ROZSTRZYGNICIE NADZORCZE WOJEWODY MAZOWIECKIEGO Nr LEX.R.4131.19.2011.MN z dnia 24 maja 2011 r. Na podstawie art. 91 ustawy z dnia 8 marca 1990r.

o samorzdzie gminnym (t.j Dz.U. z 2001r. Nr 142, poz. 1591, z 2002r. Nr 23 poz. 220, Nr 62 poz. 558, Nr 113 poz. 984, Nr 153, Nr 214 poz. 1806, z 2003r. Nr 80, poz. 717, Nr 162 poz. 1568, z 2004r. Nr 102, poz.1055, Nr 116 poz. 1203, Nr 167 poz. 1759, z 2005r. Nr 172, poz. 1441, Nr 175 poz. 1457, z 2006r. Nr 17, poz. 128, Nr 181 poz. 1337, z 2007r. Nr 48, poz. 327, Nr 138 poz. 974 i Nr 173 poz. 1218), z 2008r. Nr 180 poz. 1111, Nr 223 poz. 1458, z 2009r. Nr 52 poz. 420, Nr 157 poz. 1241, z 2010r. Nr 28, poz. 142, Nr 28 poz. 146, Nr 106 poz. 675) stwierdzam niewano: 2 uchway Rady Gminy Garbatka-Letnisko nr VII/31/2011 z dnia 21 kwietnia 2011r. w sprawie opaty za wiadczenia usug wykraczajcych poza realizacj podstawy programowej wychowania przedszkolnego w Przedszkolu samorzdowym prowadzonym przez Gmin Garbatka Letnisko. Uzasadnienie Rada Gminy Garbatka-Letnisko w dniu 21 kwietnia 2011r. podja uchwa w sprawie opaty za wiadczenia usug wykraczajcych poza realizacj podstawy programowej wychowania przedszkolnego w Przedszkolu samorzdowym prowadzonym przez Gmin Garbatka Letnisko. Jako podstaw prawn uchway wskazano art. 18 ust. 2 pkt 15 ustawy o samorzdzie gminnym oraz art.14 ust. 5 ustawy z dnia 7 wrzenia 1991 roku o systemie owiaty (t.j. Dz.U. z 2004r. Nr 256, poz. 2572 z pn. zm.). W 1 uchway stwierdzono, e wiadczenia udzielane przez Przedszkole w zakresie realizacji programu przedszkolnego, obejmujcego podstaw programow wychowania przedszkolnego, o ktrych mowa w odrbnych przepisach, realizowane s bezpatnie w wymiarze 5 godzin dziennie. W 2 ustalono opat miesiczn w wysokoci 80z za wiadczenia udzielane ponad podstaw programow, przy czym w punkcie 2 wskazano, jakiego typu wiadczenia udzielane s ponad podstaw programow. W tyme 2 pkt 3 zapisano, i w przypadku nieobecnoci dziecka w przedszkolu opata nie podlega zwrotowi. Wskazane wyej zapisy pozostaj w racej sprzecznoci z powoanym w podstawie prawnej art. 14 ust. 5 ustawy o systemie owiaty. Wynika to przede wszystkim z faktu wprowadzenia przez Rad Gminy Garbatka opaty staej. W kwestii braku podstaw do wprowadzania opaty staej za usugi przedszkola przekraczajce podstaw programow wielokrotnie wypowiaday si sdy administracyjne, przyjmujc w efekcie jednolite stanowisko w tej kwestii. I tak Naczelny Sd Administracyjny w wyroku z dnia 16 marca 2010r. sygn. akt I OSK 1646/09 stwierdzi, e: Zdaniem Naczelnego Sdu Administracyjnego, nieprzekonujce s take podnoszone w skardze kasacyjnej zarzuty dotyczce trudnoci w wyliczeniach czasu pobytu kadego dziecka w przedszkolu. Zdaniem Sdu, takie ustalenia musz by bowiem dokonywane ju w zwizku z samym faktem, i 5 godzin dziennie realizowane s podstawy programowe wychowania przedszkolnego, ktre s bezpatne. Odpatno moe by ustalona natomiast za kolejne godziny pobytu dziecka w przedszkolu, jeeli nie jest realizowany program wychowawczy, a wic tak czy inaczej musi by prowadzona stosowna dokumentacja co do czasu pobytu w przedszkolu kadego dziecka. Susznie zatem wskaza Sd pierwszej instancji, i obowizkiem organu samorzdu terytorialnego uchwalajcego opat za usugi przedszkolne jest wykazanie, i wysoko obowizku pieninego naoonego na rodzica dziecka korzystajcego z usug przedszkola publicznego pozostaje w zwizku przyczynowym z oferowan mu usug. I dalej, e przy ustalaniu omawianej opaty naley szczegowo wykaza za jakiego rodzaju wiadczenie opata jest dana i co si na opacane wiadczenie skada. Uchwaa w tym wzgldzie winna zatem precyzyjnie okrela poszczeglne wiadczenia przekraczajce podstaw programow oferowane przez przedszkole publiczne, a take co skada si na kade z tych wiadcze. Organ samorzdu terytorialnego, ustanawiajc opat powinien okreli jej wysoko za kade ze wiadcze z osobna. Sposb ustalenia odpatnoci powinien by przekonujcy, oparty na kalkulacji ekonomicznej, a argumentacja za nim przemawiajca racjonalna i stosownie uzasadniona. Brak czytelnoci co do zakresu dodatkowych wiadcze opiekuczo-wychowawczych i odpowiadajcej im opaty, pozbawia rodzicw dzieci, przy podejmowaniu decyzji w kwestii korzystania z usug przedszkola, moliwoci dokonania rzetelnej oceny w tym zakresie. Z tych te wzgldw zgodzi si naley, e ustalenie opaty na sztywnym poziomie zobowizujcej do jej ponoszenia niezalenie od czasu korzystania i charakteru dodatkowych wiadcze opiekuczowychowawczych oferowanych przez dane przedszkole, stanowi istotne naruszenie art. 14 ust. 5 cyt. ustawy o systemie owiaty, co prawidowo skonstatowa w swoim orzeczeniu Sd pierwszej instancji.

Podobne stanowisko zaj Wojewdzki Sd Administracyjny w Szczecinie w wyroku z dnia 5 sierpnia 2010r. sygn. akt II SA/Sz 500/10 stwierdzajc w tym wyroku, e: Opata, o ktrej mowa w art. 14 ust. 5 u.s.o., nie moe mie charakteru staego. Z opaty staej wynika bowiem obowizek jej ponoszenia w kadym przypadku uczszczania dziecka do przedszkola, niezalenie od rodzaju oferowanych w nim wiadcze, czasu ich trwania. Rwnie w wyroku z dnia 1 wrzenia 2010r. WSA w Gorzowie Wielkopolskim w sprawie II SA/Go 575/10 przyj co nastpuje: Opaty za pobyt dzieci w przedszkolu mog by pobierane jedynie w sytuacji, gdy s realizowane poza podstaw programow oraz wycznie wtedy, jeeli dziecko faktycznie z danego wiadczenia skorzystao. Nie jest rwnie prawidowe przyjcie zasady wyraonej w 2 pkt 3 uchway, e w przypadku nieobecnoci dziecka w przedszkolu opata ustalona uchwa nie podlega zwrotowi. Co do tej kwestii wypowiedzia si Wojewdzki Sd Administracyjny w Gorzowie Wielkopolskim w wyroku z dnia 23 wrzenia 2010r. w sprawie II SA/Go 573/10 stwierdzajc: 1. Nieprzewidywanie przez uchwa rady gminy podjt na podstawie art. 14 ust. 5 u.s.o. moliwoci zwrotu opaty za wiadczenia ponadprogramowe w wypadku nieobecnoci dziecka w przedszkolu oznacza, i naruszona jest zasada ekwiwalentnoci, gdy opata ponoszona jest przez rodzicw (opiekunw) dziecka za sam gotowo do spenienia wiadczenia. 2. Rodzice (opiekunowie) dziecka maj prawo wyboru czy i w jakim zakresie korzysta bdzie ono ze wiadcze rozszerzonych (tj. z jakiego rodzaju zaj rozszerzonych i w jakim czasowo rozmiarze) oferowanych przez przedszkole publiczne ponad podstaw programow. Wprowadzenie przez uchwa rady gminy prawa wyboru nie zaj, a midzy przedszkolami - realizujcym wycznie podstaw programow lub wraz z ni oferujcym zajcia rozszerzone stanowi istotne naruszenie prawa. Jak wynika z powyszego Rada Gminy moe, a nie musi wprowadzi odpatno za zajcia ponadprogramowe. W przypadku wprowadzenia odpatnoci zobowizana jest okreli szczegowo rodzaj zaj oraz opat za kade z zaj, co umoliwi rodzicom dokonanie wyboru z jakich zaj i w jakim zakresie czasowym dziecko bdzie korzysta. Przy tym niedopuszczalne jest wprowadzenie odpatnoci za zajcia w ktrych dziecko nie brao udziau z powodu nieobecnoci w przedszkolu. Zawarcie umowy cywilnoprawnej pomidzy rodzicami a przedszkolem w tym zakresie przesadza o fakcie, e odpatno za wiadczenia ponadprogramowe musi odpowiada zasadzie ekwiwalentnoci wiadcze przewidzianej przepisami kodeksu cywilnego. Zreszt o takim charakterze odpatnoci przesdzono w 5 uchway Rady Gminy Garbatka-Letnisko stwierdzajc, e Zakres wiadcze oraz wysoko opat za wiadczenia udzielane przez przedszkole okrela umowa cywilno-prawna zawierana pomidzy dyrektorem przedszkola a rodzicami (opiekunami prawnymi) dziecka. Powyszy zapis jest prawidowy, jednake jego realizacja wydaje si niemoliwa poprzez wprowadzenie w 2 uchway staej miesicznej opaty, ktra praktycznie eliminuje moliwo dokonania wyboru wiadcze. W tym stanie rzeczy stwierdzenie niewanoci uchway Rady Gminy w Garbatce Letnisko we wskazanym zakresie jest konieczne i uzasadnione. Na niniejsze rozstrzygnicie nadzorcze Radzie przysuguje skarga do Wojewdzkiego Sdu Administracyjnego w Warszawie w terminie 30 dni od daty dorczenia. Informuj, e rozstrzygnicie nadzorcze wstrzymuje wykonanie uchway z mocy prawa, z dniem jego dorczenia. Wojewoda Mazowiecki: Jacek Kozowski