1. Co to jest grafika komputerowa, przetwarzanie obrazu i 6.
6. Metoda poprawy jakości obrazu poprzez filtrowanie
rozpoznawanie obrazu
Grafika komputerowa: tworzenie obrazów na podst. informacji
opisowej
Przetwarzanie obrazu: wszystkie operacje, w których dane
wejściowe i wyjściowe mają postać obrazów. NP:
- usuwanie zakłóceń, poprawa jakości obrazu
- filtrowanie obrazu
- kompresja danych obrazowych
- redukcja obrazu do konturów
- redukcja obrazu konturowego do figur kreskowych
- tworzenie przekrojów obrazu
Rozpoznawanie obrazu: tworzenie opisu obrazu,
zakwalifikowanie obrazu do pewnej szczególnej klasy
- odwrotność grafiki komputerowej
- w wyniku analizy obrazu powstaje opis matematyczny, ciąg
symboli lub graf
- dalsze przetwarzanie danych opisowych pozwala na
wyciąganie wniosków analitycznych
2. Klasy danych obrazowych
KLASA I
Obrazy monochromatyczne i kolorowe. Dokładnie
odzwierciedlają rzeczywistość. Reprezentowane jako macierze
pamięci, gdzie komórkami są pixele. Możliwe są różne struktury
komórek w zależności od głębi barw.
KLASA II
Obrazy binarne. Obrazy monochromatyczne, czarnobiałe-tekst.
Element obrazu opisywany przez 1bit. Reprezentowane prze
macierze pamięci, lub mapy bitowe, brak standardowego
sposobu grupowania bitów w bajty, a bajtów w słowa w pamięci
systemu graficznego.
KLASA III
Linie proste i krzywe. Na przykład wykresy, kontury obrazów,
krzywe nieregularne.
Reprezentacja obrazów:
współrzędne X i Y kolejnych punktów
przyrosty ΔX i ΔY
kody łańcuchowe, w których wektor łączący dwa kolejne punkty
jest określony jednym symbolem ze skończonego zbioru symboli
przyrosty: ΔX {0, 1, 2, 3, 4}
4 bity/punkt
przyrosty: ΔY {6, 7, 0, 1, 2}
kod łańcuchowy:{0,1,2,3,4,5,6,7}
3 bity/punkt
różnicowy kod łańcuchowy – reprezentacją każdego punktu jest
różnica pomiędzy dwoma kolejnymi kodami. Zbiór symboli jest
również 8-elementowy {0, ±1, ±2, ±3, 4}. Lecz
prawdopodobieństwo ich pojawienia się nie jest takie same.
Można zatem użyć kodu o zmiennej długości.
KLASA IV
Punkty, wieloboki. Klasa najczęściej wykorzystywana w grafice
komputerowej. Obraz reprezentowany jest przez współrzędne
punktów i funkcje matematyczne. Punkty charakterystyczne
połączone są liniami prostymi, lub krzywymi opisanymi przez
funkcje. Istnieje duża różnorodność funkcji i metod opisujących
kształt generowanych obiektów.
3. Przedstawić za pomocą algorytmu zasadę wyznaczania
histogramu rozkładu jasności obrazu kolorowego o24-
bitowej strukturze pixela
Oznaczenia:
f(P) – wartość elementu P∈[0;L]
HR[256]-histogram dla składowej R
HG[256]-histogram dla składowej G
HB[256]-histogram dla składowej B
H[256]-histogram całego obrazu
P – element obrazu
PR – składowa R elementu obrazu
PG – składowa G elementu obrazu
PB – składowa B elementu obrazu
Algorytm:
dla każdego z<=L HR[z],HG[z],HB[z]:=0;
FOR wszystkie elementy P obrazu DO
BEGIN
HR[PR]++;
HG[PG]++;
HB[PB]++;
H[(max(PR,PG,PB)+min(PR,PG,PB))/2]++;
END
KONIEC
4. Metoda poprawy jakości obrazu poprzez modelowanie
histogramu
Modelowanie histogramu obejmuje:
- rozciągnięcie histogramu
- wyrównanie histogramu
- normalizację histogramu
Rozciągnięcie Histogramu – wykonywana wówczas, gdy
histogram nie obejmuje całego zakresu. Nie obejmuje on tonów
bardzo ciemnych i bardzo jasnych.
Wyrównanie Histogramu – celem wyrównania histogramu jest
uzyskanie w miarę równomiernego rozkładu poziomów jasności
obrazu dla całego zakresu. Skutkiem jest poprawa kontrastu.
Metoda nie jest uniwersalna, dla niektórych kształtów
histogramu nie daje efektów.
Normalizacja Histogramu - Operacja normalizacji histogramu
zmienia zakres zmienności poziomów jasności obrazu
wyjściowego.
5. Metody poprawy jakości obrazu poprzez korekcję tonalną
Korekcja tonalna jest przykładem operacji punktowej. Operacja
wykonywana jest na jednym px.
- rozjaśnienie
- przyciemnienie
- zwiększenie kontrastu
- zmniejszenie kontrastu
Korekcja tonalna wykonywana jest na krzywej tonów. Krzywa
jest wykresem opisującym zależności pomiędzy wielkością
poziomów jasności na wejściu (obraz przed korekcja) a
poziomami jasności na wyjściu (obraz po korekcji). Krzywa
odwzorowania tonów jest początkowo linia prosta nachylona pod
kątem 45°. Na osi poziomej zaznaczone są poziomy jasności
obrazu wejściowego, a na osi pionowej poziomy jasności obrazu
wyjściowego. Przed korekcja krzywa przypisuje identyczne
poziomy jasności obrazowi wejściowemu i wyjściowemu. W
trakcie korekcji kształt krzywej jest zmieniany.
Krzywa posiada umowne zakresy (obszary) jasnosci:
1. Cienie
2. Tony średnie
3. światła
Obszary zajmują dokładnie 1/3 osi każdy.
Wyróżniamy 2 rodzaje korekcji tonalnej:
- liniową
- nieliniową
Liniowa korekcja Tonalna – krzywa zależności tonów jest linią
prostą lub łamaną nachyloną do osi pod pewnym kątem. Wadą
takiej korekcji jest obcięcie pewnych tonów i utrata szczegółów
w skrajnych tonach. Efektów takich nie powoduje korekcja
nieliniowa.
po znalezieniu kolejnego Pi = (xi ,yi) nastepny piksel wybieramy
przestrzenne.
Filtrowanie przestrzenne – w metodach filtrowania
przestrzennego przetwarzaniu podlega bezpośrednio funkcja
jasności (obraz jest reprezentowany jako macierz poziomów
jasności). Funkcję działającą na obraz wejściowy można opisać
wyrażeniem:
g(x, y) = T[f(x, y)]
gdzie:
f(x, y) – funkcja reprezentująca obraz wejściowy;
g(x, y) – funkcja reprezentująca obraz przetworzony;
T – operator lokalny działający ba określonym obszarze obrazu
np.: (3x3, 5x5 lub 7x7 pikseli)
Wartość jasności piksela obrazu wyjściowego obliczana jest na
podstawie jasności pikseli obrazu wejściowego leżących w
bezpośrednim sąsiedztwie danego piksela. W metodach tych
definiowana jest maska, która przemieszcza się w obrębie obrazu
z krokiem równym odstępowi między pikselami i zgodnie z
definicją operatora T wyznaczana jest nowa wartość g(x, y) dla
każdego piksela obrazu.
filtr rozmywający - stosowany jest głównie w celu ukrycia
drobnych zniekształceń lub redukowania szumów, powstałych
np. w wyniku skanowania obrazów rastrowych (efekt mory).
Nazywany także dolnoprzepustowym, ponieważ przepuszcza
pixele o malej zmienności(częstotliwości), a nie przepuszcza
tych o dużej.
Filtr wyostrzający – jest używany do wzmocnienia szczegółów
obrazu o dużej zmienności. Wykorzystywany do zaakcentowania
obiektów w obrazie, albo ich identyfikacji. Ujemnym skutkiem
jest wzmocnienie szumu w obrazie. Filtr ten akcentuje różnicę
między sąsiadującymi ze sobą jasnymi i ciemnymi pikselami.
Detekcja krawędzi – Operatory Laplace’a wykrywają krawędzie
we wszystkich kierunkach. Metody wykrywania krawędzi
korzystające z Laplasjanów dają lepsze efekty niż inne metody.
Konturowanie obrazu – Działają na zasadzie gradientowej.
Gradient wskazuje stopień i kierunek zmienności. Gradient ma
największą wartość tam, gdzie pojawiają się największe różnice
między jasnością sąsiadujących pixeli.
7. Narysować przebiegi czasowe sygnałów synchronizacji
poziomej (HSYNC) i pionowej (VSYNC), zaznaczyć odcinki
czasowe związane z generacją linii i pixeli.
Synchronizacja pozioma:
1. Horizontal Line Rate HFreq [kHz]
2. Horizontal Synchronization Width HSync [μs]
3. Horizontal Back HBack [μs]
4. Horizontal Front HFront [μs]
Synchronizacja pionowa:
1. Horizontal Line Rate VFreq [Hz]
2. Vertical Synchronization Width VSync [ms]
3. Vertical Back VBack [ms]
4. Vertical Front VFront [ms]
8. Wyznaczyć szerokość pasma video(VBW) karty graficznej
1 zadany wektor. Realizowane przez funkcję glTranslate*();
VActive = − VBlank
VFreq
L niepożądane załamania. Interpolacja Coonsa: Metoda ta zakłada,
H Freq =
VActive
1 jednostkowego, 0 ≤ u ≤ 1 i 0 ≤ v ≤ 1 . Krzywe brzegowe
H Video = − H Blank
H Freq
K przeciwległe brzegi. Funkcja punktu na powierzchni:
VBW =
HVideo
9. Wyznaczyć częstotliwość sygnału synchronizacji poziomej
(HSYNC)
Częstotliwość sygnału HSYNC jest dokładnie taka jak
częstotliwość sygnału HFreq. Jego częstotliwość wyliczamy:
1
VActive = −V Blank
VFreq
L na krzywej pokrywa się z pierwszym i ostatnim punktem
H Freq =
VActive
Czas trwania sygnału HSYNC wyliczamy:
H Sync = H blank − H Front − H Back
H Sync ≈ 80% H Blank
10. Algorytm Bresenhama kreślenia odcinka
Rysowanie odcinka metoda Bresenhama opiera sie na zmiennej
decyzyjnej, ktorej znak decyduje o kolejnym kroku algorytmu.
Zmienna okresla kierunek poziomy, pionowy lub idealnie skosny
rysowania kolejnego piksela odcinka. Algorytm dziala na
liczbach calkowitych.
Zalozenia:
- odcinek okreslony przez wspolrzedne poczatku i konca (x0 ,y0)
i (xk ,yk);
- x0 < xk ;
- wspolczynnik kierunkowy odcinka spelnia nierownosc:
0<dy/dx £ 1
gdzie: dy = yk - y0
dx = xk - x0
Rysowanie zaczynamy od piksela P0 = (x0 ,y0). Poniewa kat
nachylenia odcinka jest ograniczony do przedzialu [0, 45°], wiec
wielokrotne zdefiniowanie tego samego punktu kontrolnego.
z posrod tylko dwoch:
Si+1= (xi+1, yi) i Ti+1= (xi+1, yi+1)
Wielkosci s i t sa okreslone rownaniami:
Odejmujac te rownania stronami i mnozac przez dx
otrzymujemy:
Poniewa dx > 0, wiec znak di okresla, ktora z wielkosci s i t jest
wieksza.
Jesli di > 0, to i za Pi+1 przyjmujemy piksel Ti+1, w
przeciwnym razie,
jeeli di < 0, wybierzemy piksel Si+1. Rownosc di = 0 oznacza,
ze oba
piksele Si+1 i Ti+1 leza w tej samej odleglosci od odcinka i
wtedy mozemy
arbitralnie decydowac, np., ze Pi+1 = Ti+1.
Dla i+1 wzor (1) ma postac:
Odejmujac od niego stronami rownanie (1) uzyskujemy
zalenosc:
stad:
gdyz: xi+1 - xi = 1.
Jesli di >= 0 (wybieramy wtedy Pi+1 = Ti+1) to yi = yi + 1 i
zalenosc
rekurencyjna (2) upraszcza sie do postaci:
a jeeli di < 0 (wybieramy wtedy Pi+1 = Si+1) to yi = yi i mamy:
Dla i = 0, ze wzoru (1) dostajemy wartosc poczatkowa zmiennej
decyzyjnej
d0 =2dy - dx
11. Algorytm Bresenhama kreślenia okręgu
Zalozenia:
promien okregu R jest liczba naturalna, a jego srodek lezy w
poczatku ukladu wspolrzednych;
- osmiokierunkowy wybor piksela;
- ze wzgledu na symetrie okregu ograniczymy wyznaczanie
piksela
tylko do 1/4 okregu (dla a = 1 wystarczy rozwazenie 1/8 okregu).
Rysowanie zaczynamy od piksela P0=(0,R), nastepne
wyznaczamy zgodnie z kierunkiem obrotu wskazowek zegara.
Po znalezieniu piksela Pi, wybor nastepnego Pi+1 ogranicza sie
do jednego z trzech pikseli oznaczonych na rysunku literami A,
B lub C. Punkt Z, w ktorym wspolczynnik kierunkowy wektora
stycznego:
jest rowny –1, dzieli cwiartke okregu na dwa wycinki:
- w wycinku 1: p^2 * x < q^2 *y- wybieramy piksel Pi+1
sposrod pikseli A i B
zwiekszajac kolejno wartosc x;
- w wycinku 2: p^2 *x >= q^2 *y - wybieramy piksel Pi+1
sposrod pikseli B i C
zmniejszajac kolejno wartosc y.
Wybor piksela leacego bliej okregu (A czy B lub B czy C)
dokonujemy wyznaczajac wartosci f(x,y) dla odpowiednich
wspolrzednych x i y. Sposob nie efektywny – dziala na liczbach
rzeczywistych. W przypadku krzywych opisanych rownaniem
wyszego stopnia zloony obliczeniowo. Wygodniej zastosowac
inne kryterium wyboru - von Akenema.
12. Modelowanie Powierzchni metodą Coonsa
W metodach interpolacyjnych linie i powierzchnie przechodzą
przez definiujące punkty, dlatego też mogą powstawać
że dane są cztery odpowiednio przecinające się krzywe
definiujące brzeg wycinka powierzchni. Niech wycinek
powierzchni S(u,v) będzie znormalizowany do kwadratu
można wówczas przedstawić jako P(u,0), P(u,1), P(0,v) i P(1,v).
Wycinek powierzchni Coonsa buduje się interpolując jej
1 1 1 1
S (u , v) = ∑ Fi (u ) P (i, v) + ∑ F j (v) P (u, j ) −∑ ∑ Fi (u ) F j (v) P (i, j )
i=0 j =0 i=0 j =0
Przykładowe funkcje:
F0 (u ) = 1 − u
F1 (u ) = u
13. Modelowanie krzywych i powierzchni funkcjami Beziera
Krzywe Beziera definiujemy przez łamaną kontrolną o N+1
wierzchołkach P0, P1,…, PN. Początkowy i końcowy punkt leżący
kontrolnym. Krzywe Beziera są styczne do łamanej kontrolnej w
punkcie początkowym i końcowym. Umożliwia to łączenie ze
sobą krzywych i powierzchni Beziera z zachowaniem ciągłości
1
klasy C połączenia. Powierzchnia Beziera jest powierzchnią
parametryczną S(u, v) wyznaczoną na podstawie siatki punktów
kontrolnych, zwanej grafem kontrolnym określonej wg.
odpowiedniego wzoru. Powierzchnia Beziera jest iloczynem
tensorowym krzywych Beziera krzywych większość własności
krzywych Beziera przenosi się również na powierzchnie.
Właściwości krzywych i powierzchni Beziera:
- nie przechodzą przez wszystkie punkty kontrolne
- krzywe pozostają w wypukłej części łamanej kontrolnej, a
powierzchnie leżą w powłoce wypukłej grafu kontrolnego
- nie umożliwiają lokalnej kontroli kształtu. Punkty kontrolne
mają wpływ nie tylko na punkty leżące w najbliższym
otoczeniu, lecz także na punkty na całej długości krzywej
lub powierzchni. Przesunięcie dowolnego punktu
kontrolnego powoduje zmianę położenia wszystkich
punktów tworzących krzywą lub powierzchnię
- dla N punktów kontrolnych generowana jest krzywa stopnia N-
1. Wpływa to na złożoność obliczeniową algorytmów
realizujących operacje na krzywych i powierzchniach
14. Modelowanie krzywych i powierzchni funkcjami
B-sklejanymi
Znana jest łamana kontrolna o N+1 wierzchołkach i określone są
węzły ti. Funkcja bazowa Ni,k(t) jest wielomianem stopnia k-1,
k-2
który zapewnia ciągłość klasy C na całej długości definiowanej
krzywej. Wartość krzywej zależy od położenia węzłów ti i ti+k.
modyfikacja punktu kontrolnego zmienia lokalnie kształt
krzywej. Kształt krzywej może być modyfikowany poprzez
Stopień k funkcji bazowej wpływa na odległość krzywej od
punktów definiujących. Powierzchnia B-sklejana definiowana
jest iloczynem tensorowym krzywych B-sklejanych.
Właściwości krzywych i powierzchni B-sklejanych:
- definiowane są na podstawie łamanych lub grafów kontrolnych
- umożliwiają lokalną kontrolę kształtu tworzonej krzywej lub
powierzchni
k-1
- stopień k funkcji bazowej zapewnia ciągłość klasy C na całej
długości definiowanej krzywej
- gładkość powierzchni jest kontrolowana przez stopień k i l
funkcji bazowych
- stopień funkcji bazowych nie zależ od liczby punktów
kontrolnych
15. Modelowanie krzywych i powierzchni funkcjami
β-sklejanymi
Właściwości krzywych i powierzchni β-sklejanych:
- mogą być wykorzystywane w interakcyjnych systemach
graficznych, w których wymagana jest dokładana kontrola
kształtu generowanych obiektów
- kontrola kształtu oraz transformacje mogą być dokonywane
lokalnie
- parametry β 1 i β2 mogą być przedstawione w formacie funkcji,
co umożliwia ciągłą kontrolę kształtu
- stopień bazowych funkcji β-sklejanych jest stały (3 dla
krzywych i 6 dla powierzchni)
- nie przechodzą przez punkty kontrolne, nawet przez punkt
początkowy i końcowy. Dla zapewnienia przejścia przez
określony punkt kontrolny należy do łamanej kontrolnej lub
grafu dołożyć dodatkowy punkt
Parametr β 1 wpływa na symetrię krzywej, natomiast β 2
kontroluje stopień przylegania krzywej do łamanej kontrolnej.
Jeżeli β1=1 i β2=0 to funkcje bazowe β-sklejane redukują się do
funkcji bazowych B-sklejanych 3-go stopnia.
16. Metoda modelowania brył przy pomocy drzew
ósemkowych
Jest to uogólnienie metody opisu przestrzeni 2D przy pomocy
drzew czwórkowych na przestrzeń 3D. W metodzie tej obiekt
tworzony wpisujemy w sześcian, któremu przypisujemy korzeń
drzewa. Sześcian dzielimy na 8 mniejszych zwanych oktetami.
Każdemu z nich przypisujemy węzły w drzewie. Jeśli oktant jest
całkowicie zajmowany przez obiekt nadajemy mu wartość
FULL, gdy cały oktant leży poza bryłą nadajemy mu wartość
EMPTY. Niepełne oktanty dzielimy na dalej na mniejsze.
Dzielenie wykonujemy do uzyskania wszystkich oktantów
pełnych, albo uzyskania zadanej rozdzielczości.
17. Metoda modelowania brył CSG
Metoda budowy brył przestrzennych z ustalonych
podstawowych elementów – prymitywów. Zdefiniowane
operacje na prymitywach: dodawanie, odejmowanie, iloczyn.
Prymitywem może być dowolny obszar przestrzeni spełniający
nierówność:
f ( x, y , z ) ≥ 0
Dowolną bryłę opisuje się drzewem, gdzie liście stanowią
prymitywy graficzne, zaś w węzłach zewnętrznych opisane są
operacje na prymitywach, lub transformacje.
18. Metoda modelowania brył poprzez zakreślanie
przestrzeni
Modelowanie bryły polega na przemieszczeniu po pewnej
trajektorii przekroju bryły (figury płaskiej). Najprostsze
przykłady to obrót wokół osi, oraz przesunięcie równoległe.
Podczas zakreślania bryły zmianie mogą podlegać:
- położenie punktów wyznaczających oś obrotu
- przesunięcie figury zakreślającej
- rozmiar figury zakreślającej
- kształt figury zakreślającej
19. Omówić na przykładzie funkcji biblioteki OpenGL
przekształcenia geometryczne w 3D
W środowisku OpenGL rozróżniamy 3 podstawowe operacje
przekształcenia geometryczne:
- przesunięcie – translację
- skalowanie
- rotację – obrót
Przesunięcie – jest wykonywane poprzez przesunięcie obiektu o
Skalowanie – zmniejsza rozmiar obiektu.
S = <SX, SY, SZ> P(PXSX, PYSY, PZSZ). Realizowane jest przez
funkcję glScale*().
Rotacja – obrót obiektu wokół środka układu współrzędnych.
Realizowana przez funkcję glRotate. Jej parametry to kąt obrotu,
oraz osie wokół których nabyć wykonany obrót.
20. Narysować i omówić model procesu rzutowania 3D
Na wejściu do procesu podawana jest macierz współrzędnych we
współrzędnych obiektu. Następnie wykonywane są:
1. macierz modelowania M
- translacja
- rotacja
- skalowanie
2. macierz rzutowania P
- rzut ortogonalny
- rzut perspektywiczny
3. Dzielenie perspektywiczne
Przekrztałcenie normalizujące w celu przejścia do wsp. w
pixelach.
4. przekrztałcenie do wsp. ekranowych
Definiowanie okna zobrazowania.
21. Omówić na przykładzie funkcji biblioteki OpenGL
rzutowanie perspektywiczne
Rzut perspektywiczny nadaje realizm symulacjom i animacjom
oraz imituje wrazenie glebi obrazu. Wielkosc rzutu obiektu jest
odwrotnie proporcjonalna do odleglosci obiektu od srodka
rzutowania. Rzuty tego typu nie nadaja sie jednak do
rejestrowania ksztaltu obiektu i dokonywania pomiarow (np.
katy na ogol nie sa zachowywane). Punkt zbieznosci dla peku
prostych rownoleglych do danej osi ukladu wspolrzednych,
okreslamy jako osiowy punkt zbieznosci. W zaleznosci od liczby
istniejacych osiowych punktow zbieznosci rozrozniamy rzuty
jedno-, dwu- i (rzadko stosowane) trzy-punktowe. Liczba
osiowych punktow zbieznosci zalezy od tego ile osi ukladu
wspolrzednych przecina rzutnia.
W OpenGL za rzut perspektywiczny odpowiada funkcja
glFrustnum(), jej parametry to kolejno krawędzie lewa, prawa,
dolna, górna bliższej płaszczyzny odcięcia, oraz parametry
odległość bliższej i dalszej płaszczyzny odcięcia
22. Omówić na przykładzie funkcji biblioteki OpenGL
rzutowanie ortogonalne
Rzuty ortogonalne sa najprostszym rodzajem rzutow, dla ktorego
obraz punktu jest sladem normalnej do plaszczyzny rzutowania
przechodzacej przez ten punkt. Jezeli plaszczyzna rzutowania
jest XY wowczas wspolrzednej Z przypisuje sie wartosc 0.
Tego typu rzutowanie okresla sie stosujac prostokatna lub
szescienna bryle rzutowania. Nic, co znajduje sie poza ta bryla
nie jest rzutowane. Bryle rzutu okresla sie podajac blizsza,
dalsza, lewa, prawa, gorna i dolna plaszczyzne obcinania. Rzuty
te latwo uzyskac jednak nie daja one obrazow realistycznych
chyba, ze obserwator znajduje sie daleko od obiektu. Ten rodzaj
rzutowania stosuje sie w projektowaniu architektonicznym i
programach CAD. Do określenia parametrów tego rzutu w
OpenGL służy funkcja glOrtho przyjmująca kolejno za
parametry lewą prawą, dolną, górną, bliższą i dalszą płaszczyznę
odcięcia.
27. Narysować i opisać model koloru HLS. W jakim zakresie
definiuje się parametry tego modelu.
Kolor definiowany jest za pomocą trzech wielkości: barwy (H-
hue), jasności (L- lightness) i nasycenia (S- saturation). Barwa
jest reprezentowana za pomocą okręgu. Wartości definiujące
barwę mieszczą się w przedziale (0°-360°). Trzy kolory
podstawowe (red, green, blue) i trzy kolory dopełniające (cyan,
magenta, yellow) są rozmieszczone regularnie na okręgu tworząc
sześcian regularny. Jasność (L)definiuje wartościami od 0 (kolor
czarny) do 1(kolor biały) wszystkie odcienie szarości (skala
kolorów achromatycznych). Nasycenie (S) fizycznie odpowiada
ilości fal o różnej długości składających się na dany kolor.
Wartość 1 odpowiada kolorowi czystemu lub w pełni
nasyconemu i tworzonemu za pomocą fal o tej samej długości.
cieniowania jest wykonywane 2x dłużej. Zysk między tymi
metodami jest widoczny dla powierzchni lustrzanych.
32. Podstawowy Empiryczny model oświetlenia
- uwzględnia pierwotne źródła światła
- wprowadza empiryczny stały współczynnik dla wtórnych
źródeł światła
- zakłada lambertowską charakterystykę światła odbitego
(odbicie rozproszone)
Właściwości powierzchni lambertowskich:
- powierzchnie matowe bez połysku
- jednakowo jasne ze wszystkich kierunków obserwacji
- dla danej powierzchni jasność zależy od kąta Θ między
kierunkiem L od źródła i normalną do powierzchni N

23. Jakie czynniki fizyczne wpływają na wrażenie koloru?

Podać ich interpretację na przykładzie wykresu energii
światła w funkcji długości fali.
Czynniki majace wplyw na wrazenie koloru:
barwa - fizycznie okresla ja dlugosc fali swietlnej (zakres
widzialnosci dla czlowieka wynosi od 400 do 700 nm).Barwa
zalezy od wartosci na osi poziomej.
jasnosc - okresla ja wielkosc energii zwiazanej z
promieniowaniem (nie ma zadnych ograniczen – jesli jest bardzo
duza, moze spowodowac uszkodzenie oka). Jasnosc zalezy od
wartosci na osi pionowej.
nasycenie - stosunek roznicy energii dla dominujacej fali
swietlnej (e2) i wypadkowej energii dla wszystkich pozostalych
dlugosci fali (e1) podzielona przez wartosc energii dla
dominujacej fali swietlnej (e2), czyli (e2 – e1) / e2. Nasycenie
(czystosc) barwy jest tym wieksze, im wieksza jest wartosc e2 w
stosunku do e1. Dla e2 = e1 mamy nasycenie zerowe, gdy zas
e1=0, nasycenie wynosi 100%. Nasycenie fizycznie odpowiada
ilosci fal o roznej dlugosci skladajacych sie na dany kolor.
Ponizszy rysunek przedstawia wykres rozkladu energii swiatla w
funkcji dlugosci fal promieniowania widzialnego.
e2 - oznacza poziom dominujacej skladowej swiatla
e1 - wypadkowy poziom wszystkich pozostalych, dajacych
swiatlo biale
Nasycenie (czystosc) barwy jest tym wieksze, im wieksza jest
wartosc e2 w stosunku do e1. Dla e2 = e1 mamy nasycenie zerowe,
gdy zas e1=0, wynosi ono 100%.
Model HLS może być wyjaśniony w oparciu o podwójny stożek
złączony podstawami. Nasycenie mierzone jest względną
odległością punktu od pionowej osi. Na powierzchni stożków
wszystkie kolory mają nasycenie równe 1, dla punktów leżących
na osi L wartość nasycenia jest równa 0. Barwa jest mierzona
wartością kąta wokół osi L. Jasność określona jest współrzędną
na osi pionowej L. Barwa w modelu HLS jest wyrażana często
jako część ułamkowa jednostkowego kąta pełnego. Stąd kolory
mogą być definiowane wektorem o trzech składowych <H,L,S>,
których wartości należą do przedziału <0, 1>.
28. Narysować i opisać model koloru HSV. W jakim zakresie
definiuje się parametry tego modelu
Model ten czesto nosi nazwe HSB, gdzie B oznacza jaskrawosc.
Równanie oświetleni:
I=Iaka+Ipkd cosΘ
gdzie:
I – intensywność światła odbitego od powierzchni
Ia – intensywność światła otoczenia
ka – współczynnik odbicia światła otoczenia zależny od
właściwości optycznych powierzchni odbijającej,
dobierany doświadczalnie z przedziału [0-1]
Ip – intensywność punktowego źródła światła
kd – współczynnik odbicia rozproszonego źródła światła
pierwotnego zależny od właściwości optycznych
powierzchni odbijającej, dobierany doświadczalnie z
przedziału [0-1]
Θ – kąt między kierunkiem od źródła światła i normalną
do powierzchni
Strumień światła z punktowego źródła światła maleje odwrotnie
proporcjonalnie do odległości dL źródła światła od powierzchni:
I=Iaka+fattIpkd cosΘ gdzie fatt=min(1/(c1+c2dL+c3dL ),1); c-stałe
2 odbity
określone empirycznie związane z właściwościami źródła
światła. W przypadku świateł barwnych i powierzchni barwnych
należy definiować równania oświetlenia dla każdej składowej
podstawowej osobno, a jeszcze lepiej, gdy równanie oświetlenia
przeliczymy w sposób ciągły dla całego zakresu widma światła
widzialnego: Iλ =IaλkaOdλ+fattIpλkdOdλ cosΘ.
33. Model oświetlenia Phonga
- uwzględnia odbicie kierunkowe (zwierciadlane) światła
- powierzchnia odbijająca ma charakter lustrzany:
powierzchnie gładkie z połyskiem (światło odbijane w
jednym kierunku)
- zapewnia złudzenie odblasku światła na powierzchni
obiektów
- w miejscu rozświetlania barwa zbliżona do barwy
Wektor H jest w połowie między kierunkami od źródeł światła i
do obserwatora. Gdyby normalna N była w tym samym kierunku
co H, wówczas obserwator widziałby najjaśniejsze odbicie
ponieważ R i V wskazywałyby ten sam kierunek.
Równanie oświetlenia:
Iλ = Iλdif + Iλspec+ Iλtr + Iλgdif + Iλgspec+ Iλgtr
Składniki równania:
- oświetlenie wynikające z odbicia rozproszonego z m różnych
źródeł światła
- oświetlenie wynikające z odbicia kierunkowego promieni
świetlnych z m różnych źródeł światła od powierzchni
nieprzezroczystych
- oświetlenie wynikające z załamania kierunkowego promieni
świetlnych z m różnych źródeł światła przechodzących
przez powierzchnie przezroczyste oświetlane z przeciwnej
strony niż obserwator
- oświetlenie pośrednie wynikające ze światła otoczenia
- oświetlenie pośrednie z kierunku wyznaczonego przez promień
- oświetlenie pośrednie z kierunku wyznaczonego przez promień
załamany
35. Równanie Renderingu
Sformalizowanie zalozen dotyczacych modelu odbicia
doprowadzily do powstania
Rownania wizualizacji (renderingu – Kajiya 1986)
Rownanie wizualizacji – propagacja energii swietlnej, oparte na
rownaniu transferu ciepla i przeplywu energii droga
promieniowania. Wielokrotne rozwiazanie rownania wizualizacji
dla kazdego punktu powierzchni prowadzi do syntezy obrazu
realistycznego:
I ( x, x' ) = g ( x, x' )[ε ( x, x' ) + ∫ ρ ( x, x' , x" ) I ( x' , x" )dx"
S

Przedstawia sie go w postaci ostroslupa prawidlowego o Gdzie:

Przecietnie czlowiek rozroznia ok. 150 czystych barw widma
slonecznego
24. Omówić model koloru CIE La*b*. W jakim zakresie
definiuje się parametry tego modelu
Opracowany przez Miedzynarodowa Komisje Oswietleniowa
(CIE) model barw CIE La*b* jest najwazniejszym modelem w
odniesieniu do grafiki komputerowej. Opisywane barwy
mieszaja sie w elipsoidzie o trzech prostopadlych osiach. Wzdluz
osi a barwy przechodza od zielonej do czerwonej, wzdluz osi b
od zoltej do niebieskiej, w punkcie zbiegu jest biel (szarosc).
Wzdluz osi pionowej L okreslajacej jasnosc, biegna barwy
achromatyczne - od bieli do czerni.
Barwy objete w kuli CIE La*b* tworza najszersza game barw,
model zostal opracowany na bazie modelu CIE Yxy.
Zastosowana transformacja wspolrzednych umozliwia latwiejsze
wyliczenie odleglosci pomiedzy dwoma barwami w przestrzeni.
Kazdy inny model barw da sie opisac we wspolrzednych La*b*,
ale nie na odwrot. Czyni to model ten niezaleznym od urzadzen
wejscia/wyjscia. Model wykorzystywany jest do obliczen na
barwach przez systemy zarzadzania barwami CMS.
Zakres parametrów:
a*,b*∈[-60;60]
L∈[0;100]
25. Omówić modele RGB i CMY. Podać równanie konwersji
RGB→CMY
RGB – w systemie wykorzystane są 3 barwy podstawowe Red,
Green, Blue. Odpowiadają one składowym koloru w monitorach
rastrowych. Model ten może zostać przedstawiony jako sześcian
o krawędzi jednostkowej. W punkcie (0,0,0) znajduje się barwa
czarna, w punkcie (1,1,1) barwa biała. Osie odpowiadają
odpowiednio barwom modelu RGB. Wierzchołki na osiach
reprezentują barwy podstawowe, zaś wierzchołki przeciwległe
barwy dopełniające. Jest to przykład systemu addytywnego,
ponieważ mieszanie barw odbywa się poprzez dodawanie
składowych w odpowiednich proporcjach.
CMY – barwy podstawowe: cyjan, magenta, yellow.
Odpowiadają one różnicy podstawowych barw systemu RGB.
Składowe te nazywane są substraktywnymi, ponieważ usuwają
składowe RGB z widma światła białego.
RGB→CMY:
C = 1 - R
M = 1 - G
Y = 1 - B
26. Omówić model koloru CMYK. Podać równanie
konwersji CMY→CMYK
Model CMYK jest rozszerzeniem modelu CMY o barwę czarną
jest wykorzystywany szczególnie w urządzeniach drukujących.
Dodanie barwy czarnej było konieczne z powodu iż suma barw
systemu CMY nie daje barwy czarnej, a jedynie barwę szarą, lub
popielatą.
Konwersja CMY→CMYK:
C=C−k*min(C,M,Y)
M=M−k*min(C,M,Y)
Y=Y−k*min(C,M,Y)
K=k*min(C,M,Y)
k to współczynnik regulacji kontrastu z zakresu [0;1]. Z reguły
przyjmuje się k=1.
padającego światła efekty oświetlenia zależne od położenia
podstawie szesciokatnej. Wierzcholki podstawy odpowiadaja I(x, x’) – suma intensywnosci swiatla
obserwatora (kąta pomiędzy kierunkiem światła odbitego a
barwom spektralnym, wierzcholek ostroslupa odpowiada barwie emitowanego i odbijanego w punkcie x’ w kierunku x
kierunkiem obserwatora)
czarnej, a spodek wysokosci barwie bialej. g(x, x’) – czynnik geometryczny
Barwa mierzona jest katem β wokol osi V: e(x, x’) – emisja swiatla z punktu x’ w
kierunku x
=0 dla barwy czerwonej; β=120 dla barwy zielonej; β=240
p(x, x’, x’’) – wspolczynnik odbicia
dla barwy niebieskiej.
kierunkowego swiatla I(x, x’) w punkcie x; kierunek padania
Barwe dopelniajaca do danej otrzymuje sie przez zwiekszanie β
swiatla okresla polozenie punktu x’’, natomiast kierunek odbicia
o 180. Wartosc nasycenia okresla wzgledna odleglosc punktu od
wyznacza lokalizacje punktu x
pionowej osi , dla punktow lezacych na osi V wartosc nasycenia
jest rowna zero, a dla punktow lezacych na trojkatnych scianach
ostroslupa wartosc nasycenia wynosi jeden. Barwa ma Równanie oświetlenia:
najmniejsza wartosc V=0 w wierzcholku ostroslupa,
maksymalna wartosc V=1 osiaga w punktach podstawy.
Okreslanie barwy uzytkownik moze rozpoczac od podania kata gdzie:
i V=S=1; wybiera on tym samym czysta barwe spektralna. ks - współczynnik odbicia kierunkowego zależny od właściwości
Nastepnie sciemnia ja ( dodaje barwe czarna zmniejszajac optycznych powierzchni odbijającej, dobierany doświadczalnie z
odpowiednio wartosc V) lub rozjasnia ( dodaje barwe biala przedziału [0-1]
zmniejszajac wartosc nasycenia S). 0sλ - barwa światła odbitego
α - kat między kierunkiem światła odbitego a kierunkiem do
obserwatora
n – współczynnik definiujący właściwości lustrzane powierzchni
odbijającej. Dla idealnego odbicia kierunkowego n równe
nieskończoność. Dla wartości 1 występuje łagodny spadek
jasności, dla wartości większych występują na powierzchnie
ostre rozświetlenia
k s O s λ – współczynnik odbicia kierunkowego zależny od
właściwości powierzchni i długości światła; światło o długości λ
odbijane w takiej proporcji
Wiele źródeł światła
29. Operacje w przestrzeni kolorów RGB gdzie:
zmiana jasnosci m – liczba źródeł światła
filtr kolorowy
zwiekszenie kontrastu 34. Model oświetlenia Halla
utrata ostrosci - globalny model oświetlenia: łączy elementy empiryczne i
wygladzanie (smoothing) zjawiska fizyczne związane z rozchodzeniem promieni
uwypuklenie (relief) świetlnych
redukcja liczby barw - uwzględnia pierwotne źródła światła, światło otoczenia oraz
zmiana nasycenia światła pośrednie z kierunków wyznaczonych przez
zmiana barwy promienie odbite i załamane
przejscie na obraz monochromatyczny
progowanie
- uwzględnia przeźroczystość oświetlanych obiektów
Oznaczenia przyjęte w modelu Halla:
fotoinwersja a)obiekty nieprzeźroczyste
b)obiekty przeźroczyste
30. Cieniowanie powierzchni metodą Gourauda
1) Wyznaczenie barwy w wierzchołkach wielokąta (np. trójkąta)
- wyznaczenie wektorów normalnych do wszystkich
wierzchołków jako średniej arytmetycznej wektorów
normalnych wszystkich ścian, do których ten wierzchołek
należy.
- na podstawie wektora normalnego wyznaczenie barwy
wierzchołka korzystając z wybranego modelu oświetlenia
2) Liniowa interpolacja barwy dla wszystkich punktów wielokąta
zgodnie z wzorami:
yB − yD yD − y A
ID = I A + IB
yB − y A yB − y A
y − yF yF − y A
IF = I A C + IC
yC − y A yC − y A
x F − xE xE − xD
IE = ID + IF
xF − x D x F − xD
31. Cieniowanie powierzchni metodą Phonga
Polega na interpolacji wektora normalnego dla każdego punktu
wielokąta, a następnie na tej podstawie intensywności barwy.

Pierwszy etap cieniowania jest dokładnie taki sam jak w

metodzie Gourauda. Metoda ta jest 2x bardziej złożona
obliczeniowo od metody Gourauda, przez co wykonanie tego