim dnem na poziomym, twardym podou i przez co najmniej 5 minut poddane dziaaniu rwnomiernie naoonego obcienia pomiarowego (patrz 6.6.5.3.3.4); opakowanie due z drewna, tektury lub tworzywa sztucznego powinno by poddane naciskowi przez co najmniej 24 godziny.

6.6.5.3.3.4

Obliczanie naoonego obcienia pomiarowego Obcienie, ktremu zostaje poddane opakowanie due powinno wynosi 1,8-krotno zsumowanej najwikszej dopuszczalnej masy brutto wielu jednakowych opakowa duych, ktre podczas przewozu mog zosta spitrzone na tym opakowaniu duym.

6.6.5.3.3.5

Kryterium oceny wyniku bada a) Wszystkie rodzaje opakowa duych, z wyjtkiem opakowa duych elastycznych: brak trwaego odksztacenia opakowania duego, wcznie z ewentualn podstaw paletow, mogcego pogorszy bezpieczestwo przewozu, oraz brak ubytkw zawartoci. b) opakowania due elastyczne: brak uszkodzenia korpusu opakowania, mogcego pogorszy bezpieczestwo przewozu, oraz brak ubytkw zawartoci

RID
6.6.5.3.4 6.6.5.3.4.1 Badanie na swobodny spadek

6 - 114

01.01.2007 r.

Zakres stosowania Dla wszystkich rodzajw opakowa duych, jako badanie typu konstrukcyjnego.

6.6.5.3.4.2

Przygotowanie opakowania duego do badania Opakowanie due powinno by napenione zgodnie z przepisami 6.6.5.2.1.

6.6.5.3.4.3

Sposb przeprowadzenia badania Opakowanie due powinno zosta tak upuszczone swoim dnem na sztywn, niespryst, pask poziom powierzchni, aby uderzyo najsabszym miejscem swojej podstawy.

6.6.5.3.4.4

Wysoko spadku grupa pakowania I 1,8 m grupa pakowania II 1,2 m grupa pakowania III 0,8 m

Uwaga. Opakowania due dla materiaw i przedmiotw klasy 1, dla materiaw staych zapalnych klasy 4.1 i dla nadtlenkw organicznych klasy 5.2 powinny zosta zbadane wedug metody bada dla grupy pakowania II. 6.6.5.3.4.5

Kryterium oceny wyniku bada

6.6.5.3.4.5.1 Opakowania due nie mog wykazywa adnych uszkodze, ktre mogyby pogorszy bezpieczestwo transportu. Z opakowania wewntrznego (opakowa wewntrznych) lub z przedmiotu (przedmiotw) nie moe wystpowa wyciek towaru. 6.6.5.3.4.5.2 Przy opakowaniach duych z przedmiotami klasy 1 nie s dopuszczone jakiekolwiek pknicia, ktre umoliwiyby uwolnienie z opakowa duych materiaw wybuchowych lub przedmiotw zawierajcych materiay wybuchowe. 6.6.5.3.4.5.3 Jeeli opakowanie due zostao poddane badaniu na swobodny spadek, to badany typ przeszed badanie pozytywnie, jeeli zawarto zostaa utrzymana, nawet jeeli zamknicie nie pozostao ju pyoszczelne. 6.6.5.4 6.6.5.4.1 Dopuszczenie i sprawozdanie z bada

Dla kadego typu konstrukcyjnego opakowania duego wystawia si zawiadczenie i przyporzdkowuje oznakowanie (zgodnie z 6.6.3), podajce, e typ konstrukcyjny wcznie ze swoim wyposaeniem odpowiada przepisom. Z badania sporzdza si sprawozdanie, ktre powinno zawiera co najmniej nastpujce dane i powinno by dostpne dla uytkownikw opakowa duych: Nazwa i adres instytucji badawczej; Nazwa i adres wnioskodawcy (o ile jest to wymagane); Nadawany jednorazowo numer identyfikacyjny sprawozdania z badania; Data sporzdzenia sprawozdania z badania; Producent opakowania duego; Opis typu konstrukcyjnego opakowania duego (np. wymiary, tworzywo, zamknicia, grubo cianek, itd.) i / lub zdjcie (zdjcia); 7. Maksymalna pojemno / najwiksza dopuszczalna masa brutto; 8. Charakterystyczne cechy badanej zawartoci (np. rodzaj i opis zastosowanych opakowa wewntrznych lub przedmiotw); 9. Opis i wyniki bada; 10. Sprawozdanie z badania powinno zosta podpisane z podaniem nazwiska i stanowiska osoby podpisujcej. 1. 2. 3. 4. 5. 6.

6.6.5.4.2

6.6.5.4.3

Sprawozdanie z badania powinno zawiera owiadczenie, e gotowe do transportu opakowanie due zostao zbadane zgodnie z odpowiednimi przepisami tego dziau oraz, e to sprawozdanie moe by niewane przy zastosowaniu innych metod pakowania lub innych czci skadowych opakowania. Jedn kopi sprawozdania z badania naley dostarczy do dyspozycji wadzy waciwej.

RID

6 - 115

01.01.2007 r.

Dzia 6.7 Przepisy dla projektowania, przenonych i MEGC-UN budowy i badania cystern

Uwaga. Odnonie wagonw-cystern, cystern odejmowalnych, kontenerw cystern i nadwozi wymiennych-cystern, ktrych korpus cysterny wykonany jest z metalu, jak rwnie wagonw-baterii i MEGC, za wyjtkiem MEGC-UN, patrz dzia 6.8; odnonie kontenerw-cystern z tworzyw sztucznych wzmocnionych wknem, patrz dzia 6.9; odnonie cystern podcinieniowych do odpadw, patrz dzia 6.10. 6.7.1 6.7.1.1 Wymagania oglne i stosowanie

Przepisy niniejszego dziau stosuje si do cystern przenonych przeznaczonych do przewozu materiaw niebezpiecznych klas 2, 3, 4.1, 4.2, 4.3, 5.1, 5.2, 6.1, 6.2, 7, 8 i 9 oraz do MEGC przeznaczonych do przewozu gazw nie schodzonych klasy 2, wszystkimi rodzajami transportu. W uzupenieniu przepisw tego dziau powinny by spenione odpowiednie wymagania Midzynarodowej Konwencji o bezpieczestwie kontenerw (CSC) z 1972 przez multimodalne cysterny przenone lub MEGC, ktre odpowiadaj definicji kontener w okreleniach tej Konwencji, o ile w inny sposb nie jest to sprecyzowane. Do cystern przybrzenych lub MEGC przybrzenych, ktre bd uywane na penym morzu, mog mie zastosowanie dodatkowe przepisy.

6.7.1.2

Uwzgldniajc postp naukowy i technologiczny, wymagania techniczne tego dziau mog by zastpione przez inne przepisy (porozumienia alternatywne). Powinny one przedstawia poziom bezpieczestwa nie mniejszy ni ten, ktry wynika z wymaga tego dziau z uwzgldnieniem zgodnoci z przewoonymi materiaami i zdolnoci cystern przenonych lub MEGC do wytrzymywania uderze, obcie i zagroe poarowych. Dla przewozw midzynarodowych cysterny przenone lub MEGC zbudowane wedug porozumie alternatywnych powinny by zatwierdzone przez odpowiedni wadz waciw. Wadza waciwa pastwa pochodzenia materiau moe wystawi tymczasowe dopuszczenie do transportu materiau, ktremu w dziale 3.2 tabela A kolumna 10 nie jest przyporzdkowana instrukcja dla cystern przenonych (T1 do T23, T50 lub T75). Dopuszczenie powinno by wymienione w dokumentacji wysykowej i zawiera minimum informacji normalnie znajdujcych si w instrukcjach cystern przenonych oraz warunki pod jakimi materia powinien by przewoony.
Wymagania dotyczce projektowania, budowy i bada cystern przenonych przeznaczonych do przewozu materiaw klasy 1 i klas 3 do 9 Okrelenia

6.7.1.3

6.7.2 6.7.2.1

Dla potrzeb tego rozdziau:

Cinienie prbne oznacza maksymalne nadcinienie w grnej czci zbiornika podczas cinieniowej prby hydraulicznej, wynoszce nie mniej ni 1,5-krotno cinienia obliczeniowego. Minimalna wielko cinienia prbnego cystern przenonych przeznaczonych do przewozu okrelonych materiaw zostaa podana w odpowiedniej instrukcji dla cystern przenonych pod 4.2.5.2.6. Cysterna przenona oznacza multimodaln cystern, stosowan do przewozu materiaw klasy 1 i klas 3 do 9. Cysterna przenona skada si ze zbiornika z przymocowanym wyposaeniem obsugowym i konstrukcyjnym, niezbdnym do przewozu materiaw niebezpiecznych. Napenianie i oprnianie cysterny przenonej powinno by moliwe bez demontowania wyposaenia konstrukcyjnego. Na zewntrz zbiornika powinna mie czony stabilizujce oraz powinno by moliwe jej podnoszenie w stanie napenionym. Przede wszystkim powinna by projektowana w celu umieszczania jej na pojedzie lub statku i powinna by wyposaona w pozy, zamocowania lub dodatkowe wyposaenie uatwiajce obsug. Pojazdy-cysterny, wagonycysterny, cysterny niemetalowe i due pojemniki do przewozu luzem (DPPL) nie s uznawane za cysterny przenone. Cysterna przenona przybrzena oznacza specjalnie zaprojektowan cystern do wielokrotnego uycia dla przewozu do, z i pomidzy obiektami przybrzenymi. Cysterna przenona przybrzena jest projektowana i konstruowana zgodnie z wytycznymi dla dopuszczania kontenerw

RID

6 - 116

01.01.2007 r.

obsugiwanych na penym morzu, ktre s okrelane przez Midzynarodow Organizacj Morsk w dokumencie MSC/Circ.860.
Cinienie obliczeniowe oznacza cinienie stosowane w obliczeniach wymaganych w przepisach budowy zbiornikw cinieniowych. Cinienie obliczeniowe nie moe by nisze od najwyszego z nastpujcych cinie:

a)

najwyszego dopuszczonego rzeczywistego nadcinienia w zbiorniku podczas napeniania i oprniania, lub (i) prnoci pary (w barach) materiau w 65C, minus 1 bar, (ii) cinienia czstkowego (w barach) powietrza lub innych gazw w niewypenionej przestrzeni okrelonego przez maksymaln temperatur 65C i przez rozszerzanie si fazy ciekej spowodowane wzrostem redniej temperatury adunku tr-tf (tf = temperatura napeniania, zwykle 15C, tr = 50C - maksymalna rednia temperatura adunku), (iii) cinienia cieczy okrelonego na podstawie si statycznych podanych pod 6.7.2.2.12, lecz nie mniejszego ni 0,35 bar; lub

b) sumy:

c)

dwch trzecich minimalnego cinienia prbnego okrelonego w odpowiedniej instrukcji cysterny przenonej pod 4.2.5.2.6.

Element topliwy oznacza nie zamykajce si powtrnie urzdzenie obniajce cinienie, ktre jest uruchamiane termicznie. Maksymalna dopuszczalna masa brutto oznacza sum masy prnej cysterny przenonej (tara) i najciszego adunku dopuszczonego do przewozu. Maksymalne dopuszczalne cinienie robocze oznacza cinienie zmierzone w grnej czci zbiornika podczas jego eksploatacji, ktre nie moe by nisze od najwyszego z nastpujcych cinie:

a)

najwyszego dopuszczalnego rzeczywistego nadcinienia w zbiorniku podczas napeniania i oprniania, lub

b) najwyszego rzeczywistego nadcinienia, na ktre zbiornik zosta zaprojektowany, i ktre nie moe by nisze od sumy: (i) prnoci pary (w barach) materiau w 65C, minus 1 bar, i (ii) cinienia czstkowego (w barach) powietrza lub innych gazw w nie napenionej przestrzeni, okrelonego przez maksymaln temperatur 65C i przez rozszerzanie si fazy ciekej spowodowane wzrostem redniej temperatury adunku tr-tf (tf = temperatura napeniania, zwykle 15C, tr = 50C - maksymalna rednia temperatura adunku).
Porozumienie alternatywne oznacza zgod wyraon przez wadz waciw dla cysterny przenonej lub MEGC, ktre zostay zaprojektowane, wyprodukowane i zbadane wedug przepisw technicznych lub metod bada innych ni wymienione w niniejszym dziale. Prba szczelnoci oznacza badanie zbiornika i jego wyposaenia obsugowego przy uyciu gazu pod rzeczywistym cinieniem wewntrznym nie mniejszym ni 25% maksymalnego dopuszczalnego cinienia roboczego. Stal drobnoziarnista oznacza stal ferrytyczn, ktra ma ziarna o rozmiarze 6 lub mniejszym, okrelone zgodnie z ASTM E 112-96 lub zdefiniowane w EN 10028-3, Cz 3. Stal odniesienia oznacza stal o wytrzymaoci na rozciganie 370 N/mm2 i o wydueniu przy zerwaniu 27%. Stal mikka oznacza stal o gwarantowanej minimalnej wytrzymaoci na rozciganie od 360 N/mm2 do 440 N/mm2 i o gwarantowanym minimalnym wydueniu przy zerwaniu zgodnym z wymaganiami pod 6.7.2.3.3.3. Wyposaenie konstrukcyjne oznacza czci wzmacniajce, mocujce, ochronne i stabilizujce, umieszczone na zewntrz zbiornika.

RID

6 - 117

01.01.2007 r.

Wyposaenie obsugowe oznacza przyrzdy pomiarowe oraz urzdzenia do napeniania, oprniania, odpowietrzania, zabezpieczania, ogrzewania, chodzenia oraz izolowania cieplnego. Zakres temperatury obliczeniowej dla zbiornika powinien wynosi od minus 40C do +50C dla materiaw przewoonych w temperaturze otoczenia. Dla innych materiaw przewoonych w podwyszonej temperaturze, temperatura obliczeniowa nie powinna by nisza od najwyszej temperatury materiau podczas napeniania, oprniania lub przewozu. Szerszy zakres temperatur obliczeniowych powinien by brany pod uwag dla cystern przenonych przeznaczonych do pracy w surowszych warunkach klimatycznych. Zbiornik oznacza cz cysterny przenonej, ktra wypeniona jest materiaem przeznaczonym do przewozu (cysterna waciwa), wliczajc w to otwory i ich zamknicia, ale bez wyposaenia obsugowego i zewntrznego wyposaenia konstrukcyjnego. 6.7.2.2 6.7.2.2.1 Wymagania oglne dotyczce projektowania i budowy

Zbiorniki powinny by projektowane i budowane zgodnie z wymaganiami przepisw dotyczcych naczy cinieniowych, uznanych przez wadz waciw. Zbiorniki powinny by wykonane z metali nadajcych si do obrbki plastycznej. Zasadniczo materiay powinny by zgodne z normami krajowymi lub midzynarodowymi. Do budowy zbiornikw spawanych mog by uyte tylko te materiay, ktrych spawalno zostaa cakowicie udowodniona. Spoiny powinny by wykonane fachowo i zapewnia pene bezpieczestwo. Jeeli proces technologiczny lub materiay tego wymagaj, zbiorniki powinny by poddawane stosownej obrbce cieplnej w celu zapewnienia odpowiedniego polepszenia wytrzymaoci w spoinie i w strefie wpywu ciepa. Przy wyborze materiau naley uwzgldni zakres temperatury obliczeniowej ze wzgldu na ryzyko kruchego przeomu, pknicie spowodowane korozj napreniow i udarno. Jeeli uywa si stali drobnoziarnistej, to gwarantowana warto granicy plastycznoci nie powinna by wiksza ni 460 N/mm2, a gwarantowana warto grnej granicy wytrzymaoci na rozciganie, zgodnie z norm materiaow, nie powinna by wiksza ni 725 N/mm2. Aluminium moe by zastosowane jako materia konstrukcyjny tylko wtedy gdy jest to wskazane w przepisach szczeglnych cystern przenonych odnoszcych si do okrelonych materiaw w dziale 3.2 tabela A kolumna 11 lub gdy jest to zatwierdzone przez wadz waciw. Jeeli dopuszczone jest aluminium, to powinno by izolowane w celu uniknicia utraty waciwoci fizycznych w skutek oddziaywania cieplnego o wartoci 110 kW/m2 przez okres nie krtszy ni 30 minut. Izolacja powinna by skuteczna we wszystkich temperaturach niszych ni 649C i powinna by osonita materiaem o temperaturze topnienia nie niszym ni 700C. Materiay konstrukcyjne cystern przenonych powinny by odpowiednie do warunkw zewntrznych rodowiska, w ktrym mog by eksploatowane. Zbiorniki, osprzt i przewody rurowe cystern przenonych powinny by wykonane z materiaw, ktre: a) w znacznym stopniu s odporne na dziaanie materiaw przeznaczonych do przewozu; lub

6.7.2.2.2

b) skutecznie ulegaj pasywacji lub neutralizacji w wyniku reakcji chemicznej; lub c)

6.7.2.2.3 6.7.2.2.4

s pokryte materiaem odpornym na korozj bezporednio zwizanym ze zbiornikiem lub poczonym za pomoc rwnorzdnych rodkw.

Uszczelki powinny by wykonane z materiaw odpornych na dziaanie materiau (-w) przeznaczonych do przewozu. Jeeli zbiorniki s pokryte wykadzin, to wykadzina zbiornika powinna by odporna na dziaanie materiaw (-w) przeznaczonych do przewozu, jednorodna, nie porowata, pozbawiona perforacji, wystarczajco elastyczna i o rozszerzalnoci cieplnej zgodnej z materiaem zbiornika. Wykadzina kadego zbiornika, jego osprztu i przewodw rurowych powinna by ciga i pokrywa powierzchni kadego konierza. Tam gdzie zewntrzny osprzt jest przyspawany do cysterny, wykadzina zbiornika powinna by ciga wewntrz instalacji i na powierzchni czoowej konierzy zewntrznych. Poczenia i szwy w wykadzinie powinny by wykonane przez spajanie materiau lub za pomoc innych, w rwnym stopniu skutecznych sposobw. Powinno si unika stycznoci pomidzy rnymi metalami, mogcej doprowadzi do uszkodze w wyniku dziaania korozji elektrochemicznej.

6.7.2.2.5 6.7.2.2.6

RID
6.7.2.2.7

6 - 118

01.01.2007 r.

Materiay cysterny przenonej, wczajc w to urzdzenia, uszczelki, wykadziny i wyposaenie, nie powinny niekorzystnie oddziaywa na materia(-y) przeznaczony(-e) do przewozu w cysternach przenonych. Cysterny przenone powinny by projektowane i budowane cznie z podporami tak, aby zapewni ich bezpieczne posadowienie podczas przewozu, oraz z odpowiednimi uchwytami do podnoszenia i mocowania. Cysterny przenone powinny by projektowane tak, aby wytrzymyway bez utraty zawartoci co najmniej cinienie wewntrzne spowodowane przez zawarto i obcienia statyczne, dynamiczne i cieplne podczas normalnych warunkw manipulowania i przewozu. Projekt powinien wykaza, e byy brane pod uwag skutki zmczenia materiau konstrukcyjnego spowodowane przez powtarzajce si wystpowanie tych obcie podczas przewidywanego okresu uytkowania cysterny przenonej. Zbiornik wyposaony w zawr podcinieniowy powinien by zaprojektowany tak, aby wytrzymywa bez trwaych odksztace, cinienie zewntrzne wysze od cinienia wewntrznego o co najmniej 0,21 bar. Zawr podcinieniowy powinien by tak ustawiony, aby otwiera si przy cinieniu wewntrznym co najwyej minus 0,21 bar, chyba, e zbiornik jest zbudowany na wysze nadcinienie zewntrzne, w kadym przypadku cinienie, na ktre nastawiony jest zawr podcinieniowy, nie powinno by wysze od podcinienia, na ktre zbiornik zosta zbudowany. Zbiornik uywany do przewozu tylko materiaw staych (sproszkowanych lub granulowanych) grupy pakowania II lub III, ktre nie przechodz w stan cieky podczas przewozu, moe by zaprojektowany na mniejsze cinienie zewntrzne, pod warunkiem zatwierdzenia przez wadz waciw. W tym przypadku zawr podcinieniowy powinien by nastawiony w ten sposb, aby otworzy si pod tym niszym cinieniem. Zbiornik, ktry nie jest wyposaony w zawr podcinieniowy, powinien by zbudowany tak, aby wytrzymywa, bez trwaych odksztace, cinienie zewntrzne wiksze co najmniej o 0,4 bar od cinienia wewntrznego. Zawory podcinieniowe zastosowane w cysternach przenonych przeznaczonych do przewozu materiaw o temperaturze zaponu odpowiadajcej kryteriom klasy 3 oraz do materiaw przewoonych w temperaturze zaponu lub wyszej, powinny zapobiega przedostaniu si ognia do zbiornika albo cysterny przenone powinny mie zbiorniki mogce wytrzymywa wewntrzny wybuch, spowodowany przedostaniem si ognia do zbiornika, bez utraty szczelnoci. Cysterny przenone i ich zamocowania, powinny by zdolne do przeniesienia przy najwikszym dopuszczalnym obcieniu, nastpujcych oddzielnie przyoonych si statycznych: w kierunku jazdy: dwukrotna najwysza dopuszczalna masa brutto pomnoona przez przypieszenie ziemskie (g)1); b) poziomo prostopadle do kierunku jazdy: najwysza dopuszczalna masa brutto (dwukrotna maksymalna dopuszczalna masa brutto, jeeli kierunek jazdy nie jest dokadnie okrelony) pomnoona przez przypieszenie ziemskie (g)1); c) pionowo do gry: maksymalna dopuszczalna masa brutto pomnoona przez przypieszenie ziemskie (g)1); i d) pionowo do dou: dwukrotna maksymalna dopuszczalna masa brutto (cakowite obcienie uwzgldniajce wpyw grawitacji) pomnoona przez przypieszenie ziemskie (g)1). a)

6.7.2.2.8

6.7.2.2.9

6.7.2.2.10

6.7.2.2.11

6.7.2.2.12

6.7.2.2.13

Dla kadej z tych si okrelonych pod 6.7.2.2.12 powinien by przyjmowany nastpujcy wspczynnik bezpieczestwa: a) dla metali majcych wyranie okrelon granic plastycznoci: wspczynnik bezpieczestwa wynosi 1,5 w odniesieniu do gwarantowanej granicy plastycznoci; lub

b) dla metali nie majcych wyranie okrelonej granicy plastycznoci: wspczynnik bezpieczestwa wynosi 1,5 w odniesieniu do gwarantowanej granicy plastycznoci przy wydueniu 0,2%, a dla stali austenitycznych przy wydueniu 1%.
6.7.2.2.14

Wartoci wyranie okrelonej granicy plastycznoci lub umownej granicy plastycznoci powinny by zgodne z krajowymi lub midzynarodowymi normami materiaowymi. Dla stali austenitycznych wartoci minimalne wyranej granicy plastycznoci lub umownej granicy plastycznoci okrelone normami materiaowymi mog by przekroczone do 15%, jeeli te wysze wartoci s potwierdzone atestami materiaowymi. W razie braku norm materiaowych dla metali,

1)

Do oblicze: g =9,81 m/s2

RID

6 - 119

01.01.2007 r.

wartoci wyranie okrelonej granicy plastycznoci lub umownej granicy plastycznoci powinny by zatwierdzone przez wadz waciw.
6.7.2.2.15

Cysterny przenone przeznaczone do przewozu materiaw ciekych odpowiadajcych kryteriom klasy 3 ze wzgldu na punkt zaponu, wcznie z materiaami przewoonymi w temperaturze podwyszonej do temperatury zaponu lub wyszej, powinny mie moliwo uziemienia. Ponadto powinny by zastosowane rodki zapobiegajce niebezpiecznemu rozadowaniu adunkw elektrostatycznych. Dla niektrych materiaw przeznaczonych do przewozu, jeeli wymagane jest to w odpowiednich instrukcjach dla cystern przenonych wskazanych w dziale 3.2 tabela A kolumna 10 i podanych pod 4.2.5.2.6 lub w przepisach specjalnych dla cystern przenonych wskazanych w dziale 3.2 tabela A kolumna 11 i podanych pod 4.2.5.3, cysterny przenone powinny by zaopatrzone w dodatkowe zabezpieczenie, ktre moe mie form powikszonej gruboci cianki zbiornika lub zwikszonego cinienia prbnego. Powikszona grubo cianki zbiornika lub wysze cinienie prbne powinny by przyjte na podstawie oceny waciwego ryzyka zwizanego z przewozem odnonych materiaw.
Kryteria projektowania

6.7.2.2.16

6.7.2.3 6.7.2.3.1

Zbiorniki powinny by projektowane za pomoc matematycznej analizy napre lub dowiadczalnie poprzez pomiar naprenia, lub za pomoc innych metod zatwierdzonych przez wadz waciw. Zbiorniki powinny by projektowane i budowane tak, aby wytrzymyway prb hydrauliczn przy cinieniu nie mniejszym ni 1,5-krotno cinienia obliczeniowego. Wymagania szczeglne podane dla niektrych materiaw w odpowiednich instrukcjach dla cystern przenonych wskazanych w dziale 3.2 tabela A kolumna 10 i podane pod 4.2.5.2.6, lub w przepisach specjalnych dla cystern przenonych wskazanych w dziale 3.2 tabela A kolumna 11 i podanych pod 4.2.5.3. Celem jest uzyskanie minimalnej gruboci zbiornika wymaganej dla tych cystern pod 6.7.2.4.1 do 6.7.2.4.10. Dla metali majcych wyranie okrelon granic plastycznoci lub scharakteryzowanych przez umown granic plastycznoci (oglnie przy wydueniu 0,2% lub przy wydueniu 1% dla stali austenitycznych), naprenie (sigma) przy cinieniu prbnym w zbiorniku nie powinno przekracza mniejszej z wartoci 0,75 Re lub 0,50 Rm, gdzie: Re wyranie okrelona granica plastycznoci w N/mm2 lub umowna granica plastycznoci przy wydueniu 0,2% albo przy wydueniu 1% dla stali austenitycznej;

6.7.2.3.2

6.7.2.3.3

Rm - najmniejsza warto wytrzymaoci na rozciganie w N/mm2.

6.7.2.3.3.1

Przyjte wartoci Re i Rm powinny by minimalnymi wartociami zgodnymi z krajowymi lub midzynarodowymi normami materiaowymi. Dla stali austenitycznych wartoci minimalne dla Re i Rm okrelone normami materiaowymi mog by przekroczone do 15%, jeeli te wysze wartoci s potwierdzone atestami materiaowymi. W razie braku norm materiaowych dla metali, przyjte wartoci Re i Rm powinny by zatwierdzone przez wadz waciw lub organ przez ni upowaniony. Stale o stosunku Re/Rm wikszym ni 0,85 nie s dopuszczone do budowy zbiornikw o konstrukcji spawanej. Do okrelenia tego stosunku powinny by przyjte wartoci Re i Rm wyszczeglnione w atecie materiaowym. Dla stali zastosowanych do konstrukcji zbiornikw, wyduenie po rozerwaniu w procentach powinno wynosi nie mniej ni 10000/Rm, ale w adnym przypadku nie powinno by mniejsze ni 16% dla stali drobnoziarnistych i 20% dla innych stali. Dla aluminium i stopw aluminium zastosowanych do budowy zbiornikw wyduenie w procentach po rozerwaniu powinno wynosi nie mniej ni 10000/6Rm, ale w adnym przypadku nie powinno by mniejsze ni 12%. W celu okrelenia rzeczywistych parametrw wytrzymaociowych materiau o prbki pobieranej z blachy walcowanej powinna by prostopada do kierunku walcowania. Wyduenie cakowite przy zerwaniu powinno by mierzone na prbce o przekroju prostoktnym zgodnie z ISO 6892:1998 przy 50 mm dugoci pomiarowej.

6.7.2.3.3.2

6.7.2.3.3.3

6.7.2.3.3.4

RID
6.7.2.4 6.7.2.4.1

6 - 120
Minimalna grubo cianki zbiornika

01.01.2007 r.

Minimalna grubo cianki zbiornika powinna by najwiksz z podanych poniej wartoci: a) minimalnej gruboci cianki okrelonej zgodnie z wymaganiami pod 6.7.2.4.2 do 6.7.2.4.10; b) minimalnej gruboci cianki okrelonej zgodnie z uznanymi przepisami budowy zbiornikw cinieniowych z uwzgldnieniem wymaga pod 6.7.2.3; i c) minimalnej gruboci cianki wymienionej w odpowiedniej instrukcji cysterny przenonej, wskazanej w dziale 3.2 tabela A kolumna 10 i podanej pod 4.2.5.2.6 lub w przepisach specjalnych cystern przenonych wskazanych w dziale 3.2 tabela A kolumna 11 i podanych pod 4.2.5.3.

6.7.2.4.2

Paszcz, dennice i pokrywy zbiornikw, ktrych rednica nie przekracza 1,80 m, powinny mie grubo nie mniejsz ni 5 mm, jeeli wykonane s ze stali odniesienia lub grubo rwnowan, jeeli wykonane s z innego metalu. Zbiorniki o rednicy wikszej ni 1,80 m, powinny mie grubo nie mniejsz ni 6 mm, jeeli wykonane s ze stali odniesienia lub grubo rwnowan, jeeli wykonane s z innego metalu, z wyjtkiem zbiornikw przeznaczonych do przewozu materiaw sypkich lub granulowanych grupy pakowania II lub III, dla ktrych wymagana grubo minimalna moe by zmniejszona do minimum ni 5 mm, jeeli wykonane s ze stali odniesienia lub do rwnowanej gruboci, jeeli wykonane s z innego metalu. Jeeli zbiornik zaopatrzony jest w dodatkowe zabezpieczenia przeciwko uszkodzeniom, to cysterny przenone o cinieniu prbnym mniejszym ni 2,65 bar mog mie zmniejszon grubo cianki zbiornika odpowiednio do zastosowanych zabezpiecze, zatwierdzonych przez wadz waciw. Jednake zbiorniki o rednicy nie wikszej ni 1,80 m nie powinny mie gruboci cianki mniejszej ni 3 mm, jeeli wykonane s ze stali odniesienia lub gruboci rwnowanej, jeeli wykonane s z innego metalu. Zbiorniki o rednicy wikszej ni 1,80 m nie powinny mie gruboci cianki mniejszej ni 4 mm, jeeli wykonane s ze stali odniesienia lub gruboci rwnowanej, jeeli wykonane s z innego metalu. Paszcz, dennice i pokrywy zbiornikw, powinny mie grubo cianki nie mniejsz ni 3 mm, niezalenie od materiau konstrukcyjnego. Zabezpieczenia dodatkowe wymienione pod 6.7.2.4.3 mog by wykonane jako oglne zewntrzne zabezpieczenia konstrukcyjne, takie jak odpowiednie konstrukcje typu sandwich z zewntrznym pokryciem (paszcz) przymocowanym do zbiornika, podwjna cianka konstrukcyjna lub otoczenie zbiornika pen konstrukcj ramow z podunych i poprzecznych elementw wzmacniajcych. Rwnowana grubo cianki z metalu, z wyjtkiem gruboci okrelonej 6.7.2.4.2 dla stali odniesienia, powinna by okrelona za pomoc nastpujcego wzoru:
e1 = 21,4 e 0
3

6.7.2.4.3

6.7.2.4.4 6.7.2.4.5

6.7.2.4.6

Rm1 A1

gdzie: e1 = e0 = wymagana grubo rwnorzdna cianki (w mm) dla zastosowanego metalu; minimalna grubo cianki (w mm) stali odniesienia, wymieniona w odpowiednich instrukcjach dla cystern przenonych wskazanych w dziale 3.2 tabela A kolumna 10, i podanych pod 4.2.5.2.6 lub w przepisach specjalnych wskazanych w dziale 3.2 tabela A kolumna 11 i podanych pod 4.2.5.3;

Rm1 = gwarantowana minimalna wytrzymao na rozciganie (w N/mm2) zastosowanego metalu (patrz pod 6.7.2.3.3); A1 = gwarantowane minimalne wyduenie po rozerwaniu (w %) dla zastosowanego metalu zgodnie z krajowymi lub midzynarodowymi normami.
6.7.2.4.7

Jeeli w odpowiedniej instrukcji cystern przenonych podanej pod 4.2.5.2.6, okrelona grubo minimalna cianki wynosi 8 mm lub 10 mm, to naley uwaa, e gruboci te s obliczone na podstawie wasnoci stali odniesienia i w oparciu o zbiornik o rednicy 1,80 m. Jeeli zastosowany jest metal inny ni stal mikka (patrz pod 6.7.2.1) lub rednica zbiornika jest wiksza ni 1,80 m, to grubo cianki powinna by okrelona za pomoc nastpujcego wzoru:

RID

6 - 121
e1 = 21,4e 0 d1 1,8 3 Rm1 A1

01.01.2007 r.

gdzie: e1 = wymagana rwnorzdna grubo cianki (w mm) dla zastosowanego metalu; e0 = minimalna grubo cianki (w mm) dla stali odniesienia wymienionej w odpowiednich instrukcjach dla cystern przenonych wskazanych w dziale 3.2 tabela A kolumnie 10 i podanych pod 4.2.5.2.6 lub w przepisach specjalnych wskazanych w dziale 3.2 tabela A kolumna 11 i podanych pod 4.2.5.3; = rednica zbiornika (w m), ale nie mniejsza ni 1,80 m;

d1

Rm1 = gwarantowana minimalna wytrzymao na rozciganie (w N/mm2) zastosowanego metalu (patrz pod 6.7.2.3.3); A1
6.7.2.4.8

= gwarantowane minimalne wyduenie po rozerwaniu (w %) dla zastosowanego metalu zgodnie z krajowymi lub midzynarodowymi normami.

W adnym przypadku grubo cianki nie moe by mniejsza ni okrelona pod 6.7.2.4.2, 6.7.2.4.3 i 6.7.2.4.4. Wszystkie czci zbiornika powinny mie minimaln grubo cianki okrelon pod 6.7.2.4.2 do 6.7.2.4.4. Grubo ta nie powinna uwzgldnia naddatku na korozj. Jeeli zastosowana jest stal mikka (patrz 6.7.2.1), to wwczas nie s wymagane obliczenia za pomoc wzoru pod 6.7.2.4.6. Nie powinna wystpowa skokowa zmiana gruboci blach przy poczeniu dennic z paszczem zbiornika.
Wyposaenie obsugowe

6.7.2.4.9 6.7.2.4.10 6.7.2.5 6.7.2.5.1

Wyposaenie obsugowe powinno by umieszczone w taki sposb, aby byo chronione przed moliwoci urwania lub uszkodzenia w czasie czynnoci manipulacyjnych i podczas przewozu. Jeeli poczenie pomidzy ram i zbiornikiem dopuszcza do wzgldnego przesunicia pomidzy podzespoami, to wyposaenie powinno by tak przymocowane, aby pozwalao na to przemieszczenie bez uszkodzenia wsppracujcych czci. Urzdzenia zewntrzne suce do oprniania (rury, urzdzenia zamykajce), wewntrzny zawr odcinajcy i jego gniazdo powinny by chronione przed moliwoci ich rozerwania pod dziaaniem zewntrznych si (na przykad przez zastosowanie przekrojw cinanych). Urzdzenia do napeniania i oprniania (wczajc konierze lub gwintowane korki) oraz jakiekolwiek pokrywy ochronne powinny by odpowiednio zabezpieczone przed nie zamierzonym otwarciem. Wszystkie otwory zbiornika, przeznaczone do napeniania lub oprniania cystern przenonych powinny by wyposaone w zawr odcinajcy rcznie sterowany, umiejscowiony moliwie blisko zbiornika. Pozostae otwory, z wyjtkiem otworw dla zaworw wentylacyjnych lub urzdze obniajcych cinienie, powinny by wyposaone w zawory odcinajce albo w inne odpowiednie urzdzenia zamykajce, umiejscowione tak blisko zbiornika jak to jest racjonalnie wykonalne. Wszystkie cysterny przenone powinny by wyposaone we waz lub inne otwory rewizyjne odpowiedniej wielkoci pozwalajce na przeprowadzenie rewizji wewntrznej i odpowiedni dostp dla konserwacji i napraw wntrza. W cysternach przenonych podzielonych na komory kada z komr powinna by wyposaona we waz lub inne otwory rewizyjne. Osprzt zewntrzny powinien by grupowany razem w takim stopniu, jak to jest racjonalnie wykonalne. W cysternach przenonych izolowanych, osprzt grny powinien by otoczony zbiornikiem gromadzcym rozlany materia, z odpowiednimi kanaami odprowadzajcymi. Kade poczenie cysterny przenonej powinno by wyranie oznaczone dla wskazania jego funkcji. Kady zawr odcinajcy lub inne urzdzenie zamykajce powinny by projektowane i wykonywane przy uwzgldnieniu cinienia nie mniejszego ni najwysze dopuszczalne cinienie robocze zbiornika, biorc pod uwag przewidywan temperatur podczas przewozu. Wszystkie zawory odcinajce z trzpieniami rubowymi powinny by zamykane rcznym pokrtem koowym w kierunku ruchu wskazwek zegara. Dla innych zaworw odcinajcych pooenie (otwarcia

6.7.2.5.2

6.7.2.5.3

6.7.2.5.4

6.7.2.5.5 6.7.2.5.6

RID

6 - 122

01.01.2007 r.

i zamknicia) i kierunek zamknicia powinny by wyranie okrelone. Wszystkie zawory odcinajce powinny by projektowane tak, aby byo niemoliwe ich przypadkowe otwarcie.
6.7.2.5.7

Elementy nieruchome, takie jak pokrywy, urzdzenia do zamykania itp., ktre naraone s na tarcie lub uderzenia w kontakcie z cysternami przenonymi aluminiowymi, przeznaczonymi do przewozu materiaw ciekych zapalnych o temperaturze zaponu speniajcej kryteria klasy 3, oraz do materiaw przewoonych w temperaturze podwyszonej do temperatury zaponu lub wyszej, nie powinny by wykonane ze stali nie zabezpieczonej przed korozj. Przewody rurowe powinny by projektowane, konstruowane i instalowane tak, aby unikn moliwoci uszkodzenia spowodowanego rozszerzalnoci ciepln i kurczeniem si, uderzeniem mechanicznym i drganiem. Wszystkie przewody rurowe powinny by wykonane z odpowiedniego metalu. Poczenia przewodw rurowych powinny by spawane wszdzie tam, gdzie jest to moliwe. Poczenia rur miedzianych powinny by wykonane lutem twardym lub rwnorzdn wytrzymaociowo zczk metalow. Temperatura topnienia materiau do lutowania nie powinna by nisza ni 525C. Poczenia nie powinny zmniejsza wytrzymaoci przewodu rurowego, jakie moe wystpi przy poczeniach gwintowanych. Cinienie rozrywajce wszystkich przewodw i pocze rurowych osprztu nie powinno by mniejsze od czterokrotnego najwyszego dopuszczalnego cinienia roboczego zbiornika, albo czterokrotnego cinienia, ktremu moe by poddany zbiornik w czasie obsugi w wyniku dziaania pompy lub innego urzdzenia (za wyjtkiem urzdze obniajcych cinienie). Do budowy zaworw i wyposaenia dodatkowego powinny by stosowane metale cigliwe.
Otwory dolne

6.7.2.5.8

6.7.2.5.9

6.7.2.5.10

6.7.2.5.11 6.7.2.6 6.7.2.6.1

Niektre materiay nie mog by przewoone w cysternach przenonych z otworami dolnymi. Jeeli odpowiednie instrukcje cystern przenonych podane w dziale 3.2 tabela A kolumna 10 i opisane pod 4.2.5.2.6 wskazuj, e otwory dolne s zabronione, to oznacza, e poniej poziomu cieczy w zbiorniku nie powinno by adnych otworw, gdy jest on wypeniony do maksymalnego dopuszczalnego stopnia napenienia. Jeeli istniejcy otwr jest zamknity, wwczas powinno by to wykonane poprzez przyspawanie wewntrznie i zewntrznie wstawki do zbiornika. Ukady wylotowe cystern przenonych oprnianych od dou, przewocych niektre materiay stae krystalizujce lub o bardzo duej lepkoci, powinny by wyposaone w co najmniej dwa niezalene od siebie urzdzenia zamykajce, umieszczone jedno za drugim. Projekt wyposaenia powinien odpowiada wymaganiom wadzy waciwej lub organu przez ni upowanionego i powinien zawiera: a) zewntrzny zawr odcinajcy umiejscowiony tak blisko zbiornika, jak to jest racjonalnie wykonalne; i

6.7.2.6.2

b) szczelne zamknicie na kocu rury spustowej, ktrym moe by ryglowana zalepka konierzowa lub nakrtka gwintowana.
6.7.2.6.3

Kady ukad dolnego oprniania powinien by wyposaony w trzy umieszczone szeregowo i niezalene od siebie urzdzenia odcinajce, z wyjtkiem postanowie podanych pod 6.7.2.6.2. Projekt wyposaenia powinien odpowiada wymaganiom wadzy waciwej lub organu przez ni upowanionego i powinien zawiera: a) samozamykajcy si wewntrzny zawr odcinajcy, ktrym jest zawr odcinajcy wewntrz zbiornika lub wewntrz przyspawanego konierza albo kontrkonierza, taki e: (i) (ii) (iii) (iv) urzdzenia sterujce zaworami s zaprojektowane tak, aby nie byo moliwe przypadkowe ich otwarcie wskutek uderzenia lub innego nieumylnego dziaania; zawr moe by obsugiwany z gry lub z dou; jeli to moliwe, to pooenie zaworu (otwarte lub zamknite) powinno da si sprawdzi z poziomu ziemi; z wyjtkiem cystern przenonych o pojemnoci nie wikszej ni 1000 litrw, powinno by moliwe zamknicie zaworu z dostpnego miejsca cysterny przenonej, ktre jest oddalone od samego zaworu; i

RID (v)

6 - 123

01.01.2007 r.

zawr powinien zachowywa skuteczno nawet w przypadku uszkodzenia urzdze zewntrznych sterujcych dziaaniem zaworu;

b) zewntrzny zawr odcinajcy umiejscowiony tak blisko zbiornika, jak to jest racjonalnie wykonalne; i c)
6.7.2.6.4

szczelne zamknicie na kocu rury spustowej, ktrym moe by ryglowana zalepka konierzowa lub nakrtka gwintowana.

Dla zbiornikw z wykadzin, wewntrzny zawr odcinajcy wymagany pod 6.7.2.6.3 a) moe by zastpiony przez dodatkowy zewntrzny zawr odcinajcy. Producent powinien spenia wymagania wadzy waciwej lub organu przez ni upowanionego.
Urzdzenia bezpieczestwa

6.7.2.7 6.7.2.7.1

Wszystkie cysterny przenone powinny by wyposaone w co najmniej jedno urzdzenie obniajce cinienie. Wszystkie urzdzenia obniajce cinienie powinny by projektowane, budowane i znakowane zgodnie z wymaganiami wadzy waciwej lub organu przez ni upowanionego.
Urzdzenia obniajce cinienie

6.7.2.8 6.7.2.8.1

Kada cysterna przenona o pojemnoci minimum 1900 litrw i kada niezalena komora cysterny przenonej o porwnywalnej pojemnoci powinna by wyposaona w jedno lub wicej sprynowych urzdze obniajcych cinienie i dodatkowo moe mie pytk bezpieczestwa lub element topliwy, rwnolegle do urzdze sprynowych, z wyjtkiem, gdy jest to zabronione przez odniesienie si do 6.7.2.8.3 w odpowiednich instrukcjach cystern przenonych podanych pod 4.2.5.2.6. Urzdzenia obniajce cinienie powinny mie wystarczajc przepustowo, aby zapobiec pkniciu zbiornika spowodowanego wzrostem cinienia lub podcinienia wystpujcego podczas napeniania, rozadunku lub oddziaywania ogrzanej zawartoci. Urzdzenia obniajce cinienie powinny by tak zaprojektowane, aby nie dopuszczay do przedostawania si zanieczyszcze, wyciekania cieczy i niebezpiecznego wzrostu cinienia. Dla niektrych materiaw, jeeli jest to wymagane w odpowiednich instrukcjach dla cystern przenonych wskazanych w dziale 3.2 tabela A kolumna 10 i podanych pod 4.2.5.2.6, cysterny przenone powinny by wyposaone w urzdzenie obniajce cinienie zatwierdzone przez wadz waciw. Urzdzenie obniajce cinienie powinno skada si z pytki bezpieczestwa poprzedzajcej sprynowe urzdzenie obniajce cinienie, chyba, e cysterna przenona przeznaczona jest do przewozu jednego materiau i wyposaona jest w urzdzenie obniajce cinienie z materiaw zgodnych z przewoonym adunkiem. Jeli pytka bezpieczestwa jest umieszczona w szeregu z wymaganym urzdzeniem obniajcym cinienie, to w przestrzeni pomidzy pytk bezpieczestwa i sprynowym urzdzeniem obniajcym cinienie powinien by umieszczony manometr lub odpowiedni wskanik informujcy o wykryciu pknicia pytki bezpieczestwa, perforacji lub wycieku, ktry mgby spowodowa nieprawidow prac ukadu obniajcego cinienie. Pytka bezpieczestwa powinna rozerwa si przy cinieniu nominalnym wyszym o 10% od pocztkowego cinienia otwarcia urzdzenia obniajcego cinienie. Kada cysterna przenona o pojemnoci mniejszej ni 1900 litrw powinna by wyposaona w urzdzenie obniajce cinienie, ktrym moe by pytka bezpieczestwa, jeeli pytka ta spenia wymagania podane pod 6.7.2.11.1. Jeeli nie zostao zastosowane sprynowe urzdzenie obniajce cinienie, to pytka bezpieczestwa powinna by nastawiona na rozerwanie przy cinieniu nominalnym rwnym wartoci cinienia prbnego. Jeeli zbiornik jest przystosowany do oprniania przy pomocy cinienia, to przewd rurowy powinien by wyposaony w odpowiednie urzdzenie obniajce cinienie nastawione na dziaanie przy cinieniu nie wyszym ni najwysze dopuszczalne cinienie robocze zbiornika i zawr odcinajcy powinien by zamocowany tak blisko zbiornika, jak to jest racjonalnie wykonalne.
Nastawianie urzdze obniajcych cinienie

6.7.2.8.2 6.7.2.8.3

6.7.2.8.4

6.7.2.8.5

6.7.2.9 6.7.2.9.1

Urzdzenia obniajce cinienie powinny dziaa tylko w warunkach nadmiernego wzrostu temperatury, poniewa zbiornik nie powinien by poddawany nadmiernym wahaniom cinienia podczas normalnych warunkw przewozu (patrz 6.7.2.12.2).

RID
6.7.2.9.2

6 - 124

01.01.2007 r.

Wymagane urzdzenie do obniania cinienia powinno by nastawione na cinienie otwarcia przy nominalnym cinieniu wynoszcym pi szstych cinienia prbnego dla zbiornikw o cinieniu prbnym nie wyszym ni 4,5 bar i 110% z 2/3 cinienia prbnego dla zbiornikw o cinieniu prbnym wyszym ni 4,5 bar. Po obnieniu cinienia urzdzenie powinno zamyka si najpniej przy cinieniu niszym o 10% poniej cinienia otwarcia. Urzdzenie powinno pozostawa zamknite przy wszystkich niszych wartociach cinienia. Wymagania te nie przeszkadzaj zastosowaniu urzdzenia zabezpieczajcego przed podcinieniem lub poczenia ukadw obniajcych cinienie i ukadw zabezpieczajcych przed podcinieniem.
Elementy topliwe

6.7.2.10 6.7.2.10.1

Elementy topliwe powinny dziaa w temperaturze pomidzy 110C i 149C pod warunkiem, e cinienie w zbiorniku w temperaturze topnienia nie bdzie wysze ni cinienie prbne. Powinny by one umieszczone w grnej czci zbiornika z wlotem w przestrzeni gazowej i w adnym przypadku nie powinny by osonite od zewntrznego wpywu ciepa. Elementy topliwe nie mog by stosowane w cysternach przenonych o cinieniu prbnym przekraczajcym 2,65 bar. Elementy topliwe zastosowane w cysternach przenonych przeznaczonych do przewozu materiaw w podwyszonej temperaturze powinny by projektowane na dziaanie w temperaturze wyszej od maksymalnej temperatury, jaka bdzie wystpowaa podczas przewozu i powinny odpowiada wymaganiom wadzy waciwej lub organu przez ni upowanionego.
Pytki bezpieczestwa

6.7.2.11 6.7.2.11.1

Pytki bezpieczestwa powinny by dobrane na rozerwanie w caym zakresie przewidywanych temperatur przy nominalnym cinieniu rwnym cinieniu prbnemu, o ile w 6.7.2.8.3 nie jest inaczej przewidziane. Jeeli zostay zastosowane pytki bezpieczestwa, to szczegln uwag naley zwrci na wymagania podane pod 6.7.2.5.1 i 6.7.2.8.3. Pytki bezpieczestwa powinny by odpowiednie do podcinie wystpujcych w cysternach przenonych.
Przepustowo urzdze obniajcych cinienie

6.7.2.11.2 6.7.2.12 6.7.2.12.1

Sprynowe urzdzenie obniajce cinienie wymagane pod 6.7.2.8.1 powinno mie minimalny przekrj w strefie przepywu rwnowany otworowi o rednicy 31,75 mm. Zawory podcinieniowe, jeeli s zastosowane, powinny mie przekrj w strefie przepywu nie mniejszy ni 284 mm2. czna wydajno urzdze obniajcych cinienie (biorc pod uwag redukcj przepywu w przypadku, kiedy cysterna przenona jest wyposaona w pytk bezpieczestwa poprzedzajc sprynowe urzdzenia obniajce cinienie lub kiedy sprynowe urzdzenia obniajce cinienie s dostarczane z urzdzeniami zapobiegajcymi rozprzestrzenieniu si ognia) w warunkach penego objcia ogniem cysterny przenonej, powinna by wystarczajca dla ograniczenia cinienia w zbiorniku do 20% powyej cinienia otwarcia urzdze ograniczajcych cinienie. Dla uzyskania zamierzonej wydajnoci urzdze obniajcych cinienie mog by zastosowane urzdzenia awaryjne. Urzdzeniami tymi mog by elementy topliwe, urzdzenia sprynowe lub pytki bezpieczestwa albo ukad sprynowych urzdze obniajcych cinienie i pytek bezpieczestwa. Pena przepustowo urzdze obniajcych cinienie moe by okrelona przy uyciu wzoru podanego pod 6.7.2.12.2.1 lub tabeli pod 6.7.2.12.2.3.

6.7.2.12.2

6.7.2.12.2.1 Dla okrelenia cznej wymaganej przepustowoci urzdze obniajcych cinienie, ktra powinna by traktowana jako suma pojedynczych przepustowoci wszystkich wsppracujcych urzdze, powinien by zastosowany nastpujcy wzr:
Q = 12,4 FA 0,82 LC ZT M

gdzie: Q= F= minimalna wymagana przepustowo w metrach szeciennych powietrza na sekund (m3/s) w warunkach normalnych: 1 bar i 0C (273 K); wspczynnik o nastpujcych wartociach: dla zbiornikw nie izolowanych F = 1;

RID

6 - 125

01.01.2007 r.

dla zbiornikw izolowanych F = U(694-t)/13,6, jednak w adnym przypadku nie moe by mniejszy ni 0,25, gdzie: U= t= przewodno cieplna izolacji w 38C, w kWm-2K-1; rzeczywista temperatura materiau podczas napeniania (w C); jeli temperatura ta nie jest znana, przyjmuje si t = 15C;

Warto F podana powyej dla zbiornikw izolowanych moe by uznana pod warunkiem, e izolacja jest zgodna z 6.7.2.12.2.4; A= Z= T= L= C= cakowita powierzchnia zewntrzna zbiornika w m2; wspczynnik ciliwoci w warunkach zredukowanych (jeli wspczynnik ten nie jest znany, przyjmuje si Z = 1,0); temperatura absolutna w Kelvinach (C + 273) ponad urzdzeniem obniajcym cinienie, w warunkach zredukowanych ciepo parowania cieczy w kJ/kg w warunkach zredukowanych; staa, ktra wyprowadzana jest z nastpujcych wzorw jako funkcja wspczynnika k ciepa waciwego: k= gdzie: cp - ciepo waciwe pod staym cinieniem; i cv - ciepo waciwe w staej objtoci. gdy k>1: C= gdy k = 1 lub k nie jest znane: C= gdzie e jest sta matematyczn 2,7183 C moe by take wzite z nastpujcej tabeli: k C k 1,26 0,607 1,00 1,28 0,611 1,02 1,30 0,615 1,04 1,32 0,620 1,06 1,34 0,624 1,08 1,36 0,628 1,10 1,38 0,633 1,12 1,40 0,637 1,14 1,42 0,641 1,16 1,44 0,645 1,18 1,46 0,649 1,20 1,48 0,652 1,22 1,50 0,656 1,24 C 0,660 0,664 0,667 0,671 0,674 0,678 0,681 0,685 0,688 0,691 0,695 0,698 0,701 k 1,52 1,54 1,56 1,58 1,60 1,62 1,64 1,66 1,68 1,70 2,00 2,20 C 0,704 0,707 0,710 0,713 0,716 0,719 0,722 0,725 0,728 0,731 0,770 0,793
1 e = 0,607
k +1

M = masa czsteczkowa wydobywajcego si gazu;

cp cv

2 k 1 k k +1

6.7.2.12.2.2 Zamiast powyszego wzoru mona dla wymiarowania urzdze obniajcych cinienie w zbiornikach cystern przewidzianych do przewozu materiaw ciekych, zastosowa tabel w 6.7.2.12.2.3. Tabela ta zakada warto wspczynnika izolacji F=1, ale powinna by odpowiednio dostosowana, jeeli zbiornik jest izolowany. Pozostae wartoci zastosowane do obliczenia tej tabeli:

M = 86,7 L = 334,94 kJ/kg Z=1

T = 394 K C = 0,607

RID

6 - 126

01.01.2007 r.

6.7.2.12.2.3 Minimalna wymagana przepustowo Q w metrach szeciennych powietrza na sekund przy cinieniu 1 bar i temperaturze 0C (273 K) A - powierzchnia zewntrzna zbiornika (m2) 2 3 4 5 6 7 8 9 10 12 14 16 18 20 22,5 25 27,5 30 32,5 35 Q (m3/s) 0,230 0,320 0,405 0,487 0,565 0,641 0,715 0,788 0,859 0,998 1,132 1,263 1,391 1,517 1,670 1,821 1,969 2,115 2,258 2,400 A - powierzchnia zewntrzna zbiornika (m2) 37,5 40 42,5 45 47,5 50 52,5 55 57,5 60 62,5 65 67,5 70 75 80 85 90 95 100 Q (m3/s) 2,539 2,677 2,814 2,949 3,082 3,215 3,346 3,476 3,605 3,733 3,860 3,987 4,112 4,236 4,483 4,726 4,967 5,206 5,442 5,676

6.7.2.12.2.4 Ukady izolacyjne zastosowane w celu zmniejszenia iloci wypuszczanej zawartoci powinny by zatwierdzone przez wadz waciw lub organ przez ni upowaniony. Zatwierdzone do tych celw ukady izolacyjne powinny we wszystkich przypadkach:

a) b)
6.7.2.13 6.7.2.13.1

pozostawa skuteczne w temperaturach do 649C; i by pokryte materiaem o temperaturze topnienia 700C lub wyszej.

Oznakowanie urzdze obniajcych cinienie

Na kadym urzdzeniu obniajcym cinienie powinny by naniesione w sposb wyrany i trway nastpujce dane: a) c) e) cinienie (w barach lub kPa) lub temperatura (w C) otwarcia; temperatura odnoszca si do nominalnego cinienia pytki bezpieczestwa; nominalna przepustowo sprynowych urzdze obniajcych cinienie, pytek bezpieczestwa lub elementw topliwych, w metrach szeciennych powietrza na sekund (m3/s) w warunkach normalnych; nazwa producenta i odpowiedni numer katalogowy urzdzenia. b) dopuszczalna tolerancja cinienia otwarcia dla sprynowych urzdze obniajcych cinienie; d) dopuszczalna tolerancja temperatury dla elementw topliwych; i

Jeeli to moliwe, to powinny by rwnie podane: f)

6.7.2.13.2 6.7.2.14 6.7.2.14.1

Nominalna przepustowo podana na urzdzeniu obniajcym cinienie powinna by okrelona zgodnie z ISO 4126-1:1991.
Poczenia z urzdzeniami obniajcymi cinienie

Poczenia z urzdzeniami obniajcymi cinienie powinny mie wystarczajcy przekrj, aby bez ogranicze umoliwi wymagany przepyw do urzdzenia zabezpieczajcego. aden zawr odcinajcy nie powinien by umieszczany pomidzy zbiornikiem a urzdzeniem obniajcym cinienie, za wyjtkiem, gdy s zastosowane dwa urzdzenia w celu konserwacji lub z innych przyczyn, a zawory odcinajce obsugujce urzdzenia aktualnie pracujce znajduj si w pozycji otwartej, albo zawory odcinajce s wzajemnie poczone tak, e przynajmniej jedno z dwch urzdze jest cigle w uyciu. W otworach prowadzcych do wylotw lub urzdze obniajcych cinienie nie powinny wystpowa adne przeszkody, ktre mogyby ogranicza lub odcina wypyw gazw lub par ze zbiornika do tego urzdzenia. Otwory lub przewody z wylotw urzdze obniajcych cinienie, jeeli s zastosowane, powinny tak odprowadza par

RID

6 - 127

01.01.2007 r.

lub ciecz do atmosfery, aby na urzdzenia obniajce cinienie dziaao minimalne cinienie zwrotne.
6.7.2.15 6.7.2.15.1 Usytuowanie urzdze obniajcych cinienie

Kady otwr wlotowy urzdzenia obniajcego cinienie powinien by umieszczony w grnej, rodkowej czci zbiornika, w pobliu przecicia si podunej i poprzecznej osi symetrii, jeli jest to praktycznie wykonalne. Wszystkie otwory wlotowe powinny by usytuowane w przestrzeni gazowej zbiornika przy maksymalnym stopniu napenienia oraz urzdzenia powinny by tak przymocowane, aby zapewniay wypyw ulatniajcych si gazw bez ogranicze. Dla materiaw palnych uchodzcy gaz powinien by kierowany na zewntrz zbiornika w taki sposb, aby nie mg oddziaywa na zbiornik. Urzdzenia ochronne odchylajce strumie pary mog by stosowane, jeli nie zmniejszaj przepustowoci urzdzenia obniajcego cinienie. Rozmieszczenie urzdze obniajcych cinienie powinno by tak wykonane, aby uniemoliwi osobom nieupowanionym dostp do tych urzdze oraz zabezpieczy te urzdzenia przed uszkodzeniem spowodowanym przewrceniem si cysterny przenonej.
Urzdzenia pomiarowe

6.7.2.15.2

6.7.2.16 6.7.2.16.1 6.7.2.17 6.7.2.17.1

Do pomiaru poziomu cieczy nie powinny by stosowane urzdzenia wykonane ze szka lub innego kruchego materiau, jeli s bezporednio poczone z zawartoci zbiornika.
Podpory, ramy i uchwyty do podnoszenia i mocowania cystern przenonych

W celu zapewnienia bezpieczestwa podczas przewozu cysterny przenone powinny by projektowane i budowane ze strukturami nonymi. Z tego wzgldu przy projektowaniu powinny by uwzgldniane siy wymienione pod 6.7.2.2.12 i wspczynnik bezpieczestwa wymieniony pod 6.7.2.2.13. Dopuszczalne s pozy, ramy, oa lub inne podobne konstrukcje. czne naprenia spowodowane przez nadbudowy cysterny przenonej (np. oa, ramy itp.) oraz uchwyty do podnoszenia i mocowania nie powinny powodowa nadmiernych napre w dowolnej czci zbiornika. Do cysterny przenonej powinny by przymocowane stae uchwyty do podnoszenia i mocowania. W zasadzie powinny by one przymocowane do podpr cysterny przenonej, lecz mog by rwnie umocowane do pyt wzmacniajcych, umiejscowionych na zbiorniku w punktach podparcia. Przy projektowaniu podpr i ram naley uwzgldni skutki korozji powodowanej przez rodowisko. Kieszenie dla wzkw widowych powinny mie moliwo zamknicia. Urzdzenia zamykajce kieszenie dla wzkw widowych powinny by nieodczn czci ramy lub powinny by przymocowane do nich w sposb stay. Cysterny przenone jednokomorowe o dugoci mniejszej ni 3,65 m nie musz mie zamkni kieszeni dla wzkw widowych pod warunkiem, e: a) zbiornik razem z osprztem jest dobrze zabezpieczony przed uderzeniem widami wzka widowego; i

6.7.2.17.2

6.7.2.17.3 6.7.2.17.4

b) odlego pomidzy rodkami kieszeni dla wide wzkw widowych jest rwna co najmniej poowie maksymalnej dugoci cysterny przenonej.
6.7.2.17.5

Jeli cysterny przenone nie s zabezpieczone podczas przewozu zgodnie z wymaganiami podanymi pod 4.2.1.2, to zbiorniki i wyposaenie obsugowe powinny by zabezpieczone przed uszkodzeniem w wyniku uderzenia bocznego lub wzdunego albo wywrcenia. Osprzt zewntrzny powinien by zabezpieczony tak, aby wykluczy wydostanie si zawartoci ze zbiornika po uderzeniu lub wywrceniu cysterny przenonej na jej osprzt. Przykady zabezpiecze obejmuj: ochron przed uderzeniem bocznym, ktra moe skada si z podunych belek zabezpieczajcych zbiornik po obu stronach na poziomie linii rodkowej; b) ochron cysterny przenonej przed przewrceniem, ktra moe skada si ze wzmocnionych piercieni lub prtw przymocowanych w poprzek ramy; c) ochron przed uderzeniem od tyu, ktra moe skada si ze zderzaka lub ramy; d) ochron zbiornika przed uszkodzeniem spowodowanym uderzeniem lub przewrceniem, przez zastosowanie ramy ISO zgodnie z ISO 1496-3:1995. a)

RID
6.7.2.18 6.7.2.18.1 Zatwierdzenie typu

6 - 128

01.01.2007 r.

Dla kadego nowego typu cysterny przenonej wadza waciwa lub organ przez ni wyznaczony powinien wystawi wiadectwo zatwierdzenia typu. wiadectwo to powinno powiadcza, e cysterna przenona zostaa zbadana przez t wadz, jest odpowiednia do zamierzonego celu oraz spenia wymagania tego dziau i ewentualnie wymagania odnoszce si do materiaw, podane w dziale 4.2 i w dziale 3.2 tabela A. Jeeli seria cystern przenonych wykonywana jest bez zmian w konstrukcji, to wiadectwo jest wane dla caej serii. W wiadectwie powinny by podane: protok badania typu, materiay lub grupy materiaw dopuszczonych do przewozu, materiay zastosowane do budowy zbiornika i wykadziny (jeeli wystpuje) oraz numer zatwierdzenia. Numer zatwierdzenia powinien skada si z wyrniajcego si napisu lub symbolu pastwa, na terenie ktrego zatwierdzenie byo przyznane, to jest znaku wyrniajcego pojazdy w ruchu midzynarodowym podanego w Konwencji Wiedeskiej o Ruchu Drogowym (Wiede 1968 r.) i z numeru wpisu do rejestru. Kade ustalenie zamienne zgodne z zapisem pod 6.7.1.2 powinno by wskazane w wiadectwie. Zatwierdzenie typu moe obejmowa zatwierdzenia mniejszych cystern przenonych wykonanych z materiau tego samego rodzaju i gruboci, przy zastosowaniu tej samej technologii wykonania i z identycznymi podporami, rwnowanymi zamkniciami i innymi czciami wyposaenia. Protok z badania typu dla zatwierdzenia typu powinien zawiera co najmniej: a) b) c) wyniki odpowiednich bada ram okrelonych w ISO 1496-3:1995; wyniki bada odbiorczych i prb okrelonych pod 6.7.2.19.3; i wyniki prb zderze okrelonych pod 6.7.2.19.1, jeeli jest to wymagane.

6.7.2.18.2

6.7.2.19 6.7.2.19.1

Badania i prby

Cysterny przenone odpowiadajce okreleniu kontenera w CSC z 1972 roku w aktualnym wydaniu, nie mog by uywane, chyba, e przejd pomylnie badania reprezentatywnego wzoru typu kadego typu na dynamiczny wzduny test zderzeniowy opisany w Podrczniku bada i kryteriw cz IV rozdzia 41. Korpus zbiornika i wyposaenie kadej cysterny przenonej powinny by badane przed pierwszym przekazaniem ich do eksploatacji (badanie odbiorcze i prby) i potem w okresach nie duszych ni co pi lat (5-letni okres bada i prb) z porednimi badaniami i prbami okresowymi (2,5-letni okres bada i prb) w poowie pomidzy 5-letnimi okresami bada i prb. 2,5-letnie badania i prby mog by wykonane z tolerancj nie wiksz ni 3 miesice od okrelonej daty. Badanie nadzwyczajne powinno by wykonywane, kiedy jest to konieczne, zgodnie z ustaleniami pod 6.7.2.19.7, niezalenie od daty ostatniego badania okresowego. Badania odbiorcze i prby cysterny przenonej powinny obejmowa sprawdzenie dokumentacji, rewizj wewntrzn i zewntrzn cysterny przenonej i jej osprztu z uwzgldnieniem materiaw, ktre bd przewoone oraz prb cinieniow. Przed oddaniem cysterny przenonej do eksploatacji powinna by wykonana prba szczelnoci oraz sprawdzanie prawidowoci funkcjonowania caego wyposaenia obsugowego. Jeeli zbiornik i jego wyposaenie byy poddane prbie cinieniowej oddzielnie, to po zmontowaniu powinny by wsplnie poddane prbie szczelnoci. Badania okresowe i prby wykonywane co 5 lat powinny obejmowa co najmniej rewizj wewntrzn i zewntrzn i jako oglna regua, hydrauliczn prb cinieniow. Osona, izolacja cieplna lub inna powinny by odejmowane tylko w razie koniecznoci wiarygodnej oceny stanu cysterny przenonej. Jeeli zbiornik i wyposaenie byy poddane prbie cinieniowej oddzielnie, to po zmontowaniu powinny by wsplnie poddane prbie szczelnoci. Porednie 2,5-letnie badania okresowe i prby powinny obejmowa co najmniej rewizj wewntrzn i zewntrzn cysterny przenonej i jej wyposaenia z uwzgldnieniem materiaw, ktre bd przewoone, prb szczelnoci oraz sprawdzanie prawidowoci funkcjonowania caego wyposaenia obsugowego. Osona, izolacja cieplna lub inna powinny by odejmowane tylko w razie koniecznoci wiarygodnej oceny stanu cysterny przenonej. Dla cystern przenonych przeznaczonych do przewozu tylko jednego materiau, mona odstpi od przeprowadzania rewizji wewntrznej podczas 2,5-letniego badania poredniego, albo zastpi j innymi prbami lub procedurami badawczymi ustalonymi przez wadz waciw lub organ przez ni upowaniony.

6.7.2.19.2

6.7.2.19.3

6.7.2.19.4

6.7.2.19.5

RID
6.7.2.19.6

6 - 129

01.01.2007 r.

Cysterny przenone nie mog by ani napeniane ani przekazywane do przewozu po upywie ostatniego 2,5-letniego lub 5-letniego okresu bada i prb wymaganych pod 6.7.2.19.2. Jednak cysterny przenone napenione przed dat upywu ostatniego badania okresowego mog by dalej przewoone przez okres nie przekraczajcy trzech miesicy po dacie wyganicia wanoci ostatniej prby lub badania. Ponadto cysterna przenona moe by przewoona po dacie wyganicia wanoci ostatniej prby lub badania: a) po oprnieniu lecz przed oczyszczeniem, w celu wykonania nastpnej wymaganej prby lub badania, przed ponownym napenieniem; i

b) o ile wadza waciwa nie przewidziaa nic innego, przez okres nie przekraczajcy szeciu miesicy od daty wyganicia wanoci ostatniej okresowej prby lub bada, w celu umoliwienia zwrotu materiau niebezpiecznego dla unieszkodliwienia lub przetworzenia. Informacja o tym wyjtku powinna by naniesiona w dokumencie przewozowym.
6.7.2.19.7

Badania nadzwyczajne i prby s konieczne, jeeli cysterna przenona wykazuje oznaki uszkodze, korozji, nieszczelnoci lub inne objawy wskazujce na usterki mogce wpywa na prawidow prac cysterny przenonej. Zakres bada nadzwyczajnych i prb zaley od wielkoci uszkodze albo stopnia zuycia cysterny przenonej. Badania powinny zosta przeprowadzone w zakresie co najmniej 2,5-letnich bada i prb zgodnych z wymaganiami pod 6.7.2.19.5. Rewizja wewntrzna i zewntrzna powinny zapewni, e: a) zbiornik zosta zbadany w celu wykrycia werw, korozji, otar, wgniece, znieksztace, wad spawalniczych oraz innego stanu, wcznie z nieszczelnoci, ktre mogyby uczyni cystern przenon niebezpieczn podczas przewozu;

6.7.2.19.8

b) instalacje rurowe, zawory, ukady podgrzewajce / chodzce i uszczelki zostay sprawdzone z uwzgldnieniem skorodowanych powierzchni, wad lub kadego innego stanu, wczajc w to nieszczelnoci, ktre mog uczyni cystern przenon niebezpieczn podczas napeniania, oprniania i przewozu; c) urzdzenia dociskajce pokrywy wazw funkcjonuj prawidowo i nie ma nieszczelnoci pokryw wazw lub uszczelek;

d) brakujce albo poluzowane ruby lub nakrtki na jakimkolwiek konierzu czcym, lub zalepce konierzowej zostay uzupenione i dokrcone; e) wszystkie urzdzenia zabezpieczajce i zawory nie wykazuj korozji, znieksztace i jakichkolwiek uszkodze lub wad, ktre mogyby utrudnia ich prawidow eksploatacj. Zdalnie sterowane urzdzenia zamykajce i samozamykajce si zawory odcinajce powinny zosta poddane prbom ruchowym w celu wykazania ich prawidowego dziaania; wykadziny, jeli wystpuj, zostay sprawdzone zgodnie z warunkami okrelonymi przez producenta wykadzin;

f)

g) wymagane oznakowania cystern przenonych s czytelne i zgodne z odpowiednimi przepisami; i h) ramy, podpory i urzdzenia do podnoszenia cysterny przenonej s w zadowalajcym stanie.
6.7.2.19.9

Badania i prby podane pod 6.7.2.19.1, 6.7.2.19.3, 6.7.2.19.4, 6.7.2.19.5 i 6.7.2.19.7 powinny by przeprowadzane przez rzeczoznawc lub w jego obecnoci, upowanionego przez wadz waciw lub organ przez ni upowaniony. Jeeli prba cinieniowa jest czci bada i prb, to prba cinieniowa powinna by zaznaczona na tabliczce cysterny przenonej. W trakcie badania pod cinieniem cysterna przenona powinna by sprawdzona na nieszczelnoci zbiornika, przewodw rurowych oraz wyposaenia.

6.7.2.19.10 W kadym przypadku, kiedy na zbiorniku zostay wykonane operacje cicia, podgrzewania lub spawania, prace te powinny by zatwierdzone przez wadz waciw lub organ przez ni upowaniony, z uwzgldnieniem przepisw dotyczcych konstrukcji zbiornikw cinieniowych, zastosowanych do budowy zbiornika. Po zakoczeniu prac powinna by przeprowadzona prba cinieniowa pod penym cinieniem prbnym. 6.7.2.19.11 Jeeli zostan stwierdzone wady zagraajce bezpieczestwu, wwczas cysterna przenona nie powinna by przekazywana do eksploatacji przed ich usuniciem i uzyskaniem zadowalajcego wyniku powtrnej prby.

RID
6.7.2.20 6.7.2.20.1 Oznakowanie

6 - 130

01.01.2007 r.

Kada cysterna przenona powinna by zaopatrzona w metalow, odporn na korozj tabliczk, trwale przymocowan do cysterny przenonej w miejscu widocznym i atwo dostpnym dla kontroli. Jeeli tabliczki nie mona w sposb trway przymocowa do zbiornika, to zbiornik powinien by oznakowany co najmniej danymi wymaganymi przez przepisy dotyczce budowy zbiornikw cinieniowych. Na tabliczce powinny by naniesione za pomoc wytaczania lub inn podobn metod co najmniej ponisze dane: Pastwo wytwrcy U N Pastwo zatwierdzajce Numer zatwierdzenia Dla rozwiza zamiennych (patrz 6.7.1.2) AA

Nazwa lub znak wytwrcy Numer fabryczny Organ upowaniony do zatwierdzania typu Numer rejestracyjny waciciela Rok produkcji Przepisy dotyczce budowy zbiornikw cinieniowych, wedug ktrych zbiornik by projektowany Cinienie prbne _________bar/kPa (nadcinienie)2) Maksymalne dopuszczalne cinienie robocze_________ bar/kPa (nadcinienie)2) Zewntrzne cinienie obliczeniowe3) _________ bar/kPa (nadcinienie)2) Zakres temperatur obliczeniowych________ C do ________C Pojemno wodna w 20C _________litry Pojemno wodna kadej komory w 20C ________ litry Data pierwszej prby cinieniowej i znak uprawnionej osoby Maksymalne dopuszczalne cinienie robocze ukadu grzewczego/chodzcego ______bar/kPa (nadcinienie)2) Materia(-y) zbiornika i odnone normy materiaowe Rwnorzdna grubo cianki ze stali odniesienia __________mm Materia wykadziny (jeli wystpuje) Data i rodzaj ostatniego badania okresowego miesic_______ rok________ cinienie prbne_________ bar/kPa (nadcinienie)2) Stempel rzeczoznawcy, ktry przeprowadzi lub nadzorowa ostatnie badanie.
6.7.2.20.2

Na samej cysternie przenonej lub na metalowej tabliczce przymocowanej na stae do cysterny przenonej powinny by naniesione nastpujce dane: Nazwa uytkownika Nazwa materiau(w) dopuszczonych do przewozu i maksymalna rednia temperatura adunku, jeeli jest wysza ni 50C Najwiksza dopuszczalna masa brutto ___________ kg Masa wasna (tara)___________ kg
Uwaga. W celu okrelenia przewoonego materiau, patrz take w czci 5.

6.7.2.20.3

Jeeli cysterna przenona jest przewidziana i zatwierdzona do operacji na penym morzu, wwczas na tabliczce identyfikacyjnej powinien by umieszczony napis OFFSHORE PORTABLE TANK.

2) 3)

Powinny by podane zastosowane jednostki. Patrz pod 6.7.2.2.10.

RID
6.7.3 6.7.3.1

6 - 131

01.01.2007 r.

Wymagania dotyczce projektowania, budowy, bada i prb cystern przenonych przeznaczonych do przewozu gazw skroplonych nie schodzonych Okrelenia

Dla celw niniejszego rozdziau:

Cinienie obliczeniowe oznacza cinienie stosowane w obliczeniach wymaganych w przepisach budowy zbiornikw cinieniowych. Cinienie obliczeniowe nie moe by nisze od najwyszego z nastpujcych cinie:

a)

najwyszego dopuszczonego rzeczywistego nadcinienia w zbiorniku podczas napeniania i oprniania, lub (i) najwyszego dopuszczonego rzeczywistego nadcinienia, na ktre zbiornik jest zaprojektowany, jak okrelono w b) w definicji maksymalnego dopuszczalnego cinienia roboczego (patrz powyej); i (ii) cinienia cieczy okrelonego na podstawie si statycznych podanych pod 6.7.2.3.2.9, lecz nie mniejszego ni 0,35 bar;

b) sumy:

Cinienie prbne oznacza maksymalne nadcinienie w grnej czci zbiornika podczas cinieniowej prby hydraulicznej. Cysterna przenona oznacza multimodaln cystern o pojemnoci wikszej ni 450 litrw, stosowan do przewozu gazw skroplonych nie schodzonych. Cysterna przenona skada si ze zbiornika z przymocowanym wyposaeniem obsugowym i konstrukcyjnym, niezbdnym do przewozu gazw. Napenianie i oprnianie cysterny przenonej powinno by moliwe bez demontowania wyposaenia konstrukcyjnego. Na zewntrz zbiornika powinna mie czony stabilizujce oraz powinno by moliwe jej podnoszenie w stanie napenionym. Przede wszystkim powinna by projektowana w celu umieszczania jej na pojedzie lub na statku i powinna by wyposaona w pozy, zamocowania lub dodatkowe wyposaenie uatwiajce obsug. Pojazdy-cysterny, wagony-cysterny, cysterny niemetalowe, due pojemniki do przewozu luzem (DPPL), butle do gazu i opakowania due nie s uznawane za cysterny przenone. Gsto napeniania oznacza redni mas gazu skroplonego nie schodzonego na litr pojemnoci zbiornika (kg/l). Gsto napeniania jest podana w instrukcji T50 cysterny przenonej pod 4.2.5.2.6. Maksymalne dopuszczalne cinienie robocze oznacza cinienie, zmierzone w grnej czci zbiornika podczas jego eksploatacji, ktre w adnym przypadku nie moe by nisze od 7 bar i nie nisze od najwyszego z nastpujcych cinie:

a)

najwyszego dopuszczalnego rzeczywistego nadcinienia w zbiorniku podczas napeniania i oprniania, lub b) najwyszego rzeczywistego nadcinienia, na ktre zbiornik zosta zaprojektowany, i ktre powinno by rwne: (i) dla gazu skroplonego nie schodzonego wymienionego w instrukcji T50 cystern przenonych pod 4.2.5.2.6, najwyszemu dopuszczalnemu cinieniu roboczemu (w barach) podanemu w tej instrukcji dla tego gazu; (ii) dla innych gazw skroplonych nie schodzonych, nie mniej ni sumie: - prnoci pary (w barach) gazw skroplonych nie schodzonych w obliczeniowej temperaturze odniesienia minus 1 bar; i - cinienia czstkowego (w barach) powietrza lub innych gazw w nie napenionej przestrzeni, okrelonego przez obliczeniow temperatur odniesienia i przez rozszerzanie si fazy ciekej, spowodowane wzrostem redniej temperatury adunku tr-tf (tf = temperatura napeniania, zwykle 15C, tr = 50C - maksymalna rednia temperatura adunku,).

Maksymalna dopuszczalna masa brutto oznacza sum masy prnej cysterny przenonej (tara) i najciszego adunku dopuszczonego do przewozu.

RID

6 - 132

01.01.2007 r.

Obliczeniowa temperatura odniesienia oznacza temperatur, w ktrej prno pary adunku okrelana jest w celu obliczenia maksymalnego dopuszczalnego cinienia roboczego. Obliczeniowa temperatura odniesienia powinna by nisza od temperatury krytycznej gazu skroplonego nie schodzonego przeznaczonego do przewozu, dla zapewnienia, e gaz przez cay czas pozostanie w stanie ciekym. Warto ta dla poszczeglnych typw cystern przenonych wynosi:

a)

zbiornik o rednicy 1,5 m lub mniejszej: 65C; (i) bez izolacji lub osony przeciwsonecznej: 60C; (ii) z oson przeciwsoneczn (patrz 6.7.3.2.12): 55C; i (iii) z izolacj (patrz 6.7.3.2.12): 50C.

b) zbiornik o rednicy wikszej ni 1,5 m:

Porozumienie alternatywne oznacza zgod wyraon przez wadz waciw dla cysterny przenonej lub MEGC, ktre zostay zaprojektowane, wyprodukowane lub zbadane wedug przepisw technicznych lub metod bada innych ni wymienione w niniejszym dziale. Prba szczelnoci oznacza badanie zbiornika i jego wyposaenia obsugowego przy uyciu gazu pod rzeczywistym cinieniem wewntrznym nie mniejszym ni 25% maksymalnego dopuszczalnego cinienia roboczego. Stal odniesienia oznacza stal o wytrzymaoci na rozciganie 370 N/mm2 i o wydueniu przy zerwaniu 27%. Stal mikka oznacza stal o gwarantowanej minimalnej wytrzymaoci na rozciganie od 360 N/mm2 do 440 N/mm2 i o gwarantowanym minimalnym wydueniu przy zerwaniu zgodnym z wymaganiami pod 6.7.3.3.3.3; Wyposaenie konstrukcyjne oznacza czci wzmacniajce, mocujce, ochronne i stabilizujce, umieszczone na zewntrz zbiornika. Wyposaenie obsugowe oznacza przyrzdy pomiarowe oraz urzdzenia do napeniania, oprniania, odpowietrzania, zabezpieczania i izolowania cieplnego. Zbiornik oznacza cz cysterny przenonej, ktra wypeniona jest gazem skroplonym nie schodzonym przeznaczonym do przewozu (cysterna waciwa), wliczajc w to otwory i ich zamknicia, ale bez wyposaenia obsugowego i zewntrznego wyposaenia konstrukcyjnego. Zakres temperatury obliczeniowej dla zbiornika powinien wynosi od minus 40C do +50C dla gazw skroplonych nie schodzonych przewoonych w temperaturze otoczenia. Szerszy zakres temperatur obliczeniowych powinien by brany pod uwag dla cystern przenonych przeznaczonych do pracy w surowszych warunkach klimatycznych. 6.7.3.2 6.7.3.2.1 Wymagania oglne dotyczce projektowania i budowy

Zbiorniki powinny by projektowane i budowane zgodnie z wymaganiami przepisw dotyczcych naczy cinieniowych, uznanych przez wadz waciw. Zbiorniki powinny by wykonane ze stali nadajcych si do obrbki plastycznej. Zasadniczo materiay powinny by zgodne z normami krajowymi lub midzynarodowymi. Do budowy zbiornikw spawanych mog by uyte tylko te materiay, ktrych spawalno zostaa cakowicie udowodniona. Spoiny powinny by wykonane fachowo i zapewnia pene bezpieczestwo. Jeeli proces technologiczny lub materiay tego wymagaj, zbiorniki powinny by poddawane stosownej obrbce cieplnej w celu zapewnienia odpowiedniego polepszenia wytrzymaoci w spoinie i w strefie wpywu ciepa. Przy wyborze materiau naley uwzgldni zakres temperatury obliczeniowej ze wzgldu na ryzyko kruchego przeomu, pknicia spowodowane korozj napreniow i udarno. Jeeli uywa si stali drobnoziarnistej, to gwarantowana warto granicy plastycznoci nie powinna by wiksza ni 460 N/mm2, a gwarantowana warto grnej granicy wytrzymaoci na rozciganie, zgodnie z norm materiaow, nie powinna by wiksza ni 725 N/mm2. Materiay konstrukcyjne cystern przenonych powinny by odpowiednie do warunkw zewntrznych rodowiska, w ktrym mog by eksploatowane.

RID
6.7.3.2.2

6 - 133

01.01.2007 r.

Zbiorniki, osprzt i przewody rurowe cystern przenonych powinny by wykonane z materiaw ktre: a) w znacznym stopniu s odporne na dziaanie gazu(w) skroplonego(ych) nie schodzonego(ych) przeznaczonego(ych) do przewozu; lub

b) skutecznie ulegaj pasywacji lub neutralizacji w wyniku reakcji chemicznej.

6.7.3.2.3 6.7.3.2.4 6.7.3.2.5

Uszczelki powinny by wykonane z materiaw zgodnych z gazem(ami) skroplonym(ymi) nie schodzonym(ymi) przeznaczonym(ymi) do przewozu. Powinno si unika stycznoci pomidzy rnymi metalami, mogcej doprowadzi do uszkodze w wyniku dziaania korozji elektrochemicznej. Materiay cysterny przenonej, wczajc w to urzdzenia, uszczelki, osony i wyposaenie, nie powinny niekorzystnie oddziaywa na gaz(y) skroplony(e) nie schodzony(e) przewidziany(e) do przewozu w cysternach przenonych. Cysterny przenone powinny by projektowane i budowane cznie z podporami tak, aby zapewni bezpieczne ich posadowienie podczas przewozu, oraz z odpowiednimi uchwytami do podnoszenia i mocowania. Cysterny przenone powinny by projektowane tak, aby wytrzymyway bez utraty zawartoci, co najmniej cinienie wewntrzne spowodowane przez zawarto i obcienia statyczne, dynamiczne i cieplne podczas normalnych warunkw manipulowania i przewozu. Projekt powinien wykaza, e byy brane pod uwag skutki zmczenia materiau konstrukcyjnego spowodowane przez powtarzajce si wystpowanie tych obcie podczas przewidywanego okresu uytkowania cysterny przenonej. Zbiorniki powinny by zaprojektowane tak, aby wytrzymyway bez trwaych odksztace cinienie zewntrzne wiksze od cinienia wewntrznego o co najmniej 0,4 bar (nadcinienie). Jeeli zbiornik, bdzie naraony na niebezpieczne podcinienie przed napenianiem lub podczas rozadunku, to powinien by projektowany tak, aby wytrzymywa cinienie zewntrzne wiksze o co najmniej 0,9 bar (nadcinienie) od cinienia wewntrznego; zbiornik powinien by zbadany przy zastosowaniu tego cinienia. Cysterny przenone i ich zamocowania, powinny by zdolne do przeniesienia przy najwikszym dopuszczalnym obcieniu, nastpujcych, oddzielnie przyoonych si statycznych: a) w kierunku jazdy: dwukrotna maksymalna dopuszczalna masa brutto pomnoona przez przypieszenie ziemskie (g)4);

6.7.3.2.6

6.7.3.2.7

6.7.3.2.8

6.7.3.2.9

b) poziomo prostopadle do kierunku jazdy: maksymalna dopuszczalna masa brutto (dwukrotna maksymalna dopuszczalna masa brutto, jeeli kierunek jazdy nie jest dokadnie okrelony) pomnoona przez przypieszenie ziemskie (g)4); c) pionowo do gry: maksymalna dopuszczalna masa brutto pomnoona przez przypieszenie ziemskie (g)4); i

d) pionowo do dou: dwukrotna maksymalna dopuszczalna masa brutto (cakowite obcienie uwzgldniajce wpyw grawitacji) pomnoona przez przypieszenie ziemskie (g)4).
6.7.3.2.10

Dla kadej z tych si, okrelonej pod 6.7.3.2.9, powinien by przyjmowany nastpujcy wspczynnik bezpieczestwa: a) dla metali majcych wyranie okrelon granic plastycznoci: wspczynnik bezpieczestwa wynosi 1,5 w odniesieniu do gwarantowanej granicy plastycznoci; lub

b) dla metali nie majcych wyranie okrelonej granicy plastycznoci: wspczynnik bezpieczestwa wynosi 1,5 w odniesieniu do gwarantowanej granicy plastycznoci przy wydueniu 0,2%, a dla stali austenitycznych przy wydueniu 1%.
6.7.3.2.11

Wartoci wyranie okrelonej granicy plastycznoci lub umownej granicy plastycznoci powinny by zgodne z krajowymi lub midzynarodowymi normami materiaowymi. Dla stali austenitycznych wartoci minimalne wyranie okrelonej granicy plastycznoci lub umownej granicy plastycznoci, okrelone normami materiaowymi, mog by przekroczone do 15%, jeeli te wysze wartoci s potwierdzone atestami materiaowymi. W razie braku norm

4)

Do oblicze g = 9,81 m/s2

RID

6 - 134

01.01.2007 r.

materiaowych dla metali, wartoci wyranie okrelonej granicy plastycznoci lub umownej granicy plastycznoci powinny by zatwierdzone przez wadz waciw.
6.7.3.2.12

Jeeli zbiorniki przeznaczone do transportu gazw skroplonych nie schodzonych wyposaone s w izolacj ciepln, to ukad izolacji cieplnej powinien spenia nastpujce wymagania: a) powinien skada si z osony obejmujcej nie mniej ni jedn trzeci, ale nie wicej ni poow grnej powierzchni zbiornika i oddzielonej od zbiornika co najmniej 40 mm warstw powietrza; lub

b) powinien skada si z cakowitej osony z materiau izolacyjnego o odpowiedniej gruboci, zabezpieczonej tak, aby zapobiec przenikaniu wilgoci i uszkodzeniu w normalnych warunkach przewozu i aby zapewni przewodno ciepln nie wiksz ni 0,67 (Wm-2K-1); c) jeeli powoka zabezpieczajca jest gazoszczelna, to powinno by zastosowane urzdzenie, ktre w przypadku rozszczelnienia si zbiornika lub jego wyposaenia powinno zapobiec powstaniu niebezpiecznego cinienia w warstwie izolacyjnej; i

d) izolacja cieplna nie powinna utrudnia dostpu do urzdze sucych do napeniania i oprniania.
6.7.3.2.13 6.7.3.3 6.7.3.3.1 6.7.3.3.2

Cysterny przenone przeznaczone do przewozu gazw skroplonych nie schodzonych zapalnych powinny mie moliwo uziemienia.
Kryteria projektowania

Zbiorniki powinny by o przekroju koowym. Zbiorniki powinny by projektowane i budowane tak, aby wytrzymyway hydrauliczne cinienie prbne nie mniejsze ni 1,3-krotno cinienia obliczeniowego. Projekt zbiornika powinien uwzgldnia wartoci maksymalnego dopuszczalnego cinienia roboczego przewidzianego w instrukcji T50 cystern przenonych podanych pod 4.2.5.2.6 dla kadego gazu skroplonego nie schodzonego przeznaczonego do przewozu. Celem jest uzyskanie minimalnej gruboci zbiornika wymaganej dla tych cystern pod 6.7.3.4. Dla stali majcych wyranie okrelon granic plastycznoci lub majcych umown granic plastycznoci (oglnie przy wydueniu 0,2% lub przy wydueniu 1% dla stali austenitycznych) naprenie (sigma) przy cinieniu prbnym w zbiorniku nie powinno przekracza mniejszej z wartoci 0,75 Re lub 0,50 Rm, gdzie: Re = wyranie okrelona granica plastycznoci w N/mm2 lub umowna granica plastycznoci przy wydueniu 0,2% albo przy wydueniu 1% dla stali austenitycznej; Rm = najmniejsza warto wytrzymaoci na rozciganie w N/mm2.

6.7.3.3.3

6.7.3.3.3.1

Przyjte wartoci Re i Rm powinny by minimalnymi wartociami zgodnymi z krajowymi lub midzynarodowymi normami materiaowymi. Dla stali austenitycznych wartoci minimalne dla Re i Rm okrelone normami materiaowymi mog by przekroczone do 15%, jeeli te wysze wartoci s potwierdzone atestami materiaowymi. W razie braku norm materiaowych dla stali, przyjte wartoci Re i Rm powinny by zatwierdzone przez wadz waciw lub organ przez ni upowaniony. Stale o stosunku Re/Rm wikszym ni 0,85 nie s dopuszczone do budowy zbiornikw o konstrukcji spawanej. Do okrelenia tego stosunku powinny by przyjte wartoci Re i Rm wyszczeglnione w atecie materiaowym. Dla stali zastosowanych do konstrukcji zbiornikw wyduenie po rozerwaniu w procentach powinno wynosi nie mniej ni 10000/Rm, ale w adnym przypadku nie powinno by mniejsze ni 16% dla stali drobnoziarnistych i 20% dla innych stali. W celu okrelenia rzeczywistych parametrw wytrzymaociowych materiau o prbki pobieranej z blachy walcowanej powinna by prostopada do kierunku walcowania. Wyduenie cakowite przy zerwaniu powinno by mierzone na prbce o przekroju prostoktnym zgodnie z ISO 6892:1998 przy 50 mm dugoci pomiarowej.

6.7.3.3.3.2

6.7.3.3.3.3

6.7.3.3.3.4

RID
6.7.3.4 6.7.3.4.1

6 - 135
Minimalna grubo cianki zbiornika

01.01.2007 r.

Minimalna grubo cianki zbiornika powinna by najwiksz z podanych poniej wartoci: a) minimalnej gruboci cianki okrelonej zgodnie z wymaganiami pod 6.7.3.4; i

b) minimalnej gruboci cianki okrelonej zgodnie z uznanymi przepisami budowy zbiornikw cinieniowych, z uwzgldnieniem wymaga pod 6.7.3.3.
6.7.3.4.2

Paszcz, dennice i pokrywy zbiornikw, ktrych rednica nie przekracza 1,80 m, powinny mie grubo cianki nie mniejsz ni 5 mm, jeeli wykonane s ze stali odniesienia lub grubo rwnowan, jeeli wykonane s z innej stali. Zbiorniki o rednicy wikszej ni 1,80 m, powinny mie grubo cianki nie mniejsz ni 6 mm, jeeli wykonane s ze stali odniesienia lub grubo rwnowan, jeeli wykonane s z innej stali. Paszcz, dennice i pokrywy zbiornikw, powinny mie grubo cianki nie mniejsz ni 4 mm, niezalenie od materiau konstrukcyjnego. Rwnowana grubo cianki ze stali, inna ni grubo zapisana pod 6.7.3.4.2 dla stali odniesienia, powinna by okrelona za pomoc nastpujcego wzoru:
e1 = 21,4 e 0
3

6.7.3.4.3 6.7.3.4.4

Rm1 A1

gdzie: e1 = rwnorzdna wymagana grubo cianki (w mm) dla zastosowanej stali; e0 = minimalna grubo cianki (w mm) stali odniesienia, wymieniona pod 6.7.3.4.2; Rm1 = gwarantowana minimalna wytrzymao na rozciganie (w N/mm2) zastosowanej stali (patrz pod 6.7.3.3.3); A1
6.7.3.4.5

= gwarantowane minimalne wyduenie po rozerwaniu (w %) dla zastosowanej stali, zgodnie z krajowymi lub midzynarodowymi normami.

W adnym przypadku grubo cianki zbiornika nie moe by mniejsza ni okrelona pod 6.7.3.4.1 do 6.7.3.4.3. Wszystkie czci zbiornika powinny mie minimaln grubo cianki okrelon pod 6.7.3.4.1 do 6.7.3.4.3. Grubo ta nie powinna uwzgldnia naddatku na korozj. Jeeli jest zastosowana stal mikka (patrz 6.7.3.1), wwczas nie s wymagane obliczenia przy pomocy wzoru pod 6.7.3.4.4. Nie powinna wystpowa skokowa zmiana gruboci blach przy poczeniu dennic z paszczem zbiornika.
Wyposaenie obsugowe

6.7.3.4.6 6.7.3.4.7 6.7.3.5 6.7.3.5.1

Wyposaenie obsugowe powinno by umieszczone w taki sposb, aby byo chronione przed moliwoci urwania lub uszkodzenia w czasie czynnoci manipulacyjnych i przewozu. Jeeli poczenie pomidzy obudow i zbiornikiem dopuszcza do wzgldnego przesunicia pomidzy podzespoami, to wyposaenie powinno by tak przymocowane, aby pozwalao na to przemieszczenie bez uszkodzenia wsppracujcych czci. Urzdzenia zewntrzne suce do oprniania (rury, urzdzenia zamykajce), wewntrzny zawr odcinajcy i jego gniazdo, powinny by chronione przed moliwoci ich wyrwania pod dziaaniem zewntrznych si (na przykad przez zastosowanie przekrojw cinanych). Urzdzenia do napeniania i oprniania (wczajc konierze lub gwintowane korki) oraz jakiekolwiek kopaki ochronne powinny by odpowiednio zabezpieczone przed nie zamierzonym otwarciem. Wszystkie otwory zbiornikw cystern przenonych o rednicy wikszej ni 1,5 mm, za wyjtkiem otworw dla urzdze obniajcych cinienie, otworw inspekcyjnych i zamknitych otworw spustowych, powinny by wyposaone w trzy niezalene od siebie urzdzenia odcinajce umieszczone jedno za drugim, z ktrych pierwsze stanowi wewntrzny zawr odcinajcy, zawr nadmiarowy wypywu lub rwnowane urzdzenie, drugie stanowi zewntrzny zawr odcinajcy, a trzecim jest zalepka konierzowa lub rwnowane urzdzenie.

6.7.3.5.2

RID
6.7.3.5.2.1

6 - 136

01.01.2007 r.

Jeeli cysterna przenona wyposaona jest w zawr nadmiarowy wypywu, to zawr ten powinien by tak umocowany, e jego gniazdo znajduje si wewntrz zbiornika lub wewntrz przyspawanego konierza albo jeli jest przymocowany od zewntrz, to jego zamocowanie powinno by tak zaprojektowane, e nawet w przypadku uderzenia jego skuteczno bdzie zachowana. Zawr nadmiarowy wypywu powinien by dobrany i zamocowany tak, aby zamyka si automatycznie, kiedy zamierzony wypyw okrelony przez producenta zosta osignity. Poczenia i wyposaenia dodatkowe prowadzce do lub od tych zaworw powinny mie przepustowo wiksz ni przewidywany wypyw z zaworu nadmiarowego wypywu. Dla otworw do napeniania i rozadunku pierwszym urzdzeniem odcinajcym powinien by wewntrzny zawr odcinajcy, a drugim zawr odcinajcy umiejscowiony w dostpnym miejscu na kadym przewodzie rurowym do napeniania i oprniania. W oddolnie napenianych i oprnianych cysternach przenonych przeznaczonych do przewozu zapalnych i/lub trujcych gazw skroplonych nie schodzonych, wewntrzny zawr odcinajcy powinien by szybko zamykajcym si zaworem bezpieczestwa, ktry zamyka si samoczynnie w przypadku nieprzewidzianego przemieszczenia cysterny przenonej podczas napeniania lub rozadunku albo ogarnicia poarem. Z wyjtkiem cystern przenonych o pojemnoci nie wikszej ni 1000 litrw, powinno by moliwe zdalne uruchamianie tego urzdzenia. Oprcz otworw do napeniania, rozadunku i korekty cinienia gazu, zbiorniki mog by wyposaone w otwory do instalowania przyrzdw pomiarowych, termometrw i manometrw. Przycza dla tych przyrzdw powinny by wykonane za pomoc odpowiednich, przyspawanych krcw lub kieszeni i nie powinno by adnych skronych pocze rubowych. Wszystkie cysterny przenone powinny by wyposaone we waz lub inne otwory rewizyjne odpowiedniej wielkoci, pozwalajce na przeprowadzenie rewizji wewntrznej oraz umoliwiajce odpowiedni dostp dla konserwacji i napraw wntrza. Osprzt zewntrzny powinien by grupowany razem w takim stopniu, jak to jest racjonalnie wykonalne. Kade poczenie cysterny przenonej powinno by wyranie oznaczone dla wskazania jego funkcji. Kady zawr odcinajcy lub inne urzdzenie zamykajce powinny by projektowane i budowane przy uwzgldnieniu cinienia nie mniejszego ni najwysze dopuszczalne cinienie robocze zbiornika, biorc pod uwag przewidywan temperatur podczas przewozu. Wszystkie zawory odcinajce z trzpieniami rubowymi powinny by zamykane rcznym pokrtem koowym w kierunku ruchu wskazwek zegara. Dla innych zaworw odcinajcych pooenie (otwarcia i zamknicia) oraz kierunek zamknicia powinny by wyranie okrelone. Wszystkie zawory odcinajce powinny by projektowane tak, aby byo niemoliwe ich przypadkowe otwarcie. Przewody rurowe powinny by projektowane, budowane i instalowane tak, aby unikn moliwoci uszkodzenia spowodowanego rozszerzalnoci ciepln i kurczeniem si, uderzeniem mechanicznym i drganiem. Wszystkie przewody rurowe powinny by z odpowiedniego metalu. Poczenia przewodw rurowych powinny by spawane wszdzie tam, gdzie jest to moliwe. Poczenia rur miedzianych powinny by wykonane lutem twardym lub rwnorzdn wytrzymaociowo zczk metalow. Temperatura topnienia materiau lutujcego nie powinna by mniejsza ni 525C. Poczenia nie powinny zmniejsza wytrzymaoci przewodu rurowego, jakie moe wystpi przy poczeniach gwintowanych. Cinienie rozrywajce wszystkich przewodw rurowych i pocze rurowych osprztu nie powinno by mniejsze od czterokrotnego najwyszego dopuszczalnego cinienia roboczego zbiornika albo czterokrotnego cinienia, ktremu moe by poddany zbiornik w czasie obsugi w wyniku dziaania pompy lub innego urzdzenia (za wyjtkiem urzdze obniajcych cinienie). Do budowy zaworw i wyposaenia dodatkowego powinny by stosowane metale cigliwe.
Otwory dolne

6.7.3.5.3

6.7.3.5.4

6.7.3.5.5

6.7.3.5.6

6.7.3.5.7 6.7.3.5.8 6.7.3.5.9

6.7.3.5.10

6.7.3.5.11

6.7.3.5.12

6.7.3.5.13 6.7.3.6 6.7.3.6.1

Niektre gazy skroplone nie schodzone nie mog by przewoone w cysternach przenonych z otworami dolnymi, jeeli instrukcja T50 pod 4.2.5.2.6 dla cystern przenonych wskazuje,

RID

6 - 137

01.01.2007 r.

e otwory dolne s zabronione. Nie powinno by otworw poniej poziomu cieczy w zbiorniku, gdy jest on wypeniony do maksymalnego dopuszczalnego stopnia napenienia.
6.7.3.7 6.7.3.7.1 Urzdzenia obniajce cinienie

Cysterny przenone powinny by wyposaone w jedno lub wicej sprynowych urzdze obniajcych cinienie. Sprynowe urzdzenia obniajce cinienie powinny otwiera si automatycznie przy cinieniu nie mniejszym ni maksymalne dopuszczalne cinienie robocze i powinny by cakowicie otwarte przy cinieniu rwnym 110% maksymalnego dopuszczalnego cinienia roboczego. Urzdzenia te powinny po obnieniu cinienia, zamyka si przy cinieniu nie mniejszym ni 10% poniej cinienia otwarcia i pozostawa zamknite przy niszych cinieniach. Urzdzenia obniajce cinienie powinny by odporne na siy dynamiczne, w tym falowania cieczy. Pytki bezpieczestwa, nie umieszczone szeregowo ze sprynowym urzdzeniem obniajcym cinienie, nie s dopuszczone. Urzdzenia obniajce cinienie powinny by tak projektowane, aby nie dopuszczay do przedostawania si substancji z zewntrz, ulatniania si gazu i niebezpiecznego wzrostu cinienia. Cysterny przenone przeznaczone do przewozu niektrych gazw skroplonych nie schodzonych wskazanych w instrukcji cysterny przenonej T50 pod 4.2.5.2.6, powinny by wyposaone w urzdzenie obniajce cinienie zatwierdzone przez wadz waciw. Jeeli cysterna przenona przeznaczona do transportu nie jest wyposaona w uznane urzdzenie obniajce cinienie, wykonane z materiau zgodnego z przewoonym adunkiem, wwczas urzdzenie to powinno zawiera pytk bezpieczestwa poprzedzajc sprynowe urzdzenie obniajce cinienie. Przestrze pomidzy pytk bezpieczestwa i urzdzeniem obniajcym cinienie powinna by wyposaona w manometr lub odpowiedni wskanik informujcy o wykryciu pknicia pytki bezpieczestwa, perforacji lub wycieku, ktry mgby spowodowa nieprawidow prac ukadu obniajcego cinienie. Pytka bezpieczestwa powinna rozerwa si przy cinieniu nominalnym wyszym o 10% od pocztkowego cinienia otwarcia urzdzenia obniajcego cinienie. W przypadku cystern przenonych do przewozu rnych gazw, urzdzenia obniajce cinienie powinny otwiera si przy cinieniu wskazanym pod 6.7.3.7.1 dla gazu majcego najwiksze maksymalne dopuszczalne cinienie robocze spord gazw dopuszczonych do transportu w cysternie przenonej.
Przepustowo urzdze obniajcych cinienie

6.7.3.7.2

6.7.3.7.3

6.7.3.7.4

6.7.3.8 6.7.3.8.1

czna przepustowo urzdze obniajcych cinienie powinna by na tyle wystarczajca, aby w przypadku penego ogarnicia poarem cysterny przenonej, cinienie (wczenie ze wzrostem cinienia) w zbiorniku nie przekroczyo 120% maksymalnego dopuszczalnego cinienia roboczego. Dla uzyskania zamierzonej przepustowoci mog by zastosowane sprynowe urzdzenia obniajce cinienie. W przypadku cystern przenonych do przewozu rnych gazw czna przepustowo urzdze obniajcych cinienie powinna by przyjmowana dla gazu wymagajcego najwikszej maksymalnej przepustowoci spord gazw dopuszczonych do transportu w cysternie przenonej. Dla okrelenia cznej wymaganej przepustowoci urzdze zabezpieczajcych, ktra powinna by traktowana jako suma pojedynczych przepustowoci rnych urzdze, powinien by zastosowany nastpujcy wzr5):
Q = 12,4 FA 0,82 LC ZT M

6.7.3.8.1.1

gdzie:
5)

Wzr ten dotyczy tylko gazw skroplonych nie schodzonych, ktre maj temperatur krytyczn wyranie powyej temperatury w skumulowanych warunkach. Dla gazw, ktre maj temperatur krytyczn blisk lub nisz od temperatury w skumulowanych warunkach, obliczenie wydajnoci urzdzenia obniajcego cinienie powinno dodatkowo uwzgldnia wasnoci termodynamiczne gazu [patrz np. CGA-1.2-2003 Pressure Relief Standarts Part 2 Cargo and Portable Tanks for Compressed Gases (Normy dla urzdze obniajcych cinienie - Cz 2 Cysterny towarowe i cysterny przenone do gazw spronych)].

RID

6 - 138

01.01.2007 r.

Q = minimalna wymagana przepustowo w metrach szeciennych powietrza na sekund (m3/s) w warunkach normalnych: 1 bar i 0C (273 K); F = wspczynnik o nastpujcych wartociach: dla zbiornikw nie izolowanych F = 1; dla zbiornikw izolowanych F = U(694-t)/13,6, jednak w adnym przypadku nie moe by mniejszy ni 0,25, gdzie: U = przewodno cieplna izolacji w 38C, w kWm-2K-1; t = rzeczywista temperatura materiau podczas napeniania (w C); jeli temperatura ta nie jest znana, przyjmuje si t = 15C; Warto F podana powyej dla zbiornikw izolowanych moe by uyta pod warunkiem, e izolacja jest zgodna z 6.7.3.8.1.2. A= Z = T= L= C= cakowita powierzchnia zewntrzna zbiornika w m2; wspczynnik ciliwoci w warunkach zredukowanych (jeli wspczynnik ten nie jest znany, przyjmuje si Z = 1,0); temperatura absolutna w Kelwinach (C + 273) ponad urzdzeniem obniajcym cinienie, w warunkach zredukowanych; ciepo parowania cieczy w kJ/kg w warunkach zredukowanych; staa, ktra wyprowadzana jest z nastpujcych wzorw jako funkcja wspczynnika k ciepa waciwego: k= gdzie: cp ciepo waciwe przy staym cinieniu; i cv ciepo waciwe przy staej objtoci. Gdy k>1: C= gdy k = 1 lub k nie jest znane: C= gdzie e jest sta matematyczn 2,7183 C moe by take wzite z nastpujcej tabeli: k 1,00 1,02 1,04 1,06 1,08 1,10 1,12 1,14 1,16 1,18 1,20 1,22 1,24 C 0,607 0,611 0,615 0,620 0,624 0,628 0,633 0,637 0,641 0,645 0,649 0,652 0,656 k 1,26 1,28 1,30 1,32 1,34 1,36 1,38 1,40 1,42 1,44 1,46 1,48 1,50 C 0,660 0,664 0,667 0,671 0,674 0,678 0,681 0,685 0,688 0,691 0,695 0,698 0,701 k 1,52 1,54 1,56 1,58 1,60 1,62 1,64 1,66 1,68 1,70 2,00 2,20 C 0,704 0,707 0,710 0,713 0,716 0,719 0,722 0,725 0,728 0,731 0,770 0,793
1 e = 0,607 2 k 1 k k +1
k +1

M = masa czsteczkowa wydobywajcego si gazu;

cp cv

RID
6.7.3.8.1.2

6 - 139

01.01.2007 r.

Ukady izolacyjne zastosowane w celu zmniejszenia iloci wypuszczanej zawartoci powinny by zatwierdzone przez wadz waciw lub organ przez ni upowaniony. We wszystkich przypadkach, zatwierdzone do tych celw ukady izolacyjne powinny: a) pozostawa skuteczne w temperaturach do 649C;

b) by pokryte materiaem o temperaturze topnienia 700C lub wyszej.

6.7.3.9 6.7.3.9.1 Oznakowanie urzdze obniajcych cinienie

Na kadym urzdzeniu obniajcym cinienie powinny by naniesione w sposb wyrany i trway nastpujce dane: a) b) c) d) cinienie otwarcia (w barach lub kPa); dopuszczalna tolerancja cinienia otwarcia dla sprynowych urzdze obniajcych cinienie; temperatura odpowiadajca cinieniu nominalnemu pytki bezpieczestwa; nominalna przepustowo urzdzenia, w metrach szeciennych powietrza na sekund (m3/s) w warunkach normalnych; nazwa producenta i odpowiedni numer katalogowy urzdzenia.

Jeeli jest moliwe, to powinny by rwnie podane: e)

6.7.3.9.2 6.7.3.10 6.7.3.10.1

Nominalna przepustowo podana na urzdzeniu obniajcym cinienie powinna by okrelona zgodnie z ISO 4126-1:1991.
Poczenia z urzdzeniami obniajcymi cinienie

Poczenia z urzdzeniami obniajcymi cinienie powinny mie wystarczajcy przekrj, aby bez ogranicze umoliwi wymagany przepyw do urzdzenia zabezpieczajcego. aden zawr odcinajcy nie powinien by umieszczany pomidzy zbiornikiem a urzdzeniem obniajcym cinienie, za wyjtkiem, gdy s zastosowane dwa urzdzenia w celu konserwacji lub z innych przyczyn, a zawory odcinajce obsugujce urzdzenia aktualnie pracujce znajduj si w pozycji otwartej, albo zawory odcinajce s poczone tak, e przynajmniej jedno z dwch urzdze jest cigle zdolne do uycia i spenia wymagania pod 6.7.3.8. W otworach prowadzcych do urzdze odpowietrzajcych lub obniajcych cinienie nie powinny wystpowa adne przeszkody, ktre mogyby ogranicza lub odcina wypyw ze zbiornika do tego urzdzenia. Otwory lub przewody z wylotw urzdze obniajcych cinienie, jeeli s zastosowane, powinny tak odprowadza par lub ciecz do atmosfery, aby na urzdzenia obniajce cinienie dziaao minimalne cinienie zwrotne.
Usytuowanie urzdze obniajcych cinienie

6.7.3.11 6.7.3.11.1

Kady otwr wlotowy urzdzenia obniajcego cinienie powinien by umieszczony w grnej czci zbiornika, w pobliu przecicia si podunej i poprzecznej osi symetrii, jeli jest to praktycznie wykonalne. Wszystkie otwory wlotowe powinny by usytuowane w przestrzeni gazowej zbiornika przy maksymalnym stopniu napenienia oraz urzdzenia powinny by tak przymocowane, aby zapewniay wypyw ulatniajcych si gazw bez ogranicze. W przypadku zapalnych nie schodzonych gazw skroplonych ulatniajcy si gaz powinien by kierowany na zewntrz zbiornika w taki sposb, eby nie mg oddziaywa na zbiornik. Urzdzenia ochronne odchylajce strumie pary mog by stosowane, jeeli nie zmniejszaj przepustowoci urzdzenia obniajcego cinienie. Rozmieszczenie urzdze obniajcych cinienie powinno by tak wykonane, aby uniemoliwi osobom nieupowanionym dostp do tych urzdze oraz zabezpieczy te urzdzenia przed uszkodzeniem spowodowanym przewrceniem si cysterny przenonej.
Urzdzenia pomiarowe

6.7.3.11.2

6.7.3.12 6.7.3.12.1

Jeeli nie zamierza si napenia cystern przenonych przy zastosowaniu waenia, to powinny by wyposaone one w jedno lub wicej urzdze pomiarowych. Nie powinny by stosowane urzdzenia do pomiaru poziomu wykonane ze szka lub innego kruchego materiau, jeli s bezporednio poczone z zawartoci zbiornika.

RID
6.7.3.13 6.7.3.13.1

6 - 140
Podpory, ramy i uchwyty do podnoszenia i mocowania cystern przenonych

01.01.2007 r.

W celu zapewnienia bezpieczestwa podczas przewozu cysterny przenone powinny by projektowane i budowane ze strukturami nonymi. Z tego wzgldu przy projektowaniu powinny by uwzgldniane siy wymienione pod 6.7.3.2.9 i wspczynnik bezpieczestwa wymieniony pod 6.7.3.2.10. Dopuszczalne s pozy, ramy, oa lub inne podobne konstrukcje. czne naprenia spowodowane przez urzdzenia montaowe cysterny przenonej (np. oa, ramy itp.) oraz uchwyty do podnoszenia i mocowania, nie powinny powodowa nadmiernych napre w dowolnej czci cysterny. Do cysterny przenonej powinny by przymocowane stae uchwyty do podnoszenia i mocowania. W zasadzie powinny by one przymocowane do podpr cysterny przenonej, lecz mog by rwnie umocowane do pyt wzmacniajcych umiejscowionych na zbiorniku w punktach podparcia. Przy projektowaniu podpr i ram naley uwzgldni skutki korozji powodowanej przez rodowisko. Kieszenie dla wzkw widowych powinny mie moliwo zamknicia. Urzdzenia zamykajce kieszenie dla wzkw widowych powinny by nieodczn czci ramy lub by przymocowane do nich w sposb stay. Cysterny przenone jednokomorowe o dugoci mniejszej ni 3,65 m nie musz mie zamkni kieszeni dla wzkw widowych pod warunkiem, e: a) zbiornik razem z osprztem jest dobrze zabezpieczony przed uderzeniem wide wzka widowego; i b) odlego pomidzy rodkami kieszeni dla wzkw widowych jest rwna co najmniej poowie maksymalnej dugoci cysterny przenonej. Jeli cysterny przenone nie s zabezpieczone podczas przewozu zgodnie z ustaleniami pod 4.2.2.3, to zbiorniki i wyposaenie obsugowe powinny by zabezpieczone przed uszkodzeniem w wyniku uderzenia bocznego lub wzdunego lub przewrcenia. Osprzt zewntrzny powinien by zabezpieczony tak, aby wykluczy wydostanie si zawartoci ze zbiornika po uderzeniu lub przewrceniu cysterny przenonej na jej osprzt. Przykady zabezpiecze obejmuj: a) ochron przed uderzeniem bocznym, ktra moe skada si z podunych belek zabezpieczajcych zbiornik po obu stronach na poziomie linii rodkowej; b) ochron cysterny przenonej przed przewrceniem, ktra moe skada si ze wzmocnionych piercieni lub prtw przymocowanych w poprzek ramy; c) ochron przed uderzeniem od tyu, ktra moe skada si ze zderzaka lub ramy; d) ochron zbiornika przed uszkodzeniem spowodowanym uderzeniem lub przewrceniem, przez zastosowanie ramy ISO zgodnie z ISO 1496-3:1995.
Zatwierdzenie typu

6.7.3.13.2

6.7.3.13.3 6.7.3.13.4

6.7.3.13.5

6.7.3.14 6.7.3.14.1

Dla kadego nowego typu cysterny przenonej wadza waciwa lub organ przez ni upowaniony powinien wystawi wiadectwo zatwierdzenia typu. wiadectwo to powinno powiadcza, e cysterna przenona zostaa zbadana przez t wadz, jest odpowiednia do zamierzonego celu oraz spenia wymagania tego dziau i stosowne postanowienia dla gazw przewidzianych w instrukcji cysterny przenonej T50 pod 4.2.5.2.6. Jeeli seria cystern przenonych wykonywana jest bez zmian w konstrukcji, to wiadectwo jest wane dla caej serii. W wiadectwie powinny by podane: protok badania typu, gazy skroplone schodzone dopuszczone do przewozu, materiay zastosowane do budowy zbiornika i powoki oraz numer zatwierdzenia. Numer zatwierdzenia powinien skada si z wyrniajcego si napisu lub symbolu pastwa, na terenie ktrego zatwierdzenie byo przyznane, to jest znaku wyrniajcego pojazdy w ruchu midzynarodowym, podanego w Konwencji Wiedeskiej o Ruchu Drogowym (Wiede 1968 r.) i z numeru wpisu do rejestru. Kade ustalenie zamienne zgodne z zapisem pod 6.7.1.2 powinno by wskazane w wiadectwie. Zatwierdzenie typu moe obejmowa zatwierdzenia mniejszych cystern przenonych wykonanych z materiau tego samego rodzaju i gruboci, przy zastosowaniu tej samej technologii wykonania i z identycznymi podporami, rwnowanymi zamkniciami i innymi czciami wyposaenia. Protok z badania prototypu dla zatwierdzenia typu powinien zawiera co najmniej: a) c) wyniki odpowiednich bada ram, wyszczeglnionych w ISO 1496-3:1995; wyniki prb zderze, jeeli jest to wymagane, okrelonych pod 6.7.3.15.1.

6.7.3.14.2

b) wyniki bada odbiorczych i prb, okrelonych pod 6.7.3.15.3;

RID
6.7.3.15 6.7.3.15.1 Badania i prby

6 - 141

01.01.2007 r.

Cysterny przenone odpowiadajce okreleniu kontenera w CSC z 1972 roku w aktualnym wydaniu, nie mog by uywane, chyba, e przejd pomylnie badania reprezentatywnego wzoru kadego typu na dynamiczny wzduny test zderzeniowy opisany w Podrczniku Bada i Kryteriw cz IV rozdzia 41. Korpus zbiornika i wyposaenie kadej cysterny przenonej powinny by badane przed przekazaniem ich do eksploatacji po raz pierwszy (badanie odbiorcze i prby) i od tego czasu w okresach nie duszych ni co pi lat (5-letni okres bada i prb) z porednimi badaniami i prbami okresowymi (2,5-letni okres bada i prb) w poowie pomidzy 5-letnimi okresami bada i prb. 2,5-letnie badania i prby mog by wykonane z tolerancj nie wiksz ni 3 miesice od okrelonej daty. Badanie nadzwyczajne powinno by wykonywane, kiedy jest to konieczne, zgodnie z ustaleniami pod 6.7.3.15.7, niezalenie od daty ostatniego badania okresowego. Badania odbiorcze i prby cysterny przenonej powinny obejmowa sprawdzenie dokumentacji, rewizje wewntrzn i zewntrzn zbiornika cysterny przenonej i jego osprztu z uwzgldnieniem gazw skroplonych nie schodzonych, ktre bd przewoone oraz prb cinieniow zgodnie z ustaleniami dotyczcymi cinie prbnych pod 6.7.3.3.2. Prba cinieniowa moe by przeprowadzona jako prba hydrauliczna lub przy uyciu innej cieczy lub gazu za zgod wadzy waciwej lub organu przez ni upowanionego. Przed oddaniem cysterny przenonej do eksploatacji powinna by wykonana prba szczelnoci oraz sprawdzanie prawidowoci funkcjonowania caego wyposaenia obsugowego. Jeeli zbiornik i jego wyposaenie byy poddane prbie cinieniowej oddzielnie, to po zmontowaniu powinny by wsplnie poddane prbie szczelnoci. Wszystkie spawy poddawane penym napreniom powinny by podczas badania odbiorczego poddawane badaniom radiograficznym, ultradwikowym lub odpowiedniej innej nie niszczcej metodzie. Nie odnosi si to do otuliny. Picioletnie letnie badania okresowe i prby powinny obejmowa rewizj wewntrzn i zewntrzn i jako oglna regua, hydrauliczn prb cinieniow. Osona, izolacja cieplna lub inna powinny by odejmowane tylko w zakresie koniecznym dla wiarygodnej oceny stanu cysterny przenonej. Jeeli zbiornik i wyposaenie byy poddane prbie cinieniowej oddzielnie, to po zmontowaniu powinny by wsplnie poddane prbie szczelnoci. Porednie 2,5-letnie badania okresowe i prby powinny obejmowa co najmniej rewizj wewntrzn i zewntrzn cysterny przenonej i jej wyposaenia z uwzgldnieniem gazw skroplonych nie schodzonych, ktre bd przewoone, prb szczelnoci oraz sprawdzanie prawidowoci funkcjonowania caego wyposaenia obsugowego. Osona, izolacja cieplna lub inna powinny by odejmowane tylko w zakresie niezbdnym dla wiarygodnej oceny stanu cysterny przenonej. Dla cystern przenonych przeznaczonych do transportu jednego gazu skroplonego nie schodzonego, 2,5-letnia rewizja wewntrzna moe by odroczona lub zastpiona innymi prbami albo procedurami badawczymi zatwierdzonymi przez wadz waciw lub organ przez ni upowaniony. Cysterny przenone nie mog by ani napeniane ani przekazywane do przewozu po upywie ostatniego 2,5-letniego lub 5-letniego okresu bada i prb wymaganych pod 6.7.3.15.2. Jednak cysterny przenone napenione przed dat upywu ostatniego badania okresowego mog by przewoone przez okres nie przekraczajcy trzech miesicy po dacie wyganicia wanoci ostatniej prby lub badania. Ponadto cysterna przenona moe by przewoona po dacie wyganicia wanoci ostatniej prby lub badania: a) po oprnieniu, ale przed oczyszczeniem, w celu wykonania nastpnej wymaganej prby lub badania, przed ponownym napenieniem; i b) o ile wadza waciwa nie przewidziaa nic innego, przez okres nie przekraczajcy szeciu miesicy od daty wyganicia wanoci ostatniej okresowej prby lub bada, w celu umoliwienia zwrotu materiau niebezpiecznego dla unieszkodliwienia lub przetworzenia. Informacja o tym wyjtku powinna by naniesiona w dokumencie przewozowym. Badania nadzwyczajne i prby s konieczne, jeeli cysterna przenona wykazuje oznaki uszkodze, skorodowania, nieszczelnoci lub inne objawy wskazujce na usterki mogce wpywa na prawidow prac cysterny przenonej. Zakres bada nadzwyczajnych i prb zaley od wielkoci uszkodze albo stopnia zuycia cysterny przenonej. Badania powinny zosta przeprowadzone w zakresie co najmniej 2,5-letnich bada i prb zgodnych z wymaganiami pod 7.3.15.5.

6.7.3.15.2

6.7.3.15.3

6.7.3.15.4

6.7.3.15.5

6.7.3.15.6

6.7.3.15.7

RID
6.7.3.15.8

6 - 142 Rewizja wewntrzna i zewntrzna powinny zapewni, e: a)

01.01.2007 r.

zbiornik zosta zbadany w celu wykrycia werw, korozji, otar, wgniece, znieksztace, wad spawalniczych oraz innego stanu, wcznie z nieszczelnoci, ktre mogyby uczyni cystern przenon niebezpieczn podczas przewozu;

b) instalacje rurowe, zawory i uszczelki zostay sprawdzone w celu wykrycia skorodowanych powierzchni, wad lub kadego innego stanu, wczajc w to nieszczelnoci, ktre mog uczyni cystern przenon niebezpieczn podczas napeniania, oprniania oraz przewozu; c) urzdzenia dociskajce pokrywy wazw funkcjonuj prawidowo i nie ma nieszczelnoci pokryw wazw lub uszczelek;

d) brakujce albo poluzowane ruby lub nakrtki na jakimkolwiek konierzu czcym lub zalepce konierzowej zostay uzupenione i dokrcone; e) wszystkie urzdzenia zabezpieczajce i zawory nie wykazuj korozji, znieksztace i jakichkolwiek uszkodze lub wad, ktre mogyby utrudnia ich prawidow eksploatacj. Zdalnie sterowane urzdzenia zamykajce i samozamykajce si zawory odcinajce powinny zosta poddane prbom ruchowym w celu wykazania ich prawidowego dziaania; wymagane oznakowania cystern przenonych s czytelne i zgodne z odpowiednimi przepisami; i

f)

g) ramy, podpory i urzdzenia do podnoszenia cysterny przenonej s w zadowalajcym stanie.

6.7.3.15.9

Badania i prby pod 6.7.3.15.1, 6.7.3.15.3, 6.7.3.15.4, 6.7.3.15.5 i 6.7.3.15.7 powinny by przeprowadzane przez rzeczoznawc lub w jego obecnoci, upowanionego przez wadz waciw lub organ przez ni upowaniony. Jeeli prba cinieniowa jest czci bada i prb, to prba cinieniowa powinna by zaznaczona na tabliczce cysterny przenonej. W trakcie badania pod cinieniem cysterna przenona powinna by sprawdzona na nieszczelnoci zbiornika, przewodw rurowych oraz wyposaenia. W kadym przypadku, kiedy na zbiorniku zostay wykonane operacje cicia, podgrzewania lub spawania, prace te powinny by zatwierdzone przez wadz waciw lub organ przez ni upowaniony, z uwzgldnieniem przepisw dotyczcych konstrukcji zbiornikw cinieniowych, zastosowanych do budowy zbiornika. Po zakoczeniu prac powinna by przeprowadzona prba cinieniowa pod penym cinieniem prbnym. Jeeli zostan stwierdzone wady zagraajce bezpieczestwu, wwczas cysterna przenona nie powinna by przekazywana do eksploatacji przed ich usuniciem i uzyskaniem zadowalajcego wyniku powtrnej prby.
Oznakowanie

6.7.3.15.10

6.7.3.15.11

6.7.3.16 6.7.3.16.1

Kada cysterna przenona powinna by zaopatrzona w metalow, odporn na korozj tabliczk, trwale przymocowan do cysterny przenonej w miejscu widocznym i atwo dostpnym dla kontroli. Jeeli tabliczki nie mona w sposb trway przymocowa do zbiornika, to zbiornik powinien by oznakowany co najmniej danymi wymaganymi przez przepisy dotyczce budowy zbiornikw cinieniowych. Na tabliczce powinny by naniesione za pomoc wytaczania lub inn podobn metod co najmniej ponisze dane: Pastwo wytwrcy U Pastwo N zatwierdzajce Nazwa lub znak wytwrcy Numer fabryczny Organ upowaniony do zatwierdzania typu Numer rejestracyjny waciciela Rok produkcji Przepisy dotyczce budowy zbiornikw cinieniowych, wedug ktrych byy projektowane Cinienie prbne _________bar/kPa (nadcinienie)6)

Numer zatwierdzenia

Dla rozwiza zamiennych (patrz 6.7.1.2) AA

RID

6 - 143 Maksymalne dopuszczalne cinienie robocze_________ bar/kPa (nadcinienie)6) Zewntrzne cinienie obliczeniowe7) _________ bar/kPa (nadcinienie)6) Zakres temperatur obliczeniowych________ C do ________C Obliczeniowa temperatura odniesienia ________ C Pojemno wodna w 20C _________litry Pojemno wodna kadej komory w 20C litry Data pierwszej prby cinieniowej i znak uprawnionej osoby Materia(y) zbiornika i odnone normy materiaowe Rwnorzdna grubo cianki ze stali odniesienia __________mm Data i rodzaj ostatniego badania okresowego miesic_______ rok________ cinienie prbne_________ bar/kPa (nadcinienie)6) Stempel rzeczoznawcy, ktry przeprowadzi lub nadzorowa ostatnie badanie.

01.01.2007 r.

6.7.3.16.2

Na samej cysternie przenonej lub na metalowej tabliczce przymocowanej na stae do cysterny przenonej powinny by naniesione nastpujce dane: Nazwa uytkownika Nazwa gazu(w) skroplonego nie schodzonego dopuszczonego do przewozu Najwiksza dopuszczona masa adunku dla kadego dopuszczonego gazu skroplonego nie schodzonego ___________ kg Najwiksza dopuszczalna masa brutto ___________ kg Masa wasna (tara) ___________ kg
Uwaga. W celu okrelenia przewoonego gazu skroplonego nie schodzonego, patrz take cz 5.

6.7.3.16.3

Jeeli cysterna przenona jest przeznaczona i zatwierdzona do operacji na penym morzu, wwczas na tabliczce identyfikacyjnej powinien by umieszczony napis OFFSHORE PORTABLE TANK.
Wymagania dotyczce projektowania, budowy, bada i prb cystern przenonych przeznaczonych do przewozu gazw skroplonych schodzonych Okrelenia

6.7.4 6.7.4.1

Dla celw niniejszego rozdziau:

Cinienie prbne oznacza maksymalne nadcinienie w grnej czci zbiornika podczas cinieniowej prby hydraulicznej. Cysterna oznacza konstrukcj, ktra normalnie skada si z:

a)

powoki ochronnej oraz jednego lub wicej zbiornikw wewntrznych, gdzie przestrze pomidzy zbiornikiem (zbiornikami) i powok ochronn jest pozbawiona powietrza (izolacja prniowa) i moe zawiera w sobie system izolacji cieplnej; lub

b) powoki ochronnej oraz wewntrznego zbiornika z poredni warstw staego materiau termoizolacyjnego (np. sztywna pianka).
Cysterna przenona oznacza izolowan cieplnie multimodaln cystern o pojemnoci wikszej ni 450 litrw z przymocowanym wyposaeniem obsugowym i konstrukcyjnym niezbdnym do przewozu gazw skroplonych schodzonych. Napenianie i oprnianie cysterny przenonej powinno by moliwe bez demontowania wyposaenia konstrukcyjnego. Na zewntrz zbiornika powinna mie czony stabilizujce oraz powinno by moliwe jej podnoszenie w stanie napenionym. Przede wszystkim powinna by projektowana w celu umieszczania jej na pojedzie lub statku i powinna by wyposaona w pozy, zamocowania lub dodatkowe
6) 7)

Powinny by podane zastosowane jednostki. Patrz pod 6.7.3.2.8.

RID

6 - 144

01.01.2007 r.

wyposaenie uatwiajce obsug. Pojazdy-cysterny, wagony-cysterny, cysterny niemetalowe, due pojemniki do przewozu luzem (DPPL), butle do gazu i opakowania due nie s uznawane za cysterny przenone.
Czas utrzymywania oznacza czas, ktry upynie od ustalenia pocztkowych warunkw napeniania do chwili, gdy wzrastajce cinienie, spowodowane dopywem ciepa, osignie najnisz warto cinienia otwarcia urzdzenia ograniczajcego cinienie. Maksymalna dopuszczalna masa brutto oznacza sum masy prnej cysterny przenonej (tara) i najciszego adunku dopuszczonego do przewozu. Maksymalne dopuszczalne cinienie robocze oznacza rzeczywiste nadcinienie zmierzone w grnej czci zbiornika napenionej cysterny przenonej podczas jej eksploatacji, wcznie z najwyszym rzeczywistym cinieniem podczas napeniania i oprniania. Minimalna temperatura obliczeniowa oznacza temperatur, ktra jest przyjta do oblicze i konstrukcji zbiornika, nie wysza ni najnisza (najzimniejsza) temperatura (temperatura podczas eksploatacji) zawartoci podczas normalnych warunkw napeniania, oprniania i przewozu. Porozumienie alternatywne oznacza zgod wyraon przez wadz waciw dla cysterny przenonej lub MEGC, ktre zostay zaprojektowane, wyprodukowane lub zbadane wedug przepisw technicznych lub metod bada innych ni wymienione w niniejszym dziale. Powoka ochronna oznacza zewntrzne pokrycie izolacji lub okrycie, ktre moe by czci systemu izolacyjnego. Prba szczelnoci oznacza badanie zbiornika i jego wyposaenia obsugowego przy uyciu gazu pod rzeczywistym cinieniem wewntrznym nie mniejszym ni 90% maksymalnego dopuszczalnego cinienia roboczego. Stal odniesienia oznacza stal o wytrzymaoci na rozciganie 370 N/mm2 i o wydueniu przy zerwaniu 27%. Wyposaenie konstrukcyjne oznacza elementy wzmacniajce, mocujce, ochronne i stabilizujce, umieszczone na zewntrz zbiornika. Wyposaenie obsugowe oznacza przyrzdy pomiarowe oraz urzdzenia do napeniania, oprniania, odpowietrzania, zabezpieczania, podnoszenia cinienia, chodzenia i izolowania cieplnego. Zbiornik oznacza cz cysterny przenonej, ktra wypeniona jest gazem skroplonym schodzonym przeznaczonym do przewozu, wliczajc w to otwory i ich zamknicia, ale bez wyposaenia obsugowego i zewntrznego wyposaenia konstrukcyjnego. 6.7.4.2 6.7.4.2.1 Wymagania oglne dotyczce projektowania i budowy

Zbiorniki powinny by projektowane i budowane zgodnie z wymaganiami przepisw dotyczcych naczy cinieniowych, uznanych przez wadz waciw. Zbiorniki i powoki ochronne powinny by wykonane z materiaw metalowych nadajcych si do obrbki. Powoki ochronne powinny by wykonane ze stali. Materiay niemetalowe mog by stosowane do pocze i podpr pomidzy zbiornikiem i powok ochronn, pod warunkiem, e ich wasnoci materiaowe w najniszej temperaturze obliczeniowej s udowodnione jako dostateczne. Zasadniczo materiay powinny by zgodne z normami krajowymi lub midzynarodowymi. Do zbiornikw spawanych i powok ochronnych mog by uyte tylko te materiay, ktrych spawalno zostaa cakowicie udowodniona. Spoiny powinny by wykonane fachowo i zapewnia pene bezpieczestwo. Jeeli proces technologiczny lub materiay tego wymagaj, zbiorniki powinny by poddawane stosownej obrbce cieplnej w celu zapewnienia odpowiedniego polepszenia wytrzymaoci w spoinie i w strefie wpywu ciepa. Przy wyborze materiau naley uwzgldni najnisz temperatur obliczeniow ze wzgldu na ryzyko kruchego przeomu, krucho wodorow, pknicia spowodowane korozj napreniow i udarno. Jeeli uywa si stali drobnoziarnistej, to gwarantowana warto granicy plastycznoci nie powinna by wiksza ni 460 N/mm2, a gwarantowana warto grnej granicy wytrzymaoci na rozciganie, zgodnie z norm materiaow, nie powinna by wiksza ni 725 N/mm2. Materiay konstrukcyjne cystern przenonych powinny by odpowiednie do warunkw zewntrznych rodowiska, w ktrym mog by eksploatowane.

RID
6.7.4.2.2

6 - 145

01.01.2007 r.

Kada cz cysterny przenonej, wczajc w to osprzt, uszczelki i ukad pocze rurowych, ktra normalnie, jak mona oczekiwa, bdzie stykaa si z przewoonym gazem skroplonym schodzonym, powinna by odpowiednia do tego gazu. Powinno si unika stycznoci pomidzy rnymi metalami, mogcej doprowadzi do uszkodze w wyniku dziaania korozji elektrochemicznej. Ukad izolacji cieplnej powinien obejmowa cakowicie zbiornik (zbiorniki) skutecznym materiaem izolacyjnym. Izolacja zewntrzna powinna by zabezpieczona powok ochronn, tak aby zapobiec wnikaniu wilgoci lub innym uszkodzeniom w normalnych warunkach przewozu. Jeeli powoka ochronna jest gazoszczelna, to powinno by zastosowane urzdzenie zapobiegajce powstaniu niebezpiecznego cinienia w warstwie izolacyjnej. Cysterny przenone przeznaczone do przewozu gazw skroplonych schodzonych, majcych temperatur wrzenia przy cinieniu atmosferycznym poniej minus 182C, nie powinny zawiera materiaw, ktre mog reagowa w sposb niebezpieczny z tlenem lub atmosfer wzbogacon w tlen, jeeli umieszczone s w izolacji cieplnej, gdzie istnieje ryzyko kontaktu z tlenem albo ciecz wzbogacon w tlen. Waciwoci materiaw izolacyjnych nie powinny nadmiernie pogarsza si w czasie uytkowania. Dla kadego gazu skroplonego schodzonego, przeznaczonego do przewozu w cysternie przenonej powinien by okrelony odnony czas utrzymywania. Odnony czas utrzymywania powinien by okrelony sposobem uznanym przez wadz waciw, przy uwzgldnieniu: a) c) e) skutecznoci ukadu izolacyjnego, okrelonego zgodnie z 6.7.4.2.8.2; pocztkowych warunkw napeniania; waciwoci fizycznych poszczeglnych gazw skroplonych schodzonych przeznaczonych do przewozu.

6.7.4.2.3 6.7.4.2.4

6.7.4.2.5 6.7.4.2.6

6.7.4.2.7 6.7.4.2.8 6.7.4.2.8.1

b) najniszego cinienia otwarcia urzdzenia (-) ograniczajcego (-ych) cinienie; d) zaoonej temperatury otoczenia 30C;

6.7.4.2.8.2

Skuteczno ukadu izolacyjnego (dopyw ciepa w watach) powinna by okrelona poprzez badanie typu cysterny przenonej zgodnie z procedurami zatwierdzonymi przez wadz waciw. Badanie to powinno polega na: a) pomiarze ubytku gazu w okrelonym okresie czasu przy staym cinieniu (np. przy cinieniu atmosferycznym); albo

b) badaniu w ukadzie zamknitym, podczas ktrego mierzony jest przyrost cinienia w zbiorniku po okrelonym okresie czasu. Jeeli badania wykonywane s przy staym cinieniu, wwczas naley uwzgldni zmiany cinienia atmosferycznego. Jeeli przeprowadzane s obie prby, to powinny by wykonane korekty dla kadego odchylenia temperatury otoczenia od przyjtej temperatury odniesienia 30C.
Uwaga. 6.7.4.2.9

Dla okrelenia aktualnego czasu utrzymywania przed kadym przewozem patrz pod 4.2.3.7.

Powoka ochronna izolacji prniowej cysterny o podwjnych ciankach powinna by obliczona na cinienie zewntrzne nie mniejsze ni 100 kPa (1 bar) (nadcinienie), zgodnie z uznanymi przepisami technicznymi, albo na krytyczne cinienie deformujce nie mniejsze ni 200 kPa (2 bar) (nadcinienie). Wewntrzne i zewntrzne urzdzenia wzmacniajce mog by uwzgldnione przy ocenie wytrzymaoci paszcza ochronnego na dziaanie cinienia zewntrznego. Cysterny przenone powinny by projektowane i budowane cznie z podporami tak, aby zapewni bezpieczne posadowienie podczas przewozu, oraz z odpowiednimi uchwytami do podnoszenia i mocowania.

6.7.4.2.10

RID
6.7.4.2.11

6 - 146

01.01.2007 r.

Cysterny przenone powinny by projektowane tak, aby wytrzymyway bez utraty zawartoci, co najmniej cinienie wewntrzne spowodowane przez zawarto i obcienia statyczne, dynamiczne i cieplne podczas normalnych warunkw manipulowania i przewozu. Projekt powinien wykaza, e byy brane pod uwag skutki zmczenia materiau konstrukcyjnego spowodowane przez powtarzajce si wystpowanie tych obcie podczas przewidywanego okresu uytkowania cysterny przenonej. Cysterny przenone i ich zamocowania, powinny by zdolne do przeniesienia przy najwikszym dopuszczalnym obcieniu, nastpujcych oddzielnie przyoonych si statycznych: w kierunku jazdy: dwukrotna maksymalna dopuszczalna masa brutto pomnoona przez przypieszenie ziemskie (g)8); b) poziomo prostopadle do kierunku jazdy: maksymalna dopuszczalna masa brutto (dwukrotna maksymalna dopuszczalna masa brutto, jeeli kierunek jazdy nie jest dokadnie okrelony) pomnoona przez przypieszenie ziemskie (g)8); c) pionowo do gry: maksymalna dopuszczalna masa brutto pomnoona przez przypieszenie ziemskie (g)8); i d) pionowo do dou: dwukrotna maksymalna dopuszczalna masa brutto (cakowite obcienie uwzgldniajce wpyw grawitacji) pomnoona przez przypieszenie ziemskie (g)8). a)

6.7.4.2.12

6.7.4.2.13

Dla kadej z si pod 6.7.4.2.12 powinien by przyjmowany nastpujcy wspczynnik bezpieczestwa: a) dla metali majcych wyranie okrelon granic plastycznoci: wspczynnik bezpieczestwa wynosi 1,5 w odniesieniu do gwarantowanej granicy plastycznoci; lub b) dla metali nie majcych wyranie okrelonej granicy plastycznoci: wspczynnik bezpieczestwa wynosi 1,5 w odniesieniu do gwarantowanej granicy plastycznoci przy wydueniu 0,2%, a dla stali austenitycznych przy wydueniu 1%. Wartoci wyranie okrelonej granicy plastycznoci lub umownej granicy plastycznoci powinny by wartociami zgodnymi z krajowymi lub midzynarodowymi normami materiaowymi. Dla stali austenitycznych wartoci minimalne wyranie okrelonej granicy plastycznoci lub umownej granicy plastycznoci, okrelone normami materiaowymi, mog by przekroczone do 15%, jeeli te wysze wartoci s potwierdzone atestami materiaowymi. W razie braku norm materiaowych dla metali, wartoci wyranie okrelonej granicy plastycznoci lub umownej granicy plastycznoci powinny by zatwierdzone przez wadz waciw. Cysterny przenone przeznaczone do przewozu gazw skroplonych schodzonych zapalnych powinny by przystosowane do uziemienia.
Kryteria projektowania

6.7.4.2.14

6.7.4.2.15 6.7.4.3 6.7.4.3.1 6.7.4.3.2

Zbiorniki powinny by o przekroju koowym. Zbiorniki powinny by projektowane i budowane tak, aby wytrzymyway hydrauliczne cinienie prbne nie mniejsze ni 1,3-krotno maksymalnego dopuszczalnego cinienia roboczego. Dla zbiornikw z izolacj prniow cinienie prbne nie powinno by mniejsze ni 1,3-krotno sumy maksymalnego dopuszczalnego cinienia roboczego i 100 kPa (1 bar). W adnym przypadku cinienie prbne nie moe by mniejsze ni 300 kPa (3 bar) (nadcinienie). Celem jest uzyskanie minimalnej gruboci cianki zbiornika wymaganej dla tych cystern pod 6.7.4.4.2 do 6.7.4.4.7. Dla metali wykazujcych wyranie okrelon granic plastycznoci lub scharakteryzowanych przez umown granic plastycznoci (oglnie przy wydueniu 0,2% lub przy wydueniu 1% dla stali austenitycznych) naprenie (sigma) przy cinieniu prbnym w zbiorniku nie powinno przekracza mniejszej z wartoci 0,75 Re lub 0,50 Rm, gdzie: Re = wyranie okrelona granica plastycznoci w N/mm2 lub umowna granica plastycznoci przy 0,2% wydueniu albo przy 1% wydueniu dla stali austenitycznej; Rm = najmniejsza warto wytrzymaoci na rozciganie w N/mm2.

6.7.4.3.3

8)

Do oblicze g = 9,81 m/s2

RID
6.7.4.3.3.1

6 - 147

01.01.2007 r.

Przyjte wartoci Re i Rm powinny by minimalnymi wartociami zgodnymi z krajowymi lub midzynarodowymi normami materiaowymi. Dla stali austenitycznych wartoci minimalne dla Re i Rm okrelone normami materiaowymi mog by przekroczone do 15%, jeeli te wysze wartoci s potwierdzone atestami materiaowymi. W razie braku norm materiaowych dla stali, przyjte wartoci Re i Rm powinny by zatwierdzone przez wadz waciw lub organ przez ni upowaniony. Stale o stosunku Re/Rm wikszym ni 0,85 nie s dopuszczone do budowy zbiornikw o konstrukcji spawanej. Do okrelenia tego stosunku powinny by przyjte wartoci Re i Rm wyszczeglnione w atecie materiaowym. Dla stali zastosowanych do konstrukcji zbiornikw wyduenie po rozerwaniu w procentach powinno wynosi nie mniej ni 10000/Rm, ale w adnym przypadku nie powinno by mniejsze ni 16% dla stali drobnoziarnistych i 20% dla innych stali. Dla aluminium i stopw aluminium zastosowanych do budowy zbiornikw wyduenie po rozerwaniu w procentach powinno wynosi nie mniej ni 10000/6Rm, ale w adnym przypadku nie powinno by mniejsze ni 12%. W celu okrelenia rzeczywistych parametrw wytrzymaociowych materiau o prbki pobieranej z blachy walcowanej powinna by prostopada do kierunku walcowania. Wyduenie cakowite przy zerwaniu powinno by mierzone na prbce o przekroju prostoktnym zgodnie z ISO 6892:1998 przy 50 mm dugoci pomiarowej.
Minimalna grubo cianki zbiornika

6.7.4.3.3.2

6.7.4.3.3.3

6.7.4.3.3.4

6.7.4.4 6.7.4.4.1

Minimalna grubo cianki zbiornika powinna by najwiksz z podanych poniej wartoci: a) minimalnej gruboci cianki okrelonej zgodnie z wymaganiami pod 6.7.4.4.2 do 6.7.4.4.7; i b) minimalnej gruboci cianki okrelonej zgodnie z uznanymi przepisami budowy zbiornikw cinieniowych, z uwzgldnieniem wymaga pod 6.7.4.3.

6.7.4.4.2

Zbiorniki, ktrych rednica nie przekracza 1,80 m, powinny mie grubo cianki nie mniejsz ni 5 mm, jeeli wykonane s ze stali odniesienia lub grubo rwnowan, jeeli wykonane s z innego metalu. Zbiorniki o rednicy wikszej ni 1,80 m, powinny mie grubo cianki nie mniejsz ni 6 mm, jeeli wykonane s ze stali odniesienia lub grubo rwnowan, jeeli wykonane s z innego metalu. Zbiorniki cystern z izolacj prniow, ktrych rednica nie przekracza 1,80 m, powinny mie grubo cianki nie mniejsz ni 3 mm, jeeli wykonane s ze stali odniesienia lub grubo rwnowan, jeeli wykonane s z innego metalu. Zbiorniki o rednicy wikszej ni 1,80 m, powinny mie grubo cianki nie mniejsz ni 4 mm, jeeli wykonane s ze stali odniesienia lub grubo rwnowan, jeeli wykonane s z innego metalu. Dla cystern z izolacj prniow czna grubo paszcza ochronnego i cianki zbiornika powinna odpowiada minimalnej gruboci zapisanej pod 6.7.4.4.2, grubo cianki samego zbiornika nie powinna by mniejsza od minimalnej gruboci zapisanej pod 6.7.4.4.3. Zbiorniki nie powinny mie cianek o gruboci mniejszej ni 3 mm, niezalenie od materiau konstrukcyjnego. Rwnowana grubo cianki z metalu, inna ni grubo zapisana pod 6.7.4.4.2 i 6.7.4.4.3 dla stali odniesienia, powinna by okrelona za pomoc nastpujcego wzoru:
e1 = 21,4 e 0
3

6.7.4.4.3

6.7.4.4.4

6.7.4.4.5 6.7.4.4.6

Rm 1 A 1

gdzie: e1 = wymagana rwnorzdna grubo cianki (w mm) dla zastosowanego metalu; e0 = minimalna grubo cianki (w mm) stali odniesienia, wymieniona pod 6.7.4.4.2 i 6.7.4.4.3; Rm1 = gwarantowana minimalna wytrzymao na rozciganie (w N/mm2) zastosowanego metalu (patrz pod 6.7.4.3.3); A1 = gwarantowane minimalne wyduenie po rozerwaniu (w %) dla zastosowanego metalu, zgodnie z krajowymi lub midzynarodowymi normami.

RID
6.7.4.4.7

6 - 148

01.01.2007 r.

W adnym przypadku grubo cianki zbiornika nie moe by mniejsza ni okrelona pod 6.7.4.4.1 do 6.7.4.4.5. Wszystkie czci zbiornika powinny mie minimaln grubo cianki okrelon pod 6.7.4.4.1 do 6.7.4.4.6. Grubo ta nie powinna uwzgldnia naddatku na korozj. Nie powinna wystpowa skokowa zmiana gruboci blach przy poczeniu dennic z paszczem zbiornika.
Wyposaenie obsugowe

6.7.4.4.8 6.7.4.5 6.7.4.5.1

Wyposaenie obsugowe powinno by umieszczone w taki sposb, aby byo chronione przed moliwoci urwania lub uszkodzenia w czasie czynnoci manipulacyjnych i przewozu. Jeeli poczenie pomidzy obudow i cystern lub paszczem i zbiornikiem dopuszcza do wzgldnego przesunicia, to wyposaenie powinno by tak zamocowane, aby pozwalao na to przesunicie bez uszkodzenia wsppracujcych czci. Urzdzenia zewntrzne suce do oprniania (rury, urzdzenia zamykajce), zawr odcinajcy i jego gniazdo powinny by chronione przed moliwoci ich wyrwania pod dziaaniem zewntrznych si (na przykad przez zastosowanie przekrojw cinanych). Urzdzenia do napeniania i oprniania (wcznie z konierzami lub gwintowanymi korkami) oraz jakiekolwiek kopaki ochronne powinny by odpowiednio zabezpieczone przed nie zamierzonym otwarciem. Kady otwr do napeniania i oprniania cystern przenonych stosowanych do przewozu gazw skroplonych schodzonych zapalnych powinien by wyposaony w co najmniej trzy niezalene od siebie urzdzenia odcinajce, umieszczone, jedno za drugim, z ktrych pierwsze stanowi zawr odcinajcy umiejscowiony moliwie najbliej powoki ochronnej, drugie stanowi zawr odcinajcy, a trzecim jest zalepka konierzowa lub rwnowane urzdzenie. Urzdzenie odcinajce najblisze powoki ochronnej powinno by szybko dziaajcym urzdzeniem zamykajcym, ktre zamyka si samoczynnie w przypadku nieprzewidzianego przemieszczenia cysterny przenonej podczas napeniania lub rozadunku albo ogarnicia poarem. Powinno by moliwe zdalne uruchamianie tego urzdzenia. Kady otwr do napeniania i rozadunku cystern przenonych stosowanych do przewozu gazw skroplonych schodzonych niepalnych powinien by wyposaony w co najmniej dwa niezalene od siebie urzdzenia odcinajce umieszczone jedno za drugim, z ktrych pierwsze stanowi zawr odcinajcy umiejscowiony moliwie najbliej powoki ochronnej, drugie stanowi zalepka konierzowa lub rwnowane urzdzenie. Przewody rurowe, ktre mog by zamknite z dwch stron i w ktrych moe znajdowa si cieky produkt, powinny mie system automatycznego obnienia cinienia, w celu nie dopuszczenia do wzrostu cinienia wewntrz przewodu. Cysterny z izolacj prniow nie musz by wyposaone w otwory inspekcyjne. Osprzt zewntrzny powinien by grupowany razem w takim stopniu jak to jest racjonalnie wykonalne. Kade poczenie cysterny przenonej powinno by wyranie oznaczone dla wskazania jego funkcji. Kady zawr odcinajcy lub inne urzdzenie zamykajce powinny by projektowane i budowane przy uwzgldnieniu cinienia nie mniejszego ni najwysze dopuszczalne cinienie robocze zbiornika, biorc pod uwag przewidywan temperatur podczas przewozu. Wszystkie zawory odcinajce z trzpieniami rubowymi powinny by zamykane rcznym pokrtem koowym w kierunku ruchu wskazwek zegara. Dla innych zaworw odcinajcych pooenie (otwarcia i zamknicia) oraz kierunek zamykania powinny by wyranie zaznaczone. Wszystkie zawory odcinajce powinny by projektowane tak, aby byo niemoliwe ich przypadkowe otwarcie. Jeeli zastosowane s urzdzenia cinieniowe, to poczenia dla cieczy i pary do tych urzdze powinny by wyposaone w zawory tak blisko powoki ochronnej jak jest to racjonalnie wykonalne, aby zapobiec ubytkowi zawartoci w przypadku uszkodzenia urzdze cinieniowych. Przewody rurowe powinny by projektowane, budowane i instalowane tak, aby unikn uszkodzenia wskutek rozszerzania i kurczenia, uderze mechanicznych i drga. Wszystkie przewody rurowe powinny by z odpowiedniego materiau. W celu nie dopuszczenia do wycieku spowodowanego poarem, pomidzy powok ochronn i poczeniem z pierwszym

6.7.4.5.2

6.7.4.5.3

6.7.4.5.4

6.7.4.5.5 6.7.4.5.6 6.7.4.5.7 6.7.4.5.8

6.7.4.5.9

6.7.4.5.10

RID

6 - 149

01.01.2007 r.

zamkniciem dowolnego przycza powinny by zastosowane tylko przewody rurowe stalowe i zcza spawane. Sposb przymocowania zamknicia do tego przycza powinien by zatwierdzony przez wadz waciw lub organ przez ni upowaniony. W innych miejscach poczenia przewodw rurowych, jeeli s konieczne, powinny by spawane.
6.7.4.5.11

Poczenia rur miedzianych powinny by wykonane lutem twardym lub rwnorzdn wytrzymaociowo zczk metalow. Temperatura topnienia twardego lutu nie powinna by mniejsza ni 525C. Poczenia nie powinny zmniejsza wytrzymaoci przewodu rurowego, jakie moe wystpi przy poczeniach gwintowanych. Materiay konstrukcyjne zaworw i wyposaenia dodatkowego powinny mie zadawalajce wasnoci w najniszych temperaturach roboczych cysterny przenonej. Cinienie rozrywajce wszystkich przewodw i pocze rurowych osprztu nie powinno by mniejsze od czterokrotnego najwyszego dopuszczalnego cinienia roboczego zbiornika albo czterokrotnego cinienia, ktremu moe by poddany zbiornik w czasie obsugi w wyniku dziaania pompy lub innego urzdzenia (za wyjtkiem urzdze obniajcych cinienie).
Urzdzenia obniajce cinienie

6.7.4.5.12 6.7.4.5.13

6.7.4.6 6.7.4.6.1

Kady zbiornik powinien by wyposaony w nie mniej ni dwa niezalene sprynowe urzdzenia obniajce cinienie. Sprynowe urzdzenia obniajce cinienie powinny otwiera si automatycznie przy cinieniu nie mniejszym ni maksymalne dopuszczalne cinienie robocze i powinny by cakowicie otwarte przy cinieniu rwnym 110% maksymalnego dopuszczalnego cinienia roboczego. Urzdzenia te powinny po obnieniu cinienia, zamyka si przy cinieniu nie mniejszym ni 10% poniej cinienia otwarcia i pozostawa zamknite przy niszych cinieniach. Urzdzenia obniajce cinienie powinny by odporne na siy dynamiczne, w tym falowania cieczy. Zbiorniki do gazw skroplonych schodzonych niepalnych i wodoru mog mie dodatkowo, rwnolegle ze sprynowymi urzdzeniami obniajcymi cinienie, pytk bezpieczestwa okrelon pod 6.7.4.7.2 i 6.7.4.7.3. Urzdzenia obniajce cinienie powinny by tak projektowane, aby nie dopuszczay do przedostawania si zanieczyszcze, ulatniania si gazu i niebezpiecznego wzrostu cinienia. Urzdzenia obniajce cinienie powinny by zatwierdzone przez wadz waciw lub organ przez ni upowaniony.
Przepustowo i ustawienie urzdze obniajcych cinienie

6.7.4.6.2

6.7.4.6.3 6.7.4.6.4 6.7.4.7 6.7.4.7.1

W przypadku utraty prni w cysternach z izolacj prniow lub ubytku 20% izolacji w cysternie izolowanej materiaem staym, czna przepustowo wszystkich zainstalowanych urzdze obniajcych cinienie powinna by na tyle wystarczajca, e cinienie (wcznie ze wzrostem cinienia) w zbiorniku nie przekroczy 120% maksymalnego dopuszczalnego cinienia roboczego. Dla niepalnych gazw skroplonych schodzonych (z wyjtkiem tlenu) i wodoru wydajno ta moe by osignita poprzez zastosowanie pytek bezpieczestwa rwnolegle z wymaganymi zaworami bezpieczestwa. Pytki bezpieczestwa powinny rozrywa si przy cinieniu nominalnym rwnym cinieniu prbnemu zbiornika. Zgodnie z warunkami opisanymi pod 6.7.4.7.1 i 6.7.4.7.2, przy rwnoczesnym cakowitym objciu poarem, poczona wydajno wszystkich zainstalowanych urzdze obniajcych cinienie powinna by wystarczajca dla ograniczenia cinienia w zbiorniku do cinienia prbnego. Wymagana przepustowo urzdze zabezpieczajcych powinna by obliczana zgodnie z przepisami technicznymi uznanymi przez wadz waciw 9).

6.7.4.7.2

6.7.4.7.3

6.7.4.7.4

9)

Patrz np. CGA-1.2-2003 Pressure Relief Standarts Part 2 Cargo and Portale Tanks for Compressed Gases (Normy dla urzdze obniajcych cinienie - Cz 2 Cysterny towarowe i cysterny przenone do gazw spronych)

RID
6.7.4.8 6.7.4.8.1

6 - 150
Oznakowanie urzdze obniajcych cinienie

01.01.2007 r.

Na kadym urzdzeniu obniajcym cinienie powinny by naniesione w sposb wyrany i trway nastpujce dane: a) cinienie otwarcia (w barach lub kPa);

b) dopuszczalna tolerancja cinienia otwarcia dla sprynowych urzdze obniajcych cinienie; c) temperatura odnoszca si do cinienia nominalnego pytki bezpieczestwa; d) nominalna przepustowo urzdzenia w metrach szeciennych powietrza na sekund (m3/s) w warunkach normalnych; Jeeli to moliwe, to powinny by rwnie podane: e)
6.7.4.8.2 6.7.4.9 6.7.4.9.1

nazwa producenta i odpowiedni numer katalogowy urzdzenia.

Nominalna przepustowo podana na urzdzeniu obniajcym cinienie powinna by okrelona wedug ISO 4126-1:1991.
Poczenia z urzdzeniami obniajcymi cinienie

Poczenia z urzdzeniami obniajcymi cinienie powinny mie wystarczajcy przekrj, aby umoliwi bez ogranicze wymagany przepyw do urzdzenia zabezpieczajcego. aden zawr odcinajcy nie powinien by umieszczany pomidzy zbiornikiem a urzdzeniem obniajcym cinienie, chyba, e s przewidziane dwa urzdzenia, w celu konserwacji lub z innych przyczyn, a aktualnie pracujce zawory odcinajce obsugujce urzdzenia znajduj si w pozycji otwartej, albo zawory odcinajce s wzajemnie poczone tak, e wymagania pod 6.7.4.7 s zawsze spenione. W otworach prowadzcych do urzdze odpowietrzajcych lub obniajcych cinienie nie powinny wystpowa adne przeszkody, ktre mogyby ogranicza lub odcina wypyw ze zbiornika do tego urzdzenia. Otwory lub przewody z wylotw urzdze obniajcych cinienie, jeeli s zastosowane, powinny tak odprowadza par lub ciecz do atmosfery, aby na urzdzenia obniajce cinienie dziaao minimalne cinienie zwrotne.
Usytuowanie urzdze obniajcych cinienie

6.7.4.10 6.7.4.10.1

Kady otwr wlotowy urzdzenia obniajcego cinienie powinien by umieszczony w grnej czci zbiornika, w pobliu przecicia si podunej i poprzecznej osi symetrii, jeli jest to praktycznie wykonalne. Wszystkie otwory wlotowe powinny by usytuowane w przestrzeni gazowej zbiornika przy maksymalnym stopniu napenienia oraz urzdzenia powinny by tak przymocowane, aby zapewniay wypyw ulatniajcej si pary bez ogranicze. Dla gazw skroplonych schodzonych wydostajca si para powinna by kierowana na zewntrz cysterny w taki sposb, eby nie moga oddziaywa na cystern. Urzdzenia ochronne odchylajce strumie pary mog by stosowane, jeeli nie zmniejszaj przepustowoci urzdzenia obniajcego cinienie. Rozmieszczenie urzdze obniajcych cinienie powinno by tak wykonane, aby uniemoliwi osobom nieupowanionym dostp do tych urzdze oraz zabezpieczy te urzdzenia przed uszkodzeniem spowodowanym przewrceniem si cysterny przenonej.
Urzdzenia pomiarowe

6.7.4.10.2

6.7.4.11 6.7.4.11.1

Jeeli nie zamierza si napenia cystern przenonych przy zastosowaniu waenia, to powinny by one wyposaone w jedno lub wicej urzdze pomiarowych. Nie powinny by stosowane urzdzenia do pomiaru poziomu wykonane ze szka lub innego kruchego materiau, jeli s bezporednio poczone z zawartoci zbiornika. W powoce ochronnej cysterny przenonej izolowanej prniowo powinno by przewidziane poczenie dla przyrzdu do pomiaru prni.
Podpory, ramy i uchwyty do podnoszenia i mocowania cystern przenonych

6.7.4.11.2 6.7.4.12 6.7.4.12.1

W celu zapewnienia bezpieczestwa podczas przewozu cysterny przenone powinny by projektowane i budowane ze strukturami nonymi. Z tego wzgldu przy projektowaniu powinny by uwzgldniane siy wymienione pod 6.7.4.2.12 i wspczynnik bezpieczestwa wymieniony pod 6.7.4.2.13. Dopuszczalne s pozy, ramy, oa lub inne podobne konstrukcje.

RID
6.7.4.12.2

6 - 151

01.01.2007 r.

czne naprenia spowodowane przez urzdzenia montaowe cysterny przenonej (np. oa, ramy itp.) oraz uchwyty do podnoszenia i mocowania, nie powinny powodowa nadmiernych napre w dowolnej czci cysterny. Do cysterny przenonej powinny by przymocowane stae uchwyty do podnoszenia i mocowania. W zasadzie powinny by one przymocowane do podpr cysterny przenonej, lecz mog by rwnie umocowane do pyt wzmacniajcych umiejscowionych na zbiorniku w punktach podparcia. Przy projektowaniu podpr i ram naley uwzgldni wpyw korozji powodowanej przez rodowisko. Kieszenie dla wzkw widowych powinny mie moliwo zamknicia. Urzdzenia zamykajce kieszenie dla wzkw widowych powinny by nieodczn czci ramy lub by przymocowane do nich w sposb stay. Cysterny przenone jednokomorowe o dugoci mniejszej ni 3,65 m nie musz mie zamkni kieszeni dla wzkw widowych pod warunkiem, e: a) zbiornik razem z osprztem jest dobrze zabezpieczony przed uderzeniem wide wzka widowego; i

6.7.4.12.3 6.7.4.12.4

b) odlego pomidzy rodkami kieszeni dla wzkw widowych jest rwna co najmniej poowie maksymalnej dugoci cysterny przenonej.
6.7.4.12.5

Jeeli cysterny przenone nie s zabezpieczone podczas przewozu zgodnie z ustaleniami pod 4.2.3.3, to zbiorniki i wyposaenie obsugowe powinny by zabezpieczone przed uszkodzeniem w wyniku uderzenia bocznego lub wzdunego lub przewrcenia. Osprzt zewntrzny powinien by zabezpieczony tak, aby wykluczy wydostanie si zawartoci ze zbiornika po uderzeniu lub przewrceniu cysterny przenonej na jej osprzt. Przykady zabezpiecze obejmuj: a) ochron przed uderzeniem bocznym, ktra moe skada si z podunych belek zabezpieczajcych zbiornik, po obu stronach na poziomie linii rodkowej;

b) ochron cysterny przenonej przed przewrceniem, ktra moe skada si ze piercieni wzmacniajcych lub prtw przymocowanych w poprzek ramy; c) ochron przed uderzeniem od tyu, ktra moe skada si ze zderzaka lub ramy; d) ochron zbiornika przed uszkodzeniem spowodowanym uderzeniem lub przewrceniem przez zastosowanie ramy ISO zgodnie z ISO 1496-3:1995. e)
6.7.4.13 6.7.4.13.1

zabezpieczenie cysterny przenonej od uderze lub przewrcenia przy pomocy powoki ochronnej izolacji prniowej.

Zatwierdzenie typu

Dla kadego nowego typu cysterny przenonej wadza waciwa lub organ przez ni upowaniony powinien wystawi wiadectwo zatwierdzenia typu. wiadectwo to powinno powiadcza, e cysterna przenona zostaa zbadana przez t wadz, jest odpowiednia do zamierzonego celu oraz spenia wymagania tego dziau Jeeli seria cystern przenonych wykonywana jest bez zmian w konstrukcji, to wiadectwo jest wane dla caej serii. W wiadectwie powinny by podane: protok badania typu, gazy skroplone schodzone dopuszczone do przewozu, materiay zastosowane do budowy zbiornika i powoki oraz numer zatwierdzenia. Numer zatwierdzenia powinien zawiera znak wyrniajcy lub symbol pastwa wydajcego zatwierdzenie, tzn. znak wyrniajcy pojazdy w ruchu midzynarodowym, okrelony w Konwencji Wiedeskiej o Ruchu Drogowym (Wiede 1968 r.) oraz numer rejestracyjny. Kade ustalenie zamienne zgodne z zapisem pod 6.7.1.2 powinno by wskazane w wiadectwie. Zatwierdzenie typu moe obejmowa zatwierdzenia mniejszych cystern przenonych wykonanych z materiau tego samego rodzaju i gruboci, przy zastosowaniu tej samej technologii wykonania oraz z identycznymi podporami, rwnowanymi zamkniciami i innymi czciami wyposaenia. Protok z badania typu dla zatwierdzenia typu powinien zawiera co najmniej: a) c) wyniki odpowiednich bada ram, wyszczeglnionych w ISO 1496-3:1995; wyniki prb zderze okrelonych pod 6.7.4.14.1, jeeli jest to wymagane.

6.7.4.13.2

b) wyniki bada odbiorczych i prb, okrelonych pod 6.7.4.14.3;

RID
6.7.4.14 6.7.4.14.1 Badania i prby

6 - 152

01.01.2007 r.

Cysterny przenone odpowiadajce okreleniu kontenera w CSC z 1972 roku w aktualnym wydaniu, nie mog by uywane, chyba, e przejd pomylnie badania reprezentatywnego wzoru typu kadego typu na dynamiczny wzduny test zderzeniowy opisany w Podrczniku bada i kryteriw cz IV rozdzia 41. Korpus zbiornika i wyposaenie kadej cysterny przenonej powinny by badane przed przekazaniem ich do eksploatacji po raz pierwszy (badanie odbiorcze i prby) i od tego czasu w okresach nie duszych ni co pi lat (5-letni okres bada i prb) z porednimi badaniami i prbami okresowymi (2,5-letni okres bada i prb) w poowie pomidzy 5-letnimi okresami bada i prb. 2,5-letnie badania i prby mog by wykonane z tolerancj nie wiksz ni 3 miesice od okrelonej daty. Badania nadzwyczajne i prby powinny by wykonywane, kiedy jest to konieczne, zgodnie z ustaleniami pod 6.7.4.14.7, niezalenie od daty ostatniego badania okresowego. Badania odbiorcze i prby cysterny przenonej powinny obejmowa sprawdzenie dokumentacji, rewizje wewntrzn i zewntrzn zbiornika cysterny przenonej i jego osprztu z uwzgldnieniem gazw skroplonych schodzonych, ktre bd przewoone oraz prb cinieniow zgodnie z ustaleniami dotyczcymi cinie prbnych pod 6.7.4.3.2. Prba cinieniowa moe by przeprowadzona jako prba wodna lub przy uyciu innej cieczy lub gazu za zgod wadzy waciwej lub organu przez ni upowanionego. Przed oddaniem cysterny przenonej do eksploatacji powinna by wykonana prba szczelnoci oraz sprawdzanie prawidowoci funkcjonowania caego wyposaenia obsugowego. Jeeli zbiornik i jego wyposaenie byy poddane prbie cinieniowej oddzielnie, to po zmontowaniu powinny by wsplnie poddane prbie szczelnoci. Wszystkie spawy poddawane penym napreniom powinny by podczas badania odbiorczego poddawane badaniom radiograficznym, ultradwikowym lub odpowiedniej innej nie niszczcej metodzie. Nie odnosi si to do otuliny. 2,5- i 5-letnie badania okresowe i prby powinny obejmowa rewizj zewntrzn cysterny przenonej i jej wyposaenia z odpowiednim uwzgldnieniem przewoonych gazw skroplonych schodzonych, prb szczelnoci, sprawdzanie prawidowoci funkcjonowania caego wyposaenia obsugowego i pomiar prni, jeeli jest zastosowana. W przypadku cystern z izolacj nie prniow, powoka ochronna i izolacja powinny by odejmowane podczas 2,5- i 5-letniej rewizji okresowej, ale tylko w zakresie niezbdnym dla wiarygodnej oceny. Dodatkowo, podczas 5-letniej rewizji okresowej cystern z izolacj nie prniow, powoka ochronna i izolacja powinny by odejmowane tylko w zakresie niezbdnym dla wiarygodnej oceny. Cysterny przenone nie mog by ani napeniane ani przekazywane do przewozu po upywie ostatniego 2,5- lub 5-letniego okresu badawczego i prb wymaganych pod 6.7.4.14.2. Jednak cysterny przenone napenione przed dat upywu ostatniego badania okresowego mog by przewoone przez okres nie przekraczajcy trzech miesicy po dacie wyganicia wanoci ostatniej prby lub badania. Ponadto cysterna przenona moe by przewoona po dacie wyganicia wanoci ostatniej prby lub badania: po oprnieniu, lecz przed oczyszczeniem, w celu wykonania nastpnej wymaganej prby lub badania, przed ponownym napenieniem; i o ile wadza waciwa nie przewidziaa nic innego, przez okres nie przekraczajcy szeciu miesicy od daty wyganicia wanoci ostatniej okresowej prby lub bada, w celu umoliwienia zwrotu niebezpiecznego materiau dla unieszkodliwienia lub przetworzenia. Informacja o tym wyjtku powinna by naniesiona w dokumencie przewozowym.

6.7.4.14.2

6.7.4.14.3

6.7.4.14.4

6.7.4.14.5

6.7.4.14.6

6.7.4.14.7

Badania nadzwyczajne i prby s konieczne, jeeli cysterna przenona wykazuje oznaki uszkodze, skorodowania, nieszczelnoci lub inne objawy wskazujce na usterki mogce wpywa na prawidow prac cysterny przenonej. Zakres bada nadzwyczajnych i prb zaley od wielkoci uszkodze albo stopnia zuycia cysterny przenonej. Badania powinny by przeprowadzone w zakresie co najmniej 2,5-letnich bada i prb zgodnych z wymaganiami pod 6.7.4.14.4. Rewizja wewntrzna podczas badania odbiorczego i prby powinna zapewni, e zbiornik zosta skontrolowany w celu wykrycia werw, korozji, otar, wgniece, znieksztace, wad spawalniczych oraz innego stanu, ktre mogyby uczyni cystern przenon niebezpieczn podczas przewozu.

6.7.4.14.8

RID
6.7.4.14.9

6 - 153 Rewizja wewntrzna i zewntrzna powinny zapewni, e: a)

01.01.2007 r.

zewntrzne przewody rurowe, zawory, ewentualnie ukady cinieniowe/chodzce i uszczelki zostay sprawdzone w celu wykrycia korozji, wad oraz innego stanu wcznie z nieszczelnoci, ktre mogyby uczyni cystern przenon niebezpieczn podczas napeniania, oprniania i przewozu; brakujce albo poluzowane ruby lub nakrtki na jakimkolwiek konierzu czcym lub zalepce konierzowej zostay uzupenione i dokrcone;

b) nie ma nieszczelnoci jakiejkolwiek pokrywy wazu lub uszczelek; c)

d) wszystkie urzdzenia zabezpieczajce i zawory nie wykazuj korozji, znieksztace i jakichkolwiek uszkodze lub wad, ktre mogyby utrudnia ich prawidow eksploatacj. Zdalnie sterowane urzdzenia zamykajce i samozamykajce si zawory odcinajce powinny zosta poddane prbom ruchowym w celu wykazania ich prawidowego dziaania; e) f)
6.7.4.14.10

wymagane oznakowania cystern przenonych s czytelne i zgodne z odpowiednimi przepisami; i ramy, podpory i urzdzenia do podnoszenia cysterny przenonej s w sprawnym stanie.

Badania i prby pod 6.7.4.14.1, 6.7.4.14.3, 6.7.4.14.4, 6.7.4.14.5 i 6.7.4.14.7 powinny by przeprowadzane przez rzeczoznawc lub w jego obecnoci, upowanionego przez wadz waciw lub organ przez ni upowaniony. Jeeli prba cinieniowa jest czci bada i prb, to prba cinieniowa powinna by zaznaczona na tabliczce cysterny przenonej. W trakcie badania pod cinieniem cysterna przenona powinna by sprawdzona na nieszczelnoci zbiornika, przewodw rurowych oraz wyposaenia. W kadym przypadku, kiedy na zbiorniku zostay wykonane operacje cicia, podgrzewania lub spawania, prace te powinny by zatwierdzone przez wadz waciw lub organ przez ni upowaniony, z uwzgldnieniem przepisw dotyczcych konstrukcji zbiornikw cinieniowych, zastosowanych do budowy zbiornika. Po zakoczeniu prac powinna by przeprowadzona prba cinieniowa pod penym cinieniem prbnym. Jeeli zostan stwierdzone wady zagraajce bezpieczestwu, wwczas cysterna przenona nie powinna by przekazywana do eksploatacji przed ich usuniciem i uzyskaniem zadowalajcego wyniku powtrnej prby.
Oznakowanie

6.7.4.14.11

6.7.4.14.12

6.7.4.15 6.7.4.15.1

Kada cysterna przenona powinna by zaopatrzona w metalow, odporn na korozj tabliczk trwale przymocowan do cysterny przenonej w miejscu widocznym i atwo dostpnym dla kontroli. Jeeli tabliczki nie mona w sposb trway przymocowa do zbiornika, to zbiornik powinien by oznakowany co najmniej danymi wymaganymi przez przepisy dotyczce budowy zbiornikw cinieniowych. Na tabliczce powinny by naniesione za pomoc wytaczania lub inn podobn metod co najmniej nastpujce dane. Pastwo wytwrcy U Pastwo N zatwierdzajce Numer fabryczny Organ upowaniony do zatwierdzenia typu Numer rejestracyjny waciciela Rok produkcji Przepisy dotyczce budowy zbiornikw cinieniowych, wedug ktrych byy projektowane Cinienie prbne _________bar/kPa (nadcinienie)10) Maksymalne dopuszczalne cinienie robocze_________ bar/kPa (nadcinienie)10)

Numer Dla rozwiza zamiennych (patrz 6.7.1.2) AA zatwierdzenia

Nazwa lub znak wytwrcy

10)

Powinny by podane zastosowane jednostki

RID

6 - 154 Minimalna temperatura obliczeniowa________ C Pojemno wodna w 20C _________litry Data pierwszej prby cinieniowej i znak uprawnionej osoby Materia(y) zbiornika i odnone normy materiaowe Rwnorzdna grubo cianki ze stali odniesienia __________mm Data i rodzaj ostatniego badania okresowego Miesic_______ rok________ cinienie prbne_________ bar/kPa (nadcinienie)10) Stempel rzeczoznawcy, ktry przeprowadzi lub nadzorowa ostatnie badanie Pena nazwa gazu(-w) dopuszczonych do transportu w cysternie przenonej Napis IZOLACJA CIEPLNA albo IZOLACJA PRNIOWA Skuteczno ukadu izolacyjnego (dopyw ciepa) _________Wat (W)

01.01.2007 r.

Odnony czas utrzymywania _________dni (lub godziny) i cinienie pocztkowe _________bar/kPa (nadcinienie)10) i stopie napenienia _________w kg dla kadego gazu skroplonego schodzonego dopuszczonego do przewozu.
6.7.4.15.2

Na samej cysternie przenonej lub na metalowej tabliczce przymocowanej na stae do cysterny przenonej powinny by trwale naniesione nastpujce dane: Nazwa waciciela i uytkownika Nazwa gazu(-w) skroplonego schodzonego dopuszczonego do transportu (i minimalna rednia temperatura adunku) Najwiksza dopuszczalna masa brutto ___________ kg Masa wasna (tara) ___________ kg Aktualny czas utrzymywania dla gazu przewoonego ______dni (lub godziny)
Uwaga. W celu okrelenia przewoonego gazu skroplonego schodzonego, patrz take cz 5.

6.7.4.15.3

Jeeli cysterna przenona jest przeznaczona i zatwierdzona do operacji na penym morzu, wwczas na tabliczce identyfikacyjnej powinien by umieszczony napis OFFSHORE PORTABLE TANK.
Przepisy dotyczce projektowania, budowy i bada MEGC-UN, przeznaczonych do przewozu gazw nie schodzonych Okrelenia

6.7.5 6.7.5.1

Dla potrzeb niniejszego rozdziau:

Elementy oznaczaj butle, zbiorniki rurowe lub wizki butli. Kolektor oznacza przewd rurowy zbiorczy i zawory, czce otwory do napeniania i oprniania elementw. Maksymalna dopuszczalna masa brutto (MDMB) oznacza sum masy prnego MEGC i najciszego adunku dopuszczonego do przewozu. Porozumienie alternatywne oznacza zgod wyraon przez wadz waciw dla cysterny przenonej lub MEGC, ktre zostay zaprojektowane, wyprodukowane i zbadane wedug przepisw technicznych lub metod bada innych ni wymienione w niniejszym dziale. Prba szczelnoci oznacza badanie elementw i wyposaenia obsugowego MEGC przy uyciu gazu pod rzeczywistym cinieniem wewntrznym nie niszym ni 20% cinienia prbnego. Wieloelementowe kontenery do gazu (MEGC) zawierajce elementy z symbolem UN s wieloelementowymi zestawami butli, zbiornikw rurowych oraz wizek butli, poczonych wzajemnie kolektorem, ktre s zamontowane w ramie. MEGC zawiera wyposaenie obsugowe oraz wyposaenie konstrukcyjne niezbdne do przewozu gazu.

RID

6 - 155

01.01.2007 r.

Wyposaenie konstrukcyjne oznacza czci wzmacniajce, mocujce, ochronne i stabilizujce, uyte na zewntrz elementw. Wyposaenie obsugowe oznacza przyrzdy pomiarowe oraz urzdzenia suce do napeniania, oprniania, odpowietrzania i zabezpieczania. 6.7.5.2 6.7.5.2.1 Wymagania oglne dotyczce projektowania i budowy

Napenianie i oprniane MEGC powinno by moliwe bez usuwania jego wyposaenia konstrukcyjnego. MEGC powinny posiada stabilizujce czci zewntrzne zapewniajce konstrukcyjn integralno elementw podczas uywania i przewozu. MEGC powinny by projektowane i wytwarzane z podstaw zapewniajc bezpieczn pozycj podczas przewozu oraz uchwytami sucymi do podnoszenia i mocowania, ktre s wystarczajce do podnoszenia MEGC zaadowanego do maksymalnej dopuszczalnej masy brutto. MEGC powinny by zaprojektowane do przeadunku na wagon lub statek oraz powinny by wyposaone w pozy, uchwyty lub akcesoria uatwiajce mechaniczne przemieszczanie. MEGC powinny by zaprojektowane, wyprodukowane i wyposaone w taki sposb, aby wytrzymyway wszystkie obcienia, na ktre bd naraone w normalnych warunkach uytkowania i przewozu. Projekt powinien uwzgldnia take efekty dynamicznego zaadunku oraz zmczenia materiau. Elementy MEGC powinny by wykonane ze stali bezszwowej oraz powinny by zbudowane i zbadane zgodnie z 6.2.5. Wszystkie elementy MEGC powinny by zgodne z tym samym typem. Elementy MEGC, wyposaenie oraz ukad przewodw rurowych powinny: a) by zgodne z materiaami przeznaczonymi do przewozu (patrz ISO 11114-1:1997 i ISO 11114- 2:2000); lub

6.7.5.2.2

6.7.5.2.3

6.7.5.2.4

b) skutecznie ulega pasywacji lub neutralizacji w wyniku reakcji chemicznej.

6.7.5.2.5 6.7.5.2.6 6.7.5.2.7

Powinno si unika stycznoci pomidzy rnymi metalami, mogcej doprowadzi do uszkodze w wyniku dziaania korozji elektrochemicznej. Materiay MEGC, wcznie z wszelkimi urzdzeniami, uszczelkami oraz akcesoriami, nie powinny oddziaywa niekorzystnie na gazy nadawane do przewozu w MEGC. MEGC powinny by projektowane tak, aby wytrzymyway bez utraty zawartoci, co najmniej cinienie wewntrzne spowodowane przez zawarto i obcienia statyczne, dynamiczne i cieplne podczas normalnych warunkw manipulowania i przewozu. Projekt powinien wykaza, e byy brane pod uwag skutki zmczenia materiau konstrukcyjnego spowodowane przez powtarzajce si wystpowanie tych obcie podczas przewidywanego okresu uytkowania MEGC. MEGC i ich zamocowania, powinny by zdolne do przeniesienia przy najwikszym dopuszczalnym obcieniu, nastpujcych oddzielnie przyoonych si statycznych: a) w kierunku jazdy: dwukrotna maksymalna dopuszczalna masa brutto pomnoona przez przyspieszenie ziemskie (g)11);

6.7.5.2.8

b) poziomo prostopadle do kierunku jazdy maksymalna dopuszczalna masa brutto (dwukrotna maksymalna dopuszczalna masa brutto, jeeli kierunek jazdy nie jest wyranie okrelony) pomnoona przez przyspieszenie ziemskie (g)11); c) pionowo w gr: maksymalna dopuszczalna masa brutto pomnoona przez przyspieszenie ziemskie (g) 11); oraz

d) pionowo w d: dwukrotna maksymalna dopuszczalna masa brutto (cakowite obcienie uwzgldniajce wpyw grawitacji) pomnoona przez przyspieszenie ziemskie (g) 11).

11)

Do oblicze g = 9,81m/s2

RID
6.7.5.2.9

6 - 156

01.01.2007 r.

Pod obcieniami okrelonymi pod 6.7.5.2.8, naprenia w najbardziej obcionym punkcie elementu nie powinny by wiksze od wartoci podanych w odpowiednich normach wymienionych pod 6.2.5.2 lub - jeeli elementy nie byy zaprojektowane, zbudowane i zbadane zgodnie z tymi normami - w przepisach technicznych lub normie uznanej lub zatwierdzonej przez wadz waciw pastwa uytkowania (patrz 6.2.3). Dla kadej z si pod 6.7.5.2.8 powinien by przyjmowany nastpujcy wspczynnik bezpieczestwa: a) dla stali majcej wyranie okrelon granic plastycznoci, wspczynnik bezpieczestwa wynosi 1,5 w stosunku do gwarantowanej granicy plastycznoci; lub b) dla stali nie majcej wyranie okrelonej granicy plastycznoci, wspczynnik bezpieczestwa wynosi 1,5 w stosunku do gwarantowanej granicy plastycznoci przy wydueniu 0,2%, a dla stali austenitycznej przy wydueniu 1%. MEGC przeznaczone do przewozu gazw zapalnych powinny by przystosowane do uziemienia. Elementy powinny by zabezpieczone w sposb zapobiegajcy niepodanym ruchom w stosunku do konstrukcji, oraz koncentracji szkodliwych lokalnych napre.
Wyposaenie obsugowe

6.7.5.2.10

6.7.5.2.11 6.7.5.2.12 6.7.5.3 6.7.5.3.1

Wyposaenie obsugowe powinno by tak rozmieszczone lub zaprojektowane, aby byo zabezpieczone przed uszkodzeniem, w wyniku ktrego mogoby doj do uwolnienia zawartoci z naczynia cinieniowego w normalnych warunkach uywania i przewozu. Jeeli poczenia pomidzy ram i elementami pozwalaj na wzajemne przesunicia pomidzy podzespoami, to wyposaenie powinno by tak zamocowane, aby nie zostao uszkodzone przez takie przesunicia. Kolektory, wyposaenie suce do rozadunku (kielichy rur, urzdzenia zamykajce) oraz zawory odcinajce powinny by chronione przed oderwaniem spowodowanym obcieniami zewntrznymi. Przewd rurowy kolektora prowadzcy do zaworw zamykajcych powinien by dostatecznie elastyczny w celu chronienia zaworw i przewodu rurowego przed przeciciem lub uwolnieniem zawartoci z naczynia cinieniowego. Urzdzenia do napeniania i oprniania (wcznie z konierzami lub gwintowanymi korkami) oraz kopaki ochronne, powinny by odpowiednio zabezpieczone przed nie zamierzonym otwarciem. Wszystkie elementy przeznaczone do przewozu gazw trujcych (gazy nalece do grup T, TF, TC, TO, TFC i TOC) powinny by zaopatrzone w zawr. Kolektory do gazw trujcych skroplonych (gazy z kodami klasyfikacyjnymi 2T, 2TF, 2TC, 2TO, 2TFC i 2TOC) powinny by tak zaprojektowane, aby elementy mogy by napeniane oddzielnie i pozostawa odcite za pomoc szczelnie zamykanego zaworu. Przy przewozie gazw zapalnych (gazy nalece do grupy F), elementy powinny by rozdzielone przy pomocy zaworw na jednostki o pojemnoci nie wikszej ni 3000 litrw. Do otworw MEGC sucych do napeniania i oprniania, powinny by przyczone, zlokalizowane w dostpnym miejscu, po dwa zawory umieszczone kolejno jeden za drugim na kadym przewodzie rurowym sucym do napeniania i rozadunku. Jeden z zaworw moe by zaworem zwrotnym. Urzdzenia do napeniania i rozadunku mog by umieszczone w kolektorze. Odcinki przewodw rurowych, ktre mog by zamknite z dwch stron i w ktrych moe znajdowa si cieky produkt, powinny mie urzdzenie obniajce cinienie, zapobiegajce jego nadmiernemu wzrostowi. Gwny zawr odcinajcy w MEGC powinien by wyranie zaznaczony ze wskazaniem kierunku jego zamykania. Wszystkie zawory odcinajce lub inne sposoby zamykania powinny by tak zaprojektowane i wykonane, aby wytrzymyway cinienie rwne lub wiksze ni 1,5-krotna warto cinienia prbnego MEGC. Wszystkie zawory odcinajce z trzpieniami rubowymi powinny by zamykane rcznym pokrtem koowym w kierunku ruchu wskazwek zegara. Dla innych zaworw odcinajcych, pooenie (otwarcia i zamknicia) oraz kierunek zamykania powinny by wyranie zaznaczone. Wszystkie zawory odcinajce powinny by zaprojektowane i umieszczone w taki sposb, aby byo niemoliwe ich przypadkowe otwarcie. Do produkcji urzdze zamykajcych, zaworw i akcesoriw powinny by uyte metale cigliwe. Przewody rurowe powinny by projektowane, budowane i instalowane tak, aby unikn uszkodzenia wskutek rozszerzania i kurczenia, uderze mechanicznych i drga. Poczenia przewodw rurowych powinny by wykonane lutem twardym lub rwnorzdn wytrzymaociowo zczk metalow. Temperatura topnienia twardego lutu nie powinna by nisza ni 525C. Cinienie znamionowe wyposaenia obsugowego i kolektora nie powinno by mniejsze ni dwie trzecie cinienia prbnego elementw.

6.7.5.3.2

6.7.5.3.3

6.7.5.3.4

RID
6.7.5.4 6.7.5.4.1 Urzdzenia obniajce cinienie

6 - 157

01.01.2007 r.

Elementy MEGC uywane do przewozu UN 1013 DITLENEK WGLA i UN 1070 PODTLENEK AZOTU powinny by rozdzielone zaworami na grupy o pojemnoci maksymalnie 3000 litrw. Kada grupa powinna by wyposaona w jedno lub wicej urzdze obniajcych cinienie. MEGC dla innych gazw powinny by zaopatrzone w urzdzenia obniajce cinienie dopuszczone przez wadz waciw pastwa uytkowania. Jeeli zastosowane s urzdzenia obniajce cinienie, to kady element lub grupa elementw w MEGC, ktre mog by odcinane, powinny by zaopatrzone w jedno lub wicej urzdze obniajcych cinienie. Urzdzenia obniajce cinienie powinny by odporne na obcienia dynamiczne wcznie z falowaniem cieczy oraz powinny by tak projektowane, aby nie dopuszczay do przedostawania si zanieczyszcze, ulatniania si gazu i niebezpiecznego wzrostu cinienia. MEGC uywane do przewozu niektrych nie schodzonych gazw, okrelonych w instrukcji T50 dla cystern przenonych podanej pod 4.2.5.2.6, mog mie urzdzenia obniajce cinienie zgodne z wymaganiami wadzy waciwej pastwa uytkowania. Urzdzenie obniajce cinienie powinno skada si z pytki bezpieczestwa poprzedzajcej sprynowe urzdzenie obniajce cinienie, chyba, e MEGC przeznaczony jest do przewozu jednego gazu i wyposaony jest w zatwierdzone urzdzenie obniajce cinienie, wykonane z materiaw zgodnych z przewoonym gazem. Przestrze pomidzy pytk bezpieczestwa i sprynowym urzdzeniem obniajcym cinienie powinna by zaopatrzona w manometr lub w odpowiedni wskanik informujcy o wykryciu pknicia pytki bezpieczestwa, perforacji lub wycieku, ktry mgby spowodowa nieprawidow prac ukadu obniajcego cinienie. Pytka bezpieczestwa powinna rozerwa si przy cinieniu nominalnym wyszym o 10% od pocztkowego cinienia otwarcia sprynowego urzdzenia obniajcego cinienie. W przypadku MEGC o wielu zastosowaniach, uywanych do przewozu gazw skroplonych niskocinieniowych, urzdzenia obniajce cinienie powinny otwiera si przy cinieniu podanym pod 6.7.3.7.1 dla gazu majcego najwysze dopuszczalne cinienie robocze gazu przewidzianego do przewozu w MEGC.
Przepustowo urzdze obniajcych cinienie

6.7.5.4.2

6.7.5.4.3

6.7.5.4.4

6.7.5.5 6.7.5.5.1

Cakowita przepustowo urzdzenia obniajcego cinienie, jeeli jest zamontowane, powinna by dostateczna, aby w przypadku cakowitego objcia MEGC poarem, cinienie (uwzgldniajc jego wzrost) wewntrz elementw nie przekraczao 120% cinienia otwarcia urzdzenia obniajcego cinienie. W celu okrelenia cakowitej minimalnej przepustowoci urzdzenia obniajcego cinienie, powinien by uyty wzr podany w CGA-1.2-2003 Pressure Relief Standarts Part 2 Cargo and Portale Tanks for Compressed Gases (Normy dla urzdze obniajcych cinienie - Cz 2 Cysterny towarowe i cysterny przenone do gazw spronych). Wzr podany w CGA-1.2-2003 Pressure Relief Standarts Part 1 Cylinders for Compressed Gases (Normy dla urzdze obniajcych cinienie - Cz 1 Butle do gazw spronych) moe by zastosowany do okrelenia przepustowoci urzdze obniajcych cinienie w pojedynczych elementach. Sprynowe urzdzenia obniajce cinienie mog by stosowane dla osignicia penej przepustowoci zalecanej w przypadku gazw skroplonych niskocinieniowych. W przypadku MEGC o wielu zastosowaniach, czna przepustowo urzdze obniajcych cinienie powinna by okrelona dla tego z gazw dopuszczonych do przewozu, dla ktrego wymaga si najwikszej przepustowoci. W celu okrelenia cakowitej wymaganej przepustowoci urzdze obniajcych cinienie zainstalowanych w elementach przewidzianych do przewozu gazw skroplonych, powinny by wzite pod uwag waciwoci termodynamiczne gazu (patrz na przykad CGA-1.2-2003 Pressure Relief Standarts Part 2 Cargo and Portale Tanks for Compressed Gases (Normy dla urzdze obniajcych cinienie - Cz 2 Cysterny towarowe i cysterny przenone do gazw spronych) i CGA-1.2-2003 Pressure Relief Standarts Part 1 Cylinders for Compressed Gases (Normy dla urzdze obniajcych cinienie - Cz 1 Butle do gazw spronych)).
Oznakowanie urzdze obniajcych cinienie

6.7.5.5.2

6.7.5.6 6.7.5.6.1

Urzdzenia obniajce cinienie powinny by oznakowane wyranie i trwale nastpujcymi danymi:

RID a) c)
6.7.5.6.2 6.7.5.7 6.7.5.7.1

6 - 158

01.01.2007 r.

nazwa wytwrcy i odpowiedni numer katalogowy urzdzenia obniajcego cinienie; data ostatniego badania.

b) cinienie otwarcia i/lub temperatura otwarcia; Nominalna przepustowo podana na sprynowym urzdzeniu obniajcym cinienie dla gazw skroplonych niskocinieniowych powinna by okrelona wedug ISO 4126-1:1991.
Poczenia z urzdzeniami obniajcymi cinienie

Poczenia z urzdzeniami obniajcymi cinienie powinny mie odpowiedni przekrj, umoliwiajcy wymagany przepyw do urzdzenia obniajcego cinienie. Pomidzy elementami i urzdzeniami obniajcymi cinienie nie mog by umieszczane zawory odcinajce, chyba, e s przewidziane dwa urzdzenia, w celu konserwacji lub dla innych celw, a aktualnie pracujce zawory odcinajce obsugujce urzdzenia s zablokowane w pozycji otwartej, albo zawory odcinajce s wzajemnie poczone tak, e co najmniej jedno z urzdze w zestawie zawsze dziaa i spenia wymagania podane pod 6.7.5.5. W otworach prowadzcych do urzdze obniajcych cinienie nie powinny wystpowa adne przeszkody, ktre mogyby utrudnia lub odcina przepyw z elementu do urzdzenia obniajcego cinienie. Przeloty wszystkich przewodw rurowych i wyposaenia powinny mie co najmniej tak sam powierzchni przepywu, jak wlot urzdzenia obniajcego cinienie, do ktrego s przyczone. Przekrj nominalny przewodu rurowego odprajcego powinien by co najmniej tak duy jak wylot urzdzenia obniajcego cinienie. Otwory lub przewody z wylotw urzdze obniajcych cinienie, jeeli s zastosowane, powinny tak odprowadza par lub ciecz do atmosfery, aby na urzdzenia obniajce cinienie dziaao minimalne cinienie zwrotne.
Usytuowanie urzdze obniajcych cinienie

6.7.5.8 6.7.5.8.1

Kade urzdzenie obniajce cinienie, w warunkach maksymalnego napenienia, powinno by poczone z przestrzeni gazow elementw sucych do przewozu gazw skroplonych. Urzdzenia, jeeli s w wyposaeniu, powinny by tak umieszczone, aby daway pewno, e uwalnianie pary nastpuje bez przeszkd do gry i nie nastpi uderzenie uwolnionego gazu lub cieczy w MEGC, jego elementy lub w personel. W przypadku gazw palnych, piroforycznych i utleniajcych, gaz powinien by usuwany bezporednio z elementu w taki sposb, aby nie mg oddziaywa na inne elementy. Urzdzenia ochronne odporne na ciepo, odchylajce strumie gazu, s dopuszczone pod warunkiem, e nie bdzie obniona wymagana przepustowo urzdzenia obniajcego cinienie. Rozmieszczenie urzdze obniajcych cinienie powinno by tak wykonane, aby uniemoliwi osobom nieupowanionym dostp do tych urzdze oraz zabezpieczy te urzdzenia przed uszkodzeniem spowodowanym przewrceniem si MEGC.
Urzdzenia pomiarowe

6.7.5.8.2

6.7.5.9

Jeeli MEGC jest przeznaczony do napeniania wedug masy, to powinien by on wyposaony w jedno lub wicej urzdze pomiarowych. Nie s dopuszczone urzdzenia pomiarowe wykonane ze szka lub innego kruchego materiau.
6.7.5.10 6.7.5.10.1 Podpory, ramy i uchwyty do podnoszenia i mocowania MEGC

MEGC powinny by zaprojektowane i wykonane z konstrukcj non umoliwiajc bezpieczne ich posadowienie podczas przewozu. Podczas projektowania powinny by uwzgldnione odpowiednio obcienia wymienione pod 6.7.5.2.8 oraz wspczynnik bezpieczestwa wymieniony pod 6.7.5.2.10. Dopuszczone s pozy, kratownice, oa lub inne podobne konstrukcje. Do wszystkich MEGC powinny by przymocowane stae urzdzenia do podnoszenia i mocowania. czne obcienia powodowane przez urzdzenia do podnoszenia i mocowania MEGC oraz obudowy (np. oa, kratownice, itp.) nie powinny wywoywa nadmiernych napre w adnym z elementw. W adnym wypadku obudowy i mocowania nie powinny by przyspawane do elementw MEGC. Przy projektowaniu podpr i ram naley uwzgldni wpyw korozji powodowanej przez rodowisko.

6.7.5.10.2

6.7.5.10.3

RID
6.7.5.10.4

6 - 159

01.01.2007 r.

Jeeli MEGC nie s chronione podczas przewozu, zgodnie z 4.2.5.3, to elementy i wyposaenie obsugowe powinny by zabezpieczone przed uszkodzeniami spowodowanymi przez uderzenia poprzeczne i podune lub przez wywrcenie. Wyposaenie zewntrzne powinno by tak zabezpieczone, aby uniemoliwiao uwolnienie zawartoci elementw wskutek uderzenia lub przewrcenia MEGC na jego wyposaenie. Szczegln uwag naley zwrci na ochron kolektorw. Przykady zabezpiecze obejmuj: a) zabezpieczenie przed uderzeniem poprzecznym, mogce skada si z podunych belek; b) zabezpieczenie przed wywrceniem, ktre moe skada si z piercieni wzmacniajcych lub prtw przymocowanych w poprzek ramy; c) ochron przed uderzeniem z tyu, ktra moe skada si ze zderzaka lub ramy; d) ochron elementw i wyposaenia obsugowego przed uszkodzeniami spowodowanymi przez uderzenie lub wywrcenie, przez zastosowanie ramy ISO zgodnie z ISO 1496-3:1995.

6.7.5.11 6.7.5.11.1

Zatwierdzenie typu

Dla kadego nowego typu cysterny przenonej wadza waciwa lub organ przez ni upowaniony powinien wystawi wiadectwo zatwierdzenia typu. wiadectwo powinno zawiadcza, e MEGC zosta zbadany przez t wadz, jest odpowiedni do zamierzonego celu oraz spenia wymagania tego dziau, stosowne przepisy dla gazw zawarte w dziale 4.1 oraz w instrukcji pakowania P200. Jeeli seria MEGC wykonana zostaa bez zmian w stosunku do projektu, to wiadectwo jest wane dla caej serii. W wiadectwie powinny by podane: protok badania typu, materiay konstrukcyjne kolektora, normy, na podstawie ktrych wykonane s elementy oraz numer zatwierdzenia. Numer zatwierdzenia powinien zawiera znak wyrniajcy lub symbol pastwa wydajcego zatwierdzenie, tzn. znak wyrniajcy pojazdy w ruchu midzynarodowym, okrelony w Konwencji Wiedeskiej o Ruchu Drogowym ( Wiede 1968 r.) oraz numer rejestracyjny. W certyfikacie powinny by take wymienione wszystkie rozwizania alternatywne, zgodnie z 6.7.1.2. Zatwierdzenie typu moe obejmowa zatwierdzenia mniejszych MEGC wykonanych z materiaw tego samego rodzaju i gruboci, t sam technik wytwarzania oraz z identycznymi podporami, rwnowanymi zamkniciami i innymi czciami wyposaenia. Protok z badania prototypu w celu zatwierdzenia typu powinien zawiera co najmniej: a) c) wyniki odpowiednich bada ram, wyszczeglnionych w ISO 1496-3:1995; wyniki badania na uderzenie, wymienionego pod 6.7.5.12.1, oraz b) wyniki bada odbiorczych i prb, okrelonych pod 6.7.5.12.3; d) wiadectwa potwierdzajce, e butle i zbiorniki rurowe speniaj odpowiednie normy.

6.7.5.11.2

6.7.5.12 6.7.5.12.1

Badania i prby

MEGC odpowiadajce okreleniu kontenera w CSC z 1972 roku w aktualnym wydaniu, nie mog by uywane, chyba, e przejd pomylnie badania reprezentatywnego wzoru typu kadego typu na dynamiczny wzduny test zderzeniowy opisany w Podrczniku bada i kryteriw cz IV rozdzia 40. Elementy oraz wyposaenie kadego MEGC powinny by badane przed przekazaniem ich do eksploatacji po raz pierwszy (badania odbiorcze i prby). Nastpnie, MEGC powinny by badane regularnie najpniej co 5 lat (5-letnie badanie okresowe). Badania nadzwyczajne i prby powinny by wykonywane, kiedy jest to konieczne, zgodnie z ustaleniami pod 6.7.5.12.5, niezalenie od daty ostatniego badania okresowego. Badanie odbiorcze i prby MEGC powinny obejmowa sprawdzenie charakterystyk projektowych, przegld zewntrzny MEGC oraz jego wyposaenia z punktu widzenia przewoonych gazw oraz przeprowadzenie prby cinieniowej przy zastosowaniu cinienia prbnego podanego pod 4.1.4.1. Prba cinieniowa kolektora moe by przeprowadzona jako prba wodna lub przy uyciu innej cieczy lub gazu za zgod wadzy waciwej lub organu przez ni upowanionego. Przed skierowaniem MEGC do eksploatacji, powinna by wykonana prba szczelnoci oraz sprawdzanie prawidowoci funkcjonowania caego wyposaenia obsugowego. Jeeli elementy i ich wyposaenie byy poddane prbie cinieniowej oddzielnie, to po zmontowaniu powinny by wsplnie poddane prbie szczelnoci.

6.7.5.12.2

6.7.5.12.3

RID
6.7.5.12.4

6 - 160

01.01.2007 r.

Wykonywane co 5 lat badanie okresowe i prby powinny obejmowa sprawdzenie konstrukcji zewntrznej, elementw i wyposaenia obsugowego zgodnie z 6.7.5.12.6. Elementy i przewody rurowe powinny by badane w okresach wymienionych w instrukcji pakowania P 200 pod 4.1.4.1 oraz zgodnie z przepisami podanymi pod 6.2.1.5. Jeeli elementy i ich wyposaenie byy poddane prbie cinieniowej oddzielnie, to po zmontowaniu powinny by wsplnie poddane prbie szczelnoci. Badanie nadzwyczajne i prby s konieczne, jeeli MEGC wykazuje oznaki uszkodze, skorodowania, nieszczelnoci lub inne objawy wskazujce na usterki mogce wpywa na integralno MEGC. Zakres nadzwyczajnego badania i prb powinien zalee od iloci usterek lub uszkodze MEGC. Powinien on obejmowa co najmniej rewizje wymagane pod 6.7.5.12.6. Rewizje powinny zapewnia, e: a) elementy zostay sprawdzone zewntrznie w celu wykrycia werw, korozji, cierania, wgniece, odksztace, defektw w spawach lub innych usterek, wcznie z nieszczelnoci, co mogoby uczyni MEGC niebezpiecznym podczas przewozu;

6.7.5.12.5

6.7.5.12.6

b) przewody rurowe, zawory i uszczelki zostay sprawdzone w celu wykrycia korozji, uszkodze i innych usterek, wcznie z nieszczelnoci, co mogoby uczyni MEGC niebezpiecznym podczas napeniania, rozadunku lub przewozu; c) brakujce albo poluzowane ruby lub nakrtki na jakimkolwiek konierzu czcym lub zalepce konierzowej zostay uzupenione i dokrcone;

d) wszystkie urzdzenia zabezpieczajce i zawory nie wykazuj korozji, znieksztace i jakichkolwiek uszkodze lub wad, ktre mogyby utrudnia ich prawidow eksploatacj. Zdalnie sterowane urzdzenia zamykajce i samozamykajce si zawory odcinajce powinny zosta poddane prbom ruchowym w celu wykazania ich prawidowego dziaania; e) f)
6.7.5.12.7

wymagane oznakowania MEGC s czytelne i zgodne ze odpowiednimi przepisami; oraz kratownice, podpory i wyposaenie do podnoszenia MEGC s w stanie zadawalajcym.

Badania i prby podane pod 6.7.5.12.1, 6.7.5.12.3, 6.7.5.12.4 i 6.7.5.12.5 powinny by przeprowadzone lub nadzorowane przez organ zatwierdzony przez wadz waciw. Jeeli prba cinieniowa jest czci bada i prb, to przeprowadza si j pod cinieniem podanym na tabliczce znamionowej MEGC. W trakcie badania pod cinieniem MEGC powinien by sprawdzony na nieszczelnoci zbiornika, przewodw rurowych oraz wyposaenia. Jeeli zostay wykryte jakiekolwiek niebezpieczne usterki, to MEGC nie powinien by przekazywany do eksploatacji przed ich usuniciem i uzyskaniem zadowalajcego wyniku powtrnej prby.
Oznakowanie

6.7.5.12.8

6.7.5.13 6.7.5.13.1

Kady MEGC powinien by zaopatrzony w metalow tabliczk, odporn na korozj, trwale przymocowan do MEGC w miejscu widocznym i atwo dostpnym dla kontroli. Elementy powinny by oznakowane zgodnie z dziaem 6.2. Na tabliczce powinny by naniesione za pomoc wytaczania lub inn podobn metod co najmniej nastpujce dane: U Pastwo Numer Dla rozwiza zamiennych (patrz 6.7.1.2) AA N zatwierdzajce zatwierdzenia Nazwa lub znak wytwrcy Numer seryjny nadany przez producenta Organ upowaniony do zatwierdzenia typu Rok produkcji Cinienie prbne: _________ bar (nadcinienie) Projektowany zakres temperatury ________ C do ________ C Liczba elementw __________ Cakowita pojemno wodna _________litry Data pierwszej prby cinieniowej i znak upowanionego organu Data i rodzaj ostatniego badania okresowego Miesic ________ rok _______ Stempel upowanionego organu, ktry przeprowadzi lub powiadczy ostatnie badanie.
Uwaga.

Na elementach MEGC nie mog by mocowane tabliczki metalowe.

RID

6 - 161

01.01.2007 r.

Dzia 6.8 Przepisy dotyczce budowy, wyposaenia, zatwierdzania typu, bada i oznakowania wagonw-cystern, cystern odejmowalnych, kontenerw-cystern i nadwozi wymiennych-cystern z metalowymi zbiornikami oraz wagonw-baterii i MEGC
Uwaga. W odniesieniu do cystern przenonych i MEGC-UN patrz dzia 6.7, w odniesieniu do cystern ze wzmocnionych tworzyw sztucznych patrz dzia 6.9; w odniesieniu do cystern napenianych podcinieniowo do przewozu odpadw, patrz dzia 6.10. 6.8.1 6.8.1.1 Zakres stosowania

Wymagania zapisane na caej szerokoci strony dotycz zarwno wagonw-cystern, cystern odejmowalnych i wagonw-baterii, jak i kontenerw-cystern, nadwozi wymiennych-cystern i MEGC. Wymagania zawarte w pojedynczych kolumnach dotycz tylko: wagonw-cystern, cystern odejmowalnych i wagonw-baterii (kolumna lewa); kontenerw-cystern, nadwozi wymiennych-cystern oraz MEGC (kolumna prawa). kontenerw-cystern, nadwozi wymiennych cystern oraz MEGC

6.8.1.2

Wymagania te dotycz wagonw-cystern, cystern odejmowalnych i wagonw-baterii

przeznaczonych do przewozu gazw, materiaw ciekych, materiaw sypkich lub granulowanych.

6.8.1.3

Rozdzia 6.8.2 zawiera odpowiednie wymagania dla wagonw-cystern, cystern odejmowalnych, kontenerw-cystern, nadwozi wymiennych-cystern, przeznaczonych do przewozu materiaw wszystkich klas oraz wagonw-baterii i MEGC do gazw klasy 2. Rozdziay 6.8.3 do 6.8.5 zawieraj przepisy specjalne, uzupeniajce lub odstpstwa od przepisw rozdziau 6.8.2. Wymagania dotyczce uytkowania tych cystern zawarte s w dziale 4.3.
Przepisy dla wszystkich klas Budowa Podstawowe zasady

6.8.1.4 6.8.2 6.8.2.1

6.8.2.1.1

Zbiorniki i ich zamocowanie oraz wyposaenie obsugowe i konstrukcyjne, powinny by wykonane w taki sposb, aby bez utraty zawartoci (z wyjtkiem iloci gazu uchodzcego przez ewentualne ujcia do odgazowania), wytrzymyway: obcienia statyczne i dynamiczne wystpujce w normalnych warunkach przewozu okrelone pod 6.8.2.1.2 i 6.8.2.1.13; ustalone najmniejsze naprenia, okrelone pod 6.8.2.1.15. Wagony-cysterny powinny by zbudowane w taki sposb, aby mogy wytrzyma, przy najwikszym dopuszczalnym adunku, obcienia, ktre maj miejsce w czasie transportu kolejowego. Odnonie tych obcie mona powoa si na prby zalecane przez wadze waciwe. Kontenery-cysterny i ich zamocowania, powinny by zdolne do przeniesienia, przy najwikszym dopuszczalnym obcieniu, oddziaywania si powodowanych przez: w kierunku jazdy dwukrotn mas cakowit; w kierunku prostopadym do kierunku jazdy cakowit mas (gdy kierunek jazdy nie jest dokadnie okrelony dwukrotn mas cakowit w kadym kierunku); w kierunku pionowym z dou do gry: cakowit mas, w kierunku pionowym z gry do dou dwukrotn mas cakowit.

6.8.2.1.2

RID
6.8.2.1.3

6 - 162 cianki zbiornikw powinny mie grubo co najmniej tak, jak podano pod 6.8.2.1.17 i 6.8.2.1.18 6.8.2.1.17 do 6.8.2.1.20

01.01.2007 r.

6.8.2.1.4

Zbiorniki powinny by projektowane i wykonywane zgodnie z wymaganiami przepisw technicznych uznanych przez wadz waciw, wedug ktrych dobierany jest materia i okrelana grubo cianek z uwzgldnieniem maksymalnej i minimalnej temperatury napeniania i roboczej, jednake powinny by przy tym spenione wymagania minimalne podane pod 6.8.2.1.6 do 6.8.2.1.26. Cysterny przeznaczone do przewozu niektrych materiaw niebezpiecznych powinny by zaopatrzone w dodatkow ochron. Ochron t moe stanowi pogrubienie zbiornika (zwikszone cinienie obliczeniowe) ustalone w zalenoci od zagroenia stwarzanego przez materia, lub urzdzenie zabezpieczajce (patrz przepisy specjalne pod 6.8.4). Zcza spawane powinny by wykonane wedug regu technicznych i powinny zapewnia pen gwarancj bezpieczestwa. Wykonanie i kontrola spoin powinny by zgodne z wymaganiami podanymi pod 6.8.2.1.23. Naley stosowa wszystkie niezbdne rodki suce do ochrony zbiornikw przed niebezpieczestwem deformacji w wyniku podcinienia. Zbiorniki, inne ni zbiorniki zgodne z 6.8.2.2.6, posiadajce w zaprojektowanym wyposaeniu zawory podcinieniowe, powinny wytrzymywa, bez trwaej deformacji, cinienie zewntrzne wysze o co najmniej 21 kPa (0,21 bar) od cinienia wewntrznego. Zbiorniki uywane do przewozu tylko materiaw staych (sproszkowanych lub granulowanych) grupy pakowania II lub III, ktre nie przechodz w stan cieky podczas przewozu, mog by zaprojektowane na nisze cinienie zewntrzne, ale nie nisze ni 5 kPa (0,05 bar). Zawory podcinieniowe powinny by tak nastawione, aby otwieray si przy podcinieniu nie wyszym od podcinienia obliczeniowego zbiornika. Zbiorniki, ktre nie s projektowane jako wyposaone w zawory podcinieniowe, powinny wytrzymywa, bez trwaej deformacji, cinienie zewntrzne wysze co najmniej o 40 kPa (0,4 bar) od cinienia wewntrznego.
Materia zbiornika

6.8.2.1.5

6.8.2.1.6

6.8.2.1.7

6.8.2.1.8

Zbiorniki powinny by wykonane z waciwych metali, ktre, jeeli w rnych klasach nie przewidziane s inne zakresy temperatur, powinny by odporne na kruchy przeom i korozj napreniow w zakresie temperatury od minus 20C do +50C. Materiay zbiornikw lub ich wykadziny ochronnej, ktre stykaj si z zawartoci, nie powinny zawiera skadnikw wchodzcych z ni w reakcje niebezpieczne (patrz Reakcje niebezpieczne pod 1.2.1), tworzce niebezpieczne zwizki lub znacznie osabiajce wytrzymao materiau. Jeeli kontakt pomidzy materiaem przewoonym a materiaem uytym do budowy zbiornika powoduje stopniowe zmniejszenie gruboci cianek, to cianki te powinny by odpowiednio pogrubione. Ten naddatek na korozj nie powinien by uwzgldniany przy obliczaniu gruboci cianek.

6.8.2.1.9

6.8.2.1.10

Do wykonania zbiornikw spawanych powinny by uyte jedynie materiay o dobrej spawalnoci i odpowiedniej udarnoci gwarantowanej w temperaturze otoczenia minus 20C, a w szczeglnoci w strefie spoiny i w strefie wpywu ciepa. Stal obrabiana cieplnie przez ochodzenie w wodzie nie moe by stosowana do spawanych zbiornikw stalowych. Jeeli stosuje si stal drobnoziarnist, to gwarantowana warto granicy plastycznoci Re nie powinna by wiksza ni 460 N/mm2, a gwarantowana warto grnej granicy wytrzymaoci na rozciganie Rm nie powinna by wiksza ni 725 N/mm2, zgodnie ze specyfikacj materiaow.

RID
6.8.2.1.11

6 - 163

01.01.2007 r.

Do budowy cystern o konstrukcji spawanej nie jest dopuszczona stal o stosunku Re/Rm wikszym ni 0,85. Re = granica plastycznoci dla stali majcych wyranie okrelon granic plastycznoci lub umowna granica plastycznoci przy wydueniu 0,2% dla stali nie majcych wyranie okrelonej granicy plastycznoci (w przypadku stali austenitycznych przy wydueniu 1%). Rm = wytrzymao na rozciganie. Przy okrelaniu wartoci tego stosunku, w kadym przypadku naley stosowa jako podstaw dane z atestw materiaowych.

6.8.2.1.12

Dla stali wyduenie po rozerwaniu w procentach powinno wynosi nie mniej ni: 10 000 okrelona wytrzymao na rozciganie w N/mm2 ale nie powinno by w adnym przypadku mniejsze ni 16% dla stali drobnoziarnistej i 20% - dla innych stali. Dla stopw aluminium wyduenie po rozerwaniu nie powinno by mniejsze ni 12%.1)
Obliczanie gruboci cianek zbiornika

6.8.2.1.13

Do okrelenia gruboci cianek zbiornika naley przyjmowa za podstaw cinienie rwne co najmniej cinieniu obliczeniowemu, jednake naley rwnie uwzgldnia obcienia wymienione pod 6.8.2.1.1 oraz, jeeli zachodzi potrzeba, nastpujce obcienia: w przypadku wagonw, w ktrych cysterna stanowi cz samonon, zbiornik powinien by tak zbudowany, aby wytrzymywa wasne naprenia oraz wystpujce naprenia innego pochodzenia. dla kadego z tych obcie powinny by przyjmowane nastpujce wspczynniki bezpieczestwa: dla metali majcych wyranie okrelon granic plastycznoci: wspczynnik bezpieczestwa 1,5 w odniesieniu do wyranie okrelonej granicy plastycznoci; lub dla metali nie majcych wyranie okrelonej granicy plastycznoci: wspczynnik bezpieczestwa 1,5 w odniesieniu do umownej granicy plastycznoci przy 0,2% wyduenia (dla stali austenitycznych przy 1% maksymalnego wyduenia).

6.8.2.1.14

Cinienie obliczeniowe podane jest w czci drugiej kodu cysterny (patrz pod 4.3.4.1) zgodnie z dziaem 3.2 tabela A kolumna 12. Jeeli w kodzie wystpuje G, to powinny by spenione nastpujce wymagania: a) zbiorniki oprniane grawitacyjnie, przeznaczone do przewozu materiaw o prnoci pary nie przekraczajcej 110 kPa (1,1 bar) (cinienie absolutne) w 50C, powinny by tak zaprojektowane, aby cinienie obliczeniowe byo rwne podwjnemu cinieniu statycznemu przewoonego materiau, jednak nie mniejsze ni podwjne cinienie statyczne wody. b) zbiorniki napeniane lub oprniane pod cinieniem, przeznaczone do przewozu materiaw o prnoci pary nie przekraczajcej 110 kPa (1,1 bar) (cinienie absolutne) w 50C, powinny by tak zaprojektowane, aby cinienie obliczeniowe byo rwne 1,3-krotnoci cinienia napeniania lub oprniania. Gdy podana jest warto liczbowa minimalnego cinienia obliczeniowego (nadcinienie), wwczas zbiornik powinien by obliczony na to cinienie, ktre nie powinno by nisze ni 1,3-krotno cinienia napeniania lub oprniania. W tych przypadkach powinny by spenione nastpujce minimalne wymagania:

1)

W przypadku blach o prbek na rozciganie powinna by prostopada do kierunku walcowania. Wyduenie po rozerwaniu powinno by mierzone na prbkach o przekroju koowym, ktrych dugo pomiarowa l rwna jest piciokrotnej rednicy d (l=5d); jeeli stosuje si prbki o przekroju prostoktnym, to dugo pomiarow okrela si wedug wzoru: l=5,65 Fo , gdzie F0 stanowi przekrj pocztkowy prbki.

RID c)

6 - 164

01.01.2007 r.

zbiorniki przeznaczone do przewozu materiaw o prnoci pary wikszej ni 110 kPa (1,1 bar) w 50C i temperaturze wrzenia ponad 35C, niezalenie od sposobu napeniania lub oprniania, powinny by zaprojektowane na cinienie obliczeniowe nie mniejsze ni 150 kPa (1,5 bar) (nadcinienie) lub 1,3-krotno cinienia napeniania lub oprniania, jeeli warto ta jest wysza.

d) zbiorniki przeznaczone do przewozu materiaw majcych temperatur wrzenia maksymalnie 35C, niezalenie od sposobu napeniania lub oprniania, powinny by zaprojektowane na cinienie obliczeniowe rwne 1,3-krotnoci cinienia napeniania lub oprniania, ale nie nisze ni 0,4 MPa (4 bar) (nadcinienie).
6.8.2.1.15

Przy cinieniu prbnym naprenie , w najbardziej obcionym punkcie zbiornika, powinno by nisze lub rwne niej podanym wartociom granicznym. Naley uwzgldnia moliwe osabienie na poczeniach spawanych. Dla metali i stopw naprenie przy cinieniu prbnym powinno by nisze od najmniejszej wartoci okrelonej wedug poniszego wzoru: 0,75 Re lub 0,5 Rm gdzie: Re = granica plastycznoci dla stali majcych wyranie okrelon granic plastycznoci lub umowna granica plastycznoci przy wydueniu 0,2% dla stali nie majcych wyranie okrelonej granicy plastycznoci (w przypadku stali austenitycznych przy wydueniu 1%). wytrzymao na rozciganie.

6.8.2.1.16

Rm =

Do oblicze powinny by przyjte minimalne wartoci Re i Rm zgodnie z normami materiaowymi. W razie ich braku dla metali i ich stopw, wartoci Re i Rm powinny by zatwierdzone przez wadz waciw lub organ wyznaczony przez t wadz. Dla stali austenitycznych wartoci minimalne okrelone normami mog by przekroczone do 15%, jeeli te wysze wartoci zostan potwierdzone atestami materiaowymi.
Minimalna grubo cianki zbiornika 6.8.2.1.17

Grubo cianki zbiornika powinna by nie mniejsza od wartoci wikszej, wyznaczonej z poniszych wzorw: e= gdzie: e PT PC D = minimalna grubo cianki w mm, = cinienie prbne w MPa, = cinienie obliczeniowe w MPa, okrelone pod 6.8.2.1.14, = rednica wewntrzna zbiornika w mm, = dopuszczalne naprenie w N/mm2, okrelone pod 6.8.2.1.16, = wspczynnik mniejszy lub rwny 1, uwzgldniajcy zmniejszenie wytrzymaoci na zczach spawanych i zaleny od metod badania okrelonych pod 6.8.2.1.23.
PT D 2

e=

PC D 2

Grubo cianek w adnym przypadku nie moe by mniejsza od okrelonej pod: 6.8.2.1.18
6.8.2.1.18

6.8.2.1.18 do 6.8.2.1.20 cianki zbiornikw powinny mie grubo co najmniej 5 mm, jeeli wykonane s ze stali konstrukcyjnej2) (zgodnie z wymaganiami pod 6.8.2.1.11 i 6.8.2.1.12) lub o gruboci rwnowanej, jeeli wykonane s z innego metalu. W przypadku, gdy rednica przekracza 1,80 m3),

Zbiorniki powinny mie grubo co najmniej 6 mm, jeeli wykonane s ze stali konstrukcyjnej2) lub o rwnowanej gruboci, jeeli wykonane s z innego metalu. Dla zbiornikw przeznaczonych do przewozu materiaw sypkich lub granulowanych, grubo ta moe by zmniejszona do 5 mm,

2)

Odnonie okrelenia stal konstrukcyjna i stal wzorcowa, patrz pod 1.2.1.

RID

6 - 165

01.01.2007 r.

jeeli zbiorniki wykonane s ze stali grubo ta powinna wynosi 6 mm, z wyjtkiem konstrukcyjnej2) lub do rwnowanej gruboci, zbiornikw przeznaczonych do przewozu materiaw staych sypkich lub granulowanych, jeeli wykonane s z innego metalu. jeeli zbiorniki wykonane s ze stali Grubo cianki zbiornika nie moe nigdy by konstrukcyjnej2) lub o rwnowanej gruboci, mniejsza ni 4,5 mm, niezalenie od jeeli wykonane s z innego metalu. zastosowanego metalu. Niezalenie od uytego metalu, grubo cianki zbiornika w adnym przypadku nie moe by mniejsza od 3 mm. Przez grubo rwnowan rozumie si grubo okrelon wedug nastpujcego wzoru4)
e1 = 464 e0 3 Rm A 2 1 1 Jeeli zbiornik zaopatrzony jest w zabezpieczenie zapobiegajce jego uszkodzeniu zgodnie z 6.8.2.1.20, to wadza waciwa moe zezwoli na zmniejszenie tych najmniejszych gruboci odpowiednio do zastosowanego zabezpieczenia; jednake gruboci te powinny by nie mniejsze ni 3 mm dla stali konstrukcyjnej2) lub nie mniejsze od gruboci rwnowanej dla innych materiaw, jeeli zbiorniki maj rednic nie wiksz ni 1,80 m3). W przypadku zbiornikw o rednicy wikszej ni 1,80 m3), ta grubo minimalna powinna by powikszona do 4 mm dla stali konstrukcyjnej2) lub o gruboci rwnowanej dla innych metali. Przez grubo rwnowan rozumie si grubo okrelon wedug wzoru podanego pod 6.8.2.1.18. Grubo cianki zbiornika z zabezpieczeniem przed uszkodzeniem zgodna z 6.8.2.1.20 nie powinna by mniejsza ni wartoci podane w tabeli poniej: minimalna grubo cianki zbiornika rednica zbiornika 1,8 m > 1,8 m stale austenityczne 2,5 mm 3 mm pozostae stale 3 mm 4 mm stopy aluminium 4 mm 5 mm aluminium 99,8 % 6 mm 8 mm

6.8.2.1.19

(zarezerwowany)

6.8.2.1.20 (zarezerwowany)

Zabezpieczenie, o ktrym mowa pod 6.8.2.1.19 moe skada si z: - osony zewntrznej zbiornika, jak w konstrukcji przekadkowej, ktrej osona zewntrzna jest przytwierdzona do zbiornika lub - ramy otaczajcej zbiornik, z belkami podunymi i poprzecznymi, lub - zbiornika o podwjnych ciankach. Jeeli cysterny maj konstrukcj o podwjnej

3)

Przy innych ni okrge korpusy zbiornikw, np. zbiorniki kufrowe lub eliptyczne, podane rednice odpowiadaj tym, ktre s obliczane z powierzchniowego przekroju koowego. Przy tych formach przekroju promienie wypukoci oson zbiornika po bokach nie mog by wiksze ni 2000 mm, z gry i z dou nie wiksze ni 3000 mm. Ta formua okrelona jest oglnym wzorem - e1 = e0 3

4)

Rm 0 A 0 Rm 1 A 1

gdzie: e1 = minimalna grubo cianki w mm dla danego metalu e0 = minimalna grubo cianki w mm dla stali wg 6.8.2.1.18 i 6.8.2.1.19, Rm0= 370 (wytrzymao na rozciganie dla stali wzorcowej, patrz okrelenie pod 1.2.1), w N/mm2, A0= 27 (wyduenie dla stali odniesienia w %), Rm1= minimalna wytrzymao na rozciganie wybranego metalu w N/mm2, A1= minimalne wyduenie wybranego metalu w %

RID

6 - 166

01.01.2007 r. ciance z izolacj prniow midzy ciankami, to czna gruboci cianki zewntrznej i zbiornika powinna odpowiada gruboci cianki okrelonej pod 6.8.2.1.18, natomiast grubo cianki samego zbiornika nie powinna by mniejsza od gruboci minimalnej, okrelonej pod 6.8.2.1.19. Jeeli cysterny maj konstrukcj o ciance podwjnej z warstw poredni materiau o gruboci co najmniej 50 mm, to grubo paszcza zewntrznego powinna by nie mniejsza ni 0,5 mm, jeeli jest on wykonany ze stali konstrukcyjnej2) lub nie mniejsza ni 2 mm, gdy wykonany jest z tworzywa sztucznego wzmocnionego wknem szklanym. Jako warstwy poredniej mona uywa twardego tworzywa spienionego o takiej samej odpornoci na uderzenia, jak pianka poliuretanowa.

6.8.2.1.21 6.8.2.1.22

(zarezerwowany) (zarezerwowany)
Spawanie i kontrola spoin

6.8.2.1.23

Kwalifikacje wytwrcy do wykonywania prac spawalniczych powinny by zatwierdzone przez wadz waciw. Prace spawalnicze powinny by wykonywane przez wykwalifikowanych spawaczy stosujcych procesy spawalnicze, ktrych skuteczno (cznie z niezbdn obrbk ciepln) powinna by potwierdzona za pomoc bada. Badania nie niszczce - radiograficzne lub ultradwikowe - powinny potwierdza, e jako pocze spawanych jest waciwa dla wystpujcych obcie. Stosownie do wartoci wspczynnika przyjtego do obliczania gruboci cianki zbiornika podanego pod 6.8.2.1.17, naley przeprowadzi nastpujce badania: = 0,8: zcza spawane powinny by poddawane, w miar moliwoci, kontroli wizualnej z obu stron i wyrywkowym badaniom nie niszczcym, z uwzgldnieniem przede wszystkim stykw zcz; wszystkie spawane zcza podune na caej dugoci, wszystkie styki zcz, 25% spawanych zczy obwodowych i zcza elementw wyposaenia o duej rednicy powinny by poddane badaniom nie niszczcym. Zcza spawane powinny by w miar moliwoci poddane kontroli wizualnej z obu stron; wszystkie zcza spawane powinny by poddane badaniom nie niszczcym i w miar moliwoci kontroli wizualnej z obu stron. Naley pobra prbk do bada zcza.

= 0,9:

= 1,0:

Jeeli wadza waciwa ma wtpliwoci co do jakoci zczy spawanych, to moe zarzdzi przeprowadzenie bada dodatkowych.
Inne wymagania konstrukcyjne 6.8.2.1.24

Wykadzina ochronna powinna by wykonana w taki sposb, aby zostaa zachowana jej szczelno pomimo wszelkich odksztace, mogcych powsta w normalnych warunkach przewozu (patrz 6.8.2.1.2). Izolacja cieplna powinna by tak zaprojektowana, aby nie utrudniaa dostpu do urzdze napeniania i oprniania i do zaworw bezpieczestwa, a take nie powinna utrudnia ich funkcjonowania. Jeeli zbiorniki do przewozu materiaw ciekych zapalnych o temperaturze zaponu nie wyszej ni 60C s wyoone niemetaliczn wykadzin ochronn (warstwa wewntrzna), to zbiorniki oraz wykadziny ochronne powinny by tak wykonane, aby nie wystpio niebezpieczestwo zaponu wywoane adunkiem elektrostatycznym.

6.8.2.1.25

6.8.2.1.26

RID
6.8.2.1.27

6 - 167 Wszystkie czci wagonu-cysterny, przeznaczonego do przewozu materiaw ciekych o temperaturze zaponu nie wyszej ni 60C, a take do przewozu gazw zapalnych oraz UN 1361 WGIEL lub UN 1361 SADZA, grupa pakowania II, powinny by poczone z podwoziem i powinny mie moliwo uziemienia elektrycznego. Nie dopuszczony jest jakikolwiek kontakt pomidzy metalami mogcy wywoa korozj elektrochemiczn. (zarezerwowany)
Wyposaenie

01.01.2007 r. Wszystkie czci kontenera-cysterny, przeznaczonego do przewozu materiaw ciekych o temperaturze zaponu nie wyszej ni 60C, a take do przewozu palnych gazw oraz UN 1361 WGIEL lub UN 1361 SADZA, grupa pakowania II, powinny mie moliwo uziemienia elektrycznego. Nie dopuszczony jest jakikolwiek kontakt pomidzy metalami mogcy wywoa korozj elektrochemiczn.

6.8.2.1.28 6.8.2.2 6.8.2.2.1

Do budowy wyposaenia obsugowego i konstrukcyjnego mog by stosowane take odpowiednie materiay nie metalowe. Wzmocnienia przyspawanego wyposaenia, powinny by wykonane w taki sposb, aby nie doprowadziy do rozerwania zbiornika w wyniku obcie spowodowanych wypadkiem. Uwaa si e te wymagania s spenione, jeeli s stosowane wymogi podrozdziau 1.1.10 karty UIC-573 z 1 stycznia 1999 (Warunki techniczne budowy wagonw cystern). Elementy wyposaenia powinny by umieszczone w taki sposb, aby byy chronione przed moliwoci urwania lub uszkodzenia w czasie przewozu i czynnoci manipulacyjnych. Powinny one wykazywa odpowiedni stopie bezpieczestwa, porwnywalny do tego jaki maj zbiorniki, a w szczeglnoci powinny: by dostosowane do przewoonych materiaw, oraz spenia wymagania podane pod 6.8.2.1.1.

Szczelno wyposaenia powinna by zapewniona take w razie przewrcenia si wagonu-cysterny lub kontenera-cysterny. Uszczelnienia powinny by wykonane z materiau zgodnego z przewoonymi materiaami i powinny by wymienione, jeeli powstanie wtpliwo co do ich skutecznoci, np. wskutek starzenia si. Uszczelnienia pocze w cysternach, zapewniajce szczelno wyposaenia stosowanego w normalnych warunkach eksploatacyjnych, powinny by zaprojektowane i rozmieszczone w taki sposb, aby w trakcie uywania nie ulegay uszkodzeniom.
6.8.2.2.2

Kade urzdzenie do napeniania lub oprniania od dou w cysternach, wskazanych w dziale 3.2 tabela A kolumna 12, zawierajcych w trzeciej czci kodu cysterny liter A (patrz pod 4.3.4.1.1), powinno by wyposaone w co najmniej dwa niezalene od siebie zamknicia, umieszczone jedno za drugim, skadajce si z: zewntrznego zaworu odcinajcego z krcem wykonanym z metalu plastycznego i urzdzenia zamykajcego na kocu kadego przewodu rurowego, ktrym moe by gwintowany korek, zalepka konierzowa lub inne urzdzenie o podobnej skutecznoci. To urzdzenie zamykajce powinno by na tyle szczelne, aby zapobiec utracie zawartoci. Naley podj przedsiwzicia dla umoliwienia bezpiecznego obnienia cinienia w przewodzie oprniajcym przed cakowitym zdjciem urzdzenia zamykajcego.

Kade urzdzenie do napeniania lub oprniana od dou w cysternach wskazanych w dziale 3.2 tabela A kolumna 12, zawierajcych w trzeciej czci kodu cysterny liter B (patrz pod 4.3.4.1.1), powinno by wyposaone w co najmniej trzy niezalene od siebie zamknicia, umieszczone jedno za drugim, skadajce si z:

RID -

6 - 168

01.01.2007 r.

wewntrznego zaworu odcinajcego, to jest zaworu odcinajcego zamontowanego wewntrz zbiornika albo w konierzu przyspawanym lub w konierzu dodatkowym; zewntrznego zaworu odcinajcego lub urzdzenia o rwnowanej skutecznoci5) na kocu kadego przewodu oprniajcego, w miar moliwoci jak najbliej zbiornika, i i

urzdzenia zamykajcego na kocu kadego przewodu rurowego, ktrym moe by gwintowany korek, zalepka konierzowa lub inne urzdzenie o podobnej skutecznoci. To urzdzenie zamykajce powinno by na tyle szczelne, aby zapobiec utracie zawartoci. Naley podj przedsiwzicia dla umoliwienia bezpiecznego obnienia cinienia w przewodzie oprniajcym przed cakowitym zdjciem urzdzenia zamykajcego.

Jednake dla zbiornikw przeznaczonych do przewozu niektrych materiaw krystalizujcych lub o bardzo duej lepkoci oraz dla zbiornikw zaopatrzonych w wykadzin ebonitow lub termoplastyczn, wewntrzny zawr odcinajcy moe by zastpiony przez zewntrzny zawr odcinajcy zabezpieczony dodatkow oson. Wewntrzny zawr odcinajcy powinien by uruchamiany z gry lub z dou. W obu tych przypadkach, w miar moliwoci, powinno by moliwe sprawdzenie z poziomu ziemi pooenie otwarcia i zamknicia wewntrznego zaworu odcinajcego. Urzdzenie sterujce wewntrznym zaworem odcinajcym powinno by tak zaprojektowane, aby uniemoliwiao przypadkowe otwarcie zaworu, spowodowane uderzeniem lub nieuwanym ruchem. W przypadku uszkodzenia zewntrznego ukadu sterowania, wewntrzne urzdzenie zamykajce powinno zachowa skuteczno. W celu uniknicia utraty zawartoci wskutek uszkodzenia urzdze zewntrznych (rury, urzdzenia zamykajce boczne), wewntrzny zawr odcinajcy i jego gniazdo powinny by chronione przed moliwoci ich wyrwania pod dziaaniem obcie zewntrznych lub powinny by tak skonstruowane, aby nie powstaa taka moliwo. Urzdzenia do napeniania i oprniania (wczajc konierze i gwintowane korki) oraz kopaki ochronne (jeli s) powinny by odpowiednio zabezpieczone przed przypadkowym otwarciem. Pozycja i kierunek zamykania zaworw powinny by wyranie widoczne. Wszystkie otwory zbiornikw cystern wskazanych dziale 3.2 tabela A kolumna 12, zawierajcych w trzeciej czci kodu cysterny liter C lub D (patrz pod 4.3.3.1.1 i 4.3.4.1.1), powinny by umieszczone nad poziomem cieczy. aden przewd lub odprowadzenie nie moe przechodzi przez cianki zbiornika poniej poziomu cieczy. Zbiorniki cystern zawierajcych w trzeciej czci kodu cysterny liter C, mog by zaopatrzone w dolnej czci paszcza zbiornika w otwr do oczyszczania (otwr wyczystkowy). Otwr ten powinien by szczelnie zamykany pokryw konierzow, ktrej konstrukcja powinna by zatwierdzona przez wadz waciw lub organ przez ni upowaniony.
6.8.2.2.3

Cysterny, ktre nie s hermetycznie zamknite mog by wyposaone w zawory podcinieniowe lub sprynowe samoczynne zawory wentylacyjne, dla zapobiegnicia powstania niedopuszczalnego podcinienia. Zawory powinny by tak nastawione, aby otwieray si przy podcinieniu nie wyszym od podcinienia obliczeniowego zbiornika (zobacz 6.8.2.1.7) Cysterny hermetycznie zamknite nie musz by wyposaone w zawory podcinieniowe lub samoczynne zawory wentylacyjne. Cysterny z kodem SGAH, S4AH lub L4BH, wyposaone w te zawory, otwierajce si przy podcinieniu minimum 21 kPa (0,21 bar), uwaa si za hermetycznie zamknite. Dla cystern przewidzianych do przewozu tylko materiaw staych (sproszkowanych lub granulowanych)

5)

W przypadku kontenerw-cystern o objtoci mniejszej ni 1 m3, zewntrzny zawr odcinajcy lub urzdzenie o rwnowanej skutecznoci moe zosta zastpione przez zalepk konierzow.

RID

6 - 169

01.01.2007 r.

grupy pakowania II lub III, nie przechodzcych w czasie przewozu w stan cieky, podcinienie moe by zmniejszone do nie mniej ni 5 kPa (0,05 bar). Zawory podcinieniowe i samoczynne zawory wentylacyjne cystern, ktre bd uywane do przewozu materiaw speniajcych kryteria klasy 3 ze wzgldu na swoj temperatur zaponu, powinny zapobiega przedostaniu si pomienia do wntrza cysterny, lub korpus zbiornika cysterny powinien wytrzyma wybuch wskutek przedostania si pomienia do cysterny, bez powstania nieszczelnoci cysterny. Dla cystern z zaworami wentylacyjnymi wymuszonego dziaania, poczenie pomidzy zaworem wentylacyjnym wymuszonego dziaania i zaworem dennym, powinno by tak wykonane, e zawory te nie powinny otworzy si w przypadku deformacji zbiornika lub zawarto nie powinna wydosta si pomimo ich otwarcia.
6.8.2.2.4

Zbiornik lub kada z jego komr, powinny by wyposaone w wystarczajco duy otwr umoliwiajcy przeprowadzenie rewizji wewntrznej. Otwory te powinny by zaopatrzone w zamknicia zaprojektowane na cinienie prbne co najmniej 0,4 MPa (4 bar). Pokrywy z zawiasami dla cystern o cinieniu prbnym wikszym ni 0,6 MPa (6 bar) nie s dopuszczone.

6.8.2.2.5 6.8.2.2.6

(zarezerwowany) Cysterny przeznaczone do przewozu materiaw ciekych o prnoci pary nie przekraczajcej 110 kPa (1,1 bar) (cinienie absolutne) w 50C, powinny by wyposaone w urzdzenie wentylacyjne i w urzdzenie zabezpieczajce przed wydostawaniem si zawartoci z cysterny w razie jej przewrcenia si; w przeciwnym razie powinny one spenia warunki podane pod 6.8.2.2.7 lub 6.8.2.2.8. Cysterny przeznaczone do przewozu materiaw ciekych o prnoci pary wyszej ni 110 kPa (1,1 bar) w 50C i temperaturze wrzenia ponad 35C, powinny by wyposaone w zawr bezpieczestwa ustawiony na nadcinienie co najmniej 150 kPa (1,5 bar), ktry powinien otwiera si cakowicie przy cinieniu nie przekraczajcym cinienia prbnego; w przeciwnym razie powinny one odpowiada postanowieniom podanym pod 6.8.2.2.8. Cysterny przeznaczone do przewozu materiaw ciekych o temperaturze wrzenia maksymalnie 35C, powinny by wyposaone w zawr bezpieczestwa ustawiony na nadcinienie co najmniej 300 kPa (3 bar), ktry powinien otwiera si cakowicie przy cinieniu nie przekraczajcym cinienia prbnego; w przeciwnym razie powinny by one zamykane hermetycznie6). Elementy ruchome, takie jak pokrywy, urzdzenia do zamykania itp., ktre naraone s na tarcie lub uderzenia w stycznoci ze zbiornikami aluminiowymi, przeznaczonymi do przewozu materiaw ciekych zapalnych o temperaturze zaponu nie przekraczajcej 60C lub gazw zapalnych, nie powinny by wykonane ze stali nie zabezpieczonej przed korozj. Jeli cysterny uwaane za hermetycznie zamknite wyposaone s w zawory bezpieczestwa, to zawory te powinny by poprzedzone pytk bezpieczestwa oraz powinny by przestrzegane nastpujce warunki: rozmieszczenie pytki i zaworu bezpieczestwa powinno spenia wymagania wadzy waciwej. Manometr lub inny odpowiedni wskanik powinien by umieszczony w przestrzeni pomidzy pytk bezpieczestwa i zaworem bezpieczestwa, aby umoliwi wykrycie pknicia, przedziurawienia lub nieszczelnoci pytki, ktre mog zakci dziaanie zaworu bezpieczestwa.

6.8.2.2.7

6.8.2.2.8

6.8.2.2.9

6.8.2.2.10

6)

Definicj cysterna zamknita hermetycznie podano pod 1.2.1.

RID
6.8.2.3 6.8.2.3.1 Zatwierdzenie typu

6 - 170

01.01.2007 r.

Dla kadego nowego typu cysterny wadza waciwa lub organ przez ni wyznaczony powinien wystawi wiadectwo stwierdzajce, e typ wagonu-cysterny, cysterny odejmowalnej, konteneracysterny, nadwozia wymiennego-cysterny, wagonu-baterii lub MEGC, cznie z elementami mocujcymi, zosta zbadany i jest zgodny z przeznaczeniem, dla ktrego zosta wykonany i spenia wymagania podane pod 6.8.2.1 dotyczce konstrukcji, wymagania podane pod 6.8.2.2 dotyczce wyposaenia oraz przepisy specjalne dotyczce materiaw, ktre bd przewoone. wiadectwo powinno zawiera: wyniki bada; numer zatwierdzenia typu; numer zatwierdzenia powinien si skada z symbolu wyrniajcego7) pastwa, w ktrym zatwierdzenie zostao wydane oraz numeru rejestru. kod cysterny zgodnie z wymaganiami podanymi pod 4.3.3.1.1 lub 4.3.4.1.1; kody literowo-cyfrowe przepisw specjalnych dotyczce budowy (TC), wyposaenia (TE) oraz zatwierdzenia typu (TA) z 6.8.4, podane w dziale 3.2 tabela A kolumna 13 dla kadego materiau, do przewozu ktrego cysterna jest dopuszczona; jeeli to konieczne, nazwy materiaw lub grup materiaw, do przewozu ktrych cysterna zostaa zatwierdzona. Materiay te powinny by wymienione z podaniem ich nazw chemicznych lub odpowiednich nazw zbiorczych (patrz pod 2.1.1.2) oraz z podaniem ich klasyfikacji (klasa, kod klasyfikacyjny i grupa pakowania). Wykaz dopuszczonych materiaw nie jest konieczny w wiadectwie, z wyjtkiem materiaw klasy 2 i podanych pod 4.3.4.1.3. W tych przypadkach, grupy materiaw dopuszczone s do przewozu na podstawie kodw cystern i ich racjonalnego zastosowania podanych pod 4.3.4.1.2, z uwzgldnieniem odnonych przepisw specjalnych.

Materiay wymienione w wiadectwie lub grupy materiaw dopuszczonych do przewozu, zgodnie z ustaleniami dotyczcymi racjonalnego zastosowania, powinny by zgodne z charakterystyk zbiornika. wiadectwo powinno zawiera zastrzeenie w sytuacji, gdy nie byo moliwe przeprowadzenie wyczerpujcych bada potwierdzajcych t zgodno w czasie zatwierdzania typu. Kopi wiadectwa docza si do dokumentacji kadej wyprodukowanej cysterny, wagonu-baterii lub MEGC (patrz 4.3.2.1.7).
6.8.2.3.2

Jeeli cysterny, wagony-baterie lub MEGC s produkowane w seriach bez modyfikacji, to zatwierdzenie typu jest wane dla cystern, wagonw-baterii lub MEGC wyprodukowanych w serii. Niekiedy zatwierdzenie typu moe by wystawione dla cystern z ograniczon iloci rozwiza konstrukcyjnych, ktre albo wpywaj na ograniczenie adunku i obcie w cysternach (np. zmniejszenie cinienia, zmniejszenie masy, zmniejszenie pojemnoci), albo zwikszaj bezpieczestwo konstrukcji (np. powikszenie gruboci zbiornika, zwikszenie iloci falochronw, zmniejszenie rednicy otworw). Te ograniczone odstpstwa powinny by dokadnie okrelone w wiadectwie zatwierdzenia typu.

6.8.2.4 6.8.2.4.1

Badania

Przed przekazaniem do eksploatacji zbiorniki i ich wyposaenie powinny by razem lub oddzielnie poddane badaniom odbiorczym. Badania te obejmuj: sprawdzenie zgodnoci z zatwierdzonym typem; badanie budowy8); rewizj wewntrzn i zewntrzn zbiornika;

7)

8)

Znak wyrniajcy pojazdy w ruchu midzynarodowym, wprowadzony przez Konwencj Wiedesk o Ruchu Drogowym (Wiede 1968)
Badanie budowy zbiornikw o cinieniu prbnym 1 MPa (10 bar) i wyszym, obejmuje take pobranie prbek pocze spawanych, zgodnie z wymaganiami podanymi pod 6.8.2.1.23 i badaniami podanymi pod 6.8.5.

RID -

6 - 171

01.01.2007 r.

cinieniow prb hydrauliczn9) cinieniem prbnym podanym na tabliczce opisanej pod 6.8.2.5.1; oraz prb szczelnoci i sprawdzenie prawidowoci funkcjonowania wyposaenia.

Z wyjtkiem klasy 2, cinienie prbne hydraulicznej prby cinieniowej zaley od cinienia obliczeniowego i powinno by ono co najmniej rwne cinieniu podanemu poniej:
Cinienie obliczeniowe (bar) G10) 1,5 2,65 4 10 15 21 Cinienie prbne (bar) G10) 1,5 2,65 4 4 4 10 (411))

Minimalne cinienia prbne dla klasy 2 podane s w tabeli dla gazw i mieszanin gazowych pod 4.3.3.2.5. Hydrauliczna prba cinieniowa powinna by przeprowadzona i oddzielnie dla kadej komory zbiornika wielokomorowego. dla caego zbiornika

Cinieniowa prba hydrauliczna powinna by przeprowadzona przed zaoeniem izolacji termicznej, jeeli jest ona przewidziana. Jeeli zbiornik i jego wyposaenie byy badane oddzielnie, to po poczeniu powinny przej badanie szczelnoci zgodnie z 6.8.2.4.3. Prba szczelnoci powinna by przeprowadzona oddzielnie dla kadej komory zbiornika podzielonego na komory.
6.8.2.4.2

Zbiorniki i ich wyposaenie powinny by poddawane badaniom okresowym w ustalonych przedziaach czasu. Badania okresowe powinny obejmowa: sprawdzenie stanu zewntrznego i wewntrznego oraz hydrauliczn prb cinieniow9) (odnonie do cinienia prbnego dla zbiornikw i komr, jeeli wystpuj, patrz 6.8.2.4.1). Osona izolacji termicznej lub innej powinna by usunita tylko w zakresie koniecznym do rzetelnej oceny stanu technicznego zbiornika. W przypadku zbiornikw przeznaczonych do przewozu materiaw sproszkowanych lub granulowanych, za zgod rzeczoznawcy zatwierdzonego przez wadz waciw, okresowa prba wodna moe by pominita i zastpiona przez badania szczelnoci rzeczywistym cinieniem wewntrznym, rwnym co najmniej maksymalnemu cinieniu roboczemu, zgodnie z 6.8.2.4.3. Maksymalne przerwy pomidzy badaniami okresowymi powinny wynosi osiem lat pi lat

6.8.2.4.3

Ponadto powinny by przeprowadzone prby szczelnoci zbiornika z wyposaeniem oraz sprawdzanie prawidowoci funkcjonowania caego wyposaenia nie pniej ni co cztery lata. nie pniej ni co dwa i p roku. Do tego celu cysterna powinna by poddana rzeczywistemu cinieniu wewntrznemu, co najmniej rwnemu maksymalnemu cinieniu roboczemu. Jeeli do badania szczelnoci cystern przeznaczonych do przewozu materiaw ciekych lub materiaw staych granulowanych lub sproszkowanych stosowany jest gaz, to badanie to powinno by przeprowadzone pod cinieniem, co najmniej rwnym 25% maksymalnego cinienia roboczego. We wszystkich przypadkach nie moe by ono nisze ni 20 kPa (0,2 bar) (nadcinienie). Dla cystern wyposaonych w urzdzenia wentylacyjne i urzdzenia przeciwdziaajce wyciekowi zawartoci na zewntrz w razie przewrcenia si cysterny, prba szczelnoci powinna by przeprowadzana pod cinieniem statycznym materiau napeniajcego. Prba szczelnoci powinna by wykonana oddzielnie dla kadej komory podzielonego zbiornika.

9) 10) 11)

Wyjtkowo i za zgod rzeczoznawcy upowanionego przez wadz waciw, hydrauliczna prba cinieniowa moe by zastpiona prb cinieniow z zastosowaniem innej cieczy lub gazu, jeeli operacja ta nie stwarza zagroenia. G - obliczone cinienie minimalne zgodnie z przepisami oglnymi podanymi pod 6.8.2.1.14 (patrz 4.3.4.1). Minimalne cinienie prbne dla UN 1744 BROM lub UN 1744 BROM, ROZTWR.

RID
6.8.2.4.4 6.8.2.4.5

6 - 172

01.01.2007 r.

Zbiornik lub jego wyposaenie, ktrych stan bezpieczestwa mg ulec zmianie w wyniku naprawy, modernizacji lub wypadku, powinien by poddany badaniu nadzwyczajnemu. Prby, badania i rewizje, wymagane pod 6.8.2.4.1 do 6.8.2.4.4, powinny by wykonane przez rzeczoznawc upowanionego przez wadz waciw. Wyniki tych czynnoci powinny by ujte w wiadectwie badania. wiadectwo powinno zawiera rwnie wykaz materiaw dopuszczonych do przewozu w cysternie lub kod cysterny zgodnie z wymaganiami podanymi pod 6.8.2.3. Kopi wiadectwa docza si do dokumentacji kadej zbadanej cysterny, kadego wagonu-baterii lub MEGC (patrz 4.3.2.1.7).

6.8.2.4.6

Rzeczoznawca do przeprowadzania bada zbiornikw wagonw-cystern Aby by uwaanym jako rzeczoznawca w znaczeniu uytym w punkcie 6.8.2.4.5, powinien by on uznany przez wadz waciw i spenia nastpujce wymagania. Jednak to uznanie nie dotyczy czynnoci zwizanych ze zmianami dotyczcymi zatwierdzenia typu konstrukcji.

1.Rzeczoznawca powinien by niezaleny od zainteresowanych stron. Nie moe by tosamy ani z projektantem, wytwrc, dostawc, nabywc, wacicielem, posiadaczem lub uytkownikiem zbiornika wagonu-cysterny, ktry ma by badany, ani z upowanionym przedstawicielem wyej wymienionych stron. 2.Rzeczoznawca nie moe angaowa si w jakkolwiek dziaalno, ktra mogaby stanowi zagroenie dla niezalenoci jego decyzji i bezstronnoci w zwizku z przeprowadzanymi badaniami. Rzeczoznawca powinien by w szczeglnoci wolny od jakichkolwiek naciskw natury handlowej, finansowej lub innej, ktre mogyby mie wpyw na jego decyzje, jak rwnie ze strony osb lub przedsibiorstw zewntrznych w stosunku do organw przeprowadzajcych badania, zainteresowanych w wynikach przeprowadzanych bada. Powinna by zapewniona bezstronno personelu przeprowadzajcego badania. 3.Rzeczoznawca powinien mie do swojej dyspozycji potrzebne wyposaenie umoliwiajce mu waciwe wykonywanie technicznych i administracyjnych czynnoci zwizanych z przeprowadzanymi badaniami. Powinien mie take dostp do wyposaenia wymaganego do przeprowadzenia bada specjalnych. 4.Rzeczoznawca powinien mie odpowiednie kwalifikacje, szkolenie techniczne i zawodowe, dostateczn znajomo przepisw, majcych zastosowanie do przeprowadzanych bada i odpowiednie praktyczne dowiadczenie w tym zakresie. W celu zapewnienia wysokiego poziomu bezpieczestwa, powinien dysponowa wiedz fachow w zakresie bezpieczestwa zbiornikw wagonw-cystern. Powinien by w stanie sporzdza potrzebne wiadectwa, zapisy i raporty, wykazujce, e badania zostay przeprowadzone. 5.Rzeczoznawca powinien dobrze zna technologi stosowan do wytwarzania zbiornikw, wcznie z ich wyposaeniem, ktre bd badane; uytkowanie lub zamierzone uytkowanie

RID

6 - 173 wyposaenia, ktre bdzie badane i usterki, ktre mog wystpi podczas uytkowania lub obsugi. 6.Rzeczoznawca powinien przeprowadza ocen i badania z najwyszym profesjonalnym stopniem rzetelnoci i technicznymi kompetencjami. Powinien zapewni poufno informacji otrzymanych przy przeprowadzaniu bada. Prawa wasnoci powinny by chronione. 7.Wynagrodzenie rzeczoznawcy zaangaowanego do przeprowadzania bada nie powinno bezporednio by uzalenione od ich liczby i w adnym przypadku od wynikw bada. 8.Rzeczoznawca powinien mie odpowiednie ubezpieczenie od odpowiedzialnoci, chyba, e zgodnie z krajowymi prawami i przepisami, odpowiedzialno jest przejta przez pastwo lub przedsibiorstwo, w ktrym jest on zatrudniony. Te wymagania s spenione przez: personel jednostki notyfikowanej zgodnie z Dyrektyw 1999/36/EC, osoby, ktre s dopuszczone na podstawie procedur akredytacyjnych zgodnie z norm EN ISO/IEC 17020:2004 (Oglne kryteria dziaania rnych rodzajw jednostek kontrolujcych). Pastwa czonkowskie powinny powiadomi Sekretariat OTIF o rzeczoznawcach, ktrzy zostali zatwierdzeni do przeprowadzania bada. Powiadomienie powinno zawiera piecztk i znak cechy. Sekretariat OTIF publikuje list zatwierdzonych rzeczoznawcw i troszczy si o jej aktualizowanie.

01.01.2007 r.

6.8.2.5 6.8.2.5.1

Oznakowanie

Kada cysterna powinna by zaopatrzona w metalow tabliczk, odporn na korozj, trwale przymocowan do cysterny w miejscu atwo dostpnym dla kontroli. Powinna ona zawiera co najmniej ponisze dane naniesione przez stemplowanie lub w inny podobny sposb. Dane te mog by umieszczone bezporednio na ciankach samego zbiornika, jeeli cianki s tak wzmocnione, e wytrzymao zbiornika nie bdzie zmniejszona: numer zatwierdzenia typu; nazwa lub znak wytwrcy; numer fabryczny; rok produkcji; cinienie prbne (nadcinienie)12); cinienie obliczeniowe zewntrzne (patrz 6.8.2.1.7); pojemno - dla zbiornikw wielokomorowych, pojemno kadej komory12); temperatura obliczeniowa (tylko wtedy, gdy jest ona wysza ni +50C lub nisza ni minus 20C); data i rodzaj ostatniego przeprowadzonego badania: miesic, rok i po nich liter P w przypadku badania odbiorczego lub okresowego zgodnie z 6.8.2.4.1 i 6.8.2.4.2, lub miesic, rok i po nich liter L w przypadku badania poredniego z prb szczelnoci zgodnie z 6.8.2.4.3; Uwaga. Jeli badanie okresowe zawiera badanie szczelnoci, to na tabliczce podaje si tylko liter P. stempel rzeczoznawcy, ktry przeprowadzi badania; materia zbiornika wraz z norm materiaow, i jeli to moliwe, wykadziny ochronnej, o ile wystpuje;

12)

Po wartoci liczbowej poda jednostk miary

RID

6 - 174

01.01.2007 r.

Ponadto, na cysternach napenianych lub oprnianych pod cinieniem, powinno by podane najwysze dopuszczalne cinienie robocze.
6.8.2.5.2

Na kadym boku wagonu-cysterny (na samej Na kontenerze-cysternie lub na tabliczce cysternie lub na tabliczce) powinny by naniesione powinny by naniesione nastpujce dane: nastpujce dane: - nazwa waciciela lub uytkownika; - nazwa waciciela lub uytkownika; - pojemno zbiornika12); - pojemno12) - masa wasna wagonu-cysterny12); - granica obcienia wynikajca z charakterystyki wagonu oraz waciwoci linii kolejowych; - masa wasna12); - maksymalna dopuszczalna masa brutto12);

- dla materiaw wskazanych w 4.3.4.1.3, oficjalna nazwa przewozowa towaru dla materiaw wskazanych w 4.3.4.1.3, oficjalna dopuszczonego do przewozu nazwa przewozowa towaru dopuszczonego do przewozu - kod cysterny zgodnie z ustaleniami pod 4.3.4.1.1 kod cysterny zgodnie z ustaleniami pod 4.3.4.1.1; - dla innych materiaw ni te, ktre s dla innych materiaw ni te, ktre s wskazane wskazane w 4.3.4.1.3, kody literowow 4.3.4.1.3, kody literowo-cyfrowe wszystkich cyfrowe wszystkich stosowanych stosowanych przepisw specjalnych TC i TE przepisw specjalnych TC i TE, podanych podanych w dziale 3.2 tabela A kolumna 13 dla w dziale 3.2 tabela A kolumna 13 dla materiaw przewidzianych do przewozu materiaw przewidzianych do przewozu w cysternie; w cysternie. data (miesic, rok) nastpnego badania zgodnie z ustaleniami pod 6.8.2.4.2 i 6.8.2.4.3 lub z przepisami specjalnymi TT z 6.8.4 dla materiaw dopuszczonych do przewozu.

6.8.2.6

Wymagania dotyczce cystern projektowanych, budowanych i badanych na podstawie norm Uwaga. Osoby lub organy, ktre s wskazane w normach, jako odpowiedzialne wedug przepisw RID, powinny spenia wymagania RID.

Przepisy dziau 6.8 uwaa si za spenione jeeli zostay zastosowane nastpujce normy:
Stosuje si do Odniesienie Tytu dokumentu

Dla wszystkich cystern

6.8.2.1
Dla bada

EN 14025:2003

Cysterny do transportu materiaw niebezpiecznych Metalowe zbiorniki cinieniowe Konstrukcja i budowa.

EN 12972:2001 Cysterny do transportu materiaw niebezpiecznych (z wyczeniem Badanie, kontrola i znakowanie cystern ze zbiornikami 6.8.3.4 zacznikw D i E) metalowymi. Dla cystern z cinieniem roboczym maksimum 50 kPa przeznaczonych do przewozu materiaw, dla ktrych w dziale 3.2 tabela A kolumna 12 podany jest kod cysterny z liter G. Cysterny do transportu materiaw niebezpiecznych 6.8.2.1 EN 13094:2004 Zbiorniki metalowe z cinieniem roboczym nie wikszym ni 0,5 bara Konstrukcja i budowa. 6.8.2.4
6.8.2.7 Wymagania dotyczce cystern, ktre nie s projektowane, budowane i badane na podstawie norm

Wagony-cysterny i kontenery-cysterny, ktre nie s projektowane, budowane i badane na podstawie norm wymienionych pod 6.8.2.6, powinny by projektowane, budowane i badane zgodnie z wymaganiami technicznymi zapewniajcymi ten sam poziom bezpieczestwa i uznanymi przez wadz waciw. Dla prb, badania i znakowania powinny by uywane take odnone normy, na ktre wskazuje si w podrozdziale 6.8.2.6. Jeeli w 6.8.2.6 wskazana jest okrelona norma, to wadza waciwa powinna w okresie 2 lat wycofa uznanie dla uywania przepisw technicznych dotyczcych tych samych zagadnie.

RID

6 - 175

01.01.2007 r.

Powysze nie ogranicza prawa wadzy waciwej do uznawania przepisw technicznych, aby uwzgldnia postp gospodarczy i techniczny, lub w przypadkach gdy nie ma adnej normy do dyspozycji, lub aby uwzgldni okrelone aspekty nie podane w normie.. Wadza waciwa powinna przekaza do Sekretariatu OTIF wykaz uznanych przez siebie przepisw technicznych. Wykaz powinien zawiera nastpujce dane: nazw i dat przepisu, cel przepisu i dane o zakresie stosowania. Sekretariat powinien udostpni te informacje na swojej stronie internetowej.
6.8.3 6.8.3.1 6.8.3.1.1 Przepisy specjalne dla klasy 2 Budowa zbiornikw

Zbiorniki przeznaczone do przewozu gazw spronych, skroplonych lub rozpuszczonych, powinny by wykonane ze stali. W odstpstwie od wymaga podanych pod 6.8.2.1.12, dla zbiornikw bezszwowych moe by przyjte minimalne wyduenie po rozerwaniu 14%, a naprenie w zalenoci od zastosowanego materiau nie powinno przekracza: a) gdy stosunek Re/Rm (minimalnych gwarantowanych waciwoci po obrbce cieplnej) jest wikszy od 0,66, ale nie przekracza 0,85: 0,75 Re;

b) gdy stosunek Re/Rm (minimalnych gwarantowanych waciwoci po obrbce cieplnej) jest wikszy od 0,85: 0,5 Rm.
6.8.3.1.2 6.8.3.1.3

Wymagania podane pod 6.8.5 maj zastosowanie w odniesieniu do materiaw i budowy zbiornikw spawanych. Dla zbiornikw o podwjnych ciankach grubo (zarezerwowany) cianki zbiornika wewntrznego moe wynie 3 mm, w odstpstwie od ustale pod 6.8.2.1.18, jeeli zastosowany metal posiada dostateczn wytrzymao w niskich temperaturach, odpowiednio minimaln wytrzymao na rozciganie Rm = 490 N/mm2 i minimalne wyduenie po rozerwaniu A = 30%. Jeeli zostan zastosowane inne materiay, wwczas powinna by przyjta rwnorzdna minimalna grubo cianki, ktr obliczamy za pomoc wzoru przeliczeniowego podanego w przypisie 3 podanym pod 6.8.2.1.18, w ktrym naley przyj Rm0 = 490 N/mm2 i A0 = 30%. Powoka zewntrzna powinna mie w tym przypadku minimaln grubo cianki wynoszc 6 mm, jeeli wykonana jest ze stali konstrukcyjnej. Jeeli zostan zastosowane inne materiay, to naley zachowa rwnorzdn minimaln grubo cianki, ktra powinna by obliczona za pomoc wzoru przeliczeniowego podanego pod 6.8.2.1.18.

RID

6 - 176
Budowa wagonw-baterii i MEGC

01.01.2007 r.

6.8.3.1.4

Butle, zbiorniki rurowe, bbny cinieniowe i wizki butli bdce elementami wagonu-baterii lub MEGC, powinny by wytwarzane zgodnie z wymaganiami dziau 6.2
Uwaga 1. Wizki butli, ktre nie s elementami wagonu-baterii lub MEGC, powinny spenia wymagania dziau 6.2. 2. Cysterny bdce elementami wagonu-baterii i MEGC, powinny by wytwarzane zgodnie z wymaganiami podanymi pod 6.8.2.1 i 6.8.3.1. 3. Cysterny odejmowalne13) nie s uwaane za elementy wagonu-baterii lub MEGC.

6.8.3.1.5

Elementy i ich zamocowania, powinny by zdolne do przeniesienia, przy najwikszej dopuszczalnej masie napenienia, si okrelonych pod 6.8.2.1.2. Pod dziaaniem kadego z tych obcie, naprenie w najbardziej obcionym punkcie elementu i jego mocowania nie moe przekracza wartoci podanej pod 6.2.3.1 dla butli, zbiornikw rurowych, bbnw cinieniowych i wizek butli oraz wartoci podanej pod 6.8.2.1.16 dla cystern.
Wyposaenie

6.8.3.2 6.8.3.2.1

Przewody rurowe przeznaczone do oprniania cystern powinny mie moliwo zamknicia za pomoc zalepek konierzowych lub innego urzdzenia o takiej samej skutecznoci. Dla cystern przeznaczonych do przewozu gazw skroplonych silnie schodzonych, zalepki konierzowe lub inne urzdzenia o takiej samej skutecznoci mog by przystosowane do umieszczenia zaworw obniajcych cinienie, o rednicy maksymalnej 1,5 mm. Zbiorniki przeznaczone do przewozu gazw skroplonych, oprcz otworw podanych pod 6.8.2.2.2 i 6.8.2.2.4, mog by zaopatrzone w otwory do umieszczenia przyrzdw pomiarowych, termometrw, manometrw oraz otwory odpowietrzajce konieczne do obsugi i bezpieczestwa. Otwory do napeniania i oprniania cystern o pojemnoci wikszej ni 1m3 przeznaczonych do przewozu gazw skroplonych zapalnych i/lub trujcych, powinny by zaopatrzone w wewntrzne, szybko dziaajce urzdzenia zamykajce, dziaajce samoczynnie w przypadku przypadkowego przemieszczenia zbiornika lub jego poaru. Powinna rwnie istnie moliwo uruchomienia urzdzenia zamykajcego z bezpiecznej odlegoci. Urzdzenie, ktre utrzymuje wewntrzny zawr w pozycji otwartej, jak na przykad hak przymocowany do szyny, nie jest czci skadow wagonu.

6.8.3.2.2

6.8.3.2.3

6.8.3.2.4

W cysternach przeznaczonych do przewozu gazw skroplonych zapalnych i/lub trujcych, wszystkie otwory, z wyjtkiem otworw, w ktrych umieszczone s zawory bezpieczestwa oraz zamknitych otworw odpowietrzajcych, ktrych rednica jest wiksza od 1,5 mm, powinny by zaopatrzone w wewntrzne zawory zamykajce. W odstpstwie od wymaga podanych pod 6.8.2.2.2, 6.8.3.2.3 i 6.8.3.2.4, cysterny przeznaczone do przewozu gazw skroplonych silnie schodzonych, mog by wyposaone w zewntrzne urzdzenia zamykajce zamiast urzdze wewntrznych pod warunkiem, e urzdzenia zewntrzne s zabezpieczone przed uszkodzeniami zewntrznymi w stopniu co najmniej rwnowanym temu, jaki daje cianka zbiornika. Jeeli cysterny s wyposaone w przyrzdy pomiarowe, to nie powinny by one wykonane z materiau przezroczystego, pozostajcego w bezporedniej stycznoci z przewoonym materiaem. Jeeli stosowane s termometry, to nie powinny by one wprowadzane bezporednio przez ciank zbiornika do fazy gazowej lub ciekej. Otwory do napeniania i oprniania umieszczone w grnej czci cysterny powinny spenia wymagania okrelone pod 6.8.3.2.3 oraz powinny by zaopatrzone w drugie zewntrzne urzdzenie

6.8.3.2.5

6.8.3.2.6

6.8.3.2.7

13)

Definicja cysterna odejmowalna podana jest pod 1.2.1.

RID

6 - 177

01.01.2007 r.

zamykajce. Urzdzenie to powinno by zamykane za pomoc zalepki konierzowej lub innego urzdzenia o rwnowanej niezawodnoci.
6.8.3.2.8 6.8.3.2.9

Zawory bezpieczestwa powinny spenia wymagania podane pod 6.8.3.2.9 do 6.8.3.2.12: Cysterny przeznaczone do przewozu gazw spronych, skroplonych lub rozpuszczonych, mog by zaopatrzone w sprynowe zawory bezpieczestwa. Zawory te powinny otwiera si automatycznie pod cinieniem pomidzy 0,9 i 1,0 wartoci cinienia prbnego cysterny, w ktrej s one zamontowane. Powinny by one takiego typu, aby byy odporne na siy dynamiczne, wcznie z falowaniem cieczy. Stosowanie zaworw z obcinikami (docianie lub przeciwwaga) jest zabronione. Wymagana przepustowo zaworw bezpieczestwa powinna by obliczana zgodnie ze wzorem zawartym pod 6.7.3.8.1.1. Przepisy pod 6.8.3.2.9 nie zakazuj instalowania zaworw bezpieczestwa w cysternach zgodnych z przepisami Kodeksu IMDG, ktre przeznaczone s do przewozu morskiego. Cysterny przeznaczone do przewozu gazw skroplonych silnie schodzonych powinny by wyposaone w dwa lub wicej niezalene od siebie zawory bezpieczestwa, otwierajce si przy najwyszym cinieniu roboczym wskazanym na cysternie. Dwa z tych zaworw powinny by tak zwymiarowane, e w normalnych warunkach eksploatacji gaz powstajcy w wyniku odparowania bdzie usuwany tak, aby cinienie w zbiorniku nigdy nie przekraczao cinienia roboczego wskazanego na zbiorniku wicej ni o 10%. Jeden z dwch zaworw moe by zastpiony pytk bezpieczestwa, ktra powinna ulega rozerwaniu przy cinieniu prbnym. Kombinacja urzdze obniajcych cinienie powinna w przypadku utraty izolacji prniowej w cysternie o podwjnych ciankach zbiornika lub zniszczenia 20% izolacji w zbiorniku z pojedyncz ciank, zapewni wypyw gazu w taki sposb, aby cinienie w zbiorniku nie przekroczyo cinienia prbnego.

6.8.3.2.10 6.8.3.2.11

6.8.3.2.12

Urzdzenia obniajce cinienie cystern przeznaczonych do przewozu gazw skroplonych silnie schodzonych powinny by tak zbudowane, aby dziaay bezawaryjnie w swojej najniszej temperaturze roboczej. Niezawodno dziaania urzdze w tej temperaturze powinna by sprawdzona i wykazana przez badanie poszczeglnego urzdzenia lub badanie wzorca kadego typu konstrukcyjnego. Dla elementw odejmowalnych13) stosuje si (zarezerwowany) nastpujce wymagania: a) jeeli mog by przetaczane, to zawory powinny by osonite kopakami; b) powinny by mocowane w gniazdach wagonu tak, aby nie mogy przemieszcza si.
Izolacja cieplna

6.8.3.2.13

6.8.3.2.14

Jeeli cysterny przeznaczone do przewozu gazw skroplonych wyposaone s w izolacj ciepln, to izolacj t powinna stanowi: osona przeciwsoneczna cysterny, zasaniajca nie mniej ni jedn trzeci ale nie wicej ni poow grnej czci powierzchni zbiornika i oddzielona od zbiornika co najmniej 4 cm warstw powietrza, lub cakowita osona z materiau izolacyjnego o odpowiedniej gruboci.

6.8.3.2.15

Cysterny przeznaczone do przewozu gazw skroplonych silnie schodzonych powinny by izolowane cieplnie. Izolacja cieplna powinna by pokryta pen szczeln powok. Jeeli midzy paszczem zbiornika i powok wystpuje prnia (izolacja prniowa), to powoka ta powinna by tak zaprojektowana, aby bez uszkodze wytrzymywaa cinienie zewntrzne nie mniejsze ni 100 kPa (1 bar) (nadcinienie). W odstpstwie od wymaga podanych pod 1.2.1, okrelajcych cinienie obliczeniowe, w tych obliczeniach mog by uwzgldnione zewntrzne i wewntrzne elementy wzmacniajce. Jeeli powoka jest gazoszczelna, to powinno by zastosowane urzdzenie zapobiegajce powstaniu niebezpiecznego cinienia w warstwie izolacyjnej w przypadku utraty szczelnoci zbiornika lub jego wyposaenia. Urzdzenie to powinno uniemoliwia przenikanie wilgoci do izolacji cieplnej.

RID
6.8.3.2.16

6 - 178

01.01.2007 r.

Cysterny przeznaczone do przewozu gazw skroplonych, majcych temperatur wrzenia poniej minus 182C przy cinieniu atmosferycznym, nie powinny zawiera w izolacji cieplnej lub w elementach czcych jakichkolwiek materiaw palnych. W cysternach z izolacj prniow, w elementach czcych zbiornik cysterny z powok, za zgod wadzy waciwej, mog by stosowane tworzywa sztuczne.

6.8.3.2.17

W odstpstwie od wymaga podanych pod 6.8.2.2.4, zbiorniki przeznaczone do przewozu gazw skroplonych silnie schodzonych nie musz mie otworw rewizyjnych.
Wyposaenie wagonw-baterii i MEGC

6.8.3.2.18

Wyposaenie obsugowe i robocze powinno by tak umieszczone lub zaprojektowane, aby zapobiec ich uszkodzeniom podczas normalnych warunkw obsugi i przewozu, mogcych prowadzi do uwolnienia zawartoci z naczynia cinieniowego. W przypadku, gdy poczenie pomidzy ram wagonu-baterii lub MEGC i jej elementami umoliwia wzgldne ruchy pomidzy podzespoami, wyposaenie powinno by tak zamocowane, aby umoliwi taki ruch bez uszkodze pracujcych czci. Przewd rurowy kolektora prowadzcy do zaworw odcinajcych powinien by odpowiednio elastyczny, aby ochrania zawory i przewd od cicia lub uwolnienia zawartoci z naczynia cinieniowego. Urzdzenia napeniania i oprniania (cznie z konierzami i gwintowanymi korkami) oraz wszystkie kopaki ochronne powinny by odpowiednio zabezpieczone przed przypadkowym otwarciem. W celu uniknicia utraty zawartoci w przypadku uszkodzenia, kolektory, urzdzenia oprniajce (przycza rurowe, urzdzenia zamykajce) i urzdzenia odcinajce powinny by tak umieszczone, aby nie zostay zerwane pod dziaaniem obcie zewntrznych lub powinny by tak zaprojektowane, aby wytrzymay te obcienia. Ukad kolektorowy powinien by projektowany do pracy w zakresie temperatur od minus 20C do +50C. Ukad kolektorowy powinien by projektowany, wykonywany i montowany tak, aby unikn niebezpieczestwa jego uszkodzenia w wyniku rozszerzania i kurczenia wynikajcego z waha temperatury, wstrzsw mechanicznych i wibracji. Wszystkie instalacje rurowe powinny by wykonywane z odpowiedniego metalu. Poczenia rurowe spawane powinny by stosowane wszdzie tam, gdzie to jest moliwe. Poczenia rur miedzianych powinny by lutowane mosidzem lub mie rwnorzdne wytrzymaociowo poczenie metalowe. Temperatura topnienia materiau do lutowania nie moe by nisza od 525C. Poczenia nie powinny zmniejsza wytrzymaoci rur tak, jak ma to miejsce przy poczeniach gwintowanych.

6.8.3.2.19

6.8.3.2.20

6.8.3.2.21

Najwiksze dopuszczalne naprenie w ukadzie kolektora, przy cinieniu prbnym zbiornikw, nie powinno przekracza 75% gwarantowanej granicy plastycznoci materiau kolektora, z wyjtkiem materiaw zastosowanych do UN 1001 ACETYLEN ROZPUSZCZONY. Niezbdna grubo cianki ukadu kolektora zastosowanego w cysternach do przewozu UN 1001 ACETYLEN ROZPUSZCZONY, powinna by obliczona na podstawie uznanych w praktyce regu technicznych.
Uwaga. W odniesieniu do granicy plastycznoci patrz pod 6.8.2.1.11.

Podstawowe wymagania tego podpunktu naley uwaa za spenione, jeeli zostay zastosowane nastpujce normy: (zarezerwowany)
6.8.3.2.22

W odstpstwie od wymaga podanych pod 6.8.3.2.3, 6.8.3.2.4 i 6.8.3.2.7 dla butli, zbiornikw rurowych, bbnw cinieniowych i wizek butli bdcych elementami wagonu-baterii lub MEGC, wymagane urzdzenia zamykajce mog by umieszczone take w ukadzie kolektora. Jeeli jeden z elementw jest wyposaony w zawr bezpieczestwa, a midzy tymi elementami s umieszczone urzdzenia zamykajce, to kady z tych elementw powinien by wyposaony w taki zawr. Urzdzenia do napeniania i oprniania mog by umieszczone na kolektorze.

6.8.3.2.23

6.8.3.2.24

RID
6.8.3.2.25 6.8.3.2.26

6 - 179

01.01.2007 r.

Kady element, wliczajc w to kad indywidualn butl wizki, przeznaczony do przewozu gazw trujcych, powinien mie moliwo odcicia zaworem zamykajcym. Wagony-baterie lub MEGC przeznaczone do przewozu materiaw trujcych, nie powinny mie zaworw bezpieczestwa, chyba, e zawory bezpieczestwa s poprzedzone pytk bezpieczestwa. W tym drugim przypadku rozmieszczenie pytki bezpieczestwa i zaworu bezpieczestwa powinno odpowiada wymaganiom wadzy waciwej. Przepisy pod 6.8.3.2.26 nie zakazuj instalowania zaworw bezpieczestwa w wagonachbateriach lub MEGC, zgodnych z przepisami Kodeksu IMDG, ktre przeznaczone s do przewozu morskiego. Zbiorniki, bdce elementami wagonu-baterii lub MEGC, przeznaczonego do przewozu gazw zapalnych, powinny by czone w grupy o pojemnoci nie wikszej ni 5000 litrw, dla ktrych powinna istnie moliwo ich odcicia za pomoc zaworu zamykajcego. Elementy wagonw-baterii i MEGC przeznaczonych do przewozy gazw zapalnych, jeli skadaj si ze zbiornikw odpowiadajcych wymaganiom tego dziau, powinny mie moliwo ich wzajemnego rozdzielenia przy pomocy zaworw odcinajcych.

6.8.3.2.27

6.8.3.2.28

6.8.3.3 6.8.3.4 6.8.3.4.1

Zatwierdzenie typu

Brak przepisw specjalnych.

Badania i prby

Materiay konstrukcyjne kadego zbiornika spawanego, z wyjtkiem butli, zbiornikw rurowych, bbnw cinieniowych i wizki butli, bdcych elementami wagonu-baterii lub MEGC, powinny by badane wedug metod podanych pod 6.8.5. Wymagania podstawowe dla prby cinieniowej podane s pod 4.3.3.2.1 do 4.3.3.2.4, a minimalne cinienia prbne podane s w wykazie gazw i mieszanin gazw pod 4.3.3.2.5. Pierwsza hydrauliczna prba cinieniowa powinna by wykonana przed zaoeniem osony cieplnej. W przypadku, gdy zbiornik, jego osprzt, przewody rurowe i czci wyposaenia byy badane oddzielnie, zbiornik cysterny powinien by poddany prbie szczelnoci po zoeniu. Pojemno kadego zbiornika przeznaczonego do przewozu gazw spronych napenianych wagowo, gazw skroplonych lub gazw rozpuszczonych, powinna by ustalana pod nadzorem rzeczoznawcy upowanionego przez wadz waciw, przez waenie lub pomiar objtoci wody wypeniajcej zbiornik; bd pomiaru pojemnoci powinien by mniejszy ni 1%. Okrelanie pojemnoci na podstawie oblicze wymiarw zbiornika jest niedopuszczalne. Maksymalna dopuszczalna masa napenienia ustalana jest zgodnie z instrukcj pakowania P 200 lub P 203 podan pod 4.1.4.1, jak rwnie z 4.3.3.2.2 i 4.3.3.2.3, przez upowanionego rzeczoznawc. Kontrola pocze spawanych powinna by przeprowadzana zgodnie ze wspczynnikiem = 1, wedug wymaga podanych pod 6.8.2.1.23. W odstpstwie od wymaga podanych pod 6.8.2.4, badania okresowe wraz z hydrauliczn prb cinieniow powinny by przeprowadzane: a) co 4 lata co 2,5 roku

6.8.3.4.2 6.8.3.4.3

6.8.3.4.4

6.8.3.4.5 6.8.3.4.6

dla cystern do przewozu UN 1008 TRIFRLUOREK BORU, UN 1017 CHLOR, UN 1048 BROMOWODR, UN 1050 CHLROWODR, UN 1053 SIARKOWODR, UN 1067 TETRATLENEK DIAZOTU (DITLENEK AZOTU), UN 1076 FOSGEN lub UN 1079 DITLENEK SIARKI; b) po 8 latach od przekazania do eksploatacji i od tego czasu co 12 lat dla cystern do gazw skroplonych silnie schodzonych. Prba szczelnoci powinna by Prba szczelnoci moe by przeprowadzona przeprowadzona przez upowanionego na polecenie wadzy waciwej pomidzy rzeczoznawc po 6 latach od kadego badania dwoma kolejnymi badaniami. okresowego. W przypadku, gdy zbiornik, jego osprzt, przewody rurowe i czci wyposaenia byy badane oddzielnie, cysterna po zoeniu powinna by poddana prbie szczelnoci.

RID
6.8.3.4.7

6 - 180

01.01.2007 r.

W przypadku zbiornikw z izolacj prniow, hydrauliczna prba cinieniowa i rewizja wewntrzna mog by zastpione prb szczelnoci i pomiarem prni, za zgod upowanionego rzeczoznawcy. Jeeli podczas bada okresowych zbiornikw do przewozu gazw skroplonych silnie schodzonych bd wycite otwory, to przed przekazaniem zbiornikw do eksploatacji, sposb ich szczelnego zamknicia, zapewniajcy jednolito zbiornika, powinien by zatwierdzony przez upowanionego rzeczoznawc. Prby szczelnoci cystern przeznaczonych do przewozu gazw powinny by wykonywane przy cinieniu nie mniejszym ni: - dla gazw spronych, skroplonych i rozpuszczonych 20% cinienia prbnego; - dla gazw skroplonych silnie schodzonych 90% maksymalnego cinienia roboczego.
Badania wagonw-baterii i MEGC

6.8.3.4.8

6.8.3.4.9

6.8.3.4.10

Elementy i wyposaenie kadego wagonu-baterii lub MEGC powinny by razem lub oddzielnie poddane badaniom i prbom przed przekazaniem ich do eksploatacji (odbiorcze badania i prby). Wagony-baterie lub MEGC, ktrych elementami skadowymi s zbiorniki, powinny by poddawane badaniom okresowym nie rzadziej ni co 5 lat. Wagony-baterie lub MEGC, ktrych elementami skadowymi s zbiorniki, powinny by badane zgodnie z ustaleniami podanymi pod 6.8.3.4.6. W uzasadnionych przypadkach powinny by przeprowadzone badanie nadzwyczajne i prby zgodnie z warunkami podanymi pod 6.8.3.4.14, niezalenie od terminu ostatniego badania okresowego. Badania odbiorcze obejmuj: sprawdzenie zgodnoci z zatwierdzonym typem; sprawdzenie waciwoci konstrukcyjnych; rewizj wewntrzn i zewntrzn zbiornika; wykonanie cinieniowej prby hydraulicznej14) z zastosowaniem cinienia prbnego wskazanego na tabliczce opisanej pod 6.8.3.5.10; wykonanie prby szczelnoci pod maksymalnym cinieniem roboczym; oraz sprawdzenie prawidowoci dziaania wyposaenia. prbie oddzielnie,

6.8.3.4.11

Jeeli elementy i ich wyposaenie byy poddane cinieniowej to po zmontowaniu powinny by wsplnie poddane prbie szczelnoci.
6.8.3.4.12

Butle, zbiorniki rurowe, bbny cinieniowych i butle bdce elementami wizki butli, powinny by badane wedug metod podanych w instrukcji pakowania P 200 lub P 203 pod 4.1.4.1. Cinienie prbne kolektora wagonu-baterii lub MEGC powinno by takie same jak dla elementw wagonu-baterii lub MEGC. Prba cinieniowa kolektora moe by przeprowadzona jako prba hydrauliczna albo, za zgod wadzy waciwej lub organu przez ni upowanionego, przy uyciu innej cieczy lub gazu. W odstpstwie od tych wymaga cinienie prbne kolektora wagonu-baterii lub MEGC do UN 1001 ACETYLEN ROZPUSZCZONY, nie moe by nisze od 300 bar.

6.8.3.4.13

Badanie okresowe obejmuje prb szczelnoci przy maksymalnym cinieniu roboczym i zewntrzne sprawdzenie struktury elementw i wyposaenia obsugowego bez demontau. Elementy i przewody rurowe bada si w okresach wymienionych w instrukcji pakowania P 200 pod 4.1.4.1 i zgodnie z wymaganiami podanymi pod 6.2.1.6. Jeeli elementy i wyposaenie byy poddane prbie cinieniowej oddzielnie, to po zmontowaniu powinny by wsplnie poddane prbie szczelnoci. Nadzwyczajne badania i prby s konieczne, jeeli wagon-bateria lub MEGC wykazuj oznaki uszkodze, korozji, nieszczelnoci lub inne objawy wskazujce na usterki mogce wpywa negatywnie na prawidow eksploatacj wagonu-baterii lub MEGC. Zakres nadzwyczajnych bada

6.8.3.4.14

14)

Wyjtkowo i za zgod rzeczoznawcy upowanionego przez wadz waciw, hydrauliczna prba cinieniowa moe by zastpiona prb cinieniow z zastosowaniem innej cieczy lub gazu, jeeli nie stwarza to zagroenia.

RID

6 - 181

01.01.2007 r.

i prb i, jeeli zosta uznany za konieczny, demonta poszczeglnych czci, bdzie zalea od wielkoci uszkodze albo stopnia zuycia wagonu-baterii lub MEGC. Badania powinny by przeprowadzone w zakresie nie mniejszym ni podany pod 6.8.3.4.15.
6.8.3.4.15

Badania powinny upewni, e: a) czci zostay sprawdzone zewntrznie ze wzgldu na wery, korozj, otarcia, wgniecenia, znieksztacenia, wady spawalnicze oraz inne objawy wcznie z nieszczelnoci, przez ktre wagony-baterie lub MEGC mogyby stwarza zagroenie podczas transportu;

b) instalacje rurowe, zawory i uszczelki zostay sprawdzone ze wzgldu na skorodowane powierzchnie, wady oraz inne objawy, wczajc w to nieszczelnoci, mogce spowodowa, e wagony-baterie lub MEGC stwarzayby zagroenie podczas napeniania, rozadunku lub transportu; c) brakujce albo poluzowane ruby lub nakrtki na jakimkolwiek poczeniu konierzowym, lub zalepce konierzowej zostay uzupenione i dokrcone;

d) wszystkie urzdzenia bezpieczestwa i zawory nie wykazuj korozji, znieksztace i jakichkolwiek uszkodze lub wad, ktre mogyby zakca ich prawidowe dziaanie. Zdalnie sterowane urzdzenia zamykajce i samozamykajce si zawory odcinajce byy poddane prbom ruchowym w celu wykazania ich prawidowego dziaania; e) f)
6.8.3.4.16

wymagane oznakowania wagonw-baterii z odpowiednimi przepisami; i

lub

MEGC

czytelne

zgodne

ramy, podpory i urzdzenia do podnoszenia, wagonw-baterii lub MEGC, s w stanie zadawalajcym.

Prby, badania i kontrole na podstawie wymaga podanych pod 6.8.3.4.10 do 6.8.3.4.15, powinny by przeprowadzane przez rzeczoznawcw upowanionych przez wadz waciw. Wyniki z przeprowadzonych bada powinny zosta przedstawione w sporzdzonym wiadectwie badania. wiadectwo powinno uwzgldnia wykaz materiaw dopuszczonych do przewozu w wagoniebaterii lub MEGC zgodnie z wymaganiami podanymi pod 6.8.2.3.1. Kopi wiadectwa docza si do dokumentacji kadej zbadanej cysterny, wagonu-baterii lub MEGC (patrz 4.3.2.1.7).

6.8.3.5 6.8.3.5.1

Oznakowanie

Na tabliczce podanej pod 6.8.2.5.1 lub bezporednio na ciankach zbiornika, jeeli s one tak wzmocnione, e wytrzymao zbiornika nie bdzie przez to zmniejszona, powinny by dodatkowo wybite stemplem lub w inny podobny sposb, nastpujce dane: Na cysternach przeznaczonych do przewozu tylko jednego materiau: oficjalna nazwa przewozowa gazu, a ponadto dla gazw sklasyfikowanych jako i.n.o., nazwa techniczna15). wartoci maksymalnego cinienia napeniania w 15C dopuszczonego dla tego zbiornika, w przypadku cystern przeznaczonych do przewozu gazw spronych, napenianych do okrelonego cinienia; i maksymalnie dopuszczaln adownoci w kg i temperatur napeniania, jeeli jest nisza od minus 200C, w przypadku cystern przeznaczonych do przewozu gazw spronych napenianych wagowo i gazw skroplonych, gazw skroplonych silnie schodzonych lub gazw rozpuszczonych.

6.8.3.5.2

Oznakowanie to powinno by uzupenione: -

6.8.3.5.3

Na cysternach do przewozu rnych gazw:

15)

Zamiast oficjalnej nazwy przewozowej lub, o ile jest stosowana, oficjalnej nazwy przewozowej i.n.o. przed nazw techniczn, dopuszczalne jest uycie jednej z nastpujcych nazw: - dla UN 1078 GAZ CHODNICZY, I.N.O.: - mieszanina F1, mieszanina F2, mieszanina F3; - dla UN 1060 METYLOACETYLEN I PROPADIEN, MIESZANINA STABILIZOWANA: - mieszanina P1, mieszanina P2, - dla UN 1965 WGLOWODORY GAZOWE, MIESZANINA SKROPLONA, I.N.O.: - mieszanina A, mieszanina A01, mieszanina A02, mieszanina A0, mieszanina A1, mieszanina B1, mieszanina B2, mieszanina B, mieszanina C. - dla UN 1010 BUTADIENY STABILIZOWANE : - buta-1,2-dien stabilizowany, buta-1,3-dien stabilizowany.

RID -

6 - 182

01.01.2007 r.

oficjalne nazwy przewozowe gazw i dodatkowo dla gazw sklasyfikowanych jako i.n.o., nazwy techniczne15) gazw, do ktrych przewozu cysterna jest dopuszczona.

Oznakowanie to powinno by uzupenione wartoci maksymalnie dopuszczalnej adownoci w kg, dla kadego gazu,
6.8.3.5.4

Na cysternach przeznaczonych do przewozu gazw skroplonych silnie schodzonych: maksymalne dopuszczalne cinienie robocze.

6.8.3.5.5

Na zbiornikach z izolacj ciepln: napis izolacja cieplna lub izolacja prniowa.

6.8.3.5.6

Dodatkowo do wymaga podanych pod 6.8.2.5.2, powinny by umieszczone nastpujce dane na kadym tabliczce: a) boku wagonu-cysterny lub na na samym tabliczce: kontenerze-cysternie lub na

kod cysterny, zgodnie ze wiadectwem (patrz 6.8.2.3.1), z rzeczywistym cinieniem prbnym cysterny; napis minimalna dopuszczalna temperatura napeniania:..;

b) dla cystern przeznaczonych do przewozu tylko jednego materiau: oficjalna nazwa przewozowa gazu, a dla gazw sklasyfikowanych jako i.n.o., dodatkowo ich nazwa techniczna15); dla gazw spronych napenianych wagowo oraz dla gazw skroplonych, gazw skroplonych silnie schodzonych lub gazw rozpuszczonych, maksymalnie dopuszczalna adowno w kg; c) dla cystern przeznaczonych do przewozu wielu gazw: oficjalna nazwa przewozowa gazu, a dla gazw sklasyfikowanych jako i.n.o., nazwa techniczna15) wszystkich gazw, do przewozu ktrych cysterna jest przeznaczona, z podaniem dopuszczalnej maksymalnej adownoci w kg, dla kadego z nich. d) dla zbiornikw wyposaonych w izolacj ciepln: napis izolacja cieplna lub izolacja cieplna prniowa, w jzyku urzdowym pastwa, w ktrym zbiornik jest rejestrowany, a jeeli jzyk ten nie jest jzykiem niemieckim, angielskim, francuskim lub woskim, to take w jzyku niemieckim, angielskim, francuskim lub woskim, chyba, e umowy zawarte midzy pastwami, ktrych przewz dotyczy, stanowi inaczej. (zarezerwowany)

6.8.3.5.7

Granice obcienia wedug 6.8.2.5.2 dla: - gazw spronych napenianych wagowo, - gazw skroplonych lub skroplonych silnie schodzonych, - gazw rozpuszczonych powinny by okrelone na podstawie maksymalnie dopuszczalnej adownoci cysterny w zalenoci od przewoonego materiau; dla cystern przeznaczonych do transportu wielu gazw razem z granic obcienia podaje si oficjaln nazw przewozow aktualnie przewoonego gazu, na

RID tej samej tablicy ruchomej.

6.8.3.5.8

6 - 183

01.01.2007 r.

Tablice wagonowe wagonw nonych dla cystern (zarezerwowany) odejmowalnych wedug 6.8.3.2.13 nie musz zawiera informacji przewidzianych pod 6.8.2.5.2 i 6.8.3.5.6. (zarezerwowany)
Znakowanie wagonw-baterii i MEGC

6.8.3.5.9

6.8.3.5.10

Kady wagon-bateria i kady MEGC powinien by zaopatrzony w tabliczk metalow, odporn na korozj, trwale przymocowan do zbiornika w miejscu atwo dostpnym dla kontroli. Na tabliczce powinny by naniesione co najmniej ponisze dane przez wybicie stemplem lub w inny podobny sposb: numer zatwierdzenia typu; nazwa lub znak wytwrcy; numer fabryczny; rok produkcji; cinienie prbne (nadcinienie)16); temperatura obliczeniowa (tylko wtedy, gdy jest wysza ni +50C lub nisza ni minus 20C)16); data (miesic, rok) pierwszego badania odbiorczego i ostatniego badania okresowego przeprowadzonych zgodnie z wymaganiami podanymi pod 6.8.3.4.10 do 6.8.3.4.13; stempel rzeczoznawcy, ktry przeprowadzi badania.

6.8.3.5.11

Na kadym boku wagonu-baterii lub na tabliczce Na samym MEGC lub na tabliczce powinny powinny by naniesione nastpujce dane: by naniesione nastpujce dane: - nazwa waciciela lub uytkownika; - ilo elementw; - cakowita pojemno elementw16); - nazwa waciciela i uytkownika; - ilo elementw; - cakowita pojemno elementw16);

- granice obcienia wynikajce z charakterystyki - maksymalna dopuszczalna masa cakowita 16); wagonu oraz waciwoci linii kolejowych; - kod zbiornika zgodnie z dopuszczeniem - kod zbiornika zgodnie ze wiadectwem (patrz 6.8.2.3.1), z rzeczywistym cinieniem zatwierdzenia (patrz 6.8.2.3.1), z rzeczywistym prbnym MEGC; cinieniem prbnym wagonu-baterii; - oficjalna nazwa przewozowa gazu, a dla gazu - oficjalna nazwa przewozowa gazu, a dla gazu sklasyfikowanego jako i.n.o, dodatkowo nazwa techniczna15) gazu, do ktrych wagon-bateria bdzie uywany; - data (miesic, rok) nastpnego badania zgodnie z ustaleniami pod 6.8.2.4.3 i 6.8.3.4.13;
6.8.3.5.12

sklasyfikowanego jako i.n.o, dodatkowo nazwa techniczna15) gazu, do ktrych MEGC bdzie uywany; i dla MEGC napenianych wagowo: - masa wasna16).

Na ramie wagonu-baterii lub MEGC w pobliu miejsca do napeniania, powinna by umieszczona tabliczka zawierajca dane: maksymalne cinienie napeniania16) w 15C elementw do gazw spronych, oficjaln nazw przewozow gazu, zgodnie z pozycj w dziale 3.2 i dodatkowo dla gazw sklasyfikowanych jako i.n.o. ich nazw techniczn15) najwiksz dopuszczaln adowno16) kadego elementu.

oraz dodatkowo dla gazw skroplonych: 6.8.3.5.13

Butle, zbiorniki rurowe, bbny cinieniowych i butle bdce elementami wizki butli, powinny by oznakowane wedug wymaga podanych pod 6.2.1.7. Zbiorniki te nie musz by znakowane indywidualnie nalepkami ostrzegawczymi, ktre wymagane s w dziale 5.2.

16)

Po wartoci liczbowej naley poda jednostk miary.

RID Wagony-baterie i MEGC z wymaganiami dziau 5.3.

6.8.3.6

6 - 184 powinny by oznaczane tablicami i

01.01.2007 r. znakowane zgodnie

Wymagania dotyczce wagonw-baterii i MEGC projektowanych, budowanych i badanych na podstawie norm

(zarezerwowany)
6.8.3.7 Wymagania dotyczce wagonw-baterii i MEGC, ktre nie s projektowane, budowane i badane na podstawie norm

Wagony-baterie i MEGC, ktre nie s projektowane, wytwarzane i badane na podstawie norm wymienionych pod 6.8.3.6, powinny by projektowane, wytwarzane i badane zgodnie z wymaganiami regu technicznych uznanych przez wadz waciw. Przepisy te powinny spenia wymagania minimalne podane pod 6.8.3.
6.8.4 Przepisy specjalne Uwaga 1. Odnonie do materiaw ciekych o temperaturze zaponu nie wyszej ni 60C i gazw zapalnych, patrz take pod 6.8.2.1.26, 6.8.2.1.27 i 6.8.2.2.9. 2. Wymagania dla cystern poddawanych cinieniu prbnemu nie niszemu od 1 MPa (10 bar) oraz dla cystern przeznaczonych do przewozu gazw skroplonych silnie schodzonych podane s pod 6.8.5.

Maj zastosowanie ponisze przepisy specjalne, gdy wskazane s w dziale 3.2 tabela A kolumna 13:
a) Budowa (TC) TC1 TC2

Przy doborze materiaw i konstrukcji tych zbiornikw maj zastosowanie wymagania podane pod 6.8.5. Zbiorniki i ich wyposaenie, powinny by wykonane z aluminium zawierajcego co najmniej 99,5% czystego metalu lub z odpowiedniej stali nie powodujcej rozkadu nadtlenku wodoru. Jeeli zbiorniki s wykonane z aluminium zawierajcego co najmniej 99,5% czystego metalu to nie ma potrzeby, aby grubo cianki bya wiksza ni 15 mm nawet wtedy, gdy obliczenia wykonane zgodnie z podanymi pod 6.8.2.1.17 wskazuj na warto wiksz. Zbiorniki powinny by wykonane ze stali austenitycznej. Jeeli materia zbiornika naraony jest na dziaanie UN 3250 KWAS CHLOROOCTOWY, STOPIONY, to zbiorniki powinny by pokryte emali lub inn rwnowan wykadzin ochronn. Zbiorniki powinny by pokryte wewntrz warstw oowiu o gruboci nie mniejszej ni 5 mm lub inn rwnowan wykadzin. W razie koniecznoci uycia aluminium do budowy cystern, powinny by one wykonane z aluminium zawierajcego co najmniej 99,5% czystego metalu; nie wymaga si, aby grubo cianki zbiornika bya wiksza ni 15 mm, nawet wtedy, gdy obliczenia wykonane zgodnie z ustaleniami pod 6.8.2.1.17 wskazuj na warto wiksz. (zarezerwowany)
b) Wyposaenie (TE)

TC3 TC4 TC5 TC6

TC7

TE1 TE2 TE3

(skrelony) (skrelony) Cysterny powinny dodatkowo spenia nastpujce wymagania: urzdzenie grzewcze nie powinno by umieszczone wewntrz zbiornika, lecz na zewntrznej czci jego paszcza. Jednake rury stosowane do rozadunku fosforu mog by zaopatrzone w powok grzewcz. Urzdzenie grzewcze tego paszcza powinno by tak wyregulowane,

RID

6 - 185

01.01.2007 r.

aby nie powodowao wzrostu temperatury fosforu ponad dopuszczaln temperatur napeniania zbiornika. Inne instalacje rurowe powinny by wprowadzane do grnej czci zbiornika; wyloty tych przewodw powinny by usytuowane powyej maksymalnego dopuszczalnego poziomu napenienia fosforem i powinny by cakowicie osonite za pomoc ryglowanych kopakw. Cysterna powinna by zaopatrzona we wskanik okrelajcy poziom fosforu i w razie zastosowania wody, jako rodka ochronnego, powinna by zaopatrzona w stay znak pomiarowy wskazujcy najwyszy dopuszczalny poziom wody.
TE4 TE5 TE6

Zbiorniki powinny by zaopatrzone w izolacj ciepln wykonan z materiaw trudno palnych. Jeeli zbiorniki s zaopatrzone w izolacj ciepln, to powinna by ona wykonana z materiaw trudno palnych. Cysterny mog by wyposaone w urzdzenie o konstrukcji uniemoliwiajcej jego zatkanie przez przewoony towar oraz zapobiegajcej wyciekom i wzrostowi nadcinienia lub podcinienia wewntrz zbiornika. Urzdzenia oprniajce zbiorniki powinny by wyposaone w dwa kolejne, niezalenie od siebie rozmieszczone, urzdzenia odcinajce, z ktrych pierwsze stanowi wewntrzny szybko dziaajcy zawr odcinajcy zatwierdzonego typu, a drugie zewntrzny zawr odcinajcy umieszczony na kocu kadego przewodu rurowego wylotowego. Na wyjciu kadego zaworu zewntrznego powinna znajdowa si zalepka konierzowa lub inne nie mniej skuteczne urzdzenie. Wewntrzny zawr odcinajcy powinien pozostawa w poczeniu ze zbiornikiem i w pooeniu zamknitym w razie zerwania przewodu rurowego. Podczenia do zewntrznych krcw cystern powinny by wykonane z materiaw nie powodujcych rozkadu nadtlenku wodoru. Cysterny w grnej czci powinny by wyposaone w urzdzenie zamykajce, zapobiegajce powstawaniu nadmiernego cinienia wewntrz zbiornika wskutek rozkadu przewoonego materiau, a take wyciekaniu cieczy i przenikaniu do zbiornika materiaw obcych. Urzdzenia zamykajce cystern, powinny by wykonane w taki sposb, aby wykluczona bya moliwo zatkania urzdze skrzepnitym materiaem staym w czasie przewozu. Jeeli cysterny maj izolacj ciepln, to powinna by ona wykonana z materiau nieorganicznego i nie moe zawiera jakichkolwiek skadnikw palnych.

TE7

TE8 TE9

TE10

TE11

Zbiorniki wraz z wyposaeniem powinny by tak zaprojektowane, aby zapobiec przenikaniu do zbiornika materiaw obcych, wyciekowi materiau ciekego lub powstawaniu nadmiernego cinienia wewntrz zbiornika wskutek rozkadu przewoonego materiau. Cysterny powinny by wyposaone w izolacj ciepln skadajc si z cakowitej osony, zgodn z wymaganiami podanymi pod 6.8.3.2.14. Osona przeciwsoneczna oraz wszystkie nieosonite czci cysterny lub zewntrzna powoka izolacji penej, powinny by pomalowane bia farb albo pokryte polerowan metalow oson. Farba powinna by oczyszczona przed kadym przewozem i odnowiona w razie zknicia lub pogorszenia jej jakoci. Izolacja cieplna nie moe zawiera materiau palnego. Cysterny powinny by wyposaone w urzdzenia do pomiaru temperatury. Cysterny powinny by wyposaone w zawory bezpieczestwa i w urzdzenia awaryjne obniajce cinienie. Mog by take uywane zawory podcinieniowe. Urzdzenia awaryjne obniajce cinienie powinny dziaa przy ustalonym cinieniu zalenym od waciwoci nadtlenku organicznego i charakterystyki konstrukcyjnej cysterny. W korpusie zbiornika nie powinny znajdowa si zabezpieczenia topliwe. Cysterny powinny by wyposaone w zawory bezpieczestwa typu sprynowego, uniemoliwiajce gromadzenie si wewntrz zbiornika produktw rozkadu i pary mogcych uwalnia si w 50C. Przepustowo i cinienie otwarcia zaworw bezpieczestwa powinny by okrelone na podstawie bada opisanych w przepisie specjalnym TA2. Jednake cinienie otwarcia powinno by takie, aby w przypadku przewrcenia si cysterny nie doszo do wycieku zawartoci. Urzdzenia awaryjne obniajce cinienie mog by typu sprynowego lub w postaci pytki bezpieczestwa, wykonanych w taki sposb, aby gwarantoway usunicie wszystkich produktw

TE12

RID

6 - 186

01.01.2007 r.

rozkadu i pary wydzielajcych si podczas samoprzyspieszajcego si rozkadu lub penego naraenia na ogie w czasie nie krtszym ni jedna godzina, w warunkach obliczanych wedug nastpujcego wzoru: q = 70961 F A 0,82 gdzie: q = absorbcja cieplna [W] A = powierzchnia stykajca si z ciecz [m2] F = wspczynnik izolacji: F = 1 dla zbiornikw bez izolacji lub F=
U(923 TPO ) dla cystern z izolacj, 47032

gdzie: K L U TPO = przewodno cieplna warstwy izolacyjnej [W m-1 K-1] = grubo warstwy izolacyjnej [m] = K/L = wspczynnik przenikania ciepa przez izolacj [W m-2 K-1] = temperatura nadtlenku podczas zrzutu cinienia [K]

Cinienie otwarcia urzdzenia awaryjnego obniajcego cinienie powinno by wysze od cinienia okrelonego powyej i powinno by ustalone na podstawie wynikw bada podanych w przepisie specjalnym TA2. Urzdzenia awaryjne obniajce cinienie powinny mie takie wymiary, aby cinienie maksymalne w zbiorniku nigdy nie przekroczyo cinienia prbnego cysterny.
Uwaga.

Przykad metody okrelania rozmiarw urzdze obniajcych cinienie podany jest w Podrczniku bada i kryteriw, dodatek 5.

Dla cystern izolowanych cieplnie, przepustowo urzdzenia lub urzdze obniajcych cinienie i ich regulacj okrela si przy zaoeniu utraty 1 % powierzchni izolacyjnej. Jeeli przewoone materiay i produkty ich rozkadu s zapalne, to zawory podcinieniowe i zawory bezpieczestwa typu sprynowego cystern, powinny by wyposaone w tumik pomienia. Naley uwzgldni zmniejszenie przepustowoci zaworw powodowane przez tumik pomienia.
TE13 TE14

Cysterny powinny by izolowane cieplnie i wyposaone w zewntrzne urzdzenia grzewcze. Cysterny powinny by wyposaone w izolacj ciepln. Izolacja cieplna stykajca si bezporednio ze zbiornikiem powinna mie temperatur zaponu wysz co najmniej o 50C od najwyszej temperatury obliczeniowej cysterny.
(skrelony)

TE15 TE 16

adna cz wagonu-cysterny nie moe by z drewna, o ile nie jest zabezpieczona przez odpowiedni powok. Dla cystern odejmowalnych17) powinny mie zastosowanie nastpujce wymagania: a) powinny by przymocowane do podwozia wagonu tak, aby nie mogy przemieszcza si; b) nie powinny by czone pomidzy sob kolektorem rurowym; c) jeeli mog by przetaczane, to zawory powinny by osonite kopakami;. (zarezerwowany)

(zarezerwowany) (zarezerwowany)

TE 17

TE18

18)

Okrelenie cysterna odejmowalna znajduje si pod 1.2.1.

RID
TE19 TE20

6 - 187 (zarezerwowany)

01.01.2007 r.

Cysterny powinny by wyposaone w zawory bezpieczestwa, niezalenie od tego, e inne kodowane cysterny s dopuszczone w hierarchii cystern racjonalnego zastosowania podanej pod 4.3.4.1.2. Zamknicia cystern powinny by zabezpieczone za pomoc zamykanych kopakw. Wagony-cysterny dla materiaw ciekych (zarezerwowany) i gazw, jak rwnie wagony-baterie, przy zderzeniu lub wypadku powinny mc pochon energi o wartoci co najmniej 800 kJ na kady koniec wagonu, przez elastyczne lub plastyczne odksztacenie okrelonych elementw konstrukcyjnych podwozia lub w inny sposb (np. przez zastosowanie elementw pochaniajcych energi zderzenia). Pochanianie energii przez plastyczne odksztacenie powinno nastpowa dopiero w warunkach innych ni w normalnych warunkach eksploatacji kolejowej (szybko nabiegania wysza ni 12 km/h). Podczas pochaniania energii o wartoci nie wikszej ni 800 kJ na kady koniec wagonu nie powinno dochodzi do jakiegokolwiek przekazywania tej siy na zbiornik, ktre mogoby spowodowa odksztacenia plastyczne zbiornika.

TE21 TE22

TE 23

Cysterny powinny by wyposaone w urzdzenie tak zaprojektowane, e jego zablokowanie przez przewoony towar bdzie niemoliwe i zapobiegnie si wyciekowi i wytwarzaniu nadmiernego nadcinienia lub podcinienia wewntrz zbiornika. (skrelony). Zbiorniki wagonw-cystern powinny by dodatkowo chronione przed pionowym rozminiciem si zderzakw i wykolejeniem lub w celu ograniczenia uszkodze przy pionowym rozminiciu si zderzakw, przez zastosowanie co najmniej jednego z niej wymienionych sposobw. Sposoby dla zapobiegania pionowemu rozminiciu si zderzakw: a) Urzdzenia zapobiegajce pionowemu rozminiciu si zderzakw: Urzdzenie powinno zapewnia, e ostoje wagonw pozostan na jednakowym poziomie. Powinny by spenione nastpujce wymagania: Urzdzenie nie moe zakca normalnej eksploatacji wagonu (np. przy jedzie po uku, przestrze dla sprzgajcego, uchwyty dla manewrowych). Powinno umoliwia prawidow jazd po uku o promieniu 75 m innego wagonu wyposaonego w to urzdzenie. Urzdzenie nie powinno zakca normalnego dziaania zderzakw (odksztacenie elastyczne i plastyczne) (patrz take 6.8.4.b) przepis specjalny TE22). Urzdzenie powinno dziaa niezalenie od stanu obcienia i zuycia odnonego wagonu. Urzdzenie powinno wytrzymywa pionowe

TE 24 TE 25

RID

6 - 188 obcienie 150 kN (w gr i w d). Urzdzenie powinno by skuteczne niezalenie, czy wagon ssiedni jest w nie wyposaony. Urzdzenia nie powinny wzajemnie zakca swojego dziaania. Cz wystajca dla zamocowania urzdze powinna by mniejsza ni 20 mm. Szeroko urzdzenia powinna by co najmniej taka, jak szeroko tarczy zderzaka (z wyjtkiem miejsca powyej lewego stopnia, gdzie urzdzenie nie moe wchodzi w woln przestrze dla manewrowego (prostokt berneski), przy czym powinno obejmowa maksymaln szeroko zderzaka). Urzdzenie powinno kadym zderzakiem. znajdowa si nad

01.01.2007 r.

Urzdzenie powinno pozwala na stosowanie zderzakw przewidzianych w karcie UIC 573 i nie powinno utrudni ich utrzymania. Urzdzenie powinno by tak zbudowane, e zagroenie przedziurawieniem dennicy zbiornika przy uderzeniu nie bdzie zwikszone. Przedsiwzicia dla ograniczenia szkd przy pionowym rozminiciu si zderzakw b) Zwikszenie gruboci cianki dennicy zbiornika lub uycie innego materiau z wysz zdolnoci pochaniania energii. Grubo cianki dennicy zbiornika powinna w tym przypadku wynosi minimum 12 mm. W zbiornikach do przewozu gazw UN 1017 CHLOR, UN 1749 TRIFLUOREK CHLORU, UN 2189 DICHLOROSILAN, UN 2901 CHLOREK BROMU i UN 3057 CHLOREK TRIFLUOROACETYLU, grubo dennicy zbiornika powinna wynosi minimum 18 mm. c) Dennice zbiornikw typu sandwich cover. Jeli ochrona skada si z powikszonej izolacji (powoka typu sandwich), to powinna ona obejmowa cay obszar dennicy zbiornika i mie zdolno pochaniania energii minimum 22 kJ (odpowiadajce gruboci cianki zbiornika 6 mm), zmierzon wedug metody opisanej w zaczniku B do normy EN 13094 Cysterny do transportu materiaw niebezpiecznych Zbiorniki metalowe z cinieniem roboczym nie wikszym ni 0,5 bara Konstrukcja i budowa. Jeeli zagroenie korozj nie jest wyeliminowane przez dziaania konstrukcyjne, to powinny by przewidziane moliwoci dla oceny ciany zewntrznej dennicy, np. przez odejmowan pokryw. d) Osona ochronna na kadym czole wagonu

RID

6 - 189 Jeli osona ochronna bdzie stosowana na kadym czole wagonu, to stosuje si nastpujce wymagania: Osona ochronna powinna pokrywa dan szeroko zbiornika do odpowiedniej wysokoci. Ponadto szeroko osony ochronnej powinna by, na caej wysokoci osony, co najmniej rwna odlegoci okrelonej przez zewntrzne krawdzie tarcz zderzakw; Wysoko osony ochronnej, zmierzona od grnej krawdzi czoownicy powinna pokrywa albo dwie trzecie rednicy zbiornika, albo co najmniej 900 mm i dodatkowo powinna by wyposaona na grnej krawdzi w urzdzenie zatrzymujce wznoszce si zderzaki; Osona ochronna powinna mie grubo cianki minimum 6 mm; Osona ochronna i jej miejsca mocowania powinny by tak zaprojektowane, aby zminimalizowa moliwo przebicia dennicy zbiornika przez oson ochronn. Gruboci cianek podane w b), c) i d) dotycz stali wzorcowej. Przy uyciu innych materiaw, poza uyciem stali konstrukcyjnej, grubo rwnowana powinna by obliczona wedug wzoru w 6.8.2.1.18. Powinny by zastosowane wartoci Rm i A z norm materiaowych.
c) TA1 TA2 Zatwierdzenie typu (TA)

01.01.2007 r.

Cysterny nie mog by dopuszczane do przewozu materiaw organicznych. Materiay te mog by przewoone w wagonach-cysternach albo cysternach odejmowalnych lub kontenerach-cysternach, tylko na podstawie warunkw ustalonych przez wadz waciw pastwa pochodzenia, jeeli na podstawie niej wymienionych bada wadza waciwa uzna, e transport bdzie przeprowadzony bezpiecznie. Jeeli pastwo pochodzenia nie jest Pastwem czonkowskim COTIF, to przepisy te powinny zosta zatwierdzone przez wadz waciw pierwszego Pastwa czonkowskiego COTIF, do ktrego dotara przesyka. Przy zatwierdzaniu typu przeprowadza si badania w celu: wykazania zgodnoci wszystkich materiaw konstrukcyjnych, ktre wchodz w kontakt z materiaem podczas przewozu; uzyskania danych uatwiajcych konstrukcj urzdze awaryjnie obniajcych cinienie i zaworw bezpieczestwa z uwzgldnieniem charakterystyk konstrukcyjnych cysterny; oraz ustalenia wymaga specjalnych, niezbdnych dla bezpiecznego przewozu materiau.

Wyniki bada powinny by podane w protokole zatwierdzenia typu.

TA3

Ten materia moe by przewoony tylko w cysternach majcych kod LGAV lub SGAV; hierarchia zgodnie z podrozdziaem 4.3.4.1.2 nie ma zastosowania.
d) Badania (TT)

TT1

Podczas badania odbiorczego i bada okresowych cysterny z czystego aluminium powinny by poddawane hydraulicznym prbom cinieniowym przy cinieniu 250 kPa (2,5 bar) (nadcinienie).

RID
TT2 TT3

6 - 190

01.01.2007 r.

Stan wykadziny zbiornika powinien by kontrolowany kadego roku przez rzeczoznawc upowanionego przez wadz waciw, ktry powinien sprawdza wntrze zbiornika. (zarezerwowany) W odstpstwie od wymaga podanych pod 6.8.2.4.2, badania okresowe zbiornikw powinny by przeprowadzane nie rzadziej ni co 8 lat i ponadto powinny obejmowa sprawdzenie gruboci cianki za pomoc odpowiednich przyrzdw. Zbiorniki te, nie rzadziej ni co 4 lata, powinny by poddawane prbie szczelnoci i innym prbom przewidzianym pod 6.8.2.4.3.

TT4

Cysterny powinny by badane nie rzadziej ni co 4 lata 2,5 roku

odnonie odpornoci na korozj, za pomoc odpowiednich narzdzi (na przykad ultradwikami).

TT5

Hydrauliczna prba cinieniowa powinna by wykonywana nie rzadziej ni co 4 lata 2,5 roku

TT6

Badanie okresowe wraz z hydrauliczn prb (zarezerwowany) cinieniow powinno by przeprowadzane nie rzadziej ni co 4 lata Pomimo wymaga podanych pod 6.8.2.4.2, okresowa rewizja wewntrzna moe by zastpiona badaniami wedug programu zatwierdzonego przez wadz waciw. Cysterny dopuszczone do przewozu UN 1005 AMONIAK BEZWODNY zbudowane ze stali drobnoziarnistej o granicy plastycznoci wyszej ni 400 N/mm2 zgodnie z norm materiaow, powinny by poddane podczas kadego badania okresowego zgodnie z 6.8.2.4.2 kontroli z zastosowaniem magnetycznych bada proszkowych dla wykrycia pkni powierzchniowych. W dolnej czci kadego zbiornika powinno by zbadane co najmniej 20% dugoci kadej spoiny obwodowej i podunej, a take wszystkie spoiny krcw oraz miejsca naprawiane i szlifowane.
e) Znakowanie (TM) Uwaga. Napisy te powinny by sporzdzone w jzyku urzdowym pastwa dopuszczenia, a jeli jzyk ten nie jest jzykiem angielskim, francuskim niemieckim lub woskim - ponadto w jzyku angielskim, francuskim niemieckim lub woskim, chyba, e umowy zawarte pomidzy pastwami, ktrych przewz dotyczy, stanowi inaczej.

TT7 TT8

TM1

Cysterny, poza danymi podanymi pod 6.8.2.5.2, powinny by zaopatrzone w napis "Nie otwiera podczas przewozu. Materia samozapalny" (patrz take uwaga zamieszczona powyej). Cysterny, poza danymi okrelonymi pod 6.8.2.5.2, powinny by zaopatrzone w napis "Nie otwiera w czasie przewozu. W zetkniciu z wod wydziela gazy zapalne" (patrz take uwaga zamieszczona powyej). Na cysternie na tabliczce okrelonej pod 6.8.2.5.1 powinny by podane dodatkowo oficjalne nazwy przewozowe materiaw dopuszczonych do przewozu i dla kadego materiau dopuszczalna maksymalna adowno cysterny w kg. Granice obcienia, zgodne z ustaleniami pod 6.8.2.5.2, dla przedmiotowego materiau powinny by ustalone z uwzgldnieniem najwikszej dopuszczalnej masy adunku zbiornika.

TM2

TM3

TM4

Cysterny powinny by oznakowane dodatkowo nazw chemiczn z dopuszczonym steniem danego materiau, przez wybicie stemplem lub w inny podobny sposb na tabliczce okrelonej pod

RID

6 - 191 6.8.2.5.2 lub bezporednio na ciance zbiornika, e wytrzymao zbiornika nie bdzie zmniejszona.
TM5 TM6

01.01.2007 r. jeeli jest ona tak wzmocniona,

Na cysternach, poza danymi ju przewidzianymi pod 6.8.2.5.1, powinna by dodatkowo podana: data (miesic, rok) ostatniej rewizji wewntrznej zbiornika. Wagony-cysterny i wagony-baterie powinny by oznaczone pomaraczowym pasem zgodnie z wymaganiami podanymi pod 5.3.5 Symbol promieniowania opisany pod 5.2.1.7.6 powinien by naniesiony przez wybicie stemplem lub w inny rwnorzdny sposb albo na tabliczce okrelonej pod 6.8.2.5.1, albo bezporednio na ciance zbiornika, jeeli cianka jest tak wzmocniona, e wytrzymao zbiornika nie ulegnie zmniejszeniu.
Przepisy dotyczce materiaw i budowy zbiornikw wagonw-cystern i zbiornikw kontenerw-cystern o cinieniu prbnym co najmniej 1 MPa (10 bar) oraz zbiornikw wagonw-cystern i zbiornikw kontenerw-cystern, przeznaczonych do przewozu gazw silnie schodzonych skroplonych klasy 2 Materiay i zbiorniki

TM7

6.8.5

6.8.5.1 6.8.5.1.1

a) Zbiorniki przeznaczone do przewozu nastpujcych materiaw: gazw klasy 2 spronych, skroplonych lub rozpuszczonych; klasy 4.2: UN 1380, 2845, 2870, 3194 i 3391 do 3394 i 3433, jak rwnie klasy 8: UN 1052 FLUOROWODR i UN 1790 KWAS FLUOROWODOROWY zawierajcego wicej ni 85% fluorowodoru,

powinny by wykonane ze stali. b) Zbiorniki wykonane ze stali drobnoziarnistej, przeznaczone do przewozu materiaw: klasy 2: gazw rcych i UN 2073 AMONIAK, ROZTWR W WODZIE, jak rwnie klasy 8: UN 1052 FLUOROWODR BEZWODNY i UN FLUOROWODOROWY zawierajcego wicej ni 85% fluorowodoru 1790 KWAS

powinny by poddane obrbce cieplnej dla uniknicia napre termicznych. Obrbki cieplnej mona zaniecha, jeeli 1. 2. nie ma niebezpieczestwa wystpienia korozji rys napreniowych, a rednia warto prby udarnociowej w stopiwie, w strefie przejciowej i w materiale podstawowym, przy kadorazowo wykonanych trzech prbach, wyniesie rednio 45 J. Jako prb naley stosowa ISO-V. Dla materiau podstawowego naley przeprowadzi prb w jego "poprzecznym" pooeniu. Natomiast dla stopiwa i strefy przejciowej naley wybra pooenia karbu "S" porodku stopiwa lub strefy przejciowej. Badanie naley przeprowadzi w warunkach najniszej temperatury roboczej.

c)

Zbiorniki przeznaczone do przewozu gazw skroplonych silnie schodzonych klasy 2 powinny by wykonane ze stali, aluminium, stopw aluminium, miedzi lub stopw miedzi (np. mosidzu). Zbiorniki z miedzi lub stopw miedzi mog by uywane tylko do gazw, ktre nie zawieraj acetylenu; etylen moe jednak zawiera do 0,005% acetylenu.

d) Do wykonania zbiornikw i ich wyposaenia mog by stosowane tylko materiay dostosowane do minimalnej i maksymalnej temperatury roboczej.
6.8.5.1.2

Do wykonania zbiornikw dopuszcza si nastpujce materiay: a) stale odporne na kruche pknicia w najniszych temperaturach roboczych (patrz pod 6.8.5.2.1): stale konstrukcyjne (z wyjtkiem do gazw skroplonych schodzonych klasy 2);

RID -

6 - 192 stale stopowe drobnoziarniste, do temperatury minus 60C;

01.01.2007 r.

stale stopowe niklowe (zawarto od 0,5 do 9 % niklu), do temperatury minus 196C w zalenoci od zawartoci niklu; stale austenityczne chromowo-niklowe do temperatury minus 270C;

b) aluminium o zawartoci co najmniej 99,5% czystego aluminium lub stopy aluminium (patrz pod 6.8.5.2.2); c)
6.8.5.1.3

odtleniona mied o zawartoci co najmniej 99,9% czystej miedzi lub stopy miedzi zawierajce wicej ni 56% miedzi (patrz pod 6.8.5.2.3). Zbiorniki ze stali, aluminium lub stopw aluminium powinny by tylko bezszwowe lub spawane.

a)

b) Zbiorniki ze stali austenitycznych, miedzi lub stopw miedzi mog by twardo lutowane.
6.8.5.1.4

Wyposaenie i armatura mog by przykrcane do zbiornikw lub mocowane w nastpujcy sposb: a) do zbiornikw ze stali, aluminium lub stopw aluminium - za pomoc spawania;

b) do zbiornikw ze stali austenitycznej, miedzi lub stopw miedzi - za pomoc spawania lub twardego lutowania.
6.8.5.1.5

Konstrukcja zbiornikw i ich zamocowanie do podwozia wagonu lub do ramy kontenera powinna ogranicza ochadzanie czci nonych, mogce wywoa kruche pkania. Elementy mocujce zbiorniki powinny by zaprojektowane w taki sposb, aby w najniszej temperaturze roboczej zbiornika, nadal zachoway niezbdne wasnoci mechaniczne.
Wymagania dotyczce bada Zbiorniki stalowe

6.8.5.2 6.8.5.2.1

Udarno materiaw uytych do budowy zbiornikw i pocze spawanych, w ich najniszej temperaturze roboczej lecz co najmniej w minus 20C, powinna spenia nastpujce wymagania: badania powinny by wykonywane na prbkach z karbem w ksztacie litery V; minimalna udarno (patrz pod 6.8.5.3.1 do 6.8.5.3.3) prbek o osi podunej prostopadej do kierunku walcowania i z karbem w ksztacie litery V (zgodnie z norm ISO R 148) prostopadle do powierzchni arkusza, powinna wynosi co najmniej 34 J/cm2 dla stali konstrukcyjnej (badania na podstawie obecnych norm ISO mog by wykonane na prbkach, ktrych o poduna jest zgodna z kierunkiem walcowania), stali drobnoziarnistej, stali ferrytycznej stopowej o zawartoci Ni < 5%; stali ferrytycznej stopowej o zawartoci 5% Ni 9% lub stali austenitycznej Cr Ni; dla stali austenitycznej badaniu na udarno poddawane s tylko poczenia spawane; dla temperatur roboczych poniej minus 196C badanie na udarno przeprowadza si w temperaturze minus 196C, a nie w najniszej temperaturze roboczej.

6.8.5.2.2

Zbiorniki z aluminium i stopw aluminium

Zcza zbiornikw powinny spenia warunki okrelone przez wadz waciw.

6.8.5.2.3 Zbiorniki z miedzi i stopw miedzi

Badania dla okrelenia dostatecznej udarnoci nie s wymagane

6.8.5.3 6.8.5.3.1 Badania na udarno

Dla blach o gruboci mniejszej ni 10 mm, ale nie mniejszej ni 5 mm, stosuje si prbki o przekroju 10 mm x e mm, gdzie "e" jest gruboci blachy. Jeeli jest to konieczne, to dopuszcza si obrbk do wymiaru 7,5 mm lub 5 mm. W kadym przypadku wymagana jest minimalna warto udarnoci 34 J/cm2.

RID

6 - 193

01.01.2007 r.

Uwaga. Dla blach o gruboci mniejszej ni 5 mm i ich pocze spawanych nie przeprowadza si prby na udarno. 6.8.5.3.2

a)

Przy badaniu blach, udarno okrela si na trzech prbkach. Prbki powinny by pobierane poprzecznie do kierunku walcowania; prbka ze stali konstrukcyjnej moe by pobrana zgodnie z kierunkiem walcowania.

b) Do badania pocze spawanych prbki pobiera si w nastpujcy sposb:

jeeli e 10 mm:

trzy prbki ze rodka spoiny; trzy prbki z karbem w rodku strefy wpywu ciepa (karb w ksztacie litery V przecina granic przetopu w rodku prbki);

jeeli 10 mm < e 20 mm:

trzy prbki ze rodka spoiny; trzy prbki ze strefy wpywu ciepa (karb w ksztacie litery V przecina granic przetopu w rodku prbki);

RID
jeeli e > 20 mm:

6 - 194

01.01.2007 r.

dwa zestawy po trzy prbki, jeden komplet ze strony zewntrznej, drugi ze strony wewntrznej pobiera si w miejscach podanych na rysunku poniej (karb w ksztacie litery V przecina granic strefy przetopu w rodku prbki pobranej ze strefy wpywu ciepa).

6.8.5.3.3

a)

Dla blach, rednia arytmetyczna udarnoci podanej pod 6.8.5.2.1 z bada trzech prbek powinna wynosi co najmniej 34 J/cm2, najwyej jedna z wartoci moe by mniejsza, lecz nie nisza ni 24 J/cm2.

b) Dla spoin, rednia arytmetyczna udarnoci z trzech prbek nie moe by mniejsza od wartoci minimalnej 34 J/cm2; najwyej jedna z wartoci moe by mniejsza, lecz nie nisza ni 24 J/cm2. c) Przy badaniu w strefie wpywu ciepa (karb w ksztacie litery V przecina granic przetopu w rodku prbki), najwyej jedna z trzech wartoci udarnoci moe by mniejsza od wartoci minimalnej 34 J/cm2, lecz nie nisza ni 24 J/cm2.

6.8.5.3.4

W przypadku, gdy nie s spenione warunki podane pod 6.8.5.3.3, dopuszcza si jedno ponowienie prby, jeeli: a) uzyskana rednia warto z trzech pierwszych bada okae si nisza od wartoci minimalnej 34 J/cm2; lub

b) wicej ni jedna z uzyskanych wartoci dla pojedynczych prbek bdzie mniejsza od wartoci minimalnej 34 J/cm2, lecz nie nisza ni 24 J/cm2.
6.8.5.3.5

W czasie ponownego badania na udarno blach i spoin, adna z wartoci uzyskanych dla pojedynczych prbek nie moe by mniejsza ni 34 J/cm2. Warto rednia wszystkich wynikw badania podstawowego i powtrnego powinna by rwna lub wysza od wartoci minimalnej 34 J/cm2. W czasie ponownego badania na udarno w strefie wpywu ciepa, adna z wartoci nie moe by mniejsza ni 34 J/cm2.

6.8.5.4

Odniesienia do norm

Przepisy podane pod 6.8.5.2 i 6.8.5.3 uwaa si za spenione, jeeli zostay zastosowane nastpujce odpowiednie normy: EN 1252-1:1998 Zbiorniki kriogeniczne - Materiay - Cz 1: Wymagania dotyczce cigliwoci w temperaturze poniej minus 80C. EN 1252-2: 2001 Zbiorniki kriogeniczne - Materiay - Cz 2: Wymagania dotyczce cigliwoci (wizkoci) w temperaturach od minus 80C do minus 20C.

RID

6 - 195

01.01.2007 r.

Dzia 6.9 Wymagania dotyczce projektowania, budowy, wyposaenia, dopuszczenie typu, bada i oznakowania kontenerw-cystern, wcznie z nadwoziami wymiennymi-cysternami, z tworzyw sztucznych wzmocnionych wknem
Uwaga.

Dla cystern przenonych i MEGC-UN patrz dzia 6.7; dla wagonw-cystern, cystern odejmowalnych, kontenerw-cystern, nadwozi wymiennych-cystern ze zbiornikiem wykonanym z metalu, wagonw-baterii i MEGC za wyjtkiem MEGC-UN patrz dzia 6.8; dla cystern podcinieniowych do odpadw patrz dzia. 6.10.

6.9.1 6.9.1.1

Wymagania oglne

Kontenery-cysterny, wcznie z nadwoziami wymiennymi-cysternami, z tworzyw sztucznych wzmocnionych wknem, powinny by projektowane, budowane i badane zgodnie z programami zapewnienia jakoci uznanymi przez wadz waciw, w szczeglnoci prace przy laminatach i spajaniu wykadzin termoplastycznych powinny by wykonywane przez wykwalifikowany personel zgodnie z procedurami uznanymi przez wadz waciw. Przy projektowaniu i badaniu kontenerw-cystern, wcznie z nadwoziami wymiennymicysternami, z tworzyw sztucznych wzmocnionych wknem, powinny by stosowane take przepisy 6.8.2.1.1, 6.8.2.1.7, 6.8.1.2.13, 6.8.2.1.14 a) i b), 6.8.2.1.25, 6.8.2.1.27 i 6.8.2.2.3. Urzdzenia grzewcze nie powinny by stosowane w kontenerach-cysternach, wcznie z nadwoziami wymiennymi-cysternami, z tworzyw sztucznych wzmocnionych wknem. (zarezerwowany)
Budowa

6.9.1.2

6.9.1.3 6.9.1.4 6.9.2 6.9.2.1

Zbiorniki powinny by wykonane z waciwych materiaw, ktre powinny by zgodne z przewoonymi materiaami w zakresie temperatur pomidzy minus 40C i +50C, o ile wadza waciwa pastwa, w ktrym dokonywany jest transport, nie okrelia innego zakresu temperatur dla konkretnych warunkw klimatycznych. Zbiornik powinien skada si z trzech nastpujcych elementw: wykadziny wewntrznej, warstwy nonej, warstwy zewntrznej.

6.9.2.2

6.9.2.2.1

Wykadzina wewntrzna stanowi wewntrzn warstw zbiornika zaprojektowan jako podstawowa bariera majca na celu zapewnienie dugotrwaej odpornoci chemicznej na oddziaywanie przewoonego materiau, zapobieganie jakimkolwiek niebezpiecznym reakcjom z zawartoci lub powstawaniu niebezpiecznych zwizkw i wynikajcym z tego znacznym osabieniom warstwy nonej na skutek przenikania materiau przez wykadzin wewntrzn. Wykadzina wewntrzna moe by wykonana albo z tworzyw sztucznych wzmocnionych wknem albo z tworzywa termoplastycznego.

6.9.2.2.2

Wykadzina ze wzmocnionych tworzyw sztucznych powinna skada si z: a) warstwy wierzchniej (el-powoka): warstwa powierzchniowa odpowiednio wzbogacona ywic, wzmocniona oson zgodn z ywic i zawartoci. Warstwa ta powinna zawiera co najwyej 30% masowych wkien szklanych oraz mie grubo od 0,25 do 0,60 mm; warstwy wzmacniajcej: warstwa lub kilka warstw o minimalnej gruboci 2 mm, zawierajca minimum 900g/m2 maty szklanej lub kawakw wkien szklanych, o masie szka nie mniejszej ni 30%, chyba, e wykazane zostanie rwnorzdne bezpieczestwo przy mniejszej zawartoci szka.

b)

RID
6.9.2.2.3

6 - 196

01.01.2007 r.

Wykadziny wewntrzne z tworzywa termoplastycznego powinny skada si z arkuszy materiau termoplastycznego wymienionego w 6.9.2.3.4, spajanych razem na wymagany ksztat, do ktrego doczona jest warstwa nona. Trwae poczenie pomidzy wykadzin i warstw non powinno by osignite poprzez zastosowanie odpowiednich klejw.
Uwaga.

Podczas przewozu materiaw ciekych zapalnych, zgodne z 6.9.2.14 moe by wymagane spenienie dodatkowych wymaga przez wykadzin wewntrzn, aby zapobiec gromadzeniu si adunkw elektrostatycznych.

6.9.2.2.4

Warstwa nona zbiornika jest obszarem, ktry zgodnie z 6.9.2.4 do 6.9.2.6 powinien by specjalnie skonstruowany, aby wytrzyma obcienia mechaniczne. Cz ta skada si na og z kilku warstw wzmocnionych wknami w okrelonym kierunku. Warstwa zewntrzna jest czci zbiornika, ktra naraona jest bezporednio na dziaanie atmosfery. Powinna skada si z warstw bogatych w ywic i powinna mie grubo co najmniej 0,2 mm. W przypadku gruboci wikszych ni 0,5 mm, powinny by stosowane maty. Warstwa ta powinna zawiera szko w iloci nie przekraczajcej 30% masy tej warstwy i by odporna na warunki zewntrzne, a zwaszcza w przypadku zetknicia si z przewoonym materiaem. ywica powinna zawiera wypeniacze lub dodatki zapewniajce ochron przed pogorszeniem wytrzymaoci warstwy nonej zbiornika spowodowanym promieniowaniem ultrafioletowym.
Surowce

6.9.2.2.5

6.9.2.3 6.9.2.3.1

Wszystkie materiay zastosowane do budowy kontenerw-cystern wcznie z nadwoziami wymiennymi-cysternami, z tworzyw sztucznych wzmocnionych wknem, powinny by wiadomego pochodzenia i o znanych waciwociach. ywice Proces wytwarzania mieszaniny ywic z dodatkami powinien by wykonany cile wedug zalece dostawcy. Gwnie dotyczy to utwardzaczy, katalizatorw i przyspieszaczy. ywice te mog by: ywicami poliestrowymi nienasyconymi; ywicami winyloestrowymi; ywicami epoksydowymi, ywicami fenolowymi.

6.9.2.3.2

Odporno termiczna (HDT) ywicy, okrelona zgodnie z ISO 75-1:1993, powinna by co najmniej o 20C wysza od najwyszej temperatury roboczej kontenera-cysterny wcznie z nadwoziami wymiennymi-cysternami, z tworzyw sztucznych wzmocnionych wknem, i powinna wynosi co najmniej 70C.
6.9.2.3.3

Wkna wzmacniajce Materiaami wzmacniajcymi warstwy none powinny by wkna odpowiedniej klasy, takie jak np. wkna szklane typu E lub ECR zgodnie z norm ISO 2078:1993. Dla wykadziny wewntrznej mog by zastosowane wkna szklane typu C zgodnie z norm ISO 2078:1993. Termoplastyczne wykadziny mog by zastosowane w wykadzinie wewntrznej tylko wtedy, gdy zostaa dowiedziona ich zgodno z przewidywanymi do przewozu materiaami.

6.9.2.3.4

Materiay na wykadziny termoplastyczne Do wytwarzania wykadzin mog by stosowane materiay termoplastyczne takie jak polichlorek winylu (PVC-U) nie plastyfikowany, polipropylen (PP), polifluorek winylidenu (PVDF), politetrafluoretylen (PTFE), itp.

6.9.2.3.5

Dodatki Dodatki niezbdne do przetwarzania ywic takie jak: katalizatory, przyspieszacze, utwardzacze i substancje tiksotropowe, jak rwnie materiay zastosowane do ulepszenia cystern, takie jak: wypeniacze, farby, pigmenty itp., nie mog powodowa osabienia materiau, uwzgldniajc jego ywotno i temperatur robocz przewidywan podczas projektowania.

RID
6.9.2.4

6 - 197

01.01.2007 r.

Zbiorniki, ich elementy mocujce oraz wyposaenie obsugowe i konstrukcyjne, powinny by projektowane tak, aby podczas caego okresu eksploatacji wytrzymyway bez utraty zawartoci (poza iloci gazu uwalnianego przez urzdzenia odpowietrzajce): statyczne i dynamiczne obcienia w normalnych warunkach przewozu; minimalne obcienia okrelone w 6.9.2.5 do 6.9.2.10.

6.9.2.5

Przy cinieniach wskazanych w 6.8.2.1.14 a) i b) oraz przy sile cikoci spowodowanej adunkiem o najwikszym ciarze waciwym zaoonym w projekcie i przy maksymalnym wspczynniku napenienia, projektowane naprenie w kierunku wzdunym lub obwodowym dowolnej warstwy zbiornika nie powinno przekracza nastpujcych wartoci:
Rm K

gdzie: Rm = warto wytrzymaoci na rozciganie ustalona jako rednia warto wynikw bada pomniejszona o podwjn odchyk standardow otrzymanych wynikw bada. Badania powinny by wykonane zgodnie z wymaganiami normy EN 61:1977, na nie mniej ni szeciu prbkach reprezentatywnych dla typu konstrukcyjnego i metody wytwarzania, K= S x K0 x K1 xK2 x K3 , przy czym K 4 gdzie: S = wspczynnik bezpieczestwa. Oglnie dla projektowania warto S wynosi minimum 1,5, jeli w dziale 3.2 tabela A kolumna 12 dla cysterny podany jest kod cysterny zawierajcy liter G w jego drugiej czci (patrz w 4.3.4.1.1). Dla cystern przeznaczonych do przewozu materiaw wymagajcych wikszego poziomu bezpieczestwa, to znaczy jeeli w dziale 3.2 tabela A kolumna 12 dla cysterny podany jest kod cysterny zawierajcy cyfr 4 w jego drugiej czci (patrz w 4.3.4.1.1), warto S powinna by pomnoona przez dwa, chyba, e zbiornik jest wyposaony w zabezpieczenie przeciwko uszkodzeniom skadajce si z penego metalowego szkieletu zawierajcego podune i poprzeczne elementy konstrukcyjne. K0 = wspczynnik uwzgldniajcy pogorszenie waciwoci materiau spowodowane pezaniem i starzeniem oraz oddziaywaniem chemicznym przewoonych materiaw. Powinien on by okrelony wzorem:
K0 = 1

gdzie jest wspczynnikiem pezania a jest wspczynnikiem starzenia, okrelonymi zgodnie z EN 978:1997 po przeprowadzeniu prb zgodnie z norm EN 977:1997. Zamiennie moe by zastosowana warto zachowawcza wspczynnika K0 = 2. W celu okrelenia i odchylenie pocztkowe powinno odpowiada 2; K1 = wspczynnik zaleny od temperatury roboczej i wasnoci termicznych ywicy, majcy warto minimaln 1, okrelony przez nastpujce rwnanie: K1 = 1,25 0,0125 (HDT-70) gdzie HDT jest temperatur odpornoci termicznej ywicy w C; K2 = wspczynnik uwzgldniajcy zmczenie materiau; powinna by zastosowana warto wspczynnika K2 = 1,75, jeeli inna warto nie zostaa uzgodniona z wadz waciw. W przypadku projektowania na naprenia dynamiczne, jak podane pod 6.9.2.6, powinna by zastosowana warto wspczynnika K2 = 1,1; K3 = wspczynnik uwzgldniajcy proces utwardzania i przyjmujcy nastpujce wartoci: 6.9.2.6

1,1, gdy utwardzanie jest i udokumentowan procedur, 1,5 w innych przypadkach.

przeprowadzane

zgodnie

zatwierdzon

Przy napreniach dynamicznych podanych w 6.8.2.1.2, projektowane naprenie nie powinno przekracza wartoci okrelonej w 6.9.2.5, podzielonej przez wspczynnik .

RID
6.9.2.7

6 - 198

01.01.2007 r.

Przy jakimkolwiek napreniu okrelonym w 6.9.2.5 i 6.9.2.6, warto wyduenia w dowolnym kierunku nie powinna przekroczy 0,2% lub 0,1 wyduenia przy rozerwaniu ywicy, w zalenoci od tego, ktra z tych wartoci jest nisza. Przy okrelonym cinieniu prbnym, ktre nie powinno by nisze od odpowiedniego cinienia obliczeniowego wymienionego pod 6.8.2.1.14 a) i b), odksztacenie maksymalne w zbiorniku nie powinno by wiksze ni wyduenie przy pkniciu podczas badania ywicy na rozciganie. Zbiornik powinien bez widocznych wewntrznych lub zewntrznych uszkodze wytrzyma prb z opadajc kul, opisan pod 6.9.4.3.3. Pokrycia laminatowe zastosowane do pocze, wczajc w to poczenia dennic, poczenia falochronw i przegrd ze zbiornikiem, powinny wytrzymywa wyej wymienione naprenia statyczne i dynamiczne. W celu uniknicia koncentracji napre w pokryciu laminatowym, wymagane pochylenie poczenia nie powinno by wiksze ni 1:6. Wytrzymao na cinanie pomidzy pokryciem laminatowym a materiaem zbiornika, do ktrego jest przyczone, nie powinna by mniejsza ni:
= Q R l K

6.9.2.8

6.9.2.9 6.9.2.10

gdzie: R- wytrzymao na cinanie przy zginaniu zgodnie z norm EN ISO 14125:1998 (Metoda Trzech Punktw), o wartoci minimalnej R = 10 N/mm2, jeeli brak jest pomierzonych wartoci; QKl 6.9.2.11

obcienie na jednostk szerokoci, ktre zcze powinno przenie przy obcieniach statycznych i dynamicznych; wspczynnik obliczony zgodnie z 6.9.2.5 dla napre statycznych i dynamicznych; dugo pokrycia laminatowego.

Otwory w zbiorniku powinny by wzmocnione w celu zapewnienia co najmniej takich samych wspczynnikw bezpieczestwa przy napreniach statycznych i dynamicznych podanych w 6.9.2.5 i 6.9.2.6, jakie zapewnia sam zbiornik. Ilo otworw powinna by zminimalizowana. Dla otworw owalnych stosunek dugoci osi symetrii nie powinien by wikszy od 2. Przy projektowaniu konierzy i przewodw rurowych przyczanych do zbiornika, naley uwzgldni siy wystpujce przy obsudze i mocowaniu rubami. Kontenery-cysterny, wcznie z nadwoziami wymiennymi-cysternami, z tworzyw sztucznych wzmocnionych wknem, powinny by projektowane tak, aby byy zdolne wytrzyma 30minutowe przebywanie w ogniu bez widocznych przeciekw, jak zostao to okrelone w wymaganiach dotyczcych bada pod 6.9.4.3.4. Za zgod wadzy waciwej mona zrezygnowa z bada, jeeli zostanie przedstawiony wystarczajcy dowd z przeprowadzonych bada z porwnywalnymi konstrukcjami cystern. Przepisy szczeglne dotyczce przewozu materiaw o temperaturze zaponu maksymalnie 60C Kontenery-cysterny, wcznie z nadwoziami wymiennymi-cysternami, z tworzyw sztucznych wzmocnionych wknem, uywane do przewozu materiaw o temperaturze zaponu maksymalnie 60C, powinny by konstruowane tak, aby unikn niebezpiecznego naadowania elektrostatycznego rnych czci skadowych.

6.9.2.12 6.9.2.13

6.9.2.14

6.9.2.14.1

Rezystancja elektryczna powierzchni wewntrznej i zewntrznej zbiornika okrelona pomiarami, nie powinna by wysza ni 109 omw. Moe to by osignite poprzez zastosowanie dodatkw do ywicy lub midzywarstwowych wkadek przewodzcych, takich jak siatka metalowa lub wglowa. Rezystancja elektryczna uziemienia nie powinna by wysza ni 107 omw. Wszystkie elementy zbiornika powinny by poczone elektrycznie ze sob i z metalowymi czciami wyposaenia obsugowego i konstrukcyjnego kontenera-cysterny i nadwozia wymiennego-cysterny. Rezystancja elektryczna pomidzy stykajcymi si elementami nie powinna przekracza 10 omw.

6.9.2.14.2 6.9.2.14.3

RID
6.9.2.14.4

6 - 199

01.01.2007 r.

Rezystancja elektryczna powierzchni zbiornika i rezystancja elektryczna uziemienia powinna by zmierzona po raz pierwszy na kadym wyprodukowanym kontenerze-cysternie wcznie z nadwoziem wymiennym-cystern, z tworzyw sztucznych wzmocnionych wknem, lub na wycinku ze zbiornika, zgodnie z procedur uznan przez wadz waciw. Rezystancja elektryczna uziemienia kadego kontenera-cysterny wcznie z nadwoziem wymiennym-cystern, z tworzyw sztucznych wzmocnionych wknem, powinna by mierzona podczas bada okresowych zgodnie z procedur uznan przez wadz waciw.
Wyposaenie

6.9.2.14.5

6.9.3 6.9.3.1 6.9.3.2 6.9.4 6.9.4.1

Powinny by stosowane wymagania podane w 6.8.2.2.1, 6.8.2.2.2 i 6.8.2.2.4 do 6.8.2.2.8. Dodatkowo stosuje si rwnie przepisy specjalne 6.8.4 b) (TE), jeli jest to wskazane w dziale 3.2 tabela A kolumna 13.
Badanie i dopuszczenie typu

Dla kadego projektowanego typu kontenera-cysterny, wcznie z nadwoziem wymiennymcystern, z tworzyw sztucznych wzmocnionych wknem, materiay konstrukcyjne i prototyp powinny by poddane badaniom typu konstrukcji podanym poniej.
Badanie materiau

6.9.4.2 6.9.4.2.1 6.9.4.2.2

Dla zastosowanej ywicy wyduenie przy zerwaniu powinno by ustalone zgodnie z norm EN ISO 527-5:1997 i odporno termiczna zgodnie z norm ISO 75-1:1993. Niej wymienione waciwoci powinny by ustalone na prbkach wycitych ze zbiornika. Porwnywalnie wykonane prbki mog by zastosowane tylko wtedy, gdy nie jest moliwe pobranie prbki ze zbiornika. Wszystkie warstwy powinny by rozdzielone przed badaniem. Badania powinny obejmowa: grubo warstw laminatw cianki zbiornika i dennic; mas i skad wkien wzmacniajcych, orientacj i jednorodno warstw wzmacniajcych; wytrzymao na rozciganie, wyduenie przy rozerwaniu i modu elastycznoci zgodnie z norm EN ISO 527-5:1997 w kierunku napre. Dodatkowo dla ywic, wyduenie przy rozerwaniu powinno by ustalone za pomoc ultradwikw; wytrzymao na zginanie i ugicie ustalone za pomoc prby pezania przy zginaniu zgodnie z norm EN ISO 14125:1998 w czasie 1000 godzin przy uyciu prbki o minimalnej szerokoci 50 mm i podpr oddalonych co najmniej o 20 gruboci cianki. Dodatkowo przy pomocy tego testu i zgodnie z norm EN 978:1997, powinien by ustalony wspczynnik pezania i wspczynnik starzenia .

6.9.4.2.3

Midzywarstwowy rozkad napre w poczeniach powinien by zmierzony zgodnie z norm EN ISO 14130:1997 przez zbadanie reprezentatywnych prbek w czasie prby rozcigania. Zgodno chemiczna zbiornika z materiaami, ktre bd przewoone, powinna by wykazana za pomoc jednej z poniszych metod zatwierdzonych przez wadz waciw. Dowd ten powinien uwzgldnia wszystkie aspekty zgodnoci materiau zbiornika i jego wyposaenia z materiaami, ktre bd przewoone, uwzgldniajc pogorszenie waciwoci chemicznych zbiornika, pobudzenie krytycznych reakcji przewoonych materiaw i niebezpiecznych reakcji pomidzy zbiornikiem a przewoonym materiaem. Aby ustali jakiekolwiek pogorszenie si waciwoci zbiornika, naley reprezentatywn prbk pobran ze zbiornika, zawierajc dowoln wykadzin wewntrzn ze spoinami, podda badaniom odpornoci chemicznej zgodnie z norm EN 977:1997 przez okres 1000 godzin w 50C. W porwnaniu z pierwotn prbk, utrata wytrzymaoci i moduu elastycznoci, pomierzona za pomoc prby zginania zgodnie z norm EN 978:1997, nie powinna przekracza 25%. Pknicia, pcherzyki, skutki werw, jak rwnie rozdzielenie warstw i oson oraz chropowato s nie dopuszczalne.

6.9.4.2.4

RID -

6 - 200

01.01.2007 r.

Powiadczone i udokumentowane pozytywne wyniki bada zgodnoci napenianych materiaw z materiaami konstrukcyjnymi zbiornika, ktre stykaj si w ustalonej temperaturze, czasie i innych istotnych warunkach obsugowych. Dane techniczne opublikowane w zwizanej tematycznie literaturze, normy i inne rda zaakceptowane przez wadz waciw.

6.9.4.3

Badanie prototypu

Reprezentatywny prototyp cysterny powinien by poddany badaniom wyszczeglnionym poniej. W tym celu wyposaenie obsugowe, jeeli jest to konieczne, moe by zastpione przez inne urzdzenia.
6.9.4.3.1 6.9.4.3.2

Prototyp powinien by badany w celu sprawdzenia zgodnoci ze specyfikacj typu. Badania te powinny obejmowa rewizj wewntrzn i zewntrzn oraz pomiary zasadniczych wymiarw. Prototyp wyposaony w przyrzdy do pomiaru napre usytuowane w miejscach, dla ktrych wymagane jest porwnanie z wartociami obliczeniowymi w projekcie, powinien by poddany nastpujcym obcieniom, z rejestracj odksztace: napenienie wod do maksymalnego stopnia napenienia. Wyniki pomiarw powinny by uyte do sprawdzenia oblicze projektowych zgodnych z 6.9.2.5; napenienie wod do maksymalnego stopnia napenienia i przyspieszanie we wszystkich trzech kierunkach poprzez jazd prbn i hamowanie z prototypem zamocowanym na wagonie. Dla porwnania z obliczeniami projektowymi pod 6.9.2.6, zanotowane naprenia powinny by ekstrapolowane w stosunku do ilorazu przyspieszenia wymaganego pod 6.8.2.1.2 i przypieszenia zmierzonego. napenienie wod i uycie okrelonego cinienia prbnego. Przy tym obcieniu zbiornik nie powinien wykazywa adnych objaww uszkodzenia lub nieszczelnoci.

6.9.4.3.3 6.9.4.3.4

Prototyp powinien by poddany prbie opadajcej kuli zgodnie z norm EN 976-1:1997, nr 6.6. Wewntrz i na zewntrz cysterny nie powinny wystpowa widoczne lady uszkodze. Prototyp wraz z wyposaeniem obsugowym i konstrukcyjnym, napeniony wod do 80% jego maksymalnej objtoci, powinien by wystawiony na pene objcie ogniem przez 30 minut, spowodowanym przez poncy w otwartym pojemniku olej opaowy lub innego rodzaju ogie o tej samej skutecznoci. Rozmiary pojemnika powinny przekracza rozmiary cysterny co najmniej o 50 cm z kadej strony, a odlego pomidzy poziomem paliwa i cystern powinna mieci si pomidzy 50 i 80 cm. Cz cysterny poniej poziomu lustra cieczy, wczajc w to otwory i zamknicia, powinna pozostawa szczelna z wyjtkiem wyciekw kropelkowych.
Dopuszczenie typu

6.9.4.4 6.9.4.4.1

Dla kadego nowego typu kontenera-cysterny, wcznie z nadwoziem wymiennym-cystern, z tworzyw sztucznych wzmocnionych wknem, wadza waciwa lub organ przez ni wyznaczony powinien wystawi wiadectwo stwierdzajce, e typ cznie z elementami mocujcymi jest zgodny z przeznaczeniem, dla ktrego zosta wykonany i spenia wymagania dotyczce konstrukcji i wyposaenia, jak rwnie spenia przepisy specjalne dotyczce przewoonych materiaw. wiadectwo powinno by wystawione na podstawie oblicze i sprawozdania z bada, cznie z wykazem zawierajcym wyniki bada materiaw i prototypu oraz ich porwnanie z obliczeniami projektowymi, a take powinno odnosi si do opisu technicznego typu i programu zapewnienia jakoci wiadectwo powinno okrela materiay lub grupy materiaw, ktre s zgodne z charakterystyk kontenera-cysterny. Powinny by podane nazwy chemiczne materiaw lub odpowiednie pozycje zbiorcze (patrz 2.1.1.2) oraz ich klasy i kody klasyfikacyjne. Dodatkowo, wiadectwo powinno zawiera wykaz zarwno wartoci projektowanych i gwarantowanych (takich jak czas eksploatacji, zakres temperatur roboczych, cinienia robocze i prbne, dane materiaowe), jak rwnie wszystkich przedsiwzi, ktre powinny by podjte podczas produkcji, prb, dopuszczania typu, znakowania i uytkowania kadego konteneracysterny, wcznie z nadwoziem wymiennym-cystern, z tworzyw sztucznych wzmocnionych wknem wyprodukowanych, zgodnie z dopuszczonym typem.

6.9.4.4.2

6.9.4.4.3

6.9.4.4.4

RID
6.9.5 6.9.5.1 Badania

6 - 201

01.01.2007 r.

Dla kadego kontenera-cysterny, wcznie z nadwoziem wymiennym-cystern, z tworzyw sztucznych wzmocnionych wknem, wykonanego zgodnie z dopuszczonym typem, powinny by przeprowadzone prby i badania materiau konstrukcyjnego, podane poniej. Na prbkach pobranych ze zbiornika przeprowadza si badania materiaowe, zgodnie z wymaganiami pod 6.9.4.2.2, z wyjtkiem prby rozcigania i skrcenia czasu prby pezania przy zginaniu do 100 godzin. Prbki wykonywane jako odpowiedniki mog by stosowane tylko wwczas, gdy nie ma moliwoci pobrania wycinkw ze zbiornika. Powinny by spenione wymagania konstrukcyjne dla dopuszczonego typu. Zbiorniki i ich wyposaenie powinny by razem lub oddzielnie poddane badaniu odbiorczemu przed przekazaniem ich do eksploatacji. Badanie to powinno obejmowa: sprawdzenie zgodnoci z dopuszczonym typem; sprawdzenie charakterystyk konstrukcyjnych; rewizj wewntrzn i zewntrzn; cinieniow prb hydrauliczn przy cinieniu prbnym podanym na tabliczce opisanej w 6.8.2.5.1; sprawdzenie prawidowoci dziaania wyposaenia; prb szczelnoci, jeeli zbiornik i jego wyposaenie zostay poddane prbie cinieniowej oddzielnie.

6.9.5.1.1

6.9.5.1.2

6.9.5.2

Dla bada okresowych kontenerw-cystern, wcznie z nadwoziami wymiennymi-cysternami, z tworzyw sztucznych wzmocnionych wknem, powinny by zastosowane wymagania okrelone w 6.8.2.4.2 do 6.8.2.4.4, a ponadto zgodnie z 6.8.2.4.3, badanie powinno obejmowa sprawdzenie stanu wewntrznego zbiornika cysterny. Badania i prby okrelone w 6.9.5.1 i 6.9.5.2 powinny by przeprowadzone przez rzeczoznawc upowanionego przez wadz waciw. Wyniki tych czynnoci powinny by ujte w powiadczeniu. W powiadczeniu tym powinien by podany wykaz materiaw dopuszczonych do przewozu w tym kontenerze-cysternie, wcznie z nadwoziem wymiennym-cystern, z tworzyw sztucznych wzmocnionych wknem, zgodnie z ustaleniami w 6.9.4.4.
Oznakowanie

6.9.5.3

6.9.6 6.9.6.1

Dla oznakowania kontenerw-cystern, wcznie z nadwoziami wymiennymi-cysternami, z tworzyw sztucznych wzmocnionych wknem, powinny mie zastosowanie wymagania podane w 6.8.2.5, z nastpujcymi poprawkami: tabliczka cysterny moe by laminowana do zbiornika lub wykonana z odpowiedniego tworzywa sztucznego; zawsze powinien by zaznaczony zakres temperatury obliczeniowej.

6.9.6.2

Dodatkowo powinny by take spenione wymagania przepisw specjalnych z 6.8.4 e) (TM), jeeli s wskazane w dziale 3.2 tabela A kolumna 13.

RID

6 - 202

01.01.2007 r.

Dzia 6.10 Wymagania dotyczce budowy, wyposaenia, zatwierdzania typu, badania i oznakowania cystern podcinieniowych do odpadw
Uwaga 1. Dla cystern przenonych i MEGC-UN, patrz dzia 6.7; dla wagonw-cystern, cystern odejmowanych, kontenerw-cystern i nadwozi wymiennych-cystern z metalowymi zbiornikami, wagonw-baterii i MEGC, za wyjtkiem MEGC-UN, patrz dzia 6.8; dla kontenerw-cystern wykonanych z tworzyw sztucznych wzmocnionych wknem, patrz dzia 6.9. 2. Ten dzia stosuje si do kontenerw-cystern i nadwozi wymiennych-cystern. 6.10.1 6.10.1.1 Wymagania oglne Definicje Uwaga. 6.10.1.1.1

Cysterna speniajca w peni wymagania dziau 6.8 nie jest uwaana za cystern podcinieniow do odpadw.

Pojcie strefa ochronna oznacza stref okrelon nastpujco: a) b) dolna cz cysterny w strefie pooonej wewntrz ktw 60 z kadej strony dolnej linii tworzcej; grna cz cysterny w strefie pooonej wewntrz ktw 30 z kadej strony grnej linii tworzcej.

6.10.1.2 6.10.1.2.1

Zakres stosowania

Wymagania szczeglne podane w 6.10.2 do 6.10.4 uzupeniaj lub zmieniaj dzia 6.8 i s stosowane do cystern napenianych podcinieniowo do przewozu odpadw. Cysterny podcinieniowe do odpadw mog by wyposaone w otwieralne dennice, jeeli dla przewoonego materiau przepisy dziau 4.3 pozwalaj na dolne oprnianie (oznakowanie liter A lub B w kodzie cysterny, jak i w dziale 3.2 tabela A kolumna 12, zgodnie z 4.3.4.1.1). Cysterny podcinieniowe do odpadw powinny by zgodne ze wszystkimi wymaganiami dziau 6.8, z zastrzeeniem wymaga zmienionych przez przepisy szczeglne niniejszego dziau. Jednak wymagania z 6.8.2.1.19 i 6.8.2.1.20 nie powinny by stosowane.

6.10.2 6.10.2.1

Konstrukcja

Cysterny powinny by zaprojektowane dla cinienia obliczeniowego rwnowanego 1,3-krotnoci cinienia napeniania lub oprniania, jednak nie mniej ni 400 kPa (4 bar) (nadcinienie). Dla przewozu materiaw, dla ktrych w dziale 6.8 wymagane jest wysze cinienie obliczeniowe zbiornika, powinno by stosowane to cinienie wysze. Cysterny powinny by tak zaprojektowane, aby wytrzymyway podcinienie 100 kPa (1 bar).
Wyposaenie

6.10.2.2 6.10.3 6.10.3.1

Elementy wyposaenia powinny by tak umieszczone, aby byy zabezpieczone przed moliwoci uszkodzenia podczas przewozu lub przeadunku. To wymaganie moe by w peni spenione przez umieszczenie elementw wyposaenia w tak zwanej strefie ochronnej (patrz 6.10.1.1.1). Dolny spust ze zbiornika moe by utworzony przez zewntrzny przewd rurowy z zaworem odcinajcym umieszczonym przy zbiorniku tak blisko, jak to jest moliwe, i z drugim zamkniciem, ktrym moe by zalepka konierzowa lub inne rwnowane urzdzenie. Pooenie oraz kierunek zamykania zaworu odcinajcego przyczonego do zbiornika lub do dowolnej komory w przypadku zbiornika wielokomorowego, powinny by oznaczone jednoznacznie i by moliwe do sprawdzenia z poziomu gruntu.

6.10.3.2

6.10.3.3

RID
6.10.3.4

6 - 203

01.01.2007 r.

W celu uniknicia wydostania si zawartoci w przypadku uszkodzenia zewntrznych urzdze napeniajcych i spustowych (przewody rurowe, boczne urzdzenia odcinajce), wewntrzny zawr odcinajcy lub pierwszy zewntrzny zawr odcinajcy (jeeli ma to miejsce) i jego osadzenie, powinny by zabezpieczone przed niebezpieczestwem urwania przez siy zewntrzne lub powinny by tak zaprojektowane, aby wytrzyma te siy. Urzdzenia napeniajce i spustowe (wczajc konierze lub poczenia gwintowane) oraz pokrywy zabezpieczajce (lub inne) powinny mie moliwo zabezpieczenia przed nie zamierzonym otwarciem. Cysterna moe by wyposaona w otwieralne dennice. Otwieralne dennice powinny spenia nastpujce warunki: a) b) c) d) dennice powinny by tak zaprojektowane, aby w pozycji zamknitej byy szczelne; otwarcie nie zamierzone powinno by niemoliwe; w przypadku stosowania napdu mechanicznego do otwierania, dennica w przypadku awarii zasilania powinna pozostawa szczelnie zamknita; dla zapewnienia, e otwieralna dennica nie bdzie moga by otwarta, jeeli w zbiorniku pozostaje nadcinienie resztkowe, powinno by zastosowane urzdzenie zabezpieczajce lub redukujce cinienie. Wymagania tego nie stosuje si do dennic otwieranych przy pomocy napdu mechanicznego o ruchu kontrolowanym. W takim przypadku, ukad sterowania powinien by wyposaony w urzdzenie bezpieczestwa zatrzymujce napd w przypadku zasabnicia operatora oraz by tak umieszczony, aby operator mg widzie ruch dennicy przez cay czas jego trwania nie bdc jednoczenie naraonym na niebezpieczestwo podczas otwierania i zamykania dennicy; powinny by zastosowane zabezpieczenia chronice dennic oraz przeciwdziaajce jej otwarciu w razie przewrcenia si cysterny-kontenera lub nadwozia wymiennego-cysterny.

6.10.3.5

e)
6.10.3.6

Cysterny podcinieniowe do odpadw, ktre s wyposaone w wewntrzny tok dla wspomagania czyszczenia zbiornika lub oprniania, powinny by zaopatrzone w urzdzenie zatrzymujce tok w kadej pozycji dziaania dla zapobiegnicia jego wysuniciu ze zbiornika, jeli na tok zadziaa sia rwnowana maksymalnemu cinieniu roboczemu w zbiorniku. Maksymalne cinienie robocze dla zbiornika lub komory z pneumatycznie napdzanym tokiem powinno by nie wiksze ni 100 kPa (1,0 bar). Wewntrzny tok powinien by skonstruowany w sposb i z materiaw, ktre nie bd rdem zaponu podczas ruchu toka. Wewntrzny tok moe by uyty jako przegroda pod warunkiem, e jest unieruchomiony. Jeli jakie elementy unieruchamiajce tok znajduj si na zewntrz zbiornika, to powinny one by tak umieszczone, aby nie byy naraone na przypadkowe uszkodzenie.

6.10.3.7

Cysterna moe by wyposaona w wysignik sscy jeeli: a) b) c) wysignik jest wyposaony w wewntrzny lub zewntrzny zawr odcinajcy zamocowany bezporednio do zbiornika lub do cznika przyspawanego bezporednio do zbiornika; zawr odcinajcy wymieniony w a) jest tak zaprojektowany, e przewz z zaworem w pozycji otwartej jest niemoliwy, i wysignik jest skonstruowany w taki sposb, e zbiornik nie bdzie przecieka wskutek przypadkowego uderzenia w wysignik,

6.10.3.8

Cysterna powinny by zaopatrzona w nastpujce dodatkowe wyposaenie obsugowe: a) b) pomp ssco-toczc, ktrej wylot powinien by tak zaprojektowany, aby pary zapalne lub trujce byy odprowadzane w miejsce, gdzie nie powoduj zagroenia; urzdzenia zapobiegajce bezporedniemu przeniesieniu pomienia, na wlocie i wylocie pompy ssco-toczcej mogcej wytwarza iskry, przymocowanej do cysterny uywanej do przewozu odpadw zapalnych; urzdzenie bezpieczestwa zamocowane do przewodu rurowego, w ktrym moe wystpi cinienie, w przypadku pomp mogcych wytworzy cinienie. Urzdzenie bezpieczestwa

c)

RID

6 - 204

01.01.2007 r.

powinno by nastawione na otwarcie przy cinieniu nie przekraczajcym maksymalnego cinienia roboczego cysterny; d) zawr odcinajcy, ktry powinien by zamocowany pomidzy zbiornikiem lub wylotem z urzdzenia zabezpieczajcego przed przepenieniem, zamocowanym do zbiornika, a przewodem rurowym czcym zbiornik z pomp ssco-toczc; odpowiedni manometr cinienia/podcinienia, ktry powinien by zamocowany w pozycji umoliwiajcej atwe odczytanie przez osob obsugujc pomp ssco-toczc. Na skali manometru powinna by naniesiona wyrniajca si linia dla wskazania maksymalnego cinienia roboczego cysterny; urzdzenie wskazujce poziom napenienia zbiornika lub w przypadku zbiornika wielokomorowego, kadej komory. Szklane wzierniki mog by uyte jako wskanik poziomu pod warunkami, e: (i) s one czci ciany zbiornika i maj wytrzymao na cinienie porwnywalne z cinieniem w zbiorniku; albo s zamocowane na zewntrz zbiornika;

e)

f)

(ii) grne i dolne poczenie do zbiornika wyposaone jest w zawory odcinajce zamocowane bezporednio do zbiornika i tak zbudowane, e przewz z zaworami w pozycji otwartej jest niemoliwy; (iii) s przystosowane do dziaania przy maksymalnym cinieniu roboczym w zbiorniku; (iv) s umieszczone w miejscu nie naraonym na przypadkowe uszkodzenie.
6.10.3.9

Zbiorniki cystern podcinieniowych do odpadw powinny by wyposaone w zawory bezpieczestwa poprzedzone pytkami bezpieczestwa. Zawr powinien by w stanie samodzielnie otworzy si przy cinieniu pomidzy 0,9 a 1,0-krotnoci cinienia prbnego zbiornika, do jakiego jest on zastosowany. Uycie zaworw obcianych ciarem (obcinik lub przeciwwaga) jest zabronione. Pytka bezpieczestwa powinna pkn najwczeniej przy cinieniu pocztku otwarcia zaworu i najpniej, kiedy to cinienie osignie cinienie prbne zbiornika, przy ktrym zastosowany jest zawr. Urzdzenia bezpieczestwa powinny by takiego rodzaju, aby wytrzymyway obcienia dynamiczne, wcznie z uderzeniem hydraulicznym. Pomidzy pytk bezpieczestwa i zaworem bezpieczestwa powinien by zainstalowany cinieniomierz lub inne odpowiednie urzdzenie wskazujce, aby umoliwi wykrycie pkni, perforacji lub nieszczelnoci pytki, przez ktre system zabezpieczajcy moe by niesprawny.

6.10.4

Badania

Cysterny podcinieniowe do odpadw powinny by poddawane sprawdzeniu stanu wewntrznego nie rzadziej ni co 2,5 roku, dodatkowo do badania wedug 6.8.2.4.3.

RID

6 - 205

01.01.2007 r.

Dzia 6.11 Wymagania dotyczce projektowania, kontenerw do przewozu towaru luzem

6.11.1 Definicje

budowy

badania

Dla celw niniejszego rozdziau przyjmuje si nastpujce definicje:

Kontener do przewozu towaru luzem przykryty - otwarty od gry kontener do towarw sypkich, ze sztywn podog (wcznie z podog z zsypami), sztywnymi cianami bocznymi i czoowymi, oraz nie sztywnym przykryciem. Kontener do przewozu towaru luzem zamknity - w peni zamknity kontener do towarw sypkich, ze sztywnym dachem, sztywnymi cianami bocznymi, czoowymi i sztywn podog (wcznie z podog z zsypami). Pojcie obejmuje kontenery do przewozu towaru luzem z otwieranym dachem, otwieranymi cianami bocznymi lub czoowymi, ktre podczas przewozu mog by zamknite. Kontenery do przewozu towaru luzem zamknite mog by wyposaone w otwory umoliwiajce wymian par i gazw z atmosfer, w normalnych warunkach przewozu uniemoliwiajce uwolnienie si materiaw staych, jak rwnie przenikanie deszczu lub bryzgw wody. 6.11.2 6.11.2.1 Zakres stosowania i przepisy oglne

Kontenery do przewozu towaru luzem oraz ich wyposaenie obsugowe i konstrukcyjne powinny by tak zaprojektowane i zbudowane, aby utrzymyway zawarto bez jej utraty, pomimo wewntrznego cinienia zawartoci i obcie podczas normalnego uytkowania i przewozu. Jeeli zastosowany jest zawr oprniajcy, to powinien by on zabezpieczony w pozycji zamknitej, a cay system oprniajcy powinien by w odpowiedni sposb chroniony przed uszkodzeniami. Zawory z zamkniciami dwigniowymi powinny by zabezpieczone przed przypadkowym otwarciem, a pozycje zamknita i otwarta powinny by atwo rozpoznawalne.
Kody dla oznaczenia typw kontenerw do przewozu towaru luzem

6.11.2.2

6.11.2.3

W poniszej tabeli podane s kody uywane do oznaczenia typw kontenerw do przewozu towaru luzem:
Typ kontenera do przewozu towaru luzem Kod

kontener do przewozu towaru luzem przykryty kontener do przewozu towaru luzem zamknity
6.11.2.4

BK 1 BK 2

Uwzgldniajc postp naukowy i techniczny, wadze waciwe mog bra pod uwag zastosowanie rozwiza alternatywnych, zapewniajcych bezpieczestwo co najmniej rwnowane bezpieczestwu wynikajcemu z przepisw tego dziau.
Przepisy dla projektowania, budowy i bada kontenerw zgodnych z CSC i uywanych jako kontenery do przewozu towaru luzem Przepisy dla projektowania i budowy

6.11.3 6.11.3.1 6.11.3.1.1

Przepisy oglne tego podrozdziau dla projektowania i budowy uwaa si za spenione, jeli kontener do przewozu towaru luzem odpowiada wymaganiom normy ISO 1496-4:1991 (Kontenery adunkowe serii 1. Wymagania i metody bada. Kontenery bezcinieniowe do adunkw staych luzem) i jeeli jest pyoszczelny. Kontener zaprojektowany i zbadany w rozumieniu normy ISO 1496-1:1990 (Kontenery adunkowe serii 1. Wymagania i metody bada. Kontenery oglnego uytku dla rnych adunkw), powinien by wyposaony w oprzyrzdowanie eksploatacyjne, ktre cznie z jego mocowaniem do kontenera jest tak zaprojektowane, e wzmacnia ciany czoowe i zwiksza odporno na obcienia wzdune do wartoci koniecznej dla spenienia odpowiednich wymaga badawczych normy ISO 1496-4:1991.

6.11.3.1.2

RID
6.11.3.1.3

6 - 206

01.01.2007 r.

Kontenery do przewozu towaru luzem powinny by pyoszczelne. Jeli do uzyskania pyoszczelnoci uyta bdzie wykadzina, to powinna by ona wykonana z odpowiedniego materiau. Wytrzymao uytego materiau i rodzaj wykadziny powinny by odpowiednie do objtoci kontenera i przewidzianego zastosowania. Poczenia i zamknicia wykadziny powinny wytrzymywa cinienie i uderzenia, wystpujce podczas warunkw normalnego uytkowania i przewozu. W kontenerach do przewozu towaru luzem, z wentylacj, wykadzina nie powinna zmniejsza dziaania urzdze wentylujcych. Oprzyrzdowanie eksploatacyjne dla kontenerw do przewozu towaru luzem zaprojektowane dla oprniania przez wywracanie, powinno mc utrzyma w kierunku wywracania cakowit mas zawartoci. Ruchome dachy lub ruchome fragmenty cian bocznych, czoowych lub dachw, powinny by wyposaone w urzdzenia zamykajce, zawierajce urzdzenia zabezpieczajce, tak wykonane, e stan zamknity jest widoczny dla obserwatora stojcego na gruncie.
Wyposaenie obsugowe

6.11.3.1.4

6.11.3.1.5

6.11.3.2 6.11.3.2.1

Urzdzenia napeniajce i oprniajce naley tak budowa i rozmieszcza, aby w czasie przewozu i manipulowania byy zabezpieczone przed oderwaniem lub uszkodzeniem. Urzdzenia napeniajce i oprniajce powinny by zabezpieczone przed przypadkowym otwarciem. Pozycja otwarta i zamknita, jak rwnie kierunek zamykania, powinny by wyranie oznaczone. Uszczelnienia otworw powinny by tak wykonane, e dziaanie, napenianie i oprnianie kontenera do przewozu towaru luzem nie bdzie powodowao ich uszkodzenia. Jeeli wymagana jest wentylacja, to kontenery do przewozu towaru luzem powinny by wyposaone w urzdzenia dla wymiany powietrza albo z naturaln konwekcj (np. przez otwory), albo z elementami aktywnymi (np. wentylatory). Wentylacja powinna by tak zaprojektowana, aby w kontenerze w adnym momencie nie powstawao podcinienie. Elementy wentylacji kontenera do przewozu towaru luzem dla przewozu materiaw zapalnych lub materiaw wydzielajcych zapalne gazy lub pary, powinny by tak zaprojektowane, aby nie byy rdem zaponu.
Badania

6.11.3.2.2 6.11.3.2.3

6.11.3.3 6.11.3.3.1 6.11.3.3.2 6.11.3.4 6.11.3.4.1 6.11.4

Kontenery uywane, utrzymywane i zakwalifikowane wedug przepisw tego rozdziau jako kontenery do przewozu towaru luzem powinny by badane i dopuszczane zgodnie z CSC. Kontenery uywane i zakwalifikowane jako kontenery do przewozu towaru luzem powinny by okresowo badane zgodnie z CSC.
Oznakowanie

Kontenery uytkowane jako kontenery do przewozu towaru luzem powinny by zgodnie z CSC oznakowane tabliczk z certyfikatem bezpieczestwa.
Przepisy dla projektowania, budowy i dopuszczenia kontenerw do przewozu towaru luzem, inne ni kontenery zgodne z CSC Uwaga. Jeeli kontener zgodny z przepisami tego dziau bdzie uywany do przewozu materiaw w stanie sypkim, to w dokumencie przewozowym dodaje si: KONTENER DO PRZEWOZU TOWARU LUZEM BK(x) DOPUSZCZONY PRZEZ WADZ WACIW Z ............................... (patrz ustp 5.4.1.1.17).

6.11.4.1

Kontenery do przewozu towaru luzem omawiane w tym rozdziale obejmuj rwnie pojemniki z muld, kontenery przybrzene do przewozu towaru luzem, silosy do towaru luzem, nadwozia wymienne (pojemniki wymienne), kontenery ze zsypami, kontenery z rolkami i przedziay adunkowe wagonw.
Uwaga. Kontenery do przewozu towaru luzem obejmuj rwnie kontenery wg kart UIC 591 i 592-2 do 592-4, okrelonych w rozdziale 7.1.3, nie odpowiadajce CSC.

RID
6.11.4.2

6 - 207

01.01.2007 r.

Kontenery do przewozu towaru luzem powinny by tak projektowane i budowane, aby byy wystarczajco odporne na uderzenia i obcienia wystpujce normalnie podczas przewozu, ewentualnie wcznie z przeadunkami pomidzy rnymi rodkami transportu. (zarezerwowany) Kontenery do przewozu towaru luzem powinny by dopuszczone przez wadz waciw; dopuszczenie powinno zawiera kod dla okrelenia typu kontenera do przewozu towaru luzem zgodnie z 6.11.2.3 i, jeeli zastosowano, przepisy dotyczce bada. O ile konieczne jest uycie wykadziny dla utrzymania towarw niebezpiecznych, powinna ona odpowiada przepisom ustpu 6.11.3.1.3.

6.11.4.3 6.11.4.4

6.11.4.5