WOJEWODA LUBELSKI

NK-II.4131.252.2011 Lublin, 2011-07-07 Rozstrzygnicie nadzorcze stwierdzajce niewano uchway Nr IX/43/11 Rady Powiatu w Janowie Lubelskim z dnia 2 czerwca 2011 r. w sprawie okrelenia warunkw czciowego lub cakowitego zwalniania rodzicw z opat za pobyt dziecka lub osoby penoletniej w rodzinie zastpczej bd odstpienia od ustalania tych odpatnoci, w czci obejmujcej 2, 3 w brzmieniu: na podstawie aktualnego wywiadu rodowiskowego na czas okrelony nie duszy ni rok, 6, 7 ust. 1, 8 i 9 zacznika do uchway. Na podstawie art. 79 ust. 1 i 3 ustawy z dnia 5 czerwca 1998 r. o samorzdzie powiatowym (Dz. U. z 2001 r. Nr 142, poz. 1592, ze zm.) stwierdzam niewano uchway Nr IX/43/11 Rady Powiatu w Janowie Lubelskim z dnia 2 czerwca 2011 r. w sprawie okrelenia warunkw czciowego lub cakowitego zwalniania rodzicw z opat za pobyt dziecka lub osoby penoletniej w rodzinie zastpczej bd odstpienia od ustalania tych odpatnoci, w czci obejmujcej 2, 3 w brzmieniu: na podstawie aktualnego wywiadu rodowiskowego na czas okrelony nie duszy ni rok, 6, 7 ust. 1, 8 i 9 zacznika do uchway. Uzasadnienie Uchwaa zostaa dorczona organowi nadzoru w dniu 10 czerwca 2011r. Powysza uchwaa zostaa podjta na podstawie art. 79 ust. 6 ustawy z dnia 12 marca 2004 r. o pomocy spoecznej (Dz. U. z 2009 r., Nr 175, poz. 1362 z pn. zm.) zgodnie z ktrym rada powiatu okrela w drodze uchway warunki czciowego lub cakowitego zwalniania rodzicw z opat, o ktrych mowa w ust. 1. Stosownie do ust. 1 tego przepisu za pobyt dziecka w rodzinie zastpczej oraz osoby penoletniej, o ktrej mowa w art. 78 ust. 5, opat, do wysokoci miesicznej pomocy pieninej na czciowe pokrycie kosztw utrzymania dziecka umieszczonego w tej rodzinie, wnosz rodzice. Uchwaa podjta na podstawie ww. upowanienia stanowi akt prawa miejscowego. Zgodnie z zasad legalizmu, okrelon w art. 7 Konstytucji RP, organu wadzy publicznej dziaaj na podstawie i w granicach prawa. Oznacza to, ze kade dziaanie organu wadzy (rwnie Rady Powiatu), musi mie oparcie w obowizujcym prawie. W wietle za art. 94 konstytucji RP akty prawa

miejscowego s podejmowane na podstawie wyranego upowanienia ustawowego. Podejmujc akt prawa miejscowego na podstawie normy ustawowej, organ stanowicy musi cile uwzgldnia wytyczne zawarte w upowanieniu. Odstpienie od tej zasady narusza zwizek formalny i materialny pomidzy aktem wykonawczym a ustaw, co z reguy stanowi istotne naruszenie prawa. Organ wykonujcy kompetencje prawodawcz jest obowizany dziaa w granicach upowanienia. Nie moe take w normatywnym akcie wykonawczym powtarza, ani tez modyfikowa obowizujcej regulacji ustawowej. W 2 zacznika do uchway zawarto postanowienia dotyczce zakresu podmiotowego zwolnienia od opat, o ktrych mowa w uchwale. Kwestie te wynikaj bezporednio z treci przepisw ustawowych art. 79 ust. 1 i ust. 1a ustawy o pomocy spoecznej. W orzecznictwie sadowo- administracyjnym wielokrotnie akcentowano, e nie mona uchwa regulowa jeszcze raz tego, co jest ju zawarte w obowizujcym prawie. W szczeglnoci organw uchwaa jednostki samorzdu terytorialnego nie moe powtarza materii regulowanej ju w aktach prawnych hierarchicznie wyszych. Zgodnie z 118 w zw. z 143 zacznika do rozporzdzenia Prezesa Rady Ministrw w sprawie zasad techniki prawodawczej (Dz. U. z 2002 r. Nr 100, poz. 908), w aktach organw samorzdu terytorialnego nie powtarza si przepisw ustawy upowaniajcej i przepisw innych aktw normatywnych. Jeeli jaki przepis jest zawarty w ustawie, to powtarzanie go w akcie wykonawczym jest zbyteczne, poniewa w ten sposb niczego si nie normuje. W nastpstwie stosowania powtrze mog natomiast powsta liczne nieporozumienia. Musi to prowadzi do wtpliwoci, z ktrych fragmentw tekstu prawnego naley odtwarza normy i jaka jest ranga tych norm (por. wyrok NSA z dnia 14 padziernika 1999 r., sygn. II SA/Wr 1179/98). W 3 zacznika do uchway Rada okrelia, e czciowe lub cakowite zwolnienie rodzicw z opat za pobyt dziecka lub osoby penoletniej w rodzinie zastpczej bd odstpienie od ustalania tych odpatnoci moe nastpi na wniosek lub z urzdu ze wzgldu na trudn sytuacj materialn i zdrowotn na podstawie aktualnego wywiadu rodowiskowego na czas okrelony nie duszy ni rok. W myl 8 zacznika do uchway, wniosek o zwolnienie z odpatnoci jest skadany do Dyrektora Powiatowego Centrum Pomocy Rodzinie w Janowie Lubelskim. Decyzj administracyjn w sprawie wysokoci odpatnoci oraz czciowego lub cakowitego zwolnienia za pobyt dziecka w rodzinie zastpczej wydaje, z upowanienia Starosty Janowskiego, Dyrektor Powiatowego Centrum Pomocy Rodzinie w Janowie Lubelskim ( 9 zacznika do uchway). Przytoczone powyej zapisy zacznika do uchway w sposb istotny naruszaj art. 79 ustawy o pomocy spoecznej. Stosownie do art. 79 ust. 3 tej ustawy starosta ustalajc wysoko opaty rodzicw dziecka przebywajcego w rodzinie zastpczej, uwzgldnia ich sytuacj rodzinn, zdrowotn, dochodow i majtkow. Decyzj

administracyjn o wysokoci tej opaty wydaje starosta waciwy ze wzgldu na miejsce zamieszkania dziecka przed umieszczeniem w rodzinie zastpczej (art. 79 ust. 2 ustawy). W myl art. 79 ust. 5 ustawy starosta moe czciowo zwolni lub odstpi od ustalenia opaty, o ktrej mowa w ust. 1, na wniosek lub z urzdu, ze wzgldu na trudn sytuacj materialn rodziny. Pojcie wywiadu rodowiskowego reguluje art. 107 ust. 1 ustawy o pomocy spoecznej, za procedura podejmowania decyzji przez starost w przedmiocie zwalniania rodzicw z opat zostaa uregulowana w przepisie art. 106 ust. 4 tej ustawy, z ktrego wynika, ze decyzje o przyznaniu lub odmowie przyznania wiadczenia wydaje si po przeprowadzeniu wywiadu rodowiskowego. W wietle powyszego, nie budzi wtpliwoci, i instytucja przeprowadzania wywiadu rodowiskowego, jego zakres i cel zostay unormowane w ustawie. Brak zatem podstaw prawnych aby Rada wprowadzaa w drodze uchway dodatkowe regulacje, ktre nie maj uzasadnienia w normie kompetencyjnej. W ocenie organu nadzoru, art. 79 ust. 6 ustawy o pomocy spoecznej upowania rad do okrelenia jedynie warunkw przyznania zwolnienia. Przy czym, jak stwierdzi Wojewdzki Sd Administracyjny we Wrocawiu w wyroku z dnia 26 stycznia 2005r. (sygn. akt IV SA/Wr 807/04): termin "warunki", o ktrych mowa w art. 79 ust. 6 ustawy o pomocy spoecznej naley rozumie jako czynniki uzaleniajce przyznanie zwolnienia. Rada okrelajc te warunki moe jedynie konkretyzowa kryteria, czynniki, przesanki od ktrych jest uzalenione czciowe lub cakowite zwolnienie z odpatnoci. Mwic inaczej, rada wadna jest jedynie skonkretyzowa pojcie trudnej sytuacji materialnej. Z treci omawianej delegacji nie wynika natomiast upowanienie do regulowania trybu postpowania w zakresie wydania decyzji. Norma kompetencyjna zawarta w art. 79 ust. 6 ustawy o pomocy spoecznej upowaniajca do okrelenia warunkw zwalniania z opat, nie moe stanowi rwnie podstawy do wydawania przez organy samorzdu uchwa, wprowadzajcych klauzule dodatkowe reglamentujce terminy zwalniania z opat. Rada Powiatu uszczupla w ten sposb kompetencje przyznane starocie w drodze ustawy, gdy to on jest organem waciwym do dokonywania zwolnienia i ustalenia, na jaki czas jest ono wydane. Rada w drodze wykadni rozszerzajcej normy kompetencyjnej nie moe zastpowa ustawodawcy, ktry nie wprowadzi ograniczenia czasowego przyznania uprawnienia. Dodatkowo naley wskaza, i Rada taka regulacj wpywa na tre decyzji administracyjnych, wprowadzajc do niej dodatkowe postanowienie w postaci terminu kocowego przyznania uprawnienia. Takie dziaanie rady musi w wyrany sposb wynika z przepisu odrbnego. Przepisem tym nie jest jednak przepis kompetencyjny art. 79 ust. 6 ustawy o pomocy spoecznej. W 6 zacznika do uchway wskazano, i odstpuje si od ustalania odpatnoci za pobyt dziecka lub osoby penoletniej w rodzinie zastpczej, gdy rodzice dziecka przebywaj poza granicami kraju lub w przypadku niemonoci ustalenia ich pobytu.

Natomiast w 7 ust. 1 zacznika do uchway rada postanowia, i z obowizku ponoszenia opat za pobyt dziecka lub osoby penoletniej w rodzinie zastpczej s zwolnieni: a) cakowicie rodzice, ktrych dochd jest niszy lub rwny 250 % kryterium dochodowego, ustalonego zgodnie z art. 8 ust. 1 ustawy o pomocy spoecznej; b) czciowo rodzice, ktrych dochd jest wyszy od 250 % kryterium dochodowego, na zasadach okrelonych w Tabeli zasad odpatnoci za pobyt w rodzinie zastpczej oraz czciowego lub cakowitego zwalniania z tych opat. Wskazane wyej przepisy uchway poprzez uycie sformuowa: odstpuje si, s zwolnieni, wprowadzaj obligatoryjne zwolnienia z opat. Tym samym Rada Powiatu jako organ stanowicy przeja kompetencje organu wykonawczego starosty do rozstrzygania w indywidualnych sprawach. Z przepisu art. 79 ust. 5 ustawy, wynika bowiem jednoznacznie, i poniewa decyzja starosty w tej sprawie ma charakter wycznie uznaniowy. Starosta nie jest zwizany sytuacj materialn rodziny, a jego decyzje oparte o wskazane przepisy prawa s decyzjami uznaniowymi (zob. wyrok WSA we Wrocawiu z dnia 1 sierpnia 2006 r., sygn. IV/SA/Wr 624/05). Rada powiatu nie jest zatem uprawniona do wprowadzenia obligatoryjnego zwolnienia z opat, o ktrych mowa w art. 79 ust. 1 ustawy o pomocy spoecznej. Organ ten ma jedynie wskaza organowi wykonawczemu, w jakich okolicznociach moe doj do czciowego lub cakowitego zwolnienia lub odstpienia od ustalonej opaty. Powysze uwagi odnosz si rwnie do tabeli zasad odpatnoci umieszczonej w 7 ust. 1 zacznika do uchway. Rada Powiatu nie moe w inny sposb ni to zostao wyraone w ustawie ksztatowa kompetencji starosty w przedmiocie zwalniania od opaty. W tym stanie rzeczy, stwierdzenie niewanoci uchway Nr IX/43/11, we wskazanym zakresie, jest uzasadnione. Na niniejsze rozstrzygnicie nadzorcze przysuguje skarga do Wojewdzkiego Sdu Administracyjnego w Lublinie, zoona za moim porednictwem, w terminie 30 dni od daty jego dorczenia.
w z. Wojewody Lubelskiego Henryka Strojnowska Wicewojewoda

Otrzymuj: 1) Starosta Janowski 2) Przewodniczcy Rady Powiatu w Janowie Lubelskim